PRZEGLĄD UNIWERSYTECKI Pismo Uniwersytetu Wrocławskiego

Nr 4 (27)

Rok IV kwiec ień

1998

Cena 1 zł

ISSN 1425-798X

Wiceminister Edukacji Narodowej prof. Jerzy Zdrada na Uniwersytecie Wrocławskim fot. J.Katarzyński

16 PRZEGLĄD UNIWERSYTECKI 2

23 marca 1998 roku ukonstytuowała się w Poznaniu Uniwersytecka Komisja Akredytacyjna w składzie: • prof.dr hab. STANISŁAW CHWIROT (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu) - przewodniczący • prof.dr hab. JOACHIM CIEŚLIK (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu) - zastępca przewodniczącego • prof.dr hab. WOJCIECH WITKOWSKI (Uniwersytet im. M.Curie-Skłodowskiej w Lublinie) - zastępca przewodniczącego • prof.dr hab. WIESŁAW P U Ś (Uniwersytet Łódzki) • prof.dr hab. JANUSZ GRZELAK (Uniwersytet Warszawski) • prof.dr hab. ZOFIA RATAJCZAK (Uniwersytet Śląski) • dr MIROSŁAW KRAJEWSKI (Uniwersytet Gdański) • prof.dr hab. KRYSTYNA BORECKA (Uniwersytet Opolski) • prof.dr hab. ZDZISŁAW CHMIELEWSKI (Uniwersytet Szczeciński) • prof.dr hab. TADEUSZ M A R E K (Uniwersytet Jagielloński) • prof.dr hab. ZDZISŁAW LATAJKA (Uniwersytet Wrocławski) • prof.dr hab. MICHAŁ GNATOWSKI (Uniwersytet w Białymstoku) • ks.prof.dr hab. ANDRZEJ SZOSTEK (Katolicki Uniwersytet Lubelski) • ks.prof.dr hab. KAZIMIERZ KLOSKOWSKI (Akademia Teologii Katolickiej) • ks.prof.dr hab. ŁUKASZ KAMYKOWSKI (Papieska Akademia Teologiczna) • Sekretarzem U K A został prof.dr hab. M A C I E J KOZIEROWSKI Z Wydziału Fizyki U A M .

• Okres zajęć dydaktycznych (semestr zimowy) -01.10.1998 - 27.01.1999 • Dni rektorskie - 02.11.1998 • Ferie zimowe - 23.12.1998 - 31.12.1998 • Sesja egzaminacyjna po semestrze zimowym -28.01.1999 - 17.02.1999 • Okres zajęć dydaktycznych (semestr letni) -18.02.1999

- 09.06.1999 • Ferie wiosenne - 02.04.1999 - 07.04.1999 • Dni rektorskie (Juwenalia) - 13.05.1999 • Sesja egzaminacyjna po semestrze letnim -10.06.1999 - 27.06.1999 • Sesja egzaminacyjna jesienna -13.09.1999 - 25.09.1999

• Stanowisko profesora zwyczajnego otrzymali: 1 kwietnia 1998r.

prof.dr hab. LECHOSŁAW LATOS-GRAŻYŃSKI Z Wydziału Chemii, prof.dr hab. MARIAN SURMACZYŃSKI Z Instytutu Socjologii, prof.dr hab. TADEUSZ ŻABSKI Z Instytutu Filologii Polskiej.

• Tytuł profesora z rąk Prezydenta RP 17 kwietnia 1998r. otrzymali: prof.dr hab. PIOTR GARBACZEWSKI Z Instytutu Fizyki Teoretycznej prof.dr hab. ARKADIUSZ KOZUBEK Z Instytutu Biochemii i Biologii Molekularnej prof.dr hab. TERESA OBERC-DZIEDZIC Z Instytutu Nauk Geologicznych prof.dr hab. EUGENIUSZ UCHEREK Z Instytutu Filologii Romańskiej

• Stopień doktora habilitowanego otrzymali: 23 lutego 1998 r.

dr HANNA ELŻBIETA JAŃSKA Z Instytutu Biochemii i Biologii Molekularnej dr habilitowana nauk biologicznych w zakresie biochemii, na podstawie pracy Organizacja i zmienność genomu mitochondrialnego roślin wyższych.

30 marca 1998 r. dr ZBIGNIEW F R A S Z Instytutu Historycznego dr nauk humanistycznych w zakresie historii Polski i powszechnej XIX w., na podstawie pracy Demokraci w życiu politycznym Galicji w latach 1848-1873.

Numer 4

Numer 4 PRZEGLĄD UNIWERSYTECKI 3

dr MAREK ZYBURA Z Instytutu Filologii Germańskiej dr habilitowany nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa, na podstawie pracy August Scholtis. Leben-Werk-Wirkung.

• Stopień doktora otrzymali: 27 lutego 1998 r.

mgr BOGUSŁAW PAŹ z Instytutu Filozofii dr nauk humanistycznych w zakresie filozofii, na podstawie pracy Problematyka pierwszych zasad (prima principia) w ontologii Christiana Wolffa. Promotor: prof.dr hab. Karol Bal

18 marca 1998 r. mgr MAŁGORZATA PROKOSZ Z Instytutu Pedagogiki dr nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki, na podstawie pracy Aktywność społeczna młodzieży szkół średnich w środowisku wielkomiejskim. Promotor: prof.dr hab. Krystyna Ferenz

26 marca 1998 r. mgr DANIEL KROWARSCH, doktorant w Instytucie Biochemii i Biologii Molekularnej dr nauk biologicznych w zakresie biochemii, na podstawie pracy Wpływ podstawień aminokwasowych w pozycji Pi inhibitora BPTI na jego stabilność konformacyjną i energię oddziaływania z wybranymi proteazami serynowymi. Promotor: prof.dr hab. Jacek Otlewski

30 marca 1998 r. mgr PIOTR LISOWSKI Z Instytutu Nauk Administracyjnych dr nauk prawnych w zakresie prawa administracyjnego, na podstawie pracy Szkoła samorządowa jako zakład administracyjny. Promotor: prof.dr hab. Jan Boć

• Od 11 lutego 1998 r. prof. LUDWIK TURKO Z Instytutu Fizyki Teoretycznej UWr. sprawuje funkcję pełnomocnika prezydenta Wrocławia do spraw kontaktów z wyższymi uczelniami oraz wrocławskim środowiskiem naukowym. Prezydent Bogdan Zdrojewski, doceniając rolę spełnianą przez środowisko akademickie Wrocławia w utrzymaniu i wzmacnianiu metropolitalnego charakteru naszego miasta, powołał swojego pełnomocnika do kontynuacji bieżących roboczych kontaktów z wrocławskimi wyższymi uczelniami oraz wrocławskim środowiskiem naukowym.

• 21 marca 1998 r. w sali Wielkiej Zamku Królewskiego w Warszawie stypendia krajowe Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej na rok 1998 otrzymało 4 młodych naukowców z Uniwersytetu Wrocławskiego:

ŁUKASZ KAMIŃSKI - historyk, TOMASZ MAŁYSZEK - germanista, MIROSŁAW WĄSIK - geolog ANDRZEJ ŻUK - matematyk.

W ciągu 4 lat Fundacja przyznała 415 stypendiów (na 1495 zgłoszeń), w tym ok. 85 proc. pracownikom i doktorantom wyższych uczelni. Największą liczbę stypendiów FNP uzyskały dotychczas w kolejności: Uniwersytet Jagielloński (55), Polska Akademia Nauk (52), Uniwersytet Warszawski (49), Politechnika Warszawska (24), Uniwersytet Gdań-ski (20), Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu (18), Uniwersytet Wrocławski (16), Uniwersytet Adama Mickie-wicza w Poznaniu (15). Pełna informacja o programach oraz o sposobie przygotowywania i składania wniosków jest dostępna w Dziale Nauki UWr. lub pod adresem: Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej, 02-548 Warszawa, ul. Grażyny 11, tel/fax 845-40-54, 845-11-82, e-mail: fnp@fnp.org.pl. O Fundacji w Internecie: http://www.fnp.org.pl.; http://sunsite.im.edu.pl./FNP.

• 6 kwietnia 1998 r. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji przyznał nagrodę zespołową za publikację pt. Atlas Śląska Dolnego i Opolskiego wydaną przez Uniwersytet Wrocławski. Nagrodę Ministra otrzymał zespół w składzie:

prof.dr hab. WŁADYSŁAW PAWLAK mgr ROBERT W E R S m g r ROBERT ANTOSZEK m g r ROBERT WOJNIAK m g r JANINA PAWLAK m g r GRZEGORZ WYSOCKI MARCIN PAWLAK

• W wyniku konkursu im. Romana Gąsowskiego "Zbrodnie stalinowskie popełnione na ludności cywilnej" I nagrodę w wysokości 2,5 tysiąca zł, ufundowaną przez córkę p. R. Gąsowskiego, prof. Annę R. Dadlez z Saginaw Valley State University (USA), przyznano mgr. TADEUSZOWI BALBUSOWI, doktorantowi z Wydziału Nauk Historycznych i Pedago-gicznych UWr., za pracę magisterską pt. "Ludwik Marszałek "Zbroja" (1912 - 1948)", zarys biografii w trzech tomach, powstałą pod opieką prof. Marka Czaplińskiego z UWr. Uroczystość wręczenia nagrody przez fundatora, prof. Anna Dadlez, odbędzie się 5 maja br. w sali Senatu UWr.

3

PRZEGLĄD UNIWERSYTECKI

KRONIKA

• 10 marca '98 w Uniwersytecie Warszawskim odbyło się cykliczne posiedzenie Prezydium Konferencji Rekto-rów Akademickich Szkół Polskich, w czasie którego prze-wodniczący KBN, prof. Andrzej Wiszniewski, przedsta-wił projekty wzrostu nakładów finansowych na badania naukowe oraz omówił możliwość dalszego udziału polskich placówek naukowych w projektach badawczych finanso-wanych przez Unię Europejską (p.str. 10). Prezydium KRASP zwróciło uwagę na liczne przypadki powoływa-nia do służby wojskowej słuchaczy studiów doktoranc-kich w wyższych uczelniach, powodujące przerwanie toku studiów doktoranckich i osiąganie niekorzystnych wyni-ków końcowych. Prezydium KRASP upoważniło Rektora UW, prof. W. Siwińskiego, do przeprowadzenia rozmów w tej sprawie z władzami odpowiednich resortów, a prof. J. Woźnickiego, Rektora PW do zaproszenia na spotka-nie KRASP wicepremiera Leszka Balcerowicza. Tematem obrad byłaby m.in. wysokość nakładów finansowych na szkolnictwo wyższe. Prezydium dyskutowało i przyjęło projekt przedstawiony przez Komisję Legislacyjną KRASP, pod kierunkiem prof. J. Woźnickiego, pt. Model publicznej szkoły wyższej i jej otoczenia systemowego. Zasadnicze kierunki nowelizacji prawa o szkolnictwie wyższym, który przekazano Ministrowi Edukacji Naro-dowej do wykorzystania w pracach nad nową ustawą o szkolnictwie wyższym (założenia tego projektu - p. "PU" nr 3(26)). Po zakończeniu posiedzenia członkowie Prezy-dium KRASP wysłuchali w Auditorium Maximum UW przemówienia, które wygłosił Prezydent Republiki Cze-skiej, Vaclaw Havel. • W dniach 12-15 marca '98 na Uniwersytecie w Na-mur (Belgia) odbyło się 64. Zgromadzenie Konfederacji Konferencji Rektorów Unii Europejskiej. Polskę repre-zentował przewodniczący Konferencji Rektorów Akade-mickich Szkół Polskich, prof. Aleksander Koj. Obchodzo-no 25. rocznicę powstania konfederacji, która od roku 1996 nosiła nazwę "Liaison Committee ...". Na obradach zo-stała przedstawiona nowa organizacja UE na wzór Kon-federacji: "HUMANE", która będzie skupiać dyrektorów administracyjnych wyższych uczelni krajów Unii Euro-pejskiej i członków stowarzyszonych UE. Powołano tak-że grupę roboczą, która przeanalizuje propozycję ewen-tualnego połączenia CRE i Konfederacji. Prof. A. Koj po-informował o pracach nad nowym prawem o szkolnictwie wyższym w Polsce i o roli utworzonej niedawno Komisji Akredytacyjnej dla uniwersytetów. Omówiono również programy wymiany studentów i nauczycieli akademickich pomiędzy uczelniami z krajów Unii Europejskiej oraz członków stowarzyszonych. Rozważano rolę współfinan-sowania wymiany przez rządy poszczególnych krajów. Wspomniano o tzw. funduszu solidarności z krajami mniej gospodarczo rozwiniętymi. Przeprowadzono dyskusję nad programem SOKRATES. Prof. A. Koj podkreślił, że Pol-ska popiera ten program, który w przyszłości powinien przynieść dobre wyniki, jeśli będą zagwarantowane fun-dusze na wyjazdy studentów. • W dniach 31 marca - 5 kwietnia '98 z wizytą na Uni-wersytecie w Groningen przebywał Rektor UWr., prof. Ro-man Duda, wraz z delegacją uniwersytecką. Uniwersy-tet w Groningen uważany jest za jeden z czterech najlep-szych i najnowocześniejszych uniwersytetów holender-

skich. Znacznie wsparł on finansowo naszą uczelnię po klęsce powodzi. Nowoczesność Uniwersytetu przejawia się m.in. w funkcjonowaniu komórki utrzymującej żywy kontakt z absolwentami uczelni, w strukturze wydziało-wej zawierającej departamenty, np. Wydział Nauk Przy-rodniczych liczy 900 pracowników, obejmuje matematy-kę, fizykę, chemię, biologię i farmację z osobnymi zespo-łami dydaktycznymi i naukowymi. W świetle nowej usta-wy holenderskiej o szkołach wyższych władze wykonaw-cze, 3-osobowe University Board i 1-osobowo dziekan, mają bardzo duże uprawnienia decyzyjne. Wydział ma własny budżet i prowadzi samodzielną politykę kadrową i rzeczową, natomiast sprawy akademickie załatwiane są w departamentach. Nie ma odpowiednika naszej Rady Wydziału. Transfer and Liaison Group zajmuje się kon-taktami Uniwersytetu z otoczeniem gospodarczym i ad-ministracyjnym, wyszukując klientów, którym Uniwer-sytet może świadczyć usługi, przysparzając w ten sposób 30% budżetu uczelni. Science Park, który wyodrębnił się z małego sklepiku uczelnianego, będącego także począt-kiem Transfer and Liaison Group, ściśle współpracuje z Uniwersytetem, skupiając w 30 spółkach pracowników Uczelni i ludzi z zewnątrz. Park Technologiczny jest in-stytucją niezależną od Uniwersytetu, która zajmuje się produkcją wykorzystującą najnowsze osiągnięcia nauki. Bibliotekami wydziałowymi kierują dziekani, prowadząc politykę kadrową i zakupy, a jednostka centralna jedynie koordynuje i dokształca. Muzeum Uniwersytetu jest jed-nostką podległą Bibliotece Uniwersyteckiej. Zajmuje się gromadzeniem zbiorów i organizowaniem wystaw, wy-miennych z innymi uniwersytetami. • 14 kwietnia '98 w Warszawie rektorzy uniwersyte-tów i szkół pedagogicznych spotkali się z Ministrem Edu-kacji Narodowej, prof. Mirosławem Handke, który przed-stawił stan prac nad reformą edukacji i przekonywał ze-branych, że reformę należy przeprowadzić szybko. W po-łowie maja przedstawiony zostanie projekt reform zawie-rający podstawy programowe, programy wychowawcze i koncepcję bonu edukacyjnego jako sposobu finansowania szkół. Minister uznał, że najtrudniejszym obszarem re-formy edukacji jest kwestia przygotowania nauczycieli. Zaproponował więc rektorom przedstawienie własnych programów kształcenia i dokształcania nauczycieli, które jako zamówienia rządowe będą wykupywane przez MEN. Minister podkreślił, że nie będzie weryfikacji nauczycie-li, gdyż MEN opowiada się za pozytywną selekcją. Jedna ze zmian wprowadzona do wstępnej koncepcji reformy edukacji polega na tym, że od września 1999 r. pierwsza klasa gimnazjum będzie jeszcze w macierzystych podsta-wówkach. Gimnazja zostaną zorganizowane rok później, przy czym będzie można prowadzić w jednym budynku gimnazjum i liceum. Minister zapowiedział, że przygoto-wuje się projekt stażu dla kandydatów na nauczycieli, po którym byłby egzamin państwowy. W nowym programie nauczania wyodrębniono trzy przedmioty - język polski, matematyka i język obcy, które będą obowiązkowymi przedmiotami na maturze. • 19 kwietnia '98 w Uniwersytecie im. Adama Mickie-wicza w Poznaniu odbył się koncert finałowy I Festiwalu Chórów Uniwersyteckich "Universitas Cantat '98". Wspól-ne wykonanie przez wszystkie chóry "Litanii do Ducha

4 Numer 4

Numer 4 PRZEGLĄD UNIWERSYTECKI 5

Świętego" zakończyło trzydniowe koncerty chórów akademickich z całego kraju. W Festi-walu z sukcesem uczestniczyły dwa chóry na-szej Uczelni: Chór "Gaudium" pod dyrekcją Ala-na Urbanka i Żeński chór Akademicki Uniwer-sytetu Wrocławskiego pod dyrekcją Barbary Zathey, który zdobył uznanie za dobór reper-tuaru.

