ROLNICTWO WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO · Potrzeby konsumpcyjne na produkty zbożowe są w pełni zaspokajane Nastąpił około 9% spadek cen skupu pszenicy i 12% spadek cen skupu

POTRZEBY I BARIERY ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH

WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

Departament Rozwoju Obszarów Wiejskich i Środowiska

Charakterystyka województwa świętokrzyskiego

Powierzchnia 11 708 km2

Region zamieszkuje 1 288,7 tys. osób

Charakter przemysłowo-rolniczy

Obszary przyrodnicze prawnie chronione 66% ogólnej powierzchni województwa (pierwsze miejsce w kraju)

Źródło: GUS

AKTUALNE I PRZYSZŁE POTRZEBY ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH, Uniwersytet Rolniczy., Kraków 24.10.2016 r.

Struktura administracyjna i demograficzna województwa świętokrzyskiego

Powiaty ziemskie 13 Miasto na prawach powiatu – Kielce,Gminy 102 w tym: 5 miejskich, 25 miejsko-wiejskie i 72 wiejskie.

Miasta 30Wioski 2 832Ludność zamieszkująca region 1288,7 tys. w tym:Ludność zamieszkująca miasta 579,9 tys.Ludność zamieszkująca wsie 708,8 tys.

Źródło: GUS

Charakterystyka województwa świętokrzyskiego


Warunki klimatyczno-przyrodnicze

Średnia roczna temperatura powietrza

5,7°C (Góry Świętokrzyskie) , 8,2°C (Kotlinie Sandomierska).

Rozpiętość temperatur w ciągu roku,

35°C latem ( incydentalnie powyżej 35°C ), -30°C zimą ( incydentalnie poniżej -30°C )

Średnie roczne opady 602,8 mm

840 mm w Górach Świętokrzyskich, 550 mm w Kotlinie Sandomierskiej i Niecce Nidziańskiej.

Przeważają wiatry zachodnie o średniej prędkości 3 m/s

Źródło: IMiGWAKTUALNE I PRZYSZŁE POTRZEBY ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH, Uniwersytet Rolniczy., Kraków 24.10.2016 r.

Ogólna charakterystyka gospodarstw rolnych woj. świętokrzyskiego

Ogólna liczba gospodarstw rolnych 141,9 tys.

Średnia powierzchnia użytków rolnych gospodarstwa rolnego, w grupie gospodarstw powyżej 1 ha, wynosi 4,45 ha

Gospodarstwa prowadzące chów zwierząt 67,8 tys.

Źródło: GUS


Średnia powierzchnia użytków rolnych w gospodarstwach rolnych


Potencjał produkcyjny rolnictwa

ZASOBY GRUNTOWE CZYLI CZYM DYSPONUJEMY ?

Powierzchnia województwa ogółem: 1 170,8 tys. ha – 100%

w tym: 1. użytki rolne 550,6 tys. ha – 47,0%

w tym: grunty orne 409,0 tys. ha – 34,9%

sady 27,0 tys. ha – 2,3%

łąki 105,6 tys. ha – 9,0%

pastwiska 9,0 tys. ha – 0,8%

2. lasy i grunty leśne 364,9 tys. ha – 31,2%

3. pozostałe grunty 255,3 tys. ha – 21,8%

Źródło: GUS AKTUALNE I PRZYSZŁE POTRZEBY ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH, Uniwersytet Rolniczy., Kraków 24.10.2016 r.

Powierzchnia gruntów ornych oraz struktura ich użytkowania

Powierzchnia ogółem: 409,0 tys. ha – 100%

w tym:

grunty pod zasiewami 326,3 tys. ha – 79,8%

odłogi i ugory 82,7 tys. ha – 20,2%

Powierzchnia gruntów ornych pomniejszona o powierzchnię ogródków przydomowych, upraw pod osłonami i wikliny – zgodnie z metodą EUROSTATU.

