IFC i KORPORATIVNO UPRAVLJANJE

Univerzitet u Banjoj Luci, Ekonomski fakultet

Banja Luka, 12. mart 2011.

Oliver Orton Rukovodilac regionalnog projekta, IFC program korporativnog upravljanja za jugoistočnu Evropu

SADRŽAJ PREZENTACIJE

Grupacija Svjetske banke i Međunarodna finansijska korporacija (IFC) :

Ko smo, čime se bavimo i zašto

Uvod u korporativno upravljanje Definisanje korporativnog upravljanja Glavni ‘faktori’ i ključni akteri (stakeholders) u

korporativnom upravljanju Kako ocijeniti korporativno upravljanje u određenom

preduzeću: praktični primjer

Korporativno upravljanje u Bosni i Hercegovini: Izazovi

Dakle – Zašto korporativno upravljanje? Zaključci

GRUPACIJA SVJETSKE BANKE (WBG)

I MEĐUNARODNA FINANSIJSKA

KORPORACIJA (IFC)KO SMO, ČIME SE BAVIMO I ZAŠTO

Grupacija Svjetske banke (WBG)

Međunarodna banka za obnovu i razvoj1945

Pozajmice vladama srednje razvjenih zemalja.

Međunarodna finansijska korporacija1956

Međunarodna asocijacija za razvoj1960

Daje koncesione zajmove vladama najsiromašnijih zemalja.

Multilateralna agencija za investicione garancije1988

Pruža garancije stranim investitorima za osiguranje od nekomercijalnih rizika

Međunardni centar za rješavanje investicijskih sporova1966

Rješava investicijske sporove između stranih investitora i zemalja domaćina.

Svjetska banka (SB) u Bosni i Hercegovini

Od 1996. godine, SB je kroz 62 projekta plasirala USD 1.3 milijarde

Vodosnabdijevanje, električna energija, kanalizacija, stanovanje, putevi i mostovi, zdravstvena zaštita, reforma finansijskog sektora

Pomoć SB odnosila se na zajmove i grantove IDA-e

Sadašnji portfolio SB obuhvata 15 projekata finansiranih kroz 12 kredita IDA-e, jednog zajma IBRD-a i 3 granta GEF-a (globalni instrument za zaštitu okoline)

Ukupna sredstva plasirana kroz ovih 15 projekata iznose USD 267 miliona

Informacije o IFC-u

ciljevi

- Promovisati otvorena i konkurentna tržišta u zemljama u razvoju- Pružati podršku preduzećima i partnerima iz privatnog sektora- Stvarati nova radna mjesta i poboljšati ponudu osnovnih usluga- Omogućiti bijeg iz siromaštva i poboljšanje životnih uslova

pokrivenost 182 zemlje

IFC u jugoistočnoj

Evropi

vrste usluga

Albanija, Bosna i Hercegovina, Bugarska, Hrvatska, Kosovo, BJR Makedonija, Crna Gora, Rumunija, Srbija

A. USLUGE U OBLASTI INVESTICIJAB. SAVJETODAVNE USLUGE

vizija Iskorijeniti siromaštvo i poboljšati kvalitet življenja ljudi širom svijeta

IFC - finansiranje na svjetskom nivou

* “Aktiviranje” obuhvata sindicirne (konzorcijske) zajmove, strukturno finansiranje, IFC inicijative i ostalo, i IFC kompaniju za upravljanje sredstvima.

Vlastiti račun IFC-a Aktiviranje* Učešće u zajmu

$20bn

$15bn

$10bn

$5bn

$0

Investicije na svjetskom nivou po privrednim granama: FG10

Globalna finansijska tržišta 54%

Obaveze sa računa IFC-a: USD12.7 milijardi

Globalne informacione i komunikacione tehnologije 4%

Globalna proizvodnja i usluge 11%

Infrastruktura 12%

Finansiranje nižeg administrativnog nivoa 1%

Zdravstvo i prosvjeta 3%

Nafta, plin, rudarstvo i hemijska ind. 8%

Privatni kapital i investicioni fondovi 3% Poljoprivreda

4%

Regionalne investicije: FG10

Obaveze sa računa IFC-a: $12.7 milijarde

Podsaharska Afrika 19%

Istočna Azija i Pacifik 13%

Južna Azija 8%

Evropa i srednja Azija 23%

Latinska Amerika i Karipski pojas 24%

Bliski Istok i sjeverna Afrika 12%

Globalni nivo 1%

Savjetodavne usluge IFC-a u Bosni i Hercegovini

opšti cilj

Poboljšati trenutno stanje u oblasti korporativnog upavljanja u JSC i preduzećima u porodičnom vlasništvu, izgraditi kapacitete ključnih aktera i podići svijest o koristima dobrog KU

ciljevi projekta za

FG11-12

(i) Intervencije u preduzećima: sprovođenje Programa za unapređenje korporativnog upravljanja u domaćim preduzećima