Delegacja Uniwersytetu Wrocławskiego na czele z Rektorem na Uniwersytecie

w Groningen. Od lewej dr Maria Misiewicz, kierownik Działu Nauczania. JM Rektor,

prof. Roman Duda, prof. Aleksandra Kubicz z Instytutu Biochemii i Biologii Molekularnej

i Jagoda Kraśniewska, kierownik Działu Współpracy z Zagranicą

Z OBRAD SENATU

8 kwietnia 1998r. Obrady Senatu odbyły się, na zaproszenie Dziekana, prof. Romualda Gellesa, w sali posiedzeń Wydziału Nauk Spo-łecznych przy ul. Koszarowej 3. Obradom przewodniczył Rektor, prof. Roman Duda.

* * *

W części roboczej Senat przyjął wniosek dotyczący • mianowania na stanowisko profesora zwyczajnego prof. dr. hab. Jerzego Jastrzębskiego w Instytucie Filolo-gii Polskiej. • mianowania na stanowisko profesora nadzwyczajne-go na stałe prof.dr. hab. Eugeniusza Ucherka w Instytu-cie Filologii Romańskiej. • mianowania na stanowisko profesora nadzwyczajne-go na czas nie określony: dr. hab. Michała Dąbka w Instytucie Psychologii, dr. hab. Józefa Kelery w Katedrze Kulturoznawstwa, dr hab. Anny Migoniowej w Instytucie Bibliotekoznaw-stwa. • przyjęcia opinii i podjęcia uchwały o nadaniu tytułu doktora honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego Panu Jerzemu Giedroyciowi. • uzupełnienia składu senackiej Komisji Nauczania o osobę prof.dr. hab. Mirosława Kutyłowskiego z Instytutu Informatyki. • utworzenia nowego kierunku studiów - ekonomia - w strukturze Wydziału Prawa i Administracji. • podjęcia uchwały odnośnie przechodzenia na emery-turę pracowników nie będących nauczycielami akademic-kimi z chwilą ukończenia przez nich wieku uprawniają-cego do nabycia emerytury.

Uchwała Senatu Uniwersytetu Wrocławskiego

Senat Uniwersytetu Wrocławskiego, w oparciu o upo-ważnienie zawarte w art. 48 ust.l pkt.l ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym (Dz.U. nr 65 poz. 385) podjął uchwałę w sprawie przyjęcia polityki dalszego zatrudniania pracowników nie będących nau-czycielami akademickimi, posiadającymi prawo do uzy-skania stałego źródła dochodu w postaci emerytury, którzy

osiągnęli wiek emerytalny (60 lat kobiety i 65 lat męż-czyźni).

Senat uznaje za zasadne rozwiązywanie z pracowni-kami, o których mowa wyżej, umów o pracę za zgodą stron lub za wypowiedzeniem i zatrudniania na ich miejsce przede wszystkim osób bezrobotnych, ze szczególnym uwzględnieniem absolwentów Uniwersytetu Wrocław-skiego.

Nie wyklucza się dalszego zatrudniania emerytów, wymaga to jednak każdorazowo zgody rektora.

Senat przyjął wniosek dotyczący • dopuszczenia do postępowania rekrutacyjnego kan-dydatów z zaświadczeniem "earl results" (matura mię-dzynarodowa). • zatwierdzenia opracowanego arkusza ocen pracy i protokołu egzaminu licencjackiego.

Senat wysłuchał informację w sprawie • pisma Metropolity Wrocławskiego, J.E. Ks. Kardyna-ła H. Gulbinowicza i JM Rektora Papieskiego Fakultetu Teologicznego, ks.prof. Ignacego Deca w sprawie włącze-nia Papieskiego Fakultetu Teologicznego w strukturę Uni-wersytetu Wrocławskiego (p. str. 6).

Uchwała Senatu Uniwersytetu Wrocławskiego

Po zaznajomieniu się z listem J.E.ks.Kardynała Hen-ryka Gulbinowicza, Arcybiskupa Metropolity Wrocław-skiego i Wielkiego Kanclerza Papieskiego Fakultetu Teo-logicznego, oraz ks.prof.dra hab. Ignacego Deca, Rektora Papieskiego Fakultetu Teologicznego, z dnia 25 marca 1998 roku, do Rektora i Senatu Uniwersytetu Wrocław-skiego - w sprawie przywrócenia Wydziału Teologii na Uniwersytecie Wrocławskim - Senat Uniwersytetu Wro-cławskiego upoważnia JM Rektora do przeprowadzenia rozmów ze stroną kościelną i Ministrem Edukacji Naro-dowej w sprawie warunków powołania Wydziału Teologii w oparciu o Papieski Fakultet Teologiczny. Wyniki tych rozmów, po zaopiniowaniu ich przez komisje senackie, będą mogły stanowić podstawę do podjęcia przez Se-

5

6 PRZEGLĄD UNIWERSYTECKI 6

nat stosownej decyzji.

• podwyżek wynagrodzeń osobowych od 1.04.1998 r. • działalności Centrum Badań Śląskoznawczych i Bo-hemistycznych.

Uchwała Senatu Uniwersytetu Wrocławskiego

Senat, po wysłuchaniu sprawozdania z działalności Centrum oraz zasięgnięciu opinii senackiej Komisji Orga-nizacji i Rozwoju, postanawia utrzymać Centrum jako jednostkę międzywydziałową z następującymi zmianami:

zobowiązuje się kierownika Centrum do redukcji budże-tu i zmniejszenia zatrudnienia; w miejsce dotychczas istniejącej Rady Naukowej powołu-je się nową, złożoną z przedstawicieli wydziałów biorą-cych udział w pracy Centrum; szczegółowe zmiany w zakresie roli i zadań Centrum wprowadzi nowe zarządzenie rektora; zobowiązuje się Prorektora ds. Nauki i Współpracy z Za-granicą do nadzoru wykonania tej uchwały i przedsta-wienia jej wyników do końca czerwca br.

• organizacji roku akademickiego 1998/99 (p. str. 2).

PAPIESKI FAKULTET TEOLOGICZNY

WE WROCŁAWIU

Magnificencjo. Wysoki Senacie'

Śląsku w powojennym 50-leciu" (7 Xli 1995), "Eucharystia w dziejach Kościoła na ziemiach polskich ZE szczególnym uwzględnieniem Śląska" (12-1J IM 19%), "Tendencje unijne w czasach nowożytnych'' (12 Xli 1996), "50-lccie powojennej działalności Wyższego Seminarium Duchownego we Wiocfawiu(l III 1997), "Kościół katolicki na Śląsku w okresie średniowiecza* (11 XII 1997), "Kościół wrocławski w okresie rządów kaid Melchiora Diepenbrocka (1845-1853)" (10 Ul 199g)

6 Zgodnie z zarządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 31 stycznia 19% r , Papieski Fakultet Teologiczny ma prawo do nadawania stopni naukowych doktora i doktora habilitowanego nauk teologicznych, dysponuje zatem odpowiednią kadrą naukowo-dydaktyczną, a lakze wystarczającą bazą lokalową

Zgłaszając wniosek o przywrócenie Wydziałowi Teologii miejsca na Uniwersytecie Wrocławskim, wyrażamy gotowość rzetelnego udziału w dalszym integrowaniu środowiska akademickiego w naszym mieście według tradycji universitatis scientiarum Przedstawiciele Papieskiego Fakultetu Teologicznego we Wrocławiu mogą, według trybu ustalonego przez Pana Rektora oraz Senat Uniwersytetu, składać szczegółowe wyjaśnienia oraz uczestniczyć w określaniu warunków niezbędnych do reaktywowania Wydziału Teologii w Uniwersytecie Wrocławskim.

Rektor prof dr hab Ignacy Dec i Rada Wydziału

Papieskiego Fakultetu Teologicznego we Wrocławiu

Henryk Kantyna! ĆuJbinowicz Arcybiskup MetropoiiiajftVrociaw$ki

Wielki Kanclerz Papieskiego fakultetu T̂ blogicznego we Wrocławiu

*

Wykonując życzenie Senatu JM Rektor prof. Roman Duda przekazał prof. Michałowi Sachanbińskiemu, prze-wodniczącemu senackiej Komisji Organizacji i Rozwoju, plik dokumentów związanych z inicjatywą przywrócenia na Uniwersytecie Wrocławskim Wydziału Teologii z proś-bą o przedstawienie ich Komisji i wypracowanie opinii.

Plik przekazanych materiałów zawiera: 1. List ks. Kardynała H. Gulbinowicza i ks. prof. dr. hab. 1.Deca z 25 marca br. 2. Uchałę Senatu z dnia 8 kwietnia br. 3. Wykaz samodzielnych pracowników naukowo-dydak-tycznych Papieskiego Fakultetu Teologicznego we Wro-cławiu. 4. Umowę między Przewodniczącym Konferencji Episko-patu Polski i Biskupem Opolskim a Ministrem Edukacji Narodowej w sprawie Wydziału Teologicznego Uniwersy-tetu Opolskiego.

* *

5. Regulamin-Statut Wydziału Teologicznego Uniwersy-tetu Opolskiego. 6. Odpis deklaracji watykańskiej z 22 lutego 1968r. po-wołującej Wrocławskie Studium Teologiczne. 7. Deklarację watykańską z 13 listopada 1972r. podno-szącą uprawnienia Papieskiegu Fakultetu Teologiczne-go-8. Umowę między rządem PRL a Konferencją Episkopa-tu Polski z 30 czerwca 1989r. regulującą status wyższych uczelni papieskich. 9. Biuletyn Papieskiego Fakultetu Teologicznego nr 7 (1996/97) zawierający m.in. informację o strukturze i ob-sadzie kadrowej Fakultetu. 10. List JM Rektora do ks. bpa Jeremiasza i ks. bpa Bo-gusza. 11. Projekt uchwały Senatu stanowiący podsumowanie dyskusji przeprowadzonej na forum Senatu w dniu 8 kwietnia br.

Numer 4

Numer 4 PRZEGLĄD UNIWERSYTECKI 7

Okazały budynek przy ul.Koszarowej 3, nowa siedziba Wydziału Nauk Społecznych, miejsce

obrad Senatu UWr.

na zaproszenie Dziekana prof. Romualda Gellesa

Senatorowie UWr. obradują w sali posiedzeń Wydziału Nauk Społecznych

fot. J.Katarzyński W przerwie obrad

7

8 PRZEGLĄD UNIWERSYTECKI 8

NOWI PROFESOROWIE

Prof. dr hab. TERESA OBERC-DZIEDZIC

z Instytutu Nauk Geologicznych

Urodziła się 15 października 1940 roku w Jaśle. Studia ukoń-czyła na Wydziale Nauk Przyrodni-czych UWr. w zakresie geologii.

Stopień doktora uzyskała w roku 1971 na podstawie pracy dok-torskiej pt. Badania petrotektonicz-

ne enklaw gnejsowych w granicie rumburskim, a stopień doktora habilitowanego w 1987 roku za dorobek naukowy i pracę habilitacyjną pt. Rozwój gnejsów i granitów wscho-dniej części krystaliniku izerskiego w świetle badań tekstury. Praca doktorska i habilitacyjna zostały wyróżnione nagro-dą Ministra Oświaty, Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Tech-niki. W roku 1992 powołana została na stanowisko profe-sora nadzwyczajnego w UWr.

Prof. Teresa Oberc-Dziedzic od roku 1963r. pracowała w Zakładzie Geologii Dynamicznej, a po reorganizacji od 1966 związana jest z Instytutem Nauk Geologicznych UWr.

Od początku swej działalności naukowej prof. Oberc-Dziedzic główny akcent kładzie na znajomość geologii utwo-rów krystalicznych Sudetów. Stąd w roku 1972 odbywa specjalistyczne Studium Podyplomowe z zakresu Minera-logii i Petrografii Surowców Mineralnych przy Wydziale Geologiczno-Poszukiwawczym Akademii Górniczo-Hutni-czej w Krakowie.

Prof. T. Oberc-Dziedzic jest autorką bądź współautor-ką 42 publikacji. Ponadto na jej dorobek naukowy składa się 13 opracowań o charakterze dokumentacji nie przezna-czonych do druku.

Profesor jako pierwsza usystematyzowała metamorfizm waryscyjski w Sudetach. Równolegle z wykonywaniem badań na obszarze krystaliniku izerskiego, prowadziła badania Wzgórz Strzelińskich i Wzgórz Lipowych, czego efektem jest także mapa geologiczna krystaliniku Wzgórz Strzelińskich. Tematyka opublikowanych prac wskazuje na zainteresowania pani profesor ukierunkowane na Sudety, a dotyczące geologii, tektoniki, makro- i mikropetrografii, mineralogii i geochemii skał krystalicznych.

Prof. Teresa Oberc-Dziedzic od 1990 roku jest kierow-nikiem Zakładu Geologii Fizycznej w Instytucie Nauk Ge-ologicznych UWr. W latach 1990 - 1996 pełniła obowiązki prodziekana ds. dydaktyki studentów geologii i geografii na Wydziale Nauk Przyrodniczych. Jako prodziekan brała udział w przygotowaniu i wdrożeniu studiów dwustopnio-wych i systemu punktów kredytowych na Wydziale Nauk Przyrodniczych. Od września 1996 roku jest dziekanem Wydziału Nauk Przyrodniczych.

