~ 1 ~

~ 2 ~

Refleksione pedagogjike

Pas përfundimit të fazës së parë të provimit, marrjes së opinioneve të shumë kandidatëve e kolegëve profesionistë dhe afrimit

të fazës tjetër të konkurimit (2-22 maj, sipas njoftimit të tanishëm në www.akp.gov.al), natyrshëm vjen edhe reflektimi:

1. A ishte ai provim dhe kuicet përkatëse në nivelin që kërkohet për një provim profesional?

Pra, mënyra e hartimit dhe publikimit të programit, shkalla e vështirësisë, cilësia e formulimit dhe përzgjedhjes së kuiceve etj,

a ishin të denja për një provim profesional? Duket se për këtë problematikë ndajmë shqetësime të njëjta me shumë kolegë,

biles, me disa prej tyre, pajtohemi edhe në opinione,... të pakten pjesërisht!

2. Në çfarë mase provimi (kuicet) i shërbeu qëllimit?

Nga këndvështrimi pedagogjik, një program provimi, sikurse është provimi profesional, nuk duhet të ketë vetëm qëllim

vlerësimin e disa njohurive dosido dhe skualifikimin e të paaftëve, por edhe rifreskimin e njohurive profesionale, konsolidimin

e tyre dhe orientimin e kandidatëve drejt problematikës së ushtrimit të profesionit.

3. A mund të shërbejë i njëjti fond pyetjesh (kuicesh) edhe për disa afate të tjera provimesh?

Natyrshëm, kjo pyetje shtrohet, veçanërisht, kur fondi i pyetjeve (kuiceve) nuk përputhet me programin e provimit, shumë

pyetje kanë pasaktësi, janë të pakëta në numer dhe nuk mbulojnë në masen e duhur programin, si dhe nuk janë krejtësisht në

funksion të formimit profesional.

4. A mund të jetë kalueshmëria në përqindje (totali, apo sipas fakulteteve nga vijnë kandidatët) treguesi i vetëm dhe i

padiskutueshëm i suksesit të provimit, në përgjithësi?

Kjo pyetje shtrohet si reflektim, pas mbrojtjes që i bënë në media autoritetet e organizatorët e provimit “veprës së tyre”, por

edhe si pyetje për të thelluar mendimin e atyre që shpejtohen të nxjerrin konkluzione të përcipta, duke konsideruar vetëm një

të dhënë statistikore!!!.

~ 3 ~

Meqënëse, në fund të fundit, të gjithëve u intereson suksesi (i parë nga këndvështrime të ndryshme), po e parashtroj

problemin e suksesit në provim dhe faktorët që mundësojnë atë, në formen kuicit, jo për ta zgjidhur, thjesht për të

reflektuar....

A. Në suksesin e kandidatit ndikojnë një ose disa nga këta faktorë; zgjidhni alternativen e saktë:

a. Universiteti që ka kryer kandidati (përjashtohet rasti kur ai ka marrë një diplomë-karton, pa frekuentuar).

b. Kultura e të mësuarit (të nxënit) dhe niveli i dijeve, të fituara që në shkollë të mesme e më herët.

c. Koeficienti i intelektit të individit.

d. Vullneti dhe përkushtimi i kandidatit në përgatitjen e provimit.

e. Të gjithë faktorët e mësipërm (a,b,c,d) kontribuojnë në suksesin e kandidatit.

B. Duke menduar se përgjigja, në masë, do të jetë alternativa (e), po e komplikoj pak kuicin B, duke parashtuar edhe disa

fakte, apo mundësi:

I. A mundet që vetëm faktori a (universiteti i kryer) të jetë i mjaftueshëm për suksesin?

II. A mund të ketë kandidat që ka arritur sukses në provimin e afatit të kaluar edhe pa i parë asnjëherë auditoret e ndonjë

universiteti (privat apo shtetëror)?

III. A mund të ndodhë që, në afatet në vijim, edhe shumë nga ata që nuk përmbushin asnjë prej faktorëve të mësipërm, të

arrijnë sukses?

Le të gjëjmë së bashku përgjigjen më të saktë, pasi ka disa përgjigje (sikurse në disa prej kuiceve të AKP)!!!

a. Vetëm I është e mundshme

b. I dhe III janë të mundshme

c. I dhe II janë të mundshme

d. Të tri alternativat I, II, III janë të mundshme

e. Asnjëra prej alternativave I, II, III nuk është e mundur.

Në vijim, jepen kuicet e zgjidhura të kimisë farmaceutike dhe disa komente. Kjo nuk do të thotë se për kuicet e tjera nuk kisha komente, por koha për t’u marrë me to nuk më mjaftonte!!!

Suksese kandidatëve!

~ 4 ~

Kuicet e mëposhtme janë marrë direkt nga web: http://www.akp.gov.al*, alternativa e theksuar me të verdhë është

zgjidhja, ndërsa komentet janë tonat.