Źródło: GUS


Warunki glebowe

Klasy bonitacyjne gruntów rolnych w województwie świętokrzyskim:

Klasa I 22 752 ha

Klasa II 57 782 ha

Klasa III 150 531 ha

Klasa IV 231 173 ha

Klasa V 170 274 ha

Klasa VI 99 340 ha

Gleby pozaklasowa i nieużytki 55 416 haAKTUALNE I PRZYSZŁE POTRZEBY ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH,

Uniwersytet Rolniczy., Kraków 24.10.2016 r.

Struktura zasiewóww województwie świętokrzyskim w 2014 r.

Źródło GUS

Zasiewy ogółem 328,0 tys. ha, tj. 95,6% powierzchni gruntów ornych:

zboża ogółem 245,9 tys. ha, tj. 75,0% zasiewów ogółem. Pszenica ogółem wyniosła 79,4 ha Żyto wyniosła 18,7 tys. haJęczmień 45,6 tys. ha Owies 15,2 tys. ha Pszenżyto 47,8 tys. ha Mieszanki zbożowe 25,9 tys. ha

Kukurydza na ziarno 6,8 tys. ha

Strączkowe jadalne 3,9 tys. ha

Ziemniaki (bez ogródków przydomowych) 14,7 tys. ha


Rośliny przemysłowe 14,3 tys. ha,

Rzepak i rzepik 8,6 tys. ha

Burak cukrowy 4,0 tys. ha

Roślin pastewne (w tym kukurydza na ziarno oraz z miesz. zboż.-strącz. na ziarno) 28,2 tys. ha,

Rośliny strączkowe pastewne (łącznie z miesz. zboż.-strącz. na ziarno) 7,4 tys. ha,

Kukurydzę na zielonkę 6,9 tys. ha,

Rośliny pozostałe 21,0 tys. ha, W tym:warzywa gruntowe 13,1 tys. ha, truskawki i poziomki gruntowe 2,5 tys. haPozostałe 5,3 tys. ha

Struktura zasiewóww województwie świętokrzyskim w 2014 r. cd.

Źródło GUSAKTUALNE I PRZYSZŁE POTRZEBY ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH, Uniwersytet Rolniczy., Kraków 24.10.2016 r.

Trwałe użytki zielone łącznie 98,6 tys. ha

Areał łąk trwałych 91,1 tys. ha

Szacunkowa powierzchnia łąk trwałych niewykorzystanych gospodarczo

(czyli nieeksploatowanych, a także skoszonych, lecz niezebranych):

w I pokosie 12,6 tys. ha,

w II pokosie 27,6 tys. ha,

w III pokosie 35,0 tys. ha,

Powierzchnia pastwisk trwałych wyniosła 7,5 tys. ha




PRODUKCJA OGRODNICZA - Warzywa gruntowe

Uprawy warzyw gruntowych (w tym w ogrodach przydomowych ) 14,0 tys. ha

Kapusta gruntowa 1,3 tys. ha,Kalafiory gruntowe 0,5 tys. ha,Cebula gruntowa 1,3 tys. ha,marchew jadalna gruntowa 1,2 tys. ha,buraki ćwikłowe gruntowe 2,3 tys. ha, ogórki gruntowe 2,2 tys. ha pomidory gruntowe 3,1 tys. ha, pozostałe warzywa gruntowe *) 2,1 tys. ha, *) Pietruszka, pory, selery, rzodkiewka, sałata, rabarbar i inne.


PRODUKCJA OGRODNICZA – Sadownictwo

Powierzchnia upraw sadowniczych 41,2 tys. ha

w tym:

powierzchnia upraw drzew owocowych 32,6 tys. ha

powierzchnia upraw krzewów owocowych i plantacji jagodowych 8,6 tys. ha


PRODUKCJA OGRODNICZA – Sadownictwo cd.

