MINISTERSTWO SPRAW ZAGRANICZNYCH

DEPARTAMENT KONSULARNY

RAPORT POLSKIEJ SŁUŻBY

DYPLOMATYCZNO-KONSULARNEJ

ZA 2015 ROK

Warszawa, kwiecień 2016 r.

2 / 30

SPIS TREŚCI

I. SŁUŻBA DYPLOMATYCZNO-KONSULARNA W 2015 ROKU ............................................... 3

II. ORGANIZACJA SŁUŻBY DYPLOMATYCZNO-KONSULARNEJ ............................................. 5

A. Prawne podstawy działania służby konsularnej ............................................................. 5

B. Zmiany w sieci urzędów konsularnych ........................................................................... 5

C. Rozwiązania informatyczne w służbie konsularnej ........................................................ 6

D. Konsulaty honorowe ...................................................................................................... 6

III. SŁUŻBA DYPLOMATYCZNO-KONSULARNA W OTOCZENIU MIĘDZYNARODOWYM ......... 8

A. Dyplomacja konsularna .................................................................................................. 8

B. Współpraca konsularna w ramach Unii Europejskiej ..................................................... 9

IV. SŁUŻBA DYPLOMATYCZNO-KONSULARNA W MEDIACH .............................................. 12

V. DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE WSPÓŁPRACY Z POLONIĄ I POLAKAMI ZA GRANICĄ ........... 13

A. Wspieranie Polonii i Polaków za granicą – konkurs dotacyjny..................................... 13

B. Wspieranie Polonii i Polaków za granicą – aktywność placówek ................................. 14

IV. SPRAWY KONSULARNE – NAJWAŻNIEJSZE ZJAWISKA ................................................. 16

A. Pomoc konsularna ........................................................................................................ 16

Polacy na rynkach pracy państw Unii Europejskiej w 2015 r. ................................... 17

Sprawy małoletnich ................................................................................................... 18

Przeciwdziałanie handlowi ludźmi ............................................................................. 19

Sytuacje nadzwyczajne .............................................................................................. 19

Współpraca z instytucjami polskimi i zagranicznymi ................................................ 21

B. Sprawy obywateli polskich ........................................................................................... 22

Wydawanie paszportów ............................................................................................ 22

Problematyka obywatelstwa polskiego ..................................................................... 22

Sprawy z zakresu stanu cywilnego, czynności notarialne ......................................... 23

Wybory Prezydenta RP, wybory parlamentarne oraz referendum ........................... 23

D. Karta Polaka .................................................................................................................. 24

E. Ruch osobowy ............................................................................................................... 25

Polityka wizowa ......................................................................................................... 25

Statystyki wizowe ...................................................................................................... 26

Reprezentacje wizowe ............................................................................................... 27

Mały ruch graniczny ................................................................................................... 28

Trendy i zjawiska w ruchu osobowym ....................................................................... 29

VI. CELE I WYZWANIA W 2016 ROKU ............................................................................... 30

3 / 30

I. SŁUŻBA DYPLOMATYCZNO-KONSULARNA W 2015 ROKU

Celem Ministerstwa Spraw Zagranicznych jest dbanie o to, aby służba dyplomatyczno-

konsularna sprawnie i rzetelnie wypełniała zadania dotyczące pomocy konsularnej, spraw

paszportowych, obywatelskich, prawnych i związanych z przepływem osób. Konsulowie

wykonują również zadania wynikające z głównych kierunków polskiej polityki zagranicznej.

W związku z tym, że obywatele polscy podróżują i osiedlają się w innych krajach na

ogromną skalę, polska służba dyplomatyczno-konsularna nabiera szczególnego praktycznego

znaczenia dla milionów Polaków. Według ostatnich danych GUS poza granicami Polski

przebywało czasowo 2 mln 320 tys. Polaków.

Na koniec 2015 r. zadania konsularne na całym świecie były realizowane przez

122 konsulów RP. Działalność konsularna jest prowadzona w 33 konsulatach generalnych,

1 konsulacie, 2 agencjach konsularnych oraz w 30 wydziałach konsularnych, 41 referatach ds.

konsularnych i na 15 samodzielnych stanowiskach ds. konsularnych w ambasadach. Wspiera

ich 205 konsulów honorowych.

W 2015 r. konsulowie wykonali 2 109 335 rejestrowanych czynności konsularnych,

ponadto podjęli tysiące interwencji na rzecz naszych obywateli, w tym wizyty w szpitalach,

zakładach karnych, domach opieki etc.

Rejestrowane czynności konsularne w latach 2010–2015

Głównym wyzwaniem w 2015 r. był przepływ osób związany z wyjazdami

turystycznymi Polaków za granicę i procesami migracyjnymi oraz sytuacje nadzwyczajne

(zamachy terrorystyczne, klęski żywiołowe i kryzysy polityczne), a także potrzeby ponad

milionowej rzeszy Polaków na Wschodzie. Dostosowano i wdrożono nowe procedury

wynikające z prawa UE oraz rozwoju systemów informatycznych.

Szczególnym zadaniem polskich służb dyplomatyczno-konsularnych w 2015 r. była

ewakuacja osób polskiego pochodzenia z regionu Donbasu. Podjęta przez MSZ akcja

0

500000

1000000

1500000

2000000

2500000

2010 2011 2012 2013 2014 2015

1 414 671

1 773 528

2 059 451 2 113 333 2 003 112 2 109 335

4 / 30

pozwoliła sprowadzić do Polski prawie 180 osób polskiego pochodzenia. W dalszej kolejności

sprowadzono 149 osób z Mariupola i okolic. Sprawne przeprowadzenie tych działań

potwierdziło skuteczność polskiej służby dyplomatyczno-konsularnej.

Suma pobranych opłat konsularnych przyniosła w 2015 r. budżetowi państwa kwotę

w wysokości 221 954 818,91 zł. Audyt w MSZ przeprowadzony w 2015 r. przez Polskie

Centrum Badań i Certyfikacji potwierdził, że działania w zakresie spraw konsularnych i

polonijnych spełniają normy zarządzania jakością według normy ISO 9001.

5 / 30

II. ORGANIZACJA SŁUŻBY DYPLOMATYCZNO-KONSULARNEJ

A. Prawne podstawy działania służby konsularnej

Szczególne znaczenie z punktu widzenia służby dyplomatyczno-konsularnej miało

uchwalenie nowej ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. Prawo konsularne, która weszła w życie

z dniem 1 listopada 2015 r. Reguluje ona w sposób kompleksowy zagadnienia dotyczące

funkcjonowania polskiej służby konsularnej, której podstawy działania były do tej pory

rozproszone w różnych aktach prawnych.

Ustawa wprowadziła tryb postępowania przed konsulem. Jako założenie dla rozwiązań

ustawowych przyjęto, iż przepisy te powinny być zrozumiałe dla interesanta, a jednocześnie

stanowić nieskomplikowaną i przejrzystą podstawę prawną umożliwiającą sprawne działanie

konsulów.

Ustawę uzupełniają cztery akty wykonawcze: rozporządzenia Ministra Spraw

Zagranicznych z dnia 18 grudnia 2015 r. w sprawie opłat konsularnych, z dnia 22 grudnia

2015 r. w sprawie obniżonych opłat konsularnych, z dnia 18 grudnia 2015 r. w sprawie

pomocy finansowej udzielanej przez konsula Rzeczypospolitej Polskiej oraz z dnia 16 grudnia

2015 r. w sprawie egzaminu konsularnego.

B. Zmiany w sieci urzędów konsularnych

W latach 2008–2014 zlikwidowano 11 konsulatów generalnych oraz 13 ambasad,

w których zadania konsularne były realizowane przez wydziały konsularne, referaty

konsularne lub samodzielne stanowiska ds. konsularnych. Skutki zmian najdotkliwiej

odczuwają urzędy konsularne w Afryce, gdzie zapewnienie właściwych standardów

wykonywania zadań konsularnych jest wyjątkowo trudne. Zdarza się, że okręgi konsularne

obejmują terytoria nawet 10 państw, jak w przypadku Ambasady RP w Nigerii.

Chcąc zapewnić dostępność do usług konsularnych w miejscach, w których zamknięto

konsulaty lub do których dojazd jest znacznie utrudniony, nasi dyplomaci odbyli na całym

świecie 546 dyżurów konsularnych.

Zgodnie z decyzją Ministra Spraw Zagranicznych w 2015 r. został uruchomiony

Konsulat Generalny RP w Chengdu, który pełną działalność rozpocznie 1 maja 2016 r. Do

tego czasu sprawy konsularne prowadzone są przez Konsula RP w Pekinie. Decyzja w tej

sprawie podyktowana była głównie względami gospodarczymi. Wykorzystanie szans, jakie

daje współpraca z tym regionem, będzie stanowiło trzon działalności Konsula RP.

W roku 2015 zmieniono ponadto rangę Konsulatu Generalnego w Montrealu. Zgodnie

z decyzją Ministra Spraw Zagranicznych, z dniem 1 stycznia 2015r został on przekształcony

w Konsulat RP, którego działalność skupia się wyłącznie na promocji naukowej, technicznej,

gospodarczej i ekonomicznej.

6 / 30

C. Rozwiązania informatyczne w służbie konsularnej

Obsługa systemów konsularnych wymaga stałej modernizacji, przede wszystkim

w zakresie funkcjonalności i podnoszenia standardów bezpieczeństwa. W 2015 r.

zaobserwowano w Indiach, na Białorusi i Ukrainie działania hakerów ingerujące w system

umawiania wizyt E-Konsulat. W odpowiedzi MSZ zastosowało rozwiązania mające na celu

zapobieganie takim ewentualnościom.

