Upload
others
View
12
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
Rumanode cada díaRomâna de fi ecare zi
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:1RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:1 7/9/07 14:24:137/9/07 14:24:13
© Difusión, Centro de Investigación yPublicaciones de Idiomas, S.L., Barcelona, 2007
Autores: Stan Nechifor, Javier Lorente (Gramática)Diseño de la cubierta: Nora Grosse, Enric JardíFoto de la cubierta: Jorge AragonésIlustraciones: Roger Zanni
Material auditivo (CD incluido al fi nal del libro)Voces: David Velasco, Galetaru Elena NicoletaGrabación: CYO Studios, Barcelona
ISBN: 978-84-8443-459-7Depósito legal: B-41452-07
Reimpresión: marzo 2008Impreso en España por Novoprint
Rumanode cada díaRomâna de fi ecare zi
Índice
Introducción . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5Algunas ideas sobre la lengua rumana . . . . . . . . . . . . . . . . . 9Variedades . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9Escritura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9Pronunciación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10Saludar (Pista 1) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13Despedirse (Pista 2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15Información personal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16Nombre (Pista 3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16Procedencia (Pista 4) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16Profesión (Pista 5) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17Domicilio (Pista 6) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18Edad (Pista 7) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18Presentaciones (Pista 8) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22Al teléfono (Pista 9) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25Control de la comunicación (Pista 10) . . . . . . . . . . . . . . . . . 27Localizar en el tiempo (Pista 11) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29La fecha (Pista 12) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30La hora (Pista 13) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31Partes del día (Pista 14) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31Frecuencia y costumbres (Pista 15) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35Cantidades / Intensidad (Pista 16). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37Posesión (Pista 17) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38Describir / Comparar cosas (Pista 18) . . . . . . . . . . . . . . . . . 39De compras (Pista 19) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42Describir personas (Pista 20) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46Citas e invitaciones / Ocio (Pista 21) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49Estados físicos y sensaciones (Pista 22) . . . . . . . . . . . . . . . . . 52Tiempo meteorológico (Pista 23) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55Gustos, intereses y preferencias (Pista 24) . . . . . . . . . . . . . . 57Opinar / Valorar / Discutir (Pista 25) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58Causa / Consecuencia (Pista 26) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61Grados de seguridad (Pista 27) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:3RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:3 7/9/07 14:24:167/9/07 14:24:16
Pedir disculpas (Pista 28) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63Agradecer (Pista 29) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64Felicitar (Pista 30) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65Lugar (Pista 31) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66Viajes y transportes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72Coche (Pista 32) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72Tren (Pista 33) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72Aeropuerto (Pista 34) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73Otros (Pista 35) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74Hotel (Pista 36) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74Bar y restaurante (Pista 37) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79Números . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83Números cardinales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83Números ordinales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84Rótulos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85Gramática . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87Sustantivos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87Determinantes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88Adjetivos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91Pronombres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91Adverbios . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92Preposiciones . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93Verbos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:4RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:4 7/9/07 14:24:177/9/07 14:24:17
Introducción
El manual Rumano de cada día ha sido concebido para que los estudiantes de esa lengua puedan practicar y memorizar, con rapidez y comodidad, las expresiones y el vocabulario más habituales en las diversas situaciones que suelen darse en la vida cotidiana. Su objetivo principal es mejorar los conocimientos de quien lo utilice mediante el trabajo en solitario.
Rumano de cada día consta de:
• Un CD con las expresiones y frases grabadas en español y en rumano (tanto en archivos de audio CDA como MP3), y agrupadas en 26 bloques temáticos.
• Un libro con una breve presentación de la lengua, su pronunciación, todas las frases, un vocabulario y un breve anexo gramatical.
El manual puede emplearse con varias fi nalidades:
• Para comparar expresiones. Escuche el CD con atención: verá que, tras la frase o expresión en español, hay una pausa para que trate de recordar cómo se diría en rumano. Inmediatamente después, oirá otra equivalente que suele emplearse en la misma situación.
• Para mejorar la pronunciación. Basta con que repita las alocuciones en rumano. Para ello, puede pulsar los botones de pausa o retroceso del reproductor.
• Para memorizar. A muchos estudiantes de idiomas les resulta útil oír lo que leen. Se trata de una buena manera de aprender.
Introducción / 5
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:5RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:5 7/9/07 14:24:177/9/07 14:24:17
• Para autoevaluarse. Basta con que tape con una hoja la parte de las expresiones en rumano e intente traducir las españolas. A medida que lo haga, compruebe si su respuesta es correcta o no.
No obstante, hay otras muchas maneras de aprender. Si tiene la ocasión de practicar con un nativo, olvídese de la timidez: las lenguas se aprenden leyendo y... hablando.
¡Buena suerte!
6 / Introducción
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:6RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:6 7/9/07 14:24:177/9/07 14:24:17
Introducción / 7
Introducere
Manualul Rumano de cada día a fost gândit pentru ca studenţii acestei limbi să poată practica şi memoriza, cu rapiditate şi comoditate, expresiile comune şi vocabularul necesar pentru diferitele situaţii care se pot ivi în viaţa de zi cu zi. Obiectivul său principal este acela de a îmbunătăţi gradul de cunoaştere a celui care îl utilizează prin autostudiu.
Rumano de cada día se alcătuieşte din:
• un CD cu expresiile şi frazele înregistrate în spaniolă şi în română (atât într-un fi şier audio CDA, cât şi în format MP3) şi aranjate în 26 de blocuri tematice, în funcţie de situaţiile în care obişnuiesc să se folosească.
• O carte cu pronunţie, gramatică, transcrierile, un vocabular şi un minidicţionar bilingv.
Manualul se poate folosi cu următoarele scopuri:
• Pentru a compara expresii. Ascultaţi CD-ul cu atenţie: veţi vedea că, după fraza sau expresia în spaniolă, există o pauză pentru a vă aminti cum se spune în română. Imediat după aceea, veţi auzi alta asemănătoare, care obişnuieşte să se folosească pentru aceeaşi situaţie.
• Pentru îmbunătăţirea pronunţiei. Este de ajuns să repetaţi alocuţiunile în română.
• Pentru a memoriza. Multor studenţi de limbi le este destul de util să audă ceea ce citesc. Este vorba de o bună metodă de a învăţa.
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:7RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:7 7/9/07 14:24:177/9/07 14:24:17
• Pentru a se autoevalua. Este sufi cient să acoperiţi cu o hârtie partea expresiilor în română şi să încercaţi să traduceţi în spaniolă. Pe măsură ce o faceţi, verifi caţi dacă răspunsul este corect sau nu.
Fără îndoială că există multe metode de a învăţa. Dacă aveţi ocazia să practicaţi cu o persoană nativă, nu fi ţi timid: limbile se învaţă citind şi ... vorbind.
Succes!
8 / Introducción
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:8RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:8 7/9/07 14:24:177/9/07 14:24:17
Algunas ideas sobre la lengua rumana
El rumano es la única lengua románica o neolatina del Este de Europa. En la actualidad cuenta con unos treinta millones de hablantes, reparti-dos en Rumanía y Moldavia (donde se lo considera el idioma ofi cial), así como en algunas zonas de Ucrania (Bucovina y el sureste de Besariabia), Hungría, Serbia (sobre todo en Voivodina), Montenegro, Bulgaria, Ma-cedonia y Grecia. Tras la Segunda Guerra Mundial y, en especial, con la caída del régimen de Ceaucescu, se ha dado un intenso movimiento migratorio que ha dado lugar a la aparición de colonias o grupos de po-blación cada vez más numerosos y organizados que poseen sus propios medios de comunicación. Hoy en día no es extraño encontrarse con comunidades bastante populosas en Italia, Francia, Alemania y, en espe-cial, España, donde sobrepasan el medio millón de habitantes.
Variedades
Cuenta la tradición que la lengua rumana se originó en la ribera septen-trional del Danubio, si bien los intensos movimientos de población han dado pie a la aparición de cuatro variedades geográfi cas con ciertas pe-culiaridades: el daco-rumano, ofi cial en Rumanía; el macedo-rumano o arrumano, hablado en Grecia, Macedonia, Bulgaria y Serbia; el me-gleno-rumano o meglenita, frecuente en el norte de Grecia; y el istrio-rumano, que puede oírse en la zona croata de la península de Istria.
Escritura
El alfabeto rumano está basado en el alfabeto latino, y consta de las siguientes letras:
A, Â, Ă, B, C, D, E, F, G, H, I, Î, J, K, L, M, N, O, P, Q, R, S, Ş, T, Ţ, U, V, W, X, Y, Z
Algunas ideas sobre la lengua rumana / 9
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:9RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:9 7/9/07 14:24:187/9/07 14:24:18
10 / Algunas ideas sobre la lengua rumana
Las letras q, w e y se mantienen sólo en palabras de origen extranjero cuya ortografía no se ha adaptado a la del rumano, como por ejemplo watt (“vatio”) o yacht (“yate”).
El aprendizaje de las normas ortográfi cas apenas presenta difi cultades, ya que por lo general, cada letra se corresponde con un sonido. Sin em-bargo, cabe tener en cuenta que las vocales â e î representan el mismo sonido. La única diferencia es que la letra î se emplea siempre a prin-cipio de palabra, mientras que â nunca aparece a principio de palabra.
