za 1 a . .·. · . - ~ -- ~ - - - - ---~ - . - - - . -

Rojnameya Hefteyi

SAL:2 1 - 7 Piifper 1997 BUHA: 75.000 TL

Nirxandina A.SERDAR DERY A, Ii ser tevgera dagrik.irina artiJa tirk: $ervan di Jer da xurt dib_in RGpel - 6

ltevpeyvina digel R-.yedari iHD'ya Amedi o~MAN BA YDEMIR, bi sernavi '. , "iHD bi' ~iryara MGK'i hate girtin RGpel s-9 . . ,

A_RAM o •. Ii ser "Biraweriya hunermendi nemir Tehsin Taha" nivisi RGpel- 1 o

· al.ipirsina MAZLUM DOGAN bi sernavi: Divi kurd bibin kurdin Kurdis1ani RGpel-1s

' .

70

www.ars

ivaku

rd.o

rg

Romv

NAVEROK

4 Fener Rojbiyani: Parr;ebana Kurdistane 0 kurden Ba~Ore Bir;Ok

Sa/ihe Kevirbiri: Bi sebir, adil 0 bjarte bO

7

11 Li dji dagirkirina Ba~Or reaksiyonen tuj

• Jl .

Xwendevanan DI teko~inan de hin ti~t hene dawiya te­ko~ina didin xuyakirin. Ji wan yek jf gel e. Bele em dikarin gel bikin se par:

Para yekemin zarok in. Ji kesen ku bibejin zarok di nav teko~ine de bi zane­ti u bi baweri hene re mirov' dikare bibe­je: Hun xelet iit. Bi rasti ji ew zanin, he bir;:uk in u kare xwe bi hi~ u bi fikir na­kin, mezin ji bo mezin in ü d~ bin bando-ra wan de kare xwe pek tinin. ·

Yd duyemin ciwan in: Bi rasti ji ci­wan di teko~inen hemu din~ de ji bi ber­dewam_i ciheki giring digirin. Bete miroy disa ji dikarin bibejin: Ciwan, he xwina wan dikele, qiraren xwe bi heyecan di­din il agire bi kile di nav dile wan de na-_ hele ku ew biryaren ba~ hildin.

Ya seyemin dayik in. Bi rasti kese ~ef­qat u rehmeta nav dile dayikan ni;anibe, nikäre bizari.ibe ji bo r;:i dayik ji bo teko~ ~ine pewist in. Dema dayikek zarokeki xwe wif!da dike, derdek, birinek dikeve dile we u her dem wile tine bira xwe u pe nexwe§ dibe. Teko~in bi f!emu serhftin u

· ~eng nin ·e, mirin ji heye nekeftwe§i ji heye. Teko§ineke eger dayik ji hildabin nava xwe a e;w dayik zaroken xwe ji bi dil, bi daxwaziya xwe ~andibin nav teko§ine a ji ve zedetir bi xwe ji ketibin nav teko~ine, ew dayiken bi kul u bi b"awer ni~ana encama teko~ine ne.

lDRlSE MELE MIHEMED

. 2 Azadiya Welat 1 - 7 PG~per 1997

Partiya Serkaniya Gi~tl Q bereya azadlxwaz

SAMi TAN

J i zu ve te zanln ku Ii Tirkiyeye 0 Kur­distane du bere pek hatine. Bereyek ji wan di bin fermandariya arte~a tirk de

saz buye 0 bi her awayl Ii dijl kedkaren tirk Q azadlxwazen geie kurd e. Serke~a ve bereye, di destpeka salen 1980'yl de ji bo ~ikandina tevgera ~ore~ger, dest da­nl ser reveberiye, heta salen 1983'yan bi awayekl vekirl, pi~tl ve deme F bi awaye­kl nlv-nehenl kare dewlete dime~lne.

Niha hinek kes arte~a tirk wekl nOnera pawana (tekel) OYAK'e, bi nav dikin, hi­nek F we wekl partiya desthilatdar, ango Partiya Serkaniya Gi~tl bi nav dikin. Ev partl xwedl rayeyeke di ser hemO parti­yan re ye. Digel ~ere ku Ii diji tevgera kurd dime~lne, ji aliye siyasl ve F ew xwediye hinek stratejl 0 taktlkan e. Ve partiye ji destpeka salen 1990'1 bi vi r de Ii dijl geie kurd " ~erekl g i ~tl" daye destpe­ki.rin. Di vl ~erl de hemO hezen pa~verO Ii dor xwe civandine. m nav wan hezan de ji <;epgir 0 sosyallsteh sexte bigire, heta ls-

. lamiyen rejlmperest, getek d~rdoren cuda J hene. Mirov dikare van hezen ku Ii der-

1

1 dora Partlya Serkanlya Gl~ti dvlyane, we­. kl bereyeke bi nav bike.

Me got ew partl di ware siyasl de xwe­diye hinek stratejl Q taktlkan e. Di vl wa­r! de ew ji ezmunen dlrokl sOde werdigi­re. Di nava hezen Ii dijl xwe de pir-ben­dl Q nakokiyan, heta ku karibe pev<;Onarr derdixe. Heke pewist be lslamiyan berl sosyallstan dide, yan F sosyallsten sexte berllslamiyan dide. Bi hezen cur bi cur en di nava bereya xwe de Ii dijl tevgera kurd propagandaye dide kirin. Ev kes we bi terorlstl 0 nljadperestiye sucdar dikin. Heke nikaribe hezeke bixe bin kontrola xwe, qet nebe dixwaze bi ldeolojl 0 <;ewt-agahdariye bandore le bike. Ger di vl war! de F bi ser nekeve, bere xwe dide w~ heze 0 dixwaze we ji hole rake. ·

Slogana sereke _ya ve partiye "Mill muta.baqat" e. Bi riya ve lihevkirina gi~tl, dixwaze hezen dijber 0 azadlxwaz ji ho­le rake. Te· zanln ku ew partl bi tesadOfl nebOye serke~e bereya navborl, lewre ew Ii ser civaka tirk xwed iye bandoreke tay­bet- e,. Tevgera sosyallst a tirk tevl hemO er!~ Q -ku~tinen ku ve partiy~ anlne sere we jl, tu car fasterast Ii dlji we derneketi­ye. Ew tim wekl "hezeke neteweyl 0 pe~­verO" .bL nav kiriye. Rexistinen her! radl-

kal jl, di nava we partiye de Ii basken pe~­verO geriyane. Le mixabin her tim ji we partiye kotek xwarine.

