Upload
ivan-effendy
View
3.290
Download
5
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Kumpulan berbagai puisi bahasa bali
Citation preview
Paid Tiang
Paid tiang tindakan batiséNgalahin ukudan sasihéNgipekin kalahSisan-sisan kenehé suba kacamputangPakpak katelahangApanga tusing taén buinNgurimik ipit ngumbar kitaPaid tiang makejangNgejohin sasihAné tusing taén bakatangPaid tiang makejangNguberin sasihAné tusing taén gelahangCamput mapaidTelah-telahang kauluh.
olih : I Wayan Paing
NGANTOSANG
Di betén muncuk lalangé lanyingNyungéngét ngantosang ulungan ia i capungAné paling tusing nepukin sunutan mulihKletik-kletik suaran detikPamargin Ida Betara Kala tatar alonNyaksiang patongosan tiangé diniBengong mapaliat samahPakukékkak kéék-kéékMunyiné i katak mapag sasihBuin nepukin tiang diniYapin atiban suba liwat patemoné maluDini, padidiTiang ngantosangLayuné ya i lalangNgulungang kulesan capungé né aptiang
olih : I Wayan Paing
PAWAYANGAN
Ring kletakan suaran cempalaSané kakilit bebatélan gendérKayonané mapolahSakadi gunungé rubuhSakadi suryané anincap gunungSakadi paksiné anglayangSakadi tukéné anyudRi tatkala sanghyang ringgitTedun ring sajeroning pawayanganSangkaning pangastitin ki dalangRumasa titiang ring padéwékanTan bina sakadi wayangSemeng sanja lemah petengBuduh paling ngulurin kalanguanLipia ring uripé cendekKayonané gelisan matancebKasineb antuk gegunemanKija mangkin pacang ruruh ki dalangDamar bléncongé sampun padem
Jakarta, Agustus 2007
olih : IDG Palguna
SINOM-SINOMAN WREDA
Puniki carita kalintang nistaindik wang lingsirsinoman wreda dané kasengguhapan nguni kocap kasudipinaka tameng papacek gumi
Mangkinipun i sinoman wredanandang idup kalara-laratan pasanak brayanyabran rahina nyliksik bulusaha ngapé-apé jagaté wayahmajalaran tembang mawarni pinunas:déwa ratu sang hyang embangkedeh titiang mangastitii ratu sang ngawiwenanguripé sané asikimangkin meled titiang ngaptimangda i ratu mapuwusledang bancut urip titiangapan tan malih kasidimangda pupututang titiang dadi jatma
Cendek tembang danéI sinoman wredaNanging teges pinunas ipunJakti singsal minab pupuhéSangkaning tuwuhé nampekin sanjaNanging sira ugi jagi uratiMapidabdab indik tembangRing ulu atinéSané kalintang sungkawa
(Beh, i guwak pasliwer gaok-gaokMapi-mapi duta hyang yamadipatimapengarah ring jagat sadayawénten manusa mapag pralaya)
LALANG
gerimis sané ulung ngapuaninggih punika krunasané ngamedalang girangsané ngicénin liangsané nungkulang galangsané nyayangang lalangnulekep ring sidakepan pertiwinguntulang ragapinaka saksi sasih makiré kalimapinaka saksi bunga sampun kembangpinaka saksi semeng janten nyemenganlan, lalang nyarengintan paucap apisanan
olih : Pande Kurniawan
Kanti Bendan Ngidang Buka Kene?sanja ne ento
iraga pedaduan
metimpal surya
ane suba leleh menjalan
ngedum anget jak dua
surya ne ngelutin
kanti bendan ngidang buka kene?
surya engseb mepamit
to ada ujan
mara teka belusan
angin ne di duri
gegeson nguberin
Jumahtembok bata barak
apit lawang
rurunge ngelut mesra
ditu menep kedis crucuk
di duur punyan waru di muncuk
adekeh kangen di hati?
bias-bias dingin di pemesuan
padang-padang lan lelumutan
tetep satia uli pidan
nimpalin,
pedaduan
kangen,
rindu,
mesawang dingin
Di Semengdi semeng
mengkeb angin
nyaru -nyaru ningalin
bunga mawa ne kembang
metimpal dingin
sepi nyelisik ngintipin
i bunga mawa nedeng kembang
miik ne ngalub, megantung di ambara
dingin tetep satya nimpalin
ah, surya bangun kapupungan
uliah ujan ibi peteng
angin, mawa, dingin, lan sepi
nyuryakin.