Pronunciación
La fonética del rumano es bastante parecida a la del español, si bien posee algunas particularidades que, de todos modos, no difi cultan su aprendizaje.
a similar a la a empleada en español (alto, casa)ă vocal neutra, como en catalán (mestre, casa) o inglés (above)â, î sonido intermedio entre i y ub similar a la b empleada en español (barco, haba)c ante a, o, u, como la c empleada en español en casos similares
(caso, cosa, cumbre); ante e, i, como la ch (checo, chino)ch ante e, i, como la q empleada en español (queso, quiniela)d similar a la d empleada en español (dama, dedo)e similar a la e empleada en español (sesión, extra), si bien, al prin-
cipio de palabra, suele pronunciarse como ie en español (hierba, yema)
f similar a la f empleada en español (fotógrafo, afilar)g ante a, o, u, como la g usada en español (gato, gota, gustar); ante
e, i, como la g empleada en catalán o inglés en casos similares (general)
gh ante e, i, como el dígrafo gu en español (guerra, guitarra)h aspirada, como en la palabra inglesa hati similar a la i del español (cigarro, hierba)
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:10RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:10 7/9/07 14:24:187/9/07 14:24:18
j similar a la j usada en catalán (just) o en inglés (junction)k similar a la k empleada en español (kilo)l similar a la l utilizada en español (lado)m similar a la m usada en español (mano)n similar a la n empleada en español (nada, andén)o similar a la o utilizada en español (coso)p similar a la p empleada en español (padre, reparar)r similar a la r en posición intervocálica del español (cara, pera)s similar a la s usada en español (sano, presa)ş similar al dígrafo sh del inglés (show, fresh)t similar a la t empleada en español (taza, otoño)ţ similar al dígrafo zz del italiano (pizza, piazza)u similar a la u del español (untar, cuesta)v similar a la v del francés (volonté, cuivre) o el italiano (vita)x similar a la x del español (saxo)z similar a la s sonora del catalán (casa, zebra) o del inglés (zip)
Algunas ideas sobre la lengua rumana / 11
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:11RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:11 7/9/07 14:24:187/9/07 14:24:18
Primeras Paginas Aleman.qxd 4/12/06 10:31 Página 1
Saludar Salutul
Buenos días. Bună ziua.
Buenas tardes. Bună seara.
Buenas noches. Noapte bună.
¡Hola! Bună!
¿Qué tal? Ce faci?
Muy bien, gracias, ¿y tú? Foarte bine, mulţumesc. Tu?
Muy bien, gracias, ¿y usted? Foarte bine, mulţumesc. Dumneavoastră?
Bien, gracias, ¿y usted? Bine, mulţumesc. Dumneavoastră?
Dale recuerdos a tu mujer. Transmite salutări soţiei tale din partea mea.
Dele recuerdos a su mujer. Transmiteţi-i salutări soţiei dumneavoastră.
Salude al señor Eliade de mi parte. Transmiteţi-i salutări domnului Eliade din partea mea.
Saludar / 13
PISTA 1
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:13RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:13 7/9/07 14:24:187/9/07 14:24:18
Vocabulario: Saludar
Señor (Sr.) Domnul (D-nul) Señora (Sra.) Doamna (D-na)
14 / Saludar
Señorita (Srta.) Domnişoara (D-ra)
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:14RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:14 7/9/07 14:24:197/9/07 14:24:19
Despedirse Ramas bun Adiós. Adio.
Hasta luego. La revedere.
Hasta mañana. Pe mâine.
Hasta el martes. Pe marţi.
Hasta la vista. Pe curând.
Buen viaje. Călătorie plăcută.
Buenas noches, que descanses. Noapte bună, odihnă plăcută.
PISTA 2
Despedirse / 15
Adio
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:15RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:15 7/9/07 14:24:197/9/07 14:24:19
Información Informatiepersonal personalaNombre Nume
¿Cómo te llamas? Cum te numeşti?
Yo me llamo Pablo, ¿y tú? Eu mă numesc Pavel. Şi tu?
¿Cómo se llama usted? Cum vă numiţi dumneavoastră?
Su nombre, por favor. Numele dumneavoastră, vă rog.
¿Es usted el señor Cioran? Dumneavoastră sunteţi Domnul Cioran?
No, yo me llamo Eliade. Nu, eu mă numesc Eliade.
El señor Cioran soy yo. Domnul Cioran sunt eu.
Procedencia Procedenta
Soy español. Sunt spaniol.
Soy de Sevilla. Sunt din Sevilla.
Soy de Sevilla, pero vivo Sunt din Sevilla, însă locuiescen Madrid. în Madrid.
¿De dónde eres? De unde eşti?
¿De dónde es usted? De unde sunteţi dumneavoastră?
16 / Información personal
PISTA 3
PISTA 4
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:16RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:16 7/9/07 14:24:207/9/07 14:24:20
Usted es rumano, ¿verdad? Dumneavoastră sunteţi român, aşa-i?
¿Es usted de aquí? Sunteţi dumneavoastră de aici?
Soy extranjero. Sunt străin.
¿De qué parte de Rumanía Din ce parte a României es usted? sunteţi dumneavoastră?
Profesión Profesie
¿A qué se dedica usted? Cu ce vă ocupaţi?
¿Estudias o trabajas? Studiezi sau lucrezi?
¿Qué estudias? Ce studiezi?
¿Dónde trabajas? Unde lucrezi?
Estudio en la universidad. Studiez la Universitate.
Estudio Historia. Studiez Istoria.
Soy médico. Sunt medic.
Trabajo por mi cuenta. Lucrez pe cont propriu.
Trabajo en un banco. Lucrez într-o bancă.
Trabajo en una tienda. Lucrez într-un magazin.
Trabajo en una fábrica. Lucrez într-o fabrică.
Información personal / 17
PISTA 5
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:17RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:17 7/9/07 14:24:217/9/07 14:24:21
Estoy parado. Sunt în şomaj.
Estoy jubilado. Sunt pensionar.
Domicilio Domicilul
¿Dónde vive? Unde locuiţi?
¿Cuál es su dirección? Care este adresa dumneavoastră?
¿Cuál es su número de teléfono? Care este numărul dumneavoastră de telefon?
¿En qué calle vive? Pe ce stradă locuiţi?
Vivo en la calle Melodiei n.º 12. Locuiesc pe strada Melodiei, nr. 12.
Edad Vârsta
¿Cuántos años tienes? Care este vârsta ta?
¿Que edad tiene usted? Care este vârsta dumneavostră?
Tengo 45 años. Am 45 de ani.
Vocabulario: Información personal
18 / Información personal
PISTA 6
apellido prenume
dirección adresă
domicilio domiciliu
edad vârstă
PISTA 7
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:18RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:18 7/9/07 14:24:217/9/07 14:24:21
estado civil (soltero/a, casado/a, divorciado/a) stare civilă (necăsătorit/ă, căsătorit/ă, divorţat/ă)
estudiar a învăţa
extranjero/a străin/ă
fecha de nacimiento data naşterii
llamarse a se numi
nacionalidad naţionalitate
número de teléfono număr de telefon
n.º de pasaporte o DNI nr. de paşaport sau DNI
profesión profesie
ser a fi
trabajar a munci
Información personal / 19
vivir a trăi
Nacionalidad
americano/a american/ă
alemán/ana german/ă
español/ola spaniol/ă
francés/esa francez/ă
inglés/esa englez/ă
italiano/a italian/ă
Profesión
actor actor
actriz actriţă
albañil zidar
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:19RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:19 7/9/07 14:24:217/9/07 14:24:21
ama de casa casnică
aprendiz începător
arquitecto/a arhitect/ă
empleado/a angajat/ă
artista artist/ă
asesor/ora fi scal consultant procuror
auxiliar de vuelo auxiliar de zbor
biólogo/a biolog/ă
camarero/a ospătar/ă
carnicero/a măcelar/ă
carpintero/a tâmplar / tâmplăriţă
cartero/a poştaş / poştăriţă
cocinero/a bucătar / bucătăreasă
contable contabil/ă
economista economist/ă
electricista electrician/ă
enfermero/a infi rmier/ă
escritor/ora scriitor / scriitoare
estudiante student/ă
farmacéutico/a farmacist/ă
fi lólogo/a fi lolog/ă
fontanero/a instalator / instalatoare
funcionario/a funcţionar/ă
guía turístico ghid turistic
20 / Información personal
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:20RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:20 7/9/07 14:24:217/9/07 14:24:21
joyero/a bijutier/ă
jubilado/a pensionar/ă
maestro/a învăţător / învăţătoare
mecánico/a mecanic/ă
médico medic
obrero/a muncitor / muncitoare
panadero/a brutar / brutăriţă
parado/a şomer/ă
peluquero/a frizer / frizeriţă
pescador/ora pescar / pescăriţă
piloto pilot
pintor/ora pictor / pictoriţă
policía poliţie
profesor/ora (de universidad) profesor / profesoară (universitar/ă)
psicólogo/a psiholog/ă
taxista taximetrist/ă
técnico/a tehnician/ă
vendedor/ora vânzător / vânzătoare
veterinario/a veterinar/ă
zapatero/a cizmar / cizmăriţă
Información personal / 21
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:21RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:21 7/9/07 14:24:227/9/07 14:24:22
22 / Presentaciones
Presentaciones PrezentariEste es Tomás, un compañero Acesta este Toma, un coleg dede la ofi cina. la birou.
