Upload
others
View
6
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
PROPOSAMEN TXOSTENEKOPROPOSAMEN TXOSTENEKOPROPOSAMEN TXOSTENEKOPROPOSAMEN TXOSTENEKO A U R K I B I D E AA U R K I B I D E AA U R K I B I D E AA U R K I B I D E A
aaaa aurrerakinak
01.- SSSSarrera eta Parte-hartze prozesuaren zergatia 02.- PPPPlan orokorra 03.- AAAAgenda 21
bbbb parte hartze prozesua. Egituraketa.
noiz // zer // nonnoiz // zer // nonnoiz // zer // nonnoiz // zer // non 05.- EEEElkarbizitza eta egitura pro-sozialak lantzeko: tailer sortzailea.tailer sortzailea.tailer sortzailea.tailer sortzailea. 06.- SSSSormenaren eta auzolanaren bitartez herriaren diagnosia: tailer teknikoak. tailer teknikoak. tailer teknikoak. tailer teknikoak.
cccc tailerren emaitzak
metodometodometodometodologia // emaitzak // ondorioaklogia // emaitzak // ondorioaklogia // emaitzak // ondorioaklogia // emaitzak // ondorioak 07.- SSSSormenaren eta auzolanaren bitartez herriaren diagnosia. tailer teknikoaktailer teknikoaktailer teknikoaktailer teknikoak 08.- EEEElkarbizitza eta egitura pro-sozialak lantzeko: tailer sortzaileak. tailer sortzaileak. tailer sortzaileak. tailer sortzaileak.
dddd ondorioak eta gomendapenak
09.- OOOOndorio nagusiak. 10.- PPPPlan orokorrean aplikagarriak diren ekarpenak 11.- HHHHurrengo parte hartze faseetarako gomendioak
1
aaaaurrerakinakurrerakinakurrerakinakurrerakinak
01.01.01.01.---- Sarrera eta Parte Sarrera eta Parte Sarrera eta Parte Sarrera eta Parte----hartze prozesuaren zergatia hartze prozesuaren zergatia hartze prozesuaren zergatia hartze prozesuaren zergatia
Plan orokorrak dokumentu konplexuak eta uPlan orokorrak dokumentu konplexuak eta uPlan orokorrak dokumentu konplexuak eta uPlan orokorrak dokumentu konplexuak eta ulertzeko zailak dira biztanleriaren gehiengoarentzatlertzeko zailak dira biztanleriaren gehiengoarentzatlertzeko zailak dira biztanleriaren gehiengoarentzatlertzeko zailak dira biztanleriaren gehiengoarentzat: Dokumentu anitzez eta
hizkuntza teknikoz josita daude, planoak ez ditu gizartearen zati handi batek behar bezala ulertzen eta beraietan jasotako
informazioa abstraktua da.
Baina plan orokor batetan eguplan orokor batetan eguplan orokor batetan eguplan orokor batetan eguneroko bizitza baldintzatzen duten hainbat erabaki hartzen dira:neroko bizitza baldintzatzen duten hainbat erabaki hartzen dira:neroko bizitza baldintzatzen duten hainbat erabaki hartzen dira:neroko bizitza baldintzatzen duten hainbat erabaki hartzen dira: herriaren hazkundearen neurria
eta eredua, lurraren artifizializazio eremuak, etxebizitza eredua, egongo diren ekipamenduak, non kokatuko diren, espazio
publikoen banaketa, mugikortasun sareak edo landa lurraren babesa/okupazioa esate baterako. Honek eragin zuzena du bizitzeko
moduan. HAPOan erabakitzen diren gai asko herri ereduari lotuta doaz, espazio eta lurren kudeaketa, energia, elkarbizitza...
etorkizunerako herriaren marrazkia da Ea, herrian emango den aktibitate eta bizi dala baldintzatuko duen ereduaren materialtzea
finkatzen baitu.
Adibidez: ez da berdina herri konpaktu bat, bizitzarako espazio publiko aproposak dituena, erabilera anitzetarako eta erlazionatzeko
aukera emango duena, edo etxebizitza bifamiliarrak eta euren eremu pribatuak nagusitzen diren urbanizazio lasaiez egina den
herria, bertako eguneroko bizitza eta sortzen diren aktibitateak.
2
Hortaz, beharrezkoa da HAPO baten hizkuntza teknikoa kaleko hizkuntzara itzultzeabeharrezkoa da HAPO baten hizkuntza teknikoa kaleko hizkuntzara itzultzeabeharrezkoa da HAPO baten hizkuntza teknikoa kaleko hizkuntzara itzultzeabeharrezkoa da HAPO baten hizkuntza teknikoa kaleko hizkuntzara itzultzea, duen garrantzi eta inplikazioak herritarrek
uler ditzaten.
Era berean, jendeak dituen proposamenak, nahiak eta beharrak -interes orokorra lehenetsiz-, eta bultzatu nahi duen gizarte
eredua, beharrezkoa da hizkuntza teknikora itzultzea: Posible bada HAPO-ak barneratu dezan eta prozedura administratibo,
beharrezko den dokumentazio eta legedi/araudiei egokitzeko.
LURRALDEAREN HIRU HANKAKLURRALDEAREN HIRU HANKAKLURRALDEAREN HIRU HANKAKLURRALDEAREN HIRU HANKAK
Funtsezko hiru eremu zehaztu izan dira lurraldea aztertzeko: Funtsezko hiru eremu zehaztu izan dira lurraldea aztertzeko: Funtsezko hiru eremu zehaztu izan dira lurraldea aztertzeko: Funtsezko hiru eremu zehaztu izan dira lurraldea aztertzeko: ingurumen prozesuakingurumen prozesuakingurumen prozesuakingurumen prozesuak (inguru naturala), prozesu sozial prozesu sozial prozesu sozial prozesu sozial
eta ekoeta ekoeta ekoeta ekonomikoaknomikoaknomikoaknomikoak (giza ingurua, kultura) eta hirigintzako prozesuak eta azpiegiturakhirigintzako prozesuak eta azpiegiturakhirigintzako prozesuak eta azpiegiturakhirigintzako prozesuak eta azpiegiturak (inguru eraikia).
Planteamenduak muga batzuk ditu, hala nola, herri mailan prozesu ekonomikoak eta finantzarioak deskribatzeko eta prozesu
horiek lurzoruaren erabilera jakin bati lotzeko zailtasuna.
Ondorioz, parte hartze bidez, prozesu fisiko eta biologiko nagusiak identifikatu izan dira; eta baita, prozesu sozioekonomiko eta
urbanistikoak ere. Gainera haien garrantzi hurrenkeraren arabera sailkatu egin beharko dira. Horretarako, ezinbestekoa izan da ezinbestekoa izan da ezinbestekoa izan da ezinbestekoa izan da
komunitatearen balioen sistema ezagutzea, eta ondorioz, idazle taldeak planteatzen dituen balioen sistema, honetara komunitatearen balioen sistema ezagutzea, eta ondorioz, idazle taldeak planteatzen dituen balioen sistema, honetara komunitatearen balioen sistema ezagutzea, eta ondorioz, idazle taldeak planteatzen dituen balioen sistema, honetara komunitatearen balioen sistema ezagutzea, eta ondorioz, idazle taldeak planteatzen dituen balioen sistema, honetara
egokitzekoegokitzekoegokitzekoegokitzeko: mugikortasun eredua, ume eta adinekoen autonomia, naturarekin lotura (mugak eta harremanak), ondarearen
kudeaketa, nekazaritza-lurren kudeaketa, ingurumen balioen kontserbazio politika, elikaduraren jatorria ohituraketa izaera, eta
abar.
3
AzterketaAzterketaAzterketaAzterketa----eremua planifikatzeko orduan, ez da lurraldea mapa zuri bat balitz bezala hartueremua planifikatzeko orduan, ez da lurraldea mapa zuri bat balitz bezala hartueremua planifikatzeko orduan, ez da lurraldea mapa zuri bat balitz bezala hartueremua planifikatzeko orduan, ez da lurraldea mapa zuri bat balitz bezala hartu –non, mota guztietako jarduerak egin
daitezkeen–, baizik eta parte-hartzearen bidez ingurunearen ezaugarriak aztertu eta aukerak eta mugak zehaztuko dira prozesuan.
Hortaz, ingurunearen ezaugarriak lurraldearen balio intrintseko gisa ulertu dira.
Laburbilduz, hiru eremu horietakoLaburbilduz, hiru eremu horietakoLaburbilduz, hiru eremu horietakoLaburbilduz, hiru eremu horietako bakoitza bakoitza bakoitza bakoitza ––––inguru fisikoa, sozioinguru fisikoa, sozioinguru fisikoa, sozioinguru fisikoa, sozio----ekonomia eta hirigintzaekonomia eta hirigintzaekonomia eta hirigintzaekonomia eta hirigintza–––– jakintza eremu ezberdindua eta jakintza eremu ezberdindua eta jakintza eremu ezberdindua eta jakintza eremu ezberdindua eta
osagarria da, lantaldea jakintza arlo ezberdinetakoa izatea eskatzen duena lan aberats eta osatua egin ahal izateko. osagarria da, lantaldea jakintza arlo ezberdinetakoa izatea eskatzen duena lan aberats eta osatua egin ahal izateko. osagarria da, lantaldea jakintza arlo ezberdinetakoa izatea eskatzen duena lan aberats eta osatua egin ahal izateko. osagarria da, lantaldea jakintza arlo ezberdinetakoa izatea eskatzen duena lan aberats eta osatua egin ahal izateko.
4
02.02.02.02.---- Plan orokorra Plan orokorra Plan orokorra Plan orokorra
Eako udalerrian PlaEako udalerrian PlaEako udalerrian PlaEako udalerrian Plan Orokorra berritzeko prozesuan dan Orokorra berritzeko prozesuan dan Orokorra berritzeko prozesuan dan Orokorra berritzeko prozesuan da momentu honetan. Parte hartze prozesua abiatu zenean aurrerakinerarte
aprobaturik zegoelarik. Honen aurrean eta aurretik egindako hausnarketa osatzeko espirituarekin, prozesu honen xedea
Aurrerakinean azaltzen den diagnostikoa osatzeko Herri Diagnostikoa osatu da.
Aurrerakinean planteatzen diren ildo nagusiak honako hauek dira:Aurrerakinean planteatzen diren ildo nagusiak honako hauek dira:Aurrerakinean planteatzen diren ildo nagusiak honako hauek dira:Aurrerakinean planteatzen diren ildo nagusiak honako hauek dira:
EAko herrian Aurrerakinak planteatutakoaren ildo nagusiak hauek dira:
a.- Aingerutxu gaurko normetan ageri den moduan “nukleo rural” moduan mantendu 2006ko lursoruaren legera gaurkotu
barik.
b.- Etxe eta industriaren azkunderako leku posibleak idenbtifikatu eta baloratezn dira aukera desberdinetan.
d.- Etxebizitzen azkundearen ingurua, lehene ta bogarreneko etxebizitzen beharra berezkotzat hartzen da, ez dago behar honen
justifikaziorik.
e.- industrial poligonoa da herrian lana sustatzeko planteatzen den alternatiba bakarra, aztertu barik honek izan ahal dauen
“viabilidadea”.
5
f.- Etxeen hazkundea hurrengo 8 urteetan Eako herrian geratzen den lur eraikigarri guztia betetzea proposatzen du, horrela
aukera desberdinen bitartez,
g.- auzoka honako hazkunde hauek proposatzen dira:
EA herrigunerakoEA herrigunerakoEA herrigunerakoEA herrigunerako 3 aukera planteatzen dira:
alt 1-ean 70 etxebizitza berri proposatzen dira.
alt 2-an 91 etxebizitza berri proposatzen dira.
alt 3-ean 64 etxebizitza berri proposatzen dira.
EA BedarurakoEA BedarurakoEA BedarurakoEA Bedarurako 2 aukera planteatzen dira:
alt 1-ean 27 etxebizitza berri proposatzen dira.
alt 2-ean 27 etxebizitza berri proposatzen dira.
EA NatxiturakoEA NatxiturakoEA NatxiturakoEA Natxiturako 2 aukera planteatzen dira:
alt 1-ean 72 etxebizitza berri proposatzen dira.
alt 2-ean 30 etxebizitza berri proposatzen dira.
alt 3-ean 48 etxebizitza berri proposatzen dira.
EA AingerutxuBedarurakoEA AingerutxuBedarurakoEA AingerutxuBedarurakoEA AingerutxuBedarurako 2 aukera planteatzen dira:
alt 1-ean 17 etxebizitza berri proposatzen dira.
alt 2-ean 0 etxebizitza berri proposatzen dira.
6
Aurrerakinean planteatzen diren ildo nagusiak honako hauek dira:Aurrerakinean planteatzen diren ildo nagusiak honako hauek dira:Aurrerakinean planteatzen diren ildo nagusiak honako hauek dira:Aurrerakinean planteatzen diren ildo nagusiak honako hauek dira:
Eako herrirako:Eako herrirako:Eako herrirako:Eako herrirako:
Existitzen den herriaren espazio publikoen trama identifikaturik dago, baina ez da azaltzen planteatzen diren eraikuntza berri
(eta beraiei lotuta doazen partzelak) sare hauekin zelan lotzen diren.
Adierazgarria da batez ere errekaren luzeran agertzen diren eraikin berriak herriarekin zelan lotzen diren ez da ageri, ez da
bermatzen herriaren “luzaketa” honetan herrian ageri den espazio publikoen tramaren jarraipena.
7
03.03.03.03.---- Agenda 21 Agenda 21 Agenda 21 Agenda 21
Ea udalerriko 21 agendako dokumentuak diagnostiko bat gauzatzen du lehendabizi, eta ondoren ekintzen plana aurrikusten du diagnostikaturiko beharrei
erantzuteko.
DIAGNOSTIKOA
Diagnostikoan, beste gauza batzuen artean, eta plan orokorrari zuzenki lotuta, Lurralde arlokako planak eta indarrean dauden arau ordezkatzaileak
aztertzen dira. Laburbilduta gairik esanguratsuenak hauek dira:
1. EAE-KO basogintza eta nekazaritza antolatzeko lurraldearen arloko plana (LAP):
LAP-aren arabera, Eako azaleraren gehiena “Basoa” dagokion kategorian sartzen da, batez ere udalerriaren hegoaldea.
Lurraldearen gainerakoa azpikategoria hauetan sartuta dago.
• Balio Estrategiko Handia: Azpikategoria honetako gune sakabanatu batzuk daude, nagusiak Angelutxun eta Bedaroan dira.
• Trantsizioko Landa-Paisaia. Udalerriaren azalera handia hartzen du, eta horren gehiena herria zeharkatzen duten bideen ondotik
banatuta dago.
LAP berriaren behin behineko onarpenean berriz, nekazal lurren katalogoak Plan Orokorretan zehaztera bideratzen du, autonomi
erkidegoko eskalan zehaztasun maila ezin dela lortu onartuta.
2. 1996.eko ARAU ORDEZKATZAILEAK
Plangintzaren irizpide eta helburuek, antolamendurako dokumentuaren gidalerroa izan behar dute.. Indarreko arau ordezkatzailetan
ditugun irizpide eta helburuak ondorengoak dira:
A] Lurraldeari dagozkion irizpideak eta helburuak
• Ingurune fisikoa -Ingurunea babestea, ingurumenari kalte gutxien egiten dioten jarduera ekonomikoak bultzatuz. Paisaia eta eraikuntzak dagoen
izaerara egokitzea, landa ingurunea hondatzen duen etxebizitza kolektiboa saihestuz.
-Oreka ekologikoa mantentzea.
-Ibilguak eta iturburuak babestea.
-Ornodun koaternarioen aztarnategia eta kobak babestea.
-Koniferoen baso-landaketek dakartzaten higadura-prozesuak ekiditea, hazkunde moteleko espezieak bultzatuz.
-Bertoko flona eta fauna babestea: Kaio hauskaren taldea, ur-zozoa, artadiak, haritziak,...
-Galdizko artadia babestea.
8
• Lurzoruaren erabilerak -Antolamendu eta planifikazio arrazionala eta lurzoruaren erabilerak zehaztea, sektore ekonomikoen eta aukeren arabera.
-Landaretza babestea (artadiak, gaztainondoak,...)
-Nekazaritzako lurzorua babestea, neurrigabeko basogintza eta familia bakarreko etxebizitzen eraikuntza ekidituz.
-Lurzoru landatarrari buruzko ordenantza bat egitea.
• Biztanleriaren kokalekuak -Dauden kokalekuen tipologia, izaera, eskala,... babestea.
-Baserriaren babesa eta sustapena, nekazaritza, abeltzaintza eta basogintzako produkzioa ahalbidetuz.
-Landa-ingurunean nekazaritzako eta egoitzazko kokalekuen arteko baldintzak bereiztea.
-Dauden biztanle-guneak egituratzea, beharrezkoak diren ekipamenduak eta zerbitzuak emanez.
-Angelutxu, Bedaroa eta Natxituko guneak bultzazea, biztanleria sakabanatua erakartzeko eremu moduan, bizitza sozialaren foko
naturalak direlako.
-Nolabaiteko hiri-egitura duten aldeak zehaztea.
-Hiri-lurzorua eta landa-auzoak zehaztea.