(ii) Obuka rukovodilaca i članova upravnih odbora i predstavnika berze hartija od vrijedosti/SEC

(iii) Podrška regulatornom okviru za KU u zemlji (Pravila i skor kartice KU)(iv) Obuka predavača iz redova domaćih partnera(v) Medijska promocija koristi koje sa sobom nosi dobro organizovano

berzansko tržište(vi) Podrška obrazovnim institucijama

Projekti u oblasti korporativnog upravljanja u Bosni i Hercegovini

•Alternativni načini rješavanja sporova

•Konkurentnost na pod-državnom nivou

•Infrastruktura/JPP

•Međunarodni standardi i regulativa

•Podrška mikro kreditnom sektoru

•Obnovljiva energija

Razvoj održive domaće ponude usluga po okončanju aktivnosti (učenje umjesto korištenja domaćih konsultanata; model osiguranja)

- Izrađena pravila Sarajevske (SASE) i Banjalučke (BLSE) berze - Izrađene skor kartice SASE i BLSE i korištene kao glavni instrument za ocjenu KU od stane IFC-a-Uputstvo za KU, Priručnik za porodična preduzeća, IPO brošura-Doprinos razvojnoj strategiji zemlje

- obuke za direktore i rukovodioce organizovane u saradnji sa domaćim partnerima, uz podršku organizovanju konferencija;-obuke za predstavnike berzi;-podrška obrazovnim institucijama (master studije u oblasti KU na Ekonomskom fakultetu u Sarajevu);- obuke za regionalne i domaće medije.REZULTAT: 1,600+ učesnikaPrikupljeni iznos kotizacija od strane lokalnih partnera: $354,000

-suštinske intervencije u 8 preduzeća (PKU i Programi unapređenja)-podrška za jedan IPO i planirana podrška za drugi IPO u privatnom preduzeću u BiH-ocjena KU u još 20 preduzeća

REZULTAT: sredstva prikupljena od strane preduzeca kao rezultat savjetodavnih usluga, do sada, iznose $15,750,000.

Razvijeno domaće tržište

za KU

podrška regulatornom

okviru

obuke/radionice

intervencije u preduzećima

Projekti u oblasti korporativnog upravljanja u BiH

UVOD U KORPORATIVNO UPRAVLJANJE

Definicije korporativnog upravljanja

“Korporativno upravljanje obuhvata niz odnosa između

rukovodstva preduzeća, upravnog odbora, dioničara i ostalih aktera. Korporativno upravljanje obezbjeđuje strukturu putem koje se postavljaju ciljevi preduzeća i utvrđuju sredstva za postizanje ciljeva i praćenje rezultata.” OECD Corporate Governance Principles, 2004

Dobra praksa korporativnog upravljanja treba da obezbijedi odgovarajući podsticaj za upravni odbor i rukovodstvo u smislu postizanja ciljeva koji su u interesu preduzeća i njegovih dioničara, kao i efektivno praćenje, što će stimulisati preduzeće da na najefikasniji način koristi svoje resurse

“Sistem za usmjeravanje i upravljanje preduzećma” Adrian Cadbury (Cadbury Report, 1992 (Combined Code, UK))

Zašto je potrebno posjedovati dobro korporativno upravljanje?

PRODUKTIVNOST INVESTITO

RI

VEĆA CIJENA DIONICA

(JEFTINIJI) PRISTUP KAPITALU

Počeci korporativnog upravljanja

•Prva kriza

•South Sea Bubble

•….

•1720.

godine

•Prvo dioničko društvo

•1602. godine

•“Bubble” Zakon 1720. godine

• Pad Wall Street-a – 1929. godine

•Enron, Tyco - početak 2000-ih

•Zakon o hartijama od vrijednosti 1933. godine

•Zakon o berzi hartija od vrijednosti 1934. godine

•Sarbanes-Oxley Zakon 2002. godine

•Dužnička kriza – 2007. godine

•Globalna ekonomska kriza – 2008. godine

•Regulator na globalnom nivou?

•Novi zakon?