W latach 1984 - 1987 była członkiem senackiej Komi-sji Dyscyplinarnej dla Studentów, a w latach 1990 - 1996 - członkiem senackiej Komisji Nauczania. W ostatnich la-tach uczestniczyła w przygotowaniu reformy programu nauczania na dwustopniowych studiach geologicznych. Przygotowała także program Studium Doktoranckiego w zakresie geologii.

Prof. Teresa Oberc-Dziedzic od blisko dziesięciu lat współpracuje z geologami z Uniwersytetu Blaise Pascal w Clermont - Ferrand i z geologami czeskimi z Geologickego Ustavu w Pradze. Jest członkiem komitetu redakcyjnego Acta Universitatis Wratislaviensis, Prace Geologiczno-Mi-neralogiczne. Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Geo-logicznego i członkiem Komisji Stypendium im. Krzyszto-fa Beresa (od 1991), przyznawanego przez to Towarzystwo, oraz członkiem Komisji Nauk o Ziemi Oddziału PAN we Wrocławiu.

Prof.dr hab. PIOTR GARBACZEWSKI

z Instytutu Fizyki Teoretycznej

i Urodził się 14 grudnia 1948 » roku w Opolu. Studia wyższe odbył

w latach 1966-1971 na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii UWr.

Stopień naukowy doktora uzy-skał w 1974 r. na podstawie roz-prawy doktorskiej pt. Metoda funk-

cjonałów tworzących w kwantowej teorii pól Fermiego, a stopień naukowy doktora habilitowanego w roku 1983 na podstawie rozprawy habilitacyjnej pt. O bozonowej pod-strukturze układów spinowych i femionowych. Stanowisko profesora nadzwyczajnego UWr. otrzymał w 1992r.

Specjalnością naukową prof. Garbaczewskiego jest dy-namika układów nieliniowych, analizowana w rozmaitych aspektach: pierwotnie w zakresie klasycznych i kwanto-wych modeli teorii pola, z naciskiem na pola spinowe i za-chowanie półklasyczne w sektorach solitonowych, a od 1986 roku zastosowanie metod analizy stochastycznej do bada-nia dynamiki układów nieliniowych o różnym stopniu zło-żoności (tzw. układy chaotyczne) oraz stowarzyszonych z

nimi układów liniowych. Z dorobku naukowego profesora można wyodrębnić spo-

śród ogółu 80 publikacji, 62 artykuły, monografię nauko-wą, 2 redakcje materiałów Szkoły Zimowej w Karpaczu (1991, 1995), ponadto 14 publikowanych wystąpień konfe-rencyjnych. Prof. Garbaczewski publikował swoje prace w znaczących czasopismach, m.in. Jurnal of Mathematical Physics, w Phisical Review (A, D, E) oraz w Psyhical Re-view Letters.

Prof. Piotr Garbaczewski przez jeden semestr w 1994 r. pełnił obowiązki zastępcy dyrektora Instytutu Fizyki Te-oretycznej ds. dydaktycznych, był członkiem komisji senac-kich do spraw bytowych i mieszkaniowych.

Rozprawa doktorska profesora została nagrodzona w 1975 roku indywidualną nagrodą Polskiego Towarzystwa Fizycznego, a uzupełniona o publikacje - nagrodą indywi-dualną III stopnia Ministra Szkolnictwa Wyższego. W 1986 roku profesor był też wielokrotnie nagradzany za osiągnię-cia naukowe nagrodami Rektora UWr. wszystkich stopni (I, II, III).

Do najważniejszych osiągnięć organizacyjnych prof. Garbaczewskiego należało organizowanie Szkół Fizyki Te-oretycznej oraz współtworzenie (z prof. A. Jadczykiem) Za-kładu Dynamiki Nieliniowej i Układów Złożonych w In-stytucie Fizyki Teoretycznej UWr.

Numer 4

PRZEGLĄD UNIWERSYTECKI 9

Prof. dr hab. ARKADIUSZ KOZUBEK

z Instytutu Biochemii i Biologii Molekularnej

Urodził się 5 lipca 1947 roku w Tarnowskich Górach. Studia wy-ższe ukończył na Wydziale Nauk Przyrodniczych UWr. w zakresie biochemii.

Stopień naukowy doktora uzy-skał w 1973 roku na podstawie

pracy Histony bogate w lizynę z różnych organów zwie-rzęcych. Efektem dalszych badań w 1985 roku była roz-prawa habilitacyjna pt. Oddziaływanie wybranych niei-zoprenolowych lipidów fenolowych z błonami biologicz-nymi, wydana w formie monografii w 1986 roku, stano-wiąca podstawę do uzyskania stopnia naukowego dokto-ra habilitowanego w zakresie biochemii. Stanowisko pro-fesora nadzwyczajnego na UWr. uzyskał w 1994r.

Zainteresowania naukowe prof. Kozubka dotyczą ak-tywności biologicznych i funkcji lipidów rezorcynolowych, jak również innych lipidów fenolowych.

Dorobek naukowy prof. Kozubka obejmuje 55 prac, z tego 52 doświadczalne i 3 prace przeglądowe, 2 patenty, 4 skrypty i 65 komunikatów. Niemal wszystkie prace do-świadczalne opublikowane zostały w międzynarodowych

czasopismach naukowych. Wyniki prac profesora mają znaczenie nie tylko poznawcze, są także ważne dla me-dycyny i farmacji, jak również dla gospodarki.

Od 1985 roku prof. Kozubek jest kierownikiem Pra-cowni Błon Biologicznych Zakładu Biochemii Genetycz-nej UWr., przemianowanej następnie na Zakład Lipidów i Liposomów. Pełnił funkcję zastępcy dyrektora Instytu-tu Biochemii ds. dydaktycznych. Uczestniczył w pracach trzech komisji senackich, był członkiem i przewodniczą-cym komisji rekrutacyjnych, od 1996 roku jest członkiem senackiej Komisji Kadr i Zatrudnienia. W latach 1976/80 i 1984/88 był Społecznym Inspektorem Pracy Instytutu Biochemii.

Prof. Kozubek ma doświadczenie w organizowaniu konferencji naukowych. Brał udział w organizacji XVIII i XXIX Zjazdów Polskiego Towarzystwa Biochemicznego (1981, 1993). Od 1994 roku wspólnie współorganizuje corocznie międzynarodowe sympozja W. Mejbaum - Kat-zenellenbogen's Seminars in Molecular Biology. Od 1996 roku przewodniczy międzynarodowemu komitetowi re-dakcyjnemu czasopisma Cellular and Molecular Biology Leters, stworzonego wespół z prof. A. Sikorskim i prof. A. Szopą.

Prof. Kozubek za osiągnięcia naukowe otrzymał w 1985 roku nagrodę Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższe-go oraz 17 nagród Rektora UWr. za osiągnięcia naukowe, dydaktyczne i organizacyjne.

Prof.dr hab. EUGENIUSZ UCHEREK

z Instytutu Filologii Romańskiej

Urodził się 28 kwietnia 1936 roku w Czechowicach. Studia wy-ższe odbył na Wydziale Filologicz-nym UWr. w zakresie filologii ro-mańskiej. Stopień naukowy doktora otrzy-

mał w 1972 roku na podstawie rozprawy doktorskiej pt La préposition â dans le syntagme nominal en français contemporain, a w roku 1984 stopień naukowy doktora habilitowanego w zakresie językoznawstwa romańskie-go na podstawie rozprawy habilitacyjnej pt. Francuskie odpowiedniki polskich przyimków lokatywnych w prak-tyce przekładowej. Praca doktorska i habilitacyjna zosta-ły wyróżnione nagrodą III stopnia Ministra Nauki, Szkol-nictwa Wyższego i Techniki. Stanowisko profesora UWr. otrzymał w 1991 roku.

Prof. Ucherek pracę w Uniwersytecie rozpoczął w Katedrze Językoznawstwa Ogólnego, po uzyskaniu stop-nia doktora przeszedł do Instytutu Filologii Romańskiej.

Zainteresowania naukowe prof. Ucherka obejmują prace z zakresu składni i semantyki porównawczej języ-ka francuskiego i polskiego oraz z zakresu językoznaw-stwa stosowanego translatoryki i dydaktyki. Koncentru-ją się one na problematyce przyimków (zarówno właści-wych, jak i wtórnych) w języku francuskim i polskim, w ujęciu kontrastywnym. Prof. Ucherek jest jedynym w tej dziedzinie w Polsce, tej klasy, specjalistą.

Dorobek naukowy profesora obejmuje 29 publikacji, w tym 4 pozycje książkowe, 24 artykuły i 1 recenzję. "Pol-

sko-francuski słownik przyimków" był trzykrotnie wyda-wany i liczy przeszło 25 arkuszy. "Francusko-polski słow-nik przyimków" jest dwukrotnie obszerniejszy (50 arku-szy). Słowniki te różnią się od słowników dwujęzycznych tym, że podają nie tylko inwentarz odpowiedników, ale także, w odrębnym komentarzu, warunki ich użycia, które należy rozumieć jako pewne wartości ekstrapolowane. Stanowią one novum metodologiczne i materiałowe w li-teraturze lingwistycznej.

Prof. Ucherek był organizatorem VI Konferencji Ję-zykoznawców - Romanistów w 1987 roku. Przez dwa lata hospitował kursy języka francuskiego w Towarzystwie Wiedzy Powszechnej, zaś po utworzeniu w Polsce sieci kolegiów językowych pełni funkcję opiekuna naukowego w Nauczycielskim Kolegium Języków Obcych w Często-chowie, uczestnicząc też w opracowaniu programu dla nauczania dwujęzycznego, zleconego przez tamtejsze Ku-ratorium Oświaty.

Prof. Ucherek jest członkiem Zespołu Wydawniczego serii Romanica Wratislaviensia. Był redaktorem pięciu tomów, współredaktorem dwóch. Od 1984 roku do końca 1996 roku był redaktorem - korespondentem międzyna-rodowego czasopisma romanistycznego "Revue Romane". W latach 1973 - 1976 pełnił funkcję zastępcy dyrektora instytutu. Od roku 1973 (z trzyletnią przerwą) pełnił funk-cję kierownika zakładu (najpierw Zakładu Językoznaw-stwa Romańskiego i Praktycznej Nauki Języka Francu-skiego, a obecnie Zakładu Językoznawstwa Francuskie-go.

Prof. Ucherek w latach 1986 - 1988 był członkiem Komisji Nauk Filologicznych Oddziału PAN we Wrocła-wiu, tę samą funkcję powierzono mu w kadencji 1996 -1998. Należy do Wrocławskiego Towarzystwa Naukowe-go oraz do Polskiego Towarzystwa Językoznawczego.

Numer 4

10 PRZEGLĄD UNIWERSYTECKI 10

SPOTKANIE PREZYDIUM K O N F E R E N C J I REKTORÓW AKADEMICKICH SZKÓŁ POLSKICH

z PRZEWODNICZĄCYM KOMITETU BADAŃ NAUKOWYCH, PROF. ANDRZEJEM WISZNIEWSKIM.

Prof. A. Wiszniewski, przebywając 10 marca w Uni-wersytecie Warszawskim, przedstawił wizję finansowa-nia badań naukowych przez KBN. W 1997 r. nakłady na badania naukowe stanowiły zaledwie 0,47 proc. PKB, tj. 2.400 min zł. Struktura wydatków przedstawiała się na-stępująco: 50 proc. - wydatki na działalność statutową, 18 proc. - na projekty badawcze (granty), 10 proc. - wy-datki na projekty celowe. W ubiegłym roku 72 proc. pra-cowników naukowych było zatrudnionych w szkołach wy-ższych, w jednostkach badawczo-rozwojowych (JBP) za-trudniono 21,5 proc. pracowników naukowych, a w pla-cówkach PAN - 6,5 proc. Środki na działalność statutową i badania własne były podzielone w następujący sposób: szkoły wyższe - 37 proc., jednostki PAN - 22 proc., JBR -41 proc. Środki na projekty badawcze, czyli typowe gran-ty, podzielono następująco: szkoły wyższe - 59 proc., jed-nostki PAN -13 proc., JBR - 27 proc. Fundusze na granty celowe zostały przyznane według proporcji: szkoły wy-ższe - 23 proc., jednostki PAN - 2 proc., JBR - 27 proc.

Minister A. Wiszniewski powiedział, że KBN oczeku-je wzrostu innowacyjności nauki oraz rozwoju konkuren-cyjności. Nadal będą finansowane te dziedziny, które wykazują największe osiągnięcia. Komitet będzie wspie-rał przedsięwzięcia związane z budową świadomości spo-łecznej oraz społeczeństwa obywatelskiego, a także pro-jekty ważne dla regionów i dla państwa. Popierane będą zamierzenia istotne dla rozwoju edukacji oraz dążące do zniwelowania rozbieżności pomiędzy nauką a naucza-niem.

W dalszym ciągu swojego wystąpienia minister Wi-szniewski scharakteryzował V Ramowy Program Unii Europejskiej. Fundusze Programu pochodzące z wpłat krajów Unii będą wynosiły około 14 -16 mld ECU. Wpła-ty Polski do tego funduszu w latach 1999 - 2002 wyniosą około 140 min ECU i będą wzrastać od 20 min ECU w

1999 r., do 50 min ECU w roku 2002. Polska otrzyma pewną zniżkę wpłat do wspólnego funduszu. Bardzo waż-nym zagadnieniem będzie w przyszłości konkurencyjność, w obrębie Unii Europejskiej, polskich szkół wyższych i innych jednostek badawczych w ubieganiu się o środki z V Programu UE. Preferowane będą projekty z następu-jących dziedzin: ekosystemy, społeczeństwo informacyj-ne, wzrost innowacyjności, wzmocnienie potencjału ludz-kiego. Właściwa informacja o warunkach ubiegania się o środki finansowe oraz o obszarach badawczych V Pro-gramu UE, będą stanowić ważną rolę w działalności KBN.

Minister A. Wiszniewski omówił także warianty wzro-stu nakładów na naukę. Pierwszy wariant - "optymistycz-ny" - zakłada wzrost nakładów do około 1 proc. PKB w roku 1999. Drugi wariant zakłada coroczny wzrost udziału nauki w PKB w perspektywie kilku lat, w następujący sposób: 1999 r. - 0,66 proc. PKB, 2000 r. - 0,89 proc. PKB, 2001 r. - 1,0 proc. PKB. W kwotach nominalnych, po uwzględnieniu wskaźnika inflacji, nakłady na naukę przedstawiałyby się następująco: 1999 r. - 3.500 min zł (z 2.400 min zł w bieżącym roku), 2000 r. - 5.300 min zł, 2001 r. - 7.340 min zł.

Przewodniczący KBN przedstawił nowy formularz do-tyczący kategoryzacji jednostek naukowych oraz wspo-mniał o projekcie nowelizacji ustawy o KBN w trzecim kwartale 1998 roku.

Minister A. Wiszniewski wyraził poparcie dla postu-latów dotyczących finansowania środowiskowych labora-toriów, wzrostu nakładów na granty promotorskie oraz finansowania usług sieciowych.

Minister zauważył, że środki na naukę ze źródeł po-zabudżetowych w Polsce wynoszą około 0,3 proc. PKB, podczas, gdy średnia takich nakładów w UE wynosi 1,2 -1,25 PKB.