-Etxebizitzen eskaerarako lurzorua aurreikustea.
-Ondorengo belaunaldiak auzo berean iraunaraztea.
• Paisaia -Kostaldea, errekastoak eta errekak babestea.
-Bertoko arboladia babestea.
-Gailurrak, hegalak eta haran-ondoak babestea.
-Eraikuntzen kontrol estetikoa.
• Lurzoruaren jabetza-erregimena -Partzelazio indiskriminatua kontrolatzea.
-Indarreko kartografiari dagokion katastroa egitea.
-Partzelen kontzentrazioa ahalbidetzen duten neurriak martxan jartzea.
� Gizarteari dagozkion irizpideak eta helburuak
• Jarduera ekonomikoak -Lehen sektorea bultzatzea.
-Nekazaritza, abeltzaintza eta basogintza mailan, lurzoruaren erabiletarako eremu egokiak zehaztea.
-Laborantzetako lursailak antolatzea, laborantza intentsiboak (berotegiak), larreak eta bazkalekuak bultzatuz.
-Poluitzaileak ez diren industriak prestatu eta kudeatzea.
-Kokatu daitekeen industria kontrolatzea, gaur egungo ingurumen kalitatea eta isurpenen kontrola eta garbiketa posible egiteko.
-Hirugarren sektorea bultzatzea, batez ere turismoari lotuta dagoena.
9 9
� Etxebizitzei, ekipamenduei eta azpiegiturei dagozkion irizpideak eta helburuak
• Etxebizitzak eta eraikuntzak -Intereseko eraikuntzak, publikoak zein pribatuak, babaetsea.
-Birgaitzea eta laguntzak bultzatzea.
-Eraikuntza berriak eta daudenen erreforma kontrolatzeko Ordenantza bat egitea.
• Hirigintza-zerbitzuak -Saneamenduko sarea zabaldu eta hobetzea, eta ur zikinen tratamendu planta bat egitea. Azpegitura hori eginda dago.
-Baserrietan eta landa-auzoetan sistema egokiak ematea.
-Dauden erreken berreskurapena eta berrerabilpena, eurietako uren bilketa eta bideraketarako.
-Uraren horniketako sarea berrikusi eta egunean jartzea, Natxitua auzoan dauden gabeziak konpontzeko.
-Hiri-lurzoruan argiteria, energia elektrikoa eta telefoniako sareak lurperatzea.
• Ekipamenduak Natxitua eta Bedaroa auzoetako plazak babestu eta garatzea.
-Komunitate-ekipamendua ematea hezkuntza eta aisialdirako beharrizanak asetzeko.
-Parkeak eta lorategietarako tokiak kokatzea.
-Kirol eta aisialdirako ekipamendu faltari aurre egiteko lurzorua aurreikustea.
-Dauden ikastetzeak mantendu eta babesteta.
-Udaleko kultur zentro bat eratzea.
-Hiriugarren adineko eta haurrentzako espazioak aurreikustea.
-Hondartza eta urtegia zaindu eta bultzatzea.
-Beharrezko mediku-zerbitzuak ematea eta Euskadiko osasun-maparekin koordinatzea.
-Suteen kontrako ibilgailu edo unitate bat aurreikustea.
.Babes-zibileko sistema bat sortzea.
-Hotel edo kanping bat sortzea.
-Hondartzako zerbitzuak zaindu eta hobetzea.
• Azpiegiturak -Baso pistak asfaltatzea.
-Errepideen espaloiak urbanizatzea auzoetatik pasatzean, eta argiteria hobetzea.
-Aparkalekuak sortzea.
-Kaia zaindu eta hobetzea.
-Dauden landa-bideak berreskuratu eta antolatzea; eta baita beren zolatzea eta argiteria.
-Eako bizi kalitatea erakargarriagoa egiten duten azpiegiturak hobetzea: irisgarritasuna, elektrifikazioa, ur edangarria hornitzea,
saneamendua ematea,...
10
B] Lurzoruaren erabilerak eta hirigintzako egitura • Lurzoru urbanizaezina Udalerriaren gainerako lurzorua kategoria honetan sartzen da, eta bertan bi eremu ezberdin bereizi behar dira: paisaia babesteko
eremua eta produkziorako eremua. Lurzoru mota honen barruak landa-gune bakarra dago: Angelutxu.
� Angelutxu auzoa
Natxitua auzotik Eako herrigunerako bidean dago. Baserri batzuen multzo bat da, eta ez dago elementu egituratzailerik: eliza,
plaza,... Daukan ekipamendu bakarra adinekoentzako txoko txiki bat da. Izaera landatarra du, eta nekazaritza eta abeltzaintzako
sektoreari lotuta dago.
EKINTZA PLANA
Agenda 21-aren ekintzen planak sei lerro estrategiko jasotzen ditu. Bakoitzean programa jakinak daude, eta hauetatik hirigintzarekin zuzenki lotura
daudenak ondorengo hauek dira:
LE1. GARAPEN EKONOMIKO DIBERTSIFIKATU ETA IRAUNKORRERANTZ AURRERA EGITEA.
Ekonomia-iraunkortasuna eta dibertsifikazioa sustatzeko programa
- Garai batean Celulosas Artibai izeneko paper-fabrikak okupatzen zuen eremuak kalifikazio urbanistiko bikoitza
dauka; alde batetik, industriarako kalifikazioa, eta bestetik, egoitzarako kalifikazioa. Lehenengoari dagokionez, ekimen
ekonomiko berri bat garatzeko aukera jorratu beharra dago, bertako kokalekua berreskuratu ondoren: industrialde
bat, aisialdi-eremua,...
- Eustat-en arabera, 1999. urtean Ean nekazaritzako ustiategiek hartutako azalera 1.199 Ha zen, beraien batez besteko
tamaina Busturialdeko eta Bizkaiko batez bestekoa baino txikiagoa izanik. Azienda gabeko ustiategiek (%53,5)
aziendadunekoek (%46,4) baino azalera handiagoa okupatzen zuten.
Beste lurralde-eremutan gertatu legez, nekazaritzako eta abeltzaintzako jarduerek gero eta garrantzi gutxiago dueta
horren ondorioz, herriko zenbait lursail bertan behera lagata daude, inolako jarduerarik gabe. Horregatik, egoki jotzen
da lursail horien inguruko inbentarioa egitea, geroago beroien berreskurapenerako neurriak kontuan izateko.
LE2. UDALERRIAN INTERES EKOLOGIKOA ETA PAISAJISTIKOA DUTEN GUNEAK ETA ELEMENTUAK BABESTEA.
11
Kostaldea eta hondartzak babestu eta birsortzeko programa
- Antza, portuko erabiltzaileen elkartearen eta hondartzako erabiltzaileen arteko gatazka bat sortu da, eremu horiek
gozatzeko irizpide ezberdinak direlako. Ekintza honetan proposatzen da Eako hondartzan eta portuan ematen diren
erabilerak bateragarri egitea edo erregulatzea.
- 2005eko urrian, BizkaikoForuAldundikoIngurumenSailakBizkaikoHondartzenIrisgarritasunaHobetzeko Plana
aurkeztu zuen. Aipatu Egitasmoaren xedea ondokoa da; lurraldeko hondartzetan egon dauden hirigintzako eta
arkitekturako oztopoak ezabatzea.
Hondartza bakoitzaren kasuan batez beste 15 neurri zuzentzaile proposatu dira, ondoko arlo hauetan hartu
beharrekoak: oinezkoentzako ibilbidea, sarbideak, aparkalekuak, komunak eta bestelako zerbitzuak, hareatza,
informazioa eta garraioak.
Aipatu Plana aprobetxatu daiteke herriko hondartzak edo kostaldeko aisialdi-eremuak behar bezala egokitzeko, eta
bertan ematen diren erabilerak antolatzeko.
Bertako paisaia eta basoak babesteko programa
- Eako lurraldea osatzen duten ekosistema nagusiak baso-landaketak eta landazabal atlantiarra dira. Bi horietaz
gainera ere, artadi kantauriarreko eta baso atlantiarreko zenbait gune dira. Bioaniztasunari dagokionez, herrian badira
oraindik interes ekologikoa duten basoak, Galdizko artadi kantauriarra, kasu.
Ekintza honetan proposatzen da aipatu baso interesgarri horien babesa bideratzea arau subsidiarioen bitartez.
- Ean indarrean dagoen hirigintza-planeamendua 1996ko abuztuan behin betiko onartu ziren Arau Subsidiarioak dira.
Aipatu planeamenduan paisaiari dagozkion zenbait irizpide eta helburu hartzen dira kontuan:
Kostaldea, errekastoak eta errekak babestea.
Bertoko arboladia babestea.
Gailurrak, hegalak eta haran-ondoak babestea.
Eraikuntzen kontrol estetikoa.
Hala ere, komenigarria ikusten da herriko paisaiaren babesari balio handiagoa ematea, etorkizunean onartuko diren
arau subsidiarioetan neurri zorrotzagoak ipiniz.
Urdaibaiko Biosfera Erreserban sartzeko aukera aztertzeko programa
- Urdaibaiko Biosfera Erreserba gure lurraldeko ingurune natural garrantzitsuena da eta Euskal Autonomia
Erkidegoan babesturiko naturgune izendatu zuten lehena (1989 urtea). Azken urteotan, hainbat nazioarteko onarpen
jaso ditu, eta Urdaibaiko Biosfera Erreserba Babestu eta Antolatzeari buruzko uztailaren 6ko 5/1989 Legearen
onarpenari gehitu behar zaizkio. Garrantzitsuenak hauek dira:
UNESCOk Biosfera Erreserba izendatu zuen 1984an.
1992an Ministroen Kontseiluak Mundaka-Gernikako itsasadarra RAMSAR hitzarmeneko nazioarteko hezegune
garrantzitsuenen zerrendan sartzea erabaki zuen.
12
Bi urte geroago, 1994an, URDAIBAIko biosfera-erreserba hegaztientzako bereziki babestu beharreko lekuen sarean
(ZEPA) sartu zuten. Ondorioz, zuzenean Europako babestutako naturguneen sarean sartu zen: NATURA 2000.
Eako udalerria Busturialdea eskualdean dago, baina Urdaibaiko Biosfera Erreserbatik at geratzen da. Babestutako
gune horretan sartzea aukera ona izan daiteke Eako garapen iraunkorra mantentzeko, eta bere natur-ingurunea
bizirik mantentzeko.
Hain zuzen ere, ekintza honetan proposatzen da Urdaibain sartzearen inguruko prozesu bat aurrera eroatea: horren
inguruko sarrerak dakartzan alde onak eta txarrak aztertzea, gai honetan adituak direnekin mahai tekniko bat osatzea,
egin beharreko prozedura burokartikoa, herritarrei informatzea eta kontsulta batean parte hartzeko aukera
irekitzea,...
Gune degradatuak aztertu eta berreskuratzeko programa
- 1998an IHOBEk argitaratutako “EAEko Lurzoruaren Poluzioa eragiten duten Jarduera Potentzialak dituzten Guneen
Inbentarioa”-ren arabera, Ean aipatu ezaugarriak biltzen dituzten lau gune daude, bi hondakindegiak dira eta beste
biak aurrindustrialak. Azkeneko horiek antzinako paper-fabrikari dagozkio, haren ondoan egoera txarrean dagoen
presa bat dagoelarik.
Ekintza honetan proposatzen da urtegiaren egoera aztertzea eta azpiegitura horri irtenbide egokia bilatzea.
LE3. HERRITARRENTZAKO EKIPAMENDUAK SORTZEA, ETA GARAPEN KULTURALA BULTZATZEA.
Hezkuntza-ekipamenduakbultzatzeko programa
-Eako Haur Eskola Publikoa zabaldu berri da, eta 0-3 urte bitarteko zikloan 9 ikasle D hizkuntza-ereduan
matrikulatuta zeuden.
Ekintza honetan proposatzen da bertako Haur Eskola mantentzea eta sendotzea, eta ikastetxe berri bat zabaltzeko
aukera aztertzea.
Gizarte- eta osasun-ekipamenduen kudeaketa mantendu eta zabaltzeko programa
- 2001. urtean, adinekoen multzoa, 65 urtetik goragokoa, populazio osoaren %25,9 zen; eta 1986-2001 epean, esandako
adin-taldea %5 hazi da. Herriko adinekoen sektorea gero eta handiagoa dela eta, egoki jotzen da prospekzio-ikerketa
bat egitea jakiteko zeintzuk izango diren kolektibo horren etorkizuneko beharrak.
Bestaldetik, egun hirugarren adinekoentzako “Lagunetxea” egoitza pribatua martxan dago eta bere zerbitzua
bultzatzeko beharra ikusten da.
LE4. HIRIGINTZA OREKATU BATEN ALDE APUSTU EGITEA, HIRIGUNEEN HOBEKUNTZAREKIN JARRAITUZ ETA
IRISGARRITASUNA BULTZATUZ.
13
Hirigintza-garapen iraunkorra bultzatzeko programa
- Lantik erakundeak emandako informazioaren arabera, Eako etxebizitza-parkearen okupazio maila (%46,4) nahiko
baxua da eta guztira 395 etxe okupatu gabe daude.
Eusko Jaurlaritzako Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Sailak programa aitzindari bat jarri du abian, Euskadiko
etxebizitza hutsak mobilizatu eta merkatu librean
etxebizitzakeskuratzekoekonomibaliabidenahikoakezdituztenpertsonekerabilditzaten: BIZIGUNE programa.
Oinarrian, etxebizitza hutsen jabeek VISESAren esku uzten dituzte etxebizitza huts horiek, eta ordainetan merkatuko
errenta jasotzen dute hileko.Errenta zuzentasunez ordainduko zaiela eta
kontratuaamaitzeanetxebizitzaegoeraoneanitzulikodietelabermatzen die VISESAk etxebizitzen
jabeei; gainera, maizterrei dagokien kudeaketa guztiaz arduratzen da.
Halaber, VISESAk ETXEBIDEn (Etxebizitzako Euskal Zerbitzua) izena emanda dagoen pertsona edo bizikidetza-unitate
baten esku utziko du etxebizitza hori, eta beren diru-sarreren araberako alokairua ordainduko diote VISESAri. Eusko
Jaurlaritzako Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Sailak estaltzen du VISESAk etxe-jabeari ordaintzen dion errentaren
(merkatukoa) eta hark maizterrari kobratzen dionaren (gizarte-errenta) arteko aldea.
- Ean indarrean dagoen hirigintza-planeamendua 1996ko abuztuan behin betiko onartu ziren Arau Subsidiarioak dira.
Etorkizunari begira, aipatu planeamenduaren berrikusketa egitea espero da, eta aukera ona izan daiteke bertan
iraunkortasun-irizpideak barneratzeko, eta konkretuki, Ingurumen Eraginaren Baterako Balioztapen Azterketan sartutako
neurriak eta gomendioak hertsiki bete eta jarraitzeko.
- Paper-fabrikakokupatzenzituenlursailakbimoduezberdinezsailkatutadaude: industriarako kalifikazioa eta egoitzarako
kalifikazioa. Azkenengoari dagokionez, Udalak bertan etxebizitza egiteko asmoa dauka, herriko biztanleek, bereziki
gazteek, dituzten premiei erantzuna emateko.
- Bedaroa auzoan dauden eraikuntza guztiak landa-arkitekturakoak dira: familia bakarreko edo biko etxebizitzak, eta
bi solairu baino gehiago ez dituztenak. Udalerriko ekialdean dago eta, Natxituan bezala, muino baten gainean dago.
Elizaren zein urbanizatu berriko plaza baten inguruan artikulatzen da, eta egoki jotzen da aipatu enparantza egokitzea
eta berriztatzea.
- Ean indarrean dagoen hirigintza-planeamendua 1996ko abuztuan behin betiko onartu ziren Arau Subsidiarioak dira.
Etorkizunari begira, aipatu planeamenduaren berrikusketa egitea espero da, eta aukera ona izan daiteke bertan
iraunkortasun-irizpideak barneratzeko, eta konkretuki, Ingurumen Eraginaren Baterako Balioztapen Azterketan sartutako
neurriak eta gomendioak hertsiki bete eta jarraitzeko.
14
Mugikortasun iraunkorragoa eta irisgarritasuna sustatzeko programa
- Bizkaiko Foru Aldundiko Herri Lan eta Garraio Sailaren arabera, 2003an BI-3238 errepidean neurtutako zirkulazio-
intentsitatea baxua izan zen. Konkretuki, Ispaster-Ea errepide tartean batez besteko 1.067 ibilgailu erregistratu ziren
egunean. Hala ere, urtekobatezbestekohoriekezdutekontuanhartzenudaranizatendirenintentsitatehandiak.
Gainera, Eako hirigintzako egiturak baldintzatzen du bertako trafikoaren antolamendua ondoko arrazoi hauengatik:
herrigune txikia eta ibaiaren parean dago, errepide nagusiak herria zeharkatzen du, eta ez dago espazio handirik
aparkaleku gehiago egiteko.
- Eako Udalak udalerriko bidezidorrei buruzko foileto bat argitaratu du. Lau ibilbide hauekin, Eako Udalak
senderismoa egitera eta paisaiaz, natur-aberastasunaz eta udalerriak daukan kultur ondasunaz gozatzera gonbidatzen
du. Lau bide horien ezaugarriak ondoko hauek dira:
� PR BI 169. “Erregeen bidetik”. Luzerako 5 km ditu eta bere intereseko puntuak Natxitua, Iturriña iturria eta harraska,
eta Lapatza hondartza dira.
