RAPPORT KWALITEITSONDERZOEK NTC-PO

De Oranje Baobab ntc primair onderwijs Dakar

Plaats : DakarBRIN nummer : 28KV|C1Onderzoeksnummer : 290965Datum onderzoek : 14 - 15 november 2016Datum vaststelling : 24 januari 2017

Pagina 2 van 15

1 INLEIDING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

2 KWALITEITSPROFIEL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

3 BESCHOUWING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

INHOUDSOPGAVE

Pagina 3 van 15

Pagina 4 van 15

De Inspectie van het Onderwijs bezocht NTC-PO De Oranje Baobab ntc primaironderwijs Dakar, Senegal in het kader van een kwaliteitsonderzoek (KO).Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de indicatoren vankwaliteitsaspecten op grond van het door de inspectie gehanteerdeToezichtkader PO/VO 2011.Bij dit kwaliteitsonderzoek doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van hetonderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Hetgaat hierbij om indicatoren die betrekking hebben op de kwaliteitszorg, hetaanbod, de onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactischhandelen van leraren, de afstemming op de onderwijsbehoeften van leerlingen,het schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en de ontwikkeling vanleerlingen.

Op grond van het kwaliteitsprofiel van de school dat naar aanleiding van eenvorig inspectiebezoek is opgemaakt, op basis van risicofactoren die bij deinspectie bekend zijn of afspraken die met de school zijn gemaakt, of op basisvan de informatie die door de school is toegestuurd kan de inspectie besluitenom niet alle indicatoren bij het onderzoek te betrekken. Dit is bij uw school nietaan de orde geweest.

Indien de school in het kader van zelfevaluatie over een bepaalde indicator ofover een bepaald kwaliteitsaspect voldoende betrouwbare en valide gegevensheeft verzameld kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden omde oordelen uit deze zelfevaluatie alleen te verifiëren en deze niet zelf opnieuwte onderzoeken. Doorgaans is dit alleen bij onafhankelijk onderzoek door derdenhet geval.Uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan documenten ingestuurddie op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben. Het betreft onder andereeen onderwijskundig jaarverslag, het verbeterplan voor schooljaar 2016-2017en een zelfevaluatie. De inspectie heeft de informatie uit deze documenten bijde oordeelsvorming betrokken.

De opzet van het onderzoek

Het kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten:• Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij

de inspectie aanwezig zijn;

INLEIDING1

Pagina 5 van 15

• Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de schoolvoorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd;

• Schoolbezoek, waarbij in de groepen 1/2, 3, 4/6 en 7 de onderwijspraktijkis geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal;

• Gesprekken met de directeur/leraar over de kwaliteit van de indicatoren;• Gesprekken met het bestuur, leerlingen en ouders.

Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de kwaliteitsoordelen ende conclusies van het schoolbezoek besproken met de directeur/leraar. Daarbijwas een vertegenwoordiging van het bestuur aanwezig.

De inhoud van het rapport

Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel opvan de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 geeft de inspectie een beschouwingover de geconstateerde kwaliteit in relatie tot de context of uitgangssituatie vande school. Indien van toepassing worden in deze beschouwing ook detoegevoegde indicatoren betrokken. In de rapporten vanaf schooljaar 2013-2014is hierin voor iedere bezochte ntc-school apart informatie opgenomen over deaanpak en de gevolgen van de bezuinigingen op het Nederlands onderwijs in hetbuitenland vanaf januari 2014.In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indiennoodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingenwaaraan de school niet voldoet.

Pagina 6 van 15

Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectieheeft toegekend aan indicatoren die betrekking hebben op belangrijkekenmerken van goed onderwijs. De met een * gemarkeerde indicatoren zijnbepalend voor de vaststelling van het vervolgtoezicht.

In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatorenbijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs:1. draagt niet of nauwelijks bij;2. draagt onvoldoende bij;3. draagt voldoende bij;4. draagt in hoge mate bij;5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van

leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaaldeindicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft.

