Psychopathological Characteristic of Patients with …Psychopathological Characteristic of Patients with Alcohol Use Disorders Witchuda Yasin et al. J Psychiatr Assoc Thailand Vol

Psychopathological Characteristic of Patients with Alcohol Use Disorders Witchuda Yasin et al.

J Psychiatr Assoc ThailandVol. 56 No. 2 April - June 2011 167

ลกษณะพยาธสภาพทางจตของผปวย

ทมความผดปกตของการดมสรา

วชชดา ยะศนธ วท.ม.*, สชรา ภทรายตวรรตน Ph.D**

กนกรตน สขะตงคะ กศ.ม., วท.ม.**, เธยรชย งามทพยวฒนา พบ.**

บทคดยอ

วตถประสงค เปนการศกษาเชงพรรณนา เพอศกษาลกษณะพยาธสภาพทางจตของผปวย

ทมความผดปกตของการดมสรา (alcohol use disorders) และความเกยวของระหวางพฤตกรรม

การดมสรากบลกษณะพยาธสภาพทางจต

วธการศกษา: ดำาเนนการเกบรวบรวมขอมลจากผปวยทมความผดปกตของการดมสราทมา

รบการรกษาแบบผปวยใน โรงพยาบาลสวนปรง จำานวน 200 ราย ดวยแบบสมภาษณขอมล

สวนบคคลและแบบทดสอบ MCMI-III

ผลการศกษา พบลกษณะบคลกภาพผดปกต ตามแบบทดสอบ MCMI-III รอยละ 55.5 ประเภท

ลกษณะบคลกภาพทพบมากทสด 3 ลำาดบแรกคอประเภท dependent รอยละ 24.0 negativistic

รอยละ16.5 และ depressive รอยละ 13.0 ในกลมอาการของโรคจตเวชพบระดบความรนแรง

ของอาการรอยละ 80.5 โดยกลมอาการทพบมากทสด 3 ลำาดบแรกคอกลมอาการ anxiety

รอยละ 63.0, alcohol dependence รอยละ 62.0 และ dysthymia รอยละ 12.0 นอกจากนยงพบวา

กลมตวอยางทมพฤตกรรมการดมสราทแตกตางกนมลกษณะพยาธสภาพทางจตทแตกตางกน

สรป จากการศกษาพบวาลกษณะพยาธสภาพทางจตของผปวยทมความผดปกตของการดมสรา

ทงลกษณะบคลกภาพผดปกตและกลมอาการทางจตเวชในอตราทคอนขางสง ซงอาจเปน

อปสรรคตอการบำาบดรกษาหรอทำาใหผลการรกษาไมดเทาทควร จากการศกษานจงเสนอแนะวา

ควรประเมนลกษณะพยาธสภาพทางจตในผปวยโรคตดสราใหครอบคลมเพอใหผปวยไดรบ

ประโยชนสงสดจากการรกษา และเปนแนวทางในการตดสนใจเลอกการบำาบดรกษาใหเหมาะสม

กบผปวย โดยดจากพนฐานลกษณะบคลกภาพและโรคทางจตเวชทเกดรวมกน

คำาสำาคญ ผปวยทมความผดปกตของการดมสรา ลกษณะพยาธสภาพทางจต

วารสารสมาคมจตแพทยแหงประเทศไทย 2554; 56(2): 167-178

* บณฑตศกษา สาขาจตวทยาคลนก ภาควชาจตเวชศาสตร คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล

** ภาควชาจตเวชศาสตร คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล

ลกษณะพยาธสภาพทางจตของผปวยทมความผดปกตของการดมสรา วชชดา ยะศนธ และคณะ

วารสารสมาคมจตแพทยแหงประเทศไทยปท 56 ฉบบท 2 เมษายน - มถนายน 2554168

ABSTRACT

Objective: To describe psychopathological characteristics of patients with alcohol use

disorders and correlation with the alcohol consumption behaviors.

Method: A descriptive study was conducted. The subjects were 200 patients who

receiving treatment at Suanprung Psychiatric Hospital. Two research tools were used

in this study, personal information and the Thai version of the Millon Clinical Multiaxial

Inventory-III (MCMI-III)

Results: It was found that 55.5% of the patients received significant scores showing

severe personality patterns.The first three personality patterns’ scores, which most of the

patients obtained, were dependent 24.0%, negativistic (passive-aggressive) 16.5%,

and the depressive 13.0%. 80.5% of the patients scored high in the area of clinical

syndromes. The top three clinical symptoms were anxiety 63.0%, alcohol dependence

62.0%, and dysthymia 12.0%. In addition, the study showed that patients with different

styles of alcohol consumption showed dissimilar psychopathological characteristics.

Conclusion: The study results showed the severe level of the test scores in both

personality patterns and psychopathological characteristics, which might interfere

with the efficacy of treatment and delay recovery of the alcohol use patients.Therefore,

to benefit more from the treatment with more suitable diagnosis, the alcohol use patients

should be evaluated in terms of psychopathological characteristics including their

personality patterns.

Keywords: alcohol use disorders, psychopathological characteristics

J Psychiatr Assoc Thailand 2011; 56(2): 167-178

* Faculty of Graduate Studies, Clinical Psychology Program, Department of Psychiatry, Faculty of Medicine Siriraj Hospital, Mahidol University.

