Upload
lamont
View
47
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Rynek biomasy w Polsce i Europie – wybrane zagadnienia Dariusz Bliźniak Wiceprezes TGE S.A. Rok 2010 – rokiem wdrażania postanowień dyrektywy 2009/28/WE kluczowego dokumentem Pakietu Energetyczno – Klimatycznego. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
Rynek biomasy w Polsce i Europie
– wybrane zagadnieniaDariusz BliźniakWiceprezes TGE S.A.
Rok 2010 – rokiem wdrażania postanowień dyrektywy 2009/28/WE kluczowego dokumentem Pakietu Energetyczno – Klimatycznego
• Cztery efekty nowych regulacji przedmiotem szczególnego zainteresowania i dyskusji:
• Ustalenie nowego horyzontu i nowego pułapu zapotrzebowania na biomasę;
• Zastąpienie dobrowolnego systemu BAP obowiązkowym systemem KPD• Wdrożenie zasad zrównoważonego rozwoju w odniesieniu do biopaliw i
biopłynów;• Wprowadzenie indykatywnego systemu w odniesieniu do pozostałej
biomasy i zawieszenie części rozstrzygnięć.
Rok 2010 – rokiem wdrażania postanowień dyrektywy 2009/28/WE kluczowego dokumentu Pakietu Energetyczno – Klimatycznego
Kluczowe terminy 2010
30 czerwca – termin przesłania do Komisji KPD w zakresie energii odnawialnej;
31 sierpnia – przesunięty, notyfikowany przez Polskę termin złożenia KPD;
? - ostateczny termin złożenia KPD przez Belgię, Czechy, Estonię, Łotwę, Polskę, Rumunię, Słowację i Węgry;
Zastąpienie dobrowolnego systemu BAP obowiązkowym systemem KPD Podaż biomasy w Polsce zgodnie z projektem KPD z dnia 21 05 2010
• W projekcie Krajowego Planu Działań nie zawarto prognozy podaży biomasy w roku 2010;
• Przewidziane w projekcie tempo wzrostu podaży biomasy ulega gwałtownemu przyspieszeniu po roku 2015;
• Źródłem przewidywanego wzrostu jest gwałtowny rozwój upraw energetycznych oraz zwiększone wykorzystanie odpadów komunalnych i odpadów z produkcji rolnej;
• Ścieżka wzrostu podaży biomasy w Polsce wygląda jak następuje:W roku 2006 – 4,7 Mtoe;W roku 2015 – 4,9 Mtoe;W roku 2020 – 6,76 Mtoe;
• Zgodnie z szacunkami EEA, potencjał bioenergetyczny Polski w roku 2020. może wynieść nawet 33 Mtoe.
Ustalenie nowego horyzontu i nowego pułapu zapotrzebowania na biomasę
• Wszystkie, dotychczasowe założenia co do potencjału europejskiego rynku biomasy oparte są na danych Europejskiej Agencji Środowiska (European Environment Agency – EEA):
• Założenia te były podstawą dla ustalenia ścieżki wzrostu podaży biomasy na lata 2003 – 2010, dla osiągnięcia celu założonego w Białej Księdze z roku 1997, czyli 12% udziału energii odnawialnej w roku 2010. Pułapem wyjściowym dla ustalenia ścieżki była podaż biomasy w roku 2003;
• W ramach korekty systemu „Białej Księgi”, Komisja Europejska opracowała Biomass Action Plan (BAP);
Na BAP złożyły się propozycje zmian prawnych oraz propozycje tworzenia zachęt finansowych, obliczonych na zwiększenie udziału biomasy w wytwarzaniu ciepła i energii elektrycznej;
Program został uzupełniony działaniem o nazwie BAP Driver, w ramach którego identyfikowano i promowano najlepsze praktyki;
W roku bieżącym, zgodnie z postanowieniem art. 4 dyrektywy 2009/28/WE, państwa członkowskie zostały zobowiązane do przedstawienia obligatoryjnych Krajowych Planów Działań na rzecz energii odnawialnej;
Zmiana systemu uniemożliwiła pełne wdrożenie działań przewidzianych przez BAP, a KPD nie są nawet w komplecie złożone w Komisji – w efekcie, trudno ocenić skuteczność systemów wsparcia. W trakcie wdrażania przyjętej ścieżki wzrostu, przyjęto Pakiet Klimatyczno – Energetyczny, zmieniając założenia;
W roku 2010. nastąpi dwojaka weryfikacja dotychczasowych założeń – poprzez dane nt. wykonania pierwotnego planu i poprzez dane szczegółowe z Krajowych Planów
Ustalenie nowego horyzontu i nowego pułapu zapotrzebowania na biomasę
Wdrożenie zasad zrównoważonego rozwoju w odniesieniu do biopaliw i biopłynów;
• Life cycle thinking – myślenie o całym cyklu życia produktu, a także o oddziaływaniu tego produktu z otoczeniem. O tym, co z otoczenia pobiera i co mu oddaje (najczęściej w postaci emisji). Oznacza, że przy np. ocenie zbóż bierze się pod uwagę emisje związane z produkcją nawozów, maszyn rolniczych, zużycie paliwa samych maszyn, emisje towarzyszące produkcji biopaliwa;
• Life cycle assessment – szacowanie (oddziaływań) w całym cyklu życia;
• GHG emission – emisja gazów cieplarnianych;
• Carbon Footprint – emisja dwutlenku węgla;
• International Reference Lifecyle Data Handbook (ILCD) – opublikowany 12 marca 2010 roku przez Komisje Europejską, oficjalny zbiór zasad oceny wykorzystania zasobów, emisji zanieczyszczeń i innych oddziaływań na środowisko, zachodzących w całym cyklu życia produktu.