Powierzchnia uprawy drzew owocowych 32,6 tys. ha

Zbiory jabłek 390,1 tys. ton

Zbiory gruszek 3,6 tys. ton

Zbiory śliwek 13,2 tys. ton

Zbiory wiśni 21,8 tys. ton

Zbiory czereśni 4,9 tys. ton

Łączna produkcja pozostałych owoców z drzew 5,3 tys. ton

(brzoskwiń, moreli i orzechów włoskich)


PRODUKCJA OGRODNICZA – Sadownictwo cd.

Powierzchnia uprawy krzewów owocowych

i plantacji jagodowych 8,6 tys. ha

Łączne zbiory owoców z krzewów owocowych

i plantacji jagodowych 25,9 tys. ton

Truskawki i poziomki 14,4 tys. ton

Maliny 0,9 tys. ton

Porzeczki (razem czarne i czerwone) 6,9 tys. ton

Agrest 0,5 tys. ton

Aronia, borówka wysoka, leszczyny i pozostałych 3,2 tys. tonAKTUALNE I PRZYSZŁE POTRZEBY ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH,


Pogłowie poszczególnych gatunkówzwierząt gospodarskich

bydło 181,7 tys. sztuk ( w tym krów - 79,1 tys. sztuk),

trzoda chlewna 382,0 tys. sztuk, ( w tym loch – 43,4 tys. sztuk),

owce 4,3 tys. sztuk,

konie 11,8 tys. sztuk,

kozy 4,8 tys. sztuk,

króliki 48,0 tys. sztuk,

drób ogółem 5 819,0 tys. sztuk.

Źródło GUSAKTUALNE I PRZYSZŁE POTRZEBY ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH, Uniwersytet Rolniczy., Kraków 24.10.2016 r.

Pszczelarstwo w województwie świętokrzyskim

Czynnych pszczelarzy jest około 1800

w tym 1549 zrzeszonych jest w Świętokrzyskim Związku Pszczelarzy,

w 33 kołach pszczelarskich.

Prowadzą oni 35 112 rodzin pszczelich.

Szacunkowa produkcja miodu 632 tony

Poza związkiem funkcjonuje około 7 tys. rodzin.

Szacunkowa produkcja miodu 126 ton

84 pasieki są pasiekami wędrownymi.

ŁĄCZNA SZACUNKOWA PRODUKCJA MIODU 758 ton/rokAKTUALNE I PRZYSZŁE POTRZEBY ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH,


Hodowla ryb w województwie świętokrzyskim

Powierzchnia stawów 616 haProdukcja 314 t/rok

Powierzchnia stawów 1 327 haProdukcja 1 180 t/rok

Powierzchnia stawów 764 haProdukcja - brak danych

Hodowla ryb w województwie świętokrzyskimW ramach Lokalnej Strategii Rozwoju

funkcjonuje 31, gospodarstw rybackich

Powierzchnia stawów hodowlanych 1392 ha

Wielkość zatrudnienia

- na stałe 98

- sezonowo 17

Produkcja 704 t/rok

Gatunki ryb: karp, pstrąg, szczupak tołpyga, amur

Na obszarze objętym LSR działalność rybacką prowadzą :

2 podmioty jako spółki ,

9 podmiotów w formie zgłoszenia działalności gospodarczej,

20 podmiotów jako gospodarstwa rolnicze

2 przetwórnie ryb AKTUALNE I PRZYSZŁE POTRZEBY ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH, Uniwersytet Rolniczy., Kraków 24.10.2016 r.

Rolnictwo ekologiczne w województwie świętokrzyskim

Gospodarstwa ekologiczne 1 365

Łączna powierzchnia gospodarstw ekologicznych 14 900 ha

Przeciętne gospodarstwo ekologiczne ma powierzchnię około 11 ha

Najwięcej gospodarstw ekologicznych jest w powiatach:

pińczowskim (207), staszowskim (200), kieleckim (156), koneckim (151),

najmniej w powiatach:

skarżyskim (7), kazimierskim (14), jędrzejowskim (55).


