View
223
Download
6
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Regionaal Landschap Pajottenland & Zennevallei
Citation preview
1
Verslag 2012 Planning 2013
Februari 2013
2
Met financiële steun van gemeenten
Affligem, Beersel, Bever,
Dilbeek, Drogenbos, Galmaarden,
Gooik, Halle, Herne, Lennik,
Liedekerke, Pepingen, Roosdaal,
Sint-Pieters-Leeuw, Ternat
3
Inhoud
Voorwoord ................................................................................................................................ 5
1 Organisatie
1.1 Missie - visie .................................................................................................................. 7
1.2 Bestuur .......................................................................................................................... 13
1.3 Overleg en samenwerking ............................................................................................ 14
1.4 Team ............................................................................................................................. 17
1.5 Natura 2000 instandhoudingsdoelstellingen (IHD’s) .................................................... 19
1.6 Nazorg ........................................................................................................................... 21
2 Acties - projecten
2.1 Natuur - biodiversiteit
2.1.1 Koesterburen ............................................................................................................... 22
2.1.2 Soortbescherming ........................................................................................................ 25
2.1.3 Hoogstamboomgaarden ............................................................................................... 33
2.1.4 Hagen – houtkanten – Plant van Hier .......................................................................... 36
2.1.5 Knotteam ..................................................................................................................... 38
2.1.6 Poelen .......................................................................................................................... 41
2.2 Landschap - streek
2.2.1 Zuurstof voor de Zennevallei ....................................................................................... 44
2.2.2 Pajottenland van je bomen ........................................................................................... 55
2.2.3 Landschapsanimator en –team ................................................................................... 61
2.2.4 Abdijlandschap Affligem .............................................................................................. 66
2.2.5 Groebegrachtvallei ....................................................................................................... 69
2.2.6 Congoberg .................................................................................................................... 71
2.2.7 Plan Boommarter .......................................................................................................... 73
2.2.8 Bedrijfsplanner ............................................................................................................. 75
2.3 Natuurrecreatie - medegebruik
2.3.1 Wandelnetwerk Pajottenland ....................................................................................... 78
2.3.2 Proefritten van het Regionaal Landschap / Zennefeest ............................................... 81
2.3.3 Weg van Klassiek – Schubertreise ................................................................................ 83
4
2.4 Informatie – educatie
2.4.1 Website – nieuwsbrief ................................................................................................. 85
2.4.2 Landschapskrant .......................................................................................................... 86
2.4.3 Publicaties .................................................................................................................... 91
2.4.4 Persberichten ............................................................................................................... 91
3 Verplichte activiteiten
3.1 Landschapskrant .......................................................................................................... 92
3.2 Publieksactiviteiten ...................................................................................................... 93
3.3 Vormingsactiviteiten .................................................................................................... 93
4 Overzichten
4.1 Relatie acties – doelstellingen ..................................................................................... 94
4.2 Acties per gemeente .................................................................................................... 95
5 Financiën
5.1 Resultaat 2012 ............................................................................................................. 97
5.2 Begroting 2013.............................................................................................................. 99
6 Bijlagen
6.1 Lijst persartikels
6.2 Ledenlijst AV – RVB – DB
6.3 Samenwerkingsovereenkomst
6.4 Aanbevelingen ANB - Mina
6.5 Verslagen AV – RVB
6.6 Bewijzen publieksactiviteiten
6.7 Bewijzen vormingsactiviteiten
6.8 Verslag accountant – neerlegging
6.9 Leeswijzer MB 27/3/2006
6.10 Overzicht vorming van personeel
6.11 Resultaat 2012 en begroting2013
Aparte bundel
5
Voorwoord
Iedereen aan boord!
De kano van het regionaal landschap zet verder koers naar een nog mooier en groener Pajottenland en
Zennevallei. In 2012 kreeg onze boot een nieuwe naam en logo om meer inwoners en partners warm te maken
voor een verrassende rondvaart langs natuur- en landschap in eigen streek.
Eerste bekommernis blijft om iedereen aan boord te houden want enkel door intense samenwerking kunnen
we samen zorgen voor behoud en herstel van de typische ‘P&Z’ natuur, landschap, landbouw, erfgoed en
cultuur. Roeien met de riemen die we hebben en als iedereen in dezelfde richting peddelt gaat het vooruit.
Vorig jaar kwamen enkele nieuwe matrozen onze vereniging versterken. WBE Sint-Pieters ter Waerden, WBE
Dendervallei West-Pajottenland en educatief centrum De Paddenbroek werden lid van de algemene
vergadering en geven de kano van het regionaal landschap meer ‘diepgang’.
In 2013 nodigen we iedereen uit om mee op expeditie te gaan! Tijdens ons Zennefeest op 1 mei kan je kano-
varen op de Zenne en zo Regionaal Landschap Pajottenland & Zennevallei van op het water ontdekken.
Wie geen zeebenen heeft kan een stukje Zennepad bewandelen langs de oever.
Met de gemeenteraadsverkiezingen achter de rug kijken we uit naar frisse inspiratie van de besturen. Het
regionaal landschap stelt alvast 11 focuszones voor als kompas voor nieuwe plannen.
Na enkele woelige stroomversnellingen zitten we financieel op het droge. Het achtkoppige team
van RL P&Z blijft voltallig aan boord en staat klaar om gemeenten, partners, leden en inwoners behouden
naar nieuwe natuur- en landschapshavens te loodsen.
Kris Poelaert Alwin Loeckx
Voorzitter Directeur
6
7
1 Organisatie
1.1 Missie - visie
Regionaal Landschap Pajottenland & Zennevallei is
een streek-samenwerking van gemeenten, provincie
en gebruikers van de open ruimte: verenigingen en
organisaties uit de sectoren natuur, landbouw,
toerisme/recreatie en jacht. RL P&Z zorgt voor
overleg en samenwerking om het draagvlak voor
natuur en landschap te versterken in het
Pajottenland en de zuidelijke Zennevallei.
Het werkingsgebied van het regionaal landschap
omvat 16 gemeenten met een gezamenlijke oppervlakte van 46 104 ha (zowat 460 km², 226 000 inwoners) in
Zuidwest-Brabant. Door het groen golvende Pajottenland stromen de blauwe aders van de Zuun en de Mark.
De Zennevallei scheidt dit agrarisch gebied van de Brabantse Ardennen waar holle wegen richting Zoniënwoud
leiden.
Regionaal Landschap Pajottenland & Zennevallei is door de Vlaamse overheid erkend met als huidige
erkenningsperiode 2012-2018. De decretaal bepaalde missie van een regionaal landschap is:
(1) bevordering en promotie van het natuurbehoud, het
streekeigen karakter, de natuurrecreatie en het recreatieve
medegebruik; (2) sensibilisering en informatieverstrekking over
natuur, bos en landschap, het beheer, herstel, aanleg en
ontwikkeling van kleine landschapselementen.
RL P&Z heeft vanuit deze algemene missie een eigen visie
bepaald als leidraad en kader voor de jaarplannen en het
uitwerken van nieuwe projecten in periode 2012-2018. Er zijn
drie pistes vooropgesteld om de (samen-) werking rond natuur
en landschap de komende jaren te versterken: (1) integrale
gebiedswerking; (2) linken met streekidentiteit en erfgoed;
(3) toeristisch-economische meerwaarde.
8
9
Integrale gebiedswerking in focuszones
Het regionaal landschap zal haar integrale werking
specifieker richten op een aantal focuszones. Deze
aanpak maakt samenwerking intenser (afgebakend
gebied), concreter (overleg mondt sneller uit in
realisaties) en breder (diverse actoren en
interessegebieden).
Eind 2012 werd een themafolder gemaakt met
selectiecriteria en voorstellen van focuszones. Dit
voorstel zal in de loop van 2013 verder afgetoetst
worden bij gemeenten, partners en leden en nadien
een kader zijn voor nieuwe projecten.
Nadien is het de bedoeling om een landschapsvisie te confronteren met andere visies (opgesteld vanuit
landbouw- en andere sectoren) en uit te werken tot gezamenlijk ‘landschapscharter’.
10
Linken met streekidentiteit en erfgoed
Het Regionaal Landschap wil nauw aansluiten bij alle samenwerkings-initiatieven
rond streekidentiteit voor het Pajottenland en de Zennevallei. Deze
samenwerking is steeds gericht op het verhogen van draagvlak voor natuur en
landschap door het bereiken van nieuwe doelgroepen. De link met
streekidentiteit en erfgoed is cruciaal voor RL P&Z want in weinig regio’s in
Vlaanderen hangen landschap, landbouw, natuur, erfgoed, recreatie en identiteit
zo nauw samen als in onze vruchtbare regio.
Midden 2012 veranderde de naam van vzw ‘Regionaal
Landschap Zenne, Zuun & Zoniën’ formeel in ‘Regionaal
Landschap Pajottenland & Zennevallei’. Tegelijk werd ook
het hartvormige logo overgenomen dat Pajottenland+ als
streekmerk voor 17 gemeenten ontwikkelde in kader van
een EFRO-project rond regional branding.
Met de nieuwe naam en logo geeft het regionaal landschap
een stevige impuls aan het streekmerk en vult het als een
belangrijke lokale speler het ‘DNA’ van het Pajottenland en
de Zennevallei mee in.
DNA Pajottenland & Zennevallei
In 2012 werkte RL P&Z mee aan een actie van Pajottenland+ in verband met een educatief lessenpakket en
kaartspel voor het lager onderwijs. In 2013 wordt verder ingezet op samenwerking met Cultuurregio
Pajottenland & Zennevallei, Erfgoedcel Pajottenland & Zennevallei, Toerisme Pajottenland & Zennevallei en
Pajottenland+ (regional branding). Naast een derde editie van het festival voor klassieke muziek en natuur Weg
van Klassiek wordt ook samengewerkt aan een nieuw streekmagazine voor P&Z (zie 2.4.3) en kleinere
initiatieven zoals een netwerkmoment en een cultuur/natuur-traject in najaar 2013.
11
Toeristisch-economische meerwaarde
Met het Wandelnetwerk Pajottenland en het streekmerk Pajottenland (regional branding ) werd de voorbije
jaren een stevige basis gelegd om in te spelen op de toeristisch-economische meerwaarde van natuur en
landschap in het Pajottenland en de Zennevallei. Dit biedt mogelijkheden voor nieuwe initiatieven waarbij de
meer traditionele doelgroepen en partners van het Regionaal Landschap samenwerken met privé initiatieven.
Het Regionaal Landschap zorgt op deze manier concreet voor een breder draagvlak:
Een aantal streekproducenten richtten eind 2012 een coöperatie ‘Lekkers uit het
Pajottenland’ op die zorgt voor gezamenlijke promotie en verdeling van hun
producten. Het Regionaal Landschap steunt de coöperatie als niet-
stemgerechtigde aandeelhouder, door er vaste klant te worden en door de
producenten te betrekken bij het evenement Zennefeest (zie 2. 2.1).
Het Wandelnetwerk Pajottenland wordt door het Regionaal Landschap in 2013
uitgebreid naar Bever, Herne, Galmaarden en delen van Halle, Dilbeek en Sint-
Pieters-Leeuw (met verbinding naar de Groene Wandeling in Brussel). Er wordt
ook specifiek ingezet op monitoring van zachte recreatie en bestedingspatronen
om de toeristische-economische meerwaarde tastbaarder te maken (zie 2.3.2).
Met Weg van Klassiek en Schubertreise Pajottenland brengt het Regionaal
Landschap de werelden van cultuur en natuur dichter bij elkaar. Natuur en
landschap zijn niet enkel het kader van de concerten maar worden ook
inhoudelijk verweven met de muziek. Vanuit beide projecten wordt duidelijk
ingezet op meerdaags verblijfstoerisme in de streek en op gebruik van
streekproducten (zie 2.3.4).
Het Regionaal Landschap werkte twee projectvoorstellen uit in verband met
toeristisch economische meerwaarde. Er was een project draagvlak natuur-
landbouw om streekproducten te ontwikkelen met een zo expliciet mogelijk band
met natuur en landschap (niet weerhouden).
En een quickwin project dat boomgaarden met moderne technologie ontsluit en
opneemt in het recreatieve netwerk (zie 2.1.3).
In 2012 werd een project ingediend bij de Koning Boudewijnstichting voor de
uitbouw van een ‘Landschapsfonds Pajottenland & Zennevallei’ om fiscaal
aftrekbare privé en bedrijfsmiddelen te mobiliseren voor natuur- en
landschapsprojecten in de regio. Dit project werd niet weerhouden maar het
thema zal in 2013 vanuit de basiswerking ontwikkeld worden (zie 1.6).
12
Relatie acties – visie
Gebieds-
werking
Streek-
identiteit
Erfgoed
Toerisme
Economie
2.1 Natuur - biodiversiteit
2.1.1 Koesterburen
2.1.2 Soortbescherming
2.1.3 Hoogstamboomgaarden
2.1.4 Hagen – houtkanten – Plant van Hier
2.1.5 Knotbomen
2.1.6 Poelen
2.2 Landschap - streek
2.2.1 Zuurstof voor de Zennevallei
2.2.2 Pajottenland van je bomen
2.2.3 Landschapsanimator en –team
2.2.4 Abdijlandschap Affligem
2.2.5 Groebegrachtvallei
2.2.6 Congoberg
2.2.7 Plan Boommarter
2.2.7 Bedrijfsplanner
2.3 Natuurrecreatie - medegebruik
2.3.1 Wandelnetwerk Pajottenland
2.3.2 Proefritten / Zennefeest
2.3.3 Weg van Klassiek – Schubertreise
2.4 Informatie – educatie
2.4.1 Website – nieuwsbrief
2.4.2 Landschapskrant
2.4.3 Publicaties
2.4.5 Media
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
x
X
X
X
x
X
x
x
x
x
x
X
x
X
x
x
x
X
X
X
X
x
x
X
X
X
X
X
X
X
X
x
X
X
x
x
x
x
x
X
X
X
x
x
x
x
Zie ook 4.1 Relatie acties - doelstellingen
13
1.2 Bestuur
Het regionaal landschap heeft een algemene vergadering waaruit een raad van bestuur en dagelijks bestuur
gevormd worden. De leden van het regionaal landschap zijn opgedeeld in vertegenwoordigers van provincie en
gemeenten (fractie 1), verenigingen en organisaties uit de sector natuur (fractie 2) en uit de sectoren
landbouw, toerisme/recreatie en jacht (fractie 3). Daarnaast zijn er ook een aantal adviserende leden zonder
stemrecht (niet-effectief). In het dagelijks bestuur zijn de directeur en financieel medewerker adviserend lid.
Eind 2012 zijn drie nieuwe leden toegetreden tot de algemene vergadering: WBE Sint-Pieters ter Waerden,
WBE Dendervallei West-Pajottenland (beiden fractie 3) en educatief centrum De Paddenbroek (niet-effectief).
Begin 2013 dienen de raad van bestuur en het dagelijks bestuur opnieuw voor drie jaar verkozen te worden.
Bij de oproep naar kandidaturen werd aandacht gevraagd voor vrouwen om zich kandidaat te stellen omwille
van het genderevenwicht.
Aanwezigen + volmachten / totaal aantal leden
Algemene vergadering
Datum Fractie 1 Fractie 2 Fractie 3 Totaal Adviserend
27/2/12 8+3/16 7+1/12 1+2/5 16+6/33 4/7
3/12/12 4+4/16 6+1/12 2+1/5 12+6/33 2/7
Raad van bestuur
Datum Fractie 1 Fractie 2 Fractie 3 Totaal Adviserend
27/2/12 5+3/9 6+1/7 2+1/3 13+5/19 2/3
16/4/12 2+4/9 3+1/7 1+0/3 6+5/19 1/3
18/6/12 5+1/9 5+1/7 1+2/3 11+4/19 1/3
17/9/12 2+1/9 3+2/7 1+1/3 6+4/19 0/3
3/12/12 4+2/9 4+1/7 1+1/3 9+4/19 0/3
Dagelijks bestuur
Datum Fractie 1 Fractie 2 Totaal Adviserend
9/1/12 1/2 2/2 3/4 2/2
6/2/12 1/2 2/2 3/4 2/2
16/3/12 0/2 2/2 2/4 2/2
10/4/12 1/2 2/2 3/4 1/2
4/6/12 1/2 2/2 3/4 2/2
3/9/12 1/2 2/2 3/4 2/2
22/10/12 1/2 2/2 3/4 2/2
12/11/12 1/2 2/2 3/4 1/2
3/12/12 0/2 2/2 3/4 2/2
14
1.3 Overleg en samenwerking
1.3.1 Gemeenten
Voor elk project van het regionaal landschap wordt uitgebreid overlegd met gemeenten, organisaties,
eigenaars en andere partners. In enkele projecten is dit overleg formeel opgenomen: politieke cel in Zuurstof
voor de Zennevallei (2.2.1), overleg met burgemeesters in Pajottenland van je bomen/dromen (2.2.2) en
landschapsgroep in Affligem (2.2.4). Ook de landschapsanimator heeft een aantal vaste overlegmoment met de
erfgoedconsulent van Agentschap Onroerend Erfgoed (2.2.3).
Voor elke gemeente hebben we een specifiek mailing-groepje samengesteld met een brede resem lokale
politici, ambtenaren, leden en geïnteresseerden die we op de hoogte willen houden van lopende acties in de
gemeente. In 2012 hebben we hen slechts tweemaal gemaild maar we gaan dit meer gebruiken in 2013.
Op 10/12/12 organiseerden we een kennismakingsmoment ‘ABC van
Regionaal Landschap Pajottenland & Zennevallei’ waarbij we alle
herkozen en nieuw gekozen burgemeesters en schepenen van milieu
uitnodigden in FeliXart, Drogenbos. Zo konden we een aantal
mandatarissen opnieuw - of voor het eerst - wat nauwer betrekken
bij de werking van het regionaal landschap.
In voorjaar 2013 zal in elke gemeente een overleg afgesproken
worden met minstens de milieuschepen en -ambtenaar om de
samenwerking in de nieuwe legislatuur te bespreken en de aanpak
met focuszones voor te stellen (zie 1.1). Specifiek voor Sint-Genesius-
Rode zal nagegaan worden of de gemeente formeel wenst toe te
treden tot RL P&Z.
1.3.2 Regionale landschappen
Regionaal Landschap Pajottenland & Zennevallei overlegt regelmatig met de andere regionale landschappen
tijdens een Vlaams Overleg Regionale Landschappen (Vorl) en Brabants Overleg (Borl). Het provinciale Borl
kwam 7 keer samen in 2012 en de voorzitters van de regionale landschappen vergaderden 3 keer.
Het Vorl vergaderde 6 keer en op 24/8/12 was er een gezamenlijk
persmoment ‘Aanleg 2000ste
poel’. In 2012 werd geen ‘Dag van de
Regionale Landschappen’ voor medewerkers van alle regionale
landschappen georganiseerd maar wel een Vlaams-Brabantse op
16/3/12 in Regionaal Landschap Noord-Hageland. In 2013 zal er
opnieuw een Vlaamse dag zijn.
15
1.3.3 Intergemeentelijke Natuur- en Landschapsteams (INL)
De INL-teams zijn een samenwerking tussen gemeentebesturen, provincie en Econet/ProNatura Vlaams-
Brabant. Binnen het werkingsgebied van het Regionaal Landschap P&Z zijn Beersel, Bever, Dilbeek, Gooik,
Halle, Herne, Lennik, Liedekerke, Pepingen, Roosdaal en Sint-Pieters-Leeuw al enkele jaren aangesloten. In
2012 traden ook Affligem en Drogenbos toe na voorbereidend werk door RL P&Z.
Het Regionaal Landschap is betrokken bij de planning, begeleiding en opvolging van de werken voor de
gemeenten die deelnemen aan de INL-teams. Aanvullen op informele contacten was er een formeel
planningsoverleg tussen Econet/ProNatura, RL P&Z en de provincie op 3/7/12.
1.3.3 Leader Pajottenland+
Voor de periode 2008-2013 zijn zeven gemeenten in het Pajottenland (Bever, Galmaarden, Gooik, Herne,
Lennik, Pepingen en Roosdaal) erkend als Leader+ gebied. Het Regionaal Landschap maakt deel uit van de
Algemene Vergadering (12/12/12) en Plaatselijke Groep (6 vergaderingen).
Op 22/6 was RL P&Z gastheer voor een bezoek door leadergroepen Weidse Veenweiden (Nederland) en Plaine
de Versailles (Frankrijk) in kader van uitwisseling 'Proef ons platteland in uw stadsrand'.
1.3.5 Bosgroep Zuidwest Brabant
Het werkingsgebied van het regionaal landschap en
Bosgroep Zuidwest Brabant zijn quasi identiek. Beide
verenigingen huizen ook in dezelfde kantoren in
Gaasbeek. De voorbije jaren werd ad-hoc
samengewerkt en onderling doorverwezen voor
projecten: poelen, bosranden… In de herfsteditie van
de Landschapskrant heeft het regionaal landschap een
artikel gemaakt over de bosgroep. In Affligem werd in
2012 ook samengewerkt met Bosgroep Groene
Corridor in een project van de landschapsanimator.
Vanuit RL P&Z werd de vraag gericht aan de raad van
bestuur van BGZWB om eventueel toe te treden tot
de algemene vergadering van het regionaal landschap
(als niet-effectief lid). De raad van bestuur van de
Bosgroep ging hier niet op in omwille van de interne
staatshervorming die nog meer vorm moet krijgen.
16
1.3.6 Wildbeheereenheden
Sinds 2011 heeft RL P&Z specifieke aandacht gegeven aan de wildbeheereenheden uit de regio. Alle voorzitters
zijn aangeschreven met de vraag om contacten aan te halen door de werking van het Regionaal Landschap te
komen voorstellen aan de raden van bestuur of algemene vergaderingen. In kader van akkervogels (zie 2.1.2)
werden WBE’s begeleid in aanleg van wildakkers via subsidie van ANB.
Eind 2012 zijn WBE Dendervallei West-
Pajottenland (4008) en WBE Sint-Pieters ter
Waerden (4024) lid geworden van de algemene
vergadering van het regionaal landschap. WBE
Oost-Pajottenland (4022) was al lid en WBE De
Kitsen (4006) heeft een aanvraag ingediend om
in voorjaar 2013 lid te worden.
