Fabryka M a t e r i a w Budowlanych

I Z O L A C J A "W a r s z a w a , Hoa 55, el. 8.55-58.

Materiay przeciw wilgoci i wodzie zaskrnej. Preparaty odgrzybiajce i impregnujce. Zimne bitumy.

Murosan. Linka. Rapido. Fluat C. Fluat K. Fluat D. Azbeto. Asfaltina. Xylosan.

Ogniochron.Izolacje ciepochronne i akustyczne.

Wykonywanie wszelkich robt, wchodzcych w zakres izolacji i odgrzybiania. K r yc i e d a ch w i tarasw.

I Z O L A C J E k o r k o w eA OUISO L C* i *S p ow s ze ch n ie z n a n y rodek

u i z c z e l m o j q c y b e t o n i e m u | a w o d o e h r o n n a

J U T O L . - I M P R E G N O U N A . E L A Z O L . - L I 3 N O S F A L T .

B ITU M IN AW yr a b ia n a w y c z n i e p rze z "a s p a. d o k r y c i a i iz o la c ji d a c h w , tc ra t w , mOtW i t . P-

W s z e lk ie r o b o y z z a k r e s u i z o la c j i , asfaltowania, k r y c ia d a c h w , odwad-n ia n ia i o d g r z y b i a n i a b u d o w l i .Rok z a . Fabryka materi a w izolacyjnych

o r o r o g -i 5 zotych ( In . J an R v g o w ic z i S -k a )

W-wo, Z o r x g d , H .T rz . K rz y y 1 3 g 2 6

WARSZAWSKA FABRYKA IZOLACJI

WL WIERUSZ-KO WALSK11 ?IZOLACJE KORKOWE do celw budowlanych,

termicznych, chodniczych i akustycznych i t. d .

BITUMFILC pokrycie dachowe filcowe bitumiczne.

MU ROCH RON" i ,,ANTIHIDOR" rodki uszczelniajce betoii, ramujce wod, przeciw wilgoci i t. p.

LIGNOSAN rodki grzybobjcze. Przetwory bitumiczne, asfalty.

W A R S Z A W A , D w o r s k a 14/16 Telef. 535-12 i 201-46.

Zakady Handlowo-PrzemysoweS T E M A R "M a r i a n S z m o r l i A s k iF a b r y k a tek tury b itu m ic zn e ! i sm o o w cow e j, p r ep a ra t w izo- la cy jn ych i pr ze tw orw c hem ic z nych , o r a z pr ze d s ib io rs tw o ro b t d ek a r sk ic h a s fa ltow ych i iz o

la cy jn ych

R a d o m , M e t a l o w a 2 , e l . 1 4 - 46 Oddzia w Warszawie , ul. Hoa 57, el. 937-34

p o l e c a d o : i z o la c ji c h o d n ic z e ! i term i- k r y c i a d a c h w

F I B I Z O L "tek tu r f i lc ow o - b itu m ic zn , u z b r o j o n , im p re gn ow an tk a n in ju to w ( P a t e n t

N r. 1 99 68)

P Y T Y K O R K O W Eo r a z d o i z o l a c j i r u r j U P IN Y K O R K O W E

R o k z a o e n i a 19 16

J E D Y N Y K R A J O W Y C E M E N T G L IN O W Y

ALKA-ELEKTRO -CEMENTszybkotwardniejcy (rozszalowanie betonu ju po 24 godzinach), o wysokiej wytrzymaoci (oszczdno konstrukcji),do stosowania w czasie mrozu, odporny na dziaania chemiczne

o r a z

C E M E N T Y S P E C J A L N Edo zapraw kwasoodpornych Elektro - Acid - Cement, do zapraw ogniotrwaych Elektro - Pyro - Cement

p r o d u k c j i :

ZAKADW ELEKTRO S. A. a z i s k a G r n e (G rny lqsk)

d o s t a r c z a :Wyczna reprezentacja na Rzeczpospolit Polsk i Wolne Miasto Gdask

Towarzystwo Handlowo - Przemysowe

i, s. n.N A R Z D : Warszawa 1, Br. Pierackiego 17,

el. 5.50-20. SKADY: Kolejowa 11.ODDZIAY: Gdynia, Trauguta 9/11, telefon 10-04.

Katowice, Narutowicza 22, tel. 12-43 d, Al. Kociuszki 46, tel. 202-99

P r z e d s t a w i c i e l s t w a i s k a d y we wszystkich wikszych miastach.

O G N I O T R W A A IMPREGNOWANA

PYTA B U D O W L A N O - IZO LA C YJ N A

WYTWRNIE REJONOWE:

WARSZAWA, K r e d y t o w a 16, e l . 690-41 D , S r e b r z y s k a 6, e l . 205-50 P O Z N A , L a n g i e w i c z a 3, e l . 79-48 T A R N W - K R Z Y , e I . 172 i 293

F A B R Y K I W A P N A I C E M E N T U

,P I E C H C I N 'S p k a A k cy in a

w P i e c h c i n i e pod P a k o c i qA dre s t e le g ra f ic zn y W a p ie n n ik i P ak o Tel. P ak o 20 i 35

W a p n o p a l o n e o n a j w y s z e j w y d a j n o c i W o d z i a n w a p n i a d o t y n k wT u c z e wapienny o rnym uziarnieniu do prac

. -- betonowych i elbetonowychT u c z e do p o d s y p k i t o r w k o l e j o wy chKamie wapienny dla cukrowni, celw odlewniczych

____ -------------- i c h e m i c z n y c hW a p n o n a w o z o w e m i e l o n e

Jan T u r a I s k iPRZEDSIBIORSTWO BUDOWY KOMINW FABRYCZNYCH I OBMUROWA KOTW

S S S ^ S S - PAROWYCH

Warszawa-Praga, ul. Konopacka 10 == Telefon 10-26-53. 5E

Budowa i nadbudowa oraz obr-=

czowanie kominw fabrycz-==

nych podczas ruchu fabryki. =

Budowa piecw przemysowych r~ wszelkich systemw.

Obmurowanie kotw parowych oraz przebudowa i naprawa.

E k s p e r y z y .

K o s z t o r y s y .

P r o e k y

IS z k i c e

37-letnie dowiadczenie.

550 objektdw wykonanych.

C eg ie ln ie ks. Pszczyskiego

dostarczaj wagonowo: ceg maszynowq, dziurawk, pustaki stropowe PomorzeAkerman Produkcja roczna: 20 miljonw sztuk.

Fabryka w yrobw betonowychd o s t a r c z a w a g o n o w o : maszty, rury, oczyszczalniki hydraulicznie

mwnfnrksmififprasowane, pyty chodnikowe i w

A d

e n e n t o w e.

B ib lio tek* GfOwrts

r e s: D y r e k c j a k o p a l ks. von PI e s s

Katowice ul. Powstacw 46 telefon: 329-71

C ENTRA LA S P R Z E D A Y W Y R O B W K A M I O N K O W Y C HW a r s z a w a , K r e d y t o w a 9 m. 1 0

S P K A Z O G R . O D P . TEL. 2 9 6 - 3 2 I 2 7 9 - 6 4 . ' P. K. O . 21 .797 .

K A N A L I Z A C Y J N E RURY I KSZTATKI KAMIONKOWE

rednic od 50 do 500 mm oraz spody, wykadziny, wpusty boczne i grne do kolektorw ka nalizacyjnych wikszych przekrojw p/g norm. Polsk. Kom itetu Normalizacj P. N. B.

1500 1507.

dostarcza na prawach wyqcznoi- ci z reprezentowanych fabryk

M A R Y W L"Fabryka Wyrobw Szamotowych i Kamionkowych w Radom iu, W ytwrnia w Radomiu

i Suchedniowie.

Kawenczyskie Zakady Cegielniane

KA ZIM IER ZA G R A N Z O W ASp. Akc. w Kawenczynie pod W arszaw

Zakady Ceramiczne

Z O T O G L I N Sp. Akc. w W arszawie W ytwrnia w Parszowie

Rury kam ionkowe sq niezastqpio- ne pod wzgldem technicznym, praktycznie niezniszczalne i z a -pewnia jq najmniejszy koszt am or-

tyzacji i konserwacji.amorzdom miejskim udzielamy specjalnych

rabatw.

JUZWYSZED

K a l e n d a r z P r z e g I q d u

Budow lanegoNA RO K

1 9 3 9I Tom bez zmian Str. 1 232II Tom nowy Str. 1326

Cena w oprawie pciennej:

I i I I Tom - 2 2 z II Tom 1 2 z

S k a d g w n y : P r z e g l q d B u d o w l a n yWarszawa 1 - Widok 22 - Tel. 309-37 - P.K.O. 19410

II om znaczn ie zw ikszony i za ktualizow any. Now e rozdz ia y:

Podnoniki budow lane Z a p ra w y cem entow e Tynki Bu-

downictw o sportowe O kna D rzw i Stropy d re w n ia ne

Dachy d rew n iane Dachy paskie Piorunochrony O ch ro -

na budowli p rzed w ilgociq Tok ob licze statycznych dla ty -

powego budynku m ieszkalnego Przepisy statyczne M . R. P.

Projekt norftiy B-189 O b c i e n ia " W yciqg z norm y B-195

O b licza n ie i p ro jektow an ie konstrukcji betonowych i e lb e -

tow ych" N orm a B-190 O b lic za n ie konstrukcji sta low ych"

Elem entarne prace pom iaro w e Schrony p rze ciw lo tn ic ze

w no w o w z n o s z o n y c h b u d y n k a c h m i e s z k a l n y c h

Nasze referencje to produkcja

15.000.000 kgszlachetnej w y p r a w y

FELZYTYNkt rq o t y n k o w a n o

1.000.000 mpow ierzchni el ewacj i g ma c h w;

rzdowych, reprezentacyjnych

uytecznoci publicznej,kociow,

szpitali,paacw,

domw robotniczych,

domw urzdniczych, spdzielni mieszkaniowych,

boisk sportowych,

domw czynszowych, willi.

ZAKADY PRZEMYSOWE F E L Z Y T Y N I T R O C A Lw Lubartowie

W -w a, Kredytow a 18, e l. 256-80 i 518-48

iiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiip o w o d z e n ie probierzem gatunkuwiiininiiiiimiiiiiimiiii

Praktyczne zadanie

z ktrym si stale spotykaj

na budowie czy to architekt,

czy hydraulik, to

M O C O W A N I E

Czy wiadomo wam iakie

usugi moe odda metoda

K O M U N I K A TNiniejszym podajemy do wiadomoci, e z dn.

1 grudnia br. zostaa przeniesiona do nowego lokalu i zreorganizowana firma: ESPED Edward Szaraniec PRZEMYS DRZEW NY WARSZAWA, UL. KLONOWA 5 m. 22, tel. 940-68.

Waciciel firmy Esped (N r rej. A 6/S5) p. Edward Szaraniec posiada wasne obiekty lene na Polesiu, prowadzi eksploatacje lene na terenach C. O. P. i w Dobrach Wilanowskich pod Warszaw, posiada przedstawicielstwa wikszych wasnoci lenych i jako wybitny fachowiec drzewny daje gwarancj solidnoci i dokadnoci powierzanych mu dostaw.

HERKULITHP O L S K IPYTA 1ZOLACYJNO-BUDOW LA- NA z weny drzewnej, impregno-wanej chlorkiem wapnia, spojona emulsjq z cemenu portlandzkie-go, specjalnie uodporniona prze-ciw robactwu. OGNIOTRW AA, NIEPCZNIEJACA I Z O L A C J A C I E P L N A I D W I K O W A

H E R K U L I T H P O L S K I p . z og r . o dp .Za rzqd : Ka tow ice , O po lska 5 , te le fon y! 3 2 5 - 2 9 i 3 0 2 - 0 8 ,

B iuro: W arszaw a , C hm ie lna 2 6 , te l. 2 3 7 - 8 4 .

Zwiqzek Celowy Powiatw lskich dla Eksploatacji KamienioomwK a t o w i c e ,ul. Marszaka Pisudskiego 45, tel. 305-76

Z a k a d y : Kamienioomy Granitu w Klesowie, woj. woyskie.

Dostarcza: z wasnych eksploatacji wszelkie materiay kamienne granitowe dla celw drogowych i budowlanych. Roczna produkcja 500.000 ton.

C iep e ruchome

GARAEpoiedycze i boksy o sta low e! kon-strukcji w ypenionej p y tam i M aste- w al" dostarczamy i montujemy po cenach

konkurencyjnych.

Biuro inynieryjno-budowlane

In. Aleksander ChmielowskiW A R S Z A W A , ul. Krucza 6 m. 7 el. 9-99-85

CENTROLIT"S p ka z o g r. o dp. T e le fo n N r. 60

K R Z E S Z O W I C E K O O K R A K O W ABiuro Sprzeday Zakadw Mielenia Marm urw

Telegr.: C e n t r o l i t K r z e s z o w i c e

Marm ury mielone krzeszowickie i zag ranicznewe wszystkich kolorach i gatunkach dla robt terrazzowych (lastrikowych) i sztu

cznego kamienia.Mqczki marm urowe

dla celw przemysowych i chemicznychWszelkie przybory do szlifowania i polerowania F a r b y c e m e n t o w e i w i a t o t r w a e D o s t a w a s p r a w n a Fachow a p o ra d a

Idealne w pracy

oszczdne , w uyciu

T ~Vi C I G N I K I

JH H 0M I10Diesel

Przedstawicielstwo: Biuro Przemysowo-Handlowe

S. Ksinowski i J t JacobyWarszawa, Traugutta 2, tel. 304-30.

IU. Lorenc ScherlagLWW, Sapiehy 45Telefony: 206-27 i 280-04

HIEE WODNEI li o m m pat. syst. M o nn o y e r a

Przedstawicielstwo dla Warszawy:

Przed. Bud._ A R C U S Zygmuntowska Mr. 14T e l e f o n Nr. 10-09-38

RYNEK BUDOWLANY

ASFALTOWE ROBOTY

W. K1EBISKI Warszawa, ul. Tyszkiewicza 9, tel. 280-75 i 504r37.

Wykonuje roboty asfaltowe i brukarskie.

BETONOWE W YROBY

DROGOBIT, Sp. z o. o. Przedsibiorstwo przem.- handlowe Warszawa, ul. Marszakowska 1, tel.8.08-18.

Dostarcza pytki cementowe prasowane pod cinieniem hydr. do 300 atm. do podg z utwardnion nawierzchni lastrico w kolorach dowoln., do elewacji.

IN. S. RADZIMISKI Warszawska fabryka pytek cementowych Warszawa, Wilanowska 22, tel. 9.60-34.

Pytki cementowe, cemelitowe i lastricowe na posadzki, elewacje. Stopnie, kadzie i parapety lastricowe.