Sedemu ve yeke F bi bandora blrdoza we partiye ve te giredan. ßlrdoza ve par- . tiye wekl te zanln kemallzm e. Ev blrdoz Ii ser tevgera <;epgir ewqas xwedl bandor e ku he F hinek rew~enblr 0 rexistin ve partiye wekl hezeke pe~verO 0 (digel ew qas diHore~en ku we kirine) ~ore~ger bi nav dikin. Kesen mlna Dogu Perin<;ek, tankan silav dikin, didin zanln ku "arte~a wan a ~ore~ger re nade ~erlatxwazan."

Dlsa sendlkayen karkeran, digel patronan Ii dijl Partiya Refahe hevkariye dikin 0 pe­kanlna biryaren MGK'e dixwazin. Heta mirov dikare bibeje ku, gelek rexistinen

·din, dev ji rojeva gel 0 pirsgireken kedka­ran berdana, ti~ten ku ve partiye avetine hole nlqa~ dikin . Bedengiya Ii ser dagirki­rina ba~Ore Kurdistane 0 <;ewt-nirxan­dinen hin rexistinanen Ii ser tevgera kurd F tekildarl b~ndora blrdoza ve partiye ye . .

Di dlroka Tirkiye 0 Kurdistane de yekemln car tevgera azadiye rasterast Ii hemberl ve partiye dest bire xwe 0 hezen <;ekdar en kurd derbeyen mezin Ii otorlteya ye partiye xi~tin . Bi ve kirina xwe, tevgera kurd bO · serke~ 0 avakare bereyeke demokrat 0 azadlxwaz. Le mix­abin he jl h~zen dijber xwe.bi gi~tl ji ban- , dora blrdoza Partiya Serkaniya Gi~tl riz- , gar nekjrine 0 xwe nedane dor tevgera azaälxwaz. ·

Roia qiyamete nözik dibe·-· kiye, Israll ü Amerika ü li heleke PDK! Bi

baweriya ku tekiliyen wan ü Tirkiyeye ~i-iBRAHiM XORT ·

T eko~ina, Rizgariya Netewa Kurdis- rab dibe, eri~l ser partlzanen kurdan dikin. tan di ~ere xwe ye 9ekdari de, Ii ba- Dibejin ku ji ber 9alakiyen PKK'e em ni­kure Kurdistane dikeve sala 14'an. karin tekiliyen xwe ü Tirkiyeye xirab bi­

Di näv van salan de, kurdan geleki zor ü kin. Ern bibejin ev diti:1a wanji raste! Ma zehmeti dit ü he ji dibine. Bi hezaran ~e- gelo gunehe penaberen Kampa Ertrü~e 9i hld \lall, bi hezaran kurd birlndar bün, bi bü ku PDK'e her roje eri~ dibir ser wan ü deh hezaran girti hene , ü . ·bi · sed hezaran ji wan dixwest ku Ii hembete PKK' e rahe­kurd cih fi waren X:we terk kitine. Heya ci- - jin 9ekan?! Tirkiye, ma ne di bin-nave eri~­heki ew ti~t her normal in. Lewra "Dijrni- kirina PKK'e de, gund fi bajaren B~fu j! nati beminet! ye". Ciji ke be we Ii hembe- weran dike?. Ma hün xwina kurden Bakur ri dijmine xwe bike. Le ya ku rnirov die~\- . ku heli ser paleten tankenwan ü Ii ser to­ne ne, derba dijmin, derba biran e? Helbet pen wan-iiwa nebüne ü di kolanen we re mirov dikare bipirse: "Gelo bi rasti yen ku derbas dibe ji nabinin? Koriti zehmet.e .. , ve der-beye Ii mekurdan dixin birayen me Diroka xayintiya kurdan ya Ii hemberi_ ne, an dijmine me ne?'.' Bersiva ve pirse 9i- hev, ji Harpagüs dest pe dike ... · Roj~kS qasi zehmet e! Le rnixabin bersiva ve pir~ qrale kurdan Astiyakes xewneke dibine, di se em bixwazin nexwazin Ii ber 9avan e ü xewna xwe de, ke9a xwe dibine ku di bej-

' naye ve~artirL .Ma ldjan kun;l dikare kurde- na ke9a wi de, darek ~in dibe, A~tiyakes ve ki welathez, ji Kufdistana wi biqewirlne ü xewna xwe bi hekim ü zaneyan "dide i?iro­ki dikare. bi qatilen kurdan re bibe yek ü bi . vekirin. Li gori vaP: alirnan, ew dar nebiye wan re d,erkeve ne9ira kurdan?Helbet ber- .. Astiyakes e üte gotin ku heger ew kes me­siva V~ pirse ji yek e: "Dijrrliil~n kurdan." zin bibe, we Astiyakes ji qraltiya wi bixi-