Struktura użytków w gospodarstwach ekologicznych w województwie świętokrzyskim

Struktura zasiewów w gospodarstwach ekologicznych w województwie świętokrzyskim

Rolnictwo ekologiczne w województwie świętokrzyskim


Produkcja ekologiczna w gospodarstwach województwa świętokrzyskiego

Krowy 1 153 sztuk,

Owce matki 557 sztuk

Kozy 107 sztuk

Konie 259 sztuk,

Produkcja mięsa ok. 400 ton

Produkcja mleka ponad 2,8 mln litrów

Kury nioski 9 385 sztuk

Jaj kurze 2,34 mln sztuk


Produkt

Deklarowane zbiory

(w tonach) Województwo świętokrzyskie

udział w produkcji krajowej

( Polska = 100%)Polska Województwo

świętokrzyskie

zboża 85171 3650 4,3

strączkowe 4650 239 5,1

ziemniaki 16079 2605 16,2

warzywa ogółem 17352 3337 19,2

kapusta 1906 259 13,6

por 531 127 23,9

dyniowate 1230 32 2,6

marchew 1230 318 25,9

czosnek 37 28 75,7

cebula 827 532 64,3

groch 253 22 8,7

truskawki 903 430 47,6

Produkcja ekologiczna w gospodarstwach województwa świętokrzyskiego cd.

Źródło ŚODRAKTUALNE I PRZYSZŁE POTRZEBY ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH, Uniwersytet Rolniczy., Kraków 24.10.2016 r.

Produkcja ekologiczna w gospodarstwach województwa świętokrzyskiego cd.

Chłodnie StarFruits Sp. z o.o. Starachowice ul. Myśliwska 1 przetwarzanie i konserwowanie owoców i warzyw

Kerry Polska sp. z o.o. Kielce ul. Zagnańska 97A przetwarzanie owoców i warzyw,

LYOVIT P.P.H.U Jerzy Godek Daleszyce, ul. Głowackiego 34 A

produkcja przypraw, mrożonych owoców, ziół, warzyw,

suszonych (liofilizowanych) przypraw, ziół, owoców,

warzyw

Mapa Marek Pawlonka Sandomierz, ul. Tatarska 10 przetwórstwo owoców i warzyw

Natur - Vit Pińczów, Kopernia 9 przetwórstwo kawy i herbaty

Ostrowieckie Stowarzyszenie

Producentów Rolnictwa Ekologicznego

"EKOTEL"

Ostrowiec Św. ul. L. Staffa 1; ul. Kilińskiego 3a sprzedaż żywności ekologicznej

P.H.U Elpol Kozieł Elżbieta Łoniów Piaseczno 42 obrót artykułami spożywczymi

PRONAT.PL Ilona Fedaili-Tomasik Piekoszów, ul. Chęcińska 8 obrót produktami ekologicznymi

Społem Piekarnia s.c. Anna Kisiela,

Ryszard Liberek

Pińczów,

Batalionów Chłopskich 56produkcja pieczywa

VITALPOL P.P.H. Marek Wieczorek Solec Zdrój, Świniary 46A obrót produktami ekologicznymi

Zakład Konfekcjonowania Artykułów

Spożywczych Vitana

Pińczów,

ul. Wiosenna 6wytwarzanie produktów przemiału zbóż

Zakład Liofilizacji Liogam M. Bień, G.

Kot, A. Prześlak Sp. j.Sitkówka Nowiny, Zgórsko 60 A

przetwarzanie i konserwowanie owoców

i warzyw, produkcja przypraw

Zakład Piekarniczy Omar Kielce, ul. Skrajna 88produkcja pieczywa; świeżych wyrobów

ciastkarskich i ciastek

Źródło MR i RW, www.minrol.gov.pl



PROBLEMY ROLNICTWA WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGOI ICH

PRZYCZYNY

Produkcja zbóż

Powierzchnia i plony zbóż w 2016 pozostały na poziomie roku 2015. Potrzeby konsumpcyjne na produkty zbożowe są w pełni zaspokajane Nastąpił około 9% spadek cen skupu pszenicy i 12% spadek cen skupu żyta w stosunku

do roku 2015.