Op WBE Ter Rijst & Holland (4039) na zullen dus
alle WBE’s die grotendeels in het werkingsgebied
liggen lid van het regionaal landschap zijn.
1.3.7 Andere
In de loop van 2012 is ook overlegd met tal van andere partners en verenigingen.
Dit gebeurt vaak ad-hoc maar in deze oplijsting staan een aantal meer geformaliseerde overlegmomenten:
- Agentschap voor Natuur en Bos: o.a. Plan Boommarter (2.2.7) en overleg met Patrick Huvenne (7/11)
- Agentschap Onroerend Erfgoed: overleg landschapsanimator met erfgoedconsulent (2.2.3)
- Afdeling Ruimtelijke Planning: stuurgroep en opvolging Zuurstof voor de Zennevallei (2.2.1)
- Brabantse Koepel voor Natuurstudie: in kader van campagne Koesterburen (2.1.1)
- Coördinatie Zenne en andere leden van stuurgroep ‘Zuurstof voor de Zennevallei’ (2.2.1)
- Educatief centrum De Paddenbroek: scholenplekjes ‘Pajottenland van je bomen/dromen’ (2.2.2)
- Vlaamse Landmaatschappij: bedrijfsplanner en projecten landinrichting Beersel & ruilverkaveling Gooik
- Erfgoedcel P&Z, Toerisme P&Z, Toerisme Halle/Sint-Pieters-Leeuw: regioprojecten zoals
Weg van Klassiek en prospectie streekvermarkting/-magazine (2.4.3)
- Neerhof (Dilbeek) en FeliXart (Drogenbos): werkgroep voor inrichting van omgeving
17
1.4 Team
Het team van acht medewerkers (+ bedrijfsplanner van
VLM) is niet gewijzigd in 2012 en kan ook in 2013 aan
de slag blijven met 7,4 VTE. De aflopende provinciale
personeels-middelen voor Koesterburen zijn
opgevangen door het project ‘Zuurstof voor de
Zennevallei’ en begin 2012 startten twee nieuwe
leaderprojecten (vervolg Wandelnetwerk Pajottenland
en Pajottenland van je bomen/dromen). Jeroen
Leemans, Sven Verbelen en Hanna Van Dijk
waren stagiairs in 2012. Er werd ook samengewerkt
met studenten van Erasmus Hogeschool voor een
studentenproject over toerisme in de Zennevallei.
De opvolging van de gemeenten en thema’s zit
verdeeld over alle teamleden. Elke 2de
maandag van de maand wordt teamoverleg (TO) gehouden over thema’s
en projecten. Tweemaandelijks wordt na het teamoverleg een halve dag terreinbezoek georganiseerd waar een
medewerker recent gerealiseerde projecten voorstelt. Om de 3 à 4 weken wordt elke collega individueel
opgevolgd door de directeur (PIO, persoonlijk individueel overleg).
Het personeel volgde diverse algemene en thematische vormingen om de organisatie te professionaliseren (zie
bijlage 6.10). De meeste vormingen werden door de provincie gezamenlijk georganiseerd voor alle Vlaams-
Brabantse Regionale Landschappen. Ook in 2013 staan (gezamenlijke) vormingen op til.
18
2012 Jan Feb Maa Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec
Alwin Loeckx 100% 80%
Anneleen Vanderputten 100%
Hilde Van Gucht 80%
Inge Dooremont 80%
Kim Ceusters 100% 100%
Koen De Rijck 100%
Leen Van de Weghe 80%
Marleen Maldeghem 100%
Jeroen Leemans stage
Sven Verbelen stage
Hanna Van Dijk stage
Naomi Limbourg jobst.
2013 Jan Feb Maa Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec
Alwin Loeckx 80% 100%
Anneleen Vanderputten 100%
Hilde Van Gucht 80%
Inge Dooremont 80%
Kim Ceusters 80% 100%
Koen De Rijck 100%
Leen Van de Weghe 80% of 100%
Marleen Maldeghem 100% of 90%
Sven Verbelen jobstudent
19
1.5 Natura 2000 instandhoudingsdoelstellingen (IHD’s)
In het werkingsgebied van RL P&Z liggen
slechts een beperkt aantal speciale
beschermingszones en habitat-
richtlijngebied. Het gaat om Hallerbos en
nabije boscomplexen met brongebieden
en heiden (Hallerbos, Begijnenbos/
Gasthuisbos, Kesterheide, Zuun,
Wolfsputten, Ter Rijst en Markvallei) en
Bossen van de Vlaamse Ardennen en
andere Zuidvlaamse bossen
(Liedekerkebos en Bellebeek/
Steenvoordbeek).
Op 1/10/12 was er een overleg van ANB Vlaams-Brabant met de Vlaams-Brabantse Regionale Landschappen
over IHD. Op 12/12/12 organiseerde ANB Vlaams-Brabant een workshop over gebruik van IHD in de opmaak
van terrein- en projectplannen voor de regionale landschappen. In voorjaar 2013 zijn een aantal
terreinbezoeken voorzien (telkens per SBZ). ANB heeft relevante documenten en plannen overgemaakt om als
referentie te gebruiken bij eventuele projecten van RL P&Z in of rond SBZ gebieden. In rapport 10 en rapport 12
staan de instandhoudings-doelstellingen voor de beschermingszones in Pajottenland en Zennevallei
omschreven. Via Bosgroep Zuidwest Brabant werd het voorbereidende overleg hierover opgevolgd maar het
regionaal landschap zelf heeft hier niet aan deelgenomen.
Bij het bepalen van het voorstel van 11 focuszones van het regionaal landschap (zie 1.1) zijn de habitat-
gebieden als criterium meegenomen. Hierbij is telkens bekeken in welke mate het regionaal landschap in het
gebied een meerwaarde kan bieden. Heel wat van de SBZ in de regio zijn in belangrijke mate in eigendom (of
perimeter) van de het Agentschap voor Natuur en Bos of Natuurpunt, met hun eigen werking en middelen.
Daarom is vooral gekozen om met het regionaal landschap in te zetten op aansluitende gebieden met
potentieel of versterken van natuurverbindingen tussen SBZ.
In Halle, Beersel en Gooik lopen specifieke gebiedsprojecten waarbinnen maatregelen kunnen genomen
worden die kaderen in IHD. Het regionaal landschap is in diverse mate betrokken bij deze projecten. Voor
enkele Bijlage II-soorten worden acties ondernomen en nazorg opgevolgd (zie 2.1.2). In de SBZ van Ter Rijst,
Zoniënwoud en Wolfsputten is het regionaal landschap het minste betrokken omdat deze sterk door ANB en
deels Natuurpunt ontwikkeld worden. De samenwerking met ANB, Natuurpunt en stad Halle in Plan
Boommarter (rond Hallerbos) zal in 2013 herbevestigd worden en ingevuld met concrete engagementen. Voor
andere SBZ in focuszones van RL P&Z kunnen de komende jaren projecten voorbereid worden in overleg met
ANB, Natuurpunt, gemeenten en andere partners.
20
Habitatgebied of -deelgebied
ANB
Natuurpunt
Gebiedsproject
Focuszone RL P&Z
Hallerbos X x Plan Boommarter x
Ter Rijst X
Zoniënwoud X
Zuunbeekvallei X X
Markvallei X X x
Liedekerkebos X x X
Wolfsputten X x
Begijnenbos/Gasthuisbos x x Landinrichting
Neigembos (deel Gooik) X x Ruilverkaveling
Kesterheide X Ruilverkaveling X
Link tussen SBZ en focuszones RL P&Z
21
1.6 Nazorg
In lente 2012 hebben we een mailing gedaan naar 120 eigenaars waarmee we de voorbije
10 jaren een poel, haag, boomgaard, klein erfgoed of ander terreinproject gerealiseerd
hebben. Elke eigenaar kreeg een infobordje ‘Landschapsbouwer’ bezorgd met de vraag om
op te hangen bij het project en. Via een evaluatieformulier peilden we naar de tevredenheid
en naar de toestand vandaag. Er was ook ruimte voorzien voor vragen en om nood aan
bijkomende ondersteuning aan te geven. We kregen 30 formulieren teruggestuurd, met overwegend
zeer positieve evaluaties. De huidige toestand wordt door 63% van de eigenaars als goed ingeschat.
Er waren 5 concrete vragen naar bijkomende ondersteuning.
Resultaten evaluatie: heel tevreden – gemiddeld – ontevreden
Voor nazorg poelen hebben we in 2012 een poelencursus georganiseerd. De uitnodiging werd ook apart
verstuurd naar alle eigenaars van poelen die we aangelegd hebben. In 2013 maakt RL P&Z een inventarisatie
van poelen in de Zennevallei en een gezamenlijk plan voor onderhoud waar nodig (zie 2.1.6 en 2.2.1).
Voor nazorg boomgaarden organiseren we in 2012-2013 een cursus hoogstamfruit in samenwerking met de
Nationale Boomgaardenstichting. De uitnodiging werd ook apart verstuurd naar alle eigenaars van
boomgaarden die we aangelegd hebben. In onze PDPO-subsidieaanvraag voor project ‘5 sterren in de
boomgaard’ is een belangrijk deel specifiek gericht op beheerpakketten en onderhoud (2.1.3).
Bij alle terreinprojecten die gerealiseerd worden krijgen eigenaars een pakket met de relevante themafolders
(2.4.4) om zelf aan de slag te gaan met onderhoud en uiteraard kunnen ze steeds bij de medewerkers van het
regionaal landschap terecht met specifieke vragen.
Eerste contacten
Opmaak plan
Financiële afspraken
Uitvoering van project
Toestand vandaag
Gemiddelde tevredenheid
22
2 Acties - projecten
2.1 Natuur - biodiversiteit
2.1.1 Koesterburen
Partners en doelgroepen
Gemeenten – Provincie – Milieuraad – Natuurpunt – Scholen – Landbouwers – Inwoners –
Agentschap voor Natuur en Bos – ProNatura/INL – Bosgroep – WBE/jagers –
Vlaamse Landmaatschappij – Brakona
Projectperiode sinds 2009 Trekker bij RL P&Z Koen
Financiering Provincie
Doelstelling
Regionaal Landschap Pajottenland & Zennevallei is hoofdpartner in de
provinciale biodiversiteitscampagne ‘Je hebt meer buren dan je denkt’. De
regionale landschappen spelen zowel een rol in de voorbereidings-,
plannings- als uitvoeringsfase om samen met gemeenten, verenigingen,
doelgroepen en scholen te werken aan een rijke én blijvende variatie aan
planten en dieren.
De koestercampagne heeft lange termijndoelstellingen die lopen tot en
met 2013 en heeft als kernelementen lokale biodiversiteit, laagdrempelige sensibilisatie, gerichte terreinacties,
leefgebiedenbenadering, gemeenten, verenigingen en nieuwe doelgroepen. Terreinacties, sensibilisering en
communicatie worden steeds zo veel mogelijk gekoppeld.
23
Resultaten 2012
Heel wat terrein- en soortbeschermingsacties worden gerealiseerd of ondersteund vanuit deze campagne.
De concrete realisaties staan beschreven in acties 2.1.2 Soortbescherming, 2.1.3 Hoogstamboomgaarden,
2.1.4 Hagen – houtkanten, 2.1.5 Knotbomen en 2.1.6 Poelen.
Naar partners en publiek werd via verschillende publicaties aandacht gegeven aan de koesterburencampagne.
Naast de eigen Landschapskranten, nieuwsbrieven en website heeft het Regionaal Landschap ook meegewerkt
aan koesterbuur-publicaties in gemeenteblaadjes, gemeentelijke websites, provinciale publicaties…
Zie persberichten in 2.4.5 en 6.1.
Op de koesterburenwebsite van de provincie werden inspirerende verhalen van projecten uit de regio
gepubliceerd: Plan Boommarter in en rond Halle en de steenuil bij een enthousiaste inwoner uit Lennik.
De campagne werd ook op verschillende evenementen gepromoot. Er werd gebruik gemaakt van de banners,
de koesterschijven, posters, bladwijzers en ook de tentoonstelling tijdens o.a. de Proefritten in Dilbeek
(augustus), de fruitpersdagen (september en oktober o.a. Beersel, Ternat en Pepingen), wandelingen (o.a.
Roofridderswandeling in Affligem), vormingen (cursus abdijlandschap in Affligem, knotcursus in Lennik-
Beersel), Natuurpunt regio-avond in Sint-Pieters-Leeuw, Natuurhappening Pajottenland in Gooik…
Ook werd er gretig gebruikt gemaakt van nieuwe publicaties (brochures zwaluwen en poelen) en herdrukken
(hagen en houtkanten, en hoogstamboomgaarden). Voor de zwaluwbrochure werd in Liedekerke een
provinciaal lanceringsmoment georganiseerd op 20 april. Om en bij de 2000 exemplaren werden gericht
uitgedeeld op evenementen en contactmomenten, naar partners en doelgroepen. Zo kregen ook alle
milieudiensten een pakketje brochures om gericht uit te delen aan inwoners.
Samen met de provincie Vlaams-Brabant werden gemeenten gestimuleerd om acties te nemen voor ‘hun’
koesterburen. Hierbij was er overleg met het Regionaal Landschap (Dilbeek, Affligem, Liedekerke, Ternat,
Gooik, Galmaarden, Lennik, Halle, Drogenbos, Beersel, Sint-Pieters-Leeuw) en werd ondersteuning gegeven
voor subsidie-dossiers voor gemeentelijke natuurprojecten (Affligem, Herne, Drogenbos). Ook was er overleg
rond de jaarprogramma’s van de Intergemeentelijke Natuur- en Landschapsteams, en hoe deze kunnen
afgestemd worden om de doelstellingen rond koesterburen te verwezenlijken. B
Bij gemeentelijk overleg werd teruggekoppeld over uitgevoerde projecten, mogelijkheden zoals koesterkermis,
draaiboek en bijen-infomomenten voorgesteld, nieuwe communicatie-materiaal (b.v. bladwijzers en MOS-
bladen) en best-cases gepresenteerd, nieuwe afspraken over terreinactie en sensibilisering gemaakt etc. In
januari werden gemeenten en INL warm gemaakt om kandidaturen op te sturen voor de koesterster 2011 –
zowel Dilbeek als Halle ging met een koesterster naar huis. Roosdaal vroeg informatie op over de loop van de
campagne en wil in 2013 aansluiten.
24
Vanuit de provincie werden een aantal werkgroepen opgericht ter ondersteuning en inhoudelijke vormgeving
van de campagne. Het Regionaal Landschap neemt deel aan volgende werkgroepen:
- Overleg biodiversiteitsmedewerkers: deze bijeenkomsten van de biodiversiteitsmedewerkers maken het
mogelijk om het verloop van de koesterburencampagne in heel Vlaams‐Brabant op te volgen, om
ervaringen vanuit verschillende hoeken te delen en elkaar bij te staan en te inspireren voor nieuwe
initiatieven. De biodiversiteitsmedewerkers kwamen in 2012 vijf keer samen.
- De koestercarrousel 2012 rond het thema ‘Verleg koesterbuurgrenzen’ ging door op 2 februari
en werd actief bijgewoond door het Regionaal Landschap.
- De koestersafari vond plaats op 8 juni in regio Zuid‐Hageland en werd bijgewoond door het Regionaal
Landschap. Verschillende interessante terreinrealisaties zoals bermbeheer, vleermuizenbescherming en
inrichting van een koesterburen-pastorietuin werden bezocht.
Planning 2013 en nazorg
- Campagne verderzetten met terreinacties, sensibilisering en communicatie. Hierbij wordt extra aandacht
gegeven aan koppeling met Zuurstof voor de Zenne (2.2.1) en het Pajottenland van je bomen (2.2.2).
- Aanspreekpunt voor gemeenten, verenigingen en doelgroepen.
- Extra aandacht voor samenwerking en ondersteuning van gemeenten door overleg, subsidieaanvragen,
promoten infoavonden (draaiboek/bijen), opvolgen van lokale terreinacties…
- Extra aandacht voor laagdrempelige sensibilisering door ophangen van koesterburen-bordjes, gebruiken
van gadgets en koesterkermis, zichtbaar maken van activiteiten op UiT in Vlaanderen…
- Meewerken aan provinciale initiatieven: koestersafari, koesterster, biodiversiteitsmedewerkersoverleg,
nieuwe brochures, nieuwe projectvoorstellen, afstemming met natuurverbindingen en
instandhoudingsdoelstellingen…
Veel van de werking zal afhangen van een eventuele goedkeuring van het project KoesterbuurTen (PDPO) dat
voorbereid wordt als gezamenlijk project van de vijf Vlaams-Brabantse regionale landschappen met steun van
de Provincie. In dit project willen we in buurten in de provincie bewoners actief begeleiden in het ontdekken en
koesteren van soorten en leefgebieden in en rond hun eigen wijk.
25
2.1.2 Soortbescherming
Partners en doelgroepen
Gemeenten – Provincie – Milieuraad – Natuurpunt – Landbouwers – Inwoners – Agentschap voor
Natuur en Bos – ProNatura/INL – Bosgroep – WBE/jagers – Bosgroep – Vlaamse Landmaatschappij –
WBE/jagers – Brakona - Landbouworganisaties
Projectperiode onbepaald Trekker bij RL P&Z Koen, Frederik
Financiering Provincie – Vlaamse Landmaatschappij (bedrijfsplanner)
Doelstelling
Aanvullend bij het behoud van waardevolle landschappen en kleine landschapselementen en het verbinden
van natuur wil het Regionaal Landschap specifieke maatregelen nemen voor de bescherming van een aantal
soorten in hun kenmerkende leefgebieden. Het opkrikken van de basiskwaliteit landschap en natuur is vaak
niet voldoende, soms is soortspecifieke aandacht vereist.
Soortbeschermingsacties zijn sinds de koesterburencampagne (2009) in een stroomversnelling terecht-
gekomen. Het Regionaal Landschap onderneemt acties voor huiszwaluw in urbane gebieden, akkervogels en
boerenzwaluw in landbouwgebieden, steenuil en kamsalamander in kleinschalige landschappen. Voor deze
soortbeschermingsacties zijn we in belangrijke mate de trekker in de regio. Daarnaast worden ook
vroedmeesterpad, vleermuizen, vliegend hert, eikelmuis en sleedoornpage niet vergeten. Verschillende van
deze acties geven invulling aan de instandhoudingsdoelstellingen (zie 1.5), vooral wat betreft Bijlage II-soorten
die deels buiten de afgebakende Natura 2000 gebieden voorkomen.
26
2.1.2.1 Vroedmeesterpad, vleermuis, vliegend hert, eikelmuis en sleedoornpage
Voor Vroedmeesterpad werd samen met NatuurpuntStudie voor Natuurpunt Sint-Genesius-Rode een advies
uitgewerkt voor het ruimen van de belangrijkste poel in de Kwadebeekvallei en het plaatsen van
voortplantingsbakken in de omgeving.
Voor vleermuizen werd voor de gemeente en Natuurpunt-afdeling Ternat contact gezocht met de
Vleermuizenwerkgroep van Natuurpunt voor het inrichten van een bunker aan Kasteel Kruikenburg.
Eigenaars van aangelegde broedhopen in Huizingen werden gevraagd om waarnemingen van vliegend hert
door te geven. In 2013 komt er opnieuw een infoavond en wandeling, samen met de gemeente Beersel en de
Natuurgidsen Zuid-West-Brabant.
Via eigenaars en natuurverenigingen kregen we oude en recentere waarnemingen van eikelmuis door. We
willen in 2013 werken aan eikelmuisvriendelijke inrichtingen in Bever, Galmaarden, Gooik, Lennik, Liedekerke,
Affligem, Ternat en Dilbeek door aanleg/herstel van boomgaarden (2.1.3) en plaatsen van eikelmuisnestkasten.
Bij terreinrealisaties wordt quasi standaard ook sleedoorn aangeplant t.b.v. de sleedoornpage (2.1.4).
2.1.2.2 Leefgebied urbaan: Huis- en boerenzwaluw
Het zwaluwproject van RL P&Z loopt al enkel jaren maar maakte in 2012
flinke vooruitgang, zowel qua sensibilisatie als op het terrein. Maar liefst 12
gemeenten hebben in het begin van de campagne de huis- en
boerenzwaluw als koesterbuur gekozen. Her en der zijn er initiatieven
opgestart, zoals gemeentelijke subsidiereglementen, zwaluwwandelingen
en lokale kunstnestacties. Het Regionaal Landschap wil hierop inspelen in
het kader van de koesterburen-campagne en beschermingsacties voor deze
soorten bovenlokaal vorm geven.
Resultaten 2012
Waar in 2011 vooral aandacht ging naar het verbeteren van het urbane
en/of meer landelijke leefgebied (gemengde hagen en poelen) lag in 2012
de nadruk op inwoners informeren en betrekken en kunstnesten ophangen
in afgebakende actiegebieden om huiszwaluwen meer kansen te bieden.
Kandidaat‐locaties worden daarbij geselecteerd op basis van de nabijheid
van bestaande kolonies, de ligging in het landschap, hoogte van de gevel,
aard van de dakoversteek… Het Regionaal Landschap staat in voor het overtuigen van inwoners en het
aftoetsen van de locaties/kandidaten, terwijl INL voor de uitvoering zorgt.
27
Wijk Witte Roos Sint-Pieters-Leeuw
- Deur-aan-deurbezoeken in de wijk (overdag en ’s avonds)
- Ophangen van kunstnesten en mestplankje ikv INL
- 6 dubbele kunstnesten voor huiszwaluw aan 6 huizen, inclusief 14 brochures en 4 deurbordjes
- 1 mestplankje onder natuurlijk nest
Reinaertwijk Groot-Bijgaarden (Dilbeek)
- Deur-aan-deurbezoeken in de wijk (overdag en ’s avonds)
- Ophangen van kunstnesten en mestplankje ikv INL
- 30 dubbele kunstnesten voor huiszwaluw aan 24 huizen, inclusief 38 brochures en 21 deurbordjes
Wijk Opalfene Ternat
- Deur-aan-deurbezoeken in de wijk (overdag en ’s avonds)
- ism Milieudienst en Natuurpunt-afdeling
- Op initiatief van Natuurpunt Ternat werd een zwaluwenfietstocht georganiseerd
- 24 dubbele en 1 enkel kunstnesten voor huiszwaluw aan 21 huizen, inclusief 32 brochures en 15 deurbordjes
- Ruim 20 deelnemers, evenveel brochures verdeeld
Pajottenland - Een landbouwer uit de Brusselstraat in Lennik meldde ons dat de natuurlijke nesten één voor één van de muur vielen. Gelukkig konden we direct reageren.
