op de grens vanwatEr en land

met zes

gratisroutes

avontuurlijk drenthe en overijssel

ColofonDeze brochure is een uitgave van en

mede mogelijk gemaakt door:

WaterReijk Marketing, Provincie Over­

ijssel, gemeente De Wolden, Tourist

Info De Wolden, gemeente Hoogeveen,

gemeente Meppel, gemeente

Midden­Drenthe, gemeente Westerveld

en Het nationale park van Drenthe.

Fotografie: Gemeente Hoogeveen, gemeente

De Wolden, Fotoclub De Wolden,

Drentse Hooglanden, Het nationale park

van Drenthe, WaterReijk Marketing,

Harm Woldhek, Ebel Zandstra,

Raymond Beerendonk, Daan Prest,

Natuurmonumenten, St. Maatschappij

van Weldadigheid en Gijs Versteeg.

Teksten: Mediaction, Zuidwolde

Vormgeving/opmaak: WinkOntwerp, Havelte

Drukwerk: Drukkerij Van Gorcum, Assen

© 2016 De inhoud van deze brochure

is met de grootst mogelijke zorg

samengesteld. Aansprakelijkheid voor

wijzigingen of onvolledigheden kan

niet worden aanvaard.

Beleef de natuur

GroningenLeeuwarden

Assen

Zwolle

Giethoorn

Utrecht

Amsterdam

Drents-Friese Wold

Weerribben-Wieden

Dwingelderveld

Naast de Nationale Parken vind je in deze

regio vele boswachterijen, meren en andere

natuurgebieden die meer dan de moeite

waard zijn, zoals het Reestdal. Op de grens

van Overijssel en Drenthe kronkelt de Reest

door landgoederen en bloemrijke weiden.

Pak de fiets of trek je wandelschoenen aan.

Gegarandeerd dat je onderweg ooievaars

ziet.

Een andere aanrader is om een deel van

de grote turfroute te varen. Combineer

deze route met bijvoorbeeld een middagje

Meppel of Giethoorn of een bezoek aan

de prachtige Weerribben. En zo zijn er

vele mogelijkheden. Blader verder, laat

je inspireren en kom de natuur vooral zelf

beleven!

Ze hebben elk hun eigen verhaal. Een karakteristiek landschap en een unieke sfeer. Toch liggen ze op steenworp afstand van elkaar: de Nationale Parken Drents-Friese Wold, Dwingelderveld en Weerribben-Wieden. Waar je erop uitgaat om de heide, de bossen en het water te ontdekken. Wandelend, te paard, crossend op de mountainbike, peddelend in een kajak of een kano.

In en rondom deze parken worden het

hele jaar door excursies en activiteiten

georganiseerd. Bij de informatiecentra

informeer je naar het actuele aanbod. Zo’n

centrum is bovendien het perfecte startpunt

voor een tocht door de natuur.

Drie verhalen van de Nederlandse natuur

Op pad met de kleintjes

Buitenplezier

Sterren tellen

Naar de stad

Levend verleden

4

18

10

22

14

26gratisroutesachterin

De grote stille natte heide

Zonnebadende adders bekijken: bij de radiotelescoop -sinds 2009 een rijksmonument- aan de rand van de heide

heb je de grootste kans om adders te spotten.

Schaapskooi in Ruinen: tussen honderden blatende heideschapen staan is een onvergetelijke ervaring.

De wereld van OERRR: bij het bezoekerscentrum

Dwingelderveld vind je een natuurbeleeftuin.

Links en rechts grazen Drentse heideschapen. Een boommarterjong krijgt klimles van zijn ouders. Je slaat het gade, zittend met je rug tegen een oude boom. Je gaat op je knieën -dat je nat en vuil wordt, maakt even niet uit- om je te verbazen over een adder of orchidee verstopt tussen de heide. Vanuit de vogelkijkhut bij de Davidsplassen zie je de meest zeldzame broedvogels van Nederland. En misschien hoor je zelfs de unieke roep van een overvliegende kraanvogel.

Verre verten, heide tot aan de horizon, gevarieerd bos,

stuifzand en tientallen schitterende vennen; de tijd lijkt hier

stil te hebben gestaan. Je waant je in een andere wereld in

het Dwingelderveld, het grootste stille natte heidegebied van

West­Europa. Geen wonder dat er veel bijzondere planten en

dieren voorkomen. Zo is het gebied een paradijs voor vlinders

en reptielen.

Boswachter André: ‘Kom je ook de Drentse Big Five spotten in het Nationaal Park Dwingelderveld?’(adder, das, ree, kraanvogel, Drents heideschaap)

Het bezoekerscentrum aan de Benderse in Ruinen is het ideale

vertrekpunt om dit authentieke Drentse landschap te ontdekken.

Hier worden ook vele activiteiten georganiseerd: van vroege

vogelexcursies tot een snertwandeling. Bij de schaapskooi in

Ruinen kun je in de zomermaanden elke dag zien hoe een

schaapsherder ‘s ochtends met zijn schapen de heide op gaat.

doe tips

drie verhalen

Bezoekerscentrum Dwingelderveld: Benderse 22, Ruinen, www.natuurmonumenten.nl/bezoekerscentrum­dwingelderveld

nationaal Park

Dwingelderveld

54

De Beulakerwijde glinstert in het zonlicht. In de verte zie je, middenin het meer, iets dat lijkt op een ijzeren bouwwerk. Het is de top van een kerktoren met een ijzeren klok, die herinnert aan het verhaal van het verdronken dorp Beulake. Een wonderlijk verhaal. Een dijkdoorbraak werd dorp en inwoners in de achttiende eeuw fataal. Bind je sloep of kano om een van de ijzeren palen en drijf in gedachten weg. Ineens schrik je op: een ringslang kronkelt door de golven langs je boot.

Het verhaal van Beulake staat symbool voor de

ontstaansgeschiedenis van dit Nationaal Park, met 10.000

hectare het grootste aaneengesloten laagveenmoeras van

Noordwest­Europa. Je komt hier terecht in een oase van rust.