** Department of Psychiatry, Faculty of Medicine Siriraj Hospital, Mahidol University.

Psychopathological Characteristic of

Patients with Alcohol Use Disorders

Witchuda Yasin M.Sc.* Sucheera Phatthayuttawat Ph.D.**

Kanokrat Sukhatunga M.Ed., M.Sc.** Thienchai Ngamthipwatthana M.D.**



บทนำา การบรโภคสราถอเปนปญหาหนงทสำาคญของโลก

และนบวนสถานการณจะยงมความรนแรงมากขน

จากรายงานขององคการอนามยโลกพบวา ประชากร

จำานวน 76.3 ลานคน ไดรบการวนจฉยเปนความผดปกต

ของการดมสรา (alcohol use disorders) และคนไทย

มปรมาณการดมสราสงเปนอนดบ 42 ของโลก1

จากการสำารวจความชกของโรคทางจตเวชในประเทศไทย

ซงเปนการสำารวจระดบชาต ของ พรเทพ ศรวนารงสรรค

และคณะ พบความชกของ alcohol use disorders

รอยละ 28.52 จากรายงานผลการปฏบตงานของ

โรงพยาบาลสวนปรง จ งหวดเชยงใหม ซ ง เปน

โรงพยาบาลจตเวชในเขตภาคเหนอของประเทศไทย

พบวาสถตผปวย alcohol use disorders ทเขารบการ

รกษาแผนกผปวยใน ในปงบประมาณ 2549-2551

และ 2551 จำานวนเฉลย 3 ปเทากบ 709 ราย3 การศกษา

ถงลกษณะพยาธสภาพทางจตในโรคตดสราพบวา

มกมโรครวมทางจตเวช4 คอ โรควตกกงวล5,6 โรคอารมณ

แปรปรวน6,7 และบคลกภาพผดปกต6,8-11 การศกษา

ลกษณะพยาธสภาพทางจตของผปวยโรคตดสรานน

จะทำาใหเขาใจลกษณะพนฐานของผปวยมากขนและ

สามารถใชเปนแนวทางในการบำาบดได การประเมน

ลกษณะพยาธสภาพทางจตนนการศกษาสวนใหญมก

ใชวธรายงานตนเอง (self report inventory) เพราะเปน

เครองมอทใชเวลานอย มระบบการคดคะแนนชดเจน

จากการทบทวนวรรณกรรมพบวาแบบทดสอบ Millon

Clinical Multiaxial Inventory (MCMI) ซงเปน self

report inventory ทถกนำาไปใชอยางแพรหลาย โดยม

การศกษากวา 650 เรองทเลอกใช MCMI ในการศกษา

จดเดนของแบบทดสอบ MCMI-III คอ พฒนาสอดคลอง

ไปพรอมกบระบบ DSM-IV, Scale ตางๆ ถกพฒนา

ใหงายตอการแปลผล เพราะใชคำาศพทเดยวกบระบบ

DSM-IV มประสทธภาพสงในการใชประเมนเพอ

ประกอบการวนจฉยความผดปกตและใชเวลาในการ

ทำานอยเมอเทยบกบแบบทดสอบในระดบเดยวกน12,13

สำาหรบในประเทศไทย ธดารตน ศรสโขและสองโสม

พงพงศ ไดแปลแบบทดสอบ MCMI-III เปนฉบบภาษาไทย

และหาความแมนตรงของการใช MCMI-III ฉบบภาษา

ไทยในกลมผปวยจตเวชไทยแลว14 จากปญหาและ

แนวคดดงทไดกลาวมา ทำาใหผวจยสนใจทจะศกษา

ลกษณะพยาธสภาพทางจตของผปวยโรคตดสราโดยใช

แบบทดสอบ MCMI-III ฉบบภาษาไทย เพอนำาขอมล

ทไดมาเปนแนวทางในการวางแผนการบำาบดรกษาท

เหมาะสมกบผปวยกลมนตอไป

วตถประสงค 1. เพอศกษาลกษณะพยาธสภาพทางจตของ

ผปวยทมความผดปกตของการดมสรา (alcohol use

disorders)

2. เพอศกษาความเกยวของระหวางพฤตกรรม

การดมสรากบลกษณะพยาธสภาพทางจตของผปวย

ทมความผดปกตของการดมสรา (alcohol use disorders)

วสดและวธการ กลมตวอยางทใชในการศกษาครงน คอ ผปวยท

ไดรบการวนจฉยเปน alcohol use disorders ตามเกณฑ

การวนจฉยโรคทางจตเวช DSM-IV (ใชรหส ICD-10)

