RAT U VIJETNAMU 1965 - 1975

16. Borba između američkog F-105 i severnovijetnamskog

MiG-17PF. April 1967. godine

17. Severnovijetnamski MiG-17PF pogođen od strane američkog

F-105

Incident koji se dogodio u Tonkinškom zalivu je bio

nekoliko navodnih napada severnovijetnamskih torpednih

čamaca na dva američka razarača, avgusta 1964. godine.

Incident je bio povod za Rezoluciju o Tonkinškom zalivu.

Ovo je iskorišćeno za zakonsku osnovu da bi SAD ušle u

rat protiv DR Vijetnama. Mada su američke borbene trupe

u obliku savetnika bile umešane još od 1959. godine, za-

konski će se umešati tek 1965. godine. Tonkinški incident

je doveo do toga da su američki avioni u operaciji Oštra

strela (Pierce Arrow) gađali severnovijetnamske mornarič-

ke baze i skladišta goriva. Godine 1965. počela je poznata

američka vazdušna ofanziva širokih razmera protiv DR

Vijetnama. Prva borba u vazduhu odigrala se 2. aprila

1965. godine. Bio je to dvoboj lovaca dve različite genera-

cije: američkog supersoničnog F-4 Phantom-II, s jedne, i

severnovijetnamskog podzvučnog MiG-17, s druge strane.

Ubrzo će se u borbena dejstva uključiti američki F-8

Crusader i F-106 Delta Dart, dok su se avioni F-104 Star-

fighter, F-102 Delta Dagger i F-100 Super Sabre već uve-

liko koristili.

Na strani RV DR Vijetnama već 1966. godine u borbu

će ući MiG-21. Dejstva avijacije su se odvijala izrazito

nepovoljno za RV DR Vijetnam, zbog izrazite premoći

USAF za sve vreme rata. Prva ratna iskustva neprijatno su

iznenadila i, reklo bi se, razočarala mnoge vojne stručnja-

ke poklonike velikih brzina. Neretko se dešavalo da pod-

zvučni lovci MiG-17 obore nadzvučne lovce-bombardere

F-105 opterećene ubojnim sredstvima. Uvođenjem u bor-

bu aviona MiG-21 odnos snaga je kvalitativno izmenjen u

korist lovačke avijacije DR Vijetnama. U odnosu na F-4,

lovac MiG-21 imao je nešto bolje manevarske sposobno-

sti. Prva borba između MiG-21 i američkih lovačkih avio-

na F-4 odigrala se 23. aprila 1966. godine. Tada je oboren

jedan severnovijetnamski MiG-21. Međutim, od maja do

decembra 1966. godine RV DR Vijetnama je uspelo da

obori 47 američkih i da izgubi 12 svojih aviona - odnos

gubitaka je bio 4:1 u korist Severnog Vijetnama. Posle

značajnih gubitaka u periodu 1965 - 1966. godine, USAF

je otpočeo ubrzano opremanje svoje avijacije, specijalnim

uređajem za raspoznavanje svoj - tuđ.

Ali, nakon što su u prvim borbama u Vijetnamu bila

oborena dva sopstvena aviona, američki piloti prestaju da

veruju sistemu za elektronsko raspoznavanje. Gubici ame-

ričke avijacije uopšte, kao i lovačke posebno, bili su neo-

čekivano veliki. U ukupno 480 borbi u vazduhu, američki

lovci su oborili 134 protivnička a izgubili 352 svoja avio-

na. Pri tome su lovci F-4 učestvovali u 166 borbi i oborili

54 aviona MiG-21, a izgubili 103.

18. Trenutak neposredno pred pogodak lovca MiG-17PF raketom V-V

AIM-9B

19. Američki F-105 iznad Hanoja 1965. godine

Borba koja je vođena u vazduhu 10. maja 1972. godine

vezana je za nestanak severnovijetnamskog vazdušnog asa

pukovnika Toona. Pukovnik Nguyen Toon je misteriozni

severnovijetnamski as pilot lovac, sa 13 vazdušnih pobe-

da. Njega je izmislila američka propaganda, da bi opravda-

la prevelike gubitke. Navodno ga je oborila posada ame-

ričkog mornaričkog lovca F-4J u sastavu: pilot por. Randy

„Duke” Cunningham i radarista por. William „Irish” Dri-

scoll. Za pukovnika je američka propaganda tvrdila da je

leteo na dva tipa aviona i to: MiG-17F evidencijski broj

3020 i MiG-21PF evidencijski broj 4326. Taj dan je na-

vodno Toon oboren u lovcu MiG-17F. Bombarderska

ofanziva američkog RV 1972. godine pod nazivom „Line-

backer”, bila je ispit za izdržljivost RV DR Vijetnama.

