Upload
others
View
10
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
ÁR
SSKÝR
SLA 2
01
2
finAnciAL StAtementS 2012
ÁRSSKÝRSLA 2012
HS O
RK
A H
f
Brekkustíg 36 | 260 Reykjanesbæ
Sími: 422 5200 | [email protected]
www.hsorka.is
EFNISYFIRLITÁvarp stjórnarformanns . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3HS Orka hf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5Stjórn og skipulag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6Starfsmannafélag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8Heimsóknir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9Fréttaveitan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9Orkuver . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10Grunnvatns- og jarðhitadeild . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15Skjalastjórnun . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18Innkaupa- og birgðadeild . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19Starfsmannahald . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20Gæðamál . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21Öryggis, heilbrigðis- og umhverfismál . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22Upplýsingasvið . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23Viðhaldsdeild . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24Fjármál . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24Raforkukaup og raforkusala . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25Skýrsla og yfirlýsing stjórnar og framkvæmdastjórnar . . . . . . . . . . . . . 28Áritun óháðs endurskoðanda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30Rekstrarreikningur og yfirlit um heildarafkomu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31Efnahagsreikningur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32Eiginfjáryfirlit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33Sjóðstreymisyfirlit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34Skýringar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36Viðauki:
CONTENTSAddress of the Chairman of the Board . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81HS Orka hf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83Boards of directors, ownership, management . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84Power plant . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86Groundwater and geothermal division . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89Visitors to HS Orka´s facilities . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92Financial matters . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93Record Management . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94Information Technology (IT) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95Frettaveitan Newsletter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95Power purchases and sales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96Endorsement by the Board of Directors and Management . . . . . . . . . 100Independent Auditors‘ Report . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102Statement of Comprehensive Income . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103Statement of Financial Position . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104Statement of Changes in Equity . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105Statement of Cash Flows . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106Notes to the Financial Statements . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108
1
H S O R K A H F
2
Á R S S K Ý R S L A 2 0 1 2
Nýliðið ár var fyrsta heila starfsár félagsins í eigu
núverandi hluthafa, eftir nokkurra ára sögu töluverðra
breytinga á eignarhaldi HS Orku . Eftir að Jarðvarmi slhf,
samlagshlutafélag í eigu 14 lífeyrissjóða, jók hlut sinn
í HS Orku snemma árs 2012 með nýtingu kaupréttar á
nýju hlutafé, á Jarðvarmi 33,4% hlut í HS Orku og Alterra
Power Corporation á 66,6% hlut í gegnum dótturfélag sitt,
Magma Energy Sweden A .B .
Samstarf hluthafanna um rekstur HS Orku hefur verið
sérstaklega gott og ánægjulegt . Báðir hluthafar hafa sýnt
mikið traust og ábyrgð í rekstri félagsins og fjárhagsstaða
þess batnaði verulega eftir áðurnefnda aukningu hlutafjár .
Má því segja að erfiðleikar þeir sem á okkur dundu í
kjölfar efnahagshruns og stórfellds gengisfalls íslensku
krónunnar séu nú að baki .
Óhætt er að segja að HS Orka skeri sig nokkuð úr
varðandi stöðu íslenskra orkufyrirtækja, sakir eignarhalds .
Hluthafar félagsins hafa nú í tvígang á örfáum árum styrkt
stöðu félagsins með aukningu hlutafjár, svo um munar,
og þar með fjárfest frekar í félaginu . Þetta hefur styrkt
félagið verulega og gerir því mögulegt að sækja í ný og
áhugaverð verkefni .
Framgangur nýrra verkefna félagsins er háður mörgum
utanaðkomandi þáttum . Aðgerðir stjórnvalda vega þar
þungt . Vert er að fagna afgreiðslu Alþingis á Rammaáætlun
um vernd og nýtingu náttúrusvæða nú nýlega, þó vissulega
megi gera veigamiklar athugasemdir við niðurstöðuna .
HS Orka hefur á sinni könnu í dag nokkur verulega
áhugaverð verkefni í nýtingarflokki Rammaáætlunar, til
frekari orkuvinnslu og atvinnusköpunar .
Annar veigamikill þáttur er áhugi fjárfesta til
uppbyggingar starfsemi á Íslandi . Meðal annars vegna
gjaldeyrishafta hafa erlendir fjárfestar sýnt takmarkaðan
áhuga og framgangur verkefna er hægur . Almennt
efnahagsástand í heiminum vegur einnig þungt . Þar má
meðal annars nefna að álverð er og hefur verið nokkuð
lágt og má vænta þess að svo verði eitthvað áfram . HS
Orka og Norðurál vinna engu að síður enn að samningi
um orkusölu til álvers sem Norðurál áformar að reisa í
Helguvík .
Sveiflur á gengi íslensku krónunnar og sveiflur á
álverði hafa haft mikil áhrif á rekstrarafkomu félagsins,
eins og sjá má t .a .m . á uppgjöri ársins 2012 . Breytingar á
þessum þáttum leiða gjarnan til þess að afkoma félagsins
ÁVARP STJÓRNARFORMANNS
3
H S O R K A H F
sveiflast verulega, ýmist til hins verra eða betra . Til þess
ber að líta að hin raunverulega rekstrarafkoma félagsins
er jafnan nokkuð góð og stöðug og ber starfsmönnum
og stjórnendum félagsins gott vitni um faglegan og
skynsamlegan rekstur og auðlindanýtingu .
Ég vil nota þetta tækifæri og þakka starfsmönnum,
stjórnendum og stjórnarmönnum HS Orku fyrir þeirra
mikla og óeigingjarna starf sem unnið hefur verið í þágu
félagsins, oft við aðstæður sem fela í sér miklar áskoranir .
Jarðvarmaauðlindir þær sem HS Orka nýtir í dag eru í
eigu ríkis og sveitarfélaga . HS Orka á í dag í viðræðum við
bæði ríki og sveitarfélög um frekari auðlindanýtingu . Þess
er að vænta að fljótlega verði gengið frá nýjum samningum
um framtíðaraðgang HS Orku að jarðvarmaauðlindum .
Sanngjarnt er að orkuvinnslan greiði hæfilegt afgjald af
orkuvinnslu til eigendanna og þar með samfélagsins .
HS Orka hefur um langa hríð lagt áherslu á fjölnýtingu
jarðvarmaauðlindarinnar . Glögg merki þess má sjá í
auðlindagarðinum í Svartsengi, með starfsemi orkuvers
og jafnframt starfsemi Bláa Lónsins, Carbon Recycling
International og ORF Líftækni . Á Reykjanesi er hliðstæða
í orkuveri okkar ásamt starfsemi fiskþurrkunarverksmiðja
og nýjasta áfanganum í þessari fjölnýtingarþróun
verður náð er Stolt Sea Farm tekur í notkun fyrsta
áfangann í nýrri fiskeldisstöð sinni á Reykjanesi, sem
nýtir hrakvarma orkuversins . Það er tilhlökkunarefni að
fjölnýtingarverkefnum sem þessum fjölgi, bæði í Svartsengi
og á Reykjanesi og á öðrum framtíðarvinnslusvæðum HS
Orku .
HS Orka mun áfram leita frekari tækifæra til orkuvinnslu
eftir því sem samfélagið og atvinnuvegir þarfnast, en
framgangur nýrra verkefna er ekki síst háður eftirspurn
eftir orku . Í slíkum verkefnum felast gríðarleg tækifæri til
atvinnusköpunar og þróunar innan fyrirtækisins og utan .
Það er hlutverk starfsmanna, stjórnenda og hluthafa HS
Orku að grípa tækifærin og tryggja sem mestan ávinning
í víðu samhengi; fyrir starfsmenn, fyrir félagið, fyrir
viðskiptavini og fyrir samfélagið .
Það er von mín að þau verkefni sem HS Orka vinnur
að geti hjálpað samfélaginu á leið úr þeim erfiðleikum
sem fylgt hafa efnahagsörðugleikum þjóðarinnar, tryggt
fleirum góð störf, viðunandi afkomu, fjárhag og lífsgæði .
Gleymum ekki hinni samfélagslegu ábyrgð sem á okkur
hvílir, sem störfum fyrir jafn mikilvægt fyrirtæki og
HS Orka er samfélaginu . Ef litið er til þeirrar sérstöðu
sem íslenskur orkuiðnaður hefur í samfélaginu er okkar
hlutverk ekki síst að skapa almenningi lífsgæði .
Ásgeir Margeirssonstjórnarformaður
4
Á R S S K Ý R S L A 2 0 1 2
HS ORKA HF
Framleiðslan gekk vel á árinu 2012 og varð
rafmagnsframleiðslan 3% umfram áætlun eða 1 .194 GWh .
Þessar stöðugu og jákvæðu framleiðslutölur sýna styrk
jarðhitakerfanna, gæði búnaðarins og færni starfsmanna .
Framleiðslan 2012 minnkaði um 5,2% frá árinu áður en það
var aðallega vegna þess að á síðari hluta ársins 2011 rann út
35 MW samningur en 35 MW jafngilda um 20% af uppsettu
afli HS Orku . Þrátt fyrir að þessi samningur rynni út lækkuðu
tekjur aðeins um 7,4% . EBITA hækkaði á árinu 2012 um 6,7%
frá árinu áður aðallega vegna minni stjórnunarkostnaðar
tengdum gerðardómsmálum við Norðurál .
Í febrúar 2011 var undirritaður samningur við Íslenska
kísilfélagið um sölu á 30 MW frá miðju ári 2013 til ársloka
2016 til fyrirhugaðrar verksmiðju í Helguvík . HS Orka telur nú
að verkefnið muni ekki verða að veruleika í þeirri mynd sem
að var stefnt og því komi ekki til orkusölu samkvæmt þessum
samningi . HS Orka náði ágætum árangri í sölumálum á seinni
hluta árs 2012 og mun því áfram selja megin hluta þessarar
orku til annarra aðila samkvæmt skammtímasamningum .
Félagið vinnur enn að áformum um uppbyggingu
virkjana sem mögulega gætu nýst til að svara eftirspurn frá
álveri í Helguvík eða annarri starfsemi sem byggir á mikilli
raforkunotkun . Keypt hefur verið 50 MW hverfilsamstæða frá
Japan, sömu gerðar og þær tvær sem fyrir eru . Þá hefur verið
gengið frá útboðsgögnum vegna byggingarframkvæmda .
