Ümummilli lider Heydər Əliyevölkəmiz, xalqımız qarşısındakı xid-mətlərinə görə hələ sağlığında qəlb-lərdə özünün əbədiyaşar heykə liniucaltmışdı. Bu fikirlər Naxçıvan Dövlət Tex-niki Kolleci tələbələrinin iştirakıilə Naxçıvan şəhərindəki HeydərƏliyev Muzeyində “Ulu öndərHeydər Əliyev müstəqil Azərbaycandövlətinin qurucusu və memarıdır”mövzusunda keçilən növbəti açıqdərsdə səsləndirilib. Muzeyin direktoru Ramil Oruc -əliyev bildirib ki, tarixdə elə şəxsiy -yətlər olur ki, onların həyat vəfəaliyyəti bütöv bir xalqın, dövlətininkişaf yolunu müəyyənləşdirir.İllər keçdikcə böyük şəxsiyyətlər

dövrünün fövqünə yüksələrək layiqolduqları yeri tuturlar. Lakin bəzişəxsiyyətlərin tarixdə yerini müəy-yənləşdirmək üçün zamana ehtiyacqalmır. Bu cür fenomenal insanlar,bütövlükdə, xalqın, millətin adınıözündə ehtiva edirlər. Belə nadirşəxsiyyətlərdən biri də ötən əsrinvə yeni minilliyin görkəmli siyasivə dövlət xadimi Heydər Əliyevdir.Bu böyük dühanın siyasət aləmibitib-tükənməyən, sahilləri görün-məyən ümmana bənzəyir. Uluöndər, sözün əsl mənasında, Azər-baycan dövlətinin yaradıcısı, qu-rucusu, dövlətçiliyimizin qarantı

oldu. Ölkəmizə bir qərinədən artıqrəhbərliyi dövründə respublikamızhərtərəfli inkişafa, tərəqqiyə qo-vuşdu. Həyata keçirilən məqsəd-yönlü siyasət nəticəsində Azər-baycanın iqtisadiyyatı, elmi, təhsi -li dünya standartları səviyyəsinəyüksəldildi. Tələbələrin diqqətinə çatdırılıbki, ulu öndər Heydər Əliyevin res-publikanın ağır iqtisadi, siyasi, mə-nəvi böhran keçirdiyi bir dövrdə –1969-cu ilin iyulunda Azərbaycanarəhbər seçilməsi respublikanı işıqlıgələcəyə doğru aparan yolun baş-lanğıcına çevrildi. Görkəmli dövlət

xadimi Heydər Əliyevin Azərbay-cana rəhbərlik etdiyi 1969-1982-ciillərdə ölkəmiz iqtisadi cəhətdəninkişaf etdirildi, milli şüurun oyanışıistiqamətində mühüm tədbirlər hə-yata keçirildi, beləliklə, Azərbaycanmüstəqilliyə hazırlandı. Ramil Orucəliyev bildirib ki,ulu öndər Heydər Əliyev 1993-cüildə yenidən siyasi hakimiyyətəgəldikdən sonra parçalanmağa, yoxolmağa üz tutan Azərbaycan Res-publikası yenidən inkişaf yolunaqədəm qoydu. Ölkəmizdə dövlətquruculuğu prosesinə start verildi,iqtisadi islahatlar aparıldı, ordu qu-

ruculuğuna diqqət artırıldı. Nəti-cədə, Azərbaycanın müstəqilliyiqorundu, qüdrətli bir dövlətin əsasıqoyuldu. Dahi şəxsiyyətin ideyalarıbu gün Prezident İlham Əliyev tə-rəfindən davam etdirilir. Məhz bu-nun nəticəsidir ki, ölkəmiz Avro-panın enerji təhlükəsizliyinin başlıcatəminatçılarından birinə çevrilib,onun beynəlxalq nüfuzu xeyli yük-səlib. Ümummilli liderimizin müəl-lifi olduğu alternativsiz siyasətmuxtar respublikamızda da uğurladavam etdirilir. Bu gün ulu öndərinbizə miras qoyduğu müstəqil Azər-baycan və onun Naxçıvan MuxtarRespublikası möhkəm təməllər üzə-rində daha işıqlı gələcəyə doğruinamla irəliləyir.

Ulu öndər Heydər Əliyev müstəqil Azərbaycan dövlətinin qurucusu və memarıdır

Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Miqrasiya Xidmətindəəcnəbilər və vətəndaşlığı olmayan şəxslərlə görüş keçirilib.

Görüşü giriş sözüilə xidmətin əmək-daşı Rahib Kərimovaçaraq belə tədbirlə-rin əhəmiyyətindəndanışıb. Tədbirdə Naxçı-van Dövlət Univer-sitetinin müəllimi Xə-zər Hüseynov Azər-baycanın dövlətçilik tarixi haqda görüş iştirakçılarına məlumatverib. Bildirilib ki, XX yüzilliyin sonunda öz tarixi torpaqlarınınbir hissəsində yenidən müstəqilliyə qovuşmuş Azərbaycanxalqı qədim və zəngin dövlətçilik tarixinə malikdir. Fəal xaricisiyasət yeridən ən qədim Azərbaycan dövlətləri öz torpaqlarınıxarici təcavüzlərdən uğurla qoruyurdular. Zaman keçdikcə Azərbaycanın dövlətçilik mədəniyyəti dahada yüksəlib, ölkə ərazisində daha təkmil və geniş əraziləriəhatə edən yeni dövlətlər yaranıb. Eramızdan əvvəl I minillikdə,bizim eranın I minilliyinin əvvəllərində Azərbaycan torpaqlarındaManna, İskit (Skit, Skif) şahlığı, Atropatena və Albaniya kimidövlətlər mövcud olub. Bu dövlətlər Azərbaycanda dövlət ida-rəçiliyi mədəniyyətinin daha da yüksəlməsində, ölkənin iqtisa-di-mədəni, etnik-siyasi tarixində, eləcə də vahid xalqın təşəkkülüprosesində mühüm rol oynayıblar. Ənənəvi Azərbaycan döv-lətçiliyinin davamı olan və eramızdan əvvəl I minilliyin əvvəl-lərində meydana gələn Manna dövləti Azərbaycanın dövlətçiliktarixində mühüm mərhələ olub. Sonrakı dövrlərdə Azərbaycan ərazisində yaranan dövlətlərhaqda da iştirakçılara məlumat verən Xəzər Hüseynov çıxışındadahi dövlət xadimi Heydər Əliyevin Azərbaycanın dövlət müs-təqilliyinin qazanılması və möhkəmləndirilməsi sahəsindəkitarixi xidmətlərindən danışıb, Azərbaycanın demokratik, hüquqi,dünyəvi dövlətə çevrilməsində, dövlətçilik ənənələrinin for-malaşmasında ümummilli liderimizin gördüyü misilsiz işlərdənsöhbət açıb. Azərbaycan dövlətçiliyi ilə bağlı tarixi həqiqətlərin slaydlarvasitəsilə iştirakçıların diqqətinə çatdırıldığı tədbirdə o da qeydedilib ki, bu gün müstəqil Azərbaycanın beynəlxalq aləmdənüfuzu və şöhrəti durmadan artmaqdadır. Ölkəmiz bütündünyada demokratik, hüquqi, dünyəvi dövlət nüfuzu qazanıb. Sonra görüş iştirakçılarına “Naxçıvan 2003-2013 : hədəflər,inkişaf, nəticələr” kitabı paylanıb. Sonda görüş iştirakçıları Naxçıvan Dövlət Tarix Muzeyiniziyarət ediblər.

Əcnəbilər və vətəndaşlığı olmayanşəxslərlə növbəti görüş

Øß ÃÐDoğma, canım-varlığım qədərsevdiyim Azərbaycanımmənim qibləgahımdır

Təsisçi: Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi və Nazirlər Kabineti

www.serqqapisi.az

Qiyməti 20 qəpikGündəlik ictimai-siyasi qəzet

qapısıQəzet 1921-ci

ildən çıxır Sayı: 223 (21.375)

14 noyabr 2015-ci il, şənbə

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev noyabrın 13-də Böyük BritaniyaLordlar Palatasının üzvü, Leyboristlər Partiyasının nümayəndəsi, “Senate Consulting Ltd”şirkətinin təsisçisi, “Discover Azerbaijan: Baku 2015 edition” kitabının layihə direktoru LordDevid Evansdan, Mühafizəkarlar Partiyasının nümayəndəsi Lord Riçard Rizbidən, BöyükBritaniya parlamentinin üzvləri, Leyboristlər Partiyasının nümayəndələri Rocer DankanQodsiffdən, Stefn Ceyms Makkabedən, xanım Patrisia Skotlanddan və “Senate ConsultingLtd” şirkətinin icraçı direktoru xanım Karolin Minşeldən ibarət Böyük Britaniya nümayəndəheyətini qəbul edib.

Dövlətimizin başçısı Böyük Britaniya nümayəndə heyətinin Azərbaycana səfərinin ölkəmizilə yaxından tanış olmaq üçün yaxşı fürsət yaradacağına və uğurla inkişaf edən ikitərəfli əla-qələrimizin gücləndirilməsi işinə xidmət edəcəyinə ümidvar olduğunu bildirib.

