Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Regionaly Ośrodek Polityki Społecznej
w Białymstoku
MONITORING
„WIELOLETNIEGO PROGRAMU ROZWOJU
EKONOMII SPOŁECZNEJ
W WOJEWÓDZTWIE PODLASKIM NA
LATA 2013 – 2020” ZA ROK 2014
Białystok 2015
2
SPIS TREŚCI
Wstęp .................................................................................................................................. 3
1. Metodologia Monitoringu ........................................................................................... 4
2. Rozwój ekonomii społecznej w regionie ................................................................... 5
2.1 Ośrodki Wsparcia Ekonomii Społecznej ................................................................. 5
2.2 Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Białymstoku .................................... 8
2.3 Wojewódzki Urząd Pracy w Białymstoku .............................................................. 10
2.4 Podlaski Urząd Wojewódzki w Białymstoku ........................................................ 10
2.5 Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego w Białymstoku .................. 10
3. Stan ekonomii społecznej w regionie ........................................................................ 11
3.1 Przedsiębiorstwa społeczne ...................................................................................... 11
3.2 Podmioty reintegracyjne ........................................................................................... 13
3.3 Podmioty działające w sferze pożytku publicznego ............................................. 15
3.4 Podmioty sfery gospodarczej ................................................................................... 16
3.5 Inicjatywy o charakterze nieformalnym ................................................................. 18
4 Wnioski i rekomendacje ............................................................................................... 19
Podsumowanie ................................................................................................................. 21
3
Wstęp
Niniejszy dokument sporządzony został na podstawie „Wieloletniego
Programu Rozwoju Ekonomii Społecznej w Województwie Podlaskim na lata 2013-
2020”. W Programie zapisano informację, iż Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej
w Białymstoku zobowiązany jest do przeprowadzenia monitoringu stanu ekonomii
społecznej w województwie podlaskim. Jest to już drugi taki dokument, tym razem
informacje z przeprowadzonego badania dotyczą roku 2014.
Według obowiązującej definicji ekonomia społeczna jest sferą aktywności
obywatelskiej, która poprzez działalność ekonomiczną i działalność pożytku
publicznego służy: integracji zawodowej i społecznej osób zagrożonych
marginalizacją społeczną, tworzeniu miejsc pracy, świadczeniu usług społecznych
użyteczności publicznej (na rzecz interesu ogólnego) oraz rozwojowi lokalnemu1.
„Krajowy Program Rozwoju Ekonomii Społecznej” wymienia pięć grup podmiotów
ekonomii społecznej, są to: przedsiębiorstwa społeczne, podmioty reintegracyjne,
podmioty działające w sferze pożytku publicznego, podmioty sfery gospodarczej
oraz inicjatywy o charakterze nieformalnym. Wspomniany Program ustanawia
również rolę Regionalnych Ośrodków Polityki Społecznej jako koordynatorów
ekonomii społecznej w regionie. Niniejszy dokument stara się przybliżyć rozwój
ekonomii społecznej w województwie podlaskim z uwzględnieniem wyżej
wymienionych informacji.
Monitoring WPRES przeprowadzono w oparciu o wskaźniki opracowane
przez Zespół ds. opracowania wieloletniego planu rozwoju ekonomii społecznej
powołany uchwałą Nr 68/850/2011 Zarządu Województwa Podlaskiego z dnia
6 grudnia 2011 r. W skład Zespołu weszli przedstawiciele następujących instytucji:
Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego, Wojewódzkiego Urzędu
Pracy, Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego, Regionalnego Ośrodka Polityki
Społecznej w Białymstoku, przedstawiciele Ośrodka Wpierania Organizacji
Pozarządowych w Białymstoku, Centrum Współpracy Organizacji Pozarządowych,
oraz przedstawiciele stowarzyszeń, fundacji, spółdzielni oraz innych podmiotów
z obszaru ekonomii społecznej.
1 „Krajowy Program Rozwoju Ekonomii Społecznej”
4
1. Metodologia Monitoringu
Monitoring „Wieloletniego Programu Rozwoju Ekonomii Społecznej
w Województwie Podlaskim na Lata 2013 – 2020” został opracowany na podstawie
danych zastanych oraz analizy wyników badania własnego. Jako narzędzie
badawcze zastosowano kwestionariusz ankiety opracowany na potrzeby
monitoringu WPRES oraz wywiad telefoniczny z przedstawicielami podmiotów
ekonomii społecznej. Ankietę skierowano do instytucji z województwa podlaskiego,
które działają w obszarze ekonomii społecznej w regionie. Kwestionariusz został
skonstruowany adekwatnie do rodzaju realizowanych zadań oraz przesłany drogą
elektroniczną do następujących instytucji: Urzędu Marszałkowskiego Województwa
Podlaskiego (Departament Europejskiego Funduszu Społecznego), Podlaskiego
Urzędu Wojewódzkiego, Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Białymstoku oraz trzech
Ośrodków Wsparcia Ekonomii Społecznej – w Białymstoku, Suwałkach i Łomży.
Monitoringiem został objęty również Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej
w Białymstoku, który bezpośrednio realizuje zadania Samorządu Województwa
Podlaskiego związane z rozwojem ekonomii społecznej w regionie.
Ponadto drogą telefoniczną oraz e-mailową uzyskano informacje z Krajowej
Rady Spółdzielczej, Ogólnopolskiego Związku Rewizyjnego Spółdzielni Socjalnych,
Głównego Urzędu Statystycznego oraz Stowarzyszenia Klon/Jawor.
5
2. Rozwój ekonomii społecznej w regionie
2.1 Ośrodki Wsparcia Ekonomii Społecznej
W 2014 roku, podobnie jak w latach poprzednich prowadziły działalność trzy
Ośrodki Wsparcia Ekonomii Społecznej w: Białymstoku, Łomży i Suwałkach.
Głównymi zadaniami Ośrodków było wspieranie podmiotów ekonomii społecznej
oraz osób fizycznych zainteresowanych założeniem przedsiębiorstwa społecznego.
Ośrodki Wsparcia Ekonomii Społecznej były głównymi instytucjami, dzięki którym
powstawały nowe podmioty ekonomii społecznej, w tym spółdzielnie socjalne. Ich
działalność w głównej mierze polegała na wspieraniu podmiotów ekonomii
społecznej zarówno w kwestii finansowej jak i merytorycznej.
Mapa 1. Ośrodki Wsparcia Ekonomii Społecznej w województwie podlaskim
Źródło: opracowanie własne
Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej w Białymstoku (działania skierowane były do
mieszkańców subregionu białostockiego)
Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej
w Suwałkach (działania skierowane były do mieszkańców subregionu suwalskiego)
Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej w Łomży (działania skierowane były do mieszkańców subregionu łomżyńskiego)
6
Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej w Białymstoku.
Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej w Białymstoku prowadzony jest
przez Stowarzyszenie Europartner Akademicki Klub Integracji Europejskiej we
współpracy ze Starostwem Powiatowym w Bielsku Podlaskim i w Białymstoku,
Europejską Fundacją Odnowy i Rozwoju Terytorialnego a także Fundacją Biznes
i Prawo. OWES Swoim działaniem obejmuje miasto Białystok oraz powiaty:
białostocki, siemiatycki, hajnowski i bielski. W wyniku przeprowadzonego badania
stwierdzono, że OWES wysłał 20 newsletterów, zorganizował 10 spotkań,
konferencji lub innych wydarzeń o charakterze informacyjno-edukacyjnym,
w którym uczestniczyło łącznie 270 osób. Objął działaniami z obszaru ekonomii
społecznej 50 samorządów terytorialnych, 40 przedsiębiorstw prywatnych oraz 140
organizacji pozarządowych, z których 6 z nich rozpoczęło działalność gospodarczą.
Dzięki wsparciu OWES powstało 20 nowych podmiotów ekonomii społecznej – 12
spółdzielni socjalnych oraz 8 organizacji pozarządowych. W spółdzielniach
socjalnych zostało zatrudnionych 57 osób. Dodatkowo 80 pomiotów z otoczenia
ekonomii społecznej otrzymało informacje dotyczące regulacji prawnych.
Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej w Suwałkach.
Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej w Suwałkach funkcjonuje dzięki
współpracy następujących organizacji: Agencji Rozwoju Regionalnego ARES S.A.
w Suwałkach – lidera projektu, oraz partnerom - Centrum Aktywności Społecznej
PRYZMAT, Stowarzyszeniu Euroregion Niemen, Fundacji Rozwoju
Przedsiębiorczości. OWES swoimi działaniami obejmuje obszar miasta Suwałki oraz
powiaty: suwalski, augustowski, sejneński i sokólski. W 2014 roku zorganizował 5
spotkań podczas których 1532 osobom udzielono informacji dotyczących ekonomii
społecznej. Wsparciem objęto 40 organizacji pozarządowych oraz 5 samorządów
terytorialnych. OWES w Suwałkach nie zajmował się wysyłaniem newsletterów oraz
nie obejmował działaniami przedsiębiorstw prywatnych. Z wykazanej ankiecie
uzyskano informację, iż OWES Suwałki utworzył jedną spółdzielnię socjalną,
w której pracuje 5 osób oraz dwie organizacje pozarządowe. 40 podmiotów ekonomii
społecznej uzyskało informacje dotyczące regulacji prawnych.
Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej w Łomży.
Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej w Łomży prowadzony jest przez
Fundację Forum Inicjatyw Rozwojowych w partnerstwie z Ośrodkiem Wspierania
Organizacji Pozarządowych oraz Starostwem Powiatowym w Łomży. OWES swoją
działalność prowadzi na terenie miasta Łomża oraz w powiatach: łomżyńskim,
wysokomazowieckim, zambrowskim, kolneńskim, monieckim, grajewskim. W roku
2014 na terenie subregionu łomżyńskiego powstały 2 spółdzielnie socjalne,
w których pracuje 10 osób. Ponadto w ramach działań informacyjno-promocyjnych
7
wysłano 12 newsletterów oraz przeprowadzono 21 spotkań, w których uczestniczyło
ok. 500 osób. Ośrodek swoim wsparciem objął 12 przedsiębiorców, 43 gminy,
7 powiatów oraz 73 organizacje pozarządowe, z których 17 rozpoczęło działalność
gospodarczą. W omawianym subregionie 3 spółdzielnie socjalne otrzymały pożyczki
z TISE (Towarzystwo Inwestycji Społeczno-Ekonomicznych). Monitoring wykazał,
że 200 podmiotów ekonomii społecznej (i otoczenia ekonomii społecznej) otrzymało
informacje dotyczące regulacji prawnych i ich zmian.
Mapa 2. Priorytet I. Promocja i edukacja ekonomii społecznej - liczba wspartych
organizacji
Źródło: opracowanie własne
Subregion suwalski:
Liczba Newsletterów - 0
Liczba spotkań – 5
Liczba osób uczestniczących
w spotkaniach - 1532
Liczba JST – 5
Liczba NGO – 40
Liczba przedsiębiorstw – 0
Subregion białostocki:
Liczba Newsletterów - 20
Liczba spotkań – 10
Liczba osób uczestniczących
w spotkaniach - 270
Liczba JST – 50
Liczba NGO – 140
Liczba przedsiębiorstw – 40
Subregion łomżyński:
Liczba Newsletterów - 12
Liczba spotkań – 21
Liczba osób uczestniczących
w spotkaniach - 500
Liczba JST – 50
Liczba NGO – 73
Liczba przedsiębiorstw – 12
8
Mapa 3. Priorytet II Rozwój działających przedsiębiorstw społecznych i podmiotów
ekonomii społecznej oraz tworzenie nowych - liczba powstałych w 2014 podmiotów
ekonomii społecznej
Źródło: opracowanie własne
2.2 Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Białystoku
Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Białymstoku w 2014 roku
realizował działania związane z ekonomią społeczną głównie w ramach projektu
systemowego: „Bądź Aktywny, Bądź Najlepszy - szkolenia oraz specjalistyczne doradztwo
dla kadr instytucji pomocy społecznej” współfinansowanego z Europejskiego Funduszu
Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet VII
Promocja integracji społecznej, Działanie 7.1 Rozwój i upowszechnienie aktywnej
integracji, Poddziałanie 7.1.3 Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji
społecznej.
Subregion suwalski:
Liczba nowoutworzonych
spółdzielni socjalnych – 1
Liczba nowoutworzonych
NGO – 2
Subregion łomżyński:
Liczba nowoutworzonych
spółdzielni socjalnych – 2
Liczba NGO, które rozpoczęły
działalność gospodarczą - 17
Subregion białostocki:
Liczba nowoutworzonych
spółdzielni socjalnych – 13
Liczba nowoutworzonych
NGO – 8
Liczba NGO, które rozpoczęły
działalność gospodarczą - 6
9
Działania w obszarze ekonomii społecznej realizowane przez ROPS
w Białymstoku skierowane były głównie do jednostek samorządowych i instytucji
pomocy społecznej oraz do przedstawicieli organizacji pozarządowych. W ramach
projektu zrealizowano wizyty studyjne, seminarium, targi, wysyłano newslettery,
prowadzono portal dotyczący ekonomii społecznej, itp.
W roku 2014 kontynuowano prowadzenie działań informacyjno-
promocyjnych z zakresu ekonomii społecznej za pomocą prowadzonego portalu
dotyczącego ekonomii społecznej, w którym dostępne są najważniejsze wiadomości.
Na stronie zamieszczano informacje branżowe z kraju i regionu jak również bieżące
działania Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Białymstoku. Kontynuowano
wysyłanie newsletterów (4). W maju we współpracy z Federacją Organizacji
Pozarządowych Miasta Białystok zorganizowano Targi Ekonomii Społecznej
w centrum Białegostoku, które były promowane w radio oraz telewizji regionalnej
(zarówno przed jak i po Targach). Liczba osób odwiedzających Targi nie była
rejestrowana (organizatorzy szacują ok 1500 osób). Zorganizowano 4 wizyty
studyjne w obszarze dobrych praktyk w zakresie ekonomii społecznej
w województwach: wielkopolskim, dolnośląskim, pomorskim i małopolskim,
w których łącznie uczestniczyło 95 osób. Zorganizowano seminarium „Ekonomia
społeczna elementem polityki społecznej”. Uczestnikami seminarium było 45 osób.
