Upload
others
View
0
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Reageren
Vragen
023-511 5115
Meer informatie
www.haarlem.nl
Binnenstadsmonitor
Gemeente Haarlem, Data, Informatie & Analyse
Resumé
Conclusies
Vraagkant
Aanbodkant
Bereikbaarheid
Veiligheid
Economische ontwikkeling
Haarlemse Binnenstad
Resumé
Deze Haarlemse binnenstadmonitor, met meestal cijfers tot en met 2015,
laat zien dat de meeste indicatoren zich positief hebben ontwikkeld.
De sociaal economische ontwikkeling van Haarlem staat op een stabiele
12e plek. Er is sprake van een structurele toename van inwoners en
klantenpotentieel in de regio. Het bezoek, uit buitenland (cijfers tot en met
2014) en binnenland, laat groei zien. Het hotelbezoek is toegenomen.
Het aantal bedrijfsvestigingen en ZZP-ers groeit gestaag door in Haarlem-
Centrum. Het aantal winkels nam af en het aantal horecazaken met name
restaurants nam toe. De leegstand van winkels in de binnenstad is in 2015
lager ten opzichte van 2014, maar neemt in 2016 door het leegkomen van
de V&D-vestiging in de binnenstad weer toe. De leegstand in de
Haarlemse kantoren-sector is afgenomen.
Het oordeel van Haarlemmers over bereikbaarheid en parkeergelegenheid
in Haarlem-Centrum blijft naar verhouding hoog in 2015. De beleving over
de verkeersdoorstroming in Haarlem is in 2015 echter lager dan in 2014.
De score is nog wel een gemiddelde score voor de gehele periode 2008-
2015.
Haarlem-Centrum is veilig(er) in 2015. Het niveau van winkeldiefstallen en
vernielingen in Haarlem-Centrum is echter in 2015 min of meer gelijk aan
dat van 2014.
Het totale bezoek in Haarlem-Centrum (Locatustelling) ligt in 2016 op een
hoog niveau, hoger dan in Nederland en in andere binnensteden, maar
daalde ten opzichte van 2015. Het leegkomen van V&D in het voorjaar van
2016 heeft hier effect op gehad. Niettemin staat Haarlem in 2016 nog
steeds op de 9e plek (ook in andere vergelijkbare steden sloot de V&D).
Positief is de aangekondigde komst van een nieuw warenhuis eind 2017
in het voormalig pand van V&D aan het Verwulft als extra publiekstrekker
voor nieuwe winkelbezoekers.
De economische groei in de regio Haarlem laat recent positieve
cijfers zien. De regio profiteert vooral van het
toenemende consumentenvertrouwen en de hiermee
samenhangende stijgende consumptieve bestedingen.
Detailhandel en horeca zijn de pijlers van de economische groei.
Daarnaast veren de zakelijke diensten weer op, nu in Nederland
en de Metropoolregio Amsterdam het algemene economische
beeld is verbeterd (bron: economische monitor Haarlem).
De Haarlemse binnenstad behoort tot de 10 bruisende
binnensteden van Nederland in een sterke regio
(bron: http://www.pbl.nl/publicaties/de-veerkrachtige-
binnenstad). De binnenstad onderscheidt zich door haar
compactheid en diversiteit aan winkelsoorten in de Metropoolregio
Amsterdam als beste winkelstad van Nederland. Haarlem is naast
winkelstad de 2e horecastad van vergelijkbare steden in Nederland
waar de inwoners uit de stad en de regio en ook steeds meer
toeristen graag komen en hun vrije tijd besteden. De detailhandel
in combinatie met horeca in de historische binnenstad is
gezichtsbepalend en versterkt de aantrekkingskracht op toeristen.
Dit doen ook de evenementen. Haarlem behoorde in 2015 tot de
top 5 van evenementensteden
(bron: http://www.nationaalcongresevenementen.nl/nationale-
evenementenprijzen/).
Conclusies
Haarlem: sterke sociaal economische positie; 12e positie in Atlas
Nederlandse gemeenten in 2016, net als in 2015.
De algehele economische ontwikkeling van Haarlem steekt gunstig af
binnen een groep van 50 Nederlandse steden volgens de Atlas van
Nederland: De sociaal economische index van Haarlem steeg van positie
17 in 2008 naar een stabiele positie 9 in de periode 2012-2014. Een
relatieve verbetering in een tijd van recessie. Deze verbetering heeft zich
in de Atlas van 2015 niet doorgezet: in die uitgave daalde Haarlem van
positie 9 naar positie 12. Haarlem handhaaft deze twaalfde plek in de
meest recente Atlas van 2016 (met cijfers over het jaar 2015).
Meer bezoekers in Haarlem-Centrum.
Na 2010 zien we een niveauverhoging van het aantal bezoekers. De index
van het totale aantal bezoekers is met 7,7% toegenomen in Haarlem-
Centrum in de periode 2008-2016 (Locatus-telling). En dat terwijl de index
van alle binnensteden tezamen met 9% en die van geheel Nederland met
14% is gedaald in deze periode (in de periode 2014-juli 2016 daalt het
totale bezoek niettemin wel). Het aantal bezoekers in Haarlemse musea,
theaters en bioscopen en het aantal kortparkeerders is toegenomen. In
2015 zien we een groei van het aantal bezoekers van Haarlemse musea
(+28.000) en theaters en bioscopen (+17.000) ten opzichte van 2014. In
2015 zien we een toename van 2% kortparkeerders ten opzichte van 2014
(+32.000).
Toename hotelbezoek Haarlem.
In 2014 en in 2015 zien we een duidelijke toename van het hotelbezoek in
Haarlem tot 302.000 in 2015 (249.000 in 2012). Dit na een min of meer
stabiel verloop in de periode 2008-2014.
