Embed Size (px)
Citation preview
75 Meters
de
Klouschtergaart
Parc
Ville
Parc
la
Edmond Klein
Parc
de
la
Pétrusse
Parc Mansfeld
Odendahl
Parc
Ru eSa in t
Qu ir i
n
Allée de
l'Unioun
Rue R
enert
Allé
ed e
sR
és ista
n ts
e td es
Dé p o r té
s
Rue de
la Reine
Rue
Ra ym
on d
Po inc a ré
Rue
deMontmédy
Ru
eM
un
ste
r
RueC.M
. Spoo
Rue Alfr
ed de M
usset
Rue de la Grève
Ru
e1
90
0
Place desMartyrs
Ru
eG
.C.
Ma
rsh
all
SquareAloyseMeyer
Rue
d ela
Co
n gré
ga
t ion
Rue
Sa in teC a t h
ér i
ne
Ru eD ic k s
Rue de la Chapelle
Plateau duRham
Ruedu Rham
Ru
e d
e l'A
ba
ttoir
P la te a uA ltm
ü n s te
r
RueNicolas
Adames
Ru
eA
l dri n
ge
n
Ru
eL
au
r en
t
Rue M
ohrfels
Ru e
Ma r ie
- A d e laïd
e
R u e
Em
ile
Ma
y ri
sc h
Rue
An to in e
Me y e r
AlléeMarconi
RueW
iltheim
R u eA ug u s te L u m iè re
R
ue
Ma la k o ff
Rue d ela
Lo
ge
Ru
eN
ico
Klo
pp
Ru
eL
arg
e
Riv
es
de
C
laus
en
Rue
de
laP
aix
Ch
em
in
d e
laC
or n
ich
e
Placedes
Rotondes
Mo
nté
e d
e P
faffe
nth
al
Montée d
e la
P
étrusse
Ru
e
P
hi l
ipp
e
I
I
Ave
nu
e Je
an
- Pie
rre P
esc
ato
re
Rue
Fé lixDe
Blochausen
R . d e la R o to n d e
Avenue Pasteur
Ru
eP
lae
tis
Bou levard
GénéralGeorge S. Patton
Ru
eP
au
lS
éjo
urn
é
Ru e
dela
Sem
ois
Rue dela Malterie
Rue
Th.
Fun
ck-B
rent
ano
PlaceVirchow
Placed'Armes
Place Gu il laume II
Place AugusteEngel
Bo
ule
va
rdP
rin
ce
He
nri
Place deStrasbou rg
Bo u le va rdEm m a nu e l S e rva is
Ru
e A
nd
ré D
uch
sche
r
Rue du Fort Bourbon
AvenueAmélie
R
u e
de
s
Ru e
d e
l'Ea u
AVENUE GUILLAUME
RO
UT
ED
'ES
CH
Ru
ed
es
Ca
pu
cin
s
Rue des Girondins
Rue Glesener
S e n t ie rd e
l'Esp é ra n c e
Mo
nté
edu
Grund
AV
EN
UE
DE
LA
GA
RE
Rue d
e P
ulvermühl
Grand - Rue
Rue Willy Goergen
Rue G
oethe
Ru e d u
No
r d
AVE
NU
E D
E LA
PO
RT
E - N
EU
VE
Rue
duFort Dumoulin
Ru ed u
C u ré
Rue Melchio
r
Bourg-G
emen
Rue Notre - Dame
Ru e
Mic h e l
R o d a ng e
sep h
Han sen
Rue
Mathias
Hardt
Ru ePie r re
He n tge s
R u e J e a n J a u rè s
Ru
ed
uS
tE
sp
r i t
Ru
eA
lbe
r t1
er
Rue
d'An
ve
r s
Rue Joseph Junck
Rue des Jardiniers
.de
l'an c
.Ath
é né e
Placedu 6 Juin
1937
Ru
eA
do
lph
eF
i sc
he
r
Bd Prince Henri
Ru
eJ
.-
P.P
rob
st
Place deNancy
Rue d
es R
omains
Alphonse
Munchen
Av.
de
la
Po
rte
-Ne
uve
Place deClairefon taine
Ru
ed
uF
os
sé
Ru
e d
es E
tats - U
nis
Allée
Sch
effer
R ued e
Pra g u e
Rue H. Heine
Ru ed e s G e n ê t s
Placede
Paris
Rue Gali leo Galilei
Ru e d e N a m u r
Ru
e
d
e
N
ass
au
Ru
ed
uF
ort
Ne
ipp
er g
Ru ed e
la Po s te
Rue
HenriVII
Place duThéâtre
Rue Louis
DenyPONT GRANDE - DUCHESSE CHARLOTTE
PO
NT
AD
OLP
HE
AVENUE
MARIE
- THÉRÈSE
N 4
Square RobertBrasseur
Be im B éi n
ch
en
BO
UL
EV
AR
D R
OY
AL
BOULEVARDROYAL
AVEN UE M O NTEREY
CÔ
TE
D'E
ICH
R u e d uC
he
mi n
de
Fe
r
RueCharles VI
Ru ed u
C ha rly
N 7
BO
UL
EV
AR
D
DE
LA
FOIRE
AV EN UEEM ILE REUTER
BOULEVARD ROBERT SCHUMAN
Rue Louvigny
Square deNew York
Ru
e A
.