Esta es María, mi hermana. Aceasta este Maria, sora mea.
Le presento al señor Negulescu. Vi-l prezint pe domnul Negulescu.
Hola, ¿qué tal? Bună ziua, ce mai faceţi?
Encantado. Încântat.
PISTA 8
Aceasta este Maria, sora mea
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:22RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:22 7/9/07 14:24:227/9/07 14:24:22
Presentaciones / 23
Vocabulario: Presentaciones
abuela bunică
abuelo bunic
abuelos bunici
amigo/a prieten/ă
colaborador/ora colaborator/oare
compañero/a (de trabajo) coleg/ă (de muncă)
cuñada cumnată
cuñado cumnat
familia familie
hermana soră
hermano frate
hija fi ică
hijo fi u
hijos fi i
madre mamă
marido soţ
mujer soţie
novia logodnică
novio logodnic
nuera noră
padre tată
padres părinţi
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:23RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:23 7/9/07 14:24:237/9/07 14:24:23
24 / Presentaciones
pariente rudă
prima vară, verişoară
primo văr, verişor
sobrino/a nepot de frare
suegra soacră
suegro socru
tía mătuşă
tío unchi
vecino/a vecin/ă
yerno ginere
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:24RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:24 7/9/07 14:24:237/9/07 14:24:23
Al teléfono La telefon¿Diga? Alo?
¿El señor Horia, por favor? Cu domnul Horia, vă rog!
¿Está Eva? Aş putea vorbi cu Eva?
¿De parte de quién, por favor? Din partea cui, vă rog?
Soy Luis. Sunt Luis.
De parte del señor González. Din partea domnului González.
Un momento, por favor. Un moment, vă rog.
No está, ha salido. Nu este disponibil, a plecat.
¿Quiere que le dé algún recado? Doriţi să-i transmit un mesaj?
Creo que se equivoca. ¿A qué Cred că aţi greşit. La ce numărnúmero llama, por favor? aţi sunat, vă rog?
¿No es el 566 77 32? Nu este numărul 566 77 32?
¿Cuál es el prefi jo de Bucarest? Care este prefi xul Bucureştiului?
Quisiera el número de teléfono Aş dori numărul de telefon alde Tarom. Companiei Tarom.
Al teléfono / 25
PISTA 9
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:25RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:25 7/9/07 14:24:237/9/07 14:24:23
Vocabulario: Al teléfono
cabina telefónica cabină telefonică
colgar a închide (telefonul)
contestador automático robot (telefonic)
cortarse a se întrerupe, a se tăia
descolgar a ridica receptorul
extensión interior
faltar papel lipsă de hârtie
guía telefónica ghid telefonic
llamada internacional chemare internaţională
llamada nacional chemare naţională
mandar / enviar a expedia / a trimite
marcar a forma (numărul)
mensaje mesaj
páginas amarillas pagini galbene
prefi jo prefi x
servicio de averías (serviciu de) deranjamente
26 / Al teléfono
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:26RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:26 7/9/07 14:24:247/9/07 14:24:24
Control de la Controlulcomunicación comunictiei
¿Cómo dice? Ce spuneţi?
Perdone, no le entiendo. Scuzaţi-mă, nu vă înţeleg.
¿Me lo puede repetir, por favor? Puteţi repeta, vă rog?
¿Puede hablar un poco más Puteţi vorbi mai rar, vă rog?despacio, por favor?
Perdone, no le oigo bien. Scuzaţi-mă, nu vă aud bine.
¿Puede hablar un poco más alto, Puteţi vorbi un pic mai tare, por favor? vă rog?
¿Habla usted español? Vorbiţi spaniola?
No hablo muy bien rumano. Nu vorbesc foarte bine româna.
PISTA 10
Control de la comunicación / 27
,Ce spuneti?
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:27RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:27 7/9/07 14:24:247/9/07 14:24:24
Vocabulario: Control de la comunicación
entender a înţelege
escribir a scrie
hablar a vorbi
leer a citi
lengua limbă
oír a asculta
pronunciar a pronunţa
repetir a repeta
saber a şti
traducir a traduce
Idiomas
alemán germană
español spaniolă
francés franceză
inglés engleză
italiano italiană
28 / Control de la comunicación
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:28RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:28 7/9/07 14:24:257/9/07 14:24:25
Localizar Localizareen el tiempo în timpayer ieri
anteayer alaltăieri
hoy astăzi
mañana mâine
pasado mañana poimâine
la semana que viene săptămâna care vine
el mes que viene luna care vine
dentro de un par de semanas peste două săptămâni
hace cinco días acum cinci zile
hace un rato acum o clipă
la semana pasada săptămâna trecută
el mes pasado luna trecută
después del verano după vară
hasta el martes până marţi
a principios de mes la începutul lunii
a mediados de mes la jumătatea lunii
Localizar en el tiempo / 29
PISTA 11
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:29RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:29 7/9/07 14:24:267/9/07 14:24:26
a fi nales de mes la sfârşitul lunii
todos los lunes în fi ecare luni
los fi nes de semana sfârşiturile de săptămână
en agosto în August
en Navidades de Crăciun
en otoño în toamnă
en las vacaciones în concediu (trabajo) în vacanţă (escuela)
en 1992 în 1992
tarde târziu
pronto debreme
La fecha Data
¿Qué día es hoy? Ce zi este astăzi?
¿A cuánto estamos hoy? În ce dată suntem azi?
Estamos a 15 de enero. Suntem în 15 Ianuarie.
Hoy es viernes. Azi e vineri.
Hoy es 25 de diciembre. Azi este 25 Decembrie.
El 12 de octubre de 1492. 12 Octombrie 1492.
30 / Localizar en el tiempo
PISTA 12
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:30RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:30 7/9/07 14:24:267/9/07 14:24:26
La hora Ora
¿Qué hora es? Cât este ceasul?
Perdone, ¿tiene hora? Scuzaţi-ma, cât este ceasul?
Es la una en punto. Este unu fi x.
Son las cinco y diez. Este ora cinci şi zece.
Son las cinco y cuarto. Este cinci şi un sfert.
Son las cinco y media. Este cinci şi jumătate.
Son las seis menos cuarto. Este şase fără un sfert.
¿A qué hora empiezas a trabajar? La ce oră începi lucrul?
¿A qué hora sales? La ce oră ieşi?
A las ocho. La ora opt.
Sobre las ocho. Pe la opt.
Partes del día Pati ale zilei
por la mañana de dimineaţă
a mediodía la prânz
por la tarde după amiază
por la noche noaptea
Localizar en el tiempo / 31
PISTA 13
PISTA 14
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:31RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:31 7/9/07 14:24:267/9/07 14:24:26
al anochecer spre seară
al amanecer dis-de-dimineaţă
las seis de la tarde la şase după amiaza
las seis de la mañana la şase dimineaţa
32 / Localizar en el tiempo
,Scuzati-ma, cât este ceasul?
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:32RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:32 7/9/07 14:24:267/9/07 14:24:26
Vocabulario: Localizar en el tiempo
La semana
lunes Luni
martes Marţi
miércoles Miercuri
jueves Joi
viernes Vineri
sábado Sâmbătă
domingo Duminică
fi n de semana sfârşit de săptămână
Los meses
enero Ianuarie
Localizar en el tiempo / 33
febrero Februarie
marzo Martie
abril Aprilie
mayo Mai
junio Iunie
julio Iulie
agosto August
septiembre Septembrie
octubre Octombrie
noviembre Noiembrie
diciembre Decembrie
Las estaciones
primavera primăvara
verano vara
otoño toamna
invierno iarna
El día
mañana dimineaţă
mediodía prânz
tarde după amiază
noche seara
Fracciones de tiempo
año an
34 / Localizar en el tiempo
día zi
estación anotimp
hora oră
mes lună
minuto minut
quincena număr de cincisprezece
segundo secundă
semana săptămână
semestre semestru
trimestre trimestru
trimestral trimestral
vacaciones vacanţă
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:34RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:34 7/9/07 14:24:287/9/07 14:24:28
Frecuencia Frecventay costumbres si obiceiuri Todos los días me levanto În fi ecare zi mă trezesc la şapte.a las siete.
Voy al gimnasio día sí, día no. Merg la sala de sport o zi da, una nu.
¿Qué haces los fi nes de semana? Ce faci sfârşiturile de săptămână?
Trabajo 40 horas por semana. Lucrez 40 de ore pe săptămână.
dos veces por semana de două ori pe săptămână
una vez al mes odată pe săptămână
Frecuencia y costumbres / 35
PISTA 15
În fi ecare zi ma trezesc la sapte
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:35RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:35 7/9/07 14:24:287/9/07 14:24:28
36 / Frecuencia y costumbres
tres veces al año de trei ori pe an
siempre întotdeauna
muchas veces de multe ori
a veces uneori
casi nunca aproape niciodată
nunca niciodată
Vocabulario: Frecuencia y costumbres
acostarse a se culca
almuerzo prânz
cena cină
desayuno mic dejun
empezar a trabajar a începe lucrul
levantarse a se trezi
merienda gustare (de după amiază)
regresar a casa a se întoarce acasă
salir de casa a pleca de acasă
salir del trabajo a ieşi de la lucru
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:36RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:36 7/9/07 14:24:297/9/07 14:24:29
Cantidades / Cantitati / Intensidad IntensitateCome mucho. Mănâncă mult.