SPOTKANIE PRZEWODNICZĄCEGO K B N , PROF. ANDRZEJA WISZNIEWSKIEGO Z E D I T H CRESSON,

KOMISARZEM U E .

Prof. A. Wiszniewski w siedzibie Unii Europejskiej w Brukseli 25 marca br. zapewnił panią komisarz Cresson, która jest odpowiedzialna m.in. za badania naukowe, in-nowację i edukację, o silnej woli rządu RP przystąpienia Polski do V Programu Ramowego Badań i Rozwoju Tech-nologii, którego budżet na lata 1999 - 2003 planowany jest, jak wspomniano powyżej, na 14 -16 mld ECU. Stro-na polska zadeklarowała swój udział finansowy, który po wynegocjonowanych obniżkach wyniesie w ciągu czterech lat około 140 min ECU.

Kwestią do dalszych negocjacji jest możliwość częścio-wego finansowania polskiej składki z funduszu PHARE, poparta przez Unię, oraz statusu polskich przedstawicie-li w Komitetach zarządzających programem. Przedsta-wiciele Unii postulują, aby polska strona miała status obserwatora (może zabierać głos, ale nie ma prawa gło-

sowania). Nasi przedstawiciele - choć byłby to precedens - starają się o uzyskanie statusu pełnoprawnych człon-ków.

Zdaniem prof. A. Wiszniewskiego uczestnictwo w V Programie Ramowym będzie wyzwaniem zarówno dla polskiej kadry naukowej występującej z projektami ba-dawczymi, jak i dla naszych przedstawicieli w progra-mach zarządzających, którzy będą musieli zdobyć właści-wą pozycję wśród kolegów z innych krajów. Doświadczenie wskazuje, iż nowi członkowie kolejnych ramowych programów w pierwszych latach nie potrafili tak przygotować aplikacji, by finansowanie ich badań przekraczało składkę, którą kraj uiścił. Minister Wiszniewski ma nadzieję, że Polska będzie tu chlubnym wyjątkiem.

Numer 4

DZIAŁALNOŚĆ KOMITETU BADAŃ NAUKOWYCH

PRZEGLĄD UNIWERSYTECKI 11

NEGOCJACJE W SPRAWIE PRZYSTĄPIENIA POLSKI DO U N I I EUROPEJSKIEJ

15 kwietnia br. w trakcie posiedzenia Komitetu Ba-dań Naukowych, przewodniczący KBN, prof. Andrzej Wi-szniewski poinformował, że rozpoczynają się negocjacje w sprawie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej obej-mujące 31 dziedzin.

Pierwszą z nich jest nauka, uznana za najlepiej przy-gotowaną i mogącą stworzyć pewien model negocjacji. Przewodniczącym zespołu ze strony polskiej będzie dr Jan Krzysztof Frąckowiak, podsekretarz stanu w Komitecie Badań Naukowych.

Pierwsza sesja robocza negocjacji w sprawie członko-stwa Polski w UE rozpoczęła się 27 kwietnia w Brukseli od oceny zgodności polityki państwa wobec nauki z usta-wodawstwem europejskim. Polska już pod koniec roku

przystąpi do V Ramowego Programu Badań Naukowych UE (V RP), który jest sercem polityki naukowej UE. W stosunku do PKB Polska wydaje jednak na naukę 2,3 razy mniej niż kraje "15" i często środki te są spożytko-wane mniej efektywnie.

Innym problemem jest słaby związek między prowa-dzonymi w Polsce badaniami a ich wykorzystaniem przez przedsiębiorstwa. Z tego powodu polski gospodarka jest mało innowacyjna, tym bardziej, że nakłady na badania naukowe i rozwój są wciąż ograniczone. W ubiegłym roku w naszym kraju przeznaczono około 0,85 proc. PKB na badania naukowe, z czego 0,47 pkt. proc. pochodziło z budżetu państwa, a 0,38 pkt. proc. z funduszu przedsię-biorstw.

ROZWÓJ BIOTECHNOLOGII W POLSCE.

Doświadczenia amerykańskie wskazują, że zastoso-wanie w przemyśle biotechnologii wymaga z jednej stro-ny ogromnego kapitału, ale też i generuje olbrzymie zy-ski. W Polsce fuzję biotechnologii z przemysłem hamuje przede wszystkim brak rozwiązań legislacyjnych. Z inicjatywy KBN oraz Fundacji na rzecz Rozwoju Ad-ministracji Publicznej ukazało się w wydaniu książko-

wym opracowanie pt. "Rozwój biotechnologii - projekt rozwiązań prawnych dotyczących stosowania genetycz-nie modyfikowanych organizmów", w którym przedsta-wiono także takie zagadnienia, jak: kierunki rozwoju bio-technologii, zagrożenia związane z jej rozwojem i stan-dardy bioetyczne.

LIST PROF. ANDRZEJA KAJETANA WRÓBLEWSKIEGO SKIEROWANY DO ŚRODOWISKA AKADEMICKIEGO

"Gazeta Wyborcza" opublikowała ostatnio list prof. Andrzeja Kajetana-Wróblewskiego, fizyka, poprzedniego rektora Uniwersytetu Warszawskiego skierowany 16 kwietnia '98 do środowiska akademickiego: "Szanowni Państwo,

Chcę się ze wszystkimi podzielić bardzo smutną wia-domością. Dziś na posiedzeniu KBN profesor Wiszniew-ski, Przewodniczący KBN, zaznajomił wszystkich z tzw. średniofalową strategią rozwoju Polski, przedstawioną na posiedzeniu rządu przez ministra finansów Leszka Bal-cerowicza.

Strategia ta ma polegać na tym, że jeszcze przez na-stępne trzy lata nakłady na naukę mają pozostać na nie-zmiennym poziomie 0,47 proc. PKB. Podobnie zamrożo-

ne mają zostać nakłady na szkolnictwo wyższe na pozio-mie 0,83 proc. PKB.

Prof. Wiszniewski jest tym zamiarem przerażony, podobnie jak Minister Edukacji, profesor Handke. Wcze-śniej były słuchy, że minister Balcerowicz chciał na 1999r. dalszego obniżenia procentu PKB na naukę (nawet do 0,4 proc.). Może więc należy się cieszyć, że od tego zamia-ru odstąpił?

(...) Obniżenie nakładów z 0,51 proc. PKB w 1997r. do 0,47 proc. PKB w 1998r. Balcerowicz tłumaczył tym, że taki budżet został przygotowany przez poprzednią koali-cję i że nie ma czasu na zmiany. Teraz wyraźnie jednak polubił ten plan zamordowania nauki w Polsce.

Przykro mi, że jestem zwiastunem złych wieści."

WIZYTA WICEMINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ d/s SZKOLNICTWA WYŻSZEGO PROF. JERZEGO ZDRADY

W UNIWERSYTECIE WROCŁAWSKIM

Wiceminister Jerzy Zdrada na spotkaniu z Kolegium Rektorsko-Dziekańskim w sali Senatu 9 kwietnia br., poinformował o dotychczasowych działaniach i zamierze-niach resortu w sprawach legislacyjnych i finansowych.

Rezolucja Sejmowa z 1995 roku o udziale nauki w PKB w wysokości 1 proc. i szkolnictwa wyższego na poziomie 2 proc. PKB, skłoniła władze rządowe do opracowania programu, który okazał się nieprzydatny, ponieważ nie zawierał wskaźników, umożliwiających jego realizację.

Pierwsze prace nad zmianami w szkolnictwie wyższym podjął Zespół prof. J. Osiowskiego, z ramienia Rady Głów-

nej Szkolnictwa Wyższego. Opracowanie to zostało wy-korzystane przez zespół prof. J. Woźnickiego w ramach Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich do stworzenia dokumentu "Model publicznej szkoły wyższej i jej otoczenia systemowego.", zawierającego zasadnicze kierunki nowelizacji prawa o szkolnictwie wyższym, pod-danego aktualnie dyskusji środowiskowej, (p. "PU" nr 3 (26)).

Projekt roboczy nowej ustawy o szkolnictwie wyższym będzie dyskutowany w maju br. przez ekspertów mini-sterialnych i Radę Ministrów, a do dyskusji publicznej

Numer 4

12 PRZEGLĄD UNIWERSYTECKI 12

oddany zostanie we wrześniu - październiku br. Nowa ustawa o szkolnictwie wyższym może zostać uchwalona przez Sejm z początkiem przyszłego roku.

Wiceminister J. Zdrada omówił główne postulaty do nowej ustawy o szkolnictwie wyższym. Postuluje się: • przejęcie przez Ministerstwo Edukacji Narodowej wszystkich szkół m.in. medycznych i artystycznych, bę-dących dotychczas w innych resortach; • uprawnienie szkół wyższych do samodzielnego decy-dowania o podziale dotacji; • możliwość elastycznej polityki płacowej poprzez odej-ście od pensum i przejście do kontraktowania usług dy-daktycznych; • ograniczenie wieloetatowości przez stymulację finan-sową i odpowiednie zapisy w ustawodawstwie szkolnic-twa wyższego; • zwiększenie uposażeń akademickich na poziomie wie-lokrotnego średniego uposażenia krajowego w wyniku zniesienia pensum i wprowadzenia rygoru jednoetatowo-ści; • uproszczenie drogi awansu akademickiego poprzez nadawanie stanowiska profesora uniwersyteckiego po uzyskaniu stopnia doktora habilitowanego oraz stanowi-ska profesora zwyczajnego po otrzymaniu tytułu profeso-ra; • utworzenie Akademickiej Komisji Akredytacyjnej, ma-jącej na celu ocenę i czuwanie nad wysokim poziomem kształcenia i funkcjonowania uczelni, mającej wpływ na poziom finansowania szkoły wyższej (system oceny po-szczególnych kierunków studiów pozwoli na zachowanie wysokich standardów jakości kształcenia); • tworzenie państwowych wyższych szkół zawodowych jako wyjście na przeciw potrzebie edukacyjnej (w ciągu ostatnich 8 lat w Polsce wykształcenie wyższe osiągnęło 6 proc. społeczeństwa, w 1998 r. planuje się podnieść ten poziom do 7,2 proc. - przy średnim europejskim poziomie wykształcenia równym 25 proc.). W budżecie MEN na uruchomienie pierwszych dziesięciu wyższych szkół za-wodowych zarezerwowano 10 min złotych (wyższe szkoły zawodowe powstaną m.in. w Legnicy i Jeleniej Górze); • potraktowanie Państwowego Funduszu Pożyczkowe-go dla Studentów jako systemem pomocy materialnej. Dla 20 tysięcy studentów Warszawy i Poznania przeznaczo-no sumę 31 min zł na udzielenie pożyczek w okresie od października do grudnia br. Do roku 2000 system pożycz-kowy obejmie wszystkie uczelnie w kraju. Fundusz Po-życzkowy pozwoli MEN na powszechne zapewnienie do-stępności kształcenia, łącznie z doktoratem, jako ostat-nim etapem studiów w planowanej reformie edukacji.

Wiceminister Jerzy Zdrada poinformował, że postulo-wany w 1995 roku udział szkolnictwa wyższego w PKB na poziomie 2 proc., zrealizowany został w 1998 r. na poziomie 0,83 proc. PKB. W projekcie budżetu na 1999 rok Ministerstwo Edukacji Narodowej zaproponowało udział szkolnictwa wyższego na poziomie 1 proc. w PKB, czyli wzrost o 0,17 proc., co oznacza 20 proc. wzrost bu-dżetu szkół wyższych. Bez tego wzrostu nie będzie możli-we utrzymanie wyższych szkół zawodowych i podniesie-nie uposażeń w szkolnictwie wyższym. Obecne wynagro-dzenia pochłaniają 80 proc. dotacji.

W złożonym 7 kwietnia br. Radzie Ministrów projek-cie budżetu na 1999 rok MEN postuluje: • realny wzrost wynagrodzeń w szkolnictwie wyższym o 15 proc.; • finansowanie wydatków z budżetu w 100 proc., w miej-sce dotychczasowego poziomu 96,1 proc.; • wzrost o ok. 3,5 tys. etatów nauczycieli akademickich, odpowiednio do przyrostu liczby studentów; • podwojenie dotacji na zdekapitalizowane obiekty; • zwiększenie pomocy socjalnej; • system pomocy oparty o pożyczki budżetowe; • uzupełnienie budżetu szkolnictwa wyższego o 10 min zł, przeznaczonych na powołanie 10 wyższych szkół za-wodowych; • trzykrotny wzrost środków na inwestycje w 1999 r. Wydatki inwestycyjne szkolnictwa wyższego na 1998 r. zaplanowano na poziomie 145 min zł., w 1999 r. planuje się zwiększenie wydatków na inwestycje do 436 min zł.

Wiceminister poinformował, że postulowane przez MEN wskaźniki budżetowe na 1999 r. były dyskutowane ostatnio przez Radę Ministrów. Dodał, że postuluje się uruchomienie środków samorządowych na studia dla bez-robotnych poprzez zmiany zasad odpisów na cele nauko-we. Przy założeniu 1 proc. udziału szkolnictwa wyższego w PKB, gdyby 0,2% PKB wpływało spoza budżetu, to sy-tuacja szkolnictwa wyższego byłaby znacznie lepsza.

Wiceminister jest dobrej myśli, że planowaną refor-mę edukacji przy poparciu środowiska akademickiego uda się przeprowadzić, zwłaszcza, że społeczeństwo zrozumiało znaczenie i potrzebę edukacji dla przyszłości Polski.

Niepokoje wiceministra J. Zdrady wzbudza możliwość przesunięcia w czasie reformy edukacji i zrealizowanie w pierwszej kolejności reformy służby zdrowia lub reformy emerytur.

Po spotkaniu z Kolegium Rektorsko-Dziekańskim prof. Jerzy Zdrada wizytował obiekty uniwersyteckie m.in. kompleks na ul. Koszarowej i na ul. Maxa Borna, spotkał się również z młodzieżą akademicką.

INFORMACJA O USTAWIE O OCHRONIE DANYCH OSOBOWYCH

Ustawa z 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. nr 133, poz. 883) zacznie obowiązywać 30.04.1998 r. Ustawa została oparta m.in. na znowelizowanych ostat-nio normach europejskich, szczególnie Dyrektywie Unii Europejskiej z 24.10.1995 r. Filozofię Dyrektywy UE można streścić następująco: "wykorzystywanie danych osobowych przez jakikolwiek podmiot nie może być za-bronione, jeśli stosuje się on do przepisów o ochronie da-

nych osobowych". Stanowi to pewien zwrot w dotychcza-sowej polityce UE, która do tej pory dążyła do tworzenia norm z myślą o ochronie prywatności jednostki.

Myśl zawarta w polskiej ustawie z 29.08.1997 r. jest podobna: nie chodzi o zakaz wykorzystywania danych osobowych, lecz "ucywilizowanie" obrotu nimi. Ustawo-dawca przewidział wiele środków mających chronić in-formacje o osobach, miał jednak na względzie inne war-

Numer 4

PRZEGLĄD UNIWERSYTECKI 13

tości, takie jak uzasadniony interes gospodarczy podmio-tów i instytucji wykorzystujących dane.