Me
yer
N 3
PO
NT
VIA
DU
C
M ON TÉEDE
CL AU SEN
PLACE DE METZ
RU
ED
E
CLAUSEN
N 1
Plateau duSain t Esprit
Place EmileHamilius
Place J. Heinisch
Passage R.Manderscheid
Place EmileMousel
Square Jan Palach
N 53A
Pont Margot
Libens-Reiffers
BO
UL
EV
A
RDV ICTO R
THO RN
R
ue
F
Ru
eJ
ea
n-
P ierre Brasseur
RUE
DETRÈVES
RUEDE
LATO
U
RJA
CO
B
Ru
e
de
Trève s
Ru
eE
mil
eL
av
an
die
r
Ru e
Mic
he
lW
elte
r
R u e M a r iee t
Pie
rreC
urie Rue Charles
Calmette
Ru
eA
lbe
r tC
alm
es
Rued u
Fo rt
Olis
y
Rue Schiller
Place desBains
Rued'Anvers
AvenueMonterey
PLACE DEBRUXELLES
d
de
l aF
rate
rnit
é
Ru
eL
av
oi sie
r
Place Sain teCunégonde
Ru
eP
ierr
ed
eC
ou
be
r tin
BOULEVA RDD'A V RAN
C
HES
TUN
NE
L
RENÉ
KO
NEN
BO
ULE
V
ARD
JEANU
LVE
LIN
GT
UN
NE
L RE
NÉ
KO
NE
N
Rue Beaumon t
Ru
e C
him
ay
R u ePie r re
d 'A s p e l t
Allée Pierre d
e Mansfeld
Ru
e
d
u
F
ort
Wa
llis
Ru
ed
eC
réc
y
Ru
ed
uF
ort
Eli
s ab
eth
Rue des B
ains
Ru
e
B
ec
k
Ru
ed
e
Ch
ica
go
ROND-POINTROBERT
SCHUMAN
PLACEDE
L'ETOILE
PLACE DELA CONSTITUTION
R. des
Rue Adolphe
RueSosthène
Weis
Rue Nicolas Welter
Dominicains
BO ULEVARD F
ROOSEVELT
BOULEVARDGÉN ÉRA L
GEORGES. PATTON
BO
UL
EV
AR
D
DE
LA
PÉ
TRU
SS
E
AVE
NU
ED
E
LALIB
ER
TÉ
Ru
eD
an
te
Ru
ed
es
Tré
vir es
Rue Jean Origer
Ru e
B e n d e r
A ven u e
d e
la
Fa ïe n ce r ie
Place WinstonChurchi ll
Ru
e
Va u b a n
Op derSchmëdd
Rue Genist re
Park DraiEechelen
Rue du Fort Rheinsheim
RU
E D
ES
GL
AC
IS
Rue du Plébiscite
BO
ULE
VA
RD
GR
AN
DE
-D
UC
HE
SS
EC
HA
RLO
TT
E
ue
Wil s
on
Ru
e
Sa
inte
Zi th
e
d
Dr
Cha
r les
Mar
x
Ru
e
S
ain
t
M
ath
ieu
Ru e d uVe rg
e r
Rue S
aint Ulr ic
Rue d
e l
a V
allée
Rue
duFort
Thüngen
PLACE DEL'EUROPE
Bou
leva
r dd
ela
Pét
rus s
e
Ru ed e
B o n n e v o ie
Ru e
J o se p h
To
ck
er t
Rue Jean Bertholet
Rued u
Fort
Du
mo
ulin
Ru
eS
ost
hè
ne
Wei
s
Bo
ule
va
rd J
os
ep
h I I
R. de la Bouc her ie
Mo
nna
ie
Rue du Palais de Justice
Pass. Gëlle
Klack
Rue
d e s Tro is G la n d s
Rue
Jules
Wi lh
elm
Bis
se rweg
Ru e Kowalsky
PlaceWallis
Bd
del'A
lze tte
Brandg äss
el
Rue du Pont
Rue N. Van Werveke
Bo
ule
va
rdJ
os
ep
hII
R u e
CR
22
5
Rue
Jea n
l'A ve u g le
Bouleva
rd
Gustave
Jacquemart
Ru
ed
uL
ab
or a
toi r
e
Ru
ed
uR
o s t
Rue Sigefroi
Mar c hé - aux -
Poisso ns
Ru
ed
uM
arc
hé
-a
ux-
Herbes
Avenue Charles
de Gau lle
Musée
C.F.L.
EgliseSt Jean
Cimetière
Ducal
Muséenational
d’histoirenaturelle
municipal
des
Notre-Dame
Casernes Vauban
Eglise
Robert Schuman
Ecole
Théâtre
National
Fondation Pescatore
( ancien : Tour )
Pfaffenthal
Sacré Coeur
Cité
Palais
Glacis
Cathédrale
Centre Jean XXIII
Ligne
Capucins
Cité Judiciaire
Nationale
Brasserie
Ecole
Robert Schuman
Auberge de
Louvigny
Couvent
Hôtel de
Cimetière
Alcide de Gasperi
Croix-Rouge
Cimetière
Hémicycle
CasinoForum d’art
contemporain
Seminaire de Luxembourg
Bâtiment
militaire
de l' Etat
Musée
Grand
Synagogue
Conférences
Bibliothèque
Israélite
Centre de
de
Centre Culturel de Rencontre Abbaye de Neumünster
Musée Dräi Eechelen
Troisvierges
Stade
LëtzebuergCity Museum
Cercle -
Bâtiment
Archives
Postes
Philharmonie
Jeux
Villa
Ville
Jeunesse
MUDAM
Hospice Civil
GrandThéâtre
RocadeV.d.L. -
Conseild' Etat
Villa VaubanMusée d’Art
de la Ville de Luxembourg
ChapelleSt Quirin
Villa Pauly
Muerbelsmillen
VillaBaldauff
Théiwesbuer
Ascenseur panoramique du Pfaffenthal
Monument du Souvenir
Monument de la Shoah
Monument de la Solidarité nationale
Musée dela Banque
Funiculaire
Luxembourg CityTourist Office
National route n 1
Lokal route n E9
Lokal route n 2
Lokal route n 7
Lokal route n 10
Lokal route n PC
Loka
l rou
te n
8
Lokal ro
ute n 8,9
Lokal route n 5,6
Lokal route n E3
Lokal route n 6
Lokal route n 5
Lokal route n 11
Lokal route n 0
Lokal route n 12
Lokal route n 9
Lokal route n 13
Lok
al r
oute
n 1
4
Lokal ro
ute n 2,8,9
Lokal route n 14
Lokal route n PC
L okal route n 1
2
Lokal route n 11
Lokal route n 10
Lokal route n 5
Lokal route n P
C
Lokal route n P
C
Loka
l rou
te n
8
Lokal route n PC
Lokal route n P
C
Lok al route n 2
Lokal route n 13
Lokal route n PC
Lokal route n 2
Loka
l rou
te n
PC
Lokal route n P
C
Lokal route n 11
Lokal route n PC
Lokal ro
ute n PC
Lokal route n PC
Loka
l route
n E
9
Lokal route n 5,6
Loka
l rou
te n
PC
Lokal r ou te n E
3
Loka
l rou
te n
E9
Lokal route n 12
Lokal ro
ute n 8,9
Lokal route n 13
Loka
l rou
te n
2
Loka
l rou
te n
PC
Lokal route n 14
Lokal route n 5
Loka
l rou
te n
6
Loka
l rou
te n
E9
Loka
l rou
te n
7
Lokal route n 9
Lokal route n P
C
Loka
l rou
te n
E3
Lokal route n 2
Loka
l route
n E9
Loka
l rou
te n
PC
Lokal route n PC
Lokal route n PC
Lokal route n PC
Loka
l ro u
te n
E
3
Lokal route n 5
© Ville de Luxembourg - Service de la Topographie et de la Géomatique Fond de Plan: Extrait de la Carte Topographique 1:5000 (version allégée) carte interactive: www.topographie.lu
1
2
3
4
56
78
9
17
75
74
14
13
8
29
7
6
38
16
15
11
40
UNESCO
VËLOS- TOURLUXEMBOURG-CITY
1 Zitadell um Hellege Geescht2 Park an der Péitruss3 Stater Park4 Vue op d’Corniche © Vic Fischbach
1
2
4
3
Locatioun vu Vëloen
Lued d’Application „myveloh.lu“ op App Store oder Googleplay erof.Elektresch Vëloen gët et 24 Stonnen op 24 a 7 Deeg op 7 E Vëlo kuerz lounen: 1-3 Deeg; déi éischt 30 Minutte si gratis
Locatiouns-Statiounen a Statioune fir de Vëlo ofzeginn
N°6 ALBRÉCKN°7 ROUSEGAERTCHENN°8 METZERPLAZN°11 WINSTONCHURCHILLN°13 GELLEFRAN°14 KNUEDLERN°15 THEATERPLAZN°16 AMELIEN°17 ROBERTSCHUMANN°29 MONTEREYN°38 HELLEGGEESCHTN°40 GLACISKAPELLN°74 PLACESAINTECUNEGONDEN°75 BEINCHEN
UNESCO VëlostourZanter 1994 stinn d’Festungswierker vun der Stad Lëtzebuerg an hir al Quartieren op der Lëscht vum Patrimoine mondial vun der UNESCO.
