ИОРРМ – КПУ 2011ИОРРМ – КПУ 2011

ОПЕРАТИВНИ СЕГМЕНТИ

ПредавачРоберт Манасиев

2

Содржина

• Историјат• Основен принцип• Делокруг• Оперативни сегменти• Известувачки сегменти• Обелоденување• Мерење• Обелоденувања за целиот ентитет• Примена во РМ

3

Оперативни сегментиИсторијатИсторијат• МСФИ 8 – Оперативни сегменти стапи во сила од 1

јануари 2009• Претставува комбинација од МСС 14 – Известување

според сегмeнти и SFAS 131 – Обелоденувања во врска со сегмeнти на претпријатието и поврзани информации (US GAAP)

• Акцентот е стaвен на клучната улога на раководството во формирањето, контролата и одговорноста за резултатите од работењето на деловните сегменти (management approach)

• Во РМ е објавен во Сл. Весник на РМ бр. 159 од 29.12.2009 година со примена од 01.01.2010 година

4

Оперативни сегментиОсновен принципОсновен принцип

Ентитетот ќе обелодени информации кои ќе им овозможи на корисниците на

неговите финансиски извештаи да ја оценат природата и финансиските

ефекти на деловните активности со кои тој се занимава и економското опкружување во кое тој работи

5

Оперативни сегментиДелокругДелокруг• Се применува на посебните ФИ на ентитет и

консолидираните ФИ на група со матично друштво:– Со чии ХВ се тргува на јавен пазар– Кој ги поднесува или е во постапка на поднесување

на неговите ФИ до КХВ или друга регулаторна организација заради емисија на финансиски инструменти на јавен пазар

• Матично друштво кое изготвува и консолидирани и посебни ФИ во согласност со МСФИ, информациите за сегментите ги објавува само во консолидираните ФИ

6

Оперативни сегменти Оперативни сегментиОперативни сегменти

• Компонента на ентитетот:– Која се занимава со деловни активности од кои

може да се остварат приходи и да настанат трошоци

– Чии оперативни резултати редовно ги разгледува главниот извршен носител на одлуки (со цел алокација на ресурси и оценка на перформанси)

– За која се достапни посебни информации

7

Оперативни сегменти Оперативни сегментиОперативни сегменти • Седиштето (Централата) на ентитетот и

заедничките (услужните) делови вообичаено не се квалификуваат како оперативни сегменти

• Терминот „Главен извршен носител на одлуки„ (ГИНО) – повеќе идентификува функција, а помалку одреден раководител со титула

• Доколку постои „матрична организација„ ентитетот треба да одреди која група на компоненти претставува оперативен сегмент

8

Оперативни сегменти Известувачки сегментиИзвестувачки сегменти

• Одвоено известување се бара за сегмент кој:– Бил идентификуван како оперативен сегмент

или група на сегменти– Го надминува квантитативниот праг дефиниран

за групирање на оперативните сегменти

9

Оперативни сегментиКритериуми за групирањеКритериуми за групирање• Слични економски карактеристики (точка 12

од МСФИ 8) во однос на :– Природата на производите и услугите– Природата на производствениот процес– Видот и групата на корисникот на нивните

производи и услуги– Методите кои се користат за дистрибуција на

нивните производи или обезбедување на нивните услуги

– Природата на регулаторното опкружување (ако е применливо)

10

Оперативни сегментиКритериуми за групирањеКритериуми за групирањеКванититативни прагови• Ентитетот ќе известува одвоено информации за

сегментот ако исполнува било кој од следните квантитативни прагови (точка 13 од МСФИ 8):– Искажаниот приход (продажба на надворешни купувачи и

продажба помеѓу сегменти) изнесува 10% или повеќе од вкупниот приход

– Апсолутниот износ на неговата прикажана добивка или загуба изнесува 10% или повеќе од повисокиот износ од:• Вкупно прикажаната добивка на сите оперативни сегменти кои не

прикажале загуба• Вкупно прикажаната загуба на сите оперативни сегменти кои

прикажале загуба– Неговите средства изнесуваат 10% или повеќе од вкупните

средства на сите оперативни сегменти

11

Оперативни сегментиКритериуми за групирањеКритериуми за групирањеКванититативни прагови• Ентитетот може да ги комбинира

информациите за оперативните сегменти кои не ги исполнуваат квантитативните прагови со информации за други оперативни сегменти кои не ги исполнуваат квантитативните прагови за да создадат известувачки сегмент, само ако оперативните сегменти имаат слични економски карактеристики и заеднички им се повеќето од критериумите за групирање наведени во точка 12 (точка 14 од МСФИ 8)

12

Оперативни сегментиКритериуми за групирањеКритериуми за групирањеКванититативни прагови• Вкупниот надворешен приход на

оперативните сегменти треба да изнесува најмалку 75% од вкупните приходи на ентитетот (точка 15 од МСФИ 8)

• Доколку овој праг не е постигнат, дополнителни оперативни сегменти ќе се идентификуваат како известувачки сегменти се додека не се достигне прагот од 75% од вкупните приходи на ентитетот

13

Оперативни сегментиКритериуми за групирањеКритериуми за групирањеКванититативни прагови• Информациите за останатите деловни

активности и оперативни сегменти за кои не се известува ќе бидат групирани и обелоденети во категоријата: „сите останати сегменти„ (точка 16 од МСФИ 8)

• Бројот на известувачки сегменти не е ограничен, но не е практично да изнесува над 10 сегменти.

14

Оперативни сегментиКритериуми за групирањеКритериуми за групирање

Сегменти Надворешни приходи Учество

Сегмент А 40 40%

Сегмент Б 9 9%

Сегмент В 33 33% 73%

Сегмент Г 7 7%

Сегмент Д 6 6%

Сегмент Ѓ 3 3% 76%

Сегмент Е 2 2%

Вкупно 100 100%

Сегментот „Ѓ„ е новоформиран сегмент кој апочнал да создава приходи пред два месеци. Раководството очекува значајно учество на овој сегмент во идните години.

*Извор: Grant Thornton

15

Оперативни сегменти Известувачки сегментиИзвестувачки сегменти

Идентификувај оперативни

сегменти (Т.5-10)

Исполнети критериуми за

групирање Т.12

Групирај ги сегментите

да

не

Исполнети квантитативни прагови Т.13

Групирај ги сегментите

да

Исполнети критериуми за

групирање Т.14

не

да

не

да

16

Оперативни сегменти Известувачки сегментиИзвестувачки сегменти

Изести како„Сите останати

сегменти„

Генерирање на 75% од приходите

Т.15

да

не

ИЗВЕСТУВАЧКИ СЕГМЕНТИ

да

Додај оперативни сегменти за да се достигне нивото

од 75%

17

Оперативни сегментиОбелоденувањеОбелоденувањеЕнтитетот ќе ги обелодени информациите кои ќе им овозможат на корисниците на неговите финансиски извештаи да ја оценат природата и финансиските ефекти на деловните активности со кои тој се занимава и економското опкружување во кое тој работи

18

Оперативни сегментиОбелоденувањеОбелоденување• Информации кои треба да се обелоденат:– Општи информации– Информации за добивката или загубата на

известувачкиот сегмент вклучувајќи одредени приходи и расходи кои се вклучени во прикажаната добивка или загуба на сегментот, средствата и обврските на сегментот и основата за мерење

– Усогласување на вкупните износи на сегментот за приходот, добивката или загубата, средствата и обврските на сегментот и други материјални ставки на сегментот со соодветни износи на ентитетот

19

Оперативни сегментиОбелоденувањеОбелоденувањеОпшти информации• Фактори кои се користеле за идентификување

на известувачките сегменти, вклучувајќи ја и основата на организацијата– Според производите и услугите– Според географските подрачја– Комбинација на фактори

• Видови на производи и услуги од кои се остварува приходот на секој известувачки сегмент

20

Оперативни сегментиОбелоденувањеОбелоденувањеОпшти информации - пример• Друштвото има три известувачки сегменти:

– Автомобилски делови – произведува резервни делови– Моторни бродови – произведува мотори за глисери и чамци– Финансии – за финансирање на активностите на ентитетот и

финансирање на продажбата на купувачите• Сегментите се управувани посебно, поради специфичностите на

производите, технологијата, маркетинг стратегијата и купувачите

• Трансакциите помеѓу сегментите се евидентираат по пазарни цени

• Успешноста на сегментите се мери според добивката или загубата пред расходот за данок на добивка, не вклучувајќи еднократни добивки и загуби

21

Оперативни сегментиОбелоденувањеОбелоденување

Информации за добивката или загубата, средства и обврски•Приходи од надворешни купувачи•Приходи од трансакции со други оперативни сегменти на истиот ентитет•Приходи од камата•Расходи за камата•Амортизација

22

Оперативни сегментиОбелоденувањеОбелоденувањеИнформации за добивката или загубата, средства и обврски•Материјални ставки на приходи и расходи•Учество на ентитетот во добивка или загуба на придружени ентитети и заеднички вложувања според методот на главнина•Даночен расход или приход•Материјални непарични ставки кои не се амортизација

23

Оперативни сегментиОбелоденувањеОбелоденувањеИнформации за добивката или загубата, средствата и обврските•Се обелоденуваат износите за:– Вложување во придружени енитети и заеднички

вложувања евидентирани според методот на главнина– Додатоци на нетековни средства кои не се финансиски

инструменти, одложени даночни средства, средства за користи после престанокот на работниот односи и права кои произлегуваат од договорите за осигурување

доколку истите се вклучени во износот по кој е изршено мерењето на средствата на сегментот или редовно му се обезбедуваат на главниот извршен носител на одлуки (ГИНО)

24

Оперативни сегментиОбелоденувањеОбелоденувањеИнформации за добивката или загубата, средствата и обврските - пример

Позиција Авт. делови

Мот. бродови

Финансии Сите останати

Вкупно

Екстерни приходи 3.000 6.000 4.000 1.000 14.000

Интерни приходи 1.000 1.000

Амортизација 300 600 30 70 1.000

Добивка на сегментот 1.000 2.000 500 100 3.600

Непарични трансакции - 200 - - 200

Средства на сегментот 5.000 10.000 25.000 3.000 33.000

Обврски на сегментот 1.000 5.000 15.000 1.000 22.000

25

Оперативни сегментиМерењеМерење• Износот на секоја известувачка ставка на

сегментот ќе биде износот по кој е извршено мерењето за кое се известува главниот извршен носител на одлуки (ГИНО)

• Доколку ГИНО користи повеќе од едно мерење на износите на сегментот, ќе бидат прикажани тие износи кои раководството верува дека се најконзистентни со коресподентните износи во ФИ на ентитетот

26

Оперативни сегментиМерењеМерење• Како минимум ентитетот треба да обелодени:– Сметководствената основа на сите трансакции

помеѓу известувачките сегменти– Природата на секоја разлика помеѓу мерењето на

добивката или загубата на известувачките сегменти и добивката или загубата на ентитетот пред даночен расход или приход и прекинато работење

– Природата на секоја разлика помеѓу мерењето на средствата на известувачките сегменти и ентитетот

27

Оперативни сегментиМерењеМерење– Природата на секоја разлика помеѓу мерењето

на обврските на известувачките сегменти и ентитетот

– Природата на секоја промена во начините на мерење кои се користени за утврдување на добивката или загубата на известувачкиот сегмент во однос на претходните периоди и ефектот доколку постои

– Природата и ефектот на секоја асиметрична алокација на известувачките сегменти

28

Оперативни сегментиМерењеМерење

Усогласување• Збирот на приходот од известувачките сегменти

со приходот на ентитетот• Збирот на измерените добивки или загуби од

известувачките сегменти со добивката или загубата на ентитетот пред расход за данок и прекинато работење

• Збирот на средствата на известувачките сегменти со средствата на ентитетот

29

Оперативни сегментиМерењеМерење

Усогласување• Збирот на обврските на известувачките сегменти

со обврските на ентитетот• Збирот на секоја обелоденета материјална ставка

на известувачките сегменти со соодветната таква на ентитетот

30

Оперативни сегменти Мерење МерењеУсогласување на приходите - пример

Позиција Вкупно

Вкупни приходи на известувачките сегменти 13.000

Други приходи 1.000

Елиминирање на интерните приходи (1.000)

Приходи на ентитетот 13.000

31

Оперативни сегменти Мерење МерењеУсогласување на добивката или загубата - пример

Позиција Вкупно

Вкупна добивка или загуба за известувачките сегменти 3.500

Друга добивка или загуба 100

Елиминирање на добивките или загубите помеѓу сегментите (500)

Останати корпоративни расходи (200)

Добивка или загуба на ентитетот 2.900

32

Оперативни сегменти Мерење МерењеУсогласување на средствата и обврските - пример

Позиција Вкупно

Средства

Вкупни средства на известувачките сегменти 30.000

Други средства 3.000

Елиминирање на побарувања помеѓу сегменти (1.000)

Средства на ентитетот 32.000

Обврски

Вкупни обврски на известувачките сегменти 21.000

Други обврски и неалоцирани обврски 2.000

Обврски на ентитетот 23.000

33

Оперативни сегментиМерењеМерењеПовторно прикажување на претходно објавени информации•Доколку ентитетот ја менува структурата на интерната организација со што се предизвикува промена на известувачките сегменти, освен доколку информациите не се расположливи или трошокот за нивно обезбедување е прекумерен•Ентитетот треба да обелодени:– дали повторно ги прикажал коресподентните ставки на

информациите за сегментите, или– Ги прикажал информациите за старата и новата основа

за поделба по сегменти

34

Оперативни сегментиОбелоденување за ентитетотОбелоденување за ентитетот• МСФИ 8 бара од ентитетите да ги обелоденат

податоците за:– Производите и услугите – Географските подрачја, и – Најголемите купувачи

како еден сегмент (вклучувајќи ги и оние ентитети кои самите претставуваат еден сегмент).

• Ова обелоденување е корисно во случај кога:– Различни сегменти продаваат исти производи и услуги– Оперативните сегменти не се поделени на географска

основа

35

Оперативни сегментиОбелоденување за ентитетотОбелоденување за ентитетотПроизводи и услуги• Приходите од надворешните купувачи за:– Секој производ и услуга, или– Групи на производи и услуги,

освен ако не се расположливи соодветни информации, а трошокот за нивно обезбедување би бил прекумерен

• Износите на прикажаните приходи од производи и услуги треба да се засноваат на финансиските информации содржани во ФИ на ентитетот

36

Оперативни сегментиОбелоденување за ентитетотОбелоденување за ентитетотГеографско подрачје• Приходи од надворешни купувачи од:– Земјата во која е седиштето– Сите странски земји во кои ентитетот остварува

приходи

• Материјалните износи за одделна земја ќе се прикажат посебно

37

Оперативни сегментиОбелоденување за ентитетотОбелоденување за ентитетотГеографско подрачје• Нетековни средства, кои не се финансиски

инструменти, одложени даночни средства, користи по престанок на работниот однос и права кои произлегуваат од договори за осигурување лоцирани во:– Земјата во која е седиштето– Сите странски земји во кои ентитетот има

нетековни средства– Материјалните износи за одделна земја ќе се

прикажат посебно

38

Оперативни сегментиОбелоденување за ентитетотОбелоденување за ентитетотГеографско подрачје• Прикажаните износите треба да бидат

засновани на финансиските информации содржани во ФИ на ентитетот

• Доколку неопходните информации не се расположливи, а трошокот за нивно обезбедување би бил прекумерен тој факт треба да се обелодени

• Ентитетот може да обезбеди и подзбирови на географски информации за групи на земји

39

Оперативни сегменти Мерење МерењеГеографски информации - пример

Позиција Приходи Не-тековни

средства

Македонија 500

Србија 3.000

Хрватска 7.000

Словенија 2.000

Други земји 500

Вкупно 13.000

*Приходите по земји се прикажани според локацијата на потрошувачите

40

Оперативни сегментиОбелоденување за ентитетотОбелоденување за ентитетотИнформации за главните купувачи•Информации за секој главен купувач од кој се остварени 10% или повеќе од приходите•Сегментите кои ги прикажуваат приходите со главните купувачи•Не се обелоденува идентитетот и износот на приход на одделен купувач•Различни купувачи кои припаѓаат на иста група (под заедничка контрола) ќе се сметаат како еден купувач•Различни купувачи кои припаѓаат на иста влада ќе се сметаат како еден купувач

41

Оперативни сегментиОбелоденување за ентитетотОбелоденување за ентитетотИнформации за главните купувачи - пример• Приходите од еден потрошувач за сегментот

автомобилски делови изнесуваат 1.500 парични единици од вкупните приходи на ентитетот, што е приближно 11,5 % од вкупните приходи.

42

Оперативни сегментиПримена на МСФИ 8 во РМПримена на МСФИ 8 во РМ

Друштва (ФИ за 2010 година) Број %

Котирани нефинансиски друштва 28 100,0%

Објавени консолид. или посебни ФИ за 2010 г. 23 82,1%

Имаат >1 сегмент 20 87,0%

Известување за сегменти/Применет МСФИ 8 09 45,0%

• Мал број на котирани нефинансиски друштва го применуваат МСФИ 8

• Потреба од објаснување на раководството за важноста на МСФИ 8 за корисниците на ФИ

• Потреба од подобрување на МИС во котираните друштва

Благодарам на вниманието

Роберт МанасиевКато Едукација ДООЕЛ Скопје

rmanasiev@kato.mkмоб. 072 308301