ROMAN ÖZETLERİ - EBAimg.eba.gov.tr/212/961/1e7/adf/add/194/aeb/a27/527/... · açtığı Nur-u İrfan okulunda öğretmenlik yapar. Mehmet Erdoğan And. Lis. Mücahid Serçek Ed

CUMHURİYET DÖNEMİ ANLATMAYA BAĞLI

EDEBİ METİNLER

1- MİLLİ EDEBİYAT

ETKİSİNDEKİ ESERLER

ROMAN ÖZETLERİ

FETHİYE MEHMET ERDOĞAN

ANADOLU LİSESİ

MÜCAHİD SERÇEK

TÜRK ED. ÖĞRT.

HANDANHalide Edip Adıvar

• Mektup tarzında yazılan bu eser yazarın en

başarılı romanı sayılır. Eser otobiyografik

özellik taşır. Eserde kadın psikolojisi tüm

ayrıntılarıyla ve değişimleriyle yansıtılmıştır.

• Refik Cemal, Neriman’la evlidir. Handan

Neriman’dan üç yaş büyüktür ve kardeş

çocuklarıdır. II. Abdülhamit döneminde ihtilalci

gençlerden olan Nazım, Handan ile evlenmek

ister. Handan kabul etmez. Hüsnü Paşa adlı

biriyle evlenir. Bu arada Nazım tutuklanmış,

Handan’a iki mektup bırakarak intihar etmiştir.

Mehmet Erdoğan And. Lis. Mücahid Serçek Ed. Öğrt.

• Handan kocasıyla Londra’da

bulunmaktadır. Refik Cemal de

konsoloslukla Londra’ya gider, orada

Handan ile tanışır ve ona âşık olur.

Handan, beyin hummasına tutulur.

Refik Cemal onun başından ayrılmaz,

Handan iyileşince Refik Cemal’e

sevgisini dışa vurur fakat çektiği

vicdan azabından ölür.


SİNEKLİ BAKKAL Halide Edip Adıvar

• II. Abdülhamit devrinde İstanbul/Aksaray’

da Sinekli Bakkal Mahallesi’nde imamın

kızı Emine, aynı mahalleden orta oyuncu

Tevfik ile babasının karşı çıkmasına rağmen

evlenir. Tevfik zenne rolüne çıktığı için

“Kız Tevfik” diye anılmaktadır. Bir süre

sonra bu yüzden ayrılırlar. Ayrıldıktan sonra

Rabia isminde bir çocukları dünyaya gelir.

Tevfik ünlü bir sanatçı iken İstanbul’dan

sürgüne gönderilir. Bu sırada Rabia sesi ile

herkesi büyülemektedir. Kur’an ve mevlit

okumakta üstüne kimse yoktur.


• Tevfik sürgünden döner, kızını yanına

alır. Ancak bu sefer de Genç Türkler

adlı bir gruba yardım ettiği için Şam’a

sürülür. Rabia ise Müslüman olan

piyano öğretmeni Peregrini ile

evlenir. 1908’de meşrutiyetin

ilanından sonra Tevfik sürgünden

döner, Sinekli Bakkal Mahallesi’nde

eski mutlu günlere dönülür.


ATEŞTEN GÖMLEKHalide Edip Adıvar

• Edebiyatımızda Kurtuluş Savaşı üzerine yazılan

romanların ilkidir.

• İzmir’ in işgali sırasında kocası ve çocuğu

düşman tarafından öldürülen Ayşe, İstanbul’a

akrabası Peyami’nin yanına gelir. İkisinin

yanına Binbaşı İhsan da katılır ve Anadolu’ya

geçerler, amaçları Kuvayı Milliye’ye hizmet

etmektir. Bu arada hem Peyami hem de Binbaşı

İhsan Ayşe’ye âşık olur. Bu aşk her ikisi için de

ateşten bir gömleğe dönüşür.


DAĞA ÇIKAN KURT

Halide Edip Adıvar ( Hikâye )

• Halide Edip'in Birinci Dünya Savaşı'nın sonlarından

Kurtuluş Savaşı'nın sonlarına kadar yazdığı otuz iki

hikâyeden ve gezi notlarından oluşan hikâye

kitabıdır.

• Kitapta, İstanbul'da gazete satarak dört kişilik

ailesine bakan dokuz yaşındaki Rüstem ile Beyrut'ta

annesine bakmak zorunda olan küçük bir Arap

kızının konu alındığı “Tanıdığım Çocuklardan" ve

küçük kızını okutabilmek için İstanbul'da onurlu bir

hayat mücadelesi veren "Kabak Çekirdekçi”

hikâyeleri kitabın en etkili, en insancıl bölümleridir.


VURUN KAHPEYEHalide Edip Adıvar

• Genç ve idealist bir öğretmen

olan Aliye’nin Kurtuluş

Savaşı sırasındaki mücadelesi

ve aşkı, sahte bir din adamı

tarafından linç ettirilişi

anlatılmıştır.


MOR SALKIMLI EVHalide Edip Adıvar ( ANI )

• Halide Edip Adıvar’ın çocukluk

günlerinden başlayarak 36 yaşına

kadarki hayat hikâyesini anlattığı bir anı

kitabıdır.

• Yazar, kendi çocukluğunu, yetişme

yıllarını, ilk evlilik ve ayrılığını Mor

Salkımlı Ev’de anlatırken bir yandan da

Milli Mücadele döneminin ve

İmparatorluğun son dönemlerinin

panoramasını ortaya koyuyor.


TÜRK’ÜN ATEŞLE İMTİHANI Halide Edip Adıvar ( ANI )

• Halide Edip Adıvar’ın

I. Dünya Savaşının

sonrasından Cumhuriyetin

ilan edilinceye kadar

yaşadığı anılarını içeren

kitaptır.


ÜÇ İSTANBUL Mithat Cemal Kuntay

• Roman, Abdülhamit döneminde başlar ve

Ankara Hükümeti'nin kurulduğu yıllarda son

bulur. Romanın başkahramanı Adnan'dır.

• Romanın kapsamı, Adnan'ın yaşamından da

çıkarılabilecek olan 30 yıllık bir süreçtir.

Eserin başında 20'li yaşlarda olan Adnan,

romanın sonunda 50'li yaşlarında ölür.


• Romanda İstanbul'un üç dönemi

(İstibdat dönemi İstanbul, İttihat ve

Terakki dönemi İstanbul ve

mütareke dönemi İstanbul) anlatılır.