EDMUND SZMIDT Wytwrnia wyrobw betonowych i ksylolitowych Zarzd i biuro: Warszawa, Kopiska 20, tel. 9.28-39.

Stopnie, parapety okienne, posadzki i roboty w sztucznym marmurze i granicie oraz posadzki skalo- drzewne. Pytki cementotoe lastrico hydraulicznie prasowane.

ZAKADY PRZEMYSU BETONOWEGO i SYLIKATOWEGO

W I B B E T S p, z ogr . odp .

W A R S Z A W A , K O R S A K A 3/5 T E L 10 - 3 0 - 4 5

dawniej W IBRO BETO N" Warszawa

..OTOCZAKI Sp. z o. o . Przedsibiorstwo robt inynieryjno-budowlanych i dostawa kamienia polnego Warszawa, ul. Trbacka 10, tel. 6.26-25.

Wykonuje wszelkie roboty drogowe i budowlane z materiaw wasnych i powierzonych. Dostawa kamienia polnego (brukowca) oraz tucznia w dowolnych ilociach z wasnych skadw przeadunkowych.

POLSKIE TOWARZYSTWO ASFALTOWE, Sp. Akc., Warszawa, ul. Niemcewicza 28, tel.: 5.88-47 i 3.26-32.

FELIKS RURKIEW ICZ Przedsib. robt brukarsk., ziemn., beton, i asfalt. Warszawa, Grzybowska 69, tel. 617-60.

Dostawa kamieni, kostki bazaltowej, wiru i piasku rzecznego. Ukadanie kabli ziemnych.

STANISAW WODARCZYK Przedsibiorstwo przemysowo - handlowe Warszawa, ul. Bernardyska 40, tel.: Biuro 9.34-81, tabory 9.58-27.

W ykonuje roboty ziemne, brukarskie, betonowe. Dostawa w iru , piasku, kamienia.

BUDOWLANE PRZEDSIBIORSTWA

G D Y N I A I P O M O R Z E .

WOLA Fabryka wyrobw betonowych Warszawa, Grczewska 50, tel. 5.00-43.

Pytki cementowe lastricoiue na posadzki i elewacje w doiuolnych kolorach i rne prasowane hydraulicznie. Schody, parapety i wszelkie roboty wchodzce w zakres lastrico.

IN. K. KRZYANOWSKI I S-KA, Sp. z o. o. Przedsibiorstwo robt budowlanych i inynieryjnych - biuro konstrukcyjne Gdynia, ul. witojaska 46, tel. 11-25.

IN. ARCH. ZYGMUNT MISOWICZ Przedsibiorstwo budowy Gdynia, Bema 7. Reprezentacja: Warszawa, Al. Niepodlegoci 148 m. 10, tel. 4.38-18.

PION Przedsibiorstwo budowlane Gdynia, ul. 3-go Maja r. Batorego, tel.: 23-16 i 22-15.

F. SKPSKI I S-KA IN., Spka Akcyjna Biuro Budowlane.

Szczegy pa trz str. 8 przed tekstem.IN. B. SOKOOWSKI Przedsibiorstwo budowlane

Gdynia-Grabwek, ul. Komandorska 26, tel. 14-62.Z. SUSKI, BUDOWNICZY Przedsibiorstwo budowy

Gdynia, ul. Ujejskiego 34, tel. 32-81.JAN MIDOWICZ, INYN IER Przedsibiorstwo robt

inynierskich Gdynia, ul. Mciwoja 10, tel.: 13-34 i 13-69.

BUDOW A D R G

J. A. BERSEWICZ I J. OLEKSIEWICZ Przedsibiorstwo robt inynieryjno-budowlanych Warszawa, Polna 76, tel.: 8.60-60 i 6.60-89. Skady 10.30-06.

Budoiua drg, roboty elbetowe, betonowe i kablowe. Projekty i kosztorysy.

IN. STEFAN BONIECKI Przedsibiorstwo robt inynieryjnych Warszawa, ul. Grskiego 4, tel. 2.37-74.

KLESOWSKI PRZEMYS GRANITOWY, Sp. Akc. - Zarzd: Warszawa, Wilcza 23 m. 3, tel. 8.09-63 i 8.09-65.

Kamienioomy granitu w Klesowie. Budowa drg.ZAKADY OTARZEW, Sp. z o. o. Zarzd w War

szawie, ul. Jasna 8 , tel. 2.18-48, 218-25 i 218-18.Budowa trwaych nawierzchni drogowych,: betono

wych, klinkierowych i z kostki kamiennej. Roboty ziemne i drenarskie. Wyroby z betonu wibroiuanego: supy, parkany, pyty, rury itp.

G R N Y L S K . g

W. KLARNER I E. GRUSZCZYSKI, INYNIEROW IE Przedsibiorstwo inynieryjno - budowlane Katowice, Kociuszki 29, tel. 305-35.

W A R S Z A W A .

ARCHITEKTURA I BUDOWNICTWO Przedsibiorstwo budowlane i biuro projektw Z. Gajewski i J. Sadowski Warszawa, Smolna 7, tel. 2.91-00 i 5.86-83.

Specjalno roboty elbetowe.JZEF BANASIAK Biuro budowlane Warszawa,

ul. Kopernika 12, tel. 287-41.KAZIMIERZ BARANOWSKI, BUDOWNICZY Przed

sibiorstwo Robt Budowlanych Warszawa, ul. Ke- rytnicka 15a, tel. 10.32-65.

IN. R. BIAKOWSKI I H. W. HOFFMAN Przedsibiorstwo budowlane Warszawa, Zgoda 6/5, tel.3.10-63.

BUD. FR. BRZESKI Biuro budowlane Warszawa,. (Saska Kpa), ul, Walecznych 3Ga, tel. 10.40-13.

TADEUSZ BRZEZISKI Przedsibiorstwo inynieryjno-budowlane Warszawa, Obrocw 10, tel. 10.42-59.

BUDOWNICTWO, Sp. z o. o. Przedsibiorstwo robt budowlanych - Warszawa, Mazowiecka 11 m. 24, tel. 2.93-95.

BUDOWNICTWO I KOMUNIKACJA, Spka z ograniczon odpowiedzialnoci - Warszawa, Poznaska 36 m. 16, tel. 9.45-32.

ST. CHOPICKI I J. ZAWISTOWSKI Przedsibiorstwo budowlane Warszawa, Kaliska 17, tel. 8.35-00.

JAN CHRZANOWSKI Przedsibiorstwo budowlane Warszawa, ul. Marymoncka 6a, m. 44, tel. 12.77-18.

IN. DYONIZY CIELAK Przedsibiorstwo Robt Budowlanych i Inynieryjnych Warszawa, Szara 14, tel. 9.61-88.

WADYSAW CZARNOCKI I S-KA Biuro inynieryjne i budowlane Warszawa, Wilanowska 1, tel. 9.74-15.

A. CZEOWSKI I E. STRUG Sp. z o. o. Biuro inynieryjno-budowlane Warszawa, Al. Ujazdowska 22, tel. 8.65-19.

T. CZOSNOWSKI I S-KA Biuro Budowlane Warszawa, Ceglana 5, tel.: 605-80, 605-82. Rok zaoenia 1865.

A. CZUDOWSKI I S-KA, INYNIEROW IE Biuro budowlane Warszawa, ul. Tad. uliskiego 9 (dawn. urawia), tel. 9.37-32.

S. DAWIDOWICZ I M. JAGODZISKI, INYNIEROW IE Przedsibiorstwo robt budowlanych Warszawa, Kredytowa 16, tel. 6.95-59.

INYNIEROWIE S. DUSKI, S. PUZYNA I S-KA Biuro inynieryjno-budowlane Warszawa, uliskiego 9, tel.: 9.80-62, 9.64-72.

MICHA DUDA I SYN, waciciel Henryk Duda Przedsibiorstwo budowlane Warszawa, ul. Swarzewska 65, tel. 12.57-94.

L. EJGER mistrz murarski Warszawa, Chmielna 124, tel. 8.85-74.

FILAR EDMUND PIOTROWSKI, BUDOWNICZY Przedsibiorstwo robt budowlanych Warszawa, Elsterska 4, tel. 10.02-70.

IGNACY GARBACZ Przedsibiorstwo budowlane Warszawa, Olimpijska 5, tel. 4.32-46.

Wasna fabryka, stolarska. Wszelkie roboty w zakres stolarki budowlanej wchodzce.

HENRYK GINTER Przedsibiorstwo robt budowlanych Warszawa, Nowy wiat 24, tel. 2.54-00.

K. GOCISKI I S-KA Przedsibiorstwo robt budowlanych i remontowych Warszawa, Hoa 14, tel. 9.69-30.

ACHILLES GREMBLICKI Przedsibiorstwo budowlane Warszawa, ul. Wolska 117 m. 1, tel. 6.88-67.

Wszelkie roboty wchodzce w zakres budownictwa.ALEKSANDER GUTT Przedsibiorstwo budowlane

Warszawa, Aleja Szustra 36, tel 4.27-88.IN. K. HEYBOWICZ i S-ka Przedsibiorstwo inynie

ryjno-budowlane Warszawa, ul. Krakowskie Przedmiecie 7, tel. 667-06.

WADYSAW JARECKI Przedsibiorstwo robt bu- budowlanych Warszawa, ul. Targowa 14, telefon 10.27-78.

J. JAWORSKI I R. BARANOWSKI Przedsibiorstw*^ robt inynieryjno-budowlanych Warszawa, Mickiewicza 24, tel.: 12.58-52, 12.59-66, 12.61-66.

IN. ARCH. J. KOBYLISKI I S. OSIAKOWSKI Przedsibiorstwo inynieryjno-budowlane Warszawa, ul. Bagatela 11, tel. 9.25-95 i 8.16-34.

IN. W. KNIG Biuro budowlane Warszawa, ul. Puawska 98 m. 13, tel. 4.22-65.

IN. STEFAN KRZYPKOWSKI I S-KA Przedsibiorstwo robt inynieryjnych i budowlanych Warszawa,

ul. -to Krzyska 25, te. 6.90-62.

BUD. JZEF LEJBRANDT Przedsibiorstwo budowlane Warszawa, Paryska 6, tel. 10.50-87.

WADYSAW LEJMAN, BUDOWNICZY Przedsibiorstwo techniczno-budowlane Warszawa, Bere- zyska 18, tel. biura: 10.36-05 i tel. mieszk.: 10.36-04.

IN. JULIUSZ LESZCZYSKI I S-KA, Spka z ogr. odp. Przedsibiorstwo robt inynierskich i budowlanych Warszawa, Nowy-wiat 18, tel. 606-19.

RYSZARD APISKI Przedsibiorstwo inynieryjno- budowlane Warszawa, Radziowska 3, tel. 10.35-01.

FELIKS MALINOWSKI I S-KA, Sp. z o. o. Przedsibiorstwo robt budowlanych Warszawa, Sienna 55, tel. 3.09-31.

IN. LUBOMIR MALINOWSKI Biuro inynierskie Warszawa, Kielecka 26a, tel. 4.28-05.

Roboty budowlane, drogowe, mostowe i wodne.

FR. MARTENS I AD. DAAB T-wo Akc. Zakadw przemysowo-budowlanych Warszawa, ul. 6-go Sierpnia 22, tel. 9.65-94.

MAZOWIECKA SPKA BUDOWLANA Przedsibiorstwo robt budowlanych Warszawa, Targowa 71, tel. 10.30-21.

IN. ARCH. ZYGMUNT MISOWICZ Przedsibiorstwo budowy.

Szczegy patrz str. 6 przed tekstem.

IN. LESZEK MUSZYSKI Przedsibiorstwo Robt Inynierskich Centrala Warszawa, Krakowskie Przedmiecie Nr. 6 , tel.: 624-30, 624-33.

JAN NOWAK Przedsibiorstwo robt budowlanych i remontowych Warszawa, Marszakowska 25, tel. 708-79.

IN. B. NOWAK I Z. GITKA, Sp. z o. o. Przeds. robt in.-budowlanych Warszawa, ul. Skaryszewska 10, tel. 10.08-34.

TADEUSZ OBUCHOWICZ Przedsibiorstwo budowlane Warszawa, ul. Kociaska 9, tel. 12.66-75.

J. OLEKSIEWICZ I IN. T. ADAMCZYK Przedsibiorstwo Inynieryjno Budowlane Warszawa, Konopczyskiego 5, tel. 5.89-99, 660-89, skady 10.30-06.

F. OPPMAN I H. KOZOWSKI, INYNIEROW IE KOMUNIKACJI Przedsibiorstwo robt in.-budowlanych Warszawa, PI. Napoleona 4, tel. 6.43-80.

IN. M. OSKA I S. SOBIECKI Przedsibiorstwo robt inynieryjno - budowlanych Warszawa, Wronia 64 m. 5, tel.: 2.69-81 i 11.41-19.

IN. STANISAW PERSIDOK, Sp. z o. o. Przedsibiorstwo robt inynieryjnych i budowlanych Warszawa, ul. Filtrowa 69, tel. 7.02-03.

M. PIOTROWSKI I K. ZAMISKI Przedsibiorstwo robt inynieryjno-budowlanych Warszawa, Radzy- miska 74, tel. 10.11-30.

IN. C. PODLECKI, W. SOBODZISKI I S-KA Przedsibiorstwo inynieryjno - budowlane Warszawa, Nowogrodzka 7, tel. 9.61-75, 9.97-69.

BERNARD POPIEL majster budowlany Warszawa, ul. Mokotowska 63 m. 24, tel. 8.27-49.

Wykonuje wszelkie roboty wchodzce w zakres bu- downictwa.

S. PRONASZKO I B. BRUDZISKI, Sp. z ogr. odp. Przedsibiorstwo budowlane Warszawa, Radna 12, tel. 2 .2 2 -1 0 .

IN. LESZEK RACZYSKI I S-KA, Sp. z o. o. Przedsibiorstwo inynieryjno - budowlane Warszawa, Lwowska 11, tel. 7.18-07, 8.13-04.

ROSTKOWSKI FR. IN. I S-KA, Sp. z ogr. odp. Przedsibiorstwo budowlane Warszawa, PI. Lelewela 18, tel. 12.53-16.

RUCH BUDOWLANY, Sp. z o. o. w. Jerzy Zanussi i S-ka Przedsibiorstwo robt budowlanych i drogowych Warszawa, Al. Jerozolimska 47 m. 19, te.9.20-62.

RUHAN Polska spka budowlana, Spka Jawna Warszawa, Al. 3 Maja 42 m. 22, tel. 3.10-42.

Prowadzenie wszelkich robt wchodzcych w zakres budownictwa.

S. RULSKI Przedsibiorstwo Robt Budowlanych Warszawa, ul. Ks. Skorupki 14 m. 2a, tel. 9.59-92.

EUGENIUSZ RZYMSKI I S-KA, Sp. z o. o. Przedsibiorstwo robt inynieryjno-budowlanych Warszawa, ul. Kordeckiego 53 m. 6, dom wasny, tel. 10.37-65.