Structurele groei (kleinere) vestigingen in Haarlem-Centrum. Het aantal
bedrijfsvestigingen in Haarlem-Centrum is – door toename van de kleinste
vestigingen – gegroeid in de periode 2008-2015. In de periode 2008-2015
zien we een toename bij vestigingen in de dienstverlening, cultuur, sport
en recreatie en een krimp in de detailhandel (tussen 2014 en 2015 is de
detailhandel min of meer stabiel).
Banen in Haarlem-Centrum in totaal stabiel en structurele groei
ZZP-ers in Haarlem-Centrum.
Het aantal banen in Haarlem-Centrum is, na een daling in 2009,
2010 en 2011, tamelijk stabiel gebleven vanaf 2011. Het aantal
ZZP-ers is toegenomen in de periode 2008-2015. Banengroei
heeft zich voorgedaan bij overheid en onderwijs en de zakelijke en
financiële dienstverlening. Krimp heeft zich vooral in de
detailhandel voorgedaan.
Minder leegstand winkels in Haarlem-Centrum in 2015.
De leegstand van winkels in Haarlem-Centrum liep op in 2013 en
2014. In 2015 is een dalende tendens ingezet (ten opzichte van
landelijke Locatus cijfers is de leegstand in Haarlem in 2015 onder
gemiddeld). In 2016 loopt de leegstand van het winkelvloer-
oppervlak weer op door het leegkomen van V&D, maar ligt met
10,5% onder het landelijk gemiddelde van 11,8% van
binnensteden (bron: Economische Monitor Haarlem).
Oordeel Haarlemmers over bereikbaarheid en parkeergelegenheid
Haarlem-Centrum blijft naar verhouding hoog in 2015.
Haarlemmers geven in de periode 2009-2014 een steeds hoger
cijfer voor de bereikbaarheid in Haarlem-Centrum, van een 5,4 in
2009 tot een 6,2 in 2014. In 2015 daalt het cijfer een fractie, tot
6,0, maar het blijft naar verhouding hoog. Ook het oordeel over
de parkeergelegenheid neemt toe in de periode 2009-2014, van
een 5,1 tot een 6,0 en in 2015 is dit cijfer eveneens 6,0.
Haarlem-Centrum veilig(er).
Veel Haarlemmers vinden Haarlem-Centrum volgens de Omnibus
veilig en in 2014 is die omvang sterk gegroeid tot 74%. In 2015
blijft dit niveau van 74% gehandhaafd. Er is tevens sprake van een
dalende trend van het aantal aangiften van criminaliteit in de
periode 2010-2015 in Haarlem-Centrum. We zien ook een dalende
trend qua aangiften lichamelijke integriteit. Het niveau van
winkeldiefstallen en vernielingen in Haarlem-Centrum is in 2015
min of meer gelijk aan dat van 2014.
Conclusies met betrekking tot geheel Haarlem/regio (niet alleen
Haarlem-Centrum):
Meer binnenlandse bezoekers in Haarlem in 2015 die meer uitgeven in
winkels, niet in de horeca.
De index binnenlandse bezoekers Haarlem (dus niet alleen Haarlem-
Centrum en exclusief buitenlanders en de Haarlemmers zelf) liet een
aantal jaar een dalend verloop zien: minder binnenlands bezoek in
Haarlem. In 2015 zien we echter weer een duidelijke groei naar 1.178.000
bezoekers (1.057.000 in 2013). De totale bestedingen van deze groep laat
na een dalende trend in de periode 2008-2014 weer toename zien in
2015, van bijna 37 euro in 2014 naar iets meer dan 41 euro in 2015. De
recente toename zien we bij de bestedingen in winkels, niet in de horeca.
Steeds minder leegstand kantoren in Haarlem na 2014.
Aan de oplopende leegstand van kantoren in Haarlem is in 2014 een halt
toegeroepen. In 2015 is de leegstand opnieuw verminderd (laatste peiling
januari 2016).
Beleving over verkeersdoorstroming in Haarlem in 2015: lager dan in
2014 en een gemiddelde score in periode 2008-2015.
Aan de verkeersdoorstroming door de stad gaven Haarlemmers een
steeds hoger cijfer in de periode 2008-2014 (een 5,8 in 2014, een 5,5 in
2008). Recent, in 2015, daalt deze waarde naar 5,4 en bereikt daarmee
een niveau dat gemiddeld werd gehaald in de periode 2008-2015.
Meer klanten en omzetpotentieel.
Haarlem kent een groeiend aantal potentiële klanten (van winkels, horeca
e.d. in de periode 2008-2015). Het inwonertal in Haarlem en in de regio
groeit gestaag en ook het klantenpotentieel, dat wil zeggen het aantal
inwoners dat Haarlem aantrekt binnen een straal van 20 km. en 60 km. Het
gemiddeld besteedbaar inkomen per inwoner in de regio Zuid-
Kennemerland is het op één na hoogste in de provincie Noord-Holland.
Meer economische activiteit in de regio in 2014.
Het (nominaal) bruto binnenlandsproduct (BBP) per inwoner in de
agglomeratie Haarlem was 29.005 euro in 2013. In 2014 neemt
dat bedrag toe tot 29.524 euro (gegevens over 2015 ontbreken
nog).
Ranking van Haarlem op de sociaal-ec. index, 2008-2016
Bron: Atlas voor Gemeenten
1212999
12131617
201620152014201320122011201020092008
1
50
De Atlas voor gemeenten vergelijkt de 50 grootste gemeenten van Nederland op
meer dan 40 punten die culmineren in de sociaal economische index (en de
woonaantrekkelijkheidsindex). De indicatoren in de Atlas zijn telkens gewogen
combinaties van statistieken. Er is niet gevraagd naar de mening van inwoners.
