royal agricultural

ROYALAGRICULTURALSTATION ANGKHANG

สารบญ นาเสนอขาวสารความเคลอนไหว การดาเนนงานดานตางๆ ของสถานเกษตรหลวงอางขาง เพอเปนประโยชนสาหรบผทสนใจและบคคลทวไป

สถานเกษตรหลวงอางขาง

กองบรรณาธการà¨ŒÒË¹ŒÒ·ÕèÊ¶Ò¹Õà¡ÉµÃËÅÇ§Í‹Ò§¢Ò§

สารจาก บก. ÊÇÑÊ´Õ·‹Ò¹¼ÙŒÍ‹Ò¹ ã¹ª‹Ç§Ä´ÙË¹ÒÇ·ÕèËÅÒÂæ ·‹Ò¹µŒÍ§¡ÒÃÁÒ

ÊÑÁ¼ÑÊ¤ÇÒÁË¹ÒÇàÂç¹ áÅÐªÁ¾ÃÃ³äÁŒàÁ×Í§Ë¹ÒÇËÅÒ¡ËÅÒÂ

ª¹Ô´·ÕèÊ¶Ò¹Õà¡ÉµÃËÅÇ§Í‹Ò§¢Ò§ «Öè§ã¹©ºÑº¹ÕéÁÕ¤ÇÒÁ§ÒÁ

¢Í§¾ÃÃ³äÁŒ´Í¡ª‹Ç§Ä´ÙË¹ÒÇÁÒ¹í Ò àÊ¹Í ÃÇÁ·Ñé §

ÂÑ§ÁÕ¤ÇÒÁÃÙŒ´ŒÒ¹ÇÔªÒ¡ÒÃà¡ÉµÃ·Õè¹‹ÒÊ¹ã¨ÁÒ½Ò¡àª‹¹à¤Â

¢ÍãËŒà¾ÅÔ´à¾ÅÔ¹áÅÐä´ŒÃÑº¤ÇÒÁÃÙŒã¹¡ÒÃÍ‹Ò¹ÇÒÃÊÒÃ

Ê¶Ò¹Õà¡ÉµÃËÅÇ§Í‹Ò§¢Ò§¤‹Ð

บทบรรณาธการ 02 §ÒÁ - ¹Ò§¾ÞÒàÊ×Íâ¤Ã‹§ - «Ò¡ØÃÐÞÕè»Ø†¹

วชาการนาร

Ä´Ùà»ÅÕèÂ¹...´Í¡äÁŒ¡çà»ÅÕèÂ¹ 2 04 ¼¨ÞÀÑÂä»¡Ñº "´Í¡à´àÅÕÂ" ·ÕèÍ‹Ò§¢Ò§ 06

à»ÃÕÂºà·ÕÂºà»ÍÃ�à«ç¹µ�¡ÒÃÍÍ¡ÃÒ¡ Camellia

·Õè»˜¡ªíÒã¹áµ‹ÅÐà´×Í¹ 12

¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ¶Ö§¡ÒÃà»ÃÕÂºáÃ´ÔªªÔâÍ·Õè»ÅÙ¡Å§ã¹á»Å§

áÅÐ»ÅÙ¡Å§ã¹ºÅçÍ¡»ÅÙ¡ÀÒÂãµŒÊÀÒ¾âÃ§àÃ×Í¹ 16

¡ÒÃÇÔà¤ÃÒÐË�ÊÒÃÊíÒ¤ÑÞã¹à¨ÕÂÇ¡ÙŒËÅÒ¹ 19

ขาวสารกจกรรม 22

ผลตผล ผลตภณฑ 24

ÊÒÂ¾Ñ¹¸Ø�ÊµÃÍàºÍÃÕè ÁÙÅ¹Ô¸Ôâ¤Ã§¡ÒÃËÅÇ§

ปกณกะ 26

¨Ñ´´Í¡äÁŒÊäµÅ�Í‹Ò§¢Ò§ D-AK & FA

ROYAL AGRICULTURAL STATION ANGKHANG

งาม-นางพญาเสอโครง–ซากระญปนº·ºÃÃ³Ò¸Ô¡ÒÃ

ในชวงลมหนาวมาเยอน ไมดอกไมประดบเมองหนาวทèสถานเกษตรหลวงอางขาง¨ะออกดอก

แขงขนอวดความงามใหผมาเยอนไดชม หนงในพรรณไมทนกทองเทยวตองการมาชมความสวยงาม

นนกคอ นางพญาเสอโครง (Prunus cerasoides) และ ดอกซากระญปน (Prunus serrulata) ซง

พรรณไมทงสองชนดนเปนพชตระกล Prunus เชนเดยวกบ พช (ลกทอ) (Prunus persica) และ

บ�วย (Prunus mume)

ดอกพช

ดอกนางพญาเสอโครง

ดอกซากระญปน

บทบรรณาธการ


ชวงฤดกาลออกดอกของนางพญาเสอโครง และดอกซากระญปนนน ทกปจะเรมตงแตชวงหมดฝนเปนตนไป

นนกคอเขาปลายเดอนพฤศจกายน แตหากฝนหมดชากจะทำาใหชวงเวลาการออกดอกยดออกไปดวย

หวงวาผทชนชอบความงามของดอกทมมนตเสนหแหงสชมพ จะไดเตรยมตววางแผน

เดนทางขนมาชมความงามของดอกนางพญาเสอโครง

และซากระญปนไดตามชวงเวลาทเบงบาน

ใบซากระญปน

ใบพช

ใบนางพญาเสอโครง


ซงไมดอกไมประดบแตละชนดจะถกกำาหนดใหปลกหมนเวยนกนตามสวนตางๆ ในชวงของการวางแผนผลตไมดอกไมประดบในแตละฤด สำาหรบพนธไมดอกไมประดบชนดตางๆ ทผานการวางแผนผลตโดยเรมตงแตการเพาะเมลด การยายตนกลา การยายปลกลงถง การดแลรกษาทวไปทงการใหนำา ใหป‰ย การปองกนกำาจดโรคพชและแมลง เมอพรอมทจะปลกลงตามแปลงตางๆ ภายในสวน โดยการเตรยมแปลงปลกกเปนอกปจจยหนงทจะมผลตอการเจรญเตบโต ซงมขนตอนการจดเตรยมแปลงปลก ดงน

1. การรอถอนพนธไมดอกไมประดบเดมออกใหหมดโดยจะนำาเอาไปทำาป‰ยหมกเพอจะกลบนำามาใชในชวงการผลตในป ถดไป

2. ทำาการกำาจดวชพชภายในแปลงดงกลาว

3. ทำาการขดและพรวนแปลงโดยจะตองทำาการใสปนขาวเพอปรบสภาพดน และวสดปรบปรงโครงสรางดน เชน แกลบหมกหรอป‰ยหมก

¸¹าว²Ô ³Ð¤íา

ฤดเปลยน..ดอกไมกเปลยน… 2

การทจะใหนกทองเทยวทกคนตนตาตนใจกบความหลากหลายและความสวยงามของไมดอกไมประดบทปลกในสวนตางๆในบรเวณสถานเกษตรหลวงอางขางแตละฤดนน..สงทสำาคญอยางหนงกคอ..การคดเลอกพนธไมดอกไมประดบทจะปลก ซงในแตละสวนภายในสถานฯ อางขางกจะมการจดปลกไมดอกไมประดบทแตกตางกนออกไป ดงน

1. ÊÇ¹ øð ซงถอวาเปนสวนทนกทองเทยวใหความสนใจเปนพเศษ โดยพนธไมดอกไมประดบประเภทปเดยวทจะปลกในสวนนตองปลกใหเปนแปลงขนาดใหญเพอใหเกดความโดดเดนของสวน เชน ลนมงกร แพนซ ไวโอลา เจอราเนยม แววมยรา กะหลำาประดบ บโกเนย ไอซแพลนท เทยนนวกน เปนตน

2. ÊÇ¹ËÍÁ โดยสวนใหญจะปลกไมดอกไมประดบทง ปเดยว ขามปและหลายป ทมกลน เชน คารเนชน สวทพ พรมลา ลาเวนเดอร หญาหอม กยชายประดบ พชสมนไพรและเครองเทศ อยางเชน โรสแมร เคอรแพลนท มนท หอมหมนลสายนำาผง และมะลเนปาล เปนตน

3. Êว¹¤íาดÍย โดยจะเนนไมดอกไมประดบประเภทไมพมและหลายป เชน อะเซเลย และดอกไมจน

4. Êว¹Êมเด¨ ลกษณะเปนสวนหนธรรมชาตซงไมดอกไมประดบทปลกในสวนน ไดแก ตระกลปอปปœ ลารคสเปอร ฟอกซโกลฟ ดอกกระดาษ คาเลนดลา คอรนฟลาวเวอร อะมาแรนทส เปนตน

5. ลา¹¨ÍดเÎลÔ¤Íร�ปเตÍร� โดยจะปลกเปนแปลงแบบขนบนได เชน ดอกแคลลฟอรเนยปˆอปปœ คารโมมายด และลพน