Fyrirtækið gerir ráð fyrir að geta ráðist í rannsóknarboranir
í Eldvörpum og í Krýsuvík þegar gengið hefur verið frá
breytingum á aðal- og deiliskipulagi fyrir svæðin í samvinnu
við viðkomandi sveitarfélög og hinsvegar frá samningum um
nýtingarrétt í Krýsuvík .
Í febrúar 2012 staðfesti annar hluthafinn í HS Orku,
Jarðvarmi slhf, áhuga sinn á auknum hlut í HS Orku og frekari
uppbyggingu fyrirtækisins með kaupum á 878 .205 .943 nýjum
hlutum sem bætti sjóðstöðu HS Orku um 4,7 milljarða króna .
Þessi kaup voru í samræmi við áður umsamin kauprétt og
eru þessir fjármunir ætlaðar til stækkunar Reykjanesvirkjunar .
Fjárfestingar á árinu 2012 voru svipaðar og árið áður og
námu alls 774 m .kr . á móti 819 m .kr . 2011 . Fjárfestingar til
undirbúnings stækkunar Reykjanesvirkjunar og til tryggingar
á núverandi rekstri námu 425 m .kr . og í Svartsengi voru
fjárfestingar vegna förgunar affallsvatns fyrir 215 m .kr .
Gerðardómsmál við Norðurál Grundartanga vegna
skerðingar á kaupum umsamins rafmagns hélt áfram á árinu .
Vitnaleiðslur voru í málinu í fyrstu viku febrúar í Madríd á
Spáni og er niðurstöðu vænst fyrir mitt ár .
Á árinu fór fram fyrsta stór upptekt á vél 2 á Reykjanesi
eftir 6 ára rekstur . Kom hún í kjölfar samskonar upptektar
á vél 1 á árinu 2011 og er nú ljóst að treysta má þessum
vélbúnaði til langrar framtíðar .
HS Orka horfir til áframhaldandi öflugrar framleiðslu
og rekstrarafkomu á árinu 2013 sem opni dyr fyrir frekari
uppbyggingu með stækkun Reykjanesvirkjunar og öðrum
verkefnum .
5
H S O R K A H F
Aðalfundur HS Orku hf var haldinn 15 . mars 2012 á
aðalskrifstofu fyrirtækisins á Brekkustíg 36 í Reykjanesbæ .
Fráfarandi stjórn var öll endurkjörin . Að loknum aðalfundi
var haldinn stjórnarfundur þar sem stjórnin skipti með sér
verkum og var hún þá þannig skipuð:
Formaður:
Ásgeir Margeirsson, Magma Energy Sweden A .B .
Varaformaður:
Ross Beaty, Magma Energy Sweden A .B .
Ritari:
Gylfi Árnason, Jarðvarmi slhf
Meðstjórnendur:
Anna Skúladóttir, Jarðvarmi slhf
John Carson, Magma Energy Sweden A .B .
Varamenn í stjórn:
Bruce Ripley, Magma Energy Sweden A .B .
Helgi Jóhannesson, Jarðvarmi slhf .
Þann 29 . febrúar 2012 nýtti Jarðvarmi slhf rétt sinn til að
auka hlutafjáreign sína og keypti nýútgefin hlutabréf að
nafnvirði 878 .205 .943 og kaupverðið um 4,7 milljarðar
króna .
Að loknum þeim viðskiptum var hlutafjáreign í HS Orku hf
þá þannig 29 . febrúar 2012 og einnig þann 31 . desember
2012:
Hlutir Hlutfall
Magma Energy Sweden A .B . 5 .222 .188 .911 66,6%
Jarðvarmi slhf 2 .618 .935 .580 33,4%
Samtals 7.841.124.491 100,000%
STJÓRN OG SKIPULAG
Eftirtaldir veita fyrirtækinu forstöðu:
Forstjóri: Júlíus Jónsson
Aðstoðarforstjóri: Albert Albertsson
6
Á R S S K Ý R S L A 2 0 1 2
Ásgeir Margeirsson
Ross Beaty Gylfi Árnason
John CarsonAnna Skúladóttir
Júlíus Jónssonforstjóri
Albert Albertssonaðstoðarforstjóri
7
H S O R K A H F
STARFSMANNAFÉLAG
Aðalfundur starfmannafélags HS var haldinn þann
27 . apríl 2012 og var Sigrún Guðmundsdóttir endurkjörinn
formaður félagsins .
Sigurður Baldur Magnússon kom nýr inn í stjórnina
en úr stjórn fóru Þorgrímur Hálfdánarson, Margrét
Guðleifsdóttir og Sigmar Örn Sigþórsson . Aðrir í stjórn eru
Heiðar Sverrisson, Silja Dögg Gunnarsdóttir og Kristján
Ástþór Baldursson . Varamenn í stjórn eru Þórhildur Eva
Jónsdóttir og Guðrún Jóhanna Axelsdóttir .
Á árinu voru haldnar nokkar skemmtanir á vegum
félagsins eins og venjan er .
Árshátíð SFHS var haldin þann 3 . mars að Hótel
Selfossi . Þátttaka var mjög góð og veislustjórinn Gísli
Einarsson fór á kostum og skemmtiatriðin slógu í gegn .
Sumarið var boðið velkomið í júní á Garðskaga með
fjölskylduhátíð í blíðskaparveðri . Farið var meðal annars í
ratleik og grillaðar pylsur . Hoppukastalinn var vinsæll og
sem og andlitsmálningin . Garðskaginn er afar hentugur
staður fyrir hátíð af þessu tagi .
Félagsmenn voru duglegir að nota bústaðinn okkar
í Húsafelli í sumar . Keyptur var nýr heitur pottur í
bústaðinn, grill, sturtuklefi, gardínur og dýnur í rúmin
og ýmislegt lagað og snurfusað í húsinu . Bústaðurinn er
í góðu standi núna . Félagsmenn hafa verið duglegir við
að benda á það sem þarf að laga eða það sem vantar
eða skemmist, því er kippt í lag hið snarasta . Umgengni
í bústaðnum hefur verið til fyrirmyndar og viljum við
þakka fyrir það . Þetta er okkar sameign og við þurfum öll
að ganga vel um . Vetrarleigan á bústaðnum mætti vera
meiri en stjórnin telur að hátt bensínverð dragi úr því að
félagsmenn nýti sér bústaðinn um helgar á veturna .
Sumarferð starfsmanna var síðan þann 15 . september
og ferðinni haldið austur í Skaftafellssýslu . Skráning
var vonum framar og var forstjóri og stjórn félagsins
himinlifandi yfir því hve margir ætluðu sér að mæta eða
131 . Þegar nær dró að brottfarardegi í september þá
afboðuðu margir sig og svo fór að 1/3 skráðra í ferðina
afboðuðu sig . En ferðin var mjög vel heppnuð og veðrið
lék við okkur . Ferðinni var fyrst heitið að Skógum eftir
að allir höfðu verið sóttir á sínum stöðum . Þar fengu
ferðalangarnir súpu og brauð og skoðuðu safnið . Síðan var
lagt í hann upp í Hólaskjól í Skaftártungu þar sem fyrirhuguð
Búlandsvirkjun mun vonandi rísa . Þar hlustuðum við á
Friðrik Friðriksson og Ásbjörn Blöndal tala um staðinn og
virkjunarframkvæmdir . Þá var haldið að Hótel Laka þar
sem boðið var uppá glæsilegt kvöldverðarhlaðborð og
alvöru sveitastemmningu í skemmu með harmonikkuspili .
Um hádegi næsta dag voru Dverghamrar og Kirkjugólfið
skoðað . Síðan komið við í Vík . Það voru sáttir og þeyttir
ferðalangar sem sváfu í rútunni á leiðinni heim . Þakka
ykkur innilega fyrir frábæra ferð .
Þann 4 . nóvember var leikhúsferð með börn og
barnabörn nokkurra starfsmanna HS . Fórum við að sjá
leikritið Dýrin í Hálsaskógi .
Jólahlaðboðið var síðan 1 . desember á Restaurant
Reykjavík . Þetta var í fyrsta skiptið sem félagið heldur
jólahlaðborðið utan Reykjanesbæjar og þátttaka var mjög
góð . Það var heldur þröngt um okkur en þröngt mega
sáttir sitja .
Framundan er spennandi ár og hlakkar stjórn félagsins
til að takast á við það . Félagsmenn eru viljugir að taka þátt
og það er uppskrift á góða ferð eða skemmtun . Að lokum
vill stjórnin þakka ykkur öllum fyrir að hafa tekið þátt í
starfinu á árinu og það er alls ekki búið, meira í vændum .
8
Á R S S K Ý R S L A 2 0 1 2
HEIMSÓKNIR
Á hverju ári koma gestir alls staðar að úr heiminum
í heimsókn í orkuver fyrirtækisins sem og á sýninguna
Orkuverið jörð i Reykjanesvirkjun . Samkvæmt upplýsingum
frá Íslandsstofu spyrja flestir erlendir gestir um jarðvarma .
Gestir okkar fá fræðslu um jarðvarmann og af
hverju það er mögulegt að vinna jarðvarma á Íslandi,
auðlindagarðshugsunin er kynnt og auðvitað fá gestir
okkar í flestum tilfellum að sjá inn í orkuverin .
Í gegnum sýninguna Orkuverið jörð sem er í
Reykjanesvirkjun hefur gestum verið að fjölga . Sýningin
fjallar um sólkerfið og mismunandi orkugjafa sem virkjaðir
eru um allan heim .
Á árinu 2013 hvetur fyrirtækið fólk til að koma í
heimsókn og kynna sér starfsemina . Fyrirtækið mun
áfram vera með öryggiskröfur fyrir sína gesti . Hópar sem
fara inn í orkuverin skulu ekki vera stærri en 30 manns,
allir klæðast sýnileikavesti og öryggishjálmi .
Eitt blað kom út á árinu 2012, tölublað 230 og aðeins
á netformi . Fyrsta blað Fréttaveitunnar kom út í desember
1987 . Blaðið hefur síðan komið reglulega og óreglulega út
en markmiðið er að gefa út 4 blöð á ári . Blaðið er því að
hefja sitt 26 . starfsár nú árið 2013 .
Fréttaveitan hefur alla tíð þjónað þeim tilgangi að vera
upplýsingamiðill fyrirtækisins og starfsmanna þess . Ekki
eru áform um annað en að halda áfram netútgáfu enda
er það mat stjórnenda fyrirtækjanna að um nauðsynlegan
upplýsingamiðil sé að ræða .
Breytt umhverfi síðustu ára í rekstri fyrirtækjanna er
þess valdandi að ekki er hægt að segja frá öllu jafnóðum .