Poprzez wyżej wymienione działania wsparcia udzielono 11 jednostkom samorządu
terytorialnego oraz 30 NGO. Kontynuowane były również prace Komitetu
Monitorującego „Wieloletni Program Rozwoju Ekonomii Społecznej Województwa
Podlaskiego na lata 2013-2020” oraz Zespołu ds. ekonomii społecznej w regionie.
Ważnym wydarzeniem dla rozwoju ekonomii społecznej w naszym
województwie było nawiązanie współpracy z Fundacją im. Królowej Polski św.
Jadwigi, w celu wdrożenia certyfikacji podmiotów ekonomii społecznej bezpłatnym
znakiem promocyjnym „Zakup Prospołeczny”. Jest to idea, która ma na celu
profesjonalną promocję produktów i usług wytwarzanych przez podmioty ekonomii
społecznej. Certyfikat jest wydawany na 1 rok z możliwością przedłużenia na kolejne
lata. Powołana przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Białymstoku
Kapituła Certyfikująca w 2014 roku nadała, certyfikat 5 podmiotom ekonomii
społecznej z terenu województwa podlaskiego. Są to:
Spółdzielnia Socjalna Netlajt w Łomży,
Spółdzielnia Socjalna Alexis w Łomży,
Spółdzielnia Socjalna Aurora w Zbójnej,
Spółdzielnia Socjalna Delta w Łomży,
Fundacja Czas Lokalny w Łomży.
10
2.3 Wojewódzki Urząd Pracy w Białymstoku
Z informacji uzyskanych z Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Białymstoku
wynika, iż w 2014 roku kontynuowano wsparcie finansowe dla zakładów
aktywności zawodowej (ZAZ KRES w Zambrowie oraz ZAZ SOWA w Lipniaku). W
2014 roku WUP w Białymstoku nie zawarł żadnej umowy na dofinasowanie kosztów
utworzenia i działania nowego zakładu aktywności zawodowej.
W 2015 roku Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Białymstoku zwrócił
się do Powiatowych Urzędów Pracy z województwa podlaskiego z prośbą
o wskazanie wysokości środków finansowych przeznaczonych na utworzenie miejsc
pracy w pomiotach ekonomii społecznej. Z uzyskanych informacji wynika, iż tylko
w niektórych Urzędach zaplanowano odrębne środki na ten cel. Są to:
PUP Bielsk Podlaski,
PUP Kolno,
PUP Hajnówka,
PUP Suwałki,
PUP Sejny,
PUP Białystok,
PUP Łomża,
2.4 Podlaski Urząd Wojewódzki w Białymstoku
Podlaski Urząd Wojewódzki w Białymstoku prowadzi rejestr zakładów
aktywności zawodowej, klubów integracji społecznej oraz centrów integracji
społecznej. Monitoring wykazał, iż w roku 2014 nie zarejestrowano żadnych nowych
wpisów, które sugerowałyby utworzenie kolejnych podmiotów reintegracji
społecznej i zawodowej.
2.5 Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego
Z danych pozyskanych w drodze monitoringu wynika, że Departament EFS
Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego przekazał 12 newsletterów,
w których poruszano tematy ekonomii społecznej. Zorganizowano dwie akcje
promocyjne - Piknik Europejski, który odbył się w Białymstoku oraz „Dni Otwarte
Funduszy Europejskich”. Wydarzenia miały charakter otwarty i nie sporządzano list
obecności uczestników. Pierwsza impreza zaplanowana była na ok. 10 000 osób,
w drugiej wzięło udział około 5502.
2 Wartość wyliczona szacunkowo na podstawie odbytych 22 spotkań w których brało udział od kilkunastu do 50 osób.
11
3. Stan ekonomii społecznej w regionie
3.1 Przedsiębiorstwa społeczne
Spółdzielnie socjalne
Według danych Ogólnopolskiego Związku Rewizyjnego Spółdzielni
Socjalnych (OZRS) do końca 2014 roku na terenie województwa podlaskiego
zarejestrowanych było 48 spółdzielni socjalnych (w tym 2 są w stanie likwidacji –
Spółdzielnia Socjalna Swojskie Wyroby z Sokółki oraz Spółdzielnia Socjalna
Gościniec z Kowali). Wyniki badań przeprowadzonych przez Regionalny Ośrodek
Polityki Społecznej w Białymstoku wskazują, iż czynną działalność w 2014 roku
prowadziło 40 spółdzielni socjalnych. Analiza również wykazała, że w Białymstoku
funkcjonuje jedna spółdzielnia socjalna, która powstała bez wsparcia zewnętrznego
oraz nie figuruje w rejestrze OZRSS. Jest to Spółdzielnia Socjalna Universal Ecology.
Aktywne spółdzielnie socjalne działające na terenie województwa podlaskiego to:
Spółdzielnia Socjalna "Perspektywa" w Suwałkach,
Spółdzielnia Socjalna Integracja w Bielsku Podlaskim,
Spółdzielnia Socjalna INFO CARD w Łomży,
Spółdzielnia Socjalna ALEXIS w Łomży,
Spółdzielnia Socjalna Esskapada w miejscowości Osmola,
Spółdzielnia Socjalna Poezja Smaku w Czarnocinie (gmina Piątnica),
Spółdzielnia Socjalna ISKRA w Suwałkach,
Spółdzielnia Socjalna AURORA w Zbójnej,
Podlaska Spółdzielnia Socjalna RAZEM w Turośni Kościelnej,
Spółdzielnia Socjalna DELTA w Łomży,
Spółdzielnia Socjalna Biel-Blask w Bielsku Podlaskim,
Spółdzielnia Socjalna Netlajt w Łomży,
Spółdzielnia Socjalna Arlekin w Łomży,
Spółdzielnia Socjalna Spiżarnia w Łomży,
Spółdzielnia Socjalna Flow w Białymstoku,
Spółdzielnia Socjalna Konkret w Starych Duchnach k. Śniadowa,
Spółdzielnia Socjalna Concordia w Kolnie,
Alsen Spółdzielnia Socjalna w Łomży,
Spółdzielnia Socjalna Marzenie w Suwałkach,
Spółdzielnia Socjalna Moos w Suwałkach,
Spółdzielnia Socjalna Centrum Terapii Aktywnej w Suwałkach,
Spółdzielnia Socjalna Jedyneczka w Kazimierówce k. Jeleniewa,
Spółdzielnia Socjalna Ekonova w Nowince,
Spółdzielnia Socjalna Pasja w Rudkach k. Brańska,
Spółdzielnia Socjalna Proecos w Juchnowcu Dolnym,
12
Spółdzielnia Socjalna Fat Cat w Białymstoku,
Spółdzielnia Socjalna Drekor w Białymstoku,
Spółdzielnia Socjalna Jachtdruk w Zawadach,
Spółdzielnia Socjalna Domibud w Białymstoku,
Spółdzielnia Socjalna Podlasie w Białymstoku,
Spółdzielnia Socjalna Kamienicznik w Białymstoku,
Spółdzielnia Socjalna Auto Clean w Białymstoku,
Spółdzielnia Socjalna Kruk w Białymstoku,
Spółdzielnia Socjalna Kofisport w Łomży,
Spółdzielnia Socjalna Zdrój Nadziei w Łomży,
Spółdzielnia Socjalna Creative Mind w Suwałkach,
Podlaska Spółdzielnia Socjalna Tylwica w Białymstoku,
Spółdzielnia Socjalna New Białystok,
Spółdzielnia Socjalna Probus Faber w Księżynie,
Spółdzielnia Socjalna Universal Ecology w Białymstoku.