6. แปลงÊา¸Ôต ลกษณะเปนการปลกเพอแสดงสายพนธไมดอกไมประดบตางๆ เชน สรอยไก เดเลย ลนมงกร ลาเวนเดอร เพนสทมอน เดลฟ�เนยม เปนตน

7. เร×Í¹ไมŒดÍก โดยจะจดเปนพนทรวบรวมเพอแสดงพนธไมดอกไมประดบแตละชนดภายในโรงเรอน เชน กลวยไมรองเทานาร ซมบเดยม เจอราเนยม ฟคเซย บโกเนย มงกรคาบแกว เปนตน



เมอเตรยมแปลงเสรจกนำาพนธไมดอกไมประดบทไดกำาหนดแปลงปลกและพรอมออกดอกมาปลก โดยมการนบจำานวน

ตนทใชในการปลกแตละแปลง เพอเปนขอมลทใชในการผลตในฤดกาลถดไป หลงจากปลกไปแลวประมาณทก 7-10 วน

ตองทำาการใหป‰ย สตร 46-0-0 หรอ 15-15-15 หลงจากนน 1 เดอน ใหป‰ยสตร AB ทกสปดาห นอกจากนแลวยงตอง

มการดแลเรองกำาจดวชพช การตดแตงสวนทเปนโรคหรอดอกทเหยวทงและการปองกนกำาจดโรคและแมลง โดยสวนใหญ

จะใชสารชวภณ±โดยเพอความปลอดภยของคนงานตลอดจนนกทองเทยวทมาเทยวชม นอกจากจะดแลดอกใหสวยงาม

ตลอดแลวการดแลรกษาสนามหญา การตดแตงไมพมชนดตางๆ ภายในสวนกตองใหความสำาคญดวย อกทงยงตอง

วางแผนผลตไมดอกไมประดบชดสำารองไวอกดวย หากเกดเหตการณเหนอความคาดหมายทงฝนตกหนก ขาดแคลนนำา

หรอหนาวเยนจดจนเกดเปนนำาคางแขงหรอแมคะนง ซงเปนสาเหตทำาใหไมดอกไมประดบไดรบความเสยหายหรอตายได

ซงจะเหนไดวากระบวนการการผลตไมดอกไมประดบทกขนตอนเปนงานทตองใชความละเอยดและการเอาใจใสทกขนตอน

เพอใหสถานเกษตรหลวงอางขางสวยงามตลอดทงป อกทงนกทองเทยวทมาเยยมชมเกดความประทบใจเมอมาเยอน....

แดนมหศจรรยแหงน

พนธไมดอกไมประดบนานาชนดในสวน øð

สของดอกไอซแพลนทดอกเ¨อราเนยม

กะหลำาประดบทมใหเหนทกป

ไมตองไปไกลถงตางประเทศอางขางกปลกได lavender

ตนทใชในการปลกแตละแปลง เพอเปนขอมลทใชในการผลตในฤดกาลถดไป หลงจากปลกไปแลวประมาณทก 7-10 วน


ผจญภยไปกบ

"ดอกเดเลย" ทอางขางจงธวช òòô

ม¤íากล‹าว¨าก¹ก¾ÄกÉÈาÊตร� ¶ÖงดÍกเดเลยว‹าเปš¹ดÍกไมŒแห‹งการ¼¨ÞÀยแลÐการเปลย¹แปลง “The Flower Of Tempering your adven-tures with a kind heart.” ¤งเปš¹ดŒวยลกÉ³Ð¢ÍงÍง¤�ปรÐกÍºทéงหมด¢Íงเดเลย ไม‹ว‹า¨Ðเปš¹กลºดÍก ลíาตŒ¹ ÊÊ¹ แลÐการเ¨รÔÞเตÔºâต


ม¤íากล‹าว¨าก¹ก¾ÄกÉÈาÊตร� ¶ÖงดÍกเดเลยว‹าเปš¹ดÍกไมŒแห‹งการ¼¨ÞÀยแลÐการเปลย¹แปลง


ดÍก เปนแบบเดยวกบเบญจมาศ ซงมรปทรงและสสนสวยงามสะดดตา กานดอกแขงแรง ดอกมขนาดเสนผานศนยกลางตงแต 3 – 20 ซม. ขนอยกบสายพนธ นยมปลก

กลºดÍก แบงออกเปน 2 ตอน กลบดอกชนนอกนแผกวางออก หรออาจจะหอเปนหลอดกไดแลวแตชนดของดอก มเกสรตวผและตวเมยอยในดอกเดยวกน ดอกมหลายส เชน ชมพ ขาว แดง สม มวง และ เหลอง เปนตน

กลºรÍงดÍก ดานในเปนแผนบาง ๆ เรยงกนเปนระเบยบตดอยกบฐานของดอก สวนกลบรองดอกดานนอกเลกกวาดานใน

เปนไมตดดอกและไมประดบแปลงในสวน

เดเลย มชอวทยาศาสตรวา Dahlia มหลากหลายชนด (spices) ชอสามญองกฤษ คอ Dahlia, Dalia และชอไทยอนๆ ทนยมเรยกมตงแต ดาเลย รกแรก หรอรกเร เดเลยเปนพชวงศเดยวกบเดซ (Daisy) คอ Asteracea (syn. Compositae) ซงหมายถง มดอกลกษณะเดยวกบพระอาทตย เดเลยเปนพนธไมดอกทมถนกำาเนดใน เมกซโก โคลมเบย และในทวปอเมรกากลาง

ลíาตŒ¹ เปนไมพมเนอออนอายขามป สามารถแตกกงกานสาขามากมาย ลำาตนสงตงแต 10 – 120 ซม. ทรงพมกวางได 15 – 50 ซม.รากสะสมอาหารใตดนลกษณะคลายหวมน (Tuber)


การดแลทวไป เดเลยชอบขนในทกลางแจงแดดจด แตมความชนปานกลาง ควรปลกในดนทรวนซยและระบายนำาไดด บางครงจำาเปนตองหาวสดคลมดนใหกบตน เชน ฟาง ใบไมแหง หรอเปลอกถว เปนตน

สายพนธเดเลย ทปลกจดแสดงในสถานเกษตรหลวงอางขางนนมความแตกตางกนหลากหลาย ดงน

1 Figaroสายพนธพมเตย ดอกซอนเลกนารกสสดใส เชน แดง สม ชมพ มวงแดง ขาว โดยเฉพาะสเหลองออนสดใส

2 Garden สายพนธพมเตยอกชนดหนงแตกตางจาก Figaro ตรงใบมสเขยวถงแดงเขม ดอกซอน สามารถมสไดทงแบบสองสในดอกเดยว

เมลด มลกษณะแบนเรยวยาว 1-2 ซม. กวาง 0.5 - 0.7 ซม. ดอกเดเลยสามารถตดเมลดไดเอง (Opened pollinated) แตหากเปนลกผสมอาจจะไมตดเมลดหรอฝกเลย เมลดแกจดจะมสนำาตาลถงดำา


3 Dandy สายพนธพมเตยอกชนดทมดอกลกษณะพเศษคอ กลบดอกชนในสน เลก ทำาใหดคลายหนวดแมว กลบดอกชนนอกมสองส

4 Singlepetals พนธดอกชนเดยว ลำาตนแตกกอ กวางประมาณ 20 - 30 ซม. พมสง 45 – 50 ซม. ซงโดยทวไปพนธนบานเราจะมชอเรยกวา รกแรก หรอ รกเร

5 Melody Gypsy พนธนมลกษณะทรงพมสง 1-1.2 เมตร ใบใหญกวากลมเตย (ขอ 1-4) ทสำาคญกลบดอกมวนเปนหลอดยาว 10 – 15 ซม.

6 Shrub-Like พนธสงดอกใหญลำาตนและทรงพมสามารถสงไดถง 1.5 เมตร ดอกซอนมขนาดใหญเสนผานศนยกลาง 20 ซม.

7 Pompon เปนสายพนธ ทมลกษณะของทรงดอกทกลมเหมอนลกป�งปอง (ในภาษาญปนคำาวา Pom-pon หมายถง ลกบอลหรอลกป�งปอง)

8 Hybridsพนธลกผสม ตนลกทไดออกมามลกษณะทตองการหลายอยาง เชน สสนแปลกใหม มสองสในดอกเดยว ออกดอกไดทงป


ขนาดของดอกเดเลย

เมอนำามาจดและเปรยบเทยบกน

สำาหรบการขยายพนธ

สามารถเพาะเมลด ปกชำากง ตอกง หรอใชราก เมอตนใหดอกแลวตนจะแกโดยจะทงรากทเปนหวไวในดน ใหตดตนเหนอระดบดนประมาณ 1-3 นว เพราะสวนของตาทจะเจรญเปนตนใหมจะอยบรเวณโคนตน แลวจงขดหวขนมา จากดน ในทนจะขอยกตวอยางการขยายพนธดอกเดเลย 2 วธ ดงน

1) การเพาะหวและแยกกอ(Dividing)ขนตอนงาย ๆ คอ คดเลอกตนเดเลยทเราตองการ ไดแก ส สายพนธ

