Pustynie Ameryki Północnej i PołudniowejPółnocnej i Południowej

Pustynie Ameryki Północnej i PołudniowejPółnocnej i Południowej

A D R I A N N A K I K I E L A

G EO G R A F I A S U M I I R O K

G E O G R A F I A F I Z Y C Z N A K O N T Y N E N T Ó W I O C E A N Ó W

Ameryka Północna i Południowa• Oba kontynenty znajdują się na olbrzymiej płycie litosfery, która przesuwając się na zachód nachodzi na płyty oceaniczne. Dzięki temu na obu kontynentach obserwuje się takie same procesy geologiczne.

• Zachodnie wybrzeża są ciągle aktywnie tektonicznie, stąd częste trzęsienia ziemi i erupcje wulkaniczne.wulkaniczne.

• Układ oraz wiek skał budujących wielkie formy geologiczne jest częściach obu kontynentów wysokie, młode góry fałdowe, a na i niziny.

• Na obu kontynentach występują wszystkie strefy klimatyczne, roślinne i

• Na obu kontynentach dominuje obszar będący zlewiskiem oceanu

• W północnej części Ameryki Płn. i południowej części Ameryki Płd. rzeźba terenu.

Ameryka Północna i Południowakontynenty znajdują się na olbrzymiej płycie litosfery, która przesuwając się na zachód

nachodzi na płyty oceaniczne. Dzięki temu na obu kontynentach obserwuje się takie same

• Zachodnie wybrzeża są ciągle aktywnie tektonicznie, stąd częste trzęsienia ziemi i erupcje

oraz wiek skał budujących wielkie formy geologiczne jest podobny – w zachodnich częściach obu kontynentów wysokie, młode góry fałdowe, a na wschodnich – stare góry (wyżyny)

obu kontynentach występują wszystkie strefy klimatyczne, roślinne i glebowe.

obu kontynentach dominuje obszar będący zlewiskiem oceanu atlantyckiego.

północnej części Ameryki Płn. i południowej części Ameryki Płd. występuje polodowcowa

PustyniePustynia – teren o znacznej powierzchni, pozbawiony zwartej szaty roślinnej wskutek małej ilości opadów i przynajmniej okresowo wysokich temperatur powietrza , co sprawia, że parowanie przewyższa ilość opadów.

Na gorących pustyniach ekstremalne temperatury sięgają zanotowana temperatura to 57,8 °C), nocą zaś zanotowana temperatura to 57,8 °C), nocą zaś charakterystyczne są dla nich też znaczne amplitudy dobowe temperatury, stały deficyt wilgotności oraz silne nasłonecznienie.

Czasem termin pustynia stosowany jest również do obszarów pozbawionych zwartej roślinności z innych powodów niż przewaga parowania nad opadami, np. do lodowych.

Funkcjonują również określenia odległe znaczeniowo od podstawowego terminu, takie jak np. pustynia porostowa.

teren o znacznej powierzchni, pozbawiony zwartej szaty roślinnej wskutek małej ilości opadów i przynajmniej okresowo wysokich temperatur powietrza , co

opadów.

gorących pustyniach ekstremalne temperatury sięgają ok. 50 °C (najwyższa C), nocą zaś oscylują nawet w okolicach 0 °C, C), nocą zaś oscylują nawet w okolicach 0 °C,

znaczne amplitudy dobowe temperatury, stały deficyt

termin pustynia stosowany jest również do obszarów pozbawionych zwartej roślinności z innych powodów niż przewaga parowania nad opadami, np. do pustyń

również określenia odległe znaczeniowo od podstawowego terminu, takie

Typy pustyńZe względu na materiał budujący wyróżnia się następujące typy pustyń

• skalista, kamienista

• żwirowa (serir)

• piaszczysta ( erg )

• pylasta ( kewir , takyr , plaja)

• słona

• lodowa

Ze względu na miejsce istnienia wyróżnia się następujące typy pustyń

górzysta, wyżynna, nizinna

Ze względu na temperaturę wyróżnia się:

lodowa, gorąca, umiarkowana

względu na materiał budujący wyróżnia się następujące typy pustyń:

względu na miejsce istnienia wyróżnia się następujące typy pustyń:

Pustynie chłodneW Ameryce Północnej pustynie chłodne zajmują obszary między Sierra Nevada i Górami

Kaskadowymi a Górami Skalistymi. Lata są gorące, a zimy z długimi okresami ujemnych

temperatur, i z opadami śniegu. Roślinność jest uboga i mało zróżnicowana; wyróżnia się

pustynie bylicowe, pustynie łobodowe, krzewiaste oraz drzewiastopustynie bylicowe, pustynie łobodowe, krzewiaste oraz drzewiastoalkalicznych – pustynie alkaliczne.