B. SIERZPOWSKI I ST. MORAWSKI, INYNIEROWIE Przedsibiorstwo inynieryjno - budowlane Warszawa, Wsplna 33 m. 7, tel.: 8.60-75 i 9.79-29.

F. SKPSKI I S-KA IN., Spka Akcyjna Biuro budowlane Gdynia, ul. Sienkiewicza 6 m. 2, tel. 17-44. Przedstawicielstwo: Warszawa, Al. Niepodlegoci 216, tel. 8.86-54, 8I12-76 i 8.19-64.

IN. HENRYK SKUP I S-KA, Sp. z o. o. Przedsibiorstwo budowlane Warszawa, Topiel 7a, tel. 5.38-32.

H. SOSONKO I W. WOJCIECHOWSKI, INYNIEROWIE, Sp. z o. o. Przedsibiorstwo inynieryjno-budowlane Warszawa, Krucza 8 , tel. 8.81-84.

SPAR, Spka Akcyjna robt inynieryjnych i budowlanych Warszawa, ul. urawia Nr. 1, tel. 9.88-57 (centrala).

SPKA PRZEMYSOWCW BUDOWNICTWA, Sp. zo. o. Warszawa, ul. Klonowa 5, tel. 8.50-81.

STOECZNA SPKA BUDOWLANA, Sp. z o. o. Warszawa, Nowy wiat 41, tel. 2.92-31.

K. STRONCZYSKI, R. CZARNOTA-BOJARSKI I S-KA, INYNIEROWIE, Spka Akcyjna Towarzystwo budowlane Warszawa, Marszakowska 17, tel. 8.49-73 i 8.53-44.

B. I E. SUCHOWOLSCY Biuro in.-bud. Warszawa, ul. Ks. Skorupki 7, tel. 9.19-56.

STEFAN SULMIERSKI Przedsibiorstwo budowlane Warszawa, rodkowa 32, tel. 10.16-23.

SZAJDECKI JZEF Przedsibiorstwo budowlane Warszawa, Ostrobramska 116, tel. 10.31-05.Roboty budowlane drogowe, ziemne i wodne.

IN. O SZRETTER I S-KA, Spka z ogr. odp. Biuro techniczno-budowlane Warszawa, ul. Szczygla la, tel. 5.30-31.

JERZY SZUMOWSKI I S-KA Przedsibiorstwo techniczno - budowlane Warszawa, Hoa 68 m. 9, tel. 8.20-44.

DAMIAN TOKAR, dyplomowany majster budowlany Przedsibiorstwo robt budowlanych Warszawa, Sienna 89, tel. 6.14-93.

Wszelkie roboty w zakres budownictwa wchodzce.

TOR, Sp. Akc. Towarzystwo robt kolejowych i budowlanych Warszawa, Matejki 10, tel.: 9.04-44i 9.09-02.

WACAW TROJANOWSKI Sp. z o. o. Przedsibiorstwo budowlane Warszawa, ul. Grjecka 45 m. 5, tel. 8.62-43.

TRWAA CIANA, Sp. z o. o. Biuro techniczno-budowlane Warszawa, ul. Zygmuntowska 14 m. 23, tel. 10-31-57.

WARSZAWSKIE TOWARZYSTWO TECHNICZNO - BUDOWLANE, Sp. z o. o. Warszawa, PI. 3 Krzyy 9, tel. 9.02-56.

IN. KAZIMIERZ WSIK Biuro Budowlane Warszawa, urawia 9, m. 19, tel.: 5.82-66 i 9.04-29.

ANDRZEJ W IEDIGER Przedsibiorstwo robt budowlanych mistrz cechu Warsz. Warszawa, Gruziska 5 m. 2, tel. 10.33-68.

Wykonywa roboty w zakres budownictwa wchodzce.

ROMUALD WIERSZYCKI Przedsibiorstwo budowlane Warszawa, ul. Zota 41 m. 19, tel. 6.92-95.

TADEUSZ W ILARY BUDOWNICZY Przedsibiorstwo robt budowlanych Warszawa, Marszakowska 34 m. 6 , tel. 8.15-46, 9.86-56.

K. W INIEWSKI Przedsibiorstwo robt budowlanych Warszawa, ul. Narbutta 3a m. 2, tel. 4.09-03.

J. i T. WOLISCY Przedsibiorstwo robt inynieryjno-budowlanych Warszawa, Al. Wojska 28 m. 1, tel. 12.53-91 i 12.54-99.

WSPLNA PRACA, Sp. z o. o. Przedsibiorstwo robt budowlanych Warszawa, ul. Czerwonego Krzya 9 m. 5, tel. 2.43-12.

WSPLNOTA INYNIERYJNO-BUDOWLANA, Spkn Akcyjna Warszawa, Czackiego 12, tel.: zarzd 5.16-31, biuro 5.16-44.

Roboty budowlane, inynieryjne, drogowe, konstrukcje elbetowe. Eksploatacja kamienioomw granitu.

IN. ZYGMUNT ZARZECKI Biuro inynieryjno-budowlane Warszawa, Lenartowicza 4, tel. 4.49-83.

ZJEDNOCZENI INYNIEROWIE, Spka z ogr. odp. Przedsibiorstwo inynieryjno - budowlane Warszawa, Uniwersytecka 4, tel.: 8.99-26, 8.94-71, 899-45.

CEGIELNIE

K L I N K I E R YF A S A D O W E i P O S A D Z K O W E Pytk i e r rak o to w e i g la zu ro w an e . G la z u r a fa sa dow a m rozo odpo rn a

C Z ST O CH O W SK IE ZA K A D Y C E RA M ICZN E

R e p r e ze n tac ja : W a rs zaw a , M ars za k ow s k a 19 m . 4 C E R M A T " Tel 7-22-63Z ar *qd j 9 .75 -57 - B iura

S p . z o. o . Sk ady i Tow arowa 13 - te l. 2 .75-59

D r o h o b y c k i e Z a k a d y C e r a m i c z n ew Drohobyczu G6rka tel. 71-10

PrOdl lkl l i 3 ce? maszynow, licow, kominow, pu-st.aki wR7.plkif*Vi rnrly.niw. Alrpr-...............mm,,,. staki wszelkich rodzajw, ceg Aker-

iiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiii mana, dachwk, marsylk, cignioniiniiiiiiiiiiii - - - - - mmii i karpiwk oraz gsiory, dreny i t. p.

GNASZYSKIE ZAKADY CERAMICZNE S. A. w Gnaszynie pod Czstochow, Czstochowa, skrz. poczt. 116. Biuro Sprzeday, Warszawa, Moniuszki 6, tel. 228-82.

Zakady czynne cay rok. Produkuj: ceg budowlan maszynow, licow, kanalizacyjn, Minow, kominow, trocinoiv, pustaki wszelkich rodzajw i wymiarw; wszystkie odmiany pustakw stropowych; dachwk, gsiory, dreny itp. Wasne patenty i licencje.

KAWENCZYSKIE ZAKADY CEGIELNIANE KAZIMIERZA GRANZOWA, Tow. Akc. Zarzd w Warszawie, 6-go Sierpnia 22 m. 4, tel. 9.31-36. Fabryka w Kawenczynie, tel. 02 Rembertw Nr. 36.

Cega budowl., pustaki, wyroby ogniotrw., klinkier, rury kamionkowe.

MARKI GRJECKIE I GOKW Cegielnie parowe Zarzd: Warszawa, Al. Jerozolimska 75, tel.: 9.94-30, 9.94-13.

OTARZEW, Sp. z o. o. Zakady Ceramiczne, Zarzd w Warszawie, ul. Jasna 8, tel. 2.18-18 Klinkier- nia i betoniamia w Otarzewie, tel. 2, Podm.: Oarw 4.

Produkuj: ceg maszynow, licow, 1kanalizacyjn, dziurawk, bloki stropowe Akkermana i inne, pytki klinkierowe budowlane, dreny oraz klinkier drogowy i wszelkie wyroby z betonu wibrowanego. Sprzeda kruszywa klinkierowego i cerkortu.

| f I I k l LT 1 C D V b u d o w lan e , o k ad z in o w e d r ogo w e , V L I 1^1 IV I C IV I em a lio w a n e w r n y ch k o lo ra ch

V zw ycza jn e , d z iu ra w k i, l ic w k i, kana- v C V 7 L I liz a cy jn e , tr o c in w k i, b lo k i, s tropy D A C H W K I, D R EN Y , KAFLE, CEMENT

Cen y fab r ycz n e

In L Slefen Ossouiiecki W arszaw a, Polna 32 m. 4, tel. 8-91-80G e n e r a ln y P rze d staw ic ie l Fabryk W yrobw C e r a m ic z n ych Przys ie ku S ia r a , K ro to szyn , A n to n in i in n y ch .

Cegielnie SATURN" i GRYF"W CHEMNIE I WBRENIE

In. A. Dziedziul i S-ka, tel. 53, Chemno (Pomorze)

CEGIELNIA PAROWA WI TASZ Y CEpoczta i stacja kolejowa W i ta szyce (Poznaskie); tel. Jarocin Poznaski55.W y c z n e p r z e d s t a w ic ie ls tw o w W ar s za w ie in. L. SIEKIERKO,Senatorska 4/17. telefon: 258-59.P R O D U K U J E : c e g zw . b u do w la n , lico w , k an a liza cy j

n , d z iu ra w k , s tro p ow Foers te ra ,, da- c hw k k a rp i w k ,g s io r y d reny rny ch k a lib r w . W yroby o a d n y m je d n o l it y m ko lorze i w y so k ie j w y trzy m a o c i na c isk a n ie . ......

imm C eg ie ln ia je s t sta y m do s taw c ce g y ka* ||||1 na l iza c y jne j d la W od o c ig w i K an a liza c j i m m i m . st. W arszaw y. --------------------

CEGA, DACHW KA, KLINKIER (hurownicy)

WARSZAWSKIE TOWARZYSTWO SPRZEDAY MATERIAW BUDOWLANYCH, Spka z o. o. Warszawa, Wsplna 37 m. 2, tel. 9.39-23.

Dostawa: cegy penej i dziurawki oraz pustakw stropowych wszelkiego rodzaju. Wyczna sprzeda wyrobw cegielnianych Zakadw Ceramicznych Feniks w Baniosze.

Zakady Ceramiczne OSTZfSZUI ui Budach Sp. Hkc.Stacja i poczta Ostrzeszw Wkp. Tel. 8

KLINKIERY budowlane, okadzinowe, zendrwka C E G A licwka czerwona i kremowa, dziuraw

ka, trocinwka DACHWKA karpiwka, holenderka, rzymska DRENY, KAFLE piecowe

CEGY STROPY AkernriniSuuIii rinrhiSwIrn. I_ I l\l I E

rmanatro c in w k i d a c h w k a , K L. I IM K I E R Y

CEMENT po r t la n d zk i CHLOREK WAPNIAWAPNO 1 In . m a te r ia y b u dow l. p o le ca :B i u r o : W a rs z a w a , P o zn a s k a 3 2 , B i" ro m a te r ia w

. . ^ ^ ____ _ b u dow la ny chtel. 9 .84-04 i 9 .84-98 . * y C n U I ^ I C D

S k ady : S k a ryszew s k a 4 t e l.10-27 8 2 . Bl! ZER Y KIER

Paszowska Fabryka Dachw ek i C eg ie Spka Akcyjna w Krakowie-Paszowie, ul. Gromadzka 66. Telefon 12087

P o l e c a :Dachwk: toczon (marsylsk), cignion (felc*ki) karpiwk. Ceg: maszynow, dziurawk, kom iuu- k (radiay).

CEGIELNIERADZIWI, WIMMER i ELESCYS. A. dla wyrobw z gliny i piasku

Centrala: LWW 26, ul. Stryjska 108, te. 204-37 Fabryki: LWW Stryjska, KOOMYJA tel. 103Wyroby: dachwki: toczone i cignione, gsiory czerwone i dymione, cegy mas>ynowe, rczne i dziurawki. Stropwki. Rury drenowe wszystkich wymiarw. Wasne tory przemysowe

CEMENT

Z a k a d y W a p i e n n e , , C h c i n y Dro. Z . B*IRU) E > D E I ^ CC0

C H C IN Y 2 , TEL. 1, W O J . KIELECKIE

Cement krzemowy kwasoodporny, dla pilotowania fundamentw, budowli portowych, mostw, kanalizacji, kopal wgla i fabryk chemicznych W apno najwyszej klasy

Wypeniaaz do asfaltw.

WYSOKA, Spka Akcyjna Towarzystwo fabryk portland-cementu - Warszawa, ul. Mazowiecka 7, te.: 6.87-62, 6.12-87.

Fabryki produk. cementy portlandzkie: normalny, wysokowartociowy i specjalny.

ELEKTROWIBRATORY BLOKOWEZAKADY SOLVAY W POLSCE, Sp. z o. o., Warszawa 1, Czackiego 14. Telefony: 5.32-44, 5.32-30, 5.32-11. Adres dla depesz: Solvayka Warszawa Fabryka cementu portlandzkiego w Grodcu, st. Zbkowice.

Cement portlandzki Grodziec i wysokowartocio- wy ubr" produkowany ze specjalnie dobranych surowcw w piecach rotacyjnych najnowszej konstrukcji. Jakoci sw przewysza normy Polskiego Komitetu Normalizacyjnego przy Ministerstwie Przemysu i Handlu.

DACHOW E KONSTRUKCJE I DACHY SZKLANE

EKSPLOATACJA KONSTRUKCYJ DACHOWYCHi w i e t l i k w b e z k i t o w y c h

pa t. syst. in P ara d ista la

Przedsib. Budowlane ARCUS Warszawa tel.1 G-09-38 Zygmuntowska 14 te 1.10-09-38

,,WEMA Polska Fabryka Dachw Szklanych w Rudzie lskiej Przedstawi.: in. W. Szatkowski Warszawa, ul. Poznaska 21/13, tel. 8.13-21 Pozna Kr. Huta Tarnw - Gdask.

wietliki bezkitowe. Wywietrzniki dachowe. Kra- twki wycieraczki. Naroniki listwy ochronne.

DRZEW O BUDOW LANE

ESPED"Edward Szaraniec Przemys drzewny

W arszawaKlonowa 522 tel. 9.40.63

Eksploatacja lasw Dostawy drzewne na Warszaw i C. O. P

ELEKTROWIBRATORYwasnej produkcji S I L N I K I NAPRAWY

Zakady ElektrotechniczneIn. J. BOYE i S-ka, sP. z ogr odPW arszawa, C h odna 19, [te. 698-86.

FORNIERY

SUROWCE BRA ZYLIJSKIE Sp. z o. o. Warszawa, ul. Warecka 12, tel. 6.50-31.