De Atlas voor gemeenten is een benchmark: het vergelijkt Haarlem met de 49
andere grootste gemeenten. Volgens de Atlas van Nederland heeft Haarlem het
sociaal economisch - in de recessie – steeds beter gedaan in de periode 2009-
2014: van positie 17 in 2008 naar positie 9 in de periode 2012-2014. Dat was een
relatieve verbetering in een tijd van recessie dus. In 2015 zakt Haarlem niettemin
drie plaatsen, van positie 9 naar positie 12, een plek die in 2016 wordt
vastgehouden.
Klanten en omzetpotentieel
Sociaal economische Index: Haarlem
recent stabiel op de 12e plek
Sociaal economisch heeft Haarlem lang in de lift gezeten in de
periode 2008-2014, vanaf de 17e
positie tot de 9e plaats in 2014. In
2015, is er sprake van een terugval tot de 12e plaats, een positie
die ook in 2011 werd ingenomen. Recent, in 2016, heeft Haarlem
de 12e plaats kunnen vasthouden.
Haarlem blijft in 2016 dus op de 12e plaats op de sociaal-
economische index. Op vier van de acht bestanddelen staat de
Spaarnestad in de top-10: arbeidsparticipatie van vrouwen (van 3
naar 2), werkloosheid (van 7 naar 10) en beroep op
bijstandsuitkeringen (van 8 naar 9). Haarlem maakt vooral een
gunstige ontwikkeling door wat betreft de laagopgeleiden: van 20
naar 10. De arbeidsongeschiktheid is iets afgenomen (van 30 naar
28). Op armoede scoort Haarlem de 20e plek, wat gunstig afsteekt
ten opzichte van het gemiddelde van de G50.
Haarlem scoort traditioneel relatief laag op het aantal banen
binnen de gemeentegrenzen. Met relatief weinig banen binnen de
gemeentegrenzen blijft bereikbaarheid belangrijk. In verhouding
doet Haarlem het wat betreft de bereikbaarheid van banen goed in
de meest recente versie van 2016 (22e plaats). Bij dit gegeven
wordt acceptabele reistijd gekoppeld aan het aantal banen in de
regio.
Op de Haarlemse arbeidsmarkt is, zo blijkt uit de Atlas 2016, in
vergelijking tot andere steden meer sprake van ‘verdringing’ (15e
positie). Relatief veel banen voor laagopgeleiden worden
ingenomen door hoger opgeleiden.
Inwoneraantal Stadsgewest Haarlem, 2008-2015
Bron: CBS
42
1.7
85
41
9.6
03
41
7.4
96
41
6.0
10
41
4.3
64
41
2.0
18
40
9.4
47
40
7.5
21
300.000
320.000
340.000
360.000
380.000
400.000
420.000
440.000
20152014201320122011201020092008
Bron: Provincie Noord-Holland
Klanten en omzetpotentieel
Lokaal klantenpotentieel: meer klanten
Het inwonertal in de regio groeit gestaag.
Regio Zuid-Kennemerland 3e plek qua
bevolkingsgroeiprognose
Binnen de provincie Noord-Holland is na Amsterdam en de regio
Amstelland-Meerlanden (o.a. Haarlemmermeer) de regio Zuid-
Kennemerland de regio met – relatief gezien - de hoogste
bevolkingsprognose voor 2030.
Het lokaal en regionaal klantenpotentieel in Haarlem, 2008-2015
Bron: CBS
193.9
00
194.9
70
196.5
60
196.7
60
197.9
30
199.3
50
201.5
10
201.6
40
168.3
80
168.7
20
170.2
80
171.5
10
172.8
30
174.3
90
176.4
30
178.2
30
100.000
120.000
140.000
160.000
180.000
200.000
220.000
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
regionaal lokaal
Gemiddeld besteedbaar inkomen per inwoner in de regio, 2013
Bron: CBS
18.100
17.500
16.700
16.000
15.800
15.700
15.400
15.400
15.100
14.800
14.700
14.000 15.000 16.000 17.000 18.000 19.000
Gooi- en Vechtstreek
ZUID-KENNEMERLAND
Amstelland-Meerlanden
Noord-Holland
Regio Alkmaar
Amsterdam
Ijmond
Zaanstreek-Waterland
Nederland
West-Friesland
Kop van Noord-Holland
Ook het klantenpotentieel (het aantal inwoners dat Haarlem
aantrekt binnen een straal van 20 km en 60 km) neemt
aanhoudend toe.
Het gemiddeld besteedbaar inkomen per inwoner in de regio Zuid-
Kennemerland is met die van de regio Gooi en Vechtstreek het
hoogste in Noord-Holland in 2013. Recentere gegevens zijn nog
niet beschikbaar.
Regionaal Bruto Binnenlands Product in
2014 hoger dan in 2013 en in 2012
Het (nominaal) bruto binnenlandsproduct (BBP) per inwoner in de
agglomeratie Haarlem was 29.524 euro in 2014. Dat is een
toename ten opzichte van 2012-2013 en vergelijkbaar met periode
2010-2011. Gegevens over 2015 ontbreken nog.
Het bruto binnenlands product (BBP) geeft een idee van de draagwijdte
van de economische activiteit. Het BBP vertegenwoordigt het bedrag van
de uitgaven van de verschillende economische subjecten voor
geproduceerde goederen en diensten (gezinsconsumptie,
bedrijfsinvesteringen, netto uitvoer van goederen en diensten,
staatsuitgaven).
