Bevolkings- en woningbehoefteprognose Noord-Brabant,

actualisering 2020

provinciale prognoses

in het licht van

actuele ontwikkelingen

rond ‘bevolking en wonen’

in (Midden-)Brabant

Niek BargemanSenior adviseur bevolking en wonenProvincie Noord-Brabant

Hart van Brabantdag

5 december 2019

Componenten van de bevolkingsgroei

• Natuurlijke aanwas

- saldo van geboorte en sterfte

• Binnenlandse migratie

- saldo van vestiging en vertrek

• Buitenlandse migratie

- saldo van immigratie en emigratie

Bevolkingsgroei vandaag de dag vooral door buitenlandse migratie

* Natuurlijke aanwas = saldo van geboorte en sterfte /// Buitenlands migratiesaldo = incl. administratieve correcties /// Totale bevolkingsgroei = incl. overige correcties

** 2019 = oktober 2018 t/m september 2019

Bron: CBS-Statline, november 2019; bewerking: Provincie Noord-Brabant. De gegevens over 2019 zijn voorlopig

-10.000

-5.000

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

30.000

35.000

40.000

1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015 '19**

Bevolkingsgroei*NOORD-BRABANT, 1950-2019

totale bevolkingsgroei

natuurlijke aanwas

buitenlands migratiesaldo

binnenlands migratiesaldo

= okt. 2018 t/m sept. 2019

Natuurlijke aanwas nagenoeg ‘nul’

* Natuurlijke aanwas = saldo van geboorte en sterfte

** 2019 = oktober 2018 t/m september 2019

Bron: CBS-Statline, november 2019; bewerking: Provincie Noord-Brabant. De gegevens over 2019 zijn voorlopig

-10.000

-5.000

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

30.000

35.000

40.000

1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015 '19**

Natuurlijke aanwas*NOORD-BRABANT, 1950-2019

natuurlijke aanwas

geboorte

sterfte

= okt. 2018 t/m sept. 2019

Binnenlands migratiesaldo recent weer ‘in de plus’

** 2019 = oktober 2018 t/m september 2019

Bron: CBS-Statline, november 2019; bewerking: Provincie Noord-Brabant. De gegevens over 2019 zijn voorlopig

-10.000

0

10.000

20.000

30.000

40.000

50.000

60.000

70.000

80.000

90.000

100.000

110.000

120.000

1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015 '19**

Binnenlandse migratieNOORD-BRABANT, 1950-2019

binnenlands migratiesaldo

vestiging (uit andere gemeente)

vertrek (naar andere gemeente)

= okt. 2018 t/m sept. 2019

Buitenlandse migratie(saldi) naar recordhoogte

** 2019 = oktober 2018 t/m september 2019

Bron: CBS-Statline, november 2019; bewerking: Provincie Noord-Brabant. De gegevens over 2019 zijn voorlopig

-10.000

-5.000

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

30.000

35.000

40.000

1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015 '19**

Buitenlandse migratieNOORD-BRABANT, 1950-2019

buitenlands migratiesaldo

immigratie

emigratie

= okt. 2018 t/m sept. 2019

Midden-Brabant vergeleken met …

Bron: Woningmarktmonitor (ABFResearch), CBS-Statline (nov. 2019),bewerking Provincie Noord-Brabant

99,8

100,0

100,2

100,4

100,6

100,8

101,0

101,2

101,4

101,6

101,8

1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015 2018

Jaarlijkse groei van de bevolking (groei-indices)NOORD-BRABANT, STEDELIJK/LANDELIJK // MIDDEN-BRABANT, 1985 t/m 2018

Noord-Brabant

grote steden (B5)

middelgrote steden (M7)

overig stedelijk concentratiegebied

landelijk gebied

MIDDEN-BRABANT

Bevolkingsgroei in Midden-Brabant

-4.000

-3.000

-2.000

-1.000

0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

6.000

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Bevolkingsgroei*MIDDEN-BRABANT, 2000 t/m 2018

totale bevolkingsgroei

natuurlijke aanwas

buitenlands migratiesaldo

binnenlands migratiesaldo

* Natuurlijke aanwas = saldo van geboorte en sterfte /// Buitenlands migratiesaldo = incl. administratieve correcties /// Totale bevolkingsgroei = incl. overige correcties

Bron: CBS-Statline, november 2019; bewerking: Provincie Noord-Brabant.