Forniery egzotyczne i krajowe, dykty oraz wszelkie materiay dla przemysu stolarskiego i drzewno-deko- racyjnego.

FUNDAMENTOW E ROBOTY

PRZEDSIBIORSTWO ROLEStnu IIKIFIUIP7R OB T PALOWYCH D------- UOIllW lULSkady Wasne Warszawa, Widok 21, tel.201-07.M O S T Y i F U N D A M E N T Y NA PALACH

S y s t e m w Raymond", Mast% Hennebicka\ Simplexu, Strausa

P A LISA D Y e la zn e L a rs en a " i Z g o d a " o ra z ie lb e e t H e n n eb ic k a "

W Y N A JEM K A F A R W P A R O W Y C H

J M I I B r p / S SK A D Y D RZEW A B U D O W L A N E G O I l I L D E n V 7 i s t o l a r s k i e g o o r a z d y k t W ARSZAW A 12, BELWEDERSKA 23, TEL. 407-74 1717-75

N a s k ad z ie s ta le w ie lk i w yb r w sze lk ie go ro d za ju drzew a b u d ow lan ego . 1 D ostaw a n a tychm ias to w a .

DWIGI

IN. KAROL MUCHOWSKI Warszawa, ul. Bema 1, tel. 9.11-64.

Roboty fundamentowe. Pale wszelkich systemw. Pale duej nonoci. Pale pneumatyczne. Pale Stratis- sa mechaniczne.

Przedsibiorstwo Robt Palowych i elbetowych

S T . P A C H AW arszaw a, Stalowa 3, tel. 10-02-28Oddzia: aziska Grne, Grny Slqsk

P a l e wszelkich s y s t e m w . Kosztorysy i projekty palowa.

C I C H O B I E N E WERTHEIMAOsobowe, towarowe, szpitalne i specjalne.Przedstawicielstwa, biura budowy i obsugi:

Warszawa, ul. urawia 10. tel. 9.55-75 Gdynia, ul. Marsz. Pisudskiego 5, tel. 37-47Krakw, ul. Straszewskiego 25, tel. 1.24-87Lww, ul. Sakramentek 22, tel. 2.58-85d, u l. A l. Kociuszki 17, tel. 1.41-05

PALE FRANKI W POLSCE, Spka z ogr. odp. Warszawa, Kanonia 20, tel. 596-51.

Specjalno: budowa fundamentw na elbetowych palach.

INYNIER RADZIM IR PITKOWSKI Biuro fundamentowe Warszawa, Koszykowa 29, tel. 9.42-70.

Roboty fundamentowe. Palowania: drewniane, betonowe i elbetowe syst. Raymond, Straussa i inn.

T-wo FU N DA M EN TOW E R A Y M O N D "

W a rs z a w a , z g o d a 9, t e l . 592.68B U D O W N I C T W O P O D Z I E M N E

BU D O W A FU N D A M E N T W N A G RU N TAC H SABY CH RO BOTY KAFAROW E BA D AN IE G RU N T W

SPRZEDA I W YN AJEM M ASZ YN B U D O W LA N Y C H

6 R O D K I I Z O L A C Y J N E .

Robo y i z o I a c y i n e. Utwardzanie starych tynkw, be ton w i murw.

Utwardzanie gruntw.

F U N G U S"W-wa, Nowogrodzka 49, telefony, 9 81-92 i 9-99-84.

GRZYBA DOMOWEGO ZWALCZANIE

CHABELSKI ZYGMUNT IN. Biuro budowlano-insta-lacyjne Warszawa, ul. Mickiewicza 28, tel. 12.78-82.

IN. SEWERYN LUBERT, Sp. z o. o. Biuro techniczne Warszawa, Hoa 6 m. 10, tel. 9.91-27.

Instalacje wodocigowo-kanalizacyjne, centralnegoogrzewania i gazowe.

WODA I CIEPO Zakady Instalacyjne A. Jaworski i B. Kowalski Warszawa, Wsplna 13, tel. 9.32-44.

Kanalizacja. wodocigi ogrzewanie centralne instalacje gazowe.

IZOLACYJNE MATERIAY

ASFALT, wac. M. Poski i Syn Warszawa, Jerozolimska 83, tel.: 9.94-75, 9.94-87 i 9.88-81.

Tektury dachowe, przetwory smoowcowe i bitumiczne. Specjalno: biaa filcowa tektura, bitumiczna Seenit. Roboty dachowe, asfaltoiue i izolacyjne.

Jedynie skuteczny i niezawodny rodek izolacyjny zabezpieczajcy

przed wilgoci i naporem wd.C e n t r a l a : M A U R Y C Y K A R S T E N S S u k c e s o r o wi ?

W ar sz aw a , K oszykbw a 7 , e l. 8-27-95.

Do nabycia w wikszych skadach materiaw budowlanych w kraju.

fA lR Y U A 1E KT UR Y D A C H O W E J, M AT E R IA W IZ O L A C Y J N Y C H I A S fA L T U

JUnfijk&onaahW A R SZA W A 36, POD CH OR YC H 57, TE L. 9-49-04.

Krycie i reperacje wszelkiego rodzaju dachw Stale na skadzie: papa smoowcowa piaskowa i wirowana, papa bitumiczna bezsmoowa, filc bitumiczny nie wymagajcy konserwacji. Smoa, lepik, kit azbestowy, carbolineum, elazolak itp. Lepik po

sadzkowy na zimno i gorco. Asfalt naturalny i sztuczny. C e n n i k i w y s y a m y n d a n i e .

ZA K A D Y P RZEM YSO W E

In.W . G O R Z K O W S K I i Synw ow ic zu

Fabryka w yrobw k orkow ych i m a te r ia w izo la cy jn ych

W a rs za w a , u l . W ie js k a 7 , te l . 8 - 3 0 - 4 3

P y ty iz o la c y jn e z ko ry so sn o w ej .O L G IE M A R IT ", P y ty , o tu l in y i se - g m e nta k o rk o w e c ie p o i z im n o c h r o n n e . ro d k i p r z e c iw w i ig o c i . P o k ryc ie d a c h o w e G u m iz o l , le p n ik i , la k ie r y i t . p . K o s z to rys y i p o ra d y b e z -

o n tn ie .

GUDRONIT, IZOLACJE BUDOWLANE, IN. W. CISZEWSKI - Warszawa, Krak. Przedm. 17, tel. 6.11-45 i 6.05-45.

Blisze szczegy patrz w ogoszeniu na III-ej okadce.

IZOLACJA Fabryka materiaw budowlanych Warszawa, Hoa 55, tel. 8.55-58.

Materiay przeciwko wilgoci i wodzie zaskrnej. Preparaty impregnujce i odgrzybiajce. Zimne bitumy.

Szczegy patrz w ogoszeniu na 11-ej okadce.

KORIZOL, Sp. z o. o. Fabryka izolacji korkowych Warszawa, Ludna 6-8, tel. 703-15.

Fabrykacja wasna korkowych materiaw izolacyjnych. Wszelkie roboty izolacyjne. Pyty dla izolacji chodni.

Rok z a o ie n i a 188 8

E MI L K U 2 NI C K IF A B R Y K A T E K T UR Y D A C H O W E J PRODUKTW CHEMICZNYCH I ASFALTU W O W I C I M I U Sp k a A k c y j n a

PIERWSZA W POLSCE F A B R Y K A PAPY BITUMICZNEJ I KOLOROWEJ

SK A D Y FA BRYCZN E: W A R S Z A W A , L W W , W I L N O , K I E L C E , R A D O M , L U B L I N , B D Z I N

M ELLllO L, domieszka wodoszczelna do cementu IZOLACJE BUDOWLANE M. Reczko i S-ka Warszawa, Nowogrodzka 41/3, tel. 716-34.

W. NITECKI, Fabryka materiaw korkowo-izolacyjnych i ogniotrwaych Warszawa, ul. Obozowa 20, tel.:2.09-21. Dom wasny.

Wykonywanie wszelkich robt iv zakresie izolacji. Rok zaoenia 1903.

OROROG dawn. L. OROWSKI, J. ROGOWICZ I S-KA IN., Sp. z ogr. odp. Fabr. izol. korkowych, bituminy, aquisolu Warszawa, PI. 3-ch Krzyy 13, tel.: 9.81-23, 9.81-26. Fabr. Bema 53.

Szczegy patrz w ogoszeniu na Ii-ej okadce.ORO-CONCO, Sp. z ogr. odp. Biuro inynieryjnej izo-

lacji Warszawa, Widok 23, tel. 5.04-88.Wysokowartociowe izolacje od wody. Ekspertyzy.

Mat. Conco.TRICOSAL produkty izolacyjne In. J. Szmigiel

ski Warszawa, -to Krzyska 16, tel. 6.57-92.Blisze szczegy patrz w ogoszeniu na I I I okadce.

TERRABONA"szlachetna zaprawa fasadowa do cyklinowania, szlifowania i nakrapiania.

TERRABONA11tynk kamienny do odkuwania i mycia.D. SCHMEIDLERA SPADK. ZAKADY TERRABONA i TERRAZZO, KRZESZOWICE k. KRAKOWA.

K AF LE

JAN KRAUSE, Sp. z o. o. Zakady przemysowe w Andrespolu, poczta Andrzejw.

Najwiksza fabryka kafli i farb malarskich w Polsce.

KA M IE

IN. A. CZEOWSKI Kamienioomy granitu Zdziw w Klesowie Warszawa, Filtrowa 69, tel. 8.54-33.

Granit dla celw budowlanych, inynierskich i pomnikowych w wszelkich stadiach obrbki (bloki surowe, pyty piowane, ciosane, szlifowane, polerowane).

KAMIENIOOMY I KAMIENIARSTWO Warszawa, Al. Jerozolimskie 103, tel. 200-15.

Eksploatacja kamienioomw zakady kamieniarskie Ciosy i pyty surowe i obrobione, wszelkie roboty kamieniarskie, materiay drogowe.

KAMIENIOOMY PASTWOWE W ZAGNASKU, poczta Zagnask.

Dostarczaj natychmiast wagonowo: grysy kwa/r- cytowe wysokiej wytrzymaoci odziane lub granulowane w dowolnym doborze frakcji uziamieniu dla wypraw fasadowych, robt betonowych i drogowych itp.

IN. ST. NADRATOWSKI I S-KA, Sp. z o. o. Kamienioomy i budowa drg Warszawa, Nowy-wiat 21, tel. 2.21-23.

Kamienioomy granitu przy stacji Klesw.

W. PRZECAWSKI I J. WOJCIECHOWSKI, Sp. firm. Przedsibiorstwo robt kamieniarskich Warszawa, Al. Jerozolimskie 20 m. 21, tel. 3.10-26.

Piaskowce z tol. kamienioomw, granity, marmury, alabastry.

TECHNOGRANIT, Przedsibiorstwo inynieryjno budowlane oraz eksploatacja granitu i mineraw, Sp. zo. o., Warszawa 1, Zielna 15, tel. 2.97-58.

K A M IE S Z T U C Z N Y

T E R R A L I TW Y P R A W Y F A S A D O W E ! i S Z T U C Z N Y K A M I E 1CENTRALA: K ielce/A l. Niepodlegoci 41 ,e l. 11-18

PRZEDSTA W . W W A R S Z A W I E : ZO TA 27 , TEL. 598-71

TERRAZYTSZLACHETNA WYPRAWA FASADOWA

Biuro: Chmielna 72. Tel. 6-72-14 Fabryka: Wronia 40. Tel. 2-88-48

LISTWY I NARONIKI

LISTUIY OCHRONNE UIHLCOUIANE 0 0 S TO P K I, NARONIKI OCHRONNE UINLCOUIRNE 00 K R H U IP CIHN

BRACIA JENIKE, Sp. Akc.W a r s z a w a , A l . J e r o z o l i m s k i e 20

Cenniki na danie Dla Przedsibiorstw Budowlanych ustpstwa.

MARMUR

SITKWKA S. A. Zakady Przemysowe Warszawa, Zielna 6 m. 4, tel. 6.89-74.

MARMUR K IELECK I w rnych kolorach w stanie obrobionym (Sitkwka Jasna, Ciemna, Szewce, Olowianka) i surowym. GRYSIKI MARMUROWE do robt lastricowych. MCZKI MARMUROWE do wypraw szlachetnych.

IN. JAN WEBER, BUD. SP. AKC. Wzorownia i Zarzd: Warszawa, -to Krzyska 20, tel. 251-38. Fabryka marmurw: Kielce, Bandurskiego 25.

Marmury kieleckie i zagraniczne, piaskowce, granity, bazalty, alabastry.

MASZYNY BUDOWLANE

RAYMOND, SP. AKC., T-WO FUNDAMENTOWE W-wa, Zgoda 9, tel. 5.95-68. Skady: Skierniewicka 9.

Kafary parowe, lokomobile, koty, pompy, windy narzdzia wiertnicze sprzeda i wynajem.

.ARTEZYT t iZap raw y tynkw sz lachetnych

W ytw rnia zapraw i kam ieni szlachetnych A . I B .

In. Z. BIAECKI, W arszaw a, G logiera 1*tel. 7.29-04

B E Z E T "Niezn iszcza lne naw ierzchnie podg, podwrzy, ram p i t. p.

M A R M O AS P K A Z OG R . OD P.

K A T O W I C EULICA PADEREWSKIEGO 27 TEL. 318.97 P.K.O. 310.442

ZAKADY MARMUROWE i GRANITOW E ORAZ W YTW RNIA S Z T U C Z N E G O K A M I E N I A I WYPRAW FASADOW YCH . M A R M O R Y T "

MATERIAY BUDOWLANE

ANTRACYT, Sp. z o. o. Tow. przem.-handl. Warszawa, biuro i skady ul. Towarowa 48, tel.: 2.24-25 i 5.13-24.

Dostarcza hurtowo i detalicznie ze skadu i fabryk reprez.: wapno suche i lasw., cement, gips, pap, ceg, szamoty, terrakot, glazur.

BETON KRAJOW Y Handel materiaami budowlanymi i wytwrnia betonw Warszawa, Grjecka 204, tel.: 8.87-11 i 6.23-91.

Cement, wapno suche i lasowane, gips, kafe, cega rczna, maszynowa, dziurawka i trocinwka. Wasne wyroby betonowe: pyty chodnikowe, krawniki, cembrowiny, rury przepustowe, cega cementowa (licwka), stopnie lastricowe itp.

ELIBOR Spka Akcyjna handlowo - przemysowa . J. Borkowski Warszawa, Biuro: Marszakowska 117, tel.: 600-20, 665-80, 279-99, Skady: Wolska 103, tel.: 600-21, 699-72, 617-08.

Cement, wapno, elazo, dwigary, blacha cynkowa, wgiel, koks.

schody. Urzdzenia wntrz: bankw, biur, barw, cw- kierni itp. Meble stalowe niklowane, oraz wszystkie prace wchodzce w zakres wyrobw metalowych, chro- moniklowanych, cignionych i toczonych.