Cihana ku te xwestin Ii kurdan were ne! Ji ber ve yeke Astiyakes ji tirsa, ke9a tengkirin, ve care ji bi desten kurdan te xwe Ii ~üna kurdan dide yeki farisi: De­xwestin ku be tengtir bikin ü kurdan te de mek p~e ji ke9a wl re kurek 9edibe. Asti­bifetisinin! Ve -yeke ji kurd, di bin nave yakes dixwaze wi kuri ji bikuje. Ew fer­xwe xelaskirine de, bi dijminen xwe re di- mane dide Harpagus (generale Astiyakes kin. Ew nabinin ku her roje behn Ii wan di- e) ji bo ku wi kuri bibe bikuje. Ancax Har­vike, xwln ji wan ,di9e über bi rnirine ve pagus lawik dide ~ivaneki, ew ~ivan lawik di9in. Jixwe, rna ne ev·ditinen kurdan e ku dibe mala xwe ü nakuje, wi xwedi dike. heya iro di desten dijmine xwe de.büne lis- Astiyakes ve yeke dibihlze. Rojeke Harpa­tok ü negihl~tine armanca xwe. Iro listika gus daweli ko~ka xwe dike ü go~te Kure heri mez~ a diroki Ii heJ:l!.beri kurdan Ii Harpagus dide Harpagus. Harpagus ve ba~fire Kurdistane te listin. Li hel~ke Tir- tem dike ku go~te kure xwe dixwe. P~e

ew lawik~ ku dabü ~ivan mezin dibe, Har­pagus U. lawik (Keyxusreve irani ye nav~· dar!) dibin yek ü dewleta Medya hildiwe­~inin. Li gori flirokzan Heredot, ev rnitolo- : jiya ku di nav gel de te.gotin e. Le bele di · · rastiya xwe de, Harpagus ji bo ku desthi­latdariye bixe deste. xwe, bi Keyxusrev re · dibe yek ü ixanete Ii hember Astiyakes di­ke ü imparatoriya Medya childiwe~!nin. · .

iro ji Harpagusen me yen modern (!) derdikevin pe~beri rnilete xwe. Ew ji qra- ' liyeta xwe ditirsin, go§te zaroken kUrdan .br kurdan didin xwarin U dixwaz.in serhii:: · dan ü berxwedana gel tek bibin. NabiniJl,­ji ber kU XWln ketiye 9aven Wa!l. fern mi.~ kiFlf ji ·bei ku mejiye wan zepg girtiye ü hurrneta 'wanji kui-dan re tun.e ye, ji ber kU

. ew edi koleyen xwediye xwe ne! · Dewleta tirk bi pi~tgiriya Isrl(ll "Q Ame- ·

rikaye disa kete Ba~fue Kurdistane: Ev dagifkirin encama planeke navneteweyi ye. Ev hezen ·navrtet~weyi dixwazin v~ plana xwe pek binin.

be di hemü pirtük fi baweriyen piroz de, behsa roja qiyamete te kirin ku miri vedijin. Roja qiyameta kUrdaß ji hatiye! ' Kurd vedijin ü we ve care bigihljin arman-. _, ca xwe. Asteng ü problern 9i· ü ki dibin;· bila bibin ew roj hatiye. Roja qiyamete eV[ e ku li·ser rüye erde 9i hebe, Ii ber Xwede: 90k vedide fi effiya xwe ji 'Xwede dix:~·­waze. · Ji bo kurdan ji: ew 'roj hatiye ~ hemü 'gunehkar Ii ,hember ge~e kurd vok6. vedin ü effiya xwe je bixwazin; ~i 19u"d u • 9i biyap.!.. .

www.ars

ivaku

rd.o

rg

DER bare dagirkirina ba~ure Kurdistane de Rojnameya Fransi 'Le Mond'e roja 21 'e gulane nivisek we~and. Di nivise de, te diyarki­rin ku , Tirkiye pirsgir·eka kurdi dixwaze bi tene bi awayeki le~keri oareser bike, le ev yek her ku diQe Tirkiyeye ji Ewrupaye dur dixe. Di nivise de te diyarkirin ku Tirkiye bi ve polilikaye nikare bi ser bikeve. Rojnameya navdar bale diki~ine ser tekiliyen Tirkiye a fs­raile ji a dide zanin ku hevkariya le~keri a Tirkiyeye a lsraile, di seri de Suriye welaten cinare Tirkiyeye a welaten ereb aciz diKe. Li gorf Le Monde mya gi~tf ya EwrOpaye nikar·e Ii hemberi van opemsyonen arlil$a tirk ku her sal lekrar dibin bildeng bimfne.

~A Niviskaren Kurdistane ji sala 1997'an pe ve her sal de di ware helbest, pex~en (kurteofrak, roman) a lekolfne de xelatan bide. Xelaten kev~e$OPi yen sala 1997'an Ii ser nave Osman Seb­ri de di meha rezbere (ilone) de bi merasimeke bigihen xelatgi­ran. Yen dixwazin be$dar bibin dive heta tirmeha (teniuz) 1997'an ji berhemen xwe yen bi zimane kurdf, 5 nusheyan bi$i­nin navni~ana yekiliye. Hate ragihandin ku we xelata kese yeke­mfn 1 000, xelata kese duyemfn 500 a xelata kese seyemfn 250 DM. be. Navn~: Yekilya Nivfskaren Kurdistane Finowstr. 27 -HH 4. Etag 12045- BERLIN

Cerdevanen ku ji qada §er vegeriyane:

Bi dehan le ker hatin ku tin Li gori aga~iyan roja 18'e mehe balafireke ~er a F-104 Ii Zape ji hiUa gerila ve hate derbekirin, ew balafir Ii pesara di navbera ~ele ii ~irnexe de ket, du üstegmenen di ve balafire de mirin. Ketina balafire ji hela cerdevanan ve ji hate selmandin.·

T evgera dagirkirine ya arte~a .

tirk, du hefte li pey xwe hi§­tirr. Li gon daxuyarriya Ser­karriya Gi§tl ya Arte§a tirk

her roj bi 'sedan gerila terre ku§tirr. Hej­maren ku ew didin, ji 2 hezarr derbas bün. Hefteya 9fiy! Serkaniya Gi§t! bi hellkopterarr hinek rojrrameger birin he­reme u yerrd giren ku bi dest xistirre rr!­

·~an! warr dan. Pi§tt ve yeke 9apemeniya · tirk digel varr d!merrart, destanerr ser­

keftine diniv!sin. Le 9apemeniya nav­netewey! eleqe rr!§arri ve ge§ta bi firoke neda. Li gori agahiyan he j! 9fiy!na he­reme ji rojrramegerarr re qedexe ye, ge~ neralen tirk fermarr11 ku§tirra rojname­geren ku bikevirr herema §er darre.