Plassen, meren, slootjes, mysterieus ogende moerasbossen,

uitgestrekte rietpercelen en kleine hoekjes hooiland: hier bruist

de dynamiek van de natuur. Het is een paradijs voor mens en

dier, een kraamkamer voor bijzondere plant­ en diersoorten.

Boswachter Egbert: ‘Mijn favoriete plek is de eendenkooi van Pen. Riet, rust, ruimte en stilte.’

Het riet zorgt het hele jaar door voor wisselende landschappen.

Als het riet in de winter is geoogst, kun je zover kijken als je

wilt. Langzaam schieten frisgroene stengels in de lente op en

’s zomers ommuren metershoge donkergroene rietstengels

de waterkant. Het levert kleine paradijsjes op. Voor otters,

vuurvlinders, libellen én voor jou als natuurliefhebber!

Bezoekerscentrum De Wieden: Beulakerpad 1, Sint Jansklooster, www.natuurmonumenten.nl/bcdewieden

Buitencentrum De Weerribben: Hoogeweg 27, Ossenzijl, www.buitencentra.nl/weerribben

drie

verh

alen

Boottocht in de Weerribben of de Wieden:

ontdek in een kano, fluister- of excursieboot de mooiste

paradijsjes.

Dagje uit in Giethoorn: huur een fluisterbootje,

bezoek galeries en drink wat op een van de

gezellige terrassen.

De watertoren in Sint Jansklooster: beklim de watertoren en geniet op

45 meter hoogte van een fantastisch uitzicht.

nationaal Park weerribben wiedenDwalen door een doolhof

van uitgestrekte rietlanden

doe tips

76

Het familiepad: letterlijk en figuurlijk een pad voor

de hele familie. Het is ook toegankelijk

voor rolstoelers en blinde, slechtziende en dove

mensen. Startpunt: buitencentrum

Drents-Friese Wold.

Blote voetenpad: schoenen uit, sokken uit en lopen

maar! Voel het zand tussen je tenen, het koele water en de takjes die zacht in

je voeten prikken. Startpunt: buitencentrum

Drents-Friese Wold.

Te paard door het Wold: echt een walhalla als je ruiter of menner bent. Het Wold telt ruim 175 ruiter- en menroutes,

diverse accommodaties en faciliteiten.

Je voelt de wind tegen je wangen. Daar, op de ‘Kale Duinen’, schiet een zandhagedis ervandoor. Het is alsof je in de woestijn bent op de mysterieuze zandvlakte Aekingerzand. Maar het Drents-Friese Wold biedt meer dan stuivend zand en hagedissen. Roofvogels vliegen over. Een adder warmt zich op in het nog waterige voorjaarszonnetje. Met een beetje geluk vang je een flits op van een vos, een bunzing of een stel reeën.

Je dwaalt door oude, grove dennenbossen. En dan ineens

gaat het bos over in heide en voor je het weet kuier je door

graslanden met unieke plantensoorten. Her en der ontdek je

een verscholen vennetje. Aan de Oude Groningerweg vind je

het hunebed van Diever en in de beekdalen kom je kleurrijke

bloemen tegen.

Het gebied is enorm uitgestrekt. Ideaal om te paard of op

je mountainbike te verkennen. De ruige paden dagen je uit

en na de inspanning vind je verkoeling in het water van het

Canadameer. Maar ook op een gewone fiets of te voet is het

Drents­Friese Wold een belevenis. Groots in zijn schoonheid en

variatie, werkelijk een Wold zonder grenzen.

Boswachter Corné: ‘Lopende duinen in het Drents-Friese Wold. De duinen stuiven!’

In het buitencentrum kun je terecht voor diverse routes. Ook

is hier een tentoonstelling te zien en worden er activiteiten

georganiseerd voor jong en oud.

een Wold zonder grenzen

nationaal Park

Drents Friese WoldBuitencentrum Drents-Friese Wold: Terwisscha 6A, Appelscha, www.staatsbosbeheer.nl/drentsfriesewold

doe tips

drie verhalen98

ontdekkingstocht op het waterBenen overboord, de tenen in het water. Wat een rust, wat een ruimte. Vanaf hier lijkt de wereld er heel anders uit te zien. De mooiste en meest verscholen plekken in het Nationaal Park Weerribben-Wieden ontdek je per boot. In een sloep of fluisterboot glijdt het water langzaam golvend aan je voorbij. Houd je van actie, dan kies je voor een kajak of een kano.

Laat je verrassen op het water. Achter elke bocht

doemt een nieuwe wereld op. Elke hectare kent haar

eigen charme en natuurschoon. Onderweg leg je

even aan bij een terrasje aan de waterkant.

Zeker als aan de horizon het ‘Venetië van

het Noorden’ in zicht komt. Giethoorn bruist!

De karakteristieke houten bruggetjes, de geur van

zonnebrandcrème, het geluid van tinkelende glazen:

alsof je werkelijk in Italië bent.

buitenpleZier

De regio daagt je uit om

‘outdoor’ te gaan. Galopperend

te paard of crossend op de

mountainbike. Er zijn zelfs

parcoursen die je klimmend

kunt af leggen.

En wie de zandpaden,

moerasgebieden en

veengronden echt wil beleven,

trekt zijn schoenen uit. Op blote

voeten voel je de variaties in de

natuur.

Het park Weerribben-Wieden

en de plassen rondom

Giethoorn verken je in een

kajak. Of in een f luiterboot,

als je het een dag wat rustiger

aan wilt doen. Ligt er ijs, dan

bind je natuurlijk de schaatsen

onder.

Stap in een boot, vaar weg en maak je eigen ontdekkingstocht op het water. Aan het roer, verrekijker in

de hand, de zon brandt op je armen. Voor bootverhuurders kijk je op www.waterreijk.nl

tip

Wist je dat er een prachtige turfroute

bestaat? Deze vaarroute brengt je door

of vlak langs alle drie de Nationale Parken.