NASADY KOMINOW E

NASADY syst. CHANARDA patrz szczegy w dziale Wentylacje.

O KU CIA BUDOWLANE

PYTY AZBESTOW O-CEM ENTO W ECTCDMIT1* PASKIE 1 fa l is te n a p o-

I I E I E I X I N I I KRYCIE DACHW, WYKA-DZIN CIAN, FASAD, SUFITW i . p . ORAZ BUDO-

W NOWOCZESNYCH GARAY.

Z a k a d y Przemysowe E T E R N I T " S. AZ arz d W arszawa, ul. Zgoda 8.Tel. 203,83 - 308,85 - 693,95.

FABRYKA OKU B U D O W L A N Y C H

BRACIA LUBERTSp. Akc. WARSZAWA, ZOTA 34 Telefony W y d z i a u Sprzeday

6-47-35 i 3-03-08.NOWOCZESNE OKUCIA.

Katalogi i cenniki na danie.

A R T U R LO RI Ewcri. Sew eryn Ja k u bo w s k i, K rak w , u l. M ik o a js k a 6 .

P rz e d s i b io rs tw o d la d o s ta w m a ts r ia w b u d o w la n y ch , o k a d z in c ie n -nych g la z u ro w y c h i po sa dze k k a m io n k o w y ch (t e rra k o to w y c h )

R E P R E Z E N T A C JA FIRM:Zakady Ceram iczne JZEFW "

Zakady Ceram iczne M. Chm ielarz w Radomiu Tow. Zakadw Ceram . Dziewulski i Lange S. A.

B a r e l m u s s i S u c h yB I E L S K O

Okucia budowlane z elaza, mosidzu _ ^ _ i hidronalium. Odlewy natryskowe

BRACIA MAKUSZEWSCY, Sp. jawna Warszawa, Biuro i skady, ul. Puawska 43/45, tel. 4.07-23 i 4.27-23

Dostarczaj hurtowo i detal, z fabryk reprezent.: Wapno suche i las. Cement. Gips. Pap. Smol. Trzcin. Ceg zw. i ogn. Dachwk. Terrakot. Kafle. elazo. Pyty Suprema", oraz wszelkie inne mat. bud.

STOECZNY SKAD MATERIAW BUDOWLANYCHI OPAOWYCH, Sp. z o. o. Warszawa, ul. Grjecka 6 , tel. 2.85-41.

Cement, wapno suche i lasowane, gips, cega: rczna, maszyn., dziurawka, licwka itp. Kafle, dreny, dachwka, smoa, papa smolowcowa, maty trzcinowe, piasek, glina itp. Wyroby szamotoiue i ogniotrwae.

METALOWE W YROBY

H. SZULECKI, A. GRACZYK I S-KA, Sp. z o. o. Fabryka wyrobw metalowych Warszawa, Wsplna 46 front (rg Marszakowskiej).

Wykonuje: budowlane konstrukcje elazne, okadane metalem, dekoracje metalowe wntrz. Urzdzenia sklepowe frontw i wystaw. Balustrady metalowe na

O G N iO CH R O NN E RODKI

FUNGLS Antiflamina Warszawa, ul. Nowogrodzka 49, tel. 9.81-92 i 9.99-84.

OSUSZANIE BUDYNKW

i i O. B.

T O W A R Z Y S T W O

OSUSZANIA BUDYNKW

Reprez-: E. [zajewicz, Budowniczy

Warszawa, Nowogrodzka 34. tel.9.91-33

PIASEK I W IR P O D O G I PRZEMYSOWE

JAN CZEKALISKI W-wa, tel.: Draga, Wybrzee W isy Nr 9.34-31, Biuro, Al. Jerozolimska 117, Nr 6.03-65.

Mechaniczna eksploatacja piasku drag Lww" i dostawa wiru.

PRZEMYS W IROWY, Sp. z ogr. odp. Stanisaw Domaski i Micha Zalewski-Moszoro w Zegrzu Warszawa, Wsplna 38, tel. 8.77-09.

Dostawy masowe wiru rzecznego i kopalnianego.

PIECE

STROPY

POSADZKI I STO LARSZCZYZNA

w y t w r n ia p o s a d z e k d r z e w n y c h

W . B E D N A R C Z Y KW AR SZAW A-PRAGA ul. KA USZYSKA 7 , (dom w .) TEL. 10 -1 1 -54

Z a k r e s d z i a a l n o c i :posadzki dbowe, k lepkow e, a flow e -ozdobne i frote row ane salonowe P rodu k c ja w a sn a P rodu k c ja w a s n a

In. L. i S, K a r i o STROP U R S U S "

P a tent N r 25285

W arszaw a, Z o t a 28 te lef.: 502-20 i 716-08

szeroko 33 cm.-dugo 30 cm. wysoko 15, 18 i 20 cm.

Najpraktyczniejszy z istniejcych i najtaszy w cenie jest strop OMEGA

In fo rm ac je : W a r s z a w a

O M E G f l Twarda Nr. 13/26

tel. 213-92

GLOEH, Sp. Akc. Zakady przemysu drzewnego Zarzd i biuro: Warszawa, Kowieska 5/7, tel.:10.10-63 i 10.01-48.

Warszawa: Fabryka stolarska. Henrykw: Fabryka posadzki. Rok zaoenia 1863.

EDWARD HANUSZ Sprzeda wyrobw parkietowych i przedsibiorstwo robt posadzkarskich Gdynia, ul. Skwer Kociuszki 15, tel. 37-98.

Przedstawicielstwo rnych materiaw budowlanych.

y y i T(i p r z e d s t a w i c i e l s t w o| |A T U U U T l \ I Ml KASZE WICKICH 5 ZAKADW

Wyrb. Drzewn. OLZA" Sp. Akc.Warszawa, rawia 1 m. 4 tel. 9.18-29 SKAD: E LAZNA 54. poleca ze skadu lub bezporednio z fabryki: Drzwi systemu OLZA, dykty sucho i mokro klejone, pyty listewkowe X Y L O T E K T .

FABRYKA POSADZKI DBOWEJ

Bernard ZIMANDi SYN w Kamionce SrumiowejSkad K onsyg nacyjny: W a rs za w a, u l. T w a rd a 56, te l. 348-28

Centralne Biuro n |#inDC Warszawa, Moniuszki 4. S p r z e d a y : u KNUrr Telefon 302-65

Skad zaopatrzony stale w wiksz ilo posadzki we wszystkich gatunkach i wymiarach.

ROMAN SZUSTER Przedsibiorstwo wiercenia studzien artezyjskich Warszawa 1, ul. Hoa 58, tel 8.58-92, P. K. O. 12.421.

Studnie wiercone, wiercenia: poziome, pod pale, poszukiwawcze. Instalacja pomp, wodocigw itp.

. . . z kafli stalowych P IE C E SZ R A JB E R A

Sp. z o. o.

W arszawa, Bracka 11 m U tel. 9-20-33.

BELG. S. A. POUD. POLSKICH HUT SZKLANYCH Biuro sprzeday: Warszawa, Zota 14 m. 2, skrz. poczt. 352, tel.: 6.60-71 i 6.60-97.

Dostarczaj szko okienne maszynowe, szybowe prasowane. Huta w Zbkowicach, tel. 11 szko okienne. Huta w Szczakowie, tel. 16 szko prasowane. Maopolskie Fabryki Szkl Sp. z o. o. Htita w Szczakowie, tel. 16 szko okienne.

T E R R A K O C I A R Z "R O B O T N I C Z A S P D ZIELN IA PR AC Y

z odpowiedzialnoci 'udziaami Rejest Handlowy Nr XVII2127

w W arszawie, ul. Fredry 2 m. 4 Tel. 698-65

Wykonuje roboty z glazury, terrakoty. gorsecikw, irysw, licwki, klinkieru, licowanie frontw i t. p.

WAPNO

w a T s z Y w ! T . 0 E 6 E H S Z 9 3 HG R AN IC ZN A 1 TEL. 5-39-59, 2 -09-65.

Wyczna sprzeda z huf: w Szczakowie Zbkowi-cach, Piotrkowie Trybunalskim, Rokitnie i Jale,Szko okienne, lustrzane, plustrzane, nietukce, ornamentowe

z siatk drucian. Cegy szklane, luksfery.

Jan REDLER i Jzef CZARNOSKIPolski Przemys Szklarski

Firm a C h rz e c ija s k aWarszawa, Zota 21 tel. 241-16Roboty szklarskie budowlane szko okienne. Cegy szklane wia*owpusty ( r o t a l i t y )

Luxvery i Posadzki

Fr.Szomaski H.ndi.woDp,m,...wTS p k a z o g r. o dp .

W a r s z a w a , u l i s k i e g o 9, te l. 9 .61 -0 8

Przedsibiorstwo Robt Szklarskich Roboty szklano - elazo - betonowe

.jf jf Sprzeda i Skady Szka.

RYSZARD ZIELISKIP r z e d s i e b . b u d . k o n s t r . s z k o - e l b e t o w y c h

W I E T L I K I S Z K O - B E T O N O W E , C I A N Y Z C E G I E I P U S T A K W S Z K L A N Y C H , O K N R E L B E T O W E , P R Y Z M A T Y . P O S A D Z K I S Z K L A -

N E , D A C H W K I , W E N T Y L A T O R Y .

ZA K A D Y S ZK LA RSK IE - FA BRY K A LUSTER - S ZL IF IE RN IA C E N T R A L A : G D Y N IA . P U A S K I E G O 9 , TEL. 15-58 , 91-98

T E C H N I C Z N E ____________ -A, N O W Y W I A T 6 0 . T ele 605-02

ZRZESZENIE SZKLARZY, Sp. z o. o. Warszawa, ul. 6-go Sierpnia 26, tel. 8.44-44.

Wszelkie roboty szklarskie. Szlifowanie szka. Podlewanie luster. Sprzedaz i skady szka i luster.

TERRAKOTA I GLAZURA

Zakady Przemysowe H E L I O S O L s p . z o oZarzd i Biuro Sprzeday,

W a r s z a w a , ul. C e g l a n a Nr. 11 m. 1. tel. 5.41-68 BIAE I KOLOROWE PYTKI CIENNE

W y k a d a n i e fasad, bram, kuchni, azienek i t. p.BEZFUGOW A GLAZURA

Powlekanie cian emali Heliosol systemem natryskowym

W ap n o p a lo n e n a jw y sz e j j a k o c i 1do b i e l e n i a , budowy, p r z e m y s u i rolnictwa kamie wap., cega maszynowa I kl., wszelkie wyroby

betonowe: d r o g o w e i k a n a o w e

MIEJSKIE ZAKADY CERAMICZNEK r a k d w , pl . S z c z e p a s k i 5, tel, 114-72

..SITKWKA, S. A. Zakady przemysowe Piece wapienne Zarzd: Warszawa, ul. Zielna 6 m. 4, tel. 6.89-74.

Wapno najwyszej jakoci i wydajnoci.WAPNO I KAMIENIOOMY W JAWORZNI, SP. AKC.

Kielce, skrzynka poczt. 160, tel. 10-74 Warszawa, ul. Mokotowska 51/53, tel. 9.01-98.

Wapno palone tuste o najwyszej wydajnoci o zawartoci CAO 99,1%, Wapno palone mielone roln. wysokoprocentowe, Piaskowiec, Kamie marmurowy do cukrowni, drg i robt budowlanych.

Wapnorud Sp. Akc.W a r s z a w a , T r b a c k a 15 T e I e f. 6 I I - 0 4 i 3 3 7 - 9 9Z a k a d y Wa p i en n e w Rud-n i k a c h , w o j . K i e l e c k i e .

WAPNO budowlane i na-wozowe najwyszej jakoci

WENTYLACJA

nieruchome, gwiadziste (Pat. R. P.) wentylatory dachowe i nasady kominowe z blachy ocynkowanej

Bracia SUCCY, Inyn. W a r s z a w a Krlew ska 27, e le f. 2 .4 2 -3 8 i 2.42 -6 9

PYTA B U D O W L A N A

IZ O LA "z weny drzewnej 1 cemenu

izo luje termicznie t u m i d w i k i

Zastosowanie; cianki dziaowe, izolacja cian zewntrznych i stropw, do lepych podg i t. p.

Fabryka Pyt Izolacyjnych i Weny Drzewnel Hl Z O L 1 T' sp. z o. o. W a r s z a w a

F a b r y k a : R a d z y m i s k a 1 3 8 tel. 10-43-08

Dom Handlowy

P A P I E RW a r s z a w a

D u g a 2 5

T e l . dziau sprzeday 11.96-82.

K O N K U R SZarzd Miejski Wydzia Techniczny oga

sza konkurs na stanowisko, technika drogowego.Wymagane warunki:1) obywatelstwo polskie,2) nieprzekroczony 40 rok ycia,3) nieposzlakowana przeszo,4) ukoczona szkoa rednia drogowa,5) 3-letnia praktyka drogowa w dziedzinie na

wierzchni ulepszonych.W arunki wynagrodzenia: ryczat z. 350 miesicznie.Podania wraz z odnonymi dokumentami (odpisami) i szcze

gowym yciorysem naley nadsya w terminie do dnia 10 lutego 1939 roku do Zarzdu Miejskiego ~ W ydzia Techniczny, dz, plac Wolnoci Nr. 14 w zamknitych kopertach z napisem: Konkurs na stanowisko technika drogowego. odz, dnia 12 stycznia 1939 roku.

Z A R Z D M IE JS K I w odzi.

POWANE PRZEDSIBIORSTWO PRZEMYSOWEP o s z u k u j e

IN YN IER A ARCHITEKTAdo samodzielnego prowadze

nia robt budowlanych prze

mysowych i gospodarczych z

prawem podpisywania pro

jektw

Oferty z podaniem referencji: pod .Praktyka" do Biura Ogosze Teofila Pietraszka, W-wa, Marszakowska 115.

K O M I S J A W Y D A W N I C Z AT o w a r z y s t w a B r a t n i e j P o m o c y Studentw Politechniki W arszaw skie j

W arszawa, Noakowskiego 3, Gmach Politechniki, Tel. 8 .82 -60

G odziny sprzeday 12 16

poleca swe ostatnie nowoci

Dr in. W a c a w e n c z y k o w s k iProfesor Politechniki W arszawskiej

BUDOWNICTWO OGLNEwg. w ykadw na W y dzia le Inyn ier ii Polit. W arsz.

cz. I.MATERIAY I WYROBY BUDOWLANElitogr., rok 1938, str. 415, cena z 6,80

Drewno. Materiay kamienne. Ceramiczne wyroby budowlane. Zaprawy budowlane.Lekkie betony. Waniejsze wyroby wapienne i cementowe. Materiay izolacyjne i wkniste pochodzenia organicznego. Materiay w rolach i arkuszach do krycia dachw i izolacji wodochronnej. Materiay szklarskie. Farby i lakiery. Materiay rne.

cz. Il-a.ELEMENTY BUDOWLI I ROBOTY

BUDOWLANElitogr., rok 1938, str. 728 11125

cena z 9,20.Schody, windy, pochylnie. Owietlenie wntrz. Okna, wietliki. Drzwi, bramy.Tynki. Roboty malarskie. Piece, kanay piecowe i wentylacyjne. Kominy i nasady

kominowe.