Aerodromi su bili izloženi američkim napadima, pa su avi-

oni prebacivani do skloništa helikopterima Mi-6, često

udaljenim i do tridesetak kilometara. Avioni MiG-21 su

se, po komandi zemaljskih stanica za navođenje, približa-

vali bombarderima B-52 odozdo, maksimalnom brzinom

prodirući pored lovačke pratnje. Posle ispaljivanja raketa

obrušavali su se ka najbližoj bezbednoj bazi. Od skvadro-

na opremljenih s lovcima F-104 Starfighter u ratu su anga-

žovani 435. TFS, 436. TFS i 476. TFS.

Od aprila 1965. do jula 1967. godine izgubljeno je ukup-

no 14 aviona F-104. Od jula 1967. godine u borbama će ih

u potpunosti zameniti skvadroni opremljeni avionima F-4.

Avioni F-100 Super Sabre angažovani su u borbenim mi-

sijama na prostoru Jugoistočne Azije, još od 1962. godine.

20. Američki piloti na avionima F-100 u Vijetnamu

Poručnik Colin A. Clark iz 428. TFS je prvi pilot RV

SAD, koji je 18. avgusta 1964. godine oboren iznad Vijet-

nama vatrom sa zemlje. Pilot kapetan Donald W. Kilgus je

4. aprila 1965. godine prvi oborio jedan neprijateljski

avion, MiG-17, vatrom iz topova. Avione za borbu protiv

radara tipa F-100F Wild Weasel, koristio je 388. TFW.

Ukupno je tokom rata u Vijetnamu izgubljeno 242 aviona

F-100 Super Sabre.

21. F-105 izbegava pogodak rakete V-Z SA-75 Dvina

Avioni F-102 Delta Dagger su takođe angažovani u

ratu. U borbene akcije su poletali u početku iz borbenih

baza na teritoriji Tajlanda, kasnije su angažovani i sa teri-

torije Južnog Vijetnama. Ukupno je izgubljeno 15 aviona.

Avioni F-106 Delta Dart su vrlo malo korišćeni u borbi.

Njihova borbena primena je bila svedena na ispitivanje

aviona u borbi. Zbog toga su avioni F-106 jedini koji nisu

imali gubitke u borbi. Mornarički lovci F-8 Crusader iz

sastava sledećih skvadrona: VF-24, VF-51, VF-53, VF-

111, VF-162, VF-191 i VF-211 su od 12. juna 1966. pa do

22. aprila 1972. godine u bliskim borbama oborili 16

MiG-17 i 3 MiG-21. Ukupno je tokom rata u Vijetnamu

izgubljeno 166 aviona Crusader. Avijacija RM je izgubila

143, a marinci 23 aviona F-8 Crusader.

22. Postrojeni avioni F-102 Delta Dagger na aerodromu Tan Son Nhut. Južni Vijetnam 1969. godine

Avioni F-4 Phantom-II u Vijetnamu su prvi put angažo-

vani u operaciji Oštra strela (Pierce Arrow). Avioni tipa

F-4B su poleteli s nosača aviona CVA-64 Constellation, 5.

avgusta 1964. godine i napali položaje RM DR Vijetnama.

Prvi Phantom, koji je odneo vazdušnu pobedu 9. aprila

1965. godine bio je iz sastava mornaričkog VF-96 Fig-

hting Falcons skvadrona, za čijim je komandama bio po-

ručnik Torene M. Murphy. Tada je oboren MiG-17. Mor-

narički F-4 su uspeli da obore 22 aviona MiG-17, 14 MiG-

21, 2 MiG-19 i dva transportna aviona AN-2, a izgubili su

71 avion. Korpus marinaca SAD je izgubio 75 aviona.

