QT Nguon Nhan Luc _2011

7/30/2019 QT Nguon Nhan Luc _2011

1/216

B CNG THNGTRNG I HC CNG NGHIP TP. H CH MINH

_______________________

Ti liu hc tp

Tin sNGUYN HU QUYN

Lu hnh ni b-------------------------------------------------------------------------------

Nm 2011


2/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________________TS. Nguyn Hu Quyn Th.s. ng Thu Hng (www.365ngay.com.vn www.kynangquanly.com.vn)

1

MC LC

Chng 1 Gii thiu v qun tr ngun nhn lc 2

Chng 2 Hoch nh ngun nhn lc 14

Chng 3- Phn tch cng vic. 29

Chng 4- Qu trnh tuyn dng ngun nhn lc. 77

Chng 5- Trc nghim v phng vn.. 96

Chng 6 nh hng v pht trin ngh nghip... 120

Chng 7- o to v pht trin 129

Chng 8- nh gi thnh tch ca nhn vin 147

Chng 9- Tr cng lao ng. 179

Chng 10 - Quan h lao ng 207


3/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


2

CHNG 1

GII THIU V QUN TR NGUN NHN LC

___________

1.1. Khi nim, c trng ca qun tr ngun nhn lc1.1.1. Khi nim

Qun tr ngun nhn lc nghin cu cc vn v qun tr con ngi trongcc t chc tm vi m v c hai mc tiu c bn: (1) S dng c hiu qungun lc ca t chc; v (2) p ng nhu cu ngy cng cao ca nhn vin, toiu kin cho nhn vin c pht huy ti a cc nng lc c nhn, c kchthch, ng vin nhiu nht ti ni lm vic v trung thnh, tn tm vi doanhnghip. V mt khi nim chung, c th hiu:

Qun tr ngun nhn lc l h thng cc quan im, chnh sch v hotng thc tin s dng trong qun tr con ngi cu mt t chc nhm t ckt qu ti u cho c t chc v nhn vin.

i n nh ngha v qun tr ngun nhn lc, iu chnh l tm hiu ccnh qun tr ngun nhn lc thc hin cc chc nng ch yu no v ngha cavic thc hin cc chc nng ny nh th no i vi t chc. Vi cch tip cnny, c th s dng nh ngha

Qun tr ngun nhn lc l thit k cc chnh sch v thc hin cc lnhvc hot ng nhm lm cho con ngi ng gp gi tr hu hiu nht cho tchc, bao gm cc lnh vc nh hoch nh ngun nhn lc, phn tch v thitk cng vic, chiu m v la chn, nh gi thnh tch, o to v pht trin,tr cng, sc kho v an ton nhn vin, v tng quan lao ng,,...

Nhiu ngi cn rt m h v qun tr nhn s v qun tr ngun nhn lc.Cng l nhng hot ng lin quan n qun tr con ngi trong t chc, nhnghai phm tr ny rt khc nhau v bn cht. Bng 1.1. th hin s khc bit giaqun tr nhn s v qun tr ngun nhn lc.

Bng 1.1- So snh qun tr nhn s v qun tr ngun nhn lc

Tiu ch Qun tr nhn s Qun tr ngun nhn lc

Quan im chung Lao ng l chi ph u vo Ngun nhn lc l ti sn qu cnpht trin

Mc tiu o to Gip nhn vin thch nghi vtr ca h

u t vo pht trin ngun nhn lc

Vin cnh Ngn hn v trung hn Di hnLi th cnh tranh Th trng v cng ngh Cht lng ngun nhn lc

C s ca nng sutv cht lng

My mc + T chc Cng ngh + T chc + cht lngngun nhn lc

Cc yu t ng vin Tin v thng tin ngh nghip Tnh cht cng vic + Thng tin +Tin

Thi i vi sthay i

nhn vin thng chng li sthay i

Ngun nhn lc c th thch ng, imt vi s thch thc.


4/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


3

1.1.2. c trng ca qun tr ngun nhn lc

Qun tr ngun nhn lc c hai c trng sau:

Qun tr ngun nhn lc c dn dn thay th cho qun tr nhn s viquan im ch o, l con ngi khng cn n thun ch l mt yu t ca qutrnh sn xut kinh doanh m l mt ngun ti sn qu bu ca t chc, doanhnghip.

Cc doanh nghip chuyn t tnh trng tit kim chi ph lao ng gim gi thnh sang u t vo ngun nhn lc c li th cnh tranh caohn, c li nhun cao hn v hiu qu cao hn.

T quan im ny, qun tr ngun nhn lc c pht trin trn c s cacc nguyn tc ch yu sau:

Nhn vin cn c u t tha ng pht trin cc nng lc ringnhm tha mn cc nhu cu c nhn, ng thi to ra nng sut lao ng, hiuqu lm vic cao v ng gp tt nht cho t chc.

Cc chnh sch, chng trnh v thc tin qun tr cn c thit lp vthc hin sao cho c th tha mn c nhu cu vt cht v tinh thn ca nhnvin.

Mi trng lm vic cn c thit lp sao cho c th kch thch nhnvin pht trin v s dng ti a cc k nng ca mnh.

Vn chc nng nhn s cn c thc hin phi hp v l mt bphn quan trng trong chin lc kinh doanh ca doanh nghip.

Nhim v qun tr con ngi l ca tt c cc qun tr gia, khng cnn thun ca trng phng nhn s hay t chc cn b.

Qun tr ngun nhn lc l nhm: m bo ng s lng; trnh v knng ph hp; ng ni; v ng lc.

thc hin cc mc tiu ca cng ty, mi nh qun tr u l ngiph trch qun l ngun nhn lc.

1.1.3. Nhng s khc bit trong vic p dng qun tr ngun nhn lc

1.1.3.1. c im qun tr ngun nhn lc Nht & M

Bng 1.2 - So snh c im qun tr ngun nhn lc Nht & M

Tiu ch 1-Nht 2-M

Tuyn dng Sut i Ngn hn

o to a k nng Chuyn mn ha hp

Ra quyt nh Tp th C nhn

Lng, thng Bnh qun, theo thm nin Theo kt qu thc hin cng vic

Cng on Cng on x nghip Nhiu t chc cng on

S khc bit ny l do s khc bit v vn ha hai khu vc.


5/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


4

Bng 1.3. - So snh cc c im vn ha M v Nht

Tiu ch vn ha Nht M

ng lc pht trin Quan tm x hi quan trng hn vtcht

Ti chnh, tin bc l ng lc chyu

Tnh c nhn- tpth

Nhm l c s ca x hi. tnh tp thc nh gi cao

Quyn c nhn c xp u tinhng u.

Quan h gia nh Bao gm c h hng, dng tc, dntc quan h thn thit gn gi

Gia nh ht nhn

Nhn nhn v cngvic

Cng vic c nh gi cao, nhnvin c k lut v t chc cao

Tm quan trng ca cng vic gim:ngh ngi, gii tr tng

Quan im v giodc

Gio dc l trch nhim ca cha mi vi con nhm mang li uy tn xhi v m bo kinh t

Gio dc l hnh thc u t cnhn.

Quan im nhnv chc v, a vx hi

Chc v, a v x hi quan trng Chc v a v t quan trng; hiubit, c nng lc quan trng hn.

Nhn nhn v xung

t

Ha hp quan trng hn xung t Chp nhn xung t, xung t c th

dn tinhng thay i c liBn cnh hai phong cch qun tr ngun nhn lc theo kiu M v Nht

nu trn, ngi ta cn ch ti phong cch ca ngi Hoa. Cc doanh nghipdo ngi Hoa s hu thng: s dng cc th tc h thng ngun nhn lc phichnh thc; pha trn gia vn ha Nho gio v phng Ty; duy tr mi quan hgia trng; t chc cc nhm o to ti ch, v.v

1.2. Qu trnh pht trin ca qun tr ngun nhn lc

Qu trnh pht trin khoa hc qun tr ngun nhn lc c th c chiathnh 4 giai on: qun tr kiu hi ngh th cng; qun tr theo khoa hc; quan

h con ngi v khoa hc t chc.1.2.1. H thng hi ngh th cng

l hnh thc xut hin t rt sm m tiu biu Ai cp v Babylon,trong vic hun luyn k nng th cng ca ngi cng nhn c ch trng h thc hin cc nhim v ca mnh.


6/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


5

Trong th k th 13, hun luyn ngh th cng tr nn ph bin Bc u.Cc t chc phng hi ngh th cng c kim sot bi cc th tay ngh caov cc ng vin s c kt np sau mt thi gian hun luyn ngh. H thnghi ngh th cng thch hp cho nn kinh t h gia nh. M hnh qun tr ngunnhn lc th hin hnh 1.1. trn.

1.2.2. Qun tr theo khoa hc

Cuc cch mng cng nghip v sn xut khi lng ln vo th k th 19v u th k th 20 kt thc thi k ca hi ngh th cng. S pht trin casn xut khi lng ln dn n vic t chc cng vic theo hai hng chnh.Th nht, cc cng tc c phn chia thnh cc n v n gin c th thchin bi cc cng nhn khng lnh ngh. Th hai, i ng iu hnh sn xutc phn cp thnh cc gim st vin v cc nh qun tr. Sn xut khi lngln l c s cho pht trin cc h thng sn xut theo dy chuyn v cch tipcn theo khoa hc trong phn tch cng vic thnh nhng thnh t lin h nhau.

Trong sut hng chc nm sau 1910, cc nguyn tc qun tr theo khoa hcc ng dng rng ri M. Taylor v cc nguyn tc ca ng da trn githit ngi lao ng mong mun c s dng hiu qu v c thc y bngvt cht. Cng ngy l lun trn cng tr nn sai lm khi xut hin nhng quanim, l lun v nhng ng lc khc ca ngi lao ng. Ngi lao ng trnn bt bnh v cc t chc cng on ph phn trng phi Taylor tc icc iu kin v chc nng cng vic ca ngi lao ng.

S ph phn trng phi Taylor vn cn tip din, nhng c nhiu c schng t nhng nguyn tc qun l c bn vn cn p dng n nay, nh hthng nh gi thnh tch v khuyn khch ngi lao ng vn cn vn dng cc tng ca Taylor.

1.2.3. Quan h con ngi

Nhng hiu bit u tin v yu t x hi ca sn xut khi lng ln ckhm ph u tin bng cc th nghim ni ting ca cc nh x hi hc niting ngi M l Elton Mayo (1880-1949) v Fritz Roethlisberger (1898-1974)t nm 1924 n 1932 nh my Western Electrics Hawthorn Chicago.Mayo v cc ng nghip quan st nh hng ca s chiu sng ln nngsut lao ng ca cng nhn. Cc nh nghin cu phn chia 2 nhm lm vicdi nhng iu kin nh nhau, ch c khc bit l mt nhm, nh sng chiu

bin i, v nhm th hai th nh sng gi khng i. Kt qu ng ngc nhinl nng sut lao ng c hai nhm u tng nh nhau. Thm ch nhng cngnhn nhm thc nghim c thng bo l c s thay i nh sng, nhngnhng ngi cng nhn khng bn tm n vic hiu chnh n.

Nguyn nhn ca vic tng nng sut l thi ca nhng ngi cngnhn i vi cng vic ca h v i vi Western Electric. Thc t do vic yucu s hp tc ca Western Electric, ngi cng nhn cm nhn vai tr quantrng ca h v iu l ng lc h lm vic.


7/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


6

1.2.4. Khoa hc t chc

T nhng tr ngi ca cch tip cn theo quan h con ngi, cc nghincu chuyn hng t cc mn khoa hc hnh vi nh tm l hc, khoa hc chnhtr, x hi hc sang khoa hc v t chc. Cch tip cn khoa hc t chc tptrung ch yu vo yu t t chc v t ch trng yu t c nhn. Qun tr ngunnhn lc ngy nay pht trin theo hng kt hp nhng thnh tu ca nhng

trng phi trc y v nhng nghin cu hin ti v khoa hc hnh vi.1.3. Cc chc nng c bn ca qun tr ngun nhn lc

Cc hot ng qun tr ngun nhn lc nh th no tu thuc vo quy mv nhu cu ca t chc. Qun tr ngun nhn lc c phn thnh cc hotng: Lp k hoch tuyn dng; o to v pht trin; Duy tr v qun l; Hthng thng tin v dch v v nhn lc. Nhng lnh vc ny c mi lin h vinhau nh yu t thng xuyn lin tc trong nhng hot ng tng tc hngngy gia doanh nghip v cc nhn vin ca n. (Xem Hnh 1.2.)

Lp

k

hoch

v

tuynd

ngot

o

vp

ht

trin

Duytr

v

qun

l

H

thn

g

thng

tin

Hc

hi

Chuyni

Ho nhp

Lm vic

Hnh 1.2. Chc nng qun tr ngun nhn lc

1.3.1. Lp k hoch v tuyn dng

@ Lp k hoch ngun nhn lc

Qu trnh hoch nh nhm p ng nhu cu ngun nhn lc cho t chctrong bi cnh tc ng ca cc yu t mi trng kinh doanh. N bao gm vicd bo nhu cu ngun nhn lc v pht trin cc chng trnh nhm m bo ssn sng v s lng ca cc loi, vi cht lng mong mun v ngun nhn lccho t chc ng ni v vo ng lc.

