Årsmelding 2018 - nsg.no · HSG Årsmelding 2018 5 Program for årsmøtet i HSG 2019 Fredag 22. februar Kl 16.30 Frammøte m/kaffi og rundstykker. Kl 17.30 Kjell Erik Berntsen leiar

Hordaland Sau og GeitÅrsmelding 2018

www.nsg.no/hordaland

Hjelp oss med meir sau og lam!Fatland er den største private kjøttbedrifta i Norge. Butikkane og restaurantane treng meir småfekjøt og -kjøttvarer.

Ta kontakt med oss for ein uforpliktande prat om våre svært konkurransedyktige prisar og vilkår.

Det kan løne seg!

Fatland Oslo: 97 69 26 50Fatland Ølen: 97 98 55 22Fatland Jæren: 97 97 21 20

www.fatland.no

3

Program til årsmøtet i 2017 .....................................................5

Sakliste ..................................................................................6

Valnemda si innstilling til årsmøtet i 2018 ................................6

Arbeidet i fylkeslaget ...............................................................8

Styret i HSG ..........................................................................11

Nemder i HSG 2018 ............................................................13

Årsmøtet 2018 ......................................................................14

Leiarmøtet 2018 .................................................................. 21

Avlsutvalet for sau, årsmelding 2018 .....................................27

Gjetarhundnemda, årsmelding 2018 .....................................32

Beiteutvalet, årsrapport 2018 ................................................37

Organisert beitebruk 2018 ...................................................38

Årsrekneskap HSG 2018 .......................................................42

Melkekvalitet geit 2018 .........................................................46

NM i Gjetarhund Omvikdalen 2018 ......................................49

Bømlo sau og geit, årsmelding 2018 .....................................51

Reisebrev -Julebordtur til Sand i Ryfylke .................................56

Lokallag med medlemstal .....................................................59

Informasjon rovvilt ................................................................61

Forside: Sanking i ulendt terreng, foto: Audun Seilen.

Årsmelding 2018Hordaland Sau og Geit

INN

HA

LD

4

Oppetid

Her er noen av servicetilbudene som vil bidra til en enklere og mer lønnsom hverdag:

• Deletelefonen• Landsdekkende servicetelefon 24/7• Glimrende service- og garantiavtaler• JDLink, trådløs mekanikerhjelp• Hovedlager i Norge med 30.000 artikler • Levering over natta til de fleste av våre avdelinger• Stor tetthet av verksteder, flest i landet – 44 verksteder, 250 mekanikere, 110 servicebiler

Som bondens partner er Felleskjøpet opptatt av å legge forholdene godt til rette for at dyra, avlingene og økonomien din får best mulige forutsetninger til å vokse. Derfor gir vi deg og maskinparken din best mulig – og mest mulig – oppetid. Hele året. Døgnet rundt.

Foto:

Glen

Blac

kbur

n

5HSG Årsmelding 2018

Program for årsmøtet i HSG 2019

Fredag 22. februar

Kl 16.30 Frammøte m/kaffi og rundstykker.

Kl 17.30 Kjell Erik Berntsen leiar NSG. Aktuelle saker i NSG.

Kl 19.00 Avsluttning.

Kl 20.00 Festmiddag m/ utdeling av premiar.

Laurdag 23. februar

Kl. 08.30 Registrering.

Kl. 08.45 Navneopprop,opning av årsmøtet.

Kl. 09.00 Velkomen til Voss v/ordførar Hans Erik Ringkjøp.

Kl. 09.30 Årsmøtet held fram med årsmøtesaker.

Kl. 10.30 Pause m/kaffi ( utsjekk av hotellet).

Kl. 11.00 Rein Arne Golf (Statens Naturoppsyn SNO).

Kl. 12.30 Lunsj.

Kl. 13.30 Årsmøtet held fram med årsmøtesaker.

Kl. 14.45 Pause m/kaffi.

Kl. 15.00 Årsmøte held fram med årsmøtesaker.

Årsmøtet slutt ca. klokka 16.00.

6

Sakliste årsmøtet i HSG 2019Sakliste: 1. Opning av møtet 2. Namneopprop 3. Godkjenning av innkalling og sakliste 4. Val av 2 personar til å skriva under møteboka 5. Årsmelding 6. Rekneskap 7. Val av leiar - På val: Reidar Kallestad 8. Val av styremedlemmer - På val: Oddmund Hildal og Tor Arne Sandvik 9. Val av nestleiar 10. Val av varamedlemmer til styret 11. Val av møteleiar til årsmøtet 2020 med vara 12. Godtgjersle til leiar og styremedlemmer 13. Val av valnemnd til årsmøtet 2020 14. Val av utsendingar med vara til Årsmøte NSG 2019 (5 utsendingar med 5 varautsendingar i nummerrekkefølge) 15. Evaluering av vervekampanje ( tilskot på kr 500.- pr ny medlem) 16. Innkomne saker 17. Arbeidsplan for 2019 18. Budsjett Avlsutvalet 2019 19. Budsjett Gjetarhundutvalet 2019 20. Budsjett for 2019 21. Jordbruksforhandlingane 2019

Valnemda si innstillingForslag frå valnemda til årsmøtet 2019:

Namn Funksjon På val Region Forslag

Kjetil Rødland Nestleiar Nei 7 Kjetil RødlandIkkje på val som styre-medlem tek atval som nestleiar

Arnt Bakke Styre Nei 5 Arnt Bakke Ikkje på val

Tor Arne Sandvik Styre Ja 3 Kato Hilleren Ny styremedlem

Oddmund Hildal Styre Ja 6 Oddmund Hildal Tek atval styremedlem

Ola Steinsland 1. vara Ja 2 Ola Steinsland Tek atval 1vara

Kato Hilleren 2. vara Ja 1 Ingeborg Nervik Ny 2vara

Helene Hellestveit 3. vara Ja 5 Helene Hellestveit Tek attval 3vara


Valnemnd: forslag frå regionane 3, 5, 6 og 7:

Region Namn Vara Forslag til nye

1 Vidar Åstveit Arne Grindheim Ikkje på val

2 Martin G. Haugland Ivar Turøy Ikkje på val

3 Trond Nilsen Jan Tore Veland Andreas Vorland vara Marius Gustavsen

4 Gunnstein Sætre Kåre Hole Ikkje på val

5 Sigve Førland Lars Norheim Sigve Frøland vara Lars Norheim

6 Kyrre Manger Inga W. Rørlien Ragnar I Byrkjenes vara Inga W Rørlienl

7 Kari Brørvik Ivar Haug Ola Gulbrå vara Jon Atle Jordalen

Val av møteleiar til Årsmøte 2020:Forslag: Jon Karsten Raunholm tar atvalVara: Ove Holmaas tar atval

Godtgjersle til medlemmer i styret og nemnder, forslag frå valnemda uendra:Fast godtgjering:Styreleiar: kr 24 000,-Nestleiar: kr 12 000,-Laiar: Gjetarhundnemnda: kr 12 000,-Leiar: Avlsutvalet: kr 12 000,-

Møtegodtgjerding etter NSG sine satsar for alle styremedlemmer og utvals- medlemmer.

Utsendingar til årsmøte NSG,forslag frå valnemda:Styre med varafolka som reserve.

Austrheim 12.2.2019

Gunnstein Sætreleiar i valnemnda

8

Arbeidet i fylkeslagetHeimesidaOddmund Hildal har ansvaret for heimesida, han utfører denne oppgåva svært bra.Er det lokallag som treng hjelp til sin heimeside er det berre og ta kontakt med Oddmund.Heimesida skal vera ein viktig kommunikasjonskanal mellom fylkesla-get, lokallaga og medlemmene.

www.nsg.no/hordaland/

På heimesida kjem nyheiter, fagstoff, møtereferat, kurs og møteinnkallingar og anna stoff frå arbeidet i fylkes -og lokallaga.

FacebookHSG har eiga Facebooksida. www.facebook.com/hordalandsauoggeit

Takk til Fatland og Nortura for utsending av tekstmeldingar med påminning om aktivitetane våre.

HMV slepeslangeutstyr

Kontakt deres redskaps-leverandør eller oss fornærmere informasjon!

7,5 og 9 meterbombreidde

Sau og geit 2019_Layout 1 15.01.2019 08:11 Side 1

BRA UTSTYR ER HALVE JOBBEN!DEN PERFEKTE VESTLANDSTRAKTOR

SUVERENT VEKT/EFFEKTFORHOLD

MF 5700 GLOBAL

FENDT 313 VARIO S4

Eiksenteret Bergen

Eiksenteret Voss

Liavegen 25, 5132 NyborgTlf. 55 25 12 00

Regimentsvegen 14, 5705 VossTlf. 56 52 91 30

EIKM1094_VOSS_A5_Bra_utstyr.indd 1 25.01.2019 10.46


Styret i HSGStyret 2018:

Namn Telefon E-post

Leiar Reidar Kallestad 415 60 048 [email protected]

Nestleiar Kjetil Rødland 911 79 771 [email protected]

Arnt Bakke 995 13 723 [email protected]

Oddmund Hildal 980 62 093 [email protected]

Tor Arne Sandvik 906 63 721 [email protected]

1.vara Ola Steinsland 918 76 370 [email protected]

Sekretær Karulf Håkull 971 65 537 [email protected]

1. vara Ola Steinsland har møtt fast i styremøta. Sekretær frå Nortura: Karluf HåkullRekneskapen er ført av Voss Rekneskapslag.

Det har vore 6 styremøte og handsama 69 saker i 2018. Til styremøta har òg leiar i gjetarhundnemnda, Ivar Haug og leiar i avlsutvalet, Tore Atle Sørheim og Beiteutvalet er kalla inn.

Frå venstre: Ola Steinsland. Kjetil Rødland, Reidar Kallestad, Arnt Bakke, Karluf Håkull og Odd-mund Hildal. Tor Arne Sandvik var ikkje til stede når bilde blei tatt.

12

Ein del av sakene som er vorte handsama er: • Jordbruksforhandlingane• Grillaksjonar• ”Reimegolv”• Brev til Animalia- klassifisering sau• Vervekampanje nye medlemmer • Møter om rovdyr i Hordaland rovdyrområder”• Landsmøte i NSG• Representantskapsmøte i NSG• Ekstraordinert representantskapsmøte NSG• NM gjetarhund i Kvinnherad• Gjetarhund• Marknadssituasjonen for sau/lam• Avlsutval• Beiteutvalet• Årsmøte • Rekneskap• Budsjett • Handlingsplan• Apotekavtale• Leiarsamling• ”Tulla” sauegolv• Fagtur m/julebord

Referata for møta ligg på heimesida. Styret har delteke på mange ulike møter som representskapsmøter, landsmøtet i NSG, årsmøte i lokallag og fylkesårsmøte til Bondelaget og Bonde og småbrukarlaget, i avlsutvalet, beiteutvalet, og møter i saueprosjektet Ny giv.

HSG og lokallaga deltok sterkt i landsomfattande grillaksjon for lammekjøtt Lokallaga i Hordaland var også i sommar med og sette sint preg på grillaksjonen. Kjempe bra!

Saueslakt HSG har sendt brev il NSG og Anilalia om og prøva og ha ein annan fokus på ”god slaktesau” der ein kan ta ut høgare prid i marknaden. Sjå litt vekk frå EUROP nå det er stor overproduksjon

Rovdyr Styret har stor fokus på rovdyr og tap av lam spesielt beiteoråda rundt Folgefonna. Styret har deltatt på møter i denne saka.

Marknadsituasjonen for sau/lam Styret har følgt med på marknadsituasjonen for sau/lam gjennom 2018.Dette var og eit tema under leiarmøte.


