بدنه اصلی اجزای و خاکی اول: سدهای فصل

خاکی های سد 1-1

جهت در که اند شده تشکیل نفوذی قابل غیر توده از خاکی های سد

ه22ای( منظ22ور )ی22ا منظور به مناسبی محل در رودخانه جریان بر عمد

باید: فوق توده شوند می احداث معینی

خان22ه( و رود آبی پ22ر و )خش22کی مختل22ف ح22االت در را خ22ود - تعادل1

نماید. اقلیمی( حفظ نظر )از مختلف فصول

)نشت( باشد. نفوذ قابل غیر ، آب منبع و مخزن عنوان - به2

خ22اکی ه22ای س22د در ک22ه رس22ید نتیج22ه این به توان می فوق تعاریف با

از دریاچ22ه آب س22رریزی چه شود سرریز آن از دریاچه آب نباید هرگز

ب22ود.ل22ذا خواه22د هم22راه ناپ22ذیر ج22بران و ب22زرگ ض22ایعات ب22ا سد روی

10000) استثنایی های طغیان تخلیه به قادر باید سدها این طغیانگیر

مهم( باشد. های پروژه و بزرگ مخزنی های سد مورد در ساله

قرض22ه خاک یا و داری بر خاک صددرصد سدها این مقطع خاکی مواد

و خ22اکی مواد با لزوم مورد مشخصات حصول منظور به باید و نیست

یابد. اختالط معینی های نسبت معادن(به )یا ها قرضه سایر سنگیخاکی های سد برای محل انتخاب2-1

^ بای22د بت22نی مخزنی سدهای همانند نیز خاکی سد یک که شد اشاره قبال

ت22ا آب س22طح آوردن ب22اال ن22یز و آب مناس22بی حجم سازی ذخیره به قادر

تحم22ل ب22رای مق22اومت ت22أمین به قادر نتیجه در تا باشد، مطلوب ارتفاع

نش22ت مقاب22ل در مقاومت نیز و سد وزن و آب فشار از ناشی نیروهای

ب2ه اح2داث مح2ل به2ترین ن2یز خاکی سدهای در کلی، نظر باشد. از آب

ه22ای دی22واره ب22ا عریض ای دره آن در که است محلی توپوگرافی لحاظ

مس22تحکم های دیواره و کم عرض با باریک ای دره یا گلوگاه یک به بلند

معی22نی، ارتف22اع در ت22اج ط22ول ح22داقل ب22ا ک22ه ای گون22ه ب22ه شود، منتهی

^ شرایط این کند. البته ایجاد را ذخیره حجم حداکثر تم22ام ب22رای معم22وال

م22ذکور، ش22رایط ب22ر عالوه ذلک است. مع صادق مخزنی سدهای انواع

ن2یز دیگ2ری ش2رایط خ2اکی ن2وع س2دهای احداث برای محل انتخاب در

گیرد. می قرار بحث مورد ذیل در که است ذکر قابل

^ خاکی نوع سدهای در اینکه به نظر بدنه)به روی از آب سرریز معموال

برش22ی مق22اومت و چس22بندگی عدم و جاری آب فرسایشی انرژی دلیل

مح2ل وج2ود رو، این از نیس2ت، آن( مج2از مقاب2ل در خ2اکی مصالح کم

1

بدنه اصلی اجزای و خاکی اول: سدهای فصل

مح2ل انتخ2اب در اولی2ه ش2رایط از س2رریز ی2ک اس2تقرار برای مناسب

رودخانه اصلی بستر کنار در فرعی های دره وجود زمینه این است. در

کن22اری زینچ22ه ن22یز و مناسب توپوگرافی با سنگی های گاه تکیه وجود یا

مح22ل ی22ک مزای22ای جمل22ه از ه22ا طغی22ان تخلی22ه و س22رریز اح22داث جهت

و انح22راف مج22اری ی22ا تون22ل اح22داث خص22وص ش22ود. در می محس22وب

شکل به انحنا دارای بستر وجود دست، پائین به دست باال از آب انتقال

Uیا Sمحل مزایای جمله از انتقال تر کوتاه مسیر یافتن امکان لحاظ به

شود. می محسوب

احداث قابل خاکی نوع سدهای اینکه علیرغم نیز شناسی زمین نظر از

احداث محل اما اند، مناسب چندان نه های گاه تکیه از بسیاری روی بر

ه22ای تنش تحم22ل منظ22ور ب22ه الزم ف22نی ش22رایط حداقل دارای باید سد

ش22کلهای تغییر و آب( باشد وفشار سد بدنه وزن از )ناشی شده اعمال

مص22الح ن2وع ب2ه توج2ه ب2ا پذیرش قابل و منطقی حد در نیز شده حادث

س22دهای ک22ه آنج22ا باش22ند. از س22د بدن22ه عرض22ی مقطع طرح و متشکله

گیرن22د، ق22رار بدنه روی از آب سرریز معرض در نباید وجه هیچ به خاکی

ایج22اد امک22ان مس22ئله ب22ه باید آنها احداث برای محل انتخاب در بنابراین

تولی22د مص22الح( و ش22دن اش22باع اثر )بر دریاچه داخل به ها شیب لغزش

ش22وند، آب سرریزی به منجر است ممکن که ناخواسته بزرگ موجهای

هنگ22ام ب22ه مخ22زن در پای22دار ش22یبهای داشت. وج22ود مبذول کافی توجه

س22د ی22ک اح22داث مح22ل انتخ22اب در مزای22ا جمل22ه از مصالح شدن اشباع

شود. می تلقی خاکی

خ22اکی، ن22وع س22د گزین22ه انتخ22اب ب22رای ضروری و اولیه شرایط از یکی

^ فاص22له در نی22از م22ورد حجم ب22ا مطلوب خاکی مصالح وجود و کم نس22بتا

در که آنجا است. از سد احداث محل اقتصادی( از نظر )از قبول قابل

از گ22یرد، می ق22رار اس22تفاده مورد مصالح از زیادی حجم خاکی سدهای

مح22ل از معق22ولی فاص22له در مص22الح ی تهی22ه من22ابع باید همواره رو این

از حم2ل از ناش2ی زی2اد ه2ای هزین2ه ت2ا باش2ند داش2ته ق2رار سد احداث

نس22ازد. ش22ایان توجی22ه غیرقابل اقتصادی نظر از را پروژه دور، فواصل

^ ک22ه اس22ت ذکر تع22یین مح22ل، در موج22ود مص22الح کمیت و کیفیت اص22وال

در خ22اکی مص22الح ان22واع چنانچ22ه هم22واره و اس22ت خاکی سد نوع کننده

2

بدنه اصلی اجزای و خاکی اول: سدهای فصل

مح22ل ن22زدیکی در بدن22ه مختل22ف قس22متهای ساخت برای مطلوب حجم

خواهد مطلوبی اقتصادی توجیه دارای سد احداث باشد، موجود احداث

بود.