- Ook aan de Pedemolen in Dilbeek werden kunstnesten opgehangen, welke hier ook van educatief belang zijn
- 10 dubbele kunstnesten voor huiszwaluw, inclusief brochure en deurbordje
- 2 kunstnesten, inclusief brochure en deurbordje
Brochure - ism provincie Vlaams-Brabant en de 4 andere Regionale Landschappen
- 1000 exemplaren gedrukt, ongeveer 570 verdeeld
De resultaten werden breed verspreid in gemeenteblaadjes en vlot opgepikt door de geschreven pers. Ook de
nieuwe zwaluw-brochure werd op 25 april in bijzijn van de Ternatse burgemeester voorgesteld.
28
Planning 2013 en nazorg
- In de bovengenoemde woonwijken worden de opgehangen kunstnesten in mei/juni gemonitord, door
vrijwilligers van lokale natuurverenigingen. Daar waar gevraagd kunnen we ingaan op verzoeken om
mestplankjes en kunstnesten met steun van de INL-werking bij te plaatsen (nazorg).
- Voor kolonies in de regio Markvallei willen we in 2013 een actieplan opmaken voor het starten van
inventarisatie en aanbieden van nestgelegenheid, in overleg met de betrokken gemeenten en
natuurorganisaties.
- We willen in 2013 in Dilbeek een project uitwerken om de gierzwaluw van nestgelegenheid te voorzien;
meerdere gemeente-gebouwen komen in aanmerking.
- In 2013 komt de nadruk alternerend te liggen op het leefgebied: aanplantingen van hagen, houtkanten en
boomgaarden in verstedelijkte omgevingen (zie 2.1.3 en 2.1.4), en de aanleg en herstel van poelen (zie
2.1.6).
2.1.2.3 Leefgebied akkers: Akkervogels
De akkervogelwerking in 2012 bouwde voort op de expertise, contacten en resultaten die het Regionaal
Landschap vanaf eind 2007 met de verschillende partners opbouwde. Het doel blijft om stabiele en gezonde
akkervogelpopulaties in de streek op te bouwen en te behouden als onmisbaar element van een vitaal
platteland in de streek. In 2012 waren we getuige dat de volgehouden inspanning van RL P&Z en partners
spectaculaire resultaten opleveren. Langzaam maar zeker
werken we aan een continue opvolging van het
akkervogelproject door de vogelwerkgroepen,
natuurverenigingen en WBE’s, nog aangevuld
met landbouwers en gemeenten.
Resultaten 2012
Terreinrealisaties in afgebakende gebieden: het voorzien van
nestgelegenheid en zomervoedsel (hagen, houtkanten, gras-
randen) en wintervoedsel (overstaand graan) gaan hand-in-
hand met overleg, monitoring, sensibilisering en kennisuitwisseling. Opvallend is de studie die we uitvoerden in
de zoekzone Galmaarden-Waarbeke volgens INBO-standaarden, en de stimulerende samenwerking met enkele
jachtgroepen.
29
Ruilverkaveling Elingen (kern- en zoekzone)
- Herinzaaien van (erosie)stroken op gemeentegrond met wildakkermengsel (granen-kruiden)
- Opvolgen van beheer aanplantingen en percelen (gemeente & ANB)
- Monitoring door vrijwilligers en VLM-biologen
- Resultaten communiceren naar lokale landbouwers toe
- 4 stroken (+/- 1 ha) in Pepingen en Lennik
- Knot- en hakhoutbeheer Elingen ikv INL
- Ruim 30 overwinterende geelgorzen (al enkele jaren constant)
- Rondzendbrief ism VLM, Boerenbond, EcoKwadraat,…
Galmaarden-Waarbeke (zoekzone)
- Landschapsanalyse door stagiair Sven Verbelen
- Wandeling met persmoment 11/3/2012 voor partners (natuur-, landbouw- en stilteverenigingen, WBE’s, VLM, gemeente,…) om zeer opmerkelijke resultaten wintermonitoring 2011-2012 te delen
- Samenwerking met jachtgroepen van WBE De Kitsen (2012-2013)
- Opkopen van in winter overstaand graan (2012-2013) en aanvullend aankopen voor strooigraan
- Gedetailleerd rapport over 830 ha, met 4,46% akkervogelvriendelijk terrein
- 22 deelnemers wandeling
- naar schatting 335 (!) overwinterende geelgorzen, 4 grauwe gorzen, 100+ veldleeuweriken, 100+ kneus,...
- 62 are wildakker met ANB projectsubsidie
- 77 are aan de voet van de Congoberg
Sint-Pieters-Kapelle en Bever (kern- en zoekzone)
- Advies aan landbouwer-op-rust in Bever
- Samenwerking met 2 jachtgroepen van WBE Sint-Pieters ter Waerde
- 1 gemengde haag
- 37 are maïsakker omgezet in wildakker met ANB projectsubsidie
Pajottenland (overig) - Een landbouwer-jager uit Vollezele zaaide een mislukt stuk wintergraan door met boekweit en haver, en maakte (als allereerste) gebruik van de gemeentesubsidie in Herne
- RL P&Z ondersteunde de inventarisatie door Natuurpunt Studie ikv ruilverkavelingsplannen Gooik
- Een nestbeschermingsproject rond kieviten in de regio kwam niet van de grond door een gebrek aan tijd bij vrijwilligers en bij landbouwers en loonwerkers
- 1,25 ha in winter overstaand graan in Herne
- Ruim 75 (niet-unieke) waarnemingen van geelgors, 176 voor patrijs in Gooik
Communicatie - Persmomenten naar aanleiding van wandeling (11 maart), voorstelling studie (15 juni) en toonmoment WBE’s (26 augustus 2012)
- Verschillende publicaties in lokale, geschreven pers; ook radio; en stukken in gemeenteblaadjes, NatuurOriolus…
30
Planning 2013 en nazorg
Het Regionaal Landschap is een onmisbare partner voor akkervogelbescherming in de regio. Daarom blijven we
inzetten op samenwerking en terreinacties in de verschillende afgebakende gebieden.
- Samenkomst met WBE’s/jagers uit de regio die aan biotoopverbetering op het platteland willen doen b.v.
aanleg hagen of wildakkers; begeleiding om projectsubsidie bij ANB aan te vragen.
- Beter beheer en inrichting van gemeentegronden en ANB-terrein in de ruilverkaveling Elingen, door
advies en begeleiding: hakhoutbeheer, aanplantingen van hagen en aanleg wildakkers.
- Zoekzone Galmaarden-Waarbeke: intensieve monitoring van de evolutie van geelgors; aankopen van
graanranden en strooigraan voor winter 2013-2014; bouwen aan een draagvlak voor een
akkervogelreservaat met natuurverenigingen; landbouworganisaties en VLM responsabiliseren; eventueel
een trefdag van alle actoren.
- Zone Sint-Pieters-Kapelle & Bever: promoten van subsidiereglement gemeente Herne; aanleg en herstel
van hagen bij particulieren, in combinatie met wild/graanakkers.
2.1.2.4 Leefgebied parklandschap: Steenuil
De steenuil houdt het meest van een kleinschalig landschap vol
variatie aan landgebruik. Daarom is het een van de meest
karakteristieke koesterburen van onze regio. Acht gemeenten hebben
de steenuil opgenomen in hun lijst van koesterburen. Om het
leefgebied van de steenuil te verbeteren worden bomen geknot (zie
actie 2.1.5), hoogstamboomgaarden hersteld (zie actie 2.1.3) en
hagen en houtkanten geplant (zie actie 2.1.4).
Omdat natuurlijke broedplaatsen - holtes in bomen - pas voorkomen
bij knotwilgen of fruitbomen vanaf 50 jaar worden nestkasten op
geschikte locaties opgehangen. Het plaatsen van de nestkasten
bevordert de nazorg van de terreinrealisaties en het contact met de grondeigenaars.
Resultaten 2012
- 6 nestkasten werden opgehangen op geschikte locaties, met name 5 in Gooik en 1 in Pepingen (Heikruis).
2 nestkasten werden verwijderd i.v.m. (vergunde) bomenkap.
- Verschillende nestkastbezitters contacteerden ons na waarnemingen van bezette nestkasten (broeden of
roesten), vrijwilligers van de natuurverenigingen gingen ter plaatse om te ringen (meestal
31
Vogelwerkgroep Citrinella). Een ontroerende reactie uit Lennik werd een inspirerend verhaal op de
koesterburen-website.
- Aanleg en herstel van boomgaarden en hagen & houtkanten (2.1.3 en 2.1.4) en het beheer door de
vrijwillige knotteams 2.1.5).
- Interessante spin-offs zijn de steenuilwerkgroep die wordt getrokken door VWG Citrinella, het ophangen
van extra nestkasten in de gemeente Sint-Pieters-Leeuw en een druk bijgewoonde steenuil-activiteit
(17/11/2012) in Sint-Pieters-Leeuw.
Planning 2013 en nazorg
- Met de nestkastbezitters houden we zoveel mogelijk de vingers aan de pols via mailing (nazorg). Hierbij
worden tips gegeven over een beter beheer i.f.v. de steenuil en andere koesterburen.
- Opgehangen nestkasten worden in de mate van het mogelijke opgevolgd, samen met de
natuurverenigingen. Bij een ringactie wordt elk jaar de pers uitgenodigd.
- Er zullen nog enkele bijkomende nestkasten opgehangen worden, bij terreinrealisaties
van het Regionaal Landschap.
- Verder inzetten op leefgebiedenherstel (2.1.3 en 2.1.4).
32
2.1.2.5 Leefgebied poelen: Kamsalamander
Onze streek herbergt een bijzondere koesterbuur, de kamsalamander. Je
vindt kamsalamander in een aantal poelen in en rond Liedekerkebos -
Hertegembos - Kattem en in het grensgebied Galmaarden – Herne -
Bever. Kamsalamanders kunnen alleen overleven als er voldoende
geschikte poelen zijn in een kwaliteitsvol kleinschalig landschap. De
kamsalamander is dus een echte ambassadeur voor poelen en andere
kleine landschapselementen in onze streek.
Resultaten 2012
- Er was een vlotte samenwerking met een vrijwilliger van Natuurpunt Dendervallei voor het monitoren van
poelen m.b.v. een (vergunde) fuik. Buiten de gekende 2 voortplantingspoelen in de regio van de
Markvallei kwamen geen nieuwe waarnemingen binnen.
- Voor het tweede jaar op rij werd een serieuze poging ondernomen om een zwaar vervuilde
voortplantingspoel in Tollembeek te schonen. Financieel werd een extra inspanning gedaan maar de
pachtende landbouwer weigerde uiteindelijk.
- Er werd advies gegeven en uitgevoerd voor het ruimen van een poel in geschikt leefgebied in Bever.
- In de regio Bever – Herne – Galmaarden werden grondeigenaars actief aangesproken om poelen te
beheren, te herstellen of aan te leggen voor de kamsalamander, met resultaat.
Planning 2013 en nazorg
- Aanleg en herstel van poelen (zie 2.1.6), zo mogelijk in combinatie met aanleg van hagen en houtkanten.
Maatregelen die rechtstreeks bijdragen tot verbeteren van zijn leefgebied zullen dan ook ten goede
komen aan tal van andere planten‐ en diersoorten die afhangen van deze kleine landschapselementen.
- Monitoring van kamsalamander (larven) met fuik in de regio Bever – Herne – Galmaarden, in
samenwerking met vrijwilligers van Natuurpunt Dendervallei.
33
2.1.3 Hoogstamboomgaarden
Partners en doelgroepen
Gemeenten – Provincie – Inwoners – ProNatura/INL – Bosgroep – WBE/jagers –
Agentschap Onroerend Erfgoed – Nationale Boomgaardenstichting – Bedrijven
Projectperiode onbepaald Trekkers bij RL P&Z Koen, Anneleen
Financiering Provincie – Agentschap Onroerend Erfgoed
Doelstelling
Hoogstamboomgaarden zijn typisch voor het landschap van het Pajottenland en de Zennevallei. RL P&Z wil het
bewaren van houtig erfgoed en het versterken van de ecologische waarde concreet aanpakken.
Dit doen we door:
- Aanleg en herstel van hoogstamboomgaarden (bij ruimte voor minimum 10 bomen) volgens ontwerpplan,
na screening van de geschiktheid van de locatie wat betreft landschap- en natuurwaarden en vastleggen
van een overeenkomst tussen eigenaar en RL P&Z.
- Adviesverlening rond plantverband, rassenkeuze, kruisbestuiving, uitvoering, subsidies, natuurwaarden…
op verzoek en/of wanneer terreinwerken niet via een budget van RL P&Z kunnen gebeuren.
- Sensibilisering en educatie, via de nieuwe brochure ‘Hoogstamboomgaarden’, boek ‘Fruit als
smakelijk erfgoed’, website, vormingsmomenten, persoonlijke contacten aan de fruitpers…
34
Resultaten 2012
Een heel aantal terreinprojecten met
boomgaarden staan opgenomen bij de
landschapsanimator (2.2.3). Daarnaast
werd ook een uitgebreid advies
opgemaakt voor het herstel van
uitgebreide boomgaarden in Roosdaal
(omgeving Zepposmolen) en Gaasbeek
(omgeving kasteel). Voor deze laatste
worden de werken in 2013 uitgevoerd.
Nuyttens Werfstraat Galmaarden
- Landschapsinrichting weiland en boomgaard
- Boomgaard (53 stuks)
- Houtkant (770m²)
- Meidoornhaag
- Notenbosje en berkenbosje
Van Houdenhove Veldstraat Lennik
- Landschapsinrichting boomgaard - Boomgaard (5 stuks)
- Knotwilgen (3 stuks)
- Gemengde haag (130lm)
- Leifruit (3 stuks) en kleinfruit
Nieuw in 2012 was de lancering van een (ver)nieuwde brochure ‘Hoogstamboomgaarden’, een samendruk met
de andere 4 Vlaams-Brabantse Regionale Landschappen. Deze brochure is erg gewild en werd al zeker 370 keer
bezorgd via gemeenten, verenigingen, evenementen en contacten.
De fruitpers groeide verder uit tot een vaste waarde in de streek. Zo stond de mobiele fruitpers op 5 locaties in
de gemeenten Pepingen, Halle, Beersel, Ternat en Gooik. Het Regionaal Landschap besprak de locaties,
promootte de evenementen en zorgde voor sensibiliserende brochure aan de fruitpers. Anders dan de
voorbijgaande jaren was het Regionaal Landschap niet meer actief aanwezig tijdens de persmomenten. Ook de
vaste pers in Bever werkte als partner van het Regionaal Landschap. Samen werden zo 25.000 kilo
hoogstamfruit verwerkt tot 16.000 liter sap.
Verder werden samen met de Nationale Boomgaardenstichting de nodige voorbereidingen getroffen om in
2013 een 11-delige cursus te geven over de aanplant en onderhoud van hoogstamboomgaarden en kleinfruit.
Als Regionaal Landschap hebben we dit sterk gepromoot bij eigenaars van boomgaarden in de streek,
waardoor de cursus al meer dan 40 inschrijvingen telt.
35
Planning 2013
- Oproep voor locaties via nieuwsbrief, website, landschapskranten en eigen contacten, en onderzoek en
selectie van deze kandidaat-locaties. Er is in toenemende aandacht voor de focuszones en met extra
aandacht voor realisaties in kader van projecten Zuurstof voor de Zenne (2.2.1), Abdijlandschap Affligem
(2.2.4) en Pajottenland van je bomen (2.2.2).
- Ondersteunen van eigenaars met advies en het uitwerken van plantschema’s voor projecten en terrein-
realisaties. Op dit ogenblik staan al 8 samenwerkingen in de steigers in 6 gemeenten, goed voor ongeveer
150 fruitbomen.
- Opvolging en nazorg van terreinrealisaties hoogstamboomgaarden van de laatste jaren.
- Verder verspreiden van de brochure ‘Hoogstamboomgaarden’, en eventueel bijdrukken.
- Het mede-organiseren en promoten van de mobiele en vaste fruitpers.
- Het mede-organiseren van de 11-delige cursus hoogstamboomgaarden en kleinfruit,
die plaats heeft in onze pastorie te Gaasbeek.
- Het indienen van een PDPO-projectvoorstel ‘5 sterren voor de boomgaard’.
36
2.1.4 Hagen – houtkanten – Plant van Hier
Partners en doelgroepen
Gemeenten – Provincie – Natuurpunt – Inwoners – ProNatura/INL – Agentschap Onroerend Erfgoed
Projectperiode onbepaald Trekkers bij RL P&Z Anneleen, Koen
Financiering Provincie – Agentschap Onroerend Erfgoed
Doelstelling
Behoud, herstel en uitbreiding van landschappelijke en cultuurhistorisch waardevolle landschapselementen
met een hoge ecologische waarde zoals hagen en houtkanten. Het netwerk van hagen en houtkanten wordt
versterkt in functie van landschapsbeleving, landschapsherstel, versterking van leefgebieden en ecologische
corridors en behoud van autochtoon genetisch materiaal.
Vele eigenaars stappen zelf naar het Regionaal Landschap toe met concrete vragen rond de aanleg van hagen
en houtkanten. Het Regionaal Landschap begeleidt en stimuleert deze eigenaars om voor streekeigen hagen te
kiezen en zo een ecologische en landschappelijke meerwaarde te realiseren. Daarnaast is er ook behoorlijk wat
vraag voor creatieve, praktische en financiële ondersteuning bij de aanleg van streekeigen hagen. Bij deze
terreinrealisaties werkt het Regionaal Landschap waar mogelijk steeds met autochtoon plantgoed. Vaak wordt
een koesterbuur zoals de sleedoornpage in ontwerp en communicatie meegenomen.
37
Resultaten 2012
De terreinprojecten met boomgaarden staan opgenomen bij de
landschapsanimator (2.2.3) en Abdijlandschap Affligem (2.2.4). In oktober
2011 onderschreef het Regionaal Landschap de intentieverklaring ‘Plant
van Hier’. Dit is een engagement om in de mate van het mogelijke de
toekomst van autochtone bomen en struiken in Vlaanderen te vrijwaren.
Verschillende Regionale Landschappen en Bosgroepen organiseren zelf
zaadoogsten en laten dit streekeigen
materiaal opkweken in een kwekerij. Dit jaar
stapten we onofficieel mee in dit programma.
Verschillende gesprekken vonden plaats tussen RL P&Z, bosgroep Zuidwest
Brabant en INL. Een eerste proefoogst werd georganiseerd. Vanaf 2013 stappen
we officieel in.
Nieuw in 2012 was de lancering van een (ver)nieuwde brochure ‘Hagen, heggen
en houtkanten’, een samendruk met de andere 4 Vlaams-Brabantse Regionale Landschappen. Deze brochure is
erg gewild en werd al zeker 430 keer bezorgd via gemeenten, verenigingen, evenementen en contacten.
Planning 2013
- Verder ondersteunen van eigenaars met advies en via projecten/terreinrealisaties,
met extra aandacht voor landbouwers, jagers en scholen.
- Label ‘Plant van Hier’ uitdrukkelijk gebruiken en communiceren.
- Begeleiden zaadoogst-acties en opvolgen opkweekprogramma.
- Verder verspreiden van de brochure ‘Hagen, heggen en houtkanten’
38
2.1.5 Knotteam
Partners en doelgroepen
Gemeenten – Provincie – Landbouwers – Inwoners – ProNatura/INL – Bosgroep – Vrijwilligers
Projectperiode onbepaald Trekker bij RL P&Z Koen
Financiering Provincie
Doelstelling
De werking van de knotteams heeft tot doel om de knotboom als typerend landschap- en natuur- en
verbindingselement te behouden in de streek van Pajottenland en Zennevallei. Het project wil
landschapsonderhoud uitgevoerd door vrijwilligersgroepen actief uitbouwen door omkadering en vorming, met
de steenuil als koesterbuur.
Vaak is het achterstallig beheer van knotbomen (geen tijd, materiaal, durf, ervaring…) de reden dat knotwilgen
langzaam afsterven of opgeruimd worden. Door vraag (brandhout voor kachels) en aanbod (te knotten bomen)
op elkaar af te stellen willen we waardevolle knotbomen op een duurzame en bijna kosteloze manier
behouden. Door een groep houtkachelgebruikers in de streek op te leiden en te omkaderen ontstaat er een
ervaren en direct inzetbare groep vrijwilligers, die op 3 jaar tijd uitgroeiden van houtzoekers tot
biodiversiteitsambassadeurs. De resultaten zijn ook direct zichtbaar op het terrein doordat elke winter
ongeveer 200 bomen correct worden geknot.
De gemeente Ternat heeft een eigen knotteam. Aanvragen die voor deze gemeente binnenkomen bij het
Regionaal Landschap worden doorgegeven aan de Ternatse milieudienst.
39
Resultaten 2012
- Oproep voor locaties waar knotbomen geknot dienen te worden: via website/nieuwsbrief, lokale media
en gemeentebladen, flyer, contacten met gemeentelijke milieuambtenaren, rechtstreeks met eigenaars,
via eigen contacten,…
- Onderzoek en evaluatie van 51 kandidaat-locaties via aanvraagformulier met foto’s.
- Knotten van 204 knotbomen (vooral knotwilgen).
- Terreincontrole in het voorjaar (steekproefsgewijs).
- Evaluatiemoment met BBQ in mei met alle vrijwillige knotters.
- Intensief contact in de winterperiode met de verantwoordelijken van elk knotteam, o.a. opvolging
aanvragen, vrijwilligersverzekering,…
- Uitbreiding van het bestaande knotteam gezien de vele aanvragen van eigenaars die binnen komen: voor
9 nieuwe vrijwilligers werd begin november een starterscursus georganiseerd. Zij ontvingen hun diploma
en ontlenen ook een veiligheidsbroek bij RL P&Z om het veilig werken concreet te ondersteunen.