Bruto binnenlands product per inw. Aggl. Haarlem, 2010-2014
Bron: CBS, 2013 en 2014 voorlopige cijfers
29
.52
4
28
.49
1
28
.19
1
29
.78
2
29
.68
720.000
22.000
24.000
26.000
28.000
30.000
32.000
34.000
2014201320122011201020092008
Index bezoekers van Haarlem-Centrum, 2008-2016 (2008=100)
Bron: Locatus
86,3
86,6
87,8
89,593,4
95,9
96,8
97,7100
90,7
90,8
92,4
93,7
96,1
98,4
96,9
97,4100
107,7
113,0
118,2
113,4
108,6
109,1
109,7
107,3
100,0
50
70
90
110
130
201620152014201320122011201020092008
Nederland binnensteden Haarlem
Bezoekers Haarlemse musea (incl. Grote of St.Bavokerk), 2008-2015
Bron: culturele instellingen
53
6.7
18
50
8.6
68
53
8.5
36
52
7.1
96
49
8.6
45
42
8.6
87
42
7.8
00
40
9.7
55
300.000
350.000
400.000
450.000
500.000
550.000
600.000
20152014201320122011201020092008
Bezoekers Haarlemse theaters en bioscopen, 2008-2015
Bron: de culturele instellingen, Ned. Vereniging van Bioscoopexploitanten (NVB)
1.0
94
.18
1
1.0
77
.27
5
1.0
65
.90
7
1.0
53
.78
7
83
6.0
41
62
6.2
73
67
6.0
8491
0.5
96
0
200.000
400.000
600.000
800.000
1.000.000
1.200.000
20152014201320122011201020092008
Totale aantal bezoekers in
Haarlem-Centrum (= Haarlemmers + andere
Nederlanders + buitenlanders)
Groei aantal bezoekers 2008-2016
Locatus telt met enige regelmaat het aantal bezoekers in
Nederlandse steden. Dat kunnen zowel personen uit Haarlem zijn,
personen uit de rest van Nederland maar ook buitenlanders.
De index van het totale aantal bezoekers is met 7,7% toegenomen
in het Haarlem-Centrum in de periode 2008-2016. En dat terwijl
de index van alle binnensteden tezamen met 9% en die van
geheel Nederland met 14% is gedaald in deze periode.
Wel zien we na het topjaar 2014 met het glazenhuis een daling
van het aantal bezoekers in 2015 en vooral in 2016 (peilmoment:
juli 2016). Het leegkomen van V&D in het centrum in het voorjaar
van 2016 heeft hier effect gehad.
Op het niveau van Haarlem-Centrum zien we na 2010 niet alleen
een beduidende groei van het aantal bezoekers gemeten door
Locatus. Ook het aantal bezoekers van Haarlemse musea,
theaters en bioscopen is (na 2010) structureel toegenomen. In
2015 zie we een groei van het aantal bezoekers van Haarlemse
musea (+28.000) en theaters en bioscopen (+17.000) ten opzichte
van 2014.
Kortparkeerders in parkeergarages Haarlem-Centrum, 2008-2015
Bron: Spaarnelanden
1.5
15
.36
2
1.4
83
.68
5
1.4
49
.86
8
1.4
72
.48
8
1.2
45
.09
0
1.1
20
.79
0
1.0
36
.64
7
1.0
78
.26
4
500.000
700.000
900.000
1.100.000
1.300.000
1.500.000
1.700.000
20152014201320122011201020092008
Kortparkeerders in Haarlem-
Centrum (= Haarlemmers + andere Nederlanders +
buitenlanders)
en vitaliteit kernwinkelgebied
Groei aantal kortparkeerders
Op het niveau van Haarlem-Centrum zien we na 2010 niet alleen
een beduidende groei van het aantal bezoekers van Haarlemse
musea en theaters en bioscopen: ook het aantal kortparkeerders
in parkeergarages neemt met ruim 40% toe. In 2015 zien we een
toename van 2% ten opzichte van 2014 (+32.000).
Kernwinkelgebied vitaal
Adviesbureau Goudappel Coffeng bracht van 100 Nederlandse
kernwinkelgebieden de sterkten en zwakten in beeld (rapport uit
maart 2015). Het kernwinkelgebied is een subgebied van
Haarlem-Centrum.
In die benchmark staat Haarlem op de vijfde plek en behoort
daarmee tot de vitale winkelgebieden.
Elk winkelgebied in deze benchmark is beoordeeld aan de hand
van een 4-dimensionaal vitaliteitsprofiel van demografische
ontwikkelingen, voorzieningenaanbod, ruimtelijke kwaliteit en
bereikbaarheid.
Bezoekers Haarlem (cijfers gaan over
Haarlem niet uitsluitend Centrum)
Bezoekers hotels toename; stijging
binnenlands en buitenlands bezoek
De reeks Hotelbezoek Haarlem laat in de periode 2008-2013 een
meer stabiel verloop zien (de daling in 2013 staat onder invloed
van verbouwingen). In 2014 en 2015 zien we een duidelijke
toename van het hotelbezoek tot 302.000 (249.000 in 2012). In de
periode 2008-2015 is het hotelbezoek met 24% toegenomen en
met 6% in 2015 ten opzichte van 2014.
NBTC/NIPO (CVO) meet het aantal binnenlandse bezoekers aan
steden, zo ook Haarlem (dit cijfer is dus exclusief de Haarlemmers
zelf en exclusief de buitenlanders en op het niveau van Haarlem
als geheel: dus niet uitsluitend het Centrum). Die index liet een
aantal jaar een dalend verloop zien: minder binnenlands bezoek in
Haarlem. In 2015 zien we echter weer een duidelijke groei naar
1.178.000 bezoekers (1.057.000 in 2013).
(De informatie bij deze en onderstaande twee bullets is niet
gewijzigd ten opzichte van de vorige versie van deze monitor). De
gemeente Haarlem heeft meegedaan met een onderzoek van het
NBTC naar inkomend toerisme 2014 (buitenlandbezoek).
Haarlem is na de vier grote steden en Volendam/Edam de meest
bezochte stad door buitenlanders. Haarlem is in 2014 bezocht
door 617.000 buitenlandse toeristen. Dit betreft (dag) bezoek
vanaf het overnachtingsadres in Nederland.
Vergeleken met het vorige onderzoek naar buitenlandbezoek in
2009 is het aantal buitenlandse bezoekers gestegen met 24.000
oftewel 4%. In de rangorde is Haarlem gestegen van een 8e plek
bij 16 steden naar een 6e plek bij 20 steden.