D’UNESCO-Promenade zu Fouss, genee wéi dësen Tour mam Vëlo, erlaben dëse Site mat sénge schéinsten Attraktiounen an 90 Minut-ten z’erliewen. De Parcours huet eng Längt vu 9,5 km, de Fousswee 2,5 km. D’UNESCO considéréiert d’Stadbild vu Lëtzebu-erg als en aussergewéinlechechen urbanist-eschen Ensembel. An der Landschaft kann ee kloer déi verschidde signifikant Bauperiode aus der Geschicht identifizéieren. « Déi eeler Stad-deeler a Festungspartien vu Lëtzebuerg leien an engem eenzegartege Raum an erënneren un déi ursprünglech Festungsstad. Lëtzebuerg, dat ëm 963 gegrend gouf, huet während Joerhonnerten eng wichteg Roll an der europäescher Geschicht gespillt » liest een am Rapport vun der 18. Sessi-oun vum Comité pour le patrimoine mondial, deen sech vum 12 .bis 17. Dezember 1994 zu Phuket versammelt hat. 1) D’Constitutiounsplaz an de Boulevard
F.D. Roosevelt
D’Place de la Constitution gouf op der Plattfrom vum Bastion Beck amenagéiert, dee 1644 gebaut gi war, an déi 1685 vum Sébastien Le Prestre de Vauban, dem Architekt a militäreschen Ingenieur ënnert dem Louis XIV, nei amenagéiert ginn ass. D’Vi-site vun de Kasematten ennert der Plaz, erlabt am Kader vun en-ger moderner Scénographie, eng Partie vun den ënnerirdesche Galeriën z’entdecken déi vun der Festungsgarnisoun genotzt goufen.
D’Place de la Constitution bitt en exceptionnelle Panorama iw-wer dat gréngt Péistrussdall, de Plateau Bourbon an op d’Nei Bréck (Pont Adolphe).
GëlleFraD’Gëlle Fra ass d’Wierk vum Lëtzebuerger Sculpteur Claus Cito. Dëst Monument ass 1923 opgestallt gi fir deene Lëtzebuerger ze gedenken, déi ënnert dem franésische Fändel am Eéischte Weltkrich gedéngt hun. 1940 ass dëst Monument vum Nazi- Okkupant zerstéiert ginn. 1984 ass et restauréiert ginn. D’Statue stellt déi griechesch Siegesgöttin Nike duer. Si steet op engem 21 m héijen Obélisk.
D’Kathedral vu Lëtzebuerg wor 1613, wéi se gebaut gouf, d’Kierch vun de Jesuittepatren zu Lëtzebuerg. Si ass e schéint Beispill vun der Spéitgotik a räich u wäertvolle Renaissance-Skulpturen. 1794 gouf d’Statue vun der Muttergottes, der Tréischterin am Leed, Patréinesch vu Stad a Land, definitiv an der haiteger Kathedral opgestallt. De Poopst Pius IX huet d’Kierch zur Bëschofskierch vu Lëtzebuerg ernannt. 1870 war Lëtzebuerg en eegene Bistum Bis-tum ginn. 1935 a 1938 gouf d’Kathedral no Süden hi vergréissert. An der Krypta sinn d’Griewer vun de Lëtzebuerger Bëscheef, an déi vun de Memberen vun der groussherzoglecher Famill ze ge-sinn. Och de Jang de Blannen (1296-1346), Jong vum Keeser Henri VII a Kinnek vu Béimen läit hei. De Jang de Blannen ass gestuer-wen an der Schluecht vu Crécy.
An de Nopeschgebäier vun der Kathedral déi op d’Constitutioun-splaaz ginn, wor fréier (1603-1773) de Jesuitte-Kolléisch. Am 19. Joerhonnert war hei de „Kolléisch“, den „Athénée grand-ducal“ doheem. Vun 1973 bis 2019 war hei d’Nationalbibliothéik ënner-bruecht. Am Haff vun der Kathedral, do wou déi éischt Synagog stong, gouf 2018 d’Monument fir d’Erennerung un d’Affer vun der Shoah zu Lëtzebuerg opgeriicht. Et ass e Wierk vum Shelomo Selinger, engem franséich-israeleschen Sculpteur, dee selwer Affer vun der Shoah gi wor.
Fuert vun hei a Richtung „Nei Bréck“. Dir kommt bei de „Casino Luxembourg - Forum d’art contemporain“, deen Ausstellungen zu zäitgenëssesch Konscht weist. Déi international Programma-tioun setzt besonnesch Akzenter op jonk Talenter. Dëse Konscht-zenter ass ëffentlech, mee kann och privat gelount ginn, fir datt Leit sech kënne bei zäitgenëssesch Konscht zesummefannen. De Forum d’Art Contemporain ass am fréiere Biirger Casino (1880) ageriicht. Hei huet den ungaresche Komponist Franz Liszt 1886 säi leschte Récital gespillt. Vu 1959 bis 1990 wor de Foyer Euro-péen vun der CECA (Communauté Européenne du Charbon et de l’Acier) hei doheem.
2) D’Nei Bréck, d’Metzer Plaz an d’Villa Pauly
Um lénke Bréckekapp vun der „Neier Bréck“ (Pont Adolphe) steet e Kilometersteen vun der Voie de la Liberté. 1446 km laang ass dëse Wee, dee fir de Sieg vun den Alliéerten fir d’Befreiung vu Frankräich, der Belsch a Lëtzebuerg um Enn vum 2. Weltkrich steet. De Wee rappeléiert den Itinéraire vun der 3. Amerikani-scher Arméi ënnert der Leedung vum General George S. Patton.
D’Adolphe-Bréck ass e Symbol fir Lëtzebuerg: si ass a Lëtzebuer-ger Sandsteen gebaut a benotzt den Zement an de Beton armé. De Steen steet fir déi traditionnel Baumaterialer, während de Be-ton vum Bréckendeckel déi nei Baumaterialer représentéiert déi d’Lëtzebuerger Eisenindustrie produzéiert huet.
Dës Bréck gouf tëschent 1900 a 1903 no de Pläng vum Ingénieur Paul Séjourné gebaut. Aplaz 24 Béi wéi bei der „Aler Bréck“ (Via-duc) déi während der Festungszäit operiicht gouf, weist des Bréck zwee grouss Béi, déi niewendenee stinn. Si haten deemols déi gréisste Spannwäit weltwäit (84,55m). Zanter 2017 verleeft ënnert der Bréck eng Passerell fir Foussgänger a Vëlosfuerer. Si setzt d’Ingenieurs-Baukonscht voll en valeur.
Kënnt een ënnert de Bréck riets eraus, fiirt ee lanscht de „Friddens-bam“ dee 2018 opgeriicht gouf fir un de 50. Anniversaire vum Fräi-wëllegecorps vun der Arméi a fir 150 Joer Militairmusek am
Grand-Duché ze erënneren. De „Friddensbaam“ ass e Wierk vun der Kënschtlerin Hedva Ser, eng vun der UNESCO unerkannten Artistin fir de Fridden, déi sech och fir den Dialogue tëschent de Kulturen a fir d’Inclusion sociale asetzt.
D’Metzer Plaz kritt hire Charme duerch dat Neo-Renaissance Gebäi mat polygonalem Tuerm dat 1911 als Siège vun der Spuerkees gebaut gouf (Architekt Jean-Pierre Koenig). De Bankemusée ass an der fréierer Schalterhall installéiert. Hie verzielt d’Geschicht vun der Finanzplaz Lëtzebuerg. Déi riets Halschent vun der Plaz get duerch dat fréiert Eisebunnsdirektiouns-Gebai (1913, Architekt Joseph Jüsgen) beherrscht. Während der Liberatioun (1944-1945) huet de Général Omar Bradley, Commandeur en chef vun der 12th US Army Group, hei säin Headquarter ageriicht. D’Europäesch Vocatioun vum Grand-Duché geet op d’Viirkrichsjoeren zeréck. Een Héichgpunkt dovun ass, datt zu Lëtzebuerg d’Institutioune vun der CECA hir Diiren opman (Communauté européenne du charbon et de l’acier). D’Communauté huet zu Lëtzbuerg den 10. August 1952 ugefaang mat schaffen. Haut sinn an deem Gebai Servicer vun der Spuerkees doheem.