KWALITEITSPROFIEL2

Opbrengsten 1 2 3 4 5

•

•

1.1* De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal aanhet eind van de schoolperiode liggen ten minste op hetniveau dat op grond van de kenmerken van deleerlingenpopulatie mag worden verwacht.

1.4 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelenzich naar hun mogelijkheden.

Leerstofaanbod 1 2 3 4

•

•

•

2.1* Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal betrektde school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen.

2.2* De leerinhouden voor Nederlandse taal worden aan voldoendeleerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar 8.

2.3 De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaaraan.

Tijd 1 2 3 4

•

•

•

3.1 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplandeonderwijstijd.

3.3 De uitval van geplande onderwijsactiviteiten blijft beperkt.

3.4 Het ongeoorloofd verzuim van leerlingen blijft beperkt.

Schoolklimaat 1 2 3 4

•4.1 De ouders zijn betrokken bij de school door de activiteiten diede school daartoe onderneemt.

Pagina 7 van 15

Schoolklimaat 1 2 3 4

•

•

•

4.2 De leerlingen voelen zich aantoonbaar veilig op school.

4.3 Het personeel voelt zich aantoonbaar veilig op school.

4.7 Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen opeen respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan.

Didactisch handelen 1 2 3 4

•

•

•

5.1* De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof.

5.2* De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer.

5.3* De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten.

Afstemming 1 2 3 4

•

•

•

6.1 De leraren stemmen de aangeboden leerinhouden af opverschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen.

6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen inontwikkeling tussen de leerlingen.

6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af opverschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen.

Begeleiding 1 2 3 4

•

•

•

7.1* De school gebruikt een samenhangend systeem vangenormeerde instrumenten en procedures voor het volgenvan de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen.

7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang inde ontwikkeling van de leerlingen.

7.5 De school gebruikt de informatie van scholen en instellingenwaar de leerlingen vandaan komen voor de begeleiding vande leerlingen.

Zorg 1 2 3 4

•

•

•

•

8.1 De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodighebben.

8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevensbepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen.

8.3* De school voert de zorg planmatig uit.

8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg.

Kwaliteitszorg 1 2 3 4

•9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haarleerlingenpopulatie.

Pagina 8 van 15

Kwaliteitszorg 1 2 3 4

•

•

•

•

•

9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen.

9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces.

9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten.

9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces.

9.6 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over degerealiseerde onderwijskwaliteit.

Wet- en regelgeving Ja Nee

•

•

•

N1B In de schoolgids is informatie opgenomen over standaardgecontroleerde onderdelen

N2B In het schoolplan is informatie opgenomen over standaardgecontroleerde onderdelen

N4A Er is voldoende onderwijstijd geprogrammeerd om te kunnenvoldoen aan de daarvoor gestelde minima

Pagina 9 van 15

Dit hoofdstuk beschrijft het oordeel van de inspectie over de kwaliteit van hetprimair onderwijs op De Oranje Baobab ntc primair onderwijs te Dakar,Senegal en geeft een toelichting op het kwaliteitsprofiel. Daarbij legt deinspectie zo mogelijk verbanden tussen de verschillende onderzochte indicatorenonderling en - voor zover relevant - tussen de indicatoren en de schoolcontext,de specifieke doelstellingen van de school en eerdere inspectieonderzoeken.Dit rapport beschrijft het primair onderwijs, over het voortgezet onderwijsbrengt de inspectie een afzonderlijk rapport uit.Voor een goed begrip wordt eerst de uitgangssituatie beschreven.