� PR BI 170. “Ura jarraituz”. Luzerako 7 km ditu eta bere intereseko puntuak antzinako Legartza, Goikoetxe eta
Urtubiako errotak eta Urbazterreko basoa dira.
� PR BI 168. “Letaniak bidezidorra”. Luzerako 3,2 km ditu eta bere intereseko puntuak Eako herrigunea, Via Vía, San
Bartolomé eta Talako Ama baselizak dira.
PR BI 168-1. “Ikuspegiez gozatuz”. Luzerako 2,5 km ditu eta bere intereseko puntuak ikuspegi panoramikoak,
Bedaroa eta karobia dira.
LE5. NATUR-BALIABIDEEN (URA ETA ENERGIA) KONTSUMOA ZENTZUZKOA IZAN DADILA EGITEA ETA BERAIEN KUDEAKETA
HOBETZEA, ETA HONDAKINEN KUDEAKETA HOBETZEA.
Udalerrian energia zentzuz kontsumitzea eta energia-eraginkortasuna sustatzeko programa
- Etxebizitzen ziurtapen energetikoak etxebizitza-sektorean energiaren aurreztea eta konfort-maila hobea sustatzea
du helburu. Horretarako, eraikinen kalitatea aztertzen da energiaren ikuspuntutik. Ziurtagiri honek energia behar
bezala erabiltzen dela bermatzen du, ahalik eta gehien aurrezten dela eta konfort-maila handia duela egiaztatuz.
Etorkizuneko erabiltzaileei begira, eraikinean egingo duten inbertsioa ziurtatu eta justifikatzen du ziurtagiriak, konfort-
mailaren eta energia-kontsumoaren arteko oreka ezin hobea bermatuz eta energia-kostu zein ingurumen-inpaktu
txikiagoa sortaraziz.
LE6. UDAL ADMINISTRAZIOAREN KUDEAKETAN IRAUNKORTASUNA, KALITATEA ETA PARTE-HARTZEA SUSTATZEA
Azken finean, ekintza guzti hauek Herri Antolamendurako Plan Orokor berrian bermatzen direla ikuskatu beharko da.
16
bbbbparte hparte hparte hparte hartze prozesuaartze prozesuaartze prozesuaartze prozesua
17
1. TAILERRA_BEROKETAILERRA herri dinamika
1. banako adierazpena eta kanporanzko begiradak.
2. begirada partzialak multzoarekiko tentsioan.
3. banako begiraden bateratzea: auzotasuna.
4. IhAlteritateen jolasa ( Ihauteriak+AlteritatEA*).
5. Auzo**en arteko elkarrizketak: Kalea.
6. Sinergia kolektiboa: Plaza.
*Alteritatea: “bestea” izatearen egoera
**Auzoa:(euskal etnografian): ardura kolektiboak dituen gizbanako.
NON
san juan eliza
Ea-ko udaletxe plazan dagoen San Juan
Bateatzailearen eliza barruan garatu zen.
NOIZ
2012/02/18
2012ko otsailaren 18an larunbata, arratsaldeko
17,00etatik 20,00ak bitarte burutu zen
ZER
muralak
Norberarenaz gain ikuspegi kolektibo batez
begiratzeko dinamika bat egin zen. Horretarako,6-
8 pertsonako taldeak heterogenoak (herriko adin
ezberdinetako pertsonak) mahai baten inguruan
jarri eta Ea-ko oinarri plano baten gainean marraztu
behar zen. 1_norberarena
2_albokoarekin bikoteka bestearen lekuan jarriz
3_talde osoa elkarlanean, marrazki guztiak batzen
zituen erdiko espazioa guztien artean adostuz
4_Behin muralak amaituta herriko plazara atera
18
1
SOZIOGRAMA
19
2. TAILERRA_PROBLEMATIKA AZTERKETA
Herritarrek, eztabaida eta talde-lanean udalerriko
auzo ezberdinak eta oro har udalerri osoan dauden
arduren, arazo negatiboen eta nolakotasun positiboen
gaitegia finkatzea zen helburua.
Hirigintza eta lurralde antolamenduarekin loturarik
ez duten herritarrengana heltzeko ulerterrazak ziren
galdera sinpleekin hausnarketa erraztu nahi izan zen,
galderetatik eztabaida abiatu eta era deliberatibo batean
herritarrei lekua emanez. Gaitegia zabala eta anitza da.
NON
udaletxea
Ea-ko udaletxeko areto nagusian burutu zen tailerra
NOIZ
2012/03/01
2012ko martxoaren 1ean eguena, arratsaldeko 19,00etatik
gaueko 21,00ak bitarte burutu zen.
ZER
gaitegia
1_parte hartze fitxa bete
2_Auzoka eta sexuaren arabera banatutako taldeak,
hiru bloketan banatutako galdera sorta bati erantzunez,
gaitegia osatu eta hare garrantzitsuagoa zena, herriko hainbat
gairen inguruan eztabaidatu zuten:
ekintzak // espazioak // baliabideak
herriko auzo ezberdinetako gaiak atera ziren, POSITIBOAK
ETA NEGATIBOAK.
3_Aterarako gai bakoitza bloke bakoitzari zegokion
kolorezko kartulinan idatzi zen eta ondoren talde guztietan
jasotako gaiak mural batean itsatzi ziren.
20
2
SOZIOGRAMA
21
3. TAILERRA_NEGATIBOEN DEKONSTRUKZIOA
Aurreko tailerrean burututako gaitegia
berrantolatu eta ateratako gaiak hiru lantaldetan
antolatzen dira. Bizitza kalitatea//Komunitate indartsua//Garapen lokala
BIZITZA KALITATEA_ oinezko ibilbideak, lurzorua eta
paisaia, sistema hidrikoa, urzorua, baso eremua, itsas
bazterrak,...
KOMUNITATE INDARTSUA_ mugikortasun geldoa (
oinezkoa eta bizikletaz), ekipamendu eta, espazio publikoen
sarea, segurtasuna eta presentzia sinbolikoa,...
GARAPEN LOKALA_ Lan erreproduktibo eta
produktiboa, egunerokotasuna, Aisialdia, turismoa eta
ostalaritza, Material eta energiaren zikloak.
NON
udaletxea
Ea-ko udaletxeko areto nagusian eta bilera gelan burutu zen
tailer hau.
NOIZ
2012/03/23
2012ko martxoaren 23an barikua, arratsaldeko
19.00etatik 21.00etara bitarte burutu zen tailerra.
ZER
lantaldeak
1_Parte hartze fitxa bete
2_aurreko tailerrean atera zen gaitegiaren araberako lantalde
aukeratuko du parte hartzaile bakoitzak
3_power point aurkezpen baten bidez lantaldeetako gai
guztien azalpena
4_ lantaldeetan banatuta, lantalde bakoitzari dagokion
gaitegia planoan kokatuko du.
5_gai bakoitzaren narrazioa egin filmina eredua jarraituz
6_gaitegiaren mailaketa adoztu garrantziaren arabera
7_ gai bakoitzaren gaineko baliabide pertsonalak, taldekoak
eta kanpokoak aztertu.
22
3SOZIOGRAMA
23
4. TAILERRA_POSITIBOEN KONSTRUKZIOA
Ea-ko herriak dituen aukerez ohartaraztea eta
berauek baloratzea izan zen 4.tailer honen helburu
nagusia.
Aurreko tailerrean osatutako lantaldeekin jarraitu
zen saio honetan ere, baina tailer honetan lantaldeak
modu independientean aritu ziren. Lan talde
bakoitzean bere gaiarentzako aproposena zen
dinamika ezberdin bat proposatu zelarik tailerrak
burutzerako orduan.
NON
udaletxea
Ea-ko udaletxeko areto nagusian, bilera gela eta bulego
batean burutu zen tailer hau.
NOIZ
2012/04/21
2012ko apirilaren 21ean larunbata, goizeko 10.00etatik
14.00ak bitarte burutu zen tailerra.
ZER
lantaldeak
1_Parte hartze fitxa bete
2_taldeak banatu, parte hartzaileek aurreko tailerreko
talde berbereak errepikatuko dituzte, aurreko
tailerrarekin lotura zuzena bait zuen tailer honek.
3_taldeka gai bakoitzaren zer ikusia duen
esperientzien azalpena
4_ talde txikiagoetan, lantalde bakoitzari dagokion
dinamikak eta bukatzeko lantalde osoak komunean. -BIZITZA KALITATEA
-KOMUNITATE INDARTSUA
-GARAPEN LOKALA
24
4
SOZIOGRAMA
25
5. TAILERRA_ HERRI EKIMENA_KALE EKINTZA
Ea-ko prozesu parte hartzailearen inguruan
prozesuan parte hartu ez dutenei informatu eta ateratako
ondorioak balioan jartzea izan zen azken tailer honen
helburua.
Baita prozezu parte hartzaile hau gainontzeko herritarrei
zabaldu eta beraien iritsi eta keskak plazaratzeko aukera
eman ere.
Herri ekimen honekin, tailerretan ateratako arazo batzuen
inguruko proposamena tokian bertan egin nahi izan zen,
horretarako aktuazio bi egin zirelarik tokian bertan.
NON
Ea
eA-ko herriko auzo ezberdinetan burutu zen azken tailer hau.
Bedaru, Ea eta Natxitu
NOIZ
2012/05/05
2012ko maiatzaren 5ean larunbata, goizeko 10.00etatik
arratsaldeko 20.00ak bitarte burutu zen tailerra.
ZER
ondorioak
1_Ogellako hondartzan Lur Gaia-taldekoekin ekintza
dinamikoa. Ingurua ikusi, azaldu, aztertu,...
2_Bedaruko auzoan prozesuaren azalpena+bertso
poteoa+seinalizazio berria kokatu.
3_Ea-ko zuloan zehar hainbat ekimen:
bertsoak, leihoa, guneen identifikazioa, proposamenen
postontziak kokatu eta plazaren eraldaketa.
4_ Natxitun herri bazkaria,
5_Natxitun kale ekintza, errepidearen bi aldeak batuko
lituzkeen zebrabide erraldoiaren irudikapena.
26
5
SOZIOGRAMA
27
28
cccctailerren emaitzaktailerren emaitzaktailerren emaitzaktailerren emaitzak
29
1.1.1.1.tailerratailerratailerratailerra_BerokeTailerra_BerokeTailerra_BerokeTailerra_BerokeTailerra METODOLOGIA METODOLOGIA METODOLOGIA METODOLOGIA
30
ONDORIOA ONDORIOA ONDORIOA ONDORIOA
31
METODOLOGIA eta ONDORIOA METODOLOGIA eta ONDORIOA METODOLOGIA eta ONDORIOA METODOLOGIA eta ONDORIOA
DIA-TEKHNĒ · ARTEAREN BITARTEZKO ELKARRIZKETA METODOLOGIAREN AZALPENA.
Dia-Tekhnē lan asanblearioko metodologia bat da eta bi ezaugarri ditu: 1) demokrazia zuzenerako espazioen aktibazio eta
egituraketa; eta 2) espazio horien kudeaketa kolektiboa hiru oinarritan bermatuz: a) (integraziorako) partaidetza; b) (alteritaterako)
tolerantzia; c) (sinergiarako) gizarte hitzarmena.
Dia-Tekhnē metodologia Artean datza bi aldagairen bitartez: Plastika Erlazionala deritzon lehen aldagaian lengoaia piktorikoaz
baliatzen da, ahozko hizkuntzaren osagarri bezala baina era abstraktuaz edo errealitate ikusgaia erreferentziatzat hartu gabe, partaideen arteko
balizko desorekak eragozteko; eta Batzar KreAktiboa izeneko bigarren aldagaian, baliabide plastiko zein performatiboak erabiltzen ditu,
elkarrizketa komunitarioaren katalizatzaile gisara.
Bibliografia:
I 1) CARRASCOSA, ALEX: Dia-Tekhnē. Diálogo a través del Arte, Bakeaz / Gernika Gogoratuz, Bilbao, 2010, 284 pp.,
(Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailburuordetzak eta Gernika Gogoratuz-ek finantzatua) ISBN: 978-84- 92804-03-0.
2) CARRASCOSA, ALEX: Dia-Tekhnē: Artearen bitartezko Elkarrizketa · Diálogo a través del Arte · Dialogue through
Art · Dialogue a travers l’Art, Gernikako Bakearen Museoa Fundazioa, Gernika-Lumo, 2010, 46 pp., ISBN:
978-84-936196-1-5.
“ERAIN HERRIA” PARTE-HARTZE PROZESUKO LEHEN TAILERRAREN DESKRIBAPENA:
Eako parte-hartze prozesuko lehen tailerra Dia-Tekhnē metodologian datza, Plastika Erlazionaleko formatuetako bat den Paperezko Plazan eta
honen baitan LurrArtea izeneko modalitatean hain zuzen.
Aurretiko pausuak (LurrArtearen irudikapena):
1. Lurraldea xedatzen hasten da, ingerada soil bat bezala, ordea; kasu honetan: Eako muga-ertza inguruko beste udalerriekiko eta Kantauri
Itsasoarekiko.
2. Mapa horren perimetroan, kardinalki, zortzi biribil marratzen dira; biribil bakoitzak muga-ertz tarte bana hartzen du baitan.
3. Biribil hauek, bakoitza dagokion lurralde puskarekin, mapatik kanpo soilik ere aurkezten dira.
4. Era berean, mapa barruan, erdi-erdian, ahalik eta forma bakunena marrazten da: Eako ingeradaren gehienezko sinplifikaziotik
ondorioztatzen den obalo bikoitza.
5.
METODOLOGIA eta ONDORIOA METODOLOGIA eta ONDORIOA METODOLOGIA eta ONDORIOA METODOLOGIA eta ONDORIOA
32 32
Prozesuzko pausuak (Tailerraren garapena):
- 1. Parte-hartzaile bakoitzak mapatik kanpoko biribiletako bat hartu (c), gainean barazki paper zati bat ipini, dagokion
lurralde puskaren ingerada kalkatu eta barruan, argizarizko pinturak (Manley) zein urmargoak (Ecoline) nahastuz
eta betiere lengoaia abstraktu edo ez-erreferentzialaren bidez, nahi duena edo ateratzen zaiona margotzen du.
2. Behin margotuta, aparteko lurralde puskak (c) Eako ingerada orokorrean dagokien lekuan kokatzen dira (b), baina
atzea emanez, hau da, partaide bakoitzari begira eta ez inskribatu behar diren siluetarantz orientatuta.
[01. eta 02. pausuen esanahia: DISOZIAZIOA. Errealitate aurrean erakusten ohi dugun jarreraren
irudikapena, gehienetan indibidualista eta ororen interesaz axola gabea.]
3. Atzea ematen zuten biribilak zuzen ipintzen dira, Eako maparen siluetari atxikita
.
[03. pausuaren esanahia: SOZIALIZAZIOA. Lurralde barruan dagokigun nahitaezko jarreraren bistaratzea:
geure interesak guztiz partikularrak izanda ere, herri baten parte gara, hau da, “ezaugarri, ohitura eta
erakunde amankomunak dituzten gizakien multzo baten” edo “gizaki multzo hori bizi den lurraldeko” kide.
Beraz, gutako bakoitza “ETXE” gara.]
4. Posizioz aldatzen dugu eta gure ezkerrekoaren tokian ipintzen gara (= Alteritatea). Erlojuaren orratzen norabidean, 8 partaide
bagara – 'a', 'b', 'c', 'd', 'e', 'f', 'g', 'h' –, 'a' 'b'-ren ordez jartzen da, 'b' 'c'-ren ordez, 'c' 'd'-ren ordez eta horrela, ondoz ondo,
azkenak lehenaren lekua hartu arte.
[04. pausuaren esanahia: PARTAIDETZA (Demokraziaren lehen euskarria).]
METODOLOGIA eta ONDORIOA METODOLOGIA eta ONDORIOA METODOLOGIA eta ONDORIOA METODOLOGIA eta ONDORIOA
5. Ondokoaren tokitik, bada, lehengoz ezkerreko bikotearekin eta ostean eskumakoarekin elkarrizketan aritzen
gara,hasieran hitzez eta ondoren, biribilen bitartean, hitz egindakotik ebazten diren akordioak irudietara itzuliz,
betiere adierazpen abstraktu edo ez-erreferentzialari eusten diogularik.
[05. pausuaren esanahia: TOLERANTZIA (Demokraziaren bigarren euskarria). Binakako elkarrizketetatik
ondorioztatzen den perimetroari “KALE” deritzogu.]
6. Banako biribilak eta binakako tarteak beterik, erdiko figurari (d) ekiten diogu: “ETXEtik KALEra eta KALEtik
PLAZAra”. Maparen ingerada orokorraren sinplifikazioa den obalo bikoitz horren barrura partaide bakoitzak forma soil
bat ekartzen du eta elkarren arteko adostasunez, zortzi forma soilekin bilbadura bat eraikitzen da, mapako muturguztiak
uztartzen dituen armazoia. Ateratako egiturak, edukiontzi baten gisara, gura beste ekarpen jaso ahalko du.