Op n° 57 um boulevard de la Pétrusse steet d’Villa Pauly. Hire Numm erënnert un den éischte Propriétaire den Dr Norbert Pauly. Am Krich wor säin Haus zum Sëtz vun der Gestapo ëmfunktionéiert ginn. Hei goufe méi wéi 2.000 Mënsche verhéiert, an dacks torturéiert. Ge-denkplacken erënneren un des däischter Zäiten wou Resistenzler gepéngegt goufen a Patrioten ënnert der Nazi-Terreur gelidden hunn, well si fir d’Fräiheet vum Land stoungen. Eng aner Plack erën-nert drun, datt hei 1941 d’Deportatioun fir jiddesch Matbierger ge-plangt an organiséiert gouf. 1.300 Kanner, Fraen a Männer vu Lëtze-buerg si bei der Shoah ëm d’Liewe komm. Op n° 74 um boulevard de la Petrusse wor bis zur Déportatioun d’Schoul vun der jiddischer Communautéit.
3) De Park an der Pétruss an d’Greinskapell
De Park an der Péitruss gouf Enn vum 19. Jhdt. vum franséischen Landschaftsarchitekt Edouard André (1840-1911) an engem roman-tesche Geescht ugeluecht. E verdéngt säi Charakter der Mise en va-leur vun der accidentéierter Landschaft, deenen aparte Fielsformen, de Ruine vu de Festungsanlagen. De Park gëlt och als e Loftkorridor tëschent de bebaute Plateauën ronderëm. Instruktiv Panneauën goufe vum Naturmusée laanscht de Wee opgestallt. Sie verzielen d’Geschicht vun der Geologie vun de Fielsen. Déi fréier Gäert vun de Geméishändler aus der Stad leie schéi südlech der Sonn entgéint. Si sinn als historesch Zäitzeie klasséiert. De Vëlosfuerer fiirt weider a Richtung Fausse-braie Beck-Jost, Ravelin de la Pétrusse, ënne laanscht d’Bastioune Beck (Héicht 27 m) a Louis, déi ënnert der Di-rektioun vum Militär-Ingénieur Sébastien le Prestre de Vauban (1633-1707), opgeriicht goufen. De Wee féiert och laanscht d’Iwwer-reschter vun der Bourbonsschleiss aus dem 18. Jhdt. D’Greinskapell déi an de Fiels agebaut ass, weist zum Dall hing eng Fassad déi op d’14. Jhdt. datéiert. Et ass eng vun deenen eelste Kultplazen aus der Stad. De Skatepark dee säitlech ënnert dem Viaduc vun der Stadt aménagéiert gouf, intégriert sech gutt an d’Landschaft. De Viaduc, och nach „Passerell“ genannt, gouf vun den Ingenieuren Nepomuk Achille Grenier an Auguste Letellier entworf. En ass tëschent 1859 a 1861 gebaut ginn, fir de Garer Quartier mat der Stad, déi deemols Festung war, ze verbannen. Zweemol gëtt d’Bréck méi breed gemat 1958 an 2018.
DeLondonerVertragDe Londoner Vertrag vum 11. Mee ass vun de groussen europäesche Muechte vun där Zäit ënnerschriwwe ginn, an huet d’Neutralitéit vum Grand-Duché proklaméiert. Fir dës Neutralitéit ze garantéieren, hunn d’Festungswierker vun der Stad Lëtzebuerg, déi deemols de „Gribraltar vum Norden“ wor, misste geschleeft ginn. Si hunn ni méi dierfen opgeriicht ginn. D’Garnisoune mat ëm déi 4.000 Zaldoten, déi zu der däitscher Bundegsarnisioun gehéiert hunn, an deemols an der Stadt stationéiert waren, hu missten heemgoen. Haut bestinn nach 23 km vun den ënnerierdeschen Kasematten um Terrain vun der Festung. Déi drëtt Enceinte ass en Deel vun de Wenzel-a Vauban- Trëppelweeër.
4) Am Gronn
Mir fuere laanscht de Minigolf an de Miniatur-Zuch, a kommen an de Gronn. Dat Stéck Mauer an der Entrée vun desem Quartier erën-nert un déi al Rankmauer aus dem 14. Jhdt. Si steet nieft der fréierer „Diddenuewener Puert“. De Bléck no uewen geriicht, léisst e spue-neschen Tiirmchen vum fréieren Fort Verlorenkost erkennen. Op n°7 an der Thilleschgaasss (rue St Ulric) gouf den Eugène Ruppert gebu-er. Hie gëlt als de Lëtzebuerger Papp vun der gréisster chinesescher Eisenindustrie, den Iron & Steel Works vun Han Yang (1894-1911) wou 26.000 Arbechter beschäftegt woren. D’Iwwerreschter vun der fréierer Grënner Schleiss sinn haut als Aussiichtspunkt amenagéi-ert. Dës redoutabel Fassong d’Festung ze verdeegenen gouf ni ge-notzt. Den Ingénieur de Beauffe hat dëse System entwéckelt fir d’Uelzecht- a Péitrussdall kënnen ënner Waasser ze setzen. E puer Plakken um Haus n°14 erënneren un de Niveau vum Héichwaasser an de Joëren 1756 an 1806. Dat längelzecht Gebai um Fouss vun der Ennerstad wor de Prisong an de Joeren 1809 bis 1869. En face gesäit een op der Fassad eng Plaque déi un Gebuert vum Grow Jean Aldrin-gen (1588-1634) erënnert. Hie wor am 30 jährege Kirch Kommandant vun der keeserlecher Arméi. De Quartier vum Gronn läit um Bord vun der Uelzecht. Et wor ee vun deene meescht bewunntenen Dee-ler vun der Stad virum 10. Jhdt. Hei hu besonnesch Handwierker, Gierwer a Brauer gelieft, déi d’Waasser vun der Uelzecht gebraucht hunn, an och Geschäftsleit. De Quartier läit an der Haapt-Zon vun der UNESCO geschützter Alstad. D’Vëlospist Centre PC1 kënnt iwwer Hesper an de Gronn. Si fiirt der Uelzecht no, ronderëm d’Uewerstad. Et kritt een den Uschloss fir op de Kiirchbierg an op d’Vëlospist PC2.
Am Gronn, am Alen Hospiz (14. Jhdt) ass de Naturmusée zanter 1996 doheem. Am 19. Jhdt wor den Hospiz e Fraeprisong ginn. Déi fréier Benediktinerabtei vu Neimënster gouf 1606 gebaut an an der fran-séischer Révolutioun säculariséiert. Am 19. Jhdt gouf de Site als Pri-song amenagéiert. Zanter 2004 ass hei de Centre Culturel de Ren-contre Abbaye de Neumünster (Neimënster) installéiert. Déi fréier Abteikiirch St Jean gouf zesumme mat der Abtei gebaut. D’Kiirch gesäit haut esou aus, wéi se 1688 a 1705 ausgefouert gouf. Si huet e räiche barokke Mobiliar an eng Uergel aus dem Joër 1710 déi als Mo-nument historique klasséiert gouf. An der Säitekapell gëtt eng schwaarz Madonna aus dem 14. Jhdt veréiert.