Böyük Britaniya Lordlar Palatasının üzvü, Mühafizəkarlar Partiyasının nümayəndəsi LordRiçard Rizbi ölkəsinin Azərbaycan ilə ikitərəfli əlaqələri inkişaf etdirməkdə maraqlı olduğunubildirib. Qonaq Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin beynəlxalq məsələlərə dair fikirlərininonlar üçün hər zaman böyük maraq doğurduğunu deyib.

Rəsmi xronika

Naxçıvan Muxtar Respublikası AliMəclisinin Sədri yanında Dövlət QulluğuMəsələləri üzrə Komissiya tərəfindəndövlət orqanlarında VI-VII təsnifatauyğun vakant dövlət qulluğu vəzifələ-rinin tutulması üçün keçirilən müsabi-qənin müsahibə mərhələsinə start verilib. 6 avqust 2015-ci il tarixdə elan edilmişmüsabiqənin noyabrın 10-da start verilənmüsahibə mərhələsində Naxçıvan MuxtarRespublikası Əmək və Əhalinin SosialMüdafiəsi Nazirliyinin tabe təşkilatla-rında işləmək istəyən namizədlər iştirakediblər. Noyabrın 11-də muxtar respub-lika Dövlət Statistika Komitəsində,Rabitə və Yeni Texnologiyalar Nazirli-yində, noyabrın 12-də Naxçıvan MuxtarRespublikası Maliyyə, İqtisadiyyat vəSənaye, Təhsil, Gənclər və İdman, Mə-dəniyyət və Turizm nazirliklərində vakant

vəzifələrin tutulması üçün müsahibələrkeçirilib. Bundan başqa, müsahibələrdəDövlət Sosial Müdafiə Fondunda, Auk-sion Mərkəzində, Sahibkarlığa KöməkFondunda vakant vəzifələri tutmaq is-təyənlər iştirak ediblər. Dünən isə Naxçıvan Muxtar Res-publikası Daşınmaz Əmlak və TorpaqMəsələləri üzrə Dövlət Komitəsində,Standartlaşdırma, Metrologiya və Patentüzrə Dövlət Komitəsində, Naxçıvan Şə-hər, Şərur, Babək, Ordubad, Culfa, Şah-buz, Kəngərli Rayon İcra hakimiyyət-lərində işləmək istəyənlər müsahibələrdəiştirak ediblər. Müsahibə mərhələsində obyektivliyinvə şəffaflığın təmin edilməsi məqsədiləmüsahibə qrupunun tərkibində müstəqilekspertlər, komissiyanın və dövlət or-qanlarının nümayəndələri iştirak edirlər.

Həmçinin müsahibə prosesinin video-çəkilişi aparılır. Məlumat üçün bildirək ki, müsabi-qəyə 36 dövlət orqanında 299 vakantvəzifə üzrə 445 namizəd sənəd təqdimedib. Müvafiq keçid balını toplamışnamizədlərdən 135-i müsahibə mər-hələsində iştirak etmək hüququ qazanıb.Müsahibələr 26 dövlət orqanında vakantvəzifələr üzrə keçirilir. Bu mərhələyəhazırlıq üçün namizədlərə seçdiklərivəzifə üzrə proqramlar verilib, müsa-hibə qrupunun üzvləri ilə seminar-tre-ninq keçirilib. Müsahibə zamanı na-mizədə ixtisasına, iddia etdiyi vəzifəninqulluq funksiyasına, xarici dil biliklə-rinə, informasiya texnologiyalarındanistifadə bacarığına uyğun suallar verilir.Müsahibələr noyabrın 16-dək davamedəcək.

Dövlət qulluğuna namizədlər müsabiqənin müsahibəmərhələsində iştirak edirlər

Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali

Məclisi Sədrinin 2015-ci il 27 iyul tarixli

“Ali və orta ixtisas təhsili müəssisələrində

ixtisasların müvafiq təşkilatlara hamiliyə

verilməsi haqqında” Sərəncamının icrası

məqsədilə Naxçıvan Muxtar Respublikası

Ali Məclisinin Sədri yanında Dövlət Qul-

luğu Məsələləri üzrə Komissiyanın əmək-

daşlarının Naxçıvan Dövlət Universitetinin

Dövlət və bələdiyyə idarəetməsi ixtisasının

tələbələri ilə görüşü keçirilib.

Universitetin elmi işlər üzrə prorek-toru, fizika üzrə fəlsəfə doktoru, dosent

Mübariz Nuriyev bildiribki, adıçəkilən sərəncammuxtar respublikada fəa-liyyət göstərən ali təhsilmüəssisələri ilə müvafiqtəşkilatlar arasında əmək-daşlığı genişləndirmək, pe-şəkar kadr potensialı hazır -lamaq, bu sahədəki çətin-likləri aradan qaldırmaq,tələbələrə elmi-nəzəri bi-liklərlə yanaşı, təcrübi bi-

liklər də aşılamaq, onların gələcək işyerlərini müəyyənləşdirmək baxımındanmühüm əhəmiyyət kəsb edir. Naxçıvan Muxtar Respublikası AliMəclisinin Sədri yanında Dövlət QulluğuMəsələləri üzrə Komissiyanın sədriİsmayıl Qəribli tələbələrə rəhbərliketdiyi təşkilat haqqında ətraflı məlumatverərək bildirib ki, Ali Məclis Sədrinin2008-ci il 22 aprel tarixli Fərmanı iləyaradılan komissiya dövlət qulluğu üçünkadrların müsabiqə əsasında seçilməsini,yerləşdirilməsini, dövlət qulluqçularının

etik davranış qaydalarına əməl olun-masına nəzarəti, dövlət qulluqçularınınəlavə təhsili, attestasiyası və sosial mü-dafiəsi sahəsində qanunvericilikdə nə-zərdə tutulmuş siyasətin həyata keçi-rilməsini təmin edən mərkəzi icra ha-kimiyyəti orqanıdır. İsmayıl Qəribli bil-dirib ki, sözügedən sərəncamdan irəligələn vəzifələrin icrası məqsədilə hazır -lanan tədbirlər planında Dövlət QulluğuMəsələləri üzrə Komissiyanın təcrübəliəməkdaşları tərəfindən hamiliyə götürü -lən ixtisasın tələbələrinə ayda bir dəfənümunəvi açıq dərslərin keçilməsi, ko-missiyanın yerləşdiyi binada tələbələrüçün istehsalat təcrübələrinin təşkili,tələbələrin elektron dərslik və yeni elminəşrlərlə təmin edilməsi nəzərdə tutulub. Sonda tələbələrə Azərbaycan Res-publikasının Prezidenti yanında Dövlətİdarəçilik Akademiyasının nəşrləri olan“Səmərəli dövlət idarəçiliyi” kitabı və“Dövlət idarəçilik nəzəriyyəsi” dərsli-yinin elektron variantı təqdim olunub.

Mehriban SULTAN

Hamiliyə verilmiş ixtisaslarda təhsil alan tələbələrləgörüşlər davam etdirilir

- Səbuhi HÜSEYNOV

2

Qayıdaq bu qədim yurd yerinintarixinə. XVI əsrdə burada 27 kəndi,Oyuqlucaqaya, Bazaryurd, Dərəbaşgədiyi, Qaçdaş, Nərkeçi və Armudluyaylaqlarını əhatə edən Dərəşahbuznahiyəsi yaradılıb, XIX əsrin 40-cıillərinə qədər fəaliyyət göstərib.1925-ci ildə Naxçıvan inzibati ərazivahidində Nərimanov rayonu ad-landırılıb (30 kəndi əhatə edib),1930-cu ildən “Şahbuz” adı bərpaolunub. Rayon 1963-cü ildə ləğvedilərək Naxçıvan (indiki Babək)rayonuna birləşdirilib, 1965-ci ildəyenidən təşkil olunub. Şahbuz qə-səbəsinə 2007-ci ildə şəhər statusuverilib. 2013-cü ildə sahəsi 1454hektar olan Qarababa kəndi bütöv-lükdə, Ayrınc kəndinin 92,8 hektarsahəsi, Daylaqlı kəndinin 274,8 hek-tar sahəsi Şahbuz şəhərinə verildik-dən sonra hazırda rayon mərkəzi2826,6 hektar sahəni əhatə edir.Ümumilikdə isə rayonun ərazisi836,6 kvadratkilometrdir. Əhalisi25 min nəfərə yaxındır. Rayonda1 şəhər, 1 qəsəbə, 22 kənd vardır.