Bezoekers Haarlemse hotels, 2008-2015
Bron: Gemeente Haarlem/ Cocensus
30
2.0
03
28
4.2
20
20
9.9
79
24
8.8
99
24
2.8
99
24
3.4
12
23
0.0
89
24
3.2
80
0
50.000
100.000
150.000
200.000
250.000
300.000
350.000
20152014201320122011201020092008
Binnenlandse bezoekers in Haarlems, 2008-2015
Bron: NBTC/NIPO
1.1
78
.00
0
1.0
87
.00
0
1.0
57
.00
0
1.1
52
.00
0
1.2
03
.00
0
1.2
34
.00
0
1.1
63
.00
0
1.1
20
.00
0
800.000
900.000
1.000.000
1.100.000
1.200.000
1.300.000
20152014201320122011201020092008
Aantal internationale bezoekers in steden, top-10, 2014
Bron: Onderzoek Inkomend Toerisme (SIT) en NBTC Holland Marketing, 2014
* Den Haag, inclusief Scheveningen
7.905.000
1.509.000
1.295.000
752.000
747.000
617.000
616.000
580.000
568.000
542.000
0 2.000.000 4.000.000 6.000.000 8.000.000
Amsterdam
Den Haag *
Rotterdam
Utrecht
Edam/Volendam
HAARLEM
Delft
Eindhoven
Leiden
Alkmaar
Gemiddelde besteding (€) bezoekers in Haarlem, 2008-2015
Bron: NBTC/NIPO
47,3
0
43,0
0
44,4
0
41,9
0
42,3
0
43,3
0
36,9
0
40,6
046,1
0
43,4
0
43,7
0
42,9
0
42,9
0
42,2
0
40,8
0
40,6
0
0
10
20
30
40
50
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Haarlem totaal steden
Gemiddelde besteding (€) in winkels in Haarlem, 2008-2015
Bron: NBTC/NIPO
21,9
0
21,8
0
21,7
0
18,7
0
16,5
0
17,6
0
11,5
0 16,6
021,5
0
20,0
0
19,9
0
18,7
0
18,0
0
17,2
0
15,7
0
15,5
00
5
10
15
20
25
30
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Haarlem totaal steden
Gemiddelde besteding (€) in de horeca in Haarlem, 2008-2015
Bron: NBTC/NIPO
19,8
0
16,6
0
18,4
0
17,8
0
20,3
0
22,2
0
19,6
0
17,8
0
18,0
0
17,6
0
17,4
0
17,8
0
18,1
0
18,8
0
19,2
0
18,8
0
0
5
10
15
20
25
30
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Haarlem totaal steden
Bestedingen binnenlandse
bezoekers in Haarlem (cijfers gaan over
Haarlem niet uitsluitend Centrum)
Toename besteding binnenlandse bezoekers in 2015
De totale bestedingen van binnenlandse bezoekers in Haarlem
(dus exclusief bestedingen van buitenlanders en exclusief de
bestedingen van de Haarlemmers) laten een dalende trend zien
in de periode 2008-2014. In 2008 gaf men nog ruim 47 euro uit en
in 2015 is het gedaald naar iets meer dan 41 euro. In 2015 is er
ten opzichte van 2014 sprake van groei (bijna 37 euro in 2014).
Toename besteding binnenlandse bezoekers in winkels
in Haarlem in 2015
Het niveau van de bestedingen van binnenlandse bezoekers in
Haarlemse winkels bereikte in 2014 een dieptepunt (van 22 euro
in 2008 tot bijna 12 euro in 2014). In 2015 gaat deze lijn weer
omhoog: bijna 17 euro in 2015.
40% van de Haarlemse detailhandelvestigingen is gelokaliseerd in
Haarlem-Centrum (postcode 2011).
Daling besteding binnenlandse bezoekers
in Haarlemse horeca in 2015
De binnenlandse bezoekers gaven van 2011 tot en met 2013
steeds meer uit in de Haarlemse horeca: van 18 euro tot 22 euro.
In 2014 en 2015 zijn deze bestedingen echter gedaald tot 18 euro
in 2015.
49% van de Haarlemse horecavestigingen bevindt zich in
Haarlem-Centrum (postcode 2011).
De bestedingen van binnenlandse bezoekers in winkels en in de
horeca vormen opgeteld niet al hun bestedingen. Er is nog een
bedrag overige bestedingen dat hier niet in beeld is gebracht.
Bedrijfsvestigingen > 1 w.p. in Haarlem-Centrum, 2008-2015
Bron: LISA
1.1
18
1.1
33
1.1
29
1.2
23
1.0
84
1.1
52
1.1
62
1.1
79
0
300
600
900
1.200
1.500
20152014201320122011201020092008
Bedrijfsvestigingen in Haarlem-Centrum, 2008-2015
Bron: LISA
2.7
66
2.6
69
2.6
30
2.6
33
2.5
40
2.4
73
2.4
51
2.3
57
0
500
1.000
1.500
2.000
2.500
3.000
20152014201320122011201020092008
Aantal bedrijven in Haarlem-
Centrum
Groei (kleinere) vestigingen, herstel in
detailhandel en horeca
Het aantal bedrijfsvestigingen met meer dan één werknemer in
Haarlem-Centrum (postcode 2011) is tamelijk stabiel gebleven in
de periode 2008-2015.
Het totale aantal vestigingen is in de periode 2008-2015 wel
gegroeid (+409 bedrijven); de groei concentreert zich dus bij de
kleinste bedrijven (bedrijven met niet meer dan één full-time
baan).
Het aantal vestigingen in de detailhandel is recent (2013-2015)
stabiel: circa 500 vestigingen. In de periode 2008-2013 zien we
een dalend verloop van 566 naar 498 vestigingen (-68).
Het aantal vestigingen in de horeca is recent (2013-2015)
gegroeid van 238 naar 255 vestigingen (+17).