Margir þættir, eins og t .d . uppgjör, rekstraráætlanir og
fleira þarf að tilkynna til Kauphallar og eftirlitsaðila áður
en fyrirtækin mega veita upplýsingar til annarra aðila .
Blaðið er alltaf aðgengilegt á heimasíðum fyrir-
tækjanna og öll blöð sem hafa verið gefin út má finna á
netformi í gagnagrunni fyrirtækisins, www .hver .is .
FRÉTTAVEITAN
9
H S O R K A H F
Rekstur framleiðsludeildar gekk vel á árinu og voru
óvæntar uppákomur fáar en hér að neðan má sjá kafla um
rekstur og viðhald . Rekstur jarðhitakerfa var með svipuðum
hætti og áður, lítilsháttar aukning var á heildarupptekt í
Svartsengi (3,2%) en dróst saman á Reykjanesi (17,2%) .
Framleiðsla á hitaveituvatni var nánast sú sama og
árið áður (aukning 2,8%) . Raforkuframleiðsla minnkaði
nokkuð milli ára á Reykjanesi, (3,95%) vegna breytinga
á sölusamningum . Framleiðslan var svipuð milli ára í
Svartsengi . Í heild er raforku framleiðslan um 10,5%
minni 2012 en 2008 .
FRAMLEIÐSLA HITAVEITUVATNSHeitavatnsframleiðsla í Svartsengi árið 2012 var
svipuð og árið 2011 . Í töflunni hér fyrir neðan er yfirlit yfir
framleiðslu hitaveituvatns .
Þess má geta að uppsett framleiðsluafköst eru 465 l/s
þannig að náðst hafa 103% afköst orkuvera í kuldakastinu
10 . janúar . Engar marktækar breytingar hafa komið fram
á efnasamsetningu upphitaða vatnsins (hitaveituvatns)
sem HS Veitur dreifa um Suðurnes frá orkuverum í
Svartsengi .
Kaldavatnsframleiðsla HS Orku til HS Veitna var
samtals 6 .437 .703m3 .
JARÐHITAVINNSLA Í SVARTSENGI 2012 Vinnsla úr jarðhitasvæðinu í Svartsengi var um 422
kg/s að meðaltali eða alls um 13,31 milljón tonn .
Niðurdæling affallsvatns í djúpholur SVAH-17 og 24
var um 7,132 milljón tonn sem eru um 226 kg/sek að
meðaltali yfir árið . Nettó upptekt á árinu var því um 6,182
milljón tonn eða um 196 kg/sek .
Á myndum 1 og 2 má sjá hvernig þrýstingur og hiti
í jarðhitakerfinu í Svartsengi hefur þróast á síðustu 30
árum .
Hiti á 900 m dýpi í Svartsengi og 1 .100 m dýpi í
Eldvörpum er sýndur á mynd 2 . Eins og sjá má af hitanum
í SV-12 hefur hitinn lítið breyst frá árinu 2007 og er á
bilinu 233-234°C .
JARÐHITAVINNSLA Á REYKJANESI REYH010 Vinnsluhola var tekin úr notkun þann
6 .desember vegna lítils rennslis og lágs holutopps-
þrýstings . Í staðin var REYH025 tengd inn á safnæð
REYH010 og tekin i notkun þann 9 . desember .
ORKUVER
40
42
44
46
48
50
52
54
56
58
60
62
64
66
68
70
1980 1984 1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012
Þrý
stin
gur
(bar
−g)
Tími (ár)
SV−08 SV−09 SV−11 SV−12 EV−02
Mynd 1: Þrýstingur á 900 m dýpi í fjórum holum í
Svartsengi og í holu EV-2 í Eldvörpum.
Meðal- Orku
rennsli innihald Meðalafl
Tonn l/s GWh MW
Framleitt hitaveituvatn 2012 11 .702 .452 370 646,4 73,6 Allt árið 2012
Hámarks mánaðarframleiðsla 1 .168 .798 436 67,5 90,7 Janúar 2012
Hámarks vikuframleiðsla sala 258 .497 427 14,9 88,9 Vika 4
Hámarks sólarhringsframleiðsla 38 .016 440 2,25 94,0 27 . janúar 2012
Hámarks klst . framleiðsla l/s 1 .724 479 0,103 103,0 kl . 19:00 - 20:00, 10 . janúar 2012
Hámarks klst . framleiðsla MW 1 .724 479 0,103 103,0 kl . 19:00 - 20:00, 10 . janúar 2012
FRAMLEIÐSLA HITAVEITUVATNS
10
Á R S S K Ý R S L A 2 0 1 2
Heildarvinnsla á Reykjanesi á árinu 2012 var um 15,64
milljón tonn, sem samsvarar árs meðalvinnslu um 495
kg/s .
Á árinu 2012 var niðurdæling í jarðhitageyminn á
Reykjanesi að jafnaði um 45 kg/s eða um 1,42 milljón
tonn . Nettó upptekt á árinu 2012 er því um 14,22 milljón
tonn .
Á mynd 4 má sjá að þróun hita í borholum á Reykjanesi .
Þær vinnsluholur sem mældar voru á árinu 2012, RN-12,
RN-15, RN-19 og RN-24, sýna allar örlitla lækkun hita .
Þessi hitastigslækkun verður könnuð nánar á árinu 2013 .
REKSTUR oG VIÐHALd VIRKJANAÍ upphafi árs var skipulögð stór upptekt á REY Vél
2 (50MW) í Reykjanesvirkjun sem fór fram 4 . júní til
5 . júlí . Þá hafði vélin verið í fullum rekstri í 6 ár með
fulla framleiðslugetu fyrir utan síðustu mánuði fyrir
upptekt . Upptektin fól í sér að opna vélina, hreinsa
hverfilhjólið ásamt hverfilblöðum, kælivatnshlið eimsvala
og annan búnað sem þurfti skoðun og viðhald . Á sama
tíma var gufuveitu- ásamt skiljustöðvarbúnaði yfirfarinn
og endurbættur . Árangur af upptektinni var góður og vélin
skilaði sömu afköstum og um nýja vél væri að ræða .
Upptektin var unninn af starfsmönnum HS Orku með
aðstoð Framtaks ehf verktakafyrirtækis .
REY Vél 1 (50MW) í Reykjanesvirkjun var tekin úr
rekstri 12 . - 18 . ágúst vegna árlegrar vélaskoðunar og
minniháttar hreinsunar og viðhalds í gufuveitu .
200
205
210
215
220
225
230
235
240
245
250
255
260
265
270
275
280
1980 1984 1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012
Hit
i (°C
)
Tími (ár)
SV−08 SV−09 SV−11 SV−12 EV−02
Mynd 2: Hitastig á 900 m dýpi í borholum í Svartsengi
og 1100 m dýpi í Eldvörpum (EV-02).
RN−11 RN−12 RN−13 RN−13B RN−14 RN−14B RN−15 RN−16 RN−17 RN−17B RN−18 RN−19 RN−20 RN−21 RN−22 RN−23 RN−24 RN−25 RN−26 RN−29 RN−30
80
85
90
95
100
105
110
115
120
125
1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 2013
Þrý
stin
gur
(bar
−g)
Tími (ár)
Mynd 3: Þrýstingur á 1.500 m undir sjávarmáli í holum
á Reykjanesi, 2002–2012.
11
H S O R K A H F
Reykjanes Þús. kr.
Stækkun o .fl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 391 .228
Vél 4 (30 MW) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 .700 424 .928
Svartsengi
Förgun affallsvatns / niðurdæling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215 .092 215 .092
Rannsóknir
Orkurannsóknir Eldvörp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 .646
Orkurannsóknir Krýsuvík . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 .625
Orkurannsóknir Trölladyngju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 396 23 .667
Orkuver samtals 663.686
Aðrar fjárfestingar
Upplýsingakerfi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 .366
Búnaður . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 .572
Kaup á landi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 .339
Bifreiðar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 .848 67 .125
Hlutafé
Suðurorka ehf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 .638
Fjárfestingar samtals 774.449
Á árinu voru fjárfestingar nánast sömu og árið áður og námu fjárfestingar í orkuverum og öðrum fastafjármunum 664 m .kr .
(755 m .kr . árið áður) og alls 774 m .kr . í varanlegum rekstrarfjármunum (819 m .kr . árið áður) og voru helstu fjárfestingaliðir
þessir:
FJÁRFESTINGAR 2012
SVA Vél 3 (6MW) var tekin úr rekstri 3 . - 21 . september
vegna árlegar upptektar sem fól í sér hreinsun á
hverfilhjóli og hverfilblöðum . Á þessum tíma var gufuveita
og skiljuðstöð tekin úr rekstri í 20 klst . vegna hreinsunar
og skoðunar ásamt minniháttar endurbótum .
Engin útleysing (óskipulegt ótiltæki) frá framleiðslu
var skráð á árinu .
SVA Vél 11 (30MW) var tekin úr rekstri 20 . - 26 .
maí vegna árlegar vélaskoðunar, ásamt viðhalds
í hjálpakerfum þ .m .t . gufuveitu . Haldið var áfram að
endurnýja útveggjaklæðningu kæliturns ásamt skoðun
og smá lagfæringum . Nú hafa þrjár útveggjahliðar verið
endurnýjaðar með betra og þolnara efni .
SVA Vél 12 (30MW) var tekin úr rekstri 26 . - 31 . ágúst
vegna árlegrar vélaskoðunar, ásamt viðhaldi og skoðunum
á hjálparkerfum .
SVA Ormatstöðin (vélar 4 til 10): Vélar 7 og 9 voru
ekki í rekstri vegna bilunar í loftkældum eimsvölum . Á
seinni hluta ársins stöðvaðist vél 10 af sömu ástæðum .
Aldur er farin að segja til sín með loftkælda eimsvala
sem standa utanhúss og hafa búið við erfitt og tærandi
umhverfi . Unnið er að úrlausn . Aðrar Ormatvélar skiluðu
góðri framleiðslu á árinu .
Þann 11 .-13 . júní fór fram prófanir af hálfu Landsnets
á liðaverndarbúnaði flutningslína SVA-REY-RAU . Þessi
aðgerð hafði töluverð áhrif á framleiðslu virkjana en hana
12
Á R S S K Ý R S L A 2 0 1 2
var að sama skapi nauðsynlegt að framkvæma, til að
tryggja öryggisgæði flutningskerfis LN frá virkjunum .
ÖNNUR STUTT SAMANTEKT:• Varmarásir orkuvers 5 voru yfirfarnar á árinu með
útskiptingu á íhlutum sem voru komnir til ára sinna .