รหสโรค F10.1 (alcohol abuse) และ F10.2 (alcohol

dependence)15 จำานวน 200 ราย ทมารบการรกษา

แผนกผปวยใน โรงพยาบาลสวนปรง

เครองมอทใชในการวจย ไดแก

1. แบบสมภาษณขอมลสวนบคคลและขอมล

เกยวกบการดมสรา

2. แบบทดสอบ Millon Clinical Multiaxial

Inventory - III (MCMI-III) ฉบบภาษาไทย สรางและ

พฒนาโดย Millon13 แปลเปนฉบบภาษาไทยโดยธดารตน



ศรสโข และ สองโสม พงพงศ14 ประกอบดวยขอคำาถาม

175 ขอ ซงเปนประโยคสนๆ ใหผปวยรายงานตนเอง

โดยเลอกตอบถกหรอผด MCMI-III ฉบบภาษาไทย

มคา internal consistency ของแตละกลมอาการจาก

การหาคา Cronbach’s alpha สวนใหญอยในระดบสง

คอมคา 0.70 ขนไป และเปรยบเทยบความสามารถ

ในการจำาแนกอาการโดยเปรยบเทยบคะแนนจาก

MCMI-III ฉบบภาษาไทยกบอาการทไดจากการประเมน

โดยผเชยวชาญ พบวาคะแนนจากการใช MCMI-III

ฉบบภาษาไทย สามารถอธบายลกษณะของผปวยได

เมอเปรยบเทยบกบอาการทไดจากการประเมนโดย

ผเชยวชาญ ใน Axis I ม correlation = .88, Axis II

ม correlation = .6114 ซงลกษณะพยาธสภาพทางจต

ในการศกษานหมายถงลกษณะทประเมนไดจากแบบ

ทดสอบ MCMI-III ซงไมเกยวของกบการวนจฉยและ

การลงรหสของโรคตาม ICD-10 ในแฟมประวตของ

ผปวย สำาหรบการศกษาครงนผวจยไดรบอนญาตให

ใชแบบทดสอบ MCMI-III ฉบบภาษาไทยจากเจาของ

ลขสทธคอ NCS Pearson, Inc. อยางถกตอง

ดำาเนนการเกบขอมลกบกลมตวอยางเปนรายบคคล

ตามเกณฑการคดเลอก โดยแจงวตถประสงค ประโยชน

ของการศกษา ขอมลการพทกษสทธและอธบายวธ

การใหกลมตวอยางทราบแลวจงใหกลมตวอยางเรม

ตอบแบบสอบถามขอมลสวนบคคลและขอมลเกยวกบ

การดมสราและทำาแบบทดสอบ MCMI-III ฉบบภาษา

ไทย ใชเวลาในการทดสอบประมาณ 45 - 60 นาท

การวเคราะหขอมล ใชสถตพรรณนา แจกแจง

ความถ อตรารอยละของลกษณะขอมลทไดจากแบบ

สมภาษณขอมลสวนบคคลและลกษณะพยาธสภาพทางจต

สำาหรบการเปรยบเทยบความแตกตางของลกษณะ

พยาธสภาพทางจตกบพฤตกรรมการดมสรา ใช t-test

ผลการศกษา จากขอมลสวนบคคลพบวากลมตวอยางเกอบ

ทงหมดเปนเพศชาย (รอยละ 94) ประมาณครงหนง

(รอยละ 53) อยในวยทำางาน (อายระหวาง 22 – 40 ป)

สถานะภาพการสมรสพอๆ กนทง 3 กลมคอสมรสค

(รอยละ 31.5) โสด (รอยละ 35.5) หยา/แยกกนอย

และหมาย (รอยละ 33) การศกษาระดบมธยมตน

มากทสด (รอยละ 30) ซงมสดสวนใกลเคยงกนกบระดบ

ประถมศกษา (รอยละ 28.5) สวนใหญประกอบอาชพ

รบจางรายวนทวไปหรอรบจางทวไป (รอยละ 39) และ

มรายไดเฉลยตอเดอน 4,001 – 8,000 บาท (รอยละ 35)

ขอมลเกยวกบการดมสราพบวา สวนใหญเรม

ดมสราตงแตอาย 13 – 21 ป (รอยละ 67) เหตผล

ในการเรมดมครงแรกอยในสดสวนใกลเคยงกนคอ

เพอนชวน (รอยละ 35.9) และอยากลอง (รอยละ 32.3)

สวนมากดมเปนระยะเวลานาน 20 ปขนไป (รอยละ 52)

มารบการรกษาครงแรกเพราะการดมสราเมออาย

22 – 40 ป (รอยละ 67) เหตผลในการดมปจจบนคอดม

เพอคลายเครยดหรอผอนคลายมากทสด (รอยละ 33.8)

ประเภทเครองดมแอลกอฮอลทนยมดมคอ เหลาขาว

(รอยละ 26.2) ปรมาณการดมมากกวา 10 ดม มาตรฐาน

ขนไป (รอยละ 32) โดยสวนใหญ (รอยละ 76) ดมแบบเสยง

คอดมมากกวา 5 ดมมาตรฐานขนไปซงเปนปรมาณทกอ

ใหเกดความผดปกตจากการดมสรา ความถของการดม

ในชวง 1 ปทผานมาคอ ดมทกวนหรอเกอบทกวน

(รอยละ 63) ชวงเวลาทมกดมคอตอนเยน (รอยละ 68.5)

สำาหรบสถานทในการดมประมาณครงหนง (รอยละ 46.5)

ดมทรานอาหารหรอรานขายสรา ลกษณะในการดมคอ

ดมกบเพอนหรอคนใกลชด (รอยละ 54) สวนมากแลว

เคยหยดดมได (รอยละ 93.5) ระยะเวลาทหยดดมสราได

นานทสดคอมากกวา 1 ป (รอยละ 27.8) และสวนใหญ

ไมมคนในครอบครวหรอญาตทตดสรา (รอยละ 61)



ผลการศกษาพบวาผปวยทมความผดปกตของ

การดมสราสวนใหญ (รอยละ 83.5) พบลกษณะของ

โรคจตเวชรวม ทงในสวนของกลมอาการทางจตเวชและ

ลกษณะบคลกภาพผดปกต

จากตารางท 1 พบวาผปวยทมความผดปกต

ของการดมสราสวนใหญ (รอยละ 80.5) พบกลมอาการ

ทางจตเวชและกวาครง (รอยละ 55.5) พบลกษณะ

บคลกภาพผดปกต ประเภทของลกษณะบคลกภาพ

ทพบมากทสด 3 ลำาดบแรกคอ dependent รอยละ

24.0, negativistic (passive-aggressive) รอยละ

16.5 และ depressive รอยละ 13.0 กลมอาการทาง

จตเวชทพบมากสด 3 ลำาดบแรกไดแก anxiety รอยละ

63.0, alcohol dependence รอยละ 62.0 และ

dysthymia รอยละ 12.0

ตารางท 1 สรปลกษณะบคลกภาพและกลมอาการทางจตเวชตามสเกลของแบบทดสอบ MCMI-III (n = 200)

ลกษณะบคลกภาพ จำานวน (คน) รอยละกลมอาการ

ทางจตเวชจำานวน (คน) รอยละ

Schizoid

Avoidant

Depressive

Dependent

Histrionic

Narcissistic

Antisocial

Sadistic

Compulsive

Negativistic

Masochistic

Schizotypal

Borderline

Paranoid

14

6

26

48

0

0

10

2

0

33

7

2

11

10

7.0

3.0

13.0

24.0

0.0

0.0

5.0

1.0

0.0

16.5

3.5

1.0

5.5

5.0

Anxiety

Somatoform

Mania

Dysthymia

Alcohol Dependence

Drug Dependence

PTSD

Thought Disorder

Major Depression

Delusional

126

11

4

24

124

6

18

4

12

7

63.0

5.5

2.0

12.0

62.0

3.0

9.0

2.0

6.0

3.5

2.0

6

111 55.5 161 80.5

หมายเหต * “พบกลมอาการทางจตเวช” หมายถง มคะแนนจากแบบทดสอบในสวนของกลมอาการในระดบสงถงเกณฑท