PDK' ya ku li Hewlere miroverr sivll bi !.ovitiyeke mezirr ku§tiburr, rriha dix­waze ve kirirre ji stßye xwe derxe. Li aliyekl rayedarerr ve partiye dixwazin ~ hevkariya xwe ya bi arte§a tirk re ve§erin u reaksiyorra raya gi§tl ya kurd

rrerm bikirr. Lewma ji ew didin zanirr ku warr arte§a tirk verrexwerrdiye hereme. Li aliye din li diji PKK'e §ere pslkolo­jlk dirile§!nirr. Nurrere PDK'e ye Enqe­reye Safin Dizayi, PKK bi dlktatoriye sucdar kir u radyoya ve partiye ji, Sero­ke Gi§t! ye PKK'e §ibarrd Hitler. Li go­ri Dizay! PKK'e ji Ba§ur 3 hezar ciwan revarrdirre. Dlsa rrfinere PDK'e ye Lorr­dorre ldia kir ku wan zeviyerr kendire yen PKK'e dltine. Digel van yekarr j1 rojrrameyerr tirk j! al!kariya PDK'e rra­kirr u kirinerr we wek! qetllambi rrav di­kin.

PDK nikare süce qetliame ji stüye xwe

, derxe Digel van hewlen PDK' e ji, wisa xu­

ya ye ku ev tevkuji we di smye PDK'e bimine u cemawera kurd, we tu car ji ber ve kirina hovane PDK'e eru neke. Ji

1 rriha ve gele kurd ve yeke -----. bi 9alakiyen x-we ni§arr di­

de u digel ·alen tirk, Ame­rika ü Israile, maketen Mesud Barzani ji di§ewi­t!ne.

gotin ku roja 23 'ye mehe bi §e$ ambu­lansarr birirrdar anirre An1ede.

Gerilayan roja 21 'e gulane en§ birin s_er b!rerr rrefte yerr li rrezi Batmane u se b!r hatirr rux:arrdirr. Dlsa gerilayarr li Dogan§ehira Meletiye eri§ birjn ser avahiyerr adliyeye, di _eri$e de rrotirva'ne bi rrave Necati Yllmaz hate ku§!in.

Li herema di .rravbera Ni~ebirr u Midyate de roja 23 'e gularre. gerilayan eri§ birirr ser yeklrreyeke timen taybet,

. di ve eri§e de tlm~k hate ku§tin, 3 tim ji birjrrdar bßn. Dlsa gerilayati di 24' e gu­lane de avetin ser Klztlsuya Dergola Simexe, di ~er de 6 cerdevarr u 5 l~§ke-

$er Ii Bakur ji rerr ku .peli may!rran kirirr, hatin ku§tin.

gur bü Iiate ragihandin ku gerilayan 8 cerde-Li gori agahiyen ku ke- ·~ b. b' · L. ~ van J1 · 1 xwe re · mne. 1 M~rgasora _

tine deste me §er u 9alaki- Xaxurke roja 24'e gulane di navbera yen ku li ba§fu u bakure gerila u hezen PDK'e de §er derket, di. Kurdistane pek hatine bi §er de .pe§mergeyek hate ku§tin. Her

vi rengl ne: wiha li heremen Mergasor, Sersing u Di roja dehan a tevgera · . A va§in 2 pe§merge u cerdevanekl peli

dagirkirine de li <::iyaye mayina gerila kirin u mirin. Bex~re di navbera hezen Roja 26'e gulane hezen ARGK'e dewleta tirk u gerilayen eri§i ser le§ker u cerdevanen di navbera ARGK'e de §er derket. Di gunden Erto§ u Bireya <::ele kirin. Di ve §er de 2 cerdevan mirin ß b~yere de bi nave Arif Serdar u Meh-4 PDK'yi ji birindar bfin. met Hazayi du cerdevan :rnirin, 9 cerde­Li aliye v! 9iyay! ku li Ci- van birindar u 7 heb ji winda bßn. Li zire dinere, di 'heman de- aliye din hate diyarkirin ku cendeke 1'1

· me §er derket u le§kerek le§keren ku'di §erde rnirine, an!ne Nex­di §er de hate ku§tin. Hate

we§xaneya Dewlete ya Culemerge. Dlsa li dora Newala Giyarre u Male­

sor a Sasorre gerilayan eri§ birin ser cer­devanarr. Di ve buyere de 3 cerdevan bi xedari birindar bßn. _ Li berema Qulpe

· korrvoyeke le§keri ket kemirra gerila, li vir 3 le§ker mirirr u 2 le§ker birirrdar bßn. Li aliye dm pi§ti ku li <::iyaye Ma­zi gerilayari r9ja 24' e mehe du cerde­van revandirr, he.zerr dewlete dest bi operasyorre kirin: Di §ere ku roja 26'e mehe derket de le§kerek mir u 3 le§ker ji birirrdar bfin. •

Li Zap~ F-104'ek hate xistin

Li gori agahiyan roja 18 'e mehe b~­lafireke §er a F-1 04 li Zape ji hela geri­la ve hate derbekirin, ew baläfrr li pesa­ra di navbera Cele u Sirn~xe dy ket, du üstegmerrerr di ve balafrre de mirirr. Ke­tina balafire ji hela cerdevanan ve ji ha­te selmandirr. Hejmara cerdevanerr kllji Ba§fu beyi destfua arte§a tirk vegeriyan gihi§t 200'1. Te gotirr ku Jermandaren tirk dest danine ser 9eken wan ~esan u der bare wan kesan de we doz be veki-

. rin. Li aliye din van cerdevanan da za-

. nin ku wan bi yaverr xwe ditine ku bi . ' .

dehan le§ker hatirre ku§tin. Li gori goti-rra wai'1, §er bi pirani bi §ev u pi§tl ke-. mirr u eri§en gerilayan'erketine.

