Rang 4 - Prim-Ed Publishing LtdAonad 11 Éadaí 1. (a) slipéir (b) fallaing sheomra (c) veist (d) léine oíche (e) fo-éadaí 2. slipéir, codladh, fo-éadaí, ligeann 3. 4. 5. (a)

1 Gaeilge le chéile ~ Freagraí Foilsitheoireacht Prim-Ed ~ www.prim-ed.com

Rang 4

Freagraí Aonad 1 Mé féin

1. (a) fabhra (b) scuab (c) aghaidh (d) ceann (e) gruaig

2.

4.

5. (a) mala (b) gruaig

6. (a) smig (b) ceann (c) aghaidh (d) fabhra

Briathar Aimsir chaite

can chan

seas sheas

íoc d'íoc

fan d'fhan

scuab scuab

aghaidhceann

fabhra

mala éadan

gruaig

smig

3.

(a) Breathnadóireacht an mhúinteora(b) Breathnadóireacht an mhúinteora

s m i g f

í o c r c c a n

u u e b

s e a s a g h a i d h

b i n r m

g n é a d a n

l

a

1. 2.

8.

5. 6.

3.

10.

9.

4.

7.

Gaeilge le chéile ~ Freagraí Foilsitheoireacht Prim-Ed ~ www.prim-ed.com 2

Rang 4

Freagraí Aonad 2 Sa bhaile

1.

3. (a) folcadán (b) tuáille

Can Íoc Seas Fan Scuab

mé Chan mé D'íoc mé Sheas mé D'fhan mé Scuab mé

tú Chan tú D'íoc tú Sheas tú D'fhan tú Scuab tú

sé Chan sé D'íoc sé Sheas sé D'fhan sé Scuab sé

sí Chan sí D'íoc sí Sheas sí D'fhan sí Scuab sí

5. (a) Scuab mé an t-urlár do Mhamaí inné. (b) D’íoc mé an siopadóir as na milseáin a cheannaigh mé. (c) Chan Máiréad amhrán deas ag an gceolchoirm anuraidh.

cithfholcadh

tuáille

folcadán

scáthán

gallúnach

cófra cógas

2.s c á t h á n

e

o

m

c ó f r a c ó g a s

a

c i t h f h o l c a d h

o

l

f o l c a d á n

t u á i l l e

h

a

4.


Rang 4

Freagraí Aonad 3 Slite beatha

1. (a) Is múinteoir mé. (b) Is feirmeoir mé. (c) Isfiaclóirmé. (d) Is fear an phoist mé.

2. (a) fiaclóir (b) múinteoir (c) feirmeoir (d) sroich (e) dochtúir (f) ceird

3.

4.

5. (a) Shéid an ghaoth an crann. (b) Ghoid an gadaí an gluaisteán. (c) Chaith Ciarán an liathróid chuig Máire. (d) Lig Mamaí an madra amach as an teach.

6. (a) feirmeoir (b) ceird


caith chaith

goid ghoid

séid shéid

sroich shroich

lig lig


s

f i a c l ó i r

i

m ú i n t e o i r

e

b

f e i r m e o i r

a

d o c h t ú i r

h

f e a r a n p h o i s t

1.

2.

4.

3.

5.


Rang 4

Freagraí Aonad 4 Bia

1.

Caith Sroich Lig Goid Séid

mé Chaith mé Shroich mé Lig mé Ghoid mé Shéid mé

tú Chaith tú Shroich tú Lig tú Ghoid tú Shéid tú

sé Chaith sé Shroich sé Lig sé Ghoid sé Shéid sé

sí Chaith sí Shroich sí Lig sí Ghoid sí Shéid sí

2. Breathnadóireacht an mhúinteora

3.

4.

(a) bialann(b) sceallóga(c) ordú(d) burgar(e) caife

b u r g a r r e o b

d g h o i d s f b i

s c í g d t u p i a

s c e a l l ó g a g

h a n i a d g h c a

r i o r d ú f f h s

o f m e d r ó n l t

i e l t g d é h á a

c b i a l a n n r f

h í g s h é i d h é

t c h a i t h c g b

5. burgar agus sceallóga

6. (a) caife (b) shéid (c) burgar (d) ordú


Rang 4

Freagraí Aonad 5 Scoil

1. (a) cuardaigh (b) brostaigh (c) maraigh (d) crián

2. (a) scriosán (b) cás pinn (c) triomaigh (d) maraigh

3.