Bevolkingsgroei in Brabant: verschillen tussen stad en land

-2.500

0

2.500

5.000

7.500

10.000

12.500

15.000

17.500

19

90

-19

99

20

00

-20

09

20

10

-20

14

20

15

-20

18

19

90

-19

99

20

00

-20

09

20

10

-20

14

20

15

-20

18

19

90

-19

99

20

00

-20

09

20

10

-20

14

20

15

-20

18

19

90

-19

99

20

00

-20

09

20

10

-20

14

20

15

-20

18

19

90

-19

99

20

00

-20

09

20

10

-20

14

20

15

-20

18

19

90

-19

99

20

00

-20

09

20

10

-20

14

20

15

-20

18

GROTESTEDEN (B5)

MIDDELGROTESTEDEN (M7)

OVERIG STEDELIJKCONCENTRATIE-

GEBIED

STEDELIJKCONCENTRATIE-

GEBIED

LANDELIJKGEBIED

NOORD-BRABANT

Componenten van de bevolkingsgroei (gemiddeld jaarlijks)NOORD-BRABANT, STEDELIJK/LANDELIJK, 1990 t/m 2018

buitenlandsmigratiesaldo

binnenlandsmigratiesaldo

natuurlijkeaanwas

totalebevolkingsgroei

* Natuurlijke aanwas = saldo van geboorte en sterfte /// Buitenlands migratiesaldo = incl. administratieve correcties /// Totale bevolkingsgroei = excl. overige correcties

Bron: Woningmarktmonitor ABFresearch / CBS-Statline /// bewerking: Provincie Noord-Brabant

Bevolkingsgroei in Brabant: verschillen tussen regio’s

* Natuurlijke aanwas = saldo van geboorte en sterfte /// Buitenlands migratiesaldo = incl. administratieve correcties /// Totale bevolkingsgroei = excl. overige correcties

Bron: Woningmarktmonitor ABFresearch / CBS-Statline /// bewerking: Provincie Noord-Brabant

-2.500

0

2.500

5.000

7.500

10.000

12.500

15.000

17.500

19

90-1

99

9

20

00-2

00

9

20

10-2

01

4

20

15-2

01

8

19

90-1

99

9

20

00-2

00

9

20

10-2

01

4

20

15-2

01

8

19

90-1

99

9

20

00-2

00

9

20

10-2

01

4

20

15-2

01

8

19

90-1

99

9

20

00-2

00

9

20

10-2

01

4

20

15-2

01

8

19

90-1

99

9

20

00-2

00

9

20

10-2

01

4

20

15-2

01

8

WEST-BRABANT

MIDDEN-BRABANT

NOORDOOST-BRABANT

ZUIDOOST-BRABANT

NOORD-BRABANT

Componenten van de bevolkingsgroei (gemiddeld jaarlijks)NOORD-BRABANT, REGIONAAL, 1990 t/m 2018

buitenlandsmigratiesaldo

binnenlandsmigratiesaldo

natuurlijkeaanwas

totalebevolkingsgroei

Feiten vs. prognose: buitenlands migratiesaldo beduidend hoger

23.50022.800

700

2.900

14.100

17.700

24.800

22.800

1.950700

8.350

11.000

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

30.000

35.000

GEBOORTE STERFTE NATUURLIJKEAANWAS

BINNENLANDSMIGRATIESALDO

BUITENLANDSMIGRATIESALDO

TOTALE GROEIBEVOLKING

De gemiddeld jaarlijkse bevolkingsgroei, feiten vs. prognoseNOORD-BRABANT, 2017 t/m 3e kwartaal 2019(absolute aantallen; gemiddeld jaarlijks vanaf 1 januari 2017)

feitelijke ontwikkeling

prognose 2017

Feiten vs. prognose: vooral verschillen in bevolkingsgroei

17.700

11.600 11.750

7.700

4.100

11.00012.150

11.350

9.300

2.100

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

TOTALE GROEIBEVOLKING

TOTALE GROEIWONINGVOORRAAD

TOTALE GROEIHUISHOUDENS

EENPERSOONS-HUISHOUDENS

MEERPERSOONS-HUISHOUDENS

De gemiddeld jaarlijkse groei van de bevolking, het aantal huishoudens en de woningvoorraad, feiten vs. prognose, NOORD-BRABANT, 2017 t/m 3e kwartaal 2019(absolute aantallen; gemiddeld jaarlijks vanaf 1 januari 2017 / huishoudens groei 2017 t/m 2018)

feitelijke ontwikkeling

prognose 2017

Huishoudensgrootte en woningbezetting lopen iets minder snel terug

2,16

2,17

2,18

2,19

2,20

2,21

2,22

2,23

2,24

2,25

2,26

2017 2018 2019

De gemiddelde woningbezetting en huishoudensgrootte,feiten vs. prognose, NOORD-BRABANT, 2017-2019(de bevolking in instellingen en tehuizen is buiten de berekeningen gehouden)

gemiddelde woningbezetting(feitelijk)

gemiddelde woningbezetting(P2017)

gemiddelde huishoudensgrootte(feitelijk)

gemiddelde huishoudensgrootte(P2017)

De Provincie Noord-Brabant hanteert een indeling in een viertal regio's (West-, Midden-, Noordoost- en Zuidoost-Brabant). Daarnaast is onder-

scheid gemaakt tussen gemeenten (met de hoofdkern) in het stedelijk concentratiegebied en gemeenten (met de hoofdkern) in het landelijk gebied.