Detailhandels- en Horecavestig. in Haarlem-Centrum, 2008-2015
Bron: LISA
50
0
49
4
49
8
51
1
52
7
54
3
55
5
56
6
255
236
238
237
221
230
238
242
0
100
200
300
400
500
600
20152014201320122011201020092008
Detailhandel Horeca
De omvang van de werkgelegenheid in de detailhandel in Haarlem is in 2015 nagenoeg gelijk aan de omvang van 2009; door de tijd heen is het niveau tamelijk stabiel gebleven. Het aantal vestigingen in de detailhandel is jaarlijks verminderd in de periode 2009-2015.
De werkgelegenheid in de Haarlemse horeca laat een geleidelijke groei zien na 2010. Het aantal vestigingen in de horeca van Haarlem toont een stabiel verloop in de periode 2009-2015.
Haarlem telt relatief veel horeca-vestigingen per 1.000 inwoners:
in het rijtje van vergelijkbare steden neemt Haarlem een tweede
plek in achter Maastricht.
Detailhandel en horeca: aandeel (in %) vestigingen en banen
in Haarlem, 2009-2015
Bron: LISA
0,0
2,0
4,0
6,0
8,0
10,0
12,0
14,0
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
werkgelegenheid detailhandel Vestigingen detailhandel
Werkgelegenheid horeca Vestigingen horeca
Aantal horeca-vestigingen per 1.000 inw. in verg. steden, 2015
Bron: CBS
5,0
3,8
3,7
3,7
3,5
3,5
3,4
3,4
2,9
2,9
2,6
2,4
0 1 2 3 4 5 6
Maastricht
HAARLEM
Arnhem
Leiden
Den Bosch
Breda
Groningen
Nijmegen
Zwolle
Amersfoort
Enschede
Dordrecht
Vestigingen in Haarlem-Centrum naar sector, 2009/2015
Bron: LISA
874
500
290
255
199
179
146
128
116
79
691
555
154
238
154
219
135
109
132
64
0 200 400 600 800 1.000
Zakelijke en financiële dvl.
Detailhandel
Cultuur, sport en recreatie
Horeca
Informatie, communicatie
Industrie, bouw en vervoer
Overige dienstverlening
Gezondheid- en welzijn
Overige handel, reparatie
Overheid en onderwijs
2015 2009
Ontwikkeling vestigingen in Centrum naar sector, 2014/2015
Bron: LISA
21
19
19
17
8
7
7
6
0
-7
-20 -10 0 10 20 30 40
Zakelijke en financiële dvl.
Informatie, communicatie
Horeca
Cultuur, sport en recreatie
Gezondheid- en welzijn
Overige dienstverlening
Overige handel, reparatie
Detailhandel
Overheid en onderwijs
Industrie, bouw en vervoer
Bedrijven naar sector in Haarlem-
Centrum
Groei Dienstverlening, Cultuur sport, en
recreatie
Krimp detailhandel
De Top 3 van bedrijvigheid in Haarlem-Centrum in 2015 is: de
Zakelijke en financiële dienstverlening (874 vestigingen), de
Detailhandel (500 vestigingen) en de sector Cultuur sport en
recreatie (290 vestigingen).
De omvang van het aantal vestigingen is veranderd in de periode
2009-2015. De sterkste groei zien we in de sectoren Zakelijke en
financiële dienstverlening (+183) en Cultuur, sport en recreatie
(+136). We zien de grootste krimp in de detailhandel (-55).
Het aantal horeca vestigingen is in 2015 gegroeid ten opzichte
van 2008: van 236 bedrijven in 2008 tot 255 in 2015 (+19).
Ontwikkeling vestigingen in Centrum naar sector, 2009/2015
Bron: LISA
183
136
45
19
17
15
11
-16
-40
-55
-100 -50 0 50 100 150 200
Zakelijke en financiële dvl.
Cultuur, sport en recreatie
Informatie, communicatie
Gezondheid- en welzijn
Horeca
Overheid en onderwijs
Overige dienstverlening
Overige handel, reparatie
Industrie, bouw en vervoer
Detailhandel
Aantal banen in Haarlem Centrum (pc 2011), 2008-2015
Bron: LISA
13
.20
2
13
.29
2
13
.12
3
13
.18
4
13
.10
8
13
.47
0
13
.69
7
14
.11
1
0
3.000
6.000
9.000
12.000
15.000
20152014201320122011201020092008
Aantal banen in Haarlem-Centrum
Totaal stabiel na 2011, groei ZZP-ers
Het totale aantal banen in Haarlem-Centrum (postcode 2011) is,
na een daling in 2009, 2010 en 2011, tamelijk stabiel gebleven
vanaf 2011.
Het aantal ZZP-ers is met 354 toegenomen in de periode 2008-
2015.
Het aantal banen in de detailhandel laat – na een daling in 2013 –
recent een stijgend verloop zien: +47 in 2014 ten opzichte van
2013 en +78 in 2015 ten opzichte van 2014.
Ook het aantal banen in de horeca laat een stijgend verloop zien
na 2013: +82 in 2014 ten opzichte van 2013 en +15 in 2015 ten
opzichte van 2014.
.
Aantal ZZP'ers in Haarlem Centrum (pc 2011), 2008-2015
Bron: LISA
1.8
28
1.7
53
1.7
09
1.4
64
1.6
73
1.5
42
1.5
66
1.4
74
0
500
1.000
1.500
2.000
20152014201320122011201020092008
Banen in de Detailh. en Horeca in Haarlem-Centrum, 2008-2015
Bron: LISA (Detailhandel niet in auto's)
2.6
18
2.5
40
2.4
93
3.0
93
3.0
86
3.2
40
3.3
14
3.3
38
1.8
96
1.8
81
1.7
99
1.8
13
1.6
59
1.6
64
1.8
47
1.7
57
0
500
1.000
1.500
2.000
2.500
3.000
3.500
20152014201320122011201020092008
Detailhandel Horeca
Banen in Haarlem-Centrum naar sector, 2009/2015
Bron: LISA
2.836
2.618
2.393
1.896
922
751
468
455
450
413
2.586
3.314
1.858
1.847
1.106
642
801
555
455
533
0 500 1.000 1.500 2.000 2.500 3.000 3.500
Zakelijke en financiële dvl.