D r In. A. P s z e n i c k iProfesor Politechniki W arszawskiej

KURS BUDOWY MOSTWDruk, rok 1938, str. 439, cena brosz, z 24,

w ozdob. oprawie z 25,50.Tre: Cz oglna. Podpory kamienne. Mosty drewniane.

Na danie wysyamy bezpatnie nasz obszerny katalog opisowy 1938 r., bdcych w sprzeday dzie technicznych.

cz. III.ELEMENTY BUDOWLI I ROBOTY

BUDOWLANElitogr., str. 727, cena 10,70.

Mury z kamieni rodzimych i sztucznych. Ustroje konstrukcyjne budynkw. Charakter ich pracy statycznej. Wysokoci. Oporno budynkw na dziaanie szkodliwych czynnikw fizycznych. Fundamenty budynkw. Elementy cian nonych budynkw. Szczegy konstrukcyjne. Dachy. Stropy,

cianki dziaowe. Podogi.

cz. III.Waniejsze przepisy projektowane wraz

z przykadami oblicze.(w opracowaniu).

N o w o c z e s n a armatura wo do c i qg o wa

TRYTON"w odlewie pod cinieniem.

Patent wasny

Higieniczne niezawodne staran-nie wykoczone estetyczne czyste przeloty precyzyjne gwinty.

Kurki czerpalne

eberka u wylotu chroni przed r o z p r y s k i w a n i e m si wody.

Model zastrzeony patentem

Do nabycia we wszystkich biurach technicznych i skadach hurtowych.

S Z O R S T K I E I S T R U G A N E

S T 0 L A R S BUDOWLANE DYKTY, POSADZKI, OPA

produkcj i

Lasw PastwowychZNAK TOWAROWY

STANDARYZOWANE WYMIARY-DOKADNE SORTOWANIE STARANNA KONSERW ACJA - KLASYFIKACJA JAKOCI

zabezpieczaj nabywc przed bdn kalkulacj i stratami

PAGED niSKfl agehgja uranii smo.Centrala: Gdynia, ul. witojaska 44, tel. 19-16

O d d z ia y , sk ady i agen tu ry we w szystk ich w ikszych m ias ta ch P o lsk i.

PRZEGLD BUDOWLANYB U I L D I N G R E V I E W - R E V U E D U B A T I M E N T - B A U R U N D S C H A U M I E S I C Z N I K P O W I C O N Y S P R A W O M B U D O W N I C T W A

O R G A N STO W. ZAW . PRZEMYS. BUD. R. P. I DELEGACJI ST. Z . P. B. R. P. W YD AW A NY PRZY W SPPRACY POLSKIEGO ZW . IN . BUD.

K O M ITE T R E D A K C Y J N Y: S. PRO NASZK O. T. C Z O S N O W S K I, F. OPPM AN, M . SKPSKI, H. SO S O NK O

R E D A K T O R : I n . I. L u . W Y D A W C A : S o w . Z a w . P r i e m . B u d . R .P .

R e d a k e | a i a d m I n I * t r a c | a: W a r s z a w a , Widok 22. Telefon N r. 5 .26-50 I 3 .0 9-3 7 P.K.O. N r. 19.410 P r e n u m e r a t a r o c z n a z. 30, q c z n I e z d o d a t k i e m B I U L E T Y N P R Z E T A R G O W Y " z. 48

ZESZYT 1 WARSZAWA, 25 STYCZNIA 1939 ROK XI

SPIS R Z E C Z YTrzyletni plan inwestycyjny. Rozwj polskiej polityki trum budowlane w Londynie, in. T. Konic. 12-to mie-

inwestycyjnej. Inwestycje miast. Zagadnienie budownictwa wiejskiego. Betonowy basen ozdobny w Poznaniu, in. P. Zaremba. Z prac normalizacyjnych nad materiaami izolacyjnymi, in. dr W. Skalmowski. Fundusz Pracy finansuje budow osiedli robotniczych. Cen

siczny sezon budowlany, in. P. Herbaczewski. Z dowiadcze i obserwacyj. Przegld wydawnictw. Niedyskrecje budowlane. ycie budowlane. Ceny mat. budowlanych. Ustawodawstwo i orzecznictwo. PRZEGLD CERAMICZNY.

S O M M A I R ELe plan de trois ans dinvestissement. - Le developpe-

rment de la politiue dinvestissement. L amenagement des villes. La question de la construction en villages. Le bassin decoratif en beton a Pozna par P. Zaremba ing. Les travaux normatifs sur les materiaux isolants par W. Skalmowski dr. ing. Le financement des maisons dhabitation pour les ouvriers. Le centre de construc

tion a London par T. Konic ing. Le batiment pendant toute 1annee par P. Herbaczewski ing. Les experien ces et les observations. La revue des publications. Les indiscretions. Notre vie. Les prix des mate- riaux. La legislation ^J^jyg jgprudence. LA RE- VUE DE L IN D U ST R Ie Id~ ~ -----

TRZYLETNI PLAN INWESTYCYJRzdowy projekt ustawy o dotacjach na rzecz Fundu

szu Obrony Narodowej i o inwestycjach z funduszw pa- stwowych w okresie od dn. 1 kwietnia 1939 r. do dn. 31 marca 1942 r. rni si od dotychczasowych ustaw inwestycyjnych nie tylko tym, e obejmuje okres trzyletni, ale przede wszystkim tym, e obejmuje wszystkie inwestycje pastwowe, jakie bd czynione z funduszw pozabudetowych, uzyskanych w drodze operacyj kredytowych w okresie najbliszych trzech lat.

Projekt ustawy inwestycyjnej na lata 1939 do 1942 wraca do pierwotnej formuy ustawowej z 1937 r., to znaczy mwi, e w objtym ustaw okresie Rzd bdzie czyni w miar uzyskiwania pokrycia wydatki, podczas gdy formua w 1938 r. brzmiaa Upowania si Ministra... do przeprowadzenia operacyj kredytowych do wysokoci... na pokrycie w okresie do dn. 31 marca 1939 r. wydatkw na ^nastpujce cele inwestycyjne.

Szczegowy wykaz preliminowanych na lata 1939 L942 wydatkw przedstawia si nastpujco w miln. z:L) na dotacje na rzecz Funduszu Obrony Naro

dowej, utworzonego dekretem Prezydenta Rzeczypospolitej z dn. 9.IV.1936 r. (Dz. U. R. P.Nr 28) do wysokoci 1.200

2) na nastpujce cele inwestycyjne:a) na elektryfikacj kraju do wysokoci 70b) na gazyfikacj kraju do wysokoci 30c) na inwestycje morskie do wysokoci 15

d) na budowle wodnee) na melioracje wodne w rolnictwie do wyso

kocif) na inwestycje zwizane z usprawnieniem

obrotu artykuami rolniczymi do wysokocig) na budownictwo pastwowe do wysokocih) na inwestycje przedsibiorstwa pastwowe

go P. K. P. do wysokocii) na inwestycje przedsibiorstwa pastwo

wego Polska Poczta, Telegraf i Telefon do wysokoci

j) na budow i utrzymanie drg i mostw z Pastwowego Funduszu Drogowego do wysokoci

k) na budow i pomoc kredytow i inwestycyjn z Funduszu Obrotowego Reformy Rolnej do wysokoci

30

1550

210

45

200

60

Ogem do wysokoci 800

Razem 2.000.000.000

Sprbujemy ustali proporcje natenia kredytowego w poszczeglnych latach, spowodowanych finansowaniem pozabudetowych inwestycyj pastwowych.

Zestawienie specjalnych upowanie kredytowych w poszczeglnych latach przedstawiaoby si nastpujco:

1936 r. 110 miln. z1937 r. 108 1938 r. 108 (15 mies. 135 miln.)

Projektowane na lata 1939 do 1942 specjalne kredytyinwestycyjne wyraaj si kwot 540 miln. z, czyli przecitnie kwot 180 miln. z rocznie. Mamy wic podwyk natenia kredytowego o przeszo 70%.

Silniej wzronie natenie w y d a t k w k r e d y t o w y c h n a F. O. N., mianowicie z przecitnej rocznej ok. 250 miln. z (na cztery lata preliminowano 500 miln. z, ale faktycznie kwot t zuyto, jak zdaje si wynika z expose p. Wicepremiera, ju w dwch latach) na 400 miln. z rocznie w cigu najbliszych trzech lat (1.200 miln. z w trzyleciu). cznie wic suma koniecznych upowanie kredytowych wojskowych i cywilnych, ktra wynosia przecitnie w ostatnich trzech latach ok. 360 miln. z, podniesie si w najbliszych latach do 580 miln. z rocznie, a wic o przeszo 60%.

Co si tyczy inwestycyj drogowych i rolnych oraz in- westycyj Funduszu Pracy, dla ktrych istniej specjalne upowanienia ustawowe, to kredytowanie i n w e s t y c y j F u n d u s z u P r a c y ustanie skutkiem osigania granicy, postawionej znowelizowan przez Sejm ustaw o Funduszu Pracy. Natomiast i n w e s t y c j e F u n d u s z u D r o g o w e g o ze rodkw kredytowych, przewidywane na 1937 r. w kwocie ok. 32 miln. z, a na 1938 r. (15 miesicy) w kwocie ok. 27 miln., bd wynosiy, wedug projektu stawy, w najbliszych trzech latach przecitnie 66 miln. z.

Z przemwienia budetowego p. Wicepremiera wiemy, e pierwsze trzylecie jako pierwszy czon pitnastoletniego planu inwestycyjnego ma by powicone przede wszystkim inwestycjom, majcym na celu rozbudow potencjau obronnego. Tym si tumaczy silniejszy wzrost przewidywanych kredytw na F. O. N. ni kredytw na inne inwestycje. Niemniej i w zakresie inwestycyj cywilnych przewidywany w niektrych dziaach wzrost bdzie bardzo wyrany; tak np. przecitna wydatkw na elektryfikacj ma wynie w latach 1939 do 1942 23,5 miln. z, podczas gdy na lata 1937 i 1938 przewidywano po 12 miln. Rwnie w zakresie inwestycyj wodnych projektowana przecitna 25 miln. z przewysza kwot 15 miln., objt planarni ostatnich dwch lat. W melioracjach projektowana prze- - citna 1 0 miln. z jest znacznie wysza ni dotychczas ustalane kredyty w wysokoci 2 do 3 miln. z.

W zakresie inwestycyj kolejowych i pocztowych wzrost jest nie tak "wyrany, mianowicie d l a K o l e i w y p a d a przecitnie w trzyleciu 70 miln. z wobec 56 miln. w 1937 r. i 60 miln. w 1938 r., d l a P o c z t y przecitna wynosi 15 miln. z zamiast 8 miln. w 1937 r. i 10 miln. w 1938 r.

Natomiast w zakresie b u d o w n i c t w a p a s t w o w e g o i i n w e s t y c y j m o r s k i c h kredyty utrzymuj si mniej wicej na tym samym poziomie. W gazyfikacji przecitna projektu 10 miln. z jest wysza od kwoty 4 miln. na 1938 r., ale na 1937 r. rwnie preliminowano 1 0 miln.

ROZWJ POLSKIEJ POLITYKI INWESTYCYJNEJ1)

Dzi, gdy mwimy o punkcie startu w 1918 r., to najchtniej poruszamy spraw zniszcze wojennych, bo atwo jest je wymierzy, atwo wskaza konkretnie, e terenem

aa wojennych byo % kraju, e zburzono 1 774 tys. Jynkw wiejskich i 140 tys. budynkw miejskich, e zde- .stowano przemys, koleje i drogi, e zniszczenia wynosz

izem sum z 15 mild. Trudniej jest sobie wyobrazi, co mogoby powsta, gdyby... Zreszt wymiemy konkretny przykad i zastanwmy si nad nim: od 1831 r. po likwidacji powstania i Krlestwa Kongresowego do wielkiej wojny, a wic w czasie, gdy Francja i Niemcy pokryy si sieci kanaw rdldowych, gdy powsta kana Kiloski, kana Suezki i kana Panamski na ziemiach b. zaboru rosyjskiego nie zbudowano ani jednego kilometra drogi wodnej! I musielimy nadto paci wysokie koszty obiektw, budowanych nie dla nas, lecz przeciw nam.

Ciar gatunkowy inwestycyj niezbudowanych by tak wielki, i w niektrych wypadkach niezbdno ich wykonania narzucia si z si wyszej koniecznoci od pierwszego dnia niepodlegoci. Dotyczy to przede wszystkim inwestycyj komunikacyjnych, wicych w jedn cao b. dzielnice zaborcze. Inwestycje te zostay podjte i wykonane na dugo przed odbudow zniszcze wojennych. Tak np. w dziedzinie kolejnictwa w okresie lat 1918 23 wybudowano 280 km nowych linij, do 1935 r. 1 567 km, a tymczasem zniszczenia wojenne na kolejach w 1935 r. byy odbudowane tylko w 78%. Dziao si tak dlatego, e po-

') Wyjtki z artykuu Z. Szempliskiego ogoszonego pod powyszym tytuem w Polsce Gospodarczej zeszyt 50/1938.

trzeby komunikacyjne Pastwa Polskiego nie pokryway si z tym ukadem komunikacyjnym, jaki pozostawili zaborcy. W dziedzinie kolejnictwa zjawisko to wystpowao moe najjaskrawiej, miao jednak mona je uoglni jeli chodzi o inwestycje pastwowe. Odbudowa zniszcze wojennych bya zadaniem najpilniejszym w dziedzinie inwestycyj prywatno-gospodarczych, natomiast w dziedzinie pastwowej polityki inwestycyjnej od pierwszego dnia najpilniejszymi i najwaniejszymi stay si niektre nowe potrzeby inwestycyjne. A nowy i niedowiadczony aparat pastwowy zrozumia to te od razu.

Przedstawiajc zestawienie liczbowe dokonanych inwestycji autor czyni co do okresu 1918 1923 zastrzeenia co do trudnoci uchwycenia i przeliczenia wartoci dokonanych inwestycyj.

Wprowadzenie staej waluty rozpoczyna nowy okres, okres, w ktrym wszelkie procesy gospodarcze mog ju by mierzone wsplnym miernikiem pienidzem. Od tego czasu staj si uchwytne wydatki na inwestycje publiczne. Oczywicie, mowy nie ma o absolutnej cisoci, gdy wyowienie wydatkw inwestycyjnych z zamkni rachunkowych budetu pastwowego nie jest rzecz atw w warunkach zmienianej techniki ukadania budetu, duej iloci wydatkw pozabudetowych, no i zmiennej wartoci pienidza (zmiany cen).

