1

saba saqarTvelos kaTolikeTa yovelTviuri macne # 7 ivlisi 2006 romi _ siyvaruli papi poloneTSi mama akaki WeliZis xeldasxma baTumeli kaTolikeebis cxovrebidan iubile quTaisSi bavSvi dRevandel msoflioSi redaqciis gverdi

romi _ siyvaruli

qristianTaTvis, romlebic grigolis kalendars misdeven, ivnisis Tve wm. petre da wm. pavle mociqulTa dResaswaulis aRniSvniT dasrulda; xolo qristianebi, romlebic iuliusis kalendris erTgulni arian, ivlisis TveSi SeuerTdebian “erTi, wmida, kaTolike da samociqulo eklesis” am ori svetis dResaswauls. es kidev erTi didi SesaZleblobaa im eklesiaTa gaerTianebaze dasafiqreblad, romlebic mociqulTa saerTo mowmeobazea agebuli. yvela qristiani asxams xotbas maT, did meoxad da dRevandelobaSi uflis kvalze gasayol WeSmarit nimuSad miiCneven. maTi gaxsenebisas gonebiT da guliT gadavdivarT maTive wamebis adgilas, maTi damarxvis adgilas, maTi cocxali tradiciis adgilas _ romSi. Tuki roms xotbas asxamdnen da adidebdnen imperiuli didebis, misi xelovnebis, misi samarTlis gamo, aranakleb eTayvnebodnen da adidebdnen mas im axali sarwmunoebis gamo, romelmac fesvebi mis galavans SigniT gaidga. nacartutad qceuli, ukve dacemuli romis adgilas “axali romi” ibadeboda, didebuli mowameebis – petresa da pavles _ sisxliT Seracxuli da ganwmedili qalaqi. SegviZlia yuri davugdoT, rogor adidebda roms poeti vergiliusi mis mier aRvlenil odebSi, Tumc didi gulisyuriT unda movisminoT isic, Tu rogor mimarTavda axal roms wmida pavle. modiT gavixsenoT werilidan romaelTa mimarT: “yvelas, vinc romSi imyofebiT, RmrTis sayvarlebs, mowodebul wmidanebs…_ upirvelesad Cems RmerTs vmadlob ieso qristes meoxebiT, radgan Tqveni rwmena ixareba mTel wuTisofelSi” (rom. 1:7, Smd.), da arc werilis daskvniTi nawilia didad gansxvavebuli. sakmaod cnobilia antioqiis episkoposis egnates mimarTva romis eklesiis mimarT II saukunis dasawyisSi: “egnate, igive Teofored wodebuli, eklesias, saidanac miiRo gulmowyaleba uzenaesi mamisa da misi mxolodSobili Zis, ieso qristes, gansadideblad, sxivfenili da sayvareli (eklesia), nebiTa misiTa, romelmac isurva yoveli arsebuli, Cveni RmrTis ieso qristes siyvaruliT; (eklesia), romelic mkvidrobs romaelTa mxareSi, RmrTiT Rirseuli, pativdebuli, Rirsi netarad wodebisa, Rirsi saxelmoxveWisa, siwmidiT Semkuli, romelic siyvarulSi winamZRvrobs, qristes sjulis maunjebeli, gamtkicebuli mamis saxeliT”. cnobilia aseve

2

II saukunis epitafia, romelic vinme abersiod wodebuls ekuTvnis: “warmgzavna romSi uzenaesi xelmwifebis gansaWvretelad da dedoflis sanaxavad, romelic mosili iyo oqrosferi samosiT, oqrosfexsacmliT; vixile aseve xalxi, romelsac esva bwryinvale beWedi”. axla ireneoss movusminoT: “am eklesiis didi avtoritetis gamo yoveli eklesia masTan TanxmobaSi unda iyos, anu morwmuneni, romlebic yovelgan arian; radgan masSi iqna Senaxuli samaradJamod samociqulo tradicia”. minda moviyvano kidev erTi teqsti im mravalTagan, romelic ioane oqropirs ekuTvnis, romaelTa mimarT werilis ganmartebidan: “is, rac am qalaqis didebas asxivosnebs, ori agizgizebuli Tvali aqvs: es am ori wmidanis sxeulia. zecaSi, rodesac mze Tavis umaRles mwvervals aRwevs, arsad imdenad ar kaSkaSebs, rogorc romis Tavze am ori CiraRdnis meSveobiT, romelTa sxivebic aremares abrwyineben. erTgan wmida pavle aRmoiwevs, meoregan wmida petre. am sanaxobiT daSinebulni fiqroben, rom ager-ager maT Tvalwin pavle gamova petresTan erTad Caketili samarxidan, da zecaSi ufalTan Sesaxvedrad waiyvans…”. am qalaqis mowodeba, “didebuli da SemaSfoTebeli qarizma”, _ rogorc aRniSnavda lakorde, _ Zalaufleba da dideba, martviloba da jvari, TiTqos missave asoebSi damalula, Tuki maT sxvagvarad wavikiTxavT, anu ukuRma, miviRebT: ROMA _ AMOR, rac laTinurad niSnavs “siyvaruls”. iyos siyvarulisa da maradisobis qalaqi – ai, am maradiuli qalaqis mowodeba. igive mowodeba hqonda petres, - jvarcmis Ramis moRalates da vatikanis borcvze pirdaRma jvarcmuls (daaxl. 64-66 ww.), _ romelic mas tiberiusis tbaze ufalTan saubris dros gaemJRavna: “petre, maTze metad giyvarvar? Sen ici, ufalo, rom miyvarxar” (Sdr. ioan. 21:15, Smd.). am sityvebis TamaSSi ori mowodeba erTiandeba: adamiani da sakrebulo. igive sityvebis TamaSi moswonda aTenagoras, konstantinepolis patriarqs, radganac is, rac am maradiuli qalaqisTvis aris Rirebuli, swored siyvarulia; siyvaruli, romelic ki ar axSobs sxvadasxvaobas, aramed afasebs. XX saukunis didi Teologi, kardinali anri de lubaki werda: “eklesiis xilvadi kaTolikoba Cveuli gamomxatvelobaa misi Sinagani simdidrisa, da rom misi silamaze sxvadasxvagvarobaSi gabrwyindeba”. sxva sityvebiT, “sxvadasxvagvaroba” kaTolikobis genetikur kodSi devs, es misi ganZia, misi siyvaruli. am konteqstSi marTlac kargia, rom pirvel enciklikas im pirovnebisa, _ vinc dRes “yvela CvenganisTvis netari petres xmis mTargmnelia”, rogorc amas aRniSnavda 451 wels qalkedonis IV msoflio krebis 520 saeklesio mama, _ saTaurad da argumentad siyvarulis Tema aqvs! niSandoblivia is dakvirveba, romelic papis benediqte XVI-is arCevidan erTi wlis Semdeg gakeTda: Tuki xalxi romSi midioda ioane pavle II-is saxanavad, xalxi romSi ukve benediqte XVI-is mosasmenad midis!

dasasrul, minda gavixseno is, rac “vnaxe” mama akaki WeliZis samRvdelo xeldasxmis dasasruls, romelic wmida samebis dResaswaulis ciskarze 10 ivniss aRsrulda Tbilisis wmida mariamis aRyvanebis taZarSi, rodesac nunciusma wmida mamis, benediqte XVI-is, mier swored am dRisaTvis romidan gamogzavnili mimarTva waikiTxa: morwmuneTa dasi fexze wamomdgari usmenda im mokle sityvas; vfiqrob es Cveni siyvarulis gamoxatuleba iyo, im qalaqisadmi siyvarulis, romelic dResac “siyvarulSi winamZRolobs”. yvelaze didi niSani Cvens sakrebuloebSi iqneboda am enciklikis rwmeniTa da siyvaruliT wakiTxva da gansja, _ rac ukve SesaZlebelia qarTul enazec, romelic, aseve, daibeWda baTumis gazeT

3

“aWara”-Si, risTvisac did madlobas movaxsenebT mTel redaqcias, _ raTa SegveZlos siyvarulis am sakvrelSi gaRviveba.

mama gabriele bragantini

kaTolike eklesia msoflioSi

pontifeqsis viziti poloneTSi

benediqte XVI-is pontifikati, rogorc xSirad miiCneven, garegnuli TvalsazrisiT, bevrad ufro “kamerulia”, vidre _ misi winamorbedisa. amitomac, axali papis yovel vizits Rrma simboluri mniSvneloba aqvs. Tuki kelnis axalgazrdul dReebze daswreba ioane pavle II-is mier iyo dagegmili, ama wlis 25-28 maiss poloneTSi stumroba ukve sakuTriv benediqte XVI-is pirveli mogzauroba gaxldaT.

Tavidanve unda aRiniSnos, rom 2006 wlis samive viziti _ ukve dasrulebuli da orive _ momavali (pirveli _ espaneTis qalaq valensiaSi 8-9 ivliss, xolo meore _ TurqeTSi, savaraudod, Semodgomaze) _ Zalian sagulisxmo datvirTvis Semcvelia: polonuri mogzauroba ioane pavle II-is sulieri misiisa da misi mSobeli qveynis araorazrovani da naTeli Sefasebaa axali pontifeqsis mier, xolo valensiuri da Turquli momavali voiaJebi, aseve, sruliad garkveuli intenciis gamoxatulebaa: espaneTSi kaTolikur ojaxTa Sekrebaze Casvla pasuxi iqneba qveynis amJamindeli socialisturi xelisuflebis antiqristianul suliskveTebaze _ rogorc viciT, SarSan zaparetos reJimma homoseqsualuri qirwinebebi daakanona, xolo religiaTa Seswavla saskolo programidan amoiRo; xolo viziti TurqeTSi pontifeqsis mier araerTxel gacxadebuli misiis nawilia _ deda eklesiis wiaRs daubrunos aRmosavleTis eklesiebi, romelTagan konstantinopolis sapatriarqo (antioqiis, rumineTis, serbeTisa da bulgareTis sapatriarqoebTan erTad) amisaTvis seriozul mzaobas amJRavnebs.

pirveli sityva benediqte XVI-m okenCes aeroportSi warmoTqva. pontifeqsma aRniSna, rom misi viziti “araa oden sentimentaluri mogzauroba, aramed, upirveles yovlisa, rwmenis msxemobaa... me Camovedi, raTa mivyve ioane pavle II-is “kvals” _ misi bavSvobidan 1978 wlis RirsSesaniSnav konklavamde”.

samdRiani vizitis ganmavlobaSi wmida mamam moinaxula varSava, krakovi, vadovice _ ioane pavle II-is mSobliuri qalaqi, Censtohova _ poloneTis erT-erTi umniSvnelovanesi wmida adgili, kalvaria zabJidovskas sanqtuariusi, dabolos _ auSvici, ris Semdegac is kvlav krakovSi dabrunda da 28 maiss balices aeroportidan romSi Cafrinda.

ACveni statiis farglebSi SeuZlebelia wmida mamis 15 sityvis, mimarTvisa Tu qadagebis sruli mimoxilva, magram SevecdebiT, yuradReba am gamosvlaTa yvelaze ufro mniSvnelovan adgilebze gavamaxviloT.

daviwyebT im sityviT, romelic benediqte XVI-m 25 maiss varSavis sakaTedro taZarSi poloneTis samRvdeloebasTan Sexvedrisas wamoTqva. man Tqva, _ “am taZars kargad axsovs Tqveni dedaqalaqis tragikuli istoria XX saukuneSi... Cven gvaxsovs rogorc kanonizebul wmidanTa, ise _ ubralo xalxis rwmenis gmiruli mowmeoba... gansakuTrebulad vixsenebT monas RmrTisas _ kardinal stefan viSinskis, romelsac Tqven “aTaswleulis

4

primass” uwodebT. is _ ufalsa da RmrTismSobels mindobili _ erTgulad emsaxureboda eklesias mkacri da xangrZlivi gansacdelis drosac ki. madlierebis grZnobiT vixsenebT maT, vinc ar Seepua bneleTis Zalebs, swored maTgan vswavlobT, rogor unda vuerTguloT qristes saxarebas.” pontifeqsma poloneTis samRvdeloebas Tanamedrove gamowvevaTa Sesaxebac auwya da aRniSna, rom sulac araa saWiro, axalgazrda mRvdeli uaxlesi sekularuli “sibrZnis” sinatifeebSi erkveodes, mTavaria, rom is sulierebis eqsperti iyos da misi Teologiuri kvalifikacia eWvs ar iwvevdes.

26 maiss benediqte XVI CenstohovaSi bermonazvnebs, seminaristebsa da qristianul moZraobaTa warmomadgenlebs Sexvda. gansakuTrebuli aRniSvnis Rirsia wmida mamis mimarTva seminaristebisadmi: “Zvirfasebo, bevri ram SeiZleba gavigoT, Tu davukvirdebiT, ragvarad swavlobda mariami iesosagan! Mmisi pirveli sityvebidan dawyebuli _ “iyavn nebisamebr Senisa” _ romelic Cveulebrivi, yoveldRiuri da gareSe TvalTagan dafaruli wlebiT gagrZelda, roca is iesos zrdida, an, roca man iesosagan galileas kanaSi pirveli saswauli iTxova _ golgoTiT damTavrebuli _ mariami nabij-nabij Seicnobda iesos... igi emsaxureboda Tavis Svilsa da ufals mzrunveli siyvaruliT da Tavis gulSi warmoTqvamda _ “adidebs suli Cemi ufalsa...” aseve, Tqvenc ar moaSoroT Tvali iesos. mieciT mas neba, raTa gamogZerwoT da forma moganiWoT, rom Tqvenc msaxurebisas SeZloT mis Cveneba yvelasTvis, vinc mogmarTavT. roca xelSi qristes evqaristiul sxeuls aiRebT, raTa uflis xalxi gamokveboT, roca qristes mistikuri sxeulis im nawilis pasuxismgeblobas gainawilebT, romelsac mogandoben, gaxsovdeT is gaoceba da Tayvaniscema, romelic mariamis rwmenisTvisaa niSandoblivi... nu SegeSindebaT, rom mWevrmetyveleba gimtyunebT! samyarosa da eklesias, upirveles yovlisa, mRvdlebi, wmida mRvdlebi sWirdeba!”