4.

5. (a) Chríochnaigh mé m’obair bhaile go luath aréir. (b) Mharaigh Seán an damhán alla san fholcadán. (c) Thriomaigh Máire na soithí dá máthair inné. (d) Chuardaigh Ciarán don liathróid a bhí caillte. (e) Bhrostaigh mé ar scoil ar maidin.

6. Is rialóir mé. Breathnadóireacht an mhúinteora


críochnaigh chríochnaigh

cuardaigh chuardaigh

triomaigh thriomaigh

maraigh mharaigh

brostaigh bhrostaigh


s c r i o s á n

á

s p

p e b

i a i

c r i á n n o

i n n r

a l ó

l u i

c ó i p l e a b h a r

i i

r d

h

e

1. 2.

3.

4.

5. 6.

7.


Rang 4

Freagraí Aonad 6 Slite beatha

1. (a) rúnaí (b) siúinéir (c) leictreoir (d) siopadóir (e) bainisteoir bainc (f) pluiméir 2.

Críochnaigh Cuardaigh Triomaigh Maraigh Brostaigh

mé Chríochnaigh mé Chuardaigh mé Thriomaigh mé Mharaigh mé Bhrostaigh mé

tú Chríochnaigh tú Chuardaigh tú Thriomaigh tú Mharaigh tú Bhrostaigh tú

sé Chríochnaigh sé Chuardaigh sé Thriomaigh sé Mharaigh sé Bhrostaigh sé

sí Chríochnaigh sí Chuardaigh sí Thriomaigh sí Mharaigh sí Bhrostaigh sí

4. (a) burgar (b) éadan (c) scriosán

5. (a) Is siúinéir mé. (b) Is leictreoir mé. (c) Is siopadóir mé.

a

t

p l u i m é i r l

r s e

b a i n i s t e o i r b a i n c

r ú n a í o c

e p t

a r

d e

ó o

i i

r r

3.


Rang 4

Freagraí Aonad 7 An aimsir

1. (a) toirneach (b) gaofar (c) tintreach (d) cuimhnigh

2. (a) stoirm (b) toirneach

3.

4.

5. (a) stoirm (b) toirneach

6. (a) clocha sneachta (b) stoirm (c) tintreach


cuimhnigh chuimhnigh

deisigh dheisigh

maisigh mhaisigh

ísligh d'ísligh

imir d'imir


d

t i n t r e a c h

g a o f a r

s p l a n c t h i n t r í

h

c l o c h a s n e a c h t a

i

m

s

s t o i r m

t o i r n e a c h


Rang 4

Freagraí Aonad 8 Teilifís

1. (a) callairí (b) seinnteoir dvd (c) aeróg (d) eolaí teilifíse (e) seinnteoir fístéipe

Cuimhnigh Deisigh Maisigh Ísligh Imir

mé Chuimhnigh mé Dheisigh mé Mhaisigh mé D'ísligh mé D'imir mé

tú Chuimhnigh tú Dheisigh tú Mhaisigh tú D'ísligh tú D'imir tú

sé Chuimhnigh sé Dheisigh sé Mhaisigh sé D'ísligh sé D'imir sé

sí Chuimhnigh sí Dheisigh sí Mhaisigh sí D'ísligh sí D'imir sí

5. callairí, mhaisigh, dheisigh

6. (a) mhaisigh (b) crián

7. (a) callairí (b) bealach (c) fuaim (d) dheisigh

2. (a) fuaim (b) bealach (c) dheisigh

3.

4.

s

a e r ó g

i

n

n

e o l a í t e i l i f í s e

e

o

f u a i m

c a l l a i r í

d

v

d


Rang 4

Freagraí Aonad 9 Dul siar

1. (a) Is cóipleabhar mé. (b) Isfiaclóirmé.

2. D’éirigh mé go luath maidin inné. Scuab mé m’fhiacla agus d’ith mé mo bhricfeasta. Bhrostaigh mé go dtí an bus. Shroich mé an scoil ag a naoi a chlog. Thóg mé amach mo chóipleabhar agus thosaigh mé ag obair.

