Upload
others
View
3
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon EğitimiSERTİFİKA PROGRAMI
S I N I F Y Ö N E T İ M İ
RTEÜ Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü Eğitim Yönetimi Teftişi Planlaması Ekonomisi Ana Bilim Dalı
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Önerilen Kitap:
Prof. Dr. Vehbi Çelik (2013). Sınıf Yönetimi. Nobel
DEĞERLENDİRME: Ara Sınav ve Final Sınavı +Dersi Takip Etme + Derse Katılım
SINAVLARDA SORUMLULUK: Önerilen kitaptaki ilgili bölümler, dersteki anlatım ve tartışmalar.
Dersin Başarısı İçin; Konuya ilişkin olarak kitaptan ilgili bölümleri okumuş olarak gelmek esastır.
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Sınıf Yönetiminde Temel Kavramlar
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Sınıf Yönetim Disiplin
Sınıfta Öğrenmeyi Engelleyebilecek Sorunlar Neler Olabilir?
Motivasyon İletişim
Öğrenmenin ve eğitimin gerçekleşeceği düzeneğin oluşturulup sürdürülmesi ve geliştirilmesi, öğretmenlerin sınıf yönetimi becerilerine bağlıdır
Eğitim
Öğretim
Öğrenme
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Öğretim, öğrenme, davranışın sağlanması amacıyla yapılan ön çabalardır.
Eğitim; davranış değişikliği, davranış oluşturma ile sonuçlanan etkinlikler bütünü
Öğretimin göstergesi; diploma; Eğitim göstergesi; davranışlar.
Eski Türkçe: ‘‘igitmek/igidmek’’, beslemek, yetiştirmek, evcil hayvan ya da köle beslemek, terbiye etmek. İğdiş, Gütmek
İngilizce-Fransızca: Education; educateLatince ‘educatus’: Yol göstermek, kılavuzluk etmek, yetiştirmek, büyütmek, kaldırmak, yükseltmekArapça: Talim, tedris, tahsil, marifetAlmanca: Bildung: Teşkil, oluşum, biçim vermek, kendini yetiştirme
T.D.K.: 1.Çocukların ve gençlerin toplum yaşayışında yerlerini almaları için gerekli bilgi, beceri ve anlayışları elde etmelerine, kişiliklerini geliştirmelerine okul içinde veya dışında, doğrudan veya dolaylı yardım etme, terbiye. 2. Eğitim bilimi. 3. Eğitim sistemi.
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Sürekli kalemtraşkullanıyor
Yüzünü cama yapıştırıyor
Geç geliyor
Öylece bakıyor
Görmezden geliyor
Meslek değiştirmeyi düşünüyor
Dudak okuyorFısıldıyor
Kağıtla not iletiyor
Yüz ifadeleri yapıyor
Defter, kitap ve kalemini unutuyor Püskürtüyor
Esniyor
Çalışır gibi yapıyor
Islık çalıyorİçinden Öğretmene lanet ediyor Karikatür Dergisi
okuyor
Etrafa bir şeyler atıyor
Kalemle dişlerini temizliyor
Uyuyor
Sırayı kazıyor
Gürültü yapıyor
Saçıyla oynuyor
Miyavlıyor
Karikatür çiziyor
Şarkı söylüyor
Yemek yiyor
Hayal kuruyor
Çakmakla oynuyor
KıkırdıyorMırıldanıyor
Sakız çiğniyor
Kağıtları yırtıyor
Hayali oyun oynuyor
Önündekinin sırtını dürtüyor
Düş görüyor
Çelme takıyor
Resimde Yer Almayanlar
Yangın alarmını çalıştıranlar
Tuvalette Sigara İçenler
Öğretmenin arabasını çizenler
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Spring: Eğitimin İki Modeli ve Farklı Tanımlanışı
Birinci Model: Toplum verimli işleyen bir makinedir, insanlar bu makinenin işleyişine katkı sağlayan insani kaynaklardır. Bu modelde çocuğa üzerinde çalışılacak ve toplumun iyiliği için biçimlendirilecek nesne olarak yaklaşılır.
İkinci Model: Bireysel özerkliğin artırılması. Çocuklara kolay kontrol edilebilen makineler olarak değil özgür, hayattan zevk alan kişiler olarak büyümesi amaçtır. Eğitim, bireyin yeteneklerini geliştirdiği, özgürleştiği süreçler toplamıdır.
Paulo Freire: Eğitim bireyin özgürleşme sürecidir.
Eğitim, bireyin yaşadığı toplumda yeteneklerini, tutumlarını ve olumlu değerdeki diğer davranış biçimlerini geliştirdiği süreçler toplamıdır.
Eğitim; bireyin doğuştan getirdiği
gizil güçlerini ortaya çıkarma ve bunları
yeteneğe dönüştürme sürecidir.
Eğitim birisini kendisine benzetmesi sürecidir.
Tolstoy
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Sizce ÖRGÜT nedir?
İlk duyduğunuzda nasıl bir his uyandırıyor? Ne Çağrıştırıyor
İsmini duyduğunuz birkaç Örgüt ismi söyler misiniz?
Örgüt ve Yönetim
Bu örgütlerin amacı ne?
İşlevi ne?
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Örgüt, iki veya daha fazla kişinin bilinçli olarak eşgüdümlenmiş eylemleri ya da güçlerinden oluşan bir işbirliği sistemidir.
Chester Barnard
Yönetim: İnsan ve madde kaynakların amaca dönük olarak uyumlu bir biçimde kullanılması.
Örgüt yapıyı ifade eder, yönetim ise onu canlandıran süreçtir
Örgüt (Organization): Organon
Modern toplumların üyelerinin çoğu örgütlerde doğarlar, örgütlerce eğitilirler, örgütler için(de) çalışırlar, ibadet ederler ya da oynarlar ve örgütler tarafından gömülürler’’
Amitai ETZIONI
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Yedi Yönetsel Süreç
• Planlama• Örgütleme • Personelcilik• Yönlendirme • Eşgüdümleme • Rapor Etme • Bütçe Yapma
Örgütün Dört Bölümü:
• Eşgüdüm• Ortak Hedefler• Görev Paylaşımı• Hiyerarşik yapı
Örgütün Boyutları
• Amaç• Yapı• Süreç• İklim
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Yönetim ve Liderlik
Yönetim: Örgütün amaçlarına ulaşabilmesi için İnsan ve maddekaynaklarının uyumlu ve etkin kullanımına yönelik kararlar alma veuygulatma süreçlerinin toplamı.