Qun l mt t chc ph thuc vo cc tnh hung c th c trong tnglai v nhu cu ngun nhn lc, yu t nhn khu hc, tnh hnh nn kinh t, sthay i v cng ngh, mc thnh cng ca tuyn dng, xc lp li mc tiu haytnh hung ca tng chin lc.


8/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


7

Lp k hoch ngun nhn lc thng hng vo tr li nhng cu hi:

Chng ta cn nhng con ngi nh th no?

Khi no chng ta cn h?

H s cn phi c nhng k nng no?

Chng ta c sn nhng ngi thch hp cha?

Khi c nhng thng tin trn, chng ta s lm g tip theo?@ Tuyn dng

Qu trnh tuyn dng bao gm vic m t cc yu cu v cng vic, qungco, tin hnh cc hot ng phng vn, a ra v p dng cc tiu chun tuynchn nht qun. Qu trnh tuyn dng gm cc cng vic: Phn tch cng vic;Tm kim; S tuyn; Phng vn; Tuyn chn; Mi nhn vic; nh hng v theodi nhn vin.

Phn tch cng vic l qu trnh thu thp, phn tch v sp xp mt cch hthng thng tin v c im mt cng vic c th. Phn tch cng vic l cngc c s cho thit lp h thng chn la v chng trnh hun luyn v m borng h thng nh gi v th lao c xy dng trn c s nhu cu cng vic.

Nhim v ca tuyn m l xc tin cc hot ng nhm thu ht cc ngvin thch hp cho t chc. Cc yu cu v s cng bng v dn ch trong vicla chn cc ng vin ngy cng c ch trng, lm cho quy trnh la chnnhn vin ngy cng tr nn cht ch, hp l.

Qu trnh la chn gm mt s bc quan trng. Bc u tin l vicxc nh nhu cu cc v tr mi v xc nh nhng k nng no cn thit thc

hin cng vic hu hiu. Xc nh c cc nng lc v kh nng cn thit, ccqun tr vin ngun nhn lc s d dng thit lp nhiu chin lc tuyn mkhc nhau. Quy trnh xem xt v nh gi la chn ng vin c th gm cvic in phiu thng tin ng vin, phng vn, kim tra nng lc.

1..3.2. o to v pht trin

Ngy nay, cng vi s pht trin khoa hc v cng ngh, kin thc ca loingi trong cc lnh vc tch ly vi tc nhanh. Theo c tnh ca cc nhkhoa hc, ngy nay c sau 5 nm, kin thc loi ngi c tch ly gp i. Vchnh do mi trng kinh doanh ngy cng bin i, cnh tranh nn s cn thit

cho o to v pht trin ngun nhn lc thch ng vi mi trng ngy cngtr nn nhim v quan trng ca cc nh qun tr ngun nhn lc.

Qun l ngun nhn lc mun c hiu qu, th mt trong nhng vic quantrng cn lm l phi nh gi mt cch nht qun cc k nng v kin thc canhn vin, t c chin lc o to v pht trin p ng c cc nhucu hin ti v tng lai ca doanh nghip.

Nguyn tc ca o to v pht trin l phi c c nhng con ngi ngk nng. Qu trnh o to v pht trin cn ch cc vn sau:

Doanh nghip cn nhng k nng v kin thc no ?


9/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


8

Hin ti, ngi nhn vin cn nhng k nng no tin hnh cng vic ?

Cc nhu cu v k nng trong tng lai ca doanh nghip l g ?

S thiu ht gia k nng hin c vi nhu cu tng lai l g ?

Tin hnh o to nh th no s mang li kt qu tt nht?

o to v pht trin c th c trin khai mt cch chnh thc hay khng

chnh thc. Hnh thc o to chnh thc lin quan n nhng hng dn thchin mt cng vic mi, tc m bo p ng nhng thay i v cng ngh vquy trnh. o to chnh thc c trin khai bi cc chuyn gia ngun nhnlc, chuyn gia k thut, hoc t chc a ngi lao ng o to nhngchng trnh o to ca cc t chc ngh nghip hay cc c s o to.

o to khng chnh thc thc hin trong qu trnh lm vic, c mtrch bi cc qun c hay cc ng nghip. B phn ngun nhn lc c thcung cp cc kho t o to v lin kt cc c hi o to ti ni lm vic vicc k hoch thng tin ngh nghip cho nhn vin v vi cc d bo v nhu cu

ngun nhn lc.1..3.3. Duy tr v qun l

Sau khi doanh nghip tuyn ng ngi v o to h, cn phi duy tr vqun l h. Qu trnh ny gm cc ni dung:

B tr, nh hng, thuyn chuyn, bt.

nh gi v qun l kt qu thc hin cng vic v hng dn, t vnnhn vin

Th lao, khen thng nhn vin v xy dng tinh thn lm vic tt.

Qun l qu trnh thi lm vic, bao gm thi vic t nguyn, thi vic cnguyn nhn, ct gim nhn lc c k hoch v ngh hu.

nh gi thnh tch tr thnh yu t then cht trong qu trnh qun trngun nhn lc. l cc hot ng xc nh nhn vin lm tt nh th no vmc th lao tng ng nh th no l hp l. Vai tr ca qun tr vin ngunnhn lc trong nh gi thnh tch l xy dng mt quy trnh nh gi, h thngcc ch tiu nh gi, lm c s nh gi thnh tch, pht trin h thng lngthch hp v nh hng cho n lc ca nhn vin. Nhim v quan trng khcca nh gi thnh tch l kim sot qu trnh thc hin cng vic v thnh qu

ca n.nh gi thnh tch l c s quan trng cho vic pht trin h thng th lao

thch hp. C hai loi l th lao trc tip, tc tin lng v th lao gin tip, tc lcc dng li ch khc nhau cho ngi lao ng. ngha ca th lao khng ngin cn l yu t m bo cho nhn vin thc hin cc nhim v ca mnh mthng qua , lm ng lc cho s n lc ca nhn vin, s vn ln khng nhvai tr ca h v mc tiu chung. Cc nhn vin nhit huyt s gn b, tn ty vidoanh nghip, c kh nng li doanh nghip lu hn, lm vic nng sut hn, vtham gia nhiu hn vo s thnh cng ca doanh nghip.


10/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


9

1.3.4. Xc lp h thng thng tin v dch v v nhn lc

Chc nng ny bao gm cc hot ng lin quan n quan h lao ng; xclp h thng ti liu nhn lc; cc qui trnh th tc lin quan n an ton lao ng;v cc dch v khc v ngi lao ng.

Quan h lao ng lin quan n cc hot ng nh: qun l tin lng,tin cng; cc h thng k lut v gii quyt bt bnh; cc quan h lao ng gia

nhn vin v nh qun l. Tiu chun cng vic lin quan n cc hot ng nh: phn tch cng

vic, m t cng vic v nh gi cng vic; cc tiu chun nh gi kt qu thchin cng vic; phn tch tin lng; kho st th trng lao ng,

An ton, sc khe cho ngi lao ng lin quan n cc hot ng nh:a ra cc tiu chun v an ton; x l v lp h s v cc tai nn; duy tr thchin cc nguyn tc an ton; duy tr cc ghi chp v an ton,

Cc dch v cho ngi lao ng lin quan n cc hot ng nh: cc

chng trnh hu tr; cc k hoch chm sc sc khe v bo him; cc k hochchia li nhun; cc k hoch khuyn khch ng lc khc,

1.4. Nhng xu hng ch yu ca qun tr ngun nhn lc

C bn xu hng ln trong cc lnh vc chc nng ca qun tr ngunnhn lc, l cch tip cn chin lc, ton cu ho ca cc hot ng qun trngun nhn lc, s duy tr tnh cht nhn vn v hnh vi t chc, v s cn thitca nh chun, o lng v nh gi hiu qu ca ngun nhn lc.

1.4.1. Tip cn chin lc

Cc t chc kinh doanh s dng nhng ngun lc sn sng ca mnh cnh tranh vi cc cng ty khc. l nhng ngun lc vt l (nh nh xng,thit b, cng ngh,); nhng li th ca t chc (nh cu trc, h thng linkt, ) v ngun nhn lc; ngun nhn lc c phn b v kt hp nhau to lp li th cnh tranh cho cng ty.

Quan im v cc lnh vc ch yu ca qun tr ngun nhn lc khng chhoch nh ngun nhn lc, phn tch v thit k cng vic, m bo ngunnhn lc, to dng thnh tch v duy tr ngun nhn lc m cn s kt hp ccyu t ny vi mc tiu chin lc ca t chc. Trong bt k t chc no, sthch thc t ra l qun tr s tng tc, nh hng ln nhau ca cc ngun lc,

trong c ngun nhn lc nhm to lp v duy tr li th cnh tranh.1.4.2. Tnh cht quc t ho ca qun tr ngun nhn lc

Nhng nh hng ca qu trnh ton cu ho nn kinh t v hi nhp dinra trn th gii tr nn lc lng tc ng ch yu n qu trnh kinh doanh vqun tr ngun nhn lc ni ring. Ngy nay, cng ngy cng nhiu cng ty hotng trong cc lnh vc c mi quan h vi khch hng v i tc nc ngoi,cng nh cc nhn vin cng c nhiu c hi lm vic trong mi trng tngtc vi nc ngoi, trong , c ng nghip ca h.


11/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


10

1.4.3. Duy tr hnh vi v nhng chun mc

iu r rng l cc nh qun tr phi c trch nhim bo v li ch hotng kinh doanh v cc ch s hu. Tuy nhin, trong nhng thp nin gn y,thc tin chng t li nhun khng th l mc tiu duy nht ca kinh doanh vcc nh qun tr v cc cng ty phi c nhng trch nhim th hin hnh vi phhp vi li ch ca cc gii hu quan m cc ch s hu ch l mt tng quan v

b phn ca n. Cc gii hu quan ca cng ty gm c khch hng, cng chngni doanh nghip hot ng, nhn vin v thm ch l nhng yu t mi trng.

Vai tr c bit ca qun tr vin ngun nhn lc l m bo rng t chcx s tt v chun mc vi nhn vin ca mnh v rng nhng nhn vin ny xs tt vi nhau, vi cng ty v vi khch hng. Mt s l thuyt v chun mcxc nh cc trch nhim m mi ngi c bn phn vi t chc v nhng ngikhc. Mc d cc t chc khng nht thit phi l i tng cho tt c cc trchnhim chun mc i vi cc nhn vin, nhng t nht nhng trch nhim nycn thit cho kinh doanh v lm hng dn ng x vi cc nhn vin v ng

vin ca n.1.4.4. nh chun v nh gi kt qu ngun nhn lc

nh chun (benchmarking) ngun nhn lc l qu trnh so snh hot ngngun nhn lc ca mt t chc vi cc t chc khc, k c i th cnh tranhnh l mt cch thc nhn din cch thc to lp li th cnh tranh.

nh chun l mt phng php qua qun tr vin ngun nhn lc tmkim phng n cch thc thc hnh tt nht v so snh cc chi ph lin quann tuyn chn, o to v tng thng nhn vin vi nhng li ch thu c

bi nhng nh hng ca n.

1.5. Nhng thch thc ca qun tr ngun nhn lc

Chng a ang bc vo th k th 21 vi nhng thch thc ln ca quntr ngun nhn lc. Trong th k trc chc nng qun tr ngun nhn lc thccht tp trung vo cc hot ng mang tnh cht nhn s. S thay i din ra donhiu yu t tc ng nh s thay i bn cht ca nhng nh hng ca mitrng kinh t v chnh ph, s ra i cc hnh thc t chc mi, cnh tranhton cu v vic nhn thc cc t chc ngy nay l lc lng ch yu thc hincc mc tiu ca x hi.

Cc yu t tc ng ch yu lm cho qun tr ngun nhn lc chuynhng thnh chc nng chin lc l s ti cu trc t chc cc cng ty,cnh tranh ton cu, s tng trng chm, tnh a dng ca lc lng lao ng,mong mun ca ngi lao ng v vai tr ca cc t chc trong vic thc hincc mc ch ca x hi.

1.5.1. Ti cu trc t chc cc cng ty

Hai thp nin gn y chng kin nhng bin i ln trong hot ng ticu trc ca cc t chc. Ti cu trc l s tip din cho nhng nh hng tonng lc cnh tranh. Nhng nh qun tr trong nhng nm 1990 to lp li


12/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


11

th cnh tranh bng gii php tm kim nhng th trng mi hoc c th l tmkim kh nng cnh tranh bng li th nh quy m.