D’Tréirer Strooss féiert erop op d’Rumm bei d’Kasären déi de Vauban no 1685 opriichte gelooss huet, a wou d’Bundesfestung 1862 nach eng bäigesat huet. Hei sti 6 Wuechttiirm an déi fréier „Dënselspuert“ déi och Jacobs-Tuerm genannt gëtt. Si gehéieren zu der Wenzelrankmau-er aus dem 14. Jhdt. Vun der Rumm aus huet ee wonnerbar Panorama-vueën op d’Uewerstad an de Gronn.
5) D’Ennerstad Clausen an d’Schlass „La Fontaine“
Op der Héicht vun der Rue de la Tour Jacob féiert eise Wee duerch déi Plaz wou fréier d’Tréirer Puert (1590) stoung. Eng Passerelle geet iw-wert dëse Wee. Si gehéiert zum Wenzelswee laanscht d’Remparten. De Vëloswee geet weider a Richtung Clausen, e Quartier deen zan-ter der Grënnung vun der Abtei vu Mënster am Joer 1083 mat Béier-braue verbonnen ass. Dee fréiere Site vun der Brauerei „Mousel“ heescht haut „Rives de Clausen“, an ass eng flott Plaz fir nuets er-auszegoen.
Um Vëlo fiirt ee laanscht eng Puert déi fréier an de Park vum Schlass „La Fontaine“ vum Grow Pierre Ernest de Mansfeld (1517-1604), Gou-verneur vum Herzogtum Lëtzebuerg gehéiert huet. Dono geet et weider ënnert enger zweeter Puert erduerch déi zu der fréierer Brauerei gehéiert huet. Nodeems de Pierre-Ernest de Mansfeld déi Haiser déi um Site vu sengem zukünftege Schlass stoungen, ofrappe gelooss hat, an d’Leit geréckelt hat, huet hien 1563 säi Schlass „La Fontaine“ gebaut. De „Park Mansfeld“ läit op der Terrasse vun den ieweschte Gäert. E gouf zum groussen Deel amenagéiert um Site vun deenen zwee Parterren op deenen ursprünglech de Labyrinth an de Bongert ugeluecht woren. Ënnert dem Buedem sinn de Péi-truss-Bassin an de Venus-Bassin erhalen. D’Sichtachsen konnte bis haut erhale bleiwen. De Site ass denkmalgeschützt. D’Ausgruewun-gen an d’Restauratiounsarbechte sinn nach am Gaangen. Mam Vëlo geet et weider laanscht d’Uelzecht, op deem Tracé deen de Mans-feld am Kader vum Aménagement vu sengem Park a Bau vu sengem Schlass „La Fontaine“ esou uleeë gelooss hat.
D’Kiirch vu Clausen ass der helleger Kunigunde geweit. De Staats-architekt Charles Arendt hat se entworf, an d’Kiirch gëlt als eng vun den éischte Realisatiounen an der Neigotik zu Lëtzebuerg. De liturge-sche Mobilier konnt erhale bleiwen. De Charles Arendt hat och dësen entworf, an de Miwwelschräiner Stephan vu Köln huet e realiséiert. D’Wandmolereien datéire vun 1906.
De Wee erop an d’Rue Jules Wilhelm an Direktioun vum Kiirchbierg féiert laanscht d’Gebuertshaus vum Robert Schuman. Hie wor vu 1958 bis 1960 den éischte President vum europäesche Parlament, dat him, um Enn vu sengem Mandat, den Titel vu „Père de l’Europe“ ginn huet. De Wee féiert och laanscht de fréiere Garnisounskier-fecht, laanscht den Tour Malakoff (1860) an den eelste jiddesche Kierfech an der Stad (1824).
6) D’Hondhaus an de Parc Odendahl
Um Fouss vun dem imposante Militärwierk „Fort Obergrünewald“, dem Musée Dräi Eechelen an dem Musée d’Art Moderne „MUDAM“, an ënnert dem Eisebunns-Viaduc erduerch, steet d’Hondhaus, och nach Margarethen-Klause genannt. Hiren Ursproung féiert op 13. Jorhonnert zeréck. D’Gebai ass haut bewunnt. Et gouf op Initiati-ve vum Grof Mansfeld am 16. Jhdt gebaut.
Ënnert dem Bockfiels a bei der Uelzecht läit d’Jugendherberg. An hirem Gaart gesäit een eng Plaque déi un de Passage vum Goethe am Oktober 1792 erënnert. De Wee féiert weider an Direktioun vun der aler Moschterfabrick „Muerbelsmillen“. E geet weider laanscht d’Abtei vum „Hellege Geescht“ (1690). Dëse Site gouf am 19. Jorhon-nert industriell genotzt, an ass zanter 1842 Hospice Civil. D’Uergel an der Kiirch gouf 2002 denkmalgeschützt.
D’Moschterfabrick huet tëschent 1922 a 1985 fonktionéiert, während den Uerpsrong vun der Muerbelsmillen allerdéngs op 1083 zeréckgeet. Beim grousse Waasserrad am Kanal geet d’Visitt vun der Mille lass. Um éischte Stack, do wou fréier d’Moschterkäre gemuel goufen, gesä-it een nach déi al Millesteng an hiert Spill a beschtem restauréierten Zoustand. Filmextraite weisen wéi an der Mille geschafft gouf.
Um Vëlo geet et weider duerch de Park Odendahl laanscht d’Uel-zecht. De Numm vum Park erënnert un eng al Famill vu Geméis-händler, déi op N°16 an der Rue Vauban gelieft huet.
7) De Pafendall
De Quartier „Pafendall“ wor ee vun deene wichtegen Deeler vun der fréierer Festungsstad. En ass haut Deel vun der Zone Tampon vun der UNESCO. De Vauban hat vu 1685 un, des Ënnerstad mat an d’Fes-tung erageholl. Dorunner erënneren haut nach d’Sichen- an Ee-cher-Puert. Des zwou Puerten sinn haut Deel vum Circuit Vauban deen eropféiert bei d’Festungswierker vun der Gréngewalder Front. Déif Griew, Zugbrécken a Schéissscharten hunn d’Defense vun dëse Puerte geséchert. Wann iewer e Feind ze no komm ass, konnt op hien duerch Ëffnung gliddegen Ueleg an Ierzen erof geschott ginn. Diiren op dem éischte Stack hunn d’Puert mam Rondgang verbon-nen, a sou fir d’Sécherhet gesuergt. Virun der Eecher Puert steet e weidert Festungswierk, eng Caponnière a Form vun engem Feil. Zan-ter 1743 vedeedegt dës Anlag de Gruew vun der Puert. Deen héije Kamäin um Bord vum Waasser erënnert un déi al Waasserpompel-statioun, déi d’Waasser erop an d’Uewerstad gepompelt huet. Të-schent deenen zwee Vaubans-Tiirm, geet eng Mauer iwwert d’Uel-zecht, „de Béinchen“. Am Sichentuerm gëtt e Film iwwert d’Geschicht vum Quartier gewisen. De Wunnquartier „Béinchen“ wor den 30. Mee 1976 duerch eng Explosioun zerstéiert ginn. Et gouf dräi Doudeger an 21 Blesséierter. Den Ilôt gouf tëschent 1982 a 1986 nees nei opgebaut.