Eğitim Yönetimi: Kamu yönetiminin özel bir alanı. Eğitimin doğasınedeniyle özgün bir alan.
Okul Yönetimi: Eğitim yönetiminin sınırlı bir alanda uygulanması.
Sınıf Yönetimi: Eğitim yönetimi sisteminin ilk basamağı
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Eğitim ve Eğitim Yönetiminin Özellikleri:
Eğitim doğrudan ya da dolaylı olarak insanlarla ilgili bir hizmettir.
Eleştirel bir tutum geliştirmek eğitimin temel amacıdır.
Eğitim politikaları soyut olduğundan eğitim örgütlerinin başarılarınıdeğerlendirebilmek zordur.
Eğitim, kendisini denetleyen güçlerin yapısı / farklılığı nedeniyle diğerörgütlerden farklıdır.
Okul personeli eğitimlidir.
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
LiderlikBennis (1999): Liderlik güzellik gibidir, tarifedilememekte görüldüğü zamantanınmaktadır.
Liderlik, bireyleri belirlenen hedefleribaşarmak üzere çalışmaları yönündeetkileme ve desteklemeyi ifade etmektedir.
Liderliğin 350 civarında tanımı yapılmıştır.
Liderlik doğuştan mı gelir sonradankazanılabilir mi?
Her yönetici aynı zamanda lider midir?
Liderlik: Bireyleri belirlenen hedefleri başarmak üzere çalışmaları yönünde etkileme ve destekleme.
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
LİDER ÖZELLİKLERİ YÖNETİCİ ÖZELLİKLERİ
Yenilikçi Yönetirler
Orijinaldir, İcatçıdır Taklitçidir
Gelişime açık Eskiyi korurlar
İnsan merkezli Sistem ve yapı odaklıdırlarGeniş bakış açısına sahip Dar bakış açısı
Ne, Neden’i sorgular Nasıl ve ne zamanı sorgular
Gözleri ufuktadır Gözleri kaynaklardadır
Özgün kişilik İyi asker
Doğru işleri yapar İşleri doğru yapar
Etkisini kullanır Yetkisini kullanır
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Örgüt ve Yönetim Kuramları
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
İş ve çalışmanın doğasını değiştirmiştir,Demografik değişimlere yol açmıştır, nüfusun nitelikleri değişmiştir,İnsan ilişkilerini değiştirmiştir,Toplumun değerlerini değiştirmiştir.
1800’lere kadar olan dönem yönetim bilim açısından Bilim Öncesi Dönem olarak görülmektedir.
ENDÜSTRİ DEVRİMİ: 18.yy’ın ortalarında önce İngiltere’de ve ardından Kuzey
Amerika’da ortaya çıkmıştır. Endüstrileşmenin örgüt yapılarını ve yönetim
süreçlerini de etkileyen geniş kapsamlı, köklü sonuçları olmuştur.
Endüstri devrimi ile birlikte yaşanan dönüşümler yönetim bilimininoluşmasına yol açmıştır.
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Klasik KuramlarBilimsel Yönetim, Bürokratik Yönetim, Yönetim Süreçleri.
Neoklasik Kuramlar İnsan İlişkileri, Dinamik Yönetim, İşbirliği Sistemi, Rasyonel Karar Süreci,
Sistem KuramlarıGenel Sistem, Açık Sistem
Durumsal Kuramlar
Yeni Kuramlar Toplam Kalite Yönetimi, Stratejik Yönetim, Öğrenen Örgüt, Yönetişim, Kurumsallaşma
Örgüt ve Yönetim Kuramları
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
KLASİK KURAMLAR
BİLİMSEL YÖNETİM KURAMI
Frederic Winslow TAYLOR(1856 - 1915)
‘’Geçmişte insan önce geliyordu, gelecekte sistem
önce gelecek’’
Her işi, en kısa sürede, en az hareketle, en ekonomik olarak yapmanın bir yolu vardır. Bunu bulmak için zaman ve hareket incelemeleri yapılmalıdır.
İşin en hızlı ve en iyi şekilde yapılabilmesi için çalışan özendirilmelidir. Belli standartları yakalayan çalışanlar, normal ücret dışında prim ve ikramiyeler verilerek özendirilmelidir.
Çalışanların çalışma kurallarını ve koşullarını belirlemek üzere tecrübeli ustabaşılar kullanılmalıdır.
İŞ VE İŞÇİLER
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Üretim yapan bir şirket için bu üretimin en üst düzeyde artırılması, her bir işçinin üretebileceği en üst düzeydeki çalışma anlamına gelmektedir. Bu hedefin gerçekleşmesi Taylor’a göre üç temel unsura bağlıdır (Thio, 2007: 145);
• Maksimum düzeyde işbölümü
• Çalışanlar yakın- sıkı bir biçimde denetlenmesi
• Yoğun bir parça başı ücret sistemi
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
• İş çözümlemesi: Günlük işler açıkça tanımlanmalıdır.
• Araçların standardizasyonu: İş için standart koşullar, araçlar sağlanmalıdır.
• Planlama ve denetim
• Adaletli ödeme: Başarıya bağlı ücret verilmelidir. Başarısızlık cezalandırılmalıdır.
• Çalışanların seçimi ve yetiştirilmesi: Görevler uzmanlarca yerine getirilmelidir.
Taylor’a göre Bilimsel Yönetimin İlkeleri ve Temel Basamakları
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
YÖNETİM SÜREÇLERİ
Planlama
Örgütleme
Emretme
Eşgüdümlemek
Kontrol etmek
Fayol, yönetim süreçlerinin ilk mimarıdır.
YÖNETİM ve YÖNETİCİLER
KLASİK KURAMLARYÖNETİM SÜREÇLERİ
Henry FAYOL(1841-1925
Yönetimin tüm örgütlere uygulanabilecek genel ilkelerinin olduğunu ileri sürmüştür.
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Luther Gulick (1865-1918)
POSDCORB formülünü geliştirmiştir. Formül, yedi yönetsel süreci tanımlamaktadır;
1) Planning- planlama, 2) Organizing- örgütleme, 3) Staffing- personelcilik,4) Directing- yönlendirme, 5) Co-ordinating- eşgüdümleme, 6) Reporting- rapor etme 7) Budgeting- bütçe yapmadır.