- Groots startmoment in Halle op 17 november met de knotteams in volle kracht aanwezig (35 man).
Speciale aandacht voor onderhoud en afstellen van de kettingzaag. Veel persbelangstelling.
- De landschapsanimatoren van de 5 Vlaams-Brabantse Regionale landschappen werden uitgenodigd om
samen te schrijven aan een brochure over ‘Knotbomen’.
- Op 28 februari werd het Regionaal Landschap uitgenodigd door RL Vlaamse Ardennen en Agro|Diensten
voor de voorstelling van ons knotteam-werking. Dit werd positief onthaald en ondertussen werd een
gelijkaardige actie in de Vlaamse Ardennen opgezet.
Koesterbuur Aantal knotbomen
goedgekeurd in 2012
Aantal knotbomen geknot sinds 2009
Affligem Steenuil 0 35
Beersel Steenuil 0 97
Bever Steenuil 0 0
Dilbeek Eikelmuis 53 107
Drogenbos Huismus 0 0
Galmaarden Ringmus 27 32
Gooik Steenuil 50 65
Halle Steenuil 8 12
Herne Steenuil 2 110
Lennik Steenuil 0 44
Liedekerke Eikelmuis 0 14
Pepingen Steenuil 28 105
Roosdaal - 6 9
Sint-Genesius-Rode - 0 1
Sint-Pieters-Leeuw Steenuil 27 71
40
Planning 2013 en nazorg
- Verder zetten van het project, waarbij de rol van het regionaal landschap ligt in het samenbrengen en
coördineren van vrijwilligers en aanvragers.
- Terreincontrole, databeheer, centraal aanspreekpunt, evaluatiemoment en promotie.
- Persmoment in maart bij het knotten van de 1000ste
boom door het knotteam; uitreiking van gadget aan
de vrijwilligers.
- Vijfde cursus voor nieuwelingen om het team in de Zennevallei verder uit te breiden om aanvragen van
eigenaars sneller te kunnen beantwoorden.
- Gezamenlijk gezellig startmoment bij het begin van de winter om groots uit te pakken, zowel naar
resultaat als bekendheid toe.
- Afwerken brochure ‘Knotbomen’ (voorzien voor september 2013) en instaan voor de verspreiding nadien
via gemeenten, verenigingen, evenementen en contacten.
41
2.1.6 Poelen
Partners en doelgroepen
Gemeenten – Provincie – Landbouwers – Inwoners – Natuurpunt – ProNatura/INL –
Agentschap voor Natuur en Bos – Agentschap Onroerend Erfgoed – WBE/Jagers
Projectperiode onbepaald Trekker bij RL P&Z Koen, Anneleen
Financiering Provincie
Doelstelling
Het versterken van het aanwezige poelennetwerk in de streek. Hierdoor wordt het leefgebied voor water-
gebonden planten en dieren uitgebreid, in het bijzonder amfibieën. Vele poelen worden in gebruik genomen
als veedrinkpoelen en dragen zo bij tot een natuurvriendelijkere landbouw. Spontaan blijven er jaarlijks heel
wat aanvragen binnenkomen voor het herstel van bestaande en de aanleg van nieuwe poelen. Ook vinden
steeds meer eigenaars van poelen die door het Regionaal Landschap werden aangelegd, de weg terug naar ons
bij (grotere) problemen zoals verlanding.
Gezien het belang van dit klein landschapselement voor huis- en boerenzwaluw, voor watergebonden planten
en dieren zoals vinpootsalamander en kamsalamander en als stapsteen in het landschap gaan we hier graag op
in. Voor herstel/aanleg wordt rekening gehouden met criteria zoals motivatie, locatie en uitvoering.
42
Resultaten 2012
In 2011 werden 14 poelen aangelegd of hersteld, een aanzienlijk aantal. Aan elke poel gaat een relatief lang
proces gepaard van selectie, overleg, plan- en dossieropmaak, aanvraag bouwvergunning, uitschrijven bestek
en uitvoering. Gezien de tijdsintensieve procedure werd besloten om elke twee jaar in te zetten op poelen,
alternerend met de zwaluw-acties (2.1.2).
Dit betekent dat in 2012 slechts 3 poelen werden aangepakt:
- Een poel bij een particulier in Beersel die het Regionaal Landschap in 2005 aanlegde werd hersteld; na
hevige regenval was deze vol met leem van een hogergelegen akker gestroomd.
- Het project ‘Het Moeras’ in Drogenbos (zuurstof voor de Zennevallei) omvatte o.a. een nieuwe poel.
- Het herstel van een poel in Sint-Laureins-Berchem, naast een bos in VEN-gebied waar hazelworm werd
waargenomen.
Daarnaast werd voor een poel in Bever die interessant kan zijn voor kamsalamander een advies geformuleerd.
De eigenares heeft de kappings- en ruimingswerken in eigen beheer uitgevoerd.
Eind april werd de gloednieuwe brochure ‘Poelen’ in Liedekerke onder ruime belangstelling voorgesteld aan
pers en publiek. De brochure is een samenwerking van de 4 andere Vlaams-Brabantse Regionale Landschappen
en de provincie, en past in de koesterburencampagne (2.1.1). Ongeveer 680 brochures werden in 2012 zo
gericht mogelijk verspreid.
43
Eind september werd er een poelencursus georganiseerd. Iedereen die in het verleden met het Regionaal
Landschap samenwerkte rond poelen kreeg een uitnodiging in de bus, samen met de nieuwe brochure
(nazorg). Met 21 deelnemers was deze cursus volzet, bijna allen particulieren die in het verleden met het
Regionaal Landschap samenwerkten voor poelaanleg en –herstel (nazorg). Inverde-lesgever Rollin Verlinder
zorgde voor een enthousiaste en interactieve vorming. Deelnemers werden gevraagd foto’s mee te nemen van
hun poel, en deze werden in groep besproken. Een Natuurpunt-poel in de Zuunvallei in Sint-Pieters-Leeuw
werd in de namiddag onder handen genomen.
Verder werd de opstart gemaakt van een heleboel poelprojecten voor uitvoering in 2013, in het bijzonder in
projecten Zuurstof voor de Zennevallei (2.2.1), Abdijlandschap Affligem (2.2.4) en in de Markvallei ten behoeve
van de kamsalamander (2.1.2).
Planning 2013 en nazorg
Voor 2013 staat de aanleg van minstens 7 nieuwe poelen en het herstel van minstens 6 bestaande poelen op
de planning (zie hieronder gedeeltelijke lijst). Een vijftal poelen liggen in een gebied waar kamsalamander kan
voorkomen. Om deze projecten goed te laten verlopen schrijven we een nieuw, uitgebreid bestek uit om de
beste prijs/kwaliteit te verkrijgen.
Locatie Aanvrager Actie
Affligem Schaapschuurlos Gemeente Aanleg 1 poel
Bever Pontembeek/Puydt Particulier Herstel 1 poel
Bever Akrenbos Particulier Aanleg 1 poel
Dilbeek Keperenbergstraat Particulier Aanleg 1 poel
Galmaarden Werfstraat Particulier Aanleg 1 poel
Gooik Terhagenstraat Particulier Aanleg 1 poel
Halle Trage Weg 100 Gemeente Herstel 1 poel
Herne Aerebeekstraat Particulier Aanleg 1 poel
Herne Kramerijkstraat Particulier Herstel 1 poel
Specifiek in de Zennevallei en in de regio Bever-Galmaarden-Herne willen we alle bestaande poelen een
bezoekje brengen. Deze monitoring moet in kaart brengen wat de nood aan nazorg is voor deze regio’s. Via een
evaluatiefiche en een databank willen we voor elke poel waterhuishouding, beschaduwing, begroeiing,
verlanding, vervuiling,… oplijsten, waarnemingen verzamelen en enkele foto’s nemen.
Samen met Inverde willen we een interne vormingsdag rond poelen organiseren.
Verder verspreiden van de brochure: gericht naar inwoners en doelgroepen, en algemeen op evenementen.
44
2.2 Landschap - streek
2.2.1 Zuurstof voor de Zennevallei
Foto Luc Bohez
Partners en doelgroepen
Gemeente Beersel, Drogenbos, Halle, Sint-Pieters-Leeuw – Provincie – Natuurpunt – Toerisme –
Scholen – Landbouwers – Inwoners – Agentschap voor Natuur en Bos – ProNatura/INL – Bosgroep –
Vlaamse Landmaatschappij – Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) – Boerenbond – ADLO
Projectperiode 2011-2014 Trekkers bij RL P&Z: Marleen, Kim, Koen
Financiering Vlaamse overheid, afdeling Ruimtelijke Planning – Gemeenten – Provincie
Doelstelling
Een groene, blauwe en oranje visie ontwikkelen voor
de open ruimte, het integraal waterbeheer en het
recreatief netwerk in Zennevallei. Uitgangspunt is de
bestaande planningscontext: gewestelijke, provinciale
en gemeentelijke RUP’s en structuurplannen werden
hiervoor gebundeld en visueel hanteerbaar gemaakt in
een overzichtskaart.
Het regionaal landschap coördineert de visievorming
en voert een aantal concrete terreinacties uit om deze
een dynamiek te geven en op beperkte schaal deels in
praktijk te brengen met voorbeeldprojecten.
45
Groene, oranje en blauwe visie
De groene visie als een soort casco, verder bouwend op het bestaande landschap, stelt een
structuur voor als basis voor de verdere groene aankleding van de ruimte en om groene stapstenen
te realiseren in de komende jaren.
Het Zennepad vormt de ruggengraat voor het recreatieve netwerk in de Zennevallei. Voor de
uitbouw van het recreatief netwerk hebben studenten van de Erasmushogeschool gezocht naar
oplossingen om het toeristisch en recreatief gebruik van de Zennevallei te verbeteren.
De overstromingen van november 2010 lijken bij beleidsmakers alweer ver weg. Via integraal
waterbeheer is een goede afstemming tussen de vele waterbeheerders cruciaal. In elk project of
overleg houden we rekening met de waterbalans sensibilisering rond dit heikel thema.
Een eerste aanzet voor de ruimtelijke analyse van de Zennevallei gebeurde in de masterproof van een
laatstejaarsstudente in Stedenbouw van de Erasmushogeschool Brussel.
2.2.1.1 Terreinacties bij particulieren
Het projectgebied van Zuurstof voor de Zennevallei is een focuszone
van RL P&Z en krijgt prioriteit bij het aanleggen van poelen, hagen,
houtkanten en boomgaarden…
Resultaten 2012
Bertrand Desmet Maasdal Halle
- Herstel hoogstamboomgaard
- Aanleg houtkant
- Fase 1 in 2010, fase 2 in 2012
- 9 hoogstamfruitbomen
- 300 m houtkant
Mira Vermeulen Dr. Spitaelslaan Halle
- Aanleg hoogstamboomgaard
- Aanvullen haag
- 11 hoogstamfruitbomen
- 51 m houtkant
Planning 2013 en nazorg
In 2013 zullen nog een vijftal projecten met particulieren op poten worden gezet binnen
het gebied van het Zenneproject (eventueel in samenwerking met Plan Boommarter).
46
2.2.1.2 Zenne & co: samenwerking met bedrijven langs de Zenne
Aan de F. Roggemanskaai in Halle werd de mogelijkheid tot samenwerking met bedrijven aan de Zenne
onderzocht, onder de naam Zenne & co. Om het groen lint langs het blauwe lint (de Zenne) te versterken,
werden 10 bedrijven aangeschreven om een samenwerking tot stand te brengen rond het ingroenen van de
bedrijfsterreinen. Op grotere schaal zou het uitbouwen van een groen lint in deze zone betekenen dat een
groene verbinding tussen Halle – de nieuwe site van Nederhem – en Roggemanskaai vorm krijgt.
Bedrijven in aanmerking voor ingroening Gewenste groene verbinding Roggemanskaai-Halle
Resultaten 2012
In deze tijden van crisis hebben de bedrijven helaas weinig bereidheid om te investeren in het verbeteren van
de groene ruimte op hun site. Gedurende 3 maanden heeft een stagiair intensief ingezet op Zenne & Co.
Uiteindelijk heeft geen bedrijf ingehaakt op het voorstel om een ingroeningsplan en een groen label te krijgen.
1. De Koninck Drankenhandel 2. R.A.P. Coating 3. Pronatura 4. Aquafinhuisje 5. ABN Airco – Carbomat – A.Amijs Transport 6. Hensferstaux SA – Sidero Stainles Steel – De Dobbeleer 7. Audi – Don Bosco garage 8. Landhuis Van Ham, huidige eigenaar Victor de Boeck 9. Diverse huizen en privépersonen 10. De brandweer
Geen interesse Geen interesse Binnenkort verbouwing Nog op te volgen Geen interesse Overleg, zonder verbintenis Overleg, zonder verbintenis Overleg, zonder verbintenis Geen interesse Geen overleg
Planning 2013 en nazorg
Aquafinhuisje ingroenen i.s.m. NMBS en Stad Halle
47
2.2.1.3 Volkstuinen
Volkstuinen stimuleren buurtcontacten, contact met de natuur, leveren gezonde voeding en arbeidsvreugde.
Ecologisch tuinieren versterkt niet alleen de sociale cohesie maar ook de biodiversiteit. Een van de opgelijste
acties van het Zenneproject is het realiseren van volkstuinen.
Resultaten 2012
In de thematische werkgroep van het Zenneproject met de trekkers van de gemeenten en met Velt werd
besloten om in de 4 gemeenten van het Zenneproject te peilen naar de interesse rond volkstuinen. In
Drogenbos wordt de aanleg van een volkstuin voorgesteld in de tweede of derde fase van de uitvoering van
het deelproject ‘Het Moeras’ (zie verder). In Halle, Beersel en Sint-Pieters-Leeuw werd een open milieuraad
gehouden voor de volkstuinierder-in-spe. De respons van nieuwe kandidaten op de eerste oproep was erg
gering: een 2-tal personen per gemeente.
In Sint-Pieters-Leeuw werd dit item met de nieuwe schepen voor Leefmilieu onder een ander licht geplaatst en
wordt het idee geopperd om een volkstuin-moestuin-project op te starten met scholen uit de wijken
Negenmanneke en Ruisbroek.
In Halle wordt verder gezocht naar een geschikt perceel met goede grond en gelegen in een buurt met dense
bebouwing. Omdat de interesse van volkstuinen in Beersel niet groot genoeg is aangezien het merendeel van
de bewoners zelf beschikt over een grote tuin, werd eerder gesproken van een leertuin waar de praktische
principes van het ecologisch tuinieren kunnen worden doorgegeven, maar dit is nog even koffiedik kijken.
Planning 2013 en nazorg
- Project indienen voor een volkstuinenproject.
Indien goedgekeurd: start van project rond juni 2013.
- Zoeken naar geschikte percelen
- Bodemanalyse door Velt
48
2.2.1.4 Integraal waterbeheer
In tijden van klimaatsverandering is het thema van integraal waterbeheer brandend, maar helaas minder
actueel geworden. De overstromingen van november 2010 die het gebied van de Zennevallei -teisterden
deden de hoop rijzen dat er snel oplossingen zouden komen. Dat de Zenne en haar zijrivieren buiten hun
oevers treden, is een fenomeen waarmee de regio om de paar jaar wordt geconfronteerd. Dat in 2010 ook het
kanaal overstroomde is erg uitzonderlijk. Voor duurzame oplossingen is overleg tussen de verschillende
waterbeheerders en de verschillende gewesten bijgevolg een cruciale noodzaak.
De rol die we met het project Zuurstof voor de Zenenvallei hierin spelen – zij het als bijrol - is die van
intermediair tussen gemeentelijk, provinciaal en Vlaams niveau. De interregionale info- en ontmoetingsdag in
februari 2012 legde een eerste contact tussen alle waterbeheerders van de Zenne. Deze dag zou later in 2012
een vervolg krijgen, waarbij dan met de diverse waterbeheerders gezamenlijk naar oplossingen gezocht zou
worden. Deze bleef tot dusver uit omwille van de ongunstige verkiezingsperiode. De intergewestelijke
uitwisseling van gegevens en het afstemmen van maatregelen voor o.m. het vasthouden, bufferen en afvoeren
van overtollig regenwater is nochtans nodig om tot doelmatige oplossingen te komen.
Resultaten 2012
Binnen het Zenneproject werd gezocht naar mogelijke zoekzones voor
overstromingsgebieden. Daarvoor werden 3 gebieden naar voor geschoven op
basis van de huidige ruimtelijke kwaliteiten: De Zennebeemden, de site van
Lembeek Noord en het open ruimtegebied tegen de Waalse grens (blauwe vlekken
op de kaart). De queeste bestaat erin om na te gaan of deze gebieden mogelijk
ingezet kunnen worden om wateroverlast en waternood voor een stuk op te
vangen. Hiervoor werd overlegd met VMM, ANB, Waterbouwkundig
Laboratorium, Ruimtelijke Ordening van de provincie…
Afstemmen van de waterbeheerders, informeren en sensibiliseren van adequate
maatregelen is van belang op alle schaalniveaus. Daarom spreken we ook de
gemeentelijke beleidsmakers aan om maatregelen aan te moedigen die de
verzegeling van het landschap verhelpen, zoals het aanmoedigen van wadi’s,
groendaken en semi-doorlaatbare verhardingen of het aanleggen van poelen.
Dit jaar werd in de Zennevallei één poel aangelegd door RL P&Z
maar in 2013 zetten we hier meer op in (2.1.6).
49
Planning 2013 en nazorg
- Uitbouwen poelennetwerk in de Zennevallei
- Wegens de overgangsperiode van Europese middelen zullen met de bedrijfsplanner van de VLM geen
beheerovereenkomsten kunnen afgesloten worden in het jaar 2013. Daarom richten we ons op het
sensibiliseren van de lokale boeren ten gunste van niet-kerende bodembewerking, grasbufferstroken en
andere erosiebestrijdingsmaatregelen.
50
2.2.1.5 Het Zennepad
Een pad langs de Zenne dat de 4 gemeenten van het project verbindt, is de ruimtelijke drager van het recreatief
netwerk. Het gewenste traject van dat pad met eventuele alternatieven wordt in kaart gebracht. Via de
eigendomssituatie wordt nagegaan waar de mogelijkheden liggen om het Zennepad te realiseren. De realisatie
en inrichting hiervan verloopt volgens een stappenplan op korte en lange termijn.
Resultaten 2012
Inventarisatie van knelpunten en potenties langs de Zenne in Halle. In de werkgroepen werd het indicatief
tracé uitgestippeld en prioritaire acties vastgelegd.
Ontwerp Zennepad
Planning 2013 en nazorg
- Halle: inrichting door Pro Natura van een brug, vlonderpaden en een leuning
- Hallo: opvolgen werkgroep en aankoop door stad van gronden voor het Zennepad
- Beersel, Drogenbos en Sint-Pieters-Leeuw: inventarisatie van knelpunten en potenties
Werkgroepen opstarten om het verder indicatief tracé uit te stippelen en prioritaire acties vast te leggen.
- Nagaan aantakkingen van het Zennepad op het nieuwe fietsGEN (spoorlijn 26) van de Vlaamse overheid /
aantakking Groene Wandeling / aantakking Zuunpad / aantakking Groebegrachtpad
51
2.2.1.6 Recreatief netwerk
Het bestaande kaartmateriaal van de recreatieve netwerken voor de gemeenten Beersel, Halle, Drogenbos en
Sint-Pieters-Leeuw werd geanalyseerd. Het recreatieve netwerk bestaat uit wandel-, fiets- en paardenroutes,
trage wegen, holle wegen, erfgoedplaatsen, mooie zichten, chambres d’hôtes en kampeerplaatsen. Deze
werden onder de loep genomen om na te gaan of er missing links zijn door de studenten Toerisme van de
Erasmushogeschool Brussel.
Resultaten 2012
De resultaten hiervan worden voorgesteld op 7/2/2013 in het Lambiekcentrum in Beersel.
Planning 2013 en nazorg
- Uitkiezen camperplaatsen en technisch advies doorspelen aan de gemeenten
- Nagaan accuraatheid van de inventaris
- Wandellus van de Malakoff in wandelboekje van Toerisme Vlaams-Brabant
- Zennefeest: publieksevenement i.s.m. CC ’t Vondel en stad Halle
52
2.2.1.7 Het Moeras in Drogenbos
De drie krachtlijnen, waarrond we in het Zenneproject werken, vallen in dit natuurinrichtingsproject mooi
samen: clustering en versterken van de resterende open groene ruimte (4ha), integraal waterbeheer via aanleg
poel en aanleg fiets- en wandelpad (eerste schakel van het Zennepad). ‘Het Moeras’ is gelegen aan het
museum FeliXart en versterkt de poortfunctie van deze site tussen het stedelijke Brussel en de groene
Zennebeemden.
De nieuwe besturen van Halle, Beersel en Sint-Pieters-Leeuw krijgen ook de gelegenheid om tijdelijk
intensiever in te zetten op een project dat kadert binnen de doelstellingen van de 3 thema’s van ‘Zuurstof voor
de Zennevallei’.
Resultaten 2012
RL P&Z - Opstellen ontwerp, beplantingsplan, beheerplan, vergunningen, provinciaal subsidiedossier gemeentelijke natuurprojecten
- Organiseren overlegmomenten
INL onder toezicht van RL P&Z
- Omzetten weiland naar hooiland
- Ruimingswerken (afvoeren afval, omheining, bouwmaterialen…
- Beheerwerken taluds
- Kappen van opslag van ruigte
- Aanleg poel
Gemeente - Toetreding tot INL-werking
- Toetreding tot koesterburencampagne
53
Planning 2013 en nazorg
- Verderzetten van de opruimingswerken
- Aanleggen fiets- en wandelpad in grindgazon
- Aanvullen van de houtkanten
- Aanplanten van hoogstambomen, knotbomen, en hoogstamfruitbomen
- Uitbreiden van site naar andere groene stapstenen in de gemeente
(bv. FeliXart- en Ecosite, boomgaard Figeys…)
- Nazorg: INL zorgt voor een correct beheer op deze site a.d.h.v. de opgemaakte plannen.