Počeci korporativnog upravljanja – obrazac/trend krize

Nivo investiranja

Stepen supervizije

Počeci korporativnog upravljanja – istorijski obrazac/trend

Nivo investiranja

Stepen supervizije

A svaku krizu prate..

•Velika otpuštanja radnika

•Veliki finansijski gubici

•Veliki privredni gubici, na lokalnom i globalnom nivou

•Velika kriza u odnosu na povjerenje investitora

Zajedničke crte svih kriza?

Prevara ?

Pohlepa ? Ostalo ?

Odsustvo supervizije/provođenja zakona ?

Iz definicije korporativnog upravljanja

Rukovodstvo

Ostali akteriUpravni odbor

Dioničari

Preduzeće

SNAGE korporativnog upravljanja

Dioničari

Upravni odbor

VlastiTržišni akteri Preduzeće

(rukovodioci)

Okvir korporativnog upravljanja

Okvir korporativnog upravljanjaTM

Upravni odbor i komisije

Zakonski i regulatorni

Praćenje

Komunikacija

Poslovna praksa i etika

Informisanje i transparentnost

Upravljanje rizikom i učinkom

Snage korporativnog upravljanja: preduzeće/rukovodni nivo

•Cilj OBEZBIJEDITI PROFITABILNOST PREDUZEĆA

Na čelu je generalni direktor

Predstavljanje preduzeća

Svakodnevno rukovođenje/poslovanje

Snage korporativnog upravljanja: nivo dioničara

•Cilj

Često nisu povezani

Obično se ne uključuju u poslovanje

Obično imaju ograničen uticaj na odluke

OBEZBIJEDITI POVRAT/ZARADU ZA ULOŽENO

Snage KU: nivo tržišnih aktera

•Cilj

Zainteresovani za održivost preduzeća

Različiti interesi (ugovorni, finansijski, socijalni

Mogu uticati na operativni nivo

OBEZBIJEDITI KONTINUITET ODNOSA SA PREDUZEĆEM

Snage korporativnog upravljanja: nivo vlasti

•Cilj

Direktna interakcija ili putem posrednika (kontrola, SEC, SE)

Obavezujuća ovlaštenja u odnosu na preduzeće

Maksimalna mogućnost uticaja na operativni nivo

ZAŠTITA INTERESA DRUGIH I JAVNOSTI; OSIGURAVA INTEGRITET SISTEMA

Snage korporativnog upravljanja: nivo upravnog odbora

•GoalKONTROLA I PRAĆENJE RADA RUKOVODSTVA

POSTAVLJANJE STRATEGIJE PREDUZEĆA

Mogućnost uticaja na operativni nivo

Predstavnik dioničara

Vrhovno tijelo u preduzeću

Snage korporativnog upravljanja:Odnos interesa / sukobi interesa?

Različiti akteri

Različiti ciljevi

Sukob interesa

Korporativno upravljanje i korporativni menadžment

•Odgovornost

i

•Supervizija

•Izvršno rukovodstvo

•Odluke i kontrola

• Operativno rukovodstvo

•Korporativno upravljanje

•Strateško upravljanje

•Korporativni menadžment

Korporativno upravljanje korporativna društvena odgovornost ili poslovna etika

Struktura za interno praćenje u preduzeću

Upravni odbor –nadležnost nad donošenjem odluka

Dioničari (generalna skupština dioničara) – ograničena ovlaštenja za donošenje odluka

Rukovodstvo (izvršni organi) –svakodnevno rukovođenje

•O

bezb

jeđen

je k

apit

ala

•Tra

nsp

are

ntn

o

izvje

štavanje

•Izbor i raspuštanje

•Predstavljanje i izvještavanje

•Izvještava i odgovorno je

•Vođenje i nadziranje

Ako je rukovođenje, tj. menadžment vođenje posla, onda se korporativno upravljanje stara o ispravnom vođenju posla.

Svim preduzećima potrebno je rukovođenje i upravljanje.

DAKLE – PO VAŠEMO MIŠLJENJU, KOJE TIJELO U PREDUZEĆU JE NAJVAŽNIJE ZA KORPORATIVNO UPRAVLJANJE?

1.Generalna skupština dioničara

2.Upravni odbor

3.Rukovodstvo

Pitanje????

U praksi

Finansije

Strategija Proizvodnja

Komunikacije

Itd.

Vlasnik i

generalni direktor

U praksi: Generalni direktor je prezauzet?

“Gđice Frimly, stavljam li ja šećer u kafu.”