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
YAPI
‘Bürokratik örgütün diğer örgüt biçimlerinden daha gelişmiş olmasının nedeni bütünüyle teknik üstünlüğünden kaynaklanmaktadır’’
KLASİK KURAMLARBürokratik Yönetim
Max Weber(1864-1920)
Birimler hiyerarşisi, Kurallar ve düzenlemeler, Görevlerde uzmanlaşma, Kişisellikten uzak olma, Yazılı kayıtlar,Maaşlı çalışanlar, Kaynakların kontrolü.
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Weber, bürokrasiyi rasyonellikle, rasyonelleşmeyi ise mekanikleşme, ilişkilerin kişisellikten çıkması ve tekdüzelikle özdeş görmektedir.Bürokrasi modeli şu unsurları içermektedir (Brown ve Moberg,1980, s.651);•Ussallık,•Politik-yasal yetki,•Örgüt yapısı,•Kurallar sistemi,•Örgütsel işleyişte bireysel olmama,•Personelin sürekliliği,•Kayıt tutulması
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Weber’e göre istenir anlamında değil ancak saf bir örgütlenme biçimi olarak ideal bürokrasinin özelliklerini şöyle sıralamıştır (Giddens, 2008:686-687);
• En yüksek yetkenin tepede bulunduğu piramit benzeri bir yapı söz konusudur, kararların eşgüdümlü bir biçimde alınmasını sağlayan aşağıya doğru yayılan bir emir komuta zinciri vardır ve piramitteki her üst astını denetler ve gözetler.
• Örgütün her kademesindeki işler yazılı kurallarca yönetilir. Yukarıya çıkıldıkça yazılı kurallar genişler ve esnek yorumlanmayı gerektirirler.
• Memurlar tam gün çalışırlar ve işleri karşılığında maaş alırlar. Hiyerarşideki her bir işin kendine ait belirli bir ücreti vardır. Memurlar örgüt için kıdem ve yeteneğe bağlı olarak terfi ederler.
• Memurun örgüt içindeki görevi ve dışarıdaki yaşamı ayrılmıştır. Ev yaşamı işteki etkinliklerden farklı olduğu gibi fiziki olarak da ayrılmıştır.
• Örgütün hiçbir üyesi işlettikleri maddi kaynakların sahibi değildir, bürokrasinin gelişimiyle işçiler üretim yolları üzerindeki denetimden uzaklaştırılmıştır. Geleneksel topluluklarda çiftçiler ve zanaatkârlar kullandıkları aletlerin de sahibidirler ve üretim sürecinin bütününde söz sahibidirler ancak bürokrasilerde memurlar yazıhanelerinin, oturdukları masanın ya da araç gerecin sahibi değildirler.
Bürokratik Yönetim
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Parkinson’un kanunu: Örgütler büyüdükçe, çalışanlar arasındaki iletişim azalır, daha çok eşgüdüm ve denetim gerekliliği ortaya çıkar bu durum bürokrasinin artmasına yol açar.
Bürokrasinin bu anlamda artması ise denetimde gevşeme, iş devamsızlığı artar
Weber’e göre bürokrasinin üstünlükleri; doğruluk, hız, kesinlik, dosyalama, süreklilik, gizlilik, birlik, sürtüşmenin azaltılması. Kişisellikten uzak oluşu, hesaplanabilir kuralların varlığı avantajdır. Etkin ve akılcı bir yönetim modelidir.
Bürokrasinin Problemleri; Yabancılaşma, bürokratik yetersizlik ve ritüelcilik,bürokratik atalet
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Klasik kuramlar, sadece örgütsel yapı boyutunda etkiliği gerçekleştirmeye odaklanmış, birey boyutunu ise ihmal etmişlerdir. Birey; makinenin değiştirilebilir bir parçasıdır. Örgütü adeta insansız bir makine gibi değerlendirilmiştir, örgütlerin ve işin insan tarafını görmezden gelmişlerdir. Örgütte insanların güdülenmelerini de sadece ekonomik gereksinmelerin karşılanması ve yakın denetime bağlayarak insanları insan yapan sosyal ve psikolojik gereksinmeleri görememişlerdir
Klasik Kuramların Ortak Özellikleri;Zaman ve hareket çalışmaları,İş bölümü ve uzmanlaşma,Görevlerin standartlaştırılması,Emir birliği, Kontrol alanı,İşlev ya da fonksiyonun tekliğiFormel ve hiyerarşik örgütlenme
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
NEOKLASİK KURAMLAR
İnsan İlişkileri YaklaşımıÖrgütler içinde çalışan bireylerin kendi amaçlarını gerçekleştirirken, örgüt amaçlarının gerçekleştirilmesine de hizmet edeceği bir ortam yaratılması temel amaçtır.
Birey -Örgüt Etkileşimi
Elton MAYO
(1880-1949)
Temel İlkeler Bireyler farklıdırlar İnsan bütün boyutları ile bir bütündür İnsan davranışları örgütü-yapıyı etkileyebilir İnsan diğer üretim faktörlerinden farklıdır Örgüt sosyal bir sistemdir. Örgüt ve birey arasında karşılıklı bağımlılık vardır.
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
İnsan İlişkileri Yaklaşımı
1930’ların başlarında endüstri psikologu Elton Mayo bilimsel yönetimkuramının bütün varsayımlarını eleştirmiştir. Temel olarak savunduğuilkeler şöyle sıralanabilir (Thio, 2007: 146);
•Çalışanların verimliliği fiziki kapasiteleri tarafından değil iş ortamınayönelik duyarlıkları ile toplumsal kapasiteleri tarafından belirlenir.•İş ortamındaki arkadaşlık, yöneticilerden görülecek saygı gibi ekonomikolmayan ödüller çalışanların güdülenmelerinde ve mutluluklarında merkezibir role sahiptir.•Aşırı uzmanlaşma işin eşgüdümü açısından sorunlar yaratmaktadır.•Çalışanlar yönetimlere ve yönetimin özendirme çabalarına izole bireylerolarak değil bir grubun üyesi olarak tepki verirler.
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Hawthorne Araştırmaları, İnsan İlişkileri Yaklaşımının doğuşunda önemli bir rol oynamıştır.