SAD su tokom svog angažovanja u ratu u periodu od

1965. do 1973. godine izgubili 761 avion F-4 i RF-4.

Amerikanci su tvrdili da su u vazdušnim borbama oborili

33 aviona MiG-17, 8 MiG-19 i čak 66 MiG-21.

23. Olupina aviona F-102 oborenog iznad Južnog Vijetnama

Avioni A-6A Intruder su angažovani od aprila 1965.

godine pa do marta 1973. godine. Ukupno je izgubljeno 84

aviona tipa Intruder. USAF-ov 4503. TFW je koristio 12

aviona F-5C Freedom Fighter. Od ukupno 3500 borbenih

misija koliko je izvršeno sa ovim tipom aviona, izgubljena

su samo dva.

24. Karta rasporeda aerodroma USAF-a na teritoriji Tajlanda to-

kom rata u Vijetnamu

I avioni F-5E Tiger-II su također korišćeni u Vijetnamu,

ali ovog puta u rukama pilota RV Republike Vijetnam (Južni

Vijetnam). Avion A-4 Skyhawk je bio jedan od osnovnih

mornaričkih aviona za podršku. Ukupno je izgubljeno 362

aviona Skyhawk. Jedan od „nebeskih sokolova” je oboren 25.

aprila 1967. godine od strane severnovijetnamskog MiG-17.

Avioni RF-101C Voodoo se za izviđanje iznad Vijetnama

upotrebljavaju već od 1961. godine. Novembra 1964. godine

iznad Vijetnama je izgubljen jedan RF-101C. Ukupno je u

periodu od 1965. pa do novembra 1970. godine izgubljeno

44 aviona RF-101C. Avioni F-111A Aardvark su testirani u

Jugoistočnoj Aziji već u martu 1968. godine. Jula 1971. go-

dine operativan je bio 474. TFW ving RV SAD opremljen

avionima F-111A. Oni su upotrebljeni u operaciji „Line-

backer”. U 4000 borbenih misija izgubljeno je šest aviona.

25. A-4F Skyhawk iz sastava jurišnog mornaričkog skvadrona

VA-55. Nosač aviona CVA-19 Hancock, 1972. godine

Avioni A-7 Corsair-II su takođe korišćeni u ratu. Od

strane RM su angažovani sa nosača aviona USS Ranger,

Ticonderoga, Oriskany, Constellation, Coral Sea, Mid-

way, Saratoga, Kitty Hawk, America i Enterprise. RM je

ukupno izgubila 78 aviona A-7. RV SAD je koristilo avio-

ne A-7D Corsair-II raspoređenih u 354. TFW, 380. TFW i

388. TFW ving. U bombardovanju Kambodže je učestvo-

vao 380. TFW ving. Avioni A-7D RV SAD su učestvovali

u operaciji “Linebacker”. Ukupno je RV SAD tokom rata

izgubilo 13 aviona A-7D. Avion F-105 je bio jedini ame-

rički lovac početkom rata u Vijetnamu. Marta 1965. godi-

ne dva skvadrona sa oko 50 aviona F-105 Thunderchief iz-

vršili su prvi napad na teritoriju DR Vijetnama. Do juna

1966. godine dva kompletna vinga sa oko 144 aviona, bila

su angažovana u Vijetnamu. Samo avioni 355 v TFW, iz-

vršili su više od 101000 borbenih letova sa 263000 sati na-

leta. Za to vreme avioni 355 v TFW napali su 12675 cilje-

va i na njih bacili 202586 tona bombi. Do januara 1969.

godine Amerikanci su u Vijetnamu izgubili više od 400

aviona F-105 od ukupno proizvedenih 833. Laki jurišni

avioni A-37 Dragonfly bili su stacionirani u vazduhoplov-

noj bazi Bien Hoe u Južnom Vijetnamu. Od avgusta 1967.

godine prvi put je upotrebljeno 25 aviona A-37A u protiv-

gerilskim akcijama protiv Vijetkonga. Ukupno 254 aviona

A-37B je bilo u upotrebi u RV Južnog Vijetnama. Aprila

1975. godine južnovijetnamski vazduhoplovni oficir, ka-

petan Nguyen Thonh Trung je avionom A-37B napao zgra-

du vlade Republike Vijetnam (Južni Vijetnam). Jedini lo-

vački avion s kojim je RV DR Vijetnama raspolagalo po-

četkom rata bio je MiG-17 uz manji broj lovaca MiG-15.