De vijf grote steden (B5) zijn: Breda, Eindhoven, Helmond, 's-Hertogenbosch en Tilburg.

De zeven middelgrote steden (M7) zijn: Bergen op Zoom, Meierijstad, Oosterhout, Oss, Roosendaal, Uden, Waalwijk

Bijna 50 duizend woningen erbij in 4 jaar tijd

Bouwindicatoren 2021 - korte en lange termijnde in de tabel opgenomen gegevens zijn afgerond op 50-tallen, hierdoor kunnen er in de tabel geringe afwijkingen voorkomen de in de tabel opgenomen gegevens zijn afgerond op 50-tallen, hierdoor kunnen er in de tabel geringe afwijkingen voorkomen

in % in %

bouwindicator bouwindicator

verwacht prognose 2021 - korte termijn verwacht prognose 2021 - lange termijn

NOORD-BRABANT 48.600 47.100 103 150.200 182.750 82

STEDELIJK CONCENTRATIEGEBIED 36.500 34.950 104 110.150 133.000 83

- grote steden (B5) 20.400 20.250 101 61.500 68.350 90

- middelgrote steden (M7) 7.900 7.650 104 23.850 33.750 71

- overig stedelijk concentratiegebied 8.200 7.050 116 24.800 30.900 800 0 0 0 0 0

LANDELIJK GEBIED 12.100 12.150 100 40.050 49.800 80

WEST-BRABANT 9.600 12.000 80 34.800 45.850 76

MIDDEN-BRABANT 8.700 7.650 114 26.850 30.550 88

NOORDOOST-BRABANT 13.600 12.600 108 39.800 51.050 78

ZUIDOOST-BRABANT 16.700 14.900 112 48.700 55.350 88

groei woningvoorraad groei woningvoorraad

2017 t/m 2020 2005 t/m 2020

Groei woningvoorraad per gemeente (t.o.v. provinciale prognoses)

De 'bouwindicator 2021 - korte termijn' geeft aan in welke mate de tussen 2017 en 2021 vooruit

berekende groei van de woningvoorraad* naar verwachting ook gerealiseerd wordt. Een waarde

(uitgedrukt in %) >100 geeft aan, dat de (verwachte) groei van de woningvoorraad boven de vooruit

berekende groei ligt. Bij een waarde <100 ligt de (verwachte) groei onder de vooruit berekende groei.

* Bron: 'De bevolkings- en woningbehoefteprognose Noord-Brabant, actualisering 2017 (scenario 'hoog')'.

De 'bouwindicator 2021 - lange termijn' geeft aan in welke mate - cumulatief gemeten vanaf 2005 -

de vooruit berekende groei van de woningvoorraad* naar verwachting ook gerealiseerd wordt tussen

2005 en 2021. Een waarde (uitgedrukt in %) >100 geeft aan, dat de (verwachte) groei van de

woningvoorraad boven de vooruit berekende groei ligt. Bij een waarde <100 ligt de (verwachte) groei

onder de vooruit berekende groei.

157

134

126

126

114

111

105

105

103

53

0 25 50 75 100 125 150 175

Dongen

Waalwijk

Heusden

Oisterwijk

Goirle

MIDDEN-BRABANT

Loon op Zand

Hilvarenbeek

Tilburg

NOORD-BRABANT

Gilze en Rijen

BOUWINDICATOR 2021 - korte termijnREGIO MIDDEN-BRABANT

113

110

92

88

88

84

82

81

76

67

60

0 25 50 75 100 125

Goirle

Oisterwijk

Dongen

MIDDEN-BRABANT

Tilburg

Gilze en Rijen

NOORD-BRABANT

Waalwijk

Loon op Zand

Hilvarenbeek

Heusden

BOUWINDICATOR 2021 - lange termijnREGIO MIDDEN-BRABANT

%

Plannen genoeg !

1) De bevolkings- en woningbehoefteprognose Noord-Brabant, actualisering 2017 (scenario 'hoog').2) De te verwachten sloop is berekend o.b.v. de gemiddelde sloop over de periode 2009 t/m 20183) Bron: opgaven gemeenten in de matr ix 'Overzicht woningbouwcapaciteit per gemeente', stand per 1-1-2019; bewerking: Provincie Noord-Brabant.

Tot de harde plancapaciteit behoren de onherroepelijke of door gemeenteraden vastgestelde woningbouwplannen.