Ngy nay, c nhng thay i trong cch thc to lp li th cnh tranh, l ch trng vo s ti cu trc, trong , nhng thch thc t ra r rt viqun tr ngun nhn lc. Ti cu trc tc ng mnh m n cc cp ca t chcv vi cc nhn vin ca n. Trong qu trnh , ngi lao ng quan tm n

iu l, vai tr ca h s nh th no vi t chc mi. Vi nhng nh hngnh vy vi ngi lao ng, qun tr ngun nhn lc tr nn hot ng then chtcho s thnh cng ca t chc.

1.5.2. Cnh tranh ton cu

Xu hng tc ng lu di, ch yu i vi ngh nghip ngun nhn lc ls ton cu ho nn kinh t, nh s phn hi ca mi trng cnh tranh quc tngy cng tng, nhiu cng ty lin doanh c thnh lp,

1.5.3. Tng trng chm

S tng trng chm nh l kt qu ca s thay i th trng v cc yut cnh tranh. Trc y, ngi lao ng giai nhp vo t chc v sau tchlu nhng k nng mi v gy dng nhng c hi cho s thnh t ca mnh.

Ngy nay, ngi lao ng cn phi chun b cho mnh s thch ng vimi trng lm vic mi v nhng thch thc ca s khng n nh v vic lm,s bt cp trong tip thu kin thc, rn luyn k nng mi.

1.5.4. Tnh a dng ca lc lng lao ng

Mt thch thc ch yu khc ca qun tr ngun nhn lc l s thay ibn cht ca ni lm vic. Hnh 1.3 di y m t m hnh ca Marilyn Lodenv Judy Rosener v cc bin s ca tnh a dng, c phn thnh nhm bin sct li v th yu. Cc bin s ct li l la tui, thu nhp, tnh trng, xuhng x hi, kh nng th lc, sc tc v gii tnh.

Ngy nay, nhiu cng ty s dng bin php chuyn i cng vic vthuyn chuyn ni lm vic nh cch thc o to v pht trin pht trin ngunnhn lc. S chuyn dch ln v tr cao hn trong doanh nghip i hi nhnvin nhng kin thc v kinh nghim trong nhng vai tr khc nhau trong ccn v khc nhau trong t chc.

S thch thc ca qun tr ngun nhn lc ch vi s pht trin nhanhchng ca cng ngh, nhng ngi ln tui trong t chc c th kh khn trongvic cp nht nhng kin thc mi, rn luyn nhng k nng mi.


13/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


12

Hnh 1.3. M hnh cc bin s ca tnh a dng ca Marilyn Loden v Judy Rosener

1.5.5. Mong mun ca ngi lao ng

Cng vi vic tng trnh dn tr v chuyn mn nghip v trong dnchng, cc gi tr v mong mun ca ngi lao ng thay i. T l ngi ctrnh i hc trong lc lng lao ng ngy cng tng, lm cho h chim ginhiu v tr khc nhau trong t chc. Do vy, nh hng ca ngi lao ng lnqu trnh kinh doanh ngy cng tng.

Ngi lao ng mong mun rng, cuc cch mng thng tin ci thin chtlng cuc sng. Xu hng mong mun c thi gian chm sc gia nh ngy

cng ph bin v ngy cng c nhiu ngi lm vic nh, nh nhng ci tinv truyn thng v k thut my tnh v iu tc ng nhiu n nhng tintrin v qun tr ngun nhn lc.

1.5.6. Vai tr thc hin cc mc tiu x hi ca cc t chc

Trong nhng thp nin gn y, cc t chc c xu hng tr thnh b phnxc tin cho vic t c nhng mc tiu ca x hi. Cc chnh sch ca chnh

ph c tc dng i vi cc t chc trong vic m bo cc yu cu v sbnh ng, yu cu khng phn bit i x trong vic tuyn dng, th lao v bt ngi lao ng cng nh trong thc hnh qun tr ngun nhn lc ni chung.

Cc chnh sch nh nc, c bit l nhng quy nh ca b lut lao ng ngycng pht huy tc dng trong hot ng qun tr ngun nhn lc cc t chc.

1.6. Cng vic v ngh nghip qun tr ngun nhn lc

1.6.1. Nng lc yu cu cho ngh nghip ngun nhn lc

Nhiu nghin cu chng minh rng ngh nghip ngun nhn lc ngynay ng gp cho nh hng chin lc ca t chc v ngi lao ng ngvai tr ch yu trong vic to lp v duy tr li th cnh tranh ca doanh nghip.

Nhng nng lc ct yu c xc nh l:


14/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


13

Nng lc kinh doanh: nhng kin thc v ti chnh, tc nghip, chinlc, marketing, h thng thng tin, quan h khch hng.

Thc hnh ngun nhn lc: c ng v thc y cc nhn vin ca tchc bng vic thit k cc chng trnh pht trin, xy dng cc chng trnhnh gi v qun l thng tin phn hi, xy dng cc chnh ngun nhn lc vto lp c ch cho s phi hp cc n v khc nhau trong t chc.

Qun tr qu trnh thay i: xy dng nim tin, to dng vin cnh, nhndin vn trong mi lin kt vi cc h thng ln, xc nh r cc vai tr vtrch nhim, kch thch kh nng sng to, i tin phong trong qu trnh thay i.

1.6.2. Ngh nghip ngun nhn lc

Ngh nghip ngun nhn lc c th phn chia thnh 3 nhm: chuyn vinngun nhn lc, qun tr vin ngun nhn lc v qun tr ngun nhn lc cpiu hnh.

Chuyn vin ngun nhn lc l v tr khi s cho ngh nghip ngun

nhn lc. H lm vic trong nhng vai tr khc nhau, nh l nhn vin phngvn, phn tch th lao, phn tch cng vic v hun luyn.

Qun tr vin ngun nhn lc l ngi c chc nng iu hnh v phihp cc chng trnh ngun nhn lc trong cc lnh vc khc nhau. Qun trvin ngun nhn lc thuc nhm nhng nhng nh qun tr ch yu trong doanhnghip, c kin thc rng v tt c cc lnh vc ca qun tr ngun nhn lc vnm bt nhng tin b v chnh sch ngun nhn lc vn dng vo qun trdoanh nghip, v l nh t vn cho cc nh qun tr trc tuyn v cc vn ngun nhn lc.

Qun tr vin ngun nhn lc cp iu hnh l nhng nh iu hnh cpcao trong lnh vc qun tr ngun nhn lc. H thng l ph gim c v ctrch nhim phi hp cc chnh sch v chin lc cng ty vi qun tr ngunnhn lc. Qun tr ngun nhn lc cp iu hnh cn hng cc hot ng cacc nhn vin vo mc ch chung ca t chc v tm cch thc thch hp mc ch ca t chc tc ng n cc hot ng ca cc nhn vin.

1.6.3. C hi ngh nghip

Ngh nghip ngun nhn lc tng c xem l sng gi, nhng c th vi

nhng cch hiu khc nhau. S sng gi c th do h c nhng quyn lc vicon ngi trong t chc trong cc quyt nh khen thng, bt, nh githnh tch,

Ngy nay, ngh nghip ngun nhn lc thc s tr nn quan trng, do cclnh vc ngun nhn lc cng ngy c vai tr quan trng trong vic xy dngcc chng trnh o to v pht trin, tch hp ngun nhn lc vi tin trnh ticu trc v hng ngun nhn lc vo mc tiu chung ca t chc.


15/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


14

CHNG 2

HOCH NH NGUN NHN LC

_________

2.1. Khi nimTht l vin vng v phi kinh t khi chng ta xy mt nh my mi, tin

hnh nghi l ct bng khnh thnh ri mi tnh n chuyn b tr nhn s chonh my. Mt cng ty khng th thu vi trm k s v h ra i ch trong mtm v cng khng th pht trin ti nng qun tr ch trong vng vi tun l.iu hp l l cn d tnh trc v s lng v cht lng ngun nhn lc chovic trin khai cc h hoch s c trin khai, nht l s cn thit m borng s lng thch hp nhn vin ti nng s sn sng cho cc k hoch tnglai ca t chc. Tng t nh th, trong nn kinh t suy thoi, hoch nh xa

hn v pha trc l yu t then cht ngn chn tnh trng d tha nhn vin.Hoch nh ngun nhn lc bao gm vic d bo nhu cu v cung lao

ng, v sau ln cc chng trnh cn thit m bo rng t chc s cng s nhn vin, vi ng cc k nng, vo ng ni, v ng lc. Hochnh ngun nhn lc lin quan n dng nhn vin vo, xuyn sut v ra khimt t chc.

2.2. Qu trnh hoch nh nhn lc

Bc u tin trong tin trnh hoch nh ngun nhn lc l thu thp thngtin. N yu cu hai loi thng tin: d liu t mi trng bn ngoi v d liu bntrong t chc. Ta c th xem m hnh hoch nh ngun nhn lc hnh 2.1.

D liu t mi trng bn ngoi bao gm nhng thng tin v hon cnhhin ti v nhng thay i d bo v nn kinh t tng th, kinh t ca mt ngnhc th, cng ngh lin quan v s cnh tranh... S thay i ca bt k nhn tno trong mi trng bn ngoi cng c th nh hng n cc k hoch kinhdoanh ca t chc, v v vy, nh hng n nhu cu v ngun nhn lc.

Nh hoch nh ngun nhn lc phi xem xt th trng lao ng chnghn nh t l tht nghip, s sn sng v k nng v tui, v gii tnh ca lclng lao ng. Cui cng, nh hoch nh cn nhn thc cc quy nh cachnh ph v ca vng s ti. Cc quy nh ny c th nh hng mt cch trctip n cc hot ng ngun nhn lc, chng hn nh cc quy nh v tui nghhu, hoc nh hng gin tip n s lng nhn vin cn thit cho tng b

phn. V d, in hnh v nh hng gin tip l quy nh v an ton v sckhe ngh nghip mi s lm gia tng nhu cu cc chuyn gia trong t chc thc hin vic tun th cc quy nh ny. Hn na, xem xt mt cch ch ngv thu o v mi trng s gip cho t chc tin liu nhng kh nng c thxy ra v chun b cho nhng thay i ny.


16/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


15

Hnh 2.1 - Tin trnh hoch nh ngun nhn lc

(Ngun: Cynthia D. Fisher, Lyle F. Schoenfeldt and James B. Shaw, Human ResourceManagement - 4th ed, Houghton Mifflin Company, 1999, p. 107)

Thng tin th hai xut pht t bn trong t chc. N bao gm cc k hochngn hn v di hn, cng nh cc chin lc ca t chc l u vo thit yuca hoch nh ngun nhn lc. Nh phn trn, cc k hoch xy dng, ngca hoc t ng ho qu trnh sn xut cng nh cc k hoch ti cu trc tchc, bn hoc mua cc c s kinh doanh, gia nhp hoc rt khi th trng tcng n ngun nhn lc ca t chc c v s lng v cht lng. Hoch nh

ngun nhn lc s gip t chc ch ng c ngun nhn lc nhm t ccc mc tiu chin lc v k hoch kinh doanh. Quyt nh cnh tranh da trnc s chi ph thp hn nh hng mnh n ngun nhn lc: nhn vin no phhp vi chin lc ny, tin trnh chuyn i nhn vin ra sao vi chin lcmi,

Cui cng, thng tin ngun nhn lc hin ti trong t chc trn phngdin k nng, kh nng v kin thc l cn thit cho hoch nh ngun nhn lc,chng hn nh bao nhiu nhn vin c s dng mi cng vic v mi v tr,


17/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


16

mc k nng ca h nh th no v bao nhiu nhn vin k vng l s rikhi cng ty hoc s v hu trong sut giai on d bo.

Mt khi nh hoch nh c thng tin cn thit v mi trng bn ngoi vbn trong, h c th d bo nhu cu nhn lc trong tng lai. mc ti thiu,vic d bo ny bao gm vic c on s lng nhn vin s cn cho mi cngvic trong nm n. D bo nhu cu di hn cng c th c tin hnh. Tip

theo, nh hoch nh d bo v cung ngun nhn lc: ngun cung ni b nhnvin; cc k nng, kin thc v kh nng cng nh s thng tin ca lc lngnhn vin hin ti; v mc sn sng v cc loi nhn vin trong th trng laong bn ngoi.

Bc k tip ca hoch nh ngun nhn lc l xy dng cc chng trnhc th, m bo rng cung lao ng s p ng nhu cu v lao ng ca t chctrong tng lai. Nhng chng trnh ny thng bao gm cc k hoch tuyndng, cc hot ng o to v pht trin, khuyn khch hoc tr hon s v husm, ch ra cc ng ngh nghip trong t chc, hoc cc chng trnh qun tr

ngun nhn lc khc. Lu rng dng phn hi hnh trn cho php vic hchi t cc kinh nghim hoch nh qu kh. Nu d bo cung v cu khng png mt cch chnh xc nh mong i, tin trnh d bo c th c ci thintrong nm sau. Tng t, nu chng trnh khng c kh nng thc hin choc khng thch hp, chng c th c iu chnh.