3.

4. (a) Mhaisigh Seán an seomra don chóisir. (b) Bhrostaigh Síle go dtí an scoil mar bhí sí mall. (c) Scuab Ciarán an t-urlár don mhúinteoir.

5. (a) sheas (b) d’fhan (c) chaith (d) lig (e) chuardaigh (f) dheisigh (g) thriomaigh (h) d’imir (i) chuimhnigh (j) d’ísligh

g

a

o

f

é a d a n

f r

s b i

c ó i p l e a b h a r

á a c

t c l

h h ó

á l i

n á a e r ó g

r

1.

2.

3.

5.

6.

7.

4.


Rang 4

Freagraí Aonad 10 An Geimhreadh

1. (a) séasúr (b) scuabann (c) dorcha (d) ag cur (e) Geimhreadh (f) sneachta (g) íocann (h) fuar (i) fanann

2. Breathnadóireacht an mhúinteora fanann, canann, íocann

3.

Can Íoc Seas Fan Scuab

mé Canaim Íocaim Seasaim Fanaim Scuabaim

tú Canann tú Íocann tú Seasann tú Fanann tú Scuabann tú

sé Canann sé Íocann sé Seasann sé Fanann sé Scuabann sé

sí Canann sí Íocann sí Seasann sí Fanann sí Scuabann sí

5. (a) fanann (b) fuar (c) scuabann (d) sioc


4.

s s e a s a n n r a o

d i e s n e a c h t a

s o d o r c h a f í p

é c r m o í o c a n n

a d s h p b n c f g h

s u f a n a n n u t i

ú g e i m h r e a d h

r r a g c u r c r ó t

g c a n a n n e d p o

s é s c u a b a n n m


Rang 4

Freagraí Aonad 11 Éadaí

1. (a) slipéir (b) fallaing sheomra (c) veist (d) léine oíche (e) fo-éadaí

2. slipéir, codladh, fo-éadaí, ligeann

3.

4.

5. (a) Caithim (b) Sroicheann (c) Séideann

6. (a) séideann (b) fallaing sheomra (c) codladh

s l i p é i r

a

f o é a d a í

a

í

c o d l a d h

l é i n e o í c h e

c

f a l l a i n g s h e o m r a

v e i s t

Caith Goid Séid Sroich Lig

mé Caithim Goidim Séidim Sroichim Ligim

tú Caitheann tú Goideann tú Séideann tú Sroicheann tú Ligeann tú

sé Caitheann sé Goideann sé Séideann sé Sroicheann sé Ligeann sé

sí Caitheann sí Goideann sí Séideann sí Sroicheann sí Ligeann sí


Rang 4

Freagraí Aonad 12 Oíche Shamhna

1.

Críochnaigh Maraigh Cuardaigh Brostaigh Triomaigh

mé Críochnaím Maraím Cuardaím Brostaím Triomaím

tú Críochnaíonn tú Maraíonn tú Cuardaíonn tú Brostaíonn tú Triomaíonn tú

sé Críochnaíonn sé Maraíonn sé Cuardaíonn sé Brostaíonn sé Triomaíonn sé

sí Críochnaíonn sí Maraíonn sí Cuardaíonn sí Brostaíonn sí Triomaíonn sí

6. (a) Ceannaíonn Mamaí an bia ar an Satharn. (b) Ullmhaím an dinnéar gach tráthnóna. (c) Rothaíonn sí go dtí an siopa.

2. (a) cailleach (b) cuardaíonn (c) taibhse (d) cnónna (e) gléasta (f) críochnaíonn (g) ag bailiú

3.

4. (a) ceannaíonn (b) ullmhaíonn (c) gortaíonn (d) rothaíonn (e) tosaíonn (f) gortaíonn

(a) cailleach •

(b) bairínbreac•

(c) taibhse •

(d) cnónna •

o

í

c

t i n e c h n á m h

c a i l l e a c h

g l é a s t a

h

a g b a i l i ú

m

t a i b h s e

b a i r í n b r e a c

c n ó n n a

5.

1.

2.

4.

5.

6.

7.

3.