Aby zachęcić podróżujących do korzystania z systemu „Odyseusz”, wprowadzono

zmiany, które mają uprosić rejestrację i umożliwić szybkie dodarcie do podróżujących

z informacją o zagrożeniach w regionie.

W 2015 r. we wszystkich urzędach konsularnych został zakończony proces wdrażania

systemu VIS (Visa Information System), dającego możliwość pobierania odcisków linii

papilarnych przy przyjmowaniu wniosków wizowych. Konieczność uruchomienia VIS

wynikała z decyzji wykonawczej Komisji Europejskiej.

Aby utrzymać dotychczasową efektywność, mimo wprowadzenia dodatkowych

czynności w procesie wizowym, po raz pierwszy na tak dużą skalę zastosowano na Ukrainie

i w Rosji usługę outsourcingową. Wnioski wizowe można zatem składać zarówno

w Konsulacie, jak i w centrach prowadzonych przez firmy zewnętrzne, które często znajdują

się w miejscu zamieszkania aplikującego lub bliższej odległości od niego. Wniosek wizowy

jest następnie przekazywany do rozpatrzenia przez konsula w formie elektronicznej. W 2015

r. została podpisana również umowa na świadczenie usług outsourcingowych na Białorusi.

System informatyczny e-Wybory, wykorzystywany w 2015 r. aż trzykrotnie, przeszedł

prawdziwy test skuteczności. Stworzony w celu sprawnej obsługi wyborców oraz ułatwienia

pracy konsulom, zyskał bardzo dobre opinie użytkowników.

D. Konsulaty honorowe

Ustawa z dnia 25 czerwca 2015 r. Prawo konsularne, która weszła w życie z dniem

1 listopada 2015 r., wprowadziła nowe rozwiązanie w polskim prawie konsularnym

w zakresie instytucji konsula honorowego, nawiązujące do tradycji dwudziestolecia

międzywojennego. Od tego momentu, w wyjątkowych sytuacjach, za zgodą Ministra Spraw

Zagranicznych oraz Sprawiedliwości, konsulowi honorowemu RP będzie można powierzyć

wykonywanie niektórych czynności notarialnych.

Polska służba dyplomatyczno-konsularna na koniec 2015 r. była reprezentowana przez

205 konsulów honorowych, którzy cieszą się dużym autorytetem w państwie urzędowania

i dają rękojmię wykonywania działań zgodnie z interesami Rzeczypospolitej Polskiej.

Konsulowie honorowi uzupełniają w swoim działaniu codzienną pracę Konsula RP. Zdarza się,

że są osobą pierwszego kontaktu dla tych, którzy wymagają natychmiastowej pomocy,

a oddaleni od urzędu konsularnego muszą oczekiwać na interwencję Konsula RP.

Przykładem wsparcia polskiej służby konsularnej była aktywność konsula honorowego

w Katmandu. W czasie trwającej ponad dwa tygodnie akcji ratunkowej, po silnym trzęsieniu

7 / 30

ziemi mającym miejsce na przełomie kwietnia i maja 2015 r., konsul honorowy wspierał

Konsula RP w New Delhi, udzielając na miejscu pomocy ponad 300 obywatelom polskim

i koordynując ewakuację obywateli RP.

Rozszerzając obecność konsulów honorowych w 2015 r., utworzono konsulaty RP

w Montpellier, Punta Arenas, Kobe, w Georgetown, Bridgetown oraz w Andorze. Obsadzono

również wakat w konsulacie RP w Viña del Mar, w Chile. Największa liczba konsulów

honorowych, bo aż trzynastu, reprezentuje Polskę w Meksyku.

Działalność konsulów honorowych służy interesom Polski i jej obywatelom. Jest to już

stały element polskiej służby konsularnej. Ministerstwo Spraw Zagranicznych traktuje tę

instytucję perspektywicznie i będzie kontynuował rozszerzenie sieci urzędów konsularnych

kierowanych przez konsulów honorowych.

8 / 30

III. SŁUŻBA DYPLOMATYCZNO-KONSULARNA W OTOCZENIU

MIĘDZYNARODOWYM

A. Dyplomacja konsularna

W 2015 roku polskie urzędy konsularne z powodzeniem realizowały zadania związane

z polską polityką zagraniczną – w dziedzinie czysto politycznej, jak również w zakresie

dyplomacji publicznej, ekonomicznej i kulturalnej. Konsulowie podejmowali inicjatywy

prezentujące cele polskiej polityki zagranicznej, wykorzystując kontakty w regionalnych

środkach masowego przekazu, występując na konferencjach i seminariach poświęconych

problematyce międzynarodowej i współpracy dwustronnej, a także inicjując wydarzenia

w ramach forum wymiany opinii, doświadczeń i informacji.

W tym kontekście na uwagę zasługują inicjatywy Konsulatów Generalnych RP

w Kaliningradzie oraz w Hamburgu (konferencje w ramach rocznej prezydencji Polski

w Radzie Państw Morza Bałtyckiego o znaczeniu strategicznym regionu) oraz placówek na

Ukrainie, które aktywnie wspierały rozwój kontaktów między samorządami lokalnymi Polski

i Ukrainy.

Konsulaty działały również na rzecz istotnych interesów gospodarczych Polski.

Konsulowie wspierali prezentacje polskich przedsiębiorstw podczas najważniejszych targów

na świecie (m.in Konsulat Generalny RP w Kantonie podczas International Food; Konsulat

Generalny RP w Szanghaju w ramach targów spożywczych SIA; Konsulat Generalny RP

w Mumbaju podczas targów żywnościowych Annapoorna World of Food; Konsulat Generalny

w Vancouver podczas Global Petroleum Show). Ponadto urzędy konsularne

współorganizowały spotkania oraz konferencje o możliwościach inwestycyjnych i wymianie

handlowej z Polską (m.in. Pole Position – Investing in Polish Regions, Polsko-Szkockie Forum

Biznesowe, zorganizowane przez Konsulat Generalny RP w Edynburgu; XXI Dni Biznesu,

połączone z konferencją gospodarczą pt. „Gospodarcza i handlowa współpraca Czech, Polski

oraz Słowacji”, współorganizowane przez Konsulat Generalny RP w Ostrawie). Z inicjatywy

Konsulatu Generalnego RP w Stambule po raz pierwszy w tym mieście przeprowadzono

spotkania przedstawicieli rynków kapitałowych Polski i Turcji. Był to ważny element promocji

polskich osiągnięć gospodarczych i intensyfikacji dwustronnych relacji.

W 2015 roku nastąpił znaczny rozwój współpracy gospodarczej między Polską a stanem

Nevada. W ramach sierpniowej misji gospodarczej jej gubernatora do Polski podpisano

porozumienie o współpracy z regionem lubelskim, a już w listopadzie Konsulat

współorganizował rewizytę w Nevadzie, podczas której otwarto w Reno biuro wspierające

rozwój polskich startupów. Z kolei Konsulat Generalny RP w Nowym Jorku w ramach polskiej

części (tamtejszego) Tygodnia Mody zaprezentował film reklamujący czołowych polskich

projektantów. Spot wyświetlony w jednym z najpopularniejszych miejsc w Nowym Jorku – na

Times Square, obejrzały setki tysięcy nowojorczyków i turystów.

Podczas Expo 2015 Konsulat Generalny RP w Mediolanie zapewnił wszechstronną

obsługę uroczystości odbywających się z okazji Narodowego Dnia Polski, a ponadto

9 / 30

zorganizował „Pomorską Galę Biznesu” (pokaz mody i bursztynowej biżuterii). Dopełnieniem

tych działań był przygotowany przez Konsulat e-przewodnik „Expo Milano 2015” –

konsularne vademecum dla zwiedzających.

Konsulaty Generalne na całym świecie działały na rzecz upowszechniania polskiej

kultury, nauki i edukacji. Placówka w Hamburgu po raz kolejny (13. edycja) zorganizowała

całoroczny Festiwal Nowego Filmu Polskiego „Filmland Polen”. Przedstawiono kilkadziesiąt

najnowszych polskich produkcji filmowych, projekcjom towarzyszyły spotkania z ich

twórcami. W związku ze 160. rocznicą śmierci Adama Mickiewicza urząd konsularny

w Stambule we współpracy z kadrą akademicką instytutów języka polskiego i filologii/kultury

polskiej przy uniwersytetach w Ankarze oraz w Stambule opracował i wydał w języku

tureckim książkę przedstawiającą sylwetkę wielkiego autora pt. „Umrzeć wśród tureckich

przyjaciół”.

Konsulat Generalny RP w Lyonie, we współpracy z Uniwersytetem Stendhal z Grenoble,

zorganizował natomiast konferencję „Polska obywatelem świata: o polskich pisarzach

podróżnikach (XIX–XXI w.)”. Program podkreślał zaangażowanie Polski w dorobek kultury

europejskiej.

Konsulat Generalny w Kantonie, wspólnie z Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa

Wyższego, zorganizował seminarium dotyczące współpracy polsko-chińskiej w obszarze

szkolnictwa wyższego. Spotkanie posłużyło prezentacji polskiej oferty akademickiej oraz

rozwijaniu dwustronnej współpracy polskich i chińskich uczelni wyższych. Swoją ofertę dla

zagranicznych studentów zaprezentowało blisko 30 uczelni wyższych z kraju.