2.3. Chin lc kinh doanh v chin lc qun tr ngun nhn lc

C nm mc phi hp ca cc chin lc, chnh sch qun tr ngunnhn lc vo vi cc chin lc, chnh sch kinh doanh ca doanh nghip:

Mc A: khng c mi quan h no gia cc chin lc kinh doanh

vi cc chin lc, chnh sch qun tr ngun nhn lc ca doanh nghip; Mc B: chin lc ngun nhn lc, cng nh cc chin lc chc

nng khc trong doanh nghip, c xy dng nhm p ng v ph hp vicc yu cu ca cc chin lc kinh doanh ca ton doanh nghip;

Mc C: cc chin lc, chnh sch kinh doanh ca doanh nghip cth cn c xem xt li v mc thc tin, hp l cho ph hp vi tnh hnh,c im phn cng, b tr v s dng ngun nhn lc trong doanh nghip;

Mc D: cc chin lc, chnh sch kinh doanh v cc chin lc,chnh sch ngun nhn lc trong doanh nghip c mi quan h cht ch vinhau v c pht trin trong mi tc ng qua li ln nhau. Ngun nhn lcc coi l mt li th cnh tranh then cht ca doanh nghip, khng phi nthun ch l phng tin thc hin cc chin lc, chnh sch kinh doanh;

Mc E: ngun nhn lc tr thnh ng lc ch yu hnh thnh ccchin lc, chnh sch ca doanh nghip.

(Xem Hnh 2.2.)


18/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


17

1CHIEN LCKINH DOANH

2CHIEN LC

QUAN TR NGUONNHAN LC

3CHIEN LCKINH DOANH

4CHIEN LC

QUAN TR NGUON

NHAN LC

5CHIEN LCKINH DOANH

6CHIEN LC


7CHIEN LCKINH DOANH

8CHIEN LCKINH DOANHNGUON NHAN

LC

B

A

9CHIEN LCKINH DOANH

10CHIEN LC


D

E

1CHIEN LCKINH DOANH

2CHIEN LC


3CHIEN LCKINH DOANH

4CHIEN LC

QUAN TR NGUON

NHAN LC

5CHIEN LCKINH DOANH

6CHIEN LC


7CHIEN LCKINH DOANH

8CHIEN LCKINH DOANHNGUON NHAN

LC

B

A

9CHIEN LCKINH DOANH

10CHIEN LC


D

E

Hnh 2.2. Mc phi hp ca qun tr ngun nhn lc vi chin lc kinh doanh

Ngun: Dereck Torrington & Laura hall. (1995). Personnel management HRM inaction. Tr. 47. Prentice hall. London.

2.4. Phn tch hin trng qun tr ngun nhn lc2.4.1. Mc tiu

Phn tch hin trng qun tr ngun nhn lc nhm xc nh c immnh, im yu, nhng kh khn, thun li ca doanh nghip lin quan n yut nhn lc. lm c iu ny, cn xt trn hai phng din:

Phng din h thng

Ngun nhn lc: s lng, c cu, trnh , ngh nghip, kinh nghim

C cu t chc: loi hnh t chc, phn cng chc nng quyn hn

Cc chnh sch: chnh sch tuyn dng, o to, hun luyn

Phng din qu trnh: l tng hp cc qu trnh thu ht, o to, phttrin, duy tr ngun nhn lc.

2.4.2. Cc bc phn tch hin trng qun tr ngun nhn lc

Bc 1: Phn tch nh hng ca mi trng kinh doanh

Phn tch mi trng l c s cho vic xc nh mc tiu, chin lc chodoanh nghip ni chung v hoch nh ngun nhn lc ni ring. Cn phn tchcc loi mi trng sau:


19/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


18

Mi trng v m: bao gm cc yu t nm bn ngoi ca doanh nghip,nh hnh v c nh hng n mi trng vi m (mi trng tc nghip) vmi trng ni b, v c nh hng n nguy c v cc c hi ca doanhnghip.

Mi trng vi m (tc nghip): bao gm cc nhm yu t: i th cnhtranh; khch hng; ngi cung cp nguyn vt liu; hng ha thay th.

Mi trng ni b: gm cc tnh hnh lin quan n cc chc nng chnhv cc chc nng b tr ca t chc, gm: hot ng qun tr ngun nhn lc;chc nng ti chnh, chc nng sn xut; chc nng marketing; chc nngnghin cu v pht trin.

Bc 2: nh gi h thng qun tr ngun nhn lc

Phn tch c im ngun nhn lc: c cu theo tui, gii tnh, trnh chuyn mn,

C cu t chc: loi hnh c cu t chc ap dng

Chnh sch ngun nhn lc: tuyn dng hun luynBc 3: nh gi cc hot ng, qun tr ngun nhn lc qua:

Tuyn dng v b tr

o to

H thng tin lng

Quan h lao ng v cc gi tr tinh thn

Quan h gia nh qun tr v nhn vin

c im ca nhn vin v tnh hp tc v thnh nghi

S tha mn ca nhn vin i vi doanh nghip

Cc gi tr vn ha

Chi ph v hnh vi nhn vin (do nh cng, k lut km, ngh vic, )

Bc 4: nh gi trnh qun l ngun nhn lc trong doanh nghip

nh gi kt qu qun tr: kt qu kinh doanh, s hi lng ca nhn vini vi doanh nghip hay i vi cc chnh sch, chng trnh ca doanhnghip,

nh gi mc chuyn mn: trnh , nng lc, vai tr ca b phnnhn lc, cch thc thc hin chc nng.

Tt c cc bc trn c th thc hin bng cch dung bn cu hi hocphng vn.

2.5. D bo nhu cu nhn s ca doanh nghip

Cc phng php d bo nhu cu c th c phn chia thnh hai loi:phn on v ton hc. Trong thc t, hu ht cc t chc s dng kt hp chai phng php ny. V d, cc chuyn gia c th c on gi tr ca mt vi

bin s v sau s dng nhng gi tr ny trong cc phng trnh d on;


20/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


19

hoc cc chuyn gia c th kt hp kt qu ca cc phng php ton hc vimt vi gi nh vo d bo khch quan cui cng.

2.5.1. Cc phng php phn on

Cc phng php phn on s dng nhng chuyn gia gii d botng lai. N xem xt cc d liu nh lng nhng cho php trc gic v kinca nhng ngi chuyn mn tham gia. Nhng phng php ny thng ccc t chc nh hoc nhng ngi mi d bo ngun nhn lc, nhng t chccha c cc d liu c s hoc chuyn mn v phng php ton hc s dngn. Cc phng php phn on cng c th c u tin khi mt t chc hocmi trng ang trong thi k qu hoc ln xn; vo thi gian , xuhng qu kh v mi lin quan khng th c s dng d on mt cchchnh xc v tng lai.

2.5.1.1. D bo t di ln

Cch phn on n gin nht l d bo t di ln, hoc n v d bo:

Mi n v, chi nhnh hoc b phn c tnh nhu cu nhn vin tng lai cho bphn ca mnh. Cch tip cn hp l khi cc nh qun tr nhn c cc ch dnv thng tin, sau h kt hp nhng d liu ny theo cch ring c tnh vnhu cu nhn lc trong thi gian n. Tng nhu cu cc n v c tnh l nhucu ngun nhn lc d bo cho c t chc. Tuy nhin, nh hoch nh ngunnhn lc nn xem li s liu d bo ca tng n v mt cch k cng trc khitng hp nhm kim sot khuynh hng t nhin ca nh qun tr l thi phngkch c nhu cu v tm quan trng ca n v h.

Trong thp nin 1980, cng ty nng lng v nh sng Houston ( M) pht trin h thng hoch nh t di ln da trn bng tnh Excel cung cpcho cc nh qun tr trc tuyn nhng thng tin v mc nhn s hin ti nhng cng vic m h gim st. Trn c s thng tin sa i v khi lngcng vic v nng sut, nh qun tr trc tuyn c yu cu c tnh nhu cungun nhn lc c mi nm trong 5 nm n. S liu c tnh c ph chun cp qun l cao hn, sau chuyn n n nhm hoch nh ngun nhn lc, vc kt hp d bo nhu cu nhn lc cho ton cng ty.

2.5.1.2. D bo t trn xung

Mt kiu phng php phn on l d bo t trn xung c thc hinbi nh qun tr v nh iu hnh cp cao giu kinh nghim. Nhng chuyn giany gp g tho lun v tc ng ca nhng yu t mi trng: xu hng

pht trin ngnh, k hoch kinh doanh, nn kinh t v cc nhn t khc n nhucu ngun nhn lc cc cp khc nhau ca t chc. Bn cnh vic d bonhu cu tng lai c kh nng nht, nhng chuyn gia ny cng c th tin hnhcc d bo ring bit trn c s phn tch chui s kin trng hp tt nht vxu nht. V d, h c th d bo nhu cu lao ng s nh th no nu hu nhmi vic c th i lch hng (tnh trng suy thoi kinh t, t chc mt i trchnhim php l thch hp v sn phm, cng ty khng ginh c hp ng vichnh ph, ...). Sau khi hon thnh nhng bi tp nh th ny, cc chuyn gia c


21/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


20

th chc chn rng nhu cu lao ng thc s s ri vo khong gia trng hpd bo tt nht v xu nht.

2.5.1.3. K thut Delphi

K thut Delphi c s dng tng hp, chc lc cc kin ca ccchuyn gia. Trong vic s dng k thut ny, cc chuyn gia khng gp mt imt. iu ny rt kinh t nu cc chuyn gia ny cc v tr khc nhau; n cngc th ci thin cht lng trong vic ra quyt nh bng cch ti thiu ho ccmu thun c tnh v ngn chn thnh vin ln t, thng tr tin trnh ra quytnh. Bc u tin trong tin trnh Delphi l xy dng mt bn cu hi, sau yu cu cc chuyn gia la chn v gii thch ti sao h chn kin . Kt quca bn cu hi ny c bin son v tr li cho cc chuyn gia, cng vi mt

bn cu hi nc danh th hai. Theo cch ny, cc chuyn gia c th hc hi tngi khc, sa i hoc chun b k lng cho vic la chn v a ra kintrong bn cu hi th hai. Tin trnh tip tc thng qua mt vi vng na chon khi c c s thng nht cao ca cc chuyn gia trong cc nh gi.

Trong mt cuc kim tra v k thut Delphi c xut bn, cc cng ty don s lng ngi mua cn n trong mt nm. Cc chuyn gia bao gm 7 nhqun tr, nhng ngi chu trch nhim cho 5 bn cu hi. Trong vng u tin,d bo dy ngi mua t 32 n 55, n vng th 5, vic d bo gii hn trong34 n 45 ngi mua, vi s trung bnh l 38. D bo Delphi khng c thchin cng khai v c s dng trong hoch nh tuyn dng cng ty c thnh gi tnh chnh xc khi so snh vi mc nhn vin thc t vo cui nm.Vo cui nm, s ngi mua thc s l 37. Phng php Delphi chng t lchnh xc hn nhiu so vi ba m hnh ton hc n gin cng c p dng

cho cng vn v d bo ngi mua.K thut Delphi s dng mt vi bn cu hi nc danh v cn mt vi ln hon tt n, v th phng php ny khng thch hp nu kt qu cn tc nhanh chng. i vi bt k phng php d bo chuyn gia no, ngitham gia nn c kin thc v lnh vc, ch ang quan tm. Kin thc hin tica h c b sung bng cch cung cp thng tin v nhn s qu kh v hinti, thnh tch kinh doanh, k hoch kinh doanh,...

2.5.2. Cc phng php ton hc

2.5.2.1. Phng php ton hc n gin

Cc phng php ton hc n gin nht v d bo ch s dng mt nhnt d bo nhu cu. V d, d bo nhu cu lao ng, nh hoch nh c thnh gi nhu cu ngun nhn lc (s lng v cht lng) trong khong thigian mt vi nm qua, da trn phn tch xu hng, ngi thc hin d bo mrng cho nm tip theo. Trn c s cc thng tin v k hoch kinh doanh, c thhn l doanh thu d bo, tnh hnh sn xut..., nh hoch nh kt hp vi ccyu t d bo nh t l hiu sut, t l nhn vin tin hnh d bo nhu cunhn lc trc tip cn.


22/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


21

Nng sut

Nng sut l s bnh qun cc n v sn phm m mi nhn vin sn xutra trong nm. Gi s mt cng ty sn xut gh sofa v d liu qu kh cho bitrng t l hiu sut vo khong 50 gh sofa cho mi ngi lp rp mi nm. Nu

phng marketing k vng bn c 10.000 gh sofa trong nm n, khi cngty cn 10.000/50= 200 cng nhn lp rp.

T l nhn vin

T l nhn vin trc tip trn lao ng gin tip c s dng tnh tons lng nhn vin cn thit cc cng vic khc nhau. V d, nu cng ty snxut sofa thng c mt nh gim st cho 25 nhn vin lp rp, khi 8 gimst vin s cn cho 200 cng nhn lp rp. Kinh nghim qu kh cng ch rarng trung bnh c 50 cng nhn lp rp, cn c 3 nhn vin lm cng tc giaonhn. iu ny c ngha l cng ty cn tng s 12 nhn vin giao nhn.