WeEtje

buitenplezier

het water op

1110

paardenspektakel,Je doorkruist heidegebieden en dichte, donkere bossen. Soms in stap, dan weer in draf of in galop. In volle vaart door modderplassen en over kronkelpaden, het geeft een onbezorgd gevoel. Vanuit het zadel of vanaf de bok zie je roofvogels, reeën en de mooiste landschappen. Ja, als ruiter kun je je hart ophalen in de regio.

Maar ook als niet­paardrijder kun je een mooie

paardentocht maken door de natuur. Stap eens in

een huifkar of paardentram. Voor jong en oud een

uitstapje om nooit te vergeten. Een huifkar huur je

voor één of meerdere dagen.

In de zomer is het één groot paardenfestijn in de

regio. Bij de Menwedstrijd in Zuidwolde is het een

groot spektakel bij de waterbak op Steenbergen.

Tijdens de Paardrij 4­daagse in Dwingeloo rijd je vier

dagen door bos, heide en weilanden.

Wist je dat het Concours Hippique in Veeningen het mooiste outdoor concours van Noord-Nederland wordt genoemd? Vele nationale en internationale topruiters en -paarden nemen deel.

www.hippischdewolden.nl

Wist je dat je met ruim 1700 kilometer fietspad tot je beschikking je letterlijk alle kanten

op kunt?

voor elk wat wilsHoogteverschillen, technische stukken, zand, modder en niet onbelangrijk: goede bewegwijzering. In en rondom de drie Nationale Parken vind je uitdagende en gevarieerde mountainbikeroutes. Er is voor ieder wat wils:

Appelscha (ca. 17 km)

Een route door de bossen. Bredere paden

en bochtige singletracks wisselen elkaar af.

Getraind mountainbiker? Dan is een combinatie

met de route in Diever een aanrader.

De verbindingsroute wordt aangegeven.

Diever- Hoogersmilde (ca. 23 km)

Lange technische stukken over de singletracks.

En hoewel het een vlak gebied is, kom je toch

wat pittige klimmetjes en afdalingen tegen.

Ze maken deze route tot een uitdaging.

Havelte (ca. 13 of 20 km)

Deze singletrackroute voert je onder meer

over militaire oefenterreinen. De route

kan erg modderig zijn en is behoorlijk

technisch. Goede stuurvaardigheden zijn

dus een vereiste.

Meer routes en informatie:

www.mtbroutes.nl

paardrijden

mountainb

iken

Elk jaar in september staat Boschoord in het teken van de plattelandsfair Paard en Erfgoed. Alles draait hier om paarden, buitenleven en ontspanning. www.paardenerfgoed.nl

WeEtje

weEtje

buite

nplezie

r

Jaarlijks wordt er in de zomer een

avontuurlijke ATB4daagse georganiseerd

vanuit Hoogersmilde.

Dit mountainbikefestijn is een

onderdeel van de Drentse Fiets4daagse.

www.atb4daagse.nu

buitenplezier

tiptip

1312

Eeuwenoude eiken,

heidevelden en schilderachtige

doorkijkjes. Maar ook:

gezellige brink- en esdorpen

met leuke winkeltjes, terrassen

en knusse eetgelegenheden.

In dorpen als Dwingeloo,

Ruinen en Westerbork hangt

een authentieke sfeer. Alsof

je even teruggaat in de tijd.

Maar de regio biedt evengoed

stadse taferelen. Daarvoor ga

je naar Steenwijk, Meppel en

Hoogeveen, steden met een

rijke historie. Je vindt er musea

en galeries, bijzondere winkels,

bioscopen en theaters, cafés en

restaurants, cultureel erfgoed

en het grootste waterkunstwerk

van Nederland.

Naar de stad

hoogeveen

hoogeveenschepannenkoek

Al in 1631 werden in de omgeving van Hoogeveen

in de maanden mei en juni stukken veen gebrand om er boekweit in te zaaien. De boekweitkorrels, die op beukennootjes lijken,

werden tot een meel gemalen waar geen brood van te bakken viel. Wel

pannenkoeken. Die werden onderdeel van de dagelijkse kost van veel kolonisten,

wat hen de bijnaam ‘Pannenkoeken’ opleverde.

WeEtje

levendig en spoRTiefZittend bij een haardvuur in een bruin café krijg je een lokaal gebrouwen speciaal bier geserveerd. Vervolgens trotseer je de winterse kou om de bijzondere Noorderlichtjesparade bij te wonen.

Het is een van Hoogeveens spectaculairste

evenementen. Maar de stad kent er meer. Een aantal

sportieve events ook, zoals de Ronde van Drenthe

en de Cascaderun, een hardloopwedstrijd voor

jong en oud. Voor de durfal is er in Hoogeveen de

mogelijkheid om een parachutesprong te maken.

Al kun je het ook bij een rondvlucht over de

prachtige regio houden.

Hoogeveen kenmerkt zich door de combinatie van

natuur, ruimte en historie. In de Hoofdstraat komen

deze elementen samen. Hier ligt te midden van de

winkels het grootste waterkunstwerk van Nederland:

de Cascade. Verder vind je er restaurants en een

levendige uitgaansstraat.

naar de stad

Cascaderun Hoogeveen • Ronde van Drenthe • Meer van Galilea • Noorderlichtjesparade • Hoogeveen Culinairbezoek een evenement

1514

bezoek een evenement

Meppel

naar de stad

meppeler muggenInwoners van Meppel

worden ook wel ‘Meppeler muggen of muggenspuiteRs’

genoemd. Deze bijnamen hebben zij te danken aan een volksverhaal. Op een nacht zouden sommige Meppelaars gedacht

hebben dat de kerktoren in brand stond, omdat er een rookwolk om de

toren hing. Het bleek een zwerm vuurvliegen of

muggen te zijn.

WeEtje stad Van uitgaan en evenementenDe Meppeler Toren beklimmen, wat drinken in de zon op een van de vele terrassen of gewoon lekker shoppen. Het oude centrum van Meppel bestaat uit karakteristieke straten, grachten en pleinen, waar je ook heerlijk kunt eten.