NAVENDA NÜC::EYAN

t- t Puwer 1997 Aza<liya Welat 3

www.ars

ivaku

rd.o

rg

BüYER

Par ebiina Kurdistani ü

E gera her! mezin di par9ebilna Kurdistaue de llstibu. Ew, ci­he we ye jeQ-siyasl pewist bu. Ji ber ku welatek xwedl

binerd u sererdekl dewlemend e, dlsan cihe we ye giring Ii ser riya bazirgani­ya kevn di navbera rojhilat u rojava de u ji bo van sedeman ~ereki i:nezin di navbera Sah Ismalle Sefewl u Sultan Selime Osmani de qewimi. Ew ~er .Pi nave <;elderan di 23.8.1514'ah de der7

ket. Ew c4 dlroka geie kurd de xaleke mezin bu. Bandora vi ~eri li ser gele kurd .giran hat. <;ima? Ew bu sedem ku yekemin car Kurdistan bu du per9e. Kurdistan, ya ku ji 46 mimi~inen kur-dan pek dihat. .

Pi~ti vi ~eri, per9ebjina Kurdistaue u ~ sinoran di navbera her du impa­ratoriyan de hat 9espandin bi riya pey­mana Qesre Serin a di 16~9'a!! de, ku Sahe lrane Sah Abas u Sultan Murad Osmani i~e u mor kirin.

Li dawiya ~ere cihane ye yekemin, ye ku Osmani ketibu ~er u bibU pi~t­benda Almanyaye. Her du dewlet di encama vi ~eri de tek 9l1n u ~ikestin. Ev ~ikestina han hl~t ku jiyana nexwe~iya Imparatoriya Osmani u temene we kurt bibe u be xware u hilwe~e. Le beri ku ~er bigihe dawi, dewleten hevbend yen Ii dijl Almanyaye biln, peymanek liehe-

. nl di nav xwe de pek anin, ev peyman · bi nave /Saykis- Biko di sala 19l6'an

de hatibu imzekirin, te de wan dewle-. ten bi serketi Rusya, Fransa- Britanya her yek para xwe ji erde fireh ye Impa­ratoriya Osmani veqetand u her dewle­teke nave rengekl Ii we erda {herema xwe) ku yeqetandibU (mina: herema

. sor, zei, ~in u herema A, B bi .vi hawi) kirin. Pi~ti ~er civinek mezin Ii Italyaye Ii dar xistin. Ew civin bi nave Kongre­sa San Rizo di mejuya 19.4.1920'an de pek hat. Di ve civine de per9eb11na he­rema Rojhilata Navin u di hundire we de ji par9eb"Pna Kurdistaue careke din hate hole. <;awa? Ji ber ku di ve civine de ti~ten bineil diyar bUn, peymana sala1916'an a "bi nave Saykis-Biko hate e~kerekirin. Kesen be~aar di ve ci-

. vi1;1e de razibüna wan li ser 9ar9oveya · dawi ji peymana a~tiye u lilievhatine bi Tirkiyeye · dane qebul}9rin. Li Fran- . sa-~evre di I0.8.1920'an de peymanek hate imzekirin u ji encamen ve peyma­ne gelek kelexen siyasJ-nijadi derketin hole. Careke din par9ebun ~u para Kur~ distane, Kurdistaue bU 9ar per9e u mi­jara nie ew per9e ye ku ketibu bindeste Fransaye ye.

4 · Azadiya Welat 1 : 7 PG§per 1997

Di navbera Fransa ü Tirkiyeye de ji bo bicihkirina sinoran xetek giring pek anin. Ew xet bi nave "Türk Fasil" bü ü te de ba§üre xeta Meydan Ekbe, Kilis, ~oban Beg, riya hesini ya Bexdad- Nisebine ü riya beji ya kevan a Nisebin- Botane di bin deste Fransaye mabü.

Fransaye di we deme de Suriye u Kl,lfdistana SUriyeye dagir kiribU. Para Fransaye ji Kurdistaue ne bi9Uk bu. Le pi~ti dan u standinen dur u direj u duri­ya gelek peymanan u ya heri pewist · Lozan, edi hedi hedi metingeriya Fran­saye desten xwe ji her~ma ~in, yani ba­kure xeta Kilis, Birecik, Merdin, Bo­tan veki~and u xiste bin deste dewleta tirk ya ku nu ava bUbU. Pü~tre gelek li­hevhatin u peyman di navbera Fransa u Tirkiyeye de 9ebl1n ji bo bicihkirina sl- · noran . mina peymana· mejuya 20.10.1921 u protokolen 22.6.1929 u 3.5 .1930 xetek giring pek anin. Ew xet

u Ii duv veki~ina arte~a Fransaye ji Kurdistaue u ji Suriyeye. li dawiya sale 9ili, ku ev veki~in bi xwina sedan xort u ciwanen kurdan u ereb buye. Serxwe­buna vi par9eye bi9Uk ji Kurdistana ku iro Ii ser we bazar ten kirin ku hin dibe­jin Kurdistan Ii SUriye nin e u hin dibe­jin doza 9end gundan e.

Ev herem ji se deveran pek te. 1- Devera yekemin Cizir e. Di nav­

bera 9emeDijle u rexe rojava ye <;eme Xabfue de ye, neziki 250 km. direjayi, 30 km. panayi.