- จากนนเลอกตนทสมบรณและมอายหลงปลกนาน 1 ปขนไป

- ตดตนทออกดอกไปแลวใหเหลอตอสงจากพน 2-3 นว เทานน พก 2-3 วน

- ขดตนและเหงาทตดขนมาลางสะอาด ผงใหแหง ตดแตงหวทแหง เนาเสย และรากบางสวนทง พกไว

ประมาณ 1 สปดาห โดยเกบในทแหงและเยน

- เตรยมวสดปลกในภาชนะปลก เชน ป‰ยหมก แกลบดำา หรอวสดฟางหมกละเอยด


- แกะเหงาเพอตรวจดตาทพรอมจะงอก โดยคอยๆ

แบงหวไมใหชำา จากนนฝงหวโดยกลบแคบรเวณผว

รดนำาใหชม วางในทรมรำาไรประมาณ 3-4 สปดาห

ตนเดเลยใหมจะเรมงอก ใหนำาไปวางทมแสงแดด

เกอบเตมวน

- ดแลตนทงอกขนมาจนกวาจะมใบ ลำาตน แขงแรง

สมบรณ จงนำาไปปลกลงแปลงหรอภาชนะทใหญขน

2) การตดชำายอดหร�อกง(Cutting) วธนนยมตดยอดกงออนจากตนแมพนธมาปกชำา

âร¤แลÐแมลงÈตรทÊíา¤Þ

1. โรคโคนเนา หวเนา เกดจากเชอราชนสง ปองกนไดโดยการใหนำาทพอด ใชสารไตรโคเดอรมาผสมวสดปลกหรอใช

สารเคมปองกนกำาจดเชอราในดนเปนประจำา

2. เพลยออน ในระยะทตนกำาลงแทงยอดออนควรหมนตรวจสอบบรเวณแปลงปลกเสมอหรอใชสารเคมปองกนกำาจด

เพลยออน

3. ใบจดขาวลาย ซงเกดจากเชอราชนสงชนดหนง ตองหมนตดแตงใบทเกดโรคออกจากตนและแปลงปลกและใชสาร

เคมประเภทสมผสปองกนเชอรา เชน คลอโรธาโลนล


ตารางทè 1

เปรยบเทยบเปอรเซนต

การออกรากของยอด Camellia

ทปกช�าในแตละเดอน ธนาวฒ ณะคำา

หลกการและเหตผล

Camellia จดเปนพชตระกลเดยวกนกบชา (Camellia sinensis) ซงเมอป พ.ศ. 2542 ไดเรมนำาเขาจากตาง

ประเทศ เชน นวซแลนด องกฤษ ออสเตรเลย จน ญปนและไตหวน ประมาณ 40 สายพนธ เพอมาปลกตกแตงสถานท

ของสถานเกษตรหลวงอางขาง ซงโดยมากแลวจำานวนทนำาเขามานนมปรมาณนอย จงจำาเปนทจะตองเพมปรมาณตนพนธ

ใหมากขน ทผานมาไดใชวธการปกชำาเพอเพมปรมาณ สำาหรบการขยายพนธ Camellia นน สามารถทำาไดหลายวธดวย

กน เชน การเปลยนยอด และการเพาะเมลด สำาหรบการปกชำา Camellia ทผานมานนมกจะดำาเนนการประมาณเดอน

พฤษภาคม-มถนายน ของทกป ซงจากขอมลเบองตน พบวา เปอรเซนตการออกรากของกงปกชำานนคอนขางด ประกอบ

กบเมอศกษาขอมลจากแหลงตางๆ ของตางประเทศจะนยมปกชำาในชวงกลาง-ปลายฤดรอน ดงนนจงเปนทมาของการ

ดำาเนนงานทดสอบในครงน โดยจะทำาการปกชำากง Camellia ทกเดอนจนกระทงครบหนงป เพอดเปอรเซนตการออก

รากของกงปกชำาในชวงเดอนตางๆ

ระเบยบวธวจย

อปกรณ

1. ยอด Camellia จำานวนทงสน 1,200 ยอด โดยแบงออกเปน 12 ทรทเมนตๆ ละ 100 ยอด โดยแตละยอดม

ความยาว ประมาณ 10 เซนตเมตร

2. Îอรโมนเรงราก แบบผง

3. ขเถาแกลบ

วธการ

ทำาการตดชำากง Camellia ทกๆ วนท 25 ของเดอนตลอดระยะเวลา 1 ป โดยจะทำาการปกชำาในขเถาแกลบ เมอตด

ไดกงยอด Camellia ตามลกษณะทตองการแลว นำาไปจมในÎอรโมนเรงราก จากนนนำาไปปกชำาในกระบะขเถาแกลบ และ

ใหนำาทกวน (ขนอยกบสภาพอากาศ) หลงจากปกชำาแลวเปนเวลา 4 เดอน ตรวจนบการออกรากของกงปกชำา จนกระทง

ครบทง 12 เดอน



ตารางทè 1

ทรทเมนตเปอรเซนตการออกรากของ

กงปกช�าในแตละทรทเมนท

T1 : ธนวาคม 2551

T2 : มกราคม 2552

T3 : กมภาพนธ 2552

T4 : มนาคม 2552

T5 : เมษายน 2552

T6 : พฤษภาคม 2552

T7 : มถนายน 2552

T8 : กรกฎาคม 2552

T9 : สงหาคม 2552

T10 : กนยายน 2552

T11 : ตลาคม 2552

T12 : พฤศจกายน 2552

71

93

94

90

91 90

97

92

70

100

22

19

ผลการทดลอง

ตารางท1เปอรเซนตการออกรากของกงปกชำาในแตละทรทเมนต

จากผลการทดลองในตารางท1

จะเหนไดวา กนยายน กงปกชำาจะมเปอรเซนตการออกรากดทสด คอ 100% เมอเปรยบเทยบ

กบเดอนอนๆ ในรอบ 1 ป เนองจากวาในชวงเดอนดงทกลาวมาขางตนนนเปนชวงทตน Camellia ม

การสะสมอาหารเพอใชในการออกดอกในชวงเดอนตลาคม-ธนวาคม ดงนนกงยอดทนำามาปกชำาในชวง

ดงกลาวจงมความสมบรณสงผลใหมเปอรเซนตการออกรากทด

สำาหรบในชวงเดอนตลาคม ถงเดอนพฤศจกายนนนเปนชวงทตน Camellia กำาลงออกดอกมา

นนเอง จงสงผลใหอาหารทมสะสมอยในตนลดลง สงผลใหมเปอรเซนตการออกรากตำา


ตารางท1เปอรเซนตการออกรากของกงปกชำาในแตละทรทเมนต

19

ดงกลาวจงมความสมบรณสงผลใหมเปอรเซนตการออกรากทด

สำาหรบในชวงเดอนตลาคม ถงเดอนพฤศจกายนนนเปนชวงทตน Camellia กำาลงออกดอกมา สำาหรบในชวงเดอนตลาคม ถงเดอนพฤศจกายนนนเปนชวงทตน Camellia กำาลงออกดอกมา

นนเอง จงสงผลใหอาหารทมสะสมอยในตนลดลง สงผลใหมเปอรเซนตการออกรากตำา


ภาพแสดงการออกรากของ

ยอด Camellia ต�ารบการ

ทดลองท 10 (เดอนกนยายน)

จ�านวน 100 ยอด

ภาพแสดงการออกราก

ของยอด camellia

ในชวงเวลา 0 เดอน 4 เดอน

ภาพแสดงการออกราก

ของยอด camellia

ในชวงเวลา 0 เดอน 4 เดอน

ภาพแสดงการปกช�า (cutting)

ยอด Camellia ในวสดช�า (ขเถาแกลบ)


ภาพแสดง

ดอกcamellia

สายพนธตางๆ


คำานำา

แรดชชโอ Cichorium intybus var. folisum

ลกษณะทวไปแรดชชโอเปนผกในตระกลผกกาดหอม ลกษณะรปทรงคลายกะหลำาแตมสมวงแดง เสนใบสขาวนยมนำามารบประทานสด ตกแตงในจานสลดมรสชาตขมเลกนอย

สภาพแวดลอมทเหมาะสม แรดชชโอเปนพชทตองการสภาพอากาศเยน อณหภมทเหมาะสมอยระหวาง 10 – 24 ำC การปลกแรดชชโอเพอการคาปจจบนมความตองการของลกคาเพมมากขน ราคาด คมคาแกการลงทน และสามารถปลกไดตลอดทงป เพอลดเวลาในการเตรยมแปลง และการเพมคณภาพของผลผลต จงไดศกษาถงการเปรยบเทยบแรดชชโอทปลกลงในแปลงและปลกลงในบลอกปลกภายใตสภาพโรงเรอนมาใชเพอจะชวยใหเกดผลดงกลาว

ดงนนการทดลองครงนจงไดศกษาถงการเปรยบเทยบแรดชชโอทปลกลงในแปลงและปลกลงในบลอกปลกภายใตสภาพโรงเรอน เพอลดเวลาในการเตรยมแปลง และการเพมคณภาพของผลผลต