28 maiss, Tavisi vizitis bolo dRes, benediqte XVI-m auSvic-birkenaus sakoncentracio banaki moinaxula. rogorc cnobilia, meore msoflio omis msvlelobisas ganadgurebul 6,5 milion ebraelTa udidesi nawili swored auSvicis gazis kamerebSi daiRupa.

papi saRamos 7 saaTisaTvis fexiT Sevida banakis WiSkarSi, sadac mas auSvicis muzeumis direqtori, poloneTis episkoposTa konferenciis religiaTaSorisi komitetis Tavmjdomare, iudaizmis warmomadgenelni, belsko-bialas eparqiis episkoposi da poloneTis kulturis ministri Seegebnen. amis Semdeg wmida mama sikvdilis kedlisaken gaeSura, sadac mas yofil patimarTa jgufi eloda. kedelTan locvis Semdeg benediqte XVI auSvicis jurRmulis # 11 blokSi Cavida, sadac is kameraa, romelSic wmida maqsimilian maria kolbe aResrula. iq wmida mamam sanTeli daanTo da iloca. Semdeg papi birkenaus banakSi waiyvanes, sadac saerTaSoriso centris Senobaze 22 memorialuri dafaa, romlebzec Tav-TavinT enebze auSvic-birkenaus banakis msxverplTa saxelebia amotvifruli. papi sxvadasxva erovnebis yofil patimarTa kidev erT jgufs Sexvda, ris Semdegac man sityva warmoTqva.

pontifeqsma aRniSna, rom “am adgilas saubari TiTqmis SeuZlebelia, gansakuTrebiT ki Znelia es qristianisaTvis, papisaTvis, romelic germaniidanaa... Cven ar ZalgviZs, CavwvdeT uflis saidumlos, radganac oden fragmentebs vxedavT da Zlier vcdebiT, roca gvsurs, RmrTisa da istoriis msajulni gavxdeT. amgvarad Cven adamians ki ar vicavT, aramed mis

5

ganadgurebasa da msxvrevas vuwyobT xels. samagierod, Cven erTi ram namdvilad ZalgviZs _ mdablad, magram Seupovrad SevRaRadoT ufals: “aRsdeq, ufalo! ar daiviwyo Seni qmnileba _ adamiani!” magram RmrTisadmi aRvlenilma am RaRadisma imavdroulad Cvensave gulebSi unda SeaRwios, raTa iq uflis dafarulma arsebobam gaiRviZos, raTa is Zala, romelic man Cvens gulebSi Cado, egoizmis xavsiT ar daifaros...”

28 maissave benediqte XVI-m poloneTidan gamgzavrebamde krakovSi wirva aRasrula, sadac qadageba amgvari sityvebiT daamTavra: “gTxovT, evropis sxva xalxebs Tqveni rwmenis saganZuri uwiladoT! dae, iyos es Tqveni Tanamemamulis xsovnisadmi pativiscemis niSani! is xom arnaxuli ZaliTa da damajereblobiT aRasrulebda Tavis misias rogorc wmida petres memkvidre! momixseneT mec Tqvens locvebSi, rogorc Cems did winamorbeds moixsenebdiT xolme, raTa SevZlo im misiis aRsruleba, romelic qristem momando. gTxovT, iyoT mtkiceni rwmenaSi! iyoT mtkiceni sasoebaSi! iyoT mtkiceni siyvarulSi! amin!”

iakob dumbaZe

kaTolike eklesia saqarTveloSi

gpirdebiT locvas RmrTis sadideblad!

mama akaki WeliZis mRvdlad xeldasxma

ivnisis Takara mziT gasxivosnebuli dila gaTenda 2006 wlis 10

ivniss. Tumca wina dReebic am dRis msgavsi iyo, magram es dRe saqarTvelos kaTolikeebisaTvis sxvebisagan Zalze gamorCeuli da mniSvnelovani iyo: saukunis Semdeg pirvelad moxda qarTveli axalgazrdis mRvdlad kurTxeva swored im taZarSi, romelSic Cveni saxelovani mamuliSvilebi _ miqel TamaraSvili, alfons xiTariSvili da sxvani _ aRavlendnen wmida wirvas. wmida mariami, sxva wmidanebTan erTad, sakurTxevlidan gadmoscqeroda mama akakis, xolo miqel TamaraSvili TiTqos mfarvelobasa da Tanadgomas hpirdeboda mas.

mariamis zecad aRyvanebis sakaTedro taZari mravalferovani yvavilebiT Tvalwarmtacad iyo morTuli. kurTxevis ceremonialSi saqarTveloSi moRvawe laTinuri wesis yvela mRvdeli, somxuri wesis kaTolike eklesiis episkoposi da mRvdlebi iRebdnen monawileobas. wirvas uZRveboda yovladusamRvdeloesi, episkoposi juzepe pazoto, aqve iyo wmida saydris despani amierkavkasiaSi, maRalyovladusamRvdeloesi, mTavarepiskoposi klavdio gujeroti. am dRes gansakuTrebuli Relva emCneoda mama nino martinis, mama pavle dils da piemontis provinciiis prefeqts, mama antonio menegons, romelic sxva kamiliel mamebTan erTad sagangebod Camovida akaki WeliZis mRvdlad xeldasxmaze. eklesia morwmuneebiT iyo gadaWedili, yvela Relavda, magram ra Seedreboda mama akakis mSoblebisa da erTaderTi dis gancdebs, maT xom sakuTari Svili RmerTs Seswires da masve miandes misi momavali, darwmunebulebma, rom maTi pirmSo sakuTari arCevanisa da mowodebis erTguli darCeba sicocxlis bolomde.

wmida wirvis dawyebisas mama pavle dilma episkoposs warudgina diakoni akaki WeliZe da samociqulo administrators, episkoposs misi xeldasxma sTxova.

6

`Zvirfaso akaki~, _ mimarTa mas qadagebisas epikoposma juzepe pazotom, _ `dRevandeli msaxurebiT, mTel eklesiasTan erTad samebis grandiozul da gamouTqmel saidumloebaSi SevabijebT. kmayofilebas gvaniWebs imaze fiqri, rom yofierebis Suaguli _ RmrTis saidumloeba _ martooba ki ar aris, aramed im adamianTa erTianoba, romlebsac maradiuli da usasrulo siyvaruliT uyvarT erTmaneTi. gaognebulni vrCebiT, rodesac vgrZnobT, rom es samebiseuli erTianoba, es usazRvro siyvaruli adamianisa da misi istoriuli gzisagan gancalkevebuli ki ar darCa, aramed, piriqiT: Cvens istorias rom gadavavlebT Tvals, vxvdebiT, rom umaRlesma siyvarulma umaRlesi siyvaruli gamoacxada, Tavad gamovida asparezze da kacobriobis istoria uwmides samebad mogvevlina... `CvenTvis, kacTaTvis da Cveni xsnisaTvis~, mamisa da Zis suli samebaSi gveboZa, is gamudmebiT moqmedebs eklesiaSi da axali sicocxlis boZebiT cxovelyofs mas. `wadiT da moimowafeT yvela xalxi, monaTleT isini mamis, Zisa da suliwmidis saxeliT~...

Zvirfaso akaki, Seni saRmrTismsaxuro xeldasxma dRes, wmida samebis dResaswaulis dRes aRsruldeba da ueWvelad SegviZlia vTqvaT, rom mRvdlad ekurTxebi da qveynad warigzavnebi `CvenTvis, kacTaTvis da Cveni xsnisaTvis~... RmrTismsaxuri maSin iqnebi, rodesac adamianTa Zmad iqcevi, rodesac igrZnob, rom Seni cxovreba Seni ki aRar aris, aramed sxvebisTvis iqca purad, romelic axal Zalas aZlevs mas, vinc mas Wams. iyavi RmrTismsaxuri adamianTa Soris, adamianTaTvis. Seni Rirseba, romelic Sens Zmebsa da debs Soris gamogarCevs, Seni kulturisa da Wkua-gonebis, an im finansuri saxsrebis Sedegi ki ar iqneba, romelsac ganageb, aramed mxolod siyvaruliT msaxurebis Seni unarisa: `is, visac Tqvens Soris ufrosoba surs, msaxurad unda iqces~.

diadi da mSvenieri iqnebi RmrTis winaSe, rodesac Seni cxovrebis dasasruls, SegeZleba Tqva: mTlianad gaveci sakuTari Tavi, uangarod vakeTe yvelaferi, siyvaruliT... adamianTa Zma viyavi! RmrTismsaxurs adamianTa Soris mkafio amocana aqvs: is maTTan `xsnis mosatanad aris~. es aris mRvdlis misia. amitomac dRes, xeldasxmiT mogeniWeba unari, wmida wirvis asrulebisas sakurTxevelze jvarcmis msxverplSewirva ganaaxlo, amitomac SegeZleba Tqva RmrTis saxeliT: `mogeteva codvebi Seni~...

Sens xelT, romlebsac dRes wmida mironi miepkureba, moeqceva udidesi pasuxismgebloba: adamianebisaTvis RmrTis gaziarebis pasuxismgebloba; RmerTia umaRlesi mxsneli siyvaruli, radganac is wmida da srulyofilia. es siyvaruli unda Seicnon adamianebma. axare is sityviTa da saqmiT, gadaeci is saidumloebebis meSveobiT, romelTa aRsrulebis unarsac eklesia ganiWebs, gansakuTrebiT _ evqaristiisa da aRsarebis meSveobiT, daamowme is laRi da imediT aRsavse cxovrebiT, maSinac ki, rodesac boroteba Zlierad mogeCveneba, Seni Zalebi ki _ gamofitulad.

Zvirfaso akaki, mravali wlis Semdeg pirveli qarTveli xar, romelic saqarTveloSi mRvdlad ekurTxeba kaTolikur taZarSi da xar pirveli xeldasxmuli saqarTvelos kamilielTa ojaxSi. am qveynis sxva axalgazrda Svilebsac mouwode, gahyvnen Sens gzas. sakuTari gamocdilebiT SeZleb maTTvis Tqmas, rom mowodebis gza

7

yovelTvis advili da naTeli ar aris, magram RmerTi mudam erTgulia da nel-nela, moTminebiT, gagvinaTebs gasavlel gzas.

dRes SegiZlia gaixseno Seni pirveli moxmoba... is adamianebic, vinc RmerTma Seni mowodebis gzaze dasaxmareblad mogivlina. ar msurs, vinme daviviwyo, radganac TiToeulis Rvawli Zvirfasia, amitom mxolod Sens mSoblebs vaxseneb... RmerTma akurTxos Seni cxovrebis Sesawiravi, romelsac isini eklesias uxsnian.

Zvirfasi kamilielebo, dRes yvelani TqvenTan erTad vzeimobT. am adgilobriv eklesiaSi Tqveni msaxureba ufro farTo sawiers iZens. madlobas gixdiT im siyvarulisa da mzadyofnisaTvis, romliTac emsaxurebiT am adamianebs nebismier SemTxvevaSi, Tqveni qarizmis Tanaxmad. dRes RmerTi gakurTxebT erT-erTi Tqveni Svilis xeliT, romelic RmrTismsaxuri gaxdeba...~

qadagebis dasrulebis Semdeg akaki WeliZe debs aRTqmas, rom mTeli Tavisi msaxurebis manZilze, suli wmidis STagonebiTa da winamZRolobiT, erTgulad emsaxureba RmerTsa da xalxs.

eklesiis TaRebqveS, sakaTedro taZris mgalobelTa gundis _ `aleluias~ SesrulebiT, gaismis yvela wmidanTa litaniis gulSiCamwvdomi galoba, eklesiaSi Sekrebilni erTxmad upasuxeben: `Segviwyale Cven~, akaki ki _ iatakze garTxmuli _ daxmarebasa da Sewevnas sTxovs taZris sakurTxevelze gamosaxul wmidanebs da, gansakuTrebiT, wmida kamilos.

episkoposma, mTavarepiskoposma da danarCenma RmrTismasaxurebma xelebi daasxes mas Tavze da mouloces RmrTismsaxurTa ojaxSi Sesvla.

wirvis dasrulebis Semdeg yvavilebis zRvaSi iZireboda guliTadi milocvebi.

`Zvirfaso akaki, _ mimarTa mas mTavarepiskoposma klavdio gujerotim, _ dRes SenTvis didi da mniSvnelovani dRe dadga RmrTis madliT. gaxsovdes, rom icxovro misTvis, mis mier da masSi, radgan sxva yvelaferi amaoa. emsaxure sneulT, isini axla Sengan miiReben ara marto materialur daxmarebas, aramed sicocxlis pursac. dRes saqarTvelos kaTolikur sakrebulosTan erTad kamilielTa ojaxis dResaswaulicaa.

Zvirfaso mama nino, ramdenjer gvifiqria, erTad davxmarebodiT adamianebs, magram ocnebasac ver vbedavdiT, vyofiliyaviT maxareblebi ufro didi wyalobisa _ gvyoloda am miwis am eklesiis mRvdeli. es saswaulia, rasac RmerTi aRasrulebs Cveni, susti pirovnebebis saSualebiT. gansakuTrebuli madloba monsinior niSanis, romelic somex kaTolikeTa episkoposia, misi aq yofna Cveni eklesiis simdidris da sayovelTaobis maCvenebelia.

am zeimSi CvenTan imyofeba wmida mama, benediqte XVI, romelmac, roca gaigo am xeldasxmis Sesaxeb, swored am dilas, Tavisi gansakuTrebuli kurTxeva gamoagzavna...~

piemontis provinciis kamilielTa ordenis prefeqtma mama antonio menegonim gulmxurvaled miuloca mama akakis mRvdlad kurTxeva: `uZvirfaseso akaki, gilocav am bednier dRes, gisurveb iesos mibaZvas, romelic sxvebis samsaxurisaTvis movida. gisurveb, raTa iyo adamianTa sulebis mkurnali, raTa SeZlo maTi daxmareba, roca miiyvan RmerTTan Sesaxvedrad. gisurveb iyo RmrTis kaci, RmerTze Seyvarebuli da sxvebic miiyvano mis gulmowyale siyvarulSi~.

8

samadlobel sityvaSi akaki WeliZem madloba gadauxada yvelas Tanadgomisa da keTili survilebisaTvis: `episkoposno, Zmano mRvdlobaSi, Zmano da dano, milocvis mravali sityva iTqva da am dRis mniSvneloba kargad daxasiaTda. minda gamovTqva is grZnoba, rac Cems gulSia, madloba Cemi Zvirfasi mSoblebisadmi, romlebic yovelTvis pativiscemiT epyrobodnen Cems mowodebas, Tumca ar vici, ramdenad iziarebdnen mas.

madloba kamilielTa ojaxs, madloba Zvirfas prefeqts _ mama antonios, mama ninos, mama pavles. dRes SeuZlebelia ar gavixseno mama pavle da monazoni maria, romlebmac mniSvnelovani gavlena moaxdines Cemze, maTi sulebi dRes zecaSi zeimoben CvenTan erTad.

gansakuTrebuli madloba Tbilisis wm. petresa da wm. pavles kaTolikur taZars, radganac iq daiwyo Cemi mowodeba. mama iani iyo Cemi pirveli moZRvari, amitom gansakuTrebulia misi Rvawli Cemi pirovnebis CamoyalibebaSi. Cemi siyvaruli kaTolike eklesiis mimarT, romelic 14 wlis win daiwyo, dResac grZeldeba.