Şahbuz toponimi haqqında alim sözü

Bu yazını hazırlayarkən Şah-buz haqqında eşitdiklərimin,

oxuduqlarımın hamısını bir kənaraqoyub, bu qədim yurd yerinin adınınetimologiyası haqqında düşündüm.AMEA-nın müxbir üzvü Adil Ba-ğırova müraciət etdim. Alim bildirdiki, bununla bağlı müxtəlif versiyalarmövcuddur. Tarixi mənbələrdə “Şah-buz” adına ilk dəfə Eldənizlərin missikkə dəfinəsini göstərən xəritədəvə Əmir Teymurun tarixçisi Şərə-fəddin Əli Yəzdinin “Zəfərnamə”əsərində rast gəlinir. Ancaq faktlargöstərir ki, Şahbuz ərazisi daha qə-dim yaşayış məskənidir. Bu cəhətdənadın mənası ilə bağlı xalq etimolo-giyasında, Q.Qeybullayev, M.Təh-masib, T.Hacıyev kimi tədqiqatçılarınaraşdırmalarında müxtəlif fikirlərsəslənir. Həqiqətə daha uyğun olanıisə M.Təhmasibin gəldiyi qənaətdir.“Şahbuz” sözünün “şah” hissəsi“hündür, yüksək” anlamlarında iş-lənir. Alim “Şahbuz” sözünün ikincikomponentini (bus//buz) qəbilə adıilə əlaqələndirir. Və bu qəbiləni Mi-diya qəbilələrindən biri kimi təqdimedir. Buslar türk mənşəli etnos olub,öz adlarını bir qisim toponimlərdə,o cümlədən Şahbuz adında yaşat-mışlar. Belə ehtimal olunur ki, sözünbirinci hecası olan “şah” “bus//buz”tayfa adı ilə birləşərək “buslara məx-sus yüksək yer” mənasını verir. Adil Bağırova görə, bu adınməna açımı ilə bağlı belə bir ehti -mal da məqbul sayıla bilər. Sözün“şah” komponentinin vaxtilə buərazilərdə yaşamış “saq” türk qəbilə

birləşməsinin adından götürülməsimümkündür.

* * *

Yolumuz gözəlliklər məskəniŞahbuzadır. Təbiəti gözox-

şayan bölgəyə gedən yolboyu dağ-ların yamaclarında terras üsulu iləsalınmış yaşıllıq zolaqları qədimyurd yerinin təbiətini daha da zən-ginləşdirib. Burada bir məsələnixüsusi qeyd edim ki, aran və dü-zəngah yerlərdə əkilən ağaclarınsu ilə təchizatı o qədər də çətinməsələ deyil. Problem dağ yamac-larına su qaldırılmasındadır ki, buda öz həllini tapıb. Rayonun idarə,müəssisə və təşkilatlarının əmək-daşları müntəzəm olaraq bu ün-vanlara gəlir, müxtəlif aqrotexnikitədbirlər həyata keçirirlər. Bugünküsöhbətimiz son illərdə rayonun keç-diyi inkişaf yolu barədədir.

Dünən tikinti meydançası idi, bu gün müasir rayon

Rayon mərkəzindəki ümum-milli lider Heydər Əliyevin

adını daşıyan prospekt elə bir fü-sunkar görkəmə gətirilib ki, bu gö-zəlliyə vurğun olmamaq mümkündeyil. Prospektdə salınmış park in-sanların ən çox üz tutduğu ünvan-lardan biridir. Elə buradaca təqaüdçümüəllim İbrahim Səfərovla görüşü-rəm. İbrahim müəllim Keçili kən-dində yaşayır. Tez-tez rayon mər-kəzinə gəlir:

– Şahbuzun bugünkü görkəminigörəndə istər-istəməz rayonumuzunkeçmişini xatırlayırıq. Sözün həqiqimənasında, Şahbuz gözdənuzaq,könüldəniraq düşmüş bir yaşayışməntəqəsini xatırladırdı. Son illərdəşahbuzlular da gördülər və inandılarki, təşəbbüskarlıq, əzmkarlıq, insanaqayğı olan yerdə hər şeyə nailolmaq mümkündür. Bu gün Şahbuzmüasir Azərbaycan rayonunun canlınümunəsidir. Bizə o qalır ki, beləgözəl görkəmə gətirilmiş rayonu-muzda qurulanları, yaradılanlarıqoruyaq. Şahbuzlular çəkilən zəh-məti qiymətləndirməyi, gözəlliyiqorumağı bacaran, onun qədrinibilən insanlardır. Onunla parkı gəzirik. Prospektəparalel olan yuxarıdakı küçəyə gö-züm sataşır. Bu ünvan da quruculuqdonuna bürünüb. Belə qənaətə gə-lirəm ki, Şahbuzdan bir neçə il əvvəlayrılan insan indi rayon mərkəzinəüz tutarsa, mübaliğəsiz demək olarki, şəhəri tanımaz. Bu fikrimlə İb-rahim müəllim də razılaşır. Çünkiburada yenilənməyən bina qalmayıb.Bütün idarə, müəssisə və təşkilatlarüçün müasir memarlıq üslubundabinalar inşa olunub. Rayon İcra Ha-kimiyyəti, Maliyyə, Təhsil, Polisşöbələri, Baytarlıq və Rabitə idarələri,

Dövlət Sosial Müdafiə FondununŞahbuz Rayon Şöbəsi, Əhalinin So-sial Müdafiəsi, Gigiyena və Epide-miologiya mərkəzləri, Tarix-Diyar-şünaslıq Muzeyi, avtovağzal, “Araz”kinoteatrı, Mərkəzləşdirilmiş Kitab-xana Sistemi, Uşaq Kitabxanası,Yeni Azərbaycan Partiyası ŞahbuzRayon Təşkilatı və digər təşkilatlarınfəaliyyət göstərdikləri yeni binalardaəməkdaşlar üçün hərtərəfli iş şəraitiyaradılıb. Həmin ərazilərdə gülkar-

lıqlar və yaşıllıq zolaqları salınıb. Məlumat üçün onu da bildirimki, quruculuq tədbirləri rayon mər-kəzilə məhdudlaşmayıb. Bütün kənd -lərdə belə tədbirlər həyata keçirilib.Ən ucqar dağ və sərhəd yaşayışməntəqələrinin belə, siması tanınmazdərəcədə dəyişilib. Həmin ünvan-larda kompleks quruculuq tədbirləriaparılıb, müasir infrastruktur yara-dılıb. Belə tədbirlər hazırda davametdirilir. Rayonun Daylaqlı kəndindətam orta məktəb, kənd və xidmətmərkəzləri üçün yeni binalar təhviləhazırlanır. “Azərbaycan Respublikasındaavtomobil yolları şəbəkəsinin yeni-ləşməsinə və inkişafına dair (2006-2015-ci illər) Dövlət Proqramı”nauyğun olaraq, ölkəmizin bütün re-gionları ilə yanaşı, muxtar respub-likamızda da yol-nəqliyyat kom-pleksinin yenilənməsi və beynəlxalqstandartlara uyğunlaşdırılması isti-qamətində mühüm tədbirlər həyatakeçirilir. Çünki abad yurd yolundantanınar, – deyib ata-babalarımız. Buqənaətdəki həqiqəti isbat etmək üçünuzağa getməyə ehtiyac yoxdur. Eləbəhs etdiyimiz Şahbuz rayonu bununüçün ən gözəl ünvandır. Rayonunbütün kəndlərində olmuşam. İstərsərhəd kəndləri, istərsə də digər ya-şayış məntəqələri arasında olan yol-larda aparılan quruculuq tədbirlərinəqibtə etməyə bilmirsən. Bu bölgəninelə kəndləri var ki, evlərin biri dağınətəyində, biri dərənin yanındadır.Yolları da elədir Şahbuzun. Təbiiki, belə coğrafi məkanda yol çəkilişidə çətindir. Lakin bunun öhdəsindəngəlinib. Naxçıvan-Şahbuz-Batabat avto-mobil yolunun yenidən qurulmasıən böyük layihələrdən biridir. Yoldakörpü və selötürücülər tikilib, yolyatağı bərkidilib, asfalt-beton örtüksalınıb. Yolun Naxçıvan-Şahbuz his-səsi 4 zolaqlı, Şahbuz-Batabat hissəsiisə ikizolaqlıdır. Ümumilikdə, 1996-cı ildən 2015-ciilədək rayonda 21 məktəb, 3 musiqiməktəbi, 1 uşaq bağçası, 1 məktəb-dənkənar müəssisə, 22 səhiyyə, 21mədəniyyət, 2 idman obyekti, 19

kənd mərkəzi üçün yeni binalar ti-kilərək, yenidən qurularaq və yaəsaslı təmir olunaraq istifadəyə ve-rilib. Əhalinin şəxsi vəsaiti hesabınatikilən evlərin sahəsi 2003-cü illəmüqayisədə 49 dəfə artıb. 2002-ciildə əsas kapitala yönəldilmiş 255,4min manat investisiyadan tikinti-quraşdırma işləri üçün 230,8 minayrılmışdısa, 2015-ci ilin yanvar-sentyabr aylarında əsas kapitala yö-nəldilmiş 19665,4 min manat in-

vestisiyadan 17779,4 min manatıbu məqsəd üçün ayrılıb ki, bu da 77dəfə artım deməkdir.

