Rolul asisten_ei sociale în sprijinirea familiilor copiilor cu dizabilit__4 iunie-2.docx

7/23/2019 Rolul asisten_ei sociale în sprijinirea familiilor copiilor cu dizabilit__4 iunie-2.docx

http://slidepdf.com/reader/full/rolul-asistenei-sociale-in-sprijinirea-familiilor-copiilor-cu-dizabilit4 1/43

CUPRINS:

INTRODUCERE......................................................................................................3

CAPITOLUL I: ASPECTE TEORETICO-PRACTICE ÎN ABORDAREA

PROBLEMEI DE CERCETARE.

1.1. Copiii cu dizabii!"#i ca b$%$&icia'i ai a(i(!$% $i (ocia$...................................)ț

1.*. S$'+icii ,i i%(!i!u#ii d$ a(i(!$%#" p(io-(ocia" a copiio' cu

dizabii!"#i...........................................................................................................................1

1.3. /a0iii$ cu copiii cu dizabii!"#i obi$c!u p'$ocup"'io' i%(i!u#iio' d$

a(i(!$%#" ,i p'o!$c#i$ (ocia"...13

CAPITOLUL II: STUDIU E2PERIMENTAL AL CALIT4II SER5ICIILOR DE

ASISTEN4 SOCIAL /AMILIILOR COPIILOR CU DI6ABILIT4I

*.1. d$(i7%u (!udiuui: i%(!'u0$%!$$ apica!$ ,i $,a%!io%uui .*8

*.*. E+aua'$a 7'aduui d$ (a!i(&ac#i$ a &a0iiio' copiio' cu dizabii!"#i &a#" d$

($'+icii$ d$ a(i(!$%#" (ocia": a%aiza da!$o'....................................................................*9

*.3. P$'(p$c!i+$ d$ &o'!i&ica'$ a capaci!" io' i%(!i!u#iio' (p$ciaiza!$ % a(i(!$% aț ț

(ocia" a &a0iiio' copiio' cu dizabii!" i....39ț

CONCLU6II..8

BIBLIO;RA/IE...83

ANE2E

INTRODUCERE

2



Actualitatea temei: P'o!$c#ia (ocia" '"0%$ a &i u%a di%!'$ c$$ 0ai i0po'!a%!$

do0$%ii p$%!'u (!a!$$ d$ d'$p! di% c$a d$-a doua <u0"!a!$ a ($c. 22= %c$pu!u ($c. 22I.

P'ob$0a p'o!$c#i$i copiuui ,i &a0ii$i $(!$ u%a di% p'i%cipa$$ p'ob$0$ (ocia$ a$

(oci$!"#ii 0od$'%$. A7'a+a'$a p'ob$0$i cu ca'$ ($ co%&'u%!" &a0iia ,i copiu di%

R$pubica Modo+a a &"cu! ca ;u+$'%u (" (!abi$a(c" &a0iia ,i copiu d'$p! obi$c!i+

p'io'i!a' a p'o!$c#i$i (ocia$ ,i !i%d$ (p'$ u% (i(!$0 0od$'%= $u'op$a% d$ p'o!$c#i$ a

d'$p!u'io' !u!u'o' copiio'= p$ d$pi% a'0o%iza! cu !'a!a!$$ i%!$'%a#io%a$ a ca'$

R$pubica Modo+a a ad$'! ,i $-a 'a!i&ica!= % 0od d$o($bi! Co%+$%#ia $u'op$a%" p'i+i%d

d'$p!u'i$ o0uui= Co%+$%#ia ONU p'i+i%d d'$p!u'i$ copiuui= Co%+$%#ia p'i+i%d

D'$p!u'i$ P$'(oa%$o' cu Dizabii!"#i. Ac$(! (i(!$0 ,i p'opu%$ %ai%!$ d$ !oa!$ (" aib"

7'i<" d$ !o#i copii= !'$c>%d d$ a o &ocaiza'$ p$ copiu cu dizabii!"#i= a abo'da'$a

copiuui % co%!$?!u d'$p!uui copiuuui a u% !'a!a0$%! $ci!abi ,i a u% 0od d$ +ia#"

d$c$%!. Ac$a(!a d$oa'$c$ u%u di%!'$ p'i0$$ d'$p!u'i a$ copiio' $(!$ d$ a c'$ !$ i a ($ș ș

bucu'a d$ +ia#a % &a0ii$ p'$cu0,i d$ i0pica'$ % +ia#a co0u%i!"#ii a c"'$i 0$0b'u $(!$

cu d'$p!u'i d$pi%$ ,i 7a'a%!a!$ p'i% $7$.

P$%!'u 0u!$ &a0iii= 0ai a$( di% 0$diu 'u'a= a a+$a u% copi cu dizabii!"#i

$(!$ u% 0o!i+ d$ 'u,i%$= 0o!i+ p$%!'u ca'$ copiu %u $(!$ d$ca'a! ca (u&$'i%d d$ u%

dizabii!"#i. D$ a($0$%$a= acc$(u '$du( a ($'+icii 0$dica$=cauza! d$ di(!a%#a 0a'$ %!'$

do0iciiu ,i ($diu ac$(!ui ($'+iciu (au d$ ip(a d$ i%&o'0a'$ cu p'i+i'$ a d'$p!u'i$

(p$cia$ ,i ($'+icii$ di(po%ibi$ p$%!'u Copiii cu dizabii!"#i= '$p'$zi%!" u% a! &ac!o' ca'$

!'$bui$ ua! % co%(id$'a'$.

Co%&o'0 da!$o' di% 1.1.*13= % R$pubica Modo+a %u0"'u !o!a a

p$'(oa%$o' cu dizabii!"ți ($ ci&'$az" a [email protected]. Nu0"'u copiio' cu dizabii!"#i $(!$ d$

p$(!$ 19. . A%ua % R$pubica Modo+a ($ %a(c ci'ca 19 d$ copii cu %$c$(i!"#i

(p$cia$. Doa' % Ci,i%"u %u0"'u copiio' cu dizabii!"#i $(!$ d$ ci'ca *1.

D$z+o!a'$a ($'+iciio' co0u%i!a'$ $(!$ %c" a %c$pu! cu pu#i% p$(!$ * a

%i+$u %!'$7ii #"'i. Cia' ,i % co%di#ii$ d$z+o!"'ii ,i di+$'(i&ic"'ii p'o7'a0$o' ,i

($'+iciio' p$%!'u ac$(! 7'up #i%!"= ac$(!$a (u%! pu#i% cu%o(cu!$ p$%!'u po!$%#iaii

b$%$&icia'i= 0$dicii d$ &a0ii$ ,i cia' ,i p$%!'u (p$ciai,!ii ca'$ uc'$az" cu ac$,!i copii a

c"'o' i%(!i!u#io%aiza'$ a' pu!$a &i $+i!a!".

1 !!p:FFF.ci+ic.0d(!i'ibo7-+o?*1989-(!a!i(!ici-p'i+i%d-p$'(oa%$$-cu-dizabii!a!i-di%-'$pubica-0odo+a-(i-di%-i%!'$a7a-u0$.!0

3

http://www.civic.md/stiri/blog-vox/21545-statistici-privind-persoanele-cu-dizabilitati-din-republica-moldova-si-din-intreaga-lume.html






Î% ac$a,i !i0p= i0a7i%$a copiio' cu dizabii!"#i= d$,i $(!$ % cu'( d$ (ci0ba'$=

$(!$ %c" % 0a'$ pa'!$ %$7a!i+". Copiii di% i%(!i!u#ii %u (u%! +"zu#i % (pa#iu pubic= %u

pa'!icip"= cu 0ici $?c$p#ii= a +ia#a co0u%i!"#ii= ac$a(!a di% u'0" &ii%d= % 7$%$'a=

'$z$'+a!" % c$$a c$ p'i+$,!$ i%!$7'a'$a o'. Î% ac$(!$ co%di#ii= $(!$ &oa'!$ di&ici"

pa'!icipa'$a copiio' cu dizabii!"#i a +ia#a pubic". Cia' ,i % '>%du copiio' $?i(!" o

p$'c$p#i$ %$7a!i+" a dizabii!"#ii. A(!&$= co%&o'0 u%$i c$'c$!"'i a o'7a%iza#i$i GSa+a#i

CopiiiH R$pubica Modo+a= doa' 3) di%!'$ copiii '$(po%d$%#i au d$ca'a! c" a' acc$p!a

(" aib" u% co$7 d$ ba%c" cu dizabii!"#i. Î% co%di#ii$ ac!ua$ (u%! bi%$+$%i!$ (!udii$ c$ a'

(coa!$ % $+id$%#" %u doa' %$+oi$ ac$(!o' copii ci ,i a &a0iiio' ac$(!o'a ca'$ zi%ic ($

co%&'u%!" cu a!i!udi%$a %$7a!i+" a (oci$!"#ii doa' di% 0o!i+u ca % &a0iia o' (-a %"(cu!

u% copi c$ $(!$ di&$'i! &a#" d$ c$-i di% <u'.

Problema investigată: Rou a(i(!$%#$i (ocia$ % (p'i<i%i'$a &a0iiio' copiio' cu

dizabii!"#i.

Obiectul investiga iei:ț p"'i% ii copiio' b$%$&icia'i ai C$%!'uui Co0u%i!a' d$ț

S"%"!a!$ Mi%!a" 0u%. B" i.ț

Scopul investigaiei: co%(!" % i%+$(!i7a'$a 'ouui a(i(!$%#$i (ocia$ %

(p'i<i%i'$a &a0iiio' copiio' cu dizabii!"#i i $abo'a'$a u%o' '$co0a%d"'i % +$d$'$aș

op!i0iz"'ii cai!" ii ac$(!o' ($'+icii.ț

P$%!'u '$aiza'$a (copuui p'opu(= au &o(! !'a(a!$ u'0"!oa'$$ obiective:

1.S!udi$'$a i!$'a!u'ii !$o'$!ico- !ii%#i&ic$ i 0$!odic$ d$ '$&$'i% "Jș ș ț

*.E+aua'$a (i!ua i$i cu'$%!$ p'i+i%d p'$(!a'$a ($'+iciio' (ocia$ b$%$&icia'io' di%ț

7'upu i%!"Jț

3.Eabo'a'$a u%ui pa% $?p$'i0$%!a d$ $&ici$%!iza'$ a a(i(!$% $i (ocia$ aț copiio'

cu dizabii!"#iJ

Ipote!a investiga iei:ț a(i(!$% a (ocia" &a0iiio' ,i copiio' cu dizabii!"#i +a &iț

$&ici$%!" % co%di ii$ % ca'$:ț

- +o' &i $+aua!$ p'$ci( i ca' %$+oi$ b$%$&icia'io'Jș

-+a &i a(i7u'a!" o abo'da'$ i%di+idua" a &i$c"'ui b$%$&icia' dup" 0od$u

a(i(!$% $i (ocia$ c$%!'a!$ p$ p$'(o%ai!a!$a ci$%!uuiJț

-+o' &i a(i7u'a!$ ($'+icii i%!$7'a!$ di% p$'(p$c!i+a $cip$i 0u!idi(cipi%a'$ d$

(p$ciai !i.ș

4



"a!a conceptuală a investiga iei:ț o co%(!i!ui$ i%+$(!i7a ii$ !ii% i&ic$ a$ț ș ț

au!o'io': N$d$'a= ;$'7u = 5'$0i $!c. P'$cu0 i L$7$a p'i+i%d i%cuziu%$a (ocia" aț ș ș

p$'(oa%$o' cu dizabii!"#i %'. di% 3.3.*1*.

#eto$e $e cercetare tiin i%ică:ș ț docu0$%!a'$a !$o'$!ic"= a%aiza docu0$%!$o'=

a%c$!a (ocia"= a%c$!a p$ baz" d$ c$(!io%a'.

Etapele cercetării:

Docu0$%!a'$a !$o'$!ic"- oc!o0b'i$ *13 K &$b'ua'i$ *18J

P'oi$c!a'$a c$'c$!"'ii= co%c'$!iza'$a i%(!'u0$%!a'iuui d$ c$'c$!a'$- &$b'ua'i$

*18- 0a'!i$ *18

R$aiza'$a c$'c$!"'io' $?p$'i0$%!a$- 0a'!i$ *18- 0ai *18

Eabo'a'$a co%cuziio' i '$co0a%d"'io'- 0ai *18ș

E ationul e&perimental:ș *9 d$ p"'i% i ai copiio' a(i(!a i % cad'u C$%!'uuiț ț

Co0u%i!a' d$ S"%"!a!$ Mi%!a" 0u%. B" i.=ț

Tipu c$'c$!"'ii: !$o'$!ico-apica!i+

'aloarea teoretică: '$aiza'$a c$'c$!"'ii %$-a p$'0i( (" &ac$0 o a%aiz" a

i!$'a!u'ii d$ (p$ciai!a!$ a(!&$ a0 acu0ua! da!$ d$(p'$= copii cu dizabii!"#i= ($'+icii ,i

i%(!i!u#ii d$ a(i(!$%#" p(io-(ocia" a copiio' cu dizabii!"#i. Î% 0od (p$cia a0 a%aiza!

%$+oi$ ac$(!o' copii da' ,i a$ &a0iiio' ac$(!o'a. I%&o'0a ia adu%a!"= 0ai a$( da!$$ț

(!a!i(!ic$ %$-au a<u!a! (" co% !i$%!iz"0 a0poa'$a &$%o0$%uui p'$cu0 i %$c$(i!a!$aș ș

$&ici$%!iz"'ii a(i(!$% $i (ocia$ a b$%$&icia'io' % cad'u ($'+iciio' ,i i%(!i!u#iio' (ocia$ț

'aloarea practică: a &o(! i%+$(!i7a! % 0od $?p$'i0$%!a 0$diuui d$ p'$(!a'$ a

($'+iciio' d$ a(i(!$% " (ocia" b$%$&icia'io' i a0 $abo'a! a%u0i!$ 0"(u'i ,i '$co0a%d"'iț ș

% +$d$'$a op!i0iz"'ii cai!" ii ac$(!o' ($'+icii.ț

Termeni c(eie: &a0ii$=copii cu diazbii!"#i= a(i(!$%#" (ocia"

Structura te!ei: i%!'oduc$'$= dou" capi!o$: u%u !$o'$!ic i u%u p'ac!ic$=ș

co%cuzii= bibio7'a&i$= a%$?$ ,i dia7'a0$.Co% i%u!u p$ (cu'! a &i$c"'ui capi!o:ț

Capi!ou I: A(p$c!$ !$o'$!ico-p'ac!ic$ % abo'da'$a p'ob$0$i d$ c$'c$!a'$: $(!$ u%

capi!o !$o'$!ic % ca'$ au &o(! '$&$ca!$ u'0"!oa'$ (ubi$c!$: copiii cu dizabii!"#i ca

b$%$&icia'i d$ a(i(!$% " (ociaJț ($'+icii ,i i%(!i!u#ii d$ a(i(!$%#" p(io-(ocia" a copiio' cu

dizabii!"#i p'$cu0 ,i &a0iii$ cu copiii cu dizabii!"#i obi$c!u p'$ocup"'io' i%(i!u#iio'

d$ a(i(!$%#" ,i p'o!$c#i$ (ocia".

Capi!ou II: S!udiu $?p$'i0$%!a a cai!"#ii ($'+iciio' d$ a(i(!$%#" (ocia"&a0iiio' copiio' cu dizabii!"#i. R$p'$zi%!" u% capi!o $?p$'i0$%!a % cad'u c"'uia au

5



&o(! '$&$c!a'$ '$zu!a!$$ $+aua'ii %$c$(i!" io'ț 0$diuui d$ p'$(!a'$ a ($'+iciio' d$

a(i(!$%#" (ocia" &a0iiio' copiio' cu dizabii!"#i ,i au &o(! p'opu($ a%u0i!$ p$'(p$c!i+$

d$ &o'!i&ica'$ a capaci!" ilor instituiilor speciali!ate )nț a(i(!$% a (ocia" a &a0iiio' ț

copiio' cu dizabii!" i.ț

6



CAPITO*U* I: ASPECTE TEORETICO+PRACTICE ,N A"ORDAREA

PRO"*E#EI DE CERCETARE-

.-.- Copiii cu $i!abilităi ca bene%iciari ai asisten ei socialeț

Pi$'d$'$a (au a%o'0ai!a!$a u%$i (!'uc!u'i a%a!o0ic$= &u%c#ii &izioo7ic$ (au

p(ioo7ic$= cu o d$+i$'$ d$ a (!a%da'd$$ %o'0a$= '$p'$zi%!" i%&i'0i!a!$a. I%&i'0i!a!$a

%u $(!$ o boa". Ea poa!$ &i !$0po'a" (au p$'0a%$%!"= pu!>%d a&$c!a u% o'7a% (au u%

(i(!$0.

dizabii!a!$ K d$&i%i#i$ !ipoo7i$

Dizabii!a!$a i%capaci!a!$a '$p'$zi%!" o '$(!'ic#i$ (au pi$'d$'$= !$0po'a'" (au

p$'0a%$%!" a capaci!"#ii d$ a p$'&o'0a o ac!i+i!a!$ % 0od %o'0a= da!o'a!" u%$idi(&u%c#ii.

Dizabii!a!$a $(!$ i% 'apo'! d$ i%&i'0i!a!$ ,i %u i%+$'( dizabii!a!$a %u $?i(!" &"'"

i%&i'0i!a!$= % !i0p c$ i%&i'0i!a!$a poa!$ $?i(!a ,i &"'" i%capaci!a!$.

a%dicapu $(!$ u% d$za+a%!a< (ocia a u%ui i%di+id= d$!$'0i%a! d$ o i%&i'0i!a!$

(au o i%capaci!a!$ dizabii!a!$= c$ i0i!$az" (au op'$,!$ %d$pi%i'$a u%ui 'o %o'0a a

i%di+iduui % (oci$!a!$= 'apo'!a! a +>'(!"= ($?= &ac!o'i (ociai.

O'ic$ i%di+id !'$bui$ (" aco'd$ o d$o($bi!" a!$%#i$ 7'upuui (ocia di% ca'$ &ac$ pa'!$= a,ada' %u poa!$ $?i(!a % a&a'a u%$i $?p$'i$%#$ d$ 7'up. Na,!$'$a= c'$,!$'$a=

$duca#ia= a(i7u'a'$a !'aiuui zi%ic= ocu d$ 0u%c" $!c. (u%! doa' c>!$+a $!ap$ p'i% ca'$

!'$c$ o0u % d$cu'(u +i$#ii (a$.

Î%("= p$%!'u ca i%di+idu copiu= adu!u= +a'(!%icu (" poa!" !'"i %!'-u% 0$diu

(ocia= !'$bui$ (" '$(p$c!$ u%$$ %o'0$ ,i '$7ui i0po'!a%!$ p$%!'u (oci$!a!$. Ac$(!$ '$7ui

dup" ca'$ ($ 7id$az" i%di+idu % +ia#a (ocia" au ,i ca'ac!$' (ocia= 0o!i+ p$%!'u ca'$

(ocioo7ia pu%$ acc$%! p$ (ociaiza'$*.

Sociaiza'$a %u $(!$ u% p'oc$( 0"'7i%i! ,i !$0po'a'= p$%!'u c" o'ic$ i%di+id

pa'!icip" +'>%d-%$+'>%d a +ia#a (ocia" ,i !'$bui$ (" ($ adap!$z$ p$'0a%$%! (ci0b"'io'

ca'$ apa' % (oci$!a!$= &ii%d !o! !i0pu (upu( u%o' c$'i%#$ ,i p'o+oc"'i (ocia$.

Copiu cu dizabii!"#i !'$bui$ co%(id$'a! ca &"c>%d pa'!$ di% (oci$!a!$. Nu pu!$0

("- a(cu%d$0= %u a'$ %$+oi$ d$ 0ia %oa(!'"= ci d$ (p'i<i%u %o(!'u= p$'0i#>%du-i ("

!'"ia(c" a"!u'i d$ c$ia#i copii= ca pa'!$ i%!$7'a%!" a co0u%i!"#ii.

Tipoo7ia dizabii!"#io' a copii:

2 DOROS/ R- Dic#io%a' d$ p(ioo7i$. Bucu'$,!i : u0a%i!a(= 11. P. 1*3

7



1. Dizabii!"#i &izic$ %$u'o0o!o'ii ,i p(io0o!o'ii

*. Dizabii!a!$ d$ i%!$$c! '$!a'du 0i%!a

3. Dizabii!"#i ($%(o'$ d$ +"z= d$ auz

8. Dizabii!"#i d$ i0ba<

9. Dizabii!"#i a(ocia!$0u!ip$Au!i(0= (i%d'o0u DoF% ,i a.

. Dizabii!"#i d$ co0po'!a0$%!3

Cauz$$ apa'i#i$i dizabii!"#io' a copii• Ni+$ (ocio-$co%o0ic (c"zu!J• Ma&o'0a#ii co%7$%i!a$J• Sa'ci%a 7$0$a'"J• $0o'a7i$J• D$zipi'$ p'$0a!u'" a pac$%!$iJ

• T'a+aiu p'$u%7i!J• Na,!$'$ p'$0a!u'"J• Sco' Ap7a' (c"zu!J• A(&i?i$= ipo?i$J• $0o'a7i$ i%!'ac'a%ia%"J• ip$'!$%(iu%$ a'!$'ia"J• 5$%!ia#i$ 0$ca%ic"J• I%&$c#ii ($+$'$.8

P$%!'u a (ociaiza o p$'(oa%" cu dizabii!"#i $(!$ i0po'!a%!:

S" b$%$&ici$z$ d$ i%!$'+$%#i$ i%di+idua"J S" pa'!icip$ a ac!i+i!"#i$ d$ 7'up.