2- Devera duyemin herema derdora <;eme Ferate, neziki 60 km. direjayi, 40

be. Ji ber ku ew rejlm gelek plan fi si­yaseten ~oven der heqe geie kurd dime­

~lne:

1- Siyaseta heri mezin qanfina ser Ji­mera Awarteyl ku di 5.10.1962'yan de pek hatibu u ji encamen we beparbfina 150.000 kurdl ji mafe welatiya Suriye . .. Dewieta Suriye bi ve qanfine xwest ku kurdan mlna penaberan fi mlna cirati .

, yen ku j i Kudistana bakur fi ba~ur cih fi . waren xwe berdane u li Suriye mina rnevanan ciwar bune, bide xuyakirin.

2- Siyaseta kembere erebi ü valaki­rina gund u bajaren kurdan fi di ~fina

wan de ni~tecihkirina ereben ko9ber da ku demografiya Kurdistana Suriyeye

bete ~artin.

3- Erebkirina dever u heremen Kur-_ distane u guhartipa naven gund u baja- ·

ren Kilrdistane · u bi naven mlna; . Al-Aruba, Yalrubiye, Qehtaniye.

4- Rejim ~ereki e~kere dime~ine, li dijl her ti~ti giredayi 9and, zirnan, hu­nera kutdi.

5- Siyaseta jibirkirin u ihmalkirina . Kurdistana Suriyeye ji aliye projeyen pe~xistina aborl, civaki, 9andi ve.

6- Serek qi~eji li diji rexistinen tev­gera rizgarixwaz a Kurdistana Suriye ii derxistina kelem u astengiyan di riya: · · pe~ketina geie kurd d~ li Suriyeye . .

7- Siyaseta girtina neqamini ya lru­qanuna Ahkame irfi re dide dezgehe'n . istixbareta Suriye ku teko~er u xebatka-

. / ren kurd bene girtin u be mehkeme ~ ·· wan texin zindane. ,

bi nave "1'ürk Fastl" bu u te de ba~ure xeta Meydan Ekbe, Kilis, <;oban Beg, Riya Hesini ya Bexdad- Nisebine u Ri­ya Beji ya Kevan a Nisebin- Botaue di bin deste Fransaye de mabu u di we de­me de dewleta Suriye ya ku ava bubu, ev dewleta nu ya ku di bin serperi~tiya Fransaye de bu, ji bo ku aqare xwe fi­reh bike u per9eyen dinji Kurdistaue ji wilayeta Musil- Derdore Qer9okdag, rojhilate Cizire~ destpeka <;iyayen Sen­gate, xiste bin lepe xwe.

Dagirkeren ku ev plan 9ekirin, hl9 nekirin hi~e xwe ku miletek li s~r. xaka hereme bi sedan sal e diji, qet li pe~ero­ja vi rnileti nefikirin u giringi nedan be~darbilna VI milete di ve plane de. Bi vi hawi Fransaye heremek mezin ji Kurdistaue diyari dewleta Suriyeye kir

km panayi. 3- Devera seyemin, herema ji rojhi­

lata Kobane -Siruce- Afrin (Kurdax) de~ta Antakya .ta qeraxa Derya Spine­zikl 40 km. direjahiya.

Rew~a geie kurd Ii serdema Fransa ji aliye siyasi, civakl, abori ·u. 9andi ve ba~ bu. U xerabiya wap. ji hebU. Ve serdema ba~ di wexta dewleta Sl,lriye de dewani nekir u yekbUyi desthilatda­ri kete deste hikfuneteke cudaxwaz. Le dema Partiya Baas · hat, desthilatdari , xiste deste xwe di 8.3 .1963·' an de u pi~t re bi derbeyeke le~keri rejima Al­Asad di 19.11.1970 'yi de hat u hikU­meteke le~keri ya alewi ava kir u .bi sersiya zagona ahkame infi kar u bare dewlete ta roja iro te me~andin u roj bi roj rew~ geie kurd lawaz u xerabtir di-

Ji ber ve rew~a siyasi ya xerab a ku geie kurd te de dijl u ji ber tunebfina maten demokrasi u azadiya peyv fi ra­man u derbirin u binpekilina maren in­sanan u ji ber rexistinen kurdi Ii Suriye nedikarin bi ~eweyekl meram fi daxwa- ' zen gel di riya dem u dezgehen demok~ ratik de mina perlamane bi destxwe bi­xinin. Lewre ji ~ewe u · awayen xebata siyasili Suriye qedexeye u minaka he­ri bi9Uk me~a Newroza sala 1986'an bil li hemberi ko~ke serokomar H. Al-Asad, ew me~, me~eke siru~ti u ~- . tiyane bU u bi armanca serbestkirina pi-rozkirina Newroze bu. Le me~a ~tiya­ne gulebaran kirin u kevoka a~tiye bi xwina ~ehideki kurd u dehan xorten bi, . rindar hat avdan. Ji ber hoviti ß barba­riya ve rejime, ev demek direj e. ku h~z u rexist1nen kurden SUriyeye yen ku Ii Ewrupa bi cih büne, xebat u ~alakiyen xwe Ii welaten penaberiye dikin u ~alli- . kiyen heri giring di ve dawiye de, ....

www.ars

ivaku

rd.o

rg

ew me~a a~tl ü-demokrasiye Ii hember Balyozxaneya Süriyeye, Ii Bonne di

_mejuya 19.4.997'an de pek hat. Me~ di - bin serperi~tiya rexistinen Ewrüpaye

yen Hevbendiya Demokrasiya Kurdl Ii Suriyeye bu. Me~vari, Ii W alter Flex str, Eske Adenaveralle 'Kunstmuseum' Ii bajare Bonn kom bün. Me~e bi co~e­ke mezin bi alen rengln ü weneyen ~e­h! den tevgere ü bi avetina sloganan dest pe kir. Me~vanan hedl hedl digel parastina pollsen alman bere xwe da­bün balyozxane. Axaftineke bi zimane almanl ~ebü, te de rew~a geie kurd anln ziman; rew~a geie ku di bin zilm ü zo­"ra rejlma Baas de dinaliya, ~lrove kir _.ü diyar kir ku ~end plan u siyaseten ~o-

kurd mlna netewe­yeke duyem'in li Su­riyeye u temaml u cihana mafen wan nljadi yen siyasi, ci­vakl, ~andl.