Zvirfaso mirwmuneebo, gpirdebiT locvas, locvas da kidev locvas RmrTis sadideblad~.

cicino xiTariSvili

baTumel kaTolikeTa qronika

sulTmofenobis dResaswauli

baTumeli kaTolikeebisaTvis am dRes gansakuTrebuli mniSvneloba

aqvs, radgan baTumis axali kaTolikuri taZari suli wmidis saxelzea agebuli da ekurTxa 2000 wels sulTmofenobis dResaswaulze da, amdenad, misi saiubileo dRecaa.

welsac am dRem gansakuTrebul sazeimo viTarebaSi Caiara: jer Cvenma sayvarelma episkoposma, meufe juzepe pazotom, gagvaxara Tavisi CamobrZanebiT; Semdeg mas mohyvnen quTaisidan mama gabriele bragantini, mama karlo di stefano; debi: ana maria, loredana, Jozefina; iyvnen stumrebi italiidan, quTaisidan, ozurgeTidan da Sromidan. Cveni sixarulis gasaziareblad mobrZandnen qalaqis vice-meri, q-ni naTia surgulaZe da aWaris umaRlesi sabWos deputati, b-ni kaxaber surgulaZe.

sazeimo wirvas episkoposi uZRveboda. misi qadageba, rogorc yovelTvis, gamsWvaluli iyo qristianuli siyvaruliT da moicavda Cvens amJamindel yofa-cxovrebas.

wirvis Semdeg zeimma sakonferencio darbazSi gadainacvala. lamazad gaformebul scenaze mrevlis wevrebma warmoadgines bibliuri siuJetebi, saxelwodebiT: `RmerTi siyvarulia~ da, aseve, scenebi sabavSvo katexisturi saxelmZRvaneloebidan, masSi CarTuli iyo deda terezasa da Cveni episkoposis swavlebani. meore ganyofilebaSi mrevlis wevrebma damswreT warudgines sakuTari Tu cnobil qarTvel poetTa leqsebi, simRerebi. gansakuTrebuli yuradReba daimsaxura patara mariam mRebriSvilis mier wakiTxulma leqsma; elene zoiZis, Tamaz mamiseiSvilis, givi cqvitiniZis mier Sesrulebulma simRerebma.

Semdeg zeimi taZriswina ezoSi gagrZelda, sadac meriasTan arsebulma sabavSvo ansamblebma `olimpom~, `meranma~ da samejliso cekvebis bavSvTa

9

ansamblebma warmoaCines TavianTi ostatoba. sazogadoeba mxurvale taSiT ajildoebda axalgazrda Semsruleblebs, romlebic sakmao ostatobiT asrulebdnen rTul sacekvao ileTebs. es WeSmariti saxalxo zeimi iyo, irgvliv siyvaruli da urTierTpativiscema sufevda.

episkoposma juzepem, mama gabrielem da eklesiis mrevlma madloba gadauxades vice-mers, uzenaesi sabWos deputats, ansamblebis xelmZRvanelebs da patara Semsruleblebs, zeimSi monawileobisa da siyvarulisa da megobrobis gaziarebisaTvis.

bolos moewyo mrevlis wevrTa mier momzadebuli namcxvrebis gasinjva da Sefaseba. bavSvebi xom saukeTeso Semfasebelni arian. isini kmayofilebas gamoTqvamdnen da gemrielad Seeqceodnen tkbileuls.

kidev erTi dRe dasrulda da Caiwera baTumis suli wmidis taZris cxovrebaSi. igi savse iyo rwmeniT, siyvaruliTa da megobruli TanadgomiT, urTierTpativiscemiTa da saerTo sixarulis gaziarebiT.

wmida saydris despanis stumroba

28 maiss gansakuTrebuli mzadeba SeiniSneboda baTumis suli wmidis kaTolikur taZarSi: nageboba lamazi yvavilebiT iyo morTuli, irgvliv sazeimo ganwyoba sufevda. am dRes baTumSi wmida saydris despanis, monsinior klavdio gujerotis Camosvlas elodnen. mowveuli iyvnen sxvadasxva konfesiaTa da qalaqis xelisuflebis warmomadgenlebi.

despanis CamobrZanebas gansakuTrebuli mniSvneloba hqonda, mas morwmuneebisa da farTo sazogadoebisaTvis unda gaecno wmida mamis, benediqte XVI-s, pirveli enciklika `DEUS CARITAS EST~ (`RmerTi siyvarulia~).

baTumSi mSvenieri gazafxulis dRe idga. despanisa da mrevlis gulTbili Sexvedris Semdeg sakvirao wirva aRevlina maRalyovladusamRvdeloesi klavdio gujerotisa da eklesiis winamRvaris mama gabrieles winamZRolobiT.

am dRes mTels kavkasiaSi aRevlineboda locva kavkasiis gadarCenisaTvis. baTumel kaTolikeTa kerZo locvebSic gansakuTrebuli locva gaismoda uflisadmi, raTa daefara da ekurTxebina kavkasia, Cveni saerTo saxli, exsna igi omebis, SimSilisa da ubedurebebisagan, ganemtkicebina kavkasiis erebs Soris urTierTpativiscema da TanamSroloba.

wirvis Semdeg sakonferencio darbazSi gaimarTa papis enciklikis prezentacia. monsinior klavdio gujerotim damswreT gaacno papis enciklikis Sinaarsi, wmida eklesiis damokidebuleba siyvarulisadmi; rogor unda mivuZRvnaT, RmrTis mier boZebuli, es didi grZnoba erTmaneTs; rogori damokidebuleba unda iyos ojaxSi qalsa da mamakacs Soris. damswre sazogadoeba guldasmiT usmenda papis enciklikis ganmartebas, morwmuneebma madloba gadauxades despans sagulisxmo saubrisaTvis.

meore dRes Sedga Sexvedra mTavarepiskoposs klavdio gujerotisa da baTum-sxalTis mTavarepiskopos dimitris Soris. Sexvedra Sedga xalibauris bavSvTa saxlSi, romelsac baTum-sxalTis marTlmadidebeli eparqia uwevs meurveobas. masSi monawileobas iRebda mama gabriele bragantinic. Sexvedram gulTbil viTarebaSi Caiara.

10

monsiniori gujeroti aRfrTovanebuli darCa aWaris silamaziT, adamianTa gulkeTilobiTa da stumarTmoyvareobiT. gamomSvidobebisas man daloca baTumis suliwmidis eklesiis mrevli da aWaris mosaxleoba.

Tengiz parmaqsiziSvili

baTumi

RmerTma samyaroca da adamianic sikeTisaTvis Seqmna

12 ivniss stigmelTa ordenis damaarseblis, wmida gaspare bertonis xsenebis dRea. swored am dRes aRiniSna quTaisis kaTolikur sakrebuloSi dasavleT saqarTvelos kaTolike sakrebuloTa saepiskoposo vikariusis mama gabriele bragantinis mRvdlobis 25-e wlisTavi, mama ieJi pilusis me-15 wlisTavi da mama akaki WeliZis mRvdelmsaxurebis dawyebis ceremoniali. amgvarad es lamazi dRe kidev ufro gaalamaza saiubileo RonisZiebebma. quTaisis kaTolikuri samlocvelo mrevls veRar itevda. isedac nairferi yvavilebiT moCuqurTmebuli ezo dRes gansakuTrebulad lamazad gamoiyureboda da stumrebis Tvals axarebda.

wmida wirva dilis 12 saaTze daiwyo epikopos juzepe pazotos xelmZRvanelobiT da saqarTveloSi moRvawe kaTolike mRvdlebis monawileobiT. organis warmtaci musikis TanxlebiT galobda axalSenis gogonaTa gundi. TeTr anaforebSi Semosil mRvdelmsaxurebs Soris advilad gamoarCevdiT iubilarebs: mama gabrielesa da mama ieJis, romlebic saerTo yuradRebiT garemoculni, odnav uxerxulad grZnobdnen Tavs.

mama juzepem Tavis qadagebaSi gaixsena wmida gaspare bertonis cxovreba da bolos ase mimarTa mama gabrieles: `...dae, ufalma daifaros Tqveni nabijebi. gayeviT stigmelTa ordenis damaarseblis, gaspare bertonis mier gakvalul gzas, gazardeT maTi ricxvi, maTi rigebi da erTgulad emsaxureT eklesias...~. wirvas eswreboda wmida saydris despani saqarTveloSi mTavarepiskoposi klavdio gujeroti, saqarTvelos `karitasis~ direqtoris moadgile q-ni nazi kvarCia (romelmac milocva da saCuqari gadasca iubilarebs), somex kaTolikeTa moZRvari mama emanuel dabaRiani, saqarTvelos kaTolikuri sasuliero seminariis seminaristebi da stumrebi baTumidan, axalSenidan, Sromidan, WiaTuridan, ozurgeTidan.

elodebodnen quTel-genaTeli mitropolitis, meufe kalistrates stumrobasac, romelmac guldawyvetiT aRniSna, rom es dResaswauli daemTxva sulTmofenobas marTlmadidebel eklesiaSi da sinanuli gamoTqva, rom zeimSi monawileobas ver miiRebda, mipatiJebisaTvis ki madloba da keTili survilebi gadasca quTaisis kaTolikuri sakrebulos moZRvrebs. wirvas aseve eswrebodne quTaisis gubernatoris meuRle, quTaisis kardiologiuri centris direqtori, eqimebi, poeti dodo nebieriZe, romelmac saCuqarTan erTad sakuTari leqsic uZRvna mama gabrieles. iyo mravali milocva, yvavilebi, saCuqrebi da keTili survilebi.

stumrebs yuradRebas ar aklebdnen mama karlo di stefano, mama luiji mantovani, monazvnebi: ana maria, loredana da Jozefina, mudam maT gverdiT myofi q-nebi nana mizandari da rusudani.

am dRisadmi miZRvnili sazeimo sadili quTaisis `karitasis~ bavSvTa centrSi gaimarTa, sadilis Semdeg ki sazeimod gaixsna sadurglo saxelosno. sadResaswaulo zeimi daagvirgvina bavSvTa centrSi gamarTulma

11

koncertma: mRerodnen da cekvavdnen qoreograf vitali laRiZisa da simReris maswavlebel nana kvaracxelias aRsazrdelebi.

Sexvedris dasrulebis Semdeg mama gabrielem samadlobeli sityva Semdegnairad daasrula: `RmerTma samyaroca da adamianic sikeTisaTvis Seqmna, dideba mas!~

dodo nebieriZe-gabriCiZe quTaisi

Cveni locvac Seisminos ufalma

axalcixis kaTolikuri sakrebulo _ aTwleulebis Semdeg xelaxla _

sul ramdenime wlis win Camoyalibda. Tavdapirvelad mama ieJi Simerovski Camodioda udidan da wmida wirvebs aRavlenda. RmrTismsaxureba patara daqiravebul oTaxSi mimdinareobda (samwuxaroa, rom udidesi kaTolikuri tradiciebis mqone qalaqSi, romelSic saukuneebis ganmavlobaSo yvaoda kaTolikuri cxovreba da sami taZari funqcionirebda, amJamad kaTolikeebi naqiraveb, patara binaSi atarebdnen wirva-locvas; esec istoriis ukuRmarTobaa!). TandaTanobiT mrevli gaizarda da saWiro gaxda axali binis moZebna, romelic morwmuneebs daitevda. swored im wlebSi mama zurab kakaCiSvili gaxda Cveni moZRvari, romelmac Zal-Rone ar daiSura, episkoposis TanadgomiTa da daxmarebiT axali, farTo bina SeiZina da saTanadodac moawyo. axla CvenTan wmida wirvebs sistemurad atareben mama ieJi Simerovski da mama artur garbeski. sasixaruloa, rom mrevli TandaTan matulobs.

imedi gvaqvs, uaxloes momavalSi iqneb eklesiis aSenebaze fiqric ki daviwyoT. rogorc CvenTvis cnobilia, axalcixeSi kaTolikuri taZris asaSeneblad adgilic ki iyo gamoyofili, magram marTlmadidebelTa mxridan seriozul winaaRmdegobas wavawydiT. amJamad yvela axalcixeli kaTolikis mTavari saTxovari RmrTisadmi swored eklesiis aSenebaa. miT umetes, rom mrevli TandaTan izrdeba. gvjera, rom RmerTi Seismens Cvens verdebas da mogvecema eklesiis aSenebis SesaZlebloba.

elza zubaSvili axalcixe

sulieri wvrTnani wyalTbilaSi

sofel wyalTbilaSi, sadac Tvalwarmtaci da ulamazesi bunebaa, 4 ivnisidan 7 ivnisis CaTvliT, ramdenime axalgazrda SevikribeT Tbilisis, goris, ozurgeTis, Sromis, turcxis, abasTumnisa da udes sakrebuloebidan, raTa gagverkvia Cveni mowodeba cxovrebaSi da ufro axlos gagvecno erTmaneTi.

Sexvedras uZRvebodnen mama zurab kakaCiSvili da monazvnebi: loredana, flora, korina da horomika.

Cveni Sexvedra metad sayuradRebod warimarTa, arc ki velodiT Tu amgvari kmayofilebis grZnoba Segvipyrobda; gansakuTrebiT migvizida mama zurabis saubarma, romelic Seexeba eklesiisadmi sakuTari Tavis miZRvnas. Teoriulad amis gageba advilia, magram praqtikulad misi ganxorcieleba Zalian Znelia, radganac, Tu gvinda gavyveT iesos, unda aviRoT Cveni yoveldRiuri jvari da gavyveT mas, rac yvelas ar SeuZlia an ar surs,

12

radganac axalgazrdebs gviWirs ojaxTan da imasTan ganSoreba, rac yoveldRiur siamovnebas gvaniWebs da amiT vemsgavsebiT im axalgazrda Wabuks, romelmac ver miatova Tavisi simdidre, ojaxi da ar gahyva iesos (ix. maT. 19:16-30).

vfiqrobT, rom monazvnebis CvenTan yofna kidev erTi niSania RmerTTan siaxlovisa, misi gayolisa. isini cocxali magaliTebia RmrTisadmi Tavis Sewirvisa, sakuTari jvris zidvisa. maTma magaliTma Cagvafiqra da ufro mkveTrad dagvanaxa Cveni movaleoba, rac gvekisreba RmrTisa da adamianebis mimarT. marTalia, Cveni Sexvedra xanmokle iyo, magram man dadebiTi muxtiT agvavso da sakuTari Tavis ukeT SecnobaSi dagvexmara.

turcxSi mama artur garbeskic gvewvia da Tavisi enTuziazmi da energia Cvenc gadmogvdo, Tanac axali galobebic gvaswavla.

dasrulda Cveni Sexvedra. axalgazrdebi erTmaneTs im imediT davSordiT, rom erT-erTi CvenTagani (yvela Tu ara) Rirseul nabijs gadadgams da gahyveba iesos gzas.

udis sakrebulos axalgazrdebi

socialuri problemebi

gariyulni

`isini toqsikomanebi, meZavebi da loTebi arian, ZonZebi acviaT da saSinlad hyaran~, _ ai Cveulebrivi moqalaqeebis warmodgena im adamianebze, romlebsac sakuTari sacxovrebeli kuTxe ar gaaCniaT da quCaSi cxovroben. maTi ricxvi msoflioSi daaxloebiT oras milions aRwevs. `usaxlkaroba~ TiTqmis erTnairad aRiqmeba yvela qveyanaSi da friad mSrali ganmarteba aqvs: `normaluri sacxovrebeli pirobebis uqonloba~. am problemisadmi amgvari damokidebuleba did sirTuleebs uqmnis mis Seswavla-gaanalizebas da, miT umetes, SeuZlebels xdis mis mogvarebas.

usaxlkaroTa umravlesoba quCaSi cxovrobs, naxevrad dangreul da mitovebul SenobebSi, aravis aurCevia cxovrebis amgvari gza. ama Tu im warumateblobam gatexa da depresiaSi Caagdo uamravi adamiani, romlebic erTaderT xsnas narkotikebsa da alkoholSi eZeben. isini kargaven mSoblebs, meuRleebs, Svilebs, megobrebs, adamianur saxes da bolos Wersac. usaxlkaroTa didi nawili TavSesafrebs akiTxavs, romlebic, ra Tqma unda, ifarebs da maTi mdgomareobis gamosworebasac cdilobs. usaxlkaroTa garkveuli nawili mainc ver uZlebs TavSesafarSi arsebul mdgomareobas da ubrundeba loTobis da garyvnilebis Waobs. ra aris amis mizezi? TavSesafarTa didi nawili uZluria mis kedlebs miRma arsebul realobasTan Searigos isedac gauwonasworebel mdgomareobaSi myofi adamianebi.

igi ver asaqmebs zemoxsnebul kontingents da ver uzrunvelyofs maT mcire samuSaoTic ki. usaqmurobiT gadaRlili adamianebi urTierToben mxolod Tavisnair gaWirvebulebTan. maT Soris xdeba depresiul-stresuli saneleblebiT Sekazmuli informaciebis gacvla-gamocvla. es ki uaRresad saxifaTo vakuums qmnis da adamianebi sul ufro Rrmad iketebian uimedobis burusSi. sad aris gamosavali?