D bo vi nng sut v t l nhn vin da trn gi nh rng s lng

nhn vin cn thit s gia tng tuyn tnh vi khi lng cng vic phi honthnh. Gi nh ny khng lun ng. V d th hnh dung mt cng ty i phvi vic tng cu v sn phm ca cng ty bng cch cho nhn vin lm thmgi. Theo mt vi kha cnh, cng ty s khng th i ph vi vic gia tng snlng theo cch ny m c th quyt nh to thm ca lm vic th hai hoc mra mt nh my mi. Vo lc ny, s nhy vt v nhn vin s xy ra, kt qu lto ra quan h gin on gia u ra v nhu cu lao ng.

ng cong kinh nghim

Hnh 2.3 - ng cong kinh nghim vi ch s kinh nghim 0.9Ngun: Cynthia D. Fisher, Lyle F. Schoenfeldt and James B. Shaw,Human Resource

Management -4th ed, Houghton Mifflin Company, 1999, p. 113

D bo da trn t l hiu sut lin quan n vic s dng ng congkinh nghim. Gi nh c bn ca ng cong kinh nghim l t l hiu sut sthay i vi kinh nghim tch ly. l s sn phm c sn xut s gia tngsau giai on khi ng ban u. Vic gia tng ny xy ra v cng nhn hc


23/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


22

c cch lp i lp li hot ng mt cch hu hiu hn, t chc lp k hochtin chi tit v hiu qu hn cng nh nhng tin trin trong vic gii quytvn v sn phm mi.

phn tch ng cong kinh nghim, nh hoch nh phi tnh ton chs kinh nghim (PI: Process Index) ca thi im phn tch so vi thi im banu. PI chnh l t l phn trm ca mc hao ph thi gian sn xut ra sn

phm hoc dch v khi sn lng tch ly gp i. Ch s PI thng ri vokhong gia 80 v 90%; cc ch s PI nh th ch ra rng mi thi gian m slng sn phm hoc dch v c sn xut tng gp i, s lng gi lao ngcho ca hai ca thi gian sn xut gim xung 80 n 90% tng thi gian cnthit cho thi gian sn xut ca nht.

D bo theo xc sut

Phng php d bo theo xc sut thch hp cho cc cng ty c s lngln cc hp ng hoc cng vic d n. i vi nhng cng ty ny, tng s laong cn thit l thuc mt cch trc tip vo s lng hp ng d n m h

thc hin hoc bao nhiu d n ang thc hin. Nu cc hng c th tnh ton slng nhn vin hoc gi lao ng cn thit cho mi hp ng, cc s liu nyc th c nhn vi xc sut d on ca vic nhn c hp ng v sau tng hp li con s d bo nhu cu lao ng tng hp. S lng, loi k s vnh khoa hc cn thit cho mi giai on ca d n c c tnh, cng vi thigian cho mi giai on v xc sut m d n s tin trin cho mi giai on.Tng hp tt c cc d n cung cp c tnh nhu cu v cc loi nhn vinnghin cu v pht trin khc nhau cho mi giai on tng lai.

2.5.2.2. Cc phng php ton hc phc tp

Cc phng php ton hc n gin tin hnh d bo nhu cu ngun nhnlc da trn gi nh nhu cu l hm tuyn tnh hoc l tng hp ca cc hm d

bo n bin. Tuy nhin, trn thc t, nhu cu v s lng v cht lng nhnvin cho tng lai b rng buc bi nhiu bin s: tc ng t mi trng bntrong v bn ngoi.

Cc t chc ln c b dy lch s v cng tc hoch nh ngun nhn lcthng s dng k thut thng k phc tp trong d bo nhu cu ngun nhnlc. Phng php ny c gi l hi quy a bin, s dng mt s nhn ttng quan vi cu lao ng cho vic d bo nhu cu lao ng trong tng lai.

Trn c s tng hp cc nhn t tc ng vo phng trnh d bo, nh hochnh tin hnh d bo nhu cu lao ng. Phng php ny ch c th c pdng khi chui d liu qu kh cho php t c phng trnh hi quy nnh, khi c mi quan h cht ch gia cc nhn t v cu lao ng, v khikhng c s thay i ln v nng sut hoc sn phm.

Phng php khc c th p dng d bo l quy hoch tuyn tnh vquy hoch a mc tiu xc nh s lng nhn vin ti u trn c s cc rng

buc. Cc rng buc c th bao gm ngn sch v lng, t l ti a hoc ti


24/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


23

thiu gia cc cng vic khc nhau...S lng nhn vin k vng (ti thiu hocti a) c c khi gii hm mc tiu vi iu kin tha mn cc rng buc.

2.6. Phn tch quan h cung cu, kh nng iu chnh h thng quntr ngun nhn lc

Cng vic ny bao gm cc hot ng:

So snh cc d bo nhu cu ngun nhn lc trong di hn v ngun nhns c sn;

Xc nh c khi lng cng vic i vi cc mc tiu v k hochngn hn;

Phn tch kh nng cung cu lao ng cho cc k hoch ngn hn.

Cn lu rng, d bo ngun nhn lc khng phi l a ra nhng con sc nh, m chng cn c xem xt li theo nhng iu kin, bi cnh cadoanh nghip.

Mt s vn , nh cnh tranh khc lit, cc cuc suy thoi kinh t, trnh

trang thit b hin i v chi ph lao ng ngy cng tng trong thp k vaqua, lm cho vn tha nhn vin trong cc doanh nghip tr thnh mtvn c tnh cht chin lc nhiu ni trn th gii. c bit, cc nc trongnn kinh t chuyn i, tinh gim bin ch khng phi lc no cng mang lai lich cho doanh nghip, t chc.

Nhng sai lm thng gp cc doanh nghip l: tr tin qu nhiu lmtng chi ph; nhn vin nhn tin tr cp thi vic, sau li c tuyn li, gylng ph cho doanh nghip; chng trnh tr cp thi vic lm cho nhn vingii nhn tin tr cp v i tm ch lm khc. trnh sai lm, cn phi:

m bo gim chi ph nhn s s khng lm gim sn lng Tnh ton y cc chi ph khi thc hin khi gim lao ng

S dng cc tiu thc cng bng nht trong vic nh gi cng vic cho ngh vic

Xem xt thn trng thi gian thng bo thc hin tinh gim lao ng,gim bt thit hi cho qu trnh thc hin cng vic trong doanh nghip

Quan tm n nhng ngi cn li, thc hin c vn, o to quan tmn h nhiu hn

Thc hin cc chng trnh tr cp mt cch ph hp.2.7. Thc hin hoch nh ngun nhn lc

Hoch nh ngun nhn nhn lc cho bit tha, thiu nhn vin cho hotng kinh doanh. m bo cho doanh nghip lun c s lng lao ng,doanh nghip phi ch trng khng ch cc cng vic thuc v tuyn dng, gimlao ng, m cn phi thc hin phi hp cc chnh sch, k hoch, chngtrnh qun tr ngun nhn lc ca doanh nghip trong cc lnh vc nh: o tov pht trin, tr cng, ng vin, kch thch, to ni lm vic. V th, tt c cchot ng qun tr ngun nhn lc u lin quan t nhiu n hoch nh ngun


25/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


24

nhn lc. Trn c s so snh d bo nhu cu ngun nhn lc trong cc k hochngn hn, trung hn v di hn vi ngun nhn lc sn c, doanh nghip s xydng cc k hoch ngun nhn lc nhm gip doanh nghip iu chnh, thchnghi vi cc yu cu mi.

Hnh 2.4. gi cho chng ta ci nhn tng qut v vic la chn ccchng trnh thc hin k hoch ngun nhn lc trong hai trng hp thiu ht

v d tha nhn vin.

Hnh 2-4: La chn cc chng trnhNgun: Cynthia D. Fisher, Lyle F. Schoenfeldt and James B. Shaw,HumanResource Management -4th ed, Houghton Mifflin Company, 1999, p. 129

V d, theo d bo, doanh nghip s c nhu cu rt cao v thit k, to mutrong ngnh thi trang, ng thi trn th trng s lng cc nh thit k, tomu chuyn nghip, tay ngh cao cng thiu. Khi , doanh nghip s quytnh p dng mt hoc kt hp mt s bin php nh: s dng chnh sch trlng cao thu ht lao ng gii c sn trn th trng, tin hnh o to limt s nhn vin ca doanh nghip. ng thi, doanh nghip cng cn phiquyt nh nn c nhng chnh sch g phi hp gia cc khu tuyn dng, oto v lng bng, i ng duy tr ngun lao ng gii?

Vic chun b ngun nhn lc tng lai gip cho doanh nghip nng caotnh cnh tranh v hot ng kinh doanh c hiu qu cao hn so vi vic ch nthun gii quyt khi c vn xut hin. Nn lu cc d bo ngun nhn lckhng phi l nhng con s c nh, chng cn c xem xt li theo cc iukin, bi cnh c th ca doanh nghip.

2.7.1. Lp k hoch cho thiu ht

Hu ht cc hng kinh doanh hin ti c khuynh hng tuyn ngi t thtrng lao ng bn ngoi khi nhu cu vt qu cung ni b. Tuy nhin, ngis dng lao ng nhn thy rng khng d dng g tuyn dng cc nhn vin c


26/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


25

k nng in khuyt cc v tr trng. Hn na, vic lm ny c th dn ntrng hp d tha nhn vin trong tng lai. Cc nh hoch nh nn nh rngch khi no cc gii php thay th khng pht huy c hiu qu th khi mingh n chuyn tuyn dng t bn ngoi.

2.7.1.1. Tr hon vic v hu

Khi gp phi tnh trng thiu ht lao ng, ngi s dng lao ng nn cnnhc cc gii php thay th.

V d, ngi s dng lao ng c th khuyn khch nhn vin, nhngngi sp n tui ngh hu tip tc lm vic bng cch gia tng k hoch lnghu cho vic phc v thm, hoc c th thu nhng ngi ngh hu vo mtcng vic bn thi gian. Nu s thiu ht l do tc thay th nhn vin cao,ngi s dng lao ng nn c gng xc nh cc nguyn nhn ca vic thay thnhn vin, t quyt nh nhng hnh ng gii quyt tnh trng ny. Nuthnh cng, cc hnh ng ny s tit kim chi ph tuyn dng, o to v c thci thin thi ca nhn vin.

2.7.1.2. Lm thm gi, tng ca v gia cng bn ngoi

Nu k hoch di hn d bo v dn n cu v lao ng s gia tng nhanhchng v sau tr li vi mc thp hn, tuyn dng nhng nhn vin mithng xuyn khng phi l gii php khn ngoan. Trong nhng trng hpny, cng ty c th thc hin lm thm gi, tng ca lm vic hoc hp ng giacng vi bn ngoi.

u im ca phng php ny l gip cng ty c th i ph vi tnh trnggia tng nhu cu lao ng trong thi gian ngn, c bit vo thi k ma v.

Hn na, chi ph cho gii php ny xt v mt kinh t l hiu qu hn nhiu sovi tuyn thm lao ng. Tuy nhin, gii php ny cng bc l nhiu hn ch.Hn ch u tin ca gii php ny l gii hn lm thm gi. S gi lm thmti a mt ngy theo quy nh ca lut php l khng qu 4 gi v khng qu200 gi mt nm i vi nhng cng vic bnh thng, khng qu 300 gi mtnm i vi nhng cng vic c bit. Hn na, khi cng ty s dng gii phpny thng xuyn s dn n tnh trn cng thng cho nhn vin, lm gim hiusut v cht lng cng vic, tng t l ph phm, ... t , lm gim li nhun.

Bn cnh , khi p dng gii php hp ng gia cng vi bn ngoi, cngty cn ch ch tin hnh hp ng gia cng nhng chi tit, b phn hay yucu n gin, khng mang tnh cng ngh, b quyt. Hn na, khi tin hnh hpng gia cng vi bn ngoi, cng ty nn thng xuyn kim tra tin thchin v gim st v mt cht lng nhm m bo cng ty nhn hp ng thchin ng nhng yu cu t ra.

2.7.1.3. Ci cch tin trnh kinh doanh

Cui cng, cch thc thc hin cng vic hoc quy trnh, th tc sn xutc phn tch v iu chnh nhm t c hiu qu cao hn v cn t nhnvin thc hin hn. Cc cng ty ang chuyn sang ci cch tin trnh kinh


27/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


26

doanh nh l phng tin nhm loi b cc bc v cc hot ng khng cnthit, khng trc tip to ra gi tr cho khch hng. Mt cch khn ngoan i

ph vi vic thiu ht lao ng, hoc chi ph lao ng cao thng qua vic tndng li th so snh chnh l chuyn dch cng vic sang cc quc gia c ginhn cng r v t l tht nghip cao.