สามารถพจาณาเปนอาการของโรคจตเวชได

** “พบลกษณะบคลกภาพผดปกต” หมายถง มคะแนนจากแบบทดสอบในสวนของลกษณะบคลกภาพในระดบ

สงถงเกณฑทสามารถพจารณาเปนความผดปกตของบคลกภาพได



ตารางท 2 การเปรยบเทยบความแตกตางระหวางลกษณะบคลกภาพและกลมอาการทางจตเวชตามสเกลของ

แบบทดสอบ MCMI-III กบพฤตกรรมการดมสรา

ลกษณะ

พฤตกรรมการดมสรา

ชวงอายทเรมดม ปรมาณการดมระยะเวลาทงหมดใน

การดม

ความถของการดมใน

ชวง 1 ปทผานมา

t-test p-value t-test p-value t-test p-value t-test p-value

ลกษณะบคลกภาพ

Schizoid

Avoidant

Depressive

Dependent

Antisocial

Sadistic

Negativistic

Masochistic

Schizotypal

Borderline

Paranoid

กลมอาการทางจตเวช

Anxiety

Somatoform

Mania

Dysthymia

Alcohol dependence

Drug dependence

PTSD

Thought Disorder

Major Depression

Delusional

2.495*

2.494*

-.212 NS

1.112 NS

.641 NS

.906 NS

.238 NS

-1.341 NS

-.655 NS

-2.040*

-.784 NS

1.746 NS

.129 NS

-.932 NS

.458 NS

3.161*

-1.149 NS

.119 NS

2.022*

-.891 NS

-1.341 NS

.013

.014

.832

.268

.522

.366

.812

.184

.513

.045

.434

.084

.897

.352

.647

.002

.338

.905

.045

.375

.184

-.88 NS

-.425 NS

-.608 NS

.185 NS

-1.354 NS

-.796 NS

-2.815*

-2.700*

.863 NS

-.463 NS

-.302 NS

-.082 NS

-3.432*

.047 NS

-1.677 NS

-2.249*

-2.491*

-.761 NS

-2.020*

-3.598*

.287 NS

.380

.671

.544

.853

.178

.427

.006

.008

.389

.644

.763

.935

.001

.963

.096

.027

.014

.448

.045

.000

.774

-.552 NS

.826 NS

-2.225*

.165 NS

.000 NS

-.708 NS

.190 NS

-.383 NS

-.708 NS

.618 NS

-.808 NS

-1.170 NS

-.154 NS

-2.019*

-.433 NS

-2.051*

-.206 NS

-.369 NS

-2.019*

-.296 NS

-.383 NS

.582

.410

.028

.869

1.000

.480

.850

.720

.480

.537

.420

.243

.878

.045

.665

.045

.837

.713

.045

.767

.702

-.636 NS

.695 NS

-2.176*

-2.007*

-1.229 NS

-1.420 NS

-.806 NS

-2.711*

.397 NS

-.010 NS

.907 NS

-2.706*

-1.455 NS

-2.024 *

-.793 NS

-5.403 *

-.163 NS

-1.433 NS

-2.024*

-1.669 NS

1.038 NS

.525

.488

.031

.046

.220

.158

.421

.008

.692

.992

.365

.008

.147

.045

.429

.000

.871

.154

.045

.097

.302

(หมายเหต : NS = no significant, * p < .05)