13

aucilebelia specialistTa da moxaliseTa mozidva-momzadeba, raTa maTi daxmarebiT movabrunoT es adamianebi sicocxlisaken. am procesebSi unda CaerTos ara marto eklesia, aramed saxelmwifo struqturebic, am ukanasknelebma sakuTari moqalaqeebis fizikur gadarCenaze unda izrunon, radgan usaxlkaroTa milioniani armiis arseboba im politikuri kursis logikuri dasaasrulia, romelic araTanabrad da usamarTlod anawilebs erovnul simdidres. maTi problemebiT unda dainteresdnen umciresobaSi myofi milionerebic.

usaxlkaroni da upovarni ar arian sazogadoebis mtrebi, miT umetes, misi zedmeti tvirTi. isini sxvadasxva mizezebis gamo aRmoCndnen zRvars miRma. sawiroa erTiani dauRalavi Sroma maT ukan dasabruneblad. P.S. `imedis saxli~

q. baTumis `Ramis TavSesafris~ bazaze arsebuli `imedis saxli~ da misi xelmZRvaneloba agrZelebs Tavis keTil saqmeebs, mimarTuls socialurad daucveli adamianebis mdgomareobis gaumjobesebisa da dasaqmebisaken. albaT, gaxsovT `sabas~ erT-erT wina nomerSi aRvniSneT, Tu rogori mondomebiT Sromoben iq mcxovrebi adamianebi citrusebis plantaciebsa Tu mSeneblobaze. `Ramis TavSesafaris~ administraciis gadawyvetilebiT, `imedis saxlSi~ gadayvanil iqna ramdenime axalgazrda, romelTaganac dakompleqtda brigada, daido xelSekruleba qalaqis gamwvanebis samsaxurTan da saqmec mkvdari wertilidan daiZra. aRWurvilobaze (es ki Tanamedrove sistemis, gazonebis SesakreWi manqana-mowyobilebebia) kaTolikuri taZris moZRvarma mama gabriele bragantinim da monazonma loredana monetim izrunes. axalgazrdebi, romlebsac adre samsaxuris Sovnaze ocnebac ki ar SeeZloT, dRes kmayofilebas ver malaven. unda aRiniSnos isic, rom `imedis saxlis~ administracia yovelgvari angarebisa da anazRaurebis gareSe muSaobs axalgazrdebTan. droa sxvebmac mihbaZon am magaliTs. mondomebis SemTxvevaSi SesaZlebelia uamravi adamianis dasaqmeba da uimedobis Waobidan amoyvana SeiZleba.

T. surmaniZe baTumi

ДДД ДДДДДДД

ДДДДД-ДД Д ДДДДДДД ДДДД ДД ДДДД ДДДДДД ДДДДДДД Д.ДДДДДДДДД «ДДДД ДДДДДДДДДД». ДДДДДДДДДД, ДДД ДДДДД, ДДДДДДДДДД ДДДДДД ДДДДДДДДДД «ДДДДДД ДДДДДДД ДДДДДДДД». ДДДДДДД, ДД Д ДДДДДДД ДДДДДД ДДДДДДДДД ДДД, ДДД ДДД ДДДДДД ДДДДДДД ДДДДДДДДДДДДДДД ДДДДДДДДД Д ДДДДД ДДДДДД Д ДДД ДДДДДД ДДДДДДДДД Д ДДДДД ДДДДДДДДДДДД ДД ДДДДД.

ДД ДДД, ДДДДДДД ДДДДДДДДДД Д ДДДДД Д ДДДД, ДДДДДДДДДДДДДД ДДДДДДДДДД ДДДДДДДДД ДДДД, ДДД ДДДД ДДДДДДД ДД ДДДДДДДД ДДД ДДДД – «ДДДД», ДДДДДДДДД. ДДД ДДДДДДДД Д ДДДДД ДДДДДДД, Д ДДДДДДДДДД ДДДДДД ДДДДДДДД Д ДДДДДДДДДД, ДДДДДДДДДД ДДДДД ДДДДД, ДДД ДДДДДД ДДДДДДДДД ДДДД, ДДД ДДДД ДДДД ДДДД ДД ДДДДДДДДДД, ДДДДДДДДДД ДДДДДД ДДДДДДДД. Д ДДДДДДДДДДД, ДДДДДДДДД ДД ДДДД ДДДДД ДДДДДДДДДДД ДДДДДД – ДДДДДДД, ДДДДДД, ДДДДДДДДДД. Д ДДДДД ДДДД ДДДД ДД ДДДДДДДДД ДДДДДДДДДДДДДД ДДДДД «ДДДДДДДДДДД ДДДДД ДДДДД ДДДДД», ДДДДДДД, ДДД ДДД ДДД, ДДДДД ДД ДДДДД ДДДДДДДДД ДД ДДДДД ДДДД ДДДДД Д ДДДДДДДДД ДДДДДДД Д ДДДДДДДДДД, ДД ДДДДДД ДДДДДДДДД ДДД ДДДД ДДДД Д ДДДДД.

ДД ДДДДДДДДДД ДДДД, ДДД ДДДДДДД Д ДДД ДДДДД Д.ДДДДДДДД ДДДДДДДДДД ДД ДДДДДДДДДД ДД ДДДД ДДДДДДДД, ДД ДДДДД ДДДДДДДД ДДДДДД ДДДД ДДДДД, ДДДДДД ДДД ДДДДД ДДДДДД ДДДДД,

14

ДДДДДДДДДДДД Д ДДДДДД ДД ДДДДДДДД Д ДДДД, ДДДДД ДДДДДДД ДД, ДДДДДДДДДД. ДДД ДДДДДДДД Д ДДДДДД, «ДДДДДД ДДДДД» - ДДДДДДДДДДДДД ДДД, ДДДДДД ДДДДДД.

ДДДДД ДДДДДД ДДДД ДДДДД Д ДДДДД ДДДДДДД – ДДДДДД ДДДДД 2003Д. Д Д ДДД ДДД ДДДДДД ДДДДД ДДДДДДДДД ДДДД ДДДДДДДДДДД Д ДДДДДД, ДДДДДДДДД ДД ДДДДД ДДДДДДДДДДДДД ДДДДДДДДД ДДДДДДДДДДДДДДДД, ДДДДД, Д ДД, ДДД ДДДДДДДДД, ДДДДДД. ДДДДДД, ДДДДДД, Д ДДДДДДДДДДДДДДДД ДДДДДДДДДД ДДДДДДДДД ДДДДДДД ДДДДДД, ДДДДД, ДДД Д ДДДДДДД ДДДДД ДДДДДДДДДДД ДДДДД-ДДДДДД ДДДДДДДДДДДДДД ДДДД...ДД ДДДДДДДД ДДДДДД ( ДД ДДДД ДДДДДДД ДД ДДДДДДДДДДД ДДДДДД ДДД, ДД ДДД ДДД ДДДДДДДДДД ДДДДДД ДДДДД, ДДДДДД ДДДДДДД ДДДДДДД, ДД ДДДДДДДДД – ДДДДДДДДД ДДДДДДДД ДДДДДД) ДДДДД ДД ДДДДДДДД ДДД ДДДДДДДД. Д ДДД, ДДДДД ДДДДДДДДДДД, ДДДДДДДД ДД ДДДДД ДД ДДДДД, Д ДДД ДДДДД, ДДДДДДДД, ДДДДДДДДД Д ДДДД, ДДДДД, ДДДДДДД ДДДДДДД ДД ДДДДДД ДДДДДДДДДДДДДДДДДД ДДДДДДДДДД ДДДДДДДДДДДД, ДД ДДДДД ДДДДДДД ДДДДДДД ДДДДДДДДДД ДД ДДДДДДДДДДДДД, ДДДДДДД ДД ДДДДДДДДД, ДДД ДДД ДДДДДДДД – ДДДДД ДДДДДДДД, ДДДДДДДД ДДДДДДДДДД, ДДДДД ДДДДДДДД, ДДДД ДДДДДДДДДД Д Д.Д. Д ДДДДДДД ДД ДДДДДДД ДДДДДД ДДДД ДДДДДДД – ДД ДДД ДДД, ДДД ДДДДДДДДДД, - «ДДДДДДД» ДДДДДДДДДД, ДДДДДДДДДДД ДДДДДДДДДДДДД Д ДДДДДДДДДД ДД ДДДДДДД ДДДДДДДД Д ДДДДДДДДДДД.

ДДДДДДДДД ДДДДДД Д ДДДДДДДДДДДДДДДДД ДДДДДДДДДДД ДДДДДД ДДДДДДДДДДДДД ДДДДДД, ДДДД ДДДДДДДДДДД, ДДДД ДДДДДДДДДДДДД ДДДДДДДДДД ДДДДДДДДД Д ДДДДДДДД; ДДДДДДД ДДДДДДДДД ДДДДДДДД ДДДДДД ДД ДДДДДДДДД ДДДДД; ДДД ДДДДДДДД ДДДДДДДД; ДДДДДДДДД ДДДДД ДДДДДД ДД ДДДДДДДДДДДД, Д ДДДДД, ДДДДДДД ДДДДДДДД ДД ДДДДДДДДДДДДДД ДДДД ДД ДДДДД.

ДДДДДДДД ДДДДДДД ДДДДДДДДД (ДДДДД) Д ДДДДДДДДДДДД ДДДДД, ДДДДДДД. Д ДД ДДДДДДД, ДДДДДДДД ДДДД ДДДДДДДДДД, ДДДДДД ДДДДДДД ДДДД ДДДДДДДДДД ДД ДДДДДД, ДДДДД ДДДДДДДДДДД ДДДДДДДДДДДДДД ДД ДДДДДД ДДДДДДД. ДДД ДДДДДДДДДД Д ДДДДДДДДДДДД ДДДДДД ДДДДДДД ДДДДДДД Д ДДДДДД ДДД ДДДДДДДДД ДД ДДДДДД Д ДДДДДДД Д ДДД ДДДДДДДДД ДДДДД, ДДДДДДДДД, ДДДДД ДДД ДДДДДДДДД Д ДДДДДДД ДД ДДДДДДДДДДДДДД ДДДДДДД Д ДДДДДДД, ДДДДД ДД ДДДДД ДДДДДД, ДДДД ДДДДДДДД, ДДДДДДДДД ДДДДДД ДДДД, Д ДД ДДДДДДД ДДДДДДДД ДДДДДД Д ДДДДДДДДД ДД ДД ДДДДДДД ДДДДДД (Д.Д. ДД ДДДДДДДД ДДДДДДДДДДД ДДДДДД), ДД ДД ДДДДД, ДДДДД ДДДДДДДД ДД ДД.Д.ДДДДДДДДДД. ДДДД ДДДДДД ДД ДДДДДДД ДД ДДД ДДД ДДДД ДДДДД ДДДДДДДДДДДДД Д ДДДДД ДДДДДДДД ДДДДДДД ДДДДДД, Д ДДДДДДДДДДД ДДД ДДДДДД.

ДДДД ДД ДДДДДДДДДД ДДДДДД, ДД ДДДДДДД ДДДДДДД ДД ДДДДДД, ДДДДДДДД ДДДДДДДД ДДДД, ДДДДДДД ДДДДДДДДД ДДД ДДДДДДДДДДД ДДДД ДДДД, ДДДДД ДДДДД Д ДДДДДДДДДДД, ДД ДДДД ДДДДДД, Д ДДД ДД ДДДДДДДДД ДД ДДДДДДД. ДДДД ДДДДДДДДДД, ДДДДДДДДД ДДДДДДДДД Д ДДДДДДДДД Д ДДДДДДД Д ДДДДДД, ДДД ДДД ДДДДДДД ДДДДДД Д ДДДДДД ДД ДД ДДДДДД Д Д.ДДДДДД (ДДДДДДДД).

ДДДДДДДДД ДДДДДДДДД ДДДДДДД, ДДДДДДДДДДДДД, ДДДДДДДДДДДДДДД ДДДДДДД Д ДДДДДДД ДДДДДДДД, ДДДДДДД ДДДДДД Д ДДДДДДДДДДД ДДДДДД ДДДДД Д ДДДДДД ДД ДДДДДДДДДДДДД. ДДД ДДДДДД ДДДДДДД, ДДДДДДДДД Д ДДДДД ДДДДДДДД, ДДДДДДДДДДД ДДДДДД, ДДДДД ДДДДДДДДДДД ДДДДДДДДДДД Д ДДДДДДДД, ДДДД ДДДДДДДДДД, ДДДДДДДДДДДДДД ДДДДДД ДДДДДДДД, ДДДДДДДД Д ДДДДДД. ДДДДДД ДДДД ДДДДД Д ДДДДДДДДДДДДД ДДДД, ДДД ДД ДД ДДДДД ДДДД ДДДДДД, Д ДДД ДДДДД ДДДДД ДД ДДДДД ДДДДДДДДДД ДДДДДДД ДДДДДД.