Aqrar sahədə keçilən yol və yaürəkaçan rəqəmlər

Rayon İcra Hakimiyyətindənaldığımız məlumata görə,

rayonda, əsasən, əkinçilik, heyvan-darlıq, arıçılıq və bağçılıq inkişafetdirilir. Rayonun əkin altında olansahələri 2000-ci ildə 1492 hektarolub. 2015-ci ildən əkin altında olantorpaq sahələri 2655 hektar təşkiledib. 2000-ci ildə 754 hektar sahədədənli və dənli-paxlalılar, 584 hektarsahədə taxıl, 150 hektar sahədə kar-tof, 2 hektar sahədə bostan bitkiləriəkilmişdisə, 2015-ci ildə 1584 hektarsahə dənli və dənli-paxlalılar, 1344hektar sahə taxıl, 462 hektar kartof,10 hektar sahə bostan bitkiləri üçünayrılıb. Məhsul istehsalı 2000-ci illəmüqayisədə dənli və dənli-paxlalıbitkilərdə 3,1, taxılçılıqda 2,9, kar-tofçuluqda 24,9, bostan bitkilərində2,4 dəfə artıb. Naxçıvan Muxtar RespublikasıAli Məclisi Sədrinin 2012-ci il 14fevral tarixli Sərəncamı ilə təsdiqolunmuş “2012-2015-ci illərdə Nax-çıvan Muxtar Respublikasında mey-vəçiliyin və tərəvəzçiliyin inkişafıüzrə Dövlət Proqramı”nın icrası is-tiqamətində rayonda həyata keçirilən

tədbirlər meyvə və tərəvəz istehsa-lının artımına müsbət təsir göstərir.Məlumat üçün bildirək ki, bu pro -qramın qəbulundan ötən müddət ər-zində rayonda bağ sahələri 60,9 hek-tar artırılıb. Üç nəfər isə bu sahəniinkişaf etdirmək üçün kredit götürə -rək 15 hektar sahədə bağ salıb. Cariildə meyvə bağlarından 4065 tonməhsul götürülüb. Bu 2000-ci illəmüqayisədə 7,4 dəfə çoxdur. 2000-ci ildə 180 hektar sahədə tərəvəz əkil-mişdisə, 2015-ci ildə əkin sahələri285 hektara çatdırılıb. 2000-ci ildəsahələrdən 395 ton, 2015-ci ildə4933,1 ton məhsul yığılıb. Rayonda sənaye məhsulunun həc-mi də ildən-ilə artır. Əgər 2002-ciildə 734,4 min manatlıq sənaye məh-sulu istehsal edilibsə, 2015-ci ilinyanvar-sentyabr ayları ərzində 8444,3min manatlıq məhsul istehsal olunubki, bu da 2002-ci illə müqayisədə11,5 dəfə çoxdur.

Bütün sahələr inkişafın yeni müstəvisindədir

Rayonda 23 tam orta məktəb,6 məktəbdənkənar müəssisə

fəaliyyət göstərir. Məktəblərdən 21-i,məktəbdənkənar müəssisələrdən 2-siyeni binalarda fəaliyyət göstərir.Ötən tədris ilində məktəbləri 179məzun bitirib. Onlardan 139-u aliməktəblərə sənəd verib. 92 abituri-yent tələbə adına layiq görülüb, 21nəfər 500-700 intervalında bal top-layıb. Ümumi orta təhsil bazasından10 məzun müxtəlif texnikumlaraqəbul olunub. 18 nəfər isə hərbi li-seydə təhsil almağa üstünlük verib. Rayonda 1 Mərkəzi Xəstəxana,12 həkim ambulatoriyası, 10 feldşerməntəqəsi fəaliyyət göstərir. Yuxarıdada qeyd etdiyimiz kimi, 21 səhiyyəmüəssisəsi son 20 ildə yeni binalarlatəchiz olunub. Rayon Mərkəzi Xəs-təxanasının açılışında ölkə Prezidentiiştirak edib. Xəstəxanada 14 çarpa-

yılıq Stasionar, 6 çarpayılıq Pedi -atriya, 4 çarpayılıq Cərrahiyyə, 6çarpayılıq Ginekologiya, həmçininPolikilinika, Təcili yardım, Dializşöbələri fəaliyyət göstərir. İlin ötəndövrü ərzində xəstəxananın Stasionarşöbəsində 162 xəstə müalicə olunub,Cərrahiyyə şöbəsində 67 cərrahiyyəəməliyyatı aparılıb. Rayon Mədəniyyət və TurizmŞöbəsinin tabeliyində 1 rayon, 15kənd mədəniyyət evi, 10 kənd klubu,Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana Sistemi,onun 25 filialı, Uşaq Kitabxanası, 2uşaq musiqi məktəbi, 2 muzey, 1kinoteatr fəaliyyət göstərir. Ötəndövr ərzində bütün mədəniyyətmüəssisələrində tarixi-əlamətdar vəbayram günlərinin qeyd olunması,milli-mənəvi dəyərlərimizin qorun-ması, təbliği diqqət mərkəzində sax-lanılıb. Yaradılmış ansambllar, folk-lor qrupları rayonun mədəni həya-tında fəal iştirak edirlər. VaxtiləŞahbuz Rayon Mədəniyyət Evi nəz-dində dram dərnəyi kimi yaradılanvə bu gün Xalq teatrı statusu iləfəaliyyət göstərən kollektiv insan-ların asudə vaxtının səmərəli təşki-linə öz töhfəsini verir. Son illərdəXalq teatrı bir neçə əsəri tamaşayaqoyub, muxtar respublika səviyyə-sində keçirilən müsabiqənin qalibiolub.

Şahbuz rayonu müasir və abad görkəmi ilə göz oxşayır

Şahbuz rayonunda son illər həyata keçirilən məqsədyönlü tədbirlərbelə deməyə əsas verir ki, bu dağlıq zonada sosial rifahın, yaxşı gün-güzəranın təmin olunmasında dövlət qayğısı başlıca amilə çevrilib.Davamlı xarakter alan, hər addımda müşahidə edilən və bəhrələrigörünən belə qayğı isə bölgə sakinlərinin ən qiymətli sərvət olan torpağabağlılıqlarını daha da gücləndirib. Torpaq isə ona baş əyənə, qədrinibilənə, onu qoruyana heç vaxt borclu qalmır.

- Muxtar MƏMMƏDOV

Keçmişə qısa ekskurs

Ulu Tanrının bəxş etdiyi fü-sunkar gözəlliklər qədim

yurd yerlərindən biri olan Şahbuzrayonunu da ağuşuna alıb. KiçikQafqazın Dərələyəz silsiləsinin cə-nubuna, Zəngəzur silsiləsinin qərbyamaclarına sığınan bu ərazidəkitəbiət abidələri Şahbuza bir məğ-rurluq və əzəmət bəxş edib. Şəninənəğmələr qoşulan Salvartı dağı,Şapur qalası, Üçqardaş, Qonaq-görməz, Ağdaban dağları min il-lərdir, bu diyarı dövrəsinə alıb. Ba-tabat yaylağındakı “Üzən ada” tə-biətin ən böyük möcüzələrindənbiridir. Sovet dönəmində “Üzənada”nı ləğv etmək üçün buraya tex-nikalar gətirilsə də, rayonun yurdtəəssüblü insanları bu təbiət mö-cüzəsini qoruyub saxlaya biliblər.

Şahbuz şəhəri

Ağbulaq kəndi

Aşağı Qışlaq kəndi

Nursu kəndi

3

2015-ci ildə Naxçıvan Şəhər Təhsil Şöbə-sinin əhatə etdiyi 17 tam orta məktəbi bitirən588 məzunun 534 nəfəri ali və orta ixtisasməktəblərinə daxil olmaq üçün sənəd verib,onlardan 365 nəfəri ali məktəblərə, 55 nəfəriisə müxtəlif orta ixtisas məktəblərinə qəbulolunub. 2014-2015-ci tədris ilində Prezidenttəqaüdünə layiq görülən 7 nəfərdən 5-ninNaxçıvan şəhərinin məktəblərindən olmasımüəllim əməyinin bəhrəsi, təhsildəki keyfiy-yətin göstəricisidir. Bu il tələbə adını qazanmışməzunlardan 47 nəfəri 500-600, 15 nəfəri600-650, 12 nəfəri isə 650-700 intervalındaolmaqla, ümumilikdə, 74 abituriyent 500-700 intervalında bal toplayıb. 17 tam ortaməktəbdən 14 tam orta məktəb ali məktəbəqəbulda 50 faizdən yuxarı nəticə göstərib.Həmin məktəblərdən biri Naxçıvan şəhər 7nömrəli tam orta məktəbdir. Qeyd edək ki,bu məktəb üçün müasir bina tikilib. Məktəbkollektivinin uzun müddət yaddaşında yaşa-yacaq hadisə isə məktəbin binasının Azər-baycan Respublikasının Prezidenti cənabİlham Əliyevin muxtar respublikaya səfərizamanı istifadəyə verilməsidir. Yeni təhsil ocağı istifadəyə verildikdənsonra məktəbin fəaliyyətində mühüm dönüşyaranıb. Bu səbəbdən məktəbin ali məktəblərəqəbulunun nəticələri yüksələn xətlə artmaq-dadır. Son 3 ilə nəzər yetirək. 2012-2013-cütədris ilində məktəbin məzunlarının 82 faiziali məktəblərə qəbul olmuşdusa, 2013-2014-cütədris ilində bu rəqəm 91,75 faiz təşkil edib.Qeyd edim ki, qəbul faizi 1994-1995-ci tədrisilində 39 faiz olub. Məktəb bu il də uğurlarınıtəkrarlayıb. Məktəbi 39 nəfər bitirib, 34 nəfərali məktəbə, 3 nəfər isə orta ixtisas məktəb-lərinə qəbul olunub. 4 nəfər 500-700 interva-lında nəticə göstərib. Məktəbin məzunu İmam-verdi Həsənov 687 bal toplayaraq Prezidenttəqaüdünə layiq görülüb. İmamverdi hazırdaAzərbaycan Tibb Universitetinin Müalicəişi ixtisasının tələbəsidir. Məktəbdə hərbi-vətənpərvərlik tərbiyəsiningücləndirilməsi diqqət mərkəzində saxlanılır.Məktəbin məzunlarından bir nəfər SərhədQoşunları Akademiyasına, 1 nəfər isə HeydərƏliyev adına Hərbi Liseyə qəbul olunub. Hazırda məktəbdə 530 şagirdin təlim-tər-biyəsi ilə 116 müəllim məşğul olur. Təhsilelə bir sahədir ki, burada dövlətin qayğısı vəəməli fəaliyyət mühüm rol oynayır, müəllim