İşçilere gösterilen ilgi, onların moral düzeyini ve öz saygılarını yükseltmiş ve bu duygu (örgüte gerekli bir insan olmaktan duyulan doyum), çalışanların, dış koşullardan bağımsız olarak işe yönelik
motivasyonlarını korumaları sonucunu doğurmuştur.
Örgütsel etkinliği ve verimliliği etkileyen temel faktörler; ücret, aydınlanma, sıcaklık, gürültü ve benzeri maddesel ve fiziksel çalışma
koşulları değil, İşyerindeki moral ortamı, kişilerarası iyi ilişkiler ve duygusal anlaşmalar
Çalışmanın planlanmasının nedeni Western
Elektrik Şirketi'ndeki aydınlanma düzeyi
ile verimlilik ilişkisini araştırmaktı
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
İnsan ilişkileri kuramının iki temel sınırlılığı vardır;
•İş ortamındaki biçimsel olmayan örgütlerin önemi aşırı derecedeabartılmıştır. Birçok çalışan sabahları işyerlerindeki arkadaşlarıyla birlikteolmak için işyerine gitmeye can atmamaktadır. İş ortamının dışında ailelerive arkadaşları ile daha ilgilidirler.
•Biçimsel olmayan toplumsal ilişkiler fabrikada daha zevkli koşullarortaya çıkarabilir ancak işin kendisinden kaynaklanan iç sıkıntısınıazaltamaz. İnsanlar belirli kişilerle çalışmaktan zevk alırlarken özü gereğisıkıcı olan bir işi zevkli bir işe dönüştüremezler.
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
• Örgütlerin yönetimi ve işleyişi için evrensel ilkeler belirlenebilir.
• Örgütler belirli bir plana ve belirli ilkelere göre kurulur ve işletilirler.
• Çalışanların örgüt işleyişi üzerinde bir etkisi yoktur.
• Çalışanların davranışları önceden tahmin edilip yönlendirilebilir.
Klasik Kuramların Dayandığı Temel Varsayımlar
• İşin ve örgütün insan tarafına odaklanma
• Örgütte sosyal ilişkiler ve formel yapının etkilerine odaklanma
• İnsanın örgüt içindeki davranışları.
• Güdülemede insanların sosyal ve psikolojik gereksinmelerinin karşılanması
Neoklasik Kuramlar
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Sosyal Bir Sistem Olarak Sınıf
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Sistem: Amaçlara ulaşmak için kullanılan yöntem ve araçlarınbütünüdür. Sistem birbirinden bağımsız fakat bütünü oluşturmakiçin birbiri ile ilişkili öğelerin bir araya gelmesinden oluşan birgruptur. Alt ve üst sistemler mevcuttur. Anatomide: Birbiriyle ilişkili organların ya da bölümlerinmeydana getirdiği bütüncül yapıdır.
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Klasik ve Neoklasik kuramlarda göz ardı edilen örgütlerin çevreleri ile olan ilişkileri konusunda 1950lerden sonra bir bilinç oluşmuştur.
Sistem Kuramları:
Yönetimde Çağdaş Düşüncenin Başlangıcı
Sistem, karmaşık ve etkileşimli parçaların bütünleşmiş bir topluluğu.
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Genel Sistem Kuramı
Sistemlerin Karmaşıklık Düzeyine Göre Bir Hiyerarşi
Durgun Yapı: Bina, tesis, araç, gereç, Çerçeveler düzeyi
Yalın Devinimli Sistem: Önceden kurgulu gerekli hareketler; Saat düzeyi
Özdevinimli Yapılar: Kendi kendini düzenleyen sistem;Termostatdüzeyi
Öz yaşamlılar: Kendi kendini besler, çevreyle alışveriş;Bakteri, Hücre düzeyi
Bitkisel Sistem: Genetik düzey
Hayvansal Sistem
İnsan
Sosyal Sistemler
Deney üstü Soyut Sistemler
Bilimler arası genel ilişkileri içerebilecek kuramsal/sistemli bir çerçeve kurmak.
Öğesel etkileşim: Madenler, kimyasal tepkimeler
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Bir organizma moleküllerden, hücrelerden ve yapılardan oluşmaktadır.
Bir örgüt de birbirine bağlı yapı ve görevlerin oluşturduğu bir sistemdir. Her birey diğer bireylerin ne yaptığını bilme, onlardan mesaj alabilme ve aldığı mesaja cevap verebilme durumunda olmalıdır.
Genel Sistem Teorisi, fizik, biyoloji ve toplumsal sistemler arasında yapısal benzerlikler arayışını ifade eder. Öğrenme ve Gelişme süreçleri arasındaki koşutluğa ilişkin araştırmalar.
Genel sistem teorileri açısından formal örgüt; insan kaynaklıdır, çevreye açıktır, işbirliği ve çatışma ilişkilerini yansıtır, yetkinin temelinde yatan kuvveti geliştirir ve kullanır, besleme sistemi bulunur, değişme ve genişlik eğilimindedir, karmaşıktır, esnektir.
Eğitim Sistemine Uygulanış: Ölçülebilir, kolaylaştırıcı, optimal, güvenilir ve tutarlı olmalıdır. Eğitim sistemlerinin en büyük zaafı, tam anlamıyla ölçülemeyişi ve optimal olmayışı.
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
AÇIK SİSTEM KURAMI
Açık sistem, aldığı maddeyi ve enerjiyi değiştirir, dinamik bir dengesi vardır, içinde bulunduğu ortamdan etkilenir. Önceki teorilerde ihmal edilen örgüt-çevre etkileşimini ön plana getiren bir yaklaşımdır.
İnsan vücudu ve örgüt arasındaki benzeşim
Bir Açık Sistemi Belirleyen Beş Temel Bileşen
Girdiler Süreç- Dönüşüm
Çıktılar Dönüt- Geri Besleme
Çevre
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Açık Sistemlerin Özellikleri
1) Açık sistemler çevrelerinden enerji alırlar2) Açık sistemler bu enerjiyi ürün, hizmet ya da bir sürece çevirirler.3) Açık sistemler çevreye bir ürün sunarlar.4) Giriş, çeviriş ve çıkış döngüsel bir eylemdir5) Açık sistemler, çevreden, kullanacaklarından daha fazla enerji alırlar, depolarlar,
negatif entropi sağlanır.6) Açık sistemler her türlü girişi kabul etmezler. Kodlama vardır. Enerji ile birlikte
enformasyon da sisteme girer.7) Açık sistemlerde dinamik bir homeostasis, dengelenim vardır.8) Açık sistemlerde farklılaşma ve ayrılma süreçleri görülür. Özel ve uzmanlaşmış
görevler.9) Açık sistemler amaçlarına ulaşmak için değişik durumlardan harekete geçerler,
çeşitli yolları deneyebilirler.