De mensen zijn gastvrij en restaurants zijn er in vele

soorten en smaken. Ga met het gezin pannenkoeken

eten op het Pannenkoekenschip; een fraai uitzicht

op de grachten krijg je er gratis bij. Of bezoek een

restaurant met een verrassende keuken op hoog

niveau. Wie de avond in een café, bar of discotheek

wil afsluiten, heeft in Meppel keuze genoeg.

Naast een uitgaansstad is Meppel ook een stad

van evenementen. Geniet van het Grachten­ en

Pleinenfestival. Verbaas je over een poppenspel

bij het Puppet International Festival en laat je

smaakpapillen prikkelen tijdens Meppel Culinair.

Grachtenfestival Meppel • Donderdag Meppeldag • Puppet International Festival • Meppel Culinair • Live in Meppel

vEstingstadEen stad vol bijzondere verhalen. Die liggen besloten achter de trap- en klokgeveltjes aan de Markt, de plek in het centrum waar de winkelstraten bij elkaar komen.

Na een middag struinen is het marktplein the place

to be. Je geniet er van een drankje of een maaltijd

op een van de gezellige terrassen.

In Steenwijk beleef je het verleden. De 87 meter

hoge Sint Clemenstoren torent boven de stad uit

en je komt er een van de best bewaarde staaltjes

Art Nouveau tegen: Rams Woerthe, een statige

jugendstilvilla. Dit cultuur erfgoed staat in de top

100 van Nederlandse monumenten. Verhalen over

veldslagen en marcherende troepen zoemen er nog

steeds rond. Tijdens de zomerse Vestingfeesten en

de Dickens kerstmarkt komen ze tot leven.

Steenwijk is van oorsprong een oude vestingstad.

De stadswallen en grachten stammen uit de tijd van de

Tachtigjarige Oorlog. In die tijd was Steenwijk een strategische plaats in de strijd tussen de Republiek der Zeven

Verenigde Nederlanden en Spanje.

weEtje

bezoek een evenementZomerse Vestingfeesten • Fietsvierdaagse Spektakel van Steenwijk • Uitfestival Kopje Cultuur Dickens Kerst

steenw

ijk

naar de stad

16 17

kleintjesStruinen door de bossen, hutten bouwen op de hei. Kruipen door een bramentunnel en verdwalen in een

maïsdoolhof. Voor kinderen is deze regio een paradijs. Een paradijs waar ze zich vermaken, maar ook

spelenderwijs iets leren over dier en natuur. Een middag naar speel- en ijsboerderij de Drentse Koe is

bijvoorbeeld zeer de moeite waard. Kinderen rijden er op een traptractor en melken er een koe. Voor even zijn ze

boer of boerin. Een bezoek aan een van de schaapskooien is ook een absolute aanrader.

lekker viesMet een kano kriskras door moerasbossen. Slingeren aan lianen, op pad met de boswachter en echt waar: bomen proeven! Kinderen die houden van buitenspelen, die graag op onderzoek uitgaan en niet bang zijn om vies te worden, wacht een avontuur in de natuur. In de Nationale Parken gaan ze op ontdekkingstocht.

De zogenaamde Laarzenpaden zijn voor hen een

leuke en avontuurlijke manier om de natuur te

ontdekken. Ze balanceren op houten vlonders,

springen over watertjes en zakken met hun laarzen

weg in drassige grond. De paden zijn omringd door

hoge rietpalmen, struiken en bomen. Steeds is het

dus een verrassing hoe een pad er over een paar

meter uitziet.

Roekpad belevingspad (2 km)Startpunt: Huus met de Belle, Zuidwolderweg 2a, Echten.

Avontuur

natuur

inde

Het lopen op trilveen is een

spannende attractie in Weerribben-Wieden. Het voelt als wandelen op het water. Het dunne laagje drijvende grond

golft griezelig. Eens proberen?

Vraag het eens bij de bezoekerscentra in Ossenzijl of Sint

Jansklooster.

geheimpje

Laarzenpad Wieden (2,3 km)Startpunt: Bezoekerscentrum De Wieden,

Beulakerpad 1, Sint Jansklooster.

Laarzenpad Weerribben (3 km)Startpunt: Dorpshuis Kalenberg, Kalenbergerpad 15, Kalenberg.

OP Pad

op pad met dedoe tips

18 19

nog meer geHeimpjes!• Belevingspad, Hoogersmilde

• Huug kinderfietsroute

• ZOO bizar, Orvelte

• Hoogste punt van Drenthe,

de Blinkerd in Wijster

• Subtropisch zwembad

Hesselingen, Meppel

• Speel­ en IJsboerderij

Drentse Koe, Ruinerwold

• Schaapskooi, Ruinen

• Recreatieplas Schoonhoven,

Hollandscheveld

• Hoeve Sonneclaer, Fluitenberg

• Drentse Fiets4Daagse

voor kids

• Pitch & Putt, Koekange

• Indonesisch dierenpark Taman

Indonesia, Kallenkote

• Museum De Oude Aarde,

Giethoorn

het varkentje theodoor‘Verlangend kijkt Theodoor, tussen de planken van zijn hok door, naar het smalle houten pad.’ Zo begint het verhaal van het varkentje Theodoor. Als er op een dag een meisje langskomt dat zijn hok openmaakt, is Theodoor vrij en trekt hij de wijde wereld in.

Als je in Orvelte bent met kinderen, mag je dit niet

missen. Het verhaal van Theodoor is niet alleen een

verhaal over een avontuurlijk varkentje, maar ook

een verhaal waarin kinderen zelf spelen. Het houten

pad bestaat namelijk echt. Op sommige plekken is

het goed begaanbaar.