De Provincie Noord-Brabant hanteert een indeling in een viertal regio's (West-, Midden-, Noordoost- en Zuidoost-Brabant). Daarnaast is onderscheid gemaakt tussen gemeenten (met de hoofdkern)

in het stedelijk concentratiegebied en gemeenten (met de hoofdkern) in het landelijk gebied. De vijf grote steden (B5) zijn: Breda, Eindhoven, Helmond, 's-Hertogenbosch en Tilburg.

De zeven middelgrote steden (M7) zijn: Bergen op Zoom, Meierijstad, Oosterhout, Oss, Roosendaal, Uden, Waalwijk

Woningbouwcapaciteiten en -opgaven; aantal woningen in plannen ten opzichte van de benodigde plancapaciteit, 2019 t/m 2028

de indicatoren in de 2 rechter kolommen hebben betrekking op de (vijfjaars)periode 2019 t/m 2023

de in de tabel opgenomen gegevens zijn afgerond op 50- tallen, hierdoor kunnen er in de tabel geringe afwijkingen voorkomen

opgave plus = indicator indicator indicator indicator

totale waarvan totale harde totale harde

capaciteit harde plancapaciteit plancapaciteit plancapaciteit plancapaciteit

in plannen capaciteit

≤100% <<100% >100% ≤100%

NOORD-BRABANT 90.300 12.000 102.300 114.450 63.000 112% 62% 142% 88%

STEDELIJK CONCENTRATIEGEBIED 68.150 8.850 77.000 88.100 49.600 114% 64% 142% 92%

LANDELIJK GEBIED 22.150 3.200 25.350 26.300 13.450 104% 53% 140% 76%

WEST-BRABANT 23.250 3.650 26.900 26.300 14.850 98% 55% 113% 76%

MIDDEN-BRABANT 13.950 2.450 16.400 17.700 7.950 108% 49% 146% 83%

NOORDOOST-BRABANT 25.150 2.800 28.000 29.750 13.650 106% 49% 138% 79%

ZUID-OOST-BRABANT 27.900 3.100 31.050 40.700 26.550 131% 86% 170% 109%

10-jaarsperiode 5-jaarsperiode

prognose

2017

verwachte

sloop

benodigde

capaciteit

Planaanbod in Midden-Brabant, de komende 10 jaar

Bron: opgaven gemeenten in de matrix'Overzicht woningbouwcapaciteit per gemeente', stand per 1 jan. 2019;bewerking Provincie Noord-Brabant

12

44

47

48

49

59

62

64

68

77

81

0 25 50 75 100 125 150 175 200 225

Goirle

Tilburg

Loon op Zand

Gilze en Rijen

MIDDEN-BRABANT

Heusden

NOORD-BRABANT

Oisterwijk

Hilvarenbeek

Waalwijk

Dongen

De totale en harde plancapaciteit, uitgedrukt als percentage van de benodigde woningbouwcapaciteit, 2019 t/m 2028

REGIO MIDDEN-BRABANT(oftewel de 'indicator totale plancapaciteit', resp. de 'indicator harde plancapaciteit')

indicator harde plancapaciteit

indicator totale plancapaciteit

%

Systematiek prognose

minus bevolking in instellingen en tehuizen

(geen 'verblijfsobject met een woonfunctie')

minus huishoudens 'vrijwillig in niet-woning'

(geen 'verblijfsobject met een woonfunctie')

incl. aannames leegstand en incl./excl. inloop woningtekort

(bandbreedte)

de 'BAG' als basis

(sub)regionale afspraken over gemeentelijk woningbouwprogramma

BEVOLKING

HUISHOUDENS

WONINGBEHOEFTE

WONINGVOORRAAD

WONINGBOUWPROGRAMMA

Bevolkings- en woningbehoefteprognose, actualisering 2020

Onderdelen van de prognose

• IPB-Primos-model

• Gemeente als ‘basis-rekeneenheid’

- gemeentespecifieke bevolking als basis (1-1-2020)

• Koppeling met CBS/PBL-prognoses

- actuele bevolkings- en huishoudensprognoses (2018 / 2019)

- nationale lijn m.b.t. vruchtbaarheid, sterfte, buitenlandse migratie en

huishoudensontwikkelingen

• Regio- en gemeentespecifieke verschillen in ‘demografie’

Bevolkings- en woningbehoefteprognose, actualisering 2020

• Ontwikkeling vruchtbaarheid (aantal geboorten)

• Ontwikkeling levensverwachting (aantal sterfgevallen)

• Buitenlandse migratie (in lijn met nationale CBS-prognose; lange/kortetermijnontwikkelingen)

• Binnenlandse migratie (lange/kortetermijnontwikkelingen)

• Huishoudensontwikkeling

• Ontwikkeling woningbehoefte en woningvoorraad

Onderdelen van de prognose