• Í Dælustöð Fitjum voru endurnýjaðir háspennurofar
ásamt sterkstraumsbúnaði dælukerfa .
• Hafin var endurnýjun á vélbúnaði í SCADA kerfi
orkuversins .
• Endurbætur á niðurdælingarkerfi innan orkuversins,
felur í sér aukinn möguleika á söfnun jarðsjávar til
djúpniðurdælingar .
• Rafskoðanir fóru fram í SVA og REY virkjunum
samkvæmt öryggisstjórnunarkerfi HS Orku, 500
endurbætur hafa verið unnar eftir skoðun .
• SVAN103 Grunnniðurdælingarhola tengd sem vara-
neyðarlosun .
150
160
170
180
190
200
210
220
230
240
250
260
270
280
290
300
310
1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 2013
Hit
i (°C
)
Tími (ár)
RN−11 RN−12 RN−13 RN−13B RN−14 RN−14B RN−15 RN−16 RN−17 RN−17B RN−18 RN−19 RN−20 RN−21 RN−22 RN−23 RN−24 RN−25 RN−26 RN−29 RN−30
Mynd 4: Hiti á raundýpi 1.500m undir sjávarmáli í
holum á Reykjanesi.
13
H S O R K A H F
2012 % 2011 % %
GWh af heild GWh af heild breyting
Fuji vél (6 MW) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37,968 2,93% 45,126 3,40% -15,86%
Ormat vélar (7 x 1,2 MW) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34,257 2,64% 43,326 3,26% -20,93%
Fuji 1999 (30,0 MW ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242,564 18,73% 234,657 17,68% 3,37%
Fuji 2007 (30,0 MW ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191,744 14,80% 184,420 13,89% 3,97%
Svartsengi samtals 506,534 39,11% 507,528 38,24% -0,20%
Reykjanesvirkjun (2 x 50 MW) . . . . . . . . . . . . . . . . 788,570 60,88% 819,707 61,75% -3,80%
788,570 60,88% 819,707 61,75% -3,80%
Önnur framleiðsla . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 0,155 0,01% 0,136 0,01% 13,69%
1 .295,259 100,00% 1 .327,372 100,00% -2,42%
Múlavirkjun . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13,023 12,943 0,62%
Fjarðarárvirkjanir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53,309 69,650 -23,46%
66,332 82,593 -19,69%
RAFoRKUFRAMLEIÐSLAN 2012 VAR ÞESSI:
SVARTSENGI
Breyting
2012 2011 %
HSH- 7 . . . . . . . . . . . . . . 1,687 1,750 -3,60%
HSH- 8 . . . . . . . . . . . . . . 1,185 1,140 3,95%
HSH- 9 . . . . . . . . . . . . . . 1,333 1,310 1,76%
HSH-10 . . . . . . . . . . . . . . 0,696 0,696 0,00%
HSH-11 . . . . . . . . . . . . . . 1,614 2,150 -24,93%
HSH-14 . . . . . . . . . . . . . . 0,129 0,080 61,25%
HSH-16 . . . . . . . . . . . . . . 0,632 0,557 13,46%
HSH-18 . . . . . . . . . . . . . . 1,329 0,980 35,61%
HSH-19 . . . . . . . . . . . . . . 1,139 0,850 34,00%
HSH-20 . . . . . . . . . . . . . . 0,696 0,627 11,00%
HSH-21 . . . . . . . . . . . . . . 1,899 1,440 31,88%
HSH-22 . . . . . . . . . . . . . . 0,391 0,340 15,00%
HSH-23 . . . . . . . . . . . . . . 0,582 0,975 -40,31%
13,312 12,895 3,23%
HSH-5/6/12/17;
niðurdæling . . . . . . . . . . ( 7,132 ) ( 5,360 ) 33,06%
Heildarvinnsla úr svæðinu 6,180 7,535 -17,98%
Vinnsla úr borholum var eftirfarandi (millj . tonn):
REYKJANES
Breyting
2012 2011 %
RN-10 . . . . . . . . . . . . . . . 0,822 2,325 -64,64%
RN-11 . . . . . . . . . . . . . . . 2,554 1,974 29,36%
RN-12 . . . . . . . . . . . . . . . 1,584 2,876 -44,93%
RN-13 . . . . . . . . . . . . . . . 1,296 0,766 69,23%
RN-14 . . . . . . . . . . . . . . . 0,932 0,737 26,40%
RN-15 . . . . . . . . . . . . . . . 0,489 0,233 109,99%
RN-18 . . . . . . . . . . . . . . . 0,894 0,454 96,87%
RN-19 . . . . . . . . . . . . . . . 0,494 0,971 -49,10%
RN-20 . . . . . . . . . . . . . . . 0,000 0,000
RN-21 . . . . . . . . . . . . . . . 0,635 1,799 -64,71%
RN-22 . . . . . . . . . . . . . . . 0,000 0,194 -100,00%
RN-23 . . . . . . . . . . . . . . . 1,215 1,346 -9,73%
RN-24 . . . . . . . . . . . . . . . 1,042 1,799 -42,08%
RN-25 . . . . . . . . . . . . . . . 0,068 0,000
RN-26 . . . . . . . . . . . . . . . 1,774 0,722 145,77%
RN-27 . . . . . . . . . . . . . . . 1,200 0,961 24,92%
RN-28 . . . . . . . . . . . . . . . 0,641 0,555 15,47%
15,640 17,712 -11,70%
Niðurdæling . . . . . . . . . . ( 1,417 ) ( 2,469 ) -42,60%
Heildarvinnsla úr svæðinu 14,223 15,244 -6,70%
Vinnsla úr borholum var eftirfarandi (millj . tonn):
14
Á R S S K Ý R S L A 2 0 1 2
Starfshópur fyrir grunnvatn og jarðhita (GOJ) heldur
utan um rannsóknar- og þróunarstarfssemi, kemur að
undirbúningi nývirkjana og að rekstri jarðhitasvæðanna
sem HS Orka hefur til umráða . Vinna á árinu dreifðist
á fjölmörg verkefni, en undirbúningur fyrirspurna um
umhverfismatsskyldu rannsóknaborana í Eldvörpum og
lagningu pípu fyrir affall Svartsengis til sjávar tóku
drjúgan tíma .
Fyrir stækkun Reykjanesvirkjunar var haldið áfram við
meta kosti og galla fyrir val á vél 4 . Fulltrúar HS Orku
fóru til Nýja-Sjálands og skoðuðu þar nokkrar virkjanir .
Eftir ferðina var ljóst að tvívökvavél myndi ekki henta .
Eins þótti gufuþvottur fyrir suðu vél ekki kostur, en sýring
til meðhöndlunar pækils í vinnsluferlinu verði til frekari
skoðunar . Síðar á árinu var svo samið við verkfræðistofu
um að hanna tilraunaskiljur fyrir tvísuðu pækilsins á
Reykjanesi .
Kæling sást í eftirlitsmælingum nokkurra holna svo
dregið var úr niðurdælingu í holu RN-20B til öryggis . Hola
RN-30 var blástursprófuð og ollu niðurstöður vonbrigðum .
Endurskoðuð var borholuáætlun og ákveðið að bora
tvær borholur ásamt að rannsaka eldri vinnsluholu með
því að taka leiðara upp úr henni og gera ýmsar tilraunir til
að endurheimta gæfni holunnar . Borunin var sett í útboð
sem Jarðboranir hrepptu og var byrjað að bora holu
RN-31 í ætlað gufusvæði í desember .
Áfram var unnið að líkangerð fyrir sprungusveiminn á
Reykjanesskaga sem innifelur jarðhitasvæðin á Reykjanesi,
í Eldvörpum og Svartsengi með áherslu á Reykjanes .
Fjölgað var mælingum á djúpviðnámi (MT) og 3D-túlkun
GRUNNVATNS- OG JARÐHITADEILD
15
H S O R K A H F
þeirra bætt . Samningar voru gerðir um að setja upp
smáskjálftamælanet (ÍSOR) og GPS faststöðvar til að
fylgjast með landhreyfingum . Auk þessa má nefna aðkomu
að tengingu safnæðar frá holu RN-25, byggingu nýs
gasstromps, yfirferð arðsemisútreikninga fyrir samninga
við Norðurál og samninga um auðlindagjald við Ríkið .
Í Svartsengi var náið fylgst með í gufupúðanum,
en álag var mikið á hann á árinu vegna viðhalds véla á
Reykjanesi og í Svartsengi . Unnið var við förgun affalls
og fékkst framkvæmdaleyfi fyrir fyrri áfanga sjávarlagnar
að niðurdælingarsvæðinu við SV-holur 17 og 24 í byrjun
árs . Farið var í útboð á pípuefni og verktöku og hófst
vinna við lagningu pípunnar í júní . Jafnframt var send
inn matsfyrirspurn fyrir seinni áfanga sjávarlagnar sem
er ætlað að fara um nýtt iðnaðarsvæði Grindvíkinga og
síðan með útrás utarlega í Arfadalsvík . Undir lok ársins
úrskurðaði Skipulagsstofnun að sá áfangi þyrfti ekki
að fara í umhverfismat, en úrskurðurinn hefur verið
kærður og er til meðferðar hjá úrskurðarnefnd umhverfis-
og auðlindamála . Reynt var að viðhalda náttúrulegu
niðurrennsli um botn Bláa lónsins með því að fleyga í
hann á 15 stöðum . Með þeirri aðgerð og förgunarholum
hélst vatnshæð lónsins innan leyfilegra marka . Þá var
reynt að meta með efnaútreikningum hví förgun á sýrðu
affalli sem reynd var á síðastliðnu ári gekk ekki og
stíflaði förgunarholur . Reikningarnir bentu til að ekki
væri hætta á útfellingu anhýdríts og kísilútfelling ætti að
vera lítil og hægvirk . Reikningarnir skýrðu því ekki stíflun
förgunarholnanna .