Op andere plekken moeten de kids klimmen en

klauteren, net als Theodoor. Ze schuilen in de loofhut

of in het vossenhol en ze laten Theodoor knorren,

de vogels fluiten en de schapen blaten. Naast het

houten pad loopt een pad voor volwassenen.

praktiscH

TheodoorBij de Tourist Info in Orvelte is het boekje met het verhaal van Theodoor verkrijgbaar.

geheimpje

het houten pad van

OP Pad

OP Pad

Startlocatie: vanaf de brink in Orvelte staat het Houten Pad van

Theodoor goed aangegeven. Het beginpunt ligt circa 1 km verderop in het bos. De route wordt aangeduid

met roze paaltjes.

20 21

Een donkere nacht, een heldere

sterrenhemel, oorverdovende

rust. Ga ’s nachts het open

veld in. Grote kans dat je een

vallende ster ziet. Vanwege

de overweldigende duisternis

in dit gebied heeft ASTRON,

het Nederlands instituut voor

radioastronomie, zich aan de

rand van het Dwingelderveld

gevestigd.

Ben je geïnteresseerd in het

heelal, dan moet je echt het

Melkwegpad -een schaalmodel

van het zonnestelsel- naar

de Westerbork telescoop

bewandelen. Elke stap is

in werkelijkheid maar liefst

2,5 miljoen kilometer.

sTerrentEllen

Der is een spook geboren

Boaven in de olde toren is vannacht een spook geboren! Allent de maone hef ’t eziene, en die dacht eerst: ’t Is een gerdien!’

Maar toen hij ’t ding zag zweven is e beter acht gaon geven En de sterren reupen ook: ‘Meneer de maone, ‘t is een spook!’

Dus veur ’t eerst, in 100 jaoren, is ter weer een spook geboren!

Het Melkwegpad en de radiosterrenwacht: het Melkwegpad is een ontdekkingsreis door het zonnestelsel.

De radiosterrenwacht Westerbork bestaat uit veertien schotels. Adres: Schattenberg 4 in Zwiggelte.

Nachtelijke evenementen: tijdens de Noorderlichtjesparade in december trekken verlichte

praalwagens door het centrum van Hoogeveen. In augustus worden in de omgeving van Nationaal Park Weerribben-Wieden jaarlijks gondelvaarten gehouden,

met tientallen verlichte en versierde boten.

Late Night Grachtenwalk tijdens het Grachtenfestival in Meppel. Wandelroutes van 5 en 10 kilometer door het grachtengebied en een deel

van de omgeving van Meppel. (juni)

Bonnie Veendorp

doe tips

2322

nachtwandeling

sterren

DwingelderveldGeritsel. Het lijkt vlakbij. Je spitst je oren. Is het een ree of een das misschien? In de meeste natuurgebieden mag je tussen zonsopkomst en -ondergang niet komen, maar in het Dwingelderveld heeft Natuurmonumenten een speciale nachtwandelroute uitgezet.

Wandelend in het donker hoor je de roep van een

bosuil. Kikkers geven een concert en dan, als de

nacht ten einde loopt en de dag aanbreekt, zie je

flarden mist boven de hei. Zouden dat de ‘witte

wieven’ zijn? Ontdek het nachtleven in de natuur, het

is een unieke belevenis.

Startpunt van deze nachtwandeling is de

parkeerplaats van zwembad De Paasbergen,

Anserpad 2 in Dwingeloo. Neem een zaklampje mee,

dat is handig onderweg, maar probeer het zo min

mogelijk te gebruiken.

Wist je dat elk jaar de ‘Nacht van de Nacht’

wordt gehouden? In heel Nederland worden tijdens deze lange donkere nacht

tal van activiteiten georganiseerd, zo ook in

het Dwingelderveld. www.nachtvandenacht.nl

Wist je dat De Romantische waterdorpen Giethoorn,

Belt-Schutsloot en Dwarsgracht in juli en

augustus het decor vormen voor prachtig verlichte

gondelvaarten. De gondels glijden

langzaam voorbij door de grachten en kanalen van de

dorpjes. Een prachtig schouwspel.

WeEtje

een schouwspel van kleurenDe zon gaat onder. De lucht kleurt oranje, landschappen kleuren mee. De maan komt tevoorschijn. De waterkant, waar je net nog reeën zag, verdwijnt langzaam als silhouet in het donker.

Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer maken

het mogelijk om dit schouwspel in het Nationaal

Park Weerribben­Wieden vanaf het water te

volgen. Van mei tot en met oktober verzorgen

zij vaartochten in avondlicht en bij volle maan.

De boten varen zowel op de Beulakerwijde

als door smalle slootjes. Aanmelden voor een

vaartocht kan bij het bezoekerscentrum in

Sint Jansklooster en het buitencentrum in

Ossenzijl. vaaRtochten

weEtje

Bezoekerscentrum De Wieden

Beulakerpad 1, Sint Jansklooster

www.natuurmonumenten.nl/bcdewieden

Buitencentrum De Weerribben

Hoogeweg 27, Ossenzijl

www.buitencentra.nl/weerribben

sterren

nach

telij

ke

2524

In Frederiksoord en Willemsoord verwonder je je over imposante, monumentale gebouwen. In dorpen als Ruinen,

Orvelte en Dwingeloo blijf je fotograferen. De Saksische boerderijen, gelegen rond brinken met eeuwenoude

eikenbomen, doen schilderachtig aan. Twee van Drenthes mooiste hunebedden vind je vlakbij Havelte. In

Giethoorn slenter je langs de grachten en neem je de karakteristieke boogbrugjes. En in de omgeving van de

Havelterberg en in Herinneringscentrum Kamp Westerbork zie je en voel je het tragische oorlogsverleden.

Verleden

herinnerings centrumJe ziet en je voelt het verleden wanneer je na een wandeling door het bos op het voormalige kampterrein aankomt.

Daar staat een treinstel, een originele barak

en de woning van de kampcommandant.

Herinneringscentrum Kamp Westerbork is een plek

met een historie die nooit vergeten mag worden.