วตถประสงค

เพอทำาการศกษาถงการเปรยบเทยบแรดชชโอทปลกลงในแปลงและปลกลงในบลอกปลกภายใตสภาพโรงเรอน

ตรวจเอกสาร

ผกมประโยชนและจำาเปนสำาหรบรางกายเพราะอดมดวยวตามนและแรธาตตางๆ การขาดวตามนและแรธาตทจำาเปนทำาใหเกดโรค พชผกหลายๆ ชนดจงมสรรพคณปองกนและรกษาโรคสำาคญๆ ตวอยางเชน ผกสดตานมะเรงได การสงเคราะหผลการวจย 10,000 ชน พบวา วตามนเอ วตามนซ และวตามนอ ซงมมากในผกสด ชวยตานมะเรงไดด เบตาแคโรทนในแครอท มนเทศ ฟกทอง และผกหวเนอสเหลองอนๆ เปนแอนตออกซแดนทชวยปองกนมะเรง วตามนซซงมมากในผกใบเขยว พรก และมะเขอเทศ ชวยลดความเสยงการเปนมะเรงทกระเพาะอาหารและคอ บรอกโคลมวตามนตางๆ เปนแอนตออกซแดนทปองกนทงมะเรง โรคหลอดเลอดหวใจ และโรคหลอดเลอดหวใจตบ กระเทยมและหวหอมชวยลดคอเลสเตอรอล ลดความดนโลหต และปองกนโรคหลอดเลอดหวใจ (ทวทอง, 2545) สลดเรมกนกนมากในสมยโรมน เลตเตซเปนผกสลดตงแตสมยโรมนมาแลว ตอมาโรมนนำาสลดไปเผยแพรในยโรป แตไมไดรบความนยมมากนก จนกระทงในสมยกลาง ฝรงจงเรมนยมกนสลดและแพรหลายตอเนองเรอยมาจวบจนปจจบน ตลอดมาเลตเตซเปนผกทขาดไมไดในสลด ฝรงจงคนเคยมากเรยกวาเปนผกทฝรงรจกมากทสดทเดยว สำาหรบคนไทยและชาวเอเชยตะวนออกเฉยงใต เลตเตซเปนผกฝรงทเพงรจกและลองใชกน (ทวทอง, 2545) แรดชชโอ Cichorium intybus var. folisum ลกษณะทวไป แรดชชโอเปนผกในตระกลผกกาดหอม ลกษณะรปทรงคลายกะหลำาแตมสมวงแดง เสนใบสขาวนยมนำามารบประทานสด ตกแตงในจานสลดมรสชาตขมเลกนอย สภาพแวดลอมทเหมาะสม แรดชชโอเปนพชทตองการสภาพอากาศเยน อณหภมทเหมาะสมอยระหวาง 10 – 24 ำC ในสภาพอณหภมสง การเจรญเตบโตทางใบจะลดลง และพชสรางสารคลายนำานมหรอยางมาก เสนใยสง เหนยว และมรสขมเลกนอย ในชวงฤดฝนสจะเขยวไมแดงจด (อฤชร, 2547)

การศกษา ถงการเปรยบเทยบแรดชชโอทปลกลงในแปลงและปลกลงในบลอกปลก

ภ า ย ใ ต ส ภ า พ โ ร ง เ ร อ น


อานภาพ - เรณ โรมา


ดนทเหมาะสมตอการปลกควรรวนซย มความอดมสมบรณ และมอนทรยวตถสง หนาดนลก และอมนำาไดด ปานกลาง สภาพความเปนกรด – ดาง ของดนอยระหวาง 6 – 6.5 พนทปลกควรโลง และไดรบแสงแดดอยางเตมท การใช ประโยชนและคณคาทางอาหาร นำามาทำาสลด เพมสสน หรอเปนเครองเคยงกบอาหารประเภทลาบ ยำา เหมาะสำาหรบคนทชอบรสขมเลกนอย (ประสทธ, 2546)

คณคาและสรรพคณ ใหคณคาทางอาหารสง โซเดยมตำา แคลอรตำา ประมาณ 1 ใบตอ 1 แคลอรเทานน แรดชชโอเปนพชทใชมาตงแตสมยอยปตโบราณ โดยมสรรพคณเปนยาชวยยอย บำารงตบ (อฤชร, 2547)

อปกรณและวธดำาเนนงาน

การศกษาถงการเปรยบเทยบแรดชชโอทปลกลงในแปลงและปลกลงในบลอกปลกภายใตสภาพโรงเรอน ไดเรมดำาเนนการในเดอน มถนายน 2554 ณ แปลงพชผก แผนกพชผก สถานเกษตรหลวงอางขาง และสนสดการทดลองเดอน กนยายน 2554 โดยแบงการทดลอง ดงน

การศกษาถงการเปรยบเทยบแรดชชโอทปลกลงในแปลงและปลกลงในบลอกปลกภายใตสภาพโรงเรอน วางแผนการทดลองแบบ CRD (Completely Randomized Design) ม 2 กรรมวธ แตละกรรมวธทำาทงหมด 4 ซำา ซำาละ 160 ตน จะใชตนแรดชชโอ ทงหมด 1,280 ตน เรมทำาการทดลอง โดยนำาตนกลาแรดชชโอ อาย 25 วน ลงปลกในแปลงปลก และลงปลกในบลอก โดยกำาหนดให กรรมวธท 1 ถงกรรมวธท 2 แทนวธการปลกแบบตางๆ กน ดงน

T1 หมายถง ปลกแรดชชโอลงแปลงปลก T2 หมายถง ปลกแรดชชโอลงบลอกปลก

เกบขอมลหลงการเกบเกยวโดยเกบนำาหนกตอหว


ผลการทดลอง การศกษาถงการเปรยบเทยบแรดชชโอทปลกลงในแปลงและปลกลงในบลอกปลกภายใตสภาพโรงเรอน

แรดชชโอทปลกลงในแปลงปลก และแรดชชโอทปลกลงในบลอกปลก พบวา ระดบนำาหนกหลงการเกบเกยว จำานวนนำาหนกเฉลยตอหวทสงทสด คอ 317.25 กรม และ 283.50 กรม ตามลำาดบ (ตารางท1) ในการทดลองนพอทจะสรปไดวา แรดชชโอทปลกลงในแปลงปลก และแรดชชโอทปลกลงในบลอกปลก ระดบนำาหนกหลงการเกบเกยวทมจำานวนนำาหนกเฉลยตอหวไดดทสด คอ วธการปลกแรดชชโอ ทปลกลงในแปลงปลก และแรดชชโอทปลกลงในบลอกปลก

วธการปลกระดบน�าหนกหลงเกบเกยว

จ�านวนน�าหนกเฉลยตอหว (กรม)

1. ปลกลงแปลง2. ปลกลงบลอก Significant LSD (0.05) C.V.

317.25a283.50a

ns34.886.71

ตารางท1 นำาหนกหลงการเกบเกยวของแรดชชโอ โดยวธการปลกทตางกน

หมายเหต : ตวอกษรพมพเลกทเหมอนกนในคอลมนเดยวกน ไมมความแตกตางกนทางสถตทระดบความเชอมน 95%, ns = ไมแตกตาง วจารณผลการทดลอง

จากการทดลอง ทำาการศกษาถงการเปรยบเทยบแรดชชโอทปลกลงในแปลงและปลกลงในบลอกปลกภายใตสภาพโรงเรอน เพอใหทราบวธการปลกทใหนำาหนกผลผลตทด พบวา ระดบนำาหนกหลงการเกบเกยว จำานวนนำาหนกเฉลยตอหวทสงทสด คอ 317.25 กรม และ 283.50 กรม ตามลำาดบ (ตารางท1) ในการทดลองนพอทจะสรปไดวา แรดชชโอทปลกลงในแปลงปลก และแรดชชโอทปลกลงในบลอกปลก ระดบนำาหนกหลงการเกบเกยวทมจำานวนนำาหนกเฉลยตอหวไดดทสด คอ วธการปลกแรดชชโอทปลกลงในแปลงปลก และแรดชชโอทปลกลงในบลอกปลก


สรปผลการทดลอง

การศกษาถงการเปรยบเทยบแรดชชโอทปลกลงในแปลงและปลกลงในบลอกปลกภายใตสภาพโรงเรอน สรปไดดงน คอ

แรดชชโอทปลกลงในแปลงปลก และแรดชชโอทปลกลงในบลอกปลก ระดบนำาหนกหลงการเกบเกยวทมจำานวนนำาหนกเฉลยตอหวไดดทสด คอ วธการปลกแรดชชโอทปลกลงในแปลงปลก และแรดชชโอทปลกลงในบลอกปลก

เÍกÊารÍŒางÍÔง

มลนธโครงการหลวง. 2546. คมอการปลกผกบนพนทสง. 257 หนา.

ทวทอง หงสววฒน. 2545. สารานกรมผก. สำานกพมพแสงแดด. กรงเทพฯ. 208 หนา.

อฤชร พงษไสว. 2547. ผกและดอกไมในจานสลด. สำานกพมพบานและสวน. กรงเทพฯ. 127 หนา.