əməyi, müəllim biliyi, pedaqoji ustalıq tələbolunur. Məhz qazanılan uğurlarda müəllimlərində əməyi danılmazdır. Məktəbdə dərsdənsonra da şagirdlərin hazırlığı ilə məşğulolmaq üçün onları fakültativ məşğələlərəcəlb etmək diqqətdə saxlanılır. Təhsil ocağınınpedaqoji kollektivi şagirdlərin adlarının tə-ləbələr sırasında olması üçün var qüvvəsi iləçalışır. Bir məsələni də qeyd edək ki, müəl-limlər şagirdlərin milli dəyərlərə, yaradıcıtəfəkkür və məntiqi yanaşmaya malik, dün-yagörüşlü gənc lər kimi yetişmələrinə ciddiönəm verirlər. 2010-cu ildə “Ən yaxşı ümumtəhsil mək-təbi” müsabiqəsinin qalibi olan Naxçıvanşəhər 5 nömrəli tam orta məktəbin də qəbuldakınəticələləri ürəkaçandır. Belə ki, 2014-2015-citədris ilində məktəbi 51 nəfər bitirib, 40nəfər ali məktəblərə, 6 nəfər isə orta ixtisasməktəblərinə qəbul olunub. Məzunlardan Bə-tulə Əlizadə 687 bal toplayaraq NaxçıvanDövlət Universitetinin Riyaziyyat-informatikamüəllimliyi ixtisasına qəbul olunub. Yüksəknəticə göstərdiyinə görə o, Prezident təqaüdünəlayiq görülüb. Məktəbin direktoru Əsmər Xə-lilova deyir ki, əgər muxtar respublikamızdatəhsilin inkişafı üçün bu qədər tədbirlər gö-rülürsə, yeni məktəb binaları tikilirsə, mək-təblərin maddi-texniki bazası möhkəmləndi-rilirsə, biz müəllimlər də yaradılan şərait mü-

qabilində vətənpərvər, təhsilli, yüksək intel-lektual səviyyəyə malik gənclər yetişdirməliyik.O, rəhbərlik etdiyi məktəbdə qazanılan uğur-ların səbəblərinin həm də məktəb kollektivininişinə məsuliyyəti ilə izah edir. Bildirir ki,dövlət qayğısı, yaradılan şərait və tədris işinəməsuliyyət hissi məktəbdə vəhdət təşkil edir.Əldə edilən nəticələrin artırılmasında mək-təbdənkənar tədbirlərin, xüsusilə test-sınaqimtahanlarının obyektiv formada keçirilməsinin

böyük əhəmiyyəti var. Hər sınaq imtahanınınnəticələri valideyn və müəllimlərlə birgə mü-zakirə olunur. Naxçıvan şəhər 12 nömrəli tam orta mək-təbin uğurlarından da geniş danışmaq olar.Zəngin təhsil ənənələrinə malik olan məktəbdə892 şagird təhsil alır. Onların təlim-tərbiyəsiilə 126 müəllim məşğul olur. Bu tədris ocağı2007-2008-ci tədris ilində “Ən yaxşı ümumitəhsil məktəbi” müsabiqəsinin qalibi olub.Məktəbin binası 2011-ci ildə yenidənqurmaişlərindən sonra istifadəyə verilib. Məktəbininformasiya-kommunikasiya texnologiyalarıilə təminatına xüsusi diqqət yetirilib, 3 kom-püter otağında 57 kompüter dəsti quraşdırılıb,onların internetə çıxışı təmin edilib. Təhsilocağında həm də 4 elektron lövhəli sinif var.Elektron lövhədə şagirdlər müxtəlif fənlərəaid dərsləri əyani şəkildə öyrənirlər. Kom-püterdən istifadə edərək müxtəlif test tapşı-rıqları elektron lövhə vasitəsilə şagirdlərəmənimsədilir. Elektron lövhədə mətnlərləyanaşı, şəkillərin və videomaterialların dagöstərilməsi şagirdlərin keçilən dərsi dahayaxşı qavramalarına imkan verir. Təhsil oca-ğının laboratoriyaları zənginliyi və müasirliyiilə diqqəti cəlb edir. Dəqiq elmlərin tədrisizamanı müasir laboratoriyaların imkanlarındanistifadə olunması nəzəri biliklərin praktikvərdişlərlə möhkəmləndirilməsinə geniş im-

kanlar açır. Məktəbdə yaradılan şəraitdən la-zımınca bəhrələnib qazanılan uğurları sonhədd hesab etməyən pedaqoji kollektiv dahayüksək nailiyyətlərə imza atmaq əzmi iləçalışır. Bu baxımdan 2014-2015-ci tədrisilinin nəticələri də diqqət çəkir. Ali məktəblərəsənəd verən 72 nəfər məzundan 59 nəfərtələbə adını qazanıb. Onlardan 10 nəfəri 500-700 intervalında bal toplayıb. MəzunlardanHüseyn Nəcəfov 695 bal toplayaraq Prezident

təqaüdünə layiq görülüb. Bütün bunlar mək-təbdə şagirdlərin hərtərəfli inkişafı üçün ya-radılan şərait hesabınadır. Son olaraq Naxçıvan şəhər 11 nömrəlitam orta məktəbin uğurları ilə oxucularımızıtanış edək. Qeyd edim ki, uzun illərdir,məktəb yararsız binada fəaliyyət göstərirdi.2014-cü ilin fevral ayında bu məktəb dəmüasir təhsil müəssisələrinin sırasına qoşulub.Yeni bina və yaradılan hərtərəfli şərait mək-təbin müəllim və şagird kollektivi üçünəvəzsiz töhfə olmaqla yanaşı, onlar qarşısındayeni vəzifələr də qoyub. Yeni məktəbinaçılış mərasimində Naxçıvan Muxtar Res-publikası Ali Məclisinin Sədri deyib: “Təhsilininkişafı ölkənin inkişafı və gələcəyi deməkdir.Bu mənada hər bir xalqın gələcəyi məktəb-lərdə yetişən gənclikdən asılıdır. Təhsilinmüasir tələblər səviyyəsində təşkili, müəl-lim-şagird münasibətlərinin qarşılıqlı an-laşma və tələbkarlıq üzərində qurulması,gənclərə xalqımızın milli dəyərlərinin öy-rədilməsi isə sağlam cəmiyyətin formalaş-masına xidmət edir”. Bu tövsiyəni əldərəhbər tutan məktəbin pedaqoji kollektiviqısa bir zamanda bir çox uğurlara imza atıb.Elə götürək 2014-2015-ci tədris ilini. Aliməktəblərə sənəd verən 29 nəfərdən 18 nəfəriali məktəblərə, 7 nəfəri isə orta ixtisas mək-təblərinə qəbul olunub. 5 nəfər 500-700 in-tervalında bal toplayıb. Məzunlardan KərimNəcəfov 680 bal toplayaraq Prezident tə-qaüdünə layiq görülüb. 5 nəfər isə HeydərƏliyev adına Hərbi Liseydə təhsilini davametdirir. Görkəmli diplomat və ictimai-siyasi xadim

Behbud ağa Şahtaxtinski yazırdı: “Yüksək

təhsilə, mədəniyyətə və elmi gücə malik olanlar

həmişə qalib gəlirlər”. Naxçıvan şəhər mək-

təblərinin uğurları barədə kiçik qeydlərimizi

qələmə alarkən bir anlığa muxtar respublikada

bu strateji sahənin inkişafına göstərilən qayğını

göz önünə gətirdim. Hamımız təsdiq edərik

ki, belə qayğı paytaxt şəhərimizlə yanaşı, re-

gionun ən ucqar dağ kəndlərini də əhatə edir.

Qalır ki, bu qayğıdan yetərincə bəhrələnəsən.

Yüksək uğurlara məhz onda nail olmaq müm-

kündür. Bunun bariz nümunəsi Naxçıvan şəhər

məktəbləridir.

- Sara ƏZİMOVA

Uğurları ilə seçilən məktəblər

Biliyə gedən yol əməli fəaliyyətdən keçir. Bu fikirdə böyük məna yükü var. Əməli fəa-liyyətində təhsilin inkişafı naminə çalışan hər kəs bu sahədə yaradılan sağlam körpünün“mühəndisi” kimi tanınır. Naxçıvan Muxtar Respublikasının timsalında bu həqiqətibütün dolğunluğu ilə görmək mümkündür. Onu deyim ki, şəhər və rayonlar arasındasağlam rəqabət mövcuddur. Hər qəbul imtahanında muxtar respublikanın məzunlarıyüksək nəticə göstərmək uğrunda mübarizə aparırlar. Qeyd edim ki, Naxçıvan şəhərininümumtəhsil məktəbləri uğurlarına görə ön sıralarda yer tutub. Qazanılan nailiyyətlərNaxçıvan şəhərində son 15 il ərzində 16 məktəb binasının tikilməsi və ya yenidənqurulması, lazımi avadanlıqlarla təmin olunmasının bəhrəsidir. İllər öncə dəftər-kitabtapa bilməyən şagird indi hər cür şəraiti olan məktəbdə təhsil alır.