Het museum vertelt het verhaal van de Joodse

Nederlanders die er tussen 1939 en 1945 verbleven.

www.kampwesterbork.nl

kamp westerbork

verleden

In het museum lees en hoor je persoonlijke verhalen en zie je voorwerpen

en brieven uit die tijd. Het is aangrijpend en geeft je een beeld van het leven in het kamp destijds.

geheimpje

levend

2726

verleden

museumdorpIn het museumdorp Orvelte -waar gewoon mensen wonen en werken- ga je terug in de tijd.

Wandelend over oude klinkers kom je een

klompenmaker tegen, een kaasmaker, een oud­

Hollands snoepwinkeltje en vele rietgedekte

Saksische boerderijen.

Bij een aantal van die boerderijen kun je naar

binnen. Je treft er onder meer een dierentuin vol

bizarre dieren, een pannenkoekenwinkel en jawel,

een Apple­museum. Wil je langer van Orvelte

genieten? Blijf dan slapen in één van de mooie

verblijfsaccommodaties in het dorp.

www.orvelte.eu

orvelteHet dorpshart van Orvelte is regelmatig het decor voor evenementen, themadagen,

folkloristische groepen, speciale markten en theatervoorstellingen.

geheimpje

landloperskolonieIn het gebied rondom Veenhuizen, Willemsoord en Frederiksoord keer je terug naar de vroege negentiende eeuw toen generaal Johannes van den Bosch de landloperskoloniën stichtte. In de Maatschappij van Weldadigheid kwamen ‘paupers’ naar hier om te werken op het land. In ruil daarvoor kregen ze huisvesting, onderwijs en zorg. Zo hoopte de generaal de armoede tegen te gaan.

Na een proefkolonie in Frederiksoord ­met huisjes,

scholen, fabrieken en kerkjes­ volgden soortgelijke

koloniën in Willemsoord en Wilhelminaoord.

Enkele jaren later werd het idee van vrijwilligheid

losgelaten en kwamen er onder meer in Veenhuizen

en Ommerschans dwangkoloniën. Sporen van de

Koloniën van Weldadigheid vind je in deze plaatsen

nog steeds. Het cultureel erfgoed staat op de

Voorlopige Lijst van UNESCO Werelderfgoed.

Wist je dat er een app met een verhalenroute over

de koloniën bestaat? Zo wordt de oude tijd op

moderne wijze in beeld gebracht. In de app, Anno

Drenthe, krijg je een mooie fietsroute aangereikt.

Op www.pauperpad.nl boek je een arrangement,

inclusief een bezoek aan het Gevangenismuseum

in Veenhuizen en het Museum de Koloniehof in

Frederiksoord.

weldadigheidKoloniën van

Bij en rond Museum de Koloniehof en in het

aangrenzende bos wordt jaarlijks het Winter

Boschfestijn gehouden, een uitje voor het hele gezin.

www.dekoloniehof.nl

geheimpje

verleden

wist je dat Orvelte geheel auto-vrij is?

weEtje

28 29

Wist je dat sommige mensen vroeger dachten dat de hunebedden door reuzen waren gemaakt?

weEtje

hunebeddendrentse iconenIn deze regio vind je nog drie Drentse iconen, oftewel: hunebedden, de oudste monumenten in Nederland.

Als je ervoor staat en die grote en zware

zwerfkeien ziet, vraag je je af: hoe hebben ze die

in de prehistorie zo kunnen bouwen? Het blijft een

mysterie. Twee van de drie hunebedden liggen in de

buurt van Havelte, aan de Hunebeddenweg in Darp.

Het derde, een hele grote, ligt in Diever.

Kopje Cultuur in Steenwijk: beleef dit driedaagse uitfestival, dat bestaat uit een monumentendag, straattheater, concerten en workshops voor regionaal beeldende kunst. www.kopjecultuur.nl

Museumboerderij ’t Olde Maat Uus Giethoorn: ervaar hoe een boerenfamilie in de negentiende eeuw woonde en werkte.

www.oldemaatuus.nl

Grensloos Kunst Verkennen in De Wijk/IJhorst: bezichtig elk jaar in september tentoongestelde kunst in de omgeving van het Reestdal. www.grenslooskunstverkennen.nl

Shakespearetheater in Diever: ga op in het verhaal van Romeo en Julia in dit openluchttheater, dat plaats biedt aan duizend

bezoekers. www.shakespearetheaterdiever.nl

Museums Vledder: lachen, dat doe je doorgaans niet om kunst. In Museums Vledder wel. Ze hebben er glaskunst, Drentse en valse kunst. www.museums-vledder.nl

doe tips

routes

32 Fietsroute Het nationale

park van Drenthe

33 Kinderfietsroute Drentse Hooglanden

34 Wandelroute De Wolden

35 Vaarroutes Weerribben­Wieden

36 Stadswandeling Meppel

38 Stadswandeling Hoogeveen

verleden 3130

LEGENDA:

Kinderfietsroute

(volg de knooppunten)

Verkorte Kinderfietsroute

Locaties (zie ook

verwijzingen in de tekst)

59

14

12

2123

82

87

85

61

53

67

69

80

Huug de Hooglander woont op de Drentse Hooglanden, midden in Drenthe. Huug is een zachtaardige mascotte in de vorm van een Schotse Hooglander. Samen met zijn vriendjes beleeft hij elke dag leuke en spannende avonturen.

De Huug de Hooglander kinderfietsroute is een fietstocht speciaal voor kinderen van 3 tot

12 jaar die benieuwd zijn naar het avontuurlijke leefgebied van Huug en zijn vriendjes.

Het woongebied van Huug is groot en wordt ook wel het avontuurlijke hart van Drenthe

genoemd. De mogelijkheid bestaat om tandems en fietskarren te huren zodat de

allerjongsten ook mee kunnen op avontuur. Veel fietsplezier!

Er zijn nog meer fietsroutes door de Drentse Hooglanden. Hiervoor kun je terecht bij de

Tourist Info Midden­Drenthe. Meer informatie over de Drentse Hooglanden?

Bezoek www.drentsehooglanden.nl

1 Het Oranjekanaal: kun jij een visje

vangen?