W Ameryce Południowej zbliżone do chłodnych półpustyń są niektóre formacje

roślinne na obszarze Patagonii, trawiaste lub krzewiaste. Ingerencja człowieka na chłodnych

pustyniach i półpustyniach jest znaczna, gdyż pokrywa roślinna jest na nich zdecydowanie

bogatsza niż na pustyniach gorących.

pustynie chłodne zajmują obszary między Sierra Nevada i Górami

Kaskadowymi a Górami Skalistymi. Lata są gorące, a zimy z długimi okresami ujemnych

temperatur, i z opadami śniegu. Roślinność jest uboga i mało zróżnicowana; wyróżnia się

, krzewiaste oraz drzewiasto-krzewiaste, a na glebach , krzewiaste oraz drzewiasto-krzewiaste, a na glebach

zbliżone do chłodnych półpustyń są niektóre formacje

roślinne na obszarze Patagonii, trawiaste lub krzewiaste. Ingerencja człowieka na chłodnych

pustyniach i półpustyniach jest znaczna, gdyż pokrywa roślinna jest na nich zdecydowanie

Największe Pustynie Ameryk

Ameryka Północna

Mojave , Sonora, Chihuahua (USA, Meksyk), Wielka Kotlina

Ameryka Południowa

Patagońska, Atakama , Sechura

Największe Pustynie Ameryk

), Wielka Kotlina

Ameryka

PołudniowaPołudniowa

Ameryka

PołudniowaPołudniowa

Pustynia Atakama

Atakama• Pustynia w Andach Środkowych, w północnym Chile, między Kordylierą Nadbrzeżną a Kordylierą Zachodnią (Góry Domeyki), na wysokości 500

• Jest długa na ok. 1000-1100 km, szerokość do 100 km; Jej powierzchnia wynosi 140 tys. km²

• piaszczysta i kamienista; • piaszczysta i kamienista;

• klimat zwrotnikowy wybitnie suchy (roczna suma opadów do 50 mm, w części północnej do 10 mm), uzależniony w znacznym stopniu od zimnego Prądu Peruwiańskiego i suchych wiatrów południowych i południowo

• rzeki głównie okresowe; słone bagna i jeziora;

• uboga roślinność kserofilna;

• wydobycie nitratynu (saletra chilijska, główny region wydobycia w świecie), złota, srebra, rud miedzi, uranu, soli kamiennej.

w Andach Środkowych, w północnym Chile, między Kordylierą Nadbrzeżną a Kordylierą Zachodnią (Góry Domeyki), na wysokości 500–2000 m;

1100 km, szerokość do 100 km; Jej powierzchnia wynosi 140 tys.

zwrotnikowy wybitnie suchy (roczna suma opadów do 50 mm, w części północnej do 10 mm), uzależniony w znacznym stopniu od zimnego Prądu Peruwiańskiego i suchych wiatrów południowych i południowo-zachodnich;

głównie okresowe; słone bagna i jeziora;

nitratynu (saletra chilijska, główny region wydobycia w świecie), złota,

W lipcu 2011 roku, skrajna zimny front Arktyczny przyniósł 80 w Boliwii.

W 2012 roku, region dotknęły dwie powodzie w

W dniu 25 marca 2015 roku, wystąpiły intensywne W dniu 25 marca 2015 roku, wystąpiły intensywne pustyni Atakama. Powodzie te wywołały ogromne

Arktyczny przyniósł 80 cm śniegu na płaskowyż, zwłaszcza

region dotknęły dwie powodzie w San Pedro de Atacama.

wystąpiły intensywne opady deszczu nad południową częściawystąpiły intensywne opady deszczu nad południową częściaowodzie te wywołały ogromne lawiny błotne.

Pustynia Patagońska

Pustynia Patagońska• pustynia położona w Ameryce Południowej, głównie na terenie argentyńskiej Patagonii, a także w Chile. Od wschodu jest ograniczana przez Ocean Atlantycki, od zachodu przez Andy Patagońskie; w tamtym rejonie łączy się z Pustynią Atacama.