“Gđice Džons, otkažite sve sastanke. Želim da posvetim malo kvalitetnog vremena svom novcu.”

Dužnosti upravnog odbora: zablude

“KAKO BISMO SREZALI NEPOTREBNE TROŠKOVE, ODLUČIO SAM DA VAM

NE ISPLATIM PLATE.”

Dužnosti upravnog odbora: Pravni okvir

•Dužnost odanosti

•Dužnost vođenja brige

•Prema dioničarima

•Obuhvata informisanost i donošenje racionalnih

odluka

Osnovne dužnosti direktora

1. Zapošljavanje g.d./višeg rukovodstva

2. Odobravanje sredstava, ciljeva, strategije

3. Davanje savjeta rukovodstvu

4. Obezbjeđenje kontinuiranog rada upravnog odbora

5. Obezbjeđenje poštivanja propisa

•Direktori prate

•Izvršioci vode poslove preduzeća

Šta čini dobar upravni odbor ?

• Veličina preduzeća

• Starost preduzeća

• Privredna grana

• Zemlja / Regija poslovanja

Veličina UOBr. spoljnih /

nezavisnih direktora

Br. sastanaka godišnje

Uključivanje u svakodnevno vođenje poslova

Šta čini dobar upravni odbor?

Board Size

# Meetings

Management

Mix

vrijeme

broj

Veličina UO

Br.sastanaka

Rukovođenje

Kombinacija

Šta čini dobar upravni odbor?

ALI: da li su ovi STRUKTURNI elementi dovoljni?

To su imala i ova preduzeća:

Šta je sa SOCIJALNIM/LJUDSKIM faktorom?

Koristi korporativnog upravljanja za izvršioce

Dobro strukturisan i funkcionalan upravni odbor pomaže izvršiocima na sljedeći način:

Obezbjeđuje stručnost i iskustvo

Vodi i pruža podršku

Postavlja pozitivne izazove

Koristi korporativnog upravljanja za preduzeće

•Organizacija

•Proces odlučivanja

•Inovacije i strategija

•Bolji odgovor na zahtjeve

•Konkurentnost

•BOLJI REZULTATI/UČINAK

•In

tern

e k

ori

sti

Koristi korporativnog upravljanja za preduzeće

•Preduzeće sa dobrim KU

•Jačanje reputacije i povjerenja

•Pristup novim investitorima

•Pristup jeftinijim kreditima

•Sredstva za razvoj / inovacije / širenje

•VEĆA KONKURENTNOST

•Ekst

ern

e k

ori

sti

KAKO OCIJENITI KORPORATIVNO UPRAVLJANJE U PREDUZEĆU?

Analiza postojeće prakse

Poređenje sa primjerima najbolje prakse na domaćem i međunarodnom nivou

Skup preporuka za poboljšanje

Plan implementacije sa rokovima

Metodologija IFC-a za korporativno upravljanje

Instrumenti za ocjenu

Podzakonski akti i ostali interni akti preduzeća

Pisane procedure i pravilnici

Razgovori sa ključnim akterima (vlasnici-dioničari, generalni direktor, finansijski direktor, Upravni odbor, sekretar preduzeca, Odjel interne kontrole, eksterni revizor, uticajne osobe)

Provjera reputacije (veoma važno!)

Analiza postojeće prakse

Segmentirana analiza prema sljedećim faktorima upravljanja:

Opredjeljenost za korporativno upravljanje

Upravni odbor i rukovodstvo

Kontrolno okruženje i postupci: interna kontrola i interna revizija, eksterna revizija

Transparentnost i davanje informacija

Prava dioničara

Ključna pitanja: Upravni odbor i rukovodstvo

1. Upravni odbor (UO)a. Sastav (veličina, članovi, nezavisni direktori, nominacije,

odabir)b. Vještine (sposobnosti, opis poslova, kombinacija vještina,

orjentacija i obuka)c. Sjednice (učestalost, nivo diksutovanja,

mikromenadžment?)d. Naknada (redovna naknada i varijabilno plaćanje)e. Ocjenjivanje (da li se i kako se vrši)

2. Stalne komisije UO-aa. Sastav, praksa, opis zadataka i ovlašćenjab. Ukoliko ne postoje, diskutovati o eventualnoj potrebi

osnivanja komisija

3. Rukovodstvoa. Sastav (veličina, pojedinačni rukovodioci, nominacije)b. Vještine (sposobnosti, opis poslova, kombinacija

vještina, obuka)c. Sastanci (učestalost, nivo diskutovanja)d. Naknade (menadžerski ugovori)e. Ocjenjivanje (ocjenjivanje rukovodilaca od starne UO)f. Planiranje zamjena (za ključne pozicije)g. Izvještavanje i odnosi sa UO (format, učestalost,

efektivnost, ovlašćenje vis-à-vis UO)

Praktični primjer

Dato preduzeće je jedno od najuspješnijih na datom tržišnom segmentu u zemlji. Rukovodstvo ima veoma dobru reputaciju, bez skandala (koliko je poznato).