Bu dönemler Adnan'ın yaşamındaki

üç dönemi de kapsar; fakir ve

idealist Adnan, zengin ve "önemli"

Adnan, hasta ve bedbaht Adnan


• Adnan, romanın başında veremli annesiyle fakir bir hayat

süren, para kazanmak için gazeteye yazılar yazan, özel

dersler veren ve yaşadığı dönemi romanlaştırmak (yazdığı

romanın adı "Yıkılan Vatan"dır. Zengin olduktan sonra

yazmayı bırakır) isteyen genç bir yazardır.

• İlerleyen bölümlerde İttihat ve Terakki'nin önemli birkaç

isminden biri ve ülkenin kaderinde söz sahibi, iktidar

bağlantıları sayesinde zengin bir avukat olur.

• En sonunda ise ülkenin kaderinin belirlendiği Ankara'ya

çağrılmayı ve eski itibarının iadesini bekleyen bedbaht bir

avukat olarak ölür.


AYAŞLI VE KİRACILARI Memduh Şevket Esendal

• Cumhuriyet’in ilk yıllarının Ankara’sını

anlatan romanda Türkiye’nin çeşitli

tabakalarından gelmiş insanların hayatları

anlatılır.

• Cumhuriyetin ilk yıllarında bir köy

ağasının oğlu olan İbrahim dokuz odalı

bir evi oda oda kiraya vermektedir. Eski

bir eşkıya olan Ayaşlı İbrahim değişik

işler yapmış, sonunda bu işte karar

kılmıştır.


• Kiracılardan Şefik Bey emekli bir

konsolostur. Kendini fabrikatör olarak

tanıtan İskender Bey, aslında

kanunsuz işler yapan birisidir. Hasan

Bey, başından türlü felaketler geçmiş

bir adamdır. Haki Bey ile karısı Turan

Hanım, birbirlerinin işlerine pek

karışmayan bir ailedir.

• Buharalı Abdülkerim Bey, üvey kızı

Faika, damat şoför Fuat, Fuat’ın felçli

annesi, evin içinde olanları tatlı tatlı

anlatan banka memuru, romanı

sürükleyip götürürler.


YAPRAK DÖKÜMÜReşat Nuri Güntekin

• Suriye ve Anadolu’ da 25 yıl çalışan daha

sonra işine son verilen memur Ali Rıza Bey,

karısı, üç kızı ve oğluyla, İstanbul’da geçim

zorlukları içinde yaşamaktadır. Sırasıyla oğlu

Şevket, kızları Necla ve Leyla yaşadıkları

olumsuz olaylar sonucu aileden koparlar.

Leyla’ nın iffetsiz bir hayat yaşadığını

öğrenen Ali Rıza Bey felç geçirir. Babasını

hastaneden Leyla çıkarır ve yaşadığı eve

götürür. Ali Rıza Bey Leyla’nın yanında için

için bir utancı ve kendi kırık hayatını

yaşamaya başlar.



ÇALIKUŞU Reşat Nuri Güntekin

• Feride, küçük yaşta anasını babasını

kaybeder. Teyzesinin yardımıyla

yatılı okula gider. Çok haşarı olduğu

için ona Çalıkuşu adı takılır. Yazları

teyzesinin yanına gider. Zamanla

teyzesinin oğlu ile aralarında aşk

başlar. Evliliğe kısa bir süre kala

Kamuran’ın başka bir kızla ilişkisi

olduğunu öğrenir. Her şeyi bırakır

kaçar. Anadolu’nun değişik

yerlerinde öğretmenlik yapmaya

başlar.


• Daha evvel tanıştığı ihtiyar Doktor

Hayrullah Bey’le Kuşadası’nda

yine karşılaşırlar. Aralarındaki

dostluk dedikodulara neden olunca

formalite bir evlilik yaparlar.

Hayrullah Bey Feride’nin

günlüğünü okur ve saklar. Kendisi

ölünce Kamuran’a verilmek üzere

bir zarfı Feride’ ye verir. Hayrullah

Bey ölünce Feride zarfı götürür.

Kamuran zarfı alır ve her şeyi

öğrenir. Bir daha ayrılmamak üzere

Feride’yle evlenir.


ACIMAK Reşat Nuri Güntekin

• İlkokul öğretmeni Zehra’nın babası

ölmüştür. Zehra yaşlı adamın

bıraktığı anı defterini sabaha kadar

okur. Annesinin olumsuz tavırları

yüzünden ailenin dağıldığını,

babasının bu yüzden onu öğretmen

okuluna gönderdiğini öğrenir. İç

yüzünü bilmeden düşman olduğu

babasının acılarını anlar. Zehra, artık

bağışlamayı ve acımayı öğrenmiştir.


DUDAKTAN KALBEReşat Nuri Güntekin

• Çektiği aşk acısı nedeniyle tekrar

âşık olmayacağını, aşkın bir daha

dudaktan kalbe inmeyeceğini

felsefe edinmiş bir gencin öyküsü.

• Hüseyin Kenan gençliğini mutsuz

geçirmiş bir çocuktur. Babası

olmadığı için dayısı tarafından

büyütülmüş ve büyütülüşünde bir

disiplin hakim olmuştur.


• Ancak daha sonra annesinin dükkânını satarak Avrupa'ya

müzik eğitimi almaya gitmiş ve çok başarılı bir kemancı

olmuştur. Lamia kimsesiz bir çocuktur. Kenan'ı daha

görmeden müziğine âşık olmuştur.

• Kenan dayısının ısrarlarına dayanamayıp Türkiye'ye gelir

ve bir şekilde Lamia'yla tanışırlar. Başlarda Lamia ya

çocuk gözüyle bakan ve hatta suratındaki çillerden dolayı

ona ‘Kınalı Yapıncak' adını koyan Kenan daha sonra

küçük Lamia ya aşık olur.

• Lamia onun aşkına inanmaz ve bu bir imkânsız aşk haline

gelir. Lamia Kenan'dan hamile kalır ve başka biriyle evlilik

kararı alır. Bunu duyan Kenan intihar eder.


YEŞİL GECE Reşat Nuri Güntekin

• Medrese eğitimi kötülenerek Tevhid-i

Tedrisat Kanunu ve eğitim reformu

övülür. Kahraman Ali Şahin Efendi

aydın bir öğretmendir. Cahil halkla

mücadele eder. Reşat Nuri bu eser için

“tek ideolojik polemik romanım” der.