Açık Sistem Yaklaşımları:
Sosyal Sistem : Alt sistemler ve Örgütün de içinde bulunduğu süper sistemle etkileşim; Sosyo-Teknik Sistem: Teknoloji, Yapı, Görev, İnsan faktörlerinde örgütlerin farklılaşmaları
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Okulda İşleme Süreci; Girdileri Çıktılara Dönüştüren Alt Sistemler:
Yapı Alt Sistemi: Kurallar, rol ve yetkiler resmiyet kazanır.Kültür Alt Sistemi: İnformal beklenti ve normlar üretir.Teknoloji Alt Sistemi: Eğitim-öğretimin işleyişini sağlar.Yönetim Alt Sistemi: Alt sistemleri yönlendirir ve eşgüdümü sağlar
Okulda Çıktı süreci; öğrenme ürünleri, tutum ve davranış değişikliği, yetenek ve beceri kazanımı
Okulda Geribesleme/Dönüt, çevreden okula dönen bilgi ve ekonomik katkı vb.
Açık Bir Toplumsal Sistem Olarak Okul
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Eğitimin Amaç ve İşlevleri
Açık Sistemin Dört Temel Unsuru
1. Sistemin Girdileri2. İşleme Süreci3. Sistemin Çıktıları4. Geri Bildirim Sistemi
Okulun Girdileri
İnsanBilgiTeknoloji
FinansmanZaman
İşleme
İnsanYapıYönetimEğitim öğretim süreçleri, fiziki yapı ve teknoloji
Çıktılar
Eğitilmiş Öğrenciler, ürünlerHizmetlerPara
Geri Bildirim
ParaBilgiİnsan
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Sosyal Bir Sistem Olarak Okul ve Sınıf
Okul, bağımsız bir topluluğun etkinlikte bulunduğu, toplumsal yaşama katılmakisteyenlere rol dağıtımı yapılan ve bu çalışmaları yürütebilmek için rol farklılaşmasınadayalı olarak yapılandırılan toplumsal bir sistemdir.
Formel Okul Örgütünde Bulunan Yapılar: Okulda, işbölümü esasına dayalı bir görev bölüşülmesi vardır. Öğretme ve yönetme rolleri, resmî bir karaktere sahiptir. Okuldaki insanlar arasında hiyerarşik bir düzen vardır Daha önce belirlenmiş yasa ve yönetmeliklerle okulun ve derslerin amaç ve uygulama
şekilleri, yetkileri ve görevlilerin hareketleri belirlenmiştir.
Sosyal Sistem, insanlardan ve insanlar arası etkileşimlerden oluşur.
Sosyal Sistem Olarak OkulBirbirine bağlı, bütüne katkıda bulunan ve bütünden yararlanan parçalar, etkinliklerİnsanlar ve roller; Özgün yapılandırma, hiyerarşi, iletişimKural koyuculuk; Yaptırım gücüAçık sistem özelliği; Görecelilik
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Sınıf, öğretmen ve öğrencilerin zamanlarının büyük bir kısmını geçirdikleri, eğitim-öğretim etkinliklerinin gerçekleştiği ortak bir yaşam alanıdır.
Kültürel (Antropolojik) Boyut: Her okulun/sınıfın kendine özgü bir kültürü vardır. Anadolu Lisesi, Meslek Lisesi, İmam-Hatip Orta Okulu; Birinci Sınıf, Dokuzuncu Sınıf.Kurum Boyutu (Roller): Öğretmenin rolleri (lider, rehber vb), öğrencilerin rolleri (disiplin, sınıf kuralları)
İklim Boyutu: Bireylerin ortamı nasıl algıladığı, sınıftaki öğrenme ortamı, iklimi. Kişilik Boyutu: Bireysel özellikler, ihtiyaçlar (tanınma, sevilme, takdir) Biyolojik Boyut: Fiziksel, zihinsel farklılıklar
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Sınıf
Uzak Çevre
Yakın Çevre
Aile
Okul
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Sınıf Kültürü: Sınıfta öğrencilerin ve öğretmenlerin algılarını, tutumlarını ve davranışlarını etkileyen, o sınıfa özgü değerler, gelenekler, semboller, beklentiler
Sınıf İklimi: Öğrencilerin kendi aralarındaki ve öğretmenle öğrenciler arasındaki etkileşim örüntüsünün algılanmasıyla işlerlik kazanan, görece sürekliliği olan, sınıfın bir niteliği. (Soğuk/Kapalı; Sıcak/Açık)
Olumlu Sınıf İkliminin Sonuçları:•Demokratik, katılımcı sınıf ortamı•Öğrenci merkezli öğrenme•Eleştirel düşünme•Sorumluluk•Özgüven•Bağlılık•Çok yönlü bireysel gelişim
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Sınıf Yönetimi: Tanım, Modeller ve İlkeler
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Sınıf yönetimi, eğitim yönetimi sisteminin ilk ve temel basamağıdır.
Sınıf yönetimi:• Sınıf yaşamının bir orkestra gibi yönetilmesi, • İçinde öğrenmenin gerçekleştiği bir çevrenin oluşturulması,• Öğrenme için gerekli olanak ve süreçlerin, öğrenme düzeninin, ortamın,
kuralların sağlanması ve sürdürülmesi
Sınıf Yönetimi Tanımları
Sınıf yönetimi;öğretmenin öğrencileri, sınıf alanını, zamanı ve araç-gereçleri düzenleyerek öğrenme ve öğretimin gerçekleşmesini sağlaması sürecidir.
Tanımları Bilerek Kendimize Özgün Bir Tanım Yapabilmeliyiz
Sınıf yönetimi, sınıf içi etkinlikleri öğrenme odaklı olarak etkili bir biçimde düzenleyip sürdürme ve öğrenci davranışlarına rehberlik etme sürecidir.