ภาคผนวก

ภาพผนวกท 1

ลกษณะตนแรดชชโอ

ทปลกในแปลง

ภาพผนวกท 2

ลกษณะตนแรดชชโอ

ทปลกในบลอก


การวเคราะห สารส�าคญในเจยวกหลาน

สธรรม อารกล หวหนาโครงการวจย จำารส อนทร ผชวยโครงการวจย

สมนไพรเจยวกหลาน เปนสมนไพรเพอสขภาพทไดรบความนยมในปจจบน ทำาใหเกดความสนใจในเรองของสารตางๆ ทมในสมนไพรเจยวกหลาน สถานเกษตรหลวงอางขางเองไดมการตรวจหาสาระสำาคญในเจยวกหลานดวยเชนกน โดยสารในเจยวกหลานเปนสารในกลม saponins, fl avonoids,sterols, polysaccharides, vitamins, minerals และ amino acids แตสารสำาคญทออกฤทธในการบำารงสขภาพเปนสารในกลม saponins ซงมกจะเรยกรวมๆ กนวาgypenosides ซงมโครงสราง dammarane type-triter-pine glycosides สาร gypenosides 8 ชนด เปนพวก protopannaxadial-type ginsenosides Rd, Rb1, Rb3, F2, RC, Rg3, malonyl-Rb และ malonyl-Rd สารสำาคญsaponins เหลานผนแปรมมากนอยแลวแตสายพนธแหลงทปลก และเวลาเกบเกยวจงจำาเปนทจะตองวเคราะหความแตกตางเหลาน ในระหวางสายพนธทปลก ระดบความสงของแหลงปลก และระยะเวลาทเกบเกยว

การวเคราะหสาระสำาคญในกลม saponins ดำาเนนการโดยสถาบนวจยจÌาภรณซงใชวธวเคราะหตามวธการของเอกสารอางอง “F. Liu, D. Ren, De-an Guo,Y. Pan, H. Zhang, P. Hu, 2008. Method development for gypenosides fi ngerprint by high performanceliquid chromatography with diode-array detectionand the addition of internal standard. Chem. Pharm.Bull. 56(3): 389-393.” ซงมวธการนำาตวอยางมาบดใหมขนาดประมาณ 40 mesh นำาตวอยาง 2 กรม สกดดวยป�โตเลยมอเธอรในเครอง Soxhlet apparatusนาน 12 ช วโม ง หล ง จ ากระ เหย เอาป� โ ต ร เ ล ยมอเธอรออก นำาตวอยางไปสกดตอเนองโดยใช MeOH ใน super-sonic water bath นาน 30 นาท นำาสวนสกดไปทำาใหมความเขมขนใหเหลอ 10 มล. และกรองผาน HZ-818 resin column ซงจะทำาใหสาร saponins และ fl avones ผานออกมา คลอโรฟ�ลตดคางอยใน resin นำาสวนทผานออกมาไปทำาแหงจะไดสารสเหลองละลายดวยนำา นำาเขาผานเครองกรอง AB-8 resin column แลวจงแยก saponin ออกจาก fl avonoids

โดยใชนำ าผสมเอธานอลในสดส วน 100 :0 , 50 :50 และ 5:95 สวนทละลายใน 95 % เอธานอลนำามาระเหยภายใตการลดความดน นำาสวนท ไดตกคางไปละลายโดยใช เมธลแอลกอÎอล 60 % ใหมปรมาณ 1 มล.นำาไปผสมกบนำายาซงม ginsenoside Rb2 1 มก. ทละลายใน 60 % เมธานอลผสมนำา 60 % ใหมสดสวนของตวอยาง : นำายาginsenoside Rb2 = 6:1 v./v. นำาเขาเครองวเคราะห HPLC ซงเปนเครอง Agilent 1100 series ม G1312A binary pump.G1329A automatic sample injector และ G1315A Diode Array Detector (DAD) ใช Altima C18 column (ขนาด 4.6 มม. X 250 มม. 5 um. Altech, USA) ใชนำาและ acetonitrile เปน mobile phase ม gradient elutionในอณหภม 30 องศาเซลเซยส 5-100 % B จาก 0-60 นาท อตราการไหล 0.8 มล./นาท ในคลน 203 nm. โดยการใสตวอยาง 20 ul. และคลนขนาด 203 nm.

และในฉบบนจะนำาเสนอ รปแบบสาระสำาคญของเจยวกหลานในกรรมวธทำาแหง วตถประสงคเพอศกษาถงรปแบบสาระสำาคญของเจยวกหลานสายพนธอางขาง #ñ และสบสองปนนา ทปลกในระดบความสงตางกน เมอผานกรรมวธทำาแหงทตางกน จะมผลทำาใหรปแบบสาระสำาคญเปลèยนแปลงหรอไม มากนอยประการใด

การทดลองไดดำาเนนการปลกเจยวกหลานสายพนธ อ างขาง #ñ และสบสองปนนา ทบ านหลวงอางขาง ผาแดง หนองเตา ปาคา ปาไมหวยอ�อด บานยาง และปางควาย ซงมระดบความสงเหนอระดบนำาทะเล 1548, 1410, 1250, 956, 900, 656 และ 546 เมตร ตามลำาดบ เกบเกยวเจยวกหลานเมอเจรญเตบโตเตมทมาแยกยอด ใบ และกาน ลำาตน ทำาแหงโดยวธตางๆ ดงน ผงในรมใชเวลานาน 20 วน จนแหง ผงแดดใชเวลา 11 วน จนแหง อบแหงโดยใชตอบไฟฟา ใชอณหภม 70 องศาเซลเซยส นาน 16 ชวโมง และอบแหงโดยใชตอบแก�ส LPG อณหภม 70 องศาเซลเซยส นาน 9 ชวโมง นำามาสกดดวยนำาหรอเอธานอล


µÑÇÍÂ‹Ò§·Õèä´ŒÁÕ¡ÒÃ´íÒà¹Ô¹¡ÒÃ·´ÅÍ§µÒÁµÒÃÒ§·Õè 3.2.3-1 ¹íÒµÑÇÍÂ‹Ò§àËÅ‹Ò¹ÕéÁÒàµÃÕÂÁà»š¹¹éíÒÂÒà¢ŒÒà¤Ã×èÍ§ÇÔà¤ÃÒÐË� HPLC µÒÁÇÔ¸Õ¡ÒÃ·Õèä´Œ¡Å‹ÒÇäÇŒáÅŒÇã¹µÍ¹µŒ¹ «Öè§¼Å¢Í§¡ÒÃ·´ÅÍ§¹Õéä´ŒáÊ´§äÇŒã¹ÀÒ¾·Õè 3.2.3-1

ซงจากผลการทดลอง ในระดบความสง 1,548 เมตร เจยวกหลานทปลกทบานหลวงนน พนธอางขาง #ñ ทงทผงแดดอบแหงดวยแก�ส ทงใบและกานสกดดวยนำา มรปแบบสาระสำาคญใกลเคยงกน โดยในใบมสารสำาคญหลายชนดมปรมาณสงกวาในกาน สำาหรบทสกดจากใบผงแดดโดยใชเอธานอล 70% มสารสำาคญซงแสดงออกทชวงหลงของ chromatogramคอนขางแคบกวากานทอบแหงดวยเตาแก�ส แสดงวาในกานมสารสำาคญมากชนดกวา สวนพนธสบสองปนนาทผงแดดและอบแหงดวยแก�สสกดดวยนำามรปแบบของสารสำาคญใกลเคยงกนแตสารสำาคญในใบทผงแดดหลายชนดมปรมาณสงกวาในกานทผงแดด และมมากชนดกวาทอบดวยแก�ส ในขณะทสารสำาคญบางชนดในใบและกานทอบดวยแก�สมปรมาณสงกวาทผงแดด รปแบบของสารสำาคญในใบผงแดดและใบทอบแหงดวยแก�ส สกดดวยเอธานอลมรปแบบสารสำาคญใกลเคยงกน และมมากชนดกวาในใบทผงแดดของพนธอางขางทสกดดวยเอธานอล สำาหรบพนธสบสองปนนาทมยอดและใบ เกบในเดอนสงหาคมอบแหงดวยแก�ส สกดดวยนำามรปแบบและปรมาณสารสำาคญไมแตกตางไปจากใบทเกบในเดอนตลาคม ทอบแหงและสกดโดยวธเดยวกนในระดบความสง 1,410 เมตร เจยวกหลานพนธอางขาง #ñ ทปลกในโรงเรอนอางขางอบแหงดวยตอบ บางชนดมปรมาณสงกวาใบและกานแตเมอเปรยบเทยบกบท