Cəmiyyətin hərtərəfli inkişafıyalnız mədəni inkişafla mümkün-dür. Ölkəmizin qədim regionla-rından olan Naxçıvan MuxtarRespublikasında da mədəniyyətininkişafı burada yaşayan əhalininadət-ənənələri, həyat tərzi və dün-yagörüşünün formalaşmasındamühüm rol oynamışdır. Muxtar diyarımızın hər bir böl-gəsinin müasir inkişafında mədəniinkişafın izlərini görməmək mümkündeyil. Müstəqil Azərbaycanın müs-təqil qərarları ilə həyata vəsiqə qa-zanmış Kəngərli rayonunda da bubölgənin mədəni irsinin qorunma-sına, təbliğ edilməsinə hərtərəflişərait yaradılmışdır. Əvvəlki yazılarımızda qeyd et-diyimiz kimi, Kəngərli rayonu in-zibati ərazi vahidi kimi yeni yaradılsada, bu yaşayış məntəqəsinin tarixiçox qədimdir. Rayon ərazisində qə-dim insanların əmək fəaliyyətini vəhəyat tərzini əks etdirən maddi-mə-dəniyyət qalıqları ilə zəngin xeyliarxeoloji abidə var. Bu abidələr qə-dim yaşayış yerləri, qalalar, qəbi-ristanlıqlar, kurqanlar və memarlıqabidələrindən ibarətdir. Son illərKəngərli rayonunda da mədəniyyətininkişafına böyük dövlət qayğısı gös-tərilmiş, çoxsaylı mədəniyyət ob-yektləri tikilərək istifadəyə veril-mişdir. Kəngərli Rayon Mədəniyyətvə Turizm Şöbəsinin müdiri KərimQazıbəyov bizimlə söhbətində bil-dirdi ki, hazırda rayonda 1 rayonmədəniyyət evi, 5 kənd mədəniyyətevi, 5 kənd klubu, 1 Mərkəzləşdi-

rilmiş Kitabxana Sistemi, 2 uşaqmusiqi məktəbi və 1 Tarix-Diyar-şünaslıq Muzeyi fəaliyyət göstərir.Son illərdə rayonda aparılan qurucu -luq tədbirləri nəticəsində mədəniyyətmüəssisələrinin böyük bir qismi yenibinalarla təmin olunmuşdur. Qıvraqqəsəbəsində yerləşən və 5 hektarərazini əhatə edən Heydər Əliyevadına Mədəniyyət və İstirahət Parkı,mədəniyyət evi rayon mərkəzinəxüsusi gözəllik verir. İstirahət par-kında əhalinin mənalı istirahəti üçünhərtərəfli şərait yaradılmışdır. Kən-gərli Rayon Mədəniyyət Evi hazırdarayonda keçirilən mədəni tədbirlərinmərkəzinə çevrilmişdir. Gözəl me-marlıq quruluşuna malik binanın bi-rinci mərtəbəsində inzibati otaqlar,286 yerlik tamaşa zalı, ikinci mər-təbədə isə inzibati otaqlarla yanaşı,dekorasiya otağı və istirahət guşəsidə yerləşir. Mədəniyyət evinin di-rektoru Tofiq Rüstəmov bildirdi ki,bu mədəniyyət müəssisəsi il ərzindəmüxtəlif mədəni tədbirlərin, konsertproqramlarının təşkil olunduğu əsasünvanlardandır. 2004-cü ildə yara-dılmış “Kəngər” instrumental an-samblı, 2005-ci ildə yaradılmış qız-lardan ibarət “Gülüm hey” folklorqrupu, 2012-ci ildən fəaliyyətə baş-lamış həm uşaq, həm də böyüklərdənibarət yallı kollektivləri rayonunmədəni həyatında mühüm rol oy-nayır. Hər ay burada folklor kollek-tivlərinin məşqləri təşkil olunur,milli adət-ənənələrimizin təbliği iləbağlı məktəblilərlə görüşlər keçirilir.

“Kəngər” instrumental ansamblı tez-tez konsert pro qramı ilə çıxış edir. Rayonda xalq yaradıcılığının in-kişaf etdirilməsi, bu sahədə müxtəliftədbirlərin həyata keçirilməsi daimmədəniyyət müəssisələrinin diqqətmərkəzində saxlanılır. Hazırda Qa-rabağlar və Böyükdüz kənd mədə-niyyət evlərində əl işlərindən ibarəttoxuculuq dərnəkləri fəaliyyət gös-tərir. Bu toxuculuq nümunələrindənbir qismi Naxçıvan şəhərindəkiHeydər Əliyev Sarayında təşkil olun-muş “Muxtar respublika qadınlarımüstəqillik illərində” adlı sərgidənümayiş etdirilmişdir. Bundan əlavə,rayonda fəaliyyət göstərən Qıvraqqəsəbə və Çalxanqala Kənd UşaqMusiqi məktəblərinin kollektivləridə rayonda keçirilən mədəni təd-birlərdə fəal iştirak edirlər. Kəngərli Rayon Tarix-Diyarşü-naslıq Muzeyi bölgədəki maddi-mə-dəniyyət nümunələrinin daha etibarlıqorunub-saxlanılması, tədqiqi və təb-liği baxımından mühüm mədəniyyətmüəssisələrindəndir. Muzey Naxçı-van Muxtar Respublikası Ali MəclisiSədrinin 17 iyul 2006-cı il tarixliSərəncamına uyğun olaraq yaradıl-mışdır. İkimərtəbəli muzey binası2007-ci ildə qapılarını ziyarətçilərinüzünə açmışdır. Rayonun ən qədimdövrlərindən bu günədək olan tarixiniözündə əks etdirən muzeydə hazırda2758 eksponat saxlanılır. Naxçıvan Muxtar RespublikasıAli Məclisi Sədrinin 9 fevral 2010-cuil tarixli Sərəncamı ilə isə Kəngərli

rayonunun Şahtaxtı kəndində Şah-taxtinskilər Muzeyi yaradılmışdır.2010-cu il may ayının 13-də istifa-dəyə verilən həmin muzeydə Azər-baycanda elmin, mədəniyyətin, təh-silin, səhiyyənin, hərb sənətinin in-kişafında xidmətləri olan Şahtax-tinskilər nəslinin nümayəndələrinəaid eksponatlar toplanmışdır. Mu-zeydə Moskva və Qars müqavilələ-rinin bağlanmasında müstəsna xid-mətləri olan Behbud ağa Şahtax-tinskiyə, maarifçi-publisist, ictimaixadim Məhəmməd ağa Şahtaxtinskiyə,hərbçi, çar Rusiyası ordusunun pol-kovniki Əbülfət Şahtaxtinskiyə,Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinindövlət xadimlərindən biri, parla-mentin ilk üzvlərindən olan Həmidağa Şahtaxtinskiyə, jurnalist və ic-timai xadim İsasultan Şahtaxtinskiyə,görkəmli rəssam Elmira Şahtaxtins-kayaya və digərlərinə aid geniş mə-lumatlar əldə etmək olar. 285 eks-ponatla fəaliyyətə başlayan muzeydəhazırda 373 eksponat var. Muxtarrespublikamızda artıq ənənə halınıalmış “Muzey günləri” çərçivəsindərayonun idarə və təşkilatlarında ça-lışan kollektivlər yuxarıda adıçəkilənmuzeylərdə olur, doğma yurduntarixi və mədəniyyətini özündə əksetdirən eksponatlar haqqında əyaniməlumatlar alırlar. Rayonda fəaliyyət göstərən ki-tabxanalar da öz işini günün tələblərisəviyyəsində qurmağa çalışır. Mər-kəzləşdirilmiş və uşaq kitabxanalarıQarabağlar kəndində yerləşir. Hazır -

da Kəngərli Rayon MərkəzləşdirilmişKitabxana Sistemi və filiallarının ki-tabxana fondunda 66800 ədəd kitabvardır ki, bunun da 23707 ədədi mər-kəzi kitabxananın payına düşür. Mər-kəzləşdirilmiş Kitabxana Sistemindəmütəmadi olaraq oxucu konfransları,yeni kitabların müzakirəsi təşkil olu-nur. Bununla yanaşı, kitabxanadaəlamətdar günlərlə, şair və yazıçılarınyubileyləri ilə bağlı da tədbirlər ke-çirilir. Öyrənirik ki, cari ilin ötəndövrü ərzində Mərkəzləşdirilmiş Ki-tabxana Sistemində, eyni zamandadigər mədəniyyət müəssisələrindəgörkəmli pedaqoq, ədəbiyyatşünasƏziz Şərifin, böyük sərkərdə CəmşidNaxçıvanskinin 120 illik, bəstəkarVasif Adıgözəlovun 80 illik, şairBəxtiyar Vahabzadənin 90 illik yu-bileyləri qeyd olunmuşdur. Bu gün Kəngərli rayonunda mə-dəniyyət müəssisələrinin fəaliyyə-tində ümumi istiqamət ondan iba-rətdir ki, milli və mədəni dəyərlə-rimiz qorunsun, gənc nəsil mədənivə intellekt baxımından hazırlıqlıvətəndaş kimi yetişsin. Əslində, buistiqamət muxtar respublikamızdafəaliyyət göstərən bütün mədəniyyətmüəssisələrinin fəaliyyətinin tərkibhissəsidir. Ancaq Kəngərli rayo-nunda gördüklərimiz bizi bir dahaona inandırdı ki, Mədəniyyət vəTurizm Şöbəsinin kollektivi bu pro-sesdə fəal iştirak etməklə milli-mə-dəni dəyərlərimizi öyrənmək, təbliğetmək və zənginləşdirmək işinə öztöhfəsini verir.