Detailhandel
Overheid en onderwijs
Horeca
Gezondheid en welzijn
Cultuur, sport en recreatie
Industrie, bouw en vervoer
Informatie, communicatie
Overige handel, reparatie
Overige dienstverlening
2015 2009
Ontwikkeling banen in Centrum naar sector, 2009/2015
Bron: LISA
535
250
109
49
-5
-100
-120
-184
-333
-696
-800 -600 -400 -200 0 200 400 600 800
Overheid en onderwijs
Zakelijke en financiële dvl.
Cultuur, sport en recreatie
Horeca
Overige handel, reparatie
Informatie, communicatie
Overige dienstverlening
Gezondheid en welzijn
Industrie, bouw en vervoer
Detailhandel
Ontwikkeling banen in Centrum naar sector, 2014/2015
Bron: LISA
78
37
20
15
15
0
-12
-16
-27
-200
-250 -200 -150 -100 -50 0 50 100
Detailhandel
Gezondheid en welzijn
Overige dienstverlening
Horeca
Informatie, communicatie
Overige handel, reparatie
Overheid en onderwijs
Industrie, bouw en vervoer
Cultuur, sport en recreatie
Zakelijke en financiële dvl.
Aantal banen naar sector in
Haarlem-Centrum
Structurele groei Overheid en onderwijs
Structurele groei Zakelijke en financiële
dienstverlening, in 2015 echter wel krimp
Structurele krimp Detailhandel, in 2015
echter wel groei
De Top 3 van het aantal banen in Haarlem-Centrum in 2015 is: de
Zakelijke en financiële dienstverlening (2.836 banen, de
Detailhandel (2.618 banen) en de sector Overheid en onderwijs
(2.393 banen).
De sterkste groei van banen in Haarlem-Centrum in de periode
2009-2015 zien we in de sector overheid en Onderwijs (+535
banen), de sector Zakelijke en financiële dienstverlening (+250
banen) en de sector cultuur, sport en recreatie (+109 banen).
De grootse krimp van banen Haarlem-Centrum in de periode
2009-2015 komt naar voren bij: de detailhandel (-696 banen),
Industrie, bouwen en vervoer (-333) en de gezondheid- en
welzijnszorg (-184 banen).
Tussen 2014 en 2015 zien we groei van banen in de detailhandel
(+78). In deze periode komt krimp in de sector zakelijke en
financiële dienstverlening naar voren (-200).
Leegstand winkels en horeca in Haarlem-Centrum, 2013-2016
Bron: Centrummanagement Groep, vanaf dec.2014 alleen in kernwinkelgebied
61
7582
73 72
8894 95 93
87
5964
55
67 7066
55
0
20
40
60
80
100
Leegstand% kantoorruimte in Haarlem, 2008-2016
Bron: Kantorenmarkt BV
17,518,3
22,022,9
20,1
18,1
13,9
11,5
13,7
0
5
10
15
20
25
201620152014201320122011201020092008
Leegstand winkels in
kernwinkelgebied Haarlem-
Centrum
en
leegstand kantoorruimte in
Haarlem (de aanbodkant)
Daling leegstand
De leegstand van winkels in Haarlem-Centrum liep op in 2013 en
2014.
Sinds december 2014 is de gebiedsindeling, waar lege winkels in
Haarlem-Centrum worden geteld, veranderd. Vanaf dat moment
heeft de telling betrekking op een beperkter gebied, uitsluitend het
kernwinkelgebied. Vandaar ‘de knip’ in de afbeelding.
In 2015 fluctueert de leegstand in het kernwinkelgebied van 55 tot
70 winkels. De laatste peiling, januari 2016, is een laagtepunt: 55
winkels stonden er toen leeg.
Op het niveau van heel Haarlem zijn er leegstandcijfers voor de
kantorensector beschikbaar.
Aan de oplopende Haarlemse leegstand van kantoorruimte in de afgelopen jaren is in 2014 een halt toegeroepen. In 2016 is de leegstand opnieuw verminderd tot 17,5%.
Rapportcijfer bereikbaarheid Haarlem-Centrum, 2008-2015
Bron: Omnibus Haarlem
6,06,25,95,75,45,55,45,8
0
2
4
6
8
10
20152014201320122011201020092008
Rapportcijfer parkeergelegenheid Haarlem-Centrum, 2008-2015
Bron: Omnibus Haarlem
6,06,05,95,85,75,45,15,4
0
2
4
6
8
10
20152014201320122011201020092008
Rapportcijfer verkeersdoorstroming door de stad, 2008-2015
Bron: Omnibus Haarlem
5,45,85,65,45,25,25,1
5,5
0
2
4
6
8
10
20152014201320122011201020092008
Bereikbaarheid
Positievere beleving over bereikbaarheid
en parkeergelegenheid Haarlem-Centrum
Haarlemmers hebben in 2015 en in 2014 een relatief hoog cijfer gegeven aan de bereikbaarheid van Haarlem-Centrum (respectievelijk een 6,0 en een 6,2, in de jaren daarvoor minder dan 6,0).
Haarlemmers hebben een steeds hoger cijfer gegeven voor de parkeergelegenheid in Haarlem-Centrum (een 6,0 in 2015 en in 2014, een 5,4 in 2008).