2 Restaurant de Klipper: even

bijkomen met wat drinken

3 Westerborkerstroom: gezellig

picknicken langs het water

4 Horeca Westerbork: tijd voor wat

lekkers!

5 Holtherzand: heb jij de vriendjes van

Huug al gespot?

6 Molen van Makkum: maak je eigen

koekjes van het meel van deze molen!

op fietsavontuur methuug de hooglander

routeOnderweg:

• Bosgebied en Hoeve Boschoord,

behorend bij de Maatschappij van

Weldadigheid: een bijzonder stukje

geschiedenis!

• De schaapskudde van Doldersum: bij

de schaapskooi aan de Huenderweg te

Doldersum óf op het Doldersummerveld

met de herder.

• Appelscha: dit gezellige boerendorp is

het zeker waard om even af te stappen.

• Diever: hier veel leuke dingen te

bezichtigen. Stap voor meer informatie

even binnen bij het Tourist Info kantoor

(ook voor meer routes!) of kijk op:

www.hetnationaleparkvandrenthe.nl

De oeroude bossen van het Drents­Friese Wold, de mysterieuze zandvlakte Aekeringerzand

én het vochtige heidegebied van het Doldersummerveld dat in de zomer prachtig paars

kleurt. Dat is waar deze route je langs voert. Snuif onderweg nog even de cultuur op van

de Maatschappij van Weldadigheid of geniet van een heerlijke dorstlesser op een gezellig

terras in Doldersum of Zorgvlied.

Startpunt: Tourist Info kantoor Diever (Adres: Bosweg 2a, 7981 LE, Diever).

Als je met de rug naar het kantoor staat, dan ga je rechtsaf. Het 1e knooppunt (nr. 69) vind

je op de eerstvolgende kruising.

De route fiets je eenvoudig door het volgen

van de fietsknooppunten. In het veld

worden met borden de punten en richtingen

aangegeven.

Fietsroute Het nationale park van Drenthe

32 33

route

Kerkdijk

Bekijk alle vaarroutes op

www.np-weerribbenwieden.nl

Meer ommetjes?

Kijk op www.touristinfodewolden.nl

In Nationaal Park Weerribben­Wieden zijn zeven vaarroutes voor kano’s, fluisterboten

of sloepen. Deze route van 7 km vanaf Ossenzijl gaat door de mooiste vaartjes en

trekgaten van De Weerribben. Volg de rode pijlen op de vierkante bruine kanoborden.

Startpunt: Buitencentrum De Weerribben, Hoogeweg 27, Ossenzijl

Meer vaarroutes

1 Route Giethoorn (10 km)

2 Route Giethoorn (9 km)

3 Route Dwarsgracht (9 km)

4 Route Belt­Schutsloot (8,5 km)

5 Weerribbenroute (14 km)

6 Kalenbergroute (8 km)

7 Ossenzijlroute (7 km)

vaarroutes weerribben wieden

Ommetje Ansen

Startpunt: informatiebord aan de

Kerkdijk in Ansen

Lengte: blauw: circa 30 minuten,

groen: circa 1,5 uur,

geel: alternatieve routes

(om in te korten) en

rood: circa 2,5 uur

Markering: paaltjes en zwerfkeien met

kleur

Rolstoel: De blauwe route is

rolstoelvriendelijk

Honden: Toegestaan mits aangelijnd

Geniet van Authentiek De wolden

route

Wandelen langs glooiende akkers, slingerende beken en authentieke boerenerven. Tijdens een Ommetje Ansen geniet je van de rust en ruimte van het Drentse land.

Ontdek ook het wandelknooppuntennetwerk in De Wolden. Onderweg kom je langs tal

van mooie plekjes en maak je kennis met de gemoedelijkheid, rust en ruimte van het

Drentse land. Bos, natuur en uitgestrekte weiden wisselen elkaar af. Van het wild in de

natuurgebieden tot de melkkoeien in de ruimer opgezette laagveenweiden: de omgeving

ligt volledig tot jouw beschikking.

route3534

Horecagelegenheden

Onderweg kom je verschillende

horecagelegenheden tegen, waar je even

pauze kunt houden en kunt genieten van

een kopje koffie of thee.

De Weert

De Vlijt

Stationsweg

Zuideinde

Kerk-plein

Hoofdstraat

Prinsen-gracht

Catharinastraat

MEPPEL

Jugendstil, ook wel Art Nouveau genoemd,

is een bouwstijl die werd toegepast

tussen 1900 en 1918. Deze stijl heeft een

bijzondere aandacht voor gestileerde en

decoratieve elementen. Wat we vaak zien

bij Jugendstilpanden is dat gebruik wordt

gemaakt van gietijzer, smeedijzer en

glas. Andere belangrijke kenmerken zijn:

asymmetrie, grote hoefijzerboogrammen

en een rijke versiering die vaak

geïnspireerd werd aan de natuur. Soms

werd getracht om deze elementen zo

goed mogelijk na te volgen en ontstonden

echte Jugendstilpanden. Meestal werd er

traditioneel gebouwd en werd de Jugendstil

toegepast in details aan winkelpuien,

in tegeltableaus en aan smeedijzeren

hekwerken. Beide uitingen van Jugendstil

kom je tegen tijdens deze wandeling.

Vooral de Meppeler architect G. Otten Jzn.

heeft aan het begin van de twintigste eeuw

veel mooi Jugendstilpanden ontworpen.

Informatie

Voor meer informatie en de routes op

papier je terecht bij: 

Tourist Info punt Meppel/

Boekhandel Riemer Barth,

Woldstraat 5 Meppel (plein De Wheem),

www.touristinfomeppel.nl

Ook een stadswandeling onder leiding van

een gids behoort tot de mogelijkheden.