Biogaz i biomasa stałaŁagodniejszy reżim czy tylko odsunięcie wyroku?
• Zgodnie z art. 17 ust 9 dyrektywy 2009/28/WE, Komisja Europejska miała zaproponować charakter, jaki będą miały zasady zrównoważonego rozwoju w odniesieniu do biomasy stałej i biogazu;
• W łonie Komisji nastąpił spór pomiędzy DG Środowisko a DG TREN (Transport i Energia) – na tyle znaczący, że przedostał się do opinii publicznej;
• 25 lutego 2010 roku, Komisja wydała komunikat, w którym uznała proponowane przez siebie zasady zrównoważonego rozwoju za indykatywne (czyli nie obligatoryjne) w stosunku do Państw Członkowskich, które same mają regulować tę kwestię.
Pellets – główne źródło biomasy dla Europy
Rynek Biomasy w Europie
Źródło: ETA Florence Renewable Energies, srl (październik 2009) „Analysis of new, emerging and developed European pellet markets”
Pellets stanowi główne źródło biomasy dla Europy.
Pod względem rozwoju rynków kraje europejskie dzielą się na trzy kategorie:
rozwinięte rynki biomasy rynki dynamicznie rozwijające się nowe rynki
Polska należy do dynamicznie rozwijających się rynków.
Rynek Biomasy w Europie – najwięksi producenci
Źródło: ETA Florence Renewable Energies, srl (październik 2009) „Analysis of new, emerging and developed European pellet markets”
Według danych za 2008 rok, najwięksi producenci Pellets to:
Niemcy (1 460 000 ton/rok) Szwecja (1 405 000 ton/ rok)
Polska to siódmy producent w Europie z produkcją na poziomie 350 000 ton.
10 największych producentów w 2008 r.
0
400 000
800 000
1 200 000
1 600 000
Rynek Biomasy w Europie – najwięksi konsumenci
Źródło: ETA Florence Renewable Energies, srl (październik 2009) „Analysis of new, emerging and developed European pellet markets”
Według danych za 2008 rok, najwięksi konsumenci Pellets to:
Szwecja (1 850 000 ton/ rok) Dania (1 060 000 ton/rok)
Polska to 11. konsument w Europie z konsumpcją na poziomie 120 000 ton.
10 największych konsumentów w 2008 r. i Polska
0
400 000
800 000
1 200 000
1 600 000
2 000 000
Rynek Biomasy w Europie – importerzy i eksporterzy
Źródło: ETA Florence Renewable Energies, srl (październik 2009) „Analysis of new, emerging and developed European pellet markets”
Największym eksporterem w Europie są Niemcy. Według danych za 2008 rok, eksport wyniósł 560 000 ton.
Polska jest 5. co do wielkości eksporterem.
Największym importerem Pellets w Europie są Dania (926 000 ton) i Holandia (793 500 ton). Łącznie te kraje odpowiadają za ponad 56 % całego importu w Europie.
Importerzy Eksporterzy
0
100
000
200
000
300
000
400
000
500
000
600
000
Hungary
Luxemburg
Czech
Bulgaria
France
Slovenia
Romania
Portugal
Spain
Slovakia
Lithuania
Austria
Greece
Poland
Finland
Estonia
Latvia
Germany
-1 0
00 0
00
-800
000
-600
000
-400
000
-200
000 0
Norway
Ireland
Switzerland
UK
Italy
Sweden
Belgium
Netherlands
Denmark
Jak wygląda handel biomasą w Europie Zachodniej?Obecnie rynek biomasy w Europie Zachodniej opiera się w większości na modelu rynku węgla (indeksacja, tworzenie kontraktów z dostawą i kontraktów finansowych notowanych na platformach brokerskich i rynkach regulowanych). Nie jest tak rozwinięty, jednak ma większy potencjał.
Handel opiera się na kontraktach bilateralnych pomiędzy producentami i konsumentami. Istnieje również szereg brokerów (tych samych co na rynku węgla) pośredniczących w handlu.