Trabaja muy poco. Munceşte foarte puţin.
No ha hecho nada. Nu a făcut nimic.
muchos turistas mulţi turişti
algunos extranjeros câţiva străini
no muchos ingleses nu mulţi englezi
ningún español nici un spaniol
unos dos mil vreo două mii
la mayoría cea mai mare parte
todo el mundo toată lumea
nadie nimeni
nada nimic
muchas casas multe case
mucho vino mult vin
Cantidades / Intensidad / 37
PISTA 16
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:37RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:37 7/9/07 14:24:307/9/07 14:24:30
Posesión Posesie¿De quién es esta chaqueta? A cui este această geaca?
¿Es suyo ese coche? Este a dumneavoastră maşina aceasta?
Sí, es mío. Da, este a mea.
No, no es mío. Nu, nu este a mea.
Es tuyo. Este a ta.
Es suyo (de él/ella). Este a lui. / Este a ei.
Es nuestro. Este a noastră.
Es de ellos. Este a lor.
Es de aquella señora. Este a doamnei aceleia.
38 / Posesión
Vocabulario: Posesión
mío al meu
tuyo al tău
suyo (de él) al său (al lui)
suyo (de ella) al său (al ei)
nuestro al nostru
vuestro al vostru
suyo (de ellos/ellas) al său [al lor/al lor (ele)]
de nadie al nimănui
PISTA 17
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:38RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:38 7/9/07 14:24:307/9/07 14:24:30
Describir / Descriere / Comparar Comparare cosas de lucruriUn coche blanco. O maşină albă.
Una mesa de madera. O masă de lemn.
Unas gafas de plástico. Nişte ochelari de plastic.
¿Qué diferencia hay entre este Ce diferenţă este între acesta şiy ese? acela?
Son iguales. Sunt la fel.
Son parecidos. Sunt asemănătoare.
Son muy diferentes. Sunt foarte diferite.
Este es mejor que el otro. Acesta este mai bun decât celălalt.
Describir / Comparar cosas / 39
PISTA 18
Acesta este mai bun decât celalalt
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:39RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:39 7/9/07 14:24:307/9/07 14:24:30
Este es más grande. Acesta este mai mare.
Este no es tan caro. Acesta nu este atât de scump.
40 / Describir / Comparar cosas
Vocabulario: Describir / Comparar cosas
Colores
amarillo galben
azul albastru
blanco alb
color culoare
griş gri
gris claro gri deschis
gris oscuro gri închis
marrón maro
negro negru
rojo roşu
rosa roz
verde verde
Materiales
cartón carton
hierro fi er
madera lemn
metal metal
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:40RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:40 7/9/07 14:24:317/9/07 14:24:31
oro aur
papel hârtie
plástico plastic
plata argint
Comparar
diferente diferit
igual egal
mayor mai mare
mejor mai bun
menor mai mic
parecido asemănător
peor mai rău
Formas y tamaños
ancho lat
barato ieftin
blando moale
caro scump
delgado subţire
duro tare
estrecho strâmt
grande mare
grueso gros
mediano mijlociu
pequeño mic
Describir / Comparar cosas / 41
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:41RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:41 7/9/07 14:24:327/9/07 14:24:32
De compras La cumparaturi Un kilo de patatas. Un kilogram de cartofi .
Medio kilo de tomates. Jumătate de kilogram de roşii.
100 gramos de jamón. 100 de grame de jambon.
Quería una botella de leche y Aş dori o sticlă de lapte şi unun paquete de café. pachet de cafea.
¿Cuánto es todo? Cât costă tot?
Quería unos pantalones tejanos. Aş dori nişte blugi.
Quería un jersey negro para mí. Aş dori un pulover negru pentru mine.
¿Me lo puedo probar? Pot să-l probez?
¿Lo tienen en otro color? Îl aveţi în altă culoare?
Este. Acesta.
Aquel de allí. Acela de acolo.
El de la derecha. Cel din dreapta.
El grande. Cel mare.
El de 60 euros. Cel de 60 de euro.
Igual pero más pequeño. La fel, însă mai mic.
Igual pero más grande. La fel, însă mai mare.
42 / De compras
PISTA 19
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:42RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:42 7/9/07 14:24:327/9/07 14:24:32
¿Cuánto vale? Cât costă?
Me lo llevo. Îl cumpăr.
¿Aceptan tarjetas? Acceptaţi carduri?
¿Tienen sellos? Aveţi timbre?
Sellos para España, por favor. Timbre pentru Spania, vă rog.
Quería algo para el dolor Aş dori ceva pentru dureri dede oído. ureche.
De compras / 43
SE VINDE
Acceptati carduri?,
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:43RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:43 7/9/07 14:24:327/9/07 14:24:32
Vocabulario: De compras
Al pagar
billete bilet
caja (para pagar) casă (de plătit)
cambiar a schimba
cambio rest
costar a costa
factura factură
moneda monedă
pagar a plăti
recibo chitanţă
tarjeta de crédito card de credit
ticket de compra tichet de cumpărături
Pesos, envoltorios y estados
bolsa sacoşă
caja cutie
congelado congelat
fecha de caducidad termen de expirare
fresco proaspăt
gramo gram
kilo kilogram
lata conservă
libra livră
litro litru
paquete pachet
44 / De compras
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:44RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:44 7/9/07 14:24:347/9/07 14:24:34
De compras / 45
Prendas de vestir
abrigo palton
bufanda fular
calcetines ciorapi
calzoncillos chiloţi
cazadora geacă
chaleco vestă
chaqueta haină
falda fustă
gabardina pardesiu
gafas ochelari
gorro căciulă
guantes mănuşi
jersey jerseu
medias ciorapi de damă
número (de pie) număr (de picior)
pantalones pantaloni
pañuelo batistă
pijama pijama
probador cabină de probă
sujetador sutien
talla talie
traje costum
vaqueros blugi
vestido rochie
zapatos pantofi
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:45RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:45 7/9/07 14:24:347/9/07 14:24:34
Describir Descrierepersonas de persoane ¿Cómo es? Cum este?
Es una chica joven. Este o fată tânără.
Es un señor mayor. Este un domn în vârstă.
Es muy alto. Este foarte înalt.
Es bajito. Este scund.
Tiene el pelo oscuro. Are părul închis.
Tiene los ojos azules. Are ochii albaştrii.
Es muy guapo. Este foarte frumos.
Se parece a Carlos. Seamănă cu Carlos.
Lleva bigote. Are mustaţă.
Lleva gafas. Are ochelari.
Lleva un vestido rojo. Poartă o rochie roşie.
Es muy simpático. Este foarte simpatic.
Es una persona un poco rara. Este o persoană un pic ciudată.
Me cae muy bien. Mi-a făcut o impresie bună.
Nos llevamos muy bien. Ne înţelegem foerta bine.
46 / Describir personas
PISTA 20
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:46RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:46 7/9/07 14:24:347/9/07 14:24:34
Vocabulario: Describir personas
Describir el físico
alto înalt
bajo scund
barba barbă
bigote mustaţă
castaño castaniu
delgado slab
feo urât
gordo gras
guapo frumos
moreno brunet
ojos azules ochi albaştrii
ojos negros ochi negrii
ojos verdes ochi verzi
pelo păr
rubio blond
Relacionarse
antipático/a antipatic/ă
caer bien a face bună impresie
caer mal a face rea impresie
llevarse bien a se înţelege
llevarse mal a nu se înţelege
parecerse a semăna
simpático/a simpatic/ă
Describir personas / 47
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:47RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:47 7/9/07 14:24:357/9/07 14:24:35
Carácter
aburrido plictisit
agradable agreabil
alegre vesel
amable amabil
antipático antipatic
aplicado harnic
atractivo atractiv
buena persona persoană bună
desagradable dezagreabil
diligente diligent
estúpido stupid
extraño ciudat
injusto injust
inteligente inteligent
interesante interesant
mentiroso mincinos
perezoso leneş
raro ciudat
ridículo ridicol
serio serios
simpático simpatic
sincero sincer
tonto prost
48 / Describir personas
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:48RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:48 7/9/07 14:24:357/9/07 14:24:35
Citas e Întâlniri siinvitaciones / invitatii / impimp Ocio Timp liber Te invito a cenar. Te invit la cină.
¿Te apetece ir al cine? Doreşti să mergi la cinema?
No tengo ganas de salir. Nu am chef să ies.
¿Por qué no damos un paseo? De ce nu facem o plimbare?
¿Qué día quedamos? În ce zi ne întâlnim?
¿Te va bien el lunes? Luni e bine?
¿A qué hora quedamos? La ce oră ne întâlnim?
¿Sabes jugar al tenis? Ştii să joci tenis?
Podríamos ir a Constanza. Am putea merge la Constanţa.