2.7.2. Lp k hoch cho vic d tha lao ng

2.7.2.1. K hoch ngh hu sm

Khi d bo ch ra rng cung ni b s vt qua nhu cu, ngi s dng laong phi thc hin cc k hoch gim thiu cung. Nu vn c nhnnhn thu o v tin liu trc, vic gii quyt chng c th c thc hin

bng cch khng in khuyt cc v tr trng nu nhn vin ri khi cng ty.Gii php ny l t chi ph nht theo kha cnh c tin bc v danh ting cacng ty. Nu vic gim thiu ny khng hu dng, ngi s dng lao ng cth thng khuyn khch cho vic v hu sm.

Cc nh hoch nh ngun nhn lc v nhng ngi ph trch o to phixem xt v quan tm nhiu n tnh trng thiu cc nh qun tr giu kinhnghim. Gii php ny ch yu c s dng khi cng ty gp tnh hung qu dtha v lao ng. y chnh l trng hp xy ra khi t nc chng ta bcsang thi k kinh t th trng theo nh hng x hi ch ngha, khi hnglot cc doanh nghip nh nc phi au u v c qu nhiu nhn vin. Cccng ty phi s dng bin php tinh gim bin ch, y l mt h qu ca gii

php cho ngh hu sm. Tuy nhin, nhng nh hoch nh ngun nhn lc khis dng gii php ny phi gii thch v truyn thng cho tt c nhn vin trongton t chc hiu c tnh hung nan gii ca cng ty, nhng d nh v nu

bt s quan tm ca cng ty i vi nhn vin.2.7.2.2. B tr li nhn s

Tu thuc vo bn cht ca d tha lao ng, cng ty c th chuyn ihoc b tr li nhn vin cho cc cng vic vo nhng b phn ca t chc nihy cn c nhu cu. Mt vi cng ty thnh lp mt ban tm thi ni b v thngqua ban ny cc nhn vin d tha c th c thu dng bi cc n v khc, btr lm vic cho cc d n c bit. Nu cng ty hy vng rng tnh trng d thach trong ngn hn v c kh nng chi tr lng cho nhng nhn vin ny, cngty c th s dng thi gian khng lm vic (thi gian ri bt buc) cung cp

cc kho o to su lin quan n cc cng vic gia tng k nng v s linhhot cho lc lng lao ng. Cc nhn vin d tha c th thc hin vic bodng thit b v i tu hoc cc hot ng khc khi cung ngun nhn lc qucao.

2.7.2.3. Gim gi lm vic

Mt cch thc khc nhm m bo duy tr tt c hoc hu ht nhn vinnhng vn nhn thc c vic phi tit kim lng l gim thi gian lm vic,c l l 4 ngy, 32 gi mt tun. Theo cch ny, cng ty c th gim thiu 20%nhu cu lao ng v c v lng thay v gi li 80% lao ng thng xuyn v


28/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


27

cho ngh vic tm thi 20%. Gii php ny c bit ph bin ti cc thnh ph,vng cho php nhn vin ngh vic tm thi b phn v vn hng lng thtnghip cho nhng ngy h khng lm vic.

2.7.2.4. Ngh vic tm thi

Ngh vic tm thi l mt gii php c th s dng khi cung lao ng vtqu cu lao ng. Tuy nhin, hnh ng cho ngh vic tm thi (thi gian ngngsn xut) l c hi cho c nhn vin v ngi s dng lao ng. Nhng nhnvin ngh vic tm thi s hu hoi danh ting ca cng ty nh l mt ni tt lm vic v iu ny gy tai hi khn lng cho cng ty trong mt gii huquan.

Ti M v mt s nc t bn, nhn vin ngh vic do ngng sn xut sc h tr t qu tr cp tht nghip ca tiu bang. Qu ny c h tr bing gp ca ngi s dng lao ng, v t l m cng ty c yu cu nggp l thuc vo lch s qu kh ca nhn vin yu cu t qu ny. Ti Vitnam, tin tr cp tht nghip c trch t qu phc li ca cng ty v bo him

x hi.2.7.2.5. H tr tm vic

Rt nhiu cng ty c trch nhim cung cp dch v h tr tm vic ivi nhng nhn vin phi ra i. mc ti thiu, nhng dch v nh th c th

bao gm cc chuyn v cch thc chun b s yu l lch v tin hnh tmkim vic lm. Mt vi nghin cu gn y ch ra rng vic i x cng bngv rng lng i vi nhng nhn vin b ngh vic do ngng sn xut c thduy tr tinh thn v thnh tch ca nhng nhn vin khng b ngh vic. i xkhng cng bng c th gy ra cho nhng ngi li phi chu ng stress, ss hi v ti li.

Khi cng ty phi cho ngh vic mt vi ngi ch khng phi l tt c nhnvin, cn phi c mt quy trnh cng bng cho vic xc nh ai phi ra i. ivi nhng nhn vin khng l thnh vin trong cng on, quy trnh cho nghvic thng c c th trong hp ng, vi thm nin c xem l nhn tquan trng. Tt c nhng ngi s dng lao ng nn c chnh sch gim thiulc lng lao ng (RIF: Reduction in force) c chun b k trc khi c nhucu gim thiu mc nhn vin. Nhng chnh sch nh vy tng thng chonhng nhn vin phc v di hn cho cng ty vi mc ch gia tng s trung

thnh, n cng phn nh iu g t chc quan tm nht.2.7.3. Hoch nh tip ni qun tr

Hu ht cc h thng hoch nh ni tip qun tr ph thuc vo hi ngcc nh qun tr cp cao. Hi ng ny xc nh cc ng vin tim nng v lpk hoch pht trin cho h. Cc k hoch pht trin bao gm cc chng trnho to chnh thng v mt lot cc nhim v cng vic lm bc m mnhim cng vic then cht. Cc k hoch lun c xem xt bi cp qun tr caohn. Mt trong nhng cng c c s dng cho vic hoch nh tip ni quntr v ln k hoch pht trin cho tng c nhn l s lun chuyn.


29/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


28

Hnh 2-5: S lun chuyn

2.8. Kim tra v nh gi thc hin hoch nh ngun nhn nhn lcKim tra, nh gi tnh hnh thc hin l hng dn cc hot ng hoch

nh ngun nhn lc, xc nh cc sai lch gia k hoch v thc hin, ccnguyn nhn n cc sai lch v ra bin php hon thin.

Cch nh gi v kim tra gip cho mt cng ty hay mt doanh nghip ddng nhn ra ci sai lch ca h v k hoch v thc hin trong cc lnh vcnh: S lng v cht lng nhn vin; Nng sut lao ng; T l thuyn chuynnhn vin; Chi ph tuyn dng i vi mt nhn vin; S hi lng ca nhn vini vi mt cng vic.

* * *Hoch nh ngun nhn lc gip doanh nghip tn dng c ti a ngun

nhn lc, nng cao cht lng nhn vin thng qua qu trnh o to, pht trinv thu ht ngun nhn lc gii.

Hoch nh ngun nhn lc gip doanh nghip gii quyt nhng kh khnv tm kim, a ra ng li pht trin theo cc mc tiu mong mun, gim btcc bt trc, ri ro, sai lm lng ph bo m cho doanh nghip c c ngngi ng vic, ng thi im cn thit, i ph vi thay i ca mi trngv i th cnh tranh, gip doanh nghip thy c cc sai lch gia k hoch

v thc hin mt cch r rng, cng khai, thng thn hn, to c tnh trungthnh trong ngun nhn lc.


30/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


29

CHNG 3

PHN TCH CNG VIC

__________

3.1. Khi nim v ngha ca phn tch cng vicPhn tch cng vic l mt cng c thit yu ca mi chng trnh qun tr

ngun nhn lc. N l mt trong nhng cng c c bn nht trin khai chinlc ngun nhn lc ca t chc, thng qua cc hot ng nh: tuyn m vtuyn chn, o to v pht trin, nh gi thnh tch, lng bng,...

Phn tch cng vic l qu trnh thu thp, phn tch v sp xp mt cch hthng nhng thng tin v c im ca mt cng vic c th.

Kt qu ca phn tch cng vic th hin trong Bn m t cng vic (Job

Description), gm phn vic, nhim v v trch nhim; v Bn tiu chun thc hin cng vic (Job Specification), gm cc kin thc, k nng v kh nngca nhn vin. Mt cch y hn, cc doanh nghip, ngi ta s dng muPhn tch cng vic (Job Analysis), ri phn ra thnh 03 loi ti liu, gm: Bnm t cng vic (Job Description), Bn yu cu chuyn mn ca cng vic (JobSpecifications) v Bn tiu chun kt qu ca cng vic (Job Requirements).(Xem cc mu ny cui Chng).

3.2. Ni dung trnh t thc hin phn tch cng vic

Tin trnh phn tch cng vic c bn bao gm 10 bc m c th c

nhm gp thnh 4 giai on chnh hnh sau:

Hnh 3.1 - Tin trnh phn tch cng vic

3.2.1. Giai on 1: Xc nh phm vi phn tch cng vic

3.2.1.1. Mc ch ca phn tch cng vic

Mc ch chung nht ca phn tch cng vic l thit lp th tc lachn nhn s, o to nhn vin, pht trin cc cng c nh gi thnh tch,v thit lp h thng tr lng.


31/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


30

Phn tch cng vic cung cp thng tin v yu cu ca cng vic l g,nhng c im nhn vin cn c thc hin cng vic . S m t ny vnhn vin v nhng thng tin c th v cng vic c s dng quyt nhloi ngi no c tuyn dng v la chn.

Thng tin phn tch cng vic c th l t liu cn thit pht trinchng trnh o to v h thng nh gi thnh tch. Thm vo , nhng

thng tin ny c th tr gip ngi gim st v nhn vin xc nh r vai tr camnh, gim thiu cc mu thun v s nhp nhng trong quan h.

Thng tin phn tch cng vic c th c s dng xc nh cc cngvic tng t nhau, v v vy, n lm c s b tr, lun chuyn o to nhnvin, vi mc chi ph thp nht. Tng t, d liu ny cng c th c s dng xc nh cc nh hng ngh nghip cho nhn vin.

Mt ng dng ph bin ca phn tch cng vic l nh gi cng vic vthng qua xc lp cu trc lng cng bng.

ng dng khc ca thng tin phn tch cng vic l d on tnh cht cacc cng vic tng lai. Mi trng kinh doanh ang thay i nhanh chng, vs thay i cng vic xy ra nhanh hn nhiu so vi trong qu kh.

3.2.1.2. Xc nh nhng cng vic cn phn tch

C nhiu nhn t khc nhau xc nh loi cng vic no trong t chcnn c phn tch. Trc ht, l nhng cng vic c tm quan trng i vis thnh cng ca t chc. V d, trong cc t chc theo ui chin lc nngcao cht lng, th cng vic kim sot cht lng c cao, v v vy, cn

phi tin hnh phn tch cng vic ny. Nhng cng vic kh hc (nghin cu)

v kh thc hin (i hi o to nhiu) cng l i tng cn c phn tch.Cc yu cu lut php cng l l do xc nh cng vic no nn c phntch. Nhng cng vic nng nhc, iu kin lm vic hn ch, ch c mt vinhn vin hoc nhn vin n thc hin, cng nn c phn tch m borng khng xy ra cc hnh vi phn bit i x trong vic s dng nhn vin.Thm vo , cc cng vic nn c phn tch khi cng ngh mi hoc mitrng ca cng vic c s thay i. Trong cc t chc nu xut hin mt vicng vic b ct b v nhim v ca n c phn chia vo cc cng vic khc,th phn tch cng vic l thch hp, lm r tnh cht ca nhng cng vic cs m rng ny.

3.2.1.3. Chn ngi tin hnh phn tch cng vic

D kin ai s tin hnh phn tch cng vic? Trong phn hoch nh s lachn ai s tin hnh phn tch cng vic. Nu t chc ch c nhu cu khngthng xuyn v nhng thng tin phn tch cng vic, n c th thu chuyn gia

phn tch cng vic tm thi t bn ngoi. Nhng t chc khc s c nhngchuyn gia c hu. Vn c mt s t chc khc s dng cc nh gim st (qunc), cng nhn, hoc nhng ai c lin quan n vic thu thp thng tin phntch cng vic. Khng phn bit ai l ngi thu thp thng tin, cc c nhn cn


32/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


31

phi c am hiu v con ngi, cng vic, v ton b h thng t chc. H nnc mt kin thc vng vng v cng vic bt ngun trong t chc nh th no.

3.2.1.4. S dng biu v c cu t chc.

Nh phn tch cng vic phi la chn phng php v th tc hu hiunht tin hnh phn tch cng vic. Tuy nhin, ngay c trc khi vic lachn ny c hon tt, mt ci nhn tng th v t chc v cng vic l cnthit. Ci nhn tng quan ny cung cp cho nh phn tch mt bc tranh tondin v s sp xp, b tr ca cc phng ban, n v v cng vic. Thm vo ,iu ny cng gip cho nh phn tch hiu thu o v dng cng vic trong tchc.

t c mt bc tranh hon chnh v cu trc v cc quan h trong tchc, hai loi biu sau l c bit hu ch l:

S c cu t chc gii thiu mi quan h gia cc phng ban v nv cu thnh trong t chc. Mi quan h trc tuyn v chc nng cng c ch

ra. Mt s c cu t chc in hnh s cung cp nhng thng tin v s lngcc cp trong t chc, s lng ca nhng phng chc nng, v cc mi quan hbo co trong t chc.