Het Regionaal Landschap volgt deze werken verder op.
2.2.1.8 Boomgaarden
Vanuit de analyse van het visiegebied bleek dat nog heel wat bestaande of restanten van boomgaarden
aanwezig zijn. Hier willen we mee aan de slag door een apart project uit te werken ‘5 sterren voor de
boomgaard’ dat in 2013 als PDPO wordt ingediend (zie 2.1.3).
2.2.1.9 Overleg met partners 2012
- Planbegeleidingsgroep ‘Land van Teirlinck’ van de Vlaamse Landmaatschappij
- Sistercase ‘ingroenen van bedrijven’ voor Europees project GIFT-T
(Green Infrastructure for Tomorrow – Together)
- Stuurgroep voor de opmaak van het Warandepark
- Open milieuraden Beersel, Halle en Sint-Pieters-Leeuw
- Algemeen Bekken Overleg van het Dijle-Zennebekken van de Vlaamse Milieu Maatschappij
- Stuurgroep Plan Boommarter Halle: pilootproject voor IHD’s van Agentschap voor Natuur & Bos
- Projectteam De Vlaamse Rand, flankerend aan het VSGB van de Vlaamse Landmaatschappij
- Partnerforum Beleidsplan Ruimte Vlaanderen + werkgroep ‘Veerkrachtige Ruimte’
- Promotor masterproof van Naomi Limbourg, Stedenbouw Erasmushogeschool Brussel
- Bijsturing project laatstejaarstudenten Urbanisme van Louvain-La-Neuve
- Opdrachtgever studenten Toerisme en Recreatie Erasmushogeschool Brussel
54
2.2.2 Pajottenland van je bomen/dromen
Partners en doelgroepen
Gemeente Bever, Galmaarden, Gooik, Herne, Lennik, Pepingen, Roosdaal – Provincie –
Scholen – Landbouwers – Inwoners
Projectperiode 2012-2014 Trekkers bij RL P&Z Leen, Koen
Financiering Leader Pajottenland+ – ANB (Groen in de Stad) – Provincie
Doelstelling
In het Pajottenland kunnen bomen gezien worden als de dragers van
ons landschap. Dat bomen zuurstof leveren, stofdeeltjes absorberen,
bescherming bieden tegen wind en zon weet iedereen. Maar bomen
doen veel meer dan dit alleen. Bomen optimaliseren de bodem- en
waterkwaliteit, geven visuele afscherming, bieden bescherming
tegen erosie en overstromingen, verminderen geluidsoverlast,
zorgen voor een rustgevende sfeer en hebben ook een invloed op de
psyche van de mens. Bomen zorgen voor ons welzijn.
Met dit Leader-project zet het Regionaal Landschap in op draagvlak,
terreinrealisaties en intergemeentelijk beleid rond bomen in het
Pajottenland. Er worden in elke gemeente bomenplekjes ingericht, een handleiding gemaakt voor bewoners,
publieksactiviteiten georganiseerd en samengewerkt met de diensten van de gemeenten om beleid,
handhaving en informatie op streekniveau af te stemmen.
55
2.2.2.1 Bomenplekjes
Het Regionaal Landschap zal samen met de 7 gemeentes van het Pajottenland bewoners interesseren voor hun
groene leefomgeving door hen te betrekken bij buurtprojecten. Na het lanceren van een oproep kunnen
bewoners, scholen, verenigingen, lokale besturen reageren en hun boomidee indienen. Door groene
initiatieven van de bewoners te ondersteunen en te stroomlijnen wordt een duurzaam kader gecreëerd. In elke
gemeente zullen drie plekjes ingericht worden waarvan minstens 1 op aangeven van de gemeenten, minstens 1
op aangeven van bottum-up en minstens 1 in relatie tot een school.
Resultaten 2012
De oproep naar gemeentelijke bomenplekjes werd mondeling gelanceerd tijdens de overlegronde in aanloop
van de opmaak van het Bomenproject. Uit deze ronde van colleges en milieuraden kwamen reeds een aantal
concrete voorstellen. De bomenplekjes van Gooik, Herne, Roosdaal en Pepingen werden reeds in detail
uitgewerkt. Deze zullen worden uitgevoerd in 2013.
In april 2012 werd ook deelgenomen aan de oproep Groen in de Stad van ANB. Het regionaal bomenbeleid
voor de 7 gemeenten van het Pajottenland vormde de basis van het dossier, de focus werd gelegd op de
herinrichting van het kloosterdomein van Herne. Hoewel het dossier deze zomer werd afgekeurd, beoordeelde
ANB dit als een waardevol concept met heel veel potentieel en spoorden zij ons aan om het opnieuw in te
dienen. De krijtlijnen van het dossier werden verder verfijnd en uitgewerkt. Op 24 december 2012 werd het
dossier uiteindelijk goedgekeurd door de minister van Leefmilieu.
Thema Gemeentelijke bomenplekjes
Bever Kapellen
Galmaarden Paarden/ Stilte Boom voor Paul Cardoen + Baljuwtuin
Herne Landschap Dominicanessenklooster
Gooik Volksmuziek Pastorietuin Leerbeek
Pepingen Kunst Houtzagerij + kerkhof Bellingen
Lennik Kasteel Eizeringen en/of dorpsplein Gaasbeek
Roosdaal Kleinfruit Pastorietuin Strijtem
Enkele van deze voorstellen moeten nog bevestigd of aangevuld worden.
Zie voorbeelden op de volgende bladzijden.
56
Bomenplekje Herne: tuin Dominicanessenklooster
57
Bomenplekje Gooik: pastorietuin Leerbeek
Bomenplekje Roosdaal: pastorietuin Roosdaal
58
Educatieve bomenplekjes
In de zeven gemeenten zullen zeven educatieve
boomplekjes kunnen worden ingericht. I.s.m. vzw De
Padden broek, Plattelandsklassen, Landelijke Gilden,
Provinciaal Proefcentrum voor Kleinfruit Pamel en Regionaal
Landschap Pajottenland & Zennevallei worden onder de
noemer ‘Educatief Pajottenland’ meerdere acties
uitgewerkt. In de landschapskrant werd een oproep naar
scholen gelanceerd om het schoolterrein of de nabije
omgeving van de school of een andere educatieve plek groen(er) in te richten. In 2012 werd de aanzet gegeven
door de basisschool van Pepingen, Hartentroef.
Bomenplekjes van buurten en verenigingen
In de zeven gemeenten werd via de landschapskrant van de
herfst 2012 ook een oproep gedaan naar verenigingen en
buurten die wensen een groen plekje in te richten. In
onderstaande tabel zie je de weergave van mogelijke
plekjes. De oproep wordt in de loop van 2013 nog eens
herhaald via de gemeentelijke infobladen. De aanleg van
deze plekjes wordt voorzien in 2014.
Thema Buurt/vereniging/partners Plekje
Bever kapellen Eigenaar Van Weverbergh –
koppeling voetbalterrein
Hoeve en omgeving
Galmaarden Paarden/ Stilte Buurtgroep Café Congo Congoberg
Herne Landschap Chiro Herne - gemeente Omgeving chirolokaal
Gooik Volksmuziek Natuurpunt – buurt –
gemeente – Scouts
Weiland centrum Gooik
Pepingen Kunst Kunstverenigingen Bomenroute
Lennik Kasteel Buurtgroep Nelleken Dries Nelleken
Roosdaal Kleinfruit Natuurpunt - buurtbewoners Poelk - grot
Enkele van deze voorstellen moeten nog bevestigd of aangevuld worden.
59
Planning 2013
Ontwikkelen en aanleggen gemeentelijke, buurt en scholenplekjes: De ontwerpplannen worden verder verfijnd
in overleg met de gemeentebesturen, de eigenaars, de gebruikers en schooldirecties. De oproep naar
bomenplekjes wordt in de loop van 2013 herhaald binnen de gemeenten waar de bestemming van het
bomenplekje nog niet werd vastgelegd.
Voorjaar 2013 Cursus Groene speelplaats Organisatie cursus Speelbosje – Groene speelplaats i.s.m. Velt.
Doelpubliek: buurten, verenigingen, schooldirecties, ouderraden regio Pajottenland. Inhoud: speelse
inrichtingsideeën voor een groenere speelplaats. Waarop let je bij de keuze van planten voor een
kindvriendelijke omgeving? Hoeveel tijd en onderhoud vraagt de aanleg van een groene speelplaats?
Najaar 2013 Bomenwandeling: op 8 september 2013 wordt een bomenwandeling georganiseerd i.s.m.
Onroerend Erfgoed en Rosario i.k.v. Schubertreise. Tijdens deze wandeling in Herne en Bever kan men oude,
mooie en zeldzame bomen ontdekken. Deelnemers maken kennis met de erfgoedwaarde, de functie en de
landschappelijke waarde van de bomen en struiken uit het Pajottenland.
60
2.2.2.2 Bomenbeleidsplan
Door het bomenbeleidsplan intergemeentelijk op te maken garandeert dit een duurzaam bomenbeleid en
versterkt dit de regionale identiteit van het Pajottenland. Het is een kans om kennis en ervaring te delen over
de gemeentegrenzen heen. In het bomenbeleidsplan zullen o.m. een aantal doelstellingen en principes (inzake
aanplant, soortkeuze, eindbeeld, beheer, enz.) worden vastgelegd.
Om een gevarieerd en duurzaam bomenbestand te bekomen en te behouden zullen milieusubsidies,
handhaving en regelgeving binnen de 7 gemeenten worden afgestemd op elkaar en worden concrete
richtlijnen en maatregelen besproken. Naast een visie voor bomen zullen ook maatregelen rond het beheren,
begeleiden en stimuleren van de aanplanting van diverse soorten KLE’s zal worden omschreven (bomen,
hagen, poelen, boomgaarden). Wij wensen dit in overleg en samenwerking met de gemeentelijke diensten op
te stellen.
Resultaat 2012
In eerste plaats willen wij met de ‘enquête van je bomen’ zoveel mogelijk informatie inwinnen over het
huidige en het gewenste bomenbeleid in de gemeenten. De ingevulde enquêtes werden in de loop van het
najaar 2012 ingeleverd.
De resultaten van de enquête zijn voor de zeven gemeenten grotendeels gelijklopend. Voor de meeste
gemeentes zijn er, naast de algemene wetgeving rond kapvergunningen, geen specifieke richtlijnen rond
bomenbeleid en bomenbeheer.
Planning 2013
In eerste plaats wordt een aanzet van het bomenbeleidsplan opgemaakt door het Regionaal Landschap. Dit
concept wordt afgetoetst tijdens het burgemeestersoverleg en verder verfijnd in overleg met de medewerkers
van ANB. Regelmatig zal er worden teruggekoppeld met de lokale besturen.
61
2.2.3 Landschapsanimator en -team
Partners en doelgroepen
Agentschap Onroerend Erfgoed – Gemeenten – Provincie – Natuurpunt – Inwoners –
ProNatura/INL – Bosgroepen Zuidwest Brabant en Groene Corridor
Projectperiode blijvend Trekker bij RL P&Z Anneleen
Financiering Agentschap Onroerend Erfgoed
Doelstelling
De projecten van de landschapsanimator en landschapsteams hebben als doel om het karakter van
waardevolle landschappen (ankerplaatsen en relictzones) te herstellen en versterken.
Tegelijk betekenen deze projecten, door hun functie als ecologische stapsteen, een belangrijke meerwaarde
voor biodiversiteit. Naast de terreinrealisaties besteedt de landschapsanimator veel aandacht aan
adviesverlening.
62
2.2.3.1 Prospectie, vertaling en promotie van bestaand instrumentarium
In de voorbije jaren zijn al heel wat projecten uitgevoerd en voorgesteld. Door de belangstelling voor deze
projecten en de opgebouwde contacten met gemeentebesturen, natuur- en milieuverenigingen wordt de
landschapsanimator steeds meer om advies gevraagd. Waar mogelijk proberen we dan ook eigenaars,
gemeenten en verenigingen met vragen over beschermde landschappen en dorpsgezichten door te verwijzen
naar andere subsidie mogelijkheden. De landschapsanimator stelt ook haar ervaring ter beschikking aan
lopende beheercommissies om een beheerplan op te maken.
Resultaten 2012
Adviesverlening
Affligem Mevr. Kremer Molenberg 20
Beschermd (ZEN-) monument ‘Knotpopulier’
Begeleiden uitbetaling onderhoudspremie
Dilbeek Gemeentebestuur Centrum Dilbeek
Beschermd dorpsgezicht ‘Sint-Alenaeiland’
Adviseren toekomstbeheer + infobrochure OE
Roosdaal Gemeentebestuur
Centrum O-L-V Lombeek
Beschermd monument ‘Koetshuis’
Adviseren toekomstbeheer + infobrochure OE
Drogenbos Groote Baan
Beschermd dorpsgezicht ‘Felix De Boeck’
Adviseren toekomstbeheer + infobrochure OE
Gooik Gemeente
Centrum Leerbeek
Beschermd monument ‘Pastorie’
Adviseren toekomstbeheer + infobrochure OE
Bever Weverbergh
Beschermde hoeve Adviseren toekomstbeheer
+ infobrochure OE
Lennik Gemeente
Centrum Gaasbeek
Beschermd dorpsgezicht ‘Pastorie’
Adviseren toekomstbeheer + infobrochure OE
Beheercommissies
Ternat – ‘Kruikenburg’ niet samengeroepen in 2012 Beheerplan in afwerkingsfase
Dilbeek – ‘Watermolen Sint-Gertrudis-Pede’
niet samengeroepen in 2012 Beheerplan afgerond en
goedgekeurd.
Galmaarden ‘Congoberg’
niet samengeroepen in 2012 Zie actie
Beersel – ‘Herisemmolen’ niet samengeroepen in 2012 Ligt stil.
Dilbeek – ‘Kasteeldomein Groot-Bijgaarden’
24/01/12, 25/02/2012 03/05/2012, 21/06/2012
Opgestart in mei 2011. Beheerplan goedgekeurd door
minister op 11 januari 2013
Planning 2013
- Nieuwe aanvragen verder ondersteunen en begeleiden naar andere subsidiekanalen
- Beheercommissies verder opvolgen en ondersteunen
- Begeleiden opstart mogelijke nieuwe beheercommissies
(Lennik – dorpskern Gaasbeek, Lennik – Nelleken en Dilbeek – Neerhof).
63
64
2.2.3.2 Landschapselementen als erfgoed
Kleine landschapselementen dragen bij tot het streekeigen karakter van een streek. Ze bepalen mee het ‘beeld’
dat we van een streek hebben. Denken we hierbij in het bijzonder aan dreven die erg beeldbepalend zijn en
heel dikwijls ook het cultuurhistorische karakter van een site beklemtonen. Of solitaire bomen die als
markering op de grens van percelen werden geplant, of als aankleding van een kapelletje. Naast deze visuele
kenmerken spelen ze ook een belangrijke rol als verbindingsgebieden voor vogels, insecten, ... tussen grotere
structuren.
Resultaten 2012
De Kluizerij Aalsterse dreef Affligem
- Landschapsinrichting boomgaard en weide omgeving klooster
- Ism Bosgroep Groene Corridor
- Boomgaard (78 stuks)
- Houtkant (2000m²)
- Gemengde heg (340m)
- Meidoornheg (230m)
De Vleminck Solheidestraat Beersel
- Slibruiming verlande poel
Hanssens Kloosterweide Dilbeek
- Aanplant bosgordel
- Ism bosgroep Zuidwest Brabant
Hendrickx Wijngaardstraat Dilbeek
- Landschapsinrichting boomgaard en weide
- Kleinfruit
- Kersenlaan (16 stuks)
- Boomgaard (16 stuks)
- Knotwilg (8 stuks)
- Houtkant (450m²)
- Gemengde heg (72m)
- Haagbeukenhaag (55m)
- Bloemenweide (63m²)
Vandamme Grunselborrestraat Galmaarden
- Landschapsinrichting weide
- Gemengde haag (50m)
De Neef – Couttenier Ekelendriesstraat Gooik
- Landschapsinrichting boomgaard en weide
- Boomgaard (12 stuks)
- Knotwilg (7 stuks)
- Houtkant (100m²)
- Gemengde heg (30m)
- Meidoornhaag (70m)
De Doncker Kesterweg Gooik
- Landschapsinrichting boomgaard en weide
- Start 2011, afwerking in 2011
- Boomgaard (14 stuks)
- Houtkant (200m²)
- Meidoornhaag (11m)
Vermeulen Dokter Spitaelsstraat Halle
- Landschapsinrichting boomgaard
- Boomgaard (11 stuks)
- Gemengde haag (51m)
d’Hoore Losgatstraat Lennik
- Vellen zieke populier
- Onderhoudssnoei bestaande boomgaard
- Fase 2 in 2013
- Boomgaard
- Gemengde haag
- Meidoornhaag
- Biotoopherstel bosje met poel
Van der Mijnsbrugge Nellekensstraat Lennik
- Herstel eikenbomenrij (5 stuks)
- Kapelinkleding met linden (2 stuks)
65
De Roo Bosstraat Pepingen
- Herstel hagen
- Onderhoudsadvies
- Eerste ‘knotwerk’
- Heraanplant linden (3 stuks)
- Herstel veekeringen
De Spiegeleer Kriekelaerestraat Pepingen
- Landschapsinrichting - Knotlinden (7 stuks)
- Fruitboom (1 stuk)
- Gemengde haag (120m)
- Houtkant (50m²)
Van Den Bosch Zwaantje Pepingen
- Landschapsinrichting - Herstel boomgaard (5 stuks)
Vanackere Koning Albertstraat Roosdaal
- Historisch herstel voortuin met buxus en polyantha rozen
- Herstel voortuinmuur, kaleien
- Herstel bron
- Heropbouw stuk tuinmuur
- Boomgaard (8 stuks)
- Haagbeukenhaag (74lm)
- Klimplanten (klimhortensia ‘s)
- Leifruit (4 stuks)
- Kleinfruit
Danhieux Langebroekstraat Roosdaal
- Slibruiming 2 bestaande poelen
Planning 2013
- Nazorg en opvolging afgewerkte projecten
- Inboeten beplanting indien nodig
- Adviseren toekomstbeheer
- Afwerking lopende projecten
- Opstarten nieuwe projecten inzake landschapsherstel
gelegen in relictzone en ankerplaatsen
66
2.2.4 Abdijlandschap Affligem
Partners en doelgroepen
Gemeente Affligem – Milieuraad – Natuurpunt – Inwoners – Wandelaars – Landbouwers –
Bosgroep Groene Corridor – VLM – Landelijke Gilde – Arch’educ – WBE Land van Aalst –
Gidsen – Strategisch project
Projectperiode 2012 Trekkers bij RL P&Z: Leen, Koen, Frederik
Financiering Vlaamse overheid, Draagvlakverbreding Landbouw & Milieu – Provincie
Doelstelling
Met een lessenreeks ‘Landschapslezen’ worden inwoners, wandelaars, landbouwers en vrijwilligers van
Natuurpunt sensitief gemaakt voor de landschapswaarden om zo engagementen uit te lokken die het
voortbestaan van dit landschap helpen garanderen. Samen met VLM wordt gezocht naar mogelijkheden om
landbouw en fauna in dit gebied beter op elkaar af te stemmen, via vrijwillig af te sluiten beheers-
overeenkomsten. Daarnaast spoort het Regionaal Landschap ook particuliere eigenaars en omwonenden aan
voor het aanleggen en onderhouden van KLE’s en eventueel mee te werken aan beheer.
In het kader van het Strategisch Project ’Landschap van Erembald tot Kravaalbos’ worden ook boseigenaars
aangesproken, onder andere in samenwerking met de Bosgroep Groene Corridor. Deze maatregelen zullen het
kleinschalige landschap visueel en ecologisch aantrekkelijker maken. De beschikbare kennis wordt gebundeld
en verspreid in een brochure, om het project weerslag te geven en als referentie voor projecten.
67
2.2.4.1 Bewegwijzering en verbeteren toegankelijkheid Roofridderspad
In 2012 werd de wandelroute door het GNOP-gebied (vallei
Koudenbergbeek en Domentse bossen) bewegwijzerd en
ingewandeld op zondag 6 mei. Er waren 90 deelnemers.
In samenwerking met de lokale Natuurpuntafdeling, de
Bosgroep Groene Corridor, de milieuraad en de gemeente
Affligem werd een nieuw knuppelpad aangelegd op de meest
drassige zone in de Broekbeekvallei. Het pad werd
gerealiseerd door 3W+ Sociale Werkplaats en opgevolgd
door Natuurpunt.
2.2.4.2 Cursus Landschapslezen
Resultaten 2012
Teneinde de betrokkenheid van de omwonenden en gebruikers te vergroten organiseerde het Regionaal
Landschap in samenwerking met Arch’educ, Natuurpunt, VLM en de gemeentegidsen een lessenreeks
‘Landschapslezen’. Bedoeling is om via een aantal invalshoeken naar het landschap te kijken: door de bril van
de landbouwer als landschapsbouwer, door die van de ecologist, door die van de historicus, door die van de
geoloog/geomorfoloog. De inhoud van de cursus werd bewust beperkt gehouden omdat dit de aanspreek-
baarheid en herkenbaarheid voor de deelnemer vergroot. 15 deelnemers volgen alle lessen.
De lessen vonden plaats in de Kluizerij (voormalig klooster) en de manege Clerckenshof:
- 23/9 – Les 1: Landschapsstudie omgeving abdij Affligem
- 7/10 – Les 2: Historiek abdij en omgeving
- 28/10 – Les 3: Landbouw en natuur maken het landschap
- 25/11 – Les 4: De toekomst van abdij tot groene beekvallei
Tijdens de laatste les staken de deelnemers de handen uit de mouwen en werkten zij actief mee aan de
toekomst van het abdijlandschap. Er werd toen een houtkant met 350 planten aangeplant.
Planning 2013
Opmaak brochure met korte omschrijving cursus landschapslezen en voorstelling visie.
68
2.2.4.3 Opmaak landschapsvisie
Het Regionaal Landschap werkte in de loop van 2012 in overleg met bewoners, gebruikers en het lokale
bestuur aan een landschapsvisie voor de streek tussen de Kluiskouter en GNOP‐gebied. De visie bevat
uitvoeringsgerichte landschapsplannen die compatibel zijn met de ruimtelijke en economische behoeften van
de talrijk aanwezige actoren in het gebied. De visie werd concreet gemaakt met een aantal terreinacties.