*Shtuar edhe zgjidhjet për kuicet e futura, pas janarit 2012

(Janë 180 kuice) Komente

Fillohet me një strukturë dhe alternativat duhej të ishin të lidhura me strukturen (përkatësisht, grupin kimik ose EPN e lëndës). Pergjigja: ështe nje derivat peptidik (nje prolinamid): kaptoprili

Formulimi i pyetjes nuk është racional, struktura mbetet jashte kontekstit te pyetjes???; Mgjate, zgjidhni alternativen D

Sikurse në rastin e pyetjes 1, alternativat duhej të lidheshin me strukturen. Eshte nje derivat ariloksikarbonik, nje fibrat

Ketu mund te paraqitej edhe struktura..,atehere memorja nuk do te lodhej, pasi nga struktura do dallohej nese eshte forma vepruese apo forma jovepruese, -promedikament e klofibratit!!!

Vetem memorizim, ose hap ndonje tekst si, “Martindale: The Complete Drug Reference (Mtd.36)”, rezulton Atorvastatina

~ 5 ~

Eshte alternativa C, ... mund te paraqitej struktura e pergjithshme e ACE-inhibitoreve dhe keshtu do te ishte me e lehte edhe pergjigja

Edhe ketu, po te paraqitej struktura,atehere memorja do te lodhej me pak, pasi nga struktura do dallohej nese eshte forma vepruese apo forma jovepruese, promedikament

Mos hapni KF, shikoni Martindale, ose ndonje farmakologji, ose bjerini shkurt: Zgjidhni D

Perseri me shume farmakologji se kimi....!, Zgjidhni A

Zgjidhni C, pasi te keni hapur ndonje liber qe jep detaje mbi metabolizmin e ACE-inhibitorëve!!

Në këtë pyetje, struktura kimike të kujton një grup barnash që kanë të përbashkët mekanizmin e veprimit (kjo eshte më afer kimisë), Zgjidhni D

1.- Keto grupe imitojnë vetëm mbetjen fenolike të Tyr4 ose karboksilatin e Asp1 të angiotensinës II...dhe jo krejt Ang II !!! 2.-Unaza imidazolike, ose një ekuivalent izoster i saj, nevojitet për të ‘imituar’ His6 të vargut anësor të angiotensinës II...dhe jo krejt Ang II...?? Mgjatë, Zgjidhni B

~ 6 ~

...pyetje qe nuk lidhet me kimine farmaceutike...ne ndihmë të farmakologjisë!!! Mgjatë, zgjidhni D

Të tilla pyetje mund te formulohen me mijëra, por nuk kanë një lidhje të drejtpërdrejtë mes struktures dhe mënyrës së veprimit (...pak kimi, vetem memorizim). Mgjatë, zgjidhni C

A është kaq i rëndësishëm minoksidili për tu marrë si prototip i barit hipotensiv dhe për të njohur metabolitët e tij? Mgjatë, zgjidhni B

Ok, edhe farmakologji edhe KF Zgjidhni D

- Pyetja vet eshte e pasakte!!! ...më së paku e paqartë? - Krejt glikozidi eshte nje molekule,... te alternativa B duhej shkruar: mbetjeve sheqerore dhe jo molekulave të sheqerit!!! Mgjatë, zgjidhni C

Edhe kjo pyetje nuk ka lidhje

drejtperdrejt me Kimine???...biles

eshte jo shume e sakte!

Megjithatë, zgjidhni D

~ 7 ~

~ 8 ~

~ 9 ~

~ 10 ~

~ 11 ~

~ 12 ~

~ 13 ~

~ 14 ~

~ 15 ~

~ 16 ~

~ 17 ~

~ 18 ~

~ 19 ~

~ 20 ~

~ 21 ~

~ 22 ~

~ 23 ~

~ 24 ~

~ 25 ~

~ 26 ~

~ 27 ~

~ 28 ~

~ 29 ~

(Janë 280 kuice, marrë nga web në dhjetor 2011)

Vini Re! Kjo ndarje: Kimi Farmaceutike, Kimi Farmaceutike I dhe Kimi Farmaceutike II është një ndarje pa kurrfarë kriteri. Duket se dhe vet hartuesit e kuiceve nuk dinë se ku është fillimi dhe fundi i njërës apo tjetrës pjesë, apo i kapitujve e temave të caktuara. Diçka e bërë rrëmujshëm, pa asnjë kriter apo plan paraprak, megjithëse ky program duhej të ishte përgatitja dhe paraqitja më serioze dhe në nivelin më të lartë profesional. Uroj që kjo të mos jetë mënyra e përditshme e punës së tyre në fakultetin ku japin mësim!!?