Sadašnji vlasnik je pravno lice i preduzeće namjerava da se otvori za nove investitore na dva načina: direktnim pregovorima sa stranim investitorom i ponudom dionica članovima UO, rukovodstvu i zaposlenima. To znači da bi se preduzeće trebalo reorganizovati iz društva sa ograničenom odgovornošću u dioničko društvo. Dugoročni planovi obuhvataju i ponudu dionica putem berze.

Predstavnici vlasnika nalaze se i u Upravnom odboru i u rukovodstvu, a jedan od rukovodilaca takođe predstavlja vlasnika na generalnoj skupštini.

Analiza praktičnog primjera: Upravni odborDUŽNOSTI

Dužnosti definisane Statutom (ukratko, bez detalja) i Pravilnikom o Upravnom odboru (minimum predviđen zakonom)

Dužnosti vezane za praćenje rizika nisu definisane

Nema određenog ovlaštenja za ocjenu rezultata/učinka rukovodstva

SASTAV

Odbor čini 5 članova – 4 su na toj poziciji više od 6 godina. Svi članovi su iskusni i doprinose radu Odbora u smislu znanja iz datih oblasti

Predsjednik je u Odboru već 12 godina

Svi članovi su u bliskim (prijateljskim ) odnosima sa rukovodstvom

Svoju ulogu svi vide u štićenju prava vlasnika

Mandati su na 4 godine, bez ocjenjivanja u međuvremenu

Naknada koju primaju članovi Odbora je veoma skromna

KOJE BISTE PREPORUKE DALI ZA UNAPREĐENJE RADA OVOG UPRAVNOG ODBORA?

•Upravni odbor

Prosječna starost: 68 godina(dva člana starija od 80 godina)

broj žena: 1

broj bankara: 2

1 direktor je pozorišni producent

1 je član Američkog Crvenog krsta

3 nova člana primljena od početka ovog vijeka

ostali su svi imenovani 1994. (u vrijeme IPO)

Predsjednik Odbora, generalni direktor i predsjednik Komisije za rizik i finansije – ista osoba

Jedan od članova dvočlane komisije je stariji od 80 godina

Šta nije u redu sa ovom slikom?

Ključna pitanja: Transparentnost i saopštavanje informacija

1. Politike i praksa vezana za saopštavanje informacijaa. Postojeće politike i praksa (npr. informacije o transakcijama sa

povezanim licima, materijalnim transakcijama)b. Praksa informisanja dioničara, regulatora, javnostic. Postojanje okvirne politike informisanja vezano za materijalne

informacije, prema svim zainteresovanim stranama, naročito svim dioničarima

d. Transparentnost vlasničke strukture

2. Godišnji izvještaja. Na raspolaganju svim zainteresovanim stranamab. Sadržaj – sadrži li podatke o preduzeću, strateške planove, finansijske

rezultate, komentare na finansijske rezultate, upravljanje rizikom, korporativno upravljanje? Da li su dioničari odobrili izvještaj?

c. Da li je postavljen na internet stranicu

3. Izvještavanje u skladu sa Međunarodnim standardima finansijskog izvještavanja (IFRS)

a. Osvrt na finansijsko izvještavanjeb. Usklađenost i kapaciteti za izvještavanje prema IFRS

4. Eksterna revizijaa. Ko je eksterni revizor?b. Proces odabira i mehanizmi rotacijec. Istorijski pregled revizorskih mišljenja

Vježba 1: Transparentnost i saopštavanje informacija

Politike i praksa

Nema pisanih politika ili procedura za saopštavanje informacija prema vlasniku i javnosti

Izvještaji prema povjeriocima sačinjavaju se po zahtjevu

Preduzeće je voljno da razmjenjuje informacije sa trećim licima

Preduzeće je nedavno osvojilo nagradu za transparentnost u poslovanju

Postoje procedure vezane za transakcije sa povezanim licima

Godišnji izvještaj je od prije 2 godine dostupan i na internet stranici preduzeća

Godišnji izvještaj

Preduzeće je nedavno prestalo objavljivati godišnje izvještaje u tvrdom povezu

Eksterna revizija

Već 5 godina preduzeće radi sa istim revizorom i uskoro će ga promijeniti jer je nezadovoljno kvalitetom obavljenih revizija

Eksternog revizora bira rukovodstvo

Externi i interni revizor dobro sarađuju

KAKVE BISTE PREPORUKE DALI ZA UNAPREĐENJE PRAKSE SAOPŠTAVANJA INFORMACIJA?