Główną zasadę ustawy podano w art. 1: "Każdy ma prawo do ochrony dotyczących go danych osobowych". Dalsze postanowienia ustawy określają zakres ochrony, tryb postępowania, kary za niestosowanie przepisów usta-wy. Ustawa podaje definicje takich pojęć jak: "zbiór da-nych", "przetwarzanie danych", "administrator danych" itp.

W ustawie wyraźnie sprecyzowano warunki przetwa-rzania danych (art. 23 ust.l , pkt. 1-5). Jednym z nich jest zgoda osoby, której dane dotyczą.

W rozumieniu ustawy, za dane osobowe uważa się każdą informację dotyczącą osoby fizycznej, pozwalającą na określenie tożsamości tej osoby.

Nie ma w ustawie zakazu obrotu bazami danych oso-bowych. Niedopuszczalne jest jedynie udostępnianie ich innemu podmiotowi dla celów innych niż te, dla których pierwotnie je zebrano. Np. firma o określonej specjalno-ści może przekazać dane innej firmie o tej samej specjal-ności, ale nie może tego uczynić na rzecz firmy, której działalność ma zupełnie inny cel.

Z ogólnego obowiązku rejestracji bazy danych zwol-nieni są "administratorzy danych" (np. szkoła wyższa): • dotyczących osób u nich zatrudnionych lub uczących się, • przetwarzanych wyłącznie w celu wystawienia faktu-ry, rachunku lub sprawozdawczości finansowej, • przetwarzanych w celu przygotowania rozprawy wy-maganej do uzyskania dyplomu ukończenia szkoły wy-ższej lub stopnia naukowego, • przetwarzanych w zakresie drobnych, bieżących spraw życia codziennego.

Ustawa nakłada na "administratora danych" obowią-

zek zapewnienia bezpieczeństwa bazy danych przed do-stępem osób niepowołanych. Chodzi tu o zabezpieczenie techniczne i organizacyjne. "Administrator danych" prze-twarzanych w systemie informatycznym jest obowiązany zapewnić kontrolę nad tym, jakie dane osobowe, kiedy i przez kogo zostały wprowadzone oraz komu są przekazy-wane, zwłaszcza gdy przekazuje się je za pomocą tele-transmisji danych.

Ustawa zabrania (z pewnymi wyjątkami) przetwarza-nia szczególnych danych, a mianowicie: • ujawniających pochodzenie rasowe lub etniczne, • poglądy polityczne lub filozoficzne, • przynależność wyznaniową, partyjną bądź związko-wą, • o stanie zdrowia, kodzie genetycznym, nałogach lub życiu seksualnym (art. 27 ustawy).

Omawiana ustawa określa też tryb udostępniania danych (jeżeli ich udostępnianie jest w ogóle dozwolone). W art. 29 postanowiono, że udostępnianie danych odby-wać się będzie na pisemny, umotywowany wniosek.

Dla uczelni nowa ustawa oznacza nowe obowiązki: • szczególnej ochrony danych osobowych pracowników i studentów, • zapoznania z jej treścią pracowników mających do-stęp do danych osobowych, • zachowania trybu udostępniania danych.

Ze względu na to, że przyjęte w ustawie rozwiązania stanowią nowość także w Dyrektywie Unii Europejskiej (są nowatorskie także w samej Unii) - wykładnia przepi-sów ustawy będzie dopiero wypracowywana w miarę jej zastosowania w praktyce działania różnych podmiotów.

(-) mgr Teresa Bernadzikowska Radca Prawny

NOWE STAWKI I PODWYŻKA MIESIĘCZNYCH WYNAGRODZEŃ W UNIWERSYTECIE WROCŁAWSKIM

N O W E STAWKI MIESIĘCZNYCH WYNAGRODZEŃ OBOWIĄZUJĄCE OD 1 KWIETNIA 1 9 9 8

Stawki miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli akademickich

Stawki miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego bibliotekarzy dyplomowanych i dyplomowanych

pracowników dokumentacji i informacji naukowej

L.p. Stanowisko Stawka miesięcznego

wynagrodzenia zasadniczego w złotych

1. Profesor zwyczajny 1500 - 3000

2. Profesor nadzwyczajny posiadający tytuł naukowy

1400 - 2700

3. Profesor nadzwyczajny posiadający stopień doktora habilitowanego lub doktora

1250 - 2500

4. Docent adiunkt posiadający stopień naukowy doktora habilitowanego

1100 - 2000

5. Adiunkt posiadający stopień naukowy doktora, starszy wykładowca posiadający stopień naukowy doktora

950 - 1800

6. Starszy wykładowca nie posiadający stopnia naukowego

800 - 1500

7. Asystent 800 - 1400

8. Wykładowca, lektor, instruktor 750 - 1450

L.P. Stanowisko

Stawka miesięcznego

wynagrodzenia zasadniczego w

złotych

1. Starszy kustosz dyplomowany, starszy dokumentalista dyplomowany 1000 - 2000

2. Kustosz dyplomowany, dokumentalista dyplomowany 850 - 1800

3. Adiunkt biblioteczny, adiunkt dokumentacji i informacji naukowej 800 - 1400

4. Asystent biblioteczny, asystent dokumentacji i informacji naukowej 700 - 1200

Numer 4

14 PRZEGLĄD UNIWERSYTECKI Numer 4

Miesięczne stawki wynagrodzenia zasadniczego pracowników nie będących nauczycielami

akademickimi (technicznych, ekonomicznych, administracyjnych i obsługi)

Godzinowe stawki wynagrodzenia zasadniczego pracowników zatrudnionych na stanowiskach

robotniczych

L.p. Kategoria Miesięczna stawka w złotych

1. I 390 - 500

2. II 3 9 5 - 5 1 0

3. III 400 - 520

4. IV 405 - 540

5. V 410 - 570

6. VI 415 - 620

7. VII 420 - 670

8. VIII 430 - 730

9. IX 440 - 790

10. X 460 - 850

11. XI 480 - 920

12. XII 500 - 990

13. XIII 520 - 1060

14. XIV 550 - 1130

15. XV 590 - 1200

16. XVI 630 - 1280

17. XVII 670 - 1380

18. XVIII 710 - 1500

19. XIX 750 - 1760

20. XX 890 - 2020

21. XXI 1160 - 2280

L.p. Kategoria

Stawka wynagrodzenia w złotych

L.p. Kategoria obowiązująca przy wymiarze czasu pracy 42 godzin na tydzień

obowiązująca przy wymiarze czasu pracy 36,25 godzin średnio

na tydzień

1. I 2,20 - 2,80 2,50 - 3,25

2. II 2,22 - 2,85 2,57 - 3,30

3. III 2,24 - 2,90 2,60 - 3,35

4. IV 2,27 - 3,00 2,63 - 3,55

5. V 2,30 - 3,25 2,66 - 3,80

6. VI 2,33 - 3,50 2 , 7 0 - 4 , 1 0

7. VII 2,37 - 3,80 2,75 - 4,45

8. VIII 2 , 4 2 - 4 , 1 0 2,80 - 4,80

9. IX 2 , 4 7 - 4 , 4 0 2 , 8 6 - 5 , 1 5

10. X 2,58 - 4,80 2,99 - 5,60

11. XI 2 , 7 0 - 5 , 2 0 3 , 1 3 - 6 , 1 0

P O D W Y Ż K I MIESIĘCZNYCH WYNAGRODZEŃ OD 1 KWIETNIA 1 9 9 8 R .

Na podstawie ustawy budżetowej i Rozporządzenia Rady Ministrów z 24.III.1998r., pracownicy UWr. otrzy-mali od 1 kwietnia br. podwyżkę wynagrodzeń.

Zasady podziału otrzymanych środków z MEN na podwyżkę wynagrodzeń zostały uzgodnione z działający-mi w uczelni organizacjami związkowymi.

POROZUMIENIE

znanego limitu, t j . 3.926.700 zł. Brakujące 3,9% (tj. 159.400 zł) Uniwersytet może ewentualnie uzupełnić z innych źródeł.

I podobnie jak w latach ubiegłych nie mamy możliwo-ści wyrównania brakujących kwot z dochodów pozabu-dżetowych, zmuszeni zatem jesteśmy rozdzielić jedynie 3.926.700 zł, co w skali miesięcznej czyni kwotę 436.300 zł.

zawarte 3 kwietnia 1998r. pomiędzy Prorektorem ds. Ogólnych Uniwersytetu Wrocławskiego - prof.dr. hab. Władysławem Dynakiem, a przedstawicielami związków zawodowych, reprezentowanych przez: dr. Andrzeja Dąbrowskiego - KZ NSZZ "Solidarność", dr. Włodzimierza Chudego - Związek Nauczycielstwa Pol-skiego, w sprawie zasad podwyżki wynagrodzeń pracow-ników Uniwersytetu Wrocławskiego od 1 kwietnia 1998r.

Strony porozumienia ustalają:

I. Na realizację tegorocznej podwyżki Ministerstwo Edu-kacji Narodowej przyznało Uniwersytetowi Wrocławskie-mu limit w wysokości 4.086.100 zł (jest to kwota na po-krycie poborów zasadniczych i wszystkich pozostałych dodatków, bez narzutów na ZUS i na okres 9 miesięcy: kwiecień - grudzień 1998 r.). Podobnie jak w roku 1997 na realizację podwyżki otrzymaliśmy jedynie 96,1% przy-

II. Środki na podwyżkę dla pracowników Uniwersytetu Wrocławskiego - rozdziela się na uczelniane jednostki roz-l iczeniowe według s t a n u z a t r u d n i e n i a na dzień 31.03.1998r. Z ogólnej sumy środków na podwyżkę wy-dziela się 1% rezerwę Rektora w wys. 39.200 zł.

Kwotę na podwyżki dla nauczycieli ustala się w wy-sokości 13,5%, a dla nienauczycieli w wysokości 13% - w odniesieniu do średniorocznych wynagrodzeń w roku 1997 - przed regulacją w danej jednostce. Kierownicy jedno-stek rozliczeniowych otrzymują środki na podwyżkę dla nauczycieli i nienauczycieli w celu ustalenia indywidual-nych wynagrodzeń zasadniczych.

III. Odstępuje się od obligatoryjności zasady uprzywile-jowania wyższym poziomem podwyżki pracowników wcho-dzących w wiek emerytalny i odchodzących na emerytu-rę, pozostawiając decyzję w tej sprawie kierownikom

PRZEGLĄD UNIWERSYTECKI 15

uczelnianych jednostek rozliczeniowych. Jeśli kierownik uczelnianej jednostki rozliczeniowej zdecyduje się uprzy-wilejowanie emerytalne pozostawić, to winno ono objąć wszystkich pracowników (nauczycieli i nienauczycieli). Zwraca się uwagę, że stawka wynagrodzenia zasadnicze-go (dodatku funkcyjnego) po podwyżce musi mieścić się w przedziale wynikającym z kategorii zaszeregowania pracownika. Zobowiązania finansowe wynikające z tych ustaleń pokrywane są z kwot przyznanych wydziałom i jednostkom organizacyjnym.

IV. Wysokość wynagrodzeń zasadniczych i dodatków funk-cyjnych dla prorektorów, dziekanów oraz kierowników jednostek ogólnouczelnianych, międzywydziałowych i wydzielonych z wydziałów, ustala Rektor, dla prodzieka-nów, dyrektorów instytutów, kierowników katedr i in. -dziekani. Zaleca się maksymalizację dodatków funkcyj-nych. Wysokość wynagrodzeń zasadniczych oraz dodat-ków funkcyjnych kierowników jednostek międzywydzia-łowych i ogólnouczelnianych oraz administracji central-nej ustalają prorektorzy i dyrektor administracyjny.

V. Dodatki za pracę w warunkach szkodliwych dla zdro-wia we wszystkich grupach pracowniczych zwiększa się do poziomu: 18 zł w kategorii I, 28 zł - w II i 38 zł w III.

VI. Z uwagi na fakt, iż środki przekazane przez MEN na podwyżki dla Działu Młodzieżowego pokrywają jedynie w 85% ustalony wzrost przeciętnego wynagrodzenia, zo-bowiązuje się prorektora ds. studenckich do podjęcia sta-

rań, których rezultatem ma być utrzymanie się w limicie wynagrodzeń osobowych w 1998 r.

VII. Zaleca się, by przy rozdziale podwyżki uwzględnić wszystkich pracowników uczelnianych jednostek rozlicze-niowych.

VIII. Ponadto przypomina się, iż w świetle znowelizowa-nego przepisu art. 27 ust. 3 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (zm. Dz.U. z 1997 r., nr 82, poz. 518), zasady podziału środków na wynagrodzenia dla poszczególnych grup pracowników w kierowanej przez Panią/Pana jednostce wymagają przeprowadzenia uzgo-dnień z zakładowymi organizacjami związkowymi w niej działającymi. Rezultat owych uzgodnień winien mieć for-mę pisemnego porozumienia.

(-) prof.dr hab. Władysław Dynak Prorektor ds. Ogólnych

(-) dr Andrzej Dąbrowski Przewodniczący KZ NSZZ "Solidarność"

(-) dr Włodzimierz Chudy Prezes RZ ZNP

Nauczyciele akademiccy otrzymają w miesiącu maju br. wyrównanie wynagrodzenia, wynikające z przeprowa-dzonej podwyżki od dnia 1 kwietnia br.

Z RADY GŁÓWNEJ SZKOLNICTWA WYŻSZEGO

Rada wyraziła opinię w sprawie, przedstawionego przez Ministerstwo Edukacji Narodowej, projektu refor-my systemu edukacji, wyrażając poparcie dla głównych idei zawartych w tym projekcie, podkreślając ważne, po-zytywne elementy proponowanej reformy: a) całościowy charakter systemu edukacji, b) zmiany programów i metod nauczania, tak by położony był większy nacisk na wyrabianie umiejętności i kształtowanie osobowości, a mniejszy na "wiedzę encyklopedyczną", c) uwypuklenie wychowawczej roli szkoły w powiązaniu z rolą rodziny i społeczności lokalnej, d) wprowadzenie zewnętrznej, zo-biektywizowanej oceny postępów uczniów, e) założenie motywacyjnego systemu wynagradzania nauczycieli. Rów-nocześnie Rada stwierdziła, że: Ogłoszone (...) założenia reformy są ogólne i mają w dużym stopniu charakter de-klaratywny. Istnieją obawy co do możliwości rozpoczęcia reformy w założonym przez MEN terminie. Pośród wyli-czonych następnie zadań, które - według Rady - muszą być podjęte w najbliższym czasie w związku z reformą, są m.in.: oszacowanie jej kosztów i zapewnienie środków na realizację, zsynchronizowanie reformy programowej w szkołach z przygotowaniem do niej nauczycieli, stwo-

rzenie jednolitego systemu oceny jakości kształcenia, zmodyfikowanie proponowanej drogi awansu zawodowe-go nauczycieli (jeśli będzie ona za długa i będzie miała zbyt dużo formalnych szczebli, to może działać antymo-tywacyjnie).