Konuyu tek yönlü ele alması, tezini

savunmak için topyekûn karalamaya

gitmesi eserin başarısına gölge

düşürmüştür.


DEĞİRMEN - Reşat Nuri Güntekin

Değirmen, güldürü tarzındaki kısa bir

romandır. İlk basım tarihi 1944'tür.

Romanda, uydurma bir deprem olayının

büyüyerek Osmanlı Devleti'nin ve hatta

dünyanın gündemine giren bir mesele

haline gelmesi hikâye edilir.

Anadolu'daki yoksul bir kasaba olan

Sarıpınar'ın 1914 senesindeki ileri

gelenlerinin ruh dünyası anlatılmış,

çıkarcı ve entrikacı devlet yetkilisi tipleri

işlenmiştir.


Acı bir mizaha dayanan yapıt,

Turgut Özakman tarafından

Sarıpınar 1914 adıyla

oyunlaştırılmış ve ilk kez Ankara

Sanat Tiyatrosu'nda

sahnelenmiştir (1968). Barış

Pirhasan'ın senaryosuna

dayanılarak Atıf Yılmaz tarafından

bu adla filme alınmıştır (1987).


BİR KADIN DÜŞMANI Reşat Nuri Güntekin

• Okul yıllarında genellikle sakin bir

yapıya sahip olan İskender askere gidip

geldikten sonra tanıştığı Zeynep adlı

kadın yüzünden sert, sinirli bir kişiliğe

bürünür. Bunun sebebi eşi Zeynep’le

yaşadıkları çeşitli olaylardır.


• Zeynep ile İskender mutlu bir ilişkiye

sahiptiler fakat daha sonraları Zeynep,

İskender‘i Mesut adlı bir gençle

aldatır. Zeynep eve geç gelmeye,

İskender’e karşı ilgi göstermemeye

başlar. Zaman içinde İskender buna

katlanamaz ve boşanırlar. Böylece

İskender’in kadınlara karşı bir fobisi

oluşur. Her kadını Zeynep gibi görür

ve hiçbirine güvenemez. Kendine, bir

daha kimseyi sevmeyeceğine dair söz

verir.


• İki sene sonra İskender başka bir yerde çalışmaya başlar.

Çalıştığı ofiste yan masada çok güzel, çalışkan ve çekici

bir kadın vardır. Gittikçe bu kadına karşı bir şeyler

hissetmeye başlar fakat önceki deneyimi yüzünden uzun

süre kendini engeller. Kadına karşı soğuk davranır, hatta

bazen tersler ama bunları tamamen isteksiz olarak

yapmaktadır. Kafasındaki düşünceler onu bir kadın

düşmanına çevirir. Kadınları dünya için gereksiz

görmeye başlar.

• Yan masada çalışan Belgin isimli güzel kız İskender’e

âşık olur ve onun garip tutumunu anlayamaz. İskender

de zamanla içindeki sevgiye karşı koyamaz ve Belgin’e

hissettiklerini anlatır.


MİSKİNLER TEKKESİReşat Nuri Güntekin

• Kahramanımız köklü bir ailenin üyesidir.

Yapısı gereği kafasının vücuduna oranla

büyük olmasından dolayı hicap duyar. Bu

duygu gençlik çağlarında daha da artar.

Rüştiye son sınıfa kadar sınıfları hat’tının

çok iyi olmasından dolayı geçer. Son

sınıfta da okul müdürü tarafından bir el

yazması divanı çoğaltması ile

görevlendirilince işi garantiye alır.


• Oturdukları konak yanar, fakat yanan konakta oturmaya

devam ederler. Komşularının kızı Mesrure’ye âşık olur.

Sırf onun için ud çalmayı öğrenir, babası olan paşanın

gözüne girebilmek için meclis içinde söylenebilecek

sözler, şiirler ezberler. Meşrutiyet inkılâbı ile ailesinden

bazı fertler ile komşusu olan paşa sürgüne yollanır,

konak dağılır. 31 Mart ile İttihatçılara karşı gözüktüğü

için Sinop’a sürülür.

• Balkan Muharebesi ile İttihatçılar düşer ve üç yıl sonra

İstanbul’a geri döner. Selanik Hukuk mezunlarından

Şefkati Bey’in Galatasaray Sultanisi’ne rakip olarak

açtığı Nur-u İrfan okulunda öğretmenlik yapar.


• I. Dünya Harbi’nde Halep’te yazıcı neferliği yapar. Bir

levazım katırı, sağ bileğiyle kolunu birkaç yerinden kırar.

Sağ kolundaki çarpıklık onun yadigârıdır.

• Bozgundan sonra zor bela vatana döner ve kazara

dilenciliğe başlar. İzmir Temaşalık’a gelir. Dilencilik

yapmasına rağmen zengin olduğu zannedilip evinin etrafı

gömü var diye kazılmaya başlanınca ve asıl sebep olan

tanımadığı bir kadın tarafından kendisine bırakılan

İsmail’den kurtulmak için İstanbul’a gelir. İsmail’i

Darüşşafaka’ya verir.

• Neredeyse bir ömrü sadaka almak ile geçmiştir. Yine o

sadakalarla büyüttüğü, okuttuğu, mimar olmuş olan

İsmail’den sadakaların en muhteşemini vefayı alır.


YABANYakup Kadri Karaosmanoğlu

• Birinci Dünya Savaşı’nda bir kolunu

kaybeden Yedek subay Ahmet Celal

işgal altındaki İstanbul’da

yaşayamayacağını anlayınca emir eri

Mehmet Ali’nin çağrısına uyar

Haymana Ovası’nda Porsuk Çayı

kenarındaki Mehmet Ali’nin evine

gider. Köylülerle dost olmak istediği

zaman köylülerin ona yabancı gözüyle

baktığını anlar. Köylüler ona “Yaban”

adını takmışlardır.


• Mehmet Ali yeniden askere alınır. Köy Yunan işgaline uğrar,

Ahmet Celal köyde geçen günlerini yazdığı defterini Mehmet

Ali’ nin yengesi Emine’ye teslim ederek oradan ayrılır. Bu defter

daha sonra kenarları yanmış bir biçimde yıkıntılar arasında

bulunur. Defterdeki “Yaban” romanıdır.


KİRALIK KONAK Yakup Kadri Karaosmanoğlu

• Osmanlı Devleti'nin çöküş döneminde,

İstanbul'da batılılaşma ile geleneksel

değerlerin, kuşaklar arasında farklılaşan

değer yargılarının, yaşam biçimlerinin

çatışmasını irdeleyen bir romandır.