Rang 4

Freagraí Aonad 13 An Geimhreadh

1. (a) fear sneachta (b) ag sciáil (c) leac oighir (d) ag sleamhnú

2. (a) ag sciáil (b) ag cur seaca (c) fear sneachta (d) ag sleamhnú

3.

4.

5. (a) Maisím an teach ag an Nollaig. (b) Imríonn Seán peil ag am lóin. (c) Deisíonn Ciarán an rothar nuair atá sé briste.

6. Breathnadóireacht an mhúinteora cuimhním, imir, deisigh, íslíonn

f e a r s n e a c h t a

b í r á t o h l á m n s

r l i a t h r ó i d í s

a g s c i á i l g s t n

t d g o u n s e g d o e

b í a e s r t u l m o a

á a g c u r s e a c a c

n l p s e l p h o e l h

f e d n s h e d b b s t

a g s l e a m h n ú h a

l e a c o i g h i r t f


mé Cuimhním Deisím Maisím Íslím Imrím

tú Cuimhníonn tú Deisíonn tú Maisíonn tú Íslíonn tú Imríonn tú

sé Cuimhníonn sé Deisíonn sé Maisíonn sé Íslíonn sé Imríonn sé

sí Cuimhníonn sí Deisíonn sí Maisíonn sí Íslíonn sí Imríonn sí


Rang 4

Freagraí Aonad 14 Caitheamh aimsire

1. (a) Is foireann mé. (b) Is leath ama mé. (c) Is liathróid mé. (d) Is peil Ghaelach mé.

2. (a) liathróid (b) imreoirí (c) marcáil (d) leath ama (e) agaibh (f) acu (g) scór (h) foireann

3.f m

o a

p i m r e o i r í

e r c

i e á

l e a t h a m a i

g n l

h n

a

e

l i a t h r ó i d

a

s c ó r

h

4. (a) agam (b) agat (c) aige (d) aici (e) againn (f) agaibh (g) acu

5. (a) Tá an liathróid acu. (b) “An bhfuil airgead agaibh?” arsa Mamaí. (c) “Tá ár ngruaig scuabtha againn,” arsa na cailíní.



Rang 4

Freagraí Aonad 15 Siopadóireacht

1. (a) oifiganphoist (b) búistéir (c) poitigéir (d) siopa troscáin (e) nuachtánaí (f) ollmhargadh

2.

3. (a) orm (b) ort (c) air (d) uirthi (e) orainn (f) oraibh (g) orthu

4. (a) orthu (b) orainn (c) orm (d) uirthi

5. (a) poitigéir (b) oraibh

n á t o m b s i o p a

u h l m n ú o p a o t

a p o i t i g é i r r

c b r c d s e f g t o

h h a l l t m n o h s

t p i r s é t u a u c

á l b g f i e d b c á

n l h h o r a i n n i

a s f g h p o c c m n

í ó p t e f í d d l b

o l l m h a r g a d h


Rang 4

Freagraí Aonad 16 Mé féin

1. croim • • ainn scor • • eann gual • • nach muin • • éal cloig • • eál

2.

gualainn

giall

cloigeann

muineál

3.s

g i a l l c

u f o

c a é r

r c l o i g e a n n

o a s a

i i ó c

m u i n e á l g h

é n

a

l

4. (a) liom (b) leat (c) leis (d) léi (e) linn (f) libh (g) leo

5. (a) ceann (b) croiméal (c) féasóg

6. (a) linn (b) leo (c) libh

1.

2.

3.

5.

4.

6.


Rang 4

Freagraí Aonad 17 An Nollaig

1.

3. (a) dom (b) duit (c) dó (d) di (e) dúinn (f) daoibh (g) dóibh

4. (a) dóibh (b) dúinn (c) daoibh agam

5. (a) Íosaf (b) Muire (c) Leanbh Íosa

2.

stábla

Leanbh Íosa

Muire

réalt

Íosaf

mainséar

L e a n b h Í o s a

Í o s a f

r é a l t

s t á b l a

m a i n s é a r

M u i r e

g

1.

2.

3.

4.

5.

6.


Rang 4


1. (a) cailleach (b) réalt (c) nuachtánaí

2.