• Jej powierzchnia wynosi 670 tys. km²;

• piaszczysta;

• klimat charakteryzuje się stosunkowo niskimi temperaturami oraz silnymi wiatrami; • klimat charakteryzuje się stosunkowo niskimi temperaturami oraz silnymi wiatrami;

• przeważające wiatry z kierunku południowego zachodu, są suche, zimne, i

• temperatura rzadko przekracza 12 °C, a średnia to zaledwie 3 absolutne maksimum to 40 °C. Zimą zdarzają się ostre mrozy, a

• Roczne sumy opadów wahają się od około 90 do 430

• jest tam około siedmiu miesięcy zimowych i pięć miesięcy letnich.

• mróz nie jest rzadkością na pustyni, ale śnieg jest rzadkością.

• pomimo niesprzyjającego klimatu występują tu stosunkowo licznie krzewy, rośliny zielne, a także zwierzęta: pójdźka ziemna, nandu plamiste.

położona w Ameryce Południowej, głównie na terenie argentyńskiej Patagonii, a także w Chile. Od od zachodu przez Andy Patagońskie; w tamtym rejonie łączy

charakteryzuje się stosunkowo niskimi temperaturami oraz silnymi wiatrami; charakteryzuje się stosunkowo niskimi temperaturami oraz silnymi wiatrami;

południowego zachodu, są suche, zimne, i mocne.

zaledwie 3 °C. Temperatury latem wzrastają do 21°C, a C. Zimą zdarzają się ostre mrozy, a temperatura może spaść do -21 °C.

do 430 mm.

pięć miesięcy letnich.

rzadkością.

niesprzyjającego klimatu występują tu stosunkowo licznie krzewy, rośliny zielne, a także zwierzęta:

Pustynia Sechura

Pustynia Sechura• Pustynia na nadbrzeżnej nizinie w północno-zachodniej części Peru, między Kordylierą Zachodnią a O. Spokojnym;

• Jest szeroka do 100 km, a jej powierzchnia to 12 tys. km2;

• piaszczysta;

• klimat zwrotnikowy kontynentalny, suchy (roczna suma opadów poniżej 30 mm), uzależniony w znacznym stopniu od zimnego Prądu Peruwiańskiego i suchych wiatrów południowych;

• klimat zwrotnikowy kontynentalny, suchy (roczna suma opadów poniżej 30 mm), uzależniony w znacznym stopniu od zimnego Prądu Peruwiańskiego i suchych wiatrów południowych;

• lato (od grudnia do marca) jest ciepłe i słoneczne temperatury to średnio ponad 24 °C.

• w okresie zimowym (od czerwca do września), pogoda jest chłodna i temperaturami, które wahają się od 16 °C w nocy do 30

• wzdłuż wybrzeża morskiego słone jeziora i bagna, zasilane wodami okresowych rzek spływających z Andów;

• roślinność półpustynna, kserofilna, z kaktusami.

zachodniej części Peru, między Kordylierą

12 tys. km2;

zwrotnikowy kontynentalny, suchy (roczna suma opadów poniżej 30 mm), uzależniony w znacznym stopniu od zimnego Prądu Peruwiańskiego i suchych wiatrów południowych;

zwrotnikowy kontynentalny, suchy (roczna suma opadów poniżej 30 mm), uzależniony w znacznym stopniu od zimnego Prądu Peruwiańskiego i suchych wiatrów południowych;

słoneczne z temperaturami powyżej 35 °C w ciągu dnia, a

okresie zimowym (od czerwca do września), pogoda jest chłodna i pochmurna z nocy do 30 °C w ciągu dnia.

wybrzeża morskiego słone jeziora i bagna, zasilane wodami okresowych rzek

roślinność półpustynna, kserofilna, z kaktusami.

Ameryka

PółnocnaPółnocna

Ameryka

PółnocnaPółnocna

Pustynia Mojave

Mojave • pustynia w USA, w stanie Kalifornia, w południowej części Wielkiej Kotliny;

• pow. ok. 65tys. km2;

• piaszczysto-żwirowa;

• miejscami wznoszą się nagie masywy górskie;

• klimat zwrotnikowy, wybitnie suchy (roczne opady 45nie przekracza 150 mm;

• Mojave jest pustynią ekstremów temperaturowych.