همانند سدخاکی یک احداث برای محل انتخاب در فوق، موارد بر عالوه

سری یک تأمین یا وجود به نیاز عمرانی، های پروژه و سدها انواع سایر

ب22رق، ارتب22اطی، راه جمل22ه از ض22روری تس22هیالت و تجهیزات امکانات،

گیرد. قرار نظر مد باید صورت هر در که ... است و مخابرات خاکی سدهای اصلی اجزای3-1

دلی22ل ب22ه خ22اکی س22دهای ش22د، تش22ریح قب22ل قسمتهای در که همانگونه

و هس22تند ش22کل ای ذوزنق22ه مقط22ع دارای وزن، طریق از نیروها تحمل

دس22ته زی22ر ش22کل به بخش4 در توان می را آنها متشکله اصلی اجزای

کرد: بندی

ایف22ا وارده نیروه22ای تحم22ل در را عم22ده نقش که سد اصلی الف( بدنه

کند. می

ص2ورت ب2ه است ممکن که بندی آب سیستم یا نفوذناپذیر ب( قسمت

دس22ت ب22اال ش22یب س22طح در ی22ا بدن22ه داخ22ل در ن22اتراوا الی22ه ی22ا غشا یک

یابد. استقرار

در موج22ود س22نگ ی22ا خاک های الیه از متشکل که سد گاه تکیه یا ج( پی

ناش22ی فش22ار تحم22ل وظیفه با جانبی های گاه تکیه و رودخانه بستر زیر

است. آب هیدرواستاتیک نیروی و سد وزن از

داخ22ل ب22ه یافت22ه نف22وذ آب آوری جمع آن وظیفه که زهکشی د( سیستم

است. سد پی یا بدنه

: است زیر شرح به سدخاکی یک مختلف قسمتهای و اجزا نامگذاری

ذوزنقه( فوقانی )قاعده سد اصلی بدنه قسمت سد: باالترین تاج-

ک22ه س2اختمان از قب22ل رودخان2ه بس2تر ت2ا ت2اج سد: فاصله ارتفاع-^ دهند. می نشانH با را آن معموال

دریاچ22ه آب س22طح ح22داکثر و سد تاج بین قائم آزاد: فاصله عمق-

سد. پشت در

مج22اور داخلی قس22مت در س22د بدن22ه بدنه: ش22یب باالدست شیب-

دریاچه.