ปลกทบานหลวงทสง 1,548 เมตรแลว ทยอดมรปแบบและปรมาณสารสำาคญใกลเคยงกน แตมชนดสารในใบและกานตำากวาทปลกทบานหลวง ทงชนดและปรมาณสาระสำาคญทปลกทบานหลวงมาก ความแตกตางนอาจจะเปนผลจากระยะเกบเกยวทบานหลวงซงในเดอนตลาคมจะเขาหนาหนาว โดยทอางขางในเดอนกมภาพนธจะเขาหนาแลง ในระดบความสง 1,250 เมตร เจยวกหลานสายพนธสบสองปนนาทปลกทผาแดง เกบเกยวในเดอนสงหาคม มยอด ใบ และกาน อบแหงดวยไฟฟา สกดดวยนำามรปแบบของสาระสำาคญใกลเคยงกน แตปรมาณสาระสำาคญบางชนดในยอดสงกวาในใบและกาน และเมอเปรยบเทยบกบพนธเดยวกนทปลกทบานหลวง เกบเกยวในเดอนตลาคม ทงทผงแดด และอบแหงดวยแก�ส ทเกบในเดอนตลาคม มรปแบบของสารสำาคญทงชนดและปรมาณทปลกทผาแดงนอยกวาทบานหลวง ในระดบความสง 956 เมตร เจยวกหลานสายพนธอางขาง #ñ ปลกทหนองเตาเกบเมอเดอนตลาคม มใบและกานผงแดด สกดโดยใชนำามสาระสำาคญทงรปแบบและชนดใกลเคยงกบใบและกาน เกบในเดอนกนยายน อบแหงดวยตอบไฟฟา แตทเกบในเดอนตลาคม มสารสำาคญในใบและกานทผงแดดสงกวาใบและกานทเกบในเดอนกนยายนอบแหงดวยไฟฟา ปรมาณสาระสำาคญในใบสงกวาในกานมาก และในใบชนดผงแดดสกดดวยเอธานอล มรปแบบของสาระสำาคญมากชนด และปรมาณสงซงปรากฏในชวงปลายของโครมาโตแกรม


เอกสารอางอง

สธรรม อารกล. 2553. การวจยและพฒนาเจยวกหลานเปนสมนไพรเศรษฐกจสำาคญของโครงการหลวง (ระยะท1).83 น.

ในระดบความสง 900 เมตร เจยวกหลานพนธอางขาง #ñ ทปลกทปาไมหวยอ�อดเกบในเดอนตลาคม ทงใบและกานผงในรม สกดดวยนำา มรปแบบสาระสำาคญใกลเคยงกน โดยในกานมสาระสำาคญบางชนดมปรมาณสงกวาในใบ แตทเกบในเดอนกนยายนผงแดดสกดดวยนำา มรปแบบสาระสำาคญในใบสงกวาในกาน และกลมสาระสำาคญในชวงปลาย chro-matogram มปรมาณตำามากหรอไมมเลย เมอเทยบกบชวงทเกบเดอนตลาคม และเมอเปรยบเทยบกบพนธเดยวกนทปลกทบานหลวงซงสง 1,548 เมตร และหนองเตา 956 เมตรผงแดด สกดดวยนำา ทปลกในปาไมหวยอ�อด เกบในเดอนตลาคมดวยกนมปรมาณสารสำาคญตำากวาทกลาวถงสองแหงขางตนมาก อยางไรกตามในใบเกบเดอนตลาคม ผงในรม สกดดวยเอธานอล มรปแบบของสาระสำาคญและปรมาณของสารใกลเคยงกบใบทปลกทบานหลวงในระดบความสง 1,548 เมตร เกบในเวลาเดยวกน ผงแดดและสกดดวยตวทำาละลายชนดเดยวกน ในระดบความสง 758 เมตร เจยวกหลานพนธอางขาง #ñ ปลกทปาคา ทงใบและกานทเกบในเดอนกนยายน อบแหงดวยตอบไฟฟา สกดดวยนำามรปแบบและปรมาณสาระสำาคญใกลเคยงกบทปลกทหนองเตา เกบในเวลาเดยวกน และปรมาณสารสำาคญในใบสงกวาในกานเชนเดยวกน ในระดบความสง 656 เมตร เจยวกหลานพนธอางขาง #ñทปลกทบ านยาง เกบในเดอนกรกฎาคม อบแหงดวยตอบไฟฟา สกดดวยนำามรปแบบของสาระสำาคญใกลเคยงกนทงในใบผสมกาน ใบและกาน โดยทใบผสมกานมปรมาณสาระสำาคญสงกวาใบหรอกานเดยวๆ แตเมอเปรยบเทยบพนธเดยวกบทปลกทบานหลวงในความสง 1,548 เมตร ทงใบและกาน เกบในเดอนตลาคมทงผงแดด อบดวยแก�ส มปรมาณสารสำาคญตำากวาทปลกทบานหลวงมาก สำาหรบสายพนธสบสองปนนาทปลกทบานยาง เกบในเดอนกรกฎาคม อบแหงดวยตอบไฟฟาในใบผสมกาน ใบและกานสกดดวยนำามรปแบบสารสำาคญใกลเคยงกน แตในใบผสมกานมปรมาณสารสำาคญบางชนดสงกวาในใบหรอในกานเดยวๆ และเมอเปรยบเทยบกบทปลกทบานหลวงในความสง 1,548 เมตร เกบในเดอนตลาคม อบแหงดวยแก�ส สกดโดยใชนำาจะมรปแบบของสารสำาคญทงในใบและกานใกลเคยงกน แตปรมาณสารสำาคญทปลกทบานหลวงสงกวาทปลกทบานยาง เมอเปรยบเทยบระหวางสายพนธอางขาง กบ สบสองปนนาทปลกทบานยาง ทงยอดและใบ อบแหงดวยตอบไฟฟา

สกดดวยเอธานอลมรปแบบของสารสำาคญใกลเคยงกน แตปรมาณสารสำาคญแตกตางกนระหวางสายพนธ ในระดบความสง 546 เมตร เจยวกหลานทปลกทปางควาย พนธอางขาง #ñ เมอเปรยบเทยบสารสำาคญในใบและในกาน เกบในเดอนเดยวกนคอ สงหาคมระหวางผงแดดและผงในรมสกดดวยนำา มรปแบบสาระสำาคญและปรมาณสารสำาคญใกลเคยงกน แตเมอเปรยบเทยบกบทเกบในเวลาเดยวกน แตอบแหงดวยไฟฟามรปแบบของสารสำาคญทงชนดและปรมาณตำากวาทอบดวยไฟฟามาก และทอบแหงดวยไฟฟาสกดดวยนำามรปแบบสารสำาคญระหวางยอด ใบ และกานตางกนเลกนอย และปรมาณสารสำาคญในยอดสงกวาในใบและในกาน ยกเวนสารบางกลมในกานสงกวาทงใบและยอด เมอเปรยบเทยบสารสำาคญจากใบและกานทปลกทบานหลวงระดบความสง 1,548 เมตร เกบในเดอนตลาคม อบแหงดวยแก�ส สกดโดยใชนำาจะมปรมาณสารสำาคญตำากวาทปลกทบานหลวงมาก สำาหรบพนธสบสองปนนาทปลกในแหลงเดยวกนนเมอเปรยบเทยบรปแบบและปรมาณสารสำาคญในใบและกานระหวางผงแดดกบผงในรม สกดดวยนำาใกลเคยงกนและปรมาณสารนอยกวาทอบแหง และเมอเปรยบเทยบปรมาณสาระสำาคญจากตวอยางทอบแหง บรเวณยอดมสาระสำาคญสงทสด รองลงไปเปนใบและกานตามลำาดบ รปแบบและปรมาณของสารสำาคญในบรเวณยอด ใบ และกานไมแตกตางไปจากสบสองปนนาทปลกทผาแดง ในระดบความสง 1,250 เมตร ทèเกบในเวลาเดยวกน


ANGKHAN

G

NEWSNEWS

ศนยพชผกโลก สวนภมภาคประจำาประเทศไทย จดฝกอบรม ระดบภมภาคเอเชย ในหวขอ Vegetables From Seed to Table and Beyond ใหแกผเขาอบรมจากประเทศในแถบภมภาคเอเชย และไดนำาผเขาอบรมจำานวน 17 คน เขาศกษาการดำาเนนงาน ณ สถานเกษตรหลวงอางขาง ในวนท 25 ตลาคม 2555

คณะศนยวจยพชผกแหงเอเชย

ในระหวางวนท 22-23 ตลาคม 2555 ทาง International Cooperation and Development Fund, Taiwan โดย Dr.Lee Pai-Po และคณะ เขาเยยมชมการดำาเนนงานของสถานเกษตรหลวงอางขาง ซงมนายสมชาย เขยวแดง ผอำานวยการสถานเกษตรหลวงอางขางใหการตอนรบและนำาคณะเยยมชมงาน

คณะICDF

ในวนท 29 พฤศจกายน 2555 กรมพฒนาทดน ไดนำาผเขาประชมปฏบตการวชาการเรอง การจดการทดนอยางยงยน เพอเพมผลผลตดานอาหาร สำาหรบผแทนจากสมาชกเอเปค 21 เขตเศรษฐกจ และหนวยงานภาครฐและเอกชนของไทย จำานวน 120 คน เขาศกษาดงาน ณ แปลงสงเสรมผลตผกอนทรยและแปลงสงเสรมผลตสตรอเบอร ทสถานเกษตรหลวงอางขาง สมาชกเอเปค21ประเทศ

ขาวสารกจกรรม


ขาวอางขาง

ในระหวางวนท 25-27 ตลาคม 2555 ทางซซซเลอร ไดจดกจกรรมพเศษ โดยไดนำาลกคาและคณะสอมวลชน จำานวน 40 คน เขาทำากจกรรมและเยยมชมงานของสถานเกษตรหลวงอางขาง

กจกรรมทวรซซซเลอร

ทางสถานโทรทศนไทยทวสชอง 3 เดนทางเขามาถายทำาการดำาเนนงานของสถานเกษตรหลวงอางขาง และสมภาษณ นายสมชาย เขยวแดง ผอำานวยการสถานเกษตรหลวงอางขาง เพอนำาเสนอเรองโครงการในพระราชดำาร เผยแพรใหประชาชนไดทราบความเปนมาและเพอเทดพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ เนองในวโรกาสวนพระราชสมภพ วนท 5 ธนวาคม 2555 โดยรายการจะออกอากาศเทปทมาถายทำาทสถานฯ อางขางในวนศกรท 7 ธนวาคม 2555 นทาง สถานโทรทศนไทยทวสชอง 3 เวลา 11.25–11.35 น.