Direkt vis-à-vis steet d’Pafendaller Kiirch déi dem hellege Matthieu dediéiert ass. Si gouf 1871/72 a byzantinischem Stil vum Staatsarchi-tekt Charles Arendt gebaut. Bannenan gesäit een e wonnerbaren Tableau vum Gaspard de Crayer (1584-1669). Um Späicher vum Säi-tescheff hate sech sechs Lëtzebuerger Refraktaire während dem 2. Weltkrich verstoppt. Haut gëtt d’Kiirch vun der orthodoxer Gemein-schaft zu Lëtzebuerg fir Gottesdéngschter benotzt.
E bësse méi am Dall erof, an op der Grenz zur der UNESCO Zon, steet d’Pafendaller Gare mat dem Funiculaire Pafendall-Kiirchbierg (2017). Si verbannen de Pafendall mam Europa-Véierel Kiirchbierg an de lët-zebuerger Eisenbunnsstrecken. Mam Vëlo kennt een hei op d’Pist PC 2 a Richtung Iechternach an op de Vëloswee PC 4 fir op d’Musel ze fue-ren. Ronn 100 m vum Arrêt „Paffendall-Kirchbierg“ ewech läit den historesche Kierfech vum Sichenhaff. Hei leie Communards vu Paräis begruewen; hei steet d’Monument vum „Souvenir français“ (1870), an hei ass d’Graf vum Komponist Laurent Menager.
Den „Théiwesbuer“, lénks nieft der Kiirch huet säi Numm vum Evan-gelist Saint-Matthieu. Hei gouf Drénkwaasser geschöpft, dat mat Eemeren an d’Stad eropgedroe gouf, sou laang et do keng Pompele gouf. Riicht eriwwer vun de Kiirch, riets ënne bei der Bréck, gesäit een dee fréiere Wäschbuer. 2017 gouf hien zu engem Kneipbad bei konstant 12° kalem Quellewaasser amenagéiert.
Iwwert d’Ulezechtdall féiert d’Bréck Grande-Duchesse Charlotte, och „Rout Bréck“ genannt. Den Egon Jux hat de Concours fir de Bau vun dëser Bréck gewonnen. Si gouf 1962 gebaut a 1967 ageweit. D’Bréck verbënnt d’Uewerstad an de Lampertsbierg mam Europa-
quartier Kiirchbierg. Si ass 355 m laang a steet op Stelzen déi 234 m vun eneen ewech sinn. D’Bréck schwieft 75 m iwwert der Uelzecht. Des technesch Prouesse weist d’Kënne vun der Lëtzebuerger Eisen-industrie vun deemols.
8) De Pafendaller Lift an de Groussen Theater
De Panoramalift tëschent dem Pafendall an der Uewerstad (2016) féiert ee bannen 30 Sekonnen 65 m erop an d’Stad. Wann ee vun der Passerelle vum Lift erauskënnt, erbléckst ee riets d’Skulptur „Pas-se-Muraille“ vum Jean-Bernard Métais (*1954). Dëst Monument er-ënnert un déi fréier Remparten déi hei stoungen. No bei der Vëlospist steet en indesche Käschtebaam dee fir d’Gebuert vum spéidere Grand-Duc Jean 1921 geplanzt gouf. De Grand-Duc Jean wor de Papp vum heitege Grand-Duc Henri. Dat grousst Gebai mat neigotescher Fassade (1886) ass en Altersheim. Et dréit de Numm vu sengem Stëfter dem Jean-Pierre Pescatore, Banquier an Tubakspro-duzent. Während der Rundstedt-Offensive (1944/1945), hat de Gene-rol George S. Patton (1885-1945), Kommandant vun der 3. US Army, hei säin Headquarter. An der Kapell vun der Fondatioun huet hie gebied fir bei guddem Wieder d’Ardenner-Schluecht a beschte me-teorologesche Konditiounen ze féieren. Am Glänner vun der Fonda-tion Pescatore dréit eng Seil e klengen Dag. Et ass d’Belüftung vum fréiere Réduit Berlaimont a senge Kasematen. D’Velospist féiert eis a Richtung vum Monument vum Robert Schuman, Papp vun engem vereenten Europa. Hie wor 1886 a Clausen op d’Welt komm. D’Mo-nument gouf de 24. Oktober 1966 ageweit. Et ass e Wierk vum Archi-tekt Robert Lentz. Um Denkmal kann ee folgende Passage liesen aus senger Ried vum 9. Mai 1950: « L’Europe ne se fera pas d’un coup, ni dans une construction d’ensemble : elle se fera par des réalisations concrètes créant d’abord des solidarités de fait ». En face steet de groussen Theater vun der Stad Lëtzebuerg. Hie gouf de 15. Abrëll 1964 ageweit. D’Gebai gouf vum franséischen Architekt Alain Bour-bonnais entworf.
9) De Stater Park
De Vëloswee féiert op de Rond-Point Schuman a vun do aus an de Park. Dës ëffentlech Gäert goufe vum franséischen Landschaftsin-génieur Edouard André tëschent 1871 an 1878 ausgeféiert. Si iwwer-decken déi militäresch Wierker déi um fréiere Front de la Plaine lei-en. Eise Parcours féiert iwwert dee baussechsten Tour vun de Promenaden. Et geet laanscht d’„Kinnekswiss“, déi gréisste Wiss am Park déi zu Eire vum Kinnek-Groussherzog Wëllem III uegeluecht gouf. Op der rietser Säit, ronn 100 m vun do wou mir an de Park komm sinn, steet zanter 1975 d’Monument zu Éiere vum Jang de Blannen, Grof vu Lëtzebuerg a Kinnek vu Béimen. De Gedenkstee hat den Artiste Fernand Roeltgen entworf. D’Plaz ass esou erausge-sicht, datt se no bei der „Schueberfouer“ ass, dat Fest dat um Inven-taire vun den immaterielle Gidder ageschriwwen ass. Ronn 2 Milli-oune Leit ginn all Joers op der Fouer gezielt. Mam Vëlo geet et weider a Richtung Glacis-Kapell (Notre Dame de la Paix). De Staats-architekt Charles Arendt hat si 1885 gebaut. Hei sinn déi zwee éischt Bescheef vu Lëtzebuerg begruewen, d’Hochwürden Adames a Kop-pes. Direkt bei der Entrée zum Siège vun der Lëtzebuerger Croix- Rouge, steet e Gedenksteen fir d’Aline Mayrisch-de Saint-Hubert (1874-1947) eng Literatin a Militantin fir Vollekshygiene, an eng en-gagéiert Perséinlechket fir d’Rechter vun de Fraën op Eduactioun. Si huet mat d’lëtzebuerger Sektioun vun der Croix-Rouge gegrënnt. A weider geet et a Richtung Villa Vauban - Konschtmusée vun der Stad Lëtzebuerg. Net wäit ewech vum Parcours gëtt et véier Commémo-ratiounsplacken déi d’Artistin Yvette Gastauer-Claire realiséiert huet, an déi un eng Mauer vum fréiere Bastion Marie opgehang goufen. Si gedenken de Lëtzebuerger Vëlossportler François Faber, Nicolas Frantz, Charly Gaul, Gewënner vum Tour de France 1958, an un d’Vëlosfuererin Elsy Jacobs, déi 1958 Weltchampion an der Stroossecourse wor.