Modele ale dizabilităţii

E?i(!" dou" 0od$$ p'i%cipa$ a$ dizabii!"#ii: Mod$u 0$dica ,i Mod$u (ocia

- Mod$u 0$dica

Mod$u M$dica $(!$ c$ 0ai bi%$ d$(c'i( p'i% '$&$'i'$ a Ca(i&ica'$a

I%!$'%a io%a" a D$!$'io'"'io'= Dizabii!"#io' ,i a%dicapu'io' '$aiza!" d$ c"!'$ț

O'7a%iza ia Mo%dia" a S"%"!"#ii % 1@. Ca(i&ic"'i$ ($ &ac i%>%d co%! d$ u'0"!oa'$$ț ț

di(!i%c ii:ț

3 01ER0U2/ Alois- Si%!$z$ d$ p(iop$da7o7i$ (p$cia"= ;id p$%!'u co%cu'(u'i ,i $?a0$%$ d$ob#i%$'$ a 7'ad$o' didac!ic$= Edi!u'a Poio'o0= Ia,i= *9=p. *3

4 POPO'ICI/ Doru 'la$- D$z+o!a'$a co0u%ic"'ii a copiii cu d$&ici$%#$ 0i%!a$= Edi!u'a P'ou0a%i!a!$= Bucu'$,!i= *= p.13

8



D$!$'io'"'i$ ("%"!"#ii (u%! Go'ic$ pi$'d$'$ (au a%o'0ai!a!$ p(ioo7ic"=

&izioo7ic" (au (!'uc!u'a a%a!o0ic" (au &u%c io%a'$Hț

Dizabii!"#i$ (u%! Go'ic$ '$(!'ic i$ (au ip(" '$zu!a! di%!'-o d$!$'io'a'$ a abii!" iiț ț

d$ a '$aiza o ac!i+i!a!$ %!'-o 0a%i$'" (au i%>%d co%! d$ c$$a c$ $(!$ co%(id$'a! %o'0aț

p$%!'u u% i%di+idH

Mod$u 0$dica #i%$ co%! d$ c$$a c$ o p$'(oa%" poa!$ (au %u poa!$ &ac$:

u!iiza!o' d$ (cau% cu 'o!i$= %u poa!$ u'ca (c"'i= i $(!$ '"u = a'$ %$+oi$ d$ a<u!o' = a'$ o

a!i!udi%$ (ab" = a'$ %$+oi$ d$ cu'"= %u poa!$ i$,i di% ca(a= %u poa!$ &oo(i 0>i%i$= %u

poa!$ 0$'7$= %u poa!$ +o'bi= %u poa!$ auzi (au +$d$a = a'$ %$+oi$ d$ doc!o'= a'$ %$+oi$ d$

%7'i<i'$ (p$cia.

P$'(oa%$$ cu dizabii!"#i '$(pi%7 ac$(! 0od$. Ei (pu% ca ac$(! 0od$ a du( a

(c"d$'$a '$(p$c!uui p'op'iu= %$d$z+o!a'$a abii!" io' +i$ ii= $duca i$ (ab" ,i u% 7'adț ț ț

0a'$ d$ %$a%7a<"'i. P$ d$a(up'a= !o i '$cu%o(c c" Mod$u M$dica duc$ a 'up$'$aț

$7"!u'io' %a!u'a$ cu &a0iii$= co0u%i!a!$a ,i (oci$!a!$a % 7$%$'a9.

Mod$u (ocia

D$&i%i ii$ a!$'%a!i+$ da!$ dizabii!"#ii (au d$!$'io'"'io' d$ ("%"!a!$ au &o(!ț

d$z+o!a!$ ,i &o'0$az" baza a c$$a c$ $(!$ cu%o(cu! ca Mod$u Socia.

D$!$'io'"'i$ d$ ("%"!a!$ $(!$ i0i!a'$a &u%c io%a" a i%di+iduui cauza!" d$ oț

d$!$'io'a'$ &izic"= 0$%!a" (au ($%zo'ia".

Dizabii!a!$a $(!$ o pi$'d$'$ (au i0i!a'$ a opo'!u%i!" io' d$ a ua pa'!$ a +ia aț ț

%o'0a" % co0u%i!a!$ a u% %i+$ $7a cu a ii ,i da!o'a! u%o' ba'i$'$ &izic$ (au (ocia$.ț

Dizabii!a!$a %u 0ai $(!$ +"zu!" ca o p'ob$0" i%di+idua" ci ca u% &ap! (ocia

cauza! d$ poi!ic"= p'ac!ic"= a!i!udi%i ,i(au 0$diu %co%<u'"!o'. D$ $?$0pu= u% u!iiza!o'

d$ (cau% cu 'o!i$ poa!$ a+$a o dizabii!a!$ &izic" da' apa'$ ab($%#a 'a0p$i ca'$ %u i

p$'0i!$ acc$(u % c"di'i. Cu a!$ cu+i%!$= &ac!o'u dizabii!"#ii $(!$ u% 0$diu i%acc$(ibi.

.-3- Servicii 4i instituii $e asistenă psi(o+socială a copiilor cu $i!abilităi-

La (&>' i!u a%io' = (-au d$z+o!a! i i%!$%(i&ica! 0i c"'i$ o'7a%iza iio' iș ș ș ț ș

p$'(oa%$o' cu dizabii!"#i= % (copu dob>%di'ii '$cu%oa !$'ii d'$p!u'io' $7a$= cu ($0$%iiș

5 01ER0U2/ Alois- P(iop$da7o7ia p$'(oa%$o' cu c$'i%#$ (p$cia$. S!'a!$7ii di&$'$%#ia!$ ,i i%cuzi+$ %$duca#i$= Edi!u'a Poo'o0= Ia,i= *= p. 9*-98

9



o'= a$ ac$(!o' p$'(oa%$= ca d$'i+a i$ i pa'!icua'iza'$ a GD$ca'a i$i u%i+$'(a$ aț ș ț

d'$p!u'io' o0uuiH= di% a%u 18@.

Î% R$pubica Modo+a (u%! ci'ca 8* 0ii d$ copii ca'$ (u&$'" d$ di+$'($ pa!oo7ii=

di%!'$ ca'$ p$(!$ 88 d$ 0ii au di+$'($ 7'ad$ d$ i%+aidi!a!$.Di% %u0"'u !o!a a copiio'

bo%a+i= ci'ca =1 0ii d$ copii au p'ob$0$ d$ co0po'!a0$%! ,i !ubu'"'i 0i%!a$= ia' ci'ca

3 d$ 0ii K au pa!oo7ii a$ (i(!$0uui %$'+o( c$%!'a ,i o'7a%$o' d$ p$'c$p#i$. D$ boi

a$ (i(!$0uui o(!$oa'!icua'= a$ 0u,cio' ,i #$(u!uui co%<u%c!i+ (u&$'" 9=3 0ii d$ copii=

ia' d$ 0a&o'0a#ii co%7$%i!a$= d$&o'0a#ii ,i a%o0aii c'o0ozo0ia$ (u&$'" ci'ca !'$i 0ii

d$ copii. P$ d$ a!" pa'!$= % (!'uc!u'a i%+aidi!"#ii p'i0a'$ a copii= %!>i$!a!$a o d$#i%

!u0o'i$ 0ai7%$ 1=. P$ !'$ap!a a !'$ia ($ pa($az" boi$ (i(!$0uui %$'+o( = ia'

p$ !'$ap!a a pa!'a K!ubu'"'i$ 0i%!a$ ,i d$ co0po'!a0$%! )).Î% R$pubica Modo+a ip($,!$= a o'a ac!ua"= o poi!ic" u%i&ica!" (i a'0o%ioa(a %

do0$%iu p$'(oa%$o' cu dizabii!"#i= i%cu(i+ a copiio'.

S$'+icii$ d$ a(i(!$%#" p(io-p$da7o7ic" ,i (ocia"- '$p'$zi%!" u% a%(a0bu d$

ac!i+i!"#i (p$ciaiza!$= $abo'a!$ ,i d$(& ",u'a!$ % cad'u u%o' i%(!i!u#ii pubic$ (au

o'7a%iza#ii= apa'#i%>%d u%$i co0u%i!"#i= p'i% ca'$ ($ u'0"'$,!$ '$zo+a'$a u%o' ca!$7o'ii

+a'ia!$ d$ p'ob$0$= ca'$ a&$c!$az" di'$c! (au i%di'$c! +ia#a p$'(o%a ,i (ocia a u%o'

ca!$7o'ii di+$'($ d$ b$%$&icia'i di% cad'u co0u%i!"#ii '$(p$c!i+$. Rou ,i i0po'!a%#aac$(!o' ($'+icii p(io-p$da7o7ic$ ,i (ocia$ ($ '$&$c!"= p$ d$-o pa'!$= %i%!$'$(u

co0u%i!"#ii d$ a a0$io'a ,i(au %o'0aiza $?i(!$%#a p$'(oa%$o' ca'$ (oici! (au au %$+oi$

d$ac$(!$ ($'+icii ,i= p$ d$ a!" pa'!$= % po(ibii!a!$a d$ a +ao'i&ica= % b$%$&iciu

co0u%i!"#ii= po!$%#iau i%!$$c!ua= ap!i!udi%a ,i p'o&$(io%a d$ ca'$ di(pu% ac$(!$

p$'(oa%$ % (copu %o'0aiz"'ii ,i a'0o%iz"'ii p'oc$($o' (ocia$ di% cad'u co0u%i!"#ii %

ca'$ !'"i$(c. P$%!'u $?$0pi&ica'$ p'$z$%!"0 o i(!" cu c>!$+a !ipu'i d$ ($'+icii di%

do0$%iu p(io-p$da7o7ic i (ocia=o&$'i!$ d$ (i(!$0u pubic (au d$ c"!'$ i%(!i!u#ii$ș

apa'#i%>%d o'7a%iza#iio' %$7u+$'%a0$%!a$= ca'$ (" iu(!'$z$ c>0pu d$ i%!$'+$%#i$ ,i

&o'0a d$ o'7a%iza'$ a u%o' a(!&$ d$ ac!i+i!"#i di% do0$%iu (ocia:

6 RADU/ 0(eorg(e- P(iop$da7o7ia ,coa'io' cu a%dicap 0i%!a= Edi!u'a P'o u0a%i!a!$= Bucu'$,!i=*1 p 9

7 !!p:FFF.co0u%ica!$.0di%d$?.pp!a(Qa'!ic$(ac!io%Q+i$Fa'!ic$idQ**

10

http://www.comunicate.md/index.php?task=articles&action=view&article_id=2626





c$%!'$ d$ pa(a0$%! d$ !ip &a0iiaK u%i!"#i '$zid$%#ia$ co%(id$'a!$ a!$'%a!i+$

co0u%i!a'$ d$ %7'i<i'$ a copiuui a&a! % di&icu!a!$= p$ !$'0$% (cu'!0$diu= p>%" a

id$%!i&ica'$a u%$i &a0iii d$pa(a0$%! (au p>%" a '$i%!$7'a'$a &a0iia"= a!u%ci c>%d

ac$a(!a d$+i%$ po(ibi"J

i%(!i!u#iic$%!'$ ,coa'$ (p$ciaiza!$ p$%!'u copii cu di&$'i!$ &o'0$ d$ d$&ici$%#"

(p'$ $?$0pu= coi p$%!'u copii cu d$&ici$%#$ 0i%!a$= d$&ici$%#$ ($%zo'ia$= d$&ici$%#$ș

0u!ip$ $!c.J

c$%!'$ d$ p'i0i'$ a copiuui

- o&$'" ad"po(! p$ !$'0$% (cu'! zi$= ("p!"0>%i p$%!'u copiii a&a#i %(i!ua#ii d$

u'7$%!a i%cu(i+ p$%!'u copiii (!'"zii= a(i7u'" o $+aua'$ i%i#ia" a (i!ua#i$i copiuui ,i

d$0a'$az" p'oc$du'i$ d$ a(i7u'a'$= % co%!i%ua'$= a ($'+iciio' d$ p'o!$c#i$J

($'+icii d$ co%(ii$'$ p$%!'u $$+i K % ,coi (au % c$%!'$$ d$ a(i(!$% "ț

p(iop$da7o7ic"J

($'+icii d$ !$'api$ o7op$dic" K % c$%!'$$ o7op$dic$ i%!$',coa'$ (au %

cabi%$!$$ o7op$dic$ ,coa'$J

c$%!'$ d$ zi p$%!'u %7'i<i'$a= $duca'$a ,i '$cup$'a'$a copiio' cu %$+oi (p$cia$-

o&$'"

($'+icii d$ %7'i<i'$= !$'api$= '$cup$'a'$= '$abii!a'$= p$ !i0pu zi$i= p$%!'u di&$'i!$

ca!$7o'ii d$ copii ca'$p'$zi%!"= &i$ di&$'i!$ !ipu'i d$ d$&ici$%#$= &i$ p'o+i% di% 0$dii (ocia$

d$&a+o'iza!$= di% &a0iii a&a!$ %(i!ua#ii d$ 'i(c $!c.= % +$d$'$a $duc"'ii ,i '$cup$'"'ii o'

(au % (copu p'$+$%i'ii u%o' &$%o0$%$ ca'$a' a&$c!a d$z+o!a'$a ,i $+ou ia o' %o'0a"Jț

co%(ii$'$a &a0iiio' p$%!'u a-,i a<u!a 0ai bi%$ copiii ,i= % (p$cia= p$%!'u a %#$$7$ 0ai

bi%$ %$+oi$ (p$cia$ a$ copiio' o' @.

S$'+icii$ d$ %7'i<i'$!$0po'a'" (u%!= d$ a($0$%$a= $7a!$ d$ c$%!'$$ d$ ziJ

Tipuri $e servicii sociale )n Republica #ol$ova:

Mi%i(!$'u Mu%cii ,i P'o!$c#i$i Socia$ a &a0ii$i MMPS/ ca(i&ic" ($'+icii$ (ocia$ %u'0"!oa$$ !ipu'i:

a ($'+icii (ocia$ p'i0a'$J

b ($'+icii (ocia$ (p$ciaiza!$J

c ($'+icii (ocia$ cu (p$ciaiza'$ %a!".

S$'+icii$ (ocia$ p'i0a'$ (%! ($'+icii$ ca'$ ($ aco'd" a %i+$ d$ co0u%i!a!$

8 1IN2EA/ C-I%!'oduc$'$ % 0a%a7$0$%!u o'7a%iza#iio %$7u+$'%a0$%!a$ - Supo'! d$ cu'( p$%!'u%+"#"0>%! a di(!a%#". Ia,i: Poi'o0= *1. p. 31-33

11



!u!u'o' b$%$&icia'io' ,i au d'$p! (cop p'$+$%i'$a (au i0i!a'$a u%o' (i!ua#ii d$ di&icu!a!$

ca'$ po! cauza 0a'7i%aiza'$a (au $?cuziu%$a (ocia".

S$'+icii$ (ocia$ (p$ciaiza!$ (%! ($'+icii$ ca'$ i0pic" a%!'$%a'$a (p$ciai,!io'

,i au d'$p! (cop 0$%#i%$'$a= '$abii!a'$a ,i d$z+o!a'$a capaci!"#io' i%di+idua$ p$%!'u

d$p",i'$a u%$i (i!ua#ii d$ di&icu!a!$ % ca'$ ($ a&" b$%$&icia'u (au &a0iia ac$(!uia.

S$'+icii$ (ocia$ cu (p$ciaiza'$ %a!" (%! ($'+icii$ p'$(!a!$ %!'-o i%(!i!u#i$

'$zid$%#ia" (au %!'-o i%(!i!u#i$ (p$ciaiza!" d$ pa(a0$%! !$0po'a'= ca'$ i0pu% u% ,i' d$

i%!$'+$%#ii co0p$?$ c$ po! i%cud$ o'ic$ co0bi%a#i$ d$ ($'+icii (ocia$ (p$ciaiza!$=

aco'da!$ b$%$&icia'io' cu d$p$%d$%#" (po'i!" ,i ca'$ %$c$(i!" (up'a+$7$'$ co%!i%u"

*8*8 o'$.

Î% R. Modo+a a &o(! c'$a! S$'+iciu (ocia Ca(a co0u%i!a'" p$%!'u copii % (i!ua#ii

d$ 'i(c. R$7ua0$%!u-cad'u cu p'i+i'$ a o'7a%iza'$a ,i &u%c#io%a'$a ac$(!uia a &o(!

ap'oba! a 1 ia%ua'i$ *1*.

Po!'i+i! '$7ua0$%!uui= ac$(!a $(!$ u% ($'+iciu (ocia (p$ciaiza! ,i '$p'$zi%!" o

i%(!i!u#i$ pubic" (au p'i+a!" d$ pa(a0$%! !$0po'a' p$%!'u c'$,!$'$a ,i $duca'$a %!'-o

ocui%#" d$ !ip &a0iia a copiio' p'i+a#i !$0po'a' (au p$'0a%$%! d$ 0$diu &a0iia.

B$%$&icia'ii ($'+iciuui po! &i copii cu +>'(!$ cup'i%($ %!'$ 1 ,i 1@ a%i= ia' Ca(a

co0u%i!a'" di(pu%$ d$ 1 ocu'i. I%(!i!u ia +a p'$(!a ($'+icii d$ 7"zdui'$= %!'$#i%$'$=ț

ai0$%!a#i$= &o'0a'$a d$p'i%d$'io' d$ +ia#"= (upo'! % (!udi$'$a ,i a(i0ia'$a p'o7'a0$o'

,coa'$ (au o'i$%!a'$ p'o&$(io%a".

S$'+iciu +a &i &i%a%#a! di% bu7$!$$ u%i!"#io' ad0i%i(!'a!i+-!$'i!o'ia$ d$ %i+$u

%!>i ,i doi= di% 0i<oac$ (p$cia$ ,i a!$ (u'($= co%&o'0 $7i(a#i$i.

Aco'da'$a i%d$0%iza#i$i zi%ic$ p$%!'u copi ($ +a $&$c!ua %c$p>%d cu a%u

*181.

S$'+icii$ (ocia$ o&$'i!$ copiio' cu dizabii!"#ip d$ ON;-u'i % pa'!$%$'ia! cuAPL

P$%!'u a cu%oa,!$ ($'+icii$ o&$'i!$ d$ ($c!o'u %$7u+$'%a0$%!a p$%!'u copii cu

dizabii!"#i (-a di(cu!a! cu '$p'$z$%!a%#ii S$c#iio' d$ A(i(!$%#" (ocia" ,i P'o!$c#i$ a

9 !!p:$?.<u(!ic$.0di%d$?.ppac!io%Q+i$F+i$FQdoca%7Q1idQ339@@

10 !!p:!'0.0d'o(ociau%-%ou-($'+iciu-p$%!'u-copiii-i%-(i!ua!ii-d$-'i(c

12



/a0ii$i ,i '$p'$z$%!a%#ii ($c!o'uui %$7u+$'%a0$%!a ca'$ p'$(!$az" ($'+icii p$%!'u

ac$a(!" ca!$7o'i$ d$ b$%$&icia'i. Î% a%u *1* % R$pubica Modo+a do0$%iu p'o!$c#i$i

&a0iiio' cu copii cu dizabii!"#i ac!i+au 3 d$ c$%!'$ 39 di% !o!au c$%!'$o' di%!'$

ca'$ *9 c$%!'$ d$ zi= 1 c$%!'u d$ pa(a0$%! ,i 8 c$%!'$ d$ '$abii!a'$. D$ ($'+icii$ ac$(!o'

c$%!'$ b$%$&iciau @ d$ copii cu a%dicap 9@ % c$%!'$$ d$ zi= 1@ % c$%!'u d$

pa(a0$%!= 8 % c$%!'$$ d$ '$abii!a'$. P$'(o%au ca'$ a(i7u'" ($'+icii$ % cad'u

ac$(!o' i%(!i!u#ii co%(!i!uia *@3 u%i!"#i.

ON;-$ o&$'" u% (p'i<i% d$o($bi! i%(!i!u#iio' d$ (!a! a!>! % c$$a c$ p'i+$,!$

$+id$%#a copiio'= da' ,i o&$'i'$a u%o' a<u!oa'$. Ca '"(pu%( a a<u!o'u o&$'i! (!a!uui %

a(i(!$#a ,i p'o!$c#ia p$'(oa%$o' % (i!ua#i$ d$ 'i(c (au c'iza ac$(!a a' !'$bui (" $ o&$'$

a%u0i!$ &acii!"#i di% pu%c! d$ +$d$'$ %o'0a!i+$ ,i (" $ (u(#i%" % ac!i+i!a!$a o'= ca

ac$(!$a (" aib" (!i0u ,i po(ibii!a!$ (" &u%c#io%$z$ u% !i0p 0ai %d$u%7a! ,i (" acop$'$

u% ($70$%! 0ai 0a'$ d$ b$%$&icia'i.

.-5- 6amiliile cu copiii cu $i!abilităi obiectul preocupărilor insituiilor $e

asistenă 4i protecie socială-

Copii (u%! c$a 0ai (cu0p" '$(u'(" d$ ca'$ di(pu%$ u% (!a!. Dup" (i!ua#ia ac!ua a

ac$(!o'a pu!$0 d$duc$ c$ +ii!o' o a,!$ap!" p$ (oci$!a!$a d$ 0i%$ ,i % (p$cia c! d$ bi%$+o' !'"i adu#ii d$ azi c%d %u +o' 0ai pu!$a 0u%ci.