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Sınıf Yönetimi Sürecinde Sınıfın Yapısal Özelliklerini Dikkate Almalıdır
Sınıf Yapısının Özellikleri
Çokboyutluluk
Yakınlık
Tahmin Edememe
Açıklık
Ortak Tarih
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Öğretmen adayı olarak bilmen gereken ilk şey; öğrencilerini senin için bir şeyler yapmaya yönlendirebilmendir.
Benim başarılı disiplin anlayışımın temelinde anlayışlılık, kararlılık, sertlik var ve tabii bütün bunlar için öğrencilere rüşvet vermek
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Sınıf Yönetiminin İlkeleri:
İyi ve olumlu kişisel ilişkiler kurma ve geliştirme. Olumlu karşılıklı iletişim
Yeterli hazırlık yapılması: Dikkatli ve planlı bir hazırlık
Ders süresince araç-gereç ve öğrenci çalışmalarını örgütleme: İyi örgütlenme ve sorunları tahmin edebilme
Özel pedagojik yetenekler: Farklı özelliklerdeki öğrencilere farklı yaklaşımlar
Kişisel özellikler: İlkelere bağlılık
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Sınıf Yönetiminin Boyutları
Okul ve Sınıf Ortamının Fiziksel Düzeni
Plan-ProgramEtkinlikleri
Zaman Düzenine Yönelik Etkinlikler
İlişki Düzenlemeleri
Davranış Düzenlemeleri
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Sınıf Yönetimi Modellerine İlişkin Eski ve Yeni Yaklaşımlar
Baskıcı
Şekil Yönelimli
Öğretmen Ağırlıklı
Demokratik
Amaç Yönelimli
Öğrenci Ağırlıklı
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Sınıf Yönetimi Modelleri
Tepkisel, Önlemsel, Gelişimsel ve Bütünsel Modeller
Tepkisel Model
Sınıf Yönetiminin Klasik Modeli
Modelin İşleyişi: İstenmeyen sonuç-tepki.
Düzen sağlayıcı ödül-ceza türü etkinlikler.
Etkinliklerin yönelimi, gruptan çok bireye.
Modelin zayıf yönlerinden birisi her tepkinin bir karşı tepki doğurur olmasıdır.
Sınıfta istenmeyen bir davranış ve sonuç oluşmuşsa, bu modelin kullanılmasına da gereksinim duyulabilir.
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Önlemsel Model
Planlama, geleceği kestirme
Amaç, sınıf sorunlarının ortaya çıkmasına olanak vermeyecek bir düzen ve işleyiş oluşturarak, tepkisel modele gereksinimi azaltmaktır.
Sınıfta, yanlış davranışa olanak vermeyen bir sosyal sistem oluşturulması.
İstenen davranışın kolayca gösterilebileceği bir ortam, istenmeyen davranıştan uzaklaştırıcı kurallar.
Etkinlikler bireyden çok gruba yöneliktir.
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Gelişimsel Model
Öğrencilerin, fiziksel, duygusal, deneyimsel gelişim düzeylerinin gerektirdiği uygulamaların gerçekleştirilmesi.
Modeli dört basamağı;
Birinci basamak: Onuncu yaşa kadar süren, nasıl öğrenci olunacağının öğrenildiği zamandır, öğretmene çok iş düşer.
İkinci basamak: On-on iki yaş arası dönemdir. Sınıf yönetimine verilen ağırlık azalır, öğrenciler olgunlaşma yolunda, sınıf düzenine uymaya, öğretmeni hoşnut etmeye isteklidir.
Üçüncü basamak: On iki-on beş yaş. Öğrenciler, zevk ve destek almak için birbirlerine bakarlar. Öğretmeni sıkıntıya sokmayı seçebilir, bunun sonucunda arkadaşlarının beğenisini de kazanabilirler. Kuralların nedenlerini ararlar.
Dördüncü basamak: Lise yılları. Öğrenciler, kim olduklarını, nasıl davranmaları gerektiğini anlamaya başlarlar, sosyalleşir, akıllanırlar, yönetim sorunları azalır.
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Bütünsel Model
Önlemsel sınıf yönetimine öncelik verme,
Gruba olduğu kadar bireye de yönelme,
Önlemsel yönetim çabalarına karşın oluşabilecek istenmeyen davranışları düzeltmek amacıyla tepkisel yönetim araçlarından yararlanılması.
Bu etkinlikler sürecinde seçilecek davranış örgüleri, öğrencinin gelişim basamakları ile uyumlu olanlardan seçilir.
Bu model için sınıf yönetiminin sistem modeli denebilir.
Modelin çevre boyutunda; okul, aile, boş zaman etkinliklerinin yer aldığı arkadaş çevresi vardır.
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Ayers ve Gray’e göre Sınıf Yönetimi Modelleri
Davranışçı Model
Demokratik Model
Danışmanlık Modeli
Deney-Araştırmaya Dayalı Model
Bilişsel-Sosyal Öğrenme Modeli
Katı Disiplin Modeli
Ekolojik ve Ekosistem Modeli
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Davranışçı Model:
Pozitif pekiştireçler
Kalıplaştırma
Ödül ve Ceza
Uyarıcı Kontrolü
Teşvik, Söndürme
Demokratik Model:
Öğrencinin sosyal ihtiyaçlarının
karşılanması
Teşvik; sonucun değil çabaların
özendirilmesi
Özdenetim, öğrenci katılımı, pozitif disiplin,
öğretmen-öğrenci işbirliği
Katı Disiplin Modeli:
Katı Disiplin anlayışı
Olumsuz davranışlar kırıcı
biçimde ifade edilir ve
tartışılır.
Sıkı, adil ve tutarlı kurallar
Olumlu ve olumsuz
davranışların öngörülmesi,
karşılıklarının belirlenmesi
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Bilişsel-Sosyal Öğrenme Model: Öğrenci ve Öğretmenin sınıf-okul-öğrenciler
ve öğretmenlere ilişkin biliş geliştirmeleri.
Model davranışların öğrencilere sunulması
Ekolojik-Ekosistem Modeli
Sınıf problemleri çatışma sistemleri ve
öğrenciler arası etkileşimin ürünüdür.
Sistem teorisi
Fiziksel çevrenin önemi
Sınıf ve okul çevresinin etkisi
Deney-Araştırma Modeli:
Öğrenci davranışlarının
gözlenmesi, sorunlara ilişkin
araştırma yapılması
Danışmanlık Modeli
Sınıf Yönetimi öğretmenden
öğrenciye aktarılmıştır.