[06. pausuaren esanahia: GIZARTE HITZARMENA (Demokraziaren hirugarren euskarria). Zortzikote
bakoitzaren forma soilen egiturak lurraldearen kudeaketa kolektiborako araudia sinbolizatzen du.
Sinergiazko azken une-gune honi “PLAZA edo AGORA” deritzogu.]
7. Azkenik, barazki paper gainean sortutako muralak, 6 osotara, bezperan ebaki eta garbitutako kanaberei uztartu eta
pankartak egiten ditugu. Donibane Elizatik atera eta pankartak gora, kalejiran, Aratustearekin lotzen dugu (izan ere,
tailer honetan, bestearen lekuan –alteritatean– ipini garen heinean, mozorrotu gara). Pankarten aldarrikapena
kolorezko mapa baino ez da, mapek askoz ere zentzu sakonagoa gordetzen duten arren, demokraziaren hiru euskarriak
hain zuzen –partaidetza, tolerantzia eta gizarte hitzarmena– eta partaideek, esperientzia honen ostean, badakite.
34 34
2.2.2.2.tailerratailerratailerratailerra_ProblematikaAzterketa_ProblematikaAzterketa_ProblematikaAzterketa_ProblematikaAzterketa METODOLOGIA METODOLOGIA METODOLOGIA METODOLOGIA
2. tailerrean herritarrentzako garrantzizkoak diren gaiak jaso ziren. Herritarrek,
beraien eztabaida eta talde-lanean, Udalerriko auzo ezberdinak eta orohar udalerri
osoan ere dauden arduren, arazo negatiboen eta gaitasun positiboen gaitegia finkatu
zuten;
Hirigintza eta Lurralde antolamenduarekin loturarik ez duten herritarrengana
heltzeko baina, ulerterrazak izan nahi ziren galdera sinpleekin hausnarketa erraztu nahi
izan zen. Galderotatik eztabaida abiatu eta era deliberatibo batetan herritarrei lekua
eman zitzaien. Horretaz gain, aldez aurretik gobernu taldeak helarazitako gaitegi bat
ere bazegoen, beraz gaitegia zabala eta anitza zen.
Gainera, taldeka banatu genituen, talde homogeneotan: Auzoka lehendabizi eta
auzo bakoitzaren barruan sexuka ondoren. Honen helburua, eztabaida guneetan
afinitateak lortzea eta eztabaidak dinamikoak izatea izan zen , hobeto elkar ulertuko
zitezkeelakoan
Beraz, gaurko Eako argazkian dauden gaiak
atera eta hemendik eta 10 urte barruko argazkian
agertzea nahiko luketen gaiak identifikatzea zen
helburua.
Hausnarketa erraztu asmoz; galdetegia,
hirigintza eta eguneroko bizitza lotzen duten 3 arloz
baliatuta egin zen, gai bakoitza kolore batez
identifikatuz:
//ESPAZIOAK// etxea, kalea eta plaza.
//EKINTZAK// derrigorrezkoak, hautazkoak eta
sozialak.
//BALIABIDEAK// bizitzarako beharrezkoak,
komunitate izaerakoak eta luxuak.
36
ONDORIOA ONDORIOA ONDORIOA ONDORIOA
e s pa z io a k e kint za k ba lia bide ak g a i l ibre a
e txea ka lea plaza hautazkoak sozia lak luxuazkoak
Na txitua 1 PLAZA/PARKING
Na txitua 2
Ea 1 UDA-NEGUA HERRIA ZATITUTA
Ea2
Be da ru1
Be da ru2
behar r ezkoa
k
bizir aute r ak
o
behar r ezkoa
k
ENERGIA bes te
eredu batzuk
MUGIKORTASUNA
erosketak
egiteko,... danerako
mugitu beharra
PAISAIREN
BALIOA
ERREPIDEA.
Kontuz!!!
LOKALAK
ERREZIKLATU.
Angelutxu txokoa,
eguneko zentrua
EKINTZA
SOZIALAK JAI
EGUNETARA
MUGATUAK
BASURAK!!! tapa
barik
SUFICIENDIA
ALIMENTARIA
LIBURUTEGIA
INTERNETAREKIN
GREMIOAK ETA
LANA
BERRESKURATU
PETROLEOARI
ALTERNATIBA
ENERGIA
ALTERNATIBOAK
AUZOLANA
BULTZATU
OSO HERRI
ALEGREA IZAN DA
EA
LANA
BIRLOKALIZATU
BEHARRA
EKINTZA
SOZIALAK
BULTZATZEKO
LEKU BAT BEHAR
DA. Aterpean
ELIZA BAT
EKINTZA
SOZIALETARAKO
DENDA BAT
BEHAR DA.
Erosketa danak
kanpoan ez egiteko
LEHEN
SEKTOREAREN
BERRESKURAPE
NA
AUZOLANAREN
KULTURA
SUSPERTU ETA
LANDU
ERREKARI
BEGIRAKO
NORTASUNA
TRAFIKO ARAZOA
KONPONDU
3 HERRI
DESBERDIN DIRA
IE-ko ZULOA bera!!
garrantzitsuena
HERRIAN BETI
BIZI DIRENEI
ERRAZTASUN
GUZTIAK EMON
ZERBITZU
DEFIZITA
ELKARBIZITZA
EGITEKO
AZPIEGITURA
FALTA
LANA,
ETXEBIZITZA,
ZERBITZU
MINIMOAK...egoer
ari buelta emateko
ezinbes tekoak
HERRIAN
BIZITZEKO
BALIABIDEAK
EGON LEIKEZ
BAINA....
EZ DIOGU
PROBETXUA
ATERATZEN
HERRIKO
JENDEAREN
GAITASUNARI
AISIALDIRAKO
HERRIA
-kotxeak behar
direlako -pinadiz
jos ita -baserria
desagertuz
ETXEAK JENDEA
HERRIAN
BIZITZEKO
(errentan, eros ita)
lana non egin
topatu
ETXEBIZITZA
ARAZOA
alokatzeko,
eros teko,.. etxerik
ez. Prezioak,
baldintzak,... etxe
huts asko daude. 2.
ETXEBIZITZAKO
HERRIA GARA
KALE EDO
AUZOAREN
ARABERA BIZITZA
GUTXI . Jende gutxi
bizi da urte osoan
gune batzutan.
Ondorioz bizitza
sozial gutxi
TURISTIFIKAZIOA.
Orain arte egindako
gauza gehienak
kanpotar eta
udatiarrei begira
egin dira eta ez
herriaren arabera.
Ondorioz udan
herriak gainezka
eta neguan huts ik
egoten jarraitzen
du
APARKATZEKO
ARAZOA
OPORRETAN ETA
ASTEBURUETAN
JENDEAK
KANPORA JOTZEN
DU BEHARREZKO
EKINTZAK
EGITERA. (lan,
ikas i, eros i,...)
herrian eskaintza
gutxi dagoelako.
Mugikortasuna
handia da baina
autobus gutxi dago,
2 ordut ik behin.
HERRIA POLITA
ETA ATSEGINA
PASEORAKO baina
eguraldi txarra
dagoenerako
es talitako lekurik
ez dago (jende
nagus iarentzat ,
umeentzat,...)
DESOREKA
NEGUTIK UDARA.
Huts ik edo
mas ifikatuta.
Herrian aukera
gutxi daude eta
jendeak kanpora
jotzen du
HERRI TXIKIA ETA
JENDE GUTXI
GARA BAINA
TALDE ASKO ETA
MUGIMENDUA
BADAGO.
herriko
produkzioak ez ditu
herritarren
elikadura beharrak
asetzen eta
kanpoko produktu
asko eros ten dira.
1.SEKTORETIK
EZIN DA BIZI
KASU
GEHIENETAN.
Norbere
kontsumorako
ematen du
bakarrik.
AISIALDIRAKO
LEKU ETA
EKINTZA FALTA
BEREZIKI
NEGUAN
KOTXE KOPURU
HANDIA
BIZTANLERIA
KONTUAN
HARTUTE
HERRIAK ITXURA
ZIKINA DAUKA.
Kaka, zikinkeria,...
BASERRIEN
IDENTITATEA
GALTZEA
NEKAZARITZA
LURREN GALERA
(sas i-piñu)
NUKLEOA
INDARTU
BEHARRA.
Integrazioa eta
bertako ohiturak
LANDA
LURRETAKO
ETXEBIZITZAK.
Nola? Non?...?
EREDU
EKONOMIKOA
ALDATU
BEHARRA (txip
aldaketa, baita
eskualdean)
BEDARUKO BALIO
ANBIENTAL ONAK
ZAINDU .
BALIOAN JARRI
ASTEBURU /
ASTEBARRU
bizitza sozialaren
gainbehera
GARRAIO
PUBLIKO ESKASA
UR ZIKINEN
TRATAMENDURIK
EZ DAGO
LEKU FALTA
EKINTZA
KULTURALETARA
KO,
KIROLETARAKO,...
BASERRI
HUTSEKIN ZER
EGIN, PENTSATU
BEHAR DA
OGELLA BIOTOPO
IZENDATU ETA
ZAINDU
ENERGIA
BERRIZTAGARRIA
K
PAISAIA
ERRESPETATZEN
DUTEN ERAIKIN
BERRIAK
HERRITARRENTZA
T
MUGITZEKO
ZAILA.
Irisgarritasun
arazoak
EZ DA
ERABILTZEN.
Herrian ez dago
ezer
sozializaziorako
ELIZAREKIKO
INDEPENDIENTEA
DEN
SOZIALIZAZIOA
BULTZATU.
Euskaraz batik bat
BEHARREZKO
GAUZA DENAK
KANPOAN. Kotxea
hartu behar
danerako.
BEDARUK
ESKAINTZEN
DUEN AISIALDIA
BERTAN
(hondartza, kalea,
paseoa)
GAINONTZEKOA
EA-t ik KANPO
ESKOLAN EAN
BALEGO
ARRATSALDETAN
ERRAZAGOA ADIN
EZBERDINETAKOA
K BATZEA.
Frontoia, plaza ,
eliza,...
AUTOSUFIZIENTZI
ARAKO NAHIKOA.
Bertakoa jateko
aukera
URAK PRESIO
GUTXI . Atxikarrek
udan ura hartu eta
Bedarun urik ez
MINIMOA
URBANIZATU.
TOKI BAKOITZARI
BEREZITASUN
BAT EMAN. GARBI
MANTENDU
BERTAKO BIZI
KALITATEA LUJO
BAT DA.
-umeak pieza
garrantzitsua
herriko bizitzan
-adin guztientzako
herri bizia( herrian
jendea balego
bertan erosketak,...
komertzioaren
ordutegia moldatu)
-auzo
ezberdinetakoak
elkar ez ezagutu
37
3.3.3.3.tailerratailerratailerratailerra_NegatiboenDekonstrukzioa_NegatiboenDekonstrukzioa_NegatiboenDekonstrukzioa_NegatiboenDekonstrukzioa
Tailer honetan, aurreko tailerreko lantalde homogeneok apurtu genituen, interes fokuak edo presio taldeak sakabanatuz. Aurreko tailerreko
gaitegiko 3 multzoen barruan positibo eta negatiboetan bereizi genituen ateratako gaiak. Amankomuneko puntuak zituzten gaiak batuz
eta auzo eta beharrizan ezberdinetako pertsonen proposamenak kolektibo bilakatuz..
Aurretik aipatutako eta Lurralde antolamendua eratzen duten 3 ikuspegiren araberako lantaldeetan banatu zirelarik tailerrak:
GARAPEN LOKALA // BIZITZA KALITATEA // KOMUNITATE INDARTSUA
38
METODOLOGIA METODOLOGIA METODOLOGIA METODOLOGIA
Hiru arlo hauekin arlo teknikoagoak edo itxiagoak kaleko hizkuntzara eta
ulermenera jeisteko ahalegina egin zen, ulerterrezagoak egiteko.
Bestalde, ikuspegi hauek elkarren artean transbertsalak zirela azaldu zen. Hau
da, multzo batek hartzen dituen gaiak beste arloetan ere baduela era batetan edo
bestean eragina.
Bizitza kalitatea: landa-gunearen eta gune urbanoen kualitate fisiko, estetiko,
eta era berean osasuna eta paisaiari dagozkionak barne hartzen ditu. Hauek
ezinbestekoak dira bizitza kalitate minimo bat lortzeko.
Komunitate indartsua: elkarbizitza eta herritartasun duina izateko baldintzak
aztertzen dira. Hala nola, mugikortasuna, espazio publikoen antolamendua, hirigintza
ereduak eta lurraldeak berdintasunarekin -genero, adin, ezintasun zein jatorriarekiko
berdintasuna- duten zerikusia, ekipamenduak, eskolak eta umeen jolas guneak, e.a.
Herri-garapena: elkarbizitzarako egitura sozial eta ekonomikoak aztertzen
ditugu, herrian lan eta bizitzeko egitura-sare bat beharrezkoa delako herriak bizirik
egoteko, komunitate indartsua izateko eta bizitza kalitatea kudeatzeko baliabideak
sortzeko. Hau horrela, pertsonek bizirauteko soilik ez, beste pertsonekiko eta
lurraldeakiko ditugun hartuemonak ere erlazio ekonomikoetan, elkarkidetzan, zaintzan
eta orohar lan erreproduktiboan, eta materialeen eta energiaren zikloetan oinarritzen
direlako.
39
METODOLOGIA METODOLOGIA METODOLOGIA METODOLOGIA
tailer honetan, herriko gune negatiboen dekonstrukzio edo deseraikitzea gauzatu
nahi izan zen lau ariketen bitartez:
1.ariketa:
Behin gaitegia zehaztu eta klasifikaturik mapa batean gai ezberdinakidentifikatzea
izan zen taldeek burutu behar izan zuten lehen lana.
2. ariketa:
aldez aurretik aipatu ditugun hiru lantalde bakoitzean arazo edo kezken deseraikitzea
-Heidegger eta Derridaren jatorrizko adieratik gure prozesura sinpletasunean
eratorrita-, arazoan bertan zentratu ordez, denbora tresna bezala erabiliz hauen
jatorria, sortu duten arrazoiak eta izaera eraikitzea zen kontua. Horretarako gai
nagusi bakoitza pelikula batean irudikatu genuen eta guztion artean gai horren
aurrekariak edo arrazoiak irudikatu genituen.
3.ariketa
gaitegia lehentasunen arabera ordenatzea zen ariketaren helburua.
4.ariketa:
Eraikitze lan hauek pertsonalak edo ikuspegi anitzekoak direla ulertzean;
kontzientzia kolektiboa eta pertsonalaren arteko elikadura dago: Hirugarren ariketa
honek, erlatibizazio ariketa bat egin beharra eskatzen zuelarik, arazo garrantzitsu
hauei konponbidea bilatzeko norbanakoak, herriarenak eta kanpokoak diren
baliabideak gai bakoitzaren konponbiderako identifikatzea zelarik helburua.
40
Komunitate indartsuaKomunitate indartsuaKomunitate indartsuaKomunitate indartsua laburpen taulalaburpen taulalaburpen taulalaburpen taula ONDORIOA ONDORIOA ONDORIOA ONDORIOA
41
Komunitate indartsuaKomunitate indartsuaKomunitate indartsuaKomunitate indartsua
Komunitate indartsuko tailerreren 3. sesioan landutakoaren ondorioak.
1.- Sozializaziorako ekipamendu / espazioen falta.
Natxituan ekintza sozialak bururtzeko leku baten falta dagoela aipatzen da, zkenaldian alkarbizitza Hotelaren inguruan ematen da. Lehen
plaza zen alkarbiziztaren eremu nagusia, berton bi taberna zeudenean. Orain ordea plaza aparkalekua bihurtu da. Denda bat behar da,
Ibarragelun dagoenaren modukoa, auzolanean bertako produktoak saltzen dituena.
EA-n elkarbizitza pizteko balio duten ekipamenduak falta dira, dendak, herri harremanetarako lekuak, zerbuitsi¡uak, etab... Lehen eskola
egon zen, eta honek herria biziagoa egiten zuen.Herriak utzi behar dio bigarren etxebizitzen herriaren izaerari eta eguneroko bizitza
bultzatzeari sutsi behar dio, horretaarako berton ekintzak, erosketak eta lana kokatu behar da. Sozializazioarako lehen behar dena jendea eta
elkarbizitza bait da.
Bedarun ez da nabari sozializaiorako esparrurik. Denda bat behar da, Ibarragelun dagoenaren modukoa, auzolanean bertako produktoak
saltzen dituena. Edo agian denda ibiltaria auzoen artean mugitzen dena, kamioi denda.
2.- Ekintza sozialak.
Herria bizia izan da, lehen jendea kalean ibiltzen eta solasean egoten zen, dendak ziren, arratsaldetan jendea kalera urtetzen zen umeekin,
egonean.
Orain, EA-n jaiegunetan bakarrik dau giroa. Astegunetan herria oso bre da. Asteburuetan bizizta pizten da.Eguneroko biziztan, astean zehar,
jendea lanetik brandu heltzen da 19etan edo, eta ez da etxetik urtetzen. Eskolarik kanpoko ekintzak Gernikan egiten dira. Herrian sortu, egin
eta antolatu behar dira gauzak, bertan dagoenari eutsi, baserriak, natura, mendia, itsasoa...