• słone jeziora i bagna, okresowe rzeki;

• złoża rud żelaza, manganu, wolframu oraz złota, srebra;

• nieliczne oazy.

w USA, w stanie Kalifornia, w południowej części Wielkiej Kotliny;

wznoszą się nagie masywy górskie;

zwrotnikowy, wybitnie suchy (roczne opady 45–130 mm) roczna suma opadów,

temperaturowych.

rud żelaza, manganu, wolframu oraz złota, srebra;

• W zimie temperatura spada do -7°C, a nawet do

• Na wiosnę temperatury po połowie maja mogą osiągać wartości powyżej 38°C.

• Lato jest gorące, monsun północnoamerykański przynosi 54°C. Temperatury w Dolinie Śmierci mogą osiągnąć do 12054°C. Temperatury w Dolinie Śmierci mogą osiągnąć do 120sierpnia. Od czerwca do września w południowoburze.

• Jesień jest bardziej przyjemna. Październik jest jednym z najbardziej suchych i słonecznych miesięcy w Mojave z temperaturami pomiędzy 21 a 32

C, a nawet do -18°C na wyższych terenach.

mogą osiągać wartości powyżej 32°C, a często nawet

monsun północnoamerykański przynosi niską wilgotność i temperatury aż do mogą osiągnąć do 120°C pod koniec lipca i na początku mogą osiągnąć do 120°C pod koniec lipca i na początku

południowo-zachodniej części regionu występują gwałtowne

jest jednym z najbardziej suchych i słonecznych 21 a 32°C w dolinach.

Pustynia Sonora

Sonora• Pustynia o powierzchni 311 tys. km² zajmująca południowopołudniowo-wschodniej Kalifornii oraz część meksykańskich stanów: Baja California Norte i Sonora. Pustynia Sonora stanowi też część linii brzegowej Zatoki Kalifornijskiej. W jej skład wchodzą pustynie: Colorado, Yuma i

• Panuje tu klimat zwrotnikowy, wybitnie suchy.

• temperatury wahają się od średnio 11°C w zimie, do • temperatury wahają się od średnio 11°C w zimie, do roku temperatura może osiągnąć 0°C w nocy. W niektórych częściach pustyni, w pobliżu Meksyku, temperatura może osiągnąć nawet do 56 C w

• To najgorętsza pustynia w Meksyku.

• Roczna suma opadów wynosi poniżej 150 mm.

• Gdzieniegdzie występują wysychające rzeki i jeziora. Duża jej część jest nawadniana i wykorzystywana w celach rolnych. Znajdują się tu także liczne ośrodki turystyczne (jak np. Palm Springs), rezerwaty Indian (Gila BendCactus).

o powierzchni 311 tys. km² zajmująca południowo-zachodnią część Arizony i wschodniej Kalifornii oraz część meksykańskich stanów: Baja California

Norte i Sonora. Pustynia Sonora stanowi też część linii brzegowej Zatoki Kalifornijskiej. W jej skład wchodzą pustynie: Colorado, Yuma i Altar.

tu klimat zwrotnikowy, wybitnie suchy.

w zimie, do 30°C w lecie. W niektórych porach w zimie, do 30°C w lecie. W niektórych porach nocy. W niektórych częściach pustyni, w pobliżu

nawet do 56 C w cieniu.

suma opadów wynosi poniżej 150 mm.

występują wysychające rzeki i jeziora. Duża jej część jest nawadniana i wykorzystywana w celach rolnych. Znajdują się tu także liczne ośrodki turystyczne (jak

Bend) i rezerwaty przyrody (Organ Pipe

Pustynia ChihuahuanChihuahuan

Chihuahuan• Pustynia na pograniczu Stanów Zjednoczonych i Meksyku, w środkowej i północnej części Wyżyny Meksykańskiej pomiędzy pasmami górskimi Sierra Madre Zachodniej i Wschodniej

• Obejmuje obszar około 362 tys. km², a więc jest trzecią co do wielkości pustynią półkuli zachodniej i drugą co do wielkości w Ameryce Północnej.

• pustynia ma nieco łagodniejszy klimat w lato (choć zazwyczaj w ciągu dnia • pustynia ma nieco łagodniejszy klimat w lato (choć zazwyczaj w ciągu dnia mieszczą się w przedziale od 35 do 40 °C) i chłodne, a nawet zimne roczna temperatura na pustyni wynosi 24 °C. Północne południowa część.

• Średnia roczna suma opadów na wynosi 235 mm.

• Na obszarach pustynnych znajduje się kilka obszarów zurbanizowanych: największym z nich jest Ciudad Juárez, gdzie mieszka około miliona ludzi.