Copi - p$'(oa%a ca'$ %u a 0pi%i! +'(!a d$ 1@ a%i i %u a dob%di! capaci!a!$aș

d$pi%" d$ $?$'ci iuJ copi % (i!ua i$ d$ 'i(c - copi % '$zu!a!u $+au"'ii (i!ua i$i c"'uiaț ț ț

($ co%(!a!" c" d'$p!u'i$ ui (u%! %c"ca!$ da!o'i!" a%u0i!o' ci'cu0(!a% $ i co%di iiț ș ț

%$&a+o'abi$ d$ o'di% (ocia= $co%o0ic= 0$dica= p(io-$0o io%a= abuzuui= %$7i<"'ii (auț

co%(!"'ii c" p"'i% ii'$p'$z$%!a% ii $7ai ai copiuui (u%! (u(c$p!ibii d$ %d$pi%i'$aț ț

%$co'$(pu%z"!oa'$ a obi7a iio' p'i+i%d c'$ !$'$a i %7'i<i'$a copiuuiț ș ș 11JCopiii ca'$ au d$&ici$%#$ &izic$= ($%zo'ia$ ,i i%!$$c!ua$ ($ po! co%&'u%!a cu 0u!$

di&icu!"#i % c$$a c$ p'i+$,!$ %+"#a'$a ,i pa'!icipa'$a a +ia#a co0u%i!"#ii. D$ $?.= u%

copi ,i-a pi$'du! u%u di% 0$0b'$ %!'-u% accid$%!= o'i ,i-a pi$'du! capaci!a!$a

oco0o!o'i$ ca '$zu!a! a poio0i$i!$i= (au (-a %"(cu! cu 0$0b'$ d$&o'0a!$ di% cauza

pa'aizi$i c$'$b'a$. /oa'!$ &'$c+$%! ac$,!i copii (u%! %u0i#i Ga%dicapa#iH p$%!'u c" %u

11 'ER7A/ E8 'ER7A E- 6-P(ioo7ia +>'(!$o'= Edi!u'a P'ou0a%i!a!$= Bucu'$,!i= *= p 38

13



po! 0$'7$ (au u'ca (c"'i$. Da' ,i 0ai !'i(! $ &ap!u c" ac$(! a%dicap &'%$az" d$z+o!a'$a

copiuui ,i (ub a!$ a(p$c!$. Di% 0o0$%! c$ copiu %u ($ poa!$ 0i,ca p'i% (aa d$

7'up"ca(" (au ca'!i$'= p'$cu0 c$ia#i copii= po(ibii!"#i$ ui d$ a ($ %cad'a % +ia#a

co0u%i!"#ii (%!= d$a($0$%$a= i0i!a!$ - $ a<u%7$ 0ai 7'$u a !$'$%u d$ <oac"= bibio!$c"=

pia#"= 0a7azi%= ci%$0a!o7'a& $!c.J poa!$ (" ($ 'u,i%$z$ d$ co'pu ("uJ poa!$ ("-i ip($a(c"

%c'$d$'$a ,i (" $+i!$ <ocu cu a#i copii1* $!c

Tipologia nevoilor i problemelor copiilor cu $i!abilităiș

Î% cad'u (i(!$0uui d$ p'o!$c#i$ (ocia" copiu ocup" u% oc apa'!$= %$+oio' (a$

aco'd%du-($ o a!$%#i$ d$o($bi!" %u doa' di% pa'!$a (!'uc!u'io' d$ (!a! ci ,i di% pa'!$a

o'7a%iza#iio' %$7u+$'%a0$%!a$. P$%!'u c" c$$ 0ai +ao'oa($ '$(u'($ d$ ca'$ di(pu%$ u%

(!a! (u%! oa0$%ii= ia' oa0$%ii (u%! a,a cu0 i &o'0$zi= i $duci ,i i c'$,!i. C! i%+$(!$ !$ %ș

&o'0a'$a c$!"#$%io' a!! ,i +a p'i0i d$ a ac$,!$a 0ai !'ziu.

Protec ia copilului se realizează conform următoarelor principii:ț

a '$(p$c!a'$a i p'o0o+a'$a cu p'io'i!a!$ a i%!$'$(uui (up$'io' a copiuuiJș

b $7ai!a!$a a%($o' i %$di(c'i0i%a'$aJș ș

c '$(po%(abii!a!$a p'i0a'" a p"'i% io' p$%!'u %7'i<i'$a= $duca'$a (i p'o!$c iaț ț

copiuui (i d'$p!u p"'i% io' a a(i(!$% " di% pa'!$a (!a!uui p$%!'u a c'$ !$ i $ducaț ț ș ș

copiu i% &a0ii$J

d coop$'a'$a i%!$'($c!o'ia" i i%!$'+$% ia 0u!idi(cipi%a'"Jș ț

$ a(i(!$% a i%di+iduaiza!" p$%!'u &i$ca'$ copiJț

& '$(p$c!a'$a d$0%i!" ii copiuuiJț

7 a(i7u'a'$a pa'!icip"'ii copiuui % ua'$a d$ciziio' ca'$ p'i+$(c= i%%d co%!ț

d$ +'(!a i d$ 7'adu ("u d$ 0a!u'i!a!$Jș

a(i7u'a'$a co%!i%ui!" ii % %7'i<i'$a= c'$ !$'$a i $duca'$a copiuui= i%%d co%!ț ș ș ț

d$

o'i7i%$a (a $!%ic"= '$i7ioa("= cu!u'a" ,i i%7+i(!ic"= % cazu u"'ii u%$i 0"(u'i d$

p'o!$c#i$J

i c$$'i!a!$ % ua'$a o'ic"'$i d$cizii cu p'i+i'$ a copiJ

12 SI#A/ Ioan- P(iop$da7o7ia (p$cia": (!udii ,i c$'c$!"'i= +o. I= +o. II= Edi!u'a Didac!ic" ,iP$da7o7ic" Bucu'$,!i= 1@= p. 3

14



< '$(po%(abii!a!$a au!o'i!" io' p$%!'u a(i7u'a'$a p'o!$c#i$i 0po!'i+a abuzuui=ț

%$7i<"'ii i $?poa!"'ii copiuuiș 13.

Pa'i%!ii u%o' copii cu %$+oi (p$cia$ ($ co%&'u%!a cu o p'o+oca'$ 0ai i%!$%(a a

'ou'io' o'= caci $(!$ +o'ba d$ a a(i7u'a cu 0ai 0u!a 7'i<a a!a! %$+oi$ 7$%$'a$ a$

o'ica'o' copii= ca! (i ac$$ !ipu'i d$ %$+oi (p$ci&ic$ i0pica!$ d$ (!a'$a d$ (a%a!a!$ &izica

(au p(iica a copiuui.

T$'0$%u d$ copii cu %$+oi (p$cia$ $(!$ u%u d$ a'7a ci'cua!i$ (i cu ($0%i&ica!ii

$?!i%($ d$ a d$&ici$%!$ d$ o'di% &izic= ($%zo'ia= p(iic (au d$ co0po'!a0$%!. A(!&$= &i$

ca ($ +o'b$(!$ d$(p'$ copii cu a%u0i!$ boi (au dizabii!"#i &izic$= d$ copii cu d$&ici$%!$

%$u'o-p(ioo7ic$ ADD K d$&ici! d$ a!$%!i$= au!i(0= d$&ici! d$ i%+a!a'$-0$0o'a'$ (au

d$ copii cu !ubu'a'i d$ co0po'!a0$%! (i(au di&icu!a!i d$ (ociaiza'$ (i adap!a'$= !o!i

ac$(!i copii %$c$(i!a u% !'a!a0$%! (p$cia (i o 7'i<a 0u! 0ai 0a'$ a pa'i%!io' i% c'$(!$'$a

o'.

P'i0a (i c$a 0ai i0po'!a%!a %$+oi$ a o'ica'ui copi $(!$ %$+oia d$ d'a7o(!$ (i d$

($cu'i!a!$: ia' ac$a(!a $(!$ cu a!a! 0ai i0po'!a%!a daca +o'bi0 d$(p'$ copiii cu %$+oi

(p$cia$. R$a!ii a&$c!uoa($ (i cad$ i% &a0ii$ a<u!a copiu (a ($ (i0!a i% (i7u'a%!a= (a i(i

co%!u'$z$ id$%!i!a!$a (i (a ($ d$z+o!$ ca! 0ai a'0o%io(. P$%!'u copiii cu di+$'($

d$&ici$%!$= $(!$ $($%!ia (a ($ (i0!a iubi!i (i +ao'iza!i d$ ca!'$ pa'i%!i= i%di&$'$%! d$

dizabii!a!i$ o'. D$zap'oba'$a pa'i%!io' $(!$ $?!'$0 d$ du'$'oa(a p$%!'u ac$(!i copii=

d$oa'$c$ $i o p$'c$p ca p$ o '$!'a7$'$ a a&$c!iu%ii (i ca &ii%d cauza!a d$ (i!ua!ia o'. D$

ac$$a= pa'i%!ii ac$(!o' copii !'$bui$ (a abo'd$z$ cu i%&i%i!a p'$cau!i$ (i 7'i<a 0odu d$ a

&ac$ di(cipi%a (i d$ a $duca.

S$cu'i!a!$a $(!$ o&$'i!a d$ u% (pa!iu &a0iia cad (i %$(ci0ba! (i d$ &i7u'i$

&a0iia'$ K i% (p$cia copiii cu %$+oi (p$cia$ cu d$&ici$%!$ p(iic$ p$'c$p %ou!a!$a (i

(ci0ba'$a ca p$ c$+a %$do'i!= co%&uz (i cia' i%(pai0a%!a!o'. D$ ac$$a= pa'i%!ii !'$bui$

(a $ a(i7u'$ u% (pa!iu &a0iia' (i cad= i% ca'$ copiii (a ($ (i0!a i% (i7u'a%!a (i%$a0$%i%!a!i. O'ic$ (ci0ba'$ i% 0$diu &a0iia K i% (p$cia= d$ $?$0pu= p$%!'u copiii

cu au!i(0 K !'$bui$ abo'da!a cu p'$cau!i$ (i !'$p!a!.

O a!a %$+oi$ 7$%$'aa p$%!'u c$i 0ici= i%(a 0u! 0ai i0po'!a%!a p$%!'u copiii cu

dizabii!"#i= $(!$ %$+oia d$ i%cu'a<a'$ (i ap'$ci$'$. S$%!i0$%!u ca &ac$ uc'u'i bu%$= ca

$(!$ (u(!i%u! d$ ca!'$ pa'i%!i= ca poa!$ a+$a (ucc$( $(!$ $($%!ia i% d$z+o!a'$a ac$(!o'

13 'ER7A/ Emil 6lorin- I%!'oduc$'$ % p(iop$da7o7ia (p$cia" ,i a(i(!$%#" (ocia"= Edi!u'a/u%da#i$i u0a%i!a(= ** p. *3

15



0icu!i. Daca %u p'i0$(c i% &a0ii$ -da' (i a (coaa K i%cu'a<a'$ (i (p'i<i%= ac$(!i copii po!

'$%u%!a a a 0ai i%c$'ca (a ($ d$z+o!$. I% (p$cia i0po'!a%!a $(!$ u!iiza'$a (a%c!iu%io' (i

a '$co0p$%($o': p$%!'u ac$(!i copii= '$co0p$%($$ !'$bui$ &oo(i!$ 0u! 0ai d$( K

a'a!a%du-$ ca (u%! +ao'iza!i= ia' (a%c!iu%i$ !'$bui$ (a &i$ 0u! 0ai ba%d$ K (au cia'

i%$?i(!$%!$. Copiii cu %$+oi (p$cia$ ca'$ ($ co%&'u%!a cu d$za+a%!a<$ $0o!io%a$ (au d$

d$z+o!a'$ i%!$$c!uaa ob!i% 0ai 7'$u ap'$ci$'$a c$o' di% <u' (i d$ ac$$a= pa'i%!ii !'$bui$

(a ($ a(i7u'$ ca $ o&$'a d'a7o(!$ (i (p'i<i% %$co%di!io%a!.

P$%!'u copiii ca'$ ($ d$z+o!a %o'0a= %$+oia d$ %oi $?p$'i$%!$ apa'$ !i0pu'iu K $i

do'$(c (a $?po'$z$= (a d$(cop$'$ uc'u'i %oi= (a i%+$!$ u0$a (i (a ($ adap!$z$ a $a. U%ii

copii cu %$+oi (p$cia$ i%(a 0a%i&$(!a o &'ica co%(!a%!a p$%!'u !o! c$$a c$ $(!$ %ou (i

(ci0ba!o' a+a%d %$+oi d$ (i7u'a%!a= d$ ac$$a i%&o'0a!ii (i a(p$c!$ %oi !'$bui$

i%!'odu($ cu 7'i<a= p'i% <ocu'i pacu!$ (i d$ ca!'$ p$'(oa%$ i% ca'$ copiu a'$ i%c'$d$'$.

O a!a %$+oi$ 7$%$'aa $(!$ c$a d$ '$(po%(abii!a!$. I% cazu copiio' ca'$ %u

p'$zi%!a d$&ici$%!$ %$u'o-p(ioo7ic$ c$i &a'a +'$o d$&ici$%!a (au c$i cu a%dicap &izic

ca(!i7a'$a (i '$cu%oa(!$'$a i%d$p$%d$%!$i o' (i a 0a!u'iza'ii $(!$ &oa'!$ i0po'!a%!a i%

d$z+o!a'$. Adu!ii !'$bui$ (a $ aco'd$ i%c'$d$'$ i% capaci!a!i$ o' (i (a ii i%cu'a<$z$ i%

p'$ua'$a !'$p!a!a a u%o' di+$'($ '$(po%(abii!a!i K a!a! aca(a= ca! (i i% 0$diu (coa'.

P$%!'u copiii cu %$+oi (p$cia$ i%(a= u%$o'i $(!$ di&icia ac$a(!a (a'ci%a= $i %$d$(cu'ca%du-

($ 0$'$u cu %oi (a'ci%i (i a!'ibu!ii. Da' (i $i au %$+oi$ d$ '$cu%oa(!$'$ ca p$'(oa%$

au!o%o0$ K d$ ac$$a $(!$ bi%$ (a &i$ i%cu'a<a!i (a i%d$pi%$a(ca di+$'($ (a'ci%i (i%7u'i (i

ap'$cia!i p$%!'u '$zu!a!$$ o'. Copiii !'$bui$ (a i%+$!$ (a ($ co%!'o$z$ (i%7u'i= (a ia u%$$

d$cizii (i%7u'i (i (a ($ 7a%d$a(ca (i a %$+oi$ c$o'a!i K ia' ac$(!$a po! &i a!i%($ p'i%

'$(po%(abiiza'$a o' !'$p!a!a.

O %$+oi$ i0po'!a%!a $(!$ c$a d$ ($cu'i!a!$ $0o!io%aa= d$ (ociaiza'$ cu c$i d$

ac$$a(i +a'(!a. P'$z$%!a (i co0u%ica'$a cu copii d$ ac$$a(i +a'(!a $(!$ $($%!iaa p$%!'u o

d$z+o!a'$ a'0o%ioa(a= ia' ap'$ci$'$a ac$(!o'a $?!'$0 d$ i0po'!a%!a i% &o'0a'$a i0a7i%iid$ (i%$. Ac$(!a $(!$ u% 0o!i+ p$%!'u ca'$ copiii cu %$+oi (p$cia$ !'$bui$ a<u!a!i (a i(i

7a($a(ca pa'!$%$'i d$ ac$$a(i +a'(!a ca'$ p'$zi%!a di&icu!a!i a($0a%a!oa'$ K caci i% ac$(!

0od +o' i%!$'ac!io%a 0ai u(o' (i +o' pu!$a co0u%ica. Da' i% cazu a%u0i!o' copii K d$

$?$0pu= c$i cu au!i(0 (au cu dizabii!a!i p(iic$ (au(i d$ (ociaiza'$ K (i ac$a(!a $(!$ o

(a'ci%a $?!'$0 d$ di&icia. I% cazu copiio' ca'$ %u po! co0u%ica cu c$i d$ ac$$a(i +a'(!a=

$(!$ i0po'!a%! (a i ($ a(i7u'$ !o!u(i %$+oia d$ (ociaiza'$ (i i%!$'ac!iu%$ d$ ca!'$ pa'i%!i=

d$ ca!'$ p'o&$(o'i (p$ciaiza!i (i d$ ca!'$ o bo%a p'ic$pu!a. Bo%a $(!$ %$c$(a'a p$%!'uac$(!i copii K ia' ac$a(!a !'$bui$ (a po($d$ cu%o(!i%!$ a(up'a dizabii!a!io' copiuui=

16



d$(p'$ 0$!od$ d$ i%!$'+$%!i$ (i <ocu'i po!'i+i!$ (i (a &i$ capabiia (a co0u%ic$ cu ac$(!a.

E(!$ $($%!ia (a &i$ 7a(i!a o bo%a po!'i+i!a= caci (ci0ba'$a &'$c+$%!a a ac$(!$ia poa!$

cauza &'u(!'a'i (i a%?i$!a!$. La &$= i% cazu copiio' cu di+$'($ d$&ici$%!$ K ca'$ %u

0a%i&$(!a (i co0po'!a0$%!$ a7'$(i+$ K $(!$ d$ &oa'!$ 0a'$ a<u!o' u% a%i0a d$ co0pa%i$:

copiii ($ a!a($aza $?!'$0 d$ u(o' (i ac$(!a poa!$ co0p$%(a i%capaci!a!$a d$ &o'0a

p'i$!$%ii cu c$i d$ +a'(!a (i0ia'a. O pi(ica (au u% ca!$ ii a(i7u'a a!a! (!abii!a!$

$0o!io%aa (i a!a(a0$%!= ca! (i '$(po%(abiiza'$a: copiu i%+a!a (a aiba 7'i<a d$ o a!a

&ii%!a18.

I%(a &oa'!$ i0po'!a%! p$%!'u copiii cu dizabii!"#i cauza!$ d$ a(p$c!$ %$u'o-p(iic$

$(!$ i%cad'a'$a i%!'-o (coaa (au u% c$%!'u (p$cia= ca'$ (a $ o&$'$ 0$!od$ d$ p'$da'$-

i%+a!a'$ po!'i+i!$ (i acc$(ibi$= (!'a!$7ii d$ co0u%ica'$ (i adap!a'$= !$'apii a!$'%a!i+$ (i u%

p$'(o%a (p$ciaiza!. Ac$(!$ (coi a(i7u'a (i a&!$'-(coo= !i0p i% ca'$ copiii po! &i aa!u'i

d$ a!i copii cu d$&ici$%!$ a($0a%a!oa'$ (i po! (a <oac$ di+$'($ <ocu'i.

I% co%cuzi$= c$a 0ai i0po'!a%!a c$'i%!a K ca'$ $ poa!$ '$zu0a p$ c$$a!$ K

p$%!'u copiii cu dizabii!"#i $(!$ ac$$a d$ a duc$ o +ia!a %o'0aa= d$ a &i ap'$cia!i=

+ao'iza!i (i iubi!i.

N$c$(i!"#i$ copiio'

Sp$ciai,!ii % do0$%iu p'o!$c#i$i copiio' p'o0o+$az" !o! 0ai 0u! % u!i0ii a%i

0$(a<$ $7a!$ d$ %$+oi$ copiuui= d$ '$(p$c!a'$a d'$p!u'io' ui &u%da0$%!a$ p$%!'u o

d$z+o!a'$ bio-p(io(ocia" ("%"!oa(" a ac$(!uia. Li!$'a!u'a d$ (p$ciai!a!$ i%dic" c"

(a!i(&ac$'$a %$+oii d$ d'a7o(!$ a copiuui $(!$ o co%di#i$ %$c$(a'" d$z+o!"'ii ("%"!oa($ a

c'$i$'uui Si$7$= *1.

P$ d$ a!" pa'!$= <u(!i#ia ap"'" ,i p'o0o+$az" %$+oi$ copiuui= 'idica%du-$ a

%i+$ d$ $7$. To!u,i= 0u#i copii (u&$'" % p'$z$%! di% cauza %$(a!i(&ac$'ii %$+oio' o'

&u%da0$%!a$.

Dup" I.N. ai%au(a(= $+id$%#i$'$a 7'up$o' d$ %$c$(i!"#i d$ baz" au ,i o a%u0i!"di%a0ic"= $7a!" d$ +a'(!a o0uui= d$ a +a'(!a d$ 1-3 a%i %$c$(i!" p'i% i0a!u'i!a!$a (a

&izic" ,i 0i%!a" %7'i<i'$ ,i a!$%#i$ a!>! di% pa'!$a &a0ii$i ca! ,i a co0u%i!"#ii. A'$ %$+oi$

d$ (a!i(&ac$'$a %$c$(i!"#io' d$ baz" p$%!'u (up'a+i$#ui'$= d$ ($cu'i!a!$= (!abii!a!$ ,i

d'a7o(!$. A'$ %$+oi$ d$ ($cu'i!a!$ a&$c!i+"= ca'$ co%(!i!ui$ baza au!o%o0i$i % p'oc$(u d$

a(u0a'$ a i%d$p$%d$%#$i copiuui. La -) a%i c'$,!$ %$c$(i!a!$a copiio' (" co0u%ic$

14 01ER0U2/ Alois- Si%!$z$ d$ p(iop$da7o7i$ (p$cia"= ;id p$%!'u co%cu'(u'i ,i $?a0$%$d$ ob#i%$'$ a 7'ad$o' didac!ic$= Edi!u'a Poio'o0= Ia,i= *9= p. 91-9*

17



d$(p'$ c$$a c$ (i0!= au %$+oi$ (" ($ (i0!" pa'!$%$'i i% diao7 cu i%!$'ucu!o'ii ("i= (i0!

%$+oia (" i0pa'!",$a(c" $?p$'i$%#$$ ,i ($%!i0$%!$$ a!a! cu adu!u= ca! ,i cu ($0$%ii ("i=

a'$ %$+oi$ d$ '$ac#ia adu!uui i% 'apo'! cu !oa!$ ac$(!$a19.