Prva vazdušna borba između MiG-17F i F-4B Phantom-II

dogodila se 2. aprila 1965. godine. Prva pobeda nad ame-

ričkim avionima dogodila se 4. aprila 1965. godine. Tada

su četiri lovačka aviona MiG-17F RV DR Vijetnama napa-

li američke jurišne avione F-105 iznad Thanh Hoa i oborili

dva F-105. Taj dan se danas slavi kao dan RV Socijalistič-

ke Republike Vijetnam.

26. Helikopter Mi-6A prebacuje lovački avion MiG-17 do skloni-

šta. Severni Vijetnam 1972. godine

Lovački avioni tipa MiG-17 su upotrebljavani i kao ju-

rišni avioni. U periodu od 10. jula 1965. godine pa do 14.

februara 1968. godine samo lovci američkog RV su uništi-

li 61 MiG-17. Za svo vreme rata izgubljeno je 92 aviona

MiG-17. Severnovijetnamci su pored originalne sovjetske

verzije MiG-17 koristili i kinesku verziju J-5. U naoruža-

nju RV DR Vijetnama su se nalazili i avioni MiG-19 kako

oni proizvedeni u SSSR-u tako i oni proizvedeni u Kini

pod oznakom J-6.

27. MiG-21 RV DR Vijetnama pogođen raketom V-V ispaljenom sa

američkog aviona F-4C

Samo tokom vazdušne ofanzive američkih vazdušnih

snaga poznate kao operacija „Linebacker” uništeno je 10

aviona MiG-19. Kroz RV DR Vijetnama je prošlo ukupno

oko 200 aviona tipa MiG-21 u verzijama MiG-21F-13,

MiG-21PF, MiG-21PFM, MiG-21PFM-V i MiG-21MF. Pi-

loti na avionima MiG-21 su bili naviknuti da nekoliko puta

dnevno poleću u susret američkim avionima, uprkos ame-

ričkoj brojčanoj prednosti. U periodu od 23. aprila 1966. pa

do 8. januara 1973. godine izgubljeno je 68 aviona MiG-21.

Jedna od značajnijih vazdušnih operacija bila je operaci-

ja „Bolo”. Ta operacija je poznata kao elektronski „trojan-

ski konj” RV SAD prema RV DR Vijetnama. Američki F-4

koji su učestvovali u vazdušnim borbama slali su signale

kao avioni F-105. Severnovijetnamski radari su avione F-4

registrovali kao F-105 i na njih poslali avione MiG-21. Me-

đutim, iznenađenje je bilo kobno za RV DR Vijetnama, jer

je 2. januara 1967. godine od 16 aviona MiG-21 oboreno 7

MiG-21 uz mogućnost još dva oborena MiG-a. RV SAD ni-

je imalo gubitaka. Ukupno je u borbama učestvovalo 28

aviona F-4C protiv 14 MiG-21. Tada je poslednji put do-

zvoljeno da lovci F-4 samostalno dejstvuju.

28. Piloti RV SAD koji su prvi napunili 100 borbenih misija iznad Vijetnama u avionima F-100D

Stanje RV DR Vijetnama po godinama sukoba bilo je

sledeće:

Avgust 1964: RV je raspolagalo sa 36 lovačkih aviona

MiG-15 i MiG-17.

Decembar 1964: 53 lovačka aviona MiG-15 i MiG-17.

Maj 1965: 56 lovačkih aviona MiG-17 i 8 lakih bombardera

IL-28.

Decembar 1965: 62 MiG-17, 6 IL-28 i 7 lovaca MiG-21F-13.

April 1966: 63 MiG-17, 8 IL-18 i 15 MiG-21.

Decembar 1966: 50 MiG-17, 6 IL-28 i 16 MiG-21.

April 1967: 75 MiG-17, 6 IL-28 i 16 MiG-21.

Decembar 1967: 28 MiG-17 i 12 MiG-21.

1968. godina: 180 lovaca MiG-17, MiG-19 i MiG-21 sa 72 pi-

lota.