Rada podjęła uchwałę co do projektów rozporządzeń Ministra Edukacji Narodowej zmieniających rozporządze-nia: w sprawie wynagradzania nauczycieli akademickich i w sprawie stanowisk pracy oraz zasad wynagradzania pracowników szkół wyższych nie będących nauczyciela-mi akademickimi, w związku z podwyżką wynagrodzeń od 1 kwietnia 1998 r., stwierdzając m.in., że przyjmuje do wiadomości proponowane zmiany taryfikatorów pła-cowych przewidujące (...) podwyższenia stawek wynagro-dzeń w granicach około 13%, z zastosowaniem korekt porządkujących wzajemne relacje stawek płacowych (...), dodając pewne szczegółowe uwagi dotyczące tych korekt. Ponadto: Rada zwraca uwagę na to, że niewielki zakres korekt porządkujących był zdeterminowany wspomnia-ną relatywnie niewielką skalą podwyżki wynagrodzeń w szkołach wyższych w obecnym roku.

(-) Andrzej Pelczar

Numer 4

16 PRZEGLĄD UNIWERSYTECKI 16

Z PRASY

Rektorzy chcą więcej

Podczas spotkania 21 kwietnia premiera Jerzego Buzka z Konferencją Rektorów Akademickich Szkół Pol-skich dyskutowano o finansach szkolnictwa wyższego. Premier zapowiedział, że w ciągu najbliższych lat nakła-dy na szkolnictwo wyższe będą wzrastały w co najmniej takim tempie jak PKB.

Prof. Aleksander Koj, przewodniczący KRASP, pod-kreślał, że ośmiu kolejnych dyskutantów wyraziło pogląd, iż 6-procentowy wzrost nakładów (taki przewiduje się wzrost PKB w przyszłym roku) to za mało.

Rząd widzi jeszcze pewne możliwości zwiększenia nakładów na inwestycje, o co bardzo zabiegali rektorzy. Rozpatrywane są różne możliwości, np. oddzielnego fun-duszu inwestycyjnego lub poręczeń rządowych dla kre-dytów inwestycyjnych.

Premier podkreślił, że studia w szkołach publicznych pozostaną bezpłatne, a ewentualne odstępstwa nie mogą ograniczyć dostępu do studiów młodzieży z biedniejszych rodzin. Minister edukacji Mirosław Handke powiedział, że MEN nie pójdzie w kierunku wprowadzenia odpłatno-ści za studia II stopnia czy też poszczególnych przedmio-tów, co niedawno proponowano na konferencji w Seroc-ku.

Premier stwierdził, że reforma całej edukacji zacznie się 1 września 1999 roku oraz że reformy planowane przez rząd będą finansowane z oddzielnej puli.

KRASP przygotował trzy warianty współpłatności za studia. Pierwszy, jak się wydaje już odrzucony przez MEN, dotyczy płacenia za studia II stopnia i etap dyplomowa-nia magisterskiego. Wariant drugi przewiduje współod-płatność za wszystkie usługi edukacyjne, na które MEN nie kieruje środków budżetowych. Wariant III, którego autorką jest rektor SGH prof. Janina Jóźwiak, mówi o tym, że pieniądze z budżetu państwa powinny być prze-kazywane uczelniom na realizację usług edukacyjnych wy-znaczonych przez strategię i priorytety polityki eduka-cyjnej państwa na podstawie długookresowych umów między MEN a uczelniami. Każdy rodzaj kształcenia prze-kraczający te umowy powinien być finansowany z innych źródeł, a studenci korzystający z tej oferty powinni wno-sić za nią opłaty. Jak się wydaje, ten wariant ma naj-większe szanse realizacji.

Za "Rzeczpospolitą"

Wypowiedzenie dla adiunkta

Na wniosek NSZZ "Solidarność Sąd Najwyższy roz-strzygnął wątpliwość prawną istotną dla władz uczelni wyższych, a zwłaszcza długoletnich adiunktów nie mają-cych stopnia doktora habilitowanego. Wątpliwość wyra-żała się w pytaniu, czy art. 88 ust. 2 ustawy z 12 wrze-śnia 1990 r. o szkolnictwie wyższym (Dz.U. nr 65, poz. 385 ze zm.) nakłada na rektora obowiązek wypowiedze-nia stosunku pracy nauczycielowi akademickiemu na podstawie art. 94 ust. 2 tej ustawy, czy też przyznaje mu uprawnienie do dokonywania wypowiedzenia w sytua-cjach, gdy okres zatrudnienia na stanowisku adiunkta osoby nie mającej stopnia doktora habilitowanego prze-

kracza 9 lat lub okres dłuższy określony w statucie uczel-ni.

Pierwszy z powołanych przepisów w ust. 1 postana-wia, że na stanowisko adiunkta mianuje się na czas okre-ślony. W jego ust. 2 zapisano zaś, że okres zatrudnienia na takim stanowisku osoby nie mającej stopnia nauko-wego doktora habilitowanego nie powinien przekraczać 9 lat, chyba że statut uczelni określi dłuższy okres. W myśl zaś art. 94 ust. 2 ustawy o szkolnictwie wyższym rozwiązanie stosunku pracy z adiunktem lub asystentem mianowanym na czas nie określony następuje na mocy decyzji właściwego organu z zachowaniem trzymiesięcz-nego okresu wypowiedzenia, z końcem roku akademic-kiego, w którym upłynął okres zatrudnienia, o jakim mowa w art. 88 ust. 2 (gdy chodzi o adiunkta) i art. 89 ust. 3 (gdy chodzi o asystenta).

W uchwale podjętej 12 lutego 1998 r. w składzie sied-miu sędziów SN wyjaśnił, iż z art. 94 ust. 2 ustawy o szkolnictwie wyższym wynika dla właściwego organu szkoły wyższej powinność wypowiedzenia stosunku pra-cy adiunktowi nie mającemu stopnia naukowego doktora habilitowanego, jeśli upłynął czas określony w art. 88 ust. 2 tej ustawy lub dłuższy wyznaczony w statucie uczelni, chyba że sprzeciwiają się temu szczególne, prawnie do-niosłe okoliczności. (Uchwała ma w SN sygn. akt IIIZP51/ 97).

Za "Rzeczpospolitą"

Akademia Teologii Katolickiej wystąpi do MEN z wnio-skiem o przekształcenie w Uniwersytet Kardynała Ste-fana Wyszyńskiego. Będzie to uczelnia humanistyczna, "kierująca się inspiracją katolicką".

Za "Polityką"

Kobiety uniwersytecką mniejszością Nauka i spódnica

Czy zajmowanie się matematyką będzie specjalnością typowo męską? Niewykluczone, że tak się stanie, o ile nic się nie zmieni w tzw. powszechnej mentalności, a w każdym razie w krajach Unii Europejskiej, gdzie - najo-gólniej mówiąc - w sektorze nauki i technologii kobiety są w mniejszości. Ponieważ zaś nauka nie stwierdziła mniejszej przydatności genetycznej kobiet na przyswaja-nie prawideł matematyki, rzecz musi mieć inne wytłu-maczenie, może w zakorzenionych przesądach? A jeśli tak, trzeba się nią zająć za pomocą socjotechniki. Nierówność

Pierwszy krok ku temu zostanie zrobiony 28 i 29 kwiet-nia, w tych dniach Komisja Europejska organizuje w Pa-ryżu sympozjum po nazwą "Kobiety i nauka", poświęco-ne tej nierówności; patronat nad nim sprawuje Parlament Europejski. Animatorem imprezy jest była premier Fran-cji, pani Edith Cresson. Zgromadzeni naukowcy i inży-nierowie (oczywiście obojga płci) naświetlą problem i za-proponują sposoby poprawienia sytuacji. Według danych Komisji Europejskiej, w krajach UE ko-biety zajmują zaledwie 20 proc. stanowisk w sektorze

Numer 4

Numer 4 PRZEGLĄD UNIWERSYTECKI

nauki i technologii, natomiast, dla porównania, w innych sektorach ich udział sięga połowy. We Francji, w CNRS (Centre National de la Recherche Scientifique, odpowie-dnik naszej PAN), w roku 1996 kobiety stanowiły 42 proc. całego personelu, ale tylko 30 proc. personelu naukowe-go, i tylko 9 proc. wśród kierujących zespołami badaw-czymi.

Aktualnie, dyrektorem generalnym CNRS, jest pani Catherine Brechignac; przewodniczącą francuskiej L'Academie des Sciences jest pani Marianne Grunberg-Manago.

Wszystko zaczyna się jeszcze w szkole podstawowej i średniej, gdzie - choć niepisana, nie wyrażana explicite -panuje opinia, że przedmioty ścisłe, dyscypliny technicz-ne, kierunki studiów, takie jak astronomia, fizyka, no i oczywiście kierunki politechniczne - nie są dla dziewcząt, w każdym razie tylko dla nielicznych. Według informacji zgromadzonych przez francuskie Stowarzyszenie na rzecz Kobiet w Matematyce (dane zebrane w 50 francuskich liceach), personel dydaktyczny poświęca 20 proc. czasu więcej chłopcom, dziewczęta są rzadziej pytane. W rezul-tacie takiego kilka lat trwającego "ciśnienia społeczne-go", niepisanej i niewypowiadanej indokrynacji, młode damy dochodzą do przekonania, że lepiej nie starać się wkraczać na tę zmaskulinizowaną drogę, nie wdawać się w rywalizację z mężczyznami, bo przecież, wobec takiego stanu powszechnej świadomości, będą musiały być dwa razy lepsze, żeby uznano je za tak samo dobre. W szkole zaczynają sobie z tego zdawać sprawę, choć jeszcze się o tym nie przekonały na własnej skórze.

Na wyższych uczelniach już o tym wiedzą z własnego doświadczenia. W krajach Unii Europejskiej, tylko 25 proc. studentek wybiera ścieżkę naukową. W krajach skandynawskich, uważanych za najbardziej wyemancy-powane na naszym kontynencie, gdzie jedna trzecia par-lamentów składa się z kobiet, personel wyższych uczelni to głównie mężczyźni: 96 proc. w Danii i Szwecji, 94 proc. w Norwegii. Rozgoryczenie

Padają gorzkie słowa w związku z tą sytuacją. Pani Mary Osborn, profesor słynnego Instytutu Maxa Planc-ka w Gentyndze (fizyka i biochemia) twierdzi: "W więk-szości krajów członkowskich Unii Europejskiej liczby świadczą o istnieniu mechanizmu selekcji, ostrzejszego wobec kobiet niż wobec mężczyzn w - ogólnie ujmując -systemie naukowym".

Pani Christine Wenneras, doktor medycyny Uniwer-sytetu w Geteborgu, przemawiając w Brukseli podczas sympozjum na temat "seksizmu w nauce", powiedziała: "Kobieta naukowiec musi być dwa razy bardziej wydajna od mężczyzny naukowca, aby osiągnąć ten sam poziom akceptacji, uznania, musi publikować trzy razy więcej artykułów w najbardziej liczących się, ogólnych periody-kach naukowych, bądź dwudziestokrotnie więcej w naj-lepszych czasopismach specjalistycznych".

Powyższych opinii nie da się oczywiście udowodnić w sposób naukowy, niemniej nie ma dymu bez ognia, są one oparte na wieloletnim doświadczeniu. W gronie 441 do-tychczasowych laureatów Nagrody Nobla w dziedzinach naukowych (nie licząc nagród pokojowych i literackich) znajduje się tylko 11 kobiet. Uczestnicy kwietniowego spotkania pod hasłem "Kobiety i nauka" będą o tym mówi-li, o przyczynach takiego stanu rzeczy. Jedną z nich jest banalny fakt, że to nie mężczyźni, ale kobiety stają wo-bec dylematu: życie rodzinne albo kariera zawodowa. Z reguły, dylemat ten, przeniesiony w warunki laborato-

17

rium naukowego, ma za arbitra szefa laboratorium, ze-społu badawczego, dyrektora placówki - mężczyznę. On zaś widzi pewne dysproporcje i musi postępować racjo-nalnie z punktu widzenia całego laboratorium, całej pla-cówki. Zgodnie z faktami, których negować nikt nie jest w stanie, kobiety także nie - w wielu przypadkach są one, kobiety, obiektywnie, mniej kreatywne, częściej nieobec-ne w pracy, mniej dyspozycyjne od mężczyzn, rzadziej publikują, a więc częściej pozostają w cieniu, jako anoni-mowi pracownicy, nie trafiający do mediów w związku ze swoimi odkryciami - ponieważ właśnie są kobietami, i próbują nim być, próbują albo muszą żyć nie tylko pracą.

Wszystko to, o czym tu mowa, dotyczy krajów Unii Europejskiej, ale chyba nie tylko; w jakim stopniu doty-czy to również Polski?

Za "Rzeczpospolitą"

Czterdziestolatek przed wyborem systemu emerytalnego Trzy nogi na dwie drogi

Za kilka tygodni powinny trafić do Sejmu projekty dwóch ustaw umożliwiających rozpoczęcie w styczniu 1999r. reformy systemu emerytalnego. W tej chwili na wszystkie strony nicują je związki zawodowe i pracodaw-cy.

Autorzy reformy ubezpieczeń emerytalnych podzielili pracujących na trzy grupy. Najmłodszą wcielili do syste-mu obowiązkowego. Najstarszą, również bez dyskusji, z niego wykluczyli. Środkowa ma zdecydować o finanso-waniu swojej starości sama. Wybór będzie trudny.

Najszybciej w Polsce Kiedy zostaniesz emerytem

Kraj Ustawowy wiek emerytalny

Statystyczny (prawdziwy) wiek przechodzenia na

emeryturę

mężczyźni kobiety dla mężczyzn dla kobiet

Angia 65 60 65,4 60,4

Niemcy 65 65 63,7 62,3

Belgia 65 65 63,3 60,7

Polska 65 60 59 55

• Wcieleni do systemu W pełni objęci nim będą urodzeni po 31 grudnia 1967r.

Ich przyszła emerytura będzie zależała już tylko od wy-sokości płaconych składek i stażu zawodowego. Krótszy staż oznaczać będzie konieczność płacenia wyższych skła-dek.

ZUS do tej pory skomputeryzuje się, co umożliwi mu rejestrowanie składek na indywidualnych kontach i co-roczne ich waloryzowanie. Obowiązkowa składka, nie niższa niż obecnie, a więc wynosząca 45 proc. wynagro-dzenia (od zarobków wyższych jak 2,5-krotność średniej krajowej składka nie będzie już pobierana), zostanie podzielona na dwie nierówne części. Cztery piąte otrzy-ma Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, czyli pierwszy fi-lar systemu. Pieniądze te przeznaczy na finansowanie świadczeń dla emerytów dzisiejszych. Od zebranej na tym koncie sumy będzie zależeć podstawowa część naszej przy-szłej emerytury (która będzie pochodzić ze składek poko-

18 PRZEGLĄD UNIWERSYTECKI Numer 4

leń następnych). W razie śmierci pieniądze przepadają. Jedną piątą składki otrzyma wybrany przez nas fun-

dusz emerytalny, który będzie ją dla nas inwestował. Sta-nowi on tzw. drugi filar systemu. Pieniądze uzbierane na tym koncie nie przepadają. W razie naszej wcześniejszej śmierci otrzymują je spadkobiercy.

Dwa pierwsze filary obejmują tych, którzy są do sy-stemu wcieleni obowiązkowo. Trzeci stanowić mają ubez-pieczenia dobrowolne.

Dzisiejsi trzydziestolatkowie, zbyt młodzi, aby inte-resować się już teraz przyszłą emeryturą, będą prawdzi-wymi beneficjentami reformy. Przed nimi długa kariera zawodowa, na ich kontach ma szansę uzbierać się sporo pieniędzy. W rezultacie przyszłe świadczenie powinno znacznie się różnić od emerytur obecnych.