Breyting Samtals
Svartsengi Eining 2012 2011 2012 - 2011 1976 - 2012
Seld raforka út á net . . . . . . . . . . . . . . . . GWh 464,97 466,12 -0,25% 6 .433,81
Eigin notkun raforku . . . . . . . . . . . . . . . . GWh 41,57 41,42 0,37% 683,87
Samtals GWh 506,54 507,53 -0,20% 7 .117,68
Reykjanes
Seld raforka út á net . . . . . . . . . . . . . . . . GWh 760,66 791,66 -3,92% 3 .960,12
Eigin notkun raforku . . . . . . . . . . . . . . . . GWh 27,91 28,05 -0,49% 135,51
Samtals GWh 788,57 819,71 -3,80% 4 .095,63
Vatnsframleiðsla . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tonn 11 .702 .452 11 .383 .717 2,80% 274 .952 .777
Vatnsframleiðsla (orka) . . . . . . . . . . . . . . . GWh 646,40 625,30 3,37% 18 .038,51
Svartsengi:
Upptekt úr jarðhitasvæði . . . . . . . . . . . . . Þús . tonn 13,312 12,895 3,23% 319,154
Niðurdæling í jarðhitasvæði . . . . . . . . . . . Þús . tonn -7,132 -5,360 33,06% -37,834
Þús . tonn 6,180 7,535 -17,98% 281,320
Reykjanes:
Upptekt úr jarðhitasvæði . . . . . . . . . . . . . Þús . tonn 15,640 17,712 -11,70% 176,228
Niðurdæling í jarðhitasvæði . . . . . . . . . . . Þús . tonn -1,417 -2,469 -42,61% -6,737
Þús . tonn 14,223 15,243 -6,69% 169,491
ORKUVER SVARTSENGI & REYKJANES - FRAMLEIÐSLA 1976 - 2012
16
Á R S S K Ý R S L A 2 0 1 2
Nýtt aðalskipulag fyrir Grindavíkurbæ var samþykkt
fyrri hluta árs sem gerði ráð fyrir nýjum borteigum við
Svartsengi og orkuvinnslu við Eldvörp . Matsfyrirspurn var
gerð fyrir borun rannsóknarholna við Eldvörp í samvinnu
við Grindavíkurbæ, en Skipulagsstofnun úrskurðaði að
boranirnar þyrftu að fara í umhverfismat . Í nóvember var
svo auglýst matsáætlun fyrir allt að fimm rannsóknarholur
við Eldvörp .
Viðræður við Hafnarfjarðarbæ varðandi orkuvinnslu
í Krýsuvík þokuðust áfram þó niðurstaða næðist ekki
á árinu . Unnið var í jarðfræðikortlagningu og lokið við
3D-túlkun viðnámsmælinga (MT) . Þá var gerð áætlun um
að loka holu KR-9 varanlega .
Haldið var utan um eftirlitsmælingar í borholum,
efnasýnatöku á jarðhitavökvanum, eftirlitsathuganir á
yfirborði og breytingum á yfirborðsvirkni . Byrjað var
á undirbúningi fyrir innleiðingu ISO-9000 vottunar .
Gerðar voru athugasemdir við Stjórnunaráætlun
Reykjanesfólkvangs og við nokkrar þingsályktunartillögur
í samstarfi við Samorku .
HS Orka tekur þátt í ýmsum rannsóknar- og
þróunarverkum . Tvö verkefni sem fá styrki frá GEORG um
mishraða skjálftabylgna í Krýsuvík og samband eðlisþátta
s .s . viðnáms og landsigs við vinnslu á Reykjanesi áttu að
klárast á árinu, en lokaskýrslur tefjast fram á árið 2013 .
Áfram er þátttaka í GEISER verkefni um skjálfta sem
verða vegna breytinga af völdum mannvirkja og í Iceland
Geothermal sem er fyrirtækjadrifinn samstarfsvettvangur
hins íslenska jarðvarmaklasa . Framlengd var þátttaka í
djúpborunarverkinu (IDDP) og færðist umsýsla þess til HS
Orku . Þá er verið að setja á fót verkefni um rannsóknir
á djúp hluta jarðhitakerfa (DRG) í samstarfi við GEORG
og jafnvel erlendar rannsóknastofnanir . HS Orka verður
þátttakandi í Jarðvangi (GeoPark) á Reykjanesskaga
ásamt sveitarfélögum og fleirum . Að síðustu má nefna
þátttöku í alþjóðlegum rannsóknarhóp um styrkumsókn í
FP-7 áætlun EB, þar sem Reykjanes er skilgreint sem eitt
af rannsóknarsvæðum hópsins .
17
H S O R K A H F
Framtíðarsýn HS Orku hf er að öll skjöl fyrirtækisins
verði aðgengileg á rafrænum formi á miðlægum
upplýsingakerfum . Með innleiðingu skjalastjórnunar styrkir
fyrirtækið innra starf og stoðir gæða- og öryggismála
hjá fyrirtækinu . Meginmarkmið skjalastjórnunar eru
að einfalda aðgengi að gögnum sem sparar tíma fyrir
starfsmenn og uppfyllir ýmis lagaleg skilyrði sem félaginu
ber að uppfylla . Skjalastjórnun tryggir jafnframt öryggi
gagna og þar með rekstrarsamfellu fyrirtækisins .
Undirbúningur að innleiðingu skjalastjórnunar hófst
snemma árs 2008 . Unnið hefur verið samkvæmt alþjóðlega
skjalastjórnunarstaðalinum ISO 15489 og ISO 9001 um
gæðastjórnun .
Vorið 2011 festi fyrirtækið kaup á skjalastjórnunarkerfi
frá íslenska fyrirtækinu OneSystems . Öll gögn úr
skjalavörsluhluta Axapta voru flutt yfir í One í janúar
2012 . One Systems samanstendur af nokkrum
kerfishlutum . Málakerfið (OneCrm) var tekið í notkun
árið 2011 . Stýrihópur HS innleiddi þrjá kerfishluta til
viðbótar árið 2012; innri verkefnavef (OneWorkSpace),
landupplýsingakerfi (OneLand) og samningakerfi
(OneContract) . Nú stendur yfir skoðun á ytri verkefnavef
þar sem markmið fyrirtækisins er að öll rekstargögn verði
miðlæg og vistuð hjá fyrirtækinu sjálfu . Sú leið tryggir
öryggi og endurheimt gagna .
Innleiðing á gæðastjórnunarstaðlinum ISO9001 er nú
hafin en miklar kröfur eru gerðar til skjalastjórnunar í slíkri
vottun . Öll grunnskjöl skjalastjórnunar, þ .e . stefnuskjöl og
leiðbeiningar, verða brátt tiltæk í Rekstarhandbók HS Orku .
Þar með hefur grunnurinn að góðri skjalastjórnun verið
lagður til framtíðar .
Innleiðing skjalastjórnunar er sameiginlegt verkefni
allra starfsmanna . Það kostar átak og aga að breyta
vinnubrögðum en það tekst með jákvæðu hugarfari .
SKJALASTJÓRNUN
18
Á R S S K Ý R S L A 2 0 1 2
INNKAUPA- OG BIRGÐADEILD
Umfang erlendra innkaupa jókst nokkuð milli ára
en umfang innkaupa í heild og starfsemi innkaupa- og
birgðadeildar ámóta og á árinu 2011 .
Útboð á árinu voru tíu sem er aukning frá fyrra ári .
Verkútboð voru sex, síðari áfangi endurnýjunar glugga á
skrifstofuhúsi fyrirtækisins í Reykjanesbæ, lóðaviðhald,
gerð borteiga og borverk á Reykjanesi og smíði
tilraunaskilju fyrir Reykjanesvirkjun og lagning 1 . áfanga
niðurdælingar- og affallsæðar við Svartsengi . Leitað
var eftir tilboðum í einangruð stálrör fyrir affallsæðina
og í tvær kaldavatnsdælur fyrir orkuverið í Svartsengi .
Á árinu var unnið að endurskoðun á öllum tryggingum
fyrirtækisins í samvinnu við ráðgjafa og á haustmánuðum
var óskað eftir tilboðum í tryggingavernd miðað við
nokkrar mismunandi forsendur . Tilboð voru opnuð í
desember en úrvinnslu var ekki lokið um áramót .
Birgðageymslur eru þær sömu og áður, þ .e . í Svartsengi
og á Reykjanesi auk leiguhúsnæðis á Ásbrú . Í Svartsengi
er einn birgðavörður í fullu starfi . Birgðaverðir eru hvorki
staðsettir á Reykjanesi né á Ásbrú en birgðaverðir á lager
HS Veitna í Reykjanesbæ sjá að mestu um geymslurnar á
Reykjanesi og Ásbrú auk birgðavarðarins í Svartsengi og
aðstoða hann eftir þörfum og leysa af í fríum .
Virði birgða HS Orku í upphafi árs 2012 var um 385
m .kr . en í árslok um 433 m .kr . sem er um 12% aukning
og skýrist að mestu af innkaupum á varahlutum og á efni
fyrir borholur og niðurdælingalögn sem verður notað að
einhverju eða öllu leyti á árinu 2013 . Birgðatalningar voru
gerðar reglulega eins og undanfarin ár og í árslok var
hafin vinna við að fara skipulega í gegnum ýmsar óskráðar
vörur og skrá þær og farga þeim sem dæmdar eru úreltar .
INNKAUp Innlend
Erlend innkaup innkaup Birgðageymslur
Fjöldi Fob-verð Aðfl .gjöld Flutn .kostn . Tryggingar Samtals Fjöldi Fjöldi Afgreiðslur
Ár pantana m .kr . m .kr . m .kr . m .kr . m .kr . pantana afgreiðslna pr . mán .
2009 . . . . . . . . 25 142,4 7,7 7,1 0,5 157,7 200 1 .446 121
2010 . . . . . . . . 26 2 .579,7 1,5 47,0 7,8 2 .636,0 250 1 .498 125
2011 . . . . . . . . 14 65,3 1,9 4,1 0,3 71,6 385 2 .049 171
2012 . . . . . . . . 30 85,8 3,1 6,1 0,3 95,3 264 1 .550 129
19
H S O R K A H F
Að venju þegar litið er yfir nýliðið ár þá eru alltaf
smávægilegar breytingar á starfsmannahaldi . Eins og
oft hefur komið fram þjónusta starfsmenn HS Orku hf
HS Veitur hf og er frekari skipting sýnd í meðfylgjandi
töflu . Þrír fastráðnir starfsmenn létu af störfum og voru
tveir þeirra sem hættu vegna aldurs .
Á þjónustusviði dreifingar lét af störfum í viðhaldsdeild,
í lok apríl, vegna aldurs Eðvald Bóasson, verkstjóri og tók
Ingólfur Ingibergsson við verkstjórastöðunni . Nýr smiður
var ráðinn í deildina á vormánuðum, Kristján Hannesson .
Í vatnsdeild í Vestmannaeyjum lét af störfum, í lok maí,
vegna aldurs Ölver Hauksson .