Resultaten 2012
De Kluizerij Aalsterse dreef Affligem
- Landschapsinrichting boomgaard en weide omgeving klooster
- Ism Bosgroep Groene Corridor
- Boomgaard (78 stuks) - Houtkant (2000m²)
- Gemengde heg (340m)
- Meidoornheg (230m)
- Knotten 8 wilgen
- Aanplant gemengde haag 80 m
- Aanplant 4 knotbomen (waarvan 2 knoteiken)
- Aanplant 2 houtkanten (2 x 350 planten)
- Aanleg knuppelpad (zie omschrijving boven)
- Afsluiten beheerovereenkomst VLM 1500m²
Planning 2013
- Opvolgen van werkgroep
- Voorstellen eindversie Landschapsvisie
- Stimuleren gemeente in verband met landschap en natuurbeleid
- Begeleiden van eigenaars en beheerders van abdijlandschap
- opmaak brochure met korte omschrijving cursus landschapslezen en voorstelling visie
- Aanleg KLE’s bij familie Beasar en poel en aanplanting op terrein bij Abdij
69
2.2.5 Groebegrachtvallei
Foto Jan Decreton
Partners en doelgroepen
Stad Halle, gemeente Pepingen – Provincie – Natuurpunt – Inwoners – Landbouwers –
Wandelwerkgroep Zuidwest-Brabant – Colruyt Group
Projectperiode 2010-2015 Trekker bij RL P&Z: Kim
Financiering Stad Halle – Colruyt Group – PDPO (tot 2012)
Doelstelling
Bij het PDPO project ‘De Groebegrachtvallei, een regenboog van kansen’
werd een integrale landschapsvisie ontwikkeld voor het gebied langs de
Groebegracht tussen Halle en Pepingen. Door de verlenging van het
project (2012-2015) kunnen we nu een uitvoering geven aan de voorziene
plannen.
Het ontwikkelen van een veilig, functioneel en recreatief wandel -en fietspad van de stadskern van Halle naar
de dorpskern van Beert loopt als een rode draad doorheen het hele project. Het is dan ook logisch dat we ons
concentreren op de uitwerking van deze tragewegverbinding bij dit project.
70
Resultaten 2012
Bij het strategisch project ‘Zuurstof voor de Zennevallei’ is het de bedoeling om een Zennepad (dat zoveel
mogelijk de loop van de Zenne volgt) te ontwikkelen. Het Groebegrachtpad vormt dan in het centrum van de
stad Halle een aantakking op het te ontwikkelen Zennepad.
Een gezamenlijke en gelijktijdige ontwikkeling van deze twee paden doet de slaagkansen, de communicatie en
de efficiëntie stijgen. Constructief overleg met de betrokken gemeentebesturen en gebruikers van het gebied
met aandacht voor de ruimtelijke ordening, veiligheid, waterhuishouding… van de vallei lopen als een
kernsnoer doorheen het project.
De werkgroep kwam reeds samen in de zomer van 2012.
Planning 2013
Het Natuurpark van Dassenveld krijgt een meer natuurlijke inrichting, nadat de rioleringswerken zijn
uitgevoerd. Geplande werken: 800 meter lopende meter haag, aanvullen houtkant, hoogstamboomgaard van
40 fruitbomen, 2 vlonders, 4 solitaire heesters, bloemenweide, natuurlijk wachtbekken.
Uitbouw wandel- en fietsroute.
71
2.2.6 Congoberg
Partners en doelgroepen
Gemeente Galmaarden – Inwoners – Landbouwers – Waerbeke –
WBE De Lavondel – Landelijke Gilde – Provincie
Projectperiode onbepaald Trekker bij RL P&Z Leen
Financiering Agentschap Onroerend Erfgoed (landschapspremie)
Doelstelling
Aan de rand van het stiltegebied Dender-Mark ligt het beschermde landschap van de Congoberg. Deze
getuigenheuvel domineert het Pajottenland en biedt een schitterend panorama over de Dendervallei. Het
complexe beheerplan dat voor het beschermde landschap werd opgemaakt, omvat tal van acties om het
historische karakter en de ecologische waarden van de Congoberg te versterken.
Het Regionaal Landschap stimuleert en begeleidt eigenaars en betrokkenen om hun percelen natuurvriendelijk
in te richten. We leveren suggesties bij de plantenkeuze en ondersteunen de eigenaars bij de aanvraag van de
landschapspremie. In overleg met de leden van de beheercommissie werd besloten dat het noodzakelijk is om
een vervolg te geven aan het eerste beheerplan van de Congoberg dat eindigt in 2012. Een goede basis werd
gelegd met het opstellen van het eerste beheerplan en de uitvoering hiervan maar men stelt vast dat er nog
heel wat mooie projecten kunnen gerealiseerd worden en dat er wat begint te leven op sociaal vlak.
Voor het opmaken van dit nieuwe beheerplan kan men beroep doen op een landschapspremie van 80%. Er zal
in de nabije toekomst worden gezocht naar cofinanciering voor de overige 20%. Zodra men hiervoor een
oplossing heeft gevonden zal een ontwerper worden aangeduid en zal er bekeken worden of er een nieuwe
commissie moet worden samengesteld.
72
2.2.6.1 Buurtwerking
In nauwe relatie met voorgaand thema werd ook onderzocht hoe
het draagvlak voor de realisatie van het beheerplan kan worden
versterkt. Er werd geopteerd om via de bottom-up-benadering
deze gebieds-ontwikkeling meer kracht en een duurzaam karakter
te geven. De buurtwerking die in 2010 werd opgericht door onze
landschapsmedewerker draaide ook in 2012 op volle toeren. Er was
o.a. een landschaps-schilderavond, een zomers buurtfeest, een
concertnamiddag, kaatswedstrijd tegen buurdorp Waarbeke…
Met de stimulering van de buurtwerking hopen we het individueel belang te overtreffen door een
samenhorigheids- en verantwoordelijkheidsgevoel door en voor dit landschap.
2.2.6.2 Terreinacties
Geens Errebekstraat Galmaarden
- Aansluiten van landschap en tuin
- Afsluitingen wegnemen
- Zichten voor wandelaars creëren
- Start in 2012, afwerken in 2013
- 120 m gemengde haag
- 3 knotwilgen
De Jonge Huismansstraat Galmaarden
- Versterking perceelsstructuren
- Plan in 2012, aanleg in 2013
- 50 m haag
Herwaardering van 3 waterputten Congoberg
- Opmaak uitvoeringsplan
- Opvraging prijzen en contact specialist
- Opvolgen dossier voor gemeente
- Realisatie in 2013, op voorwaarde van engagement van gemeente
73
2.2.7 Plan Boommarter
Partners en doelgroepen
Stad Halle – Natuurpunt – Agentschap voor Natuur en Bos – Bos+ – Bosgroep Zuidwest-Brabant –
Vlaamse Landmaatschappij (bedrijfsplanner) – Wandelwerkgroep Zuidwest-Brabant
Projectperiode onbepaald Trekker bij RL P&Z Kim
Financiering Agentschap voor Natuur en Bos
Doelstelling
Dit proefproject voor realisatie van instandhoudingsdoelstellingen (IHD’s) en
verbinding tussen speciale beschermingszones (SBZ’s) wil zo veel mogelijk
bijkomende bos- en natuurgebieden realiseren in het visiegebied tussen de
Verdronken Toren, de Berendries, het Maasdalbos, het Lembeekbos en het
Hallerbos. Deze verbindingen zullen corridors vormen voor dier- en
plantensoorten, die zich zo tussen de grotere bossen en natuurgebieden zullen kunnen bewegen.
Het regionaal landschap neemt deel aan de werkgroep van Plan Boommarter en zorgt voor een aantal
terreinrealisaties bij particulieren (bij voorkeur in overlap met visiegebied Zuurstof voor de Zennevallei, zie
2.1.2). De andere acties van Plan Boommarter zijn vooral het werk van de andere partners.
74
Resultaten 2012
- Inhuldiging Paradijsplekje Malakofftoren 3/6
- Mobiele fruitpers 29/12
- Wandelfolder in gebied Plan Boommarter
- Prijs Boommarter voor boomgaard die werd aangelegd door RL P&Z
- Wandeling in gebied tijdens Weg van Klassiek (zie 2.3.3)
- Terreinrealisaties bij particulieren (zie 2.1.2)
Planning 2013
- Terreinrealisaties bij particulieren (zie 2.1.2)
- Engagementsverklaring met actievere betrokkenheid van RL P&Z
- Rapport met aanbevelingen rond aanpak van proefproject
75
2.2.8 Bedrijfsplanner
Foto © VLM Regio Oost
Partners en doelgroepen
Gemeenten – Provincie diensten Landbouw en Waterlopen – Landbouwers –
Landbouworganisaties – Vlaamse Landmaatschappij
Projectperiode onbepaald Trekker bij RL P&Z Frederik (bedrijfsplanner VLM)
Financiering Vlaamse Landmaatschappij
Doelstelling
De bedrijfsplanner stelt de bedrijfsplannen op. Hiervoor neemt hij
actief contact met de landbouwers, bezoekt hij het bedrijf waarbij hij
de landschappelijke, milieukundige en natuurgebonden kenmerken
samen met de bedrijfskenmerken inventariseert. Vervolgens stelt hij
het bedrijfsplan op. Dit bedrijfsplan wordt afgetoetst aan de wensen van de landbouwer. Na feedback van de
landbouwer helpt de bedrijfsplanner met het invullen van aanvragen voor beheerovereenkomsten. De
bedrijfsplanner zorgt vervolgens voor de verwerking van aanvraag tot definitief contract. Ook nadien blijft de
bedrijfsplanner het belangrijkste aanspreekpunt voor landbouwers inzake beheerovereenkomsten.
Via een samenwerkingsovereenkomst tussen de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) en het Regionaal Landschap
promoot de bedrijfsplanner in de regio beheerovereenkomsten en sluit contracten af met lokale landbouwers.
Zowel algemeen als gebieds/projectgericht zijn er acties en afspraken in overleg met tal van partners in het
werkingsgebied, indien mogelijk aansluitend op plannen (o.a. erosiebestrijdingsplannen) en projecten (o.a.
Strategische Project, Ruilverkaveling Gooik, Poelenproject RLP&Z). De doelstellingen van de verschillende
pakketten blijven hetzelfde, nl. erosiebestrijding, perceelsranden, KLE’s, akkervogels en botanisch beheer.
76
Resultaten 2012
Op 1 januari 2013 zijn 31 nieuwe
contracten van start gegaan, opvallend
waarvan 15 nieuwe contractanten waren
(bedrijven die voor de eerste keer een
contract aangingen in het kader van BO
VLM). In totaal zijn er op 1 januari 2013 tal
van contracten lopende, nl. 124
landbouwbedrijven werkzaam in het
Pajottenland hebben één of meerdere
contracten lopen, goed voor 542 details.
Een aantal landbouwers hebben percelen
in gebruik in het Pajottenland maar hun
officiële landbouwzetel ligt in
buurgemeenten.
KLE onderhoud
KLE aanplant
Erosiestrook
Perceelsrand
Erosiepoel & dam
Niet-kerende
Gemeenten (m) / (m2) (m) (m
2) (m
2) (m) (hectare)
Affligem 1350
Beersel 1743
Bever 2965
Dilbeek 126 3749 570 220
Galmaarden 8784 390
Gooik 132 / 0 827,5 5197 5 ha
Halle 360 / 0 6930
Herne 561 / 280 106 23623 2886 20 ha
Pepingen 484/0 6678 13810
Sint-Pieters-Leeuw
1938
Ternat 11467
Ittre 12 ha
Ninove 353/0
Zottegem 2292
Wavre 580 3000 6888
Gemeenten
Contracten
Vaste details
Variabele details
Totaal 31 65 4
Affligem 1 2
Beersel 1 1
Bever 1 1
Dilbeek 2 5
Galmaarden 2 2
Gooik 5 5 1
Halle 1 4
Herne 7 21 2
Pepingen 4 11
Sint-Pieters-Leeuw
1 1
Ternat 1 3
Ittre 1 1
Ninove 1 1
Zottegem 1 1
Wavre 2 7
77
Daarnaast zijn tal van projecten en opdrachten uitgevoerd: jaarlijkse communicatie naar steden en gemeenten
over beheerovereenkomsten, visievorming en cursus landschapslezen in Affligem, adhoc-vragen, zoektocht
naar landbouwers in akkervogelzoekzone Galmaarden-Waarbeke, begeleiding akkervogelstudie Galmaarden-
Waarbeke, samenwerking met de erosiecoördinatoren van Provincie Vlaams-Brabant. De bedrijfsplanner
werkte ook mee aan Ruilverkaveling Gooik (algemeen en thema beheer), Land van Teirlinck (land-
inrichtingsplan) en zitdagen voor landbouwers in Roosdaal (ism Mestbank en Bedrijfsadvies).
Planning 2013
- Begeleiding van bedrijven met beheerovereenkomsten en hernieuwingen contracten
- Samenwerking met RL P&Z in projectgebied ‘Zuurstof voor de Zenne’
- Ondersteuning bij erosieproblemen in gemeenten ism erosiecoördinatoren
- Ondersteuning van VLM-projecten: Ruilverkaveling Gooik…
- Nazorg via monitoring van de akkervogelmaatregelen in beheerovereenkomst
- In 2013 extra opvolging van bestaande beheerovereenkomsten en de begeleiding op het terrein
Voor 2013 zijn er 2 randvoorwaarden, personeelsverschuivingen en een nieuw Gemeenschappelijk
Landbouwbeleid, met mogelijks invloed op de werking. Wegens de hervormingen en verschuivingen is de
dienst Beheerovereenkomsten te Leuven (onderdeel van dienst BO regio Oost) gekrompen met 3
personeelsleden. Om de dienstverlening optimaal te blijven verzekeren in gans Vlaams-Brabant zullen taken
doorgegeven worden binnen het zelfsturend team. Dit zal minimale gevolgen hebben voor de dienstverlening
in het werkingsgebied van RLP&Z.
Eind 2013 loopt het Vlaamse Programmeringsdocument voor Plattelandsontwikkeling af (PDPO II 2007-2013).
Dit document vormt het kader voor het Vlaamse plattelandsbeleid in deze periode. De beheerovereenkomsten
zijn een onderdeel van het PDPO II. Het PDPO III (2014-2020) wordt reeds geruime tijd voorbereid en dit zal
doorlopen in 2013. Via een aantal werkgroepen worden ook de bedrijfsplanners voor het onderdeel
beheerovereenkomsten betrokken. Tegelijk dient ook het GLB (Gemeenschappelijk Landbouwbeleid)
herschreven te worden op Europees niveau (voor diezelfde periode). Dit GLB vormt de basis voor nieuwe
wetgeving en zet de spelregels uit (dus ook voor het Vlaamse PDPO III).
Dit betekent dat de timing van deze processen bepaalt wanneer nieuwe beheerovereenkomsten opnieuw van
start kunnen gaan. Begin 2013 zullen voorlopig geen nieuwe beheerovereenkomsten kunnen worden
gepromoot (door het ontbreken van wetgeving), deze periode kan uitlopen en er eventueel voor zorgen dat er
mogelijks geen nieuwe contracten mogelijk zijn met startdatum 01/01/2014. Dit proces zal door de
bedrijfsplanner van nabij worden opgevolgd om zo spoedig mogelijk duidelijkheid en continuïteit te bieden.
78
2.3 Natuurrecreatie – medegebruik
2.3.1 Wandelnetwerk Pajottenland
Partners en doelgroepen
Gemeente Bever, Galmaarden, Gooik, Herne, Lennik, Pepingen, Roosdaal –
Toerisme Vlaams-Brabant – Toerisme Pajottenland&Zennevallei – Inwoners – Landbouwers –
Agentschap voor Natuur en Bos – Wandelwegenraden – Wandelverenigingen
Projectperiode 2012-2014 Trekkers bij RL P&Z Inge
Financiering Leader Pajottenland+ – Toerisme Vlaams-Brabant
Doelstelling
In dit project willen we het huidige wandelknooppuntennetwerk (Lennik-
Gooik-Pepingen) vervolledigen met de gemeente Bever, Galmaarden,
Herne en een stuk van Sint-Pieters-Leeuw, Halle en Dilbeek. Op die
manier zal het uiteindelijke ‘Wandelnetwerk Pajottenland’ het grootste
wandelnetwerk van Vlaanderen worden en het Pajottenland als
wandelregio steviger op de kaart zetten. Het project zal zich eveneens
focussen op de monitoring van het gebruik van de routes in het
wandelnetwerk, om de economische return voor het Pajottenland te
kunnen bepalen.
79
2.3.1.1 Ontwikkeling wandelnetwerk
De ontwikkeling van het wandelnetwerk gebeurt in nauwe samenwerking met Toerisme Vlaams-Brabant. Het
Regionaal Landschap staat in voor de inventarisatie en selectie van de trage wegen, het overleg met de
aangelanden en de lokale gebruikers, de opmaak van de ontwerpkaart met infobrochure én het uittekenen van
de knooppuntennummering. De aankoop en plaatsing van de bewegwijzering, lay-out en druk wandelkaart én
verkoop en promotie neemt Toerisme Vlaams-Brabant voor zijn rekening. Investeringen worden door Toerisme
Vlaams-Brabant gedragen, met cofinanciering van Toerisme Vlaanderen via een Toeristisch Impulsproject.
Resultaten 2012
De bestaande ruwe versie van wandelnetwerk voor Bever, Herne en Galmaarden werd verfijnd door het
analyseren van de buurtwegenatlas, de topografische kaarten en kaartmateriaal van bestaande wandelwegen.
Aan de hand van verschillende terreininventarisaties werd de toegankelijkheid en het substraattype van de
wandeltrajecten in kaart gebracht. Dit alles resulteerde in een eerste ontwerp van trajecten, dat tijdens een
aantal infoavonden in de maand juli besproken werd met de lokale verenigingen. Verschillende
belangengroepen leverden feedback via email-communicatie, vooral rond de trajecten in de gemeenten Halle,
Dilbeek en Sint-Pieters-Leeuw.
De analyse, inventarisatie en digitalisatie resulteerde in 370 km uitbreiding wandeltrajecten in oostelijke
(Dilbeek, Halle en Sint-Pieters-Leeuw) en westelijke richting (Galmaarden, Bever en Herne) van het bestaande
wandelnetwerk Pajottenland. Hieruit dient een selectie gemaakt te worden van 300 km trajecten die
uiteindelijk het definitieve wandelnetwerk Pajottenland zullen vorm geven.
Deze selectie is voorzien in het voorjaar 2013.
Het Regionaal Landschap werkte in 2012 ook verder aan de realisatie van het Markpad. Toerisme Vlaanderen
keurde de subsidies goed en in Galmaarden werd de bouwvergunning voor de nodige infrastructuurwerken
afgeleverd, mits uitzondering van de bruggen op het perceel van de eigenaar van de Eetveldemolen. Met deze
persoon kon tot heden geen akkoord worden bereikt. Het Regionaal Landschap blijft echter de nodige stappen
ondernemen om dit historisch wandelpad langs de oevers van de Mark te kunnen realiseren.
Planning 2013 en nazorg
- Selectie en vastleggen definitieve trajecten wandelnetwerk
- Uittekenen knooppuntennummering
- Opmaak infobrochure
- Feestelijke opening wandelnetwerk
- Systeem van meter- en peterschap uitbouwen voor het onderhoud van de trage wegen
- Ontwikkeling Markpad
80
2.3.1.2 Monitoring routes wandelnetwerk
Met behulp van digitale wandeltellers en schriftelijk en mondelinge bevragingen, zal het gebruik van de routes
in het wandelnetwerk gemonitord worden. De resultaten van deze monitoring moeten ons een inzicht geven in
de economische impact van het wandelnetwerk Pajottenland en in het profiel, gedrag, tevredenheid en
bestedingen van wandelaars. Deze informatie laat toe om het wandelnetwerk gerichter te promoten en te
versterken en zal extra draagvlak creëren voor het trage wegennetwerk door de plaatselijke bevolking te
overtuigen dat natuur en landschap een belangrijke bron van inkomsten kunnen genereren.
Resultaten 2012
De monitoring is voorzien in 2013.
Planning 2013
- Voorbereiding: bepalen methodologie, selectie locaties stappentellers,
opstellen enquêtes, zoeken vrijwilligers
- Kwantitatieve metingen
- Kwalitatieve metingen
2.3.2.3 Opmaak beleidsplan trage wegen Roosdaal
In dit deelproject willen we een antwoord formuleren op de vraag: wat met de trage wegen die niet worden
opgenomen in het wandelnetwerk? Welke functie krijgen ze toegewezen en voor welke gebruikersgroep
worden ze hoofdzakelijk ontwikkeld of onderhouden? Samen met gemeente Roosdaal willen we voor alle in
kaart gebrachte trage wegen concrete adviezen geven inzake functie, gebruikers, onderhoud en
inrichtingsmaatregelen. Het bundelen van al deze adviezen zal uiteindelijk resulteren in een beleidsplan op
maat van de trage wegen van Roosdaal.
Resultaten 2012
Dit projectonderdeel werd verschoven naar 2013
Planning 2013
- Definiëren van criteria: wanneer is een trage weg recreatief waardevol of functioneel,
welke criteria om ruiters al dan niet toe te laten…
- Opmaak ontwerpnota met concrete adviezen voor de trage wegen in Roosdaal
- Aftoetsing met werkgroep trage wegen Roosdaal
- Aanneming nota door schepencollege
81
2.3.2 Proefritten / Zennefeest
Het regionaal landschap zet jaarlijks in op een groot eigen evenement in samenwerking met diverse partners.
Tijdens dit evenement betrekken we inwoners uit de hele regio bij onze werking en stellen we de diversiteit
van onze werking voor. Ieder jaar werken we met andere partners en verenigingen samen om een stevig
netwerk uit te bouwen.