UitgangssituatieDe Oranje Baobab biedt sinds 1998 onderwijs in de Nederlandse taal en cultuur(NTC) aan op het niveau van het primair onderwijs en sinds 2008 is hier hetvoortgezet onderwijs aan toegevoegd. De school telt momenteel 32 leerlingen,waarvan één peuter en drie leerlingen in het voortgezet onderwijs. Hetleerlingenaantal is door de actieve werving van het bestuur en de directeur/leraar het afgelopen jaar licht gestegen. Alle leerlingen krijgen les van dezelfdeleraar die tevens de directeur is van de school. Zij is vanaf het schooljaar2015-2016 aan de school verbonden. De lessen worden tijdelijk verzorgd op deInternational School Dakar (ISD) omdat de Ecole Actuelle Bilinguale (EAB) waarde lessen altijd plaatsvonden momenteel verbouwd wordt. In de ISD beschikt deschool niet over een eigen lokaal, de verwachting is echter dat de verbouwing opde EAB binnen enkele maanden gereed is en de school daar opnieuw een eigenlokaal kan inrichten. De school beschikt over een goed werkendeinternetaansluiting.De leerlingen op de Oranje Baobab volgen dagonderwijs op een Franstalige,Engelstalige of tweetalige school en zijn vrijwel allemaal afkomstig uit gezinnenmet één Nederlandstalige ouder en één anderstalige ouder. Ongeveer de helftvan de leerlingen heeft een Vlaamse achtergrond. Voor ongeveer driekwart vande leerlingen is Nederlands de eerste of tweede taal, ongeveer een kwart van deleerlingen zijn zogenaamde richting 3 leerlingen voor wie het Nederlands dederde of soms zelfs vierde taal is. Het niveau van de beheersing van deNederlandse taal van de leerlingen is hierdoor zeer verschillend.Het bestuur bepaalt in nauw overleg met en vaak op aanraden van de directeur/leraar welke acties ten behoeve van de verbetering van de onderwijskwaliteit erworden ingezet. Daarnaast houdt het bestuur zich onder andere bezig met depr, financiën, huisvesting en bemensing van de school.

BESCHOUWING3

Pagina 10 van 15

Aanpak en gevolgen bezuinigingenDe school heeft in de afgelopen jaren een financiële buffer opgebouwd waardoorzij bij het wegvallen van de subsidie en een gelijkblijvend of zelfs iets dalendaantal leerlingen in ieder geval nog een aantal jaren kan blijven bestaan. Deschool hanteert verschillende categorieën wat betreft de ouderbijdrage.Enerzijds is deze afhankelijk van de werkgeversbijdrage en anderzijds van hetinkomen van de ouders. De laatste jaren zijn de hogere categorieën verhoogd,de lagere niet omdat daar al het plafond van draagkracht van de ouders bereiktwas.

Algemeen beeldNTC-school de Oranje Baobab levert over het geheel genomen voldoende totgoede kwaliteit. Alle indicatoren zijn tenminste als voldoende beoordeeld. Dedirecteur/leraar heeft veel lijn aangebracht in de school, enerzijds in hetdagelijkse onderwijs door bijvoorbeeld het invoeren van moderne methodes.Anderzijds in de kwaliteitszorg door gebruik te maken van een zelfevaluatie-instrument en hier vervolgens planmatig en doelgericht verbeteracties aan tekoppelen. Daarnaast draagt de sterke pedagogische en didactische benaderingvan de directeur/leraar in grote mate bij aan de kwaliteit van het onderwijs opde Oranje Baobab. De lessen kenmerken zich door een prettige sfeer, eengestructureerde aanpak van de leerkracht en een actieve leerhouding van deleerlingen. De leerlingen en de ouders met wie de inspectie gesproken heeftgeven aan heel tevreden te zijn over de Nederlandse lessen.

Toelichting

OpbrengstenDe school heeft de laatste jaren weinig leerlingen in groep 8 gehad. Daarom kande inspectie de resultaten aan het eind van de schoolperiode niet beoordelen.Voor de tussentijdse resultaten geldt dat de school de ontwikkeling van deleerlingen analyseert door middel van observaties en de resultaten vanmethodegebonden en methodeonafhankelijke toetsen. Sinds dit jaar beoordeeltde inspectie de tussenresultaten van scholen in Nederland, en daarmee ook vanntc-scholen in het buitenland, niet meer apart. Het is de verantwoordelijkheidvan scholen hier zelf doelen voor te stellen en de tussenresultaten teanalyseren. Wel doet de inspectie de uitspraak dat er voldoende resultaten zijnvoor technisch lezen en begrijpend lezen. Voor spelling en woordenschat blijvende resultaten op de methodeonafhankelijke toetsen voor de meeste leerlingenachter bij hun leeftijdsgenoten in Nederland. Dit is overigens een gebruikelijk