Nemnder i HSG 2018Beiteutval:

Namn Valt år På val

Kjetil Skjervheim [email protected]

2017 2019

Ole Johan Eidsnes [email protected]

2016 2018 Gjelder ut 2018

Observatør for HSG Reidar Kallestad [email protected]

2017 2018 Gjelder ut 2018

Avlsutval:


Tore Atle Sørheim - leiar 2016 2019

Ove Holmås 2017 2020

Mons Kjetil Vevle 2018 2021

1. vara Ole Sevareide 2018 2019

Gjetarhundnemda:


Ivar Haug –leiar 2017 2020

Stein Birger Dalland 2016 2019

Jan Tore Veland 2018 2021

1. vara Egil Øvstebø 2018 2019

2. vara Ivar Sekse 2018 2019

14

Årsmøtet 2018Referat Årsmøte Hordaland Sau og Geit 2018Tid: 24. februar 2018.Stad: Stord Hotell, Stord

Årsmøteutsendingane møtte til kaffi og ”litt mat” i god tid før Årsmøte tok til.Etter Årsmøte var det planlagt 70 års markering. I den anledning var det lagt ut Årsmeldingar frå tidlegare tider. I tillegg mange fine bilde frå diverse arrangement som Årsmøte deltakarane studerte nøye.

1. Opning av møtetOrdstyrar i Årsmøte Jon Karsten Raunholm ønskte velkomen til Årsmøte HSG med og sei at me må applaudera for oss sjølv!

Og gav ordet til Leiar i Stord Sau og Geit Tore Atle Sørheim: Velkomen til Stord! Stord er ein bykommune og eit knutepunkt i Sunnhordaland! Kverner er den store bedrifta i Kommunen som betyr myke for Stord. Dei held på med stort prosjekt og fleire er på gang. Stord har også flyplass.

Landbruket i Stord er taparen i industriutviklinga. For 20 år sidan var det 34 bruk med mjølk i dag er det 3 bruk at! Det er og nokre som har amme ku. Sauen er den største produksjonen. Ikkje så mange store berre 4 som har meir enn 100 vinterfôra. Sauen beitar her på øya om sommaren og mange brukar fjellet. Det er mange fotgjengarar og det skaper til tider utfordringar i forhold til beitedyra. Me har Ring 142 litt liten skulle hatt fleire sauer med. Stord Sau og Geit har godt sam-arbeid med Fitjar Sau og Geit. Tore Atle avslutta med å ynskja alle eit fint opphald her på Stord og eit godt Årsmøte. Reidar Kallestad: TVelkommen til Årsmøte.. I dag er det eksamen for styret i HSG. Takk Til Stord Sau og Geit som har vert med og lagt til rette for Årsmøte.2017 var eit krevjande år for småfenæringa i Hordaland! Kald og våt sommar, lågare tilvekst på lamma, dårlege beite, lite og seint hausta vinterfôr. Men tross alt lamma blei levert til rett tid med litt lågare vekt men med god kvalitet. Dette viser at ein klarer og stå i mot i vanskelege tider. Det er sto utfordring me har og det er ubalanse i marknaden og låge prisar. Dette kan me ikkje fortsetta med. Reidar var innom forskjellig løysningar og endringar i forbrukarmønsteret som må diskuterast for og komma at som:

• Tak på kvalitetstillegget• Kvotar• Ta ned kvalitetstillegget til fordel for bruk av utmarka• Frivillig reduksjon• Nye trendar.. er negative for forbruket• Matsvinn er positivt men betyr me trenger mindre kjøtt


• Næringa må ut og vara ambassadørar• Spør etter varene i butikk• Grillaksjonen 1017.. her var HSG flinke.. takk til alle som bidrog!• Me blir eit ”nytt” fylke.. kva vil skje med ordningar småfenæringa har i dag?• Jordbruksavtalen, takk til alle som bidreg, viktig med god samarbeid med Bondelag og Bonde og Småbrukarlag. • Styret i HSG har hatt ei god fordeling på arbeid som har medført at alle har hatt sine oppgåver.

Takk til nemndene og lokallaga i Hordaland for godt samarbeid i 2017

2. NamneoppropVedtak: 21 lokallagmøtte. Til saman 37 stemmeberetninga til vanlege Årsmøte-saker og 32 stemmeberetninga til Årsmelding/rekneskap 2017. Vedtak: Godkjent.

3. Godkjenning av innkalling og saklisteVedtak: Godkjent. 4. Val av 2 personar til å skriva under møtebokaVedtak: Gunnstein Sætre og Tor Jansen, einstemmig valt.

5. ÅrsmeldingGjennomgang av Årsmeldinga av forskjellige personar frå Styret og utval. Oddmund Hildal som har ansvaret for heimesida minte Årsmøte om at dei må vara flinke til og sende han info som bør ut på heimesida.Reidar Kallestad beklaga at vervepremie til lokallaga ikkje er blitt betalt ut, men dett vil bli gjennomført ganske så snart.Martin Haugland: Årsmeldinga er bra- går det ann og få den ut litt før?Reidar Kallestad, ja om styret får inn alt som skal vara med før kan ein få det til.Martin Haugland: Leser i gamle Årsmeldingar og for 30 år sidan hadde småfenæ-ringa somme utfordringar som i dag. Kan me:• Framskynda sankinga for og få betre pris?• Kan ein heve prisen i dei forskjellege vektgruppene?Slik eg ser det i mitt område er det pr. dato færre sauer.Aslak Såkvitne: Bruk beite som produktpresentasjon - kvifor klarar laksen ei slik auke i volum/pris - den er jo berre i ei mærer! Får me til eksport -auka forbruket her heime.Mons Kjetil Vevle: Må slost for marknaden, alle tiltak må setjast inn.Avlsutvalet v/Tore Atle Sørheim: Gjekk gjennom årsmeldinga for avlsutvalet og benytta anledninga til og takka alle for godt samarbeid.Gjetarhundnemnda v/Ivar Haug: Gjekk gjennom årsmeldinga for gjetarhundutvalet og takka for godt samarbeid.Beiteutvalet v/Ole Johan Eidsnes: Gjennomgang av årsmeldinga for beiteutvalet.

16

Reidar Kallestad gjekk gjennom ”Geitedagane 2017” og den aktiviteten som har vert på geit i 2017.Kjetil Rødland gjekk gjennom medlemsoversikten for HSG. Viktig og oppretthalda medlemstalet slik at HSG ikkje mistar utsending til Landsmøte. Var innom rutinar for purring av ikkjebetalt kontingent.NY GIV: takk til alle for godt samarbeid i prosjektet.Vedtak: Godkjent.

6. RekneskapKjetil Rødland gjekk gjennom rekneskapen for 2017.Rekneskapen for 2017 viser eit overskot på kr. 78 618,-Vedtak: Godkjent.

7 Val av leiar• Reidar Kallestad valt med 34 stemmer - 3 var blanke.

8. Val av styremedlemmer • Arnt Bakke valt 36 stemmer -1 blank.• Kjetil Rødland valt 36 stemmer -1 blank.

9. Val av nestleiar • Valt: Kjetil Rødland.

10. Val av varamedlemmer til styret • 1. vara Ola Steinsland valt.• 2. vara Kato Hilleren valt.• 3. vara Helene Hellestveit valt.

11. Val av møteleiar til årsmøtet 2019 med vara • Jon Karsten Raunholm.• Vara: Ove Holmås.

12. Godtgjersle til leiar og styremedlemmerVedtak:Fast godtgjering:Styreleiar: kr 24 000,-Nestleiar: kr 12 000,-Laiar: Gjetarhundnemnda: kr 12 000,-Leiar: Avlsutvalet: kr 12 000,-

Møtegodtgjerding etter NSG sine satsar for alle styremedlemmer og utvals-medlemmer: kr 1 600,- for møte over 6 timar og kr 800,- for under 6 timar og telefonmøte.

Øst2634 FåvangTlf. 61 28 35 [email protected]

Sør3178 VåleTlf. 33 30 69 [email protected]

Vest4365 NærbøTlf. 51 43 39 [email protected]

Nordvest6770 NordfjordeidTlf. 57 86 25 [email protected]

Midt7473 TrondheimTlf. 72 89 41 [email protected]

Bygg2634 FåvangTlf. 61 28 35 [email protected]

www.fjossystemer.no

Ekstrem test gir deg enorm

trygghet

Med en traktor på fem tonn, har vi utført en ekstrem test av MIK Stepper plastrister. Resultatet viser at du kan

være helt trygg på at gulvet holder. Det er i tillegg lett å legge og holde

rent – gevinsten er bedre dyrevelferd.

OS ID® 2550 Os i Østerdalen

Tlf. 62 49 77 00 [email protected]

Godt samarbeid i mer enn 80 år

www.osid.no www.osidbloggen.no

OS ID har vært norske bønders samarbeidspartner siden 1936. I tre generasjoner har vi utviklet øremerker som bidrar til trygg og effektiv husdyrmerking.

Det er vi stolte av. For det handler tross alt om verdens viktigste vare – maten vi spiser.

Foto: Guro H

ansen

18

NØ

DKNAPP

E n d a S I K R E R E m e d G P S - m o d u l !- SIKRINGSRADIO til ettersyn, sank og jakt

Nødknapp med varsling ti l 110 sentral

GPS-modul viser 110 sentralen hvor du er

Ekstra lang rekkevidde via basestasjoner

Alle hører alle under sank

Over 17 000 Sikringsradioer i drift i dag

kr 2790 , - eks. mva

For info, r ing 22 05 47 05 eller send S R til 2 2 2 9 - så ringer vi deg

O l e Pe t t e r S k j e r ve n , b o n d e o g s ko ge i e rSikkerhet er helt klart årsaken t i l at jeg valgte SIKRINGSRADIO . I t i l legg t i l tryggheten det gir, kan den dessuten utgiftsføres. I mitt t i lfelle er den reelle nettokostnaden kr 1 490,- etter skatt .

Icom ProHunt®Compact m/GPS


13. Val av valnemnd til årsmøtet 2019• Region 1: Kristian Nordgård 415 02 319 med Arne Grindheim 975 31 140 som vara.• Region 2: Martin G Haugland 902 34 566 med Ivar Turøy 905 75 700 som vara. • Region 4: Gunnstein Sætre med Kåre Hole 993 47 989 som vara.

14. Val av utsendingar med vara til Landsmøte NSG 2018 (5 utsendingar med 5 varautsendingar i nummerrekkefølge).Vedtak: Godkjent.• 1. Reidar Kallestad• 2. Kjetil Rødland• 3. Arnt Bakke• 4. Oddmund Hildal• 5. Tor Arne SandvikVara:• 1. Karo Hilleren• 2. Helene Hellestveit• 3. Tore Atle Sørheim• 4. Ivar Haug• 5. Ole Johan Eidsnes

15. Innkomne sakerNye medlemmer. skal prøve og få til at HSG kan vara ein pilot i prøveprosjekt i lag med NSG og viser til vedtak i Årsmøte 2016. Mange spørsmål rundt saka som går på premiering av nye medlemmer i lokallaga.Skal prøva og få ut lister frå FM på kven som søkjer produksjonstillegg og bruke dei i vervingsarbeidet. Saka bør takast opp att i neste Årsmøte.Vedtak: Godkjent etter framlegg frå styret.

16. Arbeidsplan 2018Reidar Kallestad la fram aktivitetsplanen for 2018.• Gjetarhund treningshelg Rosendal 10. - 11. feb.• Beitekurs saman med FM. Flesland.• Gjetarhund treningshelg Osterøy 10. - 11. mars• 24. feb. Årsmøte m/70 årsmarkering• Årsmøte NSG.• Apotekavtalar• Jordbruksforhandlingane 2018• Fagmøte med Julebord 2018• FM Gjetarhund N. Hordaland • NM Gjetarhund, Kvinnherad 12.- 14. oktober• Nemnder og utval i HSG• Leiarmøte 2018• Kurs i grilling.• Grillaksjonen 2. juni

20

• Info til heimesida HSG• Fylkesårsmøte 2019• Fokus rovdyr• Kurs for nye sauehaldarar• Organisasjonsarbeid • MedlemsvervingVedtak: Godkjent.