2.3.2.1 Proefritten Neerhof 2012
Editie 2012 stond in het thema natuurlijk
erfgoed en de werking van onze
landschapsanimator. Er werd samengewerkt
met de Erfgoedcel Pajottenland & Zennevallei
(thema Mobili-TIJD). 750 deelnemers genoten
van het lekkere Bruegel-landschap van het
Pajottenland in en rond gezinsboerderij Het
Neerhof in Dilbeek.
Op het programma stonden erfgoed- en
natuurwandelingen en fietstochten langs de
Broekbeekvallei naar de Pedemolen
(beheercommissie). Op het erf van het
Neerhof stond de Koesterburenkermis maar
ook de Nostalbus van de Erfgoedcel.
82
2.3.2.2 Zennefeest 2013
Editie 2012 richt zich op de Zenne en ons project Zuurstof voor de Zennevallei (2.2.1). In samenwerking
met o.a. CC ’t Vondel en stad Halle organiseren we op 17 september kanotochten op de Zenne en animatie
en activiteiten rond de site van de Malakoff-toren in Lembeek (ankerplaats en natuurgebied in eigendom
van Agentschap voor Natuur en Bos).
De picknick gebeurt in samenwerking met ‘Lekkers uit het Pajottenland’ (regional branding) en er zijn
boottochten met vzw Kanaaltochten (vaarhappening). Op die manier brengt het Zennefeest een geïntegreerd
verhaal van natuur, landschap, toerisme, erfgoed, streekproducten.
83
2.3.3 Weg van Klassiek – Schubertreise
Het regionaal landschap werkt als partner mee aan twee initiatieven die natuur en landschap verbinden met
klassieke muziek in het Pajottenland en de Zennevallei. Bedoeling is om deze combinatie als een
‘streekproduct’ te ontwikkelen en een alternatieve manier van landschapsbeleving aan te bieden.
2.3.3.1 Weg van Klassiek
Driedaags festival met elke dag 3 concerten op
inspirerende locaties, onderling verbonden met
natuuractiviteiten en gidsbeurten. In samenwerking
met Cultuurregio Pajottenland & Zennevallei,
Kasteel van Gaasbeek en andere partners.
www.wegvanklassiek.be
Resultaten 2012
Editie 2012 werd opgehangen aan de Zennevallei in
Beersel, Drogenbos en Halle. Van vrijdag 24 tot zondag
26 augustus ontdekten muziek- én natuurliefhebbers
verrassende plekjes in de Zennevallei. Het festival
omvatte een dertigtal activiteiten, met telkens 50 tot
200 deelnemers. Wandelend door en genietend van de
Zennevallei vonden zij de weg naar klassieke muziek en
de toeristische troeven van de regio. Het regionaal
landschap stelde o.a. het Moeras in Drogenbos voor bij
het concert in FeliXart.
84
Planning 2013
Weg van Klassiek zal in 2013 doorgaan op 23, 24 en 25 augustus in Liedekerke, Affligem en Ternat. Het
regionaal landschap werkt opnieuw inhoudelijk mee aan de keuze van locaties en natuuractiviteiten. We
stellen o.a. het project Abdijlandschap Affligem en het Roofridderspad voor.
2.3.3.2 Schubertreise
Met Schubert als gids ontdekken we het
'romantische' kleinschalige landschap van het
Pajottenland - en de Koesterburen die daar
thuis zijn. De Schubertreise brengt op initiatief
van Rosario gedurende 10 jaar alle liederen
van Schubert ten gehore met telkens 1 zanger,
Conor Biggs en 1 pianist, Michel Stas.
www.schubertreise.be
Resultaten 2012
Aan het begin van de Ve etappe van de Schubertreise op 6 mei werden de Schubertliederen vooraf gegaan door
vroeg vogelgezang in het park en bos Ter Rijst (Pepingen) ism Natuurgidsen Zuidwest Brabant, vogelwerkgroep
Citrinella en vogelringers Ringgroep 2 Halle.
Tijdens de VIe etappe van de Schubertreise op zondag 9 september werden de Schubert-liederen aangezet op
de Kesterheide, hoogste punt van het Pajottenland. Met tot de verbeelding sprekende ‘tijdsvensters’ nam
landschapsdeskundige Bart Van Camp ons mee op een tocht door 5000 jaar landschap van het Pajottenland.
De VIIe
etappe ging door op 9 december zonder bijdrage van het regionaal landschap.
Planning 2013
- Schubertreise VIII op 26/5 in thema historische tuinen (Edingen)
- Schubertreise VIX op 8/9 in thema Pajottenland van je bomen/dromen (Herne)
- Schubertreise VX op 8/12 in thema stiltegebied
85
2.4 Informatie - educatie
2.4.1 Website - nieuwsbrief
Onze website wil in eerste instantie een voorstelling van het Regionaal Landschap geven en een overzicht
bieden van de werking. Door een regelmatige aanpassing van de site wordt ook telkens recente informatie
gegeven over projecten of activiteiten. Maandelijks worden een aantal artikels van de website ook per email
verstuurd als ‘Landschapsnieuws’.
Resultaten 2012
De website werd beperkt aangepast naar aanleiding van onze naamsverandering en is nu www.pajot-zenne.be
in plaats van www.rlzzz.be. De website kreeg in 2012 in totaal 14793 bezoeken. De email nieuwsbrief werd 10
keer verstuurd naar telkens 3350 adressen.
2012 Bezoeken Unieke
bezoekers Pagina
weergaves Tijd
op site Bounce Nieuwe
bezoeken
Gemiddeld 1233 950 3040 2:06 52% 58%
Januari 1455 1117 3832 2:03 48% 57%
Februari 921 667 2408 2:02 50% 58%
Maart 1476 1163 3596 1:53 53% 61%
April 1483 1154 3796 2:17 52% 59%
Mei 1793 1378 4248 2:10 53% 58%
Juni 710 532 1974 2:09 47% 58%
Juli 1203 931 2891 2:20 55% 55%
Augustus 937 742 2449 2:05 51% 64%
September 1387 1105 3094 1:53 56% 58%
Oktober 1584 1166 3764 2:19 54% 53%
November 986 752 2318 2:08 51% 56%
December 858 698 2117 1:53 51% 58%
86
Het aantal bezoekers van de website was een kwart minder dan in 2012. Het regionaal landschap gaat daarom
op zoek naar andere manieren om internetgebruikers te bereiken. Eind 2012 startten we met een Facebook
pagina www.facebook.com/pajot-zenne die al gauw 300 fans had.
Planning 2013
In het project ‘5 sterren voor de boomgaard’ willen we een smartphone applicatie ontwikkelen voor beleving
van boomgaarden en fiets- en wandeltochten tussen boomgaarden.
Er zijn geen grote wijzigingen voorzien aan de website. We willen wel graag werk maken van een integratie van
gegevens op basis van GIS en link met Google Maps/Earth (interactief overzicht van onze projecten).
2.4.2 Landschapskrant
Resultaten 2012
De Landschapskrant wordt thematisch opgebouwd rond telkens één grote blikvanger, aangevuld met kleinere
artikels. De verspreiding van telkens 15 000 kranten gebeurt via 420 verdeelpunten in de regio: bibliotheken,
gemeentehuizen, handelaars en een aantal gerichte verdeelpunten.
- Winter 2011-2012: poster ABC van Pajottenland & Zennevallei over diversiteit van werking
- Lente/zomer: thema samenwerking, lancering nieuwe naam en Proefritten
- Herfst: thema bomen, knotters, fruitpers ism Bosgroep Zuidwest Brabant
Planning 2013
Dit jaar willen we meer inzetten op samenwerking met andere partners voor promotie en landschapskranten.
Samen met Toerisme Pajottenland & Zennevallei, Erfgoedcel Pajottenland & Zennevallei en streekproducenten
(regional branding) maken we een gezamenlijk lentenummer als streekmagazine.
- Winter 2012-2013: in thema Zuurstof voor de Zennevallei met kaart, acties en Zennefeest
- Lente: streekblad ism Toerisme, Erfgoedcel en regional branding met Zennefeest
- Herfst: in thema Pajottenland van je Bomen
- Winter: in thema landschapsanimator en erfgoed
87
88
89
90
2.4.3 Publicaties
Resultaten 2012
Brochure Hoogstamboomgaarden – gezamenlijke uitgave van de 5 Vlaams-Brabantse Regionale Landschappen
Actie 2.1.3
Brochure Poelen – gezamenlijke uitgave van de 5 Vlaams-Brabantse Regionale Landschappen
2.1.6
Brochure Zwaluwen – gezamenlijke uitgave van de 5 Vlaams-Brabantse Regionale Landschappen
2.1.2
Brochure Hagen, heggen, houtkanten – gezamenlijke uitgave van de 5 Vlaams-Brabantse Regionale Landschappen
2.1.4
Educatief lessenpakket en kaartspel Pajottenland 1.1/
Planning 2013
Brochure landschapsvisie Affligem
Actie 2.2.4
Handleiding Pajottenland van je bomen/dromen 2.2.2
Wandelkaart Wandelnetwerk Pajottenland met uitbreiding naar Bever, Herne, Galmaarden en deel van Halle, Sint-Pieters-Leeuw en Dilbeek
2.3.1
Brochure Knotbomen – gezamenlijke uitgave van de 5 Vlaams-Brabantse Regionale Landschappen
2.1.5
91
2.4.4 Persberichten
Resultaten 2012
Het regionaal landschap stuurde vanaf maart maandelijks minstens één persbericht uit.
In totaal werden 24 persberichten uitgestuurd (waarvan 10 ook een persmoment waren).
9/3/12 Persmoment poster ABC en lancering projecten 2012
11/3/12 Akkerwandeling graanranden voor akkervogels in Galmaarden
20/4/12 Persmoment lancering nieuwe brochure over poelen
25/4/12 Persmoment lancering nieuwe brochure over zwaluwen
6/5/12 Opening Roofridderspad in Affligem
6/5/12 Schubertreise met ochtendwandeling vroege vogels
15/6/12 Persmoment voorstelling rapport over akkervogels in Galmaarden-Waarbeke
21/6/12 Persmoment start aanleg van het Moeras in Drogenbos
2/7/12 Persmoment Proefritten in het Neerhof, Dilbeek
26/8/12 Persmoment maatregelen met jagers/WBE
6/9/12 Mobiele fruitpers op ronde
9/9/12 Schubertreise langs Kesterheide
10/9/12 Knotteam zoekt werk
23/9/12 Cursus landschapslezen in Affligem
30/9/12 Poelencursus
11/10/12 Cursus hoogstamfruit ism Nationale Boomgaardenstichting
15/10/12 Lancering Facebook met fruitsapactie
18/10/12 Pajottenland van je bomen/dromen
18/10/12 Herfsteditie van de landschapskrant
23/10/12 Persmoment winnaar van de sapwedstrijd
25/10/12 Bomen met een verhaal
21/11/12 Startmoment knotteam
26/11/12 Persmoment aanplant houtkant in Affligem
18/12/12 Persoment Koesterburen bij Nuytens, Galmaarden
Zie lijst persartikels in bijlage 6.1.
92
3 Verplichte activiteiten
3.1 Landschapskrant
Zie actie 2.4.3.
3.2 Publieksactiviteiten
Resultaten 2012
Deelnemers Actie
6/5/12 Opening Roofridderspad 100+ 2.2.4
27/5/12 Natuur.happening Pajottenland 800 2.1.1
27/5/12 Dag van het Park - Paradijsplekje Malakoff-toren 40 2.1.1/2.2.1
5/8/12 Proefritten van het Regionaal Landschap 300 2.2.3/2.3.2
24-26/8/12 Weg van Klassiek in de Zennevallei 1000+ 2.3.3
8/11/12 Opening knuppelpad Pelinkbos 50 2.2.4
Sept - Okt Mobiele fruitpers op ronde 300 2.1.3
Planning 2013
Actie
1/5/13 Zennefeest 2.2.1/2.3.2
26/5/13 Lancering Koesterburen Roosdaal 2.1.1
23-25/8 Weg van Klassiek 2.3.3
15/9/13 Trefdag Natuurpunt 2.1.1
Sept Opening Wandelnetwerk 2.3.1
17/11/13 Koesterburenfeesten / Dag van de Natuur 2.1.1
93
3.2 Vormingsactiviteiten
Resultaten 2012
Deelnemers Actie
11/3/12 Akkervogelwandeling in Stiltegebied 15 2.1.2
29/4/12 Zwaluwtocht Natuurpunt Ternat 30 2.1.2
6/5/12 Schubertreise akkervogels 25 2.3.3
26/8/12 Toonmoment wildakkers met WBE 15 2.1.2
9/9/12 Schubertreise Kesterheide 15 2.3.3
30/9/12 Poelencursus 25 2.1.6
23/9, 7/10, 28/10, 25/11/12
Cursus Landschapslezen Abdijlandschap Affligem
4 x 15
2.2.4
2-3/11/12 Knotcursus starters 9 2.1.5
17/11/12 Startmoment knotters 25 2.1.4
10/12/12 ABC van Regionaal Landschap P&Z 15 1.3
Planning 2013
Actie
Feb - Sep Cursus hoogstamfruit 2.1.3
11/4 Vorming groene speelplaatsen 2.2.2
Mei Koester je bijen-buren 2.1.1
8/9/13 Schubertreise bomenerfgoed 2.2.2/2.3.3
Nov Knotcursus starters + startmoment 2.1.5
8/12/13 Schubertreise stiltegebied 2.2.6/2.3.3
Najaar Infoavond Vliegend Hert 2.1.2
In 2012 organiseerden we diverse vormingsactiviteiten maar steeds met relatief beperkte opkomst. Met de
cursus hoogstamfruit wordt dit ingelopen in 2013 want er zullen meer dan 60 deelnemers zijn. Indien het PDPO
project ‘5 sterren voor de boomgaard’ goedgekeurd wordt komen er nog een reeks bijkomende vormings- en
publieksactiviteiten bij.
94
4 Overzichten
4.1 Relatie acties – doelstellingen
St
reek
eige
n
kara
kter
Nat
uu
rrec
reat
ie
Nat
uu
red
uca
tie
Rec
reat
ief
med
ege
bru
ik
Nat
uu
rbeh
ou
d
Beh
eer
, her
ste
l
en a
anle
g
Dra
agvl
ak
nat
uu
rdec
reet
2.1 Natuur – biodiversiteit 2.1.1 Koesterburen 2.1.2 Soortbescherming 2.1.3 Hoogstamboomgaarden 2.1.4 Hagen – houtkanten – Plant van Hier 2.1.5 Knotbomen 2.1.6 Poelen
X X X X X X
X
X
X X X
X X X X X X
X X X X X X
X X X X X X
2.2 Landschap - streek 2.2.1 Zuurstof voor de Zennevallei 2.2.2 Pajottenland van je bomen 2.2.3 Landschapsanimator en –team 2.2.4 Abdijlandschap Affligem 2.2.5 Groebegrachtvallei 2.2.6 Congoberg 2.2.7 Plan Boommarter 2.2.8 Bedrijfsplanner
X X X X X X X X
X X
X X
X X
X
X
X
X X X
X X X X X X X X
X X X X X X X X
X X X X X X X X
2.3 Natuurrecreatie - medegebruik 2.3.1 Wandelnetwerk Pajottenland 2.3.2 Proefritten / Zennefeest 2.3.3 Weg van Klassiek – Schubertreise
X X X
X X X
X X X
X X X
X X X
2.4 Informatie – educatie 2.4.1 Website – nieuwsbrief 2.4.2 Landschapskrant 2.4.1 Publicaties 2.4.1 Persberichten
X X X X
X X X X
X X X X
X X X X
X X X X
X X X X
Zie ook 1.1 Missie – visie: relatie acties – visie.
95
4.2 Acties per gemeente
X = acties in 2012
P = acties gepland in 2013 A
fflig
em
Bee
rse
l
Bev
er
Dilb
eek
Dro
gen
bo
s
Gal
maa
rden
Go
oik
Hal
le
2.1 Natuur – biodiversiteit 2.1.1 Koesterburen 2.1.2 Soortbescherming 2.1.3 Hoogstamboomgaarden 2.1.4 Hagen – houtkanten – Plant van Hier 2.1.5 Knotbomen 2.1.6 Poelen
X P X P X P X P X P
X P X P X P P
X P X
X P X P X P P
X P X
X P X P X
X P X P
X P X P P P
X P X
X P X P X P X P X P
X P X P X
X P X P
X P X P X P X P X P
2.2 Landschap - streek 2.2.1 Zuurstof voor de Zennevallei 2.2.2 Pajottenland van je bomen 2.2.3 Landschapsanimator en –team 2.2.4 Abdijlandschap Affligem 2.2.5 Groebegrachtvallei 2.2.6 Congoberg 2.2.7 Plan Boommarter 2.2.8 Bedrijfsplanner
X P X P
X P
X P
X
X P
X P X P
X P
X P
X P
X P
X
X P X P
X P
X P
X P X P
X P
X P
X P
X P
X P X P
2.3 Natuurrecreatie - medegebruik 2.3.1 Wandelnetwerk Pajottenland 2.3.2 Proefritten / Zennefeest 2.3.3 Weg van Klassiek – Schubertreise
P
X
X P
X P X
X
X P
P
X P
X
X P P X
2.4 Informatie – educatie 2.4.1 Website – nieuwsbrief 2.4.2 Landschapskrant 2.4.1 Publicaties 2.4.1 Persberichten
X X X X
X X X X
X X X X
X X X X
X X X X
X X X X
X X X X
X X X X
96
X = acties in 2012
P = acties gepland in 2013 H
ern
e
Len
nik
Lied
eker
ke
Pep
inge
n
Ro
osd
aal
SG-R
od
e
SP-L
eeu
w
Tern
at
2.1 Natuur – biodiversiteit 2.1.1 Koesterburen 2.1.2 Soortbescherming 2.1.3 Hoogstamboomgaarden 2.1.4 Hagen – houtkanten – Plant van Hier 2.1.5 Knotbomen 2.1.6 Poelen
X P X P X X
X P
X P X P X
X P X P P
X P X P
X P X
X P X P X P X P X P
P
X P X P X P X P
X P X P P P P
X P X P P
X P X
X P X P X
X P
2.2 Landschap - streek 2.2.1 Zuurstof voor de Zennevallei 2.2.2 Pajottenland van je bomen 2.2.3 Landschapsanimator en –team 2.2.4 Abdijlandschap Affligem 2.2.5 Groebegrachtvallei 2.2.6 Congoberg 2.2.7 Plan Boommarter 2.2.8 Bedrijfsplanner
X P
X P
X P X P
P
P
X P X P
X P
X P
X P X P
P
P
P
X P
P
X
X P
X
2.3 Natuurrecreatie - medegebruik 2.3.1 Wandelnetwerk Pajottenland 2.3.2 Proefritten / Zennefeest 2.3.3 Weg van Klassiek – Schubertreise
X P
P
X P
P
P
X P
X
P
X P
P
2.4 Informatie – educatie 2.4.1 Website – nieuwsbrief 2.4.2 Landschapskrant 2.4.1 Publicaties 2.4.1 Persberichten
X X X X
X X X X
X X X X
X X X X
X X X X
X X X X
X X X X
X X X X
97
5 Financiën
5.1 Resultaat 2012
In 2012 is het Regionaal Landschap gestart met een nieuw boekhoudpakket en een nieuw boekhoudkantoor.
Dit bracht een nieuwe manier van werken met zich mee, waarbij de opbrengsten consequenter tegenover de
kosten werden geboekt binnen hetzelfde boekjaar. Aangezien deze werkwijze in vorige boekjaren niet steeds
werd toegepast, werden de kosten en opbrengsten in 2012 die betrekking hadden op een voorgaand boekjaar,
in de boekhouding opgenomen als ‘uitzonderlijke opbrengsten’ of ‘uitzonderlijke kosten’.
De gedetailleerde cijfertabellen van kosten en opbrengsten zitten in bijlage 6.11.
Opbrengsten 2012
De opbrengsten bestonden voornamelijk uit Vlaamse subsidies, zoals 21% van het Agentschap voor Natuur en
Bos, 17% van het Agentschap Ruimte & Erfgoed (landschapsanimator) en 15% van de Afdeling Ruimtelijke
Planning (Zenneproject). Europese subsidies voor plattelandsontwikkeling voor onze twee Pajottenland+
projecten (Bomen en Wandelnetwerk) leverden 5%. In 2012 liep ook een project rond draagvlakverbreding
98
(Abdijlandschap Affligem) met extra projectsubsidies van uit het Vlaamse Gewest (VLM). Daarnaast maakten de
gemeentelijke bijdragen en de provinciale basissubsidie telkens 9% uit van de totale opbrengsten. De
doorrekening van projectkosten en de loontoelagen vanuit het Sociaal Fonds voor de Social Profit (VIA-
akkoorden, Sociale Maribel, VIVO) vormden samen ongeveer 9% van de opbrengsten in 2012.
Uitzonderlijke opbrengsten maakten 9% uit van het totaal in 2012. Deze uitzonderlijke opbrengsten zijn
opbrengsten die betrekking hebben op voorgaande boekjaren en niet voorzien werden als ‘nog te vorderen
opbrengsten’ bij het afsluiten van het boekjaar 2011. Het gaat hier vooral om doorrekeningen naar eigenaars
van uitgevoerde projecten in 2011 of vroeger.
Door de nieuwe manier van boeken werd een groot deel van de opbrengsten van de provinciale
projectsubsidies 2012 overgedragen naar boekjaar 2013, omdat het merendeel van deze projectkosten zal
gemaakt worden in 2013. De provinciale projectsubsidies van 2012 kunnen namelijk aangewend worden voor
projecten die uitgevoerd worden tussen 1 januari van het betreffende begrotingsjaar en 30 september van het
daaropvolgende begrotingsjaar. Dit verklaart waarom de provinciale projectmiddelen maar 2% uitmaken van
de opbrengsten.
Kosten 2012
De uitgaven in 2012 bestonden vooral uit personeelskosten, specifieke realisatiekosten (terreinprojecten
natuur- en landschap) en uitzonderlijke kosten, die vooral betrekking hebben op kosten van terreinrealisaties
i.k.v. de werking landschapsanimator van voorgaande werkjaren.
99
Resultaat 2012
Het boekjaar 2012 werd afgesloten met een positief resultaat van 30.466 euro. Hiervan werd 30.000 euro
gebruikt als aanvulling van het sociaal passief. Het tekort van 2011 (-15.101 euro) werd in 2012 met dit positief
resultaat ruimschoots opgevangen zoals vooropgesteld tijdens de Algemene Vergadering van 5/12/11 en
voorzien in de begroting van 2012.
5.2 Begroting 2013
De gedetailleerde cijfertabel van de begroting zit in bijlage 6.11.
Deze begroting werd goedgekeurd door de algemene vergadering op 3 december 2012.
Opbrengsten 2013
Bedrijfsopbrengsten € 1.000
Structurele subsidies € 413.489 Agentschap voor Natuur en Bos 199.609 Agentschap Ruimte en Erfgoed 110.000
Provincie (basissubsidie) 54.280
Provincie (projectmiddelen) 49.600
Gemeentelijke bijdragen € 86.671
Tijdelijke subsidies € 150.000 Europa (Leader +) 50.000
Agentschap Ruimtelijke Planning 100.000
Doorrekening € 49.100
Loontoelagen € 24.309
Financiële opbrengsten €1.000
Totaal opbrengsten: 725 819 euro.
100
Kosten 2013
Algemene werking € 466.656 Afschrijvingen 7.800
Huisvesting 22.553 Administratie 14.825
Onthaal- en representatiekosten 11.290
Marketing 2.850
Diverse 4.819 Personeel 390.419
Personeelsgerelateerde kosten 9.100
Uitzonderlijke kosten 3.000
Projectwerking € 245.650
Inhoudelijke werking 49.650 Specifieke realisatiekosten 196.000
Totaal kosten: 712 306 euro.
Resultaat 2013
Het verwachte resultaat is positief en bedraagt 13 513 euro.
101
6 Bijlagen
6.1 Lijst persartikels
Affligem - Abdijlandschap 1/01/2012 Natuurpunt Denderstreek Gnop Affligem: Domentse en Bleregemse Broeken
21/04/2012 Het Laatste Nieuws Pelinkbos krijgt fruitboomgaard
2/05/2012 www.editiepajot.com Plannen Pelinkbos ontvouwd
4/05/2012 Het Laatste Nieuws Roofridderpad gaat open
12/09/2012 Nieuwsblad.be Abdijlandschap leren lezen
23/09/2012 Facebook Leer het abdijlandschap van Affligem kennen
13/09/2012 Goeiedag Abdijlandschap Affligem
Akkervogelproject 1/01/2012 Infoblad Galmaarden Stakkers op akkers in Galmaarden
22/03/2012 www.nieuwsblad.be Akkervogels opnieuw in opmars in Waarbeke
26/03/2012 www.editiepajot.com Wandelaars op zoek naar akkervogels
18/06/2012 Het Laatste Nieuws Een toekomst voor akkervogels
19/06/2012 VILT 5% landschap Galmaarden-Waarbeke akkervogelvriendelijk
19/06/2012 www.nieuwsblad.be Akkervogels krijgen toekomst
18/06/2012 www.persinfo.eu Extra bescherming akkervogels Galmaarden (audio)
1/09/2012 Nieuwsblad.be Jagers zorgen voor akkervogels
30/08/2012 Het Laatste Nieuws Landbouwpercelen ingezaaid
Algemene Werking 1/01/2012 RandKrant Waar geschiedenis en natuur samengaan
9/03/2012 www.sint-pieters-leeuw.eu Nieuwe projecten RL P&Z
1/02/2012 Infoblad Dilbeek Natuurprojecten in 2012
21/03/2012 De Streekkrant Wist je dat?
22/03/2012 Het Pajottenland Poster RLZZZ
1/05/2012 Infoblad Herne Succesvolle samenwerking met landbouwers
1/06/2012 Infoblad Dilbeek Succesvolle samenwerking met landbouwers
1/06/2012 Infoblad Dilbeek Zondag 5 augustus - Proefritten in Dilbeek
28-29/07/2012 Het Laatste Nieuws Regionaal Landschap verandert naam
6/08/2012 Ring TV Zina Zomert: zomerhapping Neerhof Dilbeek
2/08/2012 www.editiepajot.com Dilbeek - Proefritten van het Regionaal Landschap
2/08/2012 Nieuwsblad.be Met de picknickmand door het groene Pajottenland
22/08/2012 De Streekkrant Wist je dat? Naamsverandering RL
20/09/2012 Het Pajottenland Pajottenkrant: naam- en logoverandering RL P&Z
16/10/2012 Persinfo Versgeperste Facebook van het Regionaal Landschap
15/10/2012 Sint-Pieters-Leeuw website RL P&Z op facebook
20/10/2012 Nieuwsblad.be Win een jaar gratis appels
25/10/2012 Nieuwsblad.be Landschapskrant met liefde voor hout
31/10/2012 De Streekkrant Wist je dat? Facebookpagina van RL
24/11/2012 Het Nieuwsblad Inge wint 60 liter appelsap
31/12/2012 www.editiepajot.com Inge kreeg heel wat appelsap
102
Bomen 22/03/2012 Het Pajottenland Leaderproject 'Pajottenland van je bomen'
12/03/2012 www.editiepajot.com RL wil Zennevallei en Pajottenland bekend maken
22/10/2012 www.editiepajot.com RL maakt jouw bomen/dromen waar
23/10/2012 Het Laatste Nieuws Lessenreeks fruitbomen
24/10/2012 De Streekkrant Fietsen voor bomen
1/11/2012 Het Pajottenland RL maakt jouw bomen/dromen waar
1/11/2012 Pajottenkrant Oproep voor buurten, verenigingen en scholen
15/11/2012 Het Pajottenland Regionaal Landschap zoekt bomen met een verhaal
1/11/2012 Hoogstamnieuws Lessenreeks Pajottenland 2013
1/12/2012 Infoblad Sint-Pieters-Leeuw Word specialist in hoogstamfruitbomen
1/12/2012 Infoblad Dilbeek Lessenreeks hoogstamfruitbomen en klein fruit
Knotbomen
12/09/2012 www.editiepajot.com
Knotteam Pajottenland & Zennevallei vliegt er weer in
12/09/2012 Hyacint nr. 2012-5 Knotter worden. "Iets voor jou ?"
18/09/2012 Nieuwsblad.be Gratis bomen knotten in ruil voor brandhout
1/10/2013 Infoblad Galmaarden Jouw knotbomen gratis geknot
1/10/2012 Infoblad Herne Jouw knotbomen gratis geknot
13-14/10/12 Het Laatste Nieuws Knotters gezocht
1/11/2012 www.editiepajot.com Knotteam scherpt de messen
28/11/2012 Nieuwsblad.be Knotteam klaar voor nieuw knotseizoen
22/11/2012 Sint-Pieters-Leeuw website Knotteam scherpt de messen
12/12/2012 De Streekkrant Klaar voor nieuw knotseizoen
18/12/2012 Het Laatste Nieuws Vrijwilligers volgen bijscholing knotten
Mobiele fruitpers 1/09/2012 Infoblad Ternat Mobiele fruitpers in Ternat
19/09/2012 Passe Partout Fruitpers in Alsemberg
8-9/09/2012 Het Laatste Nieuws Fruitpers komt op bezoek
13/09/2012 Nieuwsblad.be Patrick en Margaret persen fruit
Biodiversiteit 21/04/2012 Het Laatste Nieuws Gemeente stelt poelen voor
2/05/2012 www.editiepajot.com Poelen, parels in het landschap'
3/05/2012 Regionieuws "Goeiedag" Liedekerkse poelen boeren goed
12/09/2012 Hyacint nr. 2012-5 Poelencursus in Sint-Pieters-Leeuw
12/09/2012 Nieuwsblad.be RL Pajottenland & Zennevallei nodigt uit
1/12/2012 Infoblad Dilbeek Poelen ruimen
26/04/2012 www.nieuwsblad.be Wijk Opalfen koestert haar huiszwaluwen
1/05/2012 Infoblad Herne Subsidie nestgelegenheden voor zwaluwen
2/05/2012 www.editiepajot.com Zwaluwen, zwierige acrobaten in de wijk Opalfene
2/05/2012 www.persinfo Zwaluwen, zwierige acrobaten in de wijk Opalfene
7/05/2012 www.editiepajot.com Met Natuurpunt op zoek naar zwaluwen
10/05/2012 Regionieuws "Goeiedag" Wijk Opalfene koestert haar huiszwaluwen
1/06/2012 Infoblad Dilbeek Zwaluwen, zwierige acrobaten in de Reinaertwijk
6/07/2012 Infoblad Ternat Zwaluwen… zwierige acrobaten in de wijk Opalfene
15/02/2012 Passe Partout Dilbeek: koestercarrousel
1/03/2012 Milieukrant De inspiratie van de koestercarrousel
103
15/05/2012 De Streekkrant Prijs Boommarter voor 't Hof Van Martin
23/05/2012 De Streekkrant Bekroning voor boomgaard
19/12/2012 Persinfo Galmaardse boerderijtuin weer in als historisch landbouwlandschap
19/12/2013 Nieuwsblad.be Galmaardenaar plant grote boomgaard
20/12/2013 Het Laatste Nieuws Tuin wordt historisch landbouwlandschap
1/12/2012 Infoblad Dilbeek Zorg voor de koesterburen
Paradijsplekjes 1/04/2012 Infoblad Halle Inhuldiging paradijsplekje
13/06/2012 De Streekkrant Torenweide uitgeroepen tot paradijs
Trage wegen 12/03/2012 Editie Pajot Zennevallei en Pajottenland nog meer bekend maken
22/03/2012 Pajottenkrant Wandelnetwerk breidt uit
4/04/2012 De Streekkrant Wandelnetwerk
26/06/2012 www.sint-pieters-leeuw.eu 105.191 euro subsidie voor wandelnetwerk fase 3
21/06/2012 Pajottenkrant Wandelnetwerk erkend als toeristisch impulsproject
4/07/2012 Het Laatste Nieuws Subsidies voor toerismekantoor en wandelnetwerk
5/07/2012 Het Pajottenland Wandelnetwerk erkend als toeristisch impulsproject
9/07/2012 Het Laatste Nieuws Provincie steunt buurt- en voetwegen
3-4/11/12 Het Laatste Nieuws Milieuraad promoot trage wegen
Weg van klassiek 1/03/2012 Infoblad Ternat Weg van klassiek
1/06/2012 Zevende Kracht Weg van Klassiek in de Zennevallei
1/06/2012 Infoblad Halle Festival 'Weg van klassiek'
5/07/2012 Het Pajottenland Weg van klassiek!
31/07/2012 Ring TV: Zina Zomert Weg van Klassiek
17/08/2012 Het Laatste Nieuws Klassiek weekend
22/08/2012 Het Pajottenland Weg van Klassiek 2012
3/09/2012 www.sintpietersleeuw.be Weg van Klassiek! Was drie dagen genieten
3/09/2012 Nieuwsblad.be Weg van Klassiek werd voltreffer
3/09/2012 www.editiepajot.com Weg van Klassiek! Was drie dagen genieten
Zuurstof voor de Zenne 1/01/2012 Infoblad Drogenbos Zuurstof voor de Zennevallei
28/03/2012 De Standaard Wandelen langs de Zenne
1/04/2012 Zevende kracht Uit de winkel van Zenne en Zoniën
26/06/2012 www.nieuwsblad.be Groene long voor mensen zonder tuin
26/06/2012 www.persinfo
Braakliggend terrein wordt groene baken op boogscheut van FeliXart in Drogenbos
26/06/2012 www.editiepajot.com Drogenbos wordt groener
26/06/2012 Het Nieuwsblad Groene long voor mensen zonder tuin
1/09/2012 Drogenbos Infoblad Drogenbos wordt groener
17/11/2012 VRT Eén journaal Dag van de Natuur - aanplantingen Maasdalbos
23/11/2012 Het Laatste Nieuws Bourgeois ondersteunt uitbreiding FeliXsite
1/12/2012 Infoblad Sint-Pieters-Leeuw Onderzoek mogelijkheid volkstuintjes
1/12/2013 Persinfo Minister Bourgeois aankoop grond FeliXsite
104
6.2 Ledenlijst AV – RVB – DB Na de algemene vergadering van 3 december 2012.
Algemene vergadering
Effectieve leden - Fractie I
Provincie Vlaams-Brabant Mevrouw Martine Lemonnier Provincieplein 1, 3010 Leuven
Mevrouw Annemie Matheussen Provincieplein 1, 3010 Leuven
Gemeente Affligem De heer Willy Teirlinck Bellestraat 99, 1790 Affligem
Mevrouw Annick Van de Gucht Bellestraat 99, 1790 Affligem
Gemeente Beersel Mevrouw Axelle Reunes Watermolenstraat 45, 1654 Huizingen
Mevrouw Katleen Claeys Alsembergsteenweg 1046, 1652 Alsemberg
Gemeente Bever Mevrouw Melanie Denaeyer Muydt 13A, 1547 Bever
Mevrouw Marleen Flamant Burght 39A, 1547 Bever
Gemeente Dilbeek Mevrouw Martine Pitteljon Gemeenteplein 1, 1700 Dilbeek
Mevrouw Oliva De Vidts Gemeenteplein 1, 1700 Dilbeek
Gemeente Drogenbos Mevrouw Fatima Boudjaoui Grote Baan 222, 1620 Drogenbos
De heer Pierre Watthée Grote Baan 222, 1620 Drogenbos
Gemeente Galmaarden De heer Patrick Decat Marktplein 7, 1570 Galmaarden
Mevrouw Claudine Carels Muylebeekstraat 62, 1570 Tollembeek
Gemeente Gooik Mevrouw Isabelle Pierreux Eeckelstraat 26, 1755 Gooik
De heer Simon Deboeck Koekoekstraat 2, 1755 Gooik
Stad Halle De heer Mark Demesmaeker Oudstrijdersplein 18, 1500 Halle
De heer Stefan Bonhomme Oudstrijdersplein 18, 1500 Halle
Gemeente Herne De heer Kris Poelaert Markstraat 17A, 1540 Herne
De heer Jean-Marie Dierickx Hellingen 1, 1540 Herne
Gemeente Lennik De heer Etienne Van Vaerenbergh Ninoofsesteenweg 236, 1750 Lennik
De heer Geert De Cuyper Markt 18, 1750 Lennik
Gemeente Liedekerke De heer Hugo Asselman Opperstraat 31, 1770 Liedekerke
De heer Johan Asselberghs Opperstraat 31 1770 Liedekerke
Gemeente Pepingen De heer Luc Decrick Eeckhoudtstraat 5B, 1670 Pepingen
De heer Marc Paridaens Huttestraat 44, 1670 Pepingen
Gemeente Roosdaal De heer Glenn Heyvaert Brusselstraat 15, 1760 Roosdaal
De heer Johnny Vanhee Brusselstraat 15, 1760 Roosdaal
Gemeente Sint-Pieters-Leeuw De heer Martin Schoukens Pastorijstraat 21, 1600 Sint-Pieters-Leeuw
Mevrouw Lieve Vanlinthout Pastorijstraat 21, 1600 Sint-Pieters-Leeuw
Gemeente Ternat De heer Willy Timmermans Drijvelingslos 33, 1741 Ternat
De heer Paul Timmermans Notestraat 48, 1742 Ternat
Effectieve leden - Fractie II
Nationale Boomgaarden Stichting De heer Chris Lippens Weidestraat 20, 1700 Dilbeek
Natuurpunt Affligem-
Liedekerke
De heer Staf Vermeulen
De heer Eric De Block
Bellestraat 21, 1790 Hekelgem
Boerenkrijglaan 48, 1770 Liedekerke
Natuurpunt Beersel De heer Willy Defranc
De heer Pierre Kestemont
Terlaak 13, 1651 Lot
Kerkstraat 63, 1620 Drogenbos
Natuurpunt Dilbeek De heer Louis De Leeuw Vlinderstraat 362, 1700 Dilbeek
De heer Eric De Jonge Itterbeeksebaan 363, 1702 Itterbeek
105
Natuurpunt Halle Mevrouw Chris De Caluwé P. Dewildestraat 60, 1651 Lot
De heer Johan Merckx Pachtersweg 150, 1500 Halle
Natuurpunt
Leeuwse Natuurvrienden
De heer Etienne Larock
De heer Luc De Dobbeleer
Van der Dilftlaan 30, 1600 Sint-Pieters-Leeuw
Kapelleveld 3, 1602 Vlezenbeek
Natuurpunt M.O.Lennik De heer Willy Van Everbroeck Markstraat 8, 1750 Lennik
De heer Paul De Leener Nellekenstraat 100, 1750 Lennik
Natuurpunt Pajottenland De heer Geert De Pauw J. Demaegtstraat 24, 1673 Beert
De heer Hendrik Schoukens Dorp 28, 1750 Lennik
Natuurpunt Rode De heer Philippe Verdegem Oogstlaan 13, 1640 Sint-Genesius-Rode
De heer Fernand De Buck Linkebeeksedreef 71, 1640 Sint-Genesius-Rode
Natuurpunt Ternat De heer Luc Platteau D’Hoef, 1741 Ternat
De heer Marc Vandenhende Weidelaan 39, 1742 Ternat
Opbouwwerk Pajottenland De heer Bruno Moens Lindeveldweg 16, 1750 Lennik
De heer Tijs Boelens Terlostraat 3, 1755 Gooik
Streekvereniging
Zenne en Zoniën
De heer Willy Defranc
De heer Roger Swalens
Terlaak 13, 1651 Lot
Meidoornlaan 17, 1652 Alsemberg
Effectieve leden - Fractie III
Pasar De heer Urbain Neukermans Koning Boudewijnstraat 9, 1755 Gooik
De heer Jean-Pierre Roosens Hoevestraat 10B, 1755 Gooik
Toerisme P & Z De heer Guido Dieudonné Brusselstraat 1G, 1750 Lennik
Toerisme Vlaams-Brabant Mevrouw Astrid Clymans Provincieplein 1, 3010 Leuven
Boerenbond De heer Hugo Vleugels Postbus 16, 3000 Leuven
De heer Steven Dumortier Budingen 24, 1500 Halle
WBE Oost-Pajottenland De heer Henri Van Eeckhoudt
De heer François de Jonghe
Schapenstraat 22, 1750 Lennik
Lenniksesteenweg 775, 1500 Halle
WBE Sint Pieters Ter Waerden De heer Danny Thiebaut
De heer Roger Pletincx
Manhovestraat 30, 1541 Herne
Driekapellenstraat 8, 1541 Herne
WBE West-Pajottenland De heer Willy Meyts
De heer Dirk Verckens
Assesteenweg 330, 1760 Lennik
Koning Albertstraat 64, 1760 Roosdaal
Niet effectieve leden
Kanaaltochten Brabant Mevrouw Nicole Van Belle Zwartenbroekstraat 13, 1750 Lennik
De heer Guido Moens Heilig Hartlaan 30, 9300 Aalst
Econet Vlaams-Brabant De heer Johan De Beule
Mevrouw Nathalie Saelens
F. Roggemanskaai 8, 1501 Halle
F. Roggemanskaai 8, 1501 Halle
De Paddenbroek Mevrouw Katelijne Aelen De heer Erwin Vandersteen
Paddenbroekstraat 12, 1755 Gooik Paddenbroekstraat 12, 1755 Gooik
Adviserende leden
Agentschap Natuur en Bos De heer René Meeuwis Diestsepoort 6 bus 75, 3000 Leuven De heer Michel Marcoux Terrest 3, 1670 Pepingen Agentschap Ruimte en Erfgoed De heer Jo Wijnant Diestsepoort 6 bus 91, 3000 Leuven
Vlaamse Landmaatschappij De heer Johan Kerkhof Diestsepoort 6 bus 74, 3000 Leuven Vlaamse overheid - Landbouw Mevrouw Hilde Villé Koning Albert II-laan 35 bus 40, 1030 Schaarbeek
106
Raad van bestuur
Dagelijks bestuur
Voorzitter De heer Kris Poelaert Centrum 17, 1540 Herne
Ondervoorzitter De heer Geert De Pauw J. Demaegtstraat 24, 1673 Beert
Penningmeester Mevrouw Annemie Matheussen Provincieplein 1, 3010 Leuven
Secretaris De heer Chris Lippens Weidestraat 20, 1700 Dilbeek
Provincie Vlaams-Brabant Mevrouw Annemie Matheussen Provincieplein 1, 3010 Leuven
Gemeente Beersel Mevrouw Katleen Claeys Alsembergesteenweg 1046, 1652 Beersel
Gemeente Dilbeek Mevrouw Oliva De Vidts Gemeenteplein 1, 1700 Dilbeek
Gemeente Gooik De heer Simon De Boeck Koekoekstraat 2, 1755 Gooik
Stad Halle De heer Mark Demesmaeker Oudstrijdersplein 17, 1500 Halle
Gemeente Herne De heer Kris Poelaert Centrum 17, 1540 Herne
Gemeente Lennik De heer Geert De Cuyper Dorekenstraat 14, 1750 Lennik
Gemeente Pepingen De heer Luc Decrick Eeckhoudtstraat 5B, 1670 Pepingen
Gemeente Sint-Pieters-Leeuw De heer Martin Schoukens Pastorijstraat 21, 1600 Sint-Pieters-Leeuw
Nationale Boomgaardenstichting De heer Chris Lippens Weidestraat 20, 1700 Dilbeek
Natuurpunt Beersel De heer Pierre Kestemont Kerkstraat 63, 1620 Drogenbos
Natuurpunt Dilbeek De heer Louis De Leeuw Vlinderstraat 362, 1700 Dilbeek
Natuurpunt Halle De heer Jan Houthuys Molenstraat 150, 1500 Halle
Natuurpunt M.O.Lennik De heer Willy Van Everbroeck Markstraat 8, 1750 Lennik
Natuurpunt Pajottenland De heer Geert De Pauw J. Demaegtstraat 24, 1673 Beert
Streekvereniging Zenne & Zoniën De heer Willy Defranc Terlaak 13, 1651 Lot
Pasar De heer Urbain Neukermans Koning Boudewijnstraat 9, 1755 Gooik
Boerenbond De heer Hugo Vleugels Postbus 16, 3000 Leuven
Pro Natura De heer Johan De Beule Roggemanskaai 8, 1501 Halle
107
108