P$ pa'cu'(u %!'$7ii (a$ +i$#i= copiu c'$,!$ ,i ($ d$z+o!". P$%!'u ac$a(!a $(!$

&oa'!$ i0po'!a%! ,i %$c$(a' ca %$+oi$ ui &u%da0$%!a$ (" &i$ '$aiza!$.

Copiu a'$ %$+oi$ d$ d'a7o(!$. R$a#ii$ a&$c!uoa($= cia' di% p'i0a zi d$ a

%a,!$'$= 0ai %!ai cu 0a0a ,i !a!a= apoi cu u% c$'c !o! 0ai 0a'$ d$ p$'(oa%$= co%!u'$az"

id$%!i!a!$a copiuui ,i a<u!" (" d$+i%" co%,!i$%! d$ (i%$. Copiu !'$bui$ (" ,!i$ c" a &o(!

do'i! ,i c" $(!$ iubi!= p$%!'u a %+"#a= a 'a%du ("u= ("

($ iub$a(c" p$ (i%$ ,i (" iub$a(c" p$ c$i di% <u'. D'a7o(!$a %$co%di#io%a!" a

p"'i%#io'= &"'" (oici!a'$a u%$i co0p$%(a#ii (au a u%$i '$cip'oci!"#i= acc$p!a'$a copiuui

ca i%di+iduai!a!$ ,i %cu'a<a'$a (a p$'0a%$%!" au u% i0pac! o!"'a!o' a(up'a d$z+o!"'ii

au!oap'$ci$'ii= a (!i0$i d$ (i%$.

U% copi c"'uia i (u%! '$(p$c!a!$ d'$p!u'i$ $(!$ ai$+$a u%$i pa("'i ca'$ do'$,!$ ("

,i ia zbo'u. Oda!"c$ u% copi $(!$ (!i70a!iza!= 0a'7i%aiza! ,i di(c'i0i%a!= zbo'u $(!$

'a!a!= %u 0ai poa!$ (" a!i%7" %"#i0i i%&i%i!$= $(!$ '$p'i0a!= ia' a'ipi$ i +o' &i &'>%!$= a

&$ ,i (pi'i!u1.

N$+oi$ copiio' cu dizabii!"#i

P$%!'u pa%i&ica'$a ac!i+i!"#io' % uc'u cu p$'(oa%$$ cu a%dicap= (p$ciai,!ii

!'$bui$ (" cu%oa(c" %$+oi$ copiio' cu di(abii!"#i ,i a p"'i%#io' ac$(!o'a. Cu%o(c>%d

%$+oi$ ac$(!o' copii= $cipa 0u!idi(cipi%a'" poa!$ ac"!ui pa%u i%di+idua d$

i%!$'+$%#i$ ,i i%!$'+$%i %!'-u% 0od 0ai $&ici$%! % '$zo+a'$a p'ob$0$o' ,i % $i0i%a'$a

ba'i$'$o' ,i di&icu!"#io' cu ca'$ ($ co%&'u%!" &i$ca'$ copi cu di(abii!"#i. Di% i%!$'+iu'i$

cu p"'i%#ii ca'$ $duc" copii cu di(abii!"#i= da' ,i a (p$ciai,!io' ca'$ ac!i+$az" %

do0$%iu da! a0 id$%!i&ica! u'0"!oa'$$ %$+oi a$ copiio':

N$+oi p(ioo7ic$- D'a7o(!$a ,i a!$%#ia di% pa'!$a p"'i%#io' '$p'$zi%!" %$+oi d$ baz" a copiio' cu

a%dicap. R$a#ii$ cad$ ,i a&$c!uoa($ %!'$ p"'i%#i ,i copiu cu di(abii!"#i a<u!" p$ c$

di% u'0" ("-,i co%!u'$z$ id$%!i!a!$a ,i (" d$+i%" co%,!i$%! d$ (i%$. Ap'oba'$a ,i acc$p!a'$a

15 #I19IESCU/ 'asile- P(io!$'api$ ,i p(io(o0a!ic"= Poi'o0= Ia,i= 1= p.)

16 Î%#$$7$-0"= a(cu!"-0". ;id p$%!'u (p$ciai#!ii di% do0$%iu %7'i<i'ii ,i p'o!$c#i$i

copiio'V 3 d$c$0b'i$ *1*W. Di(po%ibi p$ i%!$'%$!: !!p:FFF.(o0a!o.0di%d$?*.ppop!io%Qco0doc0a%!a(Qdoc+i$F7idQ81I!$0idQ9* p

18



di% pa'!$a p"'i%#io' (u%! $($%#ia$ p$%!'u d$z+o!a'$a au!oap'$ci$'ii ,i au!oap'ob"'ii a

copii cu a%dicap. Ac!ua0$%!$ %("= 0u#i copii cu a%dicap %u au d'a7o(!$ ,i a!$%#i$

(u&ici$%!" di% pa'!$a p"'i%#io'. U%ii p$%!'u c" ($ $duc" % &a0iii 0o%opa'$%!a$= d$oa'$c$

!a#ii &'$c+$%! aba%do%$az" &a0iii$ % ca'$ ($ $duc" copii cu a%dicap= ia' 0a0$$ (u%!

i0pu($ ("-,i cau!$ u% oc d$ 0u%c" p$%!'u a a(i7u'a %$c$(i!"#i$ d$ baz" a$ &a0ii$i.

U% a! &$%o0$%= ca'$ a&$c!$az" &oa'!$ 0u! %$+oi$ d$ d'a7o(!$ ,i a!$%#i$ a copiio'

cu a%dicap $(!$ 0i7'a#ia p"'i%#io' a 0u%c" p$(!$ o!a'$. Sp$ciai,!ii di% 'aioa%$$ %

ca'$ (-a '$aiza! (!udiu au i%dica! - X0" doa'$ c>%d a ap'$ci$'$a 7'aduui d$ i%+aidi!a!$

+i%$ 0"!u,a= bu%ica= (o'aia' 0a0a $(!$ du(" ,i %7'i<$,!$ p$ a!ci%$+a % I!aia C$

poa!$ (" d$a o !>%"'" d$ 1@ a%i u%ui copi d$ 1 a%i Cu0 (" o i%(!'ui$,!i p$ $a

Soci$!a!$a %oa(!'" !'$bui$ (" co%,!i$%!iz$z$ c" !'$bui$ (" i%+$(!$a(c" % copii 0ai

0u!H M$0b'u a Co%(iiuui M$dica Co%(u!a!i+= Yod"%$,!i.

- Nevoile de securitate, încurajare şi apreciere se împlinesc prin relaţii, atitudini

şi comportamente constante şi predictibile atât din partea părinţilor, rudelor, cât şi din

cea a prietenilor, vecinilor etc D$zap'oba'$a di% pa'!$a p"'i%#io' ,i(au a!o' 0$0b'i ai

(oci$!"#ii $(!$ (i0#i!" ,i p'i% co0u%ica'$a %o%+$'ba" ,i $a c'$$az" o (!a'$ d$ a%?i$!a!$. Î%

(copu 0pi%i'ii ac$(!$i %$+oi p"'i%#ii !'$bui$ (" co%uc'$z$ cu $duca!o'ii dac" copiu

&'$c+$%!$az" 7'"di%i#a= cu p'o&$(o'ii dac" 0$'7$ a ,coa"= cu +$ci%ii $!c.

- Nevoia de recunoaştere Copii cu a%dicap do'$(c (" &i$ '$cu%o(cu#i % cai!a!$

d$ copii cu d'$p!u'i $7a$ ,i (" &i$ p'o!$<a#i 0po!'i+a abuzu'io'.

- N$+oia d$ ($'+icii p(ioo7ic$ ca'$ (" $ a<u!" (" d$p",$a(c" (!"'i$ d$ !$%(iu%$=

p'ob$0$$ cu ca'$ ($ co%&'u%!" ,i ("-,i co%(!'uia(c" '$a#ii cu c$i di% 0$diu %co%<u'"!o'.

N$+oi (ocia$

- !ervicii sociale la nivel de comunitate Da!$$ (!udiuui i%dic" %$c$(i!a!$a acu!"

d$ d$(cid$'$ a u%o' c$%!'$ co0u%i!a'$ % 0$diu 'u'a ,i %u %u0ai= ca'$ (" p'$(!$z$

($'+icii copiio' cu a%dicap. Î% &i$ca'$ 'aio% di% c$$ c$'c$!a!$= $?i(!" c>!$ u% (i%7u' c$%!'u c$ o&$'" a(!&$ d$ ($'+icii.

Î%(" %u0"'u copiio' ca'$ %$c$(i!" a(!&$ d$ ($'+icii $(!$ 0u! 0ai 0a'$ d$c>!

capaci!"#i$ ac$(!o' c$%!'$. Î% c$%!'$ co0u%i!a'$ !'$bui$ d$z+o!a!$ ($'+icii $duca#io%a$=

o7op$dic$= d$ !$'api$ ocupa#io%a" $!c. P'$z$%#a c$%!'$o' d$ zi a %i+$ d$ co0u%i!a!$ $-

a' o&$'i ($'+icii ,i $-a' &acii!a co0u%ica'$a= i-a' aba!$ d$ a 7>%du'i$ d$(p'$ p'ob$0$$

d$ ("%"!a!$ ,i i-a' d$!$'0i%a (" cap$!$ %c'$d$'$ % &o'#$$ p'op'ii.

- Nevoi de servicii de reabilitare Su%! 0a'i (oici!"'i$ p$%!'u &oi$ d$ !'a!a0$%! -0a0"

19



0p'$u%" cu copiu copii d$ +>'(!" &'a7$d"= %(" a%ua ($ o&$'" %u0ai 8 &oi d$

ac$(! !ip p$%!'u &i$ca'$ 'aio%. Ac$a(!a %($a0%" c" 0a'$a 0a<o'i!a!$ a copiio' % +>'(!" d$

-8 a%i %u po! b$%$&icia d$ ($'+icii d$ '$abii!a'$ $?ac! a +>'(!a c>%d (u%! 0ai 0a'i

,a%($$ d$ '$cup$'a'$. E?i(!" p'ob$0$ ,i % c$$a c$ p'i+$,!$ !'i0i!$'$a a '$abii!a'$ a

copiio' % +>'(!" d$ a 18 p>%" a 1@ a%i. I%(!i!u#ii$ d$ '$abii!a'$ %u p'i0$(c copii cu

di(abii!"#i d$ ac$a(!" +>'(!".

- Protecţia drepturilor O pa'!$ ($0%i&ica!i+" di% copii %u-,i cu%o(c d'$p!u'i$ ,i

au %$+oi$ d$ ($'+icii <u'idic$. Sp'$ $?$0pu: Xcopii i%+aizi b$%$&iciaz" d$ '$duc$'i a

p$'&$c!a'$a ac!$o' d$ id$%!i!a!$ bu$!i% d$ id$%!i!a!$ ,i pa,apo'!(" i a(i7u'$

'$(p$c!a'$a ac$(!o'aH /a0ii$ cu di(abii!"#i= (.Co!iu<$%ii Ma'i1).

N$+oi p'i+i%d c'$a'$a co%di#iio' &izic$ - adap!a'$a c"di'io'= (pa#iio' pubic$=

0i<oac$o' d$ !'a%(po'!

- "rearea unei infrastructuri adaptată necesităţilor copiilor cu #andicap I%

R$pubica

Î% Modo+a ($ &ac p'i0ii pa,i % adap!a'$a i%&'a(!'uc!u'ii a %$c$(i!"#i$ copiio' cu

a%dicap= % (p$cia % 0u%icipii ,i ocai!"#i$ d$ !ip u'ba%. E?p$'#ii % do0$%iu au

'$cu%o(cu! ac$a(!" (i!ua#i$ K Xa+$0 +'$-o 9 d$ copii % c"'ucioa'$ p$ ca'$ %u-i +$d$0

&ii%dc" &"'" %(o#i!o' %u ($ po! 0i,caNoi a0 c$0a! u% !>%"' % c"'ucio' (" %$

po+$(!$a(c" d$(p'$ $?p$'i$%#a ui d$ a ($ d$pa(a p'i% o'a,. A0 c$0a! a'i!$c!u

o'a,uui= a7$%#ii $co%o0ici= '$p'$z$%!a%#ii APL ,i ac$,!ia au (pu( c" +o' %!'$p'i%d$ u%$$

0"(u'iH Y$&u S$c#i$i A(i(!$%#" Socia" ,i P'o!$c#ia Copiuui U%7$%i.

- "rearea condiţiilor de acces şi de studii în $rădiniţele şi şcolile de cultură

$enerală Nici i%(!i!u#ii$ d$ %+"#"0>%! %u (u%! adap!a!$ a %$c$(i!"#i$ copiio' cu

di(abii!"#i K Xb"%ci$= a+oa'$$= +$c$u'i$ %u (u%! adap!a!$H. Cia' dac" ($ co%(!'ui$(c

pa%!$= %u ($ '$(p$c!" (!a%da'd$$ %$-au co0u%ica! u%ii i%!$'+i$+a#i1@.

N$+oi$ pa'i%!io' copiio' cu d$zabii!"#i.Pa'i%!ii ca'$ !'$c p'i% a(!&$ d$ $?p$'i$%!$ ($ (i0! '$(po%(abii d$ ($%!i0$%!$$ (i

!'ai'i$ c$o'a!i 0$0b'i ai &a0ii$i cu a!a! 0ai 0u! cu ca! i% a%u0i!$ (i!ua!ii a&a d$(p'$

17 IONESCU/ erban- Adap!a'$a (ocio-p'o&$(io%a" a d$&ici$%#io' 0i%!a= Edi!u'a Acad$0i$i= Bucu'$,!i=1)9.p.1*3-1*9

18 CRUC/ Olesea- ;idu bu%$o' p'ac!ici a$ au!o'i!"#io' pubic$ oca$.Ci,i%"u: Bo%( Oc$(= *. p.138-13)

20



dia7%o(!icu copiuui ca $(!$ cauza! d$ u% &ac!o' 7$%$!ic ca'$ ($ poa!$ !'a%(0i!$ 0ai

d$pa'!$ i% &a0ii$.

P$ d$ a!a pa'!$ pa'i%!ii !i%d (a ($ id$%!i&ic$ pu!$'%ic cu copiu ca'$ p'$zi%!a u% !ip

(au a!u d$ !ubu'a'$ $?: d$ co0po'!a0$%! uc'u ca'$ &ac$ (i 0ai di&icia coop$'a'$a

i%!'$ pa'i%!i= (au i%!'$ pa'i%!i (i copii= i%7'$u%a%d (i!ua!ia.

N$+oi$ pa'i%!io' +o'b$(c d$(p'$ $&$c!$$ d$ca%(a!$ d$ +$(!i ca'$ d$(!'a0a= ca'$

d$0o%!$aza= +$(!i ca'$ duc a ($pa'a'$ (au a di+o'!= +$(!i ca'$ ii d$za'0$aza p$ pa'i%!i i%

&a!a %$cu%o(cu!uui.

Pu(i &a!a i% &a!a cu o (i!ua!i$ d$ (!'$( 0a<o' i% ca'$ $ %$c$(a' (a i%&'u%!$

dia7%o(!icu p$ ca'$ i a'$ copiu cu %$+oi (p$cia$= pa'i%!iiapa'!i%a!o'ii '$u($(c d$ 0u!$

o'i (a ($ 0obiiz$z$= (a-(i &oo($a(ca !oa!a $%$'7ia (i !oa!$ $&o'!u'i$ (i '$(u'($$ d$ ca'$

di(pu% p$%!'u a d$pa(i a(!&$ d$ (i!ua!ii... Pa%a a u% pu%c!...

%n punct in care parintii incep sa devin din ce in ce mai vulnerabili &'

P"'i%#ii c$ au u% copi cu dizabii!"#i !'"$(c ($%!i0$%!$ (p$ci&ic doa' o' ,i ($

co%&'u%!" cu a%u0i!$ p'ob$0 ,i %$+oi cauza!$ d$ dizabii!a!$a copiuui= cu0 a' &i:

- S$%!i0$%!u d$ +i%" c"u!a'$a +i%o+a!uui ,i %+i%ui'$a '$cip'oc" '$&$'i!o' a +i%o+a!u ,i a

cauz$$ c$ au du( a %a,!$'$a u%ui copi cu dizabii!"#iJ

- Di+o#u- d$($o'i copiu d$ dizabii!"#i '"0%$ % %7'i<i'$a doa' a u%ui (i%7u' p"'i%!$ d$

obic$i a 0a0$i c$"a! %u '$zi(!" (oco!i%d o po+a'" p'$a 7'$a c'$,!'$a ,i $duca'$a u%ui

copi c$ a'$ %$+oi (p$cia$ ,i p"'"($,!$ &a0iiaJ

- Izoa'$a (ocia" K &a0iia c$ a'$ u% copi cu dizabii!"#i d$($o'i $(!$ izoa!" d$ (oci$!a!$

d$oa'$c$ ac$a(!a %c$a'c" (" ($ adap!$z$ a %$+oi$ copiuui a+%d o o'7a%iza'$a +i$#ii

co!idi$%$ di&$'i!$ d$ a c$o'a#i % pu( 'ud$$ ,i p'i$!$%ii p'i+$(c (!'a%iu ac$(! copi ,i %u-

acc$p!"J

- P'ob$0$ &i%a%cia'$ K copiu cu dizabii!"#i % d$p$%d$%#" d$ ($+$'i!a!$a a%dicapuui

("u a'$ %$+oi$ d$ a<u!o' pa'#ia (au !o!a % '$aiza'$a ac!i+i!"#io' co!idi$%$ ai0$%!a#i$=ac!i+i!"#i i7i$%ico.(a%i!a'$ $!c. d$ ac$$a u%u di% p"'i%#i !'$bui$ p$'0a%$%! (" aib" 7'i<"

d$ ac$(!a ,i a(!&$ $(!$ pu( % i0po(ibii!a!$a d$ a uc'a= a(!&$ 7'i<a d$ a %!'#i%$ &i%a%cia'

&a0iia i '$+i%$ doa' u%uia di%!'$ p"'i%#i ia' % co%di#ii$ ac!ua$ a$ R$pubicii Modo+a

$(!$ di&ici d$ '$aiza! #i%%d co%! d$ (aa'ii$ 0iciJ

19 "U*0ARU/ #- A(p$c!$ !$o'$!ic$ ,i p'ac!ic$ a$ a(i($%#$i (ocia$. Ci,i%"u : Lu0i%a= *3. p. 9

21



- Cu%o,!i%#$ '$du($ '$&$'i!oa'$ a %$+oi$ copiuui ,i a 0oduui d$ aco'da'$ a u%$i %7'i<i'

,i a(i(!$%#$ co'$(pu%z"!oa'$ %$+oio' i%di+idua$ a copiuui cu a%dicapJ

- /'u(!'a'$= (!'$(= obo($a" $!c.

I%!'uca! &a0iia '$p'$zi%!a u% ac!o' i0po'!a%! i% do0$%iu p(io-(ocia= pa'i%!ii

(au apa'!i%a!o'ii ca'$ au copii cu %$+oi (p$cia$ au N$+oi a 'a%du o'. Ia' %$+oi$ o'

+o'b$(c d$(p'$ u% ,i' d$ ($'+icii ca'$ a' !'$bui (" &i$ aco'da!$ d$ i%(!i!u#i$ ,i (p$ciai,!ii

di% (&$'a (ocia":

- d$ pa'!icipa'$a o' a ($'+icii d$ (upo'! p(ioo7ic (i (ociaJ

- (p'i<i%i'$ (i o'i$%!a'$ ca!'$ co%(ii$'$ (i p(io!$'api$ p$%!'u &a0iii$ a&a!$ i% di&icu!a!$J

- pa'!icipa'$a a c$'cu'i d$ di(cu!ii i% ca'$ (a-(i poa!a i0pa'!a(i u%ii a!o'a di% $?p$'i$%!$$

(i di&icu!a!i$ !'ai!$ d$-a u%7u !i0puuiJ

- S$'+icii d$ !ip '$(pi'o ca'$ $a' da po(ibii!a!$a (" ($ odi%$a(c" ,i (" aib" o +ia#" c! 0ai

ap'oap$ d$ %o'0a p'$+$%i%d a(!&$ aba%do%u copiuui p'$cu0 ,i o ($'i$ d$ co%&ic!$ c$

apa' %!'$ p"'i%#i ca u'0a'$ a obo($ii ,i (!'$(uui p$'0a%$%!J

- Supo'! 0a!$'ia0 (ub(idii p$%!'u !'a!a0$%!$ ,i %!'$#i%$'a ac$(!ui copiJ

- O'i$%!a'$a p"'i%#io' c"!'$ ($'+icii= c$%!'$ (p$ciaiza!$ % aco'da'$a a(i(!$%#$i ca!$7o'i$i

da!$ d$ copii p'$cu0 ,i p"'i%#io' ac$(!o'aJ

- Luc'u cu co0u%i!a!$a % (copu acc$p!"'ii ac$(!o' copii ca 0$0b'i cu d'$p!u'i d$pi%$ ,i

c$!"#$%i ac!i+i.

P"'i%#ii ca'$ au % 7'i<" u% copi cu dizabii!"#i ($ %!%$(c % '$aiza'$a (a'ci%$i o'

di&ici$ cu u% ,i' d$ p'ob$0$ c$ i%&u$%#iaz" '$a#ia di%!'$ p"'i%#i p'$cu0 ,i a p"'i%#io' cu

copiu ,i cu c$-i di% <u'. Sa'ci%a a(i(!$%!uui (ocia $(!$ d$ a 0ic,o'a i0pac!u p$ ca'$

a'$ a%dicapu a(up'a p$'(oa%$o' ,i 'aa#iio' di% <u'. E !'$bui$ (" (u(#i%" ac$,!i p"'i%#i

ca $i (" %u ($ (i0!" (i%7u'i ia' p'ob$0a copiuui (" %u &i$ p'i+i!" ca o !'a7$di$ ci ca o

%$+oi$ (p$ci&ic" ca'$ c$'$ o a!$%#i$ apa'!$.