17. Budsjett Avlsutvalet 2018Sjå budsjett 2018 HSG.Vedtak: Godkjent.

18. Budsjett Gjetarhundutvalet 2018Sjå budsjett 2018 HSG.Vedtak: Godkjent.

19. Budsjett for 2018Kjetil Rødland la fram forslag til budsjett for HSG 2018 med eit underskot på kr 93 000,- for 2018.Vedtak: Godkjent. Avslutning:Årsmøte blei avslutta med helsing frå Bondelaget der Bondelaget kom med opp-fordring: Kom med innspel til jordbruksforhandlingane, ha fokus på dyrevelferd, samanslåing av Vestlandsfylka: kva med faglaga. Takk for eit godt møte og lykke til vidare!

Til slutt takka Reidar årsmøte for ny tillit som fylkesleiar, for godt samarbeid mellom medlemmer, lokallaga og styret.

Stor takk til Jon Karsten Raunholm for god leiing an årsmøte!

Etter årsmøte var det markering av at HSG runda 70 år!Alle tidlegare fylkesleiarar var invitert m/følgje til festmiddag.John Olav Husabø var festtalar. Ei flott markering!

John Karsten Raunholm Gunnstein Sætre Tor JansenOrdstyrar

Karluf HåkullSek.

HSG

70 år1948-2018


Leiarmøtet 2018Referat leiarsamling i Hordaland Sau og GeitTid: 26. og 27. oktober 2018Sted: Quality Hotel Edvard Grieg, Sandsliåsen 50.

Det var godt frammøte, berre nokon få lokallag som ikkje møtte.

Innleiing ved leiar Reidar Kallestad• Godt og sjå at så mange blir med på leiarmøte. Etter eit sommar med tørke og våt haust har utfordringane ikkje lat seg venta på. Men til tross for dette har dykk levert lamma når marknaden ville ha dei og ikkje minst den flotte kvaliteten som har vert på lamma nå i haust. Stor takk til alle!

HSG hadde invitert gjester til leiarmøte. Hordaland Bonde og Småbrukarlag, Norges Bondelag, NSG, Nortura, Fatland og FylkesmannenFyrst ut var Arne Lofthus frå Bonde og Småbrukarlaget. Han var innom det vanske-lege året som ein er i ferd med og legga bak seg. Store utfordringar i sluttmarkna-den og dette tar og med seg ein svakare økonomi til bonde.

Det er etablert ein del store produksjonsenheter som Lofthus meiner er feil.Brukar prisløypa til og stimulera til tidleg levering, tilskota slik dei er i dag, er produksjonsdrivande. Investeringsstøtta bør berre vara på oppgradering og ikkje nyinvesteringar.

Fjellet skifter til haust.

Vi har det meste til Saueholdet!

Kontakt:

Tlf: 52 81 80 60

e-mail: [email protected]

www.kslagri.no

Følg oss også på Facebook : Europro karmøy sveis og landbruk


Norges Bondelag v/Bodhild FjelltveitBodhild gjekk gjennom moglegheiter du som bonde har gjennom jordbruks-forhandlingar.• Forhandlinga, dette gjer ikkje garantert pris, for og nå det må det vara balanse mellom produksjon og marknad.• Overproduksjon betyr auka omsetningsavgift. Me må levera når marknaden vil ha lam og til den kvaliteten dei etterspør. • Opplysningsarbeid mot forbrukar.• Viktige tema er beitebruk, kor skal ein henta nye tillegg, i dag ca. 75% av inntekta på sau/lam er tilskot.

Bodhild ønskte HSG lykke til med arbeidet og invitera gjerne til ennå nærmare samarbeid om innspel til jordbruksforhandlingane i framtida.

Fatland v/Hilde HålandInnleia om korleis Fatland er bygd opp og blir drive i dag.• Hilde var innom leveringsdyktigheit, kvifor er det ikkje meir produktar av lam i butikk?• Fatland sel fleire lam enn me slaktar. Kjøper lam frå Reguleringslageret.• Forventar at lamaåret 2019 blir tilnæra likt som 2018.• Kjedene vil ha god kvalitet og god kvalitet er lett og selja. COOP er Fatland sin største mottakar av lam.• Du som bonde tenk marknad og var god ambassadør!

Nortura v/ Hans Thorn WittussenHans Thorn gjekk gjennom dei moglegheitene som ligger I innlandsmarknaden og dei moglegheitene ein har til eksport.• Kvalitet på lammeslaktet er god, og godt levert frå dykk som bønder når lamma blir etterspurt.• Hausten er ei svært travel tid for slakteria og det er stor fokus på effektivitet…

Det er difor Nortura priser sauen opp etter lammesesongen for å unngå for mykje sau i den travlaste perioden. Hans Thorn var og innom eksport av sau.. Er svak økonom med eksport men kan vara eit alternativ.

24

Arbeidet i HSG v/Reidar KallestadReidar var innom mange aktuelle saker som småfenæringa står ovanføre.• Beite - beiteåret - utfordrande, tørr og var sommar, haust med store nedbørsmengder.• Reidar var innom arbeidet i NSG og støy i NSG etter sist Landsmøte. Han sa at han var lova at det skulle gå ut brev til lokallaga i forhold til denne saka.• Rovdyrsituasjonen, mange lam feilar i beiteområda rund Folgefonna.• Kåringssjå er i suksess med mange som kårar og ikkje minst publikum.• NM i Gjetarhund, flott arrangement.• Kva bør HSG gjer i forhold til leiarmøte? Få samlinga ennå meir interessant. Kom med innspel.• Årsmøte 2019 kor bør dette holdast.

NSG v/Siv BøifotSiv heldt eit godt innlegg om ”Min side”.Dette skapte stort engasjement og mage spørsmål blei løyst.Slik gjennomgang av ”Min side” er viktig for at lokallaga skal bli flinkare til bruk og ikkje minst finna fram.

Landsrådet for saueavl v/Sven ReiersenSven gjekk gjennom arbeidsplan og avlsmål som NSG arbeider etter. Mange spørsmål.

”Nye Vestland” v/Christian RekkedalRekkedal gjekk gjennom dei to fylka so nå blir til eit og så på kor er me like og kor er me ulike. Ca. 100 000 dekar er ikkje i bruk i kvart av fylka. Han var innom dei ulike tilskotsordninga mellom fylka og ville gjerne ha med landbruket i utforminga vidare.


Nemndene sin time:

Gjetarhundnemnda v/Ivar Haug Fylkeslag/lokallag fungera godt! Godt samarbeid no me hadde NM i Kvinnherad. Stor takk til alle som var med og stilte på dugnad. Gode tilbake-meldingar. Ivar var og innom:• Registrer din hund på ”Min side”• Kurs for dommarar.. Hordaland bør få fram nye..• Legger opp til storkurs i Rosendal 2019.

Beiteutvalet v/Kari • Kurs som blei hold 6 deltakarar..• Har i 2018 kr. 800 000.- til fordeling innanfor organisert beitebruk• Infomøter om fordeling/kva kan beitemidlane brukast til.• Ho var og innom rovdyrforvaltninga i Hordaland.

Avlsutvalet v/Tore Atle Sørheim Kåring 2018 er vel gjennomført. Tore Atle oppsummerte korleis kåringa 2018 hadde godt. Har hatt eit fellesmøte med avlsutvala i Hordaland og Sogn og Fjordane. Felles kåringskurs, stor takk til familien Holmås som alltid seier ja når dei blir spurt! Takk til alle dommarar og lokallaga som til rettelegger!

Valnemnda v/Gunnstein Særte Gunnstein gjekk gjennom arbeidt som valnemnda skal gjennomføra før års-møte HSG. Ber om møter i regionane slik at kontakt/personar i valnemnda er orientert om kva regionane står for.

Lokallaga sin time:

Berre Sveio Sau og Geit tok ordet under lokallaga sin time og stilte desse spørsmåla: Me i Sveio har arbeidsplan, alle i styret veit kva dei skal gjer og kva tid ert er samlingar i lokallaget. Innviterar lokallag til felles møter. Har fokus på gjetarhund/gjetarhundarbeid. Tok og opp spørsmålet om: Kva er det som skjer sentralt i NSG?

AvslutningReidar stilte spørsmål og spurte: Kor skal HSG legga årsmøte 2019 til?Han avslutta og takka alle for ei god samling!

Karluf HåkullSek.

Dere finner oss på Facebook: https://www.facebook.com/AtleVelandTransportAS/

Telefon: 480 48 720, e-post: [email protected]


Avlsutvalet for sau, årsmelding 2018Desse har vore medlemmar i avlsutvalet for sau: Tore Atle Sørheim LeiarMartin G.Haugland/Mons Kjetil Velve N.LeiarOve Holmås Medlem Karluf Håkull NorturaHilde K.Haaland FatlandObservatør med talerett utan stemmerett, Arnt Bakke, HSG.

Arbeidsoppgaver for avlsutvalet for sau:• Ansvar og gjennomføring av kåringssjåa i Hordaland.• Oppgradering og kursing av kåringsdommarar.• Spreiing av avlsframgongen til bruksbesetningar.• Bindeleddet mellom avlsrådet,regionsutvalet og væraringane i fylka.• Arbeida for at saker frå avlsrådet/regionsutvalet vert gjennomførte.

Aktivitetar i meldingsåret

Dommarsamling Tirsdag 28. august hadde me dommarsamling i lag Sogn og Fjordane heime hos Randi Undertun og Ove Holmås. Dette var ei svært verdifull samling. Henrik Steinsund frå ring 141 (sjeviot) stillte med nokre sjeviot lam som me fekk ein grundig innføring i korleis denne rasen skal sjå ut/dømmast. I 2018 var det 20 dommarar med på kåringane i Hordaland. Avlsutvalet i Hordaland har og hatt fellesmøte med Avlsutvalet i Sogn og Fjordane heime hos Randi Undertun og Ove Holmås.

Beste indeks verene 2018 Beste indeks verene 2018:

Alar: Olav Rossehaug

Alar: Alf Angelskår

Alar: Elin Morken

28

Kåringsstatistikk for Hordaland 2018:

Kåringssted Utstillere Bedømte Kåra Kåra på disp Vraka

Askøy 26 119 100 % 99 83 % 4 3 % 16 13 %

Austerheim 17 94 100 % 87 93 % 0 0 % 7 7 %

Eikelandsosen 12 54 100 % 49 91 % 0 0 % 5 9 %

Etne 20 116 100 % 110 95 % 0 0 % 6 5 %

Kvam/Samnanger 12 62 100 % 54 87 % 0 0 % 8 13 %

Kvinnherad 11 62 100 % 53 85 % 0 6 % 5 8 %

Lindås 20 135 100 % 114 84 % 0 0 % 21 16 %

Masfjorden 5 20 100 % 12 60 % 2 10 % 6 30 %

Odda 19 111 100 % 103 93 % 2 2 % 6 5 %

Stord/Fitjar 21 100 100 % 82 82 % 5 5 % 13 13 %

Sveio 8 85 100 % 74 87 % 0 0 % 11 13 %

Ulvik 10 48 100 % 36 75 % 3 6 % 9 19 %

Voss 23 153 100 % 130 85 % 5 3 % 18 12 %

Hordaland 204 1159 100% 1003 87 % 25 2 % 131 11 %

Kåringsstatistikk rase Hordaland 2018:

Kåringssted Utstillere Bedømte Kåra Kåra på disp Vraka

Rygja 5 13 100 % 11 85 % 0 0 % 2 15 %

Sjeviot 18 80 100 % 70 88 % 0 0 % 10 13 %

Spæl(kvit) 43 183 100 % 154 84 % 0 0 % 29 16 %

Suffolk 7 22 100 % 19 86 % 1 5 % 2 9 %

Svartfjes 9 22 100 % 10 45 % 11 50 % 1 5 %

NKS 128 679 100 % 617 91 % 0 0 % 62 9 %

Texel 1 1 100 % 1 100 % 0 0 % 0 0 %

Pelssau 1 3 100 % 3 100 % 0 0 % 0 0 %

Gmlnorsk sau 2 4 100 % 1 25 % 1 25 % 2 50 %

Gmlnorsk spæl 9 36 100 % 25 69 % 2 6 % 9 25 %

Fuglestadbroget 1 1 100 % 1 100 % 0 0 % 0 0 %

Blæset 5 11 100 % 10 91 % 0 0 % 1 9 %

Farga spæl 34 104 100 % 81 78 % 10 10 % 13 13 %

Hordaland 204 1159 100% 1003 87 % 25 2 % 131 11 %


Vrakingsårsak/Hordaland/Landet 2018:

VrakingsårsakHordaland Landet

Antall % av vraka % av bedømte Antall % av vraka % av bedømte

Testikler 5 3,8 % 0,4 % 91 5,2 % 0,9 %

Horn 2 1,5 % 0,2 % 32 1,8 % 0,3 %

Feil bitt 9 6,9 % 0,8 % 99 5,7 % 1,0 %

Grovbygd 1 0,1 % 0,0 %

Lause bøger 21 1,2 % 0,2 %

Slakk rygg 9 0,5 % 0,1 %

Kryss 4 0,2 % 0,0 %

Lågstilt 13 0,7 % 0,1 %

For liten 18 1,0 % 0,2 %

Bein 9 6,9 % 0,8 % 132 7,6 % 1,4 %

Dødhår 21 16,0 % 1,8 % 230 13,2 % 2,4 %

Farga hår 6 4,6 % 0,5 % 71 4,1 % 0,7 %

Marg 60 45,8 % 5,2 % 473 27,2 % 4,9 %

Grov ull 35 2,0 % 0,4 %

Glissen ull 7 0,4 % 0,1 %

Filta ull 5 3,8 % 0,4 % 93 5,4 % 1,0 %

Kort ull 2 1,5 % 0,2 % 111 6,4 % 1,1 %

Utypisk ull 1 0,8 % 0,1 % 113 6,5 % 1,2 %

Ull mengde 3 0,2 % 0,0 %

O-indeks 2 1,5 % 0,2 % 21 1,2 % 0,2 %

Sumpoeng 4 3,1 % 0,3 % 12 0,7 % 0,1 %

Helhetsvurdering 3 2,3 % 0,3 % 62 3,6 % 0,6 %

Annet 2 1,5 % 0,2 % 86 5,0 % 0,9 %

Totalt 131 100 % 11,3 % 1 737 100 % 17,8%

Sånn er det å være kunde i Tveit. En enklere hverdag, større frihet og mer fritid. I Tveit har vi bare lokalkontor, 16 av dem. Fra Stavanger i sør til Bergen i nord. Derfra fører vi regnskap og rådgir 2700 bedrifter og 1700 jordbruks- kunder. Vi arbeider ut fra den filosofi at vi skal være tilstede der du er. Moderne, kompetente, engasjerte – nær deg.

FRIHET ELLER KONTROLL?

www.tveit.no

AP

PE

X M

AD

E TH

IS! Foto: M

eling


Oversikt over væraringane i Hordaland med kontaktperson 2018:

Ring Væraring Kontaktperson

141 Bergensområdet sjeviot Henrik Steinsund

142 Stord NKS Væraring Jarle Ansgar Helland

143 Kvinnherad-Ølen-Etne Spælværring Leif Åsheim

144 Nord Hordaland NKS Væraring Anders Konglevoll

148 Vossaringen NKS Knut Skjervheim

150 Sveio NKS Værering Olav Håvardsholm

151 Ytre Hardanger NKS Væraring Egil Øvstebø

152 Etne NKS Væraring Ole Sævareid

154 Strilavereringen NKS Væraring Nils Inge Hitland

155 Kvam/Samnanger NKS-Spæl-Fargaspæl Lars Norheim

158 Hardanger NKS Veraring Frode Tveito

159 Hordaland Spælring Alf Angelskår

Til slutt vil avlsutvalet for Sau takka alle lokale saualag, veraringar, landbruks-kontor, dommarar, Nortura, Fatland og HSG v/styre for godt samarbeid gjennom året som gjekk.

Stord, 11. januar 2019

Tore Atle Sørheim Leiar i avlsutvalet for Sau

32

Gjetarhundnemnda i HSG, årsmelding 2018Nemnda har vore slik samansatt: Ivar Haug - leiarStein Dalland, Ragnhild Reisæter Vara - Egil Øvstebø, Jan Tore Veland, Ivar Sekse

2018 har vore eit godt år med mykje aktivitet, der me i tillegg arrangerte NM for gjetarhund. Dette vart eit svært vellukka arrangement med utelukkande positive til-bakemeldingar, trass svært vanskelege vêrforhold. Interessa for bruk av gjetarhund er stor, og det er mykje aktivitet rundt om i fylket. Gjetarhundmiljøet i Hordaland er heldige som har så godt samarbeid både på tvers av lokallaga, men også inn mot HSG.

Nedanfor kort oppsummert noko av gjetarhundarbeidet i HSG 2018:• Utdeling av gåvepremie frå HSG til fylkesmeister i bruk av gjetarhund. På årsmøtet februar 2018 fekk Sander Hindenes med Gael, prisen som fylkesmeister 2017.

• Arbeidsåret starta i februar med treningshelg på avlsgarden i Rosendal. Mange stilte opp og fekk godt utbytte av treninga.

• Treningshelg på Osterøy hjå Audun og Else Seilen i mars, der det var lagt opp til eigentrening og ein hjalp kvarandre med tips og rettleiing. Dette var ei lite høgtidleg, men bra samling.

• Vårprøve, alle klassar, på avlsgarden i Rosendal i midten av mars. Mange ekvipasjar til start på årets fyrste prøve i fylket. I samband med denne vart det arrangert kurs dagen før i å gå klasse 1 prøve.

• Vårprøve på Hosteland i slutten av mars hjå familien Midtbø, med god deltaking i alle klassar.

• Treningsdagar på Osterøy i august. Dette var meint som eit arrangement med fokus på dei yngste, men grunna lite påmelding vart det opna for alle. Her kom det folk frå alle kantar, nokon campa på bakkane til Audun, og andre køyrde mellom. Det vart grilling og litt sosialt på kvelden. Dette vart eit fint arrangement for både små og store, og deltakarane fekk godt utbytte.

• Prøve hjå Audun Seilen i slutten av august. Ein litt annleis og utfordrande prøve, der hundane måtte henta sauen ute i terrenget. Svært god deltaking i alle klassar, dagen vart nesten for kort, men stemninga var bra.

• Landsprøven vart i år arrangert i samarbeid med Rogaland Sau og Geit. Då me også skulle arrangera NM ville me ikkje belasta dugnadsfolka meir enn nødven- dig, difor var eit samarbeid med Rogaland fornuftig. Haugalandet Gjetarhund- lag stod for arrangementet som føregjekk på Kvinnesland.


• Nordhordland Gjetarhundlag arrangerte Fylkesmeisterskapet på Austrheim fyrste sundagen i oktober. Her stilte 19 ekvipasjar i klasse 3. Fylkesmester vart Sindre Hindenes med Træet`s Ted. Det vart også arrangert klasse 1 prøve same dag.

• På Matfestivalen i Bergen var det også i år oppvisning av gjetarhund i arbeid, både ferdig trent hund samt korleis ein startar ein unghund.

• Under NM i Omvikdalen stilte fylket med 10 ekvipasjar. Sjølv om vêrfor- holda var krevjande, gjorde Hordaland ein god laginnsats og havna på 5. plass samanlagt for fylka. Dette betyr at Hordaland får ein ekvipasje ekstra i NM til neste år. To ekvipasjar frå Hordaland kom i finalen, der Sander Hindenes med Gael kom på ein flott 3. plass og Sindre Hindenes med Lexie kom på 15. plass.

• Under festmiddagen på NM vart det utdelt heiderspris frå HSG. Denne prisen gjekk til Reidar Guddal og Sjur Herre som ein takk for alt det gode arbeidet dei har lagt ned for gjetarhunden opp gjennom åra.

• I november var det gjetarhundkurs i Ulvik.

• Det var prøve i alle klassar på Hildalsstølen i Odda i byrjinga av november. Dagen før vart det arrangert kurs i å gå klasse 1.

• Siste prøven i fylket i år vart halden på Løno på Voss. Dette vart ein utfordrande prøve for dei fleste, men dei beste kom seg gjennom banen.

• I tillegg har nemnda delteke på møter både i regi av fylkeslag og lokallag samt to representantar stilte på samling med Gjetarhundrådet på Gardermoen

Aktiviteten og nivået i Hordaland er svært høgt. Det er mykje god kunnskap og gode hundar rundt om i fylket. Dette fører også til godt avlsmateriale, og ein treng ikkje reisa langvegs for å skaffa seg ein god brukshund.

Takk for godt samarbeid i året som har gått. Særskilt takk til alle som bidrog til at Noregsmeisterskapet vart ein suksess!

Voss 18.01.2019 Ivar Haug leiar

Sjur Herre fekk overlevert heidersprisen under prøven på Voss.

Norskproduserte varer for den

norske bonden!

Bøtteholdar til lettskilje kr 199,- + mva

Hektes enkelt på alle typar lettskilje utan

bruk av skruar.

Er du klar til lemming?Lettskilje standard frå kr. 460,- + mva

Lettskilje med port frå kr. 1340,- + mva

Lettskilje med krybbe kr. 1891,- + mva

Lena Forhekk Eit avgrensa tal Lena forhekk til netto kr. 3495,- + mva. Omlag 240 cm lang.

Kjekk til bruk i avlastningsgard under til dømes lemming og til foring ute heile året.

Lettskilje og foringssystemerLettskilja er lammetette nede og kan koplas saman med mange andre fabrikat lettskilje.

Dei kan monteras saman i rekke, eller som skilje i bingane un-der lemming. Ein kan nytta ring på treskrue eller plater for feste til stolpar eller treverk, og enkle eller doble beslag med ring for monte-ring på frontar og skiljegrind / bakgrind.

Rundballehekk kr. 6.530.- + mva

Det er lukka sider på forhekken.

Tak til forhekk

kr. 990,- + mva

Strekkmetall — Gjerdestaur — Gjerdenetting Vi kan levere alt av golv og innreiing til sau, både standard– og spesialmål. Ta kontakt for

prisar og mogelegheiter for nettopp din fjøs. Vi lagerfører også gjerdemateriell, tak– og veggplater, vindauger og dørar osb. Har du båt og treng bryggjer og uteriggere, kan vi hjelpe deg med det også.

Trevegs-delar kr 7.230,- + mva

Noteringsbord kr 1.525,- + mvaEnkel handtering ved sortering av sauer. Ved bruk av trevegs-delar saman med lettskiljer kan ein enkelt sortere sauer og lam i tre ulike garder.

Appetitt forhekk. Frå kr. 28.900,- + mva

Langsgåande eller oppdelte eteplassar.

Kan også leverast med halsopning for geit.

Har du spesielle mål eller ønskjer: Ta kontakt for eit pristilbod.

Gårdbrukerservice—landbruk & marina

Radøyvegen 2502.—5937 Bøvågen.

Tlf: 56349500

E-post: [email protected]

Sjå vår heimeside

www.gaardbrukerservice.no

for meir utval

Etefront Ein klassikar som framleis er populær både med og utan stengsel. Produsert sidan 1981, med små justeringar ut frå erfarne sauebønder sine ønskjer.

Vi produserer også langsgåande etefront med forrist.

Drikkeutstyr for sjølvmontering

Vi har alt du treng for montering av drikke-utstyr til husdyr. Mange modellar drikkekar, stål- og plastrøyr, røyrdelar m.m.

Hengemaskiner, handklippemaskiner med batteri eller 230 V, knivar, kammar m.m.

Klippeutstyr

Sjøarsv. 5, 6899 Balestrand, Tlf. 57 69 48 00

Halsreimar - Grimer - KjettingStort

utval!

Mjølkepumpe for sau og geit. Enkel i bruk.Råmjølkserstatning - reddar tusenvis av lam.Lammebar - med 5 eller 10 smokkar monterte oppe. Størrelse 20 til 65 liter.

www.nessemaskin.no

Aktuelt til lammingaVi har det meste rimelegare enn dei fl este!