SujatiDi gumine
ada ane madan sujati
sujati ane madon seken
sujati ane mabunga jujur
sujati ane mabuah patut
Nanging
sujati bisa dadi guyu
masebeng layu mamua kala
ulian artha ulian kama
ulian rupa ulian loba
Nah, engken jani carane
miara ne madan sujati
apang tetep punyane
madon seken
mabunga jujur
mabuah patut
Tuah abesik laksanane
dasarin ben keneh
dasarin ben papineh
ane suci kedas nirmala
uling ati
Bukit Duur Pasihangin dingin nyibak bukit
ada kedis makaber ngindang
ombake uber-uberan
merebut niman bibih pasih
langit mesaput awan putih
metimpal surya ne mengkeb
ngelek ati ngedengang raga
i kedis ngindang negehang
nyujuh langit duur bukit
ngejohin
bias-bias batu putih
ne ngelimurang hati
kesir-kesir angin pesisi
nyibak bukite majujuk pedidi
nimpalin pasih melah tur bersih
kapal-kapal rapi mebaris
ngelut anget bangkiang pasih
amed, hidden paradise of bali
tetep di hati
Petengada bulan teka
nundun bintang
bangun kapupungan
di sandikala
munyin jangkrike ngerisik
pejalan angin alon
kampih di pasirepan
di petenge bintang luas
ngepik sari bungan waru
di duur bukit
Ah, petenge megantung
di bibih bulan
ngorahang rindu
Damar Langitdi langit
ada damar
ngae galang
pejalan keneh
galang papineh
yen sedek paling
kapetengan
di jalanan
de jejeh
tetep jalan ne pageh
mulih
diapin je peteng
diapin je sipeng
nu ada ditu tegeh
di baduur di keneh
damar langit
RatihRing tengahin telaga
sasih ngambil rupa
nari ratih
kedas tur putih
damar langit ne ngemit
sayan ngulayang ring ambara
doh, saking bhuana
napike Nari Ratih tan patujon?
ngemit asmara ring tengahin telaga jiwa
Paid TiangPaid tiang tindakan batise
Ngalahin ukudan sasihe
Ngipekin kalah
Sisan-sisan kenehe suba kacamputang
Pakpak katelahang
Apanga tusing taen buin
Ngurimik ipit ngumbar kita
Paid tiang makejang
Ngejehin sasih
Ane tusing taen bakatang
Paid tiang makejang
Nguberin sasih
Ane tusing taen gelahang
Camput mapaid
Telah telahang kauluh
KalaLelampahan ne galak
Mata nengeng tangkah poleng
Caling renggah nagih makpak
Kala
Biuta di gumi maya
Mamirat wong tan padosa
Sing magoba jelema
Tan bina care raksasa
Kala
Saje ye kala
Matingkah care dewa
Lemuh suara pageh semaya
Nanging tuara ada ape
Ah, ngudiang nguyutin kala
Depang suba buka keto
Inget jalan karmapala
Sing je doh teken prana
Pak Pik PukPak, Prak, pak, pak, pak
Punyan cempaka mabunga ngrempiak
Miik ne ngalub warna ne petak
Dadi tolih nanging sing dadi jemak
Yen jemak I Meme ngopak
Pik, prik, pik, pik, pik
Ada pengina ngajak pitik
Gelah ne I Kaki Tekik
Pitik nemnem nu cenik-cenik
Nanging lacur sing dadih idih neng besik
Puk, Pruk, Puk, Puk, Puk
Jani kel luas ngalih blauk
Ngalih blauk sambil ngaba tiuk
Ke carik ne I Kaki Angkuk
Madak pang liu maan ngejuk
SiepPeteng dedet cara tengai tepet
tendas sakit kolongan seret
kuluk ngongkong jelema ngomong
sing nyak siep
sing nyak menep
mirib bungut sing matekep
jek siep... siep.. siep!!!