Maj 1972: 80 MiG-17, 33 MiG-19 i 93 MiG-21.

Oktobar 1972: 88 MiG-17, 40 MiG-19 i 39 MiG-21.

29. Avioni F-105D iz sastava 355. TFW tokom punjenja gorivom

u letu iznad Vijetnama

Vazdušna ofanziva koju su preduzele vazduhoplovne

snage SAD, po naređenju Predsednika SAD Nixona po-

znata kao operacija „Linebacker”, otpočela je 9. maja i

trajala je do 23. oktobra 1972. godine prva faza i od 18. do

29. decembra 1972. godine druga faza. Ofanziva je završe-

na pregovorima i povlačenjem SAD iz Vijetnama. Gubici

SAD u avionima su bili sledeći: RV SAD (USAF) 70 avio-

na (60 aviona F-4D/E, 3 aviona RF-4C, 5 tipa F-105G

Wild Weasel i 2 F-111A Aardvark), RM SAD (USN) 54

aviona (11 aviona F-4J, 25 tipa A-7A/C/E, 5 F-8J, 3 A-6A,

1 RA-5C i 3 RF-8G) i Korpus Marinaca (USMC) 10 avio-

na (4 F-4J, 2 A-4E i 4 A-6A). Ovde nisu uvršteni gubici

bombardera B-52. RV Južnog Vijetnama izgubilo je 10

aviona, a RV DR Vijetnama 63 aviona (40 Mig-21, 10

MiG-19 i 13 MiG-17).

30. Olupina oborenog aviona F-105 koji je pao na teritoriju

Južnog Vijetnama

31. Severnovijetnamski piloti na avionima MiG-21PF

32. Pilot lovca F-104 Roy Blakeley na jednom aerodromu USAF-a

u Tajlandu 1965. godine.

33. Pilot Dick Roussell pored

aviona F-100 Super Sabre

34. Pilot RV DR Vijetnama

ulazi u kabinu aviona MiG-

21PF

35. Piloti na avionima F-100 pred polazak na zadatak. Vijetnam 1966. godine

36. Napad aviona F-105 na Hanoj.

37. Raketa SA-75 Dvina leti u pravcu aviona F-105 RV SAD

38. Pilot Robert L. Cardenas pored aviona F-105D Thunderchief

na jednom od aerodroma u Južnom Vijetnamu 1967. godine

39. Vazdušna borba između mornaričkog lovca F-4J Phantom-II

evidencijski broj 5800 sa posadom pilot poručnik Randy „Duke”

Cunningham i radarista poručnik William „Irish” Driscoll, protiv

severnovijetnamskog MiG-17F za čijim komandama je navodno bio

pukovnik Nguyen Toon. Borba je odigrana 10. maja 1972. godine. Tog

dana su oborena tri aviona MiG-17, među kojima je bio i MiG-17

pukovnika Toona

40.a, b. Američki piloti zadovoljni nakon obavljenog zadatka

Pored aviona, u ovom ratu je značajnu ulogu imao i ra-

ketni sistem Z-V SA-75 Dvina. Prvo vatreno krštenje ra-

kete Dvina su imale 25. jula 1965. godine, oborivši u jed-

nom danu tri aviona. Uskoro su raketne jedinice PVO po-

stale glavna snaga objedinjenog RV i PVO DR Vijetnama.

One su rat završile velikom pobedom oborivši 31 strategij-

ski bombarder B-52 u rejonu Hanoja od 12. do 29. decem-

bra 1972. godine. Tokom 1972. godine RJ PVO su oborile

41 bombarder B-52, 223 lovca F-4, 9 jurišnika F-105, 59

jurišnika A-6, 57 A-7, 1 F-111 i 15 ostalih letelica.