Katı disiplinin tersi
Düzen için öğrenci teşvik
edilir.
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Sınıf Yönetiminde Etkililik
Öğrencileri Kontrolden çok Eğitimin Kalite ve Sürekliliğini Sağlamaya Yönelik Olmak
Etkili Davranış örüntüsü kazandırmanın yanı sıra öğrencilerin davranışlarınıanlama ve yönlendirme yollarını geliştirme
Gelişim özelliklerine göre sınıf yönetimini farklılaştırma
Kuralların öğretiminden güven ve ilgiyi geliştirmeye yönelme. Öğrenciler öğretmenin neyi ne kadar bildiğini değil kendilerini ne kadar önemsediğini, ne kadar ilgi gösterdiğini bilmek isterler.
İş yönelimli sınıftan öğrenme yönelimli sınıfa geçiş
Kurallara itaatten kendini disipline etmeye yönelme
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Sınıf yönetimi becerilerin en iyi biçimde sorunlu öğrenciler sınıfta olmadığında ortaya çıkar
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Sınıf Dinamikleri
Sınıf Düzeni
Öğrencilerin Oturuş Düzeni
Öğretmenin Tutum ve İnanışları
Ailenin Okula Katılımı
Öğrencilerin ÖzellikleriÖğrencinin Sınıfta Bulunma/Bulunmama Durumu
Öğrencilerin Tutum ve İnanışları
Öğrenci GruplarıÖğretmenlerin Disiplin Planları
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Sınıfta İletişimin Yönetimi
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
İletişim: Duygu, düşünce veya bilgilerin akla gelebilecek her türlü yolla başkalarına aktarılması
İletişim, Communication
Türkçe: İletmek, ilerletmekLatince: Communicare birlikte iş yapmak, yardımlaşmak, alışveriş etmek Commūnis ortak, umumi, paylaşılanOsmanlıca: Muhabere Azerice: Ünsiyyet
İletişime İlişkin Yapılan Tanımlarda İki Yaklaşım
Gönderici-Mesaj-Kanal-Alıcı
Çizgisel
Karşılıklılık, Ortak Algılama, Paylaşma
Döngüsel
İletişimde en önemli şey ne söylenmediğini duyabilmektir.Peter Drucker
İletişimin yönetimi; öğrencilerin alay edilmeden, sıkılmadan iletişim
sürecine-sınıftaki etkinliklere katılımının sağlanması
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
İletişim Süreci ve Öğeleri
Kaynakİleti (Mesaj)Kodlama- KodaçmaKanalHedef Kitle (Alıcı)Tutum-davranış Değişikliği Geri Besleme (Feedback)
İletişim Türleri
• Kişi İçi (İntrapersonal)• Kişiler Arası (İnterpersonal)• Örgüt-içi (Organizational) • Kitle İletişimi (Mass
Communication)
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
ÖĞRETMEN(Kaynak)
ÖĞRENCİ(Alıcı)
İÇERİK(Mesaj)
Öğretim Araç ve Yöntemleri
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
GürültüÖngörülmemiş, istenmeyen ve iletişimin aksamasına ya da tümüyle engellenmesene neden olan şeyler
Çevresel BağlamOrtam, iletişim sağlandığı, iletişim öğelerini barındıran doğal, toplumsal ve kültürel koşulların tümü
Kişiler arası iletişim
• En az iki kişi vardır.• Tek yönlü değil karşılıklıdır.• Bir süreçtir.• Bilginin, duygunun, düşüncenin, yaşantının
paylaşımıdır. • Hem psikolojik hem de sosyo-kültürel bir olgu ve
süreçtir
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Kaynağın;• Düşünceleri kelimelere dökmede,• Anlamlı cümlelere dönüştürmekte
beceriksiz olması,• Ses tonunu ayarlayamaması gürültüye
sebep olabilir.
Gürültünün Sebepleri
Alıcının;
• Dinlememesi,• Az duyması,• Mesajı alan kişinin mesajı gönderene karşı
olumsuz tutum sergilemesi olabilir.
• Dışardan gelen gürültü• Yazı tahtasına yansıyan ışık• Öğrencilerin bazılarında görme-
işitme bozukluğu• Öğretmenin el yazısının yazı ve
çizimlerin okunmasını güçleştirmesi
• Öğretmenin tahtayı düzensiz kullanması
Sınıfta Meydana Gelebilecek Bazı Gürültü Sebepleri
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
İletişimde Etkili Olan Faktörler
Seçici-Algı
İletişim Becerilerindeki Bireysel Farklılıklar
Kaynak Güvenirliği
Kaynak-Alıcı Benzerliği
Yaşantı AlanıKodlanmış mesajın alıcısı olan kimse, onu önceden geçirmiş olduğu yaşantılarına dayanarak çözer, yorumlar
İletişimin başarısı, iletişim kuranların mesaja aynı anlamı yükleme düzeylerine bağlıdır.
Öğretme-öğrenme süreci açısından yaşantı alanıYeni bilginin (mesaj) öğrencinin (alıcı) önceden bildikleri ile ilişkilendirilerek verilmesi gerektiği anlamına gelir.
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Öğretmen-Öğrenci Arasındaki İletişim Engellerini Azaltmak İçin Yapılması Gerekenler
• İzah: Mesajı sorarak açıklamak• Davranışın tarif yapılarak ifadesi• Duyguların tarifi• İzlenimleri test etme
• Olumlu kararlılık• Empatik Yaklaşım• Problem Çözme
Etkili İletişim Becerileri
Öğretmenin Öğrenciyi Överken Kullanacağı Dil• İlkokulda, Değerlendirici• İlkokul Üst Sınıflarda, Kişisel Tatmin• Ortaokul, Kendi Hakkında Düşünme - Falımda diyor ki; eğer kendi
davranışlarını kontrol edebilirsen öğrencilerinin kendi davranışlarını
kontrol etmelerini sağlamada başarılı olacaksın
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Betimleyici Dil
Yargılayıcı Dil
Gürültü yapılırsa sınıftakiler rahatsız olur, öğretmenin ne dediği tam olarak duyulamaz.