Głównymi miejscami handlu są porty ARA i UK Humber (Hull, Immingham). Kontrakty SPOT (dostawa do 90 dni) i Forward (trzy najbliższe kwartały i najbliższy rok)
Obecnie dąży się do zunifikowania handlu, zwiększenia jego transparentności i płynności poprzez tworzenie regulowanych rynków – np. w krajach Beneluksu i Danii.
Nowa inicjatywa giełdy APX ENDEX i portu w Rotterdamie
Kontrakty na pellet drzewny (Wood Pellets) APX ENDEX organizuje platformę obrotu i rozliczanie zawartych transakcji Port w Rotterdamie jako dom składowy pełni funkcje fizycznego
rozliczającego Cena w ofertach nie zawiera kosztów transportu Dostawa i odbiór zakontraktowanego pelletu odbywa się na terenie portu
Rotterdam
Przewidywany start rynku: połowa 2011 roku (obecnie etap konsultacji z uczestnikami rynku)
Ceny Wood Pellets w dostawie w portach ARA
Źródło: APX ENDEX
Rynek biomasy w PolsceW 2008 roku produkcja pellets w Polsce w porównaniu z 2007 rokiem wzrosła o 30 tys. ton natomiast zużycie w 2008 roku wzrosło o 100 tys. ton.
Produkcja i zużycie pellets (tys. ton) w latach 2003-2009 w Polsce
Źródło: Bałtycka Agencja Poszanowania Energii
Z dostępnych danych wynika, że moce produkcyjne wykorzystywane są obecnie w połowie, producenci już dzisiaj mogą produkować ok. 700 tys. ton rocznie.
Rynek biomasy w Polsce - producenciW 2008 roku na polskim rynku biomasy operowało 21 producentów pellets z drewna. Z czego większość (14 producentów) to producenci o zdolności produkcji poniżej 30 000 ton/rok. Znaczących producentów jest trzech (>70 000 ton/rok).
Lokalizacja producentów pellets z drewna (stan na kw 2009)
Źródło: Bałtycka Agencja Poszanowania Energii
Rynek biomasy w Polsce - producenciKolejnym typem biomasy o dużym potencjale wzrostu jest Pellets z biomasy mieszanej (mixed biomass pellets – MBP).
Lokalizacja producentów MBP (stan na kw 2009)
Źródło: Bałtycka Agencja Poszanowania Energii
Wzrost wiąże się z uregulowaniami wydawania zielonych certyfikatów za wytwarzanie energii z OZE z wykorzystaniem współspalania biomasy.
Podmioty wytwarzające energię elektryczną w ten sposób zobowiązane są zwiększać rok rocznie zużycie biomasy pochodzenia rolniczego.
Duża ilość wytwórców pellets z drewna rozszerza swoją produkcję o MBP lub całkowicie na nią przechodzi.
Rynek biomasy w Polsce - konsumenciRok 2008 był pierwszym rokiem w którym siłą dominującą na rynku konsumentów pellets w Polsce stał się duży odbiorca (w masowych instalacjach spalono ok. 100 tys. ton). Sytuację wywołała chęć uzyskania przez elektrociepłownie i elektrownie korzyści z zielonych certyfikatów.
Spalanie w małych i średnich instalacjach wyniosło 60 tys. ton.
Odbiorców pellets w Polsce można podzielić na trzy kategorie:
Klient indywidualny
Średni odbiorca
Odbiorca przemysłowy (w tym duzi gracze z branży energetycznej)
Odbiorca przemysłowy będzie motorem rynku pellets w Polsce. Analizując prognozy w roku 2010 przybędzie kilka nowych bloków biomasowych.
Deklarowana moc spalania wacha się od 50 - 400 tys. ton rocznie.
Technologia współspalania i spalania biomasy motorem produkcji en. el. z OZE w Polsce (MWh)
0
2 000 000
4 000 000
6 000 000
8 000 000
10 000 000
2006 2007 2008 2009
Pozostałe
źródła biomasowa
źródła wykorzystująca technologię współspalania
Polska jest również znaczącym eksporterem pellets
Źródło: Bałtycka Agencja Poszanowania Energii
Większość eksportu kierowana jest do Dani (79%) i Szwecji (12%).
Jednak z uwagi na rosnący popyt ze strony przedsiębiorstw energetycznych. Cena biomasy w Polsce rośnie i już się zrównała z cenami w Niemczech. Skłania to polskich producentów do lokowania swojej produkcji u rodzimego konsumenta.
Wzrost produkcji energii elektrycznej i ciepła
+ wzrost produkcji paliwa biomasowego
+ wzrost obrotów handlowych
=
konieczność stworzenia zorganizowanego rynku biomasy
O tym państwu opowie kolega Jerzy Majewski
Dziękuję za uwagę