Według informacji uzyskanych przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej
w Białymstoku Spółdzielnie Socjalne: Promyk z Białegostoku, Rajski Kęs w Rajsku,
Buduj z Nami w Sejnach, Łap Szansę w Łapach, Eureka 1 w Łomży oraz Awans
w Łomży nie są aktywne. Z przeprowadzonych badań wynika, że w spółdzielniach
socjalnych w 2014 roku pracowały ok. 234 osoby.
Organizacje pozarządowe prowadzące działalność gospodarczą
Liczba organizacji pozarządowych prowadzących działalność gospodarczą
jest trudna do oszacowania, gdyż nie ma rejestru, w którym tego typu podmioty
byłyby wyróżnione. Na podstawie badań Stowarzyszenia KLON/JAWOR można
określić, że ok. 5% organizacji pozarządowych w Polsce prowadzi działalność
gospodarczą, co oznaczałoby, że w województwie podlaskim jest takich organizacji
około 180.
Spółki non-profit
Nie jest znana dokładna liczba działających tego typu spółek, ponieważ nie są
przedstawione rejestry tych podmiotów. Można szacować jedynie, że na terenie
województwa podlaskiego działa kilka takich podmiotów. Zidentyfikowane,
działające spółki to: „Galeria Smaku” Spółka z o.o. utworzona przez Stowarzyszenie
Inicjatyw Społeczno-Gospodarczych im. Króla Z. Augusta z Augustowa oraz trzy
spółki osób prawnych utworzone w Białymstoku przez Caritas Archidiecezji
Białostockiej, Fundację Edukacji i Twórczości oraz Stowarzyszenie ku Dobrej
13
Nadziei, są to: Fortis Caritate Przedsiębiorstwo Społeczne sp. z o. o., Mentor
Przedsiębiorstwo Społeczne Sp. z o. o., Przedsiębiorstwo Społeczne Sukces sp. z o.o.
3.2 Podmioty reintegracyjne
Zakłady Aktywności Zawodowej
Na terenie województwa podlaskiego według danych pozyskanych
z Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego funkcjonują dwa zakłady aktywności
zawodowej. W Zambrowie został utworzony Zakład Aktywności Zawodowej KRES,
którego organizatorem jest Krajowy Ruch Ekologiczno – Społeczny z Mysiadła. ZAZ
zajmuje się pozyskiwaniem odpadów opakowaniowych z terenu powiatu
zambrowskiego, a następnie ich przygotowaniem do procesów odzysku i recyklingu.
W Lipniaku (powiat suwalski) z przekształcenia Suwalskiego Ośrodka Wspierania
Aktywności powstał ZAZ „Sowa”. Zajmuje się on usługami gastronomicznymi,
organizacją imprez oraz wynajmem pokoi noclegowych. Łącznie w obu ZAZ-ach w
2014 roku zatrudnionych było 783 osób, z czego 59 posiada stopień
niepełnosprawności.
Warsztaty Terapii Zajęciowej
Monitoring wykazał, że w 2014 roku na terenie województwa podlaskiego
funkcjonowało 25 warsztatów terapii zajęciowej obejmujących 852 odbiorców,
wszyscy uczestnicy są osobami dorosłymi – powyżej 18 roku życia. W warsztatach
terapii zajęciowej zatrudnionych było ok. 313 osób4.
Centra Integracji Społecznej
Rejestr prowadzony przez Podlaski Urząd Wojewódzki wskazuje, iż w 2014
roku na terenie województwa podlaskiego zarejestrowanych było 11 centrów
integracji społecznej. Są to:
CIS w Łomży i CIS w Białymstoku prowadzone przez Fundację Edukacji
i Twórczości w Białymstoku.
CIS w obrębie miejscowości Chmielnik, gmina Czarna Białostocka, prowadzone
jest przez Caritas Archidiecezji Białostockiej,
CIS przy Stowarzyszeniu „Ku Dobrej Nadziei” w Białymstoku,
CIS „Przystań” w Łapach prowadzone przez Fundację VITA FAMILIAE
w Łomży,
CIS Stowarzyszenia na rzecz rodziny i osób zagrożonych wykluczeniem
społecznym HOLOS w Białymstoku,
3 Dane uzyskane z Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Białymstoku.
4 Dane uzyskane na podstawie Oceny Zasobów Pomocy Społecznej 2015 r.
14
CIS w Augustowie prowadzone przez Stowarzyszenie Inicjatyw Społeczno-
Gospodarczych im. króla Zygmunta Augusta,
CIS w Krasnopolu Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju Gminy Krasnopol
Charyzma,
CIS Suwałkach prowadzone przez Stowarzyszenie dla Rozwoju w Suwałkach,
CIS w Grajewie przy Urzędzie Miasta Grajewo.
CIS w Bielsku Podlaskim prowadzone przez Fundację Edukacji
i Twórczości w Białymstoku.
Z badań przeprowadzonych przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej
w Białymstoku wynika, że w 2014 roku rozpoczęły działalność Centra Integracji
Społecznej w Grajewie oraz Suwałkach. Centrum Integracji Społecznej w Gibach
(Lokalna Grupa Działania „Sejneńszczyzna”, Dziemianówka) utraciło status
centrum, natomiast Centrum Integracji Społecznej w Bielsku Podlaskim zawiesiło
swoją działalność. Centra integracji społecznej z terenu województwa podlaskiego
łącznie dysponowały 217 miejscami (klienci CIS) i pracowało w nich 70 osób5 (kadra).
Warto podkreślić, że część osób wykonuje prace jako wolontariusze.