Citas e invitaciones / Ocio / 49
PISTA 21
Vocabulario: Citas e invitaciones / Ocio
Actividades
dar un paseo a face o plimbare
hacer deporte a face sport
invitar a invita
quedar (citarse) a-şi da întâlnire
quedarse en casa a rămâne în casă
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:49RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:49 7/9/07 14:24:357/9/07 14:24:35
sacar entradas a cumpăra bilete de intrare
ser afi cionado a a fi amator de
salir a ieşi
tomar algo a bea ceva
ver la televisión a se uita la televizor
Ocio
atletismo atletism
baloncesto baschetbal
ciclismo ciclism
cine cinema
concierto concert
conferencia conferinţă
deporte sport
discoteca discotecă
entrada intrare
esquí ski
excursión excursie
exposición expoziţie
fi esta petrecere
fútbol fotbal
museo muzeu
música muzică
50 / Citas e invitaciones / Ocio
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:50RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:50 7/9/07 14:24:357/9/07 14:24:35
Citas e invitaciones / Ocio / 51
natación înnot
ópera operă
paseo plimbare
restaurante restaurant
teatro teatru
tenis tenis
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:51RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:51 7/9/07 14:24:367/9/07 14:24:36
estados físicos y Stari f izicesensaciones si senzatii Tengo mucha sed. Îmi este foarte sete.
Tengo hambre. Îmi este foame.
Tengo calor. Îmi este cald.
Tengo frío. Îmi este frig.
Me duele mucho la cabeza. Mă doare foarte tare capul.
No me encuentro bien. Nu mă simt bine.
Estoy resfriado. Sunt răcit.
Estoy mareado. Sunt ameţit.
Estoy muy cansado. Sunt foarte obosit.
Tengo sueño. Îmi este somn.
PISTA 22
52 / Estados físicos y sensaciones
Îmi e
ste
frig
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:52RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:52 7/9/07 14:24:367/9/07 14:24:36
Vocabulario: Estados físicos y sensaciones
Partes del cuerpo
vientre abdomen
brazo braţ
cabeza cap
codo cot
dedo deget
espalda spate
estómago stomac
garganta gât
mano mână
muela măsea
ojos ochi
oreja ureche
pecho piept
pie laba piciorului
pierna picior
rodilla genunchi
tobillo gleznă
Remedios
antibiótico antibiotic
calmante calmant
inyección injecţie
Estados físicos y sensaciones / 53
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:53RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:53 7/9/07 14:24:377/9/07 14:24:37
jarabe sirop
operar a opera
pastilla pastilă
pomada alifi e
supositorio supozitor
tirita leucoplast
venda pansament
Síntomas
diarrea diaree
dolor durere
dolor de cabeza durere de cap
estar enfermo a fi bolnav
gripe gripă
náuseas greaţă
ponerse enfermo a se îmbolnăvi
resfriado răceală
tener un accidente a avea un accident
tos tuse
54 / Estados físicos y sensaciones
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:54RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:54 7/9/07 14:24:377/9/07 14:24:37
Tiempo Timpmeteorológico meteorologic¡Qué calor! Ce căldură!
¡Qué frío! Ce frig!
Está lloviendo. Plouă.
Está nevando. Ninge.
Hace mucho viento. Este mult vânt.
Hace mal tiempo. Este timp urât.
Hace buen tiempo. Este timp frumos.
Hace mucho calor. Este foarte cald.
Estamos a ocho grados. Sunt opt grade.
Tiempo meteorológico / 55
PISTA 23
Vocabulario: Tiempo meteorológico
brisa briză
buen tiempo vreme bună
calor căldură
frío frig
lluvia ploaie
mal tiempo vreme rea
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:55RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:55 7/9/07 14:24:387/9/07 14:24:38
56 / Tiempo meteorológico
niebla ceaţă
nieve zăpadă
nublado înnourat
relámpago fulger
tormenta furtună
trueno tunet
viento vânt
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:56RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:56 7/9/07 14:24:387/9/07 14:24:38
Gustos, intereses Gusturi, interesey preferencias si preferinte ¿Te gusta el fútbol? Îţi place fotbalul?
Sí, me encanta. Da, îmi place.
Sí, me gusta mucho. Da, îmi place mult.
No, no me gusta mucho. Nu, nu prea îmi place.
No, no me gusta nada. Nu, nu-mi place deloc.
Me interesa mucho la Historia Mă interesează mult Istoriadel Arte. Artei.
No le gusta nada cocinar. Nu-i place deloc să gătească.
A mí tampoco. Nici mie.
A mí también. Şi mie.
A mí, no. Mie, nu.
A mí, sí. Mie, da.
¿Cuál prefi ere usted? Pe care îl preferaţi? (masculino) Pe care o preferaţi? (femenino)
Gustos, intereses y preferencias / 57
PISTA 24
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:57RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:57 7/9/07 14:24:387/9/07 14:24:38
Opinar / Valorar / A opina / A valora /Discutir A DiscutaMe parece muy interesante. Mi se pare foarte interesant.
¡Qué maravilla! Ce minunăţie!
¡Qué horror! Ce oroare!
Es precioso. Este minunat.
Canta muy bien. Cântă foarte bine.
Cocina muy mal. Găteşte foarte rău.
Me parece muy injusto. Mi se pare foarte nedrept.
Eso es una tontería. Asta este o prostie.
Me parece bien. Mi se pare bine.
No me parece nada bien. Nu mi se pare bine deloc.
Yo pienso que es mejor así. Eu cred că este mai bine aşa.
Sí, de acuerdo, pero hay otro Da, de acord, însă există altăproblema. problemă.
¡Claro! Desigur!
Seguro. Sigur.
Evidentemente. Evident.
58 / Opinar / Valorar / Discutir
PISTA 25
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:58RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:58 7/9/07 14:24:387/9/07 14:24:38
Que sí. Ba da.
Sí, es verdad. Da, este adevărat.
Vale, de acuerdo. Bine, de acord.
Yo estoy de acuerdo con Juan. Eu sunt de acord cu Juan.
Tienes razón. Ai dreptate.
¿De verdad? Într-adevăr?
Yo estoy totalmente de acuerdo Eu sunt complet de acord cucontigo. tine.
Seguro que no. Mai mult ca sigur că nu.
En absoluto. Sub nici o formă.
Que no. Ba nu.
No, eso no es cierto. Nu, nu este adevărat.
¡Qué va! Da de unde!
Yo no estoy de acuerdo contigo. Eu nu sunt de acord cu tine.
Yo no lo veo en absoluto así. Eu sunt absolut de altă părere.
Opinar / Valorar / Discutir / 59
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:59RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:59 7/9/07 14:24:387/9/07 14:24:38
Vocabulario: Opinar / Valorar / Discutir
Adjetivos
aburrido plictisit
absurdo absurd
bonito frumos
extraño ciudat
fantástico fantastic
feo urât
horrible oribil
increíble incredibil
injusto nedrept
interesante interesant
lógico logic
normal normal
ridículo ridicul
Para expresar opinión
estar a favor a fi în favoarea
estar de acuerdo con a fi de acord cu
estar en contra a fi în contra
negar a nega
opinar a opina
pensar a (se) gândi
dudar a (se) îndoi
60 / Opinar / Valorar / Discutir
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:60RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:60 7/9/07 14:24:397/9/07 14:24:39
Causa / Cauza / Consecuencia Consecventa¿Por qué no ha venido? De ce nu a venit?
Está enfermo. Este bolnav.
Llego tarde porque he tenido Am ajuns târziu pentru că amuna avería. avut o avarie.
Está enfermo. Por eso no ha Este bolnav. De accea nu avenido. venit.
PISTA 26
Causa / Consecuencia / 61
Am ajuns târziu pentru ca am avut o avarie
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:61RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:61 7/9/07 14:24:397/9/07 14:24:39
Grados Grade dede seguridad certitudine¿Está usted seguro/a? Sunteţi sigur? / Sunteţi sigură?
Seguramente es José. Sigur este Iosif.
A lo mejor llueve. Poate că o să plouă.
Yo creo que va a llover. Eu cred că o să plouă.
Yo no creo que venga hoy. Eu nu cred că o să vină astăzi.
PISTA 27
62 / Grados de seguridad
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:62RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:62 7/9/07 14:24:407/9/07 14:24:40
Pedir disculpas A cere scuze Perdón. Pardon.
Lo siento. Îmi pare rău.
Disculpe. Scuzaţi-mă!
Dispense. Iertaţi-mă!
PISTA 28
Pedir disculpas / 63
Îmi pare rau
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:63RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:63 7/9/07 14:24:417/9/07 14:24:41
Agradecer A multumiGracias. Mulţumesc.
De nada. Pentru puţin.
Muchas gracias. Mulţumesc mult.
Muy agradecido/a. Vă sunt foarte recunuscător. / Vă sunt foarte recunuscătoare.
Muy amable por su parte. Sunteţi foarte amabil. / Sunteţi foarte amabilă.
No tiene ninguna importancia. Nu are nici o importanţă.
PISTA 29
64 / Agradecer
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:64RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:64 7/9/07 14:24:427/9/07 14:24:42
Felicitar A felicita¡Felicidades! Felicitări!
¡Feliz cumpleaños! La mulţi ani!
¡Feliz Navidad! Crăciun Fericit!
Te felicito por el examen. Te felicit pentru examen.
PISTA 30
Felicitar / 65
27
,La multi ani!
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:65RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:65 7/9/07 14:24:427/9/07 14:24:42
Lugar LocPor favor, ¿para ir a la Catedral? Vă rog, cum pot ajung la Catedrală?
Perdone, ¿hay una ofi cina de Mă scuzaţi, există vreo Poştăcorreos por aquí cerca? prin apropiere?