• Eski nazırlardan Naim Efendi, kızı

Sekine, damadı Servet, torunları Seniha

ve Cemil ile aynı konakta yaşamaktadır.


• Damadı lükse düşkün bir adam, Seniha serbest yetişmiş bir

kızdır. Seniha’nın çevresinde Faik ve Hakkı Celis adlı iki

genç vardır. Seniha Faik’ ten hamile kalır. Naim Efendi

sarsılır. Hakkı Celis cepheye gider. Seniha ise Avrupa’ya

gider. Hakkı Celis şehit olur. Bunu öğrenen Naim Efendi

hızla çöken bir dünyada yapayalnız kalır.


Hep O Şarkı - Yakup Kadri Karaosmanoğlu

• Yakup Kadri olayları sadece bu romanında bir kadın

karakterin birincil ağzından aktarır. Münire, kendi

hayatını anlattığı bir kitap yazmaktadır ve aslında bu

kitap “Hep O Şarkı” dır.

• Münire, romanı yazdığında artık yaşlı ve dul bir

kadındır. Romanda hayatını anlatır ama hayatı aslında

bütün hayatı boyunca aşık olduğu ve hayatı boyunca

da kavuşamadığı Cemil Bey ile aralarındaki aşktan

ibarettir. Münire, 50 yaşını geçmiş artık hayatın geride

kalan kısmına bakarak yaşayan, yaşanmamışlıkları

düşünerek kalan hayatını geçiren sade bir dul kadın;

Hep O Şarkı da pişmanlıkları anlatan acıklı bir aşk

romanı.


ANKARA - Yakup Kadri Karaosmanoğlu

• Üç ayrı bölümden oluşan eserin ilk bölümünde Milli

Mücadele yıllarındaki Ankara’yı buluruz. İstanbul’dan

gelmiş Selma Hanım, kocası Nazif Bey’in etkisiyle bir

zamanlar yadırgadığı Milli Mücadeleye inanmaya

başlar, ancak bu sefer de kocası Sakarya

Muhaberesi’nden korkarak kaçmanın yollarını

aramaktadır. Selma, Binbaşı Hakkı Bey’le mücadeleye

devam eder ve yaralılara hemşirelik yapar.

• İkinci bölümde hürriyet yıllarının Ankara’sı anlatılır.

Binbaşı Hakkı Bey’le Selma evlenmiştir.

• Üçüncü bölümde hürriyet ruhu ile aydın gençler

yetişmiştir. Bunlardan biri de Neşet Sabit’tir. Selma

üçüncü evliliği bu gençle yapar ve mutluluğa kavuşur.


• Not: Romanda ülkesini seven gerçek

kahramanların savaşlarda ölmesi üzerine

Anadolu’nun yetersiz ve taklitçi insanların

elinde kalması, savaş sonrasında Ankara’da

şekillenen gerçek Batılılaşma çabalarının

kozmopolitleşmeyle nasıl boğulmak

istendiği anlatılır. İstanbul’daki savaş

vurguncusu zengin kesimlerin kısa sürede

Ankara’yı mekân edinmesi, İstanbul’daki

yozlaşmayı Ankara’ya da taşımak istemeleri

anlatılır.

Yakup Kadri, bu bozulma karşısında yeni

hükümeti uyarır.


SODOM VE GOMOREYakup Kadri Karaosmanoğlu

• Mütareke dönemindeki İstanbul’da sosyal

yaşam anlatılmıştır. Romanda Sami Bey ve

ailesi ile bu aileyle ilişkili yerli ve yabancı

kahramanlar anlatılır.

• Leyla kültür ikiliği yaşayan, değerlerinden

uzak bir tiptir. Onun yabancı subaylarla

yanlış ilişkileri Necdet’i zamanla milli bilince ulaştırır.

Tek olumlu kahraman Leyla’nın nişanlısı Necdet’tir.

• Mütareke dönemi İstanbul’u, helak edilen kavimlerin

yaşadığı Sodom ve Gomore’ye benzetilmiştir.


PANOROMA I - II Yakup Kadri Karaosmanoğlu

• Yazar, Panorama adlı iki ciltlik

eserinde Cumhuriyet döneminin

1952’ye kadarki durumunu bir bir

ele almıştır. Roman Atatürk’ün

devrimine ayak uyduramayanları, ayak

uyduranların yürüyüşe devam

edemediklerini ve devam edenlerin ise

ne hallere düştüklerini sergilemektedir.


HÜKÜM GECESİ Yakup Kadri Karaosmanoğlu

• Romanda 1908 yılında sonra İttihat ve Terakki ile

Hürriyet ve İtilaf fırkalarının çekişmeleri konu

edilmiştir. Eser belgesel romandır. Eserde

İttihatçıların Bab-ı Ali baskını ile iktidarı ele

geçirmeleri, Sadrazam Mahmut Paşa’nın

öldürülmesi, Ahmet Kerim’in genç ve güzel

Samiye’den etkilenmesi ve onun tarafından

yaşamının mahvedilmesi anlatılmıştır.

• Eserde Ahmet Kerim adındaki İttihat ve Terakki

muhalifi gazetecinin yaşadıkları anlatılır. Hüküm

gecesi idama mahkûm olduğu gecedir. Ziya Gökalp

tarafından kurtarılır. Realist bakış açısıyla yazılan

dokümanter bir romandır.


BİR SÜRGÜN Yakup Kadri Karaosmanoğlu

• Roman kahramanı Dr. Hikmet

kültür ikiliği yaşayan batı hayranı

bir tiptir. Sürgün onun için

vatanına gitmek gibi olmuştur,

çünkü Fransa’ya kaçmıştır. Fakat

işler yolunda gitmez. Fransa’da

sağlıksız ve yoksul bir yaşam

geçirir. Bu romanda Fransız

çıkarcılığının yergisi

yapılmaktadır.


NUR BABA Yakup kadri Karaosmanoğlu

• Bu romanda bir Bektaşi tekkesinin

yozlaşarak yarattığı toplumsal yıkımlar

anlatılır. Bektaşi tekkesinin şeyhi olan

Nur Baba güzel sesiyle etkilediği

varlıklı kadın müritlerden çıkar sağlar.