Przyczyny spadku cen zbóż: wzrost import zbóż głównie z Ukrainy, spadek opłacalności produkcji zwierzęcej, zwłaszcza trzody chlewnej spowodowanej

m.in. embargiem na eksport wieprzowiny do Federacji Rosyjskiej i zawirowaniami wokół Afrykańskiego Pomoru Świń

duże zapasy zbóż, brak większych jednorodnych partii skupowych, zbyt mało rozpowszechniona standaryzacja parametrów skupowych, import ciasta mrożonego do wypieku pieczywa.


PROBLEMY ROLNICTWA WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGOI ICH

PRZYCZYNY

Produkcja owoców i warzyw w 2016 r. Ceny porzeczek i wiśni osiągnęły niespotykanie niski poziom. Firmy skupujące określały limity dzienne skupu Trwające embargo na eksport owoców i warzyw do Federacji Rosyjskiej.

Propozycje działań naprawczych Dopłaty dla producentów owoców miękkich rekompensujących poniesione straty, Obligatoryjne zawieranie umów kontraktacyjnych między producentami a przetwórcami

owoców i warzyw, Zwiększenie dotychczasowego mechanizmu wsparcia producentów owoców i warzyw przez UE

w kierunki zagospodarowania tych produktów na soki oraz dopłaty do eksportu , Stworzenie mechanizmów dopłat do wykorzystania owoców i warzyw na cele energetyczne w

biogazowniach rolniczych. Zróżnicowanie asortymentu produkcji


PROBLEMY ROLNICTWA WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGOI ICH PRZYCZYNY

Produkcja zwierzęca - trzoda chlewna Pogłowie trzody chlewnej w 2016 r. zmniejszyło się o 11,3% w stosunku do 2015 r.,

w tym: - Stado loch zmniejszyło się o 10,5%- Stado prosiąt zmniejszyło się o 14,7%,- Stado tuczników zmniejszyło się o 5,7%.

PROBLEM – Afrykański Pomór Świń Propozycje działań naprawczych Wsparcie dla producentów trzody chlewnej w likwidacji skutków wystąpienia wirusa ASF Zwiększenie kontroli obrotu zwierzętami w tym pośredników w handlu, Redukcja stad dzików, Wprowadzenie skupu interwencyjnego, Wprowadzeniu w strefie zapowietrzonej działań przewidzianych dla klęsk żywiołowych,

w tym rekompensat dla rolników, Ograniczeniu importu warchlaków o wadze 30 -50 kg , Zredukowaniu zapasów mięsa wieprzowego zgromadzonego w wyniku wprowadzonych

w 2016 r. dopłat do prywatnego przechowywania wieprzowiny (5,9 tys. ton), Podjęcie negocjacji w celu ograniczenia (zniesienia) embarga na mięso wieprzowe

i jego przetwory nałożonego przez Federację Rosyjską.


PROBLEMY ROLNICTWA WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGOI ICH PRZYCZYNY

Produkcja zwierzęca Bydło rzeźne Pogłowie bydła w 2016 r. zwiększyło się o 1,8% w stosunku do 2015 r.,

główne przyczyny:- zniesienie zakazu uboju rytualnego, - pozyskanie nowych rynków zbytu (rynki azjatyckie), - dopłaty do młodego bydła opasowego realizowane przez ARiMR.

Produkcja mleka- ceny mleka w skupie spadają i zbliżyły się do granicy opłacalności,- cena 1 litra mleka w 2016 r. spadła o 9,8% w porównaniu z 2015 r.