Á skrifstofu lét af störfum í júní Agnar Már Olsen,
forstöðumaður fjármála- og þjónustusviðs . Í hans stað var
ráðinn Reynir Jóhannsson .
Fjöldi fastra starfa HS Orku eru 134 í 132,1
stöðugildum . Fjöldi þeirra starfsmanna sem starfaði að
öllu eða einhverju leyti fyrir HS Veitur hf voru í lok ársins
98 í 96,1 stöðugildum á fjórum starfsstöðum .
Eins og fyrr voru nokkrir lausráðnir starfsmenn vegna
framkvæmda og við afleysingar og fengu, að meðtöldum
stjórnarmönnum, alls 161 manns greidd laun á árinu .
STARFSMANNAHALD
2012 2011
Fj. starfsmanna Stöðugildi Fj. starfsmanna Stöðugildi
Yfirstjórn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 2,0 3 3,0
Sala og markaðsmál . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 2,0 2 2,0
Orkuver, stjórnun . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 4,0 2 2,0
Orkuver, viðhald og eftirlit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 25,0 27 27,0
Þróunarsvið . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1,0 1 1,0
Tæknisvið . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 39,0 5,0 39,0 5 40,0 5,0 40,0
Þjónustusvið dreifingar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 60,0 65 64,1
Skrifstofa sameiginleg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 95,0 33,1 93,1 31 96,0 29,3 93
Samtals 134,0 132,1 136,0 133,5
Suðurnes - Njarðvík . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 66,8 68 67,1
Suðurnes - Svartsengi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 29,0 29 29,0
Hafnarfjörður . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 19,5 20 19,5
Vestmannaeyjar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 12,8 15 13,8
Selfoss . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 134,0 4,0 132,1 4 136,0 4,0 133,5
134,0 132,1 136,0 133,5
STARFSMENN
20
Á R S S K Ý R S L A 2 0 1 2
GÆÐAMÁL
Allt síðastliðið ár einkenndist af mikilli vinnu við
innleiðingu ISO 9001 . Þeir þættir sem unnið hefur verið
að er skjalastjórnun, mannauður, stefnur og ferlagreining .
Skjalastjórnun er gríðar stór hluti af innleiðingu
ISO gæðakerfis og var unnið að þarfagreiningu á nýrri
Rekstrarhandbók, uppsetning kerfis og skjala, villuleit,
innsetningu, yfirferð og umbreytingar á þeim gæðaskjölum
sem nú þegar eru til o .þ .h . Þar sem One kerfið er
notað til skjalastjórnunar var tekin ákvörðun um að setja
Rekstrarhandbókina upp í One eða One Quality eins og
það er nefnt .
Kröfur tengdar mannauði fela meðal annars í sér skýr
hlutverk innan stjórnskipulagsins og hefur verið unnið að
hlutverkalýsingum ásamt gátlistum og leiðbeiningum er
tengjast mannauð . Nú þegar eru nokkrir gátlistar komnir
í gagnið .
Unnið var að endurskoðun gæða-, umhverfis- og
öryggisstefnu ásamt starfsmannastefnu og verður hún
kynnt formlega fljótlega .
Síðasta haust fóru hópar af stað þar sem ferlar voru
greindir . Nokkrir hópar voru starfandi í orkuverum ásamt
vinnu með tæknisviði, skjalastjóra og öryggisstjóra .
Helstu þátttakendur í verkefninu, ásamt ISO
innleiðingar hóp, hafa verið upplýsingasvið og skjalastjóri
vegna aðgengis og meðhöndlunar gagna, stjórnendur
vegna hlutverkalýsinga og stefnu og starfsmenn orkuvera
og tæknisviðs vegna ferlagreininga ásamt öryggisstjóra .
Innleiðing ISO er stórt verkefni sem snertir marga
fleti reksturs og marga starfsmenn og því er er þátttaka
starfsmanna mikilvæg og að þeir sjái ávinninginn af
vinnunni . Það hefur reynst auðvelt að fá starfsmenn
til þátttöku og hafa þeir skilað mikilvægri vinnu við
ferlagreiningar og fá þeir mikið þakklæti fyrir . Næg
verkefni eru framundan en einnig er horft til innleiðingar
á 18001 og 14001 .
21
H S O R K A H F
FJÖLDI SLYSA OG ATVIKA
0
1
2
3
4
5
6
7
Tegund 2Tegund 1 Tegund 3
Mynd 1: Fjöldi slysa og atvika fyrir starfsfólk HS Orku
árið 2012
SLYS, ATVIK OG ÖNNUR TILVIK EFTIR SVÆÐUM
Tegund 2Tegund 1 Tegund 3
0
1
2
3
4
5
6
7
Verk
taka
r REY
Verk
taka
r SVA
HS O
rka R
EY
HS O
rka S
VA
Mynd 2: Heildarfjöldi slysa og atvika eftir svæðum
árið 2012, bæði starfsmenn HS Orku og verktakar sem
vinna á svæðinu.
ÖRYGGIS-, HEILBRIGÐIS- OG UMHVERFISMÁLUnnið var að margvíslegum öryggis- heilbrigðis-
og umhverfismálum (ÖHU-málum) á síðasta starfsári .
Öryggishandbók og handbók um fatnað og öryggisbúnað
eru tilbúnar til kynningar og endurskoðun er lokið . Vinnu
við gerð áhættumats var framhaldið, grunn áhættumat
starfa hefur verið unnið fyrir orkuverin í Svartsengi og
Reykjanesvirkjun . Lögð er áhersla á að áhættumeta öll
störf sem unnin eru bæði af starfsmönnum og verktökum
sem vinna að nýframkvæmdum eða að viðhaldsverkefnum .
Vinnu við gerð áhættumats vegna starfa á skrifstofu og
birgðageymslum mun væntanlega ljúka á 1 . fjórðungi
næsta árs .
Aukin áhersla hefur verið lögð á gagnaöflun vegna
losunar H₂S frá orkuverunum. Keyptir hafa verið mælar
bæði til umhverfisvöktunar og einnig persónumælar
sem starfsmenn bera viku í senn . Bæði umhverfis- og
persónumælar skrá H₂S gildi í andrúmslofti. Haldin eru skrá
yfir gögnin og eru starfsmenn upplýstir um niðurstöður
mælinga . Tilgangur persónumælinga er að auka öryggi
starfsmanna, bæta starfsumhverfi með því að kortleggja
hvar og í hvaða magni H₂S er að finna á virkjunarsvæðum.
Vinna vegna innleiðingar ISO 9001 staðla í öryggis- og
heilbrigðismálum hjá HS Orku er í fullum gangi .
Öryggisnefnd hélt 6 bókaða fundi á árinu auk smærri
funda um ÖHU-mál .
SLYSASKRÁNINGHaldin er skrá yfir slys og atvik (nærri slys) sem verða
hjá HS Orku hf . Slys og atvikum er skipt upp í þrjá flokka
eftir alvarleika og fjarveru frá vinnustað .
Tegund 1= Atvik/slys án fjarveru
Tegund 2= Slys með 1-7 daga fjarveru
Tegund 3= Alvarlegt slys með fleiri en 7 daga fjarveru
Samtals voru 6 atvik /slys skráð þar sem starfsmenn
HS Orku tilkynnt um atvik/slys .
Þar af var; eitt atvik án tapaðra daga, fjögur atvik sem
flokkast sem nærri slys án tapaðra daga og eitt flokkað
sem fjarveruslys með með samtals 19 daga fjarveru frá
vinnu .
Fylgst er með slysatíðni verktaka sem vinna á vegum
HS Orku hf en verktökum er skylt að tilkynna slys til
viðeigandi aðila . Fjögur atvik/slys urðu hjá verktökum á
vegum HS Orku hf á árinu, þar af var eitt fjarveruslys með
samtals 68 daga fjarveru . Tvö nærri slys voru tilkynnt og
eitt atvik var tilkynnt þar sem starfsmaður verktaka varð
fyrir tímabundnum heyrnarskaða .
Tíðni vinnutengdra fjarveruslysa hjá starfsmönnum HS
Orku h/f, borin saman við alþjóðlega staðla, þar sem miðað
er við 100 ársverk eða 200 .000 unnar vinnustundir, er því
eftirfarandi:
22
Á R S S K Ý R S L A 2 0 1 2
HS
OR
KA
HF
1 atvik = 19 tapaðir dagar
Unnar stundir hjá HS Orku hf um 135 .000 stundir
Slysatíðni: 1 slys x 200 .000 stundir
135 .000 stundir
Tíðni vinnutengdra fjarveruslysa hjá HS Orku hf fyrir
árið 2012 er því 1,48 . Samtals hafa liðið 195 dagar frá
síðasta fjarveruslysi starfsmanna HS Orku hf .
UMHVERFISMÁLÁ árinu var unnið að umhverfisstjórnunarkerfi HS Orku .
Vinna miðar af því að fá umhverfisstjórnunarkerfið vottað
á næstu árum . Fyrirtækið vaktar umhverfisþætti sem geta
orðið fyrir áhrifum af starfsemi fyrirtækisins . Fylgst er
með yfirborðsvirkni jarðhitasvæðanna, efnasamsetningu
á djúpkerfi, ferskvatni og affalli og útstreymi óþéttanlegra
jarðhitagasa .
Í október 2012 hóf HS Orka vöktun á loftgæðum með
tilliti til styrks brennisteinsvetnis (H2S) . Fylgst er með styrk
H2S í andrúmslofti í nyrsta hluta Grindavíkur með síritandi
lofgæðamæli . Niðurstöður mælinga fyrir fyrsta rekstrarár
mælisins munu liggja fyrir við árslok 2013 .
Markmið HS Orku er að umgangast viðkvæma náttúru
Reykjanesskagans af virðingu og ábyrgð . Umhverfismál
eru í stöðugri endurskoðun og unnið er í nánu samstarfi
við Heilbrigðiseftirlit Suðurnesja .
UPPLÝSINGASVIÐ
Upplýsingasvið HS Orku hefur umsjón með
tölvuhugbúnaður, tölvuvélbúnaður og símabúnaður
fyrirtækisins auk iðntölvustýringar og þess háttar
tækjabúnað . Á árinu 2013 mun upplýsingasvið HS Orku
vinna að undirbúningi á uppfærslu á orkureikningahluta
Dynamics Ax hugbúnaðarkerfisins .
Starfsmenn Upplýsingasviðs eru staðsettir á
Brekkustíg .