Önce, ölen şeyhin karısı Celile Bacı’yla

evlenen Nur Baba, sonra Ziba

Hanımefendiyi, ardından da Nigar’ı

elde eder. Onlar yıpranınca da genç bir

kız olan Süheyla ile evlenir.


İSTANBUL’UN BİR (İÇ) YÜZÜ Refik Halit Karay

• Yazar bu romanında bütün İstanbul’un iç

yüzünü değil, yalnızca İstanbul’da

yaşayan bir azınlığın içyüzünü gözler

önüne seriyor; savaş zenginleri,

karaborsacılar, vurguncular, türediler,

İttihat ve Terakki’nin adamları…

İstanbul’un “ öteki yüzü”, yani halk

romanda yoktur.


• İki bölümden oluşan eserin I. Bölümü

Fikri Paşa Konağı etrafında eski İstanbul

yaşamını anlatırken; II. bölüm 1908’den

sonraki İstanbul’u bir savaş vurguncusu

olan Kânî Bey’in şahsında anlatır.

• Refik Halid “Eski ve yeni İstanbul” adlı

son bölümde eski İstanbul’a olan özlemini

anlatıyor ve şöyle diyor: ‘İstanbul daha

ziyade eski devirde (Abdülhamit zamanı)

şahsiyetli ve ehemmiyetli idi. Şimdi ise

renksiz ve sefil…’


BUGÜNÜN SARAYLISI Refik Halit Karay

Orta gelirli İstanbul’da yasayan bir aileye, sonradan görme zengin bir

akrabanın kızı olarak gelen bir kız ve bu ailenin yargı değerlerini

nasıl alt üst edişi konu ediliyor. Kızın aileye gelir olarak sağladığı

katkılar, kaprisleri ve güzel olmasından dolayı kıza birçok talip

çıkmasının aile içinde yaptığı etkiler anlatılıyor.


ÇETE Refik Halit Karay

• Nina Daniloviç, bir Fransız subayla

evli Rus prensesidir. Adana’ya eski

Osmanlı İmparatorluğunun hazinesini

bulmak için gitmek ister. O bölgede

saklı olduğuna inanılan bir ton altını

bulup zor durumdaki ülkesini

kurtaracaktır. Fakat işler yolunda

gitmez ve on altı kişilik Kıran Bey

Çetesinin eline düşer. Bu çete bölgede

Ermenilere işgalci Fransızlara karşı

direnişi örgütlemektedir.


• Zaman içerisinde Nina ile Kıran Bey arasında bir yakınlaşma

başlar, birbirlerine âşık olurlar. Ama Kıran Bey ile Nina

ayrılmak zorunda kalacaklardır. Bir çatışma esnasında Nina

Türk birliğinin safına geçerek Fransızlara karşı vuruşur. Fransız

kuvvetini yok ederler ve Kıran Bey ile Nina ömür boyu

hayatlarını birleştirirler.


MEMLEKET HİKÂYELERİRefik Halit Karay

• Sürgün olarak gittiği Anadolu’nun çeşitli

kesimlerine mensup insanların yaşamları dile

getirilmiştir. Anadolu’nun nasıl değiştiği, çağın

manzarası, psikolojisi, mantığı, iç ve dış varlığı

aktarılmıştır. Kitap 18 hikâyeden

oluşmaktadır ve her hikâye birbirinden

bağımsızdır…

• Kitaptaki Hikâyeler: Şeftali Bahçeleri, Boz

Eşek, Garip Bir Hediye, Yatık Emine, Koca

Öküz, Vehbi Efendinin Kuşkusu, Sarı Bal,

Şaka, Küs Ömer, Yatır, Komşu Namusu, Yılda

Bir, Sus Payı, Kuvvete Karşı, Cer Hocası, Bir

Saldırı, Ayşe'nin Yazgısı, Garaz


GURBET HİKÂYELERİRefik Halit Karay

• Yazarın yurtdışında sürgünde olduğu

dönemde kaleme aldığı bu eserin konusunu

bir veya birden fazla kişinin başından

geçmiş, yaşanmış olaylar oluşturmaktadır.

«Memleket özlemi» kitapta çok olarak

işlenmiş konular arasındadır. Kitapta, insanın

memleketi kadar güzel bir yere sahip

olamayacağı, onun kıymetini, ondan uzak

kalanların daha iyi bildiğini ve uğruna her

şeyden vazgeçilebilecek bir şey olduğu

savunulmuştur.

• Kitaptaki Hikâyeler: Eskici, Köpek, Testi,

Antikacı, Fener, Zincir, Gözyaşı, Yara,

Keklik, Akrep, Çıban, Kaçak, Güneş, Hülle.


AGO PAŞA’NIN HATIRATI - HİKAYE

Refik Halit Karay

• Kitap kısa kısa hikâyelerden oluşmuştur. Kitabın birinci

hikâyesi ise kitabın ismi olan “Ago Paşa’nın Hatıratı”dır.

• Ago Paşa, herkesin isminden dolayı yanıldığı gibi bir insan

değil aksine bir papağandır. Zamanında bir kuşçu

dükkânında eğitilmiştir. Orada sahibi tarafından konuşmayı

öğrenmiştir.

• Ago Paşa’nın sahibi ona o zamanda neler yasak değilse onu

öğretirdi ve o da bunu söylerdi. İnsanlar da onu merakla

dinlerlerdi. Ama her şeyin bir sonu vardır. Ve kuş bunu

anlayamaz. Bu sefer yine aynı şeyi söylemesine rağmen bu

yasaklanmıştır. Bunun üzerine bu sefer sahibi polislerle

uğraşmak zorunda kalır. O zaman sahibi onu tavan arasına

saklar. Olaylar geçtiğinde de ona bu sefer ne söylemesi

gerekiyorsa onu öğretirdi.


Ona ilk önce “Yaşasın Padişahımız!” öğretilmişti. Bu

yasaklanana kadar sahibi ve o mükemmel bir hayat sürmüşlerdi.

Ama bu cümle de yasaklandığında yine büyük bir tehlike

yaşamışlardı. Daha sonra “Yaşasın Hürriyet!” öğretilmişti. Yine

ilk önceleri herkes şaşırmış, kuşun söylediklerine şaşıyordu. Sonra

bu cümle yüzünden bu sefer “İttihat ve Terakki cemiyeti”ne

girmişlerdi. Orada “Yaşasın

İttihat ve Terakki!” diyerek yüzlerce kişiyi

başına topluyor ve onların verdiği şeyleri

yiyordu. Gün geçti bu da yasaklanmıştı.