Loi biu th hai l s cc qui trnh, n ch ra mt tp hp canhng cng vic c th lin quan n cc cng vic khc nh th no. V vy, s ny khng ch n gin l ch ra mi quan h c cu trong s cc cng vic,m n cn ch ra dng cng vic v nhng cng vic cn thit to ra sn

phm hoc dch v mong mun.

3.2.2. Giai on 2: Chun b phn tch cng vic

Trong giai on chun b phn tch cng vic, ngi phn tch cng vicphi xc nh (1) loi thng tin cn thu thp, (2) ngun thu thp thng tin, v(3) phng php phn tch cng vic c th c s dng.

3.2.2.1. Loi d liu

Mt s thng tin c th thu thp trong tin trnh phn tch cng vic.Nhng thng tin ny lin quan n cc hot ng cng vic khc nhau, kh nngcon ngi, cc c tnh cng vic v thng tin v thit b c s dng trongcng vic. Cc loi thng tin c th l rt chung chung v tnh cht hoc rtc th trong mt vi tnh hung. V d, c ba cp ca hot ng cng vic:

Nhng hot ng nn tng: l nhng cng vic khng b rng buc bini dung cng ngh, v v vy, thch hp vi nhiu loi loi cng vic khc nhau

Nhng hot ng trung gian c mt t ni dung cng ngh, nhng c thp dng vi mt s cng vic. Phng php phn tch tp trung vo mc nyc th khng cung cp cc k nng cn thit c th lm mi cng vic.

Nhng hot ng c th c nh hng vo cng ngh v thngc trng cho cc nhm vic lm c th, v d nh s chm sc bnh nhn, chpX quang.


33/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


32

Tng ng vi h thng cp ca hot ng cng vic, cc nh nghincu cng a ra mt h thng cp v kh nng v nng lc. C th:

Kh nng tr tu v th lc c bn l thch hp cho bt c cng vic no.V d: kh nng c bn l nng lc tri gic, kh nng kho lo i tay, sc bn,s nhn thc bng li, s am hiu v quan nim, tng, v kh nng tngtng, kh nng khi qut,...

K nng v kin thc nn tng cng l chung v t rng buc vi nidung cng ngh c th v bao gm nhng kh nng nh c, ton hc, suy nghquyt nh, hoch nh v t chc.

K nng v kin thc cng ngh chung c mt t ni dung cng ngh,nhng cn thit cho mt nhm cc cng vic lin quan, v d nh s dng cccng c bng tay hoc cc cng c ng lc, cc nguyn tc c hc, cc nguynl in v in t, o lng v nh gi.

K nng v kin thc nh hng ngh nghip l ph bin trong nhm

nh hng ngh nghip, v d nh s dng cc thit b trnh by a phng tinc th thch hp cho cc cng vic bn hng, ging dy hoc quan h cng ngnhng s l v ngha i vi cc cng vic dy chuyn sn xut.

K nng v kin thc ngh nghip c th p dng cho cc chc danhngh nghip c th, v d nh s dng nhng loi rt c bit ca thit b laserkhng dy m s c ng dng cho vic phu thut, nhng ch cho mt vingi.

Mt quyt nh khc m cc nh phn tch cng vic phi lm v loi dliu cn thu thp l thu thp d liu nn theo nh tnh hay nh lng. D liu

nh tnh l s m t tng thut, bng li v hot ng cng vic, kh nng,phm cht, v thit b lin quan n cng vic. D liu nh lng o lngbng s, ch ra phm vi qua cc hot ng, kh nng, phm cht v thit blin quan trong vic thc hin cng vic.

3.2.2.2. Ngun thng tin thu thp

Ngun thng tin thu thp, bao gm cc ngun khc nhau: thng tin conngi v phi con ngi, c so snh nh sau:

So snh ngun thng tin v cng vic

Ngun phi con ngi Ngun con ngi

Cc bn m t v tiu chun cng vic hin ti

H s bo tr thit b

K hoch thit k thit b

S thit k ni lm vic

Phim, hnh nh v nhn vin ang thc hin cng vic

Cc ti liu o to hng nm hoc ti liu khc

Cc n phm ph bin, chng hn nh tp ch hoc bo.

Nh phn tch cng vic

Nhn vin thc hin cngvic

Gim st vin

Cc chuyn gia cng vic


34/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


33

D liu u tin m nh phn tch cng vic nn quan tm l cc d liuphn tch cng vic c sn. Tuy nhin, nh phn tch nn cn trng vi cc dliu ny, v chng c th c xy dng theo mt quy trnh khng thch hp,hoc chng khng cn thch hp vi cng vic hin ti.

Mc d nhng ngi phn tch cng vic, ngi o to, gim st vin vcc chuyn gia khc c th khng trc tip thc hin cng vic chnh, nhng h

c th am hiu v ni dung v phm vi ca cng vic. V d, mt k s thit kl phn ng ht nhn th c th hiu thu o phn bn trong cng vic cangi vn hnh l phn ng ht nhn.

Nhng c nhn thc hin cung cp thng tin phn tch cng vic thngc gi l nhng chuyn gia vn chnh (Subject Matter Experts - SMEs). Cnhng SME gii l mt iu rt quan trng v may mn trong phn tch cngvic, v hai nguyn nhn: (1) d liu cng vic l nn tng cho nhiu hot ngngun nhn lc khc nhau v c mt nn tng tt, thng tin phi c thuthp t ngun chnh xc v ng tin cy; v (2) thng tin phn tch ng tin cy

l c s v mt php l gii quyt cc tranh chp khi cn thit.Nh phn tch cng vic nn lc chn nhng SME, nhng ngi c c hi

thch hp thc hin cng vic hoc quan st cng vic c thc hin. Theomt vi nghin cu, mc v kin thc, kinh nghim cng vic v kh nngnhn thc trong thc hin cng vic nh hng n tnh chnh xc v tin cyv thng tin cung cp.

3.2.2.3. Phng php thu thp thng tin

C bn phng php c bn c s dng mt cch ring l hoc kt hpvi nhau trong qu trnh thu thp thng tin v phn tch cng vic - quan st,

phng vn, dng bn cu hi v ghi nht k lm vic. Ln lt tm hiu tngphng php s gip cc nh phn tch chn la phng php ph hp hn vii tng cn phn tch.

Quan st

Quan st trc tip c s dng cho nhng cng vic lao ng chn tay,i hi tiu chun ho, nhng cng vic c chu k ngn. V d nh, cc cngvic lp rp trn dy chuyn sn xut xe hi, cng vic vn th ca cng ty bohim, kim k kho l nhng cng vic in hnh s dng phng php ny. Nh

phn tch phi quan st mu i din ca nhng c nhn hon thnh nhng cngvic ny. Quan st khng lun lun thch hp vi nhng cng vic lin quan ntr c, nh cng vic ca nhng nh nghin cu khoa hc, lut s hoc nhngnh ton hc.

Phng vn

C ba loi phng vn thu thp thng tin phn tch cng vic - Phng vnc nhn (l phng vn ring bit tng ngi); Phng vn mt nhm nhn vin ccng cng vic ging nhau; Phng vn nhng ngi gim st hoc nhng ngi


35/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


34

c kin thc vng vng trong cng vic. Nh phn tch nn hiu y v l do phng vn, t nh hng phng php phng vn hiu qu.

Phng vn l k thut c s dng rng ri nht trong vic thu thp thngtin cho phn tch cng vic. N cho php nh phn tch c th tr chuyn trctip vi ngi c phng vn. Ngi c phng vn c th yu cu nh phntch tr li nhng cu hi, nhng thc mc ca mnh. Phng php phng vn

to c hi cho nh phn tch gii thch cch thc thu thp thng tin, mc chca phn tch cng vic, v l do v sao h c chn phng vn. Phng

php ny cho php nhn vin bo co nhng hot ng m nhng phng phpkhc khng th xc nh c. V d, nhng hot ng quan trng xut hinngu nhin, hoc l nhng giao tip khng chnh thc gia ngi gim st snxut v nh qun l bn hng, nhng iu ny khng th hin r rng trong s t chc, n ch c th pht hin c nh phng vn.

Xy dng s quan tm ca ngi c phng vn trc, thng quavic thng bo c chun b k lng; m bo rng ngui cphng vn bit c chnh xc v thi gian v ni phng vn.

La chn ni phng vn m bo s ring t v thoi mi. Trnh hoc gim thiu cc hnh tng a v hin nhin, to ra trng thi

a v cao hn ca ngi phng vn so vi ngi c phng vn. To s thoi mi v d dng cho ngi c phng vn. Nh tn ca

nhn vin c phng vn trc. Gii thiu mnh v ni v cc tivui v cho n khi nhn vin thy thoi mi.

Lm r mc ch ca phng vn, lm cho nhn vin hiu rng nhngthng tin m h cung cp s hu ch cho t chc v cho c h.

Khuyn khch nhn vin ni. Hy nh nhn v by t s quan tm nnhng iu m h ni.

Gip nhn vin ni v nhng nhim v theo trnh t v th t logic,th theo trt t thi gian m nhim v xy ra hoc theo th t tm quan

trng ca chng i vi cng vic. Gi cho bui phng vn sinh ng bng cch tm kim thm thng tin,

s dng s tm ngh mong i, hi cc cu hi khim tn v trung lp,hoc tm tt nhng iu m nhn vin va ni.

Dnh thi gian cn thit nhn vin ngh v tr li cu hi. Ch hitng cu mt v khng c thc p.

Trnh cc cu hi m c th tr li ch vi c hay khng Trnh cc cu hi hng dn S dng ngn ng n gin v d hiu Trnh lm cho i bn phi h mnh v trnh biu hin s quan tm c

nhn i vi cng nhn. C gng thit lp cc bc i vng chi v thoi mi cho phng vn. C

gng khng nhn vin b lc vn . C gng thu thp tt c cc thng tin cn thit v cng vic m nhn

vin c th cung cp. Ch ra lc phng vn sp kt thc bi cc cu hi thn thin m bn hi

v bin tu ging iu ca bn. Tm tt cc thng tin chnh m nhn vin cung cp. Hi nhn vin liu

rng cc thng tin ny c y v i din cho nhng g c tholun hay khng.

Gii thch cho cng nhn nhng thng tin cung cp l c gi tr nh thno.

Kt thc phng vn mt cch thn thin.

Hnh 3.2 - Hng dn cho phng vn phn tch cng vic


36/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


35

Mc d phng vn c th mang li nhng thng tin phn tch cng vichu ch, nhng cng cn ch n nhng hn ch tim n ca n. l s bpmo thng tin, v thng thng phn tch cng vic l s m u ca vic thayi v vn lng bng trong t chc, nn nhn vin c xu hng ni qu vnhng trch nhim ca mnh v h thp tm quan trng cng vic ca nhng

ngi khc. V vy, c c nhng thng tin chnh xc cn thu thp thng tint nhiu ngun khc nhau. Hn na, phng vn l rt kh tiu chun ha biv, phng vn vin khc nhau c th hi nhng cu hi khc nhau v kt qunhn c c th rt khc nhau gia nhng ngi c phng vn. Cui cng,chi ph cho phng vn c th l rt cao, c bit nu phng vn nhm, v iuny c th khng thch hp vi mc ch ban u.

Mc d, c nhiu hn ch nhng phng php phng vn vn c sdng rt ph bin. Mt s hng dn sau gip cho vic phng vn thnh cnghn hnh 3.2 trn.

Dng bn cu hiS dng bn cu hi l phng php t tn km nht trong vic thu thp

thng tin. N l cch thc hu hiu thu thp mt s lng ln thng tin trongmt thi gian ngn. Mt bn cu hi c cu trc thng bao gm nhng cu hic th v cng vic, nhng yu cu ca cng vic, iu kin lm vic v phngtin. Mt bn cu hi t cu trc, cch tip cn ng-m s c s dng yucu nhn vin miu t cng vic theo cch ring ca h. Mu cu hi ng- mny s cho php nhn vin s dng ngn t v nhng tng ring ca h m t v cng vic.

Mu v cp cu trc ca bn cu hi cn phi trnh cc ti c tnhtranh ci. Nh phn tch cng vic c s tham kho c nhn v lnh vc ny.Khng c mt mu tt nht cho bn cu hi, nhng cng c mt vi gi sau,gip cho cc bn cu hi d s dng:

Cng ngn cng tt- ngi ta thng t thch hon tt c bn cu hi.

Gii thch mc ch s dng bn cu hi - mi ngi mun bit ti saophi tr li bn cu hi. Hn na, ngi lao ng mun bit nhng cu tr lica h c s dng nh th no.

t cu hi n gin, d hiu- ng c gng to n tng cho mingi vi nhng thut ng.