Zastrzeenia te dotycz cisoci kadej z osobna wzitej pozycji. Jednak, jeli chodzi o tendencje rozwojowe w polityce inwestycyjnej Pastwa, to tablica na nast. str. przedstawia j cakowicie zgodnie z rzeczywistoci.

Tablica powysza wymaga pewnych wyjanie. Tak wic, podane wydatki na inwestycje kolejowe s tylko wy

W a n i e j s z e i n w e s t y c j e w l a t a c h 1918 38 (w milionach zotych)

1Lata Koleje

Drogi pastwowe i samorzdowe

(cznie z konserwacj)

Budowlewodne

Inwestycje

morskie

Budown.admini

stracyjneP.P.T.T.

Akcjabudowlana

Inwestycje budowlane w budecie

M. S. Wojsk.R a z e m

1918-^ -1923 . . 70,0 701924 . . . . 89 44 8.2 l i),2 11,0 3,7 5,4 38,5 170,01925 . . . . 69 53 12,9 0,4 47,0 6,3 42,0 35,3 230,91926 . . . . 55 74 15,2 22,0 16,8 7,6 22,0 21,1 180,71927 . . . . 137 106 19,7 21,9 19,2 19,5 100,0 44,7 468,01928 . . . . 237 165 28,6 36,7 5\2 32,3 89,0 35,8 678.61929 . . . . 192 152 27,3 39,9 5o,6 58,3 55,0 35,i 613,21930 . . . . 166 119 23,4 20,7 27,6 25,2 157,0 38,1 577,01931 . . . . 91 82 8,5 7,1 8,2 18,4 74,0 30.0 319,21932 . . . . t>9 66 4,6 10,8 4,8 15,5 29,0 20,7 220,41933 . . . . 75 86 6,4 11,8 1,1 16,2 31,0 30,1 256,81934 . . . . 64 134 7,7 18,9 2,1 16,7 44,0 29,0 316,41935 . . . . 75 158 14,8 18,4 3,3 18,9 59,0 32,7 380,11936 . . . . 76 136 15.4 17,6 2,8 20,2 46,0 31,5 345,51937 . . . . 102 137 18,3 22,3 15,0 25,8 43,0 363,41938 (przypusz

czalne) . . 95 160 20,0 22,7 18,8 34,0 49,0 399,5

Og em : 1.592 1.672 231,0 270,6 355,6 318,6 845,4 422,6 5.857,7

datkami pieninymi; nie uwzgldnione natomiast zostay kredyty towarowe, zamroenia niemieckie oraz wydatki na budow linii lsk Gdynia. Rzeczywista zatem warto inw7estycyj kolejowych jest znacznie wiksza od podanej w tablicy.

Wydatki na drogi koowe i budowle wodne zostay uwzgldnione cznie z konserwacj dlatego, e w ten sposl) bardziej s widoczne koniunkturalne wahania, a przy tym wobec duych zniszcze, ktre w tych dziedzinach miay miejsce, rnica midzy konserwacj i now inwestycj czsto zupenie si zatraca.

Wydatki na inwestycje morskie zostay wzite z budetu. Nie s to wic kadoroczne wydatki na faktycznie wykonane roboty, lecz dokonywane rocznie spaty. Kwoty te wic, niestety, nie ilustruj zmian w nateniu robt inwestycyjnych. Nie obejmuj one przy tym cakowitej wartoci wykonanych inwestycyj, albowiem w budow portu i inwestycje rybackie inwestowano dotd w zaokrgleniu z 270 miln., w eglug zl 60 mili;., czyli razem z 330 miln.

Rubryka akcja budowlana zawiera cznie kredyty pastwowe na popieranie budownictwa mieszkaniowego, kredyty wasne B. G. K., rodki Tow. Osiedli Robotniczych i sumy, przeznaczone na popieranie budownictwa wiejskiego. Sum, przeznaczonych na pomoc w odbudowie zniszcze wojennych, nie uwzgldniamy w tablicy. Wydatki na ten cel w budetach pastwowych wynosiy w pocztkach okresu zlotowego po ok. z 50 miln., od 1927/28 r. za zaczynaj spada. cznie wydatki na ten cel w okresie zlotowym wyniosy ok. z 200 miln., nie liczc drzewa z Lasw Pastwowych.

Wydatki inwestycyjne Min. SprawT Wojsk, obejmuj budownictwo koszar, budynkw- gospodarczych i mieszkaniowych bez Funduszu Kwaterunku Wojskowego. Od 1937/38 r. budet Min. Spraw Wojsk, nie zawiera ju odnonych szczegw.

Pozostae rubryki nie wymagaj uwag.Z tablicy powyszej mona si zorientowa, jakie miej

sce zajmowray poszczeglne zagadnienia inwestycyjne w hierarchii potrzeb. Tak wic, w 1924 r. wszystkie pozycje s bardzo nieznaczne z wyjtkiem budowy kolei i drg.

Jest to potwierdzenie tezy, e zagadnienia komunikacyjne' od razu si narzuciy w charakterze najpilniejszych. Wielkie rodki na budownictwo administracyjne i budownictwo mieszkaniowe zostaj przeznaczone dopiero w nastpnym roku, tj. 1925 r., a w 1926 r. pozycje te znowu ulegaj duemu zmniejszeniu. Duego rozmachu nabiera budownictwo administracyjne i mieszkaniowe dopiero w latach wysokiej koniunktury, czyli w latach 1927 29; w 1930 r. przy pomocy kredytw budowlanych usiuje si podtrzyma koniunktur. Poczynajc od 1931 r., sumy, przeznaczone na te cele, silnie spadaj, zwaszcza w zakresie budownictwa administracyjnego, bo budownictwo mieszkaniowe jest traktowane jako rodek walki z bezrobociem.

Sumujc w wyraeniu pieninym wyniki dotychczasowew dziedzinie inwestycyj, otrzymamy nastpujce w miln. zl za okres 1924 1938:

cyfry

Koleje (cznie z prywatnymi) 1 660Drogi 1 672Budowle wodne 231Inwestycje morskie 330Melioracje podstawowe 80Poczta, telegraf i telefon 319Budownictwo administracyjne 356Budownictwo Min. SprawT Wojsk, z Fund. Kwat. ok. 500Popieranie budown. mieszkaniowego 845Budownictwo ubezp. spoecznych ok. 180Przedsibiorstwa i monopole 500

W zestawieniu powyszym nie s uwzgldnione inwestycje samorzdowe (z 1,5 1,7 mild.), Skarbu lski-go, rne inwestycje pozabudetowe i kredytowane co do ktrych brak danych, oraz wszystkie inwestycje w okresie markowym (do 1924 r.). Uwzgldniajc te braki, oraz fakt, e poszczeglne pozycje w wypadku wtpliwoci byy liczone in minus, mona oszacowa warto inwestycyj publicznych w Polsce od 1918 r. bez adnej obawy przesady na sum, przekraczajc 10 miliardw zotych. Dla zorientowania si w materialnych rozmiarach inwestycyj naley wzi pod uwag stay spadek cen materiaw i wzrost wydajnoci pracy.

INWESTYCJE MIAST

W Samorzdzie Miejskim organie Zwizku Miast Polskich (Nr 1/1939) zamieszczono obszerny referat obrazujcy stan gospodarki i finansw samorzdu terytorialnego. Z tego referatu przytoczymy interesujce dane dotyczce inwestycji miast.

Zaczniemy od wydatkw inwestycyjnych miast, ktre cyfrowo przedstawiaj si nastpujco:

Wydatki inwestycyjne miast.

w tys. zotych.

Na ukoczenie 72 rozpocztych po roku 1933 nowych przedsibiorstw wodocigowo - kanalizacyjnych (w 59 miastach wraz z m. odzi) potrzeba:

L.p. Obliczono na podstawie R ok Suma

1 Wykon, budetw . . . . 1935/36 86.5972 1936 37 117.7233 Prelimin. budetowych . . 1937/38 112.6194 H * 1938/39 115.079

Pomiary i plany zabudowania.

Od szeregu lat Zwizek Miast Polskich zabiega u Rzdu o przeznaczanie corocznie odpowiednich kwot na pomoc finansow dla miast dla wykonania przez nie podstawowej pracy, jak s pomiary i plany zabudowania.

Wysoko rodkw, przeznaczonych na pomiary i plany zabudowania przez Fundusz Pracy, Komunalny Fundusz Poiyczkowo-Zapomogowy i B. G. K. z Pastwowego Funduszu Budowlanego wynosi w ostatnich 5 latach:

1934/351935/361936/371937/381938/39

668 tys. z 956 676

1.113 ,. 1.635

W wyniku dotychczasowej pomocy kredytowej zakoczone zostao:

1 ) pomiary szczegowo-sytuacyjne w 18 miastach,2 ) pomiary podstawowe i fotoplany 2 0 3) plany zabudowania oglne i czcio

we szczegowe 35

Zwizek Miast Polskich zwrci si w lipcu 1938 r. do Ministra Spraw Wewntrznych i Ministra Skarbu z probo spowodowanie, aby pomoc finansowa dla samorzdw na pomiary i plany zabudowania zostaa, poczynajc od r. 1939/40, zwikszona co najmniej do kwoty 2,5 miliona z rocznie na przecig 1 0 lat i to przede wszystkim przez zwikszenie rodkw Pastwowego Funduszu Budowlanego z jednoczesnym zagodzeniem warunkw kredytw.

Inwestycje wodocigowe i kanalizacyjne.

Opracowany przez Biuro Studiw program najpilniejszych inwestycyj wodocigowo-kanalizacyjnych obejmuje wycznie miasta liczce powyej 1 0 .0 0 0 mieszkacw oraz te mniejsze (miasta i uzdrowiska), ktre znajduj si w krytycznych wprost warunkach pod wzgldem sanitarnym. Z programu wynika, e w najbliszym 10-leciu trzeba bdzie zaopatrzy jeszcze w urzdzenia nowe oraz rozbudowa do rozmiarw minimalnych czynne urzdzenia w 236 miastach. W tym urzdze wodocigowych 169, kanalizacyjnych 204.

na wodocigi kanalizacj

23 miliony zotych, 44

Na rozpoczcie budowy nowych takich przedsibiorstw (w 177 miastach) potrzeba:

na wodocigi kanalizacj

Razem potrzeba: na wodocigi kanalizacj

44.5 milionw zotych,70.5

67,5 milionw zotych 114,5

Przedstawiony wyej minimalny program, opiewajcy ogem na 182 miliony zotych, nie obejmuje kredytw na rozbudow lub przebudow istniejcych starych zakadw ani kredytw niezbdnych na budow przycze domowych, bez ktrych nie moe by mowy o racjonalnej gospodarce i rentownoci powstajcych przedsibiorstw.

Szkolnictwo.

W szkolnictwie powszechnym naley zwrci uwag na daleko szybszy przyrost liczby modziey w miastach, ni na wsi. W cigu 8 lat wynosi on na wsi 22,6%, a w miastach 26,4%.

W parze z tym id i potrzeby w dziedzinie budownictwa szkolnego. Nawet w dobie powanego zaamania si finansw samorzdowych budowa szk nie zostaa przerwana, poniewa istniejce w tej dziedzinie potrzeby odczuwane s powszechnie, jako palce.

Trzebaby zlikwidowa okoo 24.000 izb obecnie uywanych a nieodpowiednich oraz wybudowa na likwidacj przeludnienia w szkoach i objcie nauczaniem okoo 400.000 dzieci conajmniej 12.000 izb. Razem trzeba 36.000 izb, co daje koszt okoo 360 miln. z.

Rozmieszczenie publicznych szkl powszechnych.

Ogem izb lekcyjnych 64203 70168

Z tego w bud. wasnych 31480=58% 46958=66,9%Woje w. centralne w budyn

kach wasnych w bud. wynajtych

Woje w. wschodnie w budynkach wasnych w bud. wynajtych

Wojew. zachodnie w budynkach wasnych w bud. wynajtych

Wojew. poudniowe w budynkach wasnych w bud. wynajtych

Na ogln ilo 70168 izb lekcyjnych w roku 1936/7 tylko 23945 posiadao powierzchni podogi ponad 50 m". Z pozostaej iloci byo:

5954 izb poniej 30 rrr18688 izb o powierzchni 3040 21581 4050

Z tych zestawie wida, e w wojewdztwach centralnych i wschodnich zaledwie poowa izb szkolnych mieci

6692 1456315038 14413

2548 51563738 5324

10687 12286311 281

11553 149533636 3192

si w budynkach wasnych. Stan ten tylko pozornie wy glda lepiej w wojewdztwach zachodnich i poudniowych, poniewa budynki wasne s tak samo nie przydatne do

'dzisiejszych warunkw, jak izby wynajte. Pochodz one z przed wojny, s ciemne, ciasne i niewygodne. Przy 46958 izbach wasnych mamy przecie tylko 23945 o powierzchni wikszej od 50 nr.

Miasta Centralnego Okrgu Przemysowego.

Wpyw COP na gospodark miejsk przejawia si w trzech gwnych kierunkach:

1 ) powstawania wikszych zakadw przemysowych,2 ) znaczne zwikszanie si ludnoci i zwizana z tym

kwestia zatrudnienia, budownictwa mieszkaniowego, urzdze uytecznoci publ.,

3) potrzeba przypieszenia i rozszerzenia prac inwesty

cyjnych oraz rozbudowy normalnej dziaalnoci samorzdu miejskiego i zwizane z tym sprawy finansowe.

W roku budetowym 1938/39 wydatki inwestycyjne miast COPu wynios okoo 8.582 tys. z, z czego okoo 4.555 tys. z miasta otrzymay w postaci poyczek i zapomg, wkady wasne mona oceni na 1.650 tys. z, reszta, tj. ok. 2.377 tys. z pozostaje bez pokrycia, jako zaduenie u dostawcw i wykonawcw robt.

Na rok 1939/40 miasta projektuj inwestycje na sum ponad 2 2 miliony zotych przy wasnych rodkach na ten cel w sumie nie cae 2 miliony zotych.

Z zestawienia tego wida, e wykonanie programu inwestycyjnego miast COP na rok przyszy bdzie moliwe tylkoo tyle, o ile znajd si odpowiednie rda finansowe na ten cel poza gospodark miejsk. O wasnych siach miasta mogyby wykona tylko ok. 7% programu.

ZAGADNIENIE BUDOWNICTWA WIEJSKIEGO

Pod powyszym tytuem wygosi referat na konferencji z posami i senatorami; dnia 14.XII.1938 p. wicemin. M. Jaroszyski.