41. Olupina bombardera B-52, pored njega se vidi vođena raketa

V-Z AGM-28 Hound Dog. Vijetnam 1972. godina

42. Formacija aviona F-105 uz pratnju aviona EB-66 napada

rafineriju nafte na teritoriji DR Vijetnam

43. Fotografija prikazuje štetu na aerodromu u Hanoju koju su

pričinili avioni SAD

44. Avioni F-4 Phantom-II u letu iznad Vijetnama 1970. godine

45. F-4J Phantom-II mornaričke avijacije SAD poleće s nosača

aviona. Vijetnam 1972. godine

46. Američki lovci tipa F-4E obaraju severnovijetnamski lovac

MiG-17

47. Borba između severnovijetnamskog lovačkog aviona MiG-17PF

i američkog mornaričkog lovca F-4J

48. Vazdušna borba američkih mornaričkih lovaca F-4J i

severnovijetnamskih lovaca MiG-21

49. Piloti RV DR Vijetnama trče ka svojim lovcima MiG-21PFM na

znak uzbune. Vijetnam 1972. godine

50. Severnovijetnamski piloti na znak uzbune trče ka svojim

lovcima MiG-17. Vijetnam 1972. godine

51. Skvadron

Golden Warriors

naoružan avionima

A-7B Corsair-II,

na nosaču aviona

CVA-14

Ticonderoga u

blizini obale

Vijetnama 1972.

godine

52. Severnovijetnamski piloti asovi, s desna na levo: Nguyen Van

Bay, Nguyen Van Coc i Nguyen Doc Soat

Vijetnamski rat je iznedrio i mnogo pilota asova kako

sa vijetnamske tako i s američke strane. Među pilotima

RV DR Vijetnama najpoznatiji su bili Nguyen Van Coc sa

9 vazdušnih pobeda, Nguyen Van Bay sa 7 i Nguyen Doc

Soat sa 6 pobeda. S američke strane najpoznatiji su bili

Charles B. „Chuck” De Bellevue sa 6 pobeda, Ritchard

Steve Ritchie, Jefrey (Jeff) S. Feinstein, Randall (Randy)

„Duke” H. Cunningham i William „Irish” (Bill) P.

Driscoll sa po 5 pobeda. Kao instruktori na strani

Severnog Vijetnama bili su i sovjetski piloti, među kojima

je najpoznatiji Šabakov Vadim Petrovič sa 6 vazdušnih

pobeda.

53. a, b. Američki piloti asovi tokom rata u Vijetnamu: Duke

Cunningham, Bill Driscoll i Steve Ritchie. Fotografije iz muzeja

avijacije SAD

54. Prvi USAF piloti asovi u

Vijetnamu: Kapetani Steve

Ritchie i Chuck De Bellevue

pored lovca F-4C Phantom-II.

Fotografija iz arhive muzeja

USAF

55. Pukovnik Robin Olds dvo-

struki pilot as iz II svetskog ra-

ta i rata u Vijetnamu sa ukupno 12 vazdušnih pobeda. Pukov-

nik Olds je idejni tvorac opera-

cije „Bolo”. Fotografija iz mu-

zeja USAF

56. Piloti asovi

RV DR Vijetna-

ma 1968. godine

Nakon što su se Amerikanci povukli iz Vijetnama u to-

ku 1973. godine, rat se i dalje nastavio. U sukobu su bili

DR Vijetnam i Republika Vijetnam. Stanje vazduhoplov-

nih snaga DR Vijetnam u toku 1974. godine je bilo slede-

će:

RV je raspolagalo sa 10000 ljudi i 203 borbena aviona.

Od operativnih snaga RV je imalo skvadron lakih bombar-

dera sa 8 aviona IL-28, 4 presretačka skvadrona sa 60 avi-

ona MiG-21, 2 presretačka skvadrona sa avionima MiG-19

(kineske proizvodnje), 6 lovačko-bombarderskih skvadro-

na sa 105 aviona MiG-15/17. RV je raspolagalo i sa 20

transportnih aviona AN-2, 4 transportna aviona AN-24 i

14 transportnih aviona IL-14, 20 jurišnih aviona IL-2

Šturmovik, 12 helikoptera Mi-4 i 8 helikoptera Mi-6.