• Dylematy czterdziestolatków W najtrudniejszej sytuacji znajdą się osoby między

30 a 51 rokiem życia. Same będą musiały decydować, czy zostać w starym, czy też zaryzykować wejście do nowego

systemu. Pozostanie w starym systemie oznacza, że całość ich

składki na ZUS będzie lokowana tylko w pierwszym fila-rze, a przyszła emerytura obliczana według obecnych za-sad. Zachowuje się także wszystkie branżowe przejścia na wcześniejszą emeryturę.

Przeniesienie do nowego systemu wiąże się natomiast z wieloma niewiadomymi. Pewne jest tylko jedno: im ktoś jest starszy, tym mniejsza jego szansa, że wybiera wa-riant korzystniejszy dla siebie. W drugim filarze nie zdą-ży bowiem zgromadzić takiej sumy, jak ktoś, czyja karie-ra zawodowa będzie trwała kilkanaście czy więcej lat niż jego. Niewiadomą jest też, jak skutecznie nowe fundusze emerytalne będą inwestować te pieniądze. Jednym sło-wem - najdalej za kilka miesięcy będziemy musieli wy-bierać, nie mając na dobrą sprawę pojęcia, co jest dla nas lepsze. I bez możliwości zmiany zdania, gdybyśmy zwąt-pili w słuszność dokonanego wyboru.

Autorzy reformy proponują, aby wszystkim, którzy rozpoczęli pracę przed wprowadzeniem w życie zreformo-wanego systemu, zapisać na ich indywidualnych kontach tak zwany kapitał początkowy. Byłby on tym wyższy, im dłuższy jest staż pracy. (...) Podstawa do wyliczenia wielkości owego posagu ma być podobna do tej, na której opiera się obecnie oblicza-nie emerytur. Oznacza to, że jego wielkość będzie miała dość luźny związek z wpłaconymi do tej pory pieniędzmi.

Sondaże pokazują, że ponad 70 proc. społeczeństwa oczekuje, że zreformowany system emerytalny ściśle uza-leżni świadczenie od płaconych składek i liczby przepra-cowanych lat. (...) Naprawdę sprawiedliwych emerytur doczekają się ci, którzy dzisiaj dopiero zaczynają dorosłe życie.

Za "Polityką"

KONFERENCJE NAUKOWE NA UNIWERSYTECIE WROCŁAWSKIM W ROKU 1998r.

Lp Tematy imprezy Organizator Współorganizator Terminy Miejsce

Przewidywany udział uczestników (w tym

zagranicznych) 1 2 3 4 5 6

1. XXXIV Zimowa Szkoła Fizyki Teoretycznej

Instytut Fizyki Teoretycznej 16-26.02.98 Przesieka 100/50

2. Racjonalność. Język. Działania komunikacyj ne. Instytut Filozofii 24-26.02.98 Morawa

k/Strzelina 15/4

3. Działalność amatorska u progu XXI w. Część artystyczna.

Instytut Pedagogiki 6.03.98 Wrocław 25

4. Seminarium okolicznościowe ku czci prof. Ryszarda Męclewskiego

Instytut Fizyki Doświadczalnej 19-20.03.98 Wrocław 65/6

5. Obraz nowej kobiety w moderniźmie i procesach modernistycznych.

Instytut Filologii Germańskiej 24-28.03.98 Karpacz 35/15

6. Stan świadomości

normatywno-stylistycznej współczesnych Polaków.

Instytut Filologii Polskiej 26-27.03.98 Wrocław 40

PRZEGLĄD UNIWERSYTECKI 19

7.

Nowa rzeczywistość? Nowa proza? Proza polska lat dziewięćdziesiątych

jako zjawisko społeczne i artystyczne.

Instytut Filologii Polskiej 26-27.03.98 Wrocław 40/2

8. Integrowane metody zwalczania komarów.

Instytut Mikrobiologii 2-3.04.98 Wrocław 60/5

9. Filozofia wczesnochrześcijańska i jej źródła. Instytut Filozofii 22-25.04.98 Wrocław 15

10.

Cykl seminariów polskiej stałej Wspólnej Polsko-Czeskiej i

Polsko-Słowackiej Komisji Nauk Humanistycznych.

Centrum Badań Śląskoznawczych i Bohemistycznych

04.98 06.98 09.98 11.98

Wrocław 20/5

11. Zastosowanie logiki w filozofii i

podstawach matematyki. Katedra Logiki i

Metodologii Nauk 6-10.05.98 Karpacz 20/5

12. Jaka Europa? Polskie pytania i odpowiedzi.

Instytut Badań Niemcoznaw. i Europejskich

7-8.05.98 Wrocław 30/9

13. Konformacja peptydów białek i kwasów nukleinowych. Wydział Chemii 8-10.05.98 Karpacz 60

14. Nauczanie i uczenie się języka obcego.

Instytut Filologii Germańskiej 14-17.05.98 Karpacz 50/25

15. Postpedagogiczne postrzeganie świata.

Instytut Pedagogiki 15-17.05.98 Wrocław 50/5

16. Psychoanaliza wczoraj i dziś. Instytut Psychologii 16.05.98 Wrocław 40

17. Anomalna dyfuzja - teoria i zastosowania.

Instytut Fizyki Teoretycznej 20-24.05.98 Lądek Zdrój 85/20

18.

Metodyka nauczania i zakres przedmiotu "Prawo integracji

europejskiej" w praktyce uniwersytetów Europy Środkowej.

Instytut Nauk Prawno

-Ustrojowych 21-25.05.98 Wrocław 40

19. Śląsk-Niderlandy: Złoty Wiek (1550 - 1650)

Katedra Filologii Niderl. 23-27.05.98 Wrocław 20/10

20. Tradycje husyckie w kulturze polskiej i czeskiej.

Centrum Badań Śląskoznawczych i Bohemistycznych

maj 98 Warszawa 40/15

21. Szkoła Fizykochemii Organicznej Wydział Chemii 1-6.06.98 Przesieka 100/20

22. Szkielet błonowy. Funkcja

regulatorowa w komórkach normalnych i nowotworowych.

Instytut Biochemii i

Biologii Molekularnej

11-13.06.98 Szklarska Poręba 95/50

23. Język a kultura. Świat roślin w języku i w kulturze.

Instytut Filologii Polskiej 12-14.06.98 Karpacz 50/5

24. 19-te Międzynarodowe seminarium Fizyki powierzchni.

Instytut Fizyki Doświadczalnej 15-19.06.98 Polanica

Zdrój 150/70

25. Kataliza 98 Wydział Chemii 15-18.06.98 Karpacz 50/10

26. VIII Wrocławskie Sympozjum Badań Pisma.

Katedra Kryminalistyki 17-19.06.98 Wrocław 100

27. Różne wymiary zagrożenia.

Społeczne aspekty wielkiej powodzi w dorzeczu Odry (lipiec 97).

Instytut Socjologii 18-19.06.98 Wrocław 30/6

28. Literatura i kultura popularna. Instytut Filologii Polskiej

maj, czerwiec 98 Karpacz 40

29. Cykl publicznych dyskusji

panelowych nt. stosunków i współpracy polsko-czeskiej.

Centrum Badań Śląskoznawczych i Bohemistycznych

I półrocze 98 Wrocław 40/3

Numer 4

PRZEGLĄD UNIWERSYTECKI Numer 4

30. Miejsce filozofii Benedykta Spinozy w tradycji filozoficznej. Instytut Filozofii 18-21.06.98 Karpacz 30/15

31. III Polskie Sympozjum Proekologiczne Insektycydy. Wydział Chemii 21-25.06.98 Lądek Zdrój 85/5

32. Łużyce i Serbołużyczanie w polskiej i czeskiej myśli politycznej.

Centrum Badań Śląskoznawczych i Bohemistycznych

czerwiec 98 Jelenia Góra 35/6

33. Śląsk Cieszyński w dziejach najnowszych.

Centrum Badań Śląskoznawczych i Bohemistycznych

czerwiec 98 Cieszyn 40/10

34. W kręgu historii prawa karnego. Instytut Historii Państwa i Prawa 3-9.09.98 Karpacz 30

35. Niemiecko-polska gramatyka kontrastywna.

Instytut Filologii Germańskiej 8-11.09.98 Karpacz 25/5

36. Szkoła Letnia Języka Angielskiego. Instytut Filologii Angielskiej 13-19.09.98 Karpacz 44/4

37. XXX Seminarium Anihilacji Pozytonów.

Instytut Fizyki Doświadczalnej 17-21.09.98 Jarnołtówek 80/40

38. Problemy klimatyczno-botaniczne Gór Izerskich

Instytut Geograficzny 17-18.09.98 Świeradów

Zdrój 50/10

39. XXIII Międzynarodowa Szkoła Fizyki Ferroelektryków

Instytut Fizyki Doświadczalnej 17-21.09.98 Kudowa 100/25

40. 0 teoretycznych implikacjach psychoanalizy.

Instytut Psychologii 24-27.09.98 Karpacz 30/5

41. Przemiany regionalnych struktur przestrzennych.

Instytut Geograficzny 28-30.09.98 Wrocław 50/10

42. Z dziejów Kościoła w czasach nowożytnych na Śląsku.

Instytut Historyczny wrzesień 98 Wrocław 40

43. Sąsiedztwo polsko-czesko-

-niemieckie w podręcznikach i praktyce szkolnej na pograniczu.

Centrum Badań Śląskoznawczych i Bohemistycznych

wrzesień 98 Kłodzko 50/20

44. Świadomość narodowa w Polsce i Słowacji w XIX i XX w.

Centrum Badań Śląskoznawczych i Bohemistycznych

wrzesień 98 Kraków 50/12

45. Edycje źródeł do dziejów pogranicza śląsko-wielkopolsko-pomorskiego.

Centrum Badań Śląskoznawczych i Bohemi stycznych

wrzesień 98 Gorzów Wlkp. 25/4

46.

Młode pokolenie Polski współczesnej. Polski ruch

młodzieżowy. Aspekty ideologiczne, organizacyjne i programowe

Instytut Nauk Politycznych wrzesień 98 Wrocław 35

47. Polsko-czesko-niemiecka bibliografia

historii Śląska i jej miejsce w Internecie.

Centrum Badań Śląskoznawczych i Bohemistycznych

III kw. 98 Wrocław 18/4

48. Historia, kultura i społeczeństwo

Wilamowic w relacjach polsko-niemiecko-flamandzkich

Centrum Badań Śląskoznawczych i Bohemistycznych

wrzesień 98 Wilamowice 50/7

49.

Metodologia badania dziejów kultury na przykładzie badań nad dziejami kultury w Polsce w latach

1944-1989.

Katedra Kulturoznawstwa wrzesień 98 Karpacz 40/10

50. Informatyka w szkole. Instytut Informatyki wrzesień 98 Lublin 400

51. Barwa w przyrodzie, nauce i technice.

Instytut Nauk Geologicznych 10-12.10.98 Wrocław 100/20

52. Nauka jako forma kultury. Instytut Socjologii 12-13.10.98 Wrocław 25/5

20

PRZEGLĄD UNIWERSYTECKI 21

53. XI Forum Pedagogów. Instytut Pedagogiki 17.10.98 Wrocław 250/5

54. Uwarunkowania rozwoju turystyki zagranicznej w Europie Środkowej i

Wschodniej.

Instytut Geograficzny 20-22.10.98 Sobótka

Górka 35/15

55. Sukces w zarządzaniu. Instytut Psychologii. 22-24.10.98 Szklarska

Poręba 70

56. Działalność amatorska u progu

XXI w. Część II. Działalność sportowo-turystyczna.

Instytut Pedagogiki 23.10.98 Wrocław 25

57. Problemy Dydaktyki Fizyki. Instytut Fizyki Doświadczalnej 23-27.10.98 Borowice 120/10

58. Przekład literatury pięknej jako źródło wiedzy o kulturze.

Instytut Filologii Romańskiej 27-28.10.98 Wrocław 12/3

59. Kształt poetyckiej obecności. W

kręgu recepcji dzieł Adama Mickiewicza.

Instytut Filologii Polskiej

październik 98 Wrocław 40

60. Wychodźstwo z ziem polskich do krajów Europy Zach. w XIX i XX w.

Instytut Historyczny jesień 98 Krzyżowa 20/10

61. Dzieje NRD i stosunków polsko-enerdowskich. Stan i potrzeby

badań.

Instytut Historyczny

październik listopad 98 Wrocław 20

62. Integracja i specjalizacja w procesie transformacji gospodarki.

Instytut Nauk Ekonomicznych

październik listopad 98 Wrocław 50/6

63. Żydzi w polskim i czeskim społeczeństwie obywatelskim.

Centrum Badań Śląskoznawczych i Bohemistycznych

październik 98 Praga 12

64. Polacy i Czesi - jak się widzieli nawzajem (X-XVIw.).

Centrum Badań Śląskoznawczych i Bohemistycznych

październik 98 Wrocław 30/10

65. Sesja polsko-czeskiej Komisji do spraw badań Ziemi Kłodzkiej.

Centrum Badań Śląskoznawczych i Bohemistycznych

październik 98 Kłodzko 20/5

66. Od średniowiecza do współczesności. Instytut Filologii Polskiej

październik 98 Karpacz 30

67. Twórczość dramatyczna Franciszka Zabłockiego.

Instytut Filologii Polskiej 7-8.12.98 Wrocław 30

68. 20-lecie klubu "Pod klonowym liściem".

Instytut Psychologii 8-11.11.98 Czerniawa 60

69. Wyraz i zdanie w językach słowiańskich.

Instytut Filologii Słowiańskiej 20-21.11.98 Wrocław 25/5

70. Wrocław XIX-XX w. Problemy modernizacji miejskiej przestrzeni.

Instytut Historyczny listopad 98 Wrocław 50

71. Badanie krajobrazowe Dolnego Śląska.

Instytut Geograficzny listopad 98 Wrocław 25

72. Polskie pogranicze ze szczególnym

uwzględnieniem pogranicza polsko-niemieckiego.

Instytut Socjologii 7-8.12.98 Wrocław 20/6

73. Śląsk w polskich i czeskich syntezach historycznych.

Centrum Badań Śląskoznawczych i Bohemistycznych

IV kw. 98 Wrocław 30/8

74. XI Zimowa Szkoła Chemii Koordynacyj nej. Wydział Chemii grudzień 98 Karpacz 90

75. XII Max Born. Sympozjum. 75 lecie urodzin prof. Jana Łopuszańskiego.

Instytut Fizyki Teoretycznej 23-26.09.98 Wrocław 12

Źródło: Dział Nauki

Numer 4

16 PRZEGLĄD UNIWERSYTECKI 22

Przypominamy wszystkim zainteresowanym, że do 29 maja br. można składać drogą służbową przez dyrek-torów instytutów (kierowników katedr) w Dziale Nauki wnioski do Komitetu Badań Naukowych o przyznanie w roku 1999 środków finansowych na zakup aparatury na-

ukowo-badawczej . O trybie składania wniosków zostali poinformowani

wszyscy dziekani, dyrektorzy instytutów i kierownicy katedr.