W 2015 roku urzędy konsularne włączyły się także w promowanie roli Polski

w zwycięstwie aliantów podczas II wojny światowej. Przedsięwzięcie obejmowało

konferencje, odczyty, wystawy i koncerty. Do takich inicjatyw zaliczyć można m.in.

„Edukacyjne spotkania IPN” (Konsulat Generalny w Łucku) oraz wystawę „Barwy Ruin.

Warszawa i Polska w odbudowie na zdjęciach Henry’ego N. Cobba” (Konsulat Generalny

w Winnicy).

B. Współpraca konsularna w ramach Unii Europejskiej

W 2015 r. Departament Konsularny współpracował z pozostałymi państwami

członkowskimi w ramach grup roboczych Rady Unii Europejskiej ds. wizowych oraz organów

Komisji Europejskiej: komisji ds. wizowych, komisji ds. uznawania dokumentów oraz komisji

ds. oceny i wprowadzania w życie dorobku Schengen.

Kontynuowano również prace nad nowelizacją rozporządzenia Parlamentu

Europejskiego i Rady (WE) nr 810/2009 ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Wizowy oraz

rozporządzenia Rady (WE) nr 539/2001 zawierającego wykaz państw, których obywatele

muszą posiadać wizy podczas przekraczania granic zewnętrznych, oraz państw, których

obywatele są zwolnieni z tego wymogu. Dodatkowo opracowywano nowelizację

rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE dotyczącego wprowadzenia wizy

objazdowej.

10 / 30

W świetle rosnącego zagrożenia nielegalną imigracją do strefy Schengen polskie

placówki konsularne rozwijały współpracę z pozostałymi państwami strefy w ramach

Lokalnej Współpracy Konsularnej.

Światowe Dni Młodzieży

W 2015 roku rozpoczęto tworzenie odpowiednich ram dla działań, które mają

prowadzić do sprawnego udzielania wiz uczestnikom Światowych Dni Młodzieży w Krakowie.

Przedstawiciele Departamentu Konsularnego aktywnie uczestniczyli w pracach resortowej

grupy roboczej oraz brali udział w międzyresortowych konsultacjach nt. ŚDM 2016.

Departament opracował plan wzmocnienia kadrowego wybranych placówek RP oraz

zapewnienia obsługi wizowej uczestnikom Światowych Dni Młodzieży w lokalizacjach,

w których Polska nie posiada urzędów konsularnych. Działania te realizowane są w oparciu

o współpracę z innymi państwami Schengen w ramach oficjalnej reprezentacji wizowej oraz

udzielania pomocy wizowej. Dodatkowo, w lokalizacjach, z których spodziewana jest

największa liczba pielgrzymów podlegających obowiązkowi wizowemu, zaplanowano

stworzenie polskich mobilnych punktów wizowych, dedykowanych wyłącznie uczestnikom

ŚDM 2016. Ponadto departament pozostawał w stałym kontakcie z przedstawicielami

komitetu organizacyjnego wydarzenia, konsultując i opracowując procedury wizowe dla

uczestników ŚDM 2016.

Pomoc konsularna

Na podstawie art. 23 traktatu o Unii Europejskiej, obywatele każdego kraju

członkowskiego, w tym także obywatele polscy, mają prawo ubiegać się o uzyskanie pomocy

ze strony placówki innego kraju UE w takim samym zakresie, w jakim może ona być

udzielona obywatelom tego kraju. Polskie konsulaty również świadczą pomoc na rzecz

obywateli innych państw członkowskich UE. Najczęstszą jej formą było wydawanie

tymczasowego dokumentu podroży (ETD – European Travel Document), który umożliwia

powrót do kraju pochodzenia obywatelowi kraju członkowskiego Unii Europejskiej, który

utracił swój paszport.

W roku 2015 przedstawiciele Departamentu Konsularnego aktywnie uczestniczyli

w pracach Grupy Roboczej UE ds. Współpracy Konsularnej (GR COCON), która zakończyła

prace nad tekstem dyrektywy w sprawie środków koordynacji i współpracy mających ułatwić

ochronę konsularną niereprezentowanych obywateli Unii w państwach trzecich oraz

uchylającą decyzję 95/553/WE. Dyrektywa Rady (UE) 2015/637) została przyjęta w dniu

20 kwietnia 2015 r., a jej postanowienia bardzo szybko zostały wdrożone do polskiego

porządku prawnego - ustawą z dnia 25 czerwca 2015 r. Prawo konsularne.

Ponadto, w 2015 r. tematem prac GR COCON było zwiększenie współpracy i poprawa

efektywności służb konsularnych państw członkowskich w sytuacjach nadzwyczajnych, np. na

terenach dotkniętych katastrofą naturalną lub konfliktem zbrojnym. Szczególną uwagę

poświęcano sytuacji, jaka ma miejsce w krajach trzecich, w których państwa członkowskie są

reprezentowane przez nieliczne placówki.

11 / 30

Równolegle i uzupełniająco do prac Grupy odbywa się koordynacja zagadnień

dotyczących pomocy konsularnej na szczeblu urzędów konsularnych Państw Członkowskich

UE w ramach mechanizmu Lokalnej Współpracy Konsularnej. Polscy konsulowie, podobnie

jak w latach ubiegłych, w 2015 r. wykazywali się dużą aktywnością na forum LWK. Obszarem

ich największego zaangażowania były kraje, gdzie nasza obecność konsularna jest wyjątkowo

silna w porównaniu z innymi państwami UE (Białoruś, Kazachstan), bądź w regionach,

w których jesteśmy słabiej reprezentowani, a posiadamy tam swych obywateli i interesy, dla

ochrony których chcemy skorzystać w sytuacjach kryzysowych z możliwości naszych unijnych

partnerów (Afryka, Ameryka Łacińska).

12 / 30

IV. SŁUŻBA DYPLOMATYCZNO-KONSULARNA W MEDIACH

Służba dyplomatyczno-konsularna, tak jak w latach poprzednich, wielokrotnie była

przedmiotem zainteresowania mediów. Zapytania dziennikarzy dotyczyły głównie bieżących

przypadków pomocy konsularnej. Udzielane odpowiedzi koncentrowały się na wskazaniu

zakresu pomocy udzielonej przez konsulów i wyjaśnieniu szerszego, często bardzo złożonego

kontekstu.

W okresie przedwakacyjnym i letnim przedstawiciele Departamentu Konsularnego

udzielili kilkunastu wywiadów dla radia, prasy i TV na temat kroków, które należy podjąć,

przygotowując się do wyjazdu za granicę. Z myślą o podróżujących Departament Konsularny

prowadzi również serwisy internetowe poradnik „Polak za Granicą” oraz „Ostrzeżenia dla

podróżujących” (zawierające informacje dotyczą krajów, do których wyjazd związanych jest

z znacznym ryzykiem i możliwymi negatywnymi konsekwencjami).

Departament Konsularny zaangażowany jest w projekt Obywatel.gov.pl. Portal

zainicjowany przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów gromadzi e-usługi publiczne oraz

informacje rozproszone do tej pory na portalach różnych resortów i urzędów. Wśród nich

znajdziemy te, które leżą w kompetencji Ministerstwa Spraw Zagranicznych, tj. głosowanie

za granicą oraz system „Odyseusz”, wspomniany w rozdziale „Rozwiązania informatyczne

w Służbie Konsularnej”. Docelowo portal ma zostać wzbogacony o kolejne usługi świadczone

przez konsula obywatelom RP poza granicami.

Dzięki bardzo dobrej współpracy z mediami polonijnymi konsulowie mogli dotrzeć do

licznej grupy czytelników i słuchaczy z informacją na temat wyborów i referendum, aby

wyjaśnić wszystkie kwestie związane z rejestracją w spisie wyborców i przebiegiem

głosowania.

W ramach dyplomacji publicznej i kulturalnej urzędy konsularne promowały

w mediach polską gospodarkę kulturę i naukę, realizując w skuteczny sposób założenia

polskiej polityki zagranicznej.

Polskie placówki dyplomatyczno-konsularne obecne są również na Facebooku oraz

Twitterze, aby utrzymywać bezpośredni kontakt z obywatelami oraz umożliwić im kontakt

z konsulem w sytuacji, kiedy najbliższa placówka znajduje się w zbyt dużej odległości.

13 / 30

V. DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE WSPÓŁPRACY Z POLONIĄ

I POLAKAMI ZA GRANICĄ

A. Wspieranie Polonii i Polaków za granicą – konkurs dotacyjny

Ogłoszone w październiku 2014 r. i zakończone w lutym 2015 r. postępowanie

dotacyjne „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą w 2015 r.” prowadzone było

w oparciu o ustawę o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Celem Konkursu był

wybór najlepszych projektów adresowanych do Polonii i Polaków za granicą. Główne obszary

tematyczne konkursu obejmowały:

I. Nauczanie języka polskiego, w języku polskim i o Polsce (z wyłączeniem doskonalenia

metodycznego nauczycieli oraz kolonii i obozów edukacyjnych realizowanych w Polsce

– zadania realizowane przez MEN z rezerwy celowej MSZ w łącznej kwocie 9,5 mln zł) –

12,5 mln zł;

II. Media polonijne – 6,4 mln zł;

III. Infrastruktura polonijna – 11,5 mln zł;

IV. Pozycja środowisk w krajach zamieszkania (z wyłączeniem mediów polonijnych

i nauczania języka polskiego, w języku polskim i o Polsce) – 13,8 mln zł;

V. Więzi i kontakty z Polską (z wyłączeniem obozów i kolonii edukacyjnych dla dzieci i

młodzieży orgaznizowanych w Polsce – zadanie finansowane przez MEN) – 8,8 mln zł.