ДДД ДДД ДДДДДДДД ДДДДДДДДДДДД ДДДДДДДДДД, ДДД ДДДДДД ДД ДДД ДДДДДД Д ДДДДД ДДДДД ДДДДДДД ДДДДДДДД. ДД, ДДДДД ДД ДДДДД ДДД ДД ДДДДД, ДДДДДД ДД ДДДДДД ДДДДД ДДДДДД ДДД, ДДДДДДДД ДДД ДДДДДДД. ДДДДД-ДД ДДДДДДДДДДДДД ДДДДДДДДДДДДДД ДДДДДДДД, ДДДДДДДДДДДД ДДДДДДДД ДДДДД Д ДДДДДДД, ДДДДДДДДДД ДДДДД ДДДДДДДДД ДДДД ДДДД Д ДДДДДДД ДД ДДДДДД ДДДДДДДДДД Д ДДДДДДД ДДДДДДД ДДДДДДДДДД Д ДДДДДДДДД.

ДДДДДД ДДДДДДДД, ДДДДДДД, ДДДДДДД, ДДДДДД ДДДДДДДД Д ДДДДДДД. ДДДДД ДДД ДДДДДДДД ДДДДДД Д ДДДДДД ДДДДДДДД Д ДДДДДДДД ДД ДДДДДДДДДДД ДДДДДДДДДД. ДДДДДДДДДДДДД Д ДДДДДДДДДДДД ДДДДДДДД ДДДДД ДДДД, ДДДДДДД ДД, ДДДДДДДДДДДДДДД ДДДДДДД «ДДДДДД – ДДДДДДДД» Д ДДДДДДДДДД ДДДДДДДД, ДДД ДДДД Д ДДДДДДД ДДДДДДДД ДДДДДДД ДДДД ДДДДДД Д ДДДДДДДД. ДДДДДДДДДДДДДДД Д ДДДДДДДДД, ДДДДДД ДД ДДДДДДДДДДДД ДДДДДДДД ДДДДД Д ДДДДД, ДДД ДДДДДДДДДДДД, ДДД Д ДДДДДДДД, Д ДДД ДДДД ДДДДД, ДДДДДДДД ДДД «ДДДДДДДДДД» ДДДДД ДДДДДДДД. ДДД. ДДДДД ДД ДДДДДДДДД Д, ДДДД ДДД, ДДДДДДДДДДДД, ДДДДДДДД ДДДДДДДД ДДДДДДДДДДД ДДДДДДДДДДД ДДДД (ДД ДДДДДД ДДДДДДДДДДД) ДДДДД, ДДДДДДДДДДД ДДДДДД

15

ДДДДДДД ДДДДДД. ДДДДДД ДД ДДД ДДД ДДДДДДДДДД ДДДДДД Д ДДДДДДД ДДДДДДДДДДДДД ДДДДДДДДДДДД ДДДДДДДДДДДДД....(ДДДДДД, ДДДДДДД ДД ДДДДД ДДДД ДДД ДДДД ДДДДДДДД Д ДДДДДДД ДДДДДД ДДДДДДД Д ДДДДД; ДДДДДДД ДДДДДДД, ДДДДДДДДДД Д ДДДДД ДДДДДДДДДДДД ДДДДДД).

Д ДДДДДДДД ДДДДДДД ДДДДДДДДДД ДДДДДДДДД ДДДДДДД ДДДДДД, ДДДДДДДДДД ДДДДДДДД: ДДДД ДДДДДДДДД, ДДД ДДДДДДДД, ДДДДДД ДДДДДДДД, ДДДД, ДДДД, ДДДДДД Д ДД. ДД ДДДД ДДДДДДД ДД ДД ДДДДД Д ДДДДД ДДД ДДДДДДДДД, ДДДДДД ДДД ДДДДДДДДД Д ДДДДДДД ДДДДД Д ДДДДД ДДДДДДД ДДДДДДДД: ДДДД ДДДДДДД, ДДДД ДДДДДДДДД, ДДДДД ДДДДДДД, ДДДДДД ДДДДДДДДДД, ДДДДДД ДДДДД, ДДДДДДДД ДДДД, (ДДДДДДДДДД ДДДДДДДД ДД ДДДДДДДДДДДДДД ДДДДДД), Д ДДДДДДДД ДДД, ДДД ДДДДДДДД Д ДДДДД, Д ДДДДДД ДД ДДДДДДД, ДДД ДДДДД ДДДДДДДД ДДДДДДД ДДДДД ДД ДДДДДДДДД ДД ДДДДДДДДД. ДД ДДДД ДД ДДДДДДДДДДД ДДДД ДДДД Д ДДДДДДД, ДДДДДДД ДДДД ДД ДДДДДДД ДДДДДДДДДДД ДДДДДДДД ДДДД ДДДДДДДДДДДДДД, ДДДДДД ДДДДДДДДД Д ДДДДДДДДДД ДДДДД Д ДДДДДДД ДДДДД ДД ДДДДДД ДДДДД Д ДДДДДДДДД ДДДДДДД ДДДД Д ДДДДД. ДДДДДД ДДД ДДДДДДДДД Д ДДДДДДД ДДДД ДДДДДДДДДДД ДДДДДДДДДДДДДД ДДДДДД. ДДДДДДДДДД ДДДДДДДДДД ДДДД ДДДДДДДД ДДДДДДДДДД ДДДДДДДДД TV: ДДДДДД ДДДДДДД Д ДДДДДДД. ДД ДД ДДДДД ДДДДДД ДДДД ДДДДДД, ДДДДДДДДДД ДДДДД ДД ДДДДДДДД ДДДД, ДДДДДД ДДДДДД. ДДДДДД ДДДДДДД, ДДДДДДД, ДДДДДДДД ДДДДДД ДД ДДДДДДДДДДДДДД ДДДДДД, ДДДДДДД ДДДДДДДД ДДДДД, ДДДДДД ДДДД, Д ДДДДДДД Д ДДДДДДДДД ДДДДДД ДДДДД ДДДДДДДДД. ДДДДДДДДД ДДДДДД ДДДДДДД ДДДДДДД ДДДДДДДДД ДД ДДДДД ДДДДДДД ДДДДДД ДДДДДДДДДД ДД ДДДД ДДДДДДДДДДДД ДДДДД. Д ДДДДДДДДДД ДДДДДДДДДД, ДД ДДДД ДД ДДДДДДДДДД Д ДДДДД ДДДДД, ДДДДД ДДДДДД ДДДДДДДД, ДДД ДДДДД ДДДДДДДДДДДДДДД ДДДДДД ДДДД ДДДД, Д ДДДДДДД, ДДДДДДДДДДДДДДД ДДДДДДДДДДД ДДДДДДДДД. ДДДДДДДДД ДДДДДДДДД ДДДДДДДД ДДДДДДДД ДДД ДДД ДДДДДДДДДД ДДД ДДДДДДДД, ДДДДДДД ДДДДДДД ДДД ДДДДДДД Д.ДДДДДДДД ДДДДДДД, ДДДДД ДДД Д ДДД.ДДДДДДДДДД. ДДДДДД ДДД ДДДДД ДДДДДД ДДДДДДД ДДДДД, ДДДДДД ДД ДДД ДДДДДДДД ДДДДДДДДДДДДДДДД ДДДДДДД ДД ДДДД ДДДДДДДД 30-40ДДД. ДДДДДДД ДД ДДДДДДД, ДДДДДД Д ДДДДДД ДД ДДДДДДДДДДДД ДДДДДДД ДДДД ДД ДДДД Д ДДДДДДДДДДД Д ДДДДДДДДДД ДДД. Д ДДДДДДДД ДДДДД-ДДДДДДД ДДДДД ДДДДДДДД ДДДДДДДДДДД ДДДДДДДД Д ДДДДДД – ДД ДДДДДДДДДДДДДДД ДДДДДДДДД ДДДДДДД. ДДДДДДДДДДДД ДДДДДДДДДДДД ДДДДДД, ДДДДДД ДДДДДДДД Д ДДДДДДДДДДД ДДДДДДДДДДД ДДД ДДДД ДДДДДД ДДДДДДДДДДД, ДДДДДДД ДД ДДДД ДДДДДДДДДДДДДДДД ДДДДДДДД ДДДДД ДДДДДДД, ДД ДДДДД ДДДДДД ДДДДДД ДДДДДДД ДДДД ДДДДДДДДД ДД ДДДДДД, ДДДДД Д ДДДД ДДДДДДД ДДДДД. ДДД ДД ДДДДДД ДДДД ДДДДДДДДДД ДДД ДДД, ДДДДД ДДДДДДД ДД ДДДДД ДД ДДДДДДДДДДДДДД ДД ДДДД ДДД – ДДДДДДД Д ДДДДДДДДД, ДДДДДДДДДДДДДД ДДДДДДДДДДД ДДДДДДДДДДДД ДДДДДДДДДДДД, ДДДДДДДД ДД ДДДДДДД Д ДДДДДДДДД, ДДД ДДДДДД ДДДД Д ДДДДДДДД – ДДДДДДДДДД Д ДДДДДДДДДДДДД ДДДДДДДДДД.

Лили Мацибора Батуми

poeziis sveti

kolau nadiraZe

AAVE MARIA

Sens wminda saxels, Sens ukvdav saxels, Sevxari marad,

Ave Maria!

iverTa dedav, wmidaTawmidav,

16

Sen CemSi xarob da mixaria!

Sen gevedreba bavSvi sneuli, qalwuli, trfobis sunTqviT Zleuli,

Ave Maria!

atirebuli muxls ixris Sens win yoveli deda da davrdomili Sengan Sewevnis, Svelis mdomeli,

Ave Maria! yvavilTa Trolav, yvavilTa locvav, Sen CemSi xarob, Ave Maria ! avaxvni TvalTa Sens ciur saxes, sad varskvlavT jaris sxivTa qaria. dRisiT da mwuxrSi minaTeb sulSi, minaTeb sulSi, Ave Maria! ciur mnaTobTa krToma xar Tbili, serafimebis sunTqva xar tbili,

Ave Maria, Ave Maria!

avaxvni TvalTa Sens ciur saxes, eCurCuleba locvad Sens wminda saxels,

dedav utkbeso, dedav iverTa, wmidaTwmidao! sadac Sen sufev, dari da mzea, zecis kars SenTvis stoveben Riad _ iq varskvlavT sxivTa niavni hqrian, SenTvis galoben vardi da ia, Sen TviT xar caSi gaSlili ia, Ave Maria, Ave Maria!

1920

17

informacia

kaTolike eklesiis prezentacia `ambasadorSi~

saqarTveloSi kaTolike eklesiis mravalferovani da nayofieri

saqmianobisadmi sazogadoebis interesi sul ufro izrdeba. eklesiis saqmianoba gulgrils ar tovebs aravis, zogi siTboTi da siyvaruliT adevnebs Tvals, zogic erTgvari undoblobiT, arian daunaxavebic da aSkarad uaryofiTad da SiSiTac ganwyobilnic, magram veravin ityvis, rom saqarTveloSi moqmedi kaTolike eklesia, romelic saqarTvelos qristianTa mxolod 1%-s Seadgens, Tavisi siyvaruliT, ZalisxmeviTa da saqmiT keTil Tesls ar Tesavdes nebismieri aRmsareblobis adamanTa gulebSi, ris gamoc kaTolikeTa mimarT keTilmosurneobiT gamsWvalulTa rigebi dRiTi-dRe izrdeba (albaT esec aris arakeTilmosuneTa SfoTis mizezi). swored sazogadoebis interesebis gaTvaliswineba daedo safuZvlad sastumro `ambasadoris~ sakonferencio darbazSi 7 ivniss gamarTul Sexvedras, romlis organizatoric saqarTveloSi erT-erTi yvelaze cnobili da gavleniani arasamTavrobo organizaciis _ `konfliqtebis mogvarebisa da molaparakebebis~ (damfuZnebeli da xelmZRvaneli b-ni giorgi xuciSvili) _ iniciativiTa da mxardaWeriT Catarda.

`ambasadoris~ konferencdarbazSi Sekrebil sazogadoebas miesalma konfliqtologiis centris xelmZRvaneli b-ni giorgi xuciSvili da warudgina laTinuri wesis kaTolikeTa samociqulo administratori, episkoposi juzepe pazoto, romelic waruZRva prezentacias.

prezentaciis Tematika mravalferovani iyo. kaTolike eklesiis mdgomareobis Sesaxeb msoflioSi isaubra wmida saydris despanma, mTavarepiskoposma klavdio gujerotim; saqarTveloSi kaTolike eklesiis moRvaweobis etapebi gaaanaliza profesorma merab RaRaniZem, kaTolike eklesiis sakrebuloebi kamilielTa ordenis wevrma, mama akaki WeliZem warmoadgina, saqvelmoqmedo saqmianobis irgvliv mravalricxovani faqtebisa da statistikis demonstrirebiT damswreTa winaSe kavkasiaSi kamilielTa ordenis xelmZRvaneli mama nino martini warsdga, eklesiis ekumenur moRvaweobaze amomwuravi informacia warmoadgina stigmelTa kongregaciis mRvdelma mama gabriele bragantinim. gansakuTrebuli siTboTi da uSualobiT gamoirCeoda seminariis reqtoris, mama zurab kakaCiSvilis gamosvla. man sakuTari gamocdilebis gaziarebis fonze metad STambeWdavi qristianuli damowmeba gaakeTa.

prezentacias harmoniul fons uqmnida wm. mariam RmrTismSoblis zecad aRyvanebis saxelobis sakaTedro taZris mgalobelTa gundis `aleluias~ (lotbari marina ocxeli) mier STagonebiT Sesrulebuli laTinuri da qarTuli sagaloblebi.

momxsenebelTa saubars damajereblobas matebda darbazSi gamofenili stendebi da kaTolikuri organizaciebis mier gamocemuli mravalferovani literatura.

damswre sazogadoebac sakmaod warmomadgenlobiTi gaxldaT: parlamentarebi, prezidentis kancelariis TanamSromlebi, saxalxo damcveli, SemoqmedebiTi da samecniero inteligenciis warmomadgenlebi, Jurnalistebi, sxvadasxva konfesiis warmomadgenlebi, Segnebuli aTeistebi da axla moduri agnostikosebi.

18

prezentaciaze damswreTa saxeliT RonisZiebebis organizatorebs madloba moaxsena religiaTmcodneTa kavSiris gamgeobis wevrma, profesorma nana cixisTavma, religiaTmcodne sergo namoraZem.

konfliqtologiis centrma pirvelad kaTolike eklesiis prezentacia moawyo da qarTuli andazisa ar iyos wina kacis Sesaxeb, imeds gamovTqvamT, rom TandaTanobiT daixveweba religiur organizaciebTan Sexvedrebis mowyobis gamocdileba da sxva konfesiebisa da denominaciebis prezentaciebic sayuradRebod Caivlis.

nugzar bardaveliZe

locva mSvidobisaTvis

kavkasiaSi mSvidobisaTvis locva mTeli kavkasiis masStabiT gaimarTa. `gmadlob, _ mwers qristine yarabaRidan, _ erT saaTSi Cvens organizaciaSi ikribebian somxuri samociqulo eklesiis mRvdelmsaxurebi da SeuerTdebian saerTo locvas~. male baqodanac viReb gzavnils: `vuerTdebiT Tqvens iniciativas da 28 maiss vilocebT kavkasiaSi mSvidobisaTvis~, _ mwers mama ian kapela.

samxreT kavkasiis somex kaTolikeTa episkoposs uxaria, rom saqarTvelos moqalaqe somxurad vesaubrebi da meubneba: `Cven, rogorc Cveni megobrebi mxiTaristTa centridan, aseve, kanakerSi 28 maiss viqnebiT TqvenTan TanaziarebaSi~.