Beiteutvalet, årsrapport 2018

Beiteutvalet har hatt eitt fysisk møte i 2018. Utvalet gjekk gjennom tildelinga av investeringsmidlane til beitelaga. Hordaland fekk tildelt kr 600 000 som utvalet kunne løyva til investeringar i 2018. Det vart trekt inn ein god del

midlar i løpet av året så difor vart det lyst ut ein pott til om hausten.

I mai hadde utvalet møte der vi tilrådde fordeling av investeringsmidlane til beitelaga. Totalt 42 beitelag søkte om investeringsmidlar til i alt kring 80 tiltak. Totalt vart det i år løyvd kring kr. 950 000,-. Det meste av investeringsmidlane gjekk til sankehenger, bruer, samlehenger m.m. Utvalet vart samd om å differensi-ere mellom dei to ulike elektroniske sporingsutstyr. Radiobjøller av Telespor fekk ein tilskotssats på kr. 200,-, mens for FindMySheep vart satsen kr. 500,-. Det vart òg bestemt eit tillegg på kr. 200,- for aluminiumsgrinder med port. Desse faste satsane vert i 2019.

Ramma for 2018 var altso på kr. 600 000,-, mens det vart trekt inn sopass med midlar at kunne løyvast kr. 950 000,-! Dette tydar på to ting: det er stor investe-ringsvilje for tiltak i beiteområdet og det er flott. Men det tydar òg på at det er søkt om mange tiltak tidlegare år som ikkje vert utført og midlane må trekkast inn att. Så ein oppmoding her er at beitelaga er seriøse på kva dei søkjar på. Vér sikker på at tiltaket vert utført. På den måten kan det løyvast ein høgare prosentsats per tiltak. Ramma for 2019 er på ein million for (gamle) Hordaland. Heile fylkesman-nen i Vestland har fått ein pott på kr. 2,3 mill. Av dei kr. 1 000 000,- er det meint at ein viss del skal gå til nyare teknologi som skal kome beiting, tilsyn og sanking til nytte. Her kan det ligge interessante moglegheiter!

Beiteutvalet som det har vore satt samen til no skal ha eitt møte i vår for å tilrå fordeling av investeringsmidlane i vår. I tillegg vil det verte etablert eit nytt og større beiteutval for den nye regionen Vestland. Her vil òg Mattilsynet verte invitert, slik som Sogn & Fjordane har hatt før. Arbeidet med samansetninga av utvalet er i gong. Det er ein tanke om at dette nye beiteutvalet skal organisere ein konferanse for alle beitelaga i Sogn og Fjordane og Hordaland i haust.

I 2014 vart det etablert eit Rovviltutval i Hordaland der ein representant frå HSH leiar i beiteutvalet og ein representant frå Fylkesmannen si landbruksavdeling er med. Utvalet har gjeve Jeger og Fisk i oppdrag å etablera eit fellingslag for rovvilt i Hordaland. Det skal fungera som beredskap for beitenæringa dersom det skulle verta aktuelt med fellingsløyve i ein akutt skadesituasjon. Laget var på plass i 2016 og erfaringar med fellingslaget er gode.

Medlemar beitutvalet 2017Leiar: Jarle Helland, SmåbrukarlagetMedlemer: Kjetil Skjervheim og Ole Johan Eidsnes. Hordaland Sau og Geit. Bodhild Fjelltveit, Bondelaget.Observatør: Reidar Kallestad, Styret i Hordaland Sau og Geit.Sekretær: Kari Elsa A. des Bouvrie, Fylkesmannen si Landbruksavdeling.

Drikkeutstyr for sjølvmontering

Vi har alt du treng for montering av drikke-utstyr til husdyr. Mange modellar drikkekar, stål- og plastrøyr, røyrdelar m.m.

Hengemaskiner, handklippemaskiner med batteri eller 230 V, knivar, kammar m.m.

Klippeutstyr

Sjøarsv. 5, 6899 Balestrand, Tlf. 57 69 48 00

Halsreimar - Grimer - KjettingStort

utval!

Mjølkepumpe for sau og geit. Enkel i bruk.Råmjølkserstatning - reddar tusenvis av lam.Lammebar - med 5 eller 10 smokkar monterte oppe. Størrelse 20 til 65 liter.

www.nessemaskin.no

Aktuelt til lammingaVi har det meste rimelegare enn dei fl este!

38

Organisert beitebruk 2018

Det er ikkje høge tapstal for Hordaland samanlikna med tala for Noreg totalt. Av totalt knappe 1,5 millionar sau og lam i Noreg som vart sleppt på fjellbeite gjennom organisert beitebruk var tapet på 77 700 dyr, eller 5,18 %.

Nordland er det fylket som har høgast tapsprosent av sau og lam på 7,0 %. Hordaland ligg på kring halvparten av dette totalt.

For Hordaland var tapet av lam 3 343 dyr, eller 4,13 % mens det for vaksne sauer var det 1 193 dyr eller 2,31 % tapt på utmarksbeite. Tap av storfe er lite både na-sjonalt og her i fylket. Av 5 657 storfe som vart slept på utmarksbeite i Hordaland er det tapt 42 dyr (0,74 %), mens tapet nasjonalt er på 0,61 %.

Beitesesongen 2018 var prega av tørke også i fjellet. Det var rekordtidleg beite-slepp mange plassar i fylket, samstundes som beita i låglandet allereie var byrja å bli dårlege pga manglande nedbør. Utover sesongen har mange dyr byrja å van-dre meir enn vanleg. Skrine vekstar gjorde at dyra var på leit etter betre beitar og tørre bekkar og små elvar gjorde at dei kom langt. Det vart meldt om utfordrande sanketilhøve manga plassar pga av dette, men òg sidan nedbøren kom i full tyngde i september, båe i form av regn og snø. Ikkje alle lag har hatt utfordringar og melder om ein god sesong med gode slaktevektar.

Fleire lag melder om utfordringar mellom beitedyr og fotturistar og ikkje minst laushundar. I alle fall 3 dyr er påvist drept av hund. På den andre sida er mange beitelag nøgd med fotturistar som er flinke til å melde frå om ting dei ser i fjellet. Det er positivt med skilt som opplyser om beitedyr i området.

Det vert meldt om ein del rev og ørn nokre plassar og enkelte skårfeste dyr. Elles vert det ikkje ofte funne kadaver av omkomne dyr. Det er eit par meldingar om at det er observert jerv, gaupe og ulv. Nokon har oppleva meir flogemakk pga var-men, andre mindre pga tørken. Det vart søkt om erstatning for 65 sau og lam tapt til rovvilt og det er innvilga erstatning for 29 lam. Alle desse er tapt til kongeørn på Fitjar, Austevoll, Sund og 2 i Kvam.

Elles er det gode tilbakemeldingar om samarbeid innad, og mellom beitelag.


Tapstal sau og lam gjennom Organisert Beitebruk i Hordaland beitesesong 2018 og 2017:

LagSau og Lam 2018 Sau og Lam 2017

Slept Tapt Taps-% Slept Tapt Taps-%

Bergen 4432 163 3,68 4 686 170 3,63

Etne 7167 224 3,13 7 262 271 3,73

Stord 2200 44 2,00 2 296 56 2,44

Fitjar 2729 80 2,93 1 215 58 4,77

Tysnes 1071 36 3,36 1 221 39 3,19

Kvinnherad 10671 382 3,58 10 727 408 3,8

Jondal 2330 127 5,45 2 311 108 4,67

Odda 15654 457 2,92 16 449 387 2,35

Ullensvang 6435 255 3,96 5 720 219 3,83

Eidfjord 7071 208 2,94 6 940 145 2,09

Ulvik 6003 212 3,53 6 061 229 3,78

Granvin 3017 93 3,08 3 020 105 3,48

Voss 25303 759 3,00 26 763 776 2,9

Kvam 11007 420 3,82 11 603 508 4,38

Fusa 3710 171 4,61 3 760 141 3,75

Samnanger 3371 95 2,82 3 521 140 3,98

Austevoll 1127 56 4,97 1 523 97 6,37

Fjell 604 18 2,98 227 16 7,05

Vaksdal 7304 241 3,30 7 989 294 3,68

Modalen 4094 178 4,35 3 834 106 2,76

Osterøy 866 25 2,89 911 28 3,07

Lindås 1596 51 3,20 1 664 69 4,15

Masfjorden 4698 241 5,13 4 485 271 6,04

Sum 132 460 4 536 3,42 128 652 4 400 3,42


Hilda 9 år på treningssamling hjå Audun.

Kø på treningsarenaen.

Jonas trener gjeterhund.

Foto: Kristina Jordalen

42

Årsrekneskap HSG 2018



44


“Godt, enkelt og lettfattelig” - frå vurdering i fagbladet Norsk Landbruk

Komplett frå bilagsføring til ferdigelikningsskjema og skatteutrekning

Også elektronisk innleveringPris: kr. 2000,- ( årleg vedlikehald: 988,- )

Me tek imot skinn for beredning

Besøk våre nettsider for info om beredning og salg av norsk produserte skinn.

Stort utvalg i skinn av sau, rein, geit, samt lær og andre

produkter.Velkommen!

FABRIKKUTSALGVelkommen til vårt

5582 Ølensvåg -Tlf. 52 76 50 00

g r a n b e r g g a r v e r i . n oLIK OSS PÅ FACEBOOK

46

Melkekvalitet geit 2018 8.

2.20

19m

elke

kval

itets

stat

istik

k.qv

w

http

://in

nsik

t.tin

e.no

/QvA

JAX

Zfc/

open

doc.

htm

?doc

umen

t=ac

cess

poin

t%5C

mel

kekv

alite

tsst

atis

tikk.

qvw

&ho

st=C

lust

er1/

2

Mel

kekv

alite

t lev

eran

dørm

elk

Sis

t opp

date

rt: 0

8.02

.201

9 10

:06:

30

Velg

tids

rom

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

Lite

r avr

egne

t

Q1

Q2

Q3

Q4

KU

GE

IT

Leve

rans

er a

vreg

net 2

. + 3

. kla

sse,

% a

v vo

lum

Leve

rans

er o

g kv

alite

t i %

av

volu

m

Eier

områ

de

(2) S

ørve

stTo

tal

Leve

rans

er a

vr

anta

llLi

ter a

vrLe

vera

nser

avr

%

Elit

e (v

ol)

Leve

rans

er a

vr

% 1

.kl (

vol)

Leve

rans

er a

vr

% 2

.kl (

vol)

Leve

rans

er a

vr

% 3

.kl (

vol)

Leve

rans

er a

vr

% 2

.+3.

kl (v

ol)

243

1 17

3 58

788

,60

10,2

31,

110,

071,

1724

31

173

587

88,6

010

,23

1,11

0,07

1,17

jan

feb

mar

apr

mai

jun

jul

aug

sep

okt

nov

des

Velg

om

råde

Eie

rom

råde

(2) S

ørve

stD

istri

ktN

okke

lRaa

dgiv

erFa

graa

dgiv

erK

valit

etP

rodu

sent

lag

Fylk

e12

kom

mun

eFj

østy

peM

elke

syst

emM

elke

syst

emIk

ke re

g.m

elk…

◄►

Utfø

rte

valg

Mel

kety

peG

EIT

Aar

2018

Eie

rom

råde

(2) S

ørve

stFy

lke

12

◄►


Melkekvalitet geit 20188.

2.20

19m

elkek

valite

tssta

tistik

k.qvw

http

://inn

sikt.t

ine.n

o/Qv

AJAX

Zfc/o

pend

oc.h

tm?d

ocum

ent=

acce

sspo

int%

5Cm

elkek

valite

tssta

tistik

k.qvw

&hos

t=Cl

uste

r1/

1

Melk

ekva

litet

leve

rand

ørm

elk

Sist

oppd

ater

t: 08

.02.