Bedarun asteburu eta astegunen arteko aldea oso handia da.
3.- Etxebizitza arazoa
Duela ez hainbetse Ean 1600 pertsona bizi ziren, berton lana zen: arratsaleak, paper fabrika, nekazariak, merkanteak. Garai horretan ez
zegoen etxe hutsik, jendea berton bizi zen naiz eta familiaren parte bat Bilbon edo Gernikan egon. Orduan bi eskola ziren herrian.
42
ONDORIOA ONDORIOA ONDORIOA ONDORIOA
Herrian bizizteko etxeak osos karu daude, alokairua ere oso prezio altuetan ematen da. Etxebizizta huts piloa dago. Eta azkundean ere
bigarren etxebizitza gehiago plantetaezn dira (honek aste barruan duen eraginarekin). Etxebizitza politika publikoa bideratzeko baliabideak
landu behar dira.4.- Uda / neGua
Udatiarrak duela nahikotxo badaude ere, lehen, jende gehiago bizi zen herrian eta udatiarrak esagunak ziren herrian.
Orain udatiar eta herrikoen arteko oreka herrikoentzako ahula da, horrela etxe azkotan jende gutxi bizi da astebarruan, etxe blokeak
bakartiak agertzen dira aste barruan, eta honek ere badu bere erreflexua kaleetan, auzokideen arteko topaketa zailagoa edo ezinezkoa
delako. Gauzak horrela ekintza ugari udari eta asteburuei begira programatzen dira. Udan herria gainezka da eta arazoak ere badira (ura,
aparkalekua, etab...).
5.- Herria zatitua
EAko herria beti batu ditu izaera desberdinetako bizitzak; Bedaru eta Natxitun nekazal bizitza eta aktibitateei lotutako eremuak izan dira;
eta EA herria itsasoari lotuta egon den bizitza eta aktibitateak izan ditu bagusi (konserbak, marinelak, merkanteak, etab...).
Herritarrak dibertsitate eta aberaztasun honetaz disfrutatzeko eta kontzientsia hartzeko ezinbestekoa da eremu bakoitzeko balioak
ezagutzear ematea (informazioa, txarlak, mendi martxak, dokumentazioa, ibilbideak markatu, etab...) eta baita ere herriko eremu desberdinen
arteko loturak sustaztea; umeen bitartez lan hau errazagoa izan daitekela aipatzen da. Era berean herria eta auzoen arteko loturak sendotzeko
“herri furgoneta” bat martxan ipintzea interesgarria izan daiteke.
6.- Auzolanaren beharra
Auzolana betidanik egin izan da herrian, gauzak egiteke zeudela eta jendean antolatu edo banaka egiten ziren, kaminuak zaindu, herri jaiak
antolatu, etab... denborarekin lan asko administrazioak bereganatu egin ditu eta honek delegazionismoa eragin du.
Udalean eta herrian dauden beharren inguruan antolaketa behar da, eta gauza asko parte hartzearen bitartez auzolanean egin ahal dira. Ez
administrazioari lana kentzeko, baizik eta herrigintza eta komunitatea indartzeko eta herria eta eguneroko bizitzarako beharrezkoak diren
baliabideekin loturak sendotzeko.
43
bizitza kalitatea bizitza kalitatea bizitza kalitatea bizitza kalitatea laburpen taulalaburpen taulalaburpen taulalaburpen taula
44
ONDORIOA ONDORIOA ONDORIOA ONDORIOA Jasotako datuen analisiaren ondoren, ordenazio berrian hobetu beharreko puntu negatiboak zeintzuk diren aurkezten da.
6. Paisaia: Industria iristeak baserriaren eta beronen inguruko ariketen galera dakar, honen eraginez paisaia eraldatu delarik eukalipto eta pinu baso eremu handiak okupatuz.
Landa eremuen okupazio honek baserriari, paisaiari eta eredu sozioekonomiko burujabeari lotutako abeltzaintza eta nekazaritza aktibitatea ez dutelarik posible
egiten.
Prop.: Egoera hau hobetzeko baliabide bezala, Nekazal lurren Fondoaren bitartez kalitatezko lurren erabilera, bertoko
kontsumoa bultzatzea, landatu beharko ez litzatekeena zehaztea,... proposatzen da
7. Kotxearen presentzia - Kotxe partikularraren gehiegizko erabilera. Bizitza eredua eta zerbitzu publikoen kalitate txarraren eraginez.
- Kotxeen presentzia handia batik bat opor sasoian eta asteburuetan
- ArriskuaNatxituko bide gurutzean eta Ea-ko plazan. Kotxeen abiadura handiagoa da toki hauetan eta arriskua handitu egiten da.
- Hondartzak jendea asko ( kotxe asko ) erakartzen du.
- Natxituko plaza aparkaleku bilakatu da plaza honek bizitza galtzearekin batera eta egindako aktuazioen eraginez.
Prop.: trafikoaren abiadura moteltzeko aktuazioak eta Natxituko plazaren ordenazio berria erabilera soziala bultzatzeko.
8. Irigarristasuna: - Maldako eraikinek irisgarritasun arazoa dakarten, batik bat adineko jendeari eragiten diolarik.
- Eraikin askok igogailurik ez, hau ere arazoa delarik adinekoentzat batik bat.
Prop.: igogailuak jartzeko dirulaguntzak bilatzea.
9. Zerbitzuak - Ur hornikuntza ez da nahikoa udaran, bertan erroldatutakoen arabera dimentsionatua bait dago.
- Zaborra: uraren dimentsionamendu arazo berberak dauzka
- Ez dago ur hondakinen tratamendurik.
Prop.: Busturiako ur partzuergoa eta udalaren arteko komunikazioa, konpostajea bultzatu eta heziketa sustatzea a
zaborra eta herriko garbitasunaren inguruan.
10. Topaketarako guneak - Aterpea botatzen da faltatzen auzo bakoitzean. Eskola herrian ez egoteak elkargune sozialerako puntu garrantzitsu baten galera ekarri du.
Kiroldegiak ezin du beharrizan guztiei erantzun.
Prop.: Natxituko eskolak eta Ea-ko eliza bat erabilera sozialerako. Auzolana herritarren lotura tresna bezala erabili.
45
garapen lokala garapen lokala garapen lokala garapen lokala laburpen taulalaburpen taulalaburpen taulalaburpen taula
1. azpitaldea 2. azpitaldea bataz bestekoa guztira garrantzi
maila
1. Sektorea: Elikadura: 1. Sektorea: 3 1
Elikadura: 1. Sektorea: Elikadura: 3 1
Zerbitzu defizita Nekazaritza lurren galera: sasi eta piñuz Zerbitzu defizita 8 3
Ez diogu probetxua ateratzen
herriko jendearen gaitasunari
Ez diogu probetxua ateratzen herriko jendearen
gaitasunari
Ez diogu probetxua ateratzen
herriko jendearen
gaitasunari 8 3
Mugikortasun behartua: Zerbitzu defizita Nekazaritza lurren galera:
sasi eta piñuz 9 5
Nekazaritza lurren galera:
sasi eta piñuz Aisialdi eta kultura, ekipamenduak: Mugikortasun behartua: 12 6
Garraio publiko eskasa: Mugikortasun behartua: Aisialdi eta kultura,
ekipamenduak: 15 7
Auto partikularraren erabilera Auto partikularraren erabilera Garraio publiko eskasa: 16 8
Aisialdi eta kultura, ekipamenduak: Garraio publiko eskasa: Auto partikularraren
erabilera 16 8
Aisialdirako herria da Aisialdirako herria da Aisialdirako herria da 20 10
46
ONDORIOAONDORIOAONDORIOAONDORIOA
47
garapen lokala garapen lokala garapen lokala garapen lokala laburpen taulalaburpen taulalaburpen taulalaburpen taula ONDORIOAONDORIOAONDORIOAONDORIOA
Hainbat aldiz errepikatzen edo azpimarratzen diren gaiak ditugu sozio ekonomia arloan. Hartaz, ondorio nagusiak argitzeko gai multzoetan
elkartuko ditugu eta planteamendu, ideia edo beharrizan nabarmenenak jaso ditugu garrantzi mailaren arabera.
Lehenik eta behin, lehen sektorearen gainbeherak, elikadura eta bertoko produktuen kontsumoak, baserri bizitzaren gainbehera, baserri
kultura eta lurren galtzeak duen garrantzia nabarmentzekoa da, hirurak ere gai garrantzitsuenen artean daudelako.
Hortaz, behin eta berriz azpimarratzen den ideia bat da lurren udal banku bat eratzea. Honek nekazal lurrik onenen identifikatzea eta
babestea dakar inplizituki, beste erabilpen batzuetatik gordez. Era berean, bertako produktuak kontsumitu eta komertzializatzeko era guztietako
ekimen eta proposamenak eskatzen dira, hauen artean esanguratsuena plaza bat antolatzea, eta azoka egiteko gune baten (estalia izan behar zela
beste erabilpen batzuetarako ere) beharra azpimarratzen zelarik.
Gainera, komertzio jakinak faltan botatzen dira, eta bizitzeko moldearen aldaketa beharrezko ikusten da, tailerrera bertaratu zen jendearen
prestutasuna agertzen zelarik: Bertako komentario errepikatuenak, lasaiago eta bertakoa (ahal den neurrian) kontsumituz bizi, eta herriko sare
sozialak eta zaintza kateak berreraikiz (umeak elkartu eta zaindu, auzolana, eta abar).
Honen inplikazioetako bat, herria bizigarriago eta seguruagoa egitean datza, umeen zaintza eta elkarbizitza espazio egokiagoei begira
adibidez, autoak kaletik kenduz eta espazio publikoen kalitate, segurtasun eta erabilpenean irabaziz. Hortaz, autoekin zer egin definitu behar da.
Aparkalekua herri bilbetik kanpora atera ala ez, zirkulazioak auzokoei mugatu, uda sasoiko kudeaketa, e.a.
Herriko bizitzan etxe hutsek eta deslokalizazioak izan duten garrantzi (negatiboa) nabarmentzen da, eta biztanleria efektiboaren (bertan bizitza
egiten duenaren) galerari ez bakarrik, bizitzeko moduei egozten zaie herriaren gainbehera. Kualifikaziodun jende asko delarik, ez omen da
hauendako lanik ez bizitzeko modurik herrian.
Beste alderdi azpimarragarri bat, udaletik zer espero den da. Ekintzaileen bultzada, bertoko komertzioaren berpizkundea, nekazaritza
kulturaren zabalkundea, garraio konpartitua eta taxi-busaren kudeaketa eraman, e.a. Udalari, auzolanaren filosofiaz bat eginez, inplikazio soziala
eskatzen zaio eta ez azpiegitura eta aurrekontuen kudeaketa hutsa. Horrela, Informazioa zabaldu, era guztietako kurtsoak eta konferentziak
antolatzea, sektore ezberdinen promozioan jardun eta gizarte hezkuntzan paper nabarmena izan beharko lukeela uste da.
Azkenik, herrian kapital soziala baliotsua izanda ere, jendearen inplikaziorik gabe zaila dela edozein ekimen eta herriaren bizitza
sozio-ekonomikoaren pizkundea azpimarratu zen behin eta berriz, auzolanaren, ahoz-ahokoaren eta inplikazio pertsonalaren ezinbesteko
garrantzia azpimarratuz.
48
4.tailerra4.tailerra4.tailerra4.tailerra_Positiboen Konstrukzioa_Positiboen Konstrukzioa_Positiboen Konstrukzioa_Positiboen Konstrukzioa METODOL METODOL METODOL METODOLOGIA OGIA OGIA OGIA
Laugarren tailer honi, aurreko tailerren laburpen arin batekin eman zitzaion
hasiera. Laburpen honekin gainontzeko taldeek egin zutenaren berri eman eta aurreko
tailerretan parte hartu ez zuen jendeari egindakoaren berri ematea izan zelarik
helburua.
Behin hasierako aurkezpen hau bukatuta 3.tailerrean bezala Garapen Lokala,
Bizitza Kalitatea eta Komunitate indartsua taldeetan banatu ziren parte hartzaileak,
aurreko tailerreko talde berbera errepikatu beharra zutelarik gerturatutakoek. Aipatu
beharrekoa da, 4. tailer honetara aurreko tailerrean egon ez zen jendu ugari gerturatu
zela eta parte hartzea ona izan zela.
Tailer honetarako talde bakoitzak dinamika ezberdin bat erabili zuen, talde
bakoitzaren izaera eta landuko ziren gaietara hoberen egokitzen diren dinamikak bilatu
zirelarik.
Hala ere 3 taldeetan amankomuneko puntu bat egon zen, gai bakoitzari
zegokion hitzaldi espezifikoa halegia. Horretarako gai bakoitzean aditua den talde bat
etorri zen beraien esperientzia eta proposamenak azaltzera.
Garapen Lokalari zegokion taldera BIZI BIZIKI etorri zen hitzaldia ematera.
Bizitza Kalitatearen gaiaren ingurukoa berriz LURGAIAkoek eman zuten eta
Komunitate Indartsuari zegokiona HIRIA KOLEKTIBOAK.
Hiru hitzaldi hauekin diziplina bakoitzeko oinarrizko kontzeptuak txertatu eta
gai honen inguruan burututako edo kontuan hartu beharreko hainbat proiekturen berri
eman zen.
49 49
Komunitate Indartsua Komunitate Indartsua Komunitate Indartsua Komunitate Indartsua METODOLOGIA METODOLOGIA METODOLOGIA METODOLOGIA
Lehen atalean genero ikuspegiko hirigintzaren atal teorikoa txertatu zen, ahalegina egin zelarik parte hartzaileek disziplina honetako
oinarrizko kontzeptuak barneratuko zitutzen eztabaidetan zentratzera.
Landuko zen gaiaren inguruan erreflexionatu eta eztabaidatzean zetzan, parte hartzaileak Hirigintza eta Generoaren oinarrizko
kontzeptuetan kokatzea alegia.
1. Auzkenpen teorikoa
Honetarako, gutxi gora behera ordu erdiko azalpen teoriko bat eman zitzaien parte hartzaileei Power Point aurkezpen baten bidez
lagunduta, non Hiria Kolektiboko arkitektoak hurrengo ataletan mugitu ziren marko teorikoaren oinarriak planteatzerako orduan.
Tailer honetako atal teorikoa hirigintza, hiria, gizartea eta elkarbizitza, eguneroko bizitza,... eta nola bermatu kontziliazio eta
korresponsabilitatea bezalako kontzeptu garrantzitsuetan definitu zen. Hau da, Hirigintza eta Generoaren inguruan. Artezpide hauek beranduago
egingo den Ea-ko herriaren inguru urbanoan analisiaren gerturatze motara bideratzea zuelarik helburu, kontuan izanik faktore ezberdinak,
indibidualak, koletiboak edo interes orokorrekoak.
Herritarrak hirigintzara gerturatzeko eta eguneroko bizitzatik herriko baliabide eta beharrizanez konturatu arazteko balio izan zuen atal
teoriko honek.
2. Ariketa laburra
Behin hitzaldia amaituta lehendabiziko ariketa labur bat egin genuen. Honen helburua herriko planoaren gainean, koloreetako rotulkiekin
herrian dauden ekipamendu mota ezberdinak identifikatzea izan zelarik: kiroletakoak, hezkuntzarakoak, soziokulturalak,
3 . Ariketa nagusia
Ariketa laburrean identifikatutako ekipamenduak baloratu ondoren, planoaren gainean mugikortasunarekin lotutako sareak (autobusaren
ibilbide eta paradak, oinezko ibilbideak,...) eta espazio publikoen sarea identifikatu ( parkeak, plazak...) eta baloratu egin ziren.
50
ONDORIOA ONDORIOA ONDORIOA ONDORIOA NatxituNatxituNatxituNatxitu
Ea Ea Ea Ea ONDORIOA ONDORIOA ONDORIOA ONDORIOA
52
ONDORIOA ONDORIOA ONDORIOA ONDORIOA BedaruBedaruBedaruBedaru
53
ONDORIOAONDORIOAONDORIOAONDORIOA
Tailerrean burututako sailkapena jarraituz 4 ardatzen inguruan sailkatu ditugu Komunitate indartsuaren 4. tailer honetatik ateratako
helburuan: Espazio publikoen sarea // ekipamenduen sarea // mugikortasuna
Espazio publikoen sarea:
Plaza eta parkeen sare honi dagokionez Ea eta Natxitukoak dira tailer honetan ateratako kasuak:
NATXITU___ Errepideak lehen plaza bezala erabiltzen zen eta gaur egun kotxeen aparkaleku funtzio betetzen duen plaza e
ta txokoaren aurrealdean dagoen, eta gaur egun asko erabiltzen den eleiza ingurua bereizten ditu. Bertatik
dabilen kotxeen abiadurak eta kopuru haundiak bien arteko erlazioa erabat mozten dutelarik.
EA________ Kasu honetan ere kotxeen presentzia handiak herriko plaza eta txokoak aparkaleku bezala erabiltzea ekarri
du, alde zaharreko kale eta txoko txiki guztietan dutelarik aukera aparkatzeko. Hala ere, udaletxe aurreko
plaza da kotxeen joan etorriak arazo larriena sortzen duena, Plazaren izaera ere galdu egin bait du. Plaza
bera kotxeen espazio bilakatu delarik bere osotasunean.