W wyniku przeprowadzonego postępowania dotacyjnego Komisja konkursowa

rekomendowała do dofinansowania 144 najwyżej ocenione projekty o łącznej wartości

udzielonych dotacji 31,7 mln zł. W roku 2015 DWPPG MSZ kontynuowało również

dotowanie wybranych w 2014 r. 11 dwuletnich projektów modułowych dotyczących

strategicznych i priorytetowych zadań – nauka języka polskiego, w języku polskim

i o Polsce, wsparcie mediów polonijnych oraz infrastruktura polonijna (np. Domy Polskie,

polonijne placówki oświatowe). Na kontynuację projektów modułowych przeznaczono

21,3 mln zł.

W 2015 r. podpisano łącznie 154 umowy dotacyjne o wartości ok. 53 mln zł.

W miesiącach letnich przeprowadzono szeroką akcję monitoringową realizowanych działań

w ramach dotowanych projektów; takiej analizie poddano ponad 50 projektów,

realizowanych zarówno w Polsce, jak i za granicą. Należy podkreślić, że w 2015 r. wydatnie

usprawniono i przyspieszono procedury podpisywania umów oraz rozliczania udzielonych

dotacji.

14 / 30

B. Wspieranie Polonii i Polaków za granicą – aktywność placówek

Prowadzone przez placówki zagraniczne działania w tej dziedzinie służyły następującym

celom:

• zachowaniu i umacnianiu polskiej tożsamości; zapewnieniu możliwości uczestniczenia

w kulturze narodowej;

• wspieraniu nauczania języka polskiego, w języku polskim i wiedzy o Polsce wśród

Polonii i Polaków zamieszkałych za granicą oraz dzieci pracowników migrujących;

• wzmacnianiu pozycji środowisk polonijnych, popularyzowaniu wiedzy

o przysługujących im prawach;

• rozwojowi kontaktów młodego pokolenia Polonii z Polską.

W 2015 r. polskie placówki dyplomatyczno-konsularne zrealizowały ponad

2 700 projektów z zakresu współpracy z Polonią i Polakami za granicą na łączną kwotę

18 773 672 zł. Dziedziny, w ramach których rozdysponowano te środki:

1. Kultura i sztuka oraz pozostała działalność 12 490 077 zł

2. Szkolnictwo polskie za granicą 4 967 134 zł

3. Opieka 869 950 zł

4. Kolonie i obozy dla młodzieży polonijnej w kraju 446 512 zł

Najwięcej środków (66,5 % ogółu) przeznaczono na projekty realizowane w ramach

funduszu Kultura i sztuka i inna działalność polegające na propagowaniu kultury polskiej,

podtrzymywaniu polskiej tożsamości narodowej oraz ochronie dziedzictwa narodowego.

Ponadto w funduszu Kultura zatwierdzono do realizacji projekty upowszechniające

w środowiskach lokalnych rzetelny obraz Polski oraz polegające na dofinansowaniu

działalności kulturalnej organizacji polonijnych.

W funduszu Szkolnictwo polskie za granicą (w 2015 r. 26,5 % ogółu środków, w latach

ubiegłych blisko 45 % środków) kontynuowano działania zapoczątkowane w 2014 r., kiedy to

w postępowaniu dotacyjnym „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą w 2014 r.”

przeznaczono znaczne środki na dwuletnie projekty modułowe w zakresie wsparcia

nauczania j. polskiego, w j. polskim i o Polsce w Wielkiej Brytanii, Irlandii, na Ukrainie, Litwie

i Białorusi.

W związku z tym placówki zagraniczne akredytowane w ww. państwach ograniczyły

projekty związane z oświatą polonijną do działań uzupełniających – np. organizacji

konkursów, festiwali szkolnych i olimpiad, wycieczek edukacyjnych, konferencji oświatowych

oraz wsparcia dla polskich i polonijnych szkół komplementarnego do wsparcia realizowanego

w ramach dotacji.

Z funduszu Kolonie i obozy dla młodzieży polonijnej w kraju (2,4 %) dofinansowano

głównie koszty transportu dzieci polonijnych związane z wakacjami letnimi organizowanymi

w Polsce. Poprzez Konsulat Generalny RP w Charkowie sfinansowano pobyty kolonijne

i edukacyjne dla 109 dzieci i młodzieży polskiego pochodzenia z ogarniętego konfliktem

rejonu Donbasu oraz Starobielska i Charkowa.

15 / 30

Z funduszu Opieka i pomoc dla Polonii i Polaków za granicą (4,6 %) środki przeznaczono

głównie na projekty w zakresie opieki i pomocy prawnej dla Polonii i Polaków za granicą,

przede wszystkim dla przedstawicieli migracji zarobkowej w krajach UE.

W dalszym ciągu największy strumień środków polonijnych z budżetu MSZ skierowano

na Wschód (kraje b. ZSRS) i do krajów zamieszkiwanych przez polską mniejszość narodową

(44,6 % ogółu środków). Zwiększa się udział w finansowaniu przedsięwzięć w państwach

europejskich, zwłaszcza w krajach nowej migracji zarobkowej (obecnie 35,6% ogółu

środków).

Projekty polonijne o największych budżetach, przekraczających milion złotych zostały

zrealizowane przez Wydział Konsularny w Ambasady RP w Londynie (1 236 965 zł), Konsulat

Generalny RP w Lwowie (1 178 267 zł) i Wydział Konsularny RP w Wilnie (1 100 665 zł).

Państwa akredytacji placówek zagranicznych wg projektów polonijnych realizowanych

w 2015 r. (wydatki w zł):

Lp. Państwo Wykonanie zł

1. Ukraina 2 482 570

2. Wielka Brytania 2 346 188

3. Stany Zjednoczone Ameryki Północnej 1 363 060

4. Federacja Rosyjska 1 197 484

5. Niemcy 1 188 098

6. Litwa 1 100 665

7. Republika Czeska 944 473

8. Białoruś 894 786

9. Francja 556 074

10. Włochy 496 504

11. Hiszpania 494 246

12. Kanada 442 358

13. Irlandia 396 107

14. Szwajcaria 350 544

15. Australia 347 615

Działania Ministerstwa Spraw Zagranicznych w ramach kształtowania i realizacji

polityki polonijnej w 2015 r. zostaną szczegółowo omówione w raporcie „Współpraca

Ministerstwa Spraw Zagranicznych z Polonią i Polakami za granicą w 2015 roku”.

16 / 30

IV. SPRAWY KONSULARNE – NAJWAŻNIEJSZE ZJAWISKA

A. Pomoc konsularna

Polskie urzędy konsularne okazywały obywatelom pomoc w zakresie nierzadko

wykraczającym poza obowiązki wynikające z przepisów ustawy Prawo konsularne.

Obok najczęstszych przypadków, takich jak wydawanie paszportów w miejsce

utraconych dokumentów czy pomoc poszkodowanym turystom w powrocie do Polski,

szczególną uwagę poświęcono obywatelom polskim odbywającym długoletnie kary

pozbawienia wolności. Wsparcie osadzonych jest szczególnie ważne w krajach, w których

warunki panujące w zakładach karnych są odmienne od standardów europejskich.

W Ameryce Południowej, znanej z wyjątkowo trudnych warunków panujących w zakładach

karnych, przebywało pod koniec 2015 r. 54 obywateli polskich.

Obywatele polscy odbywający karę pozbawienia wolności w latach 2013–2015

W styczniu 2015 r. służba konsularna była bezpośrednim wykonawcą ewakuacji osób

polskiego pochodzenia z ogarniętego działaniami wojennymi Donbasu. Przygotowanie tej

bezprecedensowej operacji wymagało podjęcia szeregu działań zarówno w Polsce jak i na

Ukrainie, we współpracy z beneficjentami ewakuacji. Biorąc pod uwagę nadzwyczajne

warunki na miejscu było to szczególnie utrudnione. Wszystkie etapy akcji zostały

przeprowadzone szybko i sprawnie, mimo wielu trudności, takich jak brak stałej łączności z

kandydatami do wyjazdu, ograniczony czas na stworzenie listy wyjeżdżających i jej

weryfikację, konieczność przygotowania niezbędnych dokumentów. Głównym czynnikiem

komplikującym realizację było przede wszystkim bezpośrednie zagrożenie życia i zdrowia

ewakuowanych oraz członków zespołu konsularnego z uwagi na bliskość linii frontu.

1 365

611

417

129 118 114

365

0

200

400

600

800

1 000

1 200

1 400

1 600

Niemcy Wielka Brytania Holandia Austria Hiszpania Włochy Pozostałe

2013 2014 2015

17 / 30

W listopadzie 2015 r. wychodząc naprzeciw oczekiwaniom środowisk polskich ze

wschodniej Ukrainy, Rząd RP podjął decyzję o realizacji programu umożliwiającego wyjazd do

Polski osobom polskiego pochodzenia i członkom ich rodzin zamieszkującym Mariupol oraz

okolice miasta. W tym przypadku akcja nie miała charakteru ewakuacji. Wykonawcą

programu powrotu, uzasadnionego przede wszystkim motywami humanitarnymi, za granicą

był również pion konsularny.