Î% cad'u capi!ouui da! a0 (i%!$!iza! i%&o'0a#ia di% 0ai 0u!$ (u'($ ca'$ dup" p"'$'$a %oa(!'"= '$dau c! 0ai obi$c!i+ $($%#a ,i po! (" a<u!$ a &o'0a'$a u%$i i0a7i%i

7$%$'a$ d$(p'$ copiu cu a%dicap ,i &a0iia ac$(!o'a p'$cu0 ,i 'ou i%(!i!u#io' d$

a(i(!$%#" (ocia" aco'da'$a a(i(!$%#$i copiio' cu a%dicap. Ca % baza co%cuziio'

&o'0ua!$ (" pu!$0 co%!u'a p$'(p$c!i+$$ $?p$'i0$%!uui d$ co%(!a!a'$ ,i ipo!$z$$ c$

!'$bui$ +$'i&ica!$.

22

http://www.prokid.ro/tags/familia/

http://www.prokid.ro/tags/familia/



CAPITO*U* II: STUDIU E;PERI#ENTA* A* CA*IT92II

SER'ICII*OR DE ASISTEN29 SOCIA*9 6A#I*II*OR COPII*OR CU

DI7A"I*IT92I

Î% R$pubica Modo+a (u%! ci'ca 8* 0ii d$ copii ca'$ (u&$'" d$ di+$'($ pa!oo7ii=

di%!'$ ca'$ p$(!$ 88 d$ 0ii au di+$'($ 7'ad$ d$ i%+aidi!a!$. Di% %u0"'u !o!a a copiio'

bo%a+i= ci'ca =1 0ii d$ copii au p'ob$0$ d$ co0po'!a0$%! ,i !ubu'"'i 0i%!a$= ia' ci'ca3 d$ 0ii K au pa!oo7ii a$ (i(!$0uui %$'+o( c$%!'a ,i o'7a%$o' d$ p$'c$p#i$. D$ boi a$

(i(!$0uui o(!$oa'!icua'= a$ 0u,cio' ,i #$(u!uui co%<u%c!i+ (u&$'" 9=3 0ii d$ copii= ia' d$

0a&o'0a#ii co%7$%i!a$= d$&o'0a#ii ,i a%o0aii c'o0ozo0ia$ (u&$'" ci'ca !'$i 0ii d$

copii.*

C$%!'u Co0u%i!a' d$ S"%"!a!$ Mi%!a" d$(ci( cu (upo'!u A(ocia#i$i SOMATO=

20!!p:pa'!icip.7o+.0dpubicdocu0$%!$13'o93Rapo'!-i%i!ia-p'i+i%d-i0p$0$%!a'$a-Co%+$%!i$i-ONU-p'i+i%d-d'$p!u'i$-p$'(oa%$o'-cu-dizabii!a!i.pd&

23



o&$'" ($'+icii d$ '$abii!a'$ p(io-(ocia" ,i i%cuziu%$ (ocia" a!>! p$%!'u copii ,i !i%$'i cu

dizabii!"#i= c>! ,i &a0iiio' ,i 'ud$o' ac$(!o'a.

C$%!'u ,i p'opu%$ (" 0bu%"!"#$a(c" cai!a!$a +i$#ii copiio' ,i !i%$'io' cu

dizabii!"#i p'i% aco'da'$a d$ ($'+icii d$ '$abii!a'$ p(io(ocia" ,i d$ i%cuziu%$ (ocia".A%u0$ % cad'u ac$(!ui c$%!'u a0 a$( (" '$aiz"0 (!udiu %o(!'u0 $?p$'i0$%!a ,i ("

$+au"0 7'aduui d$ (a!i(&ac#i$ a &a0iiio' copiio' cu dizabii!"#i &a#" d$ ($'+icii$ d$

a(i(!$%#" (ocia" % %!'$7i0$ ,i 7'adu d$ (a!i(&ac#i$ &a#" d$ ($'+i+ii$ p'$(!a!$ % cad'u

ac$(!ui c$%!'u % pa'!icua'.

3-.- D$esignul stu$iului: instrumentele aplicate 4i e4antionul

Î% cad'u $?p$'i0$%!uui d$ co%(!a!a'$ a0 a+u! ca scop: $+aua'$a 7'aduui d$(a!i(&ac#i$ a &a0iiio' copiio' cu dizabii!"#i &a#" d$ ($'+icii$ d$ a(i(!$%#" (ocia".

Metoda de cercetare &oo(i!" a ac$a(!" $!ap" $(!$ o a%c$!" (ocia" p$ baz" d$

c$(!io%a' ca'$ a &o(! co%(!i!ui!" di% 1 i!$0i.

Anali!a instrumentelor $e lucru:

P$%!'u co$c!a'$a i%&o'0a#i$i d$ a p"'i%#i a0 u!iiza! ca i%(!'u0$%! d$ uc'u

c$(!io%a'u= co%(id$'%du po!'i+i! % (i!ua#ia da!"= u,o' d$ apica!= acop$'" u% $,a%!io%

0a'$= ($ a(i7u'" a%o%i0a!u ,i ($ doz$az" i0pica'$a % +ia#a p$'(o%a" a p$'(oa%$o'

i%!$'+i$+a!$= adic" p$'(oa%a co0p$!$az" i%d$p$%d$%! o!"'",!$ p$'(o%a c$ !'$bui$ ,i c$

%u (" 0"'!u'i($a(c" ,i%u ($ (i0!$ ob($'+a! ca (ub 0ic'o(cop= c$$a c$ $(!$ &oa'!$ i0po'!a%!

da! &ii%d d$ica!$#$a ,i !'a7$diz0u !$0$i da!$.

Ma<o'i!a!$a %!'$b"'io' '$&$c!" %i+$u d$ (a!i(&ac#i$ &a#" d$ ($'+icii$ (ocia$ da'

,i % 7$%$'$ d$ (i!$0u d$ p'o!$c#i$ (ocia"= (ci0b"'i$ p$ ca'$ $-a adu( % +ia#a

b$%$&icia'io' di'$c#i ,i i%di'$c#i c! d$ 0u! a u,u'a! 0u%ca p"'i%#io' % %7'i<i'$a u%ui

copi cu %$+oi (p$cia$= p'$cu0 ,i a!i!udi%$a &a#" d$ p$'(o%au di% (i(!$0 ,i %u % u!i0u'%d a(p$c!$$ ca'$ i d$'a%<$az" (au $ co%(id$'" %$7a!i+$ % &u%c#io%a'$a ,i p'$(!a'$a

($'+iciio' d$ c"!'$ i%(!i!u#ii$ d$ a(i(!$%#" ,i p'o!$c#i$ (ocia".

3-3- Evaluarea gra$ului $e satis%acie a %amiliilor copiilor cu $i!abilităi %aă

$e serviciile $e asistenă socială: anali!a $atelor-

24



E4antionul e&perimental: (!udiu a &o(! $&$c!ua! p$ u% $,a%!io% d$ *9 d$

'$(po%d$%#i= (!'uc!u'a c"'uia ($ p'$zi%!" % &$u u'0"!o'= % &u%c#i$ d$ ca'ac!$'i(!ici$ d$

baz":

,n %uncie $e se&: di% %u0"'u !o!a a p"'i%#io' ca'$ au co0p$!a! c$(!io%a'u=

3= au co%(!i!ui! p$'(oa%$$ !i%$'$ d$ ($? 0a(cui% ,i 8= - d$ ($? &$0i%i%.

E?pica#ia $(!$ (i0p" c$ 0ai d$( 0a0$$ (u%! c$$ ca'$ %7'i<$(c copiii= $$ i aduc a

c$%!'u= i i-au= $ a(i7u'" %$+oi$ d$ baz". Ac$a(!a di% cauza c" !a#ii 0u%c$(c &i$ % #a'" &i$

p$(!$ o!a'$= (au (u%! cazu'i &oa'!$ &'$7+$%!$ c%d !a#ii %$(upo'!%d po+a'a %7'i<i'ii u%ui

copi cu dizabii!"#i p"'"($(c &a0iia.

,n %uncie $e v)rstă: 0a<o'i!a!$a )@ di% '$(po%d$%#i (u%! p$'(oa%$ d$ +'(!"

0i<oci$ ap!" d$ 0u%c".

,n %uncie $e starea materială a %amiliei: 0a<o'i!a!$a &a0iiio' au 0"'!u'i(i! c"

%!0pi%" di&icu!"#i &i%a%cia'$ pu!%d &i i%cu($ % ca!$7o'ia &a0iiio' +u%$'abi$= ac$a(!"

(!a'$ &ii%d cauza!" %u doa' d$ (!a'$a &i%a%cia'" a &a0ii$i ci ,i di% (!a!u!u o' % cad'u

(oci$!"#ii %oa(!'$ u%d$ ac$(!$ &a0iii (u%! izoa!$ 0a'7i%aiza!$ !'"i%d a i0i!" %

d$p$%d$%#" d$ a0$io'a'$a (au a7'a+a'$a (!"'ii d$ ("%"!a!$ a copiuui

A(!&$ % u'0a p'$uc'"'ii da!$o' a0 ob#i%u! u'0"!oa'$$ i%&o'0a#ii: di%

p"'i%#ii c$(io%a#i au ca b$%$&icia'i ai ($'+iciio' d$ a(i(!$%#" (ocia" b"i$#i ia' 8 &$!$=

+'(!a b$%&icia'io' $(!$ %c$p%d d$ a 9 a%i ,i cia' 0ai 0ici. Da!$$ '$&$'i!o' a +'(!a

b$%$&icia'io' $-a0 '$&$c!a! % &i7u'a 1.

p%" a 9 a%i 9- a%i 1-13 a%i 18-1@ a%i0

5

10

15

20

25

30

35

40

25



6igura .: ')rsta copiilor cu $i!abilităi bene%iciari ai serviciilor $e asistenă

socială

/a0iii$ copiio' cu dizabii!"#i b$%$&iciaz" d$ ($'+icii d$ a(i(!$%#" (ocia" d$ a

%a,!$'$a copiuui (au d$ a 0o0$%!u dia7%o(!ic"'ii ac$(!uia cu o a%u0i!" dizabii!a!$.

Di% !oa!$ ($'+icii$ (ocia$ di(po%ibi$ a 0o0$%! ,i (u%! ad'$(a!$ copiio' cu dizabii!"#i

,i &a0iiio' ac$(!o'a pa'!icipa%#ii a (!udiu b$%$&iciaz" d$ u'0"!oa'$$:

• A<u!oa'$ (ub &o'0" d$ p"#i ba%$,!i p$%(ii= aoca#ii= pa#i d$ o (i%7u'" da!" 1• a(i7u'a'$ 7'a!ui!" (au % co%di#ii a+a%!a<oa($ cu 0i<oac$ !$%ic$ ,i cu a!$

0i<oac$= i%cu(i+ cu c"'ucioa'$ &o!oii=p'o!$z$ ,i apa'a!$ o'!op$dic$ )• ($'+icii % cad'u C$%!'$o' d$ !ip '$(pi'o ,i d$ zi 1• ($'+icii d$ i%!$7'a'$ (ocia" ,i ocupa#io%a" a p$'(oa%$o' cu di(abii!"#i 1• 0i<oac$ d$ oco0o#i$ p$%!'u p$'(oa%$$ cu di(abii!"#i ,i a bi$!$ d$ '$abii!a'$=

p'$cu0 ,i a !u!u'o' !ipu'io' d$ &acii!"#i p$%!'u 7'upu'i$ d$ c$!"#$%i d$&a+o'iza#i

3)• ($'+icii 0$dica$ a do0iciiu 1)

A<u!oa'$ (ub &o'0" d$ p"#i ba%$,!i p$%( ii= aoca#ii= pa#i d$ o (i%7u'" da!"D

a(i7u'a'$ 7'a!ui!" ( au :% co%di#ii a+a%!a<oa($ cu 0i<oac$ !$-%ic$ ,i a!$ u!ia<$ %$c$(a$ copiuui

($'+icii :% cad'u C$%!'$o' d$ !ip '$(pi'o ,i d$ zi

($'+icii d$ i%!$7'a'$ (ocia" ,i ocupa#io%a" a p$'(oa%$o' cu di(abii!"#i

0i<oac$ d$ oco0o#i$ ,i a !u!u'o' ! ipu'io' d$ &acii!"#i p$%!'u 7'upu'i$ d$ c$!"#$%i d$&a+o'iza#i

($'+icii 0$dica$ a do0iciiu

0 20 40 60 80 100

6igura 3: Tipurile $e servicii sociale $e care bene%icia!ă %amiliile copiilor cu

$i!abilităi

Di% !oa!" 7a0a d$ ($'+icii di(po%ibi$ a 0o0$%! ,i d$ ca'$ b$%$&iciaz" copii cu

dizabii!"#i S$'+iciu Co0u%i!a' d$ S"%"!a!$ Mi%!a" $(!$ u%u di% c$$ 0ai i0po'!a%!$ di%

26



pu%c! d$ +$d$'$ a i%&u$%#$i ,i (ci0b"'io' % cad'u (i!ua#i$i p(io(ocia$ a!! a copiuui

ca b$%$&icia' di'$c! c! ,i a %!'$7ii &a0iii ca b$%$&icia'i i%di'$c#i.

Ma<o'i!a!$a &a0iiio' pa'!icipa%!$ a (!udiu (u%! b$%$&icia'i ai ($'+iciio'

C$%!'uui co0u%i!a' d$ S"%"!a!$ 0i%!a" d$ a 0o0$%!u d$(cid$'ii ac$(!uia. Ac$(! uc'u

a &o(! co%(!a! % u'0a a%aiz$i i%&o'0a#i$i di% cad'u c$(!io%a'uui '$&$'i!oa'$ a

%!'$ba'$a da!". C$%!'u o&$'i%du-$ ,a%(a d$ a a+$a o +ia#" 0ai 0u! (au 0ai pu#i%

%o'0a". P"'i%#ii au po(ibii!a!$a d$ a 0u%ci ,i d$ a ($ odi%i d$ 0u%ca 7'$a d$ %7'i<i'$ a

u%ui copi cu dizabii!"#i 0u!ip$ da' %u % u!i0u '% c$%!'u o&$'" po(ibii!a!$a copiio'

d$ a p$!'$c$ !i0pu ,i a co0u%ica cu ($0$%ii= cu p$'(oa%$ ca'$ au ac$$$a,i p'ob$0$ ,i

%$+oi= a(!&$ $i p'i0$(c u% 0$diu adap!a! a %$+oi$ o' p$'(o%a$ p'$cu0 ,i ($'+icii

cai&ica!$ d$ %7'i<i'$ ,i '$abii!a'$.

0ai pu#i% d$ u% a% 1-8 a%i0ai 0u! d$ 8 a%i

0

10

20

30

40

50

60

frecvenţa %

6igura 5: perioa$a $e c)n$ bene%icia!ă $e serviciile Centrului Comunitar $e

Sănătate #intală

E+aua'$a $&ici$%#$i ($'+icio' (ocia$ a0 %c$'ca! (o '$aiz"0 ,i di% p$'(p$c!i+a

p'o7'$($o' p$ ca'$ $-au 'aiza! copii d$ a 0o0$%!u aco'd"'ii ac$(!o' ($'+icii. A(!&$ a

%!'$ba'$aH Cu0 (-a (ci0ba! (i!ua#ia copiuui d(!'" % u'0a aco'd"'ii ($'+iciio' d$

a(i(!$%#" (ocia"H9 di% p"'i%#i 0"'!u'i($(c c" copiii o' au au (!a'$ d$ (pi'i! &oa'!$

27



bu%" % cad'u c$%!'uui ,i c%d ($ %!o'c d$ a ac$(!a c$%!'u= 8* au o (!a'$ d$ (pi'i!

obi,%ui!"= 8 (a!i(&"c"!oa'$ 8 obi,%ui!". /'$7+$%!a'$a ac$(!ui c$%!'u a'$ o i%&u$%#"

di'$c!" ,i c$a 0ai 0a'$ a(up'a copiio' d$,i !oa!$ !ipu'i$ d$ ($'+icii ($ '$&$c!" a(up'a

("%"!"#ii ,i (!"'ii d$ (pi'i! co0p$%(a#ii$= 0ici$ a<u!oa'$= ("'b"!o'i$ ca'$ (u%! o'7a%iza!$

p$%!'u $i= (upo'!u (ocia= &oi$ d$ !'a!a0$%! $!c. O'ic$ !ip d$ (upo'! $(!$ bi%$%+$%i!

ac$a(!a d$ 0o%(!'$az" c" (!a!u %u ui!" d$ ac$,!i copii ,i d$ &a0iii$ o' ,i i co%(id$' ca

pa'!$ a (oci$!"#ii. P"'i%#ii pa'!icipa%#i a (!udiu %o(!'u co%(id$'" a a(i(!$%#a (ocia" a'$ u%

'o 0a'$ % cad'u &a0ii$i o'= p'i% i%!$'0$diu a<u!o'uui aco'da! (!a!u d$0o%(!'$az" c"

%u ui!" d$ ac$,!i copii ca'$ au a+u! %$%o'ocu d$ a ($ %a,!$ cu dizabii!"#i c$ %u $ p$'0i!

%ici o' ,i %ici p"'i%#io' o' (" duc" o +ia#" c$ a' coi%cid$ cu %o'0$$ ,i (!a%da'!$$ d$

%o'0ai!a!$ di% (oci$!a!$.

&oa'!$ bu%"

bu%"

(a!i(&"c"!oa'$

obi,%ui!"

6igura <: situaia copilului )n urma acor$ării serviciilor $e asitenă socială

Di% 0o0$%!u d$ c%d au d$+$%i! b$%$&icia'i d$ a(i(!$%#" (ocia ac$(!$ &a0iii (-au

%!%i! cu (p$ciai,!i di&$'i#i ca p$'(o%ai!a!$ ,i p'o&$(io%aiz0= u%$o'i au &o(! !'a!a#i cu

$0pa!i$ ,i !o$'a%#" a!$ o'i au &o(! b'u(ca#i ,i i (-a a'"!a! u,a. D$ ac$$a a %!'$ba'$a

GCu0 ap'$cia!i p'o&$(io%aiz0u p$'(o%auui di% do0$%iu (ocia Hp"'$'i$ (-au 0p"'#i!

u%ii au o p"'$'$ pozi!i+" a#ii co%(id$' c" a(i(!$%#ii (ociai -,i %(u,$(c a%u0i!$ '$(u'($

ad'$(a!$ b$%$&icia'io'.

28



$?c$$%!

%a!

(a!i(&"c"!o'

%$(a!i(&"c"!o'

0 5 10 15 20 25 30 35 40

%

6igura =: Cum aprecia!ă părinii pro%esionali!mul personalului $in $omeniul social

U% a(p$c! i0po'!a%! p$ ca'$ a0 +'u! ("- $ucid"0 a &o(! %'$ba'$a dac" (-au %!%i!

cu (i!ua#ii c%d $-a &o(! '$&uza!" aco'da'$a a(i(!$%#$i= dac" da cu0 -a &o! 0o!i+a!$ '$&uzu

P$(!$ ) di% '"(pu%(u'i au &o(! a&i'0a!i+$ 0o!i+$$ ca'$ $-au &o(! p'$z$%!a!$ au

&o(! di&$'i!$:

- N$co'$(pu%d$'$ a c$'i%#$$ d$ aco'da'$ a ($'+iciuui da!- Lip(a d$ '$(u'($ a 0o0$%!

- Bi'oc'a#ia %a!"- R$&uzu a(i(!$%!uui (ocia d$ a aco'da a<u!o' - A!$ 0o!i+$ pa'!icua'$

O p'ob$0" d$(!u d$ 0a'$ % cad'u (i(!$0uui $(!$ %$co%co'da%#a di%!'$ di&$'i!$ $7i=

'$7ua0$%!$= o!"''i cu p'i+i'$ a 'ou'i$ ,i '$(po%(abii!"#i$ di&$'i!o' i%(!i!u#ii. A(!&$= d$

$?$0pu= co%&o'0 L$7ii a(i(!$%#$i (ocia$ ad0i%i(!'a#ia pubic" oca" $(!$ '$(po%(abi"

p$%!'u p'$(!a'$a ($'+iciio' d$ a(i(!$%#" (ocia" a %i+$ oca ,i a%7a<a'$a a(i(!$%#io'

(ociai a %i+$ d$ p'i0"'ii. Î% L$7$a ad0i%i(!'a#i$i pubic$ oca$ d$(p'$ ac$(! &ap! %u ($

0$%#io%$az" d$oc.

29



0

5

10

15

20

25

30

35

6igura > : #otivele $in care le+a %ost re%u!ată %amiliilor copiilor cu $i!abilităi

acor$area unor servicii sociale

La %!'$ba'$a ) XCu0 (-a (ci0ba! (i!ua#ia &a0ii$i d(!'$ % u'0a aco'd"'ii

($'+iciio' (ocia$H P"'i%#ii au &o(! % di$0"= p$ d$ o pa'!$ po! (" a&i'0$ c" (-a

0bu%"!"#i! da' p$ d$ a!a pa'ca %u (-a (ci0ba! %i0ic. P$%!'u $i &'$7+$%!a'$a c$%!'uui a

d$+$%i! o %o'0"= o pa'!$ di% +ia#a d$ zi cu zi. A(!&$ '"(pu%(u'i$ p'i0i!$ (u%! 9 a 9

o pa'!$ co%(id$'" c" (i!ua#ia a '"0a( %$(ci0ba!" c$aa!" c" (-a 0bu%"!"#i!