2- Berdan ü ser~

bestkirina maf u azadiyen demokrasl u relibergirtina ma­fen lns~man u ~are­serkirina doza kurdl Ii Süriyeye di riya hevpeyvlneke bira­yetl ü li ser bingehe­ke wekhevl u de­mokrasl.

3- Rakirin ü ne­hi~tina siyaseta kembere erebl u ra.­westandina zagona seijimera awarte u

•

. ven ü nijadperest Ii dijl gele kurd ne te­ne Ii Kurdistana Süriyeye, le li parye- . yen din jl, . nemaze Ii ba~ür ü bakure Kurdistane te me~andin . Pi~t re ji du axaftin bi zimane kurdi ü erebi ~ebün ü , di her se axaftinan de tevgera rizgarix­waza kurdl ü li Süriyeye siyaseten dewlete yen Ii diji kurdan protesto kirin ü armanc ü d~xwazen geie kurd diyar kiriri ü bang Ii hemü rexistinen siyasi yen fermi -ü geleri Ii Ewrüpa ü cihane kirin ku bala xwe bidin rew~a gele kurd u pi~tgiriye bidin mare wan yen rewa.

encamen Wl dige) rakirina zagona Ah­kame irfi.

4- Berdan ü serbestkirina hetin1 gir­tiyen siyaslli welat ü bi taybetl hebsl u girtiyen siyasl yen tevgera kurd'i.

xaneyan tene avetin, kannend ji dam u dezgehen fermi li Kurdistane tene der­xistin, destdanine ser erd u zeviyen cot­karen kurdan.

tineke digel berpisriyaren balyozxane­ye ~ebikin ü nameye bidin wan. Le mi­xabin tu kes ji wan nehate der ü qebül nekirin ku digel berpirsen me~e biaxi- · vin, le bele ev nebes bü. Wan bersiven xwe ji dfu ve dan ü gotin ku Kurdistan Ii Suriyeye nln e .. . Li Süriyeye pirsa kurdi nin e.. Kurden Suriye mevan ü penaber in .. Bi van gotinan hukfuneta Baas ruye xwe ye re~ ü ~oven careke din ni~ani raya gi~ti ya Ewrüpaye ü ci­hane da.

8- Itirafa dewleta Suriye bi zimane kurdi mina zimaneki ferml ye duyemin li Suriyeye ü serbestikirna xwendin u nivisandina li deveren Kurdistane.

Armanc ü daxwazen tevgera rizga­rixwaza kurdi li Süriyeye di van xalan de derbas dibün:

5- Nehelan ü veki~andina _ biryara standina mal u rnilken kurdan en ku ji mare welatiye bepar, en ku hukfuneta Baas, der heqe milete kurd de dime~i­ne.

7- Rawestandina siyaseten ~oven a ku besüc u sedem xwendekaren kurd ji dibistane tene derxistin, karker ji kar-

Birpirsiyaren me~e ev armanc u dax­wazen geie kurd xistin nava nameyeke protestoyi ü bi alikariya seroke polisan ü ~end polisen din, bere xwe dane der-1- Itlrafa hikfuneta Süriyeye ü bi ~e­

weyekl ferml, destüri bi he~üna gele . gehen Balyozxane 'ü xwsetin ku hevdi"- FENER ROJBIY ANI -

zimani ye. Bi kurdi an bi tirkl. ji xwe du-se

Bave Hesen Q diya -Metln deqiqe derbas oebG, camer dest bi giri kir. _ Ere Ii ber mikrofone hiske hlska wi bG, hestir dibarandin. ji giri nikari tu ti~t bigota. Tene , hat femkirin ku bi tirkl diaxive G dibeje kure

OSMAN ÖZ(::ELiK

min ji hat ku~tin. Ew bave Hasan Ocak bG. Di 12'e ilona

1995'an de, Hasan Ocak ~inda bGbG, pa~e la~e wi Ii daristana B~ykoze hat ditin. Hasan

B ave Hesen bi solen xwe yen benoyax Ii Ocak mix~lif bG. Ew roj, ev roj malbata

. ser xali~eya salona Otela "Hyatt" a bi Hasan Ocak bi du w~ ketine. _ penc sterk, bi pejna diza~, hedi hedi Ern werin ser pirsa diya Metin. Ew niha di

me~iya. Beri ku rabe bime~e, ~e'wqeya xwe ",Kiip"a Ferhat Tun~ de·dixuye. Belewe nas

Bele, ~i -bi zaneyi 0 ~i bi nezani Ii ser nave ~ore~a proleferya (ku bi pirani kemalizma ve~artlye) dijminatiya kurdayetiye be kirin ji, mirov mixallf be, ji eri~en dewlete xelas n;:lbe. Ev dewleta ku Ii ser xwlne ava bOye, mina vampiran bi mijandina xwine Ii ser piyan dimlne. _ <;::apemeniya tirk, bi dO doza Hasan 0

Metin ketiye. Metin kirin sembola azadiya ~apemeniye. Diya Metin Q bave Hasan ji

dabG jina xwe ya Ii keleke rGni~tl. Ev merike kir. Diya Metin Göktepe. Tu civin namlnin - -

. kanaleke televlzyone di~in yek a din. n rady­oyeke dibezin rojnameyeke G ji wir -di~in

konferansan, civinan. Li her dere, weneyen Hasan G Metin hene. De G bave Hasan 0 Metin didin axaftin. Wljdane raya gi~tl pe -tat­

hGrik, simbel tGjik, por we~iyaylber bi ku ew ne Ii wir e. Feqlra belengaz, be zar G r

mikrofone dime~iya. Ern Ii salona konferanse ziman. Ji axaftina we ne t:irk G ne ji·· kurd fern bGn . Be~daren civlne nas bGn. Bel~ otela dikin. Plr e, navsere ye G di ser de ji pawf ye.