- Səbuhi HƏSƏNOV

Hərtərəfli inkişaf mədəni inkişafla mümkündür

4

Qeydiyyat №: 575

Əlyazmalara cavab verilmirvə onlar geri qaytarılmır

ØßÐÃqapısıÜnvan: AZ-7000,

Naxçıvan şəhəri, “Təbriz” küçəsi, 1.

Telefonlar: Məsul katib: 545-62-47 Şöbələr: 545-81-44, 545-51-18

Müxbirlər: 545-75-21, Faks: 544-52-52E-mail: serqqapisi@nakhchivan.az

Nömrəyə məsul: Kərəm HəsənovQəzet redaksiyanın kompüter mərkəzində yığılıb, səhifələnib və

Əcəmi NPB-də ofset üsulu ilə çap olunmuşdur.

Tiraj: 4020. Sifariş № 861Baş redaktor:

TURAL SƏFƏROV

Yeni Azərbaycan Partiyası NaxçıvanMuxtar Respublika Təşkilatının HeydərƏliyev adına Gənclər Birliyi, NaxçıvanMuxtar Respublikası Ali MəclisininSədri yanında Gənclər Fondu və Nax-çıvan Muxtar Respublikası Gənclərvə İdman Nazirliyi tərəfindən 10-17noyabr – Beynəlxalq Tələbə-GənclərHəftəsi ilə əlaqədar hazırlanmış təd-birlər planına əsasən, tələbə-gənclərHeydər Əliyev Muzeyini, NaxçıvanDövlət Tarix Muzeyini və Xatirə Mu-zeyini ziyarət ediblər. Gənclərə ümum-milli lider Heydər Əliyevin həyatı vəsiyasi fəaliyyəti, Vətənin müdafiəsiuğrunda həlak olmuş milli qəhrəman-larımız haqqında ətraflı məlumat ve-rilib, onlar tariximizi özündə əks et-dirən eksponatlarla yaxından tanışolublar.

Tələbə-gənclər Naxçıvan şəhərindəki muzeylərdə olublar

Yeniyetmələrin tarixi abidələrlə daha ya-xından tanış olması, tariximizin unudulmamasıvə gələcək nəsillərə çatdırılması məqsədilənoyabrın 13-də Naxçıvan Şəhər Gənclər vəİdman İdarəsinin, Təhsil Şöbəsinin və “Nax-çıvanqala” Tarix-Memarlıq Muzey Komplek-sinin birgə təşkilatçılığı ilə Naxçıvan şəhərtam orta məktəbləri şagirdlərinin “Naxçıvan-qala” Tarix-Memarlıq Muzey Kompleksinəekskursiyası təşkil olunub. Muzeyin direktoruElçin Əliyev şagirdlərə muzeyin yaranmatarixi haqqında geniş məlumat verib. Bildiribki, Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali MəclisiSədrinin 2013-cü il 5 iyun tarixli Sərəncamıilə “Naxçıvanqala” Tarix-Memarlıq MuzeyKompleksi yaradılıb. Qeyd olunub ki, ilkorta əsrlərə aid mənbələrdə Naxçıvan şəhəriətrafı möhkəmləndirilmiş qala kimi xarakterizəedilib. Naxçıvan şəhərinin 1827-ci ilə aidplanında Naxçıvanqalanın sxematik təsviriverilib. Plana əsasən, qala iki hissədən –kiçik qala (Narınqala) və böyük qaladan iba-rətdir. Narınqalanın qalıqları günümüzədəkqorunub saxlanılıb. Qala divarları daş qatışığıolan möhrədən inşa edilib, yarımdairəvi bürc-lərlə möhkəmləndirilib. Yaşayış binaları, əsa-

sən, qala divarları boyunca salınıb, onlarınüstündən döyüşçülərin və qala keşikçilərininhərəkət etməsi üçün istifadə olunub. Naxçı-vanqalanın altından keçən kəhrizlər istər dinc,istərsə də mühasirə və müharibə dövrlərindəqala sakinlərinin su ilə təminatına, eləcə dəərzaq məhsullarının saxlanmasına şərait ya-radıb. Vurğulanıb ki, ötən əsrin ortalarındaNaxçıvanqalada aparılmış tədqiqatlar zamanızəngin arxeoloji materiallar, saxsı qablar vəTunc dövründə (eradan əvvəl 3-2-ci minil-liklər) duz mədənlərində əmək aləti kimi is-tifadə olunmuş daş gürzlər aşkar edilib. Qeydolunanlar sənətkarlığın inkişaf etdiyi və şəhərmədəniyyətinin formalaşdığı tarixi-etnoqrafikərazilərdən biri kimi Naxçıvanqalanın əhə-miyyətini daha da artırır. Sonra muzeyin bələdçisi Şahnaz Əliyevaşagirdləri muzeydə olan eksponatlarla ya-xından tanış edib və onları maraqlandıransualları cavablandırıb.

- Ceyhun MƏMMƏDOV

Şagirdlərin “Naxçıvanqala” Tarix-Memarlıq MuzeyKompleksinə ekskursiyası təşkil edilib

Dünən Şahbuz şəhərindəki Ahıllar evindəNaxçıvan Dövlət Uşaq Filarmoniyasının mu-ğam ansamblının konserti olmuşdur.

Konsertdən əvvəl Naxçıvan Muxtar Res-publikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyininəməkdaşı Pərvin Həsənov bildirmişdir ki, ölkə -mizdə yaşlı və ahıl nəslin nümayəndələrinəhəmişə böyük diqqət və qayğı göstərilmişdir.Ahıl insanlar, onların problemlərini diqqətmərkəzində saxlanılır, bu istiqamətdə ardıcıltədbirlər görülür. Ahıllar evinin direktoru Ülviyyə Quliyevaçıxışında muxtar respublikamızda ahıl insan-lara göstərilən dövlət qayğısından danışmışdır.Qeyd edilmişdir ki, Naxçıvan Muxtar Res-publikası Ali Məclisi Sədrinin 2006-cı il 30may tarixli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “Nax-çıvan Muxtar Respublikasında ahıl vətən-daşların sosial müdafiəsinin gücləndirilməsiüzrə Dövlət Proqramı” bu istiqamətdə həyatakeçirilən tədbirlərin davamlı xarakter almasınınifadəsidir. Muxtar respublikada ahıl və yaşlıinsanlarla görüşlərin, onların həyat yolunungənc nəsillərə örnək olduğunu göstərən təd-birlərin keçirilməsi isə artıq ənənə şəklini al-mışdır. Onların asudə vaxtlarının səmərəlivə mənalı keçirilməsi xüsusi əhəmiyyətə ma-

likdir. Bu gün Naxçıvan Dövlət Uşaq Filar-moniyasının muğam ansamblının Ahıllar evin-də konsert proqramı ilə çıxış etməsi gənc

nəslin belə insanlara ehtiram və hörmət,onlara xoş əhval-ruhiyyə bəxş etmək ənənə-sindən qaynaqlanır. Sonra Naxçıvan Dövlət Uşaq Filarmoni-yasının muğam üçlüyü ahıllar üçün hazırlanmışkonsert proqramı ilə çıxış etmişdir. AtaxanQuliyevin, Ağaxan Məmmədovun ifa etdikləri“Mahur təsnifi”, “Sarı gəlin”, “Daşlı qala” vəbaşqa xalq mahnıları və digər musiqi nömrələriahıllar tərəfindən rəğbətlə qarşılanmışdır. Şənrəqs havaları onların təbəssüm dolu çöhrələrinəsevinc qatmışdır. Cavid Babayevin Vətən,xalq haqqında bədii qiraət etdiyi şeirlər tədbirinrəngarəngliyini bir qədər də artırmışdır.