Ważnym elementem pomocy konsularnej udzielanej obywatelom polskim oraz

osobom polskiego pochodzenia znajdującym się w niedostatku jest ich wsparcie finansowe.

Konsulowie przyznali na całym świecie ponad trzy tysiące zapomóg. W wyniku wyjątkowo

trudnej sytuacji na wschodzie, która również dotyka polską mniejszość narodową Konsulat

Generalny RP w Charkowie udzielił kilkuset zapomóg na ogólną kwotę ok. 70 tys. euro, ze

specjalnie przyznanej na ten cel rządowej rezerwy celowej.

Wielu Polaków, którzy podróżują w celach turystycznych poza obszar Unii Europejskiej

oraz Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu, nie posiada stosownej polisy. Naraża

ich to na ogromne wydatki związane z hospitalizacją oraz transportem medycznym do kraju.

Typowym przykładem takiej sytuacji był przypadek polskiej turystki, która w 2015 r. trafiła do

szpitala w Turcji w stanie śpiączki farmakologicznej po dwóch wylewach krwi do mózgu.

Długi proces jej hospitalizacji spowodował wielokrotnie wyższe koszty niż przewidziane w

standardowej polisie wykupionej przez biuro podróży. Z tego względu Ministerstwo Spraw

Zagranicznych zachęca polskich turystów, aby planując zagraniczne podróże, wykupywali

stosowne polisy ubezpieczeniowe.

Pomoc konsularna obejmuje również przypadki zgonów obywateli polskich za granicą.

W 2015 r. placówki konsularne na całym świecie wykonały czynności związane ze zgonem

3152 obywateli polskich.

Polacy na rynkach pracy państw Unii Europejskiej w 2015 r.

Według ostatnich danych GUS w państwach Unii Europejskiej przebywało

1 mln 901 tys. obywateli polskich. Statystki te nie obejmują pobytów turystycznych. Polacy

najliczniej wyjeżdżali do Wielkiej Brytanii (685 tys.), Niemiec (614 tys.), Irlandii (113 tys.),

Holandii (109 tys.) i Włoch (96 tys.). Czynnikami decydującymi o wyborze kierunku wyjazdów

były niezmiennie bliskość Polski, niski poziom bezrobocia, korzystne i elastyczne warunki

zatrudnienia, wysoko rozwinięty poziom opieki społecznej, zabezpieczeń społecznych oraz

ochrony praw pracowniczych.

W państwach dotkniętych kryzysem gospodarczym (Hiszpania, Grecja) odnotowano

spadek liczby pracowników migrujących z Polski. Ci, których dekoniunktura zastała na

miejscu, zdecydowali się na powrót do kraju lub znaleźli nowy cel migracyjny – w wielu

przypadkach była nim Belgia.

Mimo że zdecydowanej większości polskich pracowników udaje się odnaleźć

w miejscowych realiach i osiągnąć zadowalający poziom życia, nadal zdarzają się sytuacje

niepokojące, które wymagają zaangażowania służby dyplomatyczno-konsularnej. Konsulowie

18 / 30

podejmowali liczne interwencje z powodu złego traktowania w miejscu pracy czy

niewypłacania wynagrodzenia.

Konsulowie działają również prewencyjnie, zapewniając szeroki dostęp do informacji.

Zdarzają się przypadki, że nasi obywatele przyjmują każdą ofertę, podpisując dokument,

którego treści nie znają, lub godząc się na pracę bez pisemnej umowy. Na stronach

internetowych urzędów w państwach EOG można znaleźć informacje dotyczące warunków

pracy oraz pobytu w tych państwach. Z kolei na stronie MSZ można zapoznać się

z opracowanym przez poszczególne placówki praktycznym poradnikiem dla obywateli

polskich wyjeżdżających do pracy. Polska służba dyplomatyczno-konsularna współpracowała

ponadto ze związkami zawodowymi, władzami lokalnymi, organizacjami polonijnymi

i pozarządowymi oraz wspierała – w tym również finansowo – działalność punktów

doradztwa prawnego.

Zjawiskiem towarzyszącym migracji bywa również bezdomność. W państwach

europejskich, w których występuje szczególne natężenie tego zjawiska, urzędy konsularne

ściśle współpracują z organizacjami pomocowymi. Konsulat Generalny RP w Hamburgu

wspierał działalność Centrum Doradczego dla Bezdomnych Obywateli Europy

Środkowowschodniej oraz współpracował z polskimi przedstawicielami działającymi

w ramach pilotażowego programu wsparcia bezdomnych „PLATA”. Wydział Konsularny

w Berlinie udzielał pomocy rzeczowej berlińskim organizacjom charytatywnym - KLIK

i Gangway, a referat Konsularny RP w Kopenhadze kontynuował współpracę z organizacją

Kirkenss Korshaer oraz fundacją Udenfor. Konsulat Generalny RP w Kolonii współpracował

na rzecz osób bezdomnych z Polską Misją Katolicką, a Wydział Konsularny w Brukseli

z organizacją Barka i Diogènes. Ważnym elementem aktywności konsulów na tym polu jest

pomoc tym, którzy zdecydowali się wrócić do kraju. W takich przypadkach konsulowie

udzielają pomocy finansowej na zakup biletów powrotnych do kraju i wydają dokumenty

paszportowe.

Sprawy małoletnich

W 2015 r. problematyka związana ze sprawowaniem przez zagraniczne służby socjalne

opieki nad małoletnimi obywatelami polskimi pozostawała priorytetem służby

dyplomatyczno-konsularnej. Skala tego zjawiska w relacji do ogólnej liczby Polaków

przebywających za granicą i rosnącej liczby rodzących się dzieci nie jest jednak znaczna.

W zdecydowanej większości spraw monitorowanych przez konsulów u podłoża

interwencji miejscowych służb socjalnych leżało dobro dziecka, a powodem były dysfunkcje

występujące w rodzinie (przemoc, przemoc wobec dziecka, alkoholizm, narkomania,

zaniedbania we właściwym wykonywaniu władzy rodzicielskiej). Mimo to obywatele polscy

będący stronami postępowania uważali przeważnie, że stopień ingerencji służb socjalnych

nie był adekwatny do sposobu sprawowania opieki nad dziećmi i z tego powodu zwracali się

o pomoc do polskich urzędów konsularnych. Podejmując działania w tego typu sprawach

konsulowie uwzględniali zgłaszane przez rodziców żądania, kierując się jednak głównie

ochroną interesu i dobra małoletniego.

19 / 30

W opinii Ministerstwa Spraw Zagranicznych duża liczba spraw prowadzonych przez

konsulów może wynikać z czynników takich jak wzrost zaufania rodziców do działań służby

dyplomatyczno-konsularnej czy zmiana podejścia władz miejscowych do rozpoznawanych

spraw dotyczących małoletnich obywateli polskich1.

Najwięcej spraw problematycznych związanych ze sprawowaniem opieki nad

małoletnimi obywatelami polskimi wystąpiło w Wielkiej Brytanii, Norwegii, Niemczech

i Irlandii.

Przeciwdziałanie handlowi ludźmi

Każdy konsul odbył szkolenia z przeciwdziałania zwalczania handlowi ludźmi i go,

a także zapoznał się z zakresem pomocy przysługującej ofiarom oraz z zasadami

postępowania w przypadku kontaktu z domniemaną ofiarą handlu ludźmi.

MSZ i konsulowie pozostają w stałym kontakcie z przedstawicielami organizacji

pozarządowych zajmujących się wspieraniem ofiar handlu ludźmi, w tym z Fundacją „La

Strada”, jak również z placówkami państw akredytowanych w Warszawie.

W 2015 r. konsulowie uczestniczyli w konferencjach poświęconych handlowi ludźmi

(w kwietniu 2015 r. w Rydze, we wrześniu 2015 r. w Sztokholmie i w listopadzie 2015 r.

w Helsinkach) jak również w posiedzeniach Zespołu do Spraw Zwalczania i Zapobiegania

Handlowi Ludźmi i jego grupy roboczej

Sytuacje nadzwyczajne

Zdolność służb konsularnych do okazywania skutecznej pomocy ofiarom sytuacji

nadzwyczajnych ma zasadniczy wpływ na ich życie i zdrowie i jest przedmiotem szczególnego

zainteresowania opinii publicznej. Zrealizowane w 2015 r. przedsięwzięcia były

sprawdzianem skuteczności MSZ, a w szczególności operatywności służby konsularnej. Były

to często wydarzenia, które wymagały od urzędników konsularnych wykonywania pracy

w warunkach zagrożenia, często również z narażeniem życia i zdrowia.

Atak terrorystyczny w Tunisie, w którym ucierpieli obywatele RP

W dniu 18 marca 2015 r. został ostrzelany przez terrorystów autokar Biura Podróży

„Itaka” w centralnej dzielnicy Tunisu, Bardo. W rejonie zdarzenia znajdowało się 35 turystów

z Polski. Niezwłocznie po otrzymaniu informacji nt. zamachu terrorystycznego

i potencjalnych polskich ofiarach tego wydarzenia Ambasada RP w Tunisie podjęła działania

na rzecz okazania pomocy polskim obywatelom. Priorytetem dla służb konsularnych na

miejscu dysponujących ograniczonymi zasobami kadrowymi była pomoc najciężej rannym,

1 Np. orzeczenie brytyjskiego Sądu Najwyższego z 15.01.2014 r., w którym m.in. szeroko omówiono

zakres współpracy miejscowych władz z urzędami konsularnymi i wskazano na konieczność notyfikacji

postępowań z zakresu opieki nad małoletnimi obywatelami innych państw członkowskich.