Ekipamenduen sarea :
Orokorrean ekipamendue sarea positiboki baloratu da herrian baina gestio txarrarengaitik gutxi erabilita daudela deritzote parte hartzaileek.
Gainera sarritan zaintza eskasagaitik itxura zikina dute instalazioek . Erabilera anitzeko espazioak dira herriaren beharrizanei hoberen erantzungo
lioketenak. Herri txikia izanik beharren arabera moldatu daitezkeen espazioak ikusten dituztelarik herritarrek hoberen aprobetzatu liratekeen
ekipamendu bezala.
Hala ere, haurreskola eta ikastetxea Ea-ko zuloan bertan baleude herrian bizitza gehiago legokeela uste dute, umeen inguruan bizitza
handia sortzen bait da eta herrian bertan giroa sortuko bait luke, gaur egun eskolatik irten eta bakoitza bere etxera joaten bait da, ez bait dago herriko
plaza edo parke baten ondoan , eskolatik irtendakoan bertan geratu ahal izateko guztiak.
54 54
ONDORIOAONDORIOAONDORIOAONDORIOA
Kirolari dagokionez, herrian kirola egiteko toki aproposik ez dagoela deritzote, frontoia txiki gelditzen bait da eta ez bait dago bestelako
kirol ekintzarik egiteko toki aproposik. Ea-ko frontoia delarik zerbitzu gehien ematen duena baina batik bat umeek erabiltzen dute, nagusiak
Natxituko frontoira joaten direlarik.
Herrian nagusiak kirola egiteko edo yoga, pilates,... eta antzerako ekintzetarako toki apropos baten beharrizana somatzen dutelarik. Beti ere
espazioak moldatzeko aukera emango lukeena eta beharren arabera erraz eraldatu ahalko liratekeen espazioak alegia.
Mugikortasuna:
Ea-ko biztanleak kotxe partikularra erabiltzen dute beraien egunerokotasunean edonora joateko. Honen arrazoia, zerbitzu asko herrian
dispertso egoteak ekarri du eta baita beste hainbat gauza egin edo erosteko inguruko herrietara joan beharrak.
Gainera, ez dago garraio publikoaren sare egoki bat herriko auzo ezberdinak komunikatzeko ezta inguruko herriekiko lotura arina
bermatzen duena ere. Erosketak egiteko, zinera joateko, ,... zein Ea-ra bertara trago bat hartzera joateko jendea kotxe partikularraren bitartez
mugitzen den batetik bestera.
Auzobusaren zerbitzu eraginkorrak auzoetako biztanleak Ea-ko zulora gerturatzea ekarriko luke eta honekin herri bizitza eta jendearen
arteko harremanak sendotzea.
Bestalde, inguruko herriekin Ea lotzen duten autobus linearen maiztasuna handitu beharko luke, egunerokotasunerako ordu biro ez bait da
nahikoa herritik autobusa pasatzea herritarren beharrizanei erantzun egokia emateko.
Herrian bertan, auzo batzuen arteko distantzia ez da handia eta jendeak paseorako edo aisialdirako erabiltzen ditu ibilbide hauek. Hala
ere, auzoen artean bidegorri sare bat balego bizikletaz desplazatzeko ez dira distantzia handian eta gainera inguruko herriekin lotzeko aukera ere
legoke. Honek errepidean gaur egun oinez ibiltzen direnen eta bizikleten segurtasuna ere bermatuko lukeelarik.
55
Bizitza KalitateaBizitza KalitateaBizitza KalitateaBizitza Kalitatea
1. Auzkenpen teorikoa Diagnostikoaren fase honetako helburuak eta garatuko ziren gaiak gogorarazi ziren azalpen txiki baten ondoren, dinamizatzaileak balore,
lurraldearen muga eta gaitegiko gaiekin aurreko hauek zelan erlazionatuko genituen azaldu zuen. Honetarako, Bertako landaredia, zuhaitzen
landaketak eta herriko lurzoru publikoa irudikatzen zituzten kartografiak prestatu genituen. Baita Ogella eta herriko auzo ezberdinak azaltzen ziren
bigarren kartografia bat ere.
Jarraian, Lurgaia Fundazioko bi kidek hitza hartu zuten balio naturalak duen garrantzia taldeari azaltzeko, eskualdearen ibilbide historikoa eta
ekonomia burujabe batetik modelo industrialerako aldakuntza, eta beronek inguru naturalean izan duen eraginaz, batik bat baserria bertan bera itxi
izana eta egurrerak materiala lortzeko landaketa handien etorrera,; haritza, artea eta atlantiar zelaiak alboratuz. Helburu pribatuak helburu komunek
gainetik jarri izana. Errekastoen garrantzia ekosistema bezala, korridoreak, paisaia,... Ea-ko errekan Woodwardia radicans, izeneko tertziarioko
iratzearen presentzia, Euskal Espezie Babestuen Katalogoan agertzen dena bulnerable kategorian alegia.
Hitzaldi honetan, Ogellaren inguruko hainbat aipamen egin ziren, Kantauriar Itsasoko rasa garrantzitsuena bezala kontsideratuta dagoena eta
alga endemiko espezie bat duena balio handiko serie batez gain.
Hitzegindako gai guztien inguruko solasaldia burutu zen; gestio forestala, komuneko eta pribatuaren onurak, Ogellarentzako babesa emango
lukeen figura baten beharra eta beronek ekarriko lukeen turismo motaren inguruan, arrantza eta mariskeoaren inguruko mugak,... Nahiz eta azken
hauen inguruko legedia ona dela iruditzen zitzaien parte hartzaileei berau betetzeko neurririk hartzen ez izanak keska sortzen bait zien, heziketa
baten bitartez edo beronen zaintzaz arduratuko zen sistema baten bitartez.
2. Ariketa laburra
Hurrengo 5-10 minututetan gaien inguruko eztabaida txiki bat burutu zen, gaien garrantzia zehaztea zelarik helburua.
Oinezko ibilbideak
Baso kudaketa Sistema hidrikoa Etxe eta landa lur –zorua
Ogella
56
METODOLOGIA
ARIKETA NAGUSIA
Una vez que ya se había determinado cual era la importancia de cada tema de empezó a trabajar en ese orden, este dato muestra cuales son las prioridades reales de los habitantes
del núcleo, marcando por tanto una ruta muy valiosa para el ayuntamiento.
OINEZKO IBILBIDEAK
Para trabajar este tema se propuso dibujar mediante diversos colores los itinerarios principales que se usaban, los que se usarían si estuviesen bien, las desconexiones, etc. Para ello
se tuvieron varios planos del municipio y de los barrios y unas fichas para completar con los comentarios relativos.
En este trabajo se produjo un reparto espontáneo por barrios, de forma que se obtuvo una información bastante valiosa. Por este motivo se
presenta una tabla distinta a las anteriores de forma que los resultados se encuentren mejor sistematizados. Por otra parte se añaden dos
imágenes de las fichas rellenadas en el taller.
- Ea - Tala - Bis - Bedarona
- Ea - S.Bartolo - Bedarona
- Bedarona - Punta de Ea - Biserreka - Bis - Ea
- Bedarona - Koskomotzo - Artibe - Urtza - Bedarona
- EA - Irutas - Ulla - Sarandu - Vuelta depósito
- Ea - Lapatza - Barabia –Itxurriza - Lapatza Natxitua
- Ea - Goikoetxe - Antiguedo camino Ereño - Olagorta - Egoin - Akorda
- Ea - Allona - Olarra –Irutas - Oiarbe
- Ea - Ola - Irutas
− Punta de Ea – Ogeia
−
ONDORIOA ONDORIOA ONDORIOA ONDORIOA
58
ONDORIOA ONDORIOA ONDORIOA ONDORIOA
59
Garapen Lokala Garapen Lokala Garapen Lokala Garapen Lokala
Arestian aipaturiko lantaldeetako dinamikari jarraiki, Garapen lokalari buruzko hitzaldiaz gain, lau ariketa proposatzen dira.
Lehenik eta behin, lantalde honetako hitzaldian, Ea-ren kasuari egokitu zekiokeen adibide bat ekarri nahi zen garapen lokalerako plangintza baten
adibidea azaltzeko. Horrela, balio natural nabarmenak, paisaiaren garrantzia eta lehen sektoreak pisu handia izan duen adibide gisa, Abaltzisketa-
Amezketa-Larraitz inguruan gauzatu diren esperientziak, natura-turismoa eta bertoko nekazal produktuei lotuak batik bat azaldu zituen Bizi-Biziki
enpresako Ekaitzek.
Bigarren, herritarrek lehenengo tailer teknikoan proposaturiko gaietan, herri garapenarekin zerikusia dutenetatik, herrian gune
positiboak edo aukerak planteatzen zituenak landu ziren:
1. Lana, Etxebizitza, zerbitzu minimoak… egoerari buelta emoteko ezinbestekoak 2. Gremioak eta lana berreskuratu 3. Eredu ekonomikoa aldatu beharra 4. Elikadura subirautza: Autosufizientziarako nahikoa dago eta bertakoa jateko aukera bermatu 5. Herrian bizitzeko baliabideak egon leikez, baina… 6. Lana birlokalizatu beharra 7. Energia berriztagarriak 8. Zaborraren tratamendua 9. Denda bat behar da 10. Lehen sektorearen berreskurapena : 11. Ea-ko zuloa bera da garrantzitsuena 12. Aisialdirako herria 13. Komertzioen ordutegia moldatu
14. Oinezko sarea definitu
Hauek aztertzeko lau ariketa proposatzen dira.
Lehenengoa, ariketa laburra, non lau arlo nagusitan sailkatuko dituguesandako gaiak.
Lehenengo eta behin garapen lokala oinarritzen den lau arloak azaldu zen, batak bestearekin zuen erlazioa agerian jarriz, bata bestearen
garapen egokia barik ezin direlarik arlo bakarrak modu egokian garatu ulertaraziz.
60
METODOLOGIA METODOLOGIA METODOLOGIA METODOLOGIA A.Lan Produktiboa: A.Lan Produktiboa: A.Lan Produktiboa: A.Lan Produktiboa:
1. Nekazaritza eta honi lotutako industria
2. Basozaintza eta honi lotutako industria 3. Arrantza eta honi lotutako industria 4. Bigarren sektorea. Lehengaien Transformakuntza. Industria astuna. 5. Bigarren sektorea. Lehengai erdi-landuekin, ekipoak sortzen dituen
industria.
6. Bigarren sektorea. Kontsumorako gaien industria arina 7. Artisautza eta lan tradizionalei lotutako industria 8. Eraikuntza eta honi lotutako industria 9. Zerbitzuen sektorea. (Turismoa eta ostalaritza ezik) 10. -Garraioa 11. -Komunikazioak 12. -Finantzak 13. -Administrazio publikoa
B.Lan erreproduktiboa-egunerokotasuna:
a.i.1. Herriko Komertzioak
a.i.2. Elikadura
a.i.3. Etxebizitza eta familia ekonomiaren kudeaketan laguntzak
a.i.4. Nagusien zaintza
a.i.5. Umeen zaintza
a.i.6. Hezkuntza eta formazioa
a.i.7. Komunitatearen kohesioa
a.i.8. Osasuna, gorputzaren zaintza
a.i.9. Zerbitzu sozialak
D.Aisialdia, turismoa eta ostalaritza
1. Hondartza eta eguzkiko turismoa 2. Turismo kulturala
3. Nekazal turismoa 4. Aisialdia 5. Kultura 6. Espektakuluak 7. Ostalaritza
E.Materiale eta energiaren zikloak:
1. Haizea eta airearen kalitatea 2. Edateko urak 3. Ur zikinak 4. Hondakinak 5. Lurren soberakinak / lurren mugimenduak. 6. Energia-iturri kolektiboak 7. Energia eraikinetan
61
Garapen Lokala Garapen Lokala Garapen Lokala Garapen Lokala
Hala eta guztiz, herritarrengan sozio ekonomia arloan lau arlootatik zeinek eragiten duen egonezin edo kezka gehien, edo herria, udala eta herritarrak
zertan zentratu beharko litezkeen garapen lokala bermatzeko irudikatu nahi zen ariketa honekin.
Bigarren ariketan, tailerreko gaien -edo gune positiboen- irudikapenaren sekuentzia egiten da: Hau da, Gai bakoitzari helduta, hau garatzeko zer egin
beharko litzatekeen hausnartzen da eta zer lortzeko den egindako hori. Denborari dagokionez, oraina edo dagoen nahia, geroa edo zer egin behar dugun bihartik
hasita eta nora heldu beharko ginatekeen hemendik 10 urtera bezala planteatu zen ariketa, garapen lokalaren ikuspegi zabaletik, eta aurreko ariketetan landutako
lau arloak kontutan hartuta beti ere.
Hirugarren ariketan, behin gai bakoitzaren erlazioak eta garrantziaz ohartuta, garrantzi mailaren arabera mailakatzen ziren gaiok, herritarrek, udalarekin batera,
zeinetan indar gehien jarri behar den agerian jartzeko.
Azken ariketan, Sozio ekonomia egituratzen duten lau sail hauek aztertu nahi ziren, atalik atal, gaur egun zer dagoen, baliagarria edo ona dena, eta zer
egon beharko litzatekeen egoera ideal batetan, edo zer falta den, ideien jario kolektiboa, planteamendu positiboetatik balizko aukerak planteatzeko. Indar eta
ahultasunen koadro bat izango litzateke berez, Lan Produktibo, erreproduktiboa, Aisialdia eta ostalaritza, eta energi eta materialen zikloarekin zerikusia duten
atal ezberdinei banan-banan erreparatuz.
1 ariketa
Ikuspegi sozioekonomikotik, dauden aukera edo gune positiboen
irudikapena, lau arloetan zuten erlazioaren arabera sailkatu ondoren,
ondorengoa izan zen bataz besteko emaitza:
1. Lan produktiboa: 51/26= 1,96 2. Lan Erreproduktiboa eta eguneroko bizitza: 58/26= 2,23 3. Materialen eta energiaren zikloak: 66/26= 2,54 4. Turismoa eta aisialdia: 82/26= 3,15 5.
Hortaz, gai guztiek zuten transbertsalitatea kontutan hartuz, herriaren
etorkizuneko irudikapenean, lan produktiboaren garrantzia azpimarratzen
da, lehenik eta behin, baina lan erreproduktiboari ematen zaion garrantzi
maila bertsuan. Honen hausnarketa ondorengoa egiten da:
62
METODOLOGIAMETODOLOGIAMETODOLOGIAMETODOLOGIA Bertan enplegurako aukera mugatuak daudenez, gehiengoak kanpora egiten du lanera, eta herri garapenerako ezinbestekoa den giza kapitalak kanpoan
jarduten du. Hau errekuperatzeko beraz (lehen itsaso munduko jendea, e.a. zen bezala) lan produktiboari lotutako faktoreen plangintza eta garapena da ardura
garrantzitsuena, enplegua herri mailan berreskuratzeko. Aipamen berezia egiten zaio jende kualifikatuari dagokionean, aukera falta dela eta.
Bigarren, tailerrean parte hartzaileek adierazi bezala, lan erreproduktiboaren baldintzak eta aukerak hobetu beharko lirateke, herriaren garapen
sozioekonomikoari begira garrantzizkoa ikusten baita, ia la produktiboa bezainbat. Nahiz eta lan produktiboaren faltak, egitura soziala eta bizitzeko moduak
desegituratzen dituen, paraleloki garatu beharko litzateke lan erreproduktiboa, herri garapenari dagozkion herritarren ardurei begira.
Hirugarren, energi eta materialen zikloaren optimizazioaz herri garapena bermatu nahi da.
Azkenik, nahiko distantzia nabarmenera, aisialdi eta turismoan eragin behar dela uste da. Badirudi herriak aisialdi eta turismorako berezko baldintza onak
dituelako, edo turismoari lotutako enplegua eta enplegu kualifikatuak ez direlako ikusten, edo herriko garapenean uda-negu eta astebarru-asteburu dagoen
dikotomia dela eta, ez dela jardun behar den gairik garrantzitsuena bezala ikusten.