Bu sefer “Yaşasın Şeriat” öğretilmişti.

Görenler bu kuşun kendi dillerine uygun

olduğunu düşünerek yine ona yiyecekler

veriyorlardı.


• Sonra bu da yasaklanınca “Yaşasın Mahmut Şevket Paşa!”

öğretilmiş ve bunu haykırıyordu. Bu yüzden Hareket Ordusu

erkanından birine satılmıştı. İlk önceleri orada da rahat

içindeydi. Bir gramofondan:

• “Kimdir onlar? Kimdir onlar?

• Hareket Ordusu!” öğrenmişti. Daha sonra sokaktan geçen

bir lahana turşucusunun taklidini yaparak bunu;

• “Kimdir onlar? Kimdir onlar?

• Hareket Ordusu!

• Lahana turşusu!”na çevirmişti. Sonra bunu dedi diye

onu oradan atmışlardı.


• Bu böyle devam etmişti. Ago Paşa öğrendikleri yüzünden ne

acılar çekmiş ve neler neler ile ödüllendirilmişti. En sonunda

yeni bir cümle öğrenmişti. Bu “Yaşasın Kuvayı Milliye!” idi.

Daha sonra bu da yasaklandı. Artık bunlardan iyice sıkılmıştı.

Çünkü ne öğrettiyseler önce onu rahat ettiriyor sonra

cezalanmasına neden oluyordu.


DİKMEN YILDIZI AKA GÜNDÜZ

• Romanda, verilen görevi başarabilmesi için

yakınlarına şehit olduğu söylenen Yüzbaşı

Murat'ın nişanlısının ruhsal bunalım geçirişi,

hem Murat'ı, hem de Murat'tan olduğunu sandığı

ikizlerinden birini kendi babasının öldürttüğü

saplantısına kapılışı, sağlığına kavuşması için

gösterilen çabalar ve sonunda gerçeği öğrenip

Mustafa Kemal Paşa tarafından sevgilisiyle

evlendirilişi anlatılır.

• Romanda Yıldız'ın bireysel serüveni çevresinde

dönemin Ankara’sı ve Kurtuluş Savaşı yılları

yüzeysel bir biçimde yansıtılmıştır.


BİR ŞOFÖRÜN GİZLİ DEFTERİ AKA GÜNDÜZ

• Yazar şoför milleti ile diğer insanları

karşılaştırarak her zaman ve her yerde şoför

milletinin horlandığından ve küçük

görüldüğünden bahsederek romanına giriş

yapar. Anlaşılacağı gibi, bir şoförün hayat

hikâyesini türlü facialarla “süsleyen” ve bir

erken dönem arabeski olma unvanını hak

eden bir hikâyesi var romanın.


• Asıl kahramanımız Aksaraylı Erol dürüst, çalışkan, namuslu ve

yardımsever bir şofördür. Karşı komşuları Ekrem Paşanın kızı

Çiler’i sever. Sosyal durumlarının farklılığını bilir, ama yine de

evlenmek ister Çiler’le. Elbette reddedilecek, üstelik böyle bir

densizlik yaptığı için karakola bile çekilecektir. Küçümsenen

şoförlüğüdür. O da ticarete atılır; ama Çiler’i evliliğe ikna

edemez. Bu sırada askerlik gelip çatmış, Erol Millî Mücadele’ye

katılmıştır. Savaşın en sıcak cephelerinde yine şoför olarak

memleket hizmetindedir.

• Erol cephede savaşa dursun, İstanbul’da yozlaşma almış

yürümüş, Çiler babasının ölümünden sonra semt değiştirip

sosyeteye karışmıştır. Sosyete demek yozlaşma demektir. Nitekim

Çiler, bu hayata ayak durmak için kısa zamanda “düşer”,

erkeklerle para için düşüp kalkmaya başlar. “Paşa Kızı Çilek”tir

artık adı. Erol da ilişki kurar onunla, kurtarmak ister, ama gururlu

kadın bir kez daha reddedecektir Erol’u.


• Olayların zincirleme ama kopuk kopuk aktığı hikâyede Çiler’in

durumu iyide iyiye ağırlaşır. Bir müşterisinden frengi kapar,

parasız kalır. Borçlanır. Yine Erol çıkar sahneye. Çileri’in tedavi

masraflarını üstlenir, fişlenmekten kurtarıp Bursa’ya götürür

onu. Çiler’e hastalık bulaştıran adamı da öldürür. Sonunda Erol

ve Çiler evlenirler.

• Ne var ki güzel günler uzun sürmeyecektir. Çiler, Erol’u yine

terk eder, çocuğunu düşürür, Avrupa’da artistliğe başlar. Üstelik

kokain de girmiştir hayatına. İşleri bozulup Ankara’ya

döndüğünde kaçınılmaz son gelip çatar. Erol, Çiler’i öldürmeye

kararlıdır. Ne var ki yaşadığı hayattan pişman kadın kendisini

zehirler. Erol ise vurulup yaralanmıştır. Hastaneden kaçar, Aka

Gündüz’ün evinde saklanır. Roman, onun hatıralarını okuyan

Aka Gündüz tarafından yazılacaktır.


Küller - Halide Nusret Zorlutuna

• Halide Nusret Zorlutuna’nın 19

yaşında kaleme aldığı ilk romanı

‘Küller ‘ naif bir aşk hikayesinin

ailenin genç kuşak fertlerinden birine

mektuplar aracılığıyla anlatılmasından

oluşuyor. Büyük bir aşkın film

tadındaki hikayesi olan ‘Küller’de

kıskançlık duygusunun aşkla iç içe

geçmesi romanı besleyen yegane

durumlardan, pişmanlık ise tüm

bunların sonucu...


AŞK ve ZAFER – Halide Nusret Zorlutuna

• Yirminci asrın ilk yıllarındaki Urfa’nın

eşraflarından Eyüp Bey’in tek oğlu,

Urfa’daki okulları birincilikle bitiren

İbrahim’in, İstanbul Lisesi (Sultanisi)’nde

okumaya başlaması, İstanbul Lisesi’nin son

sınıfında iken I. Cihan Harbi’nin başlaması

ve Çanakkale’de “eğitimli, yetişmiş bir

neslin” cepheye koşması, ekseriyetinin

şehit olması ve Urfalı İbrahim’in gazi

olarak tekrar İstanbul’a gönderilişi konusu

işlenmiştir.