D’„Villa Vauban - Konschtmusée vun der Stad Lëtzebuerg“, ass an der schéiner Villa ageriicht, déi sech den Händschefabrikant Gabriel Ma-yer 1869 vum Architekt Jean-François Eydt baue gelooss hat. Den Edouard André hat de Park vun der Villa entworf, a stellt en och a sen-gem Wierk „l’Art des Jardins“ (1879) viir. D’Ausstellungen an der Villa Vauban weise Wierker aus de Kollektioune vun der Stad Lëtzebuerg. Eng gutt Partie dovu besteet aus Meeschterwierker aus dem goldenen Zäitalter vun der hollännescher Schoul (17. Jhdt.) a franséischer Land-schaftsmolerei aus dem 19. Jhdt. Biller a Skulpturen vun europäeschen Artisten completéieren dëse wertvollen Ensembel. D’Kollektioune begräifen och eng Rëtsch lëtzebuerger Wierker, besonnesch aus dem 19. an 20. Jhdt. Si illustréieren gréisstendeels de Mouvement vun der Lëtzebuerger „Secessioun“ vu virum Krich. Och d’Artisten vum No-krichs-Mouvement „Iconomaques“ si vertrueden.
Mam Vëlo fuere mer iwwert d’Avenue Emile Reuter. Am Park gesi mer d’Villa Louvigny, en als nationalt Denkmal geschütztend Gebai. Et steet um fréiere Réduit vum Fort Louvigny. De fréiere Siège vun der Compagnie Luxembourgeoise de Radiodiffusion (CLR) konser-véiert eng Rei Art Déco’s Elementer. De Bau wor vun den Architekten Etienne Galowich a Pierre Schaack realiséiert ginn, a gouf 1953 vum Architekt Nicolas Schmit-Noesen vergréissert. Vu 1933 bis 1996 wor d’Villa Louvigny Setz vun der CLR aus der d’Compagnie luxembour-geoise de télédiffusion erausgoung. 1966 entstoung an dem Kader Radio Télé Luxembourg (RTL). De Sall vum fréiere Radiosorchester ass erhalen.
De Wee féiert laanscht de Buste vum Mahatma Gandhi déi 1973 hei opgestallt gouf an deen den Artiste Amar Nath Sehgal (1922-2007) entworf hat.
Mam Vëlo geet et op déi aner Säit vun der Avenue Monterey. Riets direkt erkennt een d’Synagog, déi d’Architekten Victor Engels a René Mailliet 1951 entworf haten. Um Fronton liest een op Hebräesch d’Prophétie vum Aggée (2,9): « Plus grand sera la Gloire de cette der-nière Maison que celle de la première, dit l’Eternel Cebaoth, et dans ce lieu j’établirai la paix ».
A Richtung Stad-Zentrum gesäit een de fräigeluechte Réduit Lam-bert, deen Haut dat Monument „Onde“ vum franséischen Artiste Jean-Bernard Métais duerstellt. Et illustréiert den Absëns vum Krich. De Vëloswee fiirt iwwert de kënschtleche Weier deen iwwert de Ka-sematte vum Fort Lambert läit. Bei der Sortie vum Park stéisst een op d’Villa Baldauff, déi den Architekt Pierre Kemp 1880 fir den Indus-triellen Eugène Kerckhove baue gelooss hat. Si ass Zeien vun engem Ensembel vu Villaen, déi no der Schleefung vun der Festung 1867 ronderëm de Park gebaut goufen. Mir kommen zeréck op d’Consti-tutiouns Plaz.
Sécher ënnerwee
2 Velosfuerer dierfe niewentenee fueren ausser• an de Kéieren• op enger Zuchbarrière• virun enger Kopp• nuets• wa se deenen aneren Usagers vum Stroosseraum an
de Féiss sinn.- Gitt wgl mat Zäiten en Zeeche mam Aarm wann Dir
d’Direktioun changéiert.- Et däerf een net mat Kopfhörer fueren.- Fuert wgl riets laanscht Ween déi virun enger
Kräizung oder Zebrasträife waarden.- Wann Dir de Vëlo mat der Hand dréckt, sidd Dir e
Foussgänger, an Dir musst um Trottoir goen. Wa keen Trottoir oder Summerwee do ass, musst Dir op der rietser Säit vun der Strooss goen.
- Uechtgedon ! Stellt Iech wgl ni nieft e Camion oder e Bus. Den doudege Wénkel mécht, datt de Chauffeur Iech net ka gesinn.
- Dot wgl e Casque un a liichtend Gezei, gebraucht Reflekter.
- Halt Distanz par rapport zu de geparktene Ween fir jiddwer Kollisioun mat enger Diir déi opgeet z’évitéieren.
Aere Velo muss folgend Equipement hun:
1. eng Schell2. zwou Bremsen3. eng wäiss oder giel Luut viir4. op d’mannst zwee Reflekteren pro Rad
oder e reflektéierend Band iwwert d’Pneuen.5. Reflekteren op de Pedallen6. Hannen eng rout Luut7. hannen e roude Reflekter
Editeur: Commission luxembourgeoise pour la coopération avec l’UNESCO an Zesummenarbecht mat: Ministère de la Culture, Ministère du Développement durable et des infrastructures, Stad Lëtzebuerg, Luxembourg City Tourist Office, Comité Alstad, Syndicat des Intérêts Locaux Pfaffenthal-Siechenhof, Syndicat des Intérêts Locaux du Stadtgrund, Les Amis du château de Clausen, Frënn vun der Festungsgeschicht, Geschichtsfrënn St Quirinus.Relecture:Actioun lëtzebuergesch Layout:binsfeld Photos: Vic Fischbach Print: Druckerei Schlimé Tirage: 1000 ex. Publizéiert: 2019.
E puer SchlësseldatumerZur Zäit vun de Réimer hunn zwou Konsular-Stroossen den Territoire vun der haiteger Alstad duerchquierscht. Si hu sech gekräizt op der Héicht vum Fëschmaart, wou e befestegten Tuerm stoung.
963 De Grof Siegfried gëtt Proprietaire vum Bockfiels. Hie baut do säi Schlass, d’Wéi vun der Stad.
963-1354 Lëtzebuerg ass eng autonom Grofschaft.1083 Grënnung vun der Abtei Almënster, direkt ënnert
dem Schlass. Hei gëtt Latäin, Franséisch an Däitsch enseignéiert. Hei gëtt d’Fëllement vun der Lëtzebuerger Méisproochegkeet geluecht.
1244 Fräiheetsbréif vun der Gräfin Ermesinde: Lëtzebuerg ka sech als wirtschaftleche Standuert entwéckelen.
1340 Grënnung vun der „Schueberfouer“ oder „Schober-mess“ duerch de Grof Jang de Blannen: Lëtzebuerg positionéiert sech op dem Handelswee Italien- Gotthard-Flandern.
1354 Lëtzebuerg gëtt en Herzogtum.1443 Lëtzebuerg gëtt vun de Burgunder ageholl.1443-1506 Burgundesch Zäit.1506-1684 Spuenesch Zäit.1554 Schwéier Polverexplosioun: e gudden Deel vun der
Uewerstad gëtt duerch d’Feier zerstéiert.1684 Lëtzebuerg gëtt vun den Truppe vum Louis XIV
ageholl: Lëtzebuerg gëtt franséisch.1684-1697 Franséisch Zäit – de Vauban baut d’Festung aus.1698-1700 Spuenesch Zäit.1701-1714 Spueneschen Ierffollegkrich.1715-1795 Éisträichesch Zäit.1795 Lëtzebuerg gëtt vu franséische republikaneschen
Truppen ageholl: D’Land gëtt d’„Département des Forêts“.