3. (a) Fanaim (b) Sroicheann (c) Deisíonn

4. (a) seasann (b) fanann (c) caitheann (d) ligeann (e) cuardaíonn (f) deisíonn (g) triomaíonn (h) imríonn

5. Nuacht Scor Fan Caill Brost Sroich Ré

nach ann ánaí aíonn each alt eann

s

c

o

r

f n

r c o n a

é a i u c

a n g e i m h r e a d h

l l e c

t l a h

e n t

f o é a d a í n á

c n

h a

í


Rang 4

Freagraí Aonad 19 Sa bhaile

1. (a) buncleapacha (b) dallóga (c) vardrús (d) leaba (e) páipéar balla (f) lampa

2.

3.

(a) Breathnadóireacht an mhúinteora (b) Breathnadóireacht an mhúinteora


5. (a) scuabfaidh (b) gallúnach (c) lampa (d) folcadán

Briathar Aimsir fháistineach

can canfaidh

seas seasfaidh

íoc íocfaidh

fan fanfaidh

scuab scuabfaidh

s

b u n c l e a p a c h a

o

l a m p a

r

l e a b a

c

o

v a r d r ú s

d a l l ó g a

a

c u i r t í n í

p á i p é a r b a l l a

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.


Rang 4

Freagraí Aonad 20 Tinneas




5. (a) scuabfaidh (b) gallúnach (c) lampa (d) folcadán

Caith Goid Séid Sroich Lig

mé Caithfidhmé Goidfidhmé Séidfidhmé Sroichfidhmé Ligfidhmé

tú Caithfidhtú Goidfidhtú Séidfidhtú Sroichfidhtú Ligfidhtú

sé Caithfidhsé Goidfidhsé Séidfidhsé Sroichfidhsé Ligfidhsé

sí Caithfidhsí Goidfidhsí Séidfidhsí Sroichfidhsí Ligfidhsí

5. (a) tinn (b)pian (c)fliú

6. (a) dallóg (b) cuirtíní (c) ligfidh (d) tinneas cinn

7. (a) tinneas cinn (b) scornach tinn

2.

4.

déid • • fidh

slagh • • eadh

caith • • dán

fl • • an

séid • • iú

pi • • fidh

3. e f l s é i d f i d h t

c s r o i c h f i d h i

a t s l á l r e s a b n

i i e i r b a d p í s n

t n é g s a ó é t m l e

h n í f ó f l i ú b a a

f g o i d f i d h c g s

i a d d á d n e g m h c

d l o h p r e a s d d i

h ú p i a n í d c b á n

s c o r n a c h t i n n


Rang 4

Freagraí Aonad 21 Bia

1. (a) piorra (b) oráiste (c) pluma (d) líomóid (e) banana

2. críochnóidh, cuardóidh, brostóidh, triomóidh

3.

4.

5. (a) Críochnóidh (b) Triomóidh (c) Cuardóidh

6. (a) ordú (b) biachlár (c) úll

t

l í o m ó i d

r

o r á i s t e

h

p i o r r a

ú l l í

u

m

b a n a n a

Críochnaigh Maraigh Cuardaigh Brostaigh Triomaigh

mé Críochnóidh mé Maróidh mé Cuardóidh mé Brostóidh mé Triomóidh mé

tú Críochnóidh tú Maróidh tú Cuardóidh tú Brostóidh tú Triomóidh tú

sé Críochnóidh sé Maróidh sé Cuardóidh sé Brostóidh sé Triomóidh sé

sí Críochnóidh sí Maróidh sí Cuardóidh sí Brostóidh sí Triomóidh sí

1.

2.

3.

4.

5.

6.


Rang 4

Freagraí Aonad 22 Tinneas

1. (a) altra (b) x-ghathú (c) otharcharr (d) dochtúir (e) instealladh

2. (a) tinneas cinn (b) ospidéal (c) ísleoidh

3.


mé Cuimhneoidh mé Deiseoidh mé Maiseoidh mé Ísleoidh mé Imreoidh mé

tú Cuimhneoidh tú Deiseoidh tú Maiseoidh tú Ísleoidh tú Imreoidh tú

sé Cuimhneoidh sé Deiseoidh sé Maiseoidh sé Ísleoidh sé Imreoidh sé

sí Cuimhneoidh sí Deiseoidh sí Maiseoidh sí Ísleoidh sí Imreoidh sí

5. (a) Bhí déideadh orm. (b) Thuganfiaclóirinstealladhdom. (c) Bhí an phian níos fearr ansin.