· penc sterk nenas G biyan bG . Ern Metin ·rojnamevaneki ciwan bG. vexwendiyen Claudia Roth bGn . Edl Claudia, NO~evane rojnameyek bi~Gk a yep bG. KG~e fi derdora me qenc te naski ri n. Do'sta kurdan, bi kG~e kolan bi kolan Ii dO ~alakl G nG~eyen parlame\)tera partiya 'Kesk a Almanyaye, ~epan bG. Rojeke hat bin~avkirin . Berdevke . beFpirsayara Kesken Parlamentoya EvrGpaye. dewlete ji yen wifo re digotin: "Ev ne ~oj-

Ciaudia Ii ser mafya 0 ~eteyan civlnek Ii namevan in, ev milltan in!" Bi rasti ji Metin, . dar xistibG. ji halya, Fransa, Bel~ika 0 hwd. milttanekl rexistinek ~epgir bG. Dewlete ii ku

mir.ov hatibGn. Qala pirsgireka mafya G ~are- keys bi mixalifan dixist, an diavet zindanan serkirine dikirin. Bi xwezayiji Tirkiyeye ji an ji, ledixist ew diku~tin.Li Metin xistin .. siyasetvan, rew~enbir, rojnamevan hebQn . Li Metin di nav lepen polisan de can da. Metin ser"pirsgireka ~eteyan hGr G kOr; dOr G dlrej ku~tin. Cendeke wi avetin derve. rawestiyan. _ Ev her du xort jl kurd bO . Kurden alewl.

Di dawiya civine de, bave Hesen jl xwest- ~Bele nasnameya wan a n~teweyi Ii ser mile ibG biaxive .. Bi gaven bi~Ok 0 bi ~o~en lerzok wan bGbO bareki giran. ji nasna'meya xwe ya dime~iya . Mikrofon bilind bG ._ Deve wl . neteweyl direv~yan. KurdbGn 0 kurdayeti nedigihl~te . Bi destan mlkrofon t~wand; ni_zm _, nijagperesti -bG ~ Nijadperestiya Türke~ 0 kir. Dest bj axaftine kir.Miroyku qenc bala_ ·,· weltapareziya K~rdistaniye ml'na hev in.

:xwe neda axaftine fern nediki.r ku bi ~i .. . . · Xelasi di ~ore~e de- ye, -$ore~a proleter_ya.

. min di~e. Dewlet ~a~l 0 ~ewtiyan nake. Wan hay ji ~we tune. Nizanin ~i· diqewime.

Ma: ku wan bizanibOya ~i diqewime, wan e nizanibOya Metin, ne roinamevane heri giring e. C::ima kes qala Musa Ant,ere kal, - '

-,. Hüseyin D~niz, Haf1i Akdemir nake. Ma qey . . . ew kemi Metin bOn? Ma ku bave Hasan bizanibOya ew kir-ine ~i govende, w~ n_egota ·

- lawo ma bi ~ezaran xorten kurdan hatin •. ku~tin, ~ima tu kes qala' wan nake?' _

Ü bave Hasan hay ii xwe hebGya, w1 ye . nizanibGya qetllama Mera~e, ya Sewaz~ 0 ya· Gaz iye di dewra sosyal demokr~te s~xt~ d~ · -qewimiye. Ü ger ~~ bi van zanibOla,- pi~tl · axaftina xwe y~ ~lj rt {q;'-_gi[i 1a (i otel~ penc sterk; bi"~~ . .Jen -xwe yl ~il xwe -Ii Ercah '_ --- .. Karak~~e mebGs@ q-rP'~ dig]rt _G.bi _ ,;i;~ln ~'W~_

' _nlacd.·i.kl·r.? .. __ · ___ .. " . - . . . ., - . 'r - .• ., - ... .-'*- ' .... • ''1_

- 1 - 7 PG~per 1997 Azadiy~ \Vel~t - 5.

--www.ars

ivaku

rd.o

rg

~·· N IRXANDIN

ervan di 1er de xurt dibin A. SERDAR DERY A

Li raste derbeyeke xedar nin e. Bi tene mirov kare qaia "Serketina Pirüs" bJce. Bi gotineke din arte­

~ tirk xwest ku ji barane bireve, Ie rast!

Her wiha her ~iqas ba' ne zelal be ji, 'mirov dikare qala heval­bendiyeke neheni ya lraq, PDK ü Tirkiyeye ji bike. Ji ber ku ji hevalbendiyeke wisa, we ev her se dewlet süde wergirin. Hin ni,anen ve yeke hene~ Le, h'em bi DYA'ye re ü hem ji bi lraqe re hevalbendi Ii hev nake.

bahoze hat. yeke pek binin: Ji ber ku bi ve yeke we Geriia bi tevahi ji Zape veneki:?iyane Iecuyinen (mesrere) wan zede bibin.

u Zap ji car aii ve ji heia geriia ve hatiye Arte:?a tirk di diroka komare de zara dorp~kirin. Biia arte:?a tirk qet meraq qGmera heri mezin avet u dibeje 'min du neke. Di rojen pe:?iya me -de geriia we :?ei?' avetiye, Ie dibe ku cara duyemin yek heza xwe ni~ani hezen tirk bidin! Weki biaveje. te zanin 'gerila li her dere ne, Ie Ii cihe- Bi tesadUfi 30 geriiayan jiyana xwe ki naminin' ku pewist be, