Rodzina w znaczenie prawnym

W znaczeniu prawnym rodzicami są tylko dwie osoby (wyjątkowo jedna) wpisane odpowiednio jako matka lub ojciec do aktu urodzenia i innych aktów stanu cywilnego, a na ich podstawie do innych dokumentów urzędowych (dowód osobisty, paszport). W zamierzeniu ustawodawcy rodzicami powinny być osoby, od których ktoś rzeczywiście i bezpośrednio pochodzi. Jako matka do aktu stanu cywilnego wpisywana jest więc kobieta, która urodziła dziecko, oraz mężczyzna, z którym matka poczęła dziecko. Dla dziecka nieznanego pochodzenia do aktu urodzenia wpisuje się rodziców fikcyjnych.

Ponieważ w razie wpisania do metryki osób niebędących rodzicami genetycznymi nie ma bezwzględnego obowiązku podejmowania kroków prawnych do sprostowania tych faktów (zwłaszcza jeżeli dziecko osiągnęło już pełnoletność), często spotyka się sytuacje, w których rodzice prawni nie są prawdziwymi rodzicami dziecka.

Osoba, z którą rodzic zawarł kolejny związek małżeński po rozwodzie lub śmierci poprzedniego małżonka, również będącego rodzicem dziecka — nazywana jest w języku polskim rodzicem przybranym. W języku prawnym taka osoba nie jest już rodzicem, lecz powinowatym pierwszego stopnia w linii prostej.

Z rodzicem w sensie prawnym nie należy również mylić innych osób, którym sąd przyznał władzę rodzicielską nad niepełnoletnim dzieckiem. Rodzicem nie musi być też przysposabiający dziecko; będzie nim tylko w przypadku adopcji blankietowej dokonanej przez rodzicielkę i nie odwołanej w odpowiednim czasie. Tak samo nie jest rodzicem osoba sprawująca opiekę.

Rodzice są zobowiązani do zapewnienia utrzymania swojemu dziecku, a także do wychowania go.

Paweł Stypulski

I ULO