Kluby Integracji Społecznej
Według rejestru prowadzonego przez Podlaski Urząd Wojewódzki w 2014
roku na terenie województwa podlaskiego funkcjonowało 6 klubów integracji
społecznej. Są to:
Klub Integracji Społecznej „Masz Wybór” w Suwałkach prowadzony przez
Suwalskie Stowarzyszenie „Wybór”,
„Droga do Pracy” Klub Integracji Społecznej w Białymstoku utworzony przez
Stowarzyszenie Pomocy Rodzinie „DROGA” w Białymstoku,
Klub Integracji Społecznej w Łapach i Klub Integracji Społecznej w Zabłudowie -
oba prowadzone przez Polskie Stowarzyszenie Doradcze i Konsultingowe
w Białymstoku,
Klub Integracji Społecznej w Suwałkach prowadzony przez Agencję Rozwoju
Regionalnego „Ares” S.A. w Suwałkach,
Klub Integracji Społecznej "Sukces w Działaniu" w Łapach prowadzony przez
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Łapach.
Ważną rolę w procesie ich tworzenia odegrało wsparcie uzyskane w ramach
priorytetu VII POKL, gdzie w zakresie realizowanych projektów tworzono zarówno
stacjonarne jak i mobilne formy tej działalności (np. ARES Suwałki). Jak wynika
z analizy przeprowadzonej przez Regionalnie Centrum Ekonomii Społecznej
w Lublinie rola klubów integracji społecznej jest niezastąpiona w aktywnej integracji
i aktywizacji osób zagrożonych marginalizacją społeczną i zawodową co pozwala
5 Informacje uzyskane w dniu 17.03.2015 r. na podstawie wywiadów telefonicznych.
15
zwiększyć szansę beneficjentów na odnalezienie się na rynku pracy. Przyczynia się
do tego szereg działań i ich różnorodność w odniesieniu do potrzeb osób
korzystających z tej oferty. W 6 klubach integracji społecznych przewidzianych jest
ok. 406 miejsc (klienci KIS) i pracują w nich 42 osoby6 (kadra KIS).
3.3 Podmioty działające w sferze pożytku publicznego
Organizacje pozarządowe
Według danych uzyskanych od Stowarzyszenia Klon/Jawor w województwie
podlaskim funkcjonują 3683 organizacje pozarządowe. W ich skład wchodzi: 384
fundacji, 1977 stowarzyszeń (zarejestrowanych w KRS), 290 stowarzyszeń zwykłych,
74 jednostki terenowe stowarzyszeń z osobowością prawną i 262 bez osobowości
prawnej, 299 klubów sportowych, 350 uczniowskich klubów sportowych, 37
związków sportowych i 10 związków stowarzyszeń.
W skali ogólnopolskiej region województwa podlaskiego zajmuje ostatnie
miejsce - stanowi 1% wszystkich organizacji w kraju i jest najmniej obok lubuskiego
zasobny w organizacje pozarządowe. Z punktu widzenia prowadzonej działalności
aż 90% NGO prowadzi tylko działalność nieodpłatną (dominują one na podlaskich
wsiach).
Wskaźnik wzrostu liczby organizacji i potrzeb integracyjnych oraz aktywizacji
społeczności wiejskich ukazał realizowany w latach 2007-2010 wśród 28 gmin
podlaskich Poakcesyjny Program Wsparcia Obszarów Wiejskich7. W trakcie
programu powstało 36 nowych organizacji pozarządowych i 99 grup nieformalnych.
Pokazuje to jednoznacznie na model społeczności województwa podlaskiego
kierującej się raczej brakiem struktur, ale chęcią do aktywności i działań lokalnych.
Nowo powstałe aktywności społeczne podczas PPWOW w gminach to:
zespołowa praca nad dokumentami strategicznymi/projektami, szkolenia
animatorów w sołectwach, szkolenia rodziców dysfunkcyjnych, reaktywowanie grup
ludowych i nieformalnych, partnerstwa międzygminne/między instytucjami w celu
wspólnej realizacji projektów, wspólne tematyczne wyjazdy studyjne, centra i grupy
wolontariatu młodzieżowego/osób dorosłych, wydawanie gazetek, rozdawanie
żywności potrzebującym, spotkania wielopokoleniowe; zespoły interdyscyplinarne
rozwiązujące problemy rodzin, liczne kółka zainteresowań.
Główna statutowa działalność NGO zakłada:
działalność charytatywną,
pomoc społeczną, w tym pomoc rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej,
6 Informacje uzyskane w dniu 12 03 2015 r. na podstawie wywiadów telefonicznych.
7 Ewa Gliwicka, Podsumowanie PIS PPWOW w latach 2007-2010, MPIPS 2011.
16
pomoc ofiarom katastrof, klęsk żywiołowych, konfliktów zbrojnych i wojen
w kraju i za granicą,
działalność na rzecz osób niepełnosprawnych,
działalność na rzecz osób w wieku emerytalnym.
Pozostałe działalności NGO to:
ochrona zdrowia,
ochrona praw,
przeciwdziałanie bezrobociu i wspieranie rozwoju gospodarczego,
nauka, kultura i ekologia,
działalność międzynarodowa,
aktywność społeczna,
tożsamość i tradycja narodowa,
sport, turystyka oraz wypoczynek,
bezpieczeństwo publiczne.
Obok formalnych NGO w województwie podlaskim w latach 2009-2014
reaktywowały się Koła Gospodyń Wiejskich, ochotnicze straże pożarne i zespoły
ludowe.
Lokalne Grupy Działania
Na terenie województwa istnieje i aktywnie działa 16 Lokalnych Grup
Działania (LGD). Obejmują swym zasięgiem cały obszar województwa. Dysponują
funduszami przeznaczonymi na rozwój społeczności lokalnych, organizacji,
tworzenia i wsparcia przedsiębiorczości. Według badań przeprowadzonych przez
Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Białymstoku w 2014 roku LGD-y
zatrudniały łącznie 66 osób.
3.4 Podmioty sfery gospodarczej
Spółdzielnie Pracy
Według informacji uzyskanych od Krajowej Rady Spółdzielczej
w województwie podlaskim funkcjonuje 18 spółdzielni pracy. Są to:
Spółdzielcze Biuro Projektów Projekt w Białymstoku,
Spółdzielnia Pracy Jubilat w Białymstoku,
Spółdzielnia Pracy Zeterem w Białymstoku,
Wytwórczo-Usługowa Spółdzielnia Pracy w Zambrowie,
Zakłady Osprzętu Samochodowego Promot Spółdzielnia Pracy w Białymstoku,
Chemiczna Spółdzielnia Pracy Betesca w Białystoku,
Spółdzielnia Pracy Metalowców im. 1 Maja w Białymstoku,
Spółdzielnia Pracy Elektryk w Białymstoku,
17
Spółdzielnia Pracy Mototransport w Białymstoku,
Handlowo-Produkcyjna Spółdzielnia Pracy w Hajnówce,
Spółdzielnia Pracy Handlowo-Produkcyjno-Usługowa w Mońkach,
Spółdzielnia Pracy Handlowo-Produkcyjno-Usługowa w Siemiatyczach,
Centrum Handlowo-Usługowe Dojlidy Spółdzielnia Pracy w Białymstoku,
Lekarska Specjalistyczna Spółdzielnia Pracy Eskulap w Białymstoku,
Spółdzielnia Pracy Fryzjersko-Kosmetyczna w Białymstoku,
Specjalistyczna Spółdzielnia Lekarska Ars Medica w Białymstoku,
Spółdzielnia Usług Socjalnych w Białymstoku,
Handlowo-Usługowa Spółdzielnia Pracy Samopomoc Chłopska w Łomży.