BukitBengong
Bengong dini pedidi
Di duur bukit
Di beten langit
Sanje ne pingit
Ningil
Nengil tiang ditu
Di duur bukit batu
Medesir angin nimpalin
Sepi ne ada di hati
Surya ne anget
Sanje ne pingit
Sing ngidang ngilangin
Sepi ne ada di hati
Joh sawat peningalan
Nerawang nembus awan
Tan kerasa
Ngetel yeh peningalan
Anget
Minab Sang Hyang Surya
Wantah saksi dini
Tiang pedidi
Bunga Di AtiOlih : Bliyanbelog
Yan tolih melahang
Nak mula cara pragina
Lengen lantang batis dawa
Bangkiang rengkiang cara biola
Ngae kenehe uyang paling
Yan tolih melahang
Nak mula cara penyanyi
Munyi halus nelusuk ati
Paras ayu buka selebriti
Sing taen absen kaipiang
Bajang jegeg gadis kampung
Diapain kampung nak mula ayu
Ayu saking tengahin ati
Sampurna sakadi bunga
Miik ngalub ngebekin gumi
Bajang jegeg gadis bali
Sing ada ne ngidang nyaingin
Sing ada ne ngidang matuhin
Ayu paras ayu budi
Nyihnayang gadis bali sujati
Ilang suba ragu di ati
Nyingakin paras ayu sekadi dewi
Saking langit turun ke mayapada
Miik ngalub bunga swarga loka
PengengOlih : Bliyanbelog
(I)
Jeg kenkenang kaden buin
Keneh-kenehang tusing bakatang
Apa ane anggon mragatang
Apa ane anggon nyalanang
Sing beneh ben minehang
Jeg kenkenang kaden buin
Suba kenahang suba bakatang
Suba jalanang sing nyak patutang
Suba pragatang sing nyak kangguang
Kenkenang buin
Pragatang suba jani neked dini
Sing nyak buin wake ngenehang
Sing nyak buin wake nyalanang
Pegat ked dini
Paripurna (Puisi Bali)Olih : Pande Kurniawan
(i) sabayantaka
nyalanang sané prasida mabuat
disubané kabaktayang
olih gelis rahinané, ngulengan apanga
prasida kamanahin, diastun cutet
wénten parilaksanané sané kasumbungan
pradé galahé nemonin kasujatianné
Paripurna (Puisi Bali)Olih : Pande Kurniawan
(ii) tusing ngidang ngelidin
ada galah né ajak majajal
makerahin encén sané patut utamayang
laut, samian layuné kembang
kambang tusing bani ngimbang
krana seselé sakadi
gula pait, ngéncolang ngecapang pajalané
égar, disubané konyangan
encah sambrag, pangawak ala ayuning rahinané
né patut lakar tohin
wantah pangantosan pepet pahing rahina anggarkasihé
Sasih KapatYan sasih kapat rauhSabeh arang kapanggihinnangingke, rikala punapiBlabure membah ngebekin tlabah
Yan sasih kapate rauh Kapuke pada mangundangmangulayang ring ambaranecerik kelih, pada girang malayanganRing langite, katon bungah mawarna-warni
Yang sasih kapate rauhtur makta daatan sabehgadunge kedek ngakakmentik mlilit ring tarune
Malih ipun i sekar jepunsekare bet ngrembunkaton asri, ngulangunin manah
Anake lingsir pecah mabaosyan sasih kapate rauhmakta cirisabehe arangkapuke pada mangindanggadunge mentik mlilitjepune asub mabungablabure rauh maranin
Olih : I Made Swastika