ในวนท 5 ธนวาคม 2555 รายการสเปเชยล รพอรต

รายการสเปเชยลรพอรต

ในระหวางวนท 29-30 ตลาคม 2555 ทาง IUCN – International Union for Conservation of Nature and Natural Resources องคการระหวางประเทศเพอการอนรกษธรรมชาต ทำางานใหความความชวยเหลอแกประเทศตางๆ ไดนำาคณะเจาหนาทรฐบาลสาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมา จำานวน 5 คน เขาชมการดำาเนนงานดานการวจย และการสงเสรมอาชพแกเกษตรกร ณ สถานเกษตรหลวงอางขาง โดยม นายสมชาย เขยวแดง ผอำานวยการสถานเกษตรหลวงอางขางใหการตอนรบและนำาคณะดงาน

สถานเกษตรหลวงอางขางจดอบรมความรภาษาองกฤษใหแกเจาหนาทสถานฯ อางขาง ระหวางวนท 8-12 ตลาคม 2555 ทผานมา โดยมอาจารยเจาของภาษา จากสถาบนภาษามหาวทยาลยเชยงใหม เปนผสอน เพอเปนการพฒนาทกษะการใชภาษาองกฤษในการสอสารกบผเขาเยยมชมจากชาตตางๆ ทขนมายงสถานฯ อางขางตอไป

เสรมความรภาษาองกฤษ

เจาหนาทรฐบาลสหภาพเมยนมา


สายพนธสตรอเบอรมลนธโครงการหลวง

สตรอเบอรถอเปนผลผลตทไดรบความนยมจากผบรโภคและเปนพชทสรางรายไดใหแกเกษตรกร ในคอลมนนจงอยากจะแนะนำาสายพนธสตรอเบอรทมลนธโครงการหลวงปลกมาตงแตชวงเรมตนวามพนธใดบาง ซงแตละพนธมความแตกตางทหลากหลาย และมลกษณะเฉพาะตวทไมเหมอนกน เพอใหผบรโภคทชอบสตรอเบอรไดรจกสตรอเบอรของมลนธโครงการหลวงมากขน

1.พนธพระราชทาน13

ชอวทยาศาสตร Fragaria ananassa Duch. ถกผสมพนธขนในประเทศสหรฐอเมรกา จดวาเปนพนธเบา ขนาดผลปานกลาง ผลสแดงสด รสชาตด มกลนหอม


ชอวทยาศาสตร Fragaria ananassa Duch. เปนพนธ ค อนข า ง เบาท ถ กผสมพนธ ข นท ป ระ เทศสหรฐอเมรกา และไดใชเปนพนธการคาระหวาง ค.ศ. 1964- 1984 (พ.ศ. 2507-2527) พนธนถงแมจะมการปรบตวไดดในสภาพแวดลอมเกอบทวโลก แตจะใหผลผลตในชวงทสนมาก มความตานทานตอโรคไวรส แตไมตานทานตอโรคใบจด ผลมขนาดใหญแตมการผนแปรไปตามสภาพอากาศ ทรงกรวยถงกรวยยาว เนอผลสแดงจาง-แดง เมลดสเหลอง เนองจากผลมรสชาตทเปรยว ขวของผลหลดงาย และ คอนขางแขง เหมาะสำาหรบการผลตเพออตสาหกรรมแปรรปมากกวาการรบประทานสด


ชอวทยาศาสตร Fragaria ananassa Duch. ถกผสมพนธขนในประเทศสหรฐอเมรกา และจดวาเปนพนธเบาทใหผลผลตไดเรวพนธหนง เรมประกาศใชใน ค.ศ. 1968 (พ.ศ. 2511) ผลจะมขนาดใหญ สแดงเขม เนอออนนม และรสชาตทดมาก จำาเปนจะตองมการเกบเกยวทพถพถนเพอคณภาพของผลผลตทด ตนตงตรงและมความแขงแรง โดยตองการอณหภมตำาเพยงเลกนอยในการชกนำาการเกดดอก มความตานทานตอโรคไวรส แตไมตานทานตอโรคลำาตนหรอรากเนา ใหจำานวนไหลและตนไหลมาก สามารถปรบตวไดอยางกวางขวางในสภาพแวดลอมทวๆ ไป


(พระราชทานเมอป พ.ศ. 2539 ซงเปนปฉลองสรราชสมบตครบ 50 ป) ชอวทยาศาสตร Fragaria ananassa Duch. เปนพนธทเกดจากการผสมในสหรฐอเมรกา นำาเขามา คดเลอกพนธโดยการผสมตวเอง ตงแตป พ.ศ. 2536 เปนพนธทชอบอากาศทเยนไมมากนก (15-28 องศาเซลเซยส) ผลมคณภาพดโดยเฉพาะใกลสกเตมท ขนาดผลปานกลางถงใหญ นำาหนกผลเฉลย 12-18 กรม รปรางผลกรวยถงกรวยยาว หรอลมถงลมยาว ความแนนเนอ ผวสแดงถงแดงเขม เนอสแดงถงแดงเขม แกนแนนถงกลวง รสชาตหวาน และมกลนหอม ผลคอนขางแขง ตานทานตอโรคราแปงไดด แตไมตานทานตอไร


(ตรงกบป พ.ศ. 2540 ทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ ทรงมพระชนมพรรษาครบ 70 พรรษา) ชอวทยาศาสตร Fragaria ananassa Duch.เปนพนธจากประเทศญปนชอวา TOYONOKA นำามาทดลองปลกทสถานวจยโครงการหลวงอนทนนท ตงแตป พ.ศ. 2529 จดวาเปนพนธเบาและใหผลผลตคอนขางสง ใบมลกษณะกลม ใหญ และสเขยวเขม ผลมขนาดทใหญรปรางเปนทรงกลมหรอทรงกรวย สแดงสดแตไมสมำาเสมอ เนอและผวแขง เปนประโยชนตอการขนสงและเกบรกษา มกลนหอม ฉำา และรสชาตหวาน ไมทนทานตอโรคราแปง (Powdery Mildew) แตคอนขางทนทานตอโรคเหยว เชน Fusarium wilt และ Verticillium wilt


(ตรงกบป พ.ศ. 2542 ทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช ทรงมพระชนมพรรษาครบ 72 พรรษา) ชอวทยาศาสตร Fragaria ananassa Duch.เปนพนธจากประเทศญปนทชอวา TOCHIOTOME นำามาปลกทดสอบครงแรกในแปลงทดลองของสถานวจยดอยปย (มหาวทยาลยเกษตรศาสตร) จงหวดเชยงใหม

ผลตผล ผลตภณฑ


ในปพ.ศ. 2542 และทดลองปลกตอมาทสถานเกษตรหลวงอางขาง อำาเภอฝาง จงหวดเชยงใหม ในป พ.ศ. 2543 - 2544 ผลมขนาดคอนขางใหญถงใหญมาก มนำาหนกเฉลยเกอบ 14 กรม เนอผลภายในมสขาว ผวผลเมอสกเตมทจะมสแดงถงสแดงจด มความเปนเงามนทผวผล มความแขงแรงหรอความแนนเนอมากกวาผลของพนธพระราชทาน 70 แตมความหวานนอยกวา คอ ความหวานเฉลย 9.3 % Brix และมกลนหอม แตไมตานทานตอหนอนกระทหอม เพลยไฟ และโรคใบจด


(รวมฉลองพระเกยรตในวโรกาสทรงครองสรราชสมบตครบ 60 ป ของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช เมอวนท 9 มถนายน 2549) ชอวทยาศาสตร Fragaria ananassa Duch.เปนสตรอเบอรลกผสมสายพนธแรกทเกดขนในประเทศไทยอยางเปนทางการ โดยทางกรมวชาการเกษตรไดออกหนงสอรบรองพนธพชขนทะเบยนตามพระราชบญญตพนธพช พ.ศ. 2518 (ร.พ. 2) เลขท 276/2549 ลงวนท 16 กนยายน พ.ศ. 2549 ใบรปยาวร ขอบใบหยกลกคลายฟนเลอย สเขยวปานกลางถงเขม ผลมขนาดผลทใหญ รปทรงกรวยคลายหวใจ (Conic) ถงทรงกลมปลายแหลม (Globose conic) นำาหนกผลเฉลย 10 - 15 กรม รสชาตหวาน มความหวานเฉลย 10.7 % Brix เนอในผลสแดงสด ผวแดงจดเปนเงามน กลนหอม และผลผลตตอตนคอนขางสง ทนทานตอโรคราแปง (Powdery Mildew) โรครากเนา (Root Rot) ไรสองจด (Two-spotted spider mite) และเพลยออน (Aphids)