3

بدنه اصلی اجزای و خاکی اول: سدهای فصل

است ممکن شیب شود. این می نامیده نیز سرآب باالدست، قسمت

باشد. مرکب

ک22ه خ22ارجی قس22مت در س22د بدن22ه بدنه: شیب دست پایین شیب-

ی22ا م22رکب اس22ت ممکن ش22یب ش22ود. این می نامی22ده ن22یز پای22اب

باشد. نیز پلکانی

و نف22وذ از جلوگیری برای که نفوذ غیرقابل الیه یک سد: از هسته-

از اس2ت ممکن الی2ه ش2ود. این می ساخته سد بدنه در آب نشت

، بتن جنس از ن22یز اوق22ات گ22اهی و رس22ی خاکه22ای ی22ا رس جنس

باشد. چوب یا پالستیک،قیر ،الستیک، فوالد

هس22ته پشت در سد اصلی داخلی: بدنه پوسته یا باالدست پوسته-

الی22ه چن22د ی22ا یک از است ممکن خود الیه دریاچه( .این سمت )به

باشد. شده تشکیل مختلف

در س22د اص22لی خ22ارجی: بدن22ه پوس22ته ی22ا س22د دست پائین پوسته-

از اس22ت ممکن ن22یز الیه خارج(. این سمت هسته)به جلو قسمت

باشد. شده ساخته مختلف الیه چند یا یک

خ22اکی ذرات از ش22ده س22اخته قس22مت زهکش22ی: ی22ک سیس22تم-

نش22ت آب آوری جم22ع برای که مختلف های اندازه با دانه درشت

س2د زی2ر و هس2ته دس2ت پائین قسمت در سد پی و بدنه در یافته

^ زهکشی سیستم شود. این می تعبیه فیل22تر سیستم یک با معموال

سیس2تم داخ2ل ب2ه ذرات از جلوگ2یری آن نقش ک2ه اس2ت همراه

است. زهکشی

رودخانه. کف به باالدست شیب اتصال سد: محل پاشنه-

رودخانه. کف به دست پائین شیب اتصال سد: محل پنجه-

^ زهکشی های سیستم ب22ه ی22ا شوند می ساخته قسمت این در یا معموال

گردند. می ختم قسمت این

ط22ور به سد بدنه که آن زیرین های الیه یا رودخانه سد: بستر پی-

مصالح از است ممکن سد شود. پی می ساخته آن روی مستقیم

باشد. شده تشکیل متفاوت های نفوذپذیری با

به سنگ الشه الیه رپ: یک ریپ یا شیب محافظ سنگریز پوشش-

و یافت22ه استقرار بدنه باالدست شیب روی که مختلف ضخامتهای

4

بدنه اصلی اجزای و خاکی اول: سدهای فصل

دری22ا ام22واج فرس22ایش عم22ل مقاب22ل در س22د این حف22ظ آن نقش

^ الی22ه است. این ذرات، ش22دن شس22ته از جلوگ22یری ب22رای معم22وال

متر60/0 تا30/0 تقریبی ضخامت به ماسه و شن الیه یک روی

گیرد. می قرار

اجرای محل در دره های دیواره دار شیب : بستر جانبی گاه تکیه-

کند. می عمل جانبی پی بعنوان که بدنه به اتصال و سد

ب22دون مص22الح از س22دخاکی اصلی بدنه : چون ضمیمه تأسیسات-

جری22ان مع22رض در نباید هیچگاه رو این از شود، می ساخته مالت

^ لحاظ گیرد. بدین قرار آب ن22وع این ای ضمیمه تأسیسات معموال

ه22ای دریچ22ه گیر، سیل مختلف های دریچه ، سرریز شامل سدها

ت22وربین نص22ب مح22ل و انتق22ال و انح22راف سیستم سد، از آبگیری

و بتن ب22ا ک22ه ه22ا گ22اه تکیه یا بدنه از قسمتی در آن برق تولید های

ساخته قسمت این گیرند. محل می قرار شود، می ساخته فوالد

و س22د ابع22اد و ش22کل توپ22وگرافی، وضعیت به کامل بستگی شده

دارد. سد ساختمان محل در رودخانه عرضی مقطع همچنین

غیرهمگن خاکی سد یک تیپ مقطع1-1شکل

پردازیم: می سد قسمتهای و اجزا از برخی تشریح به ذیل در سد تاج1-3-1

– ش2یمیایی – ف2یزیکی و مک2انیکی های حمله تمام برابر در باید سد تاج

رس22ان آس22یب عوام22ل جمل22ه باش22د. از داشته دوام و استحکام اقلیمی

: از عبارتند

ش22رایط و حیوانات عمل ترافیکی، وقایع زدگی، یخ فشار امواج، ضربه

گردند. می سد تاج تخریب و فرسایش باعث که عواملی سایر و جنگ

5

بدنه اصلی اجزای و خاکی اول: سدهای فصل

سد تاج عرض2-3-1

انتق22ال و نق22ل و آم22د و رفت س22هولت کنن22ده ت22أمین باید سد تاج عرض

منظ22ور ب22ه ط22رفی باش22د. از موردنی22از ف22نی وس22ایط و نقلی22ه وس22ایط

درنظ22ر ت22ر عریض را تاج زلزله برابر در نیز و لغزش برابر در استحکام

گیرند. میتاج: طول برآمدگی3-3-1

ن22واحی ک22ه علت این ب22ه و س22د شالوده و بدنه نشست احتمال علت به

معم22ول داش22ت، خواه22د نشس22ت کن22اری بخش22های از بیش س22د میانی

ش2یب ب2ا بلک2ه ، نباش2د افقی خطی س2د ت2اج ط2ولی مس2یر ک2ه اس2ت

در ک22ه هنگ22امی ت22ا یاب22د اف22زایش رقومش وسط به ها کناره از مالیمی

کاس22ته آزاد ارتف22اع از کن22د می نشس22ت وس22طی بخش22های م22دت دراز

نشود.

(Free board)آزاد ارتفاع 4-3-1

در درياچه حداكثر تراز با تاج حداقل تراز ارتفاع اختالف آزاد ارتفاع

باشد. مي سيالب هنگام

: از عبارتند آزاد ارتفاع انتخاب در موثر عوامل

حداكثرخروجي دبي عبور زمان در سرريز باالي در آب تراز1

موج ارتفاع2

آن پي و سد بدنة زمان تابع نشست3

دست پائين شرايط4

كن22د. مي ب22ازي آزاد ارتف22اع انتخ22اب در را مهمي نقش موج ارتفاع

^ س22د پش22ت درياچ22ة در م22وج ح22داكثر ارتفاع تعيين براي از معم22وال

: شود مي استفاده زير تجربي روابط

(f<32km)(f>32km)

