Rafvæðing fiskmjölsiðnaðarins á Íslandi

Vorráðstefna FÍF 31. mars 2017

2

JPA

11 fiskmjölsverksmiðjur - afkastageta 11.400 t á sólarhring

SVN hf, Helguvík

Vinnslustöðin hf

Ísfélag Vestmannaeyja hf

HB Grandi hf, Akranes

SVN hf, Seyðisfj

SVN hf, Neskaupst

HB Grandi hf, Vopnfjörður

Eskja hf, Eskifirði

Loðnuvinnslan hf

Skeggey hf, Höfn

Ísfélag Vestmannaeyja hf,

Þórshöfn

• Fyrsti rafskautsketillinn settur upp í verksmiðjunni í Krossanesi, Akureyri, árið 1990

• Næsti í Síldarvinnslunni, Neskaupsstað, 1994

• Verksmiðja HB Granda á Vopnafirði varð fyrst til að nota rafmagnselement til að hita loft til að þurrka mjöl í loftþurrkurum. Það var árið 2012

• Verksmiðjan varð þar með fyrsta fiskmjölsverksmiðjan í heiminum sem varð „ 100 % græn „

• Ódýr ótrygg orka var forsendan fyrir rafvæðinguverksmiðjanna

• Fiskmjölsverksmiðjurnar gátu keypt umfram orku sem til var í kerfinu. Umframorkan er til staðar í kerfinu til sveiflujöfnunnar fyrir kaupendur tryggrar orku

• Þegar á þarf að halda geta seljendur og flytjendur ótryggrar orku stöðvað afhendingu hennar með skömmum fyrirvara og verksmiðjurnar skipt yfir á olíu

• Gegn þessum sveigjanleika fékkst hagkvæmara verð og betri nýting á orku í kerfinu sem annars hefði farið til spillis

Kostir við rafvæðingu:

• Eykur notkun á raforku sem framleidd er með vatnsorku

• „ Grænt „ endurnýjanlegt rafmagn leysir af hólmi innflutt eldsneyti.

• Útslepp af gróðurhúsalofttegundum ( carbondioxide ) minnkar mjög mikið

• Rafvæðingi sparar erlendan gjaldeyri.

• Rafvæðingin var fjárhagslega hagkvæm

• Starfsumhverfi í verksmiðjunum batnaði við rafvæðinguna

• Rafvæðing með endurnýjanlegu rafmagni er mjög umhverfisvæn

8

JPA

11 fiskmjölsverksmiðjur - afkastageta 11.400 t á sólarhring

SVN hf, Helguvík

Vinnslustöðin hf

Ísfélag Vestmannaeyja hf

HB Grandi hf, Akranes

SVN hf, Seyðisfj

SVN hf, Neskaupst

HB Grandi hf, Vopnfjörður

Eskja hf, Eskifirði

Loðnuvinnslan hf

Skeggey hf, Höfn

Ísfélag Vestmannaeyja hf,

Þórshöfn

0,00

5,00

10,00

15,00

20,00

25,00

30,00

35,00

40,00

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

38,07

31,68

35,77

31,5231,79 33,81

30,92

26,06

20,62

13,4614,78

23,35

Olíunotkun lítrar/hráefnistonn

0,00

20,00

40,00

60,00

80,00

100,00

120,00

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

109,84

92,12

105,74

78,60

88,11 93,71

85,69

72,23

57,15

37,3040,98

64,72

Útslepp CO2 kg/tonn hráefnis

0,00

50,00

100,00

150,00

200,00

250,00

300,00

350,00

400,00

450,00

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

157,47

186,70

152,36

184,12

230,90 258,68245,22

235,20

309,23

424,65

346,38332,39

Raforkunotkun kwst/hráefnistonn

0

0,1

0,2

0,3

0,4

0,5

0,6

0,7

0,8

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Hlutfall orku framleidd með olíu

• Verðþróun á skerðanlegu rafmagni:2009 2016 hækkun

Verð í janúar Verð Verð .2009/2016

Raforkuframleiðandi 1.007,00 2.950,00 192,95%

Heildsali 0,00 300,00

Flutningur 291,81 1.100,00 276,96%

Kerfisþjónusta 25,80 47,69 84,84%

Töp 79,80 98,41 23,32%

Dreifing 832,59 1.203,90 44,60%

Jöfnun 0,00 100,00

2.237,00 5.800,00 159,28%

Neysluvísitala til verðbr 384,60 429,40 11,65%

Greiðslur fyrir skerðanlegt rafmagn :

ár 2015 2016 samtals

Raforkuframleiðandi 763.020.000 323.140.020 1.086.160.020

Heildsali 73.740.000 36.404.490 110.144.490

Flutningur 215.288.000 135.270.408 350.558.408

Kerfisþjónusta 10.251.463 5.787.100 16.038.563

Töp 21.598.446 11.941.886 33.540.332

Dreifing 325.051.691 144.303.940 469.355.631

Jöfnun 9.611.000 12.134.830 21.745.830

1.418.560.600 668.982.675 2.087.543.275

• Nú eru einstaka kaupendur farnir að kalla eftir kolefnisfótspori vörunnar og hafa sum fyrirtæki líkt og HB Grandi hafið skráningu á loftslagsbókhaldi. Þar höfum við rekið okkur á þá undarlegu staðreynd að íslensk orkufyrirtæki hafa selt svokallaðar upprunaábyrgðir úr landi. Afleiðingin er sú að íslensk fyrirtæki þurfa nú að skrá kjarnorku og kol sem orkugjafa í bókhaldi sínu.

• Í raun eru skv. skýrslu sem unnin var fyrir atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytið:

• 18 evrópulönd með minni kjarnorku úrgang en Ísland og 12 evrópulönd með minni kolefnislosun á hverja notaða kWst.

• Þetta hefur vakið undrun okkar sem kaupanda hreinnar orku.

• Það er ekki nóg að sagan okkar sé góð, hún þarf að vera sönn

• Það er morgunljóst að hvatinn fyrir þeirri rafvæðingusem hefur átt sér stað var fjárhagslegur og erfitt er að ráðast í frekari fjárfestingar án slíks hvata.

• Fjárfestingin hefur óumdeilanlega verið þjóðhagslega hagkvæm og umhverfisvæn

• Þegar rætt er um stefnu stjórnvalda í loftslagsmálum er oftar en ekki bent á fiskmjölsverksmiðjurnar. Hversu nærtækt það sé að rafvæða þær

• Það hefur ekki verið upplifun fiskmjölsframleiðenda að stjórnvöld hvetji ríkisrekin orkufyrirtæki til að styðja við frekari rafvæðingu í verksmiðjunum.

0,00

20,00

40,00

60,00

80,00

100,00

120,00

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Verð á orkueiningu

olíu verð rafm verð

Takk fyrir

18