จากตารางท 2 แสดงให เหนว าลกษณะ

พยาธสภาพทางจตทพบในกลมตวอยางนนแตกตาง

กนตามอายทเรมดมตงแตนอย, ปรมาณการดมทมาก,

ระยะเวลาในการดมทยาวนานและความถของการดม

สราในชวง 1 ปทผานมาดงน

กลมตวอยางทเรมดมสราครงแรกในชวงอายท

แตกตางกนพบลกษณะพยาธสภาพทางจตแตกตางกน

อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ 0.05 โดยกลมตวอยาง

ทเรมดมครงแรกชวงอายตำากวา 21 ป นนพบลกษณะ

พยาธสภาพทางจตประเภท schizoid, avoidant,



alcohol dependence และ thought disorder มากกวา

กลมทเรมดมชวงอาย 22 – 40 ป ยกเวน borderline เทานน

ทกลมตวอยางซงเรมดมครงแรกชวงอาย 22 – 40 ป

พบลกษณะพยาธสภาพทางจตมากกวากลมทเรมดม

ครงแรกชวงอายตำากวา 21 ป

กลมตวอยางทมปรมาณการดมทแตกตางกน

พบลกษณะพยาธสภาพทางจตแตกตางกนอยางม

นยสำาคญทางสถตทระดบ 0.05 โดยกลมตวอยางท

มปรมาณการดม 5 ดมมาตรฐานขนไปพบลกษณะ

บคลกภาพประเภท negativistic (passive-aggressive),

masochistic (self-defeating) และกลมอาการ

somatoform, alcohol dependence, drug dependence,

thought disorder และ major depression มากกวา

กลมทมปรมาณการดม 1 – 4 ดมมาตรฐาน

กลมตวอยางทมระยะเวลาในการดมสราท

แตกตางกนพบลกษณะพยาธสภาพทางจตทแตกตางกน

อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ 0.05 โดยกลมตวอยาง

ทมระยะเวลาในการดมสรา 10 ปขนไปพบลกษณะ

บคลกภาพประเภท depressive และกลมอาการ

mania, alcohol dependence, thought disorder

มากกวากลมทมระยะเวลาในการดมสรา 1 - 9 ป

กลมตวอยางทมความถของการดมสราในชวง

1 ปทผานมาทแตกตางกนจะพบลกษณะพยาธสภาพ

ทางจตทแตกตางกนอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ

0.05 โดยกลมตวอยางทดมทกวนหรอเกอบทกวนจะพบ

ลกษณะบคลกภาพประเภท depressive, dependent,

masochistic (self-defeating) และกลมอาการ anxiety,

mania, alcohol dependence, thought disorder

มากกวากลมทดมนอยกวา 4 วนตอสปดาห

วจารณ 1. การเปรยบเทยบความแตกตางของพฤตกรรม

การดมสรากบลกษณะพยาธสภาพทางจตของกลม

ตวอยาง พบวาพฤตกรรมการดมสราทแตกตางกนนน

จะพบลกษณะพยาธสภาพทางจตทแตกตางกน กลาวคอ

อายทเรมครงแรกยงดมเรวเทาไรทำาใหมความเสยง

ตอการเกดโรคทางจตเวชมากเทานน ขอคนพบจาก

การศกษาครงนพบวากลมตวอยางทเรมดมครงแรกชวง

อายตำากวา 21 ป นนพบลกษณะพยาธสภาพทางจต

มากกวากลมทเรมดมชวงอาย 22 – 40 ป สอดคลองกบ

การศกษาของ Hingson ทพบวาผทเรมดมครงแรก

ตงแตอายนอยจะกลายเปนผตดสราตงแตอายนอยและ

นำาไปสลกษณะการตดสราซำาแบบเรอรง16 การศกษา

ของ Wang และ El-Guebaly พบวาการเรมดมตอนอาย

นอย (12 – 24 ป) มความสมพนธทางบวกกบการตดสรา

ซมเศราและโรครวมทางจตเวช17 กลมตวอยางมปรมาณ

การดมคอนขางมาก คอ 5 ดมมาตรฐานขนไปพบลกษณะ

พยาธสภาพทางจตมากกวากลมทมปรมาณการดม

1 – 4 ดมมาตรฐาน ซงในทางการแพทยไดมการจดกลม

ผดม ตามรปแบบการดม 4 กลม คอ 1) กลมดมแบบ

มความเสยงนอย (low risk drinking) 2) กลมดม

แบบเสยง (hazardous drinking) 3) การดมแบบมปญหา

(harmful use) 4) การดมแบบตด (alcohol dependence)