4.

b u i d é a l i

o e n

c i s

h x g h a t h ú

t h e

ú i a

i s l

r a l t r a

a

d

o t h a r c h a r r

1. 2. 3.

5.

4.

6.

7.


Rang 4

Freagraí Aonad 23 Scoil

1. leith • • rar

ceath • • óir

bior • • ear

cúig • • reas

2. (a) Seomra na gcótaí (b) Páirc imeartha (c) Seomra ranga

3. (a) leithreas (b) triúr (c) ceathrar (d) pasáiste

4.

5. (a) duine amháin (b) beirt (c) triúr (d) ceathrar (e) cúigear

6. (a) cúigear (b) fear amháin

d a h b c o d e b f p p

u p a s á i s t e l á á

i g l h i f l m i e m i

n t l n o i p s r i n r

e r a t u g a b t t o c

a i s c d e f g l h t i

m ú e c ú i g e a r m m

h r o l m n o p r e e e

á s m t u a b c d a g a

i m r l i h g f e s h r

n n a n a g c ó t a í t

s c e a t h r a r o h h

l t o i r v n a n g h a


Rang 4

Freagraí Aonad 24 An tEarrach

1. (a) bláthanna (b) seisear (c) ag bláthú (d) an tEarrach (e) planda (f) naonúr (g) uan (h) geal (i) seachtar

2. Daite: Feabhra Márta Aibreán

3.

4. (a) seisear (b) seachtar (c) ochtar (d) naonúr (e) deichniúr

5. (a) Tá seisear i mo chlann. (b) Tá deichniúr ag obair sa siopa.

6. uan Breathnadóireacht an mhúinteora

u a n

p l a n d a

a g b l á t h ú

e

g e a l

r

r

a g f á s

c

b l á t h a n n a


Rang 4

Freagraí Aonad 25 Teilifís


2. (a) níos luaithe (b) sobaldráma (c) aeróg (d) callairí (e) mall (f) cúrsaí reatha (g) cén uair (h) luath (i) níos moille

3.

4. (a) luath (b) níos moille (c) mall (d) níos luaithe

5. (a) luaithe (b) moille

6. (a) fuaim (b) luath (c) sobaldráma

c

c l á r c a i n t e

c l á r f á i s n é i s e

r

c ú r s a í r e a t h a

ó

c

s o b a l d r á m a

c l á r f i a d h ú l r a

r

e

c l á r r é a l t a c h t a

c

l u a t h

t

a


Rang 4

Freagraí Aonad 26 An tEarrach

1. níos • • báistí

agcur • • glanadh

ag • • teo

níos • • fás

ag • • faide

níos • • fuaire

2. nóinín Breathnadóireacht an mhúinteora

3.

4. (a) te (b) níos fuaire (c) fuar (d) níos teo

5. (a) teo (b) fuaire


b a d r o p t g e c

f g a r f é a r d a

h c g g c e p o í r

s u g n ó i n í n r

e r l g f u a r t i

ú b a r t p u g e n

i á n t e r s l o í

t i a c n m t a c o

m s d a g f á s h s

d t h s a r t í t t

n í o s f u a i r e

n í o s f a i d e o


Rang 4


1. (a) bláth (b) cuirtíní (c) oráiste Breathnadóireacht an mhúinteora

2.

3. (a) Imreoimid (b) Caithfidh (c) Triomóidh

4. (a) seasfaidh (b) fanfaidh (c) caithfidh (d)ligfidh (e) cuardóidh (f) deiseoidh (g) triomóidh (h) imreoidh (i) cuimhneoidh (j) ísleoidh (k) íocfaidh (l)sroichfidh (m) maróidh (n) scuabfaidh

p

s l a g h d á n b

i l

r á

o c l á r c a i n t e

r i h

á m

i e

i n s t e a l l a d h

t r

e c u i r t í n í

h

a


Rang 4

Freagraí Aonad 28 Crainn & bláthanna

1. (a) duilleog (b)planda (c)crann (d)fiaile (e)géag (f)síol

2.