Meppel is een stad met historie, mooie grachten en een prachtige natuur. Langs al deze bezienswaardigheden zijn verschillende stadswandelingen uitgestippeld. Een daarvan is de wandeling langs Jugendstilpanden in Meppel. Deze wandeling gaat natuurlijk vooral langs Jugendstilpanden, maar ook huizen met andere bouwstijlen, zoals Neoklassiek en Eclectisch zijn onderweg te bewonderen. De route gaat daarnaast ook langs historisch interessante gebouwen, met vaak mooie geveldecoraties uit de Jugendstilperiode. Tijdens deze wandeling maak je uitstapjes naar het joodse verleden van Meppel.

wandel langs bezienswaardigheden

in het Historische centrum van meppel

route

LEGENDA:

wandelroute

Start en einde van de wandelroute

De wandelroute start bij het station van

Meppel en eindigt daar ook. Uiteraard kan

de wandeling op elke plek in de route

worden gestart. De route is ongeveer

4 kilometer lang en is rollator­ en

rolstoelvriendelijk.

36 37

monumentenroute Op stap met de tamboerHoogeveen is de laatste tientallen jaren veranderd. Bij een cultuur historische wandeling is het de kunst om dwars door die veranderingen heen te kijken om zo het moois te zien wat er nog steeds is.

Via de westkant van het plein loopt een

weggetje naar het Klooster, welke is

gebouwd naar een ontwerp van Architect

Croonen uit Almelo.

Wie voor de statige hoofdingang staat

ziet een bijna on­Hoogeveens beeld van

indrukwekkende bouw en allure. De

kloosterlingen vertrokken en lieten een

parochie achter. Die vond onderdak in de

nieuwe Rooms Katholieke kerk aan het

begin van de Blankenslaan.

We wandelen naar het zuiden. De firma

Dikkers (Brinkstraat 22) zit in een uniek

pand: Jugendstil met prachtige Art Deco

tegeltableaus in de voorgevel. In het

proeflokaal kun je bijzondere likeuren en

advocaat proeven. Bij de bouw in 1912 was

het pand bedoeld als distilleerderij.

We wandelen verder langs de oostkant

van de Hoofdstraat en vanaf daar over

het terrein van het voormalige landgoed

Venendal. De grond is opgesplitst en

heeft nieuwe bestemmingen gekregen.

Op de woningen die we nu op het

landgoed vinden zien we in het kort hun

ontstaansgeschiedenis vermeld. Hier

woonde de directeur van de Drentse Kanaal

Maatschappij (no.1), de burgemeester

van Hoogeveen (no.5), Claas Pet van de

Hoogeveensche Courant en de boekhandel

(no.7) en de Van Holthe tot Echtens.

We gaan verder zuidwaarts, langs het

theater dat genoemd is naar onze tamboer.

Direct daarnaast bevindt zich de Tourist Info

voor meer informatie over Hoogeveen. Startpunt: Prins Mauritsplein, Hoogeveen. De auto kun je hier gratis parkeren.

Vervolgens zien we op de westkant van de

Hoofdstraat (no. 68 en 70) twee woningen

van Joodse families. Je zult onderweg

diverse malen kleine metalen plaatjes in

de stoep aantreffen. Dat zijn Stolpersteine,

wat letterlijk ‘struikelstenen’ betekent.

Iedere steen staat voor 1 weggevoerde en

vermoorde Hoogevener. De steen ligt voor

diens laatste woning.

We wandelen via de Grote Kerkstraat naar

het oosten. Al vanaf de 17e eeuw waren

in deze straat van ’s ochtends vroeg tot

’s avonds laat drinkpartijen, ook op de

zondagmorgen. Nergens in Drenthe werd de

zondag zo ontheiligd als in Hoogeveen, zo

werd in 1671 geconstateerd.

Vanuit de Grote Kerk liep vanaf het

midden van de 17e eeuw de tamboer door

Hoogeveen. Drie eeuwen geleden liep

deze tamboer op zondag door het dorp

om de veenarbeiders op te trommelen

voor de kerkgang. Nog steeds loopt de

trommelslager regelmatig zijn zondagse

route door het centrum van Hoogeveen.

Oostelijk van de Grote Kerk vinden we

de eerste Joodse begraafplaats van

Hoogeveen. Er zijn nog twee zerken, maar

er rusten nog steeds honderden doden in

deze aarde. Wie er loopt kan niet ontkomen

aan de Hoogeveense molen ‘De Zwaluw’.

Deze molen is nog steeds in bedrijf,

producten zijn te koop bij de Tourist Info.

www.dehoofdletterh.nl/tip

We wandelen terug naar de Hoofdstraat,

via de Van Echtenstraat. Aan het Kerkplein

staat de (laat 19e­eeuwse) Hoofdstraatkerk,

welke lang het hoofdcentrum van de

Gereformeerden was. Deze kerk is

uitgeroepen tot mooiste kerk van

Drenthe.

Eveneens op de westkant van de

Hoofdstraat, tegenover de Hoofdstraatkerk

en bij het begin van het waterkunstwerk de

Cascade, vinden we het pand waar schulte/

burgemeester Abraham Meijer woonde.

Een plaquette op de gevel geeft wat meer

informatie.

Rond het Kruis, de zuidpunt van de

Hoofdstraat, staan enkele oude panden.

Het café ’t Olde Schippershuus is gebouwd

in 1633. Het was het eerste gebouw van

Hoogeveen. Even westelijker aan de

Schutstraat vinden we een gevelsteen

met het jaartal 1703, maar het pand zelf

is ouder. Een blik naar de overzijde van

het Kruis: Het Huis met de Duivengaten is

gebouwd rond 1660. Momenteel is er een

Grand Café in gevestigd.

Terug naar de auto… en dan nog eens

kijken in de winkels die je onderweg bent

tegen gekomen?

Wie weet tot ziens in Hoogeveen!

3938

meer

informatie over

de regio en de

deelgebieden

vind je op

www.drenthe.nl

www.waterreijk.nl

www.hetnationaleparkvandrenthe.nl

www.drentsehooglanden.nl

www.touristinfodewolden.nl

www.dehoofdletterh.nl

www.meppelstadmetstijl.nl