โดยใชผลทเกดจากการดมมาพจารณาและกำาหนด

จากปรมาณการดมทเรยกวาดมมาตรฐาน โดยกลมดม

แบบเสยง (hazardous drinking) จะมการดมมากกวา

4 ดมมาตรฐานตอวนในผหญง และมากกวา 5 ดม

มาตรฐานตอวนในผชาย18 การศกษานพบวากลม

ตวอยางสวนใหญดมเกน 5 ดมมาตรฐานตอวน

สอดคลองกบ การศกษาของ Hingson และคณะทพบวา

ผตดสรานนดมมากกวา 5 ดมมาตรฐานตอวน16 และ

การดมมากกวา 29 ดมมาตรฐานตอสปดาหสามารถ

ทำาใหเกดความเสยงของโรคทางจตเวชไดอกเทาตว19

สำาหรบระยะเวลาในการดมสราทยาวนานนบเปน

สงสำาคญเพราะพบวากลมตวอยางทมระยะเวลา

ในการดมสรา 10 ปขนไปพบลกษณะพยาธสภาพทางจต



มากกวากลมทมระยะเวลาในการดมสรา 1 - 9 ป ขอคนพบ

จากงานวจยนแสดงใหเหนวาการดมเปนระยะเวลานาน

10 ปขนไปทำาใหเกดการตดสรา อกประเดนคอความถ

ของการดมสราในชวง 1 ปทผานมาพบวากลมตวอยาง

ทดมทกวนหรอเกอบทกวนจะมลกษณะพยาธสภาพ

ทางจตมากกวากลมทดมนอยกวา 4 วนตอสปดาห ซง

กลมตวอยางสวนใหญ (รอยละ 63.5) ดมสราทกวนหรอ

เกอบทกวน แสดงใหเหนถงการตดสราเพราะไมสามารถ

ควบคมการดมหรอไมสามารถหยดดมไดหรอหากหยด

ดมแลวอาจเกดอาการถอนพษสราจงตองดมเพอลด

อาการถอนพษสราเกดเปนวงจรไปเรอยๆ15

2. ลกษณะบคลกภาพผดปกตทพบในกลม

ตวอยางรอยละ 55.5 นน สอดคลองกบการศกษาของ

Bowden-Jones และคณะ ทพบความชกของบคลกภาพ

ผดปกตในกลมตวอยางซงเปนผตดสรารอยละ 538

Fernańdez-Montalvo และคณะ พบความชกของ

บคลกภาพผดปกตในผตดสรารอยละ 529 การศกษา

ครงนพบลกษณะบคลกภาพผดปกตประเภท dependent

มากทสดคอรอยละ 24.0 รองลงมาคอ negativistic

(passive-aggressive) รอยละ 16.5 สอดคลองกบ

การศกษาของ Craig ทพบวาบคลกภาพผดปกตประเภท

avoidant, dependent และ negativistic เปนลกษณะท

พบในผตดสรา20 อธบายไดวาผทมลกษณะบคลกภาพ

ประเภท dependent นนมลกษณะตองการพงพาผอน

มความลำาบากในการตดสนใจในเรองราวตางๆ ไมมนใจ

ในความสามารถหรอการตดสนใจของตนเอง นอกจากน

ยงมความลำาบากในการแสดงความคดเหนทแตกตาง

จากผอนโดยเฉพาะผทตนตองพงพาเนองจากกลววา

จะขาดผชวยเหลอ15 ลกษณะเหลานเออตอการตดสราได

งายเพราะทำาใหผปวยไมกลาปฏเสธคำาชกชวนของผอน

ในการดม เพราะกลวไมไดรบการยอมรบหากไมรวมดม

และตองพงพงการดมสราเพอใหสามารถเขารวมสงคม

ได สำาหรบลกษณะบคลกภาพประเภท negativistic

(passive-aggressive) ทพบรองลงมานนอาจอธบาย

ไดวาวฒนธรรม การอบรมเลยงดของคนไทยทขดเกลา

ใหเปนคนออนนอมถอมตน มสมมาคารวะ เชอฟงผใหญ

ทำาใหไมกลาแสดงออกและคอนขางเกบกด จนอาจ

เกดความขดแยงทางจตใจ อยากแตทำาไมไดเพราะถก

จารตทางสงคมกำากบอยจงทำาใหกลายเปนคนดอเงยบ

ไมแสดงออกความโกรธอยางตรงไปตรงมา แตกลบตอ

ตานอยในใจลกๆ และแปรเปลยนไปสสงทสงคมยอมรบ

ไดคอการดมสราเพอระบายออก

3. พบกลมอาการทางจตเวชในกลมตวอยาง

รอยละ 80.5 ผลการศกษาครงมตวเลขทคอนขางสง

เมอเทยบกบการศกษาอนๆ ซงเปนไปในทศทางเดยวกน

เชน Schneider และคณะพบวากลมตวอยางมโรครวม

ทางจตเวชใน Axis I รอยละ 53.17 Flensborg-Madsen

และคณะพบวารอยละ 50.3 ของผปวย alcohol use

disorders มโรครวมทางจตเวช6 ในการศกษานกลม

อาการทางจตเวชทพบมาก 3 ลำาดบแรกคอ anxiety

รอยละ 63.0, alcohol dependence รอยละ 62.0

และ dysthymia รอยละ 12.0 ซงสวนใหญอยในกลม

โรควตกกงวลและโรคอารมณแปรปรวน การเกดโรครวม

กนของ alcohol use disorders และโรคจตเวชนนยง

ไมมใครสามารถสรปไดอยางแนชดวาอะไรเปนเหตอะไร

เปนผลกนแน โดยมแนวคดอย 3 แบบคอ 1) alcohol

use disorders ทำาใหเกด disorders 2) disorders ทำาให

เกดการพฒนาไปเปน alcohol use disorders 3) ทง

alcohol use disorders และ disorders เปนผลมาจาก

กรรมพนธและอทธพลของสภาพแวดลอม6,7 การศกษา

ของ Flensborg - Madsen และคณะ พบวาผทถกวนจฉย

เปนผปวย alcohol use disorders มความเสยงทจะ

พฒนาเปนโรคจตเวช เชน โรควตกกงวล โรคอารมณ

แปรปรวนและพบวารอยละ 56.9 ถกวนจฉยเปน alcohol

use disorders กอนทจะถกวนจฉยเปนโรควตกกงวล6 ใน

ทางตรงกนขาม โรควตกกงวลและโรคอารมณแปรปรวน



อาจสงผลใหบคคลดมจนเกดเปน alcohol use

disorders ได เพราะบคคลทเปนโรควตกกงวลหรอโรค

อารมณแปรปรวนมกใชสราเปนทางออกเพอใหเกด

ความผอนคลาย บรรเทาความทกขทรมานทเกดจาก

โรคหรอดมสราเพอแกปญหา จดการกบอารมณเศรา

หรอความวตกกงวลของตน6,7 โดยอธบายตามกรอบ

ทฤษฎการเรยนรไดวาบคคลทเปน โรควตกกงวลหรอ

โรคอารมณแปรปรวนมกใชสราเปน self – mediation

เพอไดรบการเสรมแรงทางบวกจากการดม เชน ดมแลว

ทำาใหมความสข คลายจากอาการซมเศรา วตกกงวล

หรอเพมความมนใจในการเขาสงคม จงมการดมอยาง

ตอเนอง21