2019

10:

06:3

0

*Dob

beltk

likk p

å en

kolon

neov

ersk

rift f

or å

sorte

re e

ller e

ndre

retn

ingAn

tall n

ivåer

janfe

bm

arap

rm

aijun

julau

gse

pok

tno

vde

sQ1

Q2Q3

Q4

Velg

tids

rom

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

Velg

om

råde

Eier

områ

de(2

) Sør

vest

Distr

iktNo

kkelR

aadg

iver

Fagr

aadg

iverK

valite

tPr

odus

entla

gFy

lke12

kom

mun

eFj

østyp

eM

elkes

yste

mM

elkes

yste

mIkk

e re

g.m

elk…

◄►

Utfø

rte va

lgM

elket

ype

GEIT

Aar

2018

Eier

områ

de(2

) Sør

vest

Fylke

12

◄►

12

34

KUGE

IT

Leve

rans

er o

g kv

alite

t i %

av vo

lum

Eier

områ

deDi

strik

tPr

odus

entla

gFy

lke

(2) S

ørve

st11

0(4

52) E

tne/

Vind

afjor

d12

(2) S

ørve

st11

0(4

56) F

olgef

onn

12(2

) Sør

vest

316

(457

) Har

dang

er12

(2) S

ørve

st31

6(4

60) V

oss o

g In

dre

Hard

ange

r nytt

nam

n 20

18 (

før…

12(2

) Sør

vest

316

(463

) Vak

sdal/

Mod

alen

12(2

) Sør

vest

316

(467

) Midt

hord

aland

12

Leve

rans

er av

r an

tall

Lite

r avr

Leve

rans

er av

r %

Elit

e (vo

l)Le

vera

nser

avr

% 1.

kl (v

ol)

Leve %

243

1 173

587

88,60

10,23

109

587

573

84,1

714

,05

5420

1 45

088

,10

11,9

09

44 1

6285

,58

14,4

222

123

393

97,7

52,

2521

127

673

96,5

63,

4428

89 3

3696

,28

0,00

48

Melkekvalitet geit 20188.

2.20

19m

elke

kval

itets

stat

istik

k.qv

w

http

://in

nsik

t.tin

e.no

/QvA

JAXZ

fc/o

pend

oc.h

tm?d

ocum

ent=

acce

sspo

int%

5Cm

elke

kval

itets

stat

istik

k.qv

w&h

ost=

Clu

ster

1/1

Mel

kekv

alite

t lev

eran

dørm

elk

Sist

opp

date

rt: 0

8.02

.201

9 10

:06:

30

Utfø

rte

valg

Mel

kety

peG

EIT

Aar

2018

Eier

områ

de(2

) Sør

vest

Fylk

e12

◄►

KUG

EIT

Velg

tids

rom

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

Sam

lest

atis

tikk

% a

v vo

lum

Eier

områ

de

(2) S

ørve

stTo

tal

Hen

tepu

nkte

r avr

an

tall

Leve

rans

er a

vr

anta

llLi

ter a

vrLe

vera

nser

avr

%

Elit

e (v

ol)

Cel

leta

ll av

r %

elit

e (v

ol)

Bak

terie

r avr

%

elit

e (v

ol)

FFS

avr

% e

lite

(vol

)Fr

ysep

unkt

avr

%

elit

e (v

ol)

KSL

avr

% (v

ol)

2524

31

173

587

88,6

096

,20

94,2

299

,33

100,

0010

0,00

2524

31

173

587

88,6

096

,20

94,2

299

,33

100,

0010

0,00

Års

aker

til t

ap a

v el

ite: %

av

volu

mEl

item

elk:

% a

v vo

lum

Års

aker

til 2

. og

3. k

lass

e: %

a

Q1

Q2

Q3

Q4

jan

feb

mar

apr

mai

jun

jul

aug

sep

okt

nov

des

Velg

om

råde

Eier

områ

de(2

) Sør

vest

Dis

trikt

Nok

kelR

aadg

iver

Fagr

aadg

iver

Kval

itet

Prod

usen

tlag

Fylk

e12

kom

mun

eFj

østy

peM

elke

syst

emM

elke

syst

emIk

ke re

g.m

elk…

◄►


NM i Gjetarhund Omvikdalen 2018Hordaland Sau og Geit arrangerte NM i gjetarhund i Omvikdalen 12. – 14. oktoberGjetarhundnemda fekk i januar 2018, forespørsel frå NSG om å arrangere NM , då dei mangla arrangør. Etter ein runde i nemnda, og med positive tilbakemeldin-gar frå styret i HSG fann me ut at dette kunne me klara.

Me planla å arrangera eit enkelt NM med fokus på god sau og bane, der sjølve prøven og deltakarane stod i fokus. Det vart difor ikkje trekt inn masse andre ak-tørar med stand og aktivitetar rundt NM. Dette fekk gehør hjå NSG, og me måtte snu oss rundt og koma i gang.

Det vart utarbeidd ein NM-komitè:• Ivar Haug, leiar• Jan Tore Veland• Stein Dalland• Ragnhild Reisæter• Egil Øvstebø • Marianne Byrkjeland• Oddmund Hildal

Oppgåvene vart fordelt og arbeidet med og finna høveleg bane, sau og sponsorar starta. Fleire alternativ vart diskutert, men etter god dialog med grunneigarar og disponentar av arealet der NM var arrangert i 2004, bestemte me oss for Omvik-dalen.

Mykje arbeid vart lagt ned i tida før NM, mange eldsjeler var i sving, og det var mykje som skulle på plass. Hovudbasen for overnatting og registrering vart lagt til Rosendal Fjordhotell. Me hadde også samarbeid med Omvikdalen skule, der me fekk nytta toalett, ha kafè og parkering. Lokale 4H – klubbar, Bygdekvinnelaget og Brødskreppa stod for kafè på arenaen og ved skulen. NM starta fredag 12. oktober kl 08 med opphaldsvêr og sterk vind, noko som førde til at enkelte ekvipasjar hadde noko problem med kommunikasjonen mel-lom hund og førar. I 10 – tida kom ordførar i Kvinnherad, Peder Sjo Slettebø, og føretok offisiell opning. Resten av dagen gjekk slag i slag, og det var svært mykje fint arbeid å sjå på banen. 45 ekvipasjar starta.

Då me kom oppatt på arenaen neste dag, var deler av banen under vatn. Dette førde til at nokre justeringar måtte gjerast. Likevel kom me i gang og fyrste hund starta kl 08. Om det var vanskelege forhold med vind fyrste dagen, var det i alle-fall ikkje betre laurdagen. Regnet kom i periodar vannrett, og det var skikkeleg surt både for deltakarar og publikum. Likevel gjennomførte dei siste 45 ekvipasjane, og finalistane (dei 8 beste frå kvar dag) var klare.

50

Laurdagskvelden var det festmiddag på Rosendal Fjordhotell. Her fekk me servert 3-rettars middag med lam som hovudrett. Etter middagen var det premieutdeling frå 17. plass og oppover. Det vart også del ut prisar og påskjønningar. Hordaland Sau og Geit delte ut heiderspris til Sjur Herre og Reidar Guddal, som i ein manns-alder har bidrege for å framheva gjetarhunden.

Sundagen starta med å bygga om banen. I finalen er det dobbelhent, det betyr at hunden skal henta to separate flokkar og samla dei før drivinga. Me hadde 8 sau i kvar flokk, totalt 16 dyr, som skulle drivast gjennom banen og inn i deleringen. Her skal 5 merka dyr sorterast ut og stå att i ringen. Finalerunden avsluttast med at desse 5 skal inn på kve. Vêret var utfordrande også på finaledagen, likevel kom alle seg gjennom banen, og dommarane kunne kåra ein vinnar. Til slutt var det premieseremoni som vart avslutta med nasjonalsongen.

Dommarar under årets NM var Jon Aas og skotske Neil McVicar. Alle ekvipasjar vart filma og direktesendt via internett. Resultata kom fortløpande både på nett og på storskjerm på arenaen. Dette vart svært populært og mange fylgde ar-rangementet heimefrå. Sauen som vart nytta under NM var svartfjes, og takka vera grundig arbeid på førehand oppførde sauen seg eksemplarisk heile helga. Heile arrangementet føregjekk utan stopp, alt fungerte godt, med gode folk både på kve, utsett og transport. Både under og i etterkant av arrangementet har tilbake-meldingane vore veldig gode. Me ynskjer difor å retta ei stor takk til alle sponsorar og dugnadsfolk som bidrog til at NM vart så vellukka. Utan dugnadsfolk nyttar det ikkje å ta på seg slike arrangement. Ei ekstra stor takk til Ingebjørg Kjærevik, Sigurd Seim, Gunnar Henning Bakka og Egil Øvstebø, som gjorde ein særdeles god jobb i forkant slik at sauen fungerte så godt som den gjorde.

NM-komitèenIvar Haug

Fra seiersseremonien under NM i bruk av gje-terhund i Kvinnherad. Fra venstre ses nr. 4, Karin Mattsson og Trim fra Hedmark, på toppen troner mesterskapets nr. 1 og 2 Torbjørn Jaran Knive, deretter Sander Hindenes og Gael som ble nr. 3. Til høyre står NSGs Cathinka Kjeldstrup, som ledet seremonien, og den skotske hoveddommeren Neil McVicar. Foto fra nsg.no.


Bømlo Sau og Geit, årsmelding 2018 Styret 2018: Leiar: Ola Steinsland Nestleiar: Ivar TurøyKasserar: Arvid MathiassenSekretær: Mona Aga Medlem: Curt R Grønås. Gjetarhund kontakt: Job Normann Nedrebø

Laget har ved utgangen av 2018 74 medlemmar.

Arbeid i lagetBømlo Sau og Geit har som målsetjing at me skal ha eit arrangement minst ein gang i månaden, frå september til april.

I fleire år har me hatt tradisjon for å møtast første måndagen i månaden.Dette er no nærmast blitt ein rutine. På desse måndagane prøver me å veksla mellom vanlege møter med ein føredragsholdar og fjøsmøter der me berre treffest for ein kopp kaffi og ein prat. Det er jo ofte slik at me føler ein viss spenning i kroppen når det kjem mykje folk til gards for å sjå korleis me har det på bruket og korleis sauene ser ut. Eg føler at me på Bømlo er veldig heldige som har så mange medlemmer som stiller opp som vert for desse kveldane. Det viser seg at slike litt uformelle treffpunkt, opnar for opp for mange gode og lærerike diskusjonar. Det vert litt enklare for ein del å ta ordet i ei lita gruppe i ein fjos, enn det vert i ein møtesal.

Dei siste åra er det mange av medlemmane våre som har bygt nye sauehus eller modernisert gamle bygg. Det er også nokon som har rigga kufjøs om til praktiske og lettdrivne sauehus. Å komma rundt å få sjå og høyra kva løysningar dei har valt er veldig kjekt . Me har besøkt fjøs med storbingeløysning og islandskassar, fjøs med forutleggar i takmontert skinne, samt fjøs med meir tradisjonelle løysnin-ga med forbrett og manuell tildeling av for. Felles for alle er at dei som driv i desse fjøsa har vore veldig opne om både fordelar og bakdelar med deira opplegg, og dette har danna grunnlag for gode faglege diskusjonar.

Av dei meir tradisjonelle medlemsmøta er det ofte temaer som går att slikt som snyltarbehandling, lovar og reglar frå mattilsynet, grovfordyrking og gjødsling tips og råd før lamming, fòring av sauen i dei ulike periodane gjennom året osv.

Ellers deltar laget kvart å på den tradisjonelle landbruksdagen som vert arrangert siste laurdagen i August. Dette arrangementet er eit samarbeid mellom Kom-munen, landbruksorganisasjonane på Bømlo, jakt og fiskeforeininga og kystlaget. Forutan å delta på planlegging rigging og rydding er hovudoppgåva til Sau og

52

Geit å laga til ei flott dyreustilling den dagen. Landbruksdagen har vore veldig god besøkt dei siste åra og spesielt dyreutstillinga har vore i suksess for småbarns-familiar. Næringa her i kommunen føler at det er eit nyttig tiltak for bevisstgjera folk flest kva me som bønder produsera og held på med.