20 / 30

identyfikacja osób zmarłych oraz odnalezienie zaginionych. Podjęta została również decyzja

o wysłaniu na miejsce ataku specjalnego zespołu złożonego z lekarzy, psychologów

i pracowników Zespołu Wsparcia Konsularnego, którego celem było wsparcie działań

placówki i organizacji ewakuacji rannych. Zespół dotarł na miejsce w czwartek rano

i niezwłocznie przystąpił do działań. W efekcie w piątek wieczorem, dwa dni po zamachu,

pierwsza grupa polskich obywateli poszkodowanych w tej tragedii oraz towarzyszących im

rodzin wróciła do Polski. Na miejscu pozostało dwóch pracowników MSZ, którzy wspierali

placówkę w Tunisie do zakończenia wszystkich procedur związanych z udzielaniem pomocy

hospitalizowanym ofiarom zamachu. Dwie najciężej ranne obywatelki RP wróciły do Polski

w sobotę 28 marca br.

Ewakuacje obywateli RP

a) Nepal

25 kwietnia 2015 r. w Nepalu wystąpiło trzęsienia ziemi o sile 7,9 w skali Richtera.

Polska niezwłocznie przyłączyła się do międzynarodowej pomocy dla Nepalu. Tego samego

dnia uruchomiono w MSZ funkcjonującą całodobową infolinię dla rodzin obywateli polskich

przebywających w Nepalu i skierowano do Katmandu w samolocie PLL LOT przedstawicieli

Zespołu Wsparcia Konsularnego z MSZ w celu organizacji ewakuacji obywateli polskich. Przy

ewakuacji kierowano się zasadą priorytetowego potraktowania obywateli RP, następnie

państw Unii Europejskiej a w dalszej kolejności innych cudzoziemców.

b) Jemen

W związku ze znacznym pogorszeniem sytuacji bezpieczeństwa w objętym wojną

domową Jemenie pod koniec marca 2015 r. podjęte zostały działania w celu zapewnienia

ochrony obywateli RP tym kraju. Życie i zdrowie obywateli polskich przebywających

w Jemenie było bezpośrednio zagrożone i w związku z tym podjęta została decyzja

o ewakuacji. Ze względu na sytuację bezpieczeństwa nie było możliwości wykorzystania

komercyjnych środków transportowych. W operacji trwającej ponad dwa tygodnie służba

konsularna do ewakuacji 43 naszych obywateli wykorzystała pomoc ze strony innych państw.

Nasi rodacy szczęśliwie opuścili Jemen na pokładzie rosyjskich samolotów i chińskim

statkiem do Dżibuti. Realizacja ewakuacji w tym przypadku była znacznie utrudniona ze

względu na brak polskiej placówki dyplomatycznej w Jemenie i fatalne warunki

bezpieczeństwa.

Bankructwa biur podróży

Rok 2015 r. przyniósł również bankructwa kilku polskich biur podróży. Największym

z nich było Alfa Star, które ogłosiło upadłość 29 sierpnia 2015 r. W efekcie jego

niewypłacalności za granicą pozostało ok. 1,5 tys. klientów wypoczywających w Egipcie,

Bułgarii, Grecji, Turcji, Hiszpanii, Tunezji, Maroku, Portugalii i we Włoszech. Główny ciężar

21 / 30

działań za granicą – tam, gdzie znajdują się poszkodowani klienci upadającego biura –

spoczywa na konsulach. W wyniku skoordynowanych działań Mazowieckiego Urzędu

Marszałkowskiego i polskich konsulów za granicą akcja sprowadzania do Polski klientów Alfa

Star przebiegła szybko i z maksymalnym ograniczeniem ewentualnych niedogodności dla

klientów upadłego biura.

Uprowadzenia obywateli polskich poza granicami RP

Polacy podróżują obecnie nawet w najbardziej niebezpieczne rejony świata. W związku

z tym, coraz częściej padają ofiarami porwań przez różne lokalne grupy przestępcze

i terrorystyczne. W 2015 r. miało miejsce kilka przypadków uprowadzenia obywateli polskich

poza granicami kraju.

Pływający pod cypryjską banderą statek Szafir z 16 polskimi członkami załogi na

pokładzie został zaatakowany przez piratów na wodach Zatoki Gwinejskiej w nocy z 26 na

27 listopada 2015 r. Piraci uprowadzali 5 członków załogi, w tym kapitana. MSZ i Ambasada

RP w Abudży, pozostając w stałym kontakcie z armatorem – firmą Euroafrica ze Szczecina

oraz z odpowiednimi władzami nigeryjskimi, podjęły niezwłocznie działania w celu

zapewnienia bezpieczeństwa i niezbędnej pomocy konsularnej 11 członkom załogi, którym

udało się uniknąć porwania. Powołany został międzyresortowy zespół ds. uprowadzeń

terrorystycznych obywateli RP poza granicami kraju, który działał od 27 listopada do

9 grudnia ub.r. Ostatecznie, w wyniku długotrwałych negocjacji, w poniedziałek 7 grudnia

ub.r. doszło do uwolnienia wszystkich 5 zakładników. Uwolnienie uprowadzonych polskich

marynarzy było efektem skoordynowanych działań armatora statku oraz polskich

i nigeryjskich instytucji państwowych, w tym przede wszystkim Konsula RP w Abudży.

Ponownie w 2015 r. ww. zespół pracował w związku z przetrzymywaniem na

terytorium Syrii polskich dziennikarzy. Po miesiącu 27 grudnia 2015 r. osoby te przy wsparciu

konsulów wróciły do kraju.

Z każdej z powyższych operacji wyciągane są wnioski, które stanowią podstawę do

usprawnienia procedur i lepszego przygotowania konsulów do pracy w wyjątkowych

warunkach

Współpraca z instytucjami polskimi i zagranicznymi

Aby zapewnić właściwe standardy pomocy konsularnej dla obywateli polskich

przebywających za granicą, niezbędna jest współpraca z wieloma instytucjami.

Wspólnie z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych przygotowano spotkania informacyjne

dla Polaków przebywających za granicą na temat zabezpieczenia społecznego. Dni

Poradnictwa ZUS odbywają się w oparciu o zapisy Deklaracji współpracy między MSZ a ZUS

z 10 kwietnia 2012 r. W 2015 r. w ramach tego projektu zorganizowano łącznie 44 spotkania

dla obywateli polskich w 35 miejscach na terytorium 14 państw. W spotkaniach uczestniczyło

3308 osób.

22 / 30

Bazując na dobrym doświadczeniu z współpracą z ZUS, 25 września 2014 r.

Ministerstwo Spraw Zagranicznych podpisało Deklarację współpracy z Narodowym

Funduszem Zdrowia. Jego przedstawiciele po raz pierwszy uczestniczyli w zeszłym roku

w Programie Dni Poradnictwa ZUS, na początek w Austrii, Belgii, Francji.

B. Sprawy obywateli polskich

Wydawanie paszportów

W 2015 r. wydano w urzędach konsularnych 157 509 paszportów biometrycznych oraz

46 637 paszportów tymczasowych – dokumentów, które nie zawierają biometrii i wydawane

są na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy w określonych w ustawie przypadkach.

Urzędy konsularne wg największej liczby wydanych obywatelom dokumentów

paszportowych w roku 2015

Konsulowie ze szczególnym zaangażowaniem realizowali sprawy paszportowe osób

małoletnich znajdujących się w trudnych sytuacjach rodzinnych oraz w złożonych

uwarunkowaniach prawnych. Bardzo często wyjaśniali sprawy i szukali rozwiązań we

współpracy z służbami socjalnymi lub właściwymi organami kraju urzędowania. Dotyczyło to

również osób będących w trudnych sytuacjach losowych.

Rok 2015 był trudny z powodu wprowadzenia przez MSW od 1 marca 2015 r.

awaryjnego, ale zarazem bardziej czasochłonnego trybu występowania o nadanie numeru

PESEL. Nie miało to jednak wpływu ani na okres oczekiwania, ani na liczbę wydanych

dokumentów paszportowych.

Problematyka obywatelstwa polskiego

W 2015 r. utrzymywała się stała dynamika wzrostu liczby spraw z zakresu

obywatelstwa polskiego realizowanych przez konsulów na podstawie ustawy z dnia

2 kwietnia 2009 r. o obywatelstwie polskim.

Liczba wniosków o wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego

przyjętych przez konsulów w 2015 r. wyniosła 390, a liczba wniosków o przywrócenie

43 231

21 351 13 430 11 732 11 451

0

20 000

40 000

60 000

Londyn Manchester Kolonia Nowy Jork Dublin

2012 2013 2014 2015

23 / 30

obywatelstwa – 347. Największy wzrost liczby wniosków odnotowano w przypadku nadania

obywatelstwa polskiego – z 519 w 2014 r. do 636 w 2015 r.

Liczba wniosków o potwierdzenie posiadania obywatelstwa polskiego utrzymała się na

tym samym poziomie – 3527 w porównaniu z 3526 w 2014 r. Potwierdzenie posiadania

obywatelstwa polskiego cieszy się zatem niesłabnącym zainteresowaniem, głównie wśród

wnioskodawców zamieszkałych na terenie Ameryki Południowej (Argentyny) oraz Ameryki

Północnej (USA). Wynika to przede wszystkim z praw, jakie niesie za sobą posiadanie

obywatelstwa jednego z krajów UE.