4. Gorm: cuir dún ceannaigh Dearg: abair clois ith faigh

5. (a) Dúirt Seán go raibh sé ag dul go dtí an siopa. (b) Rinne mé m’obair bhaile inné. (c) Chuala mé an scéal ar an raidió.

d é i p d d é a n f i

s p l a n d a s h g ó

h c m í r f a i g h a

s o c l o i s i s c b

h a b f g é ú o p l a

t á g h f s s ó t g i

c b n m i b í l r é r

r ó s s a a o t r a p

a d d u i l l e o g ú

n s n b l r g f d r i

n f b c e á g b e i r


abair dúirt

beir rug

clois chuala

déan rinne

faigh fuair

3.


Rang 4

Freagraí Aonad 29 Éadaí

1. (a) cuaráin (b) brístí gearra (c) spéaclaí gréine (d) culaith fhliuch (e) culaith shnámha (f) hata gréine (g) t-léine

2. (a) Cuaráin. Breathnadóireacht an mhúinteora (b) Hata gréine. Breathnadóireacht an mhúinteora (c) Spéaclaí gréine. Breathnadóireacht an mhúinteora (d) Culaith fhliuch/shnámha. Breathnadóireacht an mhúinteora

3.

4. (a) Chuala (b) Fuair (c) Rug

5. (a) fallaing sheomra (b) spéaclaí gréine (c) slipéir (d) cuaráin

Abair Beir Clois Déan Faigh

mé Dúirt mé Rug mé Chuala mé Rinne mé Fuair mé

tú Dúirt tú Rug tú Chuala tú Rinne tú Fuair tú

sé Dúirt sé Rug sé Chuala sé Rinne sé Fuair sé

sí Dúirt sí Rug sí Chuala sí Rinne sí Fuair sí


Rang 4

Freagraí Aonad 30 Crainn & bláthanna

1. (a) beith (b) saileach (c) fuinseog (d) lus an chromchinn (e) dair (f) cloigín gorm (g) cam an ime

2.

3.

l

f u i n s e o g

s

c a m a n i m e

n

c l o i g í n g o r m

b e i t h

r

o

m

s a i l e a c h

h

d a i r

n

n


4. Daite: fuinseog saileach cloigín gorm rós dair cam an ime

5. (a) bláth (b) saileach (c) cloigín gorm (d) duilleog (e) déanann (f) beir

1.

2.

3.

4.

5.

6.

Briathar Aimsir láithreach

abair deir

beir beireann

clois cloiseann

déan déanann

faigh faigheann


Rang 4

Freagraí Aonad 31 Aimsir

4.

5. (a) Chonaic (b) bhí / chuaigh (c) Chuaigh

Feic Ith Tabhair Tar Téigh

mé Chonaic mé D'ith mé Thug mé Tháinig mé Chuaigh mé

tú Chonaic tú D'ith tú Thug tú Tháinig tú Chuaigh tú

sé Chonaic sé D'ith sé Thug sé Tháinig sé Chuaigh sé

sí Chonaic sí D'ith sí Thug sí Tháinig sí Chuaigh sí

1. cneas • • igh

tabh • • bhránta

té • • air

do • • allach

scam • • ta

2.

Réamhaisnéis an lae

Lá breá samhraidh atá ann inniu. Beidh tréimhsí gréine ann ar maidin ach

ansin beidh sé scamallach agus dobhránta. Beidh sé geal amárach agus

cneasta. Beidh an ghrian ag soilsiú an lá ar fad!

a

i

m

s

i

d a r

c n e a s t a o g b

c b s h

a h o r

t r é i m h s í g r é i n e

a á l á

l n s

l t i

g e a l a ú

c

h

3.


Rang 4

Freagraí Aonad 32 Laethanta saoire


4.

2. (a) thar • • leán

(b) eit • • taistil

(c) mála • • saoire

(d) laethanta• • lear

l

a

a n t a e r f o r t

t

h

a

e i t l e á n

t

m á l a t a i s t i l

p a s

a g p a c á i l

o

i

t h a r l e a r

e

3.


feic chonaic

ith d'ith

tabhair thug

tar tháinig

téigh chuaigh


5. Daite: chonaic d’ith dúirt chuaigh thug

6. (a) chonaic (b) ag pacáil


Rang 4

Freagraí Aonad 33 Siopadóireacht

1. (a) ag íoc (b) custaiméir (c) ag roghnú (d) tagann, tugann (e) feiceann (f) itheann

4.