Th nghim bn cu hi- trc khi s dng, yu cu mt vi cng nhntr li cho kin v im c trng ca bn cu hi. S th nghim ny s cho

php nh phn tch hiu chnh li mu cu hi trc khi s dng chng.

Thnh phn ca bn cu hi th khng c nh cho mi doanh nghip. Sauy l 14 thnh phn thng thng ca mt bn cu hi c nhiu doanhnghip ca Hoa K s dng:


37/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


36

Phn 1: thng tin chung v cng vic

Phn 2: Gim st vchu s gim st

Phn 3: Kin thc v k nng

Phn 4: Ngn ng s dng

Phn 5: S dng th gic v cc gic quan khc

Phn 6: Cc quyt nh qun l v kinh doanh Phn 7: Giao tip ni b

Phn 8: Giao tip vi bn ngoi

Phn 9: Cc cuc hp

Phn 10: Vai tr trong cc cuc hp

Phn 11: Cc hot ng th cht

Phn 12: Thit b v my mc

Phn 13: iu kin mi trng Phn 14: Cc c tnh khc

(Xem v d bn cu hi phn tch cng vic cui chng)

Ghi nht k lm vic

Nht k lm vic ghi li nhng nhim v, cng vic v ang tin hnh,tnh thng xuyn ca nhng nhim v v khi no nhim v c hon tt. Kthut ny i hi ngi nhn vin phi ghi li nht k. iu khng may mn l

hu ht cc c nhn u khng quen hoc khng c rn luyn lu trnhng thng tin nh nht k ngy lm vic. Nu nht k c cp nht theo thigian l ngy, n c th cung cp thng tin xc thc v cng vic. Cng tc sosnh theo ngy, tun hoc thng cn phi c thc hin. N cho php nh givic thc hin cng vic mt cch thng xuyn. Nht k lm vic l rt hu chtrong trng hp c gng phn tch nhng cng vic kh khn cho vic quanst, nh nhng cng vic c thc hin bi cc k s, nh khoa hc v nhngnh qun tr cp cao. Phng php ny rt hu hiu (khuyn khch nhn vinngh v nhng iu h lm). iu ny rt c ngha trong vic tch lu kinhnghim v cng vic.

La chn phng php no?

C th s dng mt trong bn phng php mt cch ring bit hoc kthp chng. Thc t khng c mt phng php phn tch cng vic no c thmang li thng tin tt nht. Thm vo , cc phng php trn li khng ththay th nhau, mt phng php c th thch hp trong mt tnh hung c thhn l cc phng php khc. La chn phng php no tu thuc vo tnhhung, hon cnh c th, mc ch phn tch, v nhng rng buc v thi gianv tin bc tin hnh phn tch cng vic.


38/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


37

3.2.3. Giai on 3: Thu thp v phn tch d liu

3.2.3.1. Thu thp thng tin

Kha cnh quan trng u tin ca thu thp thng tin cng vic l phi lmcho t chc sn sng. Th hai, nh phn tch phi nhn thc c ngun sai lchc th tc ng n tnh chnh xc ca d liu c thu thp. Cui dng, nh

phn tch phi m bo rng cc phng vn, nu s dng phi c tin hnhtheo mt cch thc thnh tho, cc bn cu hi phi c thit lp vi y thng tin cn thit cho tng loi cng vic cn phn tch, v phi m bo rng kim nghim thc t trc khi s dng thu thp thng tin.

3.2.3.2. Lm cho t chc sn sng

Trc khi thu thp thng tin, nh phn tch cng vic phi chc chn rngcc thnh vin ca t chc hiu c v cam kt vi d n. t c iuny, nh phn tch c th s dng cc ch dn sau:

Lm cho qun tr cp cao tham d vo t bc u tin ca d n phn

tch cng vic. Gii qun tr cp cao phi thng bo cho nhn vin v khuynkhch h h tr cho d n, mc ch v li ch m d n s mang li cho t chc.

Hp tc tt c hot ng lin quan n d n phn tch cng vic thngqua b phn qun tr ngun nhn lc ca t chc.

Trc khi ni vi bt c nhn vin no, cn lm cho nh qun tr trctip bit v l do ni chuyn v t c s chp thun ca h.

Cung cp cho tt c nhng ngi lin quan trong giai on thu thp dliu v mc ch v tnh cht ca d n phn tch cng vic. Cung cp cc thng

tin ny trc khi thu thp d liu, v cng c n trong sut qu trnh thc hind n.

3.2.3.3. Ngun sai lch

Vn chnh trong vic thu thp thng tin l cc d liu phi th hin mtbc tranh xc thc, i din v cp nht thng xuyn cc thng tin v cngvic. Mt ngun sai lch chnh c th xy ra trong sut giai on thu thp thngtin c th bt ngun t th tc chn mu thu thp d liu. Nh chng ta cp trong phn trc, thu thp d liu t chnh nhng ngi thc hin cng victhc s quan trng, v nhng nhn t nh gii tnh v kinh nghim ca nhn

vin thc hin cng vic c th nh hng n cch thc m cng vic cmiu t. Cng vic cng thay i qua thi gian. V d, hot ng ca mt nngdn trong v la h thu l hon ton khc vi cc hot ng vo v la ngxun. V vy, phn tch cng vic nn m bo ph hp vi cc thay i theothi gian. Cng vic ca mt th k, ngi nh bo co bng my nh chtrc y khc bit ng k so vi th k nh my s dng cc chng trnhx l vn bn bng my vi tnh. Cng vic ca nhn vin bo him, c th thayi mnh nu cn bo gm r khp thnh ph; v vy, thng tin thu thp c

phi phn nh cc tnh hung thay i ny chng c th nhn thy v tngtc vi bc tranh chung ca cng vic. Bng cch ly mu nhn vin, thi gian


39/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


38

v tnh hung, nh phn tch cng vic c th gim thiu sai lch v d liu vem li mt bc tranh chn thc hn v cng vic.

3.2.3.4. Phn tch d liu cng vic

Mt khi cc d liu nh lng v cng vic c thu thp chng taphi sn sng phn tch chng. Nh phn tch cng vic gii nn c mt kinthc rng v thng k, hoc c kh nng lm vic cht ch vi cc chuyn gia vcc phng php thng k. Trc khi thu thp thng tin, nh phn tch nnquyt nh s dng loi quy trnh phn tch no. Tr phi nhng quyt nh nyc thc hin trc, nh phn tch c th tm thy rng cc d liu thu thpc l khng tun theo quy trnh phn tch cng vic mun s dng.

Mt khi d liu c thu thp, nh phn tch nn tin hnh kim tra tnhng tin cy ca d liu. Tnh ng tin cy trong trng hp ny lin quan titnh ng tin cy ni b. Nu d liu cng vic c thu thp t nhiu ngunkhc nhau (th d mt vi ngi thc hin cng vic), nh phn tch cng vicnn kim tra xc nh nhng ngun ny c thng nht vi cc c im ca

cng vic hay khng. Mc ph hp thp gia cc ngun d liu s ch ra mtvi dng sai lch khc nhau chnh trong cc cng vic xut pht t ngun d liuhin c.

3.2.3.5. Bo co v kim tra li d liu cng vic

Khi tt c cc phn tch c hon tt, nh phn tch phi chun b boco kt qu. Bo co ny nn bao gm mc ch v phm vi ca d n, mt bntm tt cc phng php c th c s dng v ti sao chng c s dng, sdin gii cc phn tch c tin hnh v cc thng tin thu c, v chin lcm thng tin thu thp c t d n s c s dng trong tng lai. Bo conn c vit theo mt mu dnh cho mt nh qun tr khng c chuyn mn kthut v phng php phn tch cng vic c th hiu c.

Phn cui cng ca tin trnh phn tch cng vic l phi nh k ti kimtra kt qu ca d n phn tch cng vic. Do cng vic thng xuyn thay i,thng tin thu thp v cng vic hm nay c th khng xc thc cho cng vicca nm nm trc y. V vy, d liu phi c cp nht nh k tngthch vi s thay i cng vic. Mc khc, t chc c th nhn thy rng vicla chn, o to hoc nh gi thnh tch nhn vin thc hin cng vic cngcn c nhng thay i.

3.2.4. Giai on 4: nh gi

C mt vi nhn t nh gi phng php phn tch cng vic. Mt vitiu chun c xem l nn tng cho nh gi c gii thiu bng sau. Mcd, cc tiu chun ny c th l hu ch trong vic so snh gia cc phng

php khc nhau, phng php tt nht tu thuc vo mc tiu c th ca tchc, cng nh gii hn v chi ph v cc nhn t khc chi phi ca d n phntch cng vic.


40/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


39

Tnh hp l l tiu chun cui cng c s dng nh gi xem liuphng php phn tch cng vic s c chp nhn hay khng, nu n c sdng lm c s h tr la chn, o to, nh gi thnh tch ngun nhn lc,hoc cc hot ng tr lng ca t chc. Mt t chc phi lm sng t ti sao

phi tin hnh phn tch cng vic. Kt qu ca phn tch cng vic phi phhp vi mc ch c nh hng trc. D liu cng vic nn c thu

thp t mt vi ngun. Phn tch cng vic nn tp hp cc cng tc c thchin trn cng vic, v lm sng t nhng cng tc quan trng nht. D liuphn tch cng vic nn c kim tra thng xuyn v tin cy v tnh hiulc, v kt qu phn tch cng vic nn c bo co di hnh thc r rng vd hiu. Theo cc ch dn ny, nh phn tch cng vic c th gia tng kh nngquy trnh phn tch cng vic c chp thun theo kha cnh lut php.

Bng 3.1. sau y xut n cc doanh nghip 10 tiu chun nh giphng php phn tch cng vic:

Bng 3.1Mi (10) tiu chun nh gi phng php phn tch cng vic

Tiu chun nh ngha

Mc ch phc v Nhng d liu thu thp c c th c s dng cho nhiumc ch khc nhau?

Tnh linh hot Phng php ny c th c s dng phn tch nhiucng vic khc nhau?

S tiu chun ho Phng php ny em li d liu m c th d dng so snhvi cc d liu c thu thp t phng php khc khng?

S chp nhn cangi s dng

Nhng ngi s dng phng php ny c chp nhn n nhl mt cch thc hp l thu thp thng tin cng vic haykhng?

o to cn thit Cn o to bao lu mt c nhn c th s dng phngphp ny thu thp d liu trong t chc

Kch c mu Kch c mu l bao nhiu c th t c mt bc tranhy d v cng vic?

Phng php Phng php ny c th c s dng mt cch trc tip..,hoc vic trin khai cc sa i cn thit cho ph hp vi mtt chc c th.

tin cy Phng php ny c cung cp d liu ng tin cy hay khng

Thi gian hon tt Mt thi gian bao lu s dng phng php phn tch cngvic ny?

Chi ph Phi chi ph bao nhiu thc hin v s dng phng phpny. - Mt thi gian bao lu s dng phng php phn tchcng vic ny?

3.3. Ni dung chnh bn m t cng vic v bn tiu chun cng vic

Bn m t cng vic (Job Description) l kt qu cn bn ca tin trnhphn tch cng vic, n m t mt cch tm tt cng vic. Bn m t cng vic


41/216

Qun tr Ngun nhn lc________________________________________________________________________


40

lit k cc chc nng, nhim v, cc mi quan h trong cng vic, cc iu kinlm vic, yu cu kim tra, gim st v cc tiu chun cn t c khi thchin cng vic. Bn m t cng vic gip cho chng ta hiu c ni dung, yucu ca cng vic v hiu c quyn hn, trch nhim khi thc hin cng vic.

Bn m t cng vic l bn lit k chnh xc v sc tch nhng iu mnhn vin phi thc hin. N cho ta bit nhn vin lm ci g, lm th no, v

cc iu kin m cc nhim v c thc hin. Do c th v quy m, trnh v cch thc t chc ca cc doanh nghip v do mc ch phn tch cngvic khc nhau nn trong thc t khng c biu mu thng nht cho bn m tcng vic. Trong khi khng c mt mu chun mc no cho bn m t cngvic, hu ht nhng bn m t cng vic hu dng v c trnh by k ucha ng nhng thng tin sau:

Tn cng vic v nhng thng tin gip nhn dng cng vic.

Bn tm tt trnh by ngn gn v mc ch ca cng vic v u ramong i t ngi lao ng cng nh cng vic.

Thit b: trnh by r rng v cng c, thit b v nhng thng tin cnthit thc hin tt cng vic.

Mi trng: m t iu kin thc hin cng vic, ni lm vic v nhngtnh cht lin quan khc ca mi trng lm vic nh nhng nguy him v mc ca ting n.

Cc hot ng: bao gm s m t nhim v cng vic, trch nhim vthi hon thnh cng vic. N cng m t nhng tc ng, tng tc x hin cng vic (v d nh c nhm lm vic, mc ph thuc trong cng vi

Documents

QT Nguon Nhan Luc _2011