Sprawy z zakresu stanu cywilnego, czynności notarialne

W marcu 2015 r. weszła w życie ustawa Prawo o aktach stanu cywilnego. Jedna

z najważniejszych zmian ustanowionych tą ustawą, jeśli chodzi o praktykę konsularną,

dotyczy wydawania zaświadczeń wymaganych do zawarcia małżeństwa. Zgodnie z nowymi

przepisami, jeśli małżeństwo ma być zawarte poza granicami RP, konsul będzie właściwy do

wydania zaświadczenia każdemu obywatelowi RP, a nie tylko określonej kategorii osób.

Istotną nowością jest również tzw. odmiejscowienie. Daje ono możliwość składania

wniosku do wybranego przez wnioskodawcę kierownika urzędu stanu cywilnego w takich

sprawach, jak np. wydanie odpisu aktu stanu cywilnego, wydanie zaświadczenia o stanie

cywilnym czy transkrypcja zagranicznego dokumentu stanu cywilnego.

Liczba czynności z zakresu stanu cywilnego wykonanych w 2015 r. (17 446 czynności)

utrzymała się na podobnym poziomie jak w roku 2014. Polscy konsulowie przyjęli od

obywateli polskich 329 oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński.

Ogółem w roku 2015 konsulowie wykonali 128 185 czynności prawnych.

Wybory Prezydenta RP, wybory parlamentarne oraz referendum

Za przygotowanie i przeprowadzenie głosowania w wyborach prezydenckich,

parlamentarnych, do Parlamentu Europejskiego i w referendum ogólnokrajowym poza

granicami kraju odpowiadają Konsulowie RP. Do obowiązków konsula należy

poinformowanie wyborców o terminie, zasadach i sposobie głosowania oraz rozmieszczeniu

obwodowych komisji wyborczych; prowadzenie rejestracji chętnych do głosowania,

powołanie komisji wyborczej, przygotowanie głosowania, w tym druk kart do głosowania,

urn wyborczych, lokalu komisji, przygotowanie, wysłanie do wyborców i odebranie pakietów

do głosowania korespondencyjnego oraz organizacja przekazywania wyników głosowania do

Okręgowej Komisji Wyborczej.

Podkreślenia wymaga, iż tworzenie obwodów głosowania odbywa się od nowa za

każdym razem w poszczególnych wyborach, w zależności od zidentyfikowanych potrzeb

lokalnych społeczności.

Wybory Prezydenta RP, wybory do Sejmu i Senatu RP oraz referendum w 2015 r.

przebiegły sprawnie i bez zakłóceń. Nie odnotowano żadnych istotnych incydentów ani

naruszeń prawa wyborczego. Wyniki zostały przekazane do kraju w terminie.

24 / 30

W pierwszej turze wyborów na Prezydenta RP utworzono poza granicami Polski

229 obwodów wyborczych, w których oddało głos 165 574 obywateli polskich. Z możliwości

głosowania drogą korespondencyjną skorzystało 26 322 osób. W drugiej turze w tej samej

liczbie obwodów zagłosowało 160 721 osób, w tym 28 379 korespondencyjnie.

Zainteresowanie głosowaniem w ogólnokrajowym referendum było znacznie mniejsze.

W spisach wyborców na całym świecie znalazło się zaledwie 17 095 osób. W celu

umożliwienia głosowania za granicą powołano 189 Obwodowych Komisjach Wyborczych,

w których ostatecznie głos oddało 11 130 osób.

W wyborach parlamentarnych wzięła udział rekordowa liczba osób – w 250 obwodach

wyborczych zagłosowało 174 986 wyborców, w tym 29 036 korespondencyjnie. To najwięcej

ze wszystkich głosowań zorganizowanych do tej pory za granicą.

Koszt przeprowadzenia wyborów za granicą jest znaczny. Całkowity koszt

zorganizowania ubiegłorocznych wyborów oraz referendum wyniósł 2 902 867 zł. Koszt

oddania jednego głosu wyniósł ok. 6 zł.

D. Karta Polaka

Realizacja ustawy o Karcie Polaka pozostawała w 2015 r. jednym z priorytetów polskich

urzędów konsularnych na Wschodzie. Mimo utrzymania ogólnej liczby przyjętych wniosków

o Kartę na poziomie roku poprzedzającego (w 2015 r. do konsulatów wpłynęło

24 187 wniosków o przyznanie KP, w 2014 r. było ich 24 619), to w poszczególnych regionach

dały się zaobserwować zróżnicowane tendencje w zakresie zainteresowania Kartą.

Największa liczba wniosków o Kartę Polaka w dalszym ciągu składana jest na Białorusi

(13 044) i na Ukrainie (9 647), następnie w Rosji (544), na Litwie (276), w Mołdawii (260) oraz

w Kazachstanie (205). Ukraina zachowuje przy tym największą dynamikę w zakresie wzrostu

zainteresowania Kartą, której nie jest w stanie odzwierciedlić nawet statystyka przyjętych

wniosków. Z uwagi na ograniczone możliwości urzędów konsularnych, liczba chętnych na

złożenie wniosku jest dużo większa, a termin oczekiwania na rozmowę kwalifikacyjną

z konsulem sięga w niektórych konsulatach kilku miesięcy. Tak duży wzrost zainteresowania

Kartą wynika w dużej części z rozwoju sytuacji polityczno-ekonomicznej na Ukrainie, co dla

konsulatów jest dodatkowym wyzwaniem, nie tylko w rozumieniu konieczności obsługi

rosnącego zapotrzebowania, ale także należytej weryfikacji składanych wniosków

i załączonych dokumentów, wśród których coraz częściej trafiają się podrobione lub

potwierdzające nieprawdę.

W związku z istniejącą od maja 2014 r. możliwością otrzymania zezwolenia na pobyt

stały na podstawie posiadanej KP, wzrosło zainteresowanie otrzymaniem KP wśród osób,

które dotychczas nie miały silnych związków z polskością. Zauważalny jest istotny wzrost

zainteresowania nauką języka polskiego przed złożeniem dokumentów w konsulacie. Szacuje

się, że w okresie od maja 2014 r. do grudnia 2015 r. kartę stałego pobytu otrzymało w tym

trybie ok. 7 tys. cudzoziemców polskiego pochodzenia. Wspomniane wyżej uprawnienie

spowodowało jednak, że nasila się również liczba wykrywanych fałszerstw dokumentów

25 / 30

potwierdzających polskie pochodzenie, choć pozostaje ona na relatywnie niskim poziomie

w stosunku do liczby składanych wniosków.

W perspektywie kolejnego roku realizacji ustawy o KP należy brać pod uwagę

projektowane zmiany legislacyjne. 17 grudnia 2015 r. do Sejmu wpłynął projekt ustawy

o zmianie ustawy o KP oraz niektórych innych ustaw, skierowany przez sejmową Komisję

Łączności z Polakami za Granicą. W związku z planowanym rozszerzeniem przywilejów

posiadaczy KP chcących się osiedlić w Polsce, należy się spodziewać dalszego wzrostu

zainteresowania uzyskaniem KP, a co za tym idzie, koniecznością dalszego zwiększania

obsady kadrowej placówek kluczowych w procesie wydawania KP. Będzie to nakładać na

służbę konsularną dodatkowe zadania i wyzwania, a ich realizacja pozostanie jednym

z priorytetów na najbliższe lata.

Koordynacja działań MSZ w zakresie Karty Polaka została w 2015 r. przekazana

z Departamentu Konsularnego do Departamentu Współpracy z Polonią i Polakami za

Granicą.

Urzędy konsularne wydające najwięcej Kart Polaka

E. Ruch osobowy

Polityka wizowa

Realizacja w 2015 r. polskiej polityki wizowej, tradycyjnie podporządkowana była

obsłudze szeroko rozumianych interesów państwa, w zakresie ekonomicznym, politycznym,

kulturalnym, naukowym, w zakresie polityki rozwojowej oraz w innych dziedzinach. Była ona

przede wszystkim wypadkową potrzeb wynikających z rozwoju przez Polską kontaktów

z innymi państwami, w relacjach z którymi obowiązuje w dalszym ciągu reżim wizowy.

Z drugiej zaś strony, przy całej wspomnianej wyżej otwartości, urzędy konsularne przy

6453

3863

3258

2013 1642

1416

0

1 000

2 000

3 000

4 000

5 000

6 000

7 000

Grodno Mińsk Lwów Brześć Winnica Łuck

2012 2013 2014 2015

26 / 30

rozpatrywaniu wniosków o wizy musiały uwzględniać zagrożenia migracyjne, a także kwestie

bezpieczeństwa w szerokim rozumieniu, niestety coraz bardziej aktualne w kontekście

nowych zagrożeń wynikających z rozwoju sytuacji międzynarodowej.

Szczególne miejsce w polskiej polityce wizowej zajmuje kierunek wschodni, bowiem to

dla obywateli krajów Partnerstwa Wschodniego oraz Rosji polskie urzędy wydają

zdecydowaną większość wiz. Na tym zaś kierunku wyjątkowe miejsce zajmuje Ukraina, gdzie

liczba wydanych wiz kolejny rok z rzędu wzrosła o ponad 10%, w tym przede wszystkim

dzięki podwojeniu liczby wydanych wiz krajowych (głównie w celu wykonywania pracy

sezonowej).