1795-1814 Franséisch republikanesch Zäit.1815 Lëtzebuerg gëtt e Grand-duché. De Kinnek vun
Holland ass duerch d’Personalunioun mam Land Groussherzog vu Lëtzebuerg. D’Festung gëtt Bundesfestung vum Däitsche Bond.
1815-1890 D’Haus Orange-Nassau regéiert iwwert d’Land.1839 Lëtzebuerg gëtt onofhängeg.1867 Traité vu London: Lëtzebuerg gëtt politesch a
militäresch neitral ; d’Festung gëtt geschleeft, d’Festungsstad gëtt zur oppener Stad.
1890-Haut D’Haus Nassau-Weilburg regéiert iwwert d’Land.1914-1918 Eischte Weltkrich, Violatioun vun der Neitralitéit
vum Land.1940-1945 Zweete Weltkirch, Violatioun vun der Neitralitéit
vum Land.1952 Lëtzebuerg gëtt provisoresch d’Aarbechtsplaz vun
der CECA – „Haute Autorité des Communautés Européennes du Charbon et de l’Acier“.
1992 Den europäesche Sommet vun Édimbourg confirméiert, datt Lëtzebuerg zesumme mat Bréissel a Stroossbuerg Sëtz vun europäeschen Institutiounen ass.
1994 d’Festungswierker vun der Stad Lëtzebuerg an hir al Quartiere ginn an d’Weltlëscht vum Patrimoine bei der UNESCO opgeholl.
1995an2007 Lëtzebuerg gëtt zwee Mol Kulturhaaptstad: „1995, Luxembourg, ville européenne de la Culture“; „2007, Luxembourg et la Grande Région, capitale de la culture“.
Sitten a Muséeën ënnerwee:
Kathedral vu LëtzebuergËffnungszäiten: all Dag vun 8.00-18.00 AuerRue Notre Dame / L-2240 LuxembourgT. +352 46 20 23 / E. [email protected] I.www.cathol.lu
Casino Luxembourg – Forum d’art contemporain* Ëffnungszäiten: méindes, mëttwochs, freides, samschdes, sonndes vun 11.00-17.00 Auer, donneschdes vun 11.00-23.00 Auer, dënschdes ass zou, genee wéi den 1. Januar, den 1. November an de 25. Dezember.41, rue Notre-Dame / L-2240 Luxembourg T. +352 22 50 45 / E. [email protected] I.www.casino-luxembourg.lu
Musée de la BanqueOpeninghours: méindes-freides vun 09.00-17.30 Auer 1, Place de Metz / L-2954 Luxembourg T. +352 40 15 24 50 / E. [email protected]
Naturmusée*Ëffnungszäiten: dënschdes vun 10.00-20.00 Auer, mëttwochs-sonndes vun 10.00-18.00 Auer, méindes ass zou.24, rue Münster / L-2160 Luxembourg T. +352 46 22 33 1 / E. [email protected] I.www.mnhn.lu
Centre Culturel de Rencontre Abbaye de Neumünster (Neimënster)Ëffnungszäiten:méindes-freides vun 8.00-19.00 Auer, de Weekend vun 10.00-18.00 Auer.28, rue Münster / L-2160 Luxembourg T. +352/2620521 / E. [email protected] I.www.neimenster.lu
Parc MansfeldËffnungszäiten:01.11.-28.02. vu 7.30-18.00 Auer01.03.-31.03. vu 7.30-20.00 Auer01.04.-30.09. vu 7.00-22.00 Auer01.10.-31.10. vu 7.30-20.00 AuerPartië vun de Gäert ronderëm dat fréiert Mansfeldschlass „La Fontaine“ vum Grof Pierre Ernest de Mansfeld (1517-1604) kënne besicht ginn. Tëschent der Place Sainte-Cunégonde an der Rue de Clausen. Allée Pierre Ernest de Mansfeld.
Fort Thungen – Musée Dräi Eechelen*Ëffnungszäiten: dënschdes, donneschdes bis sonndes vun 10.00-18.00 Auer, mëttwochs vun 10.00 bis 20.00 Auer, méindes ass zou.5, Park Dräi Eechelen / L-1499 Luxembourg T. +352 26 43 35 / E. [email protected] I.www.m3e.lu
MUDAM-Musée d’Art Moderne Grand-Duc Jean*Ëffnungszäiten: donneschdes-méindes a wärend de Feierdeeg vun 10.00-18.00 Auer, mëttwochs vun 10.00-23.00 Auer (d’Ausstellungs-raim maachen zou um 22.00 Auer), dënschdes ass zou. 3, Park Dräi Eechelen / L-1499 LuxembourgT. +352 45 37 85-960 / E. [email protected] I.www.mudam.lu
Moschterfabrick „Muerbelsmillen“DokumentatiounszenterËffnungszäiten: samschdes a sonndes vu 14.00-18.00 Auer69, rue Mohrfels / L-2158 LuxembourgT. +352 4796 4501 / E. [email protected]
Villa Vauban* de « Musée d’Art de la Ville de Luxembourg »Öffnungszeiten: méindes-Sonndes vun 10.00-18.00 Auer, Donneschdes vun 10.00-21.00 Auer, Dënschdes ass zou.18, avenue Emile Reuter / L-2420 LuxembourgT. +352 47 96 49 00 / E. [email protected]
Luxembourg City Tourist OfficeËffnungszäiten: 01.10.-31.3. vu méindes-samschdes vun 9.00-18.00 Auer01.04.-30.9. vu méindes-samschdes vun 9.00-19.00 Auersonndes an um Feierdag vun 10.00-18.00 AuerZou: 01.01; 25.1230, place Guillaume II / L-1648 LuxembourgT. +352 22 28 09 / E. [email protected]
*Gratis Entrée mat der „Luxembourg Card“D’„Luxembourg Card“ ass eng ideal Solutioun fir Frënn vun der Kultur. Wärend engem, zwee oder dräi Deeg kënnt Dir selwer oder an engem Grupp bis zu fënnef Leit gratis Entréeën hu bei méi wéi 60 Muséeën an Attraktiounen uechter d’Land. Dobäi kënnt, datt mat der „Luxem-bourg Card“ den ëffentlechen Transport (Bus, Tram, Bunn) iwwerall gratis ass.www.visitluxembourg.com . Kuckt och an den App Store a bei Google Play. Präis 13-68 €, eng Informatiounsbroschür ass am Präis mat abegraff.Gitt mat op enger Visite guidée: Kasematten um Bock, Trëppelweeër Wenzel, Vauban. Gitt mat op der City Promenade.
UNESCO World Heritage - Bike Tour Luxembourg – UNESCO Walking Tour“, lued Iech d’App vu “Spoticle” oder izi.TRAVEL op Aere Smartphone, a kuckt Iech d’Säit vun UNESCO.lu un.
1 Passerelle fir Vëlosfuerer a Foussgänger ënnert der Grand-Duc Adolphe-Bréck*
2 Uelzecht, am Gronn*3 Saint-Jean, am Gronn*4 Al Moschterfabrick „Muerbelsmillen“, am Pafendall*5 Sichepuert, am Pafendall**6 Panoramalift, am Pafendall*7 Villa Vauban – Konschtmusée vun der Stad Lëtzebuerg* * © Vic Fischbach / ** © SIP Christof Weber
1
2
3
4
5
6
7