و ايس22تابي تراز باالي در آن متر( حسب بر موج) ارتفاع

. شود مي فرض ايستابي تراز زير در آن

6

بدنه اصلی اجزای و خاکی اول: سدهای فصل

. ساعت بر كيلومتر حسب بر باد سرعت

درامتداد درياچه ابعاد از )درصدي كيلومتر برحسب باد دورخيز

شود(. می منظور باد وزش

س22د پي و بدن22ه زم22ان ت22ابع نشس22ت به بايد آزاد ارتفاع تعيين براي

خ22اكي س22دهاي ت22اج نشس22ت، اين جبران داشت. براي خاص توجه

س2اخته دره( رضع2) س2د طول راستاي در محدب قوس بصورت

افقي بصورت تاج سطح ها، نشست تمام وقوع از پس تا شود مي

بگيرد. قرار نظر مورد تراز در و

تولي22د موجه22اي مقاب22ل در آنه22ا آزاد ارتفاع عللي به كه سدهايي در

ب22ه و دس22ت ب22اال وج22ه در ش22كن م22وج دي22وار ي22ك اس22ت، كم ش22ده

گردد. مي احداث سد تاج موازات

آزاد ارتفاع1-2 شکلآن انواع و زهکش5-3-1

سد بدنه در زهكشي 1-5-3-1

در ردهک22 عب22ور زه ه22دايت و آوري جمع منظور به سد بدنه در زهكشي

پ22ايين دامن22ه هک22 اس22ت اين آن ه22دف و باش22د مي ش22الوده از ي22ا و بدنه

هرگون22ه ايج22اد از ن22يز و ش22ود داش22ته نگ22اه خش22ك االمك22ان حتي دست

. گردد جلوگيري سد مختلف مناطق در منفذي آب فشار اضافه

دانه( درشت قطعات از )و زياد پذيري نفوذ داراي زهكشهاي هک آنجا از

س22د( ب22ه مغ22زه با )بخصوص و بدنه با آنها ارتباط است الزم باشند، مي

^ يعني باشد تدريجي صورت و زهكش بين فيل22تر نام به اي منطقه الزاما

الي22ه چن22د ي22ا و الي22ه ي22ك از است ممكن فيلتر گردد. اين تعبيه بدنه خاك

دارد. را فيل22تر نقش زي22رين الي22ه براي اي اليه هر هک باشد شده تشكيل

7

بدنه اصلی اجزای و خاکی اول: سدهای فصل

و زه ه22دايت م22وجب تنه22ا ن22ه فيل22تر منطق22ه ب22ا هم22راه زهكش22ها وج22ود

در بلك22ه گ22ردد مي ش22ده بي22ني پيش مج22اري ب22ه آب تخلي22ه و گ22ردآوري

آب هي22دروليكي گراديان اثر در احتمالي ضعيف هاي منطقه که مواردي

مناس22ب فيلتر يك وجود هستند، مستعد شدن پوك و شدن شسته براي

^ و ن22دک مي جلوگ22يري پدي22ده اين از پايپين22گ عم22ل پي22دايش از اص22طالحا

تكانه22اي هک مواردي نيز و ند،ک مي ممانعت( رگاب دروني ) فرسايش

در ش22كافهايي ايج22اد م22وجب نامس22اوي نشس22تهاي ي22ا زلزل22ه از حاصل

اي نشده بيني پيش و زياد دبي و سرعت با بتواند آب و گردد سد جسم

دان22ه با اليه دو هک مواردي تمامي در فيلتر وجود يابد جريان هاکتر آن از

باال در هک هدفهايي جهت نيز و دارند قرار يكديگر نارک در متفاوت بندي

. است ضروري سد، مغزه طرفين در بويژه گرديد رکذ

ب22ه زهكش ردنک22 ض22خيمتر جهت اضافي هزينه تأمين براي هک درصدي

زهكش ظ22رفيت ع22دم از حاص22ل تخريبهاي برابر در را سد رود مي ارک

. ندک مي بيمهافقي اي اليه زهكش 2-5-3-1

مي ق22رار س22د قاع22ده در و دس22ت پ22ائين دامن22ه در هک22 زهكش نوع اين

صورتيكه )در را شالوده زه عمده قسمت و بدنه درون زه تمامي گيرد،

ن2وع ن22د. اينک مي ه22دايت سد بيرون طرف باشد( به زه حاوي شالوده

مي مرب22وط س22د بدنه خاك به فيلتر طبقه چند يا يك بوسيله ها، زهكش

به فيلتر طبقه چند يا و سنگي پنجه يك است ممكن مواردي . در گردند

پنج22ه ي22ك اس22ت ممكن م22واردي گردن22د. در مي مرب22وط سد بدنه خاك

را افقي زهكش22ي سيس22تم سد، پنجه در زهكشي تراشه يك يا و سنگي

در باش22د داشته است ممكن افقي زهكش هک ديگري ند. نقشک تكميل

اين در باش22د، پ22ذير نف22وذ و پ22ذير تحكيم ش22الوده هک22 اس22ت ش22رايطي

را زي22رين الي22ه تحكيم توان22د مي افقي زهكش از اي الي22ه وج22ود صورت

زهكش ض22خامت و ند. ط22ولک تسريع و ( تسهيل سد بار وجود اثر ) در

^ تعيين ديگر شرايط و زه محتمل ميزان اساس بر بايد مي گردد. عموما

ارتف22اع براب22ر س22ه املک اطمينان با را افقي زهكش طول ثرکحدا توان

.(الف )شكل گرفت نظر در سدمايل زهكش 3-5-3-1

8

بدنه اصلی اجزای و خاکی اول: سدهای فصل

در مختل22ف ش22يبهاي با سد دست پائين نيمه در مايل زهكش دادن قرار

^ک نيز همگن سدهاي ^ زهكش نوع اين ابتداي است معمولي امال به تقريبا

افقي زهكش ب2ه آن انته2اي و رس2د مي آن جات2 زي2ر ت2ا يعني سد محور

.(ب )شكل گردد مي متصل

^ هک زهكش نوع اين وجود در اس22ت، افقي زهكش ب22ه زه ه22دايت عمدتا

ص22ورت در زي22را ن22د،ک مي م22كک ن22يز س22د پايداري به خيز زلزله مناطق

و آنه22ا گس2ترش از بدن2ه يکاص22طكا غ22ير بخش در ه22ا شكس2تگي بروز

ق22رار خ22يز زلزله مناطق ند. درک مي جلوگيري آب قوي جريانهاي ايجاد

شكس22تگيهاي التي22ام منظ22ور ب22ه باالدست دامنه در فيلتر هاي اليه دادن

دانه معيار رعايت مورد اين در هک است، اطمينان جهت در نيز احتمالي

دس22ت پ22ائين زهكش ب22راي هک22 دق22تي هم22ان با است ممكن فيلتر بندي

ط22ور ب22ه را مايل زهكش است نباشد. ممكن ضروري شود مي منظور

ي2ا س2د مح2ور در ت2وان مي آن2را مح2ل اينصورت در هک نمود ايجاد قائم