Przykład Ukrainy pokazuje jednocześnie, że wyczerpuje się dotychczasowy model obsługi

zapotrzebowania na wizy. Mimo znaczącego, z roku na rok, wzrostu liczby wydawanych wiz w

celu zatrudnienia, polski rynek pracy sygnalizuje nadal problemy w płynnym pozyskiwaniu

pracowników z Ukrainy z powodu długich okresów oczekiwania, w niektórych konsulatach, na

złożenie wniosku wizowego. Potrzebne jest wyraźne rozstawienie priorytetów obsługi, które

można określić jedynie wtedy, gdy znane będą realne potrzeby krajowego rynku pracy, z

podziałem na gałęzie i sektory gospodarki. Właściwe zidentyfikowanie tych potrzeb jest

niezbędnym warunkiem wypracowania kompleksowej polityki migracyjnej państwa, a w ślad

za tym priorytetów polityki i praktyki wizowej.

Innym ważnym kierunkiem zaangażowania polskiej służby konsularnej w 2015 r. było

włączenie się w prace Komitetu ds. Wzajemności Wizowej Komisji Europejskiej. Negocjacje

pomiędzy państwami członkowskimi mają na celu włączenie czterech krajów Unii

Europejskiej do amerykańskiego Programu o Ruchu Bezwizowym. Z uwagi na malejący

poziom odmów wizowych wobec obywateli RP wyjeżdżających do USA prowadzone są

intensywne działania na rzecz umieszczenia Polski na liście krajów zwolnionych z obowiązku

wizowego przy wjeździe do USA.

Statystyki wizowe

Liczba wiz wydanych przez urzędy konsularne w latach 2010 – 2015

0

200000

400000

600000

800000

1000000

1200000

1400000

1600000

2010 2011 2012 2013 2014 2015

898 545

1 173 553 1 350 421

1 402 168 1 489 531 1 525 551

27 / 30

Urzędy konsularne wydające największą liczbę wiz

Procentowy podział wydanych wiz ze względu na cel wydania

Reprezentacje wizowe

Zgodnie z zapisami Wspólnotowego Kodeksu Wizowego państwa członkowskie

nieposiadające konsulatu w danym państwie trzecim lub jego części powinny starać się

zawrzeć porozumienia o wzajemnej reprezentacji, tak by dostęp osób ubiegających się

o wizę do konsulatu nie wymagał nieproporcjonalnych nakładów.

380 087

228 923

160 249

126 588 111 756 111 483

91 494 75 330

46 121 44 177

0

50 000

100 000

150 000

200 000

250 000

300 000

350 000

400 000

2012 2013 2014 2015

25

15

29

11

8 8

2 2

0

5

10

15

20

25

30

35

40

Inny Działalnośćgospodarcza

praca turystyka Działalnośćkulturalna

Odwiedziny Nauka Sport

2013 2014 2015

28 / 30

Polska jest aktualnie stroną dziewięciu umów o reprezentacji wizowej: z Węgrami,

Republiką Czeską, Republiką Estońską, Królestwem Niderlandów, Republiką Łotewską,

Republiką Słowacką, Republiką Słowenii, Konfederacją Szwajcarską i Królestwem Szwecji.

Dzięki zawartym umowom Polska reprezentowana jest w 20 lokalizacjach, a sama udziela wiz

na wjazd do innych państw do obszaru Schengen w 19 placówkach zagranicznych. Sieć

lokalizacji ulega zmianom, np. w 2015 roku została rozszerzona reprezentacja RP przez

Szwecję o Dar es Salaam oraz Lusakę, a jednocześnie RP podjęła się tymczasowo

reprezentacji Królestwa Szwecji w Bejrucie oraz reprezentacji Konfederacji Szwajcarskiej

w Erywaniu.

Mały ruch graniczny

W 2015 r. Konsulaty Generalne we Lwowie, Łucku i Kaliningradzie pomyślnie

realizowały umowy o małym ruchu granicznym z Ukrainą oraz z Rosją. Ideą MRG jest

wszechstronny rozwój kontaktów między mieszkańcami stref przygranicznych na podstawie

zezwoleń

o okresie ważności kilku lat. Dopuszczany cel pobytu rozumiany jest bardzo szeroko,

wyklucza jedynie prowadzenie działalności gospodarczej oraz wykonywanie pracy

zarobkowej. Wymienione dwa konsulaty na Ukrainie wydały w 2015 r. w sumie

51,4 tys. zezwoleń MRG, a ich liczba od początku obowiązywania umowy wyniosła

297 tys. Urząd w Kaliningradzie wydał 88,5 tys. zezwoleń, a w sumie od wejścia w życia

umowy – 326 tys.

Funkcjonowanie tak umowy z Ukrainą, jak i z Rosją oceniane jest bardzo pozytywnie.

Wymierne korzyści notowane są głównie na poziomie regionalnym: nastąpił wzrost liczby

kontaktów w ramach umów o współpracy przygranicznej podpisanych pomiędzy

samorządami, odnotowano wzrost dochodów z handlu i z rozwoju drobnego biznesu

w strefie przygranicznej, nastąpił dynamiczny rozwój ruchu turystycznego oraz branży

turystyczno-hotelarskiej. Najczęściej deklarowanymi przez wnioskodawców powodami do

częstego przekraczania granicy jest możliwość zakupów w polskiej strefie przygranicznej.

Mały ruch graniczny to także ogromny potencjał do zwiększenia kontaktów między ludźmi

stale zamieszkującymi strefę przygraniczną (możliwość odwiedzin rodzin, znajomych, wizyty

na grobach), w tym także w celach wymiany kulturalnej.

We wrześniu 2015 r. wszedł w życie Drugi Protokół zmieniający Umowę o MRG

z Ukrainą, wprowadzający m.in. wydłużenie okresu pobytu w strefie przygranicznej do 90

dni, zwolnienie z opłaty konsularnej za wydanie drugiego i kolejnego zezwolenia MRG oraz

zniesienie obowiązku posiadania ubezpieczenia zdrowotnego podczas pobytu w strefie

przygranicznej. Zmiany te przyniosą niewątpliwe dalsze ułatwienie możliwości otrzymania

zezwolenia MRG, co pozytywnie wpłynie na budowanie lokalnych kontaktów

transgranicznych oraz rozwój stosunków polsko-ukraińskich.

29 / 30

Liczba wydanych zezwoleń MRG w poszczególnych urzędach

Trendy i zjawiska w ruchu osobowym

W związku z przygotowaniami do wdrożenia Dyrektywy Parlamentu Europejskiego

i Rady 2014/36/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie warunków wjazdu i pobytu obywateli

państw trzecich w celu zatrudnienia w charakterze pracownika sezonowego, Departament

Konsularny współpracował z Ministerstwem Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w zakresie

stosowania przepisów dotyczących procedur wizowych. Drugim obszarem współpracy z tym

resortem pozostawała sprawa wyeliminowania nieprawidłowości w dystrybucji oświadczeń

o zamiarze powierzenia wykonywania pracy obywatelowi Republiki Armenii, Republiki

Białorusi, Republiki Gruzji, Republiki Mołdowy, Federacji Rosyjskiej lub Ukrainy. Utrzymujące

się zjawisko nieformalnego pośrednictwa w tym zakresie utrudnia formalne zatrudnienie

obcokrajowcom pragnącym legalnie podjąć pracę na terytorium RP.

88 531

28 288 23 174

0

20 000

40 000

60 000

80 000

100 000

120 000

140 000

160 000

180 000

Kaliningrad Lwów Łuck

2012 2013 2014 2015

30 / 30

VI. CELE I WYZWANIA W 2016 ROKU

• Zapewnienie pomocy konsularnej podczas zbliżających się przedsięwzięć o dużym

zasięgu: Światowych Dni Młodzieży, Igrzysk Olimpijskich w Brazylii w 2016, Euro 2016

we Francji

• Realizacja zadań w dziedzinie pomocy konsularnej na rzecz kompleksowej ochrony

praw i interesów obywateli polskich we wszystkich regionach świata

• Wdrożenie outsourcingu wizowego na Białorusi

• Przeprowadzenie procedury przetargowej w celu wyłonienia usługodawcy

zewnętrznego świadczącego usługi outsourcingowe na rzecz placówek dyplomatyczno-

konsularnych w Chinach, w Republice Azerbejdżanu, w Republice Kazachstanu i

Uzbekistanu

• Wspieranie przedsięwzięć polskich samorządów, m.in. w zakresie współpracy

gospodarczej, zarządzania lokalnego, turystyki oraz edukacji; inicjowanie wizyt

studyjnych dla przedstawicieli środowisk opiniotwórczych

• Promocja polskiego przemysłu kreatywnego oraz rozwój polskich miast w ramach

wydarzenia Wrocław – Europejska Stolica Kultury 2016 oraz starań Łodzi o organizację

Expo 2022; promocja osiągnięć polskiej nauki, kultury, kuchni i wzornictwa, ze

szczególnym uwzględnieniem nowych technologii

• Promocja wkładu Polski na rzecz demokracji, dialogu międzykulturowego oraz

umacniania społeczeństwa obywatelskiego, ze szczególnym uwzględnieniem programu

Partnerstwa Wschodniego, organizacji Światowych Dni Młodzieży w Krakowie oraz

starań Polski o członkostwo w Radzie Bezpieczeństwa ONZ

_____________