Perdone, ¿la plaza de la Revolución? Scuzaţi-mă, piaţa Revoluţiei?
¿Está cerca de aquí? Este aproape de aici?
Está bastante lejos. Este destul de departe.
¿Se puede ir andando? Se poate merge pe jos?
Está a unos diez minutos a pie. Se afl ă la zece minute de mers pe jos.
Está a unos 500 metros. Se afl ă la vreo 500 de metrii.
Tiene que seguir todo recto y Trebuie să mergeţi tot înainte, al fi nal de la calle, girar a la iar la capătul străzii trebuie să oizquierda. luaţi la stânga.
Mire, es ahí. Uitaţi, este acolo.
Perdone, ¿los servicios? Scuzaţi-mă, unde este toaleta?
¿Dónde está el lavabo? Unde este toaleta?
delante în faţă
detrás în spate
PISTA 31
66 / Lugar
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:66RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:66 7/9/07 14:24:447/9/07 14:24:44
al lado lângă
allí acolo
aquí aici
arriba sus
abajo jos
en la mesa pe masă
debajo de la mesa sub masă
encima del armario pe dulap
dentro del armario în dulap
al lado de la cocina lângă bucătărie
Lugar / 67
Scuzati-ma, unde este toaleta?,
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:67RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:67 7/9/07 14:24:447/9/07 14:24:44
68 / Lugar
Vocabulario: Lugar
Establecimientos
agencia de viajes agenţie de voiaj
autoservicio autoservire
bar bar
bodega cramă
cafetería cafenea
carnicería măcelărie
charcutería cârnăţărie
droguería drogherie
estanco tutungerie
farmacia farmacie
ferretería fi erărie
fl oristería fl orărie
frutería fructărie
grandes almacenes magazine universale
grandes superfi cies supermagazine
joyería bijuterie
lavandería spălătorie
librería librărie
óptica optică
panadería brutărie
papelería papetărie
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:68RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:68 7/9/07 14:24:467/9/07 14:24:46
Lugar / 69
pastelería cofetărie
peluquería frizerie
perfumería parfumerie
pescadería pescărie
quiosco chioşc
supermercado supermarket
tienda magazin
tienda de artículos de deporte magazin de articole sportive
tienda de discos magazin de discuri
tienda de juguetes magazin de jucării
tienda de muebles magazin de mobilă
tintorería vopsitorie
verdulería aprozar
zapatería cizmărie (magazin de pantofi )
Espacios públicos
aparcamiento parcare
autopista autostradă
avenida bulevard
ayuntamiento Primărie
barrio cartier
calle stradă
carretera şosea
casa casă
catedral catedrală
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:69RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:69 7/9/07 14:24:467/9/07 14:24:46
70 / Lugar
cine cinema
comisaría comisariat
correos poştă
cruce intersecţie
cuartel cazarmă
edifi cio edifi ciu
empresa întreprindere
escuela şcoală
esquina colţ
estación gară
estanque heleşteu
fábrica fabrică
iglesia biserică
jardín grădină
mercado piaţă
museo muzeu
ofi cina birou
parque parc
paseo alee
piso apartament
plaza piaţă
teatro teatru
Ubicación
a la derecha la dreapta
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:70RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:70 7/9/07 14:24:467/9/07 14:24:46
Lugar / 71
a la izquierda la stânga
al lado de lângă
allí acolo
aquí aici
cerca aproape
cruzar a trece
delante de înaintea
después de după
detrás de în spatele
enfrente de faţă în faţă cu
frente a în faţa
girar a coti
junto a lângă
lejos departe
seguir a continua
todo recto drept înainte
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:71RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:71 7/9/07 14:24:467/9/07 14:24:46
72 / Viajes y transportes
Viajes y Calatorii sitransportes transporturiCoche Ma,sina
Perdone, ¿esta carretera va Scuzaţi-mă, şoseaua aceastaa Onesti? duce la Oneşti?
¿Cuántos kilómetros hay? Câţi kilometrii sunt?
Lleno, por favor. Un plin, vă rog.
¿Me puede comprobar el nivel Puteţi verifi ca nivelul uleiului?de aceite?
¿Pueden cambiarme el aceite? Puteţi să-mi schimbaţi uleiul?
¿Hay un taller por aquí cerca? Există vreun atelier auto prin apropiere?
Quisiera alquilar un coche. Aş dori să închiriez o maşină.
Tren Tren
Quisiera un billete de ida y Aş dori un bilet dus-întors lavuelta a Alba Iulia. Alba Iulia.
¿Me puede dar un horario Îmi puteţi da orarul trenurilor?de trenes?
¿A qué hora sale el tren de La ce oră pleacă trenul spreBrasov? Braşov?
PISTA 32
PISTA 33
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:72RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:72 7/9/07 14:24:467/9/07 14:24:46
¿De qué andén sale? De pe ce peron pleacă?
Perdone, ¿este es el tren de Scuzaţi-mă, acesta este trenul Constanza? de Constanţa?
Perdone, ¿este es el tren para Scuzaţi-mă, acesta este trenul Bucarest? spre Bucureşti?
¿Está libre este asiento? Este liber locul acesta?
¿Le molesta si abro la ventanilla? Vă deranjează dacă deschid geamul?
Aeropuerto Aeroport
¿Me puede informar de los Mă puteţi informa de zborurilevuelos que hay para Barcelona? pentru Barcelona?
¿Tiene retraso el avión de Are întârziere zborul de laMadrid? Madrid?
¿Ha aterrizado el avión de A aterizat avionul de laMadrid? Madrid?
He perdido mi maleta. Mi-am pierdut valiza.
¿Dónde la puedo reclamar? Unde o pot găsi?
Se ruega a los señores pasajeros Pasagerii zborului 312, cudel vuelo 312 con destino destinaţia Barcelona, sunt rugaţia Barcelona se dirijan a la puerta se îndrepte spre poarta dede embarque número 34. îmbarcare numărul 34.
Viajes y transportes / 73
PISTA 34
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:73RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:73 7/9/07 14:24:477/9/07 14:24:47
Otros Altele
¿Cuántas paradas hay hasta Câte staţii sunt până în Piaţala plaza Romana? Romană?
Por favor, ¿dónde está la boca Vă rog, unde este staţia dede metro más próxima? metrou cea mai apropiată?
¿Cuál es la línea que va a la Care este linia care merge laÓpera? Operă?
¿Dónde tengo que bajar para Unde trebuie să cobor pentruir al puerto? a merge în port?
¿Qué autobús hay que tomar Ce autobuz trebuie să iaupara ir a la plaza Romana? pentru a merge în Piaţa Romană?
¿Qué es mejor: ir en autobús Cum este mai bine: cuo en metro? autobuzul sau cu metroul?
Hotel Hotel
Quisiera reservar una habitación Aş dori să rezerv o camerădoble para el día 4 de mayo. dublă pentru data de 4 Mai.
¿Cuánto cuesta una habitación Cât costă o cameră individual? individuală?
¿Tienen habitaciones libres? Aveţi camere libere?
¿Está incluido el desayuno? Este inclus micul dejun?
74 / Viajes y transportes
PISTA 35
PISTA 36
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:74RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:74 7/9/07 14:24:477/9/07 14:24:47
Tengo reservada una habitación Am rezervat o cameră pea nombre de López. numele López.
¿Podrían despertarme a las siete? Mă puteţi trezi la ora şapte?
La ducha no funciona. Duşul nu funcţionează.
¿Me podría preparar la cuenta Îmi puteţi pregăti contul de lade la 405, por favor? camera 405, vă rog?
¿Pueden pedirme un taxi, Îmi puteţi comanda un taxi, por favor? vă rog?
Viajes y transportes / 75
Vocabulario: Viajes y transportes
En coche
acelerador acceleraţie
acelerar a accelera
adelantar a depăşi
aparcar a sta pe loc
autopista autostradă
bujía bujie
cambiar de carril schimbare de bandă
cambio de marchas schimbare de viteze
carné de conducir permis de conducere
carretera şosea
cartel afi ş
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:75RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:75 7/9/07 14:24:477/9/07 14:24:47
cruce intersecţie
frenar a frâna
freno frână
gasolina benzină
gasolina sin plomo benzină fără plumb
gasolinera benzinărie
kilómetros kilometrii
millas mile
multa amendă
peaje (taxă de) peaj
puente pod
señal semn (de circulaţie)
taller atelier (auto)
túnel tunel
velocidad viteză
En tren
andén peron
asiento loc
billete bilet
coche cama vagon-dormitor
conductor conductor
litera cuşetă
primera clase clasa I
revisor controlor
76 / Viajes y transportes
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:76RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:76 7/9/07 14:24:487/9/07 14:24:48
segunda clase clasa a II-a
Talgo Tren accelerat
taquilla ghişeu de bilete
tren de alta velocidad tren de mare viteză
En avión
aterrizar a ateriza
control de pasaportes control de paşapoarte
control de seguridad control de securitate
despegar a decola
destino a cu destinaţia
equipaje bagaj
facturar a factura
llegar a ajunge
pasajero pasager
puerta de embarque poartă de îmbarcare
recogida de equipajes ridicarea bagajelor
terminal aerogară
vuelo regular zbor regulat
vuelos internacionales zboruri internaţionale
vuelos nacionales zboruri naţionale
Otros
autobús autobuz
autocar autocar
hacer transbordo a face transbordarea
Viajes y transportes / 77
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:77RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:77 7/9/07 14:24:487/9/07 14:24:48
78 / Viajes y transportes
horario orar
línea de metro linie de metrou
metro metrou
parada oprire
terminal (de autobús) autogară
tranvía tramvai
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:78RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:78 7/9/07 14:24:487/9/07 14:24:48
Bar y restaurante Bar si restaurant
Un café con leche y una cerveza, O cafea cu lapte şi o bere, por favor. vă rog.