Pagina 11 van 15

beeld bij het ntc-onderwijs. Er is echter voor het merendeel van de leerlingenwel voldoende vooruitgang te zien. De inspectie spreekt geen oordeel uit over deleerresultaten van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften omdat de schooldeze leerlingen niet heeft.

OnderwijspraktijkDe leermiddelen die de Oranje Baobab hanteert zijn eigentijds en voldoen aande kerndoelen. De school heeft de laatste jaren veel geïnvesteerd in de aanschafvan nieuwe methodes en toetsen. Binnenkort gaat de school ook een methodevoor Nederlands als tweede taal aankopen waarmee de richting 3 leerlingenbeter bediend kunnen worden. Bij de groepen 1 en 2 wordt er thematischgewerkt zonder daarbij een methode te gebruiken. De school koppelt deactiviteiten aan de tussendoelen, zij zou hierbij de opbouw van detussendoelen meer expliciet als uitgangspunt kunnen nemen zodat er sprake isvan een meer beredeneerd en doelgericht aanbod.De school heeft voldoende onderwijs gepland, de school realiseert gemiddeld120 uur contacttijd op jaarbasis. De leerlingen krijgen drie uur per week (tweekeer anderhalf uur) les, daarnaast organiseert de school nog een aantalcultuurdagen. Verder krijgen de leerlingen incidenteel huiswerk, met namewanneer ze een bepaald onderdeel van de lesstof extra moeten oefenen. Er isweinig sprake van verzuim en als een leerling niet aanwezig is neemt dedirecteur/leraar direct contact op met de ouders. Als er door omstandigheden teveel lessen uitvallen last de directeur/leraar extra lesmomenten in op dezaterdag om de gemiste onderwijstijd in te halen.Uit het gesprek dat de inspectie met enkele ouders voerde komt naar voren datzij veel waardering hebben voor de school, vooral voor de inzet en manier vanlesgeven van de directeur/leraar. De ouders voelen zich betrokken bij hetonderwijs aan hun kinderen en zijn tevreden over de wijze waarop zij op dehoogte worden gehouden van de vordering van hun kinderen en algemeneschoolzaken. De ouders met kinderen in de lagere groepen geven daarnaast aanerg te spreken te zijn over de manier waarop ze tweewekelijks op de hoogteworden gehouden van hetgeen er in de klas aan bod is geweest en gaat komen.Door de respectvolle pedagogische aanpak van de directeur/leraar verlopen delessen in een prettige en veilige sfeer. Hierdoor heerst er een prettigwerkklimaat waarin de leerlingen de focus volledig op het leren kunnen richten.De lessen kenmerken zich door een duidelijke uitleg, een gestructureerdetaakgerichte aanpak van de directeur/leraar en een actieve leerhouding van demeeste leerlingen. Het verschil in niveau van Nederlandse taalbeheersing is inde meeste groepen groot. Door de leerlingen nauwgezet te volgen in hunontwikkeling en eventuele stagnaties direct te signaleren en te repareren slaagtde directeur/leraar erin aan te sluiten bij de specifieke onderwijsbehoeften van