Eit anna tiltak for å gje unge folk i kommunen kjennskap til kva som skjer på eit sauebruk, er å invitera barnehagar og skular heim på fjøsbesøk. Me er så heldige her at det er fleire som årleg gjer dette. Dette arbeide er svært viktig all den tid det er færre og færre ungar som veks opp i tilknyting til gardsbruk. Ein stor takk til dei som i ei travel tid med mykje arbeid og lite søvn inviterar folk heim i fjosane sine. Ein kan jo berre tenka seg kva intrykk, spørsmål og kommentarar som kan dukka opp på ein slik dag.

Her på Bømlo er det ca halvparten som leverer slakt til Nortura og resten til Fat-land. Dei fleste som leverer til Nortura er med i lammering. Dette er eit godt tiltak som gjer at me kansamle opp heile lass og nytta godt av tilleggsytingar som finnes sjølv om ein kanskje ikkje har så mange dyr til slakt i ei veke. Dyrevelferda vert vel også betre når dei slepp å vera så lenge dyretransporten. Også Dei som leverer til Fatland prøver å samlasta mest mogleg av same grunn.

Ullinsammling blir gjennomført vår og haust. I godt samarbeid med slakteria. Det er viktig at dette fungerer godt pga at ullinsamlinga er eit viktig bidrag i rekneska-pen.

Sau og lam på vårbeite.

Vi ønsker alle medlemmenei Hordaland Sau og Geit hjertelig

velkommen til Apotek 1

Norges ledende leverandør avlegemidler og handelsvarer til veterinærer

Les mer på apotek1.no

54

For få ut informasjon til medlemmane våre brukar me heimesida vår www.nsg.no/hordaland/bomlo/ i tillegg blir dei same sakene lagt ut på Bømlo Sau og Geit si facbook side. Me føler at dette er eit opplegg som fungerer godt for oss.

Fôrsituasjonen Den utfordrande grovforsituasjonen som har prega dei to siste åra er også eit team som me har brukt mykje tid på. Folk har lurt på korleis dei skal skaffa nok fôr og eventuelt til kva pris. I fleire år er det enkelte av medlemmane våre som av ulike grunnar har kjøpt alt eller deler av grovfôret. Organisering, bestilling, transport og mottak av dette fôret har i stor grad vorte ordna av styret i laget. Dei kontaktane som har vorte knytta i tidlegare periodar, har me hatt stor nytta av i år. Folk fekk det foret dei hadde bruk for i god tid før sesongen. Dette var ein stor lett-lese for mange og noko som medlemmane sette stor pris på. Med å gjera det på denne måten blir det lettare å samordna transport og me har dermed motakara til heile lass, med dei fordeler som det gjer.

Gjetarhund På Bømlo har det i mange år vore ein del medlemmer som nyttar hund i det dag-lege arbeidet med sauene. Til tider har det vore organiserte treningar og det har også vore nokre som har deltatt på ulike kurs rundt omkring. Siste året har dette arbeidet fått seg eit skikkeleg oppsving. Me har fått inn Job Nedrebø som gjetar-hundansvarleg. Han har godt i bresjen for å få til noko meir organisert aktivitet på dette området. Hausten 2018 inviterte me til eit informasjonsmøte om gjetarhund. Jonatan Gerhard Haakul frå Tysvær stilte opp og fortalde om praktisk bruk og tre-ning av gjetarhund. Me hadde i forkant av møte avtalt med han at me skulle starta opp eit kurs her på Bømlo vist det var nok deltakarar til det. Interessa for kurset var stor, så i Desember starta 6 ekvipasjar på kurs. Fleire medlemmar har bestilt seg nye hundar så det vert nok behov for meir kurs å trening framover. Me har også som mål at me skal få til ein prøve her ute etter første kurs. (viktig med høge mål).

Avlarbeid På Bømlo er det er to flokkar med til saman ca 400 vfs som er med i væraring. Desse tilhøyrar ring 142 avd 1. På bruksbuskaps nivå vert det også drive eit godt avlsarbeid fleire brukar avkomstgranska verer, og det vert nytta ein god del semin. Dei fleste rasane er representert i kommunen, men me kunne ønskt at fleire av desse stilte dyr til kåring.

Hausten 2018 blei det bestemt at kåringa skulle føregå på Stord i saman med laga påFitjar og Stord. Arrangementet føregjekk i ein flott ridehall på Tveita. Her var det særs flotte forhold for å gjennomføra kåringssjå. Det møtte ca 100 lam til kåringa, fordelt på 10 rasar. Veldig kjekt å få vera i lag med sauebønder frå nabokommunane ein slik dag. Å ha ti ulike sauerasar representert vart også ein glede og inspirasjon for fleire av oss.


Sommarbeite Her i laget har det alltid vore tradisjon at ein sender dyra på sommarbeite i utmark. Fjellbeite i områda rundt Åkrafjorden og inno-ver i Odda har blitt nytta i mange generasjonar. Me har også ein besetning som beiter på Hardan-gervidda. I tillegg til dette har det også vore mykje beiting på øyane som ligg på vestsida av kommunen. Talet besetningar som nyttar seg av fjellbeite har minka mykje i forhold til tidlegare, men anntal dyr er nokolunde stabilt.

Skal det fortsett vera at-traktivt for brukarane her ute å senda dyr til fjels er me nok avhengig av at det ikkje minkar så mykje meir på flokkane og at tekniske hjelpemidlar vert enda meir tilgjengelege, slik at me kan ha oversikt over dyra på ein grei måte. Det blir jo ofte slik at talet på sankarar minkar når det vert færre flokkar i beitelaget. Ein del bøn-der har også flokkane sine heima på kulturbeite heile sommaren. Dette fungerer fint for dei fleste, men det vert meir utfordrande med tanke på snyltarproblematikk, flott osv.

Til slutt vil eg få retta ein takk til dei som er med å bidrar til det gode miljøet me har i laget. Takk til dei som stillar som vertar for måndagstreff, posisjonar i styre-dugnadar osv. og til dei som stiller på dei ulike arrangementa.

For Bømlo Sau og Geit

Ola Steinsland

På fjellbeite i Fjellhaugen beitelag.

56

Reisebrev - Julebordtur til Sand i Ryfylke

Den årlege julebordturen i regi av Hordaland sau og geit gjekk av stabelen 14. – 16. desember. Stord Turbuss v/John Clausen starta opp ved Arna stasjon og tok folk med seg heile vegen fram til Føyno på Stord. I bussen

var humøret på topp og det var ein lett tone blant dei reisande. Litt forfriskingar undervegs smaka godt. Latteren hang laus då sjåføren sette i gong med den eine «røvarhistoria» etter den andre. Då me var komen eit stykke innover var tida inne for å trena hovudet litt i form av den årlege John`s bussquiz. Spørsmåla vart stilt med 3 alternative svar. Av den grunn var treffprosenten ganske høg. Dei timane me sat på bussen gjekk utruleg fort.

Dagen etter vart det servert frukost i 08 tida. Deretter delte reisedeltakarane seg i to grupper. Dei som ville nytta høve til å gå/handla i Sand sentrum fekk høve til det. Resten av følgje reiste no opp i ein dal på smale vegar til Anne og Bjarne Østerhus. Dei driv med sau (150 vfs), mjølkekyr og ungdyr. Her vart me godt mot-teken.

Vel framme på hotellet vart me teken godt i mot av venlege folk. Det vart servert ein god to rettars middag saman med god drikke. Etterpå var det god drøs og ein god del småfe-prat. For dei som ynskte det var det mogeleg å bevega kroppen etter god dansemusikk.

Sauefjøs utvendig – godt tilpassa.


Me fekk ei god orientering om drifta. Bjarne orienterte om storfedrift, sauehald, beiteom-råde og om vedhogst. Den nye sauefjøsen kosta om lag 2. mill. + eigeninnsats. Den var luftig og bygt på ein praktisk og god måte. Det er imponerande å sjå kor mange flinke folk me har rund oss som driv innanfor sauenæringa på ein god måte tilpassa lokale forhold. Bjarne vart med oss på bussen slik at me fekk vera med på ei rundsløyfe vidare oppover dalen. Det dukka opp nye flotte velhalden gardar som driv med sau, gris og mjølkeproduksjon.

Etter å ha teke farvel med vertskapet køyrde me tilbake til hotellet. Klokka var då blitt 13.00. Her henta me opp dei som hadde vore på «byvandring» slik at alle no var samla. Turen gjekk deretter til Mo laksegard. Her vart me teken i mot av Bjørn Moe som er eigar av denne verksemda. Dei som hadde meldt seg på ølsmaking fekk vera med på dette. Her fekk me ei orientering om gangen i det å bryggja øl.

Vertskap.

Mo laksegard.

Sauefjøs innvendig.

Bjørn Moe og interesserte tilhøyrarar.

58

Bjørn gjekk igjennom hovudingrediensane for øllaging. Malt, humle gjær og vatn. Me fekk smaka på fleire ølsortar og det var mange meiningar om farge på ølet, styrke og smak. Det dei fleste var samde om var at den beste smaken nok var meirsmaken.

Etter at alle gruppene hadde vore igjennom øls-makinga vart det servert lunsj. Det låg i korta at det måtte bli laks. Måltidet smaka utruleg godt. Vel attende til hotellet vart det nokre timar med frie akti-vitetar før me igjen samlast før julebordet.

No var det premieutdeling frå quiz tevlinga på bus-sen. Den heldige vinnaren denne gongen var Eiliv Veseth. Me gratulerer. Vel til bords var det berre å innta det beste råstoffet ein saueeigar kan laga. Pinnekjøt av beste kvalitet saman me mjølne poteter, kålrotstappe, rosenål, tyt-tebær… Det mangla ikkje på noko. Dessertbordet var også av ypparste klasse. Kvelden vidare var sosial og inkluderande. Folk snakka, lo, dansa og hadde det kjekt. Timane gjekk altfor fort.

Kl. 10.00 søndag morgon sat me igjen på bussen. Sidan det var dagslys på heimturen fekk me sjå mange gardar, flott natur, og fleire tettstadar. Vel heime sit eg med ei god kjensle i magen. Dette var utruleg kjekt. No har eg med eit smil om munnen levert rekninga for turen til rekneskapsførar. Ein julebordtur med innlagt kompetanseheving er ein viktig del av drifta på garden. Eg gler meg alt til neste julebordtur. Håpar mange fleire blir med. Dette er ein viktig arena for fellesskapet i Hordaland sau og geit. Tusen takk til Kjetil Rødland og medhjelparane hans som arrangerte turen for oss. Godt jobba.

For eiga rekningJohn Karsten Raunholm

Velkommen til bords.

Sosialt samvær utover kvelden.