¿Tienen bocadillos? Aveţi sandvişuri?
¿Cuánto es? Cât costă?
Quiero reservar una mesa para Aş dori să rezerv o masătres personas para esta noche pentru trei persoane pentrua las nueve. aceasta seara la ora nouă.
¿Tiene mesa para cinco personas? Dispuneţi de o masă pentru cinci persoane?
¿Puede traernos la carta? Ne-aţi putea aduce meniul?
¿Qué me recomienda? Ce îmi recomandaţi?
Vamos a tomar el menú. Vom comanda un meniu.
Para mí, de primero, sopa Pentru mine, la felul întâi, supăde pescado. de peşte.
Para beber, vino blanco. De băut, vin alb.
Por favor, ¿nos trae más pan? Vă rog, ne mai aduceţi pâine?
Aquí tiene. Poftiţi.
Por favor, ¿me trae otra cerveza? Vă rog, îmi aduceţi altă bere?
La cuenta, por favor. Nota de plată, vă rog.
Bar y restaurante / 79
PISTA 37
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:79RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:79 7/9/07 14:24:487/9/07 14:24:48
Vocabulario: Bar y restaurante
aceite ulei
agua con gas apă minerală (gazoasă)
agua mineral apă minerală
agua sin gas apă plată, apă ne gazoasă
ajo usturoi
arroz orez
asado friptură
bocadillo sandviş
buey bou
café cafea
café con leche cafea cu lapte
80 / Bar y restaurante
carne carne
carne a la plancha carne la grătar
cebolla ceapă
cerdo porc
cerveza bere
cordero miel
crudo crud
cuchara lingură
cuchillo cuţit
chuletas cotlete
ensalada salată
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:80RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:80 7/9/07 14:24:497/9/07 14:24:49
entrante aperitiv
fi lete bistec
frito fript
fruta fructe
guarnición garnitură
guisado tocană
hamburguesa hamburgher
helado îngheţată
huevo ou
leche lapte
marisco fructe de mare
muy hecho bine prăjit
pan pâine
pasta paste făinoase
patatas fritas cartofi prăjiţi
pescado peşte
pollo pui
postre desert
ración porţie
salsa sos
servilleta şerveţel
sopa supă
tarta tort
té ceai
Bar y restaurante / 81
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:81RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:81 7/9/07 14:24:497/9/07 14:24:49
82 / Bar y restaurante
tenedor furculiţă
ternera viţea
tomate roşie
verdura verdeţuri
vino blanco vin alb
vino rosado vin ghiurghiuliu, vin rozé
vino tinto vin roşu
zumo suc
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:82RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:82 7/9/07 14:24:497/9/07 14:24:49
Números Numere
Números cardinales Numere cardinale
uno, dos, tres, cuatro, cinco, unu, doi, trei, patru, cinci,seis, siete, ocho, nueve, diez şase, şapte, opt, nouă, zece
once, doce, trece, catorce unsprezece, doisprezece, treisprezece, paisprezece
quince, dieciséis, diecisiete, cincisprezece, şaisprezece, dieciocho, diecinueve, veinte şaptesprezece, optsprezece,
nouăsprezece, douăzeci
veintiuno, veintidós douăzecişiunu, douăzecişidoi
treinta, treinta y uno, treizeci, treizecişiunu, treinta y dos treizecişidoi
cuarenta, cuarenta y uno patruzeci, patruzecişiunu
cincuenta, sesenta cincizeci, şaizeci
setenta şaptezeci
ochenta optzeci
noventa nouăzeci
cien o sută
ciento uno, ciento dos osutăunu, osutădoi
doscientos, trescientos două sute, trei sute
cuatrocientos patru sute
Números / 83
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:83RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:83 7/9/07 14:24:497/9/07 14:24:49
quinientos cinci sute
seiscientos şase sute
setecientos şapte sute
ochocientos opt sute
novecientos nouă sute
mil o mie
un millón un milion
un billón un bilion
Números ordinales Numere ordinale
primero primul
segundo al doilea
tercero al treilea
cuarto al patrulea
quinto al cincilea
sexto al şaselea
séptimo al şaptelea
octavo al optulea
noveno al nouălea
décimo al zecelea
84 / Números
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:84RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:84 7/9/07 14:24:497/9/07 14:24:49
Rótulos AfisePrivado Privat
Tirar Trageţi
Empujar Împingeţi
Llamar al timbre Sunaţi la sonerie
Cerrado Închis
Abierto Deschis
Prohibido fumar Fumatul Interzis
Prohibido el paso Trecerea Interzisă
Entrada Intrare
Entrada prohibida Intrarea interzisă
Salida Ieşire
Libre Liber
Ocupado Ocupat
Paso de peatones Trecere de pietoni
Ascensor Lift
Peligro Pericol
Peligro de incendios Pericol de incendii
Rótulos / 85
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:85RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:85 7/9/07 14:24:507/9/07 14:24:50
Servicios Toaletă
Señoras Femei
Caballeros Bărbaţi
Se alquila Se închiriază
Se vende Se vinde
Teléfono público Telefon public
86 / Rótulos
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:86RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:86 7/9/07 14:24:507/9/07 14:24:50
Gramática
Sustantivos
En rumano, al igual que en el resto de lenguas neolatinas, los sustan-tivos poseen género y número, y suelen ir acompañados por un deter-minante. Además, según la función sintáctica que desempeñen, pueden declinarse en varios casos.
Género y número
A diferencia del español, el rumano distingue tres tipos de género: mas-culino (băiat, “chico”), femenino (fată, “chica”) y neutro (dans, “baile”) –aplicado este último a la mayor parte de los sustantivos referidos a objetos.
Si bien la distinción de género podría parecer muy abstracta, tiene una gran importancia desde el punto de vista gramatical, ya que determina la formación del plural de acuerdo con las reglas siguientes:
• Los sustantivos masculinos forman su plural con el morfema –i (băiat → băieţi).
• Los femeninos, con el morfema –e (făta → fete).• Los neutros, con los morfemas –uri (dans → dansuri)
y –e (pulover → pulovere).
Caso
El rumano cuenta con cinco casos (nominativo, vocativo, acusativo, genitivo y dativo). Pese a ello, su uso no entraña gran difi cultad, ya que tan sólo cuenta con tres formas distintas.
Gramática / 87
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:87RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:87 7/9/07 14:24:507/9/07 14:24:50
88 / Gramática
• Nominativo: băiat (“el chico”; normalmente en posición de sujeto).• Vocativo: băiatule (“¡chico!”; con valor exclamativo).• Acusativo: băiat (“el chico”; en posición de complemento directo y, a veces, precedido de preposición, como en “al chico”).• Genitivo: băiatului (“del chico”).• Dativo: băiatului (“al chico”, “para el chico”; en posición de com- plemento indirecto).
Determinantes
Como en español, el determinante indica en qué medida el concepto señalado por el sustantivo es conocido por el hablante (para hacernos una idea, pensemos en las diferencias de sentido que puede haber en las expresiones casa, la casa, una casa, esta casa, esa casa o mi casa, por ejemplo).
Determinantes defi nidos
A diferencia del español, no constituyen una palabra exenta, sino que se añaden al sustantivo como si se tratase de un sufi jo:
Singular Plural
Masculino băiat → băiatul băieţi → băieţii
Femenino fată → fata fete → fetele
(Se dan tan sólo las formas en nominativo.)
Determinantes indefi nidos
Se emplean cuando se desea referirse a una persona u objeto imprecisos para el hablante (un coche, un libro).
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:88RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:88 7/9/07 14:24:507/9/07 14:24:50
Gramática / 89
Masculino y neutro Femenino
un → un băiat (“un chico”)
o → o fată (“una chica”)
niste → niste băieţi (“unos chicos”)
niste → niste fete (“unas chicas”)
Genitivo y dativo
unui → unui băiat (“de un chico”, “para un chico”)
unei → unei fete (“de una chica”, “para una chica”)
unor → unor băieţi (“de unos chicos”, “para unos chicos”)
unor → unor fete (“de unas chicas”, “para unas chicas”)
Determinantes demostrativos
Indican el grado de proximidad del concepto denotado por el sustanti-vo respecto al hablante (este coche, esa casa, aquel libro).
Masculino Femenino
Singularacesta → băiatul acesta / acest băiat (“este chico”)
aceasta → fată aceasta / această fată(“esta chica”)
Pluralacestia → băieţii acestia / acesti băieţi (“estos chicos”)
acestea → fetele acestea / aceste fete (“estas chicas”)
Masculino Femenino
Singularacel → acel băiat / băiatul acela (“aquel chico”)
acea → acea fată / fata aceea (“aquella chica”)
Pluralacei → acei băieţi / băieţii aceia (“aquellos chicos”)
acele → acele fete / fetele acelea (“aquellas chicas”)
(Se dan tan sólo las formas en nominativo.)