• pustynia Chihuahuan jest jedną z najbardziej biologicznie zróżnicowanych pustyń świata, zamieszkiwaną przez największą liczbę gatunków

na pograniczu Stanów Zjednoczonych i Meksyku, w środkowej i północnej części Wyżyny Meksykańskiej pomiędzy pasmami górskimi Sierra Madre Zachodniej i Wschodniej.

km², a więc jest trzecią co do wielkości pustynią półkuli Północnej.

pustynia ma nieco łagodniejszy klimat w lato (choć zazwyczaj w ciągu dnia temperatury czerwca pustynia ma nieco łagodniejszy klimat w lato (choć zazwyczaj w ciągu dnia temperatury czerwca chłodne, a nawet zimne zimy z mrozami. Średnia C. Północne obszary mają bardziej ostre zimy niż

mm.

obszarach pustynnych znajduje się kilka obszarów zurbanizowanych: największym z nich jest ludzi.

jest jedną z najbardziej biologicznie zróżnicowanych pustyń świata, zamieszkiwaną przez największą liczbę gatunków zwierząt.

Wielka Kotlina

Wielka Kotlina• Duży, pustynny i półpustynny, częściowo górzysty obszar w zachodnich

• Najczęściej definiuje się go jako obszar bezodpływowy między Górami Skalistymi a górami Sierra Nevada.

• Jest to płaskowyż o wielkości 520 tys. km² obejmujący większość Nevady i Utah, część Kalifornii, Idaho, Oregonu i Wyoming. W dużej części kotliny, szczególnie w północnej Nevadzie, jest szereg izolowanych łańcuchów górskich.Idaho, Oregonu i Wyoming. W dużej części kotliny, szczególnie w północnej Nevadzie, jest szereg izolowanych łańcuchów górskich.

• Jest to umiarkowana pustynia z gorącymi, suchymi latami i śnieżnymi zimami

• Klimat Wielkiej Kotliny charakteryzuje się skrajnościami: gorące, suche lata i mroźne, śnieżne zimy; lodowate grzbiety alpejskie i ciepłe, wietrzne doliny; w dzień jest tam ok. 35następnie w ciągu nocy ok. 4 °C.

• W kotlinie są też dwie ogromne plaje – wyschnięte pozostałości jezior z epoki lodowcowej. Jezioro Bonneville pokrywało większość zachodniego Utah, część Idaho i Nevady.

• Pozostała z niego, między innymi, Wielka Pustynia Słona (na zachodzie).

, pustynny i półpustynny, częściowo górzysty obszar w zachodnich USA.

definiuje się go jako obszar bezodpływowy między Górami Skalistymi a górami Sierra

o wielkości 520 tys. km² obejmujący większość Nevady i Utah, część Kalifornii, Idaho, Oregonu i Wyoming. W dużej części kotliny, szczególnie w północnej Nevadzie, jest szereg Idaho, Oregonu i Wyoming. W dużej części kotliny, szczególnie w północnej Nevadzie, jest szereg

z gorącymi, suchymi latami i śnieżnymi zimami.

Kotliny charakteryzuje się skrajnościami: gorące, suche lata i mroźne, śnieżne zimy; lodowate grzbiety alpejskie i ciepłe, wietrzne doliny; w dzień jest tam ok. 35° C, a

wyschnięte pozostałości jezior z epoki lodowcowej. pokrywało większość zachodniego Utah, część Idaho i Nevady.

Pustynia Słona (na zachodzie).

Wielka Pustynia Słona • Pustynia w USA w północnej części Wielkiej Kotliny, na zachód od Wielkiego Jeziora Słonego w stanie Utah i częściowo Nevada. Powierzchnia: 10 360 km²; długa na ok. 240 km, szerokość ok. 80 km;

• klimat podzwrotnikowy, kontynentalny, wybitnie suchy; roczna suma opadów poniżej 200 mm.

• Jest prawie idealnie płaska, jedynie w kilku miejscach wznoszą się izolowane wzgórza. Całość • Jest prawie idealnie płaska, jedynie w kilku miejscach wznoszą się izolowane wzgórza. Całość opada bardzo łagodnie ku wschodowi, w stronę Wielkiego Jeziora Słonego.

•Pokrywają ją twarde osady drobniutkiego mułu i oślepiająco biała warstwa soli kamiennej

• Wielka Pustynia Słona jest niemal całkowicie pozbawiona roślinności; stanowi część dna plejstoceńskiego jez. Bonneville.