สำาหรบกลมอาการ alcohol dependence ทพบ

รอยละ 62.0 จากศกษาน ทงๆ ทกลมตวอยางถก

คดเลอกอยางเจาะจงจากกลมผปวยทมความผดปกต

ของการดมส ราซ งควรพบกลมอาการ a lcohol

dependence มากกวาน อธบายไดวาเปนผลมาจาก

เครองมอทใชในการประเมนคอ MCMI-III ซงเปน self

report inventory ทใหผปวยรายงานตนเองซงตอง

อาศยความรวมมอจากผปวยในการรายงานตนเองโดย

ไมปดบงขอมล กลมตวอยางเหลานมารบการรกษา

เพราะผลจากการดมสราและอยในกระบวนการบำาบด

อาการตดสราประกอบกบผปวยเมอผานพนชวงถอนพษ

สรามาแลวสตสมปะชญญะและการรตวคอนขางด

รวมถงขอคำาถามจาก MCMI-III ใน scale alcohol

dependence คอนขางเจาะจงเรองการดมและปญหา

จากการดมสราจงอาจทำาใหกลมตวอยางรายงานตนเอง

แบบปกปองตนเองหรอรายงานนอยกวาความเปนจรง

ทงนผทตดสารเสพตดมกสามารถหลกเลยงการตอบใน

ลกษณะทจะถกจบไดเกยวกบการใชสารเสพตดในการ

ทำาแบบทดสอบ MCMI20 เพราะหากรายงานตามความ

เปนจรงอาจกลววาจะถกใหอยรบการบำาบดนานขน

ดงนนผลทไดจากแบบทดสอบแบบ self report

inventory โดยเฉพาะเรองเกยวกบการดมสราในผปวย

โรคตดสราอาจตองมการประเมนอยางครอบคลม

ขอจำากดในการศกษา

1. เ ค ร อ ง ม อ ท ใ ช ใ น ก า ร ศ ก ษ า ล ก ษ ณ ะ

พยาธสภาพทางจตครงนคอ MCMI-III ซงครอบคลม

ลกษณะทางจตเวชเพยงแค 24 กลมอาการ และเปน

การประเมนจากมมมองของผปวยทรายงานตนเอง

แมจะทำาใหเหนภาพมมกวางของผปวยทมความ

ผดปกตของการดมสราในระดบหนงแตแบบทดสอบน

กยงไมครอบคลมโรคทงหมดตามเกณฑการวนจฉย

โรคทางจตเวช จงควรประเมนอยางครอบคลมกลมโรค

นนและควรประเมนจากทมผบำาบดรกษาและญาตดวย

2. กล มต วอย างในการศกษาคร งน เปน

ผปวยทมความผดปกตของการดมสรา แผนกผปวยใน

โรงพยาบาลสวนปรง ซงเปนการสมแบบเจาะจงจงอาจ

ม sampling bias ทำาใหพบความรนแรงของโรคทมาก

และอาจไดผลการศกษาทแตกตางหากศกษาในกลม

ผปวยผปวยนอก ประกอบกบเกณฑในการคดเลอกเขา

การศกษา ทเลอกเฉพาะผทสามารถอานเขยนภาษาไทย

ไดทำาใหตองคดผปวยทไมเขาตามเกณฑขอนออกไป

นนอาจทำาใหลกษณะพยาธสภาพทางจตทพบในการ

ศกษานไมไดเปนตวแทนทงหมดของผปวยทมความ

ผดปกตของการดมสราการนำาขอมลไปใชในกรณทวไป

ควรคำานงถงขอจำากดเหลานดวย

ขอเสนอแนะ

1. ขอมลทไดจากการศกษาครงนสามารถเปน

แนวทางสำาหรบผบำาบดในการตดสนใจเลอกการบำาบด

รกษาใหเหมาะสมกบผปวยทมความผดปกตของการดม

สราโดยดจากพนฐานบคลกภาพและโรครวมทางจตเวช

เพอเพมประสทธภาพในการบำาบด รวมไปถงการพฒนา

รปแบบการบำาบดทเฉพาะมากขนสำาหรบผปวยทมความ

ผดปกตของการดมสราและมโรครวมทางจตเวช



2. ควรมการสมภาษณญาตเพอจะไดทราบ

ขอมลเกยวกบผปวยมากขนและใหญาตเขามามสวนรวม

กบกระบวนการบำาบดเพอทำาใหญาตเกดความตระหนก

และเขาใจถงลกษณะพนฐานทางบคลกภาพและ

โรคจตเวชรวมทผปวยเปน ซงจะสงผลดตอการบำาบด

รกษาในระยะยาวหลงจากผปวยกลบไปอยบาน

สรป การศกษาครงนทำาใหเหนวาลกษณะพยาธสภาพ

ทางจตของผปวยทมความผดปกตของการดมสรา

นนพบลกษณะบคลกภาพผดปกตและกลมอาการ

ทางจตเวชเปนโรคจตเวชรวม (psychiatric comorbid)

ในอตราทคอนขางสง ซงอาจเปนอปสรรคตอการบำาบด

รกษาหรอทำาใหผลการรกษาเกดขนไดชาลง ดวย

เหตนจงควรใหความสำาคญกบการประเมนลกษณะ

พยาธสภาพทางจตและวนจฉยโรครวมทางจตเวชใน

ผปวยกลมนใหครอบคลมเพอนำาขอมลไปเปนแนวทาง

ในพฒนารปแบบการบำาบดรกษาฟนฟใหเหมาะสมและ

มประสทธภาพมากทสด

กตตกรรมประกาศ ขอขอบคณผอำานวยการโรงพยาบาลสวนปรง

ทอนญาตใหเกบขอมล และกลมตวอยางทกทานทให

ความรวมมอในการทำาการทดสอบ

เอกสารอางอง1. The World Health Organization (WHO). Global

Status Report on Alcohol 2004 [Internet]. 2004

[cited 2008 October 18]. Available from: http://

www.who.int/substance_abuse/publications/

global_status_report_2004_overview. pdf

2. พรเทพ ศรวนารงสรรค, ธรณนทร กองสข, สวรรณา

อรณพงคไพศาล, พนธนภา กตตรตนไพบลย, อจฉรา

จรสสงห. ความชกของโรคทางจตในประเทศไทย:

การสำารวจระดบชาต; 2546. วารสารสขภาพจต

แหงประเทศไทย 2547; 12:177-88.

3. โรงพยาบาลสวนปรง. รายงานผลการปฏบตงานโรง

พยาบาลสวนปรง ปงบประมาณ 2551. เชยงใหม:

โรงพยาบาลสวนปรง กรมสขภาพจต กระทรวง

สาธารณสข; 2551.

4. อรญญา แพจย, นรญชญา ศรบรพา. ภาวะโรคจต

เวชรวมในผตดสราทเขารบการรกษาแบบผปวยใน

ของศนยบำาบดรกษายาเสพตด เชยงใหม. วารสาร

สมาคมจตแพทยแหงประเทศไทย 2552; 54:63-74.

5. สมนก หลมศโรรตน. ปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรม

การเลกดมสราของผปวยตดสราทมารกษาใน

โรงพยาบาลราชบร. วารสารสมาคมจตแพทย

แหงประเทศไทย 2551; 53: 143-50.