2 ariketa
Gune positiboen irudikapenaren sekuentzia. Gai bakoitzari lotuta, ondorengoak dira sekuentzien emaitzak:
Gaia (Gaur egunean zer nahi/behar dugu) Zer egin beharko litzateke? (bihartik hasita) Zertarako/ zer lortzeko? (10 urte barru)
Lana, Etxebizitza, zerbitzu minimoak… egoerari buelta emoteko
ezinbestekoak
• Etxebizitza babestuak/eskuragarriak
• Etxe zaharrak Berriztu
• Alokairua Bultzatu
• Etxebizitza Bankua sortu/enpresa sortu
• Baserriak berrerabili (baserrietatik etxeak atera)
• Lana sortu
• Antolakuntza eredu berriak aztertu
• Herria bizirik mantentzeko/benetako herri bizia
• Gazteak herrian geratzeko edo erakartzeko
• Kanporatu diren herritarrak herriratzeko
• Bizitza kalitate minimoa duen herria izateko (Kirola
egiteko aukera, harreman sozialak, jendea kalean…)
Gremioak eta lana berreskuratu
• Azpiegiturak eskeiniz
• Lokal publikoak lortu ofizio desberdinentzako (okina,
jostuna, zapataria, gozogilea, harakina, arraindegia…)
• Formakuntza eskaini/gazteria bideratu
• Laguntzak eman ekimena dutenentzat
• Ekonomia propioa izateko
• Lana sortzeko/lanpostuak bertakoentzat
• Zerbitzuak herrian izateko
• Herrian galdu diren Ofizio asko berreskuratzeko
• Gutxiago mugitzeko
• Gazteak herrian geratzeko
• Herri bizia
• Bizitza kalitatea hobetzeko
Eredu ekonomikoa aldatu beharra • Pentsamoldea aldatuz
• Udako egitura birziklatu, moldatu, egokitu negurako
baliogarria izan dadin
• Planeta babesteko
• Zoriontsuagoak izateko
• Mundu justuago bat lortzeko
63
63
• Sektore publiko eta pribatua elkarlanean
• Inguruko antzeko herriekin koordinatu
• Urte osorako (negurako) egitura ekonomikoa sortzeko
Elikadura subirautza: Autosufizientziarako nahikoa
dago eta bertakoa jateko aukera bermatu
• Gazteak erakarri
• Kontzientzia kanpaina/mentalitatea aldatu (ekoizle
zein kontsumitzaileak)
• Lur bankuarekin lurra antolatu
• Plan orokorragaz lurra babestu
• Merkataritza lokala bermatu (lagunen etxean, eskolan,
dendetan…)
• Azokak bultzatu
• Barruko kontsumoa bermatzeko
• Herriak herritarrentzat adina janari ekoizteko
gaitasuna izateko
• Bertoko ekoizleei laguntza emoteko
• Baserriak eta landak bizirik
• Kalitatezko produktuak izateko
• Garapen ekonomikoa sortzeko
Herrian bizitzeko baliabideak egon leikez, baina…
• Baliabideak antolatuz eta garrantzia emanez
• Baliabideak martxan jarriz
• Herria antolatuz
• Herrian Bizi, Lan egin eta aisialdia izateko
• Baliabideen erabilera arrazionalizatzeko
Lana birlokalizatu beharra
• Bertatik garapen ekonomikoa bultzatu behar da eta ez
kanpokoen zain egon
• Herrian dauden lanpostuak herritarrei eskainiz
(publiko zein pribatuak)
• Herriko lan poltsa bat sortu
• Eskualdeko PADAS garatu
• Medio fisikoaren eta ingurumenarekin lotutako
lanpostuak sortu (lehen sektorea, energia, zaborra)
• Turismo jasangarria bultzatuz
• Herrian jendea geratzeko/herria bizirik egoteko
• Bertoko jendea herriratzeko
• Lanerako ez mugitu behar izateko
• Gremio guztiak egoteko (adib. Eraikuntza)
• Itsasoarekin lotutako lanpostuak berreskuratzeko
Energia berriztagarriak
• Kontsumoa gutxitu
• Formazioa eskaini
• Jendea konbentzitu
• Aztertu zein energia behar den
• Lurrak, teilatuak… espazio egokiak identifikatu eta
inbertsioak egin.
• Eraikin berriak autosufizientziarantz bideratu
• District heating aplikatu
• Basoen kudeaketa integratu politika energetikoan
• Energia burujabetza izateko
• Ingurune fisikoa ez zigortzeko
• Lana sortzeko
• Kostua murrizteko
Zaborraren tratamendua
• Olioa errekuperatu
• Berrerabili, berziklatu, kontsumoa gutxitu
• Organikoak landuY konpostaia
• Zero zaborrera heltzeko
• Kontenedoreak bertatik kentzeko
• Ingurune fisikoa ez zigortzeko
• Lanpostuak sor ditzake
• Ongarriak erabil daitezke (konpostaia)
Denda bat behar da • Daudenak egokitu behar dira (lokalak, ordutegiak,
produktuak…)
• Herritarrak animatu berton kontsumitzera,
kalitatearen garrantziaz ohartarazita
• Harategia, Arraindegia izatea bermatuta izateko
• Produktu eskaintza zabalagoa izateko
• Herria bizirik egoteko
64
• Kontzientziatik bertoko dendatan kontsumitu
Merkataritza sistema berriak bilatu eta antolatu
Lehen sektorearen berreskurapena :
• Jendea antolatu eta gazteak erakarri
• Formakuntza gazteentzat
• Lurra babestuz, plan orokorraren bitartez
• Lurra antolatu lur bankoaren bitartez
• Merkataritza eta kontsumorako elkarteak sortuz
• Bertan kontsumitzeko kontzientzia hartuz
• Egitura ekonomiko egonkor eta finkoa sortzeko
Lanpostuak sortzeko
• Paisaia hobetzeko/ingurune fisikoa mantentzeko
• Elikadura subirautza/burujabetza lortzeko
• Bertako produktuak saltzeko
• Ohiturak eta kultura mantentzeko
• Baserriak bizirik mantentzeko
• Auzolana eta elkarbizitza indartzeko
Ea-ko zuloa bera da garrantzitsuena/lurraldea bera
da
• Ibilbideak garbitu/mantendu
• Txokoen magia mantenduz
• Paisaiari errendimendua ateratzeko
Oinezkoen sarea definitu
• Sarea zehaztu
• Finantziazioa lortu
• Parking alternatiboa egoiliarrentzat bermatuz
• Ordutegi mugatuak (autoentzat)
• Dagoen erabilera arrazionalizatu
• Bidegorriak
• Kaskoan kotxerik ez egoteko
• Nagusientzat eta umeentzat ibilbide seguru eta
erabilgarriak lortzeko
• Herritarren aisialdirako
• Turismoa bultzatzeko
• Osasuntsuak izateko
• Herriko ondasunak berreskuratzeko
Aisialdirako herria
• Aztertu zein turismo mota bultzatu
• Hau ez da Benidorm
• Berreskuratu lehengo bideak, zeintzuk eta zertarako
erabili aztertu.
• Dagoen eskaintza naturala ezagutzen eman
• Eskaintza zabaldu, kultura, kirola, e.a.
• Ez dagozen azpiegiturak ondoko herriekin koordinatu
• Herritarren aisialdia herrian betetzeko
• Herritarrek ekintzak egiteko tokiak izateko,
kiroletarako ere
• Turismoa erakartzeko inguruko herrietatik
• Turismo berdea eta ez erasokorra izateko
• Lana sortzeko
Komertzioen eta ostalaritzaren ordutegia moldatu
• Ordutegi bat zehaztu dendekin
• Herritarren konpromezua bultzatuz
• Bedarun eta Natxitun denda-tabernak berreskuratu
• Bending ipini
• Herrian kontsumitu ahal izateko
• Zerbitzuak hobetzeko
• •
Garapen Lokala Garapen Lokala Garapen Lokala Garapen Lokala
ariketa
Behin gai bakoitzari buruzko hausnarketa gauzatuta, bakoitzak etorkizuneko herri garapen ereduan izan beharreko garrantziaz sailkatzeko eskatu zitzaien
partaideei, bi azpitaldetan bananduta. Bataz besteko garrantzi maila, talde biena elkartuz, ondorengoa izan zen:
1. Lana, Etxebizitza, zerbitzu minimoak… egoerari buelta emoteko ezinbestekoak
2. Eredu ekonomikoa aldatu beharra 3. Elikadura subirautza: Autosufizientziarako nahikoa dago eta
bertakoa jateko aukera bermatu
4. Lehen sektorearen berreskurapena : 5. Lana birlokalizatu beharra 6. Gremioak eta lana berreskuratu
7. Energia berriztagarriak 8. Herrian bizitzeko baliabideak egon leikez, baina… 9. Denda bat behar da 10. Zaborraren tratamendua 11. Komertzioen ordutegia moldatu 12. Aisialdirako herria 13. Oinezko sarea definitu 14. Ea-ko zuloa bera da garrantzitsuena
Ez da ikusten, talde bien artean, garrantzi ordenaren egitura garbirik. Hala eta guztiz, lotuta dauden gaitegiei begira, eredu ekonomiko eta sozialaren
aldaketari eta lehen sektoreari garrantzi maila handiena ematen zaiola nabarmentzekoa da.
66
METODOLOGIAMETODOLOGIAMETODOLOGIAMETODOLOGIA 4 ariketa.
Bigarren ariketaren idaztea asko luzatu zenez, azken ariketa hau gauzatzeko astirik ez zuen eman. Honetan sozioekonomiaren arlo guztiak atalez atal
aztertuko lirateke, dauden indarrak eta ahultasunak azpimarratuz atal bakoitzean, dagoena eta falta dena aztertuz. Atalok hauek lirateke::
A.Lan Produktiboa:
1. Nekazaritza eta honi lotutako industria 2. Basozaintza eta honi lotutako industria 3. Arrantza eta honi lotutako industria 4. Bigarren sektorea. Lehengaien Transformakuntza. Industria astuna. 5. Bigarren sektorea. Lehengai erdi-landuekin, ekipoak sortzen dituen
industria.
6. Bigarren sektorea. Kontsumorako gaien industria arina 7. Artisautza eta lan tradizionalei lotutako industria 8. Eraikuntza eta honi lotutako industria 9. Zerbitzuen sektorea. (Turismoa eta ostalaritza ezik) 10. -Garraioa 11. -Komunikazioak 12. -Finantzak 13. -Administrazio publikoa
B.Lan erreproduktiboa-egunerokotasuna:
1. Herriko Komertzioak 2. Elikadura 3. Etxebizitza eta familia ekonomiaren kudeaketan laguntzak 4. Nagusien zaintza 5. Umeen zaintza 6. Hezkuntza eta formazioa 7. Komunitatearen kohesioa 8. Osasuna, gorputzaren zaintza 9. Zerbitzu sozialak
D.Aisialdia, turismoa eta ostalaritza
1. Hondartza eta eguzkiko turismoa 2. Turismo kulturala 3. Nekazal turismoa 4. Aisialdia 5. Kultura 6. Espektakuluak 7. Ostalaritza
E.Materiale eta energiaren zikloak:
1. Haizea eta airearen kalitatea 2. Edateko urak 3. Ur zikinak 4. Hondakinak 5. Lurren soberakinak / lurren mugimenduak. 6. Energia-iturri kolektiboak 7. Energia eraikinetan
Laugarren ariketa hau egin ez zenez, atal batzuk hankamotz gelditu
dira, ez baitziren agertzen haserako 2. Tailerreko gaitegian.
67
Garapen Lokala Garapen Lokala Garapen Lokala Garapen Lokala ONDORIOA ONDORIOA ONDORIOA ONDORIOA
Lehenik eta behin, eta tailerrean azaldu den legez, herrian bertan lanpostuak sortzea eta sustatzean egiten da behin eta berriz azpimarra: Batik bat lan
produktiboari, gremioei, turismoari eta batez ere nekazaritzari lotuak iruditzen dira estrategikoenak.Horretarako, Lana, Etxebizitza eta zerbitzu minimoak, eta
batera eredu ekonomikoa aldatu beharra ikusten da. Zentzu honetan, etxebizitzari dagozkion irizpideak honakoak lirateke: Eskuragarriak izatea, alokairua eta
zaharberritzea sustatzea, etxebizitza babestuak eredu berrien bidez martxan jartzea, eta adibide legez “etxebizitzen bankua” aipatzen da. Baserri hutsak ere
etxebizitza bihurtzea nahi da, hauek biziraun dezaten.
Bigarren arlo garrantzitsuena, lehen sektorea eta landa guneari lotua izango liteke, bertan hartu beharreko erabakiak baserriak eta landak bizirik
mantentzea eta lurrari loturiko lanpostuak sortzea izango litzateke. Aukerak ikusten zaizkio gazteak nekazal mundura bueltatzeari hainbat ariketako
hausnarketetan, baina horretarako udalak formakuntza eta erraztasunak eman beharko lituzke eta lur banku bat egon. Elikadura subirautzarekin ere zuzenean
lotzen da, baina bertokoen ohiturak aldatu behar direla nabarmenduz, eta horrela egitura ekonomiko finkoa lortzeko aukera legokeela uste da. Guzti hau lortzeko
lurra babestu beharko litzateke plan orokorrarekin.
Bestalde, Itsasoari lotuta datozen lanpostuak berreskuratu beharko lirateke eta garapen ekonomikoari lagundu.
Gainera kaskotik kotxeak ateratzea ere garrantzizkoa iruditzen da, horretarako egoiliarrentzat beste parking bat beharrezko bada ere. Ondorioz, ordutegi
mugatuak, eta nagusi eta umeentzako gune eta ibilbide seguruago eta osasuntsuagoak lirateke guztientzat oro har.
Aurrekoari lotuta, merkataritza sistema berriak aztertu beharko lirateke, herrian plazak antolatzearekin batera. Gremioak eta ohiko komertzio
espezializatuak berreskuratzeko ere beharra dago, horretarako lokalak eskuragarri eginaz edo ordenantzez erraztuz. Berriz ere, jendearen kontzientziak eta ohitura
aldaketek duten garrantzia azpimarratzen da
Ez dauden azpiegiturak beste udalerriekin konpartituz eta koordinatuz, eta udako egitura urte osorako erabilerara berziklatu edo egokituz, sektore publiko
eta pribatuak elkarlanean jardun beharko luke herria dinamizatzeko.
Deigarria iruditzen da ariketa ezberdinetan turismoari edo aisialdiko herria izateari, eta bizitza kalitatearekin hurbilen lotuta dauden gaiei ematen zaion garrantzi
txikia garapen lokalaren ikuspegitik.
Turismo eta ostalaritzari dagokionez, ez da gai garrantzitsutzat hartzen tailerretan. Sektore honek, ibilbideei, natur baliabideei eta turismo berde,
hurbileko eta ez masiboari, eta nolabait kulturala izan beharko luke, hau da, kalitatezko eskaintza eta oso aukeratua. Horrela, paisaiari errendimendua atereaz eta
lanpostuak sortuz, txokoen magia eta ingurumen baldintzak babestea ezinbesteko ikusten da turismoaren garapenean.
Ibideak ere berreskuratu eta turismoari lotuta erabiltzea positiboa ikusten da:
-Aisialdirako
-Osasuntsuak izateko
-Turismoa bultzatzeko
-Herriko ondasunak berreskuratzeko
68
5.tailerra5.tailerra5.tailerra5.tailerra_Tailer Ibiltaria_ _Tailer Ibiltaria_ _Tailer Ibiltaria_ _Tailer Ibiltaria_
Egun osoko tailer-egunpasa alaia antolatu genuen, elkarbizitza indartu eta danon
artean ekintza batzuk gauzatuz: poteoa, musika eta bazkari herrikoia.
Bertsolariz eta musikaz alaituta, tailer ibiltaria egin zen. Bertsolari biek, doinu
errezez trikitrixaz jarraitzeko legez, saiotxo bakoitzean bakotxak 1-2 bertso laburrez
elkarren arteko lana bete zutelarik (5-10 minutu). Bitartean ekintza batzuk egin ziren
ibilbidean zehar, eta herriko bizitzarako garrantzitsuak ziren lekuak markatu ziren.
Errekonozimendu legez, modu horretan tailerrean geundenak, baina bati bat tailerrera
etorri ez zirenak ere hurrengo egunetan ikusi eta hausnartu zezaten, ahoz -ahoko
auzolanagaz lagunduta.
Hiru zita zeuden, guztietan edota bakoitzari egokien zetorkionetak parte hartu
zezakeelarik. Ordu asko izanagatik, jai giroan arin pasatu zirelarik.
Lehenengo zita
1. Ekintza: Lurgaiakoekin Ogellako ingurumariaren azterketa
2. Ekintza: 3 Kartelen kolokatzea:
Errepidean oinezkoak ere badabiz, paseiatzeku leku ona da.
Bista panoramikoak daude (zeuden)
Baserriak galtzeko arriskua! Kartela
3. Ekintza: Herriko Taberna eta glorianien Bertsolariak+poteoa+musika
69
METODOLOGIA +ONDORIOA METODOLOGIA +ONDORIOA METODOLOGIA +ONDORIOA METODOLOGIA +ONDORIOA
Bigarren zita
4 Ekintza: Bertso poteoa musikatua eta kartela eta iradokizun buzoia
kokatu ziren herriko hainbat lekutan
“leku hau herriaren bizitzarako garrantzitsua da”
Ultramarinos-aren alboan
Portusolo inguru hori kotxeendako aparkaleku izateaz gain ez dela egoteko
eta bizitzeko leku egokia azaldu eta kartela jarri
Potentzial handi dauka, Plan estrategikoaren borradorean aurrikusten
da zeozer, adibidez ingurua konpondu eta zubi barri bat egiteko
aukerak eta abar. Kotxeen presentzia eztabaidatu, ingurua ikuskatu,
errakabaztera, errekaz bestaldearekin zelan lotu ikusi…
herriko zubi zaharrean beste karteltxo bat ipinita, altxikar auzoraino joan
eta “beraneanteei “bertso batzuk eskeini genizkien:
Kiroldegiaren alboan, eraikin horretan zer egiten zan, zer proposatzen
den eta zer falta den eztabaidatu eta sujerentzien buzoia jarri.