Propozycje działań naprawczych- wprowadzenia ogólnoeuropejskiego systemu zachęt do zmniejszenia produkcji mleka,- rozszerzenie promocji i wspieranie eksportu w celu trwałego zdjęcia nadwyżek

produktów mlecznych w Unii Europejskiej,- wprowadzenie rekompensat dla producentów mleka z krajów dotkniętych rosyjskim embargiem,- przyspieszenie prac legislacyjnych zapowiadanych przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi nad

ustawą o ochronie dochodów rolniczych,

Potencjał energetyczny rolnictwa województwa świętokrzyskiego

Faktyczna możliwość produkcji bioetanolu z kukurydzy 138,3 mln dm

Faktyczna możliwość produkcji biogazu z kukurydzy 439 mln m

Faktyczna możliwość produkcji biogazu z zielonki TUZ 128 mln m

Faktyczna możliwość produkcji biodiesla z rzepaku 6,1 mln dm

Ilość słomy do wykorzystania na cele energetyczne 508 tys. Mg


W roku 2015 areał tej uprawy wynosił w województwie świętokrzyskim zaledwie około 383,49 ha i maleje!!!

130122

70

1610

3,5 3,5 3 3 2,5 1,2 1 1 0,7 0,5 0,34 0,3 0,30

20

40

60

80

100

120

140

Wykres 1. Lokalizacja upraw wierzby energetycznej w woj. świętokrzyskim (pow. w ha)

Źródło: Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego




Realne możliwości rolnictwa energetycznego województwa świętokrzyskiego

Teoretyczna wielkość energii do pozyskania z biomasy w uprawie polowej oraz z odpadów rolno – spożywczego = 57,9 PJ/rokRealna wielkość energii do pozyskania z biomasy w uprawie polowej

oraz z odpadów rolno – spożywczego = 11,94 PJ/rok

Zużycie energii w woj. świętokrzyskim w roku 2014 wyniosło 6,8 PJ energii cieplnej oraz 5 016 GWh energii elektrycznej ( bez przemysłu ) (źródło GUS/URE)

Łącznie zużycie energii w województwie świętokrzyskim

w roku 2014 wyniosło sumarycznie ( bez przemysłu ) 24,8 PJ/rok


INSTUMENTY WSPARCIA DLA ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII I EFEKTYWNEGO

WYKORZYSTANIA ENERGII

NA POZIOMIE WOJEWÓDZKIM

• Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego 2014 – 2020

Oś 3 Efektywna i zielona energia

Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego

• Program dla osób fizycznych - Ograniczenie emisji zanieczyszczeń do powietrza poprzez modernizację indywidualnych kotłowni, zakup i montaż odnawialnych źródeł energii, termomodernizację budynków

Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach


REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY

WOJEWÓDZTW ŚWIETOKRZYSKIEGO 2014 - 2020

OŚ PRIORYTETOWA 3. EFEKTYWNA I ZIELONA ENERGIA

alokacja: 167,29 mln €

• Działanie 3.1 Wytwarzanie i dystrybucja energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych alokacja: 34,08 mln €

• Działanie 3.2 Efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii w przedsiębiorstwach alokacja: 20,45 mln €

• Działanie 3.3 Poprawa efektywności energetycznej z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii w sektorze publicznym i mieszkaniowym alokacja: 51,40 mln €


Dziękuję za uwagę

zapraszam do współpracy

Andrzej Pacocha

Departament Rozwoju

Obszarów Wiejskich i Środowiska

Kontakt:

25 -516 Kielce

Al.. IX Wieków Kielc 3

41 342 15 47

[email protected]

Documents

ROLNICTWO WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO · Potrzeby konsumpcyjne na produkty zbożowe są w pełni zaspokajane Nastąpił około 9% spadek cen skupu pszenicy i 12% spadek cen skupu