(ตรงกบป พ.ศ. 2550 ทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช ทรงมพระชนมพรรษาครบ 80 พรรษา) ชอวทยาศาสตร Fragaria ananassa Duch.สตรอเบอรพนธพระราชทาน 80 ไดถกคดเลอกครงแรกในฤดกาลผลตป พ.ศ. 2545 โดยการนำาเมลดพนธลกผสมจากประเทศญปนเขามาเพาะและปลกทดสอบทแปลงทดลองของสถานวจยดอยปย อำาเภอเมอง จงหวดเชยงใหม และไดปลกทดสอบในพนทแปลงทดลองของสถานเกษตรหลวง อางขาง อำาเภอฝาง จงหวดเชยงใหม ในป พ.ศ. 2547 และไดสงเสรมใหเกษตรกรปลก ในป พ.ศ. 2550 ใบมลกษณะรปไขกลบฐานใบแหลม ขอบใบหยกลก แผนใบมนคลายหนงมขน ใบปานกลาง ผวใบยน กานใบยาว มหใบสแดงรปรปลายแหลม

ผลมขนาดปานกลางถงใหญ นำาหนกผลเฉลย 30-35 กรม รปรางของผลสวยงาม (Berry shape) โดยทวไปเปนรปทรงกรวย (Conic) ถงทรงกลมปลายแหลม (Glo-bose conic) เนอผลสแดงสดใส ความแนนของเนอผล (Firmness) 1.213 กโลกรม รสชาตดมาก มความหวานเฉลย 12.85 % Brix และมกลนหอมจดเมอผลสกเตมท ทนทานตอโรคแอนแทรคโนส (Anthracnose) และราแปง (Powdery Mildew)

9.พนธ329

เปนพนธทกรมสงเสรมการเกษตร โดยนายปราโมทย รกษาราษฎร อธบดกรมสงเสรมการเกษตร ไดนำาเขามาจากประเทศอสราเอล มาปลกทดสอบ ทตำาบลโปงแยง อำาเภอแมรม จงหวดเชยงใหม ในป พ.ศ. 2540 ใบมขนาดใหญ ผวใบมน สใบเขม เนอใบคอนขางหยาบ จกใบหาง ผลมขนาดใหญ รปรางทรงกรวย (conic) และทรงกรวยปลายแหลม (Globose conic) สวนคอมลกษณะเรยบถงเปนหลมเลกนอย ผวผลมสแดงสดมน กลบเลยงลคลมผล เมลดอยตำากวาผวผล ลกษณะคอนขางกรอบ มกลนหอม รสชาตคอนขางหวานเมอสกแกเตมท สามารถเกบไวไดนาน เหมาะตอการขนสง ทนทานตอโรครากเนาทเกดจากเชอรา Rhizoctonia spp. และ Fusarium oxyaporum และไรสองจด (Two - spotted spider mite)

10.สตรอเบอรดอย

ชอสามญ Wild strawberry, Mountain straw-berry, Hillside strawberry ชอวทยาศาสตร Fragaria vesca จดอยในประเภท The Wood Strawberry หรอ อลไพน สตรอเบอร มการเจรญเตบโตด ไมมการผลตไหลและตนไหล จงตองขยายพนธดวยการเพาะเมลด ผลผลตคอนขาง สง ผลมขนาดคอนขางเลก รปทรงกรวยยาว นำาหนกตอผลเฉลย 2 - 3 กรม ในปรมาณ 100 กรม มจำานวนผล 94 ผล ความหวานเฉลย 10 - 12 % Brix และมกลนหอมมาก

11.พนธMaraDesBois

เปนพนธทเกดขนทประเทศฝรงเศส ตงแตศตวรรษ ท 18 แตมาเปนทนยมกนอยางมากในป ค.ศ.1990 Mara Des Bois พนธทใหผลผลตเรว ผลมขนาดเลกถงปานกลาง ผลสแดง-สม รสชาตหวาน มกลนหอม

ขอมลอางอง : งานพฒนาและสงเสรมไมผลขนาดเลก มลนธโครงการหลวง


D-AK & FAจดดอกไมสไตลอางขาง

D-AK & FA จดดอกไมสไตลอางขาง

D-AK & FAD-AK & FA D-AK & FAD-AK & FA D-AK & FAจดดอกไมสไตลอางขาง

โดย บปผาตอหยก

เกรนนำาแบบยอ ๆ หลายทานอาจสบสน การจดดอกไมสไตลอางขางฉบบนผมขอนำาเสนอเทคนคงานฝมอ 2 อยางททำาใหไดงานฝมอทสวยงาม ทรงคณคาและสามารถประยกตใชงานอน ๆ อกดวย

คำาวา D-AK ยอมาจาก Decoupage Angkhang คอ เทคนคการทำาเดคพาจ ซงในเมองไทยกำาลงเปนทนยมขณะนมาก....(จรงๆๆๆ) และคำาวา FA ยอมาจาก Floral Arrangement หรอ เทคนคการจดดอกไมสดนนเอง สวนคำาวา Angkhang นนคอ อางขาง (ไมบอกกร) ซงจะเกยวของกบอางขางอยางไร โปรดอานใหหมดนะครบ

Decoupage คอ เทคนคการนำากระดาษทชชพมพลายสตางๆ (Decoupage napkin) สแตมปŠ ภาพถาย หรอรปภาพตางๆ มาตดบนชนงาน ไมวาจะเปน ไม ขวดแกว กระเบอง กระถาง ตะกราพลาสตก ตะกราสาน หวาย ใบลานผกตบชวา หรอบนพนผวตางๆ ได

และฉบบนผมจะชวนคณผอานลองใชงานเดคพาจนกบการมอบตะกราดอกไมสดเปนของขวญปใหม พทธศกราช òõõö

เทคนคแรกทำาเดคพาจตะกราไมเพาโลเนย (ของอางขางเอง!) ดงนครบ

1. เตรยมตะกราไมเพาโลเนยและกระดาษลอกลายหรอแนปกน (Decoupage napkin) เลอกสและลายตามทตองการ และเตรยมวสดอปกรณอนๆ ทใช ไดแก สอะครลคทาไม (สขาวหรอครม) กาวเดคพาจ (Decoupage Glue) นำายา เคลอบ (Acrylic Vanish) พกนเบอร 22 หรอ 24 สำาหรบทากาว และนำายาเคลอบเงา ฟองนำา นำาเปลา และ เครองเปาลม (Hair Dryer)

ปกณกะ


และฉบบนผมจะชวนคณผอานลองใชงานเดคพาจนกบการมอบตะกราดอกไมสดเปนของขวญปใหม พทธศกราช òõõö

2. ตดกระดาษแนปกนทเราเลอกไว ตดเอาเฉพาะลาย กระดาษจะม 3 ชน เราจะใชชนบนชนเดยวครบ

3. ทากาวบนวสดทเราจะทำา รอใหกาวแหง (ถากาว ไมแหง ตอนวางกระดาษลงไป ¨ะไมสามารถขยบให กระดาษ เขาทเขาทางไดตามตองการ)

4. วางกระดาษลงไปพยายามรดใหเรยบโดยใชฟองนำา ชบนำาหมาดๆ คอยๆ กดเบาๆ ลงบนกระดาษ

เพอใหแนบกบวสด จากนนใชไดรเปาลมใหแหง

5. ใช นำ า ย า เคล อบ เ ง าทาท บอ กคร ง รอให แห ง หรอเปาลมกได หรอบางทานอาจจะเคลอบเงา 2-3 ครงเพอความเงางามมากขนกได

เทคนคตอมา คอ การนำาตะกราเดคพาจนำาไปจดดอกไมงายๆ เพอมอบเปนของขวญเนองในโอกาสพเศษและบคคลพเศษทานผอานสามารถจดดอกไมทงแบบใชฟลอรลโฟม (โอเอซส : Floral foam) หรอจดแบบบเกตงายๆ (Bouquet) เลอกใชตามความชอบหรอความสะดวก

แบบท 1 จดกระเชาดอกไมสดแบบใชฟลอรลโฟม

1 แบบท 2 จดกระเชาดอกไมสดแบบหอ

กานดอกไมดวยสาลชบนา แลวหอดวย พลาสตกอกชน

2ขอขอบคณตะกราไมสวยๆจากศนยสาธตการใชไมสมพรสหวฒน


D-A

K &

FA

ROYA

L AG

RIC

ULT

URAL

STAT

ION A

NGKHAN

G

“สวสดปใหม òõõö ศกราชใหมแหงความสดใส ขอจงมแด ทานผอานทกทานครบ

ชวตคอการเปลยนแปลงพฒนา อดตเตอนสตไว อนาคตพงระลกบาง ปจจบนนนสำาคญทสด”

พบกนฉบบตอไปครบ


Documents

royal agricultural