AYDINLIK KAPI

Halide Nusret Zorlutuna

• II. Meşrutiyet yıllarından başlayıp

1940’lara kadar uzanan uzun bir

dönemin romanı.

• Daha önce ‘Yaralılar’ adıyla tefrika

edilen roman, biri aşkın ve ihtirasın

peşinden giden, biri ise anneliği

tercih eden iki kadın kahraman

etrafında, Türk toplumunun yaşadığı

medeniyet değişimini çarpıcı bir

biçimde ortaya koyuyor.


BİZİM DİYAR – Sevinç Çokum

• Yazarlık hayatının ikinci romanı olan bu

metinde Çokum, bir göç hikâyesi anlatıyor.

Bu göç, bizim aslında çok yakından

bildiğimiz bir mecburi göç: Sürgün…

Osmanlı'nın kaybettiği Balkanlar'dan ayrılmak

zorunda kalan bir ailenin çeşitli bireyleri

üzerinden bütün göçlerin o temel duygusuna,

o büyük hüzne varıyor. Bir yanda ölümler,

bitmeyen zorlu yolculuklar, kendi toprağından

ayrılmanın derin üzüntüsü; öte yanda dirayet,

kenetlenme, öfke ve birliktelik.


HİLAL GÖRÜNÜNCE – Sevinç Çokum

• Sevinç Çokum bu romanında Türk dünyasının

Kırım'la ilgili bir dilimini ele almıştır. 1853-

1856 Kırım Harbi yıllarında Osmanlı Kırım

yakınlaşması sırasında, Kırımlı Nizam Beyin

kendi toprağına tutunma çabasının işlendiği

romana Kırım Türklerine has renkli örf ve

adetlerinin hakim olduğunu görmekteyiz.

• Nizam Beyle birlikte romanın diğer kişileri

Arslan ve Giray Beyler, Şirin Gelin, romana

orjinallik katan -anlatıcı- Felekzâde Arif

Çelebi karakterlerinin güçlü çizgileri, iç

dünyalarının zenginlikleriyle yazarın olaydan

bireye giden roman anlayışını ortaya koyarlar.


KARANLIĞA DİRENEN YILDIZ

Sevinç Çokum

• 27 Mayıs 1960 askeri darbesinin

çerçevesi içinde farklı kişilikler...

Ayrılan sofralar, ihanetler, iki

yüzlülükler, uydu vicdanlar...

Medyanın şartlandırıcılığına ve

sürüde yer almaya direnen, kendi

kararlarını verme, birey olma

sevdasındaki Feridun... Ve onun

benliğinin kargaşasında muhafaza

ettiği asıl sevdası...


GECE RÜZGÂRLARI - Sevinç Çokum

• Tepeşehir düğümünü ve Himmet olayını

çözmeğe çalışan Süsen Divitçi'nin

gözlemleri.... Süsen'in rüyasına göre biri

intihar çizgisine gelecektir; fakat kim? Özal

devrinde geçen iç içe fakat birbiriyle

bütünlenen iki ayrı hikâye... Toplumun

çarpıklaşan çehresi içinde ideoloji

kargaşasından çıktıktan sonra çıkarlarına

koşan kesimler... Yazarın, mizah, eleştiri, ironi

cephesinin su yüzüne çıktığı ve yeni

derinlikler kazandığı bir kitabıdır.


ÇIRPINTILAR - Sevinç Çokum

• Yazarın üzerinde durduğu göç

dramından ve "parçalanmış aile"lerden

bir başka kesittir.

• Avustralya'ya göç etmiş üç kişilik bir

ailenin ayakta durma savaşını, bu

savaşın nelere mal olabileceğini, kendi

ülkelerine dönüşlerinde yaşayacakları

uyumsuzlukları anlatır.

• Türk romanı için yeni, sıcak ve

unutulmaz kişilikler çizmektedir.


AZAP TOPRAKLARI - Emine Işınsu

• Eser, Batı Trakya'da yaşayan

Türklerin altmışlı yılların ikinci

yarısında gördükleri eziyeti, ora

ahalisinin yaşantısını, umutlarını,

beklentilerini anlatır.


SANCI - Emine Işınsu

• 1970 öncesinin solcuları

tarafından katledilen ülkücü

Dursun Önkuzu'nun gerçek

hayat hikâyesini anlatır, o

tarihin Türkiye'sinden kesitler

verir.


CANBAZ - Emine Işınsu

• Türkiye'de sendikacılık hareketinin

başlangıcını, bir kısım sendikacının

dejenerasyonunu, onlara direnen bir

kadın sendikacıyı ve bu arada sağ ve

sol gruplaşmalardaki fikir ayrılıklarını

ve bazı grupların sendikalara

hakimiyetini anlatır.


ÇİÇEKLER BÜYÜR - Emine Işınsu

• Yetmişli yılların ilk yarısında,

Bulgaristan'da yaşayan Türk

azınlığın, Bulgar milliyetçiliğine ve

Marksizm'e tutsak olmuş yaşantısını,

çektiği maddî-manevî ıstırabı, orada

yaşayan Türklerin umutlarını,

beklentilerini, Bulgaristan'ın Türk

azınlıklar üzerinde oynadığı oyunları

ve Türkiye'ye uzanma gayretlerini

anlatır.


KÜÇÜK DÜNYA - Emine Işınsu

• Bin dokuz yüz ellilerde, yüksek

tahsilli bir İstanbullu kızın,

evlenip Şanlıurfa'ya gitmesini;

orada Urfa'nın mistik havası ile

eşinin arkadaşlarından biriyle

asla kelimeye dökülmeyen, su

yüzüne çıkmayan büyük aşkını

anlatır.


KAF DAĞININ ARDINDA

Emine Işınsu

• Memleketin karışık zamanlarında, solda

şöhret olmuş romancı olan Mevsim, maddî

bakımdan da, olağanüstü bir duruma sahipti...

Fakat bütün bunlar, devamlı bir arayış içinde

bulunan Mevsim'e yetecek miydi?... Mevsim'in

ruhu açtı ve hayatın kendisine sunduğu maddi

imkânlarla doyum bulamıyordu. Mehmet onun için;

bir roman kahramanı, bir sevda, aynı zamanda

maneviyat kapısını açan anahtar olacaktı, ama galiba

bu anahtar, Kaf Dağı'nın arkasındaydı. Ve Mevsim'in

kendi içine doğru çileli seyahatini bu eserde

okuyacaksınız.