57. MiG-17 evidencijski broj 2047 RV DR Vijetnama ispred Muzeja avijacije SR Vijetnama

58. MiG-21PFM evidencijski broj 5020 pilota asa RV DR Vijet-

nam Nguyen Doc Soat, ispred zgrade Muzeja RV i PVO SR Vijet-

nam

59. Lovački avioni F-5A Freedom Fighter RV Republike

Vijetnam (Južni Vijetnam), na stajanci aerodroma. Južni Vijetnam

1974. godine

SAD su u toku svog povlačenja iz Vijetnama opremile

RV Južnog Vijetnama sa oko 2073 vazduhoplova. Tako je

28. januara 1973. godine RV Republike Vijetnam raspola-

galo sa 2073 vazduhoplova i to: 79 aviona A-1 Skyraider,

248 A-37 Dragonfly, 66 (A)C-119G/K, 32 C-130, 239 O-

1A Bird Dog, 35 O-2 Skymaster, 24 T-37, 24 T-41, 10 U-

6, 85 U-17, 19 C-123, 56 C-7, 151 F-5A/B/E i RF-5A, 76

(A)C-47, 859 helikoptera UH-1 i 70 helikoptera CH-47.

Stanje RV Republike Vijetnam 30. septembra 1974. go-

dine je bilo sledeće: RV je imalo 63000 ljudi i 1872 va-

zduhoplova. Od operativnih snaga imalo je 6 skvadrona

lovačke avijacije sa 124 aviona F-5A/B/E, 11 lovačko-

bombarderskih skvadrona sa 229 aviona A-37B, 3 lovač-

ko-bombarderska skvadrona sa 69 aviona A-1H/J, 3 izvi-

đačka skvadrona sa 30 aviona EC-47, 10 aviona RC-47,

10 aviona RC-119 i 7 aviona RF-5A, 8 skvadrona lake iz-

viđačke avijacije sa 188 aviona O-1A i 32 aviona O-2A,

skvadron za protivgerilska dejstva sa 16 aviona AC-47, 2

skvadrona za protivgerilska dejstva sa 40 aviona AC-

119G/K, 3 transportna skvadrona sa 10 aviona C-47, 6

aviona C-119, 19 aviona C-123 i 32 aviona C-130E, 10

skvadrona lake transportne avijacije sa 54 aviona C-7, 9

aviona U-6A i 84 aviona U-17A/B, 24 helikopterska skva-

drona sa 790 helikoptera Bell UH-1 i 65 helikoptera CH-

47 i 3 skvadrona školske avijacije sa 24 aviona T-37 i 24

aviona T-41.

Za razliku od kopnenih snaga, piloti vazduhoplovstva

Južnog Vijetnama su bili spremni da se suprotstave snaga-

ma Severnog Vijetnama do „kraja“.

60. Vazduhoplovna baza Bien Hoa RV Republike Vijetnam tokom 1974. godine

Iako su se američki vojnici povukli iz Vijetnama u toku

1973. godine, u sklopu OS Republike Vijetnam ostali su

vojnici SAD kao savetnici i kao obezbeđenje ambasade

SAD u Sajgonu. Pošto i nakon dve godine od potpisivanja

Pariskih mirovnih ugovora, sajgonski režim nije pristupio

sprovođenju njegovih odredbi oslobodilačka armija Ju-

žnog Vijetnama, a pre svega snage Severnog Vijetnama

bile su prinuđene da pređu u proleće 1975. godine u opštu

ofanzivu na svim frontovima. Prolećna ofanziva je tekla

po planu tako da je opsada Sajgona počela 25. aprila.

Obruč se oko Sajgona stegao već 28. aprila. U 16h i 30

minuta 29. aprila 1975. godine ambasador SAD je pobe-

gao iz Sajgona. U 07h i 53 minuta 30. aprila poslednji voj-

nici SAD su napustili Sajgon. U 11 časova 30. aprila 1975.

godine nestao je Južni Vijetnam kao država, predajom ko-

ju je objavio predsednik Min. Tako je završena američka

avantura koja se zvala rat u Vijetnamu koja je vazduho-

plovne snage SAD koštala 3338 izgubljenih aviona i 4642

izgubljena helikoptera. Samo je RV SAD imalo 1741 po-

ginulog pripadnika i 931 ranjenog.

RV DR Vijetnam je izgubilo između 170 i 200 aviona i

nekoliko helikoptera. Kada je režim u Sajgonu pao, u ruke

Severnovijetnamaca je dospelo nekoliko stotina aviona i

helikoptera, među kojima i 87 lovaca F-5A i 27 F-5E, koji

su uključeni u mešovite pukove zajedno sa MiG-21.