Spółdzielnie Inwalidów i Niewidomych
Z informacji uzyskanych od Krajowej Rady Spółdzielczej na terenie
województwa podlaskiego funkcjonuje 8 Spółdzielni Inwalidów i Niewidomych. Są
to:
Spółdzielnia Inwalidów Spinwar z Białegostoku,
Spółdzielnia SNB Białystok,
Spółdzielnia Inwalidów Spins ze Szczuczyna,
Spółdzielnia Inwalidów Przyszłość z Bielska Podlaskiego,
Medbial Spółdzielnia Inwalidów z Białegostoku,
Wojewódzka Handlowa Spółdzielnia Inwalidów Podlasie z Białegostoku,
Podlaska Spółdzielnia Pracy Jubilat z Białegostoku
Spółdzielnia Inwalidów Głuchych im. J. Rogowskiego Signa w Choroszczy-
Nowosiółkach.
Pozostałe Spółdzielnie
Krajowa Rada Spółdzielcza podaje, iż na terenie województwa podlaskiego
funkcjonuje 231 spółdzielni o charakterze innym, niż wymienione wcześniej
w niniejszym dokumencie. W ich skład wchodzi: 31 Banków Spółdzielczych, 10 PSS
Społem, 17 Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych, 1 Cepelia, 42 Samopomoc
Chłopska, 12 Spółdzielczych Grup Producentów Rolnych, 20 Spółdzielni Kółek
Rolniczych, 83 Spółdzielnie Mieszkaniowe, 10 Spółdzielni Mleczarskich,
2 Spółdzielnie Rzemieślnicze oraz 3 wyżej niesklasyfikowane (Spółdzielcza Agencja
Marketingowa Inter-Rol z Bielska Podlaskiego, Spółdzielnia Rolnik w Kuleszach
Kościelnych oraz Spółdzielcze Biuro Projektów w Suwałkach).
18
Zakłady Pracy Chronionej
Statystyki wykazują, iż z roku na rok spada liczba zakładów pracy chronionej
w województwie podlaskim. W 2004 roku było ich 45 a w 2010 już tylko 27.
Przyczyna spadającej liczby zakładów pracy chronionej jest ograniczanie uprawnień
przysługujących im z tytułu zatrudniania osób niepełnosprawnych. Według
Ewidencji Zakładów Pracy Chronionej Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego
w grudniu 2014 r. na terenie woj. podlaskiego funkcjonowały 22 Zakłady Pracy
Chronionej i zatrudniały one ok. 2500 osób.8
3.5 Inicjatywy o charakterze nieformalnym
Trudno jest określić rzeczywistą liczbę inicjatyw o charakterze nieformalnym,
ponieważ nie są prowadzone żadne rejestry takich podmiotów. Według danych
Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Białymstoku na terenie Białegostoku
funkcjonują 3 kooperatywy. Podlaska Zielona Kooperatywa i Kooperatywa
Spożywcza Współpracowania związane są ze wspólnymi zakupami ekologicznych
produktów natomiast Białostocka Kooperatywa Mieszkaniowa to oddolna inicjatywa
przyszłych mieszkańców realizacji wielorodzinnego bloku.
8 Informacje uzyskane w dniu 23.03.2015 r. na podstawie wywiadu telefonicznego z przedstawicielem
Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku.
19
4. Wnioski i rekomendacje
Biorąc pod uwagę dane z poprzedniego Monitoringu (za rok 2013) oraz
niniejsze badanie, stan ekonomii społecznej w województwie podlaskim znacząco
nie zmienił się. Optymistycznym faktem jest powstanie 16 nowych spółdzielni
socjalnych co w sumie daje 40 spółdzielni socjalnych w województwie podlaskim,
które prowadzą aktywną działalność. Pomimo tak znacznego wzrostu jest to nadal
niska liczba w porównaniu do innych województw. W gorszym położeniu znajdują
się CIS i KIS, brak środków finansowych przyczynił się do ograniczenia ich
działalności.
Podczas analizy informacji zawartych w niniejszym opracowaniu pojawiły się
następujące wnioski dotyczące rozwoju ekonomii społecznej w województwie
podlaskim:
nierównomierny rozwój ekonomii społecznej w regionie,
mała na tle kraju liczba aktywnych podmiotów ekonomii społecznej,
słaby potencjał i niestabilność funkcjonowania znacznej części podmiotów
ekonomii społecznej,
niewielka liczba podmiotów reintegracji społeczno-zawodowej,
słaba rozpoznawalność produktów wytworzonych w podmiotach ekonomii
społecznej wśród mieszkańców województwa podlaskiego,
zbyt niskie zaangażowanie jednostek samorządu terytorialnego w rozwój sektora
ekonomii społecznej,
brak umiejętności pozyskiwania zewnętrznych źródeł finasowania przez
członków podmiotów ekonomii społecznej (np. zamówienia publiczne).
W związku z powyższym rekomendacje w odniesieniu do poprzedniego roku
nie zmieniły się. Pomimo wielu działań zmierzających do poprawy stanu ekonomii
społecznej np. wizyty studyjne, targi, seminaria w dalszym ciągu niezbędne jest
podejmowanie takich działań jak:
1) Permanentna polityka edukacyjna o przedsiębiorczości społecznej –
– podnoszenie kwalifikacji kadr specjalizujących się w ekonomii społecznej.
2) Prowadzenie systematycznych, pełnych badań/analiz w obszarze ekonomii
społecznej oraz baz danych o infrastrukturze podmiotów i przedsiębiorstw
ekonomii społecznej.
3) Promowanie dobrych praktyk w obszarze ekonomii społecznej.
4) Dalsze prowadzenie szkoleń, doradztwa z obszaru powstawania oraz
funkcjonowania podmiotów ekonomii społecznej.
5) Inicjowanie współpracy pomiędzy podmiotami ekonomii społecznej,
samorządami terytorialnymi, biznesem itp.
6) Podnoszenie wiedzy na temat roli ekonomii społecznej oraz upowszechnianie jej
na różnych płaszczyznach.
20
7) Promocja produktów i usług wytwarzanych przez podmioty ekonomii
społecznej oraz przedsiębiorstwa społeczne – nadawanie podmiotom
certyfikatów, np. „ZakupProSpołeczny”.
8) Potrzeba dalszego funkcjonowania podmiotów wspierających ekonomię
społeczną, tj. certyfikowanych Ośrodków Wsparcia Ekonomii Społecznej.
9) Wsparcie istniejących przedsiębiorstw społecznych poprzez stosowanie klauzul
społecznych oraz publicznych zadań zleconych przez jednostki samorządu
terytorialnego.