PustakaJantung satmaka atiRing ati pralinggan WidhiMparabhawa Sang Hyang Siwa SujatiSang Hyang Siwa pinaka WidhiNgrasuk ring sarining tatua sujatiSengka kaulatiSantukan genahe singid
Jantung satmaka atiRing ati Sang Hyang Siwa MalinggaNgalinggain sastra utamaSastra wahana tatuaTatua mapupul jeroning pustakaPustaka sarana sekalaNgruruh daging sastra utamaMadasar adnyana wimala
Ati satmaka jantungIda Sang Hyang Widhi asung Mpaica satra adi luhungLuung titiLuung pangancanPara jana pada luungSangkaning sastra adi luhung
Yening ngruruh kaweruhanPunika mapupul ring perpustakaanPerpustakaan jantung kaweruhanJantung peplajahan kadiatmikaanJantung pendidikan Tatua SusilaMapan sekancan pustakaKalingganan dening Sang Hyang SiwaMraga Guru Swadhyaya.
Olih : I G. Manda
Tupeng BujuhKipekane rengas,Kipekan-kipekan matabuh bangras,Tandangne dengang,Tandang ess batis ningkang,Paliatne sengap,Paliat-paliat ulap-ulap,
Nyledet anak luh, pasti bayau jaruh,Nyledet anak muani, masebeng paling bani,Nyledet anak cerik, ngae kraik-kraik,Nyledet jero mangku, ye.... ampura tu!
Bungut bujuh, nyiup roko ya matajuh,Gembelan tekek, menek motor kipak-kipek,Malaku monyer, tan bina buka nener,Payu labuh, enjok-enjok ngusap peluh
Ah, ento tuah ngae banyol,Yang tan banyol, sinah dengang rengas ngawi tukas,Tandang lan tangkep kadi truna sarat pangarep,Sumanget, rumaket, ngembras, lan bangras
Sakewala, sira ke ya I Tupeng Bujuh?
Olih : I Gusti Bagus Weda Sanjaya
Suara Saking Curastana
Saking sunia ingsun ngandikaMareng kita para trunaYowana, sang ngambel agung dharma...
Ingsun wantah sang suniaSuniata tan parupaNanging boya tanpa yas...
Ingsun tan marupaReh sang atma tan kabanda maha bhutaPejah ring ranangganaNgamargiang dharma nindihin mahardika
Ingsun boya tanpa yasaYasa nira ring jagat mahardikaNgaptiang jaya IndonesiaPinaka panagara sane tan kabanda...
Yadian nira boya sang Cura utamaKadi Tri Yuda Sakti dahating parinamaNanging saking iriki, saking stana druwen niraIngsun jaga ngandika, ngawedar suara tan parupaMogi kita, sang yowana utamaSida ngagungang panagaraNindihin PancasilaNgulati ajeg mahardika
Olih : I Gusti Bagus Weda Sanjaya
Jendela KayunI riki ring sor jendelane,Tiang melengok ngaksinin sang surya sane magisir ka
bucun galah,umbarane barak nyanggra sandikala sane rauh magpaginwengi,nutdutin manah sane katepisin rasa kangen,kangen teken munyin rerama, kangen teken embahanpitresnan rerama,
ejoh dini tiang manongos, ngisinin raga antuk widya,mangda maguna, dados sundih ring kulawarga,yadiastun sunarnyane remrem nganging setata ngangetin,Ngukir kenyem bangga ring cangkem rerama,
Suryane engseb ninggalin lawat i punyan waru,Sanghyang Bayu budal tan ngesirin kampid i paksi malih,jendelane kasineb, i paksi maparama santi,Om Shanti, Shanti, Shanti, Om
Olih : Sang Made Tresna Wicaksana