23
H S O R K A H F
VIÐHALDSDEILD
Eins og áður eru starfsmenn viðhaldsdeildar þrír,
viðhaldsstjóri og tveir trésmiðir . Á vormánuðum lét Eðvald
Bóasson viðhaldsstjóri af störfum og við starfi hans tók
Ingólfur Ingibergsson sem starfað hefur á deildinni um
árabil . Samtímis var ráðinn nýr starfsmaður, Kristján
Hannesson trésmiður . Starfsmenn deildarinnar sinna
viðhaldsverkefnum bæði fyrir HS Orku og HS Veitur og
voru verkefni fjölbreytt eins og undanfarin ár .
Helstu verkefni fyrir HS Orku voru endurnýjun
gangbrautar á bunustokk við Orkuver 2 í Svartsengi,
endurnýjun utanhússklæðninga á tveimur kaldavatns-
dælustöðvum og margskonar viðhaldsvinna í Eldborg
og starfsmannahúsi í Svartsengi, orkuversbyggingum í
Svartsengi og á Reykjanesi og skrifstofu- og verkstæðis-
byggingum í Reykjanesbæ .
Þau verkefni sem starfsmenn deildarinnar anna ekki
eru ýmist boðin út eða unnin af iðnaðarmönnum skv .
samningsbundnum töxtum . Verkstjóri viðhaldsdeildar
hefur umsjón með og annast samskipti við slíka verktaka/
iðnaðarmenn og hefur eftirlit með vinnu þeirra .
Hér hefur verið stiklað á stóru varðandi þau verk sem
starfsmenn viðhaldsdeildar hafa unnið að á árinu enda
erfitt að gefa tæmandi yfirlit og enginn skortur var á
verkefnum enda ætíð lögð mikil áhersla á að húseignir
fyrirtækisins séu í sem bestu ástandi .
Hagnaður varð á rekstri félagsins að upphæð 600 m .kr .
en árið áður varð tap að upphæð 937 m .kr . eða breyting
um 1 .537 m .kr . Bætt afkoma skapast að stærstum hluta
af breytingu á framtíðarvirði raforkusölusamninga sem
leiddi til 200 m .kr . taps 2012 samanborið við 1,465 m .kr .
tap 2011 .
Heildartekjur HS Orku hf námu 6 .880 m .kr . en árið
áður voru þær 7 .431 m .kr . eða 7,4% lækkun milli ára .
Megin ástæðan er sú að 35 MW samningur við Norðurál
Grundartangi rann út 1 . október 2011 og vegna erfiðra
markaðsaðstæðna gaf sala þeirri minni tekjur en á móti
kemur að ekki þarf að greiða fyrir flutningskostnað þessara
megawatta .
Framleiðslu og sölukostnaður nam 4 .592 m .kr . á móti
4 .972 m .kr . árið áður eða tæplega 10% lækkun og vegur
lækkun flutningskostnaðar þar þungt . Vergur hagnaður
var 2 .289 m .kr . 2012 samanborið við 2 .459 m .kr 2011
eða lækkun um 170 m .kr ., aðallega vegan ofangreindra
ástæðna .
Önnur rekstrargjöld námu 433 m .kr . en árið áður voru
þau 757 m .kr . eða lækkun um 324 m .kr . aðallega vegna
minni kostnaður við gerðardómsmál vegna Norðuráls .
EBITDA hækkaði um 6 .7% í 2,857 m .kr . (2,678 m .kr .
2011) vegna lækkunar rekstrargjalda sem þó að hluta fóru
til að mæta lækkun tekna .
Greiddar voru afborganir að upphæð 2 .149 m .kr . en
þær voru 2 .061 m .kr . árið áður .
Í áætlun fyrir 2013 er gert ráð fyrir nokkurri hækkun
bæði tekna og gjalda og að hagnaður verði um 1 milljarður
króna vegna nýrra sölusamninga sem gert er ráð fyrir
að leiði til aukinnar framleiðslu, hækkunar tekna og
rekstrargjalda . EBITDA er áætluð verða svipuð og 2012 og
afborganir áætlaðar verða 2 .360 m .kr .
FJÁRMÁL
24
Á R S S K Ý R S L A 2 0 1 2
Samkeppni á íslenskum raforkumarkaði hefur
farið harðnandi síðustu ár . Offramboð hefur verið
á markaðnum sem komið hefur m .a . fram í lækkun
heildsöluverðs Landsvirkjunar á skammtímasamningum
og í útboði Landsnets á orku fyrir töp í flutningskerfinu .
Um síðustu áramót tók gildi uppsögn Landsvirkjunar á
sölu ótryggðrar orku en við það færðust þau viðskipti
alfarið til sölufyrirtækjanna með einni undantekningu að
rafkynntar hitaveitur eins og í Vestmannaeyjum munu
áfram fá hagstætt raforkuverð . Nokkur hreyfing hefur
verið á almennum raforkumarkaði sem rekja má til
framangreinds ástands . HS Orka hefur á þessum erfiðu
tímum þurft að finna markað fyrir 35 MW sem fóru til
Norðuráls á Grundartanga þar til Orkuveita Reykjavíkur
tók yfir hluta þess samnings . Mikil vinna hefur farið í að
finna markað fyrir þessa raforku og hefur HS Orka aukið
raforkusölu sína á almennum markaði um tæp 22% frá
fyrra ári meðan tekjur hafa aukist nokkru minna þrátt fyrir
hækkun gjaldskrár um mitt ár . Mikil aukning var einnig
á sölu HS Orku inn á heildsölumarkað en verð á þeim
markaði hafa verið afar lág .
HS Orku kaupir raforku frá Landsvirkjun, Múlavirkjun
og Fjarðará fyrir almennan markað og námu þessi
kaup um 190 GWst á árinu . Þessi kaup hafa dregist
nokkuð saman milli ára og vegur þar þyngst að 7 ára
orkusamningur HS Orku við Landsvirkjun rann út um
síðustu áramót . Þessi orka er að mestu notuð til að mæta
árstíða- og dægursveiflum á almennum markaði en eigin
framleiðsla HS Orku uppfyllir að mestu grunn orkuþörf
fyrirtækisins . Þessu til viðbótar voru keyptar um 5 GWst af
Landsvirkjun og Orkuveitu Reykjavíkur sem fór að mestu í
gerða stóriðjusamninga vegna viðgerða í eigin orkuverum .
Raforkuframleiðsla frá Svartsengi inn á flutnings- og
dreifikerfi stóð nánast í stað milli ára meðan framleiðsla
Reykjanesvirkjunar dróst saman um 3,8% eða um 21
GWst . Ástæða þessa samdráttar má að mestu rekja
til minni raforkusölu til Norðuráls á Grundartanga en
fyrirtækið ákvað upp á sitt einsdæmi að draga úr kaupum
til að koma inn orku sem fyrirtækið hafði keypt af OR
vegna fyrirhugaðs álvers í Helguvík . Heildar samdráttur í
orkuframleiðslu HS Orku og tengdra virkjana nam um 48
GWst eða svipað magn og Norðurál skerti sín orkukaup
um . Vél 2 í Reykjanesvirkjun var tekin í allsherjar upptekt á
árinu, en vél 1 fór í samskonar skoðun ári áður . Er þar með
lokið fyrstu stóru upptektum á vélum virkjunarinnar og má
segja að þær hafi gengið vel og sýna að jarðhitavökvinn
fari vel í vélarnar og ættu þær að geta keyrt næstu 5-6
árin án stórra upptekta .
RAFORKUKAUP OG RAFORKUSALA
25
H S O R K A H F
26
Á R S S K Ý R S L A 2 0 1 2
ÁRSREIKNINGUR
2012
27
H S O R K A H F
Ársreikningur HS Orku hf . (félagið) vegna ársins 2012 er
gerður í samræmi við alþjóðlega reikningsskilastaðla (IFRS)
eins og þeir hafa verið staðfestir af Evrópusambandinu að
viðbættum íslenskum kröfum um upplýsingagjöf .
Samkvæmt rekstrarreikningi og yfirliti um
heildarafkomu námu rekstrartekjur félagsins árið 2012
6 .881 millj . kr . (2011: 7 .431 millj . kr .) og hagnaður ársins
2012 nam 600 millj . kr . (2011: 937 millj . kr . heildartap) .
Heildarafkoma ársins var 5 .509 millj . kr . (2011: 936 millj .
kr . heildartap) . Samkvæmt efnahagsreikningi námu eignir
félagins 49 .826 millj . kr . í árslok 2012 (2011: 39 .904 millj .
kr .) . Eigið fé nam 26 .605 millj . kr . í lok árs 2012 (2011:
16 .397 millj . kr .) eða 53,4% af heildarfjármagni (2011:
41,1%) .
Íslenskur hluthafi í félaginu, Jarðvarmi slhf ., tilkynnti
Magma Energy Sweden AB þann 10 febrúar 2012 um þá
ákvörðun sína að nýta sér heimild til að auka hlut sinn í HS
Orku úr 25,0% í 33,4% í samræmis við samkomulag milli
Jarðvarma og Magma Energy Sweden AB . Jarðvarmi slhf .
greiddi í lok febrúar 2012 4,7 milljarða kr . fyrir hina nýju
hluti og hækkaði eigið fé HS Orku hf . um sömu fjárhæð .
Nafnverð hluta hækkaði um 878 millj . kr . og nam 7,8
milljörðum kr .
Virkjanir félagsins voru endurmetnar til gangvirðis
þann 31 . desember 2012 með því að reikna núvirði
áætlaðs sjóðsflæðis af rekstrarfjármunum . Endurmatið
er framkvæmt með reglubundnum hætti og var
þetta endurmat hluti af reglulegu endurmatsferli . Við
núvirðisútreikninga er notuð vaxtaprósenta sem samsvarar
vegnu meðaltali fjármagnskostnaðar félagsins (WACC),
þ .e . kostnaði við eigið fé og vaxtaberandi lán að teknu
tilliti til tekjuskattsáhrifa . Sjóðsflæði var metið með því
að nota 20 ára spátímabili og vænt framtíðarvirði reiknað
fyrir síðari tímabil . Endurmatið hafði áhrif til hækkunar á
gangvirði orkuveranna tveggja um 6,1 milljarð kr .
Hluthafar voru tveir í lok árs, engin breyting varð á
fjölda hluthafa á árinu . Í árslok 2012 átti Magma Energy
Sweden A .B . 66,6% af útistandandi hlutum í HS Orku hf .
og Jarðvarmi slhf . 33,4% .
Stjórn félagsins leggur til að arður að fjárhæð 150 millj .
kr . (ISK 0,1913 á hlut) verði greiddur til hluthafa á árinu
2013, en vísar til ársreikningsins um frekari ráðstöfun
hagnaðar og aðrar breytingar á eigin fé félagsins á árinu .