Si(!$0u %o(!'u d$ p'o!$c#i$ (ocia" $(!$ u%u '$a!i+ !%"' dac" $(!$ ("- co0pa'"0

cu $?p$'i$%#a d$ z$ci ,i cia' (u!$ d$ a%i a u%o' (!a!$ $u'op$%$. Noi %c" 0p'u0u!"0

$?p$'i$%#a ac$(!o' (!a!$ ,i o %c$'c"0 (" o a<u(!"0 ,i (o adap!"0 a %$c$(i!"#i$ ,i

pa'!icua'i!"#i$ (oci$!"#ii 0odo+$%$,!i. S$'+ii$ (ocia$ d$(!i%a!$ &a0iiio' copiio' cu

dizabii!"#i (u%! %c" i%(u&ici$%!$ ,i %u acop$'" !oa!$ %$c$(i!"#i$ ac$(!o' &a0iii= 0ai a$(

ca d$($o'i %ici %u ($ cu%o(c ca'$ (u%! ac$(!$ %$c$(i!"#i d$oa'$c$ %u $?i(!" (!udii !$0$i%ic$

ca'$ $-a' (coa!$ % $+id$%#". D$ci (i!ua#ia di% (i(!$0u da! i %$0u#u0$,!$ p$ !o#i

%c$p%d d$ a (p$ciai#!ii ca'$ ac!i+$az" % do0$%iu ,i d$($o'i %u au u% cad'u %o'0a!i+

ca' % baza c"'uia (" ac!i+$z$ da' % (p$cia p$ p"'i%#i ca'$ u%$o'i ($ (i0! c$',$!o'i a u,a

ac$(!o'a. D$ ac$$a ,i %o!a cu ca'$ $ ap'$ciaz" ac$(!$ ($'+icii %u (u%! p'$a %a!$ 98

ap'$ciaz" cu %o!a %!'$ 9-)= 3* ap'$ciaz" cu %o!a @= '$(!u '$(po%d$#io' (u%! 0ai c'i!ici

ap'$cii%du$ cu o %o!" %$(a!i(&"c"!oa'$. P"'i%#ii co%(id$'" c" ($'+icii$ aco'da!$ %u (u%!

doa' %$(a!i(&"c"!oa'$ da' ,i i%(u&ici$%!$ a'$ &i %$+oi$ d$ 0ai 0u!$ po(ibii!"#i d$

'$abii!a'$ a copiio'= da' % (p$cia a' !'$bui 0"'i!" p$%(ia p$ ca'$ o p'i0$(c ac$,!i copii ,i

a' !'$bui ca a ("'b"!o'i (" i ($ aco'd$ o co0p$%(a#i$ ca p"'i%#ii (" $ poa!" cu0p"'a

30



cadou'i= duciu'i= ai%$. P"'i%#ii % (p$cia pu% acc$%!u p$ a(p$c!u 0a!$'ia a!u%ci c%d

$(!$ +o'ba d$ a p'i0i u% a%u0i! a<u!o'= p$%!'u c" a(!&$ $(!$ o'7a%iza!" (oci$!a!$a %oa(!'"=

o'ic$ !ip d$ a<u!o' p$ ca'$ p'i0$(c !'$bui$ (" &i$ papabi= adic" (" poa!" &i 0"(u'a!=

(&a!u= co%(ii$'$a= o'i$%!a'$a (au di'$c#io%a'$a c"!'$ o a%u0i!" i%(!i!u#i$ (au ($'+iciu %u

$(!$ (oco!i! ca a<u!o'.

Î%!'$ba'$a %u0"'u 1 ($ '$&$'" a !$0$'i$ cu ca'$ ($ co%&'u%!" p"'i%#ii copiio'

cu dizabii!"#i '$&$'i!o' a +ii!o'u copiuui p$%!'u c" a!u%ci c%d $(!$ +o'ba d$ +ii!o'u

copiio' cu dizabii!"#i p"'i%#ii (i0! o i%c$'!i!udi%$ !o!a". Cu0 +-a $+oua (!a'$a d$

("%"!a!$ Cu0 ($ +o' i%!$7'a $i % (oci$!a!$ C$ +a &i cu ac$,!$a c%d p"'i%#ii %u-i +o' 0ai

pu!$a %7'i<i Ci%$ +-a a+$a 7'i<" d$ ac$,!$a. T$0$'i$ p"'i%#io' po! &i %#$$($ %u !o#i

copii cu dizabii!"#i (u%! p'$7"!i#i (" &i$ i%!$7'a#i % (oci$!a!$ ,i (" duc" o +ia#" c! d$ c!

i%d$p$%d$%!"= ac$,!$a au %$+oi$ d$ %7'i<i'$ p$'0a%$%!". La 0o0$%! ac$a(!" 7'i<" $ $(!$

a(i7u'a!" d$ p"'i%#i da' a!u%ci c%d ac$,!$a %u +o' 0ai &i % (!a'$ % 7'i<a cui +o' '"0%$

ac$,!$a d$oa'$c$ i%(!i!u#ii (ocia$ d$(!i%a!$ ca!$7o'i$i da!$ (u%! &oa'!$ pu#i%$ ,i (u%!

a7o0$'a!$= ia' %u0"'u o' $(!$ % d$(c'$,!$'$. A(!&$ % &i7u'a d$ 0ai <o( p$%!'u o

+izuaiza'$ 0ai ca'" a0 '$&$c!a! c$$ 0ai &'$7+$%!$ !$0$'i ca'$ $ au p"'i%#ii ,i $-au

0p"'!"#i! cu %oi % cad'u (!udiuui '$aiza! d$ %oi.

%u +o' &ac$ &a#" %$c$( i!"#io' copiio'

copii +o' '"0%$ a %i0"%ui

a' pu!$a &i abuza#i

(!a'$a o' d$ ("%"!a!$ ($ +-a %'"u!"#i

0 5 10 1 5 20 25 30 35 40

%

6igura ? : temerile părinilor re%eritoare la viitorul copiilor lor cu $i!abilităi

N$c$(i!"#i$ copiio' cu dizabii!"#i ,i a &a0iiio' ac$(!o'a (u%! 0u!ip$ ,i di+$'($=

d$ a 0$dica0$%!$= p'o!$z$ ,i p'oc$du'i d$ '$abii!a'$= p%" a ai%$ ,i %c"#"0i%!$

(p$cia"= ai0$%!a#i$ co'$(pu%z"!oa'$ ,i ocui%#$ adap!a!$ a %$c$(i!"#i$ ac$(!o' copii.

Ma<o'i!a!$a p"'i%#io' au a&i'0a! a %!'$ba'$a 13 d$ c$ ($'+iciia<u!o' 0ai a'$ %$+oi$

31



&a0iia d(!'" c" au %$+oi$ d$ a%u0i!$ ($'+icii a ca'$ +o' pu!$a ap$a p$ +ii!o' adic"=

a%u0i!$ i%(!i!u#ii % ca'$ (" i%!$7'$z$ ac$,!i copii c%d +o' &i adu#i ,i %u +o' pu!$a

&'$7+$%!a C$%!'u Co0u%i!a' d$ S"%"!a!$ Mi%!a"= p$%!'u $i c$ 0ai i0po'!a%! $(!$ ca

copii o' (" %u '"0%" % a&a'a (oci$!"#ii= da' (" aib" o +ia#" d$0%"= c$ a' co'$(pu%d$

%$c$(i!"#io' o'.

Î% dia7'a0 d$ 0ai <o( p$%!'u o +izuaiza'$ 0ai ca'" a0 $?pu( '$zua!$ a

%!'$ba'$a 18 C$ !ip d$ dizabii!a!$ a'$ copiu '$(po%d$%!uui di% cad'u $,a%!io%uui

$?p$'i0$%!a.

Dizabii!a!$ ($%zo'ia"

Dizabii!a!$ oco0o!o'i$

Dizabii!a!$ p(io(ocia$

Dizabii!a!$ i%!$$c!uaa d$ %(u,i'$ ,i d$ i0ba<.

0 5 10 1 5 20 25 30 35

6

9

119**9339

6igura @: tipurile $e $i!abilităi $e care su%eră copiii-

Î%!'$ba'$a 19= &i%a" a0 (oco!i!o ca u% i%dica!o' a $&ici$%#$i ac!i+i!"#ii i%(!i!u#i$i

da!$ ,i ($ '$&$'" a &ap!u dac" a' '$co0a%da ($'+icii$ da!$ a!o' p$'(oa%$

32



La ca'$ a0 p'i0i!1 '"(pu%(u'i a&i'0a!i+$= cia' dac" ac$(!$ ($'+icii %u

acop$'" % %!'$7i0$ %$c$(i!"#i$ ac$(!o' &a0iii= !o!u,i a<u!o'u p$ ca'$ p'i0$(c $

u,u'$az" +ia#a % (p$cia $(!$ +ao'o( ($'+iciu co0u%i!a' (ub &o'0a C$%!'uui Co0u%i!a'

d$ S"%"!a!$ Mi%!a".

Oda!" cu apa'i#ia % &a0ii$ a u%ui copi cu dizabii!"#i (-a cioc%i! cu u%$$

%!'$b"'i a ca'$ %u a+$au '"(pu%(= p'$cu0 ,i cu u% %ou (!a!u! (ocia ,i cu o (!a'$ d$

izoa'$ (ocia. P$%!'u ac$(!$ &a0iii o'ic$ !ip d$ (p'i<i% $'a bi%$+$%i! &i$ ca +i%$ d$ a

0$dici= p(ioo7 (au a(i(!$%! (ocia. Po(ibii!a!$a d$ a b$%$&icia d$ ($'+icii$ d$ S"%"!a!$

Mi%!a" a'$ o i%&u$%#" b$%$&ic" a(up'a copiuui % (p$cia ac$(! uc'u -a0 co%(!a!

a%!$'io' di% '"(pu%(u'i$ p'i0a!$ d$ a p"i%#i= %(" ,i p"'i%#ii au ob#i%u! !i0p d$ '$(pi'o ,i

p$%!'u a ($ a%7a<a % c0pu 0u%cii ia' copiu u% 0$diu &i'$(c d$ '$abii!a'$ ,i p$!'$c$'$ a

!i0puui. A(!&$ !i0pu ca'$ %u- p$!'$c % &a0ii$ $ a<u!" !u!u'o' (" ($ odi%$a(c" ,i ("

adu%$ &o'#$ a(!&$ (-a 0ic,o'a! %u0"'u ,i i%!$%(i!a!$a co%&ic!$o' di% cad'u &a0ii$i. Î%("

%u !oa!$ ($'+icii$ aco'da!$ au a+u! i0pac! pozi!i+ a(up'a (i!ua#i$i &a0ii$i. Mai a$( c"

($'+icii$ (ocia$ d$(!i%a!$ &a0ii$i % %!'$7i0$ ,i %u doa' copiuui (u%! &oa'!$ pu#i%$ ,i

(u%! aco'da!$ ocazio%a p$'0a%$%!" $(!$ doa' p$%(ia p$ ca'$ o p'i0$,!$ copiu ,i a c"'$i

0"'i0i %u acop$'" %ici 0i%i0u %$c$(a' p$%!'u +ia#"

Î% co%cuzi$ pu!$0 a&i'0a c" c$%!'u p$%!'u copii cu dizabii!"#i 0u!ip$ C$%!'u

Co0u%i!a' d$ S"%"!a!$ Mi%!a". $(!$ o i%(!i!u#i$ co0u%i!a'" i%di(p$%(abi"a!! p$%!'u

b$%$&icia'ii di'$c#i copii c! ,i p$%!'u c$-i i%di'$c#i p"'i%#i. E $ o&$'" copiio' ($'+icii

0$dica$= p(ioo7ic$ ,i d$ (ociaiza'$ p'$cu0 ,i u% 0$diu co%&o'!abi= (i7u'a%#"=

co0u%ica'$ cu ($0$%ii $!c. Ia' % p"'i%#ii p'i0$(c !i0p d$ X'$(pi'oH adic" po(ibii!a!$a d$

a ($ odi%i d$ 0u%ca %$%!'$'up!" % %7'i<i'$a u%ui copi cu dizabii!"#i p'$cu0 ,i

po(ibii!a!$a d$ a 0u%ci= d$ a ($ %!'$#i%$ p$ (i%$ ,i copiu.

Î% 7$%$'a p"'i%#ii '$cu%o(c c" ($'+icii$ (ocia$ (u%! %$c$(a'$ ,i 0u#i di% $i (u%!

d$p$%d$%#i d$ ac$(!$a= cia' dac" $$ (u%! i%(u&ici$%!$ ,i %u po! b$%$&icia d$ ac$(!$a !o#ic$-i ca'$ au %$c$(i!a!$. /a#" d$ copii cu dizabii!"#i di% 0$diu 'u'a c$-i di% 0$diu u'ba%

(u%! %!'-o pozi#i$ d$ (up$'io'i!a!$ aici ac!i+$az" di&$'i!$ c$%!'$ ,i o'7a%iza#ii c$ aco'd"

di&$'i!$ ($'+icii= (u%! +ou%!a'i c$ ($ i0pic" % ac!i+i!"#i d$ ca'i!a!$. /a0iii$ di% 0$diu

'u'a (u%! ip(i!$ d$ po(ibii!a!$a d$ a i%!$7'a (ocia copii cu dizabii!"#i= ac$,!$a %u au

po(ibii!a!$a d$ a &'$7+$%!a i%(!i!u#ii (ocia$ (p$ciaiza!$ % '$abii!a'$a o' 0$dica"=

p(ioo7ic" ,i (ocia".

Î% '$zu!a!u a%aiz$i ($'+iciio' (ocia$ d$ ca'$ b$%$&iciaz" copiii cu dizabii!"#i ,i&a0iii$ ac$(!o'a cu di(abii!"#i pu!$0 co%cid$ u'0"!oa'$$:

33



Si(!$0u d$ ($'+icii (ocia$ % R$pubica Modo+a $(!$ (ab d$z+o!a! ,i co%!i%u"

(" &i$ u% (i(!$0 c$%!'aiza!= &ap! c$ '$duc$ %i+$u d$ pa'!icipa'$ a au!o'i!"#io' pubic$

oca$ ,i co0u%i!"#io' a $+aua'$a ,i p'io'i!iza'$a %$c$(i!"#io' co0u%i!"#io'. D$,i

($'+icii$ (ocia$ '$p'$zi%!" o &o'0" i0po'!a%!" d$ p'o!$c#i$ (ocia" a p$'(oa%$o' cu

di(abii!"#i= acc$(u p$'(oa%$o' cu di(abii!"#i a ($'+icii (ocia$ cai!a!i+$ $(!$ d$(!u d$

i0i!a!. Ac$(! &ap! ($ $?pic" a!! p'i% %u0"'u 0ic a ac$(!o' ($'+icii co0pa'a!i+ cu

%u0"'u copiio' % % %$c$(i!a!$= c! ,i p'i% cai!a!$a '$du(" a ($'+iciio' p'$(!a!$ ca'$ (u%!

a?a!$ 0ai 0u! p$ (a!i(&ac$'$a %$c$(i!"#io' p'i0a'$ a$ p$'(oa%$o' i%+aid$ ,i 0ai pu#i%

(au d$oc p$ '$cup$'a'$ ,i '$abii!a'$. P"'i%#ii ai c"'o' copii &'$7+$%!$az" c$%!'u da! (u%!

%o'oco,i p$%!'u c" %u0"'u d$ ocu'i % cad'u i%(!i!u#i$i $(!$ '$du( ,i (u%! d$(!i%a!$ doa'

c$o' di% 0u%. Ba#i. Aici copii p'i0$(c %u doa' %7'i<i'$ p'i0a'" da' ,i ($'+icii

p'o&$(io%i(!$ d$ !'a!a0$%! ,i '$abii!a'$.

S$'+icii$ (ocia$ d$ i%!$'+$%#i$= % pa'!icua' i%(!i!u#ii$ '$zid$%#ia$= co%!i%u" ("

&i$ co%(id$'a!$ d'$p! c$$ 0ai i0po'!a%!$ &o'0$ d$ ($'+icii (ocia$= d$,i di% pu%c! d$

+$d$'$ a co(!u'io' ,i cai!"#ii o' $$ %u ($ co%(id$'" c$a 0ai $&ici$%!" &o'0" d$ a(i(!$%#"

(ocia".

Î% u!i0ii 9 a%i % R$pubica Modo+a au %c$pu! (" ($ d$z+o!$ ($'+icii (ocia$ %oi p$%!'u

p$'(oa%$$ cu di(abii!"#i cu (upo'!u di&$'i!o' o'7a%iza#ii do%a!oa'$. Ac$(!$ ($'+icii (u%!

a baa%#a ad0i%i(!'a#io' pubic$ oca$ (au a baa%#a o'7a%iza#iio' %$7u+$'%a0$%!a$.

Cu '$7'$! p%" % p'$z$%! %u $?i(!" u% co%c$p! u%ic a Mi%i(!$'uui Mu%cii=

P'o!$c#i$i Socia$ a /a0ii$i ,i Copiuui p'i+i%d co%#i%u!u ac$(!o' ($'+icii= (!a%da'd$$

ac$(!o' ($'+icii= '$(u'($$ &i%a%cia'$ p$%!'u ac$(!$ ($'+icii.

Î% R$pubic" %u $?i(!" u% (i(!$0 d$ 0o%i!o'iza'$ ,i $+aua'$ a cai!"#ii ($'+iciio'

(ocia$ p'$(!a!$= i%cu(i+ p$%!'u p$'(oa%$$ cu di(abii!"#i= &ap! c$ &ac$ di&ici (au p'ac!ic

i0po(ibi d$ a 0o%i!o'iza ,i a $+aua cai!a!$a ($'+iciio' (ocia$ $?i(!$%!$.

Î% do0$%iu a(i(!$%#$i (ocia$ a &a0iiio' c$ au copii cu dizabii!"#i % u!i0ii 1a%i %u au &o(! $&$c!ua!$ %ici u% &$ d$ (!udii ,i c$'c$!"'i= c$ia c$ a'$ u% i0pac! d$(!u d$

%$7a!i+ a $abo'a'$a poi!icio' % do0$%iu. A(!&$= a 0o0$%! %u (u%! cu%o(cu!$

p'ob$0$$ cu ca'$ ($ co%&'u%!" &a0iii$ c$ c'$(c ,i $duc" copii cu dizabii!"#i=

%$c$(i!"#i$ o'= opi%ii$ o' p'i+i%d 0odai!"#i$ d$ (ou#io%a'$ a p'ob$0$o'.

34



3-53- Perspective $e %orti%icare a capacităţilor instituiilor speciali!ate )n

asistenţa socială a %amiliilor copiilor cu $i!abilităţi-

/a0iii$ copiio' cu dizabii!"#i (u%! o ca!$7o'i$ apa'!$ d$ b$%$&icia'i ca'$ i0pic"

a!! b$%$&icia'i di'$c#i copiu c! ,i i%di'$c#i p"'i%#ii ac$(!o'a. D$ ac$$a $(!$ %$+oi$ d$ o

a!$%#i$ d$o($bi!"= '$(u'($ ,i abii!"#i 0u!ip$ ,i di&$'i!$ p'$cu0 ,i o a!i!udi%$ i%di+idua"

p$%!'u &i$ca'$ b$%$&icia'.

Î% R$pubica Modo+a (i(!$0u d$ p'o!$c#i$ (ocia" %u $(!$ co%(oida! = %c" %u

$?i(!" o coabo'a'$ i%!$%(" ,i p$'0a%$%!" %!'$ (i(!$0u pubic ,i c$ %$7u+$'%a0$%!a=

d$($o'i (!'uc!u'i$ d$ (!a! p'i+i%d ON;-u'i$ ca p$ %i,!$ co%cu'$%#i ,i %u ca pa'!$%$'i ca'$

po! ("-i (u(#i%" ,i (" acop$'$ ac$$ ($c!oa'$ u%d$ i%(!i!u#ii$ d$ (!a! %u au '$(u(u'($ (au

cu%o,!i%#$ d$(!u$. D$ ac$$a u% p'i0 pa( % &o'!i&ica'$a (i(!$0uui da! a' &i c'$a'$a u%ui

0$diu co%(!'uc!i+ %!'$ c$$ dou" ($c!oa'$.

Î% +$d$'$a i0bu%"!"#i'ii (i(!$0uui d$ ($'+icii (ocia$ p$%!'u copiii cu dizabii!"#i

,i&a0iii$ ac$(!o'a co%(id$'"0 %$c$(a'$u'0"!oa'$$ ac!i+i!"#i:

E+aua'$a %$c$(i!"#io' copiio' cu dizabii!"#i ,i a &a0iiio' ac$(!o'a % ($'+icii

(ocia$ ,i ca'!o7'a&i$'$a ($'+iciio' $?i(!$%!$ d$ a(i(!$%#" (ocia" % +$d$'$a (!abii'ii

di'$c#iio' p'io'i!a'$ d$ d$z+o!a'$ a ($'+iciio' (ocia$.

Eabo'a'$a u%ui 0$ca%i(0 d$ 0o%i!o'iza'$ ,i $+aua'$ a cai!"#ii ($'+iciio' (ocia$

p'$(!a!$ ,i $+aua'$a cai!"#ii ac$(!o' ($'+icii % co%&o'0i!a!$ cu i%dica!o'i u%ici d$

$+aua'$ % +$d$'$a (!abii'ii p'ob$0$o' d$ baz" ,i a 0odai!"#io' d$ (ou#io%a'$.