• Studenci wszystkich lat mają jeszcze jedną szansę na wyjazd na kurs języka niemieckiego dzięki ofercie GFPS-u. Bliższe informacje i wnioski, które należy zło-żyć do 15 maja 1998 r., znajdują się w naszym biurze. • Kolejną ofertą Stowarzyszenia Stypendialnego GFPS są miesięczne stypendia biblioteczne przeznaczone dla studentów IV i V roku oraz dla doktorantów. Aplikacje są w dziale. Czas ich składania upływa 31 maja 1998 r. • Niestety tym razem to by było na tyle, jeśli chodzi o oferty dla studentów - co nie znaczy, że nie warto czytać dalej, może oferty, które mamy dla DOKTORÓW zachęcą niektórych do kontynuowania nauki!!! Zaczniemy od propozycji The Korea Science and Engine-ering Foundation dla doktorów reprezentujących nastę-pujące dziedziny: fizyka, chemia, matematyka, biologia, geologia, geogra-fia. Szczegóły i aplikacje w DWZ. Termin upływa 15 maja 1998 r. • Pozostajemy jeszcze w Azji, aby przyjrzeć się ofercie Rikkyo University w Tokio, który proponuje stypendia naukowcom posiadającym stopień powyżej doktora nauk, ale poniżej 45 lat. No cóż, przykro nam ze względu na tych, którzy z żalem westchną. Stypendium dotyczy dziedzin: nauki humanistyczne nauki społeczne nauki przyrodnicze Może doktorzy wzdychali najgłośniej, bo została im dana szansa pod warunkiem, że przedstawią listy rekomenda-cyjne, a jest rzeczą powszechnie wiadomą, że nie ma to jak dobra rekomendacja. Czas upływa 30 czerwca 1998 r., a po informacje uzupeł-niające zapraszamy do działu. • A teraz wracamy do Europy i to od razu na University of Trieste, który oferuje nam, a właściwie nam jak nam, ale na pewno młodym naukowcom poniżej 35 roku życia, posiadającym już doktorat lub kończącym nad nim pra-cę, stypendia jednoroczne we wszystkich dziedzinach ob-jętych programem nauczania na tejże uczelni. Wszystkich zainteresowanych, których mam nadzieję nie zabraknie, zapraszamy po dalsze informacje i aplikacje

do naszego biura. Termin upływa 31 lipca 1998 r. • Młodzi już mają coś dla siebie. To teraz coś dla SE-NIORÓW, zajmujących się problematyką integracji eu-ropejskiej. CENTRUM BADAŃ NAD INTEGRACJĄ EUROPEJSKĄ UNIWERSYTETU W BONN proponuje im stypendia jed-no- i sześciomiesięczne. Pobyt w Centrum ma za cel wspól-ną pracę stypendystów nad wyjaśnieniem nierozwiąza-nych dotychczas kwestii natury prawno-politycznej, zwią-zanych z problematyką integracji europejskiej. Po dalsze szczegóły zapraszamy Seniorów do nas. • Jak co roku o tej porze otrzymaliśmy zaproszenie The Central European University na Letni Uniwersytet, który odbędzie się w Budapeszcie w dniach 5.07.98 do 6.08.98. Do udziału w kursach zaproszeni są naukowcy reprezen-tujący dziedziny społeczne, humanistyczne, ekonomicz-ne. Wszystkiego na temat kursów można dowiedzieć się u nas lub na stronie www: http://www.ceu.hu/crc/. Termin składania aplikacji upływa 5 czerwca 1998 r. • Przypominamy również, że DWZ współpracuje z pię-cioma biurami podróży, które udzielają nam zniżki 5 i 6 procentowej, oprócz biura Orbis. Rezerwacji można dokonać w DWZ lub bezpośrednio w biurze: TRANSER - ul. Mikołaja 80 ALMABUS - ul. Świdnicka 39 TRAVELLAND - ul. Powstańców Śl. 144 FLY WAY TRAVEL - pl. Legionów 1 ORBIS - Rynek 29 • Na zakończenie przestroga dla młodych wybierają-cych się na studia Ksantypa Anty pa Tyczna małżonka pewnego filozofa imieniem Sokrates dręczyła go: "Czemuś nie poszedł na medycynę jak Hipo-krates"? • Dla zainteresowanych podajemy adres naszej strony internetowej: http://www.adm.uni.wroc.pl./Baza4.HTM (wersja polska) http://www.adm.uni.wroc.pl./BAZA_A.HTM (wersja an-gielska)

Numer 4

Numer 4 PRZEGLĄD UNIWERSYTECKI 23

W dniach 14-17 kwietnia '98 odbyła się w Muzeum Getta w Terezinie konferencja naukowa, zorganizowana przez Sekcję Historii Doktryn Politycznych i Prawnych Koła Naukowego Prawników przy Wydziale Prawa i Ad-ministracji Uniwersytetu Wrocławskiego.

W konferencji prócz studentów-członków Sekcji wzię-li udział prof.dr hab. Karol Jońca i prodziekan prof.dr hab. Marek Maciejewski oraz asystenci i doktoranci Ka-tedry Doktryn Politycznych i Prawnych, a także dyrek-tor Muzeum Uniwersyteckiego, mgr Ryszard Młynarski.

Tematem konferencji była hitlerowska polityka eks-terminacji Żydów w Protektoracie Czech i Moraw oraz innych obszarach okupowanych przez trzecią Rzeszę. Miejsca konferencji nie wybrano więc przypadkowo, gdyż mała miejscowość Terezin zamieniona została podczas II wojny na jedno wielkie getto żydowskie. Pozostałości po nim i ślady martyrologii Żydów zgromadzono w tamtej-szym Muzeum Getta (Narodni Kulturni Pamätnik), które-go kustosz, mgr Ludmiła Chlädkova oraz wicedyrektor tej placówki, dr Vojtech Blodig wydatnie dopomogli w zorganizowaniu konferencji i zapoznali jej uczestników z historią getta.

Podczas posiedzeń naukowych, które odbywały się w Międzynarodowym Ośrodku Spotkań w Terezinie, ucze-stnicy konferencji wygłosili referaty na temat dziejów po-litycznych Czechosłowacji w latach 1918 - 1939 (Grze-gorz Haręża) i Protektoratu Czech i Moraw (prof. Marek Maciejewski), położenia prawnego Żydów w Niemczech hitlerowskich od 1938 r. (Łukasz Machaj), nazistowskiej polityki "ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej" (prof. Karol Jońca) oraz miejsca Terezina w hitlerowskiej polityce eksterminacji (mgr Mirosław Sadowski). Przedmiotem konferencji były nie tylko kwestie dotyczą-ce Holocaustu Żydów, lecz również czeskiego ruchu opo-ru. Stąd też mowa była na niej o Czechach więzionych we Wrocławiu podczas II wojny światowej (Konrad Kamiń-ski), a zwłaszcza o zamachu na protektora Czech i Mo-raw - Reinharda Heydricha. Na ten temat wygłoszone zostały przez naukowców i studentów trzy referaty (mgr Ewa Kozerska, mgr Maciej Marszał i Anna Marcinkow-ska). pośrednio z problematyką konferencji wiązały się referaty studentów (Małgorzaty Hasiewicz) o zamachu na Franza Kutscherę w Warszawie i pogromcy Powsta-nia Warszawskiego Erichu von dem Bachu (Krzysztof Pyclik). W programie konferencji znalazł się również re-ferat o historycznych związkach Śląska z Czechami na przykładzie dziejów Świdnicy (Katarzyna Makarewicz)

oraz o przeszłości i teraźniejszości Pragi (mgr Tomasz Scheffler). Wygłoszono w sumie piętnaście referatów obej-mujących zatem rozległy wachlarz zagadnień naukowych. Warto dodać, że konferencja w Terezinie była trzecią w ciągu ostatnich czterech lat międzynarodową konferen-cją naukową zorganizowaną przez studencką Sekcję Hi-storii Doktryn Politycznych i Prawnych Uniwersytetu Wrocławskiego.

W ramach konferencji naukowej jej uczestnicy zwie-dzili tereny największej bitwy XIX w., czyli prusko-au-striackiej bitwy pod Sadową (1866 r.). W związku z tym prof.dr hab. Karol Jońca wygłosił referat o polityce i stra-tegii w Europie w drugiej połowie XIX w.

Ważnym elementem pobytu w Czechach było spotka-nie uczestników konferencji z władzami Uniwersytetu Ka-rola w Pradze, z którym Uniwersytet Wrocławski zawarł niedawno umowę o współpracy, tj. z prorektorem prof.dr Jaroslavem Pankiem oraz z prodziekanem Wydziału Pra-wa, dr.inż. Jirim Zemankiem. Przedstawiciele tamtejszego fakultetu prawniczego zostali zaproszeni do wzięcia udzia-łu w konferencjach naukowych organizowanych przez Wydział Prawa i Administracji we Wrocławiu. Wiele cie-kawych i pożytecznych informacji wynieśli studenci i na-ukowcy z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Wrocławskiego również ze spotkania z Ambasadorem Rze-czypospolitej w Pradze, Markiem Pernalem, który zapo-znał ich z aktualnym stanem stosunków polsko-czeskich oraz z pracą polskiej placówki dyplomatycznej w Pradze.

Grzegorz Haręża

Delegacja Uniwersytetu Wrocławskiego u Prorektora Uniwersytetu Karola w Pradze,

prof. dr. Jaroslava Panka

UCHWAŁA KONFERENCJI REKTORÓW AKADEMICKICH SZKÓŁ POLSKICH

z DNIA 20 KWIETNIA 1998R. (w SPRAWIE FINANSOWANIA SZKOLNICTWA WYŻSZEGO)

Rektorzy polskich uczelni od wielu lat zwracają uwagę na zagrożenia płynące z niezwykle niskiego poziomu finansowa-nia szkolnictwa wyższego.

W poczuciu odpowiedzialności za poziom wykształcenia społeczeństwa polskiego, mając zarazem świadomość ograni-czonych możliwości finansowych państwa, uczelnie podjęły ogromny wysiłek zmierzający do zwiększenia liczby studen-tów. Dokonały one zarazem pogłębionej restrukturyzacji. Z całą pewnością uczelnie wykorzystały wszelkie dostępne re-zerwy w celu poprawy sytuacji szkolnictwa wyższego. Nieste-ty, wieloletnie zaniedbania sprawiły, że szkolnictwo wyższe

24 PRZEGLĄD UNIWERSYTECKI 24

znalazło się w krytycznej sytuacji. Dotyczy to przede wszyst-kim infrastruktury uczelni, w tym głównie budynków dydak-tycznych i laboratoriów. Żadna uczelnia nie jest w stanie po-kryć takich inwestycji z własnych środków; tymczasem real-ne nakłady z budżetu państwa na inwestycje w szkolnictwie wyższym maleją. Następuje dekapitalizacja majątku uczelni, co grozi obniżeniem poziomu jakości kształcenia i uniemożli-wia przyjęcie przez nie zwiększonych zadań edukacyjnych.

W tych okolicznościach rektorzy akademickich szkół pol-skich apelują do Rządu Rzeczypospolitej o: • przyrost nakładów na szkolnictwo wyższe, określony pro-centowym udziałem w Produkcie Krajowym Brutto (PKB), • istotne zwiększenie nakładów na inwestycje w szkolnic-twie wyższym, • ustanowienie mechanizmów systemowych sprzyjających zwiększaniu środków na finansowanie szkolnictwa wyższego spoza budżetu państwa,

• takie określanie zasad konstrukcji budżetu państwa, we-dług których nakłady na państwowe szkolnictwo wyższe od-powiadałyby zadaniom przez państwo temu szkolnictwu sta-wianym.

Wszystkie te działania Rządu RP pozwoliłyby na pokona-nie materialnej bariery, przed którą stanęły polskie uczelnie.

Rektorzy ze swojej strony deklarują zwiększenie efektyw-ności gospodarowania środkami, dążenie do najwyższej jako-ści kształcenia i udział w tworzeniu nowego modelu szkolnic-twa wyższego, odpowiadającego wymogom nowego systemu ekonomicznego. Podkreślamy jednak z całą mocą, że bez ak-tywnej polityki edukacyjnej i wsparcia ze strony państwa powstanie takiego modelu nie jest możliwe.

Przewodniczący Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich

(-) prof. dr hab. Aleksander Koj

D r TADEUSZ BŁOCIAN

(18.10.1933 - 7.04.1998)

Doktor filozofii, ceniony znawca myśli renesansowej i nowożytnej. Jego prace o Cremoninim, Gali-leuszu i racjonalizmie nowożytnym stanowiły wkład nie tylko do skarbnicy wiedzy filozoficznej w Polsce. Szereg tekstów dr. Błociana ukazało się we Włoszech i w Niemczech. Ciężka, wyniszczająca organizm choroba stworzyła barierę uniemożliwiającą wspinanie się na kolejne szczeble drabiny aka-demickiej. Dr Tadeusz Błocian był dzielnym człowiekiem, otwartym i życzliwym dla ludzi, a jednocze-śnie konsekwentnym w postępowaniu i zdecydowanym w działaniu. Świetny nauczyciel filozofii, po-wszechnie lubiany przez młodzież i kolegów. Żal ogromny po stracie tak wspaniałego człowieka odczu-wamy wszyscy, którzy kiedykolwiek się z Nim zetknęli. Pozostanie on w naszej pamięci.

Prof.dr hab. MARIAN JAKÓBIEC (8.09.1910 r. - 27.04.1998 r.)

Nestor polskiej slawistyki historyczno-literackiej, emerytowany profesor zwyczajny Uniwersytetu Wrocławskiego, były prorektor ds. nauki, organizator i pierwszy dziekan Wydziału Filologicznego, kierownik Katedry Filologii Rosyjskiej, a następnie organizator i pierwszy dyrektor Instytutu Filolo-gii Słowiańskiej. Uhonorowany dyplomem odnowienia doktoratu w 50. rocznicę uzyskania stopnia naukowego. Przez szereg lat zasiadał w Radzie Głównej Szkolnictwa Wyższego, był członkiem Cen-tralnej Komisji Kwalifikacyjnej dla Pracowników Nauki przy Prezesie Rady Ministrów. Przewodniczył Komisji Humanistycznej Oddziału Polskiej Akademii Nauk we Wrocławiu, otrzymał członkostwo Ukra-ińskiej Akademii Nauk, od początku istnienia Komitetu Słowianoznawstwa PAN był członkiem jego prezydium. Uczestniczył jako ekspert w pracach Międzynarodowego Komitetu Slawistów. Członek Rady Naukowej Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Długoletni członek komitetu redak-cyjnego kwartalnika "Slavia Orientalis", zespołu redakcyjnego "Pamiętnika Słowiańskiego", inicjator serii wydawniczej "Slavice Wratislaviensia". Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, krzyżem Kawaler-skim Orderu Odrodzenia Polski, krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej. Wybitny uczony o imponującym dorobku był wychowawcą wielu pokoleń pol-skich rusycystów i slawistów.

PRZEGLĄD UNIWERSYTECKI Pismo Uniwersytetu Wrocławskiego

Redaktor: KAZIMIERA DĄBROWSKA, e-mail:kada@adm.uni.wroc.pl Adres Redakcji: pl.Uniwersytecki 1, 50-137 Wrocław, tel. 402-212, fax 402-232 Przygotowanie do druku i druk: VOLUMEN, ul.Różyckiego 14, 51-612 Wrocław

tel. 0601 70-36-10

Numer 4