5. (a) Ithim (b) Téann (c) Tagann

Feic Ith Tabhair Tar Téigh

mé Feicim Ithim Tugaim Tagaim Téim

tú Feiceann tú Itheann tú Tugann tú Tagann tú Téann tú

sé Feiceann sé Itheann sé Tugann sé Tagann sé Téann sé

sí Feiceann sí Itheann sí Tugann sí Tagann sí Téann sí

2. (a) agin • • ach

(b) agrogh • • ol

(c) agceann • • nú

(d) agdí • • dóireacht

(e) agsiopa • • íor

3. a

g

s

i

a g r o g h n ú

p

a g c e a n n a c h

a g d í o l

ó

a g i n í o r

r

e

c u s t a i m é i r

a g í o c

h

t


Rang 4

Freagraí Aonad 34 Laethanta saoire

1. (a) an fharraige (b) ag snámh (c) spád (d) caisleán gainimh (e) an trá (f) buicéad (g) gaineamh 2.

g

a

c a i s l e á n

n

i b

m u

a n f h a r r a i g e

g c s

s é p

g a i n e a m h a n t r á

á d d

m

h

3. 8 = ocht 11 = aon déag 1 = aon 9 = naoi 10 = deich 7 = seacht 6 = sé 15 = cúig déag 13 = trí déag 14 = ceathair déag 12 = dó dhéag 2 = dó

4. Lá breá samhraidh a bhí ann. Bhí sé an-te, níos teo ná an lá roimhe. Dúirt Mamaí go raibh

sí ag dul go dtí an trá. Dúirt mise go raibh mé ag dul freisin. Chuireamar buicéad agus

spád sa charr. Thiomáin Mamaí go dtí an trá. Bhí a lán daoine ar an trá ach ní raibh ach

beirt san uisce. D’imríomar sa ghaineamh agus thógamar caisleán gainimh. Bhí an-spórt againn.

1.

2.

3.

5.

7.

4.

6.


Rang 4

Freagraí Aonad 35 Caitheamh aimsire

1. (a) leadóg (b) iascaireacht (c) marcaíocht (d) cispheil (e) dreapadóireacht (f) iománaíocht

2. i

o i l

m a é

m l á s i

a e n c c t

d r e a p a d ó i r e a c h t

c d í s i e

a ó o p r o

í g c h e i

o h e a r

c t i c e

h l h a

t t c

h

t

3. 18=ochtdéag 20=fiche 10=deich 15=cúigdéag 16 = sé déag 13 = trí déag 12 = dó dhéag 14 = ceathair déag 11 = aon déag 19 = naoi déag 17 = seacht déag

4. (a) iascaireacht (b) iománaíocht (c) dreapadóireacht


Rang 4


1. (a) níos teo (b) mall (c) níos luaithe (d) fuar (e) bláth (f) geal

2. (a) seachtar (b) triúr (c) duine amháin (d) ochtar (e) cúigear (f) deichniúr (g) seisear (h) beirt

3. ‘ag’ ‘ar’ agam orm agat ort aige air aici uirthi againn orainn agaibh oraibh acu orthu

4. (a) orthu (b) againn (c) oraibh (d) aici

Briathra Aimsir chaite Aimsir láithreach Aimsir fháistineach

déan Rinne Déanann Déanfaidh

abair Dúirt Deir Déarfaidh

feic Chonaic Feiceann Feicfidh

dún Dhún Dúnann Dúnfaidh

caith Chaith Caitheann Caithfidh

brostaigh Bhrostaigh Brostaíonn Brostóidh

deisigh Dheisigh Deisíonn Deiseoidh

Documents

Rang 4 - Prim-Ed Publishing LtdAonad 11 Éadaí 1. (a) slipéir (b) fallaing sheomra (c) veist (d) léine oíche (e) fo-éadaí 2. slipéir, codladh, fo-éadaí, ligeann 3. 4. 5. (a)