CUMHURİYET TÜRKÜSÜ

Emine Işınsu1922'nin kolu kanadı kırık Osmanlı

İmparatorluğu.. Türkiye Büyük Millet

Meclisi kurulalı bir yıl geçmiş... İstanbul hâlâ

işgal altında. Mustafa Kemal ve muhalifleri..

Sakarya'nın bu muzaffer Kumandanı'na karşı

bunca itham neden? O, Türkçü fikirleri

fiiliyata döken bir Kumandan değil midir, o

halde?.. Eski Osmanlı Mutasarrıfı Hüseyin

Hüsnü Bey'de kristalleşen Osmanlılık fikri..

Jön Türkler, İttihat ve Terakki ve onun

muhalifi Hürriyet ve İtilâf Partisi..


• Bir yanda Türkçüler.. bir yanda, İngiliz himayesi ve

Amerikan mandası taraftarları.. Velhasıl zor günler, acı

günler yaşanmakta, çökmekte olan İmparatorluğun

mirasında Anadolu, dişi ile tırnağı ile, kadını ve erkeği ile

son ve kesin bağımsızlık ve özgürlük savaşına hazırlanıyor.


• DOST DİYE DİYE-Emine Işınsu (deneme)

Yazar, bu denemeleriyle, Âyetler'in

ışığında bir "gönül yolu" sunuyor

okuyucularına.


CİĞERDELEN – Safiye Erol

• Ciğerdelen adlı romanında

akıncıların hayatlarını konu alır.

Eserin ilk baskısı 1946'da

yapıldıCiğerdelen Osmanlı hayatının

önemli bir kesitini çarpıcı bir şekilde

yansıtırken, tarih romancılığı

sahasında da bir kilometre taşı

olmuştur. Ciğerdelen'in ‘post-modern

bir aşk romanı’dır.


KADIKÖYÜ'NÜN ROMANI – Safiye Erol

• Kadıköyü'nde yaşayan ve altı

gençten oluşan bir grubun 1930-1940

yılları arasında yasadıkları modern

hayâtı anlatan bir roman. Aşk

duygusunun bütün dalgalanmaları ile

tahlil edildiği kitap, üslûbu ve ele

alındığı konular bakımından orijinal

bir yere sahiptir.


ÇÖLDE BİTEN RAHMET AĞACI

Safiye Erol

• Safiye Erol'un 1962 yılında Yeni İstanbul

gazetesinde tefrika edilen eseri "Çölde Biten

Rahmet Ağacı" da kitap haline getirildi.

• Batı'yı tanıyan Türk ve İslâm kültürünü

ruhunda mezcetmiş bir münevver ve

mütefekkir olan yazarı, Çölde Biten Rahmet

Ağacı'nda Peygamber Efendimizin hayatından

bazı safhaları nefis üslubu ve akıcı diliyle

anlatıyor. Bir Ramazan ayı boyunca otuz gün

tefrika edildiğinde geniş ilgi gören eser,

Müslüman Türk insanının, Sevgili

Peygamberine olan büyük sevgisinin de bir

işareti.

•


DİNEYRİ PAPAZI - Safiye Erol

Safiye Erol’un özel hayatından da izler taşıyan ve

bu yönüyle otobiyografik bir özellik arz eden

roman, yazarın en önemli eseri sayılmaktadır.

Safiye Erol’un, Dineyri Papazı adlı romanında bir

genç kızın bireyleşim/kemalat süreci

anlatılmaktadır. Analitik psikolojide kahramanın

kendisini bütün yönleriyle tanıması olarak ifade

edilen bireyleşim yolculuğunu, tasavvuf kâmil

insan olma yolunda geçirilen süreçle izah eder.

Her iki halde de sınav ve çile dolu bir yolculuk

yaşaması gerekmektedir. Sonunda ruhsal bütünlüğe

ulaşan birey, kendilik değerine kavuşacak ve mutlu

olacaktır.


• Yazar, diğer romanlarında olduğu gibi, bu son

romanında da aşkı merkeze alır. Hayatının aşkını

bulduğuna inanan bir genç kızın, yaşadığı ruh sancıları,

anlatının içerik düzlemini oluşturur. Aşkı en saf haliyle

yaşayan baş kişinin, iç dünyası derin psikolojik

tahlillerle ve bütün çıplaklığıyla gözler önüne serilir.


DOMANİÇ DAĞLARININ YOLCUSU

Şükûfe Nihal (gezi-hikaye)

• Şukufe Nihal çeşitli gazetelerde, çıktığı yurt

gezilerine dair izlenimlerini yayımlardı. Bu

yazılarda, ülkenin ilerlemesi bakımından

aydınlara çok görev düştüğünden, aydınların

memleketle barışarak gezmeleri gerektiğinden

bahsederdi.

• Geziler, onun sanatını zenginleştirici bir

malzeme teşkil etmenin ötesinde, ideallerini

örneklerle seslendirme imkanı da sağlıyordu.


• Çıktığı bu yurt gezilerini, bir roman

kurgusuyla şekillendirerek “Domaniç

Dağlarının Yolcusu” (Bir Yurt Gezisi)

adıyla 1949 yılında kitaplaştırıldı. Eser

aynı yıl Şakir Sırmalı yönetmenliğinde

“Domaniç Yolcusu” adıyla filme de

aktarıldı.

• Şukufe Nihal, Domaniç Dağlarının

Yolcusu’nda büyük bir hayranlık

beslediği Milli Mücadele dönemini,

destanlaşan kişisel bir hikâye

üzerinden anlatıyor.


• Hikâyeye göre, Kurtuluş Savaşı sırasında

İnegöl yakınlarında, Domaniç dağlarından

inen bir köylü kadını, düşmana yol

göstererek vatana ihanet ettiğini öğrendiği

biricik oğlunu silahını çekerek öldürüyor.

Yazar, bu etkileyici öyküden ve gözünde

devleşen Anadolu kadınından bir iz

bulmak üzere, olayın geçtiği yerlere

araştırma yapmaya gidiyor. Kitap, yazarın

bu gezi sırasındaki duygu ve

düşünceleriyle, yaşadığı hadiselerden

oluşuyor.



Documents

ROMAN ÖZETLERİ - EBAimg.eba.gov.tr/212/961/1e7/adf/add/194/aeb/a27/527/... · açtığı Nur-u İrfan okulunda öğretmenlik yapar. Mehmet Erdoğan And. Lis. Mücahid Serçek Ed