Stjórn félagins hélt 12 fundi og endurskoðunarnefnd 4
fundi á árinu 2012 .
SKÝRSLA OG YFIRLÝSING STJÓRNAR OG FRAMKVÆMDASTJÓRNAR
28
Á R S S K Ý R S L A 2 0 1 2
Reykjanesbæ, 27. febrúar 2013.
STjóRn:
Ásgeir Margeirsson, formaður
júlíus jónsson, forstjóri
Anna Skúladóttir Ross Beaty
Albert Albertsson, aðstoðarforstjóri
john Carson Gylfi Árnason
YFIRLýSING UM STJóRNARHæTTIStjórn HS Orku hf . leggur áherslu á að viðhalda
góðum stjórnarháttum . Það er álit stjórnar að ástundun
góðra stjórnarhátta sé nauðsynleg tilveru félagsins
og gæti hagsmuna hluthafa, starfsmanna og annarra
hagsmunaaðila og muni til langs tíma litið skapa viðunandi
hagnað af fjárfestingu hluthafa . Grundvöllur góðra
stjórnarhátta byggir á 66 . gr . c í lögum nr . 3/2006, um
ársreikninga, með síðari breytingum . Yfirlýsing þessi
nær yfir fjárhagsárið sem lauk þann 31 . desember 2012 .
Stjórn félagsins hefur útbúið stjórnarháttayfirlýsingu í
samræmi við leiðbeiningar um stjórnarhætti sem lýst er í
stjórnarháttayfirlýsingu í viðauka við ársreikninginn .
Það er mat stjórnar að HS Orka hf starfi í samræmi við
leiðbeiningar um stjórnarhætti fyrirtækja .
YFIRLýSING STJóRNAR oG FRAMKVæMdASTJóRNAR
Samkvæmt bestu vitneskju stjórnar og framkvæmda-
stjórnar er ársreikningur félagsins í samræmi við
alþjóðlega reikningsskilastaðla eins og þeir hafa verið
staðfestir af Evrópusambandinu og er það álit stjórnar
og framkvæmdastjórnar að ársreikningurinn gefi glögga
mynd af eignum, skuldum og fjárhagsstöðu félagsins
31 . desember 2012 og rekstrarafkomu þess og breytingu
á handbæru fé á árinu 2012 .
Jafnframt er það álit stjórnar og framkvæmdastjórnar
að ársreikningurinn og skýrsla stjórnar geymi glöggt yfirlit
um þróun og árangur í rekstri félagsins, stöðu þess og lýsi
helstu áhættuþáttum og óvissu sem félagið býr við .
Stjórn og stjórnendur HS Orku hf hafa í dag rætt
ársreikning félagsins fyrir árið 2012 og staðfest hann
með undirritun sinni . Stjórn og stjórnendur munu leggja
ársreikninginn fram til samþykktar á aðalfundi félagsins
þann 25 . mars 2013 .
29
H S O R K A H F
Reykjanesbæ, 27. febrúar 2013.
KPMG hf
Til stjórnar og hluthafa í HS Orku hf
Við höfum endurskoðað meðfylgjandi ársreikning
HS Orku hf . fyrir árið 2011 . Ársreikningurinn hefur
að geyma skýrslu stjórnar, rekstrarreikning og yfirlit
um heildarafkomu, efnahagsreikning, eiginfjáryfirlit,
sjóðstreymisyfirlit, upplýsingar um helstu reiknings-
skilaaðferðir og aðrar skýringar .
ÁBYRGÐ STJóRNENdA Á ÁRSREIKNINGNUM
Stjórnendur eru ábyrgir fyrir gerð og glöggri
framsetningu ársreikningsins í samræmi við alþjóðlega
reikningsskilastaðla, eins og þeir hafa verið staðfestir af
Evrópusambandinu . Stjórnendur eru einnig ábyrgir fyrir
því innra eftirliti sem þeir telja nauðsynlegt til að gera
þeim kleift að setja fram ársreikning sem er án verulegra
annmarka, hvort sem er vegna sviksemi eða mistaka .
ÁBYRGÐ ENdURSKoÐENdAÁbyrgð okkar felst í því áliti sem við látum í ljós
á ársreikningnum á grundvelli endurskoðunarinnar .
Endurskoðað var í samræmi við alþjóðlega
endurskoðunarstaðla . Samkvæmt þeim ber okkur að
fara eftir settum siðareglum og skipuleggja og haga
endurskoðuninni þannig að nægjanleg vissa fáist um hvort
ársreikningurinn sé án verulegra annmarka .
Endurskoðun felur í sér aðgerðir til staðfestingar á
fjárhæðum og öðrum upplýsingum í ársreikningnum .
Val endurskoðunaraðgerða byggist á faglegu mati
endurskoðandans, þar með talið á þeirri hættu að
verulegir annmarkar séu á ársreikningnum, hvort sem
er vegna sviksemi eða mistaka . Við áhættumatið er
tekið tillit til þess innra eftirlits sem varðar gerð og
glögga framsetningu ársreiknings, til þess að skipuleggja
viðeigandi endurskoðunaraðgerðir, en ekki til þess að
gefa álit á virkni innra eftirlits félagsins . Endurskoðun
felur einnig í sér mat á því hvort reikningsskilaaðferðir og
matsaðferðir sem stjórnendur nota við gerð ársreikningsins
séu viðeigandi sem og mat á framsetningu hans í heild .
Við teljum að við endurskoðunina höfum við aflað
nægilegra og viðeigandi gagna til að byggja álit okkar á .
ÁLITÞað er álit okkar að ársreikningurinn gefi glögga mynd
af afkomu félagsins á árinu 2012, fjárhagsstöðu þess
31 . desember 2012 og breytingu á handbæru fé á árinu
2012, í samræmi við alþjóðlega reikningsskilastaðla eins
og þeir hafa verið staðfestir af Evrópusambandinu .
YFIRLýSING STJóRNAR VIÐ ÁRSREIKNINGINN
Í samræmi við ákvæði 5 . tl . 1 . mgr . 106 gr . laga nr .
3/2006 um ársreikninga staðfestum við samkvæmt okkar
bestu vitund að í skýrslu stjórnar sem fylgir ársreikningi
þessum eru veittar þær upplýsingar sem þar ber að veita
í samræmi við lög um ársreikninga og koma ekki fram í
skýringum .
ÁRITUN ÓHÁÐS ENDURSKOÐANDA
Sæmundur Valdimarsson Margrét G. Flóvenz
30
Á R S S K Ý R S L A 2 0 1 2
Skýr . 2012 2011
Rekstrartekjur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 6 .880 .577 7 .431 .384
Framleiðslukostnaður og kostnaðarverð sölu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 ( 4 .592 .056 ) ( 4 .972 .335 )
Vergur hagnaður . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 .288 .521 2 .459 .049
Annar rekstrarkostnaður . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 ( 433 .179 ) ( 756 .946 )
Rekstrarhagnaður . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 .855 .342 1 .702 .103
Fjármunatekjur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 326 .655 195 .961
Fjármagnsgjöld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ( 1 .424 .188 ) ( 1 .594 .689 )
Gangvirðisbreytingar afleiðusamninga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ( 20 .018 ) 41 .136
Gangvirðisbreytingar innbyggðra afleiða í raforkusölusamningum . . . . . . . . . . . . ( 200 .736 ) ( 1 .465 .215 )
Hreinn fjármagnskostnaður . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 ( 1 .318 .287 ) ( 2 .822 .807 )
Hlutdeild í afkomu hlutdeildarfélaga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 170 .274 ( 39 .213 )
Hagnaður (tap) fyrir tekjuskatt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 707 .329 ( 1 .159 .917 )
Tekjuskattur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 ( 107 .411 ) 223 .163
Hagnaður (tap) ársins . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 599 .918 ( 936 .754 )
AÐRAR TEKJUR oG GJÖLd FæRÐAR Á EIGIÐ FéEndurmat rekstrarfjármuna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 6 .090 .242 0
Tekjuskattur af endurmati . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ( 1 .218 .048 ) 0
Þýðingarmunur hlutdeildarfélags . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 .923 907
Aðrar tekjur og gjöld færðar á eigið fé, eftir tekjuskatt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 .909 .117 907
Heildarhagnaður (-tap) ársins . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 .509 .035 ( 935 .847 )
hAGNAÐUR (TAp) á hLUTGrunnhagnaður (tap) og þynntur hagnaður (tap) á hlut . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 0,08 ( 0,13 )
Skýringar á blaðsíðum 36 til 73 eru óaðskiljanlegur hluti ársreikningsins . Fjárhæðir eru í þúsundum króna .
REKSTRARREIKNINGUR OG YFIRLIT UM HEILDARAFKOMU FYRIR ÁRIÐ 2012
31
H S O R K A H F
Skýr . 2012 2011
EIGNIRRekstrarfjármunir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 31 .494 .192 25 .803 .349
Rekstrarfjármunir í byggingu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 3 .664 .287 3 .544 .465
Óefnislegar eignir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 990 .063 982 .699
Eignarhlutir í hlutdeildarfélögum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 740 .937 655 .608
Eignarhlutir í öðrum félögum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 27 .075 27 .075
Skuldabréfaeign . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 363 .028 405 .201
Innbyggðar afleiður í raforkusölusamningum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 4 .071 .213 4 .294 .623
Skatteign . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 0 499 .481
Fyrirframgreidd leiga og nýtingarréttur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 475 .166 454 .676
Langtímakröfur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 289 .646 200 .926
Fastafjármunir samtals 42 .115 .607 36 .868 .103
Rekstrarvörubirgðir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 414 .088 368 .386
Skuldabréfaeign . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 78 .740 70 .428
Viðskiptakröfur og aðrar skammtímakröfur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 1 .234 .576 1 .125 .599
Innbyggðar afleiður í raforkusölusamningum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 189 .458 166 .784
Skammtímaverðbréf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 565 .800 0
Handbært fé . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 5 .227 .728 1 .304 .713
Veltufjármunir samtals 7 .710 .390 3 .035 .910
Eignir samtals 49 .825 .997 39 .904 .013
EIGIÐ FéHlutafé . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 .841 .124 6 .962 .919
Yfirverðsreikningur hlutafjár . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 .038 .855 3 .218 .660
Þýðingarmunur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 334 .465 297 .542
Endurmatsreikningur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 .443 .110 1 .647 .187
Óráðstafað eigið fé . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 .947 .149