21
Podsumowanie
Uwzględniając stan zatrudnienia w podmiotach ekonomii społecznej w roku
2013 oraz informacje uzyskane w roku analizowanym, główny wskaźnik realizacji
„Wieloletniego Programu Rozwoju Ekonomii Społecznej w Województwie
Podlaskim na lata 2013-2020” tj. wzrost liczby osób zatrudnionych w podmiotach ekonomii
społecznej i przedsiębiorstwach społecznych działających w regionie prezentuje poniższa
tabela:
Tab. 1. Wykaz zatrudnienia w podmiotach ekonomii społecznej w województwie
podlaskim w latach 2013 i 2014. Źródło – badanie własne.
Forma
działalności
Spółdzielnie
Socjalne WTZ*9 CIS* KIS* ZPCH LGD ZAZ**10
Stan 2013 r. 155 304 824 86 221 46 557 2527 66 64 48
Stan 2014 r. 234 313 852 70 217 42 406 2500 66 78 59
Tab. 2 Wykaz aktywnych podmiotów ekonomii społecznej w województwie
podlaskim w latach 2013 i 2014. Źródło – badanie własne.
Forma działalności
Spółdzielnie Socjalne
WTZ CIS KIS ZPCH LGD ZAZ
Stan 2013 24 25 611 6 23 16 2
Stan 2014 40 25 1012 6 22 16 2
Z powyższych informacji wynika, iż w 2014 roku zwiększyło się zatrudnienie
w spółdzielniach socjalnych, natomiast pogorszyła się sytuacja w klubach i centrach
integracji społecznej. Fakt zmniejszenia aktywności wyżej wymienionych
podmiotów reintegracyjnych wynika głównie z ograniczenia środków finansowych
z Europejskiego Funduszu Społecznego. Zatrudnienie w warsztatach terapii
zajęciowej, lokalnych grupach działania, zakładach aktywności zawodowej oraz
zakładach pracy chronionej nie zmieniło się znacząco. W porównaniu do roku 2013
liczba osób pracowników w podmiotach ekonomii społecznej zwiększyła się o 55
miejsc pracy (3248 w roku 2013 do 3303 w roku 2014). Zmniejszyła się natomiast
liczba miejsc w klubach i centrach integracji społecznej.
Istnieje bardzo duży problem w określeniu zatrudniania w organizacjach
pozarządowych oraz spółdzielniach innych niż socjalne. Nie ma żadnych
* Pierwsza kolumna – liczba pracowników, druga kolumna - liczba uczestników. **Pierwsza kolumna liczba pracowników ogółem, druga kolumna liczba pracowników niepełnosprawnych 11
Zarejestrowanych CIS-ów było 12 jednak prowadziło działalność tylko 6. 12
Stan podany bez uwzględnienia Centrum Integracji Społecznej w Bielsku Podlaskim.
22
wiarygodnych źródeł pozyskania takich informacji, które można byłoby uznać za
wiarygodne na potrzeby niniejszego dokumentu.
Należy zwrócić uwagę na fakt, iż w 9 powiatach województwa podlaskiego
nie występują centra integracji społecznej, są to:
1. suwalski,
2. sokólski,
3. moniecki,
4. kolneński,
5. łomżyński,
6. zambrowski,
7. wysokomazowiecki,
8. hajnowski ,
9. siemiatycki.
Podobna sytuacja występuje ze spółdzielniami socjalnymi. „Białe plamy”
spółdzielczości socjalnej w województwie podlaskim to powiaty:
1. sejneński,
2. sokólski,
3. grajewski,
4. moniecki,
5. hajnowski,
6. zambrowski,
7. wysokomazowiecki.
Kluby integracji społecznej w województwie podlaskim występują jedynie
w miastach: Białystok i Suwałki oraz na terenie powiatu białostockiego (powiat
ziemski). Warsztaty terapii zajęciowej występują w każdym z podlaskich powiatów.
23
Mapa IV. Rozwój ekonomii społecznej w województwie podlaskim ogółem w roku 2014.13
Źródło: opracowanie własne
* Liczba dodatkowych miejsc pracy przy uwzględnieniu różnicy utraconych miejsc pracy w CIS, KIS i ZPCH
Województwo podlaskie ogółem:
Liczba powstałych spółdzielni
socjalnych: 16
Liczba nowych miejsc pracy w
podmiotach ekonomii społecznej: 46*
Liczba nowych miejsc pracy w
spółdzielniach socjalnych: 79
Województwo podlaskie ogółem:
Liczba wysłanych Newsletterów - 48
Liczba spotkań – 42
Liczba uczestników spotkań - 14492
Liczba wspartych JST – 116
Liczba wspartych NGO – 283
Liczba wspartych przedsiębiorstw - 52
24
Wykaz powstałych w 2014 roku spółdzielni socjalnych.
Lp. Subregion Źródło pozyskania
danych
Nazwa spółdzielni
1 białostocki OWES Białystok Spółdzielnia Socjalna Probus Faber
2 białostocki OWES Białystok Spółdzielnia Socjalna New Białystok
3 białostocki OWES Białystok Podlaska Spółdzielnia Socjalna Tylwica
4 białostocki OWES Białystok Spółdzielnia Socjalna Kruk
5 białostocki OWES Białystok Spółdzielnia Socjalna Auto Clean
6 białostocki OWES Białystok Spółdzielnia Socjalna Kamienicznik
7 białostocki OWES Białystok Spółdzielnia Socjalna Podlasie
8 białostocki OWES Białystok Spółdzielnia Socjalna Domibud
9 białostocki OWES Białystok Spółdzielnia Socjalna Jachtdruk
10 białostocki OWES Białystok Spółdzielnia Socjalna Drekor
11 białostocki OWES Białystok Spółdzielnia Socjalna Fat Cat
W Białymstoku
12 białostocki OWES Białystok Spółdzielnia Socjalna Proecos
13 suwalski OWES Suwałki Spółdzilenia Socjalna Creative Mind
14 łomżyński OWES Łomża Spółdzielnia Socjalna Kofisport
15 łomżyński OWES Łomża Spółdzielnia Socjalna Zdrój Nadziei
16 białostocki Badanie własne Spółdzielnia Socjalna Pasja
25
Mapa V. Rozmieszczenie centrów integracji społecznej wg powiatów.
CIS w Suwałkach
(Stowarzyszenie dla
Rozwoju w Suwałkach)
1
1
3
1
1
1
2
CIS w Krasnopolu
(Stowarzyszenia na
Rzecz Rozwoju Gminy
Krasnopol Charyzma)
CIS w Grajewie (Urząd
Miasta Grajewo) 1
CIS w Łomży (Fundacja
Edukacji i Twórczości
w Białymstoku)
CIS w Augustowie
(Stowarzyszenie Inicjatyw
Społeczno-Gospodarczych
im. króla Zygmunta
Augusta w Augustowie)
CIS w Białymstoku (Fundacja Edukacji i Twórczości w Białymstoku)
CIS w Białymstoku (Ku Dobrej Nadziei)
CIS w Białymstoku (Stowarzyszenie na rzecz rodziny i osób zagrożonych wykluczeniem społecznym HOLOS)
CIS w Chmielniku (Caritas
Archidiecezji Białostockiej)
CIS "Przystań" w Łapach
(Fundacja VITA FAMILIAE
w Łomży)
CIS w Bielsku Podlaskim (Fundacja
Edukacji i Twórczości w Białymstoku)
26
Mapa VI. Rozmieszczenie klubów integracji społecznej wg powiatów.