Nominativo yacusativo
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:89RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:89 7/9/07 14:24:517/9/07 14:24:51
Determinantes posesivos
Además de los posesivos habituales (equivalentes a nuestros “mi”, “tu”, “su”, “nuestro”, “vuestro”, etc., y a los que llamaremos “plenos”), cabe tener en cuenta la existencia de un determinante que indica posesión y que puede aparecer tanto solo (cartea elevei, “el libro de la alumna”) como acompañando a un pronombre posesivo (al său, “el suyo”):
Masculino Femenino Neutro
Singular al a al
Plural ai ale ale
Al igual que en español, los posesivos pueden referirse a un solo poseedor (“mi”, “tu”, “su”) o a varios (“nuestro”, “vuestro”, “su”). Los posesivos concuerdan en género y número con el sustantivo al que acompañan.
Masculino y neutro Femenino
Singular 1ª persona meu → fratele meu / almeu frate (“mi hermano”)
mea → maşina mea / a mea maşină (“mi coche”)
2ª persona tau → fratele tău / al tău frate (“tu hermano”)
ta → maşina ta / a ta maşină (“tu coche”)
3ª persona sau → fratele său / al său frate (“su hermano”)
sa → maşina sa / a sa maşină (“su coche”)
Plural 1ª persona mei → fraţii mei / ai mei fraţi (“mis hermanos”)
mele → maşinile mele / ale mele maşini (“mis coches”)
2ª persona tai → fraţii tăi / ai tăi fraţi (“tus hermanos”)
tale → maşinile tale / ale tale maşini (“tus coches”)
3ª persona sai → fraţii săi / ai săi fraţi (“sus hermanos”)
sale → maşinile sale / ale sale maşini (“sus coches”)
90 / Gramática
Masculino y neutro Femenino
Singular 1ª personanostru → fratele nostru / al nostru frate (“nuestro hermano”)
noastră → maşina noastră / a noastră maşină (“nuestro coche”)
2ª personavostru → fratele vostru / al vostru frate (“vuestro hermano”)
voastră → maşina voastră / a voastră maşină (“vuestro coche”)
3ª personasau → fratele sau / al sau frate (“su hermano”)
sa → maşina sa / a sa maşină (“su coche”)
Plural 1ª personanoştrii → fraţii nostrii / ai nostrii fraţi (“nuestros hermanos”)
noastre → maşinile noastre / ale noastre maşini (“nuestros coches”)
2ª personavoştrii → fraţii vostrii / ai voştrii fraţi (“vuestros hermanos”)
voastre → maşinile voastre / ale voastre maşini(“vuestros coches”)
3ª personasăi → fraţii săi / ai săi fraţi (“sus hermanos”)
sa → maşina sa / a sa maşină (“sus coches”)
Adjetivos
En general, el adjetivo aparece después del sustantivo, con el que con-cuerda en género, número y caso (maşină nouă, “coche nuevo”). No obstante, también puede precederlo, si bien siempre ha de ir acompa-ñado de un determinante (noua maşină, “el nuevo coche”).
Pronombres
Aunque en rumano existe una gran variedad de pronombres, en esta sección tan sólo nos ocuparemos de los personales y los interrogativos. Por lo que se refi ere a los posesivos, los hemos incluido en los ejemplos de los cuadros de los determinantes posesivos. Como ya hemos visto, en estos casos van acompañados de un artículo (fratele meu → al meu frate).
Gramática / 91
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:91RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:91 7/9/07 14:24:517/9/07 14:24:51
Pronombres personales
Su forma varía en función de la persona, el género, el caso y el número.
Singular Plural
1ª persona eu (mine, mie) noi (noi, nouă)
2ª persona tu (tine, ţie) voi (voi, vouă)
3ª persona el, ea (el, ea; lui, ei) ei, ele (ei, ele; lor)
(La primera forma entre paréntesis corresponde al acusativo y la segunda, al
dativo.)
Pronombres interrogativos
Los más usados son care? (“¿cuál?”, “¿cuáles?”), cine? (“¿quién?”) y căt? (“¿cuánto?”), todos ellos en formas de nominativo y acusativo. Para el genitivo y el dativo, se usan las siguientes: căruia? (“¿de cuál?”), cui? (“¿de quién?”, “¿para quién?”) y câtor? (“¿de cuántos?”, “¿para cuán-tos?”), respectivamente.
Adverbios
Al igual que en español, se clasifi can según su signifi cado:
• Afi rmación: da (“sí”).• Lugar: aici (“aquí”), acolo (“allí”), sus (“arriba”), departe (“lejos”).• Modo: bine (“bien”), rău (“mal”).• Negación: nu (“no”), deloc (“en absoluto”), niciodată (“nunca”).• Tiempo: acum (“ahora”), ieri (“ayer”), azi (“hoy”).
92 / Gramática
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:92RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:92 7/9/07 14:24:517/9/07 14:24:51
Preposiciones
En rumano, la mayoría de las preposiciones exige que el sustantivo y los adjetivos a los que introducen vayan siempre en caso acusativo.
Las más habituales son: la (“a”), pe (“en”, “sobre”), în (“en”, “dentro de”), cu (“con”), pentru (“por”, “para”), lângă (“al lado”), în faţa (“de-lante de”, “frente a”), sub (“bajo”, “debajo de”), peste (“sobre”, “encima de”), înspre (“hacia”), despre (“sobre”, “acerca de”).
Verbos
Como el resto de las lenguas neolatinas, el sistema verbal rumano es de una gran complejidad, si bien su estructura es muy similar a la del español. Se distinguen cuatro conjugaciones: la primera, con infi nitivos terminados en –a (a suna, “sonar”, “llamar por teléfono”); la segunda, con verbos acabados en –ea (a vedea, “a ver”); la tercera, con infi nitivos en –e (a merge, “caminar”); y la cuarta, con verbos en –i e –î (a citi, “leer”; a urî, “odiar”).
La estructura de los tiempos de pretérito, futuro y condicional po-see ciertas peculiaridades que conviene tener en cuenta. El Preté-rito Perfecto de Indicativo se construye con el presente del verbo a avea (“haber”) y el participio del verbo en cuestión: am mers (“he ca-minado”), ai mers (“has caminado”), a mers (“ha caminado”), etc.
El Pretérito Perfecto de Subjuntivo se forma combinando el participio del verbo en cuestión con el infi nitivo del verbo fi (“ser”) y la prepo-sición să (“a”): să fi sunat (“sonara”, “sonase”), să fi mers (“caminara”, “caminase”), să fi citit (“leyera”, “leyese”), etc.
Los tiempos de futuro recurren al presente del verbo a voi (“querer”) como auxiliar. En el caso del Futuro Simple, se combina con el infi ni-tivo del verbo principal (voi suna, “sonaré”; vei vedea, “verás”; va merge, “caminará”, vom citi, “leeremos”), mientras que en el del Futuro Com-
Gramática / 93
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:93RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:93 7/9/07 14:24:527/9/07 14:24:52
94 / Gramática
puesto, al auxiliar se le añade el infi nitivo del verbo fi y el participio del verbo conjugado (voi fi sunat, “habré sonado”; vei fi văzut, “habrás visto”; va merge, “habrá caminado”; vom citi, “habremos leído”).
El Condicional Simple se basa en la combinación del Condicional Simple del verbo a avea y el infi nitivo del verbo que se conjuga: aş suna (“sona-ría”), ai vedea (“verías”), ar merge (“caminaría”), am citi (“leeríamos”), etc.
El Condicional Compuesto se construye con el Condicional Simple del verbo a avea, el infi nitivo del verbo fi y el participio del verbo que se conjuga: aş fi sunat (“habría sonado”), ai fi vezut (“habrías visto”), ar fi mers (“habría caminado”), am fi citit (“habríamos leído”), etc.
A modo de ejemplo, a continuación pueden verse todas las formas del verbo a suna (“sonar”, “llamar por teléfono”), correspondiente a la pri-mera conjugación.
FORMAS NO PERSONALES
Infi nitivo Gerundio Participioa suna sunând sunat
MODO INDICATIVO
Presente Pretérito imperfecto Pretérito perfectosun sunam am sunatsuni sunai ai sunatsună suna a sunatsunăm sunam am sunatsunaţi sunaţi aţi sunatsună sunau au sunat
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:94RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:94 7/9/07 14:24:527/9/07 14:24:52
Gramática / 95
Pretérito anterior Futuro simple Futuro compuestosunai voi suna voi fi sunatsunaşi vei suna vei fi sunatsună va suna va fi sunatsunarăm vom suna vom fi sunatsunarăţi veţi suna veţi fi sunatsunară vor suna vor fi sunat
MODO CONDICIONAL
Simple Compuestoaş suna aş fi sunatai suna ai fi sunatar suna ar fi sunatam suna am fi sunataţi suna aţi fi sunatar suna ar fi sunat
MODO SUBJUNTIVO
Presente Pretérito perfectosă sun să fi sunatsă suni să fi sunatsă sune să fi sunatsă sunăm să fi sunatsă sunaţi să fi sunatsă sune să fi sunat
MODO IMPERATIVO
sună sunaţi
RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:95RUMANO de cada diaOK.indd Sec1:95 7/9/07 14:24:527/9/07 14:24:52