مي ن22يز را ماي22ل زهكش ح22تي و ردهک22 انتخاب دست پائين و باالدست

آن ن22وع و زهكش دادن ق22رار داد. مح22ل ق22رار باالدس22ت بدن22ه در ت22وان

. دارد ديگر شرايط و اقتصادي مسائل به بستگي

قاب22ل مق22دار بدن22ه لک22 حجم ب22ه نسبت سد مياني زهكش حجم چنانچه

سازي سد در نيز مورد ناميد. اين زهكشي مغزه آنرا بايد باشد، توجهي

ياد يوگسالوي در Vrtac سد از ميتوان نمونه بعنوان و است شده تجربه

و م22تر ١٢ ارتف22اع به زهكشي مغزه يك داراي متر ١٨ ارتفاع به هک نمود

.باشد مي متر ١٨ قاعده عرضسنگي پنجه 4-5-3-1

ب22ا س22نگهايي ج( از )ش22كل مط22ابق هک22 اس22ت سيس22تمي س22نگي پنج22ه

افقي زهكش وج22ود بدون تواند مي و شود مي تشكيل درشت قطعات

س22نگهاي قطعات باشد. اندازه استفاده مورد افقي زهكش با توأم يا و

اس22ت. معم22ول س22انتيمتر ٢٠ ت22ا ١٥ ح22دود س22نگي پنجه دهنده تشكيل

. بياب22د اتص22ال ش22الوده بدن22ه ب22ه فيل22تر ه22اي اليه با بايد نيز سنگي پنجه

ب22ه ت22وان مي را س22نگي پنجه يك فيلتر هاي اليه بندي دانه نمونه بعنوان

: نمود انتخاب زير شرح

( متر ميلي 9/0 برابر % آن ١٥) ريز ماسه از سانتيمتري ٣٠ اليه يك

9

بدنه اصلی اجزای و خاکی اول: سدهای فصل

ميلي 81/0 براب22ر % آن ١٥) دش22ت ماس22ه از س22انتيمتري ٤٥ اليه يك

( متر

( متر ميلي ٧ ٣/7 برابر % آن ١٥) شن از سانتيمتري ٦٠ اليه يك

ام22لک اطمينان با زه خط هک باشد چنان بايد سنگي پنجه حداقل ارتفاع

دس22ت پ22ائين س22طح در اگ22ر و شود داشته نگه دور دست پائين دامنه از

س22نگي پنج22ه ران22دمان ش22دن مک م22وجب نيز آب اين شود مي جمع آب

درنظ22ر س22د ارتف22اع ت22ا ت22وان مي را س22نگي پنج22ه . ارتفاع نگردد

.گرفت

ش22ده جمع آب سطح از باالتر افيک قدر به بايد سنگي پنجه الرأس خط

دس22ت پ22ايين جبه22ه روي م22وج اثرات گونه هر از تا باشد دست پائين در

پنج2ه س2طح هک2 نيس2ت اقتص2ادي م2وارد بعض2ي نماي2د. در جلوگ2يري

س2نگ م2واردي چ2نين در و دهن2د ق2رار ب2االتر ه2دف اين براي را سنگي

آب س22طح ب22االي تري م٥/122 ت22ا يعني قائم حداقل ارتفاع يك تا را چيني

. دهند مي ادامه دست درپايين شده جمع

زهکش انواع1-3 شکل

10

بدنه اصلی اجزای و خاکی اول: سدهای فصل

فيلتر طراحي و هاي صافي شرايط 6-3-1

^ ه22اي دان22ه ب22ا خ22اك يك از نشت جريان هک وقتي مص22الح ب22ه ري22ز نس22بتا

خ22اك ري22ز ذرات هک22 دارد وجود خطر اين شود، مي وارد تر دانه درشت

م22دت دري22ك ارک22 اين اگ22ر شوند شسته تر دانه درشت مصالح داخل به

بين فض22اي تم22ام اس22ت ممكن ري22ز ذرات بگ22يرد، انج22ام طوالني زمان

چ22نين رفع . براي نمايند مسدود را آن و ردهک پر را دانه درشت مصالح

مح22افظتي( فيلتر )يا فيلتر الية يك از درشت، و ريز اليه دو بين مشكلي

نظ22ر در را زي22ر شكل يکسدخا مقطع مثال . بعنوان شود مي استفاده

؛ بگيريد

اليه زهكش، هاي سنگريزه و سد اصلي بدنه خاك بين سد، پنجه در اگر

ه22ا س22نگريزه س22مت ب22ه اص22لي قس22مت ريز ذرات منظورنگردد، فيلتر

س22د زهكش سيستم نتيجه در و نمايند مي مسدود را آن و شده شسته

شس22ته ب22يرون ب22ه بدن22ه سازنده مصالح تدريج به آنكه يا افتد مي ارک از

ايم22ني براي گردد. بنابراين مي تشكيل خرابي ايجاد اولية حفره و شده

ق22رار مص22الح دو اين بين ، فيل22تر الي22ة ي22ك زي22ر شكل مطابق بايد سازه

. شود داده

11

بدنه اصلی اجزای و خاکی اول: سدهای فصل

: شود آورده بر زير معيار دو بايد فيلتر مصالح صحيح انتخاب براي

شسته از تا باشد ريز افيکقدر به بايد فيلتر مصالح حفرات اندازه – ١

مورد خاك شدن

. شود جلوگيري آن داخل به محافظت

آمدن بوجود از تا باشند باال پذيري نفوذ داراي بايد فيلتر مصالح ٢

زياد نشت نيروهاي

. شود جلوگيري فيلتر درمصالح استاتيك هيدرو فشار و

بر براي را زير ( معيارهاي ١٩٤٠) برترام ، تجربي تحقيقات پايه بر

: نمود پيشنهاد فوق شرط دو ردنک آورده

(1) شرط اقناع ( برای1) رابطه

(1) شرط اقناع ( برای1) رابطه

: آن در که

است. آن از ريزتر فيلتر مصالح وزني درصد ١٥ هک قطري

است آن از ريزتر محافظت مورد خاك وزني درصد ١٥ هک قطري

.

است آن از ريزتر محافظت مورد خاك وزني درصد ٨٥ هک قطري

.

منحني تعيين ( براي ٢) ( و ١) روابط از صحيح استفاده زير شكل در

فيلتر بندي دانه

. است شده داده نشان

12

5 تا

5 تا

بدنه اصلی اجزای و خاکی اول: سدهای فصل

زیخاکر یسدها یها دامنه حفاظت 4-1

فرس22ايش هوازدگي، معرض در سنگي پاره و خاكي سدهاي هاي دامنه عوامل ساير و زدگي يخ ، امواج ،زا سيل طوفانهاي و باد آب، از حاصلدارند. حفاظت به نياز بنابراين و دارند قرار طبيعي

م22ورد اس22ت. در اقتص22اد و دس22ترس در مص22الح نوع تابع حفاظت نوع البت22ه .است امواج اثر علت به پذيري آسيب بيشترين دست، باال دامنه

ام22ا گ22ردد نمي س22د تخ22ريب م22وجب دامن22ه، محاف22ظ اليه شدن تخريب زي22رين ه22اي اليه ناپايداري كرده، آماده را تخريب و پذيري آسيب زمينه