Beleving over verkeersdoorstroming in Haarlem in 2015: lager dan in 2014 en een gemiddelde score in periode 2008-2015
Aan de verkeersdoorstroming door de stad gaven Haarlemmers een steeds hoger cijfer in de periode 2008-2014 (een 5,8 in 2014, een 5,5 in 2008). Recent, in 2015, daalt deze waarde naar 5,4 en bereikt daarmee een niveau dat gemiddeld werd gehaald in de periode 2008-2015.
% Haarlemmers dat Haarlem-Centrum veilig vindt, 2011-2015
Bron: Omnibus Haarlem
7474
686869
50
55
60
65
70
75
80
20152014201320122011201020092008
% inwoners in Haarlem-Centrum dat 's avonds liever niet buiten gaat
Bron: Omnibus Haarlem
87
10
77
12
8
0
5
10
15
20
20152014201320122011201020092008
Criminaliteit (aangiften) in Haarlem-Centrum, 2010-2015
Bron: Politie Kennemerland
2.3
89
2.6
65
2.8
39
2.8
76
3.1
44
3.5
39
0
500
1.000
1.500
2.000
2.500
3.000
3.500
4.000
20152014201320122011201020092008
Veiligheid
Haarlem-Centrum relatief veiliger qua
beleving en daling aangiften criminaliteit
Bijna driekwart (74%) van de Haarlemmers vindt Haarlem-
Centrum veilig in 2015. Ook in 2014 was dit aandeel 74%. In 2014
was er sprake van een niveauverhoging ten opzichte van de
periode 2011-2013; in die jaren lag het aandeel Haarlemmers dat
Haarlem-Centrum veilig vindt iets onder de 70%.
8% van de inwoners in Haarlem-Centrum zegt ‘s avonds liever niet
naar buiten te gaan in 2015. In 2010 (12%) en in 2013 (10%) was
dit aandeel iets hoger.
In 2015 waren er 2.389 aangiften van criminaliteit. We zien een
dalende trend in de periode 2010-2015.
Winkeldiefstal in Haarlem-Centrum, 2010-2015
Bron: Politie Kennemerland
23
8
24
7
20
2
30
6
20
2
21
1
0
50
100
150
200
250
300
350
400
20152014201320122011201020092008
Aantasting lichamelijke integriteit in Haarlem-Centrum, 2010-2015
Bron: Politie Kennemerland
26
331
7
29
7
31
838
244
5
0
100
200
300
400
500
600
20152014201320122011201020092008
Vernielingen in Haarlem-Centrum, 2010-2015
Bron: Politie Kennemerland
18
2
18
4
17
620
5
22
3
28
8
0
50
100
150
200
250
300
350
400
20152014201320122011201020092008
Veiligheid
Haarlem-Centrum: dalende trend
aantasting lichamelijke integriteit en
vernielingen; winkeldiefstallen stabiel
tussen 2014 en 2015
In 2015 is het aantal geregistreerde winkeldiefstallen 238 en dat is
een niveau dat veel lijkt op dat van 2014 (247). In 2012 was dit
niveau hoger (306) en in de nog niet genoemde jaren in de tabel
hiernaast is het aantal lager (ruim 200).
De statistiek aantasting lichamelijke integriteit in Haarlem-Centrum
laat een dalend trend zien tot een dieptepunt in 2015 (263).
Ook de reeks vernielingen laat een dalend trend zien tot een
niveau van circa 180 in de periode 2013-2015.
Achtergrond
Bij de afdeling Economie en Cultuur en binnen de Centrum Management Groep
bestaat de behoefte om een aantal economische cijfers in relatie tot de Haarlemse
binnenstad te bundelen.
Aan de afdeling DIA (Data, Informatie en Analyse) van de gemeente Haarlem is in
2015 gevraagd beschikbare relevante gegevens in een Binnenstadmonitor te
presenteren. In 2015 is toen de eerste rapportage van de Binnenstadmonitor, in
de vorm van jaarcijfers (over de periode 2008-2014), verschenen. De onderhavige
rapportage, die van 2016, met jaarcijfers tot en met 2015, is de tweede rapportage
van de Binnenstadmonitor.
Uitgangspunt vormen de relevante cijfers die bij DIA (in verband met andere
statistieken en monitoren) beschikbaar zijn. Daar waar aanwezig, zijn de cijfers
toegespitst op Haarlem-Centrum. Gelukkig is dat meestal mogelijk; niet altijd dus.
De lezer zij er steeds op bedacht op welk geografisch gebied de cijfers betrekking
hebben. Soms blijkt – als er cijfers over zowel geheel Haarlem als Haarlem-
Centrum beschikbaar zijn, zoals bij de bezoekers - dat ontwikkelingen niet
parallel lopen. Voor het gemak is, om de interpretatie te vergemakkelijken, vaak
expliciet aangegeven op welke geografisch gebied de data betrekking hebben en
waarop dus niet.
Startpunt is de algehele sociaal-economische ontwikkeling van Haarlem
(gegevens Atlas voor gemeenten). Hiermee ontstaan een benchmark ten
opzichte van andere steden. Dit plaatst de economische ontwikkeling van
Haarlem in een kader dat perspectief geeft aan andere beschikbare
relevante cijfers. Die betreffen:
o aantal inwoners/klanten voor winkels e.d. (vraagkant);
o Bruto Binnenlands Product (vraagkant)
o aantal bezoekers (vraagkant)
o aantal bedrijfsvestigingen (aanbodkant)
o aantal banen (aanbodkant)
o leegstand in winkels en kantoren en vitaliteit kernwinkelgebied
(aanbodkant)
o perceptie van Haarlemmers over bereikbaarheid,
parkeergelegenheid en verkeersdoorstroming
o subjectieve en objectieve veiligheid
Niet alle cijfers zijn beschikbaar voor het jaar 2015. Soms is ook (al)
informatie beschikbaar die in 2016 is geregistreerd.
Nog andere gegevens zijn wel relevant (zoals bijvoorbeeld omzet,
verhuuropbrengsten), maar niet beschikbaar bij DIA van de gemeente
Haarlem.