Ocjena korporativnog upravljanja…

Analitičarima i investitorima omogućava brz uvid u upravljajnje preduzećem putem sistematične i jednostavne metodologije usmjerene na ključna pitanja upravljanja

Preduzećima omogućava ocjenu vlastitog upravljanja i donošenje zaključaka na osnovu kvalitete istog

Pomaže u postavljanju minimuma zahjeva u smislu poboljšanja korporativnog upravljanja, kao dio osnovne investicione politike

Omogućava poređenje po privrednim granama i zemljama

Troškovi implementacije su veoma niski

I zapamtite:

Korporativno upravljanje predstavlja putovanje, ne odredište

Recite ne kopiranju: poboljšanja u sferi korporativnog upravljanja trebaju biti osmišljena prema zahtjevima date institucije, u datom vremenu, u datoj zemlji!

Usredsredite se na ova četiri principa:

1. Odgovornost2. Obaveza3. Pravednost4. Transparentnost

KORPORATIVNO UPRAVLJANJE U BOSNI I HERCEGOVINI: IZAZOVI

Odabrani zaključci nedavne analize KU u BiH

• Dionička društva u BiH obično sprovode samo osnovne principe korporativnog upravljanja, kako je propisano zakonom.

• Postoji velika razlika između standarda u upravljanju između preduzeća u stranom i domaćem vlasništvu.

• Većina članova upravnih odbora nikada nije prošla obuku u oblasti korporativnog upravljanja.

• ‘Poslovna tajna’ nije definisana ni regulisana u više od 50% preduzeća.

• Mali broj preduzeća koristi usluge eksternih konsultanata radi unapređenja korporativnog upravljanja.

• Internet stranice se rijetko koriste kao način komunikacije sa investitorima.

DAKLE…..ZAŠTO KORPORATIVNO

UPRAVLJANJE?

Završni komentari

Sažeti pregled koristi korporativnog upravljanja

• Odgovornost i efikasno korištenje javnih i privatnih resursa – u državnim predzećima (korištenje novca poreskih obveznika, itd.) i privatnim (zašttita investitora)

• Sve više ljudi je pod uticajem ekonomskih dešavanja – interesi u privatizovanim/privatnim preduzećima; penzionim fondovima

• Smanjena mogućnost za prevare/poslovni skandal; zaštita reputacije

• Unapređenje poslovanja preduzeća, efikasnosti i procesa donošenja odluka

• Jačanje profitabilnosti i konkurentnosti preduzeća – što vodi do rasta i održivosti u korporativnom sektoru i privredi u cjelini

• Bolji pristup finansijskim sredstvima i investicijama kroz veće povjerenje investitora – za zaduživanje i kapital; domaći i inostrani; investitori plaćaju premiju za dobro upravljanje; povjerioci daju sredstva pod povoljnijim uslovima za dobro upravljanje

REZULTAT:

PRODUKTIVNOST INVESTITO

RI

VEĆA CIJENA DIONICA

(JEFTINIJI) PRISTUP KAPITALU

Sažetak i zaključci

Najjednostavnije rečeno, korporativno upravljanje se definiše kao serija struktura i procesa kojima se preduzeće usmjerava i kontroliše

Korporativno upravljanje ne smije se miješati sa javnim upravljanjem, korporativnom društvenom odgovornošću ili poslovnom etikom

Korporativno upravljanje može predstavljati dodatnu vrijednost za samo preduzeće, ali i za investitora i domaću privredu

Planiranje unapređenja korporativnog upravljanja predstavlja putovanje, a ne odredište

Pored okvira, politika i procedura preduzeća, postoji niz ponašanja/stavova i praksi koje će biti potrebno promijeniti

•Intro >> Definition >> The business case >> Implementation for MFIs>> IFC Methodology >>

Hvala!www.ifc.org/corporategovernance

International Finance Corporation

E-mail: OOrton@IFC.org