كند. مي تشديد رادست پايين دامنه حفاظت1-4-1

درمع22رض هم22واره س22نگي، پ22اره و خ22اكي س22دهاي دس22ت پ22ايين دامنه

آبي فرس22ايش معرض در موارد بيشتر در و بادي فرسايش و هوازدگي

^ و زدگي يخ اس22ت. اث22ر س22يل ش22دن جاري و بارندگي از حاصل احتم22اال

داشت. دور ازنظر نبايد نيز را حيوانات فعاليت از حاصل تخريبهاي

ي22ك مناس22ب، اقليمي شرايط در دست، پايين دامنه حفاظت منظور به

را الزم ك22ارآيي توان22د مي ك22اري چمن و گي22اهي منظم و محكم پوشش

ب22ه كاري درخت و بلند هاي بوته كه داشت توجه بايد البته باشد. داشته

رش22د تنه22ا ن22ه زي22را نيس22ت گي22اهي پوش22ش ن22وع اين مناس22ب وجه هيچ

13

بدنه اصلی اجزای و خاکی اول: سدهای فصل

و ه22ا بوت22ه عمي22ق ريش22ه بلك22ه كند مي تضعيف را اصلي گياهي پوشش

.كند مي كمك سد دامنه پذيري آسيب به درختها

باي22د نباش22د، مق22دور گي22اهي پوشش ايجاد و كاري سبزه كه مواردي در

تونله22ا، حف22اري از حاص22ل م22واد محاف22ظ، س22نگ قلوه و شن از اي اليه

روي رود، مي ك22ار ب22ه دس22ت باال در كه آنچه مشابه شده خرد سنگهاي

دس22ت پ22ايين دامنه در كه مواردي از شود. پوشانده دست پايين دامنه

تكي22ه با دست پايين دامنه تماس محلهاي شود، بيشتري توجه آن به بايد

آبه22اي جري22ان محله22ا اين در كه است طبيعي هاي دامنه سنگي گاههاي

اس22ت بيش22تر دس22ت پايين دامنه نقاط ساير به نسبت بارندگي سطحي

.است دست پايين دامنه بر شده جاري آبهاي هدايت مسير تنها نه زيرا

مس22ير اين در ن22يز طبيعي سنگي گاههاي تكيه از شده جاري آبهاي بلكه

اس22ت ممكن و يابد مي افزايش آب حركت دبي و شدت و يافته تمركز

گردد. منجر را شديدي فرسايش

اث22ر ش22ود، مي باالدس22ت دامنه پذيري آسيب موجب كه مهمي موارد از

را باالدس22ت دامن22ه توان22د مي اص22لي علت دو ب22ه اس22ت. ام22واج ام22واج

 عبارتنداز: علت دو بريزداين درياچه به و داده شستشو

.دهد مي حركت دريكديگر را ها دانه كه موج ضربه - اثر

سطح روي بر و ثقل جهت در نيرويي كه موج برگشت شستشوي - اثر

.آورد مي وارد سد دامنه و قطعات به دامنه دار شيب ط22رف ب22ه سد تاج سمت از آنها از حاصل سيالبهاي و شديد بارندگيهاي

مي نحوي به كدام هر اقليمي و جوي عوامل ساير و ، زدگي يخ درياچه، گردد. باالدست دامنه بااليي بخش مقاومت تضعيف موجب تواند

و دارد ق22رار آب س22طح زير كه باالدست دامنه از بخش آن است بديهي مح22افظت علت، همين ب22ه نيس22ت، ش22ده ذك22ر عوام22ل تأثير معرض در

. است كافي درياچه آب وضعيت پايينترين از زيرتر متر چند تا دامنه، ب22اد، جهت م22وج، وارتف22اع ط22ول قبي22ل از ع22واملي محافظ، طراحي در

ش22يب درياچ22ه، ش22كل م22وج، تناوب زمان آب، نسبي عمق باد، سرعت

م2يزان زدگي، يخ م2يزان دامن2ه، ب2ا برخ2ورد در م2وج مي2ل زاويه دامنه،

. دارد دخالت ديگر عوامل بعضي و زا سيل شديد بارندگيهاي

14

بدنه اصلی اجزای و خاکی اول: سدهای فصل

قطع22ات وزن باش22د، س22نگچين ن22وع از محاف22ظ كه صورتي در همچنين

دوام و جنس آنه2ا، س2طح زب2ري بن2دي، دانه آنها، مخصوص وزن سنگ،

ي22ا دس22تي يع22ني آن اجراي نوع و سنگچين اليه ضخامت آنها، مدت دراز

. دارد مستقيم تأثير آن، بودن ماشينيمؤثر عوامل ورپ( )ریپچيني سنگ انواع 2-4-1

ك22ه ش22ود مي گفت22ه پوشش22ي چيني( به خشكه )يا چيني سنگ اصطالح

.گيرن22د قرار يكديگر كنار در خميره، يا مالت وجود بدون سنگ، قطعات

هم روي ماش22يني دس22تگاههاي وس22يله ب22ه قطع22ات اين ك22ه ص22ورتيدر

ن22امبرده ري22زي س22نگ ي22ا ماشيني سنگچين نام به گردد انباشته و ريخته

داده ق2رار يك2ديگر كن2ار در دس2تي ص2ورت ب2ه كه صورتي. درشود مي

.شود مي ناميده دستي سنگچين شود،: سنگريزي يا ماشيني چيني سنگ 1-2-4-1

وس22يله به سنگي حفاظ احداث كه است داده نشان گذشته هاي تجربه

. اس2ت خ2اكريز ه2اي دامن2ه حف2اظت نوع برترين ماشيني، چيني سنگ

قطع2ه اس2تحكام و ش2ود انتخ2اب مناس2ب بايد ها دانه و قطعات اندازه

در ج22ز ب22ه باش22د. قب22ول قاب22ل آنه22ا ش22كل ضريب و آنها تراكم و سنگها

شسته از تا گيرد قرار فيلتر از اي اليه روي بايد چيني سنگ نادر، موارد

شود. جلوگيري سنگچين درون به سد دامنه خاك شدن

: دستي چيني سنگ 2-1-4-2

كن22ار در محكم و منظم ص22ورت ب22ه قطع22ات دس22تي، چي22ني س22نگ در

در س2نگها قطع2ه كن2ار س2نگفرش، ي2ك همانن2د و گرفت2ه ق2رار يك2ديگر

ص22لب اي الي22ه تش22كيل م22وجب ام22ر همين و ش22ود مي قف22ل يك22ديگر

^ كه گردد مي آن، در موض22عي نشس22تهاي و جاييه22ا جاب22ه تحم22ل احتم22اال

منف22رد اليه يك است. همچنين كمتر ماشيني سنگچين اليه يك به نسبت

ي22ا ام22واج اث22ر در قطع22ات شدن جابجا احتمال علت به دستي سنگچين

ب22ه توج22ه با دارد. بيشتري پذيري آسيب قطعات، هاي گوشه شدن خرد

چي22ني س22نگ از اس22تفاده ك22ارگر، هزين22ه ب22ه توج22ه ب22ا و شده ذكر داليل

س22نگ ط22راحي موض22وع از نظ22ر ص22رف. دارد ك22اربرد ن22درت به دستي

15

بدنه اصلی اجزای و خاکی اول: سدهای فصل

قطع22ات ان22دازه ك22ه اس22ت اين ب22ر نظ22ر اتفاق دستي، يا ماشيني چيني

دارد. سد روي موج عمل بزرگي به بستگي سنگهاخاکی سدهای بندی طبقه 5-1

و ش2ده ب2رده ک2ار ب2ه مصالح کیفیت و کمیت حسب بر خاکی سدهای

بن2دی طبقه زیر صورت دو به است ممکن ساخت روش با متناسب نیز

شوند:

مصالح نوع الف( برحسب

ساخت روش ب( برحسب

شوند: می تشریح زیر در فوق بندی طبقه سیستم دو از یک هر مصالح نوع حسب بر بندی طبقه1-5-1