Loka

llag

med

med

lem

stal

Lo

kalla

gLe

iar

Stra

umpo

stM

edle

mst

al20

1520

1620

1720

18As

køy

Tron

d N

ilsen

tronn

i3@

star

t.no

4043

4241

Aust

rhei

mG

unns

tein

Sæ

tregu

nnst

ein.

saet

re@

velte

c-se

rvic

es.c

om26

2727

23Be

rgen

og

Os

Mar

ius

K G

usta

vsen

kipp

ersu

nd@

live.

com

7269

6960

Bøm

loIv

ar T

urøy

, Rub

best

adve

gen

10, 5

427

Ura

ngsv

ågiv

ar_t

uroy

@ho

tmai

l.com

6659

5974

Etne

Vida

r Aa

stve

dt, O

sen,

559

0 Et

nesi

v-aa

st@

onlin

e.no

8376

7776

Fitja

rJo

hn K

arst

en R

aunh

olm

, 541

9 Fi

tjar

john

.kar

sten

.rau

nhol

m@

haug

nett.

no37

3836

38Fu

saLe

if Tr

ygve

Ber

ge, 5

637

Ølv

ele

if.try

gve.

berg

e@nl

r.no

4338

3838

Gra

nvin

Øys

tein

Ale

ksan

der

Såkv

itne

oist

eina

lexa

nder

@ho

tmai

l.com

2525

2525

Indr

e H

arda

nger

Odd

mun

d H

ildal

oddm

undh

ildal

@ho

tmai

l.com

8079

7879

Jond

alTe

rje G

røtt,

562

8 H

eran

dte

rje.g

rott@

kvam

net.n

o20

2525

21Kv

amLa

rs N

orhe

im, S

tein

e 11

7, 5

600

Nor

dhei

msu

ndla

rs.n

orhe

im83

@gm

ail.c

om88

7982

79Kv

innh

erad

Bjar

ne B

erge

, Her

øysu

ndka

rl.in

gve.

eide

@kv

innh

erad

.kom

mun

e.no

7368

6768

Lind

ås o

g M

elan

dO

le J

ohan

Eid

snes

ole@

eids

nes.

org

132

126

125

120

Mas

fjord

enO

dd M

idtb

ø, 5

986

Hos

tela

ndod

h-m

idt@

onlin

e.no

2725

2525

Mau

rang

erM

ariu

s Su

ndal

sund

alen

@ho

tmai

l.com

2220

2020

Mod

alen

Inge

Far

estv

eit,

5729

Mod

alen

mur

serv

ice@

gmai

l.com

22

22

Ost

erøy

Mon

s Kj

etil

Vevl

e, 5

282

Lone

våg

mkv

@lo

bas.

no59

5352

58Ra

døy

Kåre

Hol

e, R

adøy

vege

n 98

4, 5

938

Sæbø

våge

nka

ahol

2@on

line.

no64

6562

98Rø

ldal

Kjet

il Sm

aabr

ekke

kjsm

aab@

onlin

e.no

1514

1413

Sam

nang

erSi

gve

Frøl

and,

565

0 Ty

sse

sigv

e-f@

hotm

ail.c

om17

1919

18So

traSt

urle

Min

dest

urle

.min

de@

gmai

l.com

5553

5348

Stor

dTo

re A

tle S

ørhe

im, 5

417

Stor

dto

re.a

tle.s

orhe

im@

kvae

rner

.com

5653

5458

Svei

oM

artin

Hau

glan

dm

artih

au@

onlin

e.no

5553

5361

Tysn

esO

ddva

r Lu

nde,

Mal

kene

s, 5

690

Lund

egre

ndod

dvar

.lund

e@ha

ugne

tt.no

3436

3631

Ulv

ikH

elge

Tve

it, 5

730

Ulv

ikhe

lge_

tvei

t@ho

tmai

l.com

3534

3437

Vaks

dal

Kjet

il Rø

dlan

d, B

ergs

dale

n 57

22 D

ale

kroe

dlan

@on

line.

no31

2827

26Vo

ssG

jerm

und

Seim

, 570

0 Vo

ssgj

erm

unds

eim

@ho

tmai

l.com

130

123

123

116

Voss

estra

ndKr

istin

a Jo

rdal

en, J

orda

lsve

gen

381,

Vos

sest

rand

kris

tinaj

orda

len@

live.

no53

5050

50Ø

ygar

den

22

22

29 loka

lla

g1442

1382

1376

1405

60

Husdyr ID - kvalitet fra øre til øre

Øremerker - bjøller - klaver - merkeflagg

Vi setter farge på Norges

vakresteeventyr!

Moen Tlf 5140 1150

[email protected]

Sjå knarrhult.no for meir info om våre produkterOg ta kontakt for uforpliktande tilbod.

Svært lette og sterke ”lettgrindar” med og utan port i mange ulike lengder Mange ulike grindar for bygging av funksjonelle lammingsbingar Plastplater. ( Suverene på forbrettet ) Rundballehekkar Ulike typar forbrett Kraftforautomat for storsekk Rullande forbrett ( Vi har funne enklare løysingar som gir redusert pris) Dyttehekk ( Vårt svar på ” Islandshekken”) Ulike typer gulv ( Strekkmetall, hullrister, plastgulv) Klauvhult stålplater for plastgulv. ( Tiltak på eksisteande plastgulv for å oppnå klauvslitsje) Marknadens mest komplette vege og sorteringsanlegg med Tru- test avlesingsutstyr.

Knarrhult har mange kvalitetsprodukt med lang levetid

K Kna

rrhu

lt

Knarrhult forhandler: Sverre Gustav Birkeland Tel: 957 923 21 E-mail: [email protected]


Årsrapport frå rovviltseksjonen i Hordaland

2018.

Bilde er teke på Langedrag Naturpark

Informasjon rovvilt

62

Rovvilt i Hordaland i 2018.

Rovvilt i Hordaland i 2018. Det er registrert 13 kadaversaker i Hordaland. 9 saker er registrert med ukjent dødsårsak, 3 til rev.

Tal kadaversaker i perioden 2014-2018. 2014 2015 2016 2017 2018

34 53 94 22 13

Til dei ulike artane av freda rovvilt fordeler kadaversakene i perioden 2014-2018 seg slik:

Art 2014 2015 2016 2017 2018 Bjørn 0 0 0 0 0 Jerv 0 23 47 8 0 Ulv 0 0 0 0 0

Gaupe 0 0 1 0 0 Kongeørn 6 5 2 2 1

Freda rovvilt 0 0 0 0 0 Totalt 6 28 50 10 1

Saker med status som usikker, antatt, dokumentert er med.

I diagram slik:

Førekomst av rovvilt, registrert som kadaversaker, finn ein i desse kommunane:

Art: Austevoll Bjørn 0 Jerv 0 Ulv 0 Gaupe 0 Kongeørn 1

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

2014 2015 2016 2017 2018

Bjørn Jerv Ulv Gaupe Kongeørn Freda rovvilt

Informasjon rovvilt


Bestandsovervaking.

Ulv: Ingen dokumenterte registreringar.

Bjørn: Ingen dokumenterte registreringar.

Jerv: Overvakinga av jerv er koordinert for heile fylket og Hardangervidda. Det er ikkje funne ekskrement som er analysert for jerv i år. Den 19.4 vart det avliva ein jerv i Vinje kommune, en hann med ind.nr. 3597. Denne jerven er tidlegare registrert med til saman 27 prøvar. I 2014 i Skjåk og Stryn og frå 2015-2017 i desse kommunane: Nore Uvdal, Vinje, Valle, Eidfjord, Ullensvang, Odda og Suldal. Den 28.4 vart to jervungar avliva og 30.4 vart mora avliva i Suldal kommune. Tispa har fått Ind.nr. 5863, og er ikkje tidlegare registert med dna.

Gaupe: Ingen registrerte familiegrupper. Det er dokumentert spor etter gaupe på Voss, ved Evanger, Bjørgo og Raundalen. Den 14.3. vart det skote ein gaupe-hann på Fenne.

Kongeørn: Frå 2012 er kongeørn teke inn i program for nasjonal overvaking. Aktuelle område er teke ut for intensiv overvaking. Voss med omland er eit av desse områda for intensiv overvaking.

Andre kjente reirlokaliteter er lagt inn i Rovbase og hekkeaktivitet i desse lokalitetane skal følgjast opp ved høve.

I 2018 er det for Hordaland registrert 4 vellykka hekkingar av kongeørn med ungar i reiret.

Alle 4 av desse er registrert i intensivt overvaka område.

Dokumentert førekomst av dei store rovviltartane i Hordaland, pluss Hardangervidda fordelt på kommunar.

Art: Voss Odda Vinje Bjørn

Jerv x x

Ulv

Gaupe x Dokumentasjonen er gjort med spor og bilde eller DNA.

I 2018 er det ikkje dokumentert yngling for nokon av dei 4 store rovviltartane.

Aktuelle nettstadar: www.rovviltportalen.no www.rovdata.no www.rovbase.no www.skandobs.no/

Aurland 25.11.2018.

Rein-Arne Golf

Regionalt rovviltansvarleg i SNO. Mob: 480 94 364.

Informasjon rovvilt

Spør oss omGrovfôr og beite

PlantevernØkonomi

MaskinteknikkBygg

Økologisk driftvest.nlr.no982 45 [email protected]

OPTIMA

OPTIMA PRODUKTER AS Tlf. 56 56 46 10Norheimsund www.optima-ph.no

treng du til lamminga • Gel til jur og spenesalve• Gel til bruk ved fødselshjelp• Gel til munnskurv• Hudvask og hudspray for dyr

til lammebyte

Les om Optima til sau og geit påwww.optima-ph.no

Eigarskifte i landbruket

Eit godt eigarskifte startar med den gode samtalen.

Voss Sparebank har lang røynsle som landbruksbank. Rådgjeving og finansiering av små og store maskine, utvikling av drift og kjøp av landbrukseigedom er ein del av vår kvardag.

Ta kontakt for ein uforpliktande samtale.

Tlf: 56520300E-post: [email protected]

Lid Jarnindustri AS, Steine 35, 5600 Norheimsund - [email protected]

Vedmaskin Traktorskjær Traktorskuffer Rundballegripar

Dobbel rundballeløftarSmartspyd - oppfellbartDobbelt rundballespyd

For meir utfyllande informasjon, sjå: www.dalen.noFølg oss! Sjå video!

Reiskap produsert i Hardanger!

HT gjerde Bergen AS www.htgjerde.no

Ring oss 97 55 55 75 / [email protected]

Øyvind Rolland Robert Vørøs

Produksjonsleder Dagligleder

Tlf 46 74 53 47 Tlf 97 55 55 75

[email protected]

Ta kontakt med oss— for uforpliktende synfaring

HT gjerde Bergen AS er en lokal gjerde entreprenør, som er en del av HT Norge. Vi leverer: Alle typer husdyrgjerder Anleggsgjerder Gjerder langs vei Rydding av gjerde trasserer Salg av gjerde materiell Salg av monteringsverktøy Våre montører er sikret riktig kompetanse med opplæring i henhold til HT standard for montering av gjerde. Vi leverer trygge og solide gjerder til våre kunder. Å montere gjerde er et fag!

Følg HT gjerde Bergen AS på Facebook og Instagram

www.htgjerde.no

Bergen AS

- tilhenger av norsk kvalitet

www.tysse.no

Norges største tilhengerprodusent er fra Osterøy!

Bli tilhenger på Facebook

SAUEGRINDSauegrinder leveres med disse kassemålene:

250/150/90 320/150/90 320/180/90

Sauegrind med baklem og presenning for montering på frontvegg. Skillevegg m/dør kan leveres som ekstrautstyr.

Tysse ATV tilhenger 6012 er bygget for å tåle store ujevnheter i underlaget. Med store, kraftige hjul og aksel med pendelarm, vil du merke at en Tysse ATV henger 6012 vil opprettholde stabiliteten og gi deg god styringsevne selv på ujevnt terreng. Fordi akselen pendler uavhengig på hver side, vil hjulene alltid holde seg på bakken. Tysse ATV henger kan leveres registrert som traktortilhenger, og du kan dermed bruke den på offentlig vei.

ATV TILHENGERE

NYHET! BL-serien BLADFJÆRER MED

PARABOLIC EQUALIZER

» BL- Maskinhenger

» BL- Proffhenger» BL- Tipphenger

ww

w.b

ekly

s.no

Telespor er størst på sporing av husdyr på utmarksbeite med

over 50 000 aktive enheter

Dyrenes posisjon historikk og presenteres device din på

ved

Benytter signal sterkest med mobiloperatør

eringsintervall

Temperatur

terreng uoversiktlig i

telespor.no




ved


eringsintervall

Temperatur


telespor.no




ved


eringsintervall

Temperatur


telespor.no




ved


eringsintervall

Temperatur


telespor.no




ved


eringsintervall

Temperatur


telespor.no




ved


eringsintervall

Temperatur


telespor.no

Documents

Årsmelding 2018 - nsg.no · HSG Årsmelding 2018 5 Program for årsmøtet i HSG 2019 Fredag 22. februar Kl 16.30 Frammøte m/kaffi og rundstykker. Kl 17.30 Kjell Erik Berntsen leiar