`Cven vloculobT mSvidobisaTvis. aq, kavkasiaSi siyvarulisa da pativiscemis gamoxatvis mravali tradicia arsebobs. amave dros, uamravi problemacaa. amitom Cven locvasTan erTad unda vimoqmedoT kidec~, _ ambobs saqarTvelos muslimTa winamZRvari axundi ali alievi.

simeon butmani saqarTveloSi dabadebuli ebraelia. misi naTesavebi didi xania israelSi emigraciaSi imyofebian. `me es qveyana miyvars, miyvars misi buneba da adamianebi. aqedan arasodes gavemgzavrebi, sami Tvis win SviliSvilic SemeZina. minda rom Cemma SviliSvilma da kavkasiis yvela bavSvma mSvidobian qveyanaSi icxovron. israelSi yvela ebraeli mSvidobisaTvis loculobs, iq kargad ician mSvidobis fasi~, _ ambobs simeoni.

ramdenime wlis winaT, ekumenuri locvis dros, saqarTvelos prezidentma Tqva: `aravin icis, sad da rodis afeTqdeba bombi~. es axlac ucnobia. kavkasia isev rCeba msoflios erT-erT `cxel wertilad~, sadac iRvreba sisxli, iRupebian adamianebi da nadgurdeba buneba, sadac milionobiT ltolvils samSobloSi dabrunebis imedi daukargavs. magram mainc arsebobs unikaluri saSualeba _ locva. swored amitom `kavkasiuri saxlis~ iniciativiT meSvide weliwadia mTeli kavkasiis sxvadasxva konfesiebis salocavebSi da eklesiebSi, meCeTSi da sinagogaSi, gazafxulis erT dRes loculoben mSvidobisaTvis, RmerTs evedrebian daicvas kavkasia stiqiuri ubedurebebisagan, gulgrilobisagan, sisastikisagan, SimSilisagan. yvelani loculoben sakuTari religiuri tradiciebidan gamomdinare, Semdeg ki `kavkasiur saxlSi~ ikribebian da sxvadasxva kulturebi da civilizaciebi erT sibrtyeze lagdeba.

aq naxavdiT me-14 saukunis xats eCmiaZinis saganZuridan, meqas meCeTis naxatebs, filipinebidan Camotanil kaTolikur xats, furcels Toradan, romelic yvela iudevelis saxls amSvenebs. germaniidan, safrangeTidan, da

19

Teiranidan Camosuli stumrebi gaocebulni iyvnen, maT isic aocebdaT, rom erT darbazSi erTmaneTis gverdiT imyofebodnen kaTolike eklesiis episkoposi da muslimi mola, evangelur-baptisturi da somxuri samociqulo eklesiebis mRvdelmsaxurni da sxvadasxva denominaciebisa da konfesiebis warmomadgenlebi. ismoda galobebi sxvadasxva enebze.

28 maiss `kavkasiur saxlSi~ gamarTuli RonisZieba iyo mSvidobis namdvili zeimi, romelmac kidev erTi wliT sulieri sazrdo misca kavkasielebs.

viqtoria maqsoeva axalgazrduli gverdi

Sexvedra mozardebTan

rodesac axalgazrdebTan da bavSvebTan sxvadasxva saxis Sexvedrebi

ewyoba, ratomRac aravis ainteresebs ras fiqroben am dros mozardebi, ras akeTeben, vis xvdebian da saerTod icnoben Tu ara sxva sakrebuloebis Tanatolebs. amaze Turme Cveni moZRvrebic fiqrobdnen da mama karlo di stefanom da da Jozefinam gadawyvites mozardebsac Sexvedrodnen. swored maT moawyves ori Sexvedra: axalSensa da baTumSi. mama karlos da da Jozefinas dasavleT saqarTvelos axalgazrdebmac _ oTxma gogonam avubiT mxari (sofiko astoiani _ ozurgeTi, naTia xiTariani _ Sroma, Tamuna CilingariSvili _ quTaisi, irma WiRvaria _ axalSeni). SexvedrisaTvis sxvadasxva Temebi movamzadeT: `vin var me?~, `Cven da sxvebi~, `me da Cemi ojaxi~, `megobrebi~, `ufrosebi~, `religia~, `ieso qriste _ RmerTi~, `siyvaruli~, `qali da kaci~ da sxv.

mozardebs, aseve, Sexvdnen lali Carkviani da nana nebieriZe. maT isaubres sicocxleze, rogorc RmrTis mier boZebuli udides ganZze da mozardebis gardatexis periodze. es is droa, rodesac yalibdeba adamianis pirovneba da swored am asakSia aucilebeli maTze gansakuTrebuli zrunva da yuradRebis mipyroba. am Sexvedris Sedegad mozardebma Tavi ufro srulyofil pirovnebebad Seicnes, gaacnobieres, rom isinic saWironi arian sazogadoebis CamoyalibebisaTvis.

Cven viciT, rom rogorc telearxebiT, ise sxva sainformacio saSualebebiT vrceldeba uamravi arajansaRi informacia, rac mozards suls umaxinjebs da cudi gzisaken mimarTavs maT cnobierebas, amitomac am asakSi isini gansakuTrebuli yuradRebas saWiroeben. mama karlosa da da Jozefinas gansakuTrebuli yuradReba mozardebis mimarT swored aman ganapiroba. kargia, roca eklesia aqtiurad ebmeba maT aRzrdaSi da cdilobs, sasikeTod mimarTos maTi interesebi da daexmaros maT gaugebari da rTuli sakiTxebis gadawyvetaSi.

vimedovnebT, am wamowyebas sxva sakrebuloebis axalgazrdebi da moZRvrebic dauWeren mxars da mozardebisaTvisac gamonaxaven dros. es, albaT, yvelaze metad axalgazrduli sabWos prerogativa unda iyos.

naTia xiTariani sofiko astoiani

20

krosvordi horizontalurad 1. Sorisdebuli, romelic gamoxatavs Segulianebas 4. qalis saxeli 9. filmi anu? 13. mdinare mcxeTasTan axlos 15. biZis coli 16. bibliaSi goliaTis dammarcxebeli 17. Sorisdebuli, gamoxatavs raimes gagebas 18. dedali cxoveli 19. saWmels vWam, Rvinos... 22. didi istoriuli monakveTi 24. kiTxviTi nawilaki 25. CasviT “ana” kuTvnilebiT formaSi 27. nawilaki, romelic miuTiTebs imaze, rac xdeba 29. aWaris regionis mTavari qalaqi 31. yvavili 34. “...dideba RmerTs” 35. mesame piris nacvalsaxeli 38. tableti anu? 40. wyalSi yiyinebs 41. RmerTTan vsaubrob anu... 45. saxeli “lili” kuTvnilebiT formaSi 46. monasterSi mcxovrebi 49. bWoba 51. nacvalsaxeli 52. “yofna” (zmna) mesame piris mravlobiT ricxvSi 55. gulubryvilod 56. mzis sxivebis gardatexa 57. quTaisis antikuri saxeli 59. iesos xorcisa da sisxlis miReba wirvaze 63. aTi aTeuli 65. amgvarad 67. rusTavi 2, imedi, rioni, aWara... erTi sityva aerTianebT 68. kvlav 71. kavkasiaSi mcxovrebi erT-erTi xalxis erovneba 72. poeziis saxeoba, romelSic gamoxatulia poetis grZnobebi 74. ...da Sen udris Cven 76. “imxelas” saliteraturo forma 79. xSiri 83. ...ia 84. imperator konstantines deda 85. ra mohgvara RmerTma adams, roca evas Seqmna gadawyvita? 86. iesom Tqva, rom ufro advilia aqlemi Sevides

nemsis yunwSi, vidre aseTi kaci caTa sasufevelSi 88. igive pasuxi, rogorc 51-e kiTxvaSia. 90. akrZalviTi nawilaki

21

91. lurjsa fersa, (ia) fersa 92. kargi 93. “ezoSi... ZaRlia!” vertikalurad 2. a. abaSiZis da e. SevardnaZis metsaxeli 3. uzarmazari adamiani 4. mxeci 5. uaryofiTi nawilaki 6. pirveli piris kuTvnilebiTi nacvalsaxeli 7. igivea, rogorc horizontalur grafaSi 35-e pasuxi. 8. ganukurnebeli simsivnis saxeoba 10. adgilis garemoeba 11. xis saxli 12. sanatrel rameze fiqri 14. “ia” kuTvnilebiT formaSi 17. mesame piri, CvenebiTi nawilaki 18. dedis an mamis Zma 20. rodesac amayi var 21. wmida mariamis deda 23. ra kiTva daesmis usulo sagans? 26. kunZuli italiaSi 28. oficialuri ena gaerTianebul samefoSi 30. pirveli piris mx. ricxvis nacvalsaxeli 32. am adgilze 33. igive pasuxi, rogorc pirvel horizontalur grafaSi. 35. me vivli, Sen... 36. advili 37. ruseTis moqalaqe 39. CvenebiTi nawilaki 42. adamiani, romelic vinmes an raimes dascinis 43. Zvel saWmels ekideba 44. winaswar gadaxdili Tanxis nawili 47. rame 48. pirdapiris antonimi 49. cnobili qarTveli kaTolike moRvawis gvari 50. iesos mowafe, romelmac Tavi CamoixrCo 53. yvavili 54. ra ainTeba naperwklidan? 58. igiveobis nawilaki 60. CvenebiTi nacvalsaxeli 61. pasuxi igivea rogorc 44-e grafaSi. 62. qalwuli, visganac iSva kacTa macxovari 63. Sor-is antonimi 64. ramdeni welia saukuneSi? 66. ase aris 68. romeli qveynis dedaqalaqia Teirani? 69. ekaterines kninobiTi forma

22

70. qarTuli xuroTmoZRvrebis Zegli 71. mSvidobis antonimi 72. r. laRiZis opera 73. quTaisSi moqmedi kaTolikuri centri, romelic emsaxureba

sicocxlisa da ojaxis dacvas 75. Tanxmobis niSani 77. Segulianebis erTgvari forma 78. mSobeli 80. mzis amosvla 81. saxlSi 82. Tanmxlebis gamomxatveli bolosarTi 87. “...is iyo” 89. pasuxi igivea, rogorc 53-e grafaSi.

saukuno gansveneba mianiWe maT, ufalo!

xuciSvili daro * 1934 w. 21 noemberi, sof. xizabavra † 2006 w. 19 maisi, sof. xizabavra vanda guguCia * 1925 w. quTaisi † 2006 w. 19 maisi, quTaisi sarCevi redaqciis gverdi

23

kaTolike eklesia msoflioSi kaTolike eklesia saqarTveloSi socialuri problemebi poeziis sveti informacia axalgazrduli gverdi saymawvilo gverdi sagangebo CanarTi: bavSvi dRevandel msoflioSi redaqcia: mama gabriele bragantini nugzar bardaveliZe nato bigvava veriko nozaZe merab RaRaniZe zaza SaTiriSvili cicino xiTariSvili misamarTi: Tbilisi, gia abesaZis q. #4 tel.: 98-95-16 registraciis # 1853 daarsda 1994 w. manana andriaZis mier © `saba~, 2006 (rubrika) saymawvilo gverdi

laureta perasi

pasuxi, romelic mniSvnelovania

_ dediko, ratom aris wyali sveli? _ ar vici! ra sasacilo kiTxvebs svam! rogor SeiZleba, amdeni xnis

Semdeg isev kiTxulobde ratom da risTvis? pirdapir, maoceb! _ ho, marTali xar, dediko... magram ratom aris terfebi fexebze

mibmuli da ratom aris orjer ori oTxi da ara xuTi? mokled, Canda rom pataras kiTxvebis dasmis meti araferi SeeZlo.

gindaT gaigoT, vin iyo igi? is kiTxvis niSani iyo. imis wyalobiT, rom mTel dReebs fiqrsa da aTasgvar kiTxvebSi atarebda, rac ki TavSi mosdioda, kuzi daetyo da welSi moixara. xolo dedamisi, qalbatoni mZime cotaTi Sefiqrianda amaze.

_ gadi da iTamaSe, sxvaze nuraferze nu ifiqreb! – eubneboda pataras deda.

24

_ dediko, _ mimarTa man erT dRes, _ gadavwyvite, gareT gavide, magram ara saTamaSod; minda msoflio Semoviaro da vnaxo, vipovi Tu ara pasuxebs Cems yvela kiTxvaze.

rogor ar ecada dedamisi, gadaefiqrebina, rCevac misca, mere ki neba darTo, wasuliyo. kiTxvis niSani gzas daadga. bevri iara Tu cota iara, erT mTas Sexvda. vin icis, ratom aqvT mTebs wveri, ifiqra da gadawyvita, es Tavad mTisTvis ekiTxa.

_ ratom... _ daiwyo SekiTxva. _ ratom... _ moesma pasuxad. _ ...aqvT... _ gaagrZela SekiTxva. _ ...aqvT _ pasuxi gamosces mTebma. _ ... mTebs... _ ...mTebs... _ ...wveri? _ ...wveri? _ uh, es xom Cems naTqvams imeorebs! albaT, arc man ar icis mizezi da

amas me mekiTxeba, sacodavi! _ fiqrobda kiTxvis niSani, romelmac ar icoda, rom pasuxs eqo gamoscemda da imedgacruebuli daSorda.

bevri iara Tu cota, igi qalaqs miadga. man galavans gadaabija da irgvliv mimoixeda, skams eZebda Camosajdomad. uceb erT grZel skams mohkra Tvali, masze ori moxuci batoni Camomjdariyo.

_ uh, ra kargia! _ gaifiqra kiTxvis niSanma, _ rogori mSvidebi arian es batonebi, albaT, bevri ram naxes cxovrebaSi. maT namdvilad eqnebaT mniSvnelovani pasuxebi. igi imediT ugdebda yurs maT saubars. erT-erTi moxuci ambobda:

_ me vkiTxulob, ratom arian dRevandeli axalgazrdebi ukmayofiloebi: yvelaferi aqvT da mainc verasodes kmayofildebian.