Eabo'a'$a u%ui p'o7'a0 d$ d$zo!a'$ a ($'+iciio' (ocia$ p$%!'u copii cu

dizabii!"#i % baza (!udiuui %$c$(i!"#io' o' ,i a '$zu!a!$o' $+au"'ii cai!"#ii ($'+iciio'

(ocia$ $?i(!$%!$.

Co%(oida'$a capaci!"#io' (i(!$0uui d$ a(i(!$%#" (ocia" a p$'(oa%$o' cu

diazbii!"#i p'i% d$z+o!a'$a '$#$$i p'i0a'$ d$ a(i(!$%#i (ociai a %i+$ d$ p'i0"'ii ,i

c'$a'$a co%di#iio' %$c$(a'$ p$%!'u d$z+o!a'$a ($'+iciio' (ocia$ co0u%i!a'$.

E+aua'$a %$c$(i!"#io' d$ p$'&$c#io%a'$ a p$'(o%auui ca'$ ac!i+$az" % do0$%iu

($'+iciio' (ocia$ p$%!'u copiii cu di(abii!"#i ,i $abo'a'$a u%ui (i(!$0 d$ p$'&$c#io%a'$

co%!i%u" a ac$(!o' cad'$ '$i$,i%d di% p'ac!ici$ i%!$'%a#io%a$ d$ a(i(!$%#" (ocia" a

p$'(oa%$o' cu di(abii!"#i.

35



O'7a%iza#ii$ %$7u+$'%a0$%!a$ (u%! o co0po%$%!" i0po'!a%!" a (i(!$0uui d$

p'o!$c#i$ (ocia" di% R$pubica Modo+a= acop$'i%d o a'i$ d$ p'ob$0$ p$%!'u ca'$ %u

(u%! (u&ici$%!$ '$(u'($ % bu7$!u d$ (!a!. Î%(" $?i(!" u% 0a'$ 0i%u( % &u%c#io%a'$a o'= ,i

a%u0$ &ap!u c" $$ (u%! &i%a%#a!$ p$ o du'a!" (cu'!" d$ !i0p. Dac" %u (u%! 7"(i!$ a!$

'$(u'($ d$ &i%a%#a'$ (au %u (u%! &i%a%#a!$ di% bu7$!$$ oca$ $$ di(pa' a &$ cu0 au

ap"'u! 0p'$u%" cu $$ ,i $?p$'i$%#a acu0ua!"= ($'+icii$ ia' b$%$&icia'ii 'a0% %

co%!i%ua'$ cu p'ob$0$$ o'.

D$ ac$$$a p$%!'u a $+i!a ac$(!$ (i!ua#ii !'$bui$ &o'!i&ica!$ capaci!"#i$ ON;-u'io'

% (p$cia a c$o' (p$ciaiza!$ % a(i(!$%#a (ocia" a copiio' cu dizabii!"#i= p$%!'u c" ac$(!

dia7%o(!ic $(!$ p$%!'u !oa!" +ia#a= d$ci ,i o'7a%iza#ii$ !'$bui$ (" &u%c#io%$z$ p$ o du'a!"

0ai 0a'$ aici p'i%cipiu: H R$zo+"0 p'ob$0a ,i %$ '$!'a7$0H %u $(!$ ac!ua.

P$%!'u &o'!i&ica'$a a capaci!"ţio' o'7a%izaţiio' %o%-7u+$'%a0$%!a$ (p$ciaiza!$

% a(i(!$%ţa (ocia a copiio' cu dizabii!"ţi p'opu%$0 o'7a%iza#iio' &i%a%#a!oa'$ ca %

$abo'a'$a poi!icio' d$ (u(#i%$'$ a i%i#ia!i+$o' (" ia % co%(id$'a#i$ u'0"!oa'$$:

Su(#i%$'$a i%i#ia!i+$o' o'7a%iza#iio' %$7u+$'%a0$%!a$ oca$ ca'$ au

d$0o%(!'a! +iabii!a!$ ,i a%7a<a0$%! % do0$%iu o' d$ ac!i+i!a!$ %u doa' % c$ a

copiio' % (i!ua#i$ d$ 'i(cJ

Su(#i%$'$a d$z+o!"'ii capaci!"#io' id$'io' ON; % do0$%iu p'o!$c#i$i

copiio' % (i!ua#i$ d$ 'i(c= p'$cu0 ,i % do0$%iu d$z+o!"'ii o'7a%iza#io%a$ ,i

co%(oid"'ii i%(!i!u#io%a$J

Î%cu'a<a'$a pa'!$%$'ia!$o' di%!'$ o'7a%iza#ii$ %$7u+$'%a0$%!a$ ,i c$$ d$ (!a!

% i0p$0$%!a'$a p'o7'a0$o' d$ p'o0o+a'$a a d'$p!u'io' copiio' % (i!ua#i$ d$ 'i(c.

Ac$a(!" abo'da'$ a' duc$ a $i0i%a'$a co%cu'$%#$i %$oia$ di%!'$ ON; ,i a0pi&ica'$a

$&o'!u'io' p$%!'u (ou#io%a'$a p'ob$0$o' (ocia$.

Î%cu'a<a'$a coabo'"'ii di%!'$ ON;= APL ,i APC p$%!'u a(i7u'a'$a du'abii!"#ii

,i (po'i'$a a%7a<a0$%!uui i%(!i!u#iio' d$ '$(o'! a$ (!a!uui.

Su(#i%$'$a i%i#ia!i+$o' ON;,i (!'uc!u'io' d$ (!a! ,i (ub a(p$c! !$%ic= o cauz"

a ip($i '$(u'($o' !$%ic$ '$7"(i%du-($ ,i % $abo'a'$a poi!icio' do%a!o'io' p'i%

i%!$0$diu c"'$ia ($ p$'0i!$ doa' %ci'i$'$a '$(u'($o' !$%ic$= %u ,i p'ocu'a'$a

ac$(!o'a.

Eabo'a'$a u%o' p'o7'a0$ d$ 7'a%!u'i ca'$ a' c$'$ p'$z$%!a'$a i0pac!uui

(ocia= %u doa' a '$zu!a!$o' i0$dia!$.

36



O '$(u'(" i%$puizabi" (i(!$0u (ocia (u%! +ou%!a'ii= p'$(!a'$a u%o' ($'+icii

b$%$+o$ ,i 7'a!ui!$ aduc$ &oo( %u doa' o'7a%iza#i$i da' ,i +ou%!a'uui ca'$ % a,a 0od

adu%" $?p$'i$%#"= p$!'$c$ !i0pu cu &oo( ,i c$ 0ai i0po'!a%! p'i0$,!$ (a!i(&ac#i$ d$ a

&ap!u c" a<u!" u% copi ca'$ a'$ %$+oi$ d$ 7'i<a ,i a!$%#i$ (p$cia". L$7$a +ou%!a'ia!uui

$(!$ u% pa( i0po'!a%! % d$z+o!a'$a ac$(!ui 'a0u'i % (&$'a (ocia". 5ou%!a'ia!u $(!$ o

0odai!a!$ bu%" d$ &o'!i&ica'$ a capaci!"#io' a!! a ON;-u'io' c! ,i a i%(!i!u#iio' (ocia$

d$ (!a!= d$oa'$c$ p'i% 0obiiza'$a co0u%i!"#ii ($ po! &ac$ uc'u'i 0a'i cu '$(u'($ pu#i%$.

U% a! a(p$c! &oa'!$ i0po'!a%! $(!$ co%uc'a'$a %!'$ ($c!o'u %$7u+$'%a0$%!a ,i

c$ d$ (!a! ca dup" %c$i$'$a p'o$c!uui ,i (!opa'$a &i%a%#"'ii= (!'uc!u'a c'$a!" (au '$#$aua

d$ ($'+icii %oi c'$a!$ (" &i$ p'$ua!$ d$ (!a! ,i a(!&$ (" ($ p"(!'$z$ c$$a c$ (-a c'$a! ,i ("

co%!i%u$ (" ac!i+$z$. A(!&$ +o' &i a!'a,i 0ai 0u#i &i%a%#a!o'i (!'ai%i ,i +o' &i ap'oba!$ 0ai

0u!$ p'o$c!$ ,!ii%du($ c" c$$a % c$ (-au i%+$(!i! 0u#i ba%i ,i 0u! $&o'! u0a% %u di(a'$

dup" (!opa'$a &i%a%#"'ii ,i '$!'a7$'$a &i%a%#a!o'io'.

O 0odai!a!$ bu%" d$ a (!i0ua oa0$%ii d$ a&ac$'i (" <$'!&$a(c" ba%i b$%!'u

bi%$&ac$'i $(!$ (cu!i'$a d$ i0pozi!$ (au o&$'i'$a a%u0i!o' &acii!"#i. E(!$ o p'ac!ic" &oa'!$

bu%" apica!" % Eu'opa ca'$ a' !'$bui p'$ua!" ,i d$ co%duc$'$a (!a!uui %o(!'u.

P$%!'u a c'$,!$ po(ibii!"#i$ d$ i%!$7'a'$ % (oci$!a!$ p'$cu0 ,i p$%!'u a &o'!i&ica

capaci!"#i$ ,i po(ibii!"#i$ o'7a%iza#iio' % do0$%iu %o%-7u+$'%a0$%!a$ (p$ciaiza!$ %

a(i(!$%ţa (ocia a copiio' cu dizabii!"ţi !'$bui$ 'idica! 7'adu d$ !o$'a%#" &a#" d$

ca!$7o'ia da!" d$ b$%$&icia'i.

Sou ţii p$%!'u c'$ş!$'$a 7'aduui d$ !o$'a%ţ" &a ţ" d$ p$'(oa%$$ cu d$zabii!"ţi

;'adu '$du( d$ acc$p!a'$ a p$'(oa%$o' cu dizabii!"#i a!! Zzic$= c! şi 0$%!a$

$(!$ d$!$'0i%a! % 0a'$ pa'!$ d$ p'$<ud$c"#i$ $?i(!$%!$ % (oci$!a!$ cu p'i+i'$ a ac$(!$

p$'(oa%$. A(!&$= *3 di%!'$ p$'(oa%$ co%!i%u" (" aZ'0$ c" copiii cu dizabii!"#i %u (u%! ca

!o#i copiii şi c" !'$bui$ (" Z$ $duca#i % ,coi (p$cia$= 8 c'$d c" p$'(oa%$$ cu

dizabii!"#i (u%! i%capabi$ d$a 0u%ci= 3 K c" p$'(oa%$$ cu dizabii!"#i 0$%!a$ (u%!

p$'icuoa($ şi !'$bui$ izoa!$= *@ K c" p$'(oa%$$ cu dizabii!"#i %u po! a+$a &a0ii$.H

Î%(uşi '$p'$z$%!a%ţii d$ a Mi%i(!$' a&i'0" c" doa' ) di% popuaţi$ (u%!

!o$'a%ţi &aţ" d$ p$'(oa%$$ cu dizabii!"ţi 0$%!a$= ia' *3 K &aţ" d$ p$'(oa%$$ cu

dizabii!"ţi &izic$.Yi a!u%ci cu0 a<u%7$0 ca di%!'$ copii (a d$+i%" !o$'a%ţi &aţ" d$

c$i di&$'iţi d$ (i%$

[$a%-Caud$ Ab'ic= u%u di%!'$ c$i 0ai '$%u0iţi p(ioo7i (ociai= (ciţ$az" o

(c$0" a '$p'$z$%!"'io' (ocia$. Co%&o'0 ui= c'$di%ţ$$ 7$%$'$az" a!i!udi%i= a!i!udi%i$ K

37



co0po'!a0$%!$. T$o'ii$ şi (!udii$ '$aiza!$ d$0o%(!'$az" c" a!! a!i!udi%i$= c! şi

c'$di%ţ$$ (u%! c$ 0ai 7'$u d$ (ci0ba!.

D$ ac$$a= 0$%!ai!a!$a (o+i$!ic"= d$ $?$0pu= %u a di(p"'u! !i0p d$ * d$ a%i d$

p$ !$'i!o'iu ţ"'ii i%d$p$%d$%!$ K Modo+a.A!i!udi%i$ ($ po! (ci0ba % c!$+a &$u'i= (pu% p(ioo7ii:

- 0$!oda (ci0b"'ii (i!ua#i$i (au a ($0%i&ica#i$i $i= (u7$(!ia ,i p$'(ua(iu%$a. cu

NLP $ c$ 0ai (i0pu. /ap! d$0o%(!'a!

- 0$!oda (!i0u"'ii &i%a%cia'$

- 0$!oda di(o%a%ţ$i co7%i!i+$ p'o+oc"0 di(o%a%ţ$ ca'$ (" i%!'$ % co%&ic!= ca'$

a' p$'0i!$ (ci0ba'$a a!i!udi%io'

P$%!'u c'$,!$'$a 7'aduui d$ !o$'a%#" &a#" d$ p$'(oa%$$ cu dizabii!"#i $(!$ %$+oi$

d$ a (ci0ba i0a7i%$a d$(p'$ ac$,!$a % pa% (ocia= p$%!'u ac$a(!a !'$bui$ p'o0o+a!$

!a$%!$$ ac$(!o'a zi%ic ,i %u doa' a ocazii p'i% o'7a%iza'$a u%o' !'7u'i (au ia'0a'oac$.

A' &i bi%$+$%i!$ d$(cid$'$a u%o' 0a7azi%$ u%d$ (" poa!" &i cu0pa'a!$ (au 0aca'

ad0i'a!$ zi%ic uc'u'i$ c'$a!$ d$ ac$,!$a= p$%!'u c" ac$,!$a up!" zi%ic p$%!'u a-,i d$p",i

(!a'$a d$ p$'(oa%" cu %$+oi (p$cia$= $i (u%! c$-i ca'$ +"d di% dizabii!a!$a o' o %ou"

p'o+oca'$ ,i %u o i0i!a'$ ac$(! uc'u d$0o%(!'%duca' <ocu'i$ oi0pic$ d$ a Soci di%

*18 u%d$ pa'aoi0picii au d$0o%(!'a! cu'a< ,i p$'&o'0a%#".

E?i(!" copii cu dizabii!"#i &oa'!$ !a$%!a#i ,i ac$(! uc'u a' !'$bui ("- cu%oa(c"

!'$a7a #a'" ia' (!a!u a' !'$bui ("-,i ba!" capu cu0 ("-i p'o0o+$z$ a!! di'$c! c! ,i

i%di'$c!.

Perspective şi pro$rame de viitor pentru centrele specializate în acordarea

asistenţei copiilor cu dizabilităţi:

/a0iia: 5oc$a &a0ii$i % ca'$ $(!$ p'$z$%!" p$'(oa%a cu dizabii!"#i 0i%!a$

!'$bui$ a(cu!a!" p$%!'u ca (oci$!a!$a (" b$%$&ici$z$ ,i (" +ao'iz$z$ $?p$'i$%#a d$ +ia#" a

&a0ii$i. O'7a%iza#ia p'io'i!iz$az" ($'+icii d$ (upo'!= (p'i<i%i'$ ,i o'i$%!a'$ c"!'$ co%(ii$'$

p$%!'u &a0iii$ a&a!$ % di&icu!a!$.

Î%!'uc! &a0iia '$p'$zi%!" u% ac!o' i0po'!a%! % do0$%iu % ca'$ ac!i+"0=

p'opu%$0 ca p$ +ii!o' (a $?!i%d" ($'+icii$ (ocia$ o&$'i!$ &a0iiio' copiio' ,i !i%$'io' cu

dizabii!"#i 0i%!a$ p'i% d$z+o!a'$a :

- u%ui C$%!'u R$(pi!$ % ca'$ p"'i%#ii ,i 0$0b'ii &a0ii$i (" aib" ,a%(a (" ($ '$a?$z$= (" ($

'$c'$$z$.

- u%ui cub (p$cia= Cubu /a0ii$i= % ca'$ p"'i%#ii= 0$0b'ii &a0ii$i ,i'$p'$z$%!a%#ii $7ai ai !i%$'io' cu dizabii!"#i 0i%!a$ (" aib" ,a%(a (" pa'!icip$ a c$'cu'i

38



d$ di(cu#ii % ca'$ ("-,i poa!" 0p"'!",i u%ii a!o'a di% $?p$'i$%#$$ ,i di&icu!"#i$ !'"i!$

d$-a u%7u !i0puui.

Li&$ Si(:

P'opu%$0 (" d$z+o!$ p'o7'a0$ (ocia$ (p$cia$ cu a<u!o'u +ou%!a'io'= p'i% ca'$

!i%$'ii cu dizabii!"#i 0i%!a$ (" doba%d$a(c" abii!"#i$ %$c$(a'$ p$%!'u a duc$ o +ia#" c!

0ai au!o%o0" ,i i%d$p$%d$%!":

ONE-O// PRO;RAMMES:

E+$%i0$%!$ (ocia$ d$ ($a'" ,i(au F$$$%d p'$cu0: boFi%7= i$,i'i a ci%$0a=

i$,i'i % o'a,= (p$c!aco$ ,i $?cu'(ii.

P'o7'a0$ d$ %cu'a<a'$ ,i 0$%#i%$'$a u%$i co%di#ii &izic$ ("%"!oa($ p'i%

pi0b"'i % a$' ib$' ,i &i!%$((=

Î%cu'a<a'$a +ou%!a'io' (" ($ i0pic$ % d$(&a,ua'$a u%o' ac!i+i!"#i zi%ic$ 1:1

cu b$%$&icia'ii= ac!i+i!"#i p'i% ca'$ (" ($ &aca i0p'$u%" cu !i%$'ii cu0pa'a!u'i= 7"!i!= ($(iu%i

d$ &o!o7'a&i$ ,i a'!a $!c

D$z+o!a'$a u%ui p'o7'a0 d$ i%i#i$'$ % A'!a /o!o7'a&ic"= % ca'$ +ou%!a'ii

pa(io%a#i d$ &o!o7'a&i$ ("-i i%i#i$z$ p$ !i%$'ii cu dizabii!"#i % do0$%iu.

N$!Fo'i%7:

d$z+o!a'$a ,i %cu'a<a'$a pa'!$%$'ia!$o'coabo'a'io' % co0u%i!a!$ di%!'$

i%(!i!u#iio' pubic$ ,i(au p'i+a!$= ON;-u'i ,i p$'(oa%$ pubic$ ca'$ 0a%i&$(!" i%!$'$( %

do0$%iu dizabii!"#ii 0i%!a$ cu i0pica'$ ac!i+" p$%!'u d$z+o!a'$a ($'+iciio' (ocia$ ,i

d$ a%7a<a'$ (p'i<i%i!a % 0u%ca a p$'(oa%$o' cu dizabii!"#i 0i%!a$.

AFa'$%$((:

c'$,!$'$a 7'aduui d$ i%&o'0a'$ ,i 0$dia!iza'$ p'i% i0pica'$a ac!o'io' (ociai

<u'%ai,!i= <u'i(!i= co0pa%ii= +ou%!a'i $!c % +$d$'$a (ci0b"'ii a!i!udi%ii '$&'ac!a'$ a

(oci$!a!ii p'i+i%d d'$p!u'i$ a $duca!i$ (i a%7a<a'$ a p$'(oa%$o' cu dizabii!"#i 0i%!a$.

M$!od$ d$ (u(#i%$'$ a o'a7a%iza#iio' ,i b$%$&icia'io' (u%! 0u!ip$ ,i di+$'($ p'i%cipau $(!$ (" ($ 7"($a(c" p$'(o%a$ 0o!i+a!$= do'i!oa'$ d$ a (p'i<i%i ac$,!i copii ,i p$

&a0iii$ o'= ca'$ (" +ao'i&ic$ po(ibii!"#i$ ,i (" c'$$$z$ ($'+icii= $&ici$%!$ ,i &oa'!$

%$c$(a'$.

CONC*U7II

U%a di%!'$ ca!$7o'ii$ d$ popua#i$ c$$ 0ai +u%$'abi$ o '$p'$zi%!" copiii %

(i!ua#i$ d$ 'i(c &i$ di% cauza u%$i dizabii!"#i= a u%$i %$+oi (p$cia (au a (i!ua#i$i ui&a0iia$. Î% +$d$'$a i%cuziu%ii o' (ocia$ u!$'ioa'$= ($ pu%$ acc$%! p$ cai!a!$a

39



$duca#i$i ,i '$cup$'"'ii ac$(!o'a % cad'u u%o' c$%!'$ ,i i%(!i!u#ii d$ (!a! ,i

%$7u+$'%a0$%!a$ ca'$ $ o&$'" ,a%(a d$ a-,i a0$io'a (!a'$a p(ioo7ic"= $0o#io%a" ,i

0$dica p'i% o&$'i'$a u%ui 0$diu (i7u' c$ co'$(pu%d$ c$'i%#$o' ,i %$+oio' (a$.

Î% cad'u (!udiuui da! a0 %c$'ca! (" (!udi$0 ca'$ $(!$ 'ou a(i(!$%#$i (ocia$ %

o&$'i'$a (p'i<i%uui a!! copiio' cu dizabii!"#i c! ,i &a0iiio' ac$(!o'a. P$%!'u ac$a(!a

• a0 (!udia! i!$'a!u'a % do0$%iuJ• a0 co%(u!a! p"'$'$a di&$'i!o' au!o'i p'$cu0 ,i di&$'i!$ ac!$ %o'0a!i+$ c$

p'o!$<$az" d'$p!u'i$ ac$(!$i ca!$7o'ii d$ b$%$&icia'i.