Wielka Pustynia Słona w USA w północnej części Wielkiej Kotliny, na zachód od Wielkiego Jeziora Słonego w

stanie Utah i częściowo Nevada. Powierzchnia: 10 360 km²; długa na ok. 240 km, szerokość ok.

podzwrotnikowy, kontynentalny, wybitnie suchy; roczna suma opadów poniżej 200 mm.

prawie idealnie płaska, jedynie w kilku miejscach wznoszą się izolowane wzgórza. Całość prawie idealnie płaska, jedynie w kilku miejscach wznoszą się izolowane wzgórza. Całość opada bardzo łagodnie ku wschodowi, w stronę Wielkiego Jeziora Słonego.

ją twarde osady drobniutkiego mułu i oślepiająco biała warstwa soli kamiennej

Pustynia Słona jest niemal całkowicie pozbawiona roślinności; stanowi część dna

CIEKAWOSTKICIEKAWOSTKICIEKAWOSTKICIEKAWOSTKI

Najsuchsza pustynia na Ziemi to

Atacama. W chilijskiej części pustyni Atacama jeszcze nigdy nie zanotowano nawet najmniejszych opadów deszczu. Jest ona uważana za najsuchsze miejsce na naszej planecie.

Pustynia ta jest piaszczysta i kamienista. Jej długość to ok. 450 km, szerokość do 100 km, położona jest ok. 500-2000 m n.p.m. Wybrzeże Atacamypołożona jest ok. 500-2000 m n.p.m. Wybrzeże Atacamyjest wrakami rozbitych statków.

Najsuchsza pustynia na Ziemi to…?

jeszcze nigdy nie zanotowano nawet najmniejszych opadów deszczu. Jest ona uważana za najsuchsze miejsce na naszej planecie.

ta jest piaszczysta i kamienista. Jej długość to ok. 450 km, szerokość do 100 km, Atacamy uważane jest za niebezpieczne – usiane Atacamy uważane jest za niebezpieczne – usiane

Śniegowa PustyniaPustynia White Sands jest położona między Teksasem a Nowym Meksykiem

Jej piaski do złudzenia przypominają śnieg. W rzeczywistości, White 442 ki-lo-me-try kwa-dra-to-we wydm wykonanych z siarczanu wapnia

W prze-ci-wień-stwie do innych pu-styn-nych pia-skó-w, piasek z tej pustyni jest W prze-ci-wień-stwie do innych pu-styn-nych pia-skó-w, piasek z tej pustyni jest w dotyku chłod-ny. Jest to efekt od-pa-ro-wy-wa-nia wilgoci z po-wierzch-ni oraz od-bi-ja-nia pro-mie-ni sło-necz-nych przez biały gips.

między Teksasem a Nowym Meksykiem.

Jej piaski do złudzenia przypominają śnieg. W rzeczywistości, White Sands to 442 ki-lo-me-try kwa-dra-to-we wydm wykonanych z siarczanu wapnia.

prze-ci-wień-stwie do innych pu-styn-nych pia-skó-w, piasek z tej pustyni jest prze-ci-wień-stwie do innych pu-styn-nych pia-skó-w, piasek z tej pustyni jest to efekt od-pa-ro-wy-wa-nia wilgoci z po-wierzch-ni oraz

od-bi-ja-nia pro-mie-ni sło-necz-nych przez biały gips.

White Sands

Bibliografia•http://geographicforall.blogspot.com/2016/09/mapa-fizyczna-swiata-pustynie.html

•http://www.geografia24.eu/index.php?strona=_opracowania/geo_250stre

•http://www.geografia24.eu/index.php?strona=100_1_mapa_swiata_krainya_swiata_krainy

•https://sites.google.com/site/qazer8/ameryka-polnocna-i-poludniowa--blizniacze-siostry

•http://slideplayer.pl/slide/403529/

•http://slideplayer.pl/slide/825498/

•http://www.udyomedia.pl/def-Pustynia_Patago%C5%84ska.html

•http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Atakama;3871980.html

•http://magdalenaprask.pl/pustynia-atacama/

•http://www.desertusa.com/north-american-deserts.html

•http://archive.bio.ed.ac.uk/jdeacon/desertecology/northame.htm

•http://www.szkolnictwo.pl/szukaj,Pustynia •http://www.szkolnictwo.pl/szukaj,Pustynia

•https://www.desertmuseum.org/books/nhsd_northamerica.php

•https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_North_American_deserts

•http://www.americansouthwest.net/deserts.html

•http://www.worldatlas.com/articles/the-major-deserts-of-south-america.html