_ me ki vkiTxulob, ratom vberdebiT, ratom aRar memorCileba fexebi uwindeburad, ratom aRar maqvs adrindeli mexsiereba?

maTac unugeSod daSorda kiTxvis niSani. aqamde igi mxolod imas kiTxulobda, Tu ratom iyo wyali sveli an mTas ratom hqonda wveri. axla ki aRmoaCina, rom ufro mniSvnelovani kiTxvebic arsebobs. da winandelze ufro damwuxrda.

gzaze moxrili da Cafiqrebuli midioda, rodesac Tavze qaRaldis TviTmfrinavma gadaufrina. Tvalebi zemoT aswia da SeamCnia, rom skolasTan axlos miabijebda.

_ rogor gamimarTla! _ wamoiZaxa man _ fanjris qveS davdgebi da ase movusmen. darwmunebuli var, aq mainc vipovi im pasuxebs, rasac veZeb. gana skola amisaTvis ar arsebobs?

kiTxvis niSani welSi ise gasworda, rom fanjris rafamde avida. maswavlebeli, kaTedrasTan idga da ambobda: Zalian minda gavigo, ratom araferi Sedis Tqvens gogrebSi? ratom unda viybedo tyuilad? ratom avirCie maswavlebloba? kiTxvis niSani gaSeSda am kiTxvebis mosmenaze. Tu maswavlebelmac ar icoda rogor gaeca pasuxi, gamodis, rom pasuxebi arc arsebobs.

magram sadRac xom mainc iarsebebs. mere Tavis Tavs eubneboda: fexsacmeli imitom aris, rom arsebobs terfebi, gaTboba imitom aris, rom sicive arsebobs, maSasadame, Tuki kiTxvebia, pasuxebic unda iyos. kargad msjelobda ara? amasobaSi qalaqi ukan moitova da sofels miadga. Sua mindorSi ori bati dainaxa, xis CrdilSi wamowoliliyvnen da wigns

25

kiTxulobdnen, romelic TivaSi epovaT. radganac saintereso saxeebi hqondaT, kiTxvis niSani maT miuaxlovda. albaT, am wignSi yvela is pasuxi iyo, rasac Tavad eZebda. miuaxlovda batebs, wigns daxeda da... adgilze gaSeSda!

_ ratom kiTxulobT wigns ukuRma? _ ver gaZlo, rom ar ekiTxa. _ imitom, rom batebi varT! _ upasuxes maT mxiarulad. kiTxvis niSani mindorze wamogorda da sicili auvarda. _ esec Seni pirveli pasuxi, rasac eZebdi! _ wamoiZaxa da

daufiqreblad ikiTxa: _ batono batebo! vxedav rogori gonierebica xarT, SegiZliaT

miTxraT, ratom aqvs mTas wveri? ratom araferi Sedi moswavleebis gograSi? ratom arian dRevandeli axalgazrdebi ukmayofiloebi? ratom?..

kiTxvis niSani usasrulod svamda kiTxvebs, sulsac ar iTqvamda, imis SiSiT, rom, aqaoda, mniSvnelovani kiTxva ar damaviwydeso!

batebma erTmaneTs gadaxedes gasagebi RimiliT, mere erTma Tqva: _ me yvela Sens kiTxvaze maqvs pasuxi, oRondac erTi wuTiT damacade,

axlave davbrundebi. kiTxvis niSani mRelvarebas aetana: xumroba xom ar iyo?! mas yvela

Tavis kiTxvaze unda mieRo pasuxi: arc ki sjeroda! bati xelSi uToTi dabrunda. kiTxvis niSani mindorze wamoawvina, gadausva da gadmousva zed uTo da rodesac kiTxvis niSani fexze wamodga, igrZno... Zaxilis niSani iyo! da moulodnelad man yvelaferze mniSvnelovani pasuxi ipova: cxovreba mSvenieria! amas axlave amcnobda yvelas. gaiqca qalaqSi da ipova is ori moxuci batoni, baRSi rom saubrobdnen. _ ratom izrdeba fasebi? _ kiTxulobda erTi. baRs mercxalma gadaufrina. Zaxilis niSani swrafad miuaxlovda da yurSi CasCurCula mosaubre moxucs:

_ gazafxuli modis! moxucmac xmamaRla gaimeora: _ gazafxuli modis! ar vici, fasebi ratom imatebs, magram minda am

dRis silamaziT gavixaro. bolos da bolos, cxovreba xom ase mSvenieria! kiTxvis niSanma momRimari datova orive batoni da skolisaken

gaemarTa. _ fausto, miTxari erTi, ratom ... _ekiTxeboda maswavlebeli. _ oh, ara, _ gaifiqra Zaxilis niSanma, _ unda SevaCero. man merxebSi gaiara CurCuliT: _ ezoSi xem pirveli kvirtebi gamoiRo!

bavSvebi gundad imeorebdnen mis sityvebs. maswavlebelma gaiRima da Tqva: - kargiT, kiTxvebi gverdze gadavdoT da ezoSi gavideT. dRes

ufro mniSvnelovan gakveTils SeiswavliT: cxovreba mSvenieria! (maswavlebisTvisac, TavisTvis daamata).

kiTxvis niSani saxlSi bednieri dabrunda. dedam gulSi Caikra da uTxra: - Cemo sayvarelo! rogor gazrdilxar?! kmayofilic Canxar! ipove is

pasuxebi, rasac eZebdi? maS, miTxari, ratom aris orjer ori oTxi da wyali sveli?

- ar vici dediko, magram is ki viswavle, rom bevri kiTxva bevr dards aCens, amitomac Tavi unda davanebo. me erTaderTi pasuxi vipove, yvelaze mniSvnelovani: sicocxle mSvenieria… Tavis kiTxvebTan erTad!

26

bavSvi dRevandel msoflioSi

sagangebo CanarTi

1 ivnisi bavSvTa saerTaSoriso dRe iyo. albaT msoflios mravali

bavSvi iyo bednieri am dRes. magram igives grZnobdnen msoflios im kuTxis patarebi, romlebic gausaZlis pirobebSi imyofebian da Zlierni ama soflisani maT problemebs uyuradRebod toveben? rogoria dRes aq bavSvTa mdgomareobis realuri suraTi? SevecadeT bavSvTa samyaro swored am problemuri kuTxidan warmogidginoT. statiaSi gamoyenebulia “Civiltà cattolica”-Si (04.02.2006w.) juzepe del rozas mier dabeWdili masala. Cveni mxriv, mkiTxvelebs vTxovT, visac bavSvTa mdgomareobaze saintereso informacia an masala moepoveba, gamogvexmauron da mogvawodon redaqciaSi.

Tuki dRevandel msoflioSi bavSvebis mdgomareobaze davfiqrdebiT, Cvens yuradRebas ori faqti miiqcevs: bavSvebis sasargeblod Sedgenili, msoflios yvela mTavrobis mier xelmowerili auarebeli dokumentebis ricxvi da is mciredi, rac maTTvis keTdeba, romelTa tragikuli mdgomareoba, Tuki ar uaresdeba – rac mravaljer momxdara – arc icvleba, miuxedavad imisa, rom ramdenime qveyanaSi sasikeTo cvlilebebi SeimCneva, Tumca aSkarad neli tempiT. marTlac, am dokumentebis mier warmodgenili miznebi da amocanebi arasodes ganxorcielebula dadgenil dros, xolo Tu Sesrulda, isic Zalze mcire doziT.

bavSvTa uflebebis konvencia

bavSvTa cxovrebis pirobebisadmi qveynebis daintereseba 1948 wels

daiwyo, rodesac adamianis uflebaTa sayovelTao deklaraciam 25-e TavSi ganacxada, rom bavSvebs aqvT “ufleba gansakuTrebul zrunvasa da daxmarebaze”. 1959 wels gaerTianebuli erebis generalur asambleaze daamtkices bavSvTa uflebebis deklaracia, romelic acxadebs bavSvis uflebas ganaTlebaze, samedicino zrunvasa da gansakuTrebul mfarvelobaze. 1979 wels, rodesac pirvelad aRiniSna bavSvTa saerTaSoriso weli, gaero-m gadawyvita samuSao jgufis Seqmna, romelic bavSvebis uflebaTa konvenciaze imuSavebda; konvencia sabolood ZalaSi Sevida 1990 wels. amave wels, niu iorkSi Sedga saerTaSoriso kreba bavSvTa sakiTxebze, masSi CaerTo 71 qveynis meTauri, romlebmac xeli moaweres msoflio deklaracias bavSvebis gadarCenis, dacvis da ganviTarebis sakiTxebze da samoqmedo gegmas misi SesrulebisaTvis, 2000 wlamde Sesasrulebeli miznebis miTiTebiT.

1994 wels, ojaxebis saerTaSoriso wels, xelaxla daamtkices principi, rom daxmarebis programebi unda Svelodes ojaxebs bavSvTa aRzrdasa da dacvaSi, da ara maTi funqciebis SecvlaSi. 2000 wels gaero iRebs or optimalur oqms bavSvTa uflebis konvenciaze: pirveli, SeiaraRebul konfliqtebSi bavSvTa CarTvis sakiTxze; meore, bavSvTa gayidvaze, bavSvTa prostituciaze da pornografiaze. amave wels gaero-m bavSvTa sakiTxebisadmi miZRvnil sesiaze movaleobad aiRo “samyaros ageba bavSvTa TvalsawieriT”, da acxadebda, rom pirveli pasuxismgebeli bavSvis

27

dacvaze, ganaTlebasa da ganviTarebaze aris ojaxi, amitomac man adekvaturi daxmareba da Sewevna unda miiRos.

yvela am dokumentSi aSkarad ikveTeba yuradReba imaze, Tu rogor “gansazRvron bavSvoba”, rogorc “didebis asakidan gamoyofili etapi”. amitomac, bavSvebs “gansakuTrebuli daxmareba da Sewevna” sWirdeba, da rom is rac didebs sWirdebaT, aucileblad rodi Seefereba bavSvebs. amitomac konvencia adgens asaks da rols SeiaraRebul armiaSi msaxurebisTvis; exmareba ojaxs bavSvis cxovrebaSi Tavisi rolis SerulebaSi, ramdenadac ojaxi misi zrdisa da keTildReobis bunebrivi garemoa; acxadebs, rom yvela bavSvs, cxovrebiseuli pirobebis miuxedavad, Tanaswori ufleba aqvs, anu maT aqvT sakuTrivi ufleba, da arcerTi bavSvi meoreze meti ar aris; aseve acxadebs, rom sazogadoeba Riad unda daupirispirdes patarebis Seuracxyofisa da eqspluataciis faqtebs.

2002 w. gaero-m 2015 wlamde misaRwevi rva mizanmimarTuleba daisaxa, maT Sorisaa: ukiduresi siRatakisa da SimSilobis aRmofxvra, im pirTa ricxvis ganaxevreba, romelTa dRiuri Semosavali 1 dolarze dabalia; sayovelTao pirveladi ganaTlebis miRweva; 5 wlamde asakis bavSvebSi

sikvdilianobis 2/3 koeficientis Semcireba; Sidsis, malariis da sxva mZime daavadebebis gavrcelebis Secereba da Secvla; procentuli ganaxevreba im

pirovnebebisa, vinc moklebulia sasmel wyals da umTavres higienur momsaxureobas.

“ukmarisoba”, ris gamoc dRes bavSvebi itanjebian

Tuki yvela es mizani 2015 wlamde aris misaRwevi, ra suraTi ikveTeba dRes da ra pirobebia Seqmnili maTi ganxorcielebisaTvis? miliardze meti patara, anu naxevrze meti im patarebisa, romlebic ganviTarebad qveynebSi cxovroben, ama Tu im saWiroebis ukmarisobiT itanjebian.

sakvebis ukmarisoba: ganviTarebadi qveynebis bavSvta 16%-ze meti cudi kvebiT itanjeba. 90 milioni bavSvis naxevarze meti samxreT aziis mkvidria; mravali maTgani anemiisa da sxvadasxva daavadebis samiznea. umravlesobis mdgomareoba jer kidev dabadebisTanave mZimea; zogsac problemebi aqvs swavlaSi, Tuki odesme skolaSi wavlen; zogic kidev mTeli cxovreba yvelaze Ratakia RatakTa Soris.

wylis ukmarisoba: daaxloebiT 400 milioni bavSvi ver svams sasmel wyals. mZime viTarebaa afrikaSi, kerZod, ruandaSi, eTiopiaSi da ugandaSi xuTidan erTi bavSvi svams dabinZurebul wyals. ar zrunaven daavadebebze, ar dadian skolaSi. gansakuTrebiT gogonebs uwevT fexiT gavla wylis asaRebad.

higienuri samsaxuris ukmarisoba: ganviTarebad qveynebSi 50 milionze meti bavSvi ver iRebs higienur momsaxurebas.

sanitaruli ukmarisoba: daaxloebiT 270 milioni patara ver iRebs sanitarul daxmarebas, maT Soris ver iRebs eqvs ZiriTad pirvelad vaqcinacias, da Terapevtiul wamlebs diareas SemTxvevaSi.

sacxovrebelis ukmarisoba: daaxloebiT 40 milioni bavSvi usaxlkaroa.

ganaTlebis ukmarisoba: 40 milionamde pataras, 7-dan 18 wlamde, arasodes uvlia skolaSi. saharispira afrikaSi procentuloba sammagdeba gogonebSi, xolo biWebSi ormagdeba.

28

samwuxarod, aq CamoTvlili ukmarisobebi erTmaneTSi arian gadajaWvulni da erTmaneTs amagreben. Sedegad, amgvar mdgomareobas moyveba is, rom yoveldRiurad, daaxloebiT 29.000 bavSvi (weliwadSi 10,6 milioni) 5 wlamde asakis bavSvi, iolad asacilebeli daavadebebiT iRupeba, rogoricaa: diarea, sasunTqi gzebis anTeba, malaria. amasTanave, Zalze mwiria imedi imisa, rom gaero-s mier dasaxuli miznebi saboloo mizans miaRweven, afrikisa da aziis zogierT qveyanaSi es warmoudgenelic kia. aRsaniSnavia, aseve rom yovelwliurad 500.000 qali iRupeba mSobiarobisas an orsulobis dros garTulebebiT, da bavSvebi oblad rCebian.