س22ه به خاکی سدهای شده، برده کار به مصالح کیفیت و کمیت نظر از

شوند: می تقسیم زیر شرح به گروه

همگن خاکی سدهای-

شده( بندی )منظقه همگن غیر خاکی سدهای-

غشایی خاکی سدهای یا ناپذیر نفوذ غشای با سنگریز سدهای-

کیفیت و کمیت ت22ابع کلی ط22ور ب22ه س22دخاکی ن22وع انتخ22اب ک22ه آنج22ا از

ط22ور ب22ه ف22وق های گروه از یک هر ، است پی شرایط و موجود مصالح

گردند. می تشریح جداگانه: همگن نوع یسدها 1-1-5-1

مصالح نوع يك از آن بدنه تمام هک شود مي گفته سدي به همگن نوع

زه از س22د، عم22ده قس22مت چ22ون س22د، ن22وع اين . در ش22ود مي س22اخته

اس22ت الزم باش22د، مي زه ت22أثير تحت نيز پاياب دامنه و شود مي اشباع

و زه براب22ر در پاي22اب دامن22ه ت22ا ش22ود گرفته مک خيلي ها دامنه شيب هک

س22دها ن22وع اين در اگ22ر.باش22د مقاوم سريع تخليه يك در سراب دامنه

پ22ائین دامن22ه اس22ت ممكن نش22ود ب22رده ارک به زهكشي تكنيك گونه هيچ

پنج22ه یا افقی زهكش دادن قرار رو این از.شود اشباع زه اثر در دست

ورودی مخ22زن بس22تر در دس22ت ب22اال پوش22ش ایج22اد و ،پای22اب در سنگی

پای2داری و زه ترلکن2 منظ2ور ب2ه هک هستند روشهايي از باالدست دامنه

^.شوند مي برده بكار سد ربیشت پنج22ه ي22ا زهكش وجود صورت در ضمنا

بيش22تر آنهاست فاقد هک سدي به نسبت را دامنه شيب توان مي سنگي

. گرفت

16

بدنه اصلی اجزای و خاکی اول: سدهای فصل

( : مطبق نوع یسدها) همگن غیر خاکی سدهای2-1-5-1

اس22ت. يکخ22ا سدهاي نوع ترين معمولي دار( از مغزه )يا مطبق نوع

و اس22ت مغ22زه عه22ده ب22ه مخزن بعنوان سد بندي آب نقش ،نوع اين در

^ را پاي22داري و استحكام نقش ن22د. پوس22تهک مي ايف22ا س22د پوس22ته عم22دتا

دارد. نيز را زهكش نقش ، استحكام بر عالوه دست پائين

اين باش22د. چنانچ22ه س22د ارتف22اع براب22ر باي22د مغ22زه قاعده عرض حداقل

گ22ردد. مي تلقي دي22افراگمي تيپ بعنوان باشد وچكترک ارتفاع از عرض

همگن ن22وع به سد باشد بزرگتر معيني حد از قاعده عرض اگر همچنين

. شود مي تبديل

^ مغزه ارتفاع ح22د اين از هک22 ص22ورتي در و برس22د سد تاج به باید ترجيحا

مويي2ني س2يفون خط2ر از سد هک باشد حد آن تا است الزم ،است مترک

ب22اال س22مت ب22ه س22طحي ش22شک علت به موييني آب زيرا باشد، مصون

س22مت ب22ه ديگ22ري بخش در است ممكن شرايطيدر و دکن مي تکحر

. يابد جريان پائين

همگن غیر و همگن سد1-4 شکل دیافراگمی نوع یسدها 3-1-5-1

مي س22اخته مخل22وط يا دانه درشت مواد از بدنه تمام سد، نوع اين در

غ22ير پ22رده يا ديوار بصورت دارد را بند آب نقش هک بخشي فقط و شود

ص22ورت ب22ه اس22ت ممكن هک22 گ22ردد مي تعبي22ه س22د بدن22ه در نف22وذ قابل

ماي2ل دي2افراگم ي2ك ص2ورت ب2ه دست باال دامنه در يا زيکمر ديافراگم

، س22يمان ،رس خ22اك از ت22وان مي را ناپ22ذير نفوذ پرده اين باشد. جنس

ن22يز مخفي پوش22ش ن22ام ب22ه ماي22ل نمود. ديافراگم انتخاب غيره و چوب

زيکمر قسمتهاي در هک اين از اعم بند آب هاي پرده شوند. مي ناميده

17

بدنه اصلی اجزای و خاکی اول: سدهای فصل

ص22ورتي در و يابن22د، ادامه سد نقطه باالترين تا بايد گيرند قرار ناريک يا

^ باش2د عم2ق مک و ب2وده پذيرنفوذ زيرين شالوده هک ادام2ه باي2د ترجيح2ا

داخلي دي22افراگمبرس22د. شالوده پذير نفوذ بخش انتهاي تا بند آب پرده

نشس22ت علت ب22ه است ممكن شوند ساخته بتن مانند صلب مواد از هک

هک شود مي داده ترجيح رو اين از شوند شكسته نقاط از بعضي در سد

اين عرض هک شود ساخته رس خاك از سد، وسط در ديافراگمي مغزه

باشد. قرار سد ارتفاع5/0 تا3/0برابر باید سد، قاعده در خاکی مغزه

ا برخ22وردار س22اخت س22هولت از س22د وس22ط در دی22افراگمی مغزه دادن

ح22دی ت22ا مح22وری دی22افراگم ب22ه نسبت مایل دیافراگم هک حالي در ست

ند.ک مي تأمین زلزله برابر در را بیشتری پایداری

ش22الوده انته22ای ت22ا س22د ت22اج از ارتف22اع تمامی ،ديافراگمي جدار چنانچه

اس22ت ممکننامن22د. می ن22اقص دی22افراگم آن22را نپوش22اند را رپ22ذی نف22وذ

ي22ا تزری22ق وس22یله ب22ه ناقص دیافراگم زیر در را شالوده عمیق بخشهای

نمایند. بندي آب غيره و فلزي سپرهاي پردهااجر روش حسب بر بندی طبقه2-5-1

و متع22دد روشهای خاکی، سدهای بهتر اجرای برای گذشته سالیان طی

ش22ده گرفته کار به موجود فناوری سطح و امکانات به توجه با متفاوتی

بندی دسته زیر شرح به توان می قدمت ترتیب به را روشها است. این

نمود:

آب کمک به ساخت روس-

تراکم آالت ماشین کمک به ساخت روش-

انفجار کمک به ساخت روش-: آب کمک به ساخت1-2-5-1

^ بیس22تم ق22رن اوای22ل و ن22وزدهم ق22رن اواخ22ر در روش این در عم22دتا

اقلیم دارای که دیگر کشورهای برخی و اروپائی و امریکائی کشورهای

س22الهای از و گ22رفت ق22رار استفاده مورد دارند، فراوان آب و مرطوب

^ ساختمانی پرقدرت و سنگین آالت ماشین توسعه با بعد به1950 عمال

آب جری22ان و فش22ار از استفاده روش این کار شد. اساس گذاشته کنار

است. در سد احداث محل در مصالح گذاری رسوب و حمل حفر، برای

آن از بخش22ی ی22ا س22اخت مراح22ل هم22ه اینک22ه ب22ه بس22ته س22دها نوع این

آب نیم2ه و س2اخت آب خ2اکی سدهای گروه دو شود، انجام آب بوسیله

18

بدنه اصلی اجزای و خاکی اول: سدهای فصل

س22د س22اخت مراح22ل کلی22ه اول، گ22روه ان22د. در تش22خیص قاب22ل ساخت

آب جت فش22ار کم22ک ب22ا ک22ه ت22رتیب ب22دین گ22یرد، می انج22ام آب توسط

مح2ل ب2ه آب جری2ان توس2ط س2پس و حفر قرضه منبع محل در مصالح

در بن22د آب ص22ورت ب22ه س22پرکوبی مانن22د م22وانعی توسط که سد احداث

و آب شود. جریان می گذاری رسوب محل این در بتدریج و حمل آمده،

ت2ر ریزدان2ه م2واد که است ای گونه به سد محل در مواد گذاری رسوب

گ22ذاری رس22وب آن اط22راف در ت22ر درش22ت مص22الح و وسط قسمت در

می حاص22ل ش22ده بن22دی منطق22ه س22دخاکی مقط22ع ت22رتیب بدین و شده

گردد.

در خ22اک حف22ر س22اخت( عملی22ات آب نیمه خاکی )سدهای دوم گروه در

ص22ورت مناسب حفاری آالت ماشین توسط مکانیکی بطور قرضه منبع

بدن22ه مح22ل بطرف که آبی داخل به شده حفر مصالح سپس و گیرد می

خ22اک مختل22ف ش22ناور ذرات حاوی .آب شود می ریخته دارد جریان سد

می رس22وب را خود معلق مواد بتدریج سد بدنه محل به رسیدن از پس

از اس2تفاده ب2ا س2د بدن2ه از قس2متی اس2ت ممکن مرحل2ه این دهد. در

شود. کوبیده تراکم آالت ماشین تراکم آالت ماشین کمک به ساخت2-2-5-1

^ حاضر حال در که روش این در ق22ریب و اس22ت رایج دنی22ا تمام در تقریبا

کلی22ه ش22وند، می س22اخته آن توس22ط خ22اکی م22درن س22دهای اتف22اق ب22ه

آالت ماش22ین توس22ط خ22اکی مصالح تراکم و پخش حمل، حفر، عملیات

ماش22ین کمک با بافت و نوع حسب بر مصالح و گیرد می انجام مناسب

س22دها ن22وع این علت همین ب22ه شوند، می کوبیده مناسب تراکمی آالت

پس خ22اکی مص22الح سد، نوع این نامند. در می کوبیده خاکی سدهای را

ض22خامت ب22ا الیه الیه صورت به آن پخش و اجرا محل به حمل و حفر از

کوبیده مناسب آالت ماشین و مکانیکی وسائل توسط معینی رطوبت و

شود. می انفجار کمک به ساخت3-2-5-1

^ کاربرد سابقه دارای که انفجار روش اولین ب22رای است، محدودی نسبتا

س22ابق ش22وروی جم22اهیر کش22ور توس22ط1985-1989 س22الهای در بار

انفجاره22ای سری یک انجام با روش این گرفت. در قرار استفاده مورد

اس22قرار مح22دوده و محور بر مشرف ارتفاعات در شده کنترل و منظم

19

بدنه اصلی اجزای و خاکی اول: سدهای فصل

مص22الح حجم افزایش با بتدریج و شده ریخته خود جای در مصالح بدنه،

می تش2کیل س2د بدن2ه م2ذکور، مح2ل در آنه2ا ش2دن انباشته و انفجاری

گردد.

رس2د می نظ22ر ب2ه آی2د، می بر انفجار روش کلی اصول از که همانطور

آن عم22ده مشکالت از انفجار روش در شده ریخته مصالح کیفی کنترل

مواج22ه سئوال با را آن کاربرد است ممکن نهایت در و آید می شمار به

از ناش22ی ط22بیعی خ22اکی س22دهای ایجاد از روش این اصلی سازد. ایده

است. شده گرفته ها لغزش زمینتسیل و رس عمده مزیت 6-1

ق2ابلیت هم2ان مص2نوعی م2واد س2ایر ب2ه س2یلت و رس عم2ده زیتم

ط22بیعی( )زمین رودخانه طبیعی بستر با آن آهنگی هم امکان و تراکم

ه2ایی ت2رک ب2ا اس2ت ممکن مص2نوعی ه2ای دیواره مورد در که است

ح22د از بیش ض22خامت ب22ه و بتن از دی22واره ک22ه باشد.درصورتی همراه

س22اخته ندرت به که گویند می نیز مختاظ سد آن به شود ساخته فوق

شود. میسد: زیر و داخل در آب میزان کردن کم طرق 7-1

^ سد زیر و داخل در آب میزان کردن کم طرق یم آور ی2اد عم2دتا

شود:

سد: حجم داخل در آب جریان کردن کم طرق    -1

طرف(. دو های شیب نمودن )مالیم سد الف( تعریض

دست. باال ضلع در نفوذ قابل غیر قشر یک ب( احداث

ه2ر ی2ا و چوب،بتن،رس،بنتونیت )از نفوذ قابل غیر پرده ج(احداث

دیگر( مصالح

سد. حجم داخل در

سد: زیر در آب جریان کردن کم طرق    -2

ک22ف ت22راز )در س22د دست باال در نفوذ قابل غیر بستر الف( احداث

مخزن(.

شالوده. زیر در بند آب سپرهای ب( احداث

نفوذ. قابل غیر بستر تا بند آب سپرهای ج( احداث

20