Pagina 12 van 15

elke leerling. De directeur/leraar organiseert de lessen zodanig – onder anderedoor gebruik te maken van een weektaak - dat de lestijd effectief besteed wordten de directeur/leraar doelgericht in kleine groepjes of individueel uitleg enondersteuning kan geven. De weektaak is per leerling afgestemd op zijn/haaronderwijsbehoeften, bijvoorbeeld door het niveau en/of de hoeveelheid van deoefenstof die verwerkt moet worden. Hierdoor is de individuele zorg dieleerlingen nodig hebben opgenomen in het primaire proces van het lesgeven. Dedirecteur/leraar geeft aan dat deze aanpak onder druk komt te staan mochtende groepen groter – en daarmee het niveau nog meer divers – worden.De directeur/leraar houdt met behulp van methodeonafhankelijke enmethodegebonden toetsen, observaties en leerlingenwerk zicht op de cognitieveontwikkeling van haar leerlingen. Zij gebruikt deze informatie om de leerlingenin te delen in de groepen en om te bepalen welke leerlingen extra begeleidingnodig hebben. Ze legt dit alles digitaal vast in een dossier per leerling. Dedirecteur/leraar kan de vooruitgang op de toetsen per leerling (de zogenaamdeleerwinst) nog scherper analyseren om vervolgens op basis van deze analyseconcrete en ambitieuze doelen per leerling te formuleren. Dit biedt tevens demogelijkheid om de leerlingen meer te betrekken bij hun eigen ontwikkeling endaarmee het eigenaarschap bij leerlingen te bevorderen. Bijvoorbeeld doorsamen met hen de genoemde leerdoelen en de voortgang hiervan te bespreken.Ook ligt er een kans om zowel met de ouders als met de leerling regelmatig tebespreken hoe het niveau van de leerling zich verhoudt tot dat van deleeftijdgenoten die in Nederland onderwijs krijgen.

KwaliteitszorgDe school evalueert sinds de huidige directeur/leraar aan de school is verbondenjaarlijks de kwaliteit van haar onderwijs, onder meer door gebruik te maken vande zelfevaluatie-instrumenten van de Stichting NOB en door het afnemen vaneen ouderenquête.De directeur/leraar professionaliseert zich door onder andere deel te nemen aande jaarlijkse bijscholing van de Stichting NOB en door regelmatig gebruik temaken van de ondersteuning vanuit de Stichting NOB. Daarnaast heeft zijenkele collega’s op andere ntc-scholen als sparringpartner en is er incidenteelsprake geweest van coaching/ondersteuning door een leraar uit de regio. Deschool maakt – opnieuw sinds het aantreden van de huidige directeur/leraar –een onderwijskundig jaarverslag. Daarin verantwoordt zij zich onder meer overde leerresultaten en de onderwijstijd. Vervolgens stelt de school op basis vanhet schoolplan, het zelfevaluatie-instrument, de ouderenquête en hetjaarverslag een verbeterplan op waarin doelen en werkwijzen duidelijk zijnvastgelegd. Door dit alles werkt de school planmatig aan verbeteringen van haaronderwijs. Het verbeterplan wordt regelmatig met het bestuur geëvalueerd en

Pagina 13 van 15

waar nodig bijgesteld. Zoals op veel ntc-scholen zijn er regelmatig wisselingenop de school, zowel van de leerlingen als van de directeur/leraar en het bestuur.Hierdoor is de borging van de kwaliteit van het onderwijs een belangrijkaandachtspunt. De school borgt de kwaliteit door alle kwaliteitsdocumenten enhet overdrachtsdocument digitaal te verzamelen. Daarnaast houdt het bestuureen vinger aan de pols door incidenteel een lokale leraar lesbezoeken te latenafleggen en – indien nodig – dit zelf voor haar rekening te nemen.

Pagina 14 van 15

Bij dit kwaliteitsonderzoek heeft de inspectie ook de naleving van een aantalwettelijke voorschriften over de door het bestuur vastgestelde schoolgids en hetschoolplan onderzocht, zoals die voor scholen in Nederland gelden. Op basishiervan concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingenvoldoet.

De bevindingen van dit kwaliteitsonderzoek leiden tot het volgende arrangementvoor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement):

De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school vraagt geenaanpassing van de reguliere onderzoeksplanning van de inspectie. In beginselvolgt over vier jaar opnieuw een kwaliteitsonderzoek.

VERVOLG VAN HET TOEZICHT4

Pagina 15 van 15