SeiaraRebuli konfliqtebi, Sidsi da samxedro xarjebi

siRatakis amgvari pirobis Seqmnas xels uwyobs SeiaraRebul

konfliqtebSi bavSvebis CarTva. bavSvebi omis pirveli msxverplni arian, radganac isini gasaocari gaSmagebiT ibrZvian, metwilad, afrikaSi, magram, kidec rom gadarCnen, oblebad rCebian, maT an moitaceben an iseT tramvas miiReben, rac pirdapir kavSirSia ZaladobasTan, aoxrebasTan da siRatakesTan. isini iZulebulni xdebian, wavidnen omSi, aitanon seqsualuri Zaladoba, iqcnen monebad da gaxdnen sabrZolo naRmebis afeTqebis msxverplni, rac yovelwliurad aTasobiT sikvdilianobisa da dasaxiCrebis mizezia. seqsualuri Zaladobis, Seuracxyofis, eqspluataciisa da diskriminaciis saSiSroebaSi gansakuTrebiT imyofebian gogonebi samxedro pirebis mxridan, rogorc konfliqtebis mimdinareobisas, aseve misi damTavrebis Semdgom etapzec. mravali gogona iZulebulia SeiraRebul ZalebSi wavides, xelSi aiRos iaraRi da moklas. zemoqmedeba SidsiT daavadebul bavSvebze. bavSvobis asaks, Tavisi kompleqsurobiT, emuqreba Sidsis virusi. 2003 wlis bolos 18 wlamde asakis 15 milioni bavSvi am daavadebis gamo daoblda. maTgan, 10-dan 8 saharispira afrikis zonaSi cxovrobda. dRes, 2 milionze meti 15 wlamde asakis patara aris Sidsis infeqciis matarebeli. Tuki saswrafod da gadaWriT ar moxdeba intervencia virusis SesaCereblad, varaudoben, rom 2010 wlamde 18 milionze meti afrikeli patara dakargavs erT an orive mSobels Sidsis mizeziT. mSoblis dakargva bavSvis cxovrebis yvela etaps mZime daRs asvams: maT emocionalur keTildReobas, fizikur Tavdacvas, gonebriv ganviTarebas da janmrTelobas mTlianobaSi. isini moklebulni arian icxovron ojaxur garemoSi. Zaladobisagan, Seuracxyofisagan da seqsualuri gamoyenebisagan daucvelebi, TavianT adgils isini quCaSi pouloben. ucxoeTis vali: mravali ganviTarebadi qveyana ufro metad valebis gastumrebaSi xarjavs fuls, vidre ganaTlebasa da jandacvaSi. am miznisaTvis zogi Semosavlis 10%-s xarjavs. saharispira afrikaSi saSualo fasi ucxouri valis dasafaravad daaxloebiT 80 dolaria erT ojaxze, anu TiTqmis saSualo Tanxis naxevari (173 dolari), rasac ojaxi mTlianobaSi xarjavs weliwadSi janmrTelobisa da ganaTlebisaTvis. amitomac, valebis miteveba, anda nawilobriv mainc Camocileba, mdidari kreditori qveynebis mxridan didi daxmareba iqneboda siRatakis winaaRmdeg brZolaSi. samxedro xarjebi: dRevandel msoflioSi Tavdacvis sferoSi TiTqmis weliwadSi naxevari miliardi dolari ixarjeba: Tanxa, romelic bevrad aRemateba wliur Rirebulebas 40/70 miliards, rac aucilebelia

29

2015 wlis farglebSi im aTaswleulis miznebisa da amocanebis Sesasruleblad, rac bavSvTa uflebebis konvenciaSia miTiTebuli. ase rom, Tuki samxedro xarjebis sul raRac 0,5% gamoyenebuli iqneba acrebisaTvis, SesaZlebeli iqneba msoflios yvela bavSvis imunizacia momaval aTwleulSi; samxedro xarjebze 1%-is CamoWrac ki sakmarisi iqneba pirveladi ganaTlebis misacemad planetis yvela bavSvisaTvis. gulsatkeni faqtia da absurdulic, rom bevri gaWirvebuli qveyana gacilebiT mets abandebs saomari iaraRis SeZenasa da samxedro personalis rCenaSi, vidre amas saWiroebs jandacva da ganaTleba.

bavSvTa trefikingi

bavSvebis trefikingSi igulisxmeba arakanonier da momgebian saqmianobaSi gamoyenebis mizniT mcirewlovanTa gadayvana erTi qveynis SigniT adgilis monacvlebiT an sazRvrebis gadakveTiT: am formiT, bavSvi, qveynis SigniT Tu gareT ise gadaadgildeba, rogorc gacvla-gamocvlis saqoneli. trefikingis qselSi bavSvebi sxvadasxva gziT xvdebian: zogjer an motyuebiT an gatacebiT, zogjer uSualod ojaxi aZlevs maT trefikatorebs an maT Suamavlebs, valebis mitevebis sanacvlod, ganaTlebis an xelobis aTvisebis dapirebiT, an sulac maT fulSi cvlian. saqmianoba, raSic ZiriTadad “trefikingis” msxverpli patarebi ebmebian, mdidrebis ojaxSi Sinamosamsaxureobaa, aseve iZulebiTi Sroma, seqsualuri eqspluatacia, industriebSi da plantaciebSi samuSaoebi, Svilad ayvanisa da organoebis trefikingi. yvelaze gavrcelebuli am tipis samuSaoebSi aris patarebis Sroma maRaroebSi, karierebsa da RumelebSi, nagvebis Segroveba, tvirTis gadazidva, abreSumis, tanisamosis, fexsacmelebis, fardagebis, burTebisa da saTamaSoebis damuSaveba.

samwuxarod, zusti statistika trefikingSi CarTul gogo-biWebis Sesaxeb ar arsebobs; varaudoben, rom mxolod qalebisa da gogonebis trefikings aziaSi, seqsualuri gamoyenebis mizniT, ukve 30 milionze meti msxverpli hyavs. iunisef-i zogierT monacems gvawvdis, magaliTad: yovelwliurad 5000-7000 gogona nepalidan CamohyavT indoeTSi da maTi umravlesoba bombeisa da niu deliSi xvdeba. amboben, rom 200.000 nepaleli qalbatoni, maTi umravlesoba 18 wlamde gogona, iZulebuli gaxda indoeTis qalaqebSi prostituciaSi CarTuliyo. centralur dasavleT afrikaSi gogo-biWebis umravlesoba, metwilad, saSinao samuSaoebis trefikingis samizneebi arian, Tumca maT iyeneben aseve seqsis industriaSi, maRaziebsa da fermebSi, nagvis mZebnelebad da narCenebis gamsaReblebad. saSinao saqmiT dakavebuli bavSvebis TiTqmis 90% gogonebi arian. bavSvebi togodan, malidan, burkina fasodan, ganadan, trefikingis samizne xdebian nigeriasTan, spilos Zvlis, kamerunis da gabonis qveynebTan. zogi maTgani evropasa da Sua aRmosavleTSic igzavneba. asea Tu ise, adamianebis trefikingi udides industriad Camoyalibda, romelsac Tamamad SeuZlia gaejibros iaraRisa da narkotikebis trefikigs. iunisefi-s mixedviT saubaria wliurad 10 miliardi dolaris Rirebulebaze, rac sabolood kriminaluri organizaciebis jibeebSi xvdeba. dRes es saqmianoba “globalizebulia”, anu uaRresad ioli da swrafi gziT xdeba gadaadgileba qveynidan qveyanaSi, gamoiyeneba yvela is

30

sakomunikacio saSualeba, rasac Tanamedrove avangarduli informatika sTavazobs da erTmaneTSi awarmoeben Tanxmobas.

ase magaliTad, italiaSi “kamora” Sekrulia albanur Sav samyarosTan, romelic saerTaSoriso doneze Tavisi kriminogenuri ZaliT aris cnobili, riTac albaneTi saerTaSoriso trefikingis gzajvaredinad aqcia. sinamdvileSi, dRes albanelebi transnacionalur kriminalur saqmianobisa da dinebebis did nawils akontroleben da kavSirSi arian TurqeTisa da kolumbiis kriminalebTan, imdenad, rom albanur danaSaulebriv samyaros farTo arCevani aqvs iaraRebis, romlebic oTxmocdaaTian wlebSi samxedro bazebidan amoiRo, riTac nebismieri kriminaluri organizaciebis momarageba SeuZliaT. trefikingis samizned qceuli gogo-biWebis erT-erT gamsaReblad iTvleba evropa. maTi warmomavlobis qveynebia aRmosavleT evropa da afrika, kerZod, nigeria. nigerieli gogonebi samuSaos dapirebebiT, motyuebiT bardebian nigeriel e. w. “madamebs”, romlebic maT xarjebs styueben, gogonebi ver gaeqcevian monur pirobebs, radganac maT CamoerTmevaT piradi dokumentebi. Zalze Znelia imis Tqma, Tu evropaSi ramdeni mcirewlovania iZulebiT CarTuli prostituciaSi. mxolod italiaSi 40-70.000 iqneba da 500.000-mde evropaSi, mTels msoflioSi ki 2 an 3 milioni. SeiZleba iTqvas, rom “klientis” asaki klebulobs: 6% axalgazrda, 16-dan 24 wlamdea; 20% 24-dan 40 wlamdea.

mcirewlovanTa Sroma ukve aRvniSneT Sromis mrvalgvari forma, raSic iZulebiT arian CarTulni patarebi. aqve vaRiarebT, rom Zalze xSirad saubaria ukiduresad gausaZlis da saSiS Sromaze. warmoidgineT maRaroSi muSaoba. patarebi miwis SuagulSi winaswar gayvanili, viwro da odnav ganaTebuli gvirabiT Cadian, sadac haeri mtveriT aris gaJRenTili. sasikvdilo incidentebis riski permanentulia Sida afeTqebebis, lodebis da kldeebis Camocvenis mizeziT. isini, vinc oqros maRaroSi muSaoben, sunTqaven merkurs, rasac kldidan oqros gamosaRebad xmaroben, romlis toqsinebic sabolood azianeben nervul sistemas. xSirad bavSvebi iZulebulni arian didebis samuSao Seasrulon. magaliTad, miwisqveSeTidan mineralis amoReba, monawileoben maT gafiltvraSi, gvirabebis ganwmendaSi; anda wmendnen qvebs da arCeven oqros Semcvlelebs. xSirad gogonebs uwevT mZime tvirTis tareba TaviT da mxrebiT. zogadad, Sefasebuli ar aris amgvari pirobaSi myofi bavSvebis mdgomareoba, maT moixseneben rogorc mozrdilebis “daxmarebad”, amitomac ar aRricxaven an Tu aRniSnaven xelfasi mozrdilebTan SedarebiT mwiria.

meore mZime aspeqti bavSvTa muSaobisa manufaqturul warmoebaSia. is dReSi 10-12 saaTi grZeldeba, kviris yvela dRes, janmrTelobisaTvisas saziano pirobebSi, yovelgvari xelfasisa da arasakmarisi kvebis xarjze; xSirad bavSvebi fizikuri da fsiqologiuri Zaladobis qveS eqcevian, aseTi pirobebidan isini Tavs veranairad iZvrenen: anu namdvil monobaSi imyofebian. gogonebi ki, garda imisa, rom biWebis Tanasworad uwevT muSaoba, Cabmulni arian prostituciaSi, saidanac isini Zalze mcired anazRaurebas iReben, radganac Tanxis umetesoba “patrons” rCeba. rac Seexeba im gogo-biWebs, romelTa cocxal organoebs mdidari qveynis bavSvebis gadasarCenad iyeneben (CrdiloeTi amerika, evropa,

31

avstralia), amis Sesaxeb, marTalia, xSirad saubroben, magram ar arsebobs myari monacemebi da cocxali magaliTebi: aman arc unda gagvakvirvos, radganac es imdenad amazrzeni da samarcxvino realobaa, rom yvelafers akeTeben mis misaCqmalad. samwuxaroa isic, rom am jojoxeTur garigebebSi monawileoben eqimebi. dumili, rac kidev ufro amZimebs am sevdismomgvrel fenomens, xels uwyobs damnaSaveebs, rom gaeqcnen samarTals.

SesaZlebelia bavSvTa pirobebis gaumjobeseba

msxvili saerTaSoriso organizaciebis mier warmodgenil monacemebze dayrdnobiT aSkara xdeba, Tu raoden tragikulia dRevandelobaSi bavSvTa mdgomareoba. cxadia, sul sxva mdgomareobaa mdidar qveynebSi (CrdiloeTi amerika, evropa, iaponia, avstralia), sadac bavSvebi yvelanairi zrunviT arian moculni, raTa gaizardon janmrTelni, maT saWiroze metic ki aqvT, ris gamoc zogjer gadaWarbebuli keTildReobiT gamowveuli daavadebebisgan gankurnebas saWiroeben. Tumca am qveynebSic itanjebian bavSvebi SimSiliT, akliaT samedicino momsaxureoba da iZulebulni arian, mZime samuSao Seasrulon. gavixsenoT, magaliTad, samxreT italiaSi sezonuri samuSaoebi, romelsac bavSvebi da mozardebi asruleben; bavSvebi, romlebic “patronis” brZanebiT iZulebulni arian qurdobiT, ZarcviT da narkotikebis vaWrobiT iSovon fuli. yovel SemTxvevaSi, ganviTarebis gzaze Semdgar qveynebSi bavSvTa mdgomareoba, yvela gadmosaxedidan, ubralod tragikulia, rac kacobriobis sindisis winaSe mraval naRvlian kiTxvas svams. “kacobriobis” sindisi, anu im qveynis yvela moqalaqe, romelic dedamiwis simdidris did nawils flobs, TavianT sasargeblod iyeneben da flangaven mas. arcTu iSviaTad brals sdeben politikur klass, rom ar zrunaven im SemaSfoTebel problemebze, rasac CamorCeniloba iwvevs gaWirvebul qveynebSi bavSvebis sazianod; magram mxedvelobaSi ar iReben, rom politikosebi nabijs ar gadadgamen, Tuki qvemodan ar iqna biZgi, anu xalxisagan, romelic raRac msxverpls gaiRebs gaWirvebuli qveynebis sasikeTod. dRes planetis mdidar qveynebSi Rrma egoizmi mefobs, rac maT xelfexs uborkavs mokrZalebuli msxverplis gasaRebad, Tumca arc didad dagideven im tragikul viTarebas, romelSic miliardobiT adamians uwevs cxovreba: am uvicobis Tanamonawileni arian msxvili sainformacio organoebi, romlebic naklebad saubroben – Tu ar CavTvliT gamonaklis SemTxvevebs – dabalganviTarebuli samyaros problemebze. am TvalsazrisiT unda aRiniSnos, rom moqmedebs mamakacebisa da qalebis religiuri kongregaciebi, saero pirebis organizaciebi, rogoricaa magaliTad “eqimebi sazRvrebs gareSe”, morwmuneni da aramorwmuneni, jgufebi Tu individebi, romlebic didi msxverplis fasad – TviT sicocxlis fasadac _ asruleben Seudarebeli Rirsebis saqmes mesame samyaros dasaxmareblad. mdidari qveynebis xelisufleba xalxTa dasaxmareblad Zlivs imetebs 0,7%-s saerTaSoriso doneze aRebuli valdebulebebidan. mesame samyaros bavSvTa problemebis gadaWra ki Tavisuflad SeiZleba TandaTanobiT, rogorc amas acxadebs bavSvTa uflebebis konvencia. samwuxarod, dRevandel samyaros aklia keTili neba, saWiroa akeTon saqme da gascdnen im lamaz sityvebs, rac bavSvebis misamarTiT weria msoflio deklaraciebSi. didi sinanuliT unda iTqvas, rom dRes bavSvebi ignorirebulni da bedis anabarad arian mitovebulni.

32

mama gabriele bragantini