Kuic i Kimise Farmaceutike (KF), por e paska filluar me prirje farmakologjike...!!! Zgjidhni D

Pyetje jashte Programit te miratuar nga UF (PP-UF)!!! Ok, tek mekanizmi i veprimit te DHFR, Zgjidhni B

~ 30 ~

Ok, mekanizmi i veprimit te SSRI, Zgjidhni D

Paksa, jashte programit...!!! Ok, mekanizmi i veprimit te serotoninergjikeve, Zgjidhni A

Perseri jashte programit (antiparkinsoniket!!!) Mekanizmi i veprimit te antiparkinsonikeve, Zgjidhni C

Mekanizmi i veprimit te barbiturateve, Zgjidhni D

Perseri paksa larg KF, vecanerisht alternativa B, megjithatë, Zgjidhni B

Hartuesi i kuiceve duket se ka deshur te rivalizoje me Farmakologjine...., Zgjidhni B

Pyetje jashte programit!!! Ketu...struktura eshte e lidhur vetem me alternativen C (alternativat A,B,C jashte kontekstit), pra nenkupton, Zgjidhni C

~ 31 ~

Perseri drejt farmakologjise: mekanizmi i veprimit..., Zgjidhni A

Vetem farmakologji, efektet anesore te...:, Zgjidhni C

Qe eshte nje aminë e thote vet emri..., mbeten vetem A dhe B, Zgjidhni B

Perseri drejt farmakologjise...., Zgjidhni B, Megjithese nuk beni ndonje gabim te madh edhe po ta perdorni ate me kujdes!!!

Ketu mund te paraqitej struktura, kuici do te ishte me i kuptueshem dhe me domethenje kimike.., Zgjidhni B

...vetem farmakologji...., Zgjidhni C

Edhe antimalariket?...jashte programit!!! Perseri mekanizmi i veprimit..drejt farmakologjise..., Zgjidhni D

~ 32 ~

Perseri mekanizmi i veprimit..drejt farmakologjise..., Zgjidhni A

...mjekimi i krizave epileptike...mos hapni KF, shikoni Farmakologjine, farmakoterapine e ndonje tjeter..., Zgjidhni B

Kjo eshte nje pyetje e denje per KF, vetem se me mire do ishte te paraqiteshin strukturat...., Zgjidhni C

Edhe kjo ja vlen per KF, Zgjidhni A

Jashte programit, perseri antiparkinsoniket!!! Sa qejf i paska mekanizmat e veprimit hartuesi, Zgjidhni C

Zgjidhni B

Zgjidhni C

~ 33 ~

Zgjidhni A

Kujdes, antiaritmiket nuk jane ne Program!!! Zgjidhni A

Mekanizmi i veprimit te (perseri ...), Zgjidhni B

Cili pohim eshte I vertetë? Alternativen C, e konfirmon vet pyetja!!!, por edhe B eshte e vertete?, atehere, Zgjidhni B dhe C (pa koment...!)

~ 34 ~

~ 35 ~

~ 36 ~

~ 37 ~

~ 38 ~

~ 39 ~

~ 40 ~

~ 41 ~

~ 42 ~

~ 43 ~

~ 44 ~

~ 45 ~

~ 46 ~

~ 47 ~

~ 48 ~

~ 49 ~

~ 50 ~

~ 51 ~

~ 52 ~

~ 53 ~

~ 54 ~

~ 55 ~

~ 56 ~

~ 57 ~

~ 58 ~

~ 59 ~

185. Mungon ne web e akp.gov.al........ ndoshta e ka harruar kete numer edhe hartuesi!!!

...ok, mos u merrni me të, nuk ja vlen edhe po e futen më vonë

~ 60 ~

~ 61 ~

~ 62 ~

~ 63 ~

~ 64 ~

~ 65 ~

~ 66 ~

~ 67 ~

~ 68 ~

~ 69 ~

~ 70 ~

~ 71 ~

~ 72 ~

~ 73 ~

Struktura eshte e panevojshme, jashte kontekstit te pyetjes!!!

~ 74 ~

Kjo eshte me rendesi per KF ne provim shteti? Eshte edhe jashte Programit....!!!

..te dya, edhe koha e hedhjes edhe aktiviteti...!!! Pyetja nuk eshte shume e sakte!!!

~ 75 ~

(Janë 110 kuice; shtuar në web e AKP, pas janarit 2012, pa njoftuar ndryshimin)

Vini Re! Kjo ndarje: Kimi Farmaceutike, Kimi Farmaceutike I dhe Kimi Farmaceutike II është një ndarje pa kurrfarë kriteri. Duket se dhe vet hartuesit e kuiceve nuk dinë se ku është fillimi dhe fundi i njërës apo tjetrës pjesë, apo i kapitujve e temave të caktuara. Diçka e bërë rrëmujshëm, pa asnjë kriter apo plan paraprak, megjithëse ky program duhej të ishte përgatitja dhe paraqitja më serioze dhe në nivelin më të lartë profesional. Uroj që kjo të mos jetë mënyra e përditshme e punës së tyre në fakultetin ku japin mësim!!?

~ 76 ~

~ 77 ~

~ 78 ~

~ 79 ~

~ 80 ~

~ 81 ~

~ 82 ~

~ 83 ~

~ 84 ~

~ 85 ~

~ 86 ~

~ 87 ~

~ 88 ~

~ 89 ~

~ 90 ~

~ 91 ~

~ 92 ~

~ 93 ~

~ 94 ~

~ 95 ~

~ 96 ~

~ 97 ~

~ 98 ~

~ 99 ~

~ 100 ~

~ 101 ~

~ 102 ~

~ 103 ~

~ 104 ~

~ 105 ~

~ 106 ~

~ 107 ~

~ 108 ~

~ 109 ~