6. Flensborg-Madsen T, Mortensen EL, Knop J,

Becker U, Sher L, Grønbaek M. Comorbidity

and temporal ordering of alcohol use disorders

and other psychiatric disorders: results from a

Danish register-based study. Compr Psychiatry

[internet]. Available from: http://www.science

direct.com/science?_ob=MImg&_imagekey=

B6WCV-4TYXM63-1-1&cdi=6748&_user=20

6209&orig=search&coverDate=08%2F31%

2F2009&_sk=999499995&view=c&wchp=dG

LbVzbzSkWA&md5=63bc6e6d96e80e7c761d

53cab03e7c5a&ie=/sdarticle.pdf [cited 2009

September 26] 2009; 50:307-14.



7. Schneider U, Altmann A, Baumann M, Bernzen J,

Bertz B, Bimber U, et al. Comorbid anxiety

and affective disorder in alcohol-dependent

pat ients seeking t reatment : the f i rs t

multicentre study in Germany. Alcohol &

Alcoholism [internet]. [cited 2009 Available

from: http://alcalc.oxfordjournals.org/cgi/

reprint/36/3/219September 26]; Vol. 36, No. 3,

pp. 219–223.

8. Bowden-Jones O, Iqbal MZ, Tyrer P, Seivewright

N, Cooper S, Judd A on behalf of the COSMIC

study team, et al. Prevalence of personality

disorder in alcohol and drug services and

associated comorbidity. Addiction [Internet].

Available from: http://www3.interscience.wiley.

com/cgibin/fulltext/118795669/PDFSTART

[cited 2009 May 09]; 2004;99; 1306–14.

9. Fernańdez-Montalvo J, Landa N, Lo´pez-Gon˜i

JJ, Lorea I. Personality disorders in alcoholics:

A comparative pilot study between the IPDE and

the MCMI-II. Addictive Behaviors [Internet].

Available from : http://www.sciencedirect.com/

science?_ob=MImg&_imagekey=B6VC9-

4HC7780-2-1&_cdi=5949&_user=206209&_

orig=search&_coverDate=08%2F31%2F2006

&_sk=999689991&view=c&wchp=dGLbVlbz

Skzk&md5=f391c66e7d1440d06cded53e49

af12fe&ie=/sdarticle.pdf [cited 2009 May 09];

2006;31:1442-8.

10. Echeburuá E, Brovo de Medina R, Aizpiri J.

Alcoholism and personality disorders: An

exploratory study. Alcohol & Alcoholism

[Internet]. Available from: http://alcalc.

oxfordjournals.org/cgi/reprint/40/4/323 [cited

2009 May 09]; 2005;40:323-6.

11. Echeburuá E, Brovo de Medina R, Aizpiri J.

Comorbidity of alcohol dependence and

personality disorders: A comparative study.

Alcohol & Alcoholism [Internet]. Available

from: http://alcalc.oxfordjournals.org/cgi/con-

tent/full/42/6/618 [cited 2009 May 09]; 2007;

42:618-22.

12. Millon T, Grossman S, Millon C, Meagher S,

Ramnath R. Personality disorders in modern

life. 2nded. New Jersey: John Wiley & Sons,

Inc; 2004.

13. Millon T, Davis R, Millon C. MCMI-III Manual. 2nded.

Minneapolis (MN): NSC Pearson, Inc; 1997.

14. ธดารตน ศรสโข, สองโสม พงพงศ. ความแมนตรง

ของการใชแบบทดสอบ Millon Clinical Multiaxial

Inventory – III (MCMI-III) ในกลมผปวยจตเวช.

เชยงใหม, 2550.

15. ปราโมทย สคนชย, มาโนช หลอตระกล, ผแปล

และเรยบเรยง. เกณฑการวนจฉยโรคทางจตเวช

DSM-IV ฉบบภาษาไทย (ใชรหส ICD-10). กรงเทพฯ:

โรงพมพชวนพมพ; 2541.

16. Hingson RW., Heeren T, Winter MR. Age of

Alcohol-Dependence Onset: Associations

with Severity of Dependence and Seeking

Treatment. PEDIATRICS [Internet]. Available

from: http://pediatrics.aappublications.org/cgi/

reprint/118/3/e755September [cited 2010 june

27]; 2006;118:755-63



17. Wang J, El-Guebaly N. Sociodemographic

Factors Associated With Comorbid Major

Depressive Episodes and Alcohol Dependence

in the General Population. Can J Psychiatry

[Internet]. Available from: https://ww1.cpa-apc.

org/Publications/Archives/CJP/2004/January/

wang.asp [cited 2010 June 27]; 2004; 49:37-44

18. หทยชนน บญเจรญ, พนธนภา กตตรตนไพบลย.

ทบทวนองคความรเรองแอลกอฮอล. ใน: พนธนภา

กตตรตนไพบลย, หทยชนน บญเจรญ, บรรณาธการ.

แนวเวชปฏบตการใหบรการผมปญหาสขภาพจต

จากแอลกอฮอลในโรงพยาบาลจตเวช. พมพครงท 1.

เชยงใหม: ไอแอมออเกไนเซอรแอนดแอดเวอรไทซง,

2549.

19. Johnson BA, Ait-Daoud N. Alcohol: Clinical

Aspects. In: Lowinson JH, Ruiz P, Millman RB,

Langrod JG, editors. Substance abuse:

a comprehensive textbook. 4th ed. Philadelphia:

LIPPINCOTT WILLIAMS & WILKINS 2005.

p. 151-63.

20. Craig RJ. Overview and current status of the

Millon Clinical Multiaxial Inventory. Journal of

personality assessment [Internet]. Available

from: http://www.informaworld.com/smpp/ftin

terface?content=a785039309&rt=0&format=

pdf 1999 [cited 2009 May 09]; 1999;72:390-406.

21. Barlow DH, Durand VM. Abnormal psychology

an integrative approach. Belmont, CA: Thomson

Wadsworth, 2005.

Documents

Psychopathological Characteristic of Patients with …Psychopathological Characteristic of Patients with Alcohol Use Disorders Witchuda Yasin et al. J Psychiatr Assoc Thailand Vol