70
METODOLOGIA +ONDORIOA METODOLOGIA +ONDORIOA METODOLOGIA +ONDORIOA METODOLOGIA +ONDORIOA
Hondartzako taberna ondoan bertso poteoa eta kartela kokatu
“leku hau herriaren bizitzarako garrantzitsua da”
Herriko taberna aurreko plazatxoan poteoa eta kartela kokatu
“leku hau herriaren bizitzarako garrantzitsua da”
5. Ekintza: Zubia pasatu eta frontoiko plazaren alboan Plazaren
irudikatzea: Herrian (urte osoan) egoteko leku atseginak falta dira, zer
falta den edo nola moldatu beharko litzateken eztabaidatu zen eta
sujerentzien buzoia jarri. Leiho bi jarriko doguz frontoian, berau hor
egoteak dagoen bezala dituen abantaila eta desabantailetaz pentsatzeko.
“leku hau herriaren bizitzarako garrantzitsua da”
4. Ekintza: Udaletxeko plazaren irudikapena, kotxeen trafikoa herriko
bizitzarekin uztartzen:
Hormigoiz betetako botilak, obrak ixteko zinta eta zuhaitzen adarrekin
plaza berrantolatu genuen.
Musikaz alaituta, ezkontza bategaz kointziditu genuen arren, jai giroan
egindako beharreko ekintza. Soluzio urbanizatzaile konkretuak, plano
eta teknikarietaz gain, partaidetzaz landu daitekezela ikustarazi eta
aurrerago plaza honen itxura, danon artean landu behar genukeela
ulertaraziz
71
METODOLOGIA +ONDORIOA METODOLOGIA +ONDORIOA METODOLOGIA +ONDORIOA METODOLOGIA +ONDORIOA
Behin Ea-ko ekintzak bukatuta Natxiturako bidea hartu genuen bertako bolatokian
bazkaldu genuelarik. Bazkarian goizeko ekintzak eta beste hainbat gaien inguruan hitz
egin ondoren azken ekintzari ekin genion.
Hirugarren zita
Natxituko arazo larrienetakoa errepideak auzoan sortzen duen zatiketa zela
ikusirik berau konpontzeko edo arazo honetaz erreflexio bat egiteko ekintza parte
hartzaile bat burutu genuen.
8. ekintza, Natxituko auzoaren arazoaren berri eman eta gai honen
inguruko erreflexiora gonbidatzeko ekintza
Natxituko plaza irudikatu guk sortutako zuhaitzekin txokoak markatuz,
ondoren errepidearen alderdi biak elkartzen zituen zebrabide eta pertsona
erraldoi bat marraztu genituen igeltsu eta uraren laguntzarekin auzoko errepidearen bi
aldeak batzeko beharra aldarrikatuaz. Margo honek euria egin arte iraun zuen,
urarekin erraz ezabatzen bait da.,
Ekintza hau erraza izanik; ume, nagusi eta adinekoen artean erkarlanean burutu
genuelarik.
72
ddddondorioak eta gomendapenakondorioak eta gomendapenakondorioak eta gomendapenakondorioak eta gomendapenak
73
Komunitate inda Komunitate inda Komunitate inda Komunitate indartsuartsuartsuartsua
Herri bizitza sustatu:
Komunitate indartsuaren aldeko apustuan ezinbestekoa da herri bizitza piztea.
Horretarako jendea herrian bizi behar du. Bigarren etxebizitza asko dago eta auzo batzuk hutsik ageri dira astean zehar, zenbait
blokeetan astean zehar familia bakarra bizi da.
Prop: Etxebizitza politika bat sortu, jendea herrian bizi ahal izateko. Bigarren etxebizitzak ekiditu, nahiko daude eta.
Etxe hutsen inbentarioa egin.a
Herrian bizi, lan, ikasi, erosi, jolastu...
Bertako produktuak eskuratzeko lekuak falta dira, dendak falta dira EA-n eta auzo guztietan. Eskolak gainbera egin dute. Herri
bizitzarako eremuak behar dira, elkartzeko (Natxituako plaza) eta batez ere aktibitatea dagoen espazioak (dendak, tabernak,
ekipamenduak...), kotxeak zenbait lekuetatik ateratzeko aktibitateak sortuz/estrategiak landu.
Prop: Merkataritza eta tabernen sareak aztertu. Auzo bakoitzean bertako produktuen salmentarako ekipamendu bat
pentsatu. Espazio publikoa eta ekipamenduen (publiko zein pribatuak) arteko harremanak sendotu.
Herriko auzoen izaera desberdinak
EA, Bedaru eta Natxitua betidanik izan dute izaera desberdina, lehengoa itsasoari lotuta, eta beste biak nekazal bizitzari. Bertan
planteatzen diren aktibitateak turismoari lotuta izan ahal duten potentzialtasunak izaera desberdinak kontutan izan beharko lituzke.
Prop: Turismorako ekipamenduak: EA-n aterpetxe bat eta Natxitua eta Bedarun denda eta informazio guneak
(senderismoa, bertako proketoak, ...).
Landa eremuko paisaia mantentzeko estrategiak, paisai interes guneen identifikazioa
Faltan botatzen duguna:
Lan erreproduktiboari lotutako hausnarketa.
Emakumeen presentzia sinbolikoei lotutako hausnarketa.
74
Bizitza KalitateaBizitza KalitateaBizitza KalitateaBizitza Kalitatea ONDORIO NAGUSIAKONDORIO NAGUSIAKONDORIO NAGUSIAKONDORIO NAGUSIAK
Kotxea:
Gehiegizko erabilpena.
Gehiegizko presentzia, bati bat jai egun, asteburu eta udan.
Espazio publikoak aparkaleku bezala erabiliak, Natxituako plaza eta EA herrian.
Prop: Natxituako plaza berrantolatu erabilpen sozialetarako.
Dendak eta aisialdirako guneak sortzea.
Trafikoa:
Arriskua Natxituan eta Angelutxon.
Prop: Trafikoaren moteltzea Natxituko eremu danean.
Irisgarritasuna:
Igogailuen falta etxeetan.
Prop: Ordenantzen bitartez laguntza eman ahal den aztertu.
Zerbitzuak:
Edateko ura eta zaborren kudeaketa azpi-dimentsionatuta udarako eta ez dago ur zikinen saneamendurik Beradun.
Prop: Azpiegiturak eta kudeaketa egokitu beharra.
Elkartzeko lekuak:
Aterpe falta auzo guztietan eta eskolaren galtzearen garrantzia.
Prop: Natxituako eskola erabilpen sozialetarako, EAko eliza bat erabilpen sozialetarako eta auzolana kudeaketa eta herritarren
elkartze tresna bezala erabili.
Paisaia:
Baserriaren galera eta pinua eta eukaliptoak lurrak eta paisaia okupatu.
Prop: Lurren bankuaren eraketa lurrak eskuragarri egiteko. Bertako produktuen kontsumoa sustatzeko tresnak sortu.
75
Garapen LokalaGarapen LokalaGarapen LokalaGarapen Lokala ONDORIO NAGUSIAKONDORIO NAGUSIAKONDORIO NAGUSIAKONDORIO NAGUSIAK
Hainbat aldiz errepikatzen edo modu ezberdinetara azpimarratzen diren gaiak ditugu sozio ekonomia arloan. Hartaz, ondorio
nagusiak argitzeko gai multzoetan elkartuko ditugu eta planteamendu, ideia edo beharrizan nabarmenenak jasoko ditugu, garrantzi mailaren
arabera.
Lehenik eta behin, lehen sektorearen gainbeherak, elikadura eta bertoko produktuen kontsumoak, eta baserri bizitzaren
gainbehera, baserri kultura eta lurren galtzeak duen garrantzia nabarmentzekoa da, hirurak ere gai garrantzitsuenen artean daudelako.
Hortaz, behin eta berriz azpimarratzen den ideia bat da lurren udal banku bat eratzea. Honek nekazal lurrik onenen identifikatzea eta
babestea dakar inplizituki, beste erabilpen batzuetatik gordez.
Era berean, bertako produktuak kontsumitu eta komertzializatzeko era guztietako ekimen eta proposamenak eskatzen dira, hauen
artean esanguratsuena plaza bat antolatzea, eta azoka egiteko gune baten (estalia izan behar zela beste erabilpen batzuetarako ere) beharra
azpimarratzen zelarik.
Gainera, komertzio jakinak faltan botatzen dira, eta bizitzeko moldearen aldaketa beharrezko ikusten da, tailerrera bertaratu zen
jendearen prestutasuna agertzen zelarik: Bertako komentario errepikatuenak, lasaiago eta bertakoa (ahal den neurrian) kontsumituz bizi, eta herriko
sare sozialak eta zaintza kateak berreraikiz (umeak elkartu eta zaindu, auzolana, eta abar).
Honen inplikazioetako bat, herria bizigarriago eta seguruagoa egitean datza, umeen zaintza eta elkarbizitza espazio
egokiagoei begira adibidez, autoak kaletik kenduz eta espazio publikoen kalitate, segurtasun eta erabilpenean irabaziz. Hortaz, autoekin
zer egin definitu behar da. Aparkalekua herri bilbetik kanpora atera ala ez, zirkulazioak auzokoei mugatu, uda sasoiko kudeaketa, e.a.
76
Garapen LokalaGarapen LokalaGarapen LokalaGarapen Lokala ONDORIO NAGUSIAKONDORIO NAGUSIAKONDORIO NAGUSIAKONDORIO NAGUSIAK
Herriko bizitzan etxe hutsek eta deslokalizazioak izan duten garrantzi (negatiboa) nabarmentzen da, eta biztanleria efektiboaren
(bertan bizitza egiten duenaren) galerari ez bakarrik, bizitzeko moduei egozten zaie herriaren gainbehera. Kualifikaziodun jende
asko delarik, ez omen da hauendako lanik ez bizitzeko modurik herrian.
Beste alderdi azpimarragarri bat, udaletik zer espero den da. Ekintzaileen bultzada, bertoko komertzioaren berpizkundea,
nekazaritza kulturaren zabalkundea, garraio konpartitua eta taxi-busaren kudeaketa eraman, e.a. Udalari, auzolanaren filosofiaz bat
eginez, inplikazio soziala eskatzen zaio eta ez azpiegitura eta aurrekontuen kudeaketa hutsa. Horrela, Informazioa zabaldu, era guztietako
kurtsoak eta konferentziak antolatzea, sektore ezberdinen promozioan jardun eta gizarte hezkuntzan paper nabarmena izan beharko lukeela
uste da.
Azkenik, herrian kapital soziala baliotsua izanda ere, jendearen inplikaziorik gabe zaila dela edozein ekimen eta
herriaren bizitza sozio-ekonomikoaren pizkundea azpimarratu zen behin eta berriz, auzolanaren, ahoz-ahokoaren eta
inplikazio pertsonalaren ezinbesteko garrantzia azpimarratuz.
77
AURRERAKINERAKO EKARPENAK AURRERAKINERAKO EKARPENAK AURRERAKINERAKO EKARPENAK AURRERAKINERAKO EKARPENAK ailerreko emaitzek, indarrean dauden 1996.eko arauen irizpide eta helburuekin bateragarriak dira hein handi batetan. Era beretean Arazoa, irizpide
eta helburu hauek, ekintza proposamenak edo tailerretatik ateratako ondorioak plangintzan bertan aplikatzean datza. Askotan irizpide eta helburuak
egokiak izan arren, kontraesankorrak diren erabakietan isladatzen dira Ordenamendurako plangintzak gauzatzean. Hortaz, Ea-ko Plan orokorrerako
Aurrerapena aztertuta, eta Plan orokorraren dokumentuari begira, herritarren parte hartzetik eratorritako ondorengo xedapenak jaso beharko lituzke:"
Espazio Publikoa eta oinezko mugikortasuna:
[ESPAZIO PUBLIKOA]
EA-ko udaletxeko plazaren berrantolaketa, aparkatuta dauden kotxeak atera eta eraikinen aurreko egoteko eremuak eratu.
EA-ko kaskotik kotxeak atera edo ordutegiak mugatu.
Natxituako plaza berrantolatu erabilpen sozialetarako.
Bidegorrien sarea eratu.
Oinezkoen sarea identifikatu eta auzoen arteko loturak bermatu.
Angelutxotik EA-rako bidea konpondu.
EA-tik papelerarako bidea konpondu.
Oinezko ibilbideak herriarekin dituzten loturak identifikatu, kartografian eta babestu.
Kotxeen bideak
Trafikoaren moteltzea Natxituko eremu danean.
Eako udaletxe plaza “zona de convivencia” bat eratu. Kotxearen nagusitasuna mugatu eta plazarako espazioak sortu eliza, taberna eta
udaletxe aurrean.
Aldizkako aparkaleku bat eratu. (kaskotik kotxeak ateratzeko eta hauek sartzeko ordutegiak ezarri)
78
AURRERAKINERAKO EKAAURRERAKINERAKO EKAAURRERAKINERAKO EKAAURRERAKINERAKO EKARPENAK RPENAK RPENAK RPENAK
Etxebizitzen hazkundea
Etxebizitza politikaren gakoak:
.- Bigarren etxebizitzarik ez.
.- Etxebizitza publikoaren beharra.
.- Ur eta zerbitzuen horniduren dimentsionaketa eta ahalmenak etxeen hazkundeari lotuta.
Etxebizitzen Udal bankua
.- Etxe hutsen inbentarioa.
.- Etxe hutsen errehabilitaziorako plana.
.- Alokairu politika martxan jarri.
.- Baserrien zatiketarako ordenantzan honi lotutako estrategiak aztertu.
Landa gunean:
.- Bigarren etxebizitza ekiditeko neurriak arautu
.- Baserri eta etxebizitzen segregazioa arautu (Azalera.min>100 m2) eta ahalmenak etxebizitzen bankura lotu.
Beste batzuk:
.- Dauden etxebizitzetan igogailuak jartzeko ordenantza eta arautegia egokitu
Ordenantzak:
Eraikinen Irisgarritasun Ordenantzak sortu, eta hauen bitartez igogailuak etxe eta eraikin publikoetan sartzeko laguntza emateko aukerak
aztertu.
Basoen kudeaketarako ordenantza: Basoen mozketa egiten denean, ondoren lurraren %5 bertako espaziorekin birlandatzera derrigortu.
Basoen kudeaketa integrala arautu.
Zaborren kudeaketarako ordenantza: Zaborren kudeaketa integrala arautzen duen plangintza eta araudia eratu.
79
AURRERAKINERAKO EKARPENAK AURRERAKINERAKO EKARPENAK AURRERAKINERAKO EKARPENAK AURRERAKINERAKO EKARPENAK
Ekipamenduak:
EA-n: Bertako produktuentzako azoka bat eratzeko eremu bat aurreikusi.
EA-n: Turismoari lotuta, aterpetxe bat (herriaren erdigunean dagoen etxe abandonatuan).
Dendak eta aisialdirako guneak sortzea. Erabilpen anitzetarako auzo ekipamenduak planteatu. Auzo bakoitzeko espazio publikoan aterpe bat
eratu.
Ekipamenduen sarean espazioen arteko loturak bermatu. Etxe hazkunde berrietan (egon behar badira) sare honi jarraipena eman, herri
denaren lotura espazio publikoen bitartez bermatzeko.
Turismorako ekipamenduak, EA aterpetxe bat.
Gremioendako lokalak lortu eta baxuak arautu erabilerak eta jarduerak errazteko
Natxituko eskola erabilpen sozialetarako.
Eako eliza bat erabilpen sozialetarako.
Bertako produktuentzako azoka bat eratzeko egitura edo eremu bat aurreikusi EA-n.
Auzoetan ekipamendu txikia auzolaneko denda, turismorako bulegoa, etab... eratzeko. Eta hau auzoetako espazio publikoan izan behar du,
hau sendotzeko.
Paisaia eta landa eremua:
Lurren bankuaren eraketa: horretarako nekazaritzarako egokien diren landa lurren identifikazioa, babeserako tresnak sortu, inbentarioa
eratu eta kudeaketarako tresnak sortu.
Paisai interes guneen identifikazioa, kartografia eratu, eta gune hauen babesen kontrakoak diren erabilpenak debekatu.
.- “cuencas visuales” delakoak definitu.
.- Herrigunetatik eta auzoetatik paisaia babesteko hiriguneetatik basoak landatzeko distantzien arauketa.
Landa lurretan turismo eta oinezko mugikortasunari lotutako oinezko ibilbide interesgarriak identifikatu, kartografian sartu eta araudietan
babestu.
80
AURRERAKINERAKO EKARPENAK AURRERAKINERAKO EKARPENAK AURRERAKINERAKO EKARPENAK AURRERAKINERAKO EKARPENAK
Sistema hidrikoa:
.- Orokorrean, lur ez urbanizagarrietan, errekaren alde bakoitzean 20 metroko babesa beharrezko ikusten da gutxienez, LEU-ko
kategorizazioan, azaleko uren babesean babes buffer batekin agertu behar dira edo korridore ekologiko bezala baldintza gainjarrietan.
.- Arazketa sistemaren berrantolaketa. Urak arazteko prozesu ekologikoak araudian integratu.
Ogella:
.- Koto erako babes irudia ezarri Ogellako eremu osorako, eremua kartografian definitu eta araudian babestu.
.- Ogellako oinezko ibilbideak ordenatu eta egokitu.
Zaborraren kudeaketa integrala araudian jaso, zero zabor ikuspegiarekin. Konpost-erako leku bat aurreikusi.
81