Çok konuşuyorsun. Yaramaz bir öğrencisin. Kötü öğrenciler hep böyle yapar. Tembel, beceriksiz…
Betimleyici dil bir durumu, bir gelişmeyi ya da davranışı tarif eder.
Yargılayıcı dil bir duruma, bir gelişmeye ya da bir davranışa eleştirisel ve sınıflayıcı bir şekilde yaklaşmaktadır
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Sen dersine neden çalışmadın. Sen bunu nasıl yaparsın
Sen Dili Yerine Ben Dili
Kitabı böyle çekiştirdiğin zaman ben kaygılanıyorum çünkü yırtılabilir ve artık onu hiç kullanamayız.
Sen dili ile ifade edilen kızgınlıklar, davranışa değil, kişiliğe yöneldiği
Ben mesajları gerçek yaşantı ve duyguları çocuğu ve genci suçlamadan ortaya koyduğundan, gereksinimlerin daha iyi görülmesine ve savunmacı duruma geçmeden, sorumluluğunun kabul edilmesine yardımcı olur.
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Motivasyon, bireysel davranışın ardındaki itici güç Gereksinim, istek, dürtü
Çocukta öğrenme güdüsü yaratmadan öğretmeye kalkmak soğuk demiri dövmeye benzer
H.Mann
MOTİVASYON
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Güdülenme: Davranışı uyaran, yönlendiren ve devamını sağlayan içsel bir durumdur.
Araştırmalara göre başarı ile güdülenmearasında olumlu ilişki vardır.
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
İçsel ve Dışsal Güdülenme
Hocam, eğer bir öğrenci şekeri yerse içsel mi olmuş oluyor ?
Motivasyon
Dışsal İçsel
Şeker, Ödüller Özgüven,Özsaygı
İçsel Motivasyon
Dışsal Motivasyon
Öğrenme Sebebi, bireyin kendi ihtiyaçları ve zevklerine ilişkindir.
Öğrenme Sebebi, cezadan kaçmak, ödül almak ya da başkalarını mutlu etmeye ilişkindir.
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
İçsel Motivasyon Araçları
• Yenilik• Güven• Tamamlama• Uygulama• Sezinleme• Sürpriz• Meydan Okuma-Mücadeleye Yöneltme• Geribildirim• Özdeşleşme• Yansıtma• Başarı• Ait Olma• Olumlu Rekabet
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Davranışçı Yaklaşım: Şartlanma ve Modelden öğrenme. Pekiştireçler. Dışsal Güdülenme
İnsancıl Yaklaşım: Güdülenme, büyüme ve gelişmeye yol açan içten gelen aktif bir güçtür. Güdüleme
var olan pozitif eğilimi besleme yönünde olmalıdır.
Bilişsel Yaklaşım:Güdülenme dünyayı anlamaya, yaşamı kontrol etmeye ve kendini yönlendirmeyi
sağlar. Öğrencilerin bilişsel özellikleri ve güdülenmeleri farklıdır.
Sosyal Öğrenme: Çevresel değişkenler ve bilişsel özellikler kadar özyeterlik, bağımlılık, başarı vb.
öğrencilerin davranışlarını etkiler.
Güdülenme Kuramları
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Öğrencileri Motive Etmek İçin;
• İyi bir şey başardıklarında sık ve olumlu dönüt • Açık ve olumlu bir öğrenme ortamı• Sınıfta her öğrencinin değerli bir üye olduğunu algılaması
Öğrencinin Motivasyonunu Etkileyen Etkenler;
• Öğretmenin coşkusu• Konuların İlgi Çekiciliği• Derslerin düzenlenme Biçimi• Öğrencilerin Aktif Katılma Düzeyleri• Derslerdeki Çeşitlilik• Öğretmen-öğrenci İletişimi• Materyallerin zorluk derecesi• Uygun, anlaşılabilir örneklendirmeler
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Sınıfta Motivasyon Stratejileri
• Öğrencileri aktif öğrenme ortamına katmak
• Olabildiğince Öğrencilerin Ne Çalışacaklarını Seçmelerine İzin Vermek
• Zorlukları Dönem Boyunca Aşamalı Olarak Artırmak
• Değişik Öğretim Yöntemleri Kullanmak
• Olabildiğince Hızlı Geribildirim Sağlamak
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Öğrenci Motivasyonunu Artırmaya Yönelik İlkeler• Başarı için uygun ortam hazırlamak• Öğrenciye performansını ve mantıklı hedefler seti belirlemesini öğretmek• Çaba ve sonuç arasındaki ilişkiyi anlamada öğrenciye yardım etmek• Geçmiş yaşantılarla ders arasında bağlantılar kurmak• İlgi ve istek konusunda model oluşturmak• Ders içeriklerinde yenilik ve değişiklik• Öğrencilerin aktif katılımı• Sınıfta öğrenciler arasında etkileşimi sağlamak
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Kötü ruh ele geçirmiş çocuğu
Hayır sadece okulun ilk günü
İlkokuldaki ilk gününüz nasıldı?Lisedeki İlk gününüz?
Üniversitedeki?
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Okulda İlk Günler;
• Rahat, Sıcak Bir Hava Oluşturulması• Dersin Amacını Açıklamak• Öğrencilerle İnformal İletişim Kurmak• Öğrencilerin İsmiyle Hitap Etmek• Çalışma grupları Oluşturmak• Fiziki düzeni iletişim odaklı hale getirmek• Göz Temasını Olumlu Bir Biçimde Kullanmak
İlkokulda İlk Gün Üniversitede İlk Gün
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Motivasyonu Artırmak İçin Bazı Öneriler
• Açıklayın• Ödüllendirin• Önemseyin• Öğrencilere Katılın• İstikrarlı Öğretin• Öğrencinin Gereksinimlerini Karşılayın• Öğrenmeyi Görselleştirin• Olumlu Enerjinizi ve Duygularınızı Kullanın
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı
Keller’in ARCS Modeli(Dikkat,Uygunluk,Güven, Tatmin) (Attention, Relevance, Confidence, Satisfaction)
Motivasyon Modelleri
Wlodkowski Modeli
Derse Başlangıç Aşaması: Tutumlar, GereksinimlerDersi SürdürmeDersi Bitirme
Epstein’in Target Modeli
Görev, otorite, tanıma, gruplandırma, değerlendirme, zaman
Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Fakültesi
Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı……Ders Notları
ı