Z referatu tego podajemy szereg bardzo interesujcych danych odnoszcych si do budownictwa wiejskiego.

Wielko mieszka i gsto ich zaludnienia na wsi i w miecie.

P r o c e n t o w y u d z i a i l o c i m i e s z k a r o z m a i t e j w i e l k o c i wynosi: na wsi 1-izbowych 51,4%; 2-izbowych 35,4%, w miecie 1-izbowych 36,5%; 2-izbowych - 32,3%.

A jaki jest o d s e t e k l u d n o c i mieszkajcej w tych kategoriach mieszka? W miecie jest bardzo le, bo blisko % cz ludnoci miejskiej mieszka w mieszkaniach 1 -izbowych, co czsto jest okrelane przy zestawieniu z zagranic jako klska, tymczasem na wsi prawie poowa, cile 47,7%, ludnoci mieszka w mieszkaniach L-izbowych. Jeeli chodzi o 2-izbowe mieszkania, to w miecie mieszka w nich 32,8%, na wsi 37,1%. Skromny, )0 zaledwie 15% liczcy odamek ludnoci mieszka na wsi w mieszkaniach wikszych ni 2 -izbowe.

Miernikiem pooenia mieszkaniowego jest tzw. g - s t o z a l u d n i e n i a w mieszkaniu, tzn. liczba nieszkacw, przypadajca na 1 izb. W miecie a znowu trzeba podkreli, e miasta polskie wielokrotnie stoj gorzej anieli miasta obce rednia (we wszystkich miastach) na 1 izb wynosi 2 mieszkacw, na wsi za 3,1. Teszcze gorzej ten rachunek wypada, jeeli wemiemy pod lwag mieszkania 1-izbowe, bo w miecie mieszka 3,9 mieszkacw w mieszkaniu 1-izbowych, a na wsi 4,8.

Potrzebny kapita budowlany na wsi.

Na podstawie oszacowania Instytutu Puawskiego Polska pod wzgldem wyposaenia w kapita budowlany na wsi przedstawia obraz bardzo niejednolity.

Jeeli w woj. poznaskim na 1 ha uytkw wypada z 1.049 kapitau budowlanego, to w woj. warszawskim ju tylko z 535, a w woj. woyskim z 379.|| Gdybymy zatem jako cel postawili sobie docignicie pod wzgldem stanu zabudowa wiejskich caoci Polski do 'Poznaskiego i przyjli tylko poow otrzymanej sumy to jiitak wypadoby, e trzeba zainwestowa w wie polsk koo z 5 mild. A nawet gdybymy jako poziom porw

nawczy przyjli woj. warszawskie, to i w tym wypadku wypadnie suma okoo z 1 mild.

e wie odczuwa pilnie potrzeb poprawy stanu zabudowy, to mona wnioskowa, i w latach kryzysowych wydatki na budynki wzrosy (z 8,55% do 8,97%), guy rwnoczenie wydatki na inwentarz martwy spady z 8 ,8 6 % do 4,73%.

Kredyty na budownictwo wiejskie.

Wiejskie budownictwo byo i jest kredytowane w rozmaitej formie i z rozmaitych rde.

Jeeli idzie o oglne kredytowanie wsi, to zaczo si ono od roku 1937. S to kredyty rozprowadzane przez spdzielnie kredytowe za porednictwem Centralnej Kasy Spek Rolniczych.

Kredyty te wynosiy:

w r. 1936/37 z 2 miln. 1937/38 5 1938/39 6,3

Oddzieln kategori budownictwa wiejskiego stanowi zabudowa osad z parcelacji rzdowej, prowadzona obecnie na terenie 3 wojewdztw: pomorskiego, poznaskiego i tarnopolskiego. ,

Akcja ta jest finansowana z Funduszu Obrotowego Reformy Rolnej w postaci udzielania kredytu. Na zabudow wasn osad wydano z Funduszu dotychczas z gr z 58 miln. Do tego dochodz zapomogi, ktre w pewnym czasie byy dawane rwnie z Funduszu Obrotowego osadnikom wojskowym, tzw. zapomogi budulcowe, na ogln kwot z 4.432 tys. Tu jeszcze naleaoby doliczy zabudow, ktr prowadzi na bardzo ma skal Pastw. Bank Rolny na osadach, tworzonych ponad z 1 miln. W sumie na zabudow osad wydalimy dotychczas z gr z 64 miln. Wzrost iloci osad, zabudowanych przez Pastwo, zaczyna si dopiero w 1935/36 r. Liczba ich wzrasta z 851 w 1935/36 r. do 1.103 w 1936/37 r. i 1.666 w 1937/38 r.; w obecnym roku z F. O. R. R. wybudowano 1.762 osady.

Jednoczenie Pastw. Bank Rolny pobudowa 349 osad tak, ,e dotychczas mniej wicej 6 % 7 tys. osad jest pobudowanych i oddanych osadnikom.

Druga akcja budowlana, zwizana te tylko z pewn kategori rolnikw, ale o wiele liczniejsz ni osadni

cy to akcja udzielania kredytw przy komasacji na przenoszenie budowli.

W sumie z Funduszu Obrotowego Reformy Rolnej udzielono na ten cel poyczek na kwot ponad z 50 miln., przy czym w ostatnim roku wydano na ten cel z 4 miln. przy penej wiadomoci, e suma ta jest daleka od moliwoci zaspokojenia napywajcych da.

Wreszcie, prowadzona jest jeszcze jedna akcja, ktrej, niestety, cyfrowo uj nie moemy. Chodzi o udzielane przez Fundusz Obrotowy Reformy Rolnej poyczki inwestycyjne dla uczestnikw parcelacji prywatnej. Chocia przy poyczkach tych nie obowizuj adne specjalne zastrzeenia co do rodzaju inwestycyj (zakupno ziemi, inwentarza itd.), niewtpliwie cz powyszych kredytw posza rwnie na budynki. W sumie, Fundusz Obrotowy Reformy Rolnej wyda na takie poiyczki inwestycyjne ok. z 100 miln. Do dowolnie mona przyj, e ok. 30% tych poyczek, tj. ok. z 30 miln., obracali parcelanci na zabudow.

Dalsze potrzeby.

Jeeli chodzi o powszechn potrzeb poprawienia i miesz ka i budynkw gospodarskich dla wszystkich rolnikw, to zapotrzebowanie wyraa si tu sum z 5 mild.

Jakie s potrzeby dalsze w zakresie budownictwa osadniczego? Miernikiem jest tu zapas ziemi, jakim prawdopodobnie bdziemy dysponowali na parcelacj rzdow. Odliczajc to, co bdzie rozparcelowane w drodze prywatnej i w drodze parcelacji ssiedzkiej na cele upenorolnienia, moemy przyj do cile, e na terenie wymie

nionych 3 wojewdztw bdziemy dysponowa do koca wykonania obecnie obowizujcej ustawy o reformie rolnej 284 tys. ha, z czego tworzc redi)io 9-hektarowe go-, spodarstwa mniejsze w tarnopolskim, wiksze na za chodzie utworzymy 31,6 tys. nowych osad. Przyjmujc jako koszt zabudowy, oparty na dowiadczeniu lat ostatnich, kwot z 8 % tys. na 1 osad, otrzymamy, e do koca caej akcji osadniczej potrzebujemy z 268 miln. Jeeli chodzi o okres wykonania omawianej akcji, to gdybymy zabudow prowadzili w tempie nieco szybszym ni w ostatnim roku, tzn. gdybymy budowali rocznie ok. 2 tys. osad, to bez specjalnie tworzonego aparatu technicznego potrzeba na to jeszcze 14 lat.

Jeeli chodzi o przeniesienie budowli przy komasacji, tc. take z du doz dokadnoci moemy obliczy tu potrzeby, ktre si wyraaj w udzielaniu drobnych poyczek dla gospodarstw, przenoszcych swoje budowle. Liczc, e % cz gospodarstw, komasowanych potrzebuje przeniesienia budynkw, dochodzimy do wniosku, e bdzie to liczba 413 tys. gospodarstw. Liczc, .e na 1 gospodarstwo potrzeba ok. z 500 poyczki, dochodzimy do wniosku, e z 200 miln. wyczerpaoby t akcj bez radykalnej zmiany jej obecnego charakteru.

Poniewa za komasacj chcemy skoczy w cigu 10 11 lat, w cigu tego samego czasu musimy mie do dyspozycji wspomniane z 200 miln., aby potrzeby komasacyjm- budowlane zaspokoi.

W zakresie potrzeb budowlanych przy parcelacji prywatnej przyj mona, i okoo 2 tys. nowych gospodarstw zapoyczy si na zabudow. Liczc po z 2 tys. na gospodarstwo, otrzymujemy z 40 miln., potrzebnych na ten cel.

In. PIOTR ZAREMBA.

BETONOWY BASEN OZDOBNY W PARKU KASPROWICZA W POZNANIU

Pozna oddawna odczuwa brak duego nowoczesnego parku. Miasto posiadajce znaczn ilo zieleni publicznej, rozproszonej po wszystkich dzielnicach, nie miao dotd reprezentacyjnego ogrodu, ktryby by miejscem wypoczynku dla tumw, spragnionych szerokiej przestrzeni i perspektywy bez potrzeby zamiejskich wyjazdw.

Silny rozwj zachodnich dzielnic miasta po okresie Powszechnej Wystawy Krajowej z 1929 roku grozi zabudow terenw byego dziau Rolniczego Wystawy. Szczliwym trafem tereny te byy w caoci wasnoci miasta, ktre nie zawahao si przeznaczy je na olbrzymi park, o nowoczesnych zaoeniach. W chwili obecnej park ten, noszcy nazw Parku Kasprowicza jeszcze nie jest ostatecznie ukoczony: realizacja jego trwa od 3 lat i w jesieni biecego roku bdzie prawdopodobnie oddany do uytku.

Jednym z gwnych motyww dekoracyjnych parku jest woda. Niestety pooenie Parku Kasprowicza nie pozwalao na wykorzystanie naturalnych biegw wd. Tote w czci reprezentacyjnej zaprojektowano basen ozdobnyo znacznych wymiarach, podkrelajcy swym wyduonym ksztatem poprzeczn o ukadu parku.

Konieczno skrcenia do minimum (wobec spnionej pory roku) czasu wykonania basenu spowodowaa zaprojektowanie niektrych jego szczegw w sposb odbiegajcy od szablonu, co rwnie w wybitnej mierze przyczynio si do potanienia kosztw budowy.

Basen posiada ksztat wyduonego prostokta, o wymiarach maksymalnych 16 X 68 m. Gboko waha si od 1.48 do 1.85 m w czci gbokiej oraz 1.05 do 1.15 w czci pytkiej. Dno paskie, o spadku jednostronnym l c/f w kierunku duszej osi.

Wymiary rzutu poziomego oraz uksztatowanie fontanny kaskadowej podyktowane zostay koniecznoci zachowania proporcji midzy innymi elementami parku, skomponowanymi w cisym zwizku z basenem. Budow rozpoczto 15 wrzenia 1938 r. prace betonowe ukoczono 1 grudnia 1938.

D n o b a s e n u wykonano z oddzielnych pyt betonowanych na miejscu o wymiarach 3.07 X 3.07 m. Wyjtkowo korzystne warunki terenowe pozwoliy na wykonanie pyt niezbrojonych, jedynie przedzielonych fugami dylatacyjnymi. Na glinianym, zwizym podou usypano i ubito rcznie 5 cm warstw podsypki piaskowej ze red- niaziarnistego piasku. Bezporednio po ubiciu i silnym zwileniu wod warstwy piaskowej uoono i ubito warstw betonu wirowego o stosunku 300 kg cementu wysokowar- tociowego (marki Wysoka) na 1 m5 wiru, po czym, ja ko grn warstw pyty, uoono 3 cm betonu wykonanego z 350 kg cementu Siccofix (Goleszw) na 1 m* przesianego wiru. Grna warstwa nie podlegaa ubijaniu, lecz jedynie wygadzeniu drewnianymi profilami bezporednio po naoeniu wieego betonu.

Rys. 1. P rzekr j fu g i midzy p y tam i dna basenu.

Specjaln uwag powicono wykoczeniu f u g d y l a t a c y j n y c h midzy pytami dna (Rys. 1). Na wspomnianej wyej podsypce piaskowej uoono wskie pasy papy dachowej w linii fug dylatacyjnych. Listwami drewnianymi uzyskano wymagany ksztat fugi, ktr, wykorzystujc rzadkie w jesieni dni soneczne, zalano asfaltem Polmin Izolator I I I " do wysokoci 2,5 cm poniej grnego poziomu pyty. W celu umoliwienia masie asfaltowej wykonywania ruchw pionowych wypeniono pozosta cz fugi lunie uoonym smoowanym sznurem konopnym. Charakter ozdobny basenu nie pozwrala na pozostawienie na dnie czarnej kraty w linii fug dyla

tacyjnych, wobec czego fugi wypeniono na gboko 1 cm _zapraw cementow. Celem zwikszenia szczelnoci dna, zastosowano podwjne smarowanie szkem wodnym (38 BtO" Be) po upywie 10 15 dni od chwili zabetonowania.

c i a n y b o c z n e wykonano jako pene betonowe Imury oporowe, przedzielone fugami dylatacyjnymi co |15 17 m. Fugi te wypeniono warstw asfaltu nalepianego w stanie gstaw'o-pynnym pod postaci cienkich .taf- lli wycinanych na ksztat przekroju muru. Po zabetonowaniu drugiego odcinka ciany bocznej, zewntrzn cz asfaltu w fugach sztucznie ogrzano, przesuwajc wTzdu fugi rozpalone do czerwonoci elazo paskie. Wewntrzn powierzchni muru gadko otynkowano z tym, e celem uniknicia pkania tynku, umieszczono wzdu linii fug cienkie paski papy oddzielajce poszczeglne poacie tynku.

W projekcie basenu naleao uwzgldni rwnie moliwo parcia lodu w zimie na ciany boczne. Aby parcie to moliwie zmniejszy oraz umoliwi posuwanie si lodu w gr przewidziano wykonanie obwodowej rynny lodowej, o ciankach nachylonych pod ktem 45". Celem uniknicia optycznie przykrego wraenia dugiej, niczym nie przerwanej i gbokiej wnki zastosowano w odstpach jednometrowych rodzaj cianek poprzecznych podpieraj- jcych ozdobne grne pyty korony basenu. Z uwagi na koczcy si ju sezon budowlany i zwizan z tym konieczno przyspieszenia tempa prac betonowanie na miejscu rynny lodowej i cianek poprzecznych nastrczaoby powane trudnoci. Ponadto wykonanie skomplikowanego szalowania na dugoci 146 m w znacznym stopniu podroyoby koszta budowTy nie dajc jednoczenie gwarancji dokadnego wykonania i wykoczenia. Wzgldy te skoniy do zbudowania rynny lodowej z gotowych e l e m e n