A(!&$ a0 pu( p'$0iz$$ ,i a0 %ai%!a! (copu= obi$c!i+$$ p'$cu0 ,i ipo!$za d$

c$'c$!a'$. S!udiu -a0 '$aiza! p$ u% $,a%!io% d$ *9 d$ p"'i%#ii copii c"'o'a &'$7+$%!$az"

C$%!'u Co0u%i!a' d$ S"%"!a!$ Mi%!a". Mo!i+u a$7$'ii c$%!'uui da! $(!$ &ap!u c" a0

pu!u! u,o' (" d$pi(!"0 ac$(!$ &a0iii ,i cu a<u!o'u p$'(o%auui c$%!'uui (" $ c,!i7"0

%c'$d$'$a ca $i (" &i$ d$ aco'd ,i (" ($ i0pic$ (i%c$' ,i d$(ci( % cad'u (!udiuui. Î%

'$zu!a! (" ob#i%$0 '$zu!a!$ +$'idic$ da' %u (" 0"(u'"0 apa'$%#$. Î% cad'u (!udiuui a0

apica! u% c$(!io%a' p'i% ca'$ a0 %c$'ca! (" a&"0 p"'$'$a p"'i%#io' '$&$'i!o' a

($'+icii$ (ocia$ d$(!i%a!$ ac$(!$i ca!$7o'ii d$ b$%$&icia'i p'$cu0 ,i ($'+icii$ p$ ca'$ $

p'i0$(c % cad'u c$%!'uui da!. A(!&$ p'i% i!$0ii c$(!io%a'uui a0 +$'i&ica! ipo!$za

%ai%!a!" d$ %oi a %c$pu!u (!udiuui. Î% &i%a a0 a<u%( a co%cuzia c" ipo!$za %ai%!a!"

d$ %oi (-a ad$+$'i!. Î%!'ad$+"' % a(i(!$%ţa (ocia" &a0iiio' ,i copiio' cu dizabii!"#i +a &i

$&ici$%!" % co%diţii$ % ca

- +o' &i $+aua!$ p'$ci( şi ca' %$+oi$ b$%$&icia'io'J- +a &i a(i7u'a!" o abo'da'$ i%di+idua" a &i$c"'ui b$%$&icia' dup" 0od$u

a(i(!$%ţ$i (ocia$ c$%!'a!$ p$ p$'(o%ai!a!$a ci$%!uuiJ- +o' &i a(i7u'a!$ ($'+icii i%!$7'a!$ di% p$'(p$c!i+a $cip$i 0u!idi(cipi%a'$ d$

(p$ciaiş!i.

C$%!'uui Co0u%i!a' d$ S"%"!a!$ Mi%a" (a!i(&ac$ !oa!$ ac$(!$ co%di#ii= b$%$&icia'ii

p'i0$(c o a(i(!$%#" (ocia $&ici$%!" d$oa'$c$ i ($ aco'd" o a(i(!$%#" i%di+iduaiza!" %

baza $+au"'ii %$+oio' ,i c$'i%#$o' b$%$&icia'io' ia' a(i(!$%#a $!$ aco'da!" cu ,i p'i%

i%!$'0$diu u%$i $cip$ 0u!idi(cipi%a'$. A(!&$ b$%$&icia'ii c$%!'uui %'$7i(!'$az"

p'o7'$($ a!! % (!a'$a p(io- $0o#io%a" c! ,i (!a'$a o' d$ ("%"!a!$.

S!udiu %$-a a<u!a! (" a<u%7$0 a co%cuzia c":

- ($'+icii$ (ocia$ d$(!i%a!$ copiio' cu dizabii!"#i ,i &a0iiio' ac$(!o'a (u%!

pu#i%$ ,i (ab d$z+o!a!$ %(" ,i % co%di#ii$ da!$ $$ au u% 'o i0po'!a%! %

40



+ia#a b$%$&icia'io' a<u!%du-$ % 0"(u'a % ca'$ $(!$ po(ibi (" duc" o +ia#"

%o'0a".- P"'i%#ii 0a%i&$(!" %c" o a!i!udi%$ '$z$'+a!" &a#" d$ i%(!i!u#ii$ d$ a(i(!$%!"

(ocia" ,i &a#" d$ a(i(!$%#ii (ociai a+%d a,!$p!"'i 0ai 0a'i d$c! po(ibii!"#i$

ac$(!o'a.- Î% 0a'$ pa'!$ a!u%ci c%d p"'i%#ii ($ ad'$($az" a a(i(!$%!u (ocia a,!$ap!" ("

p'i0$a(c" a<u!o' 0a!$'ia= %$'$cu%o(c%d a!$ !ipu'i d$ (upo'!.

D$ aici pu!$0 co%cuzio%a c" % a&a'" d$ !oa!$ ($'+icii$ ca'$ $ p'i0$(c a

0o0$%! !'$bui$ d$ uc'a! cu cu 0$%!ai!a!$a= +ao'i$ ,i a!i!udi%i$ p"'i%#io' ,i %u doa'

'$&$'i!o'$ a (i(!$0u d$ p'o!$c#i$ (ocia" da' ,i &a#" d$ (i!ua#ia % ca'$ ($ a&" p'$cu0 ,i

&a#" d$ copiu o'

P$ pa'cu'(u %!'$7uui (!udiu a0 a+u! (u(#i%$'$a a(i(!$%#io' (ociai ,i a p$'(o%auui c$%!'uui ca'$ %$-a '$a!a! ca'$ $(!$ (i!ua#ia &i$c"'ui copi % pa'!$= ca'$ (u%!

%$+oi$ ac$(!o'a ,i d$ c$ ($'+icii b$%$&iciaz" &ap! ca'$ d$0o%(!'$az" o da!" % pu( c" aici

&i$ca'$ copi $(!$ abo'da! i%di+iduaiaza! ,i $(!$ !'a!a! $0pa!i$ ,i !o$'a%#".

Î% u!i0u !i0p !o! 0ai 0u! ($ +o'b$,!$ d$(p'$ i%cuziu%$a (ocia ,i ,coa'" a

copiio' % (i!ua#i$ d$ 'i(c= a c$o' cu dizabii!"#i (au %$+oi (p$cia$. Î%(" %u !o#i po! &i

%cu,i % ,coi$ obi,%ui!$ (u%! copii cu o (!a'$ d$ ("%"!a!$ 7'a+" i%cud$'$a c"'o'a %

,coi ,i 7'"di%i#$ p'$zi%!" u% 'i(c p$%!'u $i ,i p$%!'u c$-i di% <u'. I%(!i!u#ii$ '$zid$%#ia$ %u

(u%! %ici p$%!'u $i o (ou#i$ ,i %ici 0$diu po!'i+i! ,i doa' c$%!'$$ co0u%i!a'$ '"(pu%d

!u!u'o' %$c$(i!"#io' o'. Î%(" p'ob$0a $(!$ c" $$ (u%! &oa'!$ pu#i%$= co0pa'a!i+$ cu

%u0"'u d$ b$%$&icia'i ,i (u%! doa' % o'a,$$ 0a'i. D$ ac$$a %oi$ ($'+icii (ub &o'0a u%o'

c$%!'$ d$ zi= c$%!'$ d$ pa(a0$%! !$0po'a' ,i c$%!'$ d$ !ip '$(pi''o (u%! bi%$+$%i!$ ,i cia'

%$c$(a'$= u%$o'i cia' 0ai %$c$(a'$ ca p$%(ii$ ,i co0p$%(a#i$$ ca'$ $ (u%! aco'da!$ a

0o0$%!

Î% cad'u (i(!$0uui d$ p'o!$c#i$ (ocia" $?i(!" %c" u% ,i' d$ %$a<u%(u'i p$ ca'$

(!udiu da! %$-a a<u!a! (" $ co%,!i$%!iz"0 ,i a%u0$:

- Nu $?i(!" o coo'do%a'$ p$ +$'!ica" %!'$ Mi%i(!$'u P'o!$c#i$i Socia$=

/a0ii$i ,i Copiuui= ($c#ii$ 'aio%a$ d$ a(i(!$%#" (ocia" ,i p'o!$c#i$ a

&a0ii$i ,i au!o'i!"#i$ pubic$ oca$. A(!&$= $(!$ d$(!u d$ di&ici d$ d$!$'0i%a!

% c$ 'apo'! ($ a&" S$c#ii$ 'aio%a$ d$ a(i(!$%#" (ocia" +i(-a-+i( d$ Mi%i(!$'=

d$ $?$0pu. O'= % c$ 'apo'! ($ a&" ad0i%i(!'a#ia pubic" oca" ,i ($c#ii$

'aio%a$d$ a(i(!$%#" (ocia".

- Lip(a u%$i d$i0i!"'i ca'$ di%!'$ &u%c#ii$ ,i'$(po%(abii!"#i$ ac$(!o' i%(!i!u#iico%duc$ a di(c'$pa%#$ % p'oc$(u d$ ad0i%i(!'a'$ = %7'$uiaz" p'oc$(u

41



d$cizio%a a!! % c$ p'i+$,!$ p'o0o+a'$a poi!icio'= c! ,i ad0i%i(!'a'$a

'$(u'($o'.- O p'ob$0" d$(!u d$ $+id$%!" $(!$ ,i ip(a a(i(!$%#io' (ociai cu (!udii

(p$cia$ % p'i0"'ii$ o'a,$o' ,i (a!$o'. Ac$(! &ap! co%duc$ a i0i!a'$a (au

ip(a acc$(uui popua#i$i +u%$'abi$ a ($'+icii d$ a(i(!$%#" (ocia" cai!a!i+"

a ocu d$ !'ai. Nu0"'u (p$ciai,!io' a %i+$ d$ 'aio% $(!$ d$(!u d$ i0i!a!= $i

%u di(pu% %ici d$ 0i<oc d$ !'a%(po'! %ici d$ 0i<oac$ p$%!'u d$pa(a'$ % !$'$%

,i p'ac!ic %u po! (ou#io%a u'7$%#$$ d$ a(i(!$%#" (ocia" a %i+$ d$ co0u%i!"#i.

"I"*IO0RA6IE

1. BOC= I. Ma%a7$0$%!u o'7a%iza!iio' %o%-7u+$'%a0$%!a$. Bucu'$(!i : Edi!u'a Didac!ica

(i P$da7o7ica= *8. 3* p. ISBN )3-3-18-*. BUL;ARU= M. A(p$c!$ !$o'$!ic$ ,i p'ac!ic$ a$ a(i($%#$i (ocia$. Ci,i%"u : Lu0i%a=

*3. 1* p.3. BUL;ARU= M J DILION= M. Co%c$p!$ &u%da0$%!a$ a$ a(i(!$%#$ii (ocia$. Bucu'$,!i :

Lu0i%a L$?= 1. 1) p8. CRUC= O$($a. ;idu bu%$o' p'ac!ici a$ au!o'i!"#io' pubic$ oca$.Ci,i%"u: Bo%(

Oc$(= *. - 19@ p. ISBN )@-)9-@-*9-9. DOROS= R. Dic#io%a' d$ p(ioo7i$. Bucu'$,!i : u0a%i!a(= 11. @ p.

. ;ER;U4= A= NEAM4U= C K P(iop$da7o7ia (p$cia". ;id p'ac!ic p$%!'u %+"#"0>%!u

d$(ci( a di(!a%#"= Edi!u'a Poo'o0= Ia,i= *

). ;ER;U4= Aoi(. Si%!$z$ d$ p(iop$da7o7i$ (p$cia"= ;id p$%!'u co%cu'(u'i ,i $?a0$%$

d$ ob#i%$'$ a 7'ad$o' didac!ic$= Edi!u'a Poio'o0= Ia,i= *9

@. ;ER;U4= Aoi(. P(iop$da7o7ia p$'(oa%$o' cu c$'i%#$ (p$cia$. S!'a!$7ii di&$'$%#ia!$ ,i

i%cuzi+$ % $duca#i$= Edi!u'a Poo'o0= Ia,i= *= 13* p. ISBN @3)-*38-*3-*389-1

. IN4EA= C.I%!'oduc$'$ % 0a%a7$0$%!u o'7a%iza#iio %$7u+$'%a0$%!a$ - Supo'! d$

cu'( p$%!'u %+"#"0>%! a di(!a%#". Ia,i: Poi'o0= *1. *1 p.

1. IONESCU= Y$'ba%. Adap!a'$a (ocio-p'o&$(io%a" a d$&ici$%#io' 0i%!a= Edi!u'a

Acad$0i$i= Bucu'$,!i= 1)9. *31. ISBN *)3-*@3-*3-

11. Ma!$'ia$$ co%&$'i%#$i i%!$'%a#io%a$ =P'o!$c#ia (ocia" a p$'(oa%$o' cu dizabii!"#i:

di0$%(iu%i %a#io%a$ ,i i%!$'%a#io%a$H.Ci,i%"u= *@. *89 p.

42



1*. MIIESCU= 5a(i$. P(io!$'api$ ,i p(io(o0a!ic"= Poi'o0= Ia,i= 1

13. NEDERA= I7o'. Soci$!a!$a ci+i" ,i 7u+$'%a'$a '$(po%(abi". Ci,i%"u= *11. 19) p.

ISBN **3-38-1*-*)*-*

18. POPO5ICI= Do'u 5ad. D$z+o!a'$a co0u%ic"'ii a copiii cu d$&ici$%#$ 0i%!a$= Edi!u'a

P'o u0a%i!a!$= Bucu'$,!i= *= 3 p. ISBN *3-*9-*3-*39

19. POPO5ICI= Do'u 5ad. O'i$%!"'i !$o'$!ic$ ,i p'ac!ic$ % $duca#ia i%!$7'a!" Edi!u'a

U%i+$'(i!"#ii Au'$ 5aicu= A'ad= *)= *83 p. ISBN 1*3-@)*-@)-1

1. RADU= ;$o'7$. P(iop$da7o7ia d$z+o!"'ii ,coa'io' cu a%dicap= Edi!u'a Didac!ic"

,i P$da7o7ic" Bucu'$,!i= 1= 111 p.

1). RADU= ;$o'7$. P(iop$da7o7ia ,coa'io' cu a%dicap 0i%!a= Edi!u'a P'o

u0a%i!a!$= Bucu'$,!i= *1. *1 p. ISBN *8-3-@-1@)-1

1@. Rapo'! Na#io%a p'i+i%d i0p$0$%!a'$a Co%+$%#i$i ONU cu p'i+i'$ a d'$p!u'i$ copiuui.

Ci,i%"u= au7u(!= *)= *1 p.

1. ROYCA= Ma'ia%a. P(ioo7ia d$&ici$%#io' 0i%!ai= Bucu'$,!i: Edi!u'a Didac!ic" ,i

P$da7o7ic"= 1)= *11 p.

*. SIMA= Ioa%. P(iop$da7o7ia (p$cia": (!udii ,i c$'c$!"'i= +o. I= +o. II= Edi!u'a Didac!ic"

,i P$da7o7ic" Bucu'$,!i= 1@= 1) p.

*1. SPINEI= L. Ca'ac!$'i(!ica i%+aidi!"#ii popua#i$i di% R$pubica Modo+a. (n S"%"!a!$

Pubic"= Eco%o0i$ ,i Ma%a7$0$%! % M$dici%"= %'. . Ci,i%"u= *)= pa7. 1-111J

**. STRAINESCU= Ioa%J ARDELEAN= B$%-O%i. Ma%a7$0$%!u o'7a%iza!iio'

%$7u+$'%a0$%!a$. Bucu'$,!i= *1= *11 p

*3. 5ER6A= EJ 5ER6A E. /.P(ioo7ia +>'(!$o'= Edi!u'a P'ou0a%i!a!$= Bucu'$,!i= *

*8. 5ER6A= E0i /o'i%. I%!'oduc$'$ % p(iop$da7o7ia (p$cia" ,i a(i(!$%#" (ocia"= Edi!u'a

/u%da#i$i u0a%i!a(= **= *88p.

*9. 5LAD= E$%a. E+aua'$a % ac!u $duca!i+ !$'ap$u!ic= Edi!u'a P'o u0a%i!a!$= Bucu'$,!i=

1= * p.*. 5LAD= MJ ;ILAY= EJ CO6MA= AJ 5ASILIU-COCA= M. Dic#io%a' $%cicop$dic d$

P(iop$da7o7i$ (p$cia"= Edi!u'a /u%da#i$i Cu!u'a$ Ma'i% Sp$!$a%u= Bucu'$,!i= *=

*33 p. ISBN 38-)1-@-

*). 6ABIETA= A. A%aiza p'o!$c#i$i (ocia$ a i%+aizio' % R$pubica Modo+a. Rapo'!u

$?p$'#io' B"%cii Mo%dia$. K Ci,i%"u= *). *1)p. ISBN @3-19*-@1-*@1)-*@. Si!ua#ia copiio' cu dizabii!"#i di% R$pubica Modo+a. V*8 oc!o0b'i$ *13W. Di(po%ibi

p$ i%!$'%$!: *!!p:FFF.$-d$0oc'ac\.0d+oc$aci+icao%i%$89(i!ua!ia

43

http://www.scribd.com/doc/63213435/39171012-educatia-adevarata-2

http://www.e-democracy.md/voceacivica/online/45/situatia

http://www.scribd.com/doc/63213435/39171012-educatia-adevarata-2

http://www.e-democracy.md/voceacivica/online/45/situatia



*. ON;-u'i$ di% R$pubica Modo+aV *9 oc!o0b'i$ *13W. Di(po%ibi p$ i%!$'%$!:

!!p:FFF.u%dp.0dpubica!io%(docS!udiuDSC.pd& 3. Cu'( &u%da0$%!a d$ p(iop$da7o7i$ (p$cia". V *9 oc!o0b'i$ *13W. Di(po%ibi p$

i%!$'%$!: !!p:'u.(c'ibd.co0doc138@Cu'(-/u%da0$%!$$-P(iop$da7o7i$i-

Sp$cia$ p13931. Copii cu %$+oi (p$cia$. V *3 %oi$0b'i$ *13W. Di(po%ibi p$ i%!$'%$!: !!p:di.'ocopii-

cu-%$+oi-(p$cia$.!03*. Î%#$$7$-0"= a(cu!"-0". ;id p$%!'u (p$ciai#!ii di% do0$%iu %7'i<i'ii ,i p'o!$c#i$i

copiio'V 3 d$c$0b'i$ *13W. Di(po%ibi p$ i%!$'%$!: !!p:FFF.(o0a!o.0di%d$?*.pp

op!io%Qco0doc0a%!a(Qdoc+i$F7idQ81I!$0idQ9* p33. Î% R$pubica Modo+a (u%! ci'ca 8* 0ii d$ copii ca'$ (u&$'" d$ di+$'($ pa!oo7ii= di%!'$

ca'$ p$(!$ 88 d$ 0ii au di+$'($ 7'ad$ d$ i%+aidi!a!$.Di% %u0"'u !o!a a copiio' bo%a+i=

ci'ca =1 0ii d$ copii au p'ob$0$ d$ co0po'!a0$%! ,i !ubu'"'i 0i%!a$= ia' ci'ca 3 d$

0ii K au pa!oo7ii a$ (i(!$0uui %$'+o( c$%!'a ,i o'7a%$o' d$ p$'c$p#i$. D$ boi a$

(i(!$0uui o(!$oa'!icua'= a$ 0u,cio' ,i #$(u!uui co%<u%c!i+ (u&$'" 9=3 0ii d$ copii= ia'

d$ 0a&o'0a#ii co%7$%i!a$= d$&o'0a#ii ,i a%o0aii c'o0ozo0ia$ (u&$'" ci'ca !'$i 0ii d$

copii.

P$ d$ a!" pa'!$= % (!'uc!u'a i%+aidi!"#ii p'i0a'$ a copii= %!>i$!a!$a o d$#i% !u0o'i$

0ai7%$ 1=. P$ !'$ap!a a !'$ia ($ pa($az" boi$ (i(!$0uui %$'+o( = ia' p$

!'$ap!a a pa!'a K!ubu'"'i$ 0i%!a$ ,i d$ co0po'!a0$%! ).Î% R. Modo+a &u%c#io%$az" ) i%(!i!u#ii p$%!'u copii cu dizabii!a!i= c$$ 0ai

0u!$ &ii%d a %u0"' *@ ,coi$ au?iia'$= ac$(!$a &ii%d a0pa(a!$ % 0a'$ pa'!$ %

ocai!"#i 'u'a$. La 0o0$%!= (u%! i%(!i!u#io%aiza#i p$(!$ 11 0ii d$ copii. Po!'i+i! [a%$i

Ciai= % Modo+a &u%c#io%$az" 1* 7'"di%i#$ (p$ciaiza!$ ca'$ p'opu% ($'+icii

$duca#io%a$ p$%!'u 1118 copii cu dizabii!"#i ,i %$+oi (p$cia$. Î% <u' d$ ) d$ copii (u%!

di(cipoi ai ca($o'-i%!$'%a! p$%!'u copii cu dizabii!"#i 0i%!a$ ($+$'$.

Î% #a'" &u%c#io%$az" 3 d$ c$%!'$ (ocia$ d$ p'o!$c#i$ a &a0iiio' cu copii cu dizabii!"#i=i%cu(i+ *9 c$%!'$ d$ zi= u% c$%!'u d$ pa(a0$%! ,i pa!'u c$%!'$ d$ '$abii!a'$. D$ ($'+icii$

ac$(!o'a b$%$&iciaz" ci'ca ) d$ copii*1.În Republica Moldova lipseşte la o!a actual" o politic" uni#cat"

si a!$onioasa %n do$eniul pe!soanelo! cu di&abilit"ţi inclusiv acopiilo!'

34'

21 !!p:FFF.co0u%ica!$.0di%d$?.pp!a(Qa'!ic$(ac!io%Q+i$Fa'!ic$ idQ**

http://ru.scribd.com/doc/16993489/Curs-Fundamentele-Psihopedagogiei-Speciale%20p135


http://dli.ro/copii-cu-nevoi-speciale.html








Documents

Rolul asisten_ei sociale în sprijinirea familiilor copiilor cu dizabilit__4 iunie-2.docx