Əli RZAYEV

Ahıllar evində konsert

13 noyabr – Beynəlxalq Göz-dən Əlillər Günü münasibətiləNaxçıvan Muxtar RespublikasıƏmək və Əhalinin Sosial Müda-fiəsi Nazirliyinin təşkilatçılığı iləNaxçıvan şəhərində və muxtar res-publikanın rayonlarında tədbirlərtəşkil olunub. Məhdud Fiziki İmkanlılar üçünNaxçıvan Regional İnformasiyaMərkəzində keçirilən tədbirdə çıxış

edən Naxçıvan MuxtarRespublikası əmək vəəhalinin sosial müdafiəsinazirinin müavini QadirƏliyev bildirib ki, ictima-iyyətin diqqətini gözdənəlillik və zəif görmə prob-lemlərinə cəlb etmək məq-sədilə Ümumdünya Sə-hiyyə Təş kilatının qərarı

ilə 13 noyabr Beynəlxalq GözdənƏlillər Günü kimi təsis edilib. Butarix dünyada ilk dəfə gözdən əlillərüçün qabartmalı şriftlər yaradanvə görmə məhdudiyyəti olan şəxs-lərə təlim keçən fransız pedaqoquValentin Qayuinin anadan olduğugündür. Vurğulanıb ki, muxtar res-publikada görmə məhdudiyyətiolan şəxslərə göstərilən müxtəlifnöv sosial xidmətlərin səviyyəsi

getdikcə yüksəlməkdədir. Bu qə-bildən olan insanların maddi vəmənəvi cəhətdən dəstəklənməsi,cəmiyyətə inteqrasiyası, habeləasudə vaxtlarının səmərəli təşkiliməqsədilə müxtəlif tədbirlərin ke-çirilməsi diqqət mərkəzində sax-lanılır. Məhdud Fiziki İmkanlılarüçün Naxçıvan Regional İnfor-masiya Mərkəzində görmə məh-dudiyyəti olan şəxslərin informa-siya texnologiyalarının imkanla-rından istifadələri üçün hərtərəflişərait yaradılması həmin şəxslərədövlət qayğısının ifadəsi kimi də-yərləndirilir. Bu kateqoriyadanolan şəxslər üçün brayl əlifbasınıntədrisi üzrə kurslar təşkil olunur,onlara audio kitabxana xidmətigöstərilir. Həmin gün muxtar respubli-

kanın rayon mərkəzlərində də bumünasibətlə keçirilən tədbirlərdəƏmək və Əhalinin Sosial MüdafiəsiNazirliyinin və müvafiq rayon İcraHakimiyyətinin nümayəndələri çı-xış edərək məhdud fiziki imkanlışəxslərin sosial müdafiəsinin yax-şılaşdırılması istiqamətində həyatakeçirilən tədbirlərdən danışıblar. Tədbirdə iştirak edə bilməyəngörmə məhdudiyyəti olan şəxslərəevlərində baş çəkilib, onlara sovqatverilib. Bu tədbirlərdə, ümumilikdə,görmə məhdudiyyəti olan 318 şəxsəsovqat təqdim olunub. Tədbir iştirakçıları onlara göstə-rilən diqqət və qayğıya görə dövlə-timizə minnətdarlıqlarını bildiriblər.

Naxçıvan Muxtar Respublikası

Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi

Nazirliyinin mətbuat xidməti

Beynəlxalq Gözdən Əlillər Günü münasibətilə tədbirlər keçirilib

Naxçıvan Muxtar Respubli-kası Gənclər və İdman Nazirliyivə Güləş Federasiyasının birgətəşkilatçılığı ilə muxtar respub-likamızda fəaliyyət göstərənməşqçi-müəllimlər və idman-çılar üçün keçirilən seminarlarbaşa çatıb.

Seminarlarda beynəlxalq dərə-cəli idman ustası, Azərbaycanıngənc lərdən ibarət yığma koman-dasının baş məşqçisi ƏsgərxanNovruzov, kiçikyaşlı yeniyetmə-lərin baş məşqçisi, idman ustasıElşad Allahverdiyev və gənclərdənibarət yığma komandanın baş məşq-çisinin köməkçisi, idman ustasıRövşən Hacıyev idmançılara güləşidman növünün taktiki-texniki xü-susiyyətləri, yeni qaydaları barədəətraflı məlumat veriblər. Seminar-ların son günündə isə muxtar res-publikaya Azərbaycan Güləş Fe-derasiyasının vitse-prezidenti,Olimpiya çempionu Namiq Ab-

dullayev də gəlib. O, məşqçi-müəl-limlər üçün təşkil edilən seminardaçıxış edib və yeni qaydalar barədəməşqçiləri məlumatlandırıb. Dahasonra Olimpiya çempionu Naxçıvanşəhərindəki İlham Əliyev adınaOlimpiya-İdman Kompleksindəgüləşçilər üçün aparılan məşqiizləyib. Seminardan sonra Namiq Ab-

dullayevlə söhbətləşdik. O dedi: – Hər il ənənəvi olaraq Naxçı-vanda ulu öndər Heydər Əliyevinxatirəsinə həsr olunmuş “NaxçıvanKuboku” üzrə beynəlxalq turnirkeçirilir. Bu yarışın keçirilməsieyni zamanda muxtar respublikadauşaq və yeniyetmələrin bu idmannövünə marağını artırır. Bu sıradabeynəlxalq turnirlərin keçirilməsinidə qeyd etmək lazımdır. Yarışlardansonra idmançılara kubok və me-dallar təqdim edilməsi yeniyetməidmançılar üçün gözəl bir nümunəolmaqla yanaşı, həm də idmanagöstərilən diqqətin bariz nümunə-sidir. İnanıram ki, belə mötəbəryarışlara mükəmməl şəkildə evsahibliyi edən Naxçıvanda güləşhər zaman inkişaf edəcək və id-mançılar gələcəkdə daha böyükuğurlar qazanacaqlar. Artıq yara-dılan şərait öz bəhrəsini vermək-dədir. İndi onlar yığma komandanınheyətinə cəlb olunur, milli koman-

danın tərkibində böyük turnirlərdəiştirak edirlər. Naxçıvan güləşməktəbinin yetirməsi Hacı Əliyevinikiqat dünya çempionu, Yaşar Əli -yevin Avropa üçüncüsü olması mux-tar respublikada bu idman növününinkişafından, güləş ənənələrinin da-vam etdirilməsindən xəbər verir. – Muxtar respublikada keçirilənseminarlar uşaq və yeniyetmə gü-ləşçilərə, yəqin ki, öz müsbət təsirinigöstərəcək... – Naxçıvan Muxtar Respubli-kası Güləş Federasiyasının təşki-latçılığı ilə bu seminarların keçi-rilməsində məqsəd Dünya GüləşBirliyi tərəfindən dəyişdirilən qay-daları idmançılar və məşqçi-müəl-limlərə çatdırmaqdır. Bildiyinizkimi, məşq prosesində Azərbay-canın adlı-sanlı, böyük uğurlarıolmuş məşqçiləri iştirak ediblər.Onlar yeni qaydalar, dünyanın gü-ləş aləmində baş verən dəyişikliklərbarədə muxtar respublika idman-çılarına geniş məlumat verməkləyanaşı, həm də onları praktik olaraqnümayiş etdiriblər. Bu, uşaq vəyeniyetmə güləşçilərin püxtələş-məsində mühüm rol oynayır vəonların bu sahədə bünövrələrininsağlam qoyulmasına zəmin yaradır.Burada gördüklərim məndə birdaha o qənaəti yaratdı ki, güləşəmaraq göstərən naxçıvanlı uşaqvə yeniyetmələr bu məşqlərdənxeyli bəhrələniblər.

– Təbii ki, bünövrənin sağlamqoyulması məşqçidən asılıdır. BəsAzərbaycan Güləş Federasiyasınınmuxtar respublikada təlim-məşqtoplanışı keçmək kimi bir planıvarmı? – Naxçıvanda istedadlı məşqçilərvar və onlar gələcəyin dünya, Avropaçempionunu hazırlamağa qadir mü-təxəssislərdir. Elə Əsgərxan Nov-ruzov da muxtar respublikanın güləşməktəbinin yetirməsidir. Təklif varki, qarşıdakı aylarda biz hakimlərlədə bağlı seminarlar təşkil edək.Milli komandanın təlim-məşq top-lanışına gəlincə, əslində, bu fikirçoxdan var. Çünki idmançılarınrahat yerdə məşq etməsi onlarınyarışlara daha müsbət enerji iləhazır laşmasına təsir göstərir. Nax-çıvanda isə idmançılar üçün çoxyaxşı şərait yaradılıb, burada müasirinfrastruktur qurulub. Yəqin ki,növbəti təlim-məşq toplanışlarındanbiri məhz Naxçıvanda olacaq. – Gələcəkdə Naxçıvan güləşçi-lərindən kimsə sizin uğurlarınızıtəkrarlamaq gücünə malikdirmi? – Naxçıvan güləş məktəbininböyük tarixi var və hər zaman buməktəb Azərbaycan güləşinə iste-dadlı idmançılar bəxş edib. Mə-sələn, Hacı Əliyev. Növbəti olim-piya oyunlarında biz ondan yalnızqızıl medal gözləyirik. Ümumi-likdə, bu arzum və istəyim muxtarrespublikada yaradılan şərait mü-qabilində bütün naxçıvanlı güləş-çilər üçündür. - Ceyhun MƏMMƏDOV

Muxtar respublikada yaradılan şərait güləşçilərin daha çox uğur qazanmasına imkan verir

İtmişdirNaxçıvan şəhəri, Cəlil Məmmədquluzadə küçəsi 39, ev 35-də ya-

şamış Ramazanov Məmməd Abbas oğlunun adına olan 2673 inventarnömrəli texniki pasport itdiyindən etibarsız sayılır.