3
2
1
KIS „Masz Wybór”
w Suwałkach (Suwalskie
Stowarzyszenie „Wybór”)
KIS w Suwałkach - mobilny
(Agencja Rozwoju
Regionalnego „Ares” S.A.
w Suwałkach)
Droga do Pracy” KIS
w Białymstoku
(Stowarzyszenie Pomocy
Rodzinie „DROGA”)
KIS w Łapach (Polskie
Stowarzyszenie Doradcze
i Konsultingowe)
KIS w Zabłudowie (Polskie
Stowarzyszenie Doradcze
i Konsultingowe)
KIS "Sukces w Działaniu"
w Łapach (MOPS Łapy)
27
Mapa nr VII. Rozmieszczenie warsztatów terapii zajęciowej wg powiatów.
WTZ Suwałki
(Towarzystwo Przyjaciół
Dzieci Oddział Okręgowy
w Suwałkach)
WTZ Grajewo (Stowarzyszenie
Wspierania Inicjatyw Społecznych na
Rzecz Osób Niepełnosprawnych)
WTZ Kolno (Fundacja
VITA FAMILIAE)
WTZ Sejny (Regionalne
Stowarzyszenie na Rzecz Osób
Niepełnosprawnych w Sejnach)
WTZ Filipów (Fundacja
Rozwoju Przedsiębiorczości w
Suwałkach)
WTZ Augustów
(MOPS Augustów)
WTZ Dąbrowa Białostocka
(Stowarzyszenie Na Rzecz Osób
Niepełnosprawnych „Radość Życia”)
WTZ Sokółka (Stowarzyszeniu Na Rzecz
Osób Niepełnosprawnych " RAZEM ")
WTZ Mońki (Caritas
Archidiecezji Białostockiej)
WTZ Łomża (Zakłady
Spożywcze BONA)
WTZ Białystok (Caritas
Archidiecezji Białostockiej)
WTZ Białystok (Przedsiębiorstwo
Wielobranżowe „Jard”)
WTZ Białystok (Spółdzielnia SNB
Białystok)
WTZ Białystok (Fundacja AC)
WTZ Nowa Wola (Podlaskie
Hospicjum Onkologiczne)
WTZ Czarna Białostocka
(Stowarzyszenie Osób
Niepełnosprawnych
"RAZEM")
WTZ Ogrodniczki (Podlaskie
Stowarzyszenie Sportowe
Osób Niepełnosprawnych
"START")
WTZ Piątnica
(Stowarzyszenie
„Rodzice Dzieciom”
Troski Specjalnej)
WTZ Szumowo
(Zgromadzenie Sióstr
Służek NMPN)
WTZ Kozarze (Stowarzyszenie na
rzecz Osób Niepełnosprawnych
"Natura")
WTZ Stare Racibory
(Stowarzyszenie Pomocy Szansa)
WTZ Bielsk Podlaski
(Caritas Diecezji
Drohiczyńskiej)
WTZ Hajnówka (Parafia
Św. Trójcy w Hajnówce)
WTZ Siemiatycze (Zgromadzenie Sióstr
Karmelitanek Dzieciątka Jezus)
WTZ Dołubowo (Stowarzyszenie Pomocy
Szansa)
2
1
2
1
1
1
3
4
1
1
1
1
1
1
2
1
1
28
Mapa nr VIII. Rozmieszczenie zakładów aktywności zawodowej wg powiatów.
1
1
Zakład Aktywności Zawodowej
KRES w Zambrowie (Krajowy
Ruch Ekologiczno – Społeczny)
ZAZ "Sowa" w Lipniaku
(Starostwo Powiatowe
w Suwałkach)
29
Mapa nr IX. Rozmieszczenie spółdzielni socjalnych wg powiatów.
Spółdzielnia Socjalna
Esskapada w Osmoli
0
1
1
3
9
0
0
0
1
0
0
11
4
0
3
1
1
6
Spółdzielnia Socjalna Pasja
w Rudkach
Spółdzielnia Socjalna Biel-Blask
w Bielsku Podlaskim
Spółdzielnia Socjalna Integracja
w Bielsku Podlaskim
Spółdzielnia
Socjalna Jedyneczka
w Kazimierówce
Spółdzielnia Socjalna New
Białystok w Białymstoku
Podlaska Spółdzielnia Socjalna
Tylwica w Białymstoku
Spółdzielnia Socjalna Kruk
w Białymstoku
Spółdzielnia Socjalna Auto
Clean w Białymstoku
Spółdzielnia Socjalna
Kamienicznik w Białymstoku
Spółdzielnia Socjalna Podlasie
w Białymstoku
Spółdzielnia Socjalna
Domibud w Białymstoku
Spółdzielnia Socjalna Drekor
w Białymstoku
Spółdzielnia Socjalna Fat Cat
w Białymstoku
Spółdzielnia Socjalna Flow
w Białymstoku
Spółdzielnia Socjalna
Universal Ecology
w Białymstoku
Spółdzielnia Socjalna
Konkret w Starych
Duchnach
Spółdzielnia Socjalna
AURORA w Zbójnej
Spółdzielnia Socjalna
Poezja Smaku w
Czarnocinie
Spółdzielnia Socjalna Probus
Faber w Księżynie
Spółdzielnia Socjalna
Jachtdruk w Zawadach
Spółdzielnia Socjalna
Proecos w Juchnowcu
Dolnym
Podlaska Spółdzielnia
Socjalna RAZEM w Turośni
Kościelnej
Spółdzielnia
Socjalna
Concordia
w Kolnie
Spółdzielnia
Socjalna Ekonova
w Nowince
Spółdzielnia Socjalna Creative
Mind w Suwałkach
Spółdzielnia Socjalna Centrum
Terapii Aktywnej w Suwałkach
Spółdzielnia Socjalna Moos
w Suwałkach
Spółdzielnia Socjalna Marzenie
w Suwałkach
Spółdzielnia Socjalna ISKRA
w Suwałkach
Spółdzielnia Socjalna
"Perspektywa" w Suwałkach
Spółdzielnia Socjalna Zdrój
Nadziei w Łomży
Spółdzielnia Socjalna
Kofisport w Łomży
Alsen Spółdzielnia Socjalna
w Łomży
Spółdzielnia Socjalna
Spiżarnia w Łomży
Spółdzielnia Socjalna
Arlekin w Łomży
Spółdzielnia Socjalna Netlajt
w Łomży
Spółdzielnia Socjalna DELTA
w Łomży
Spółdzielnia Socjalna ALEXIS
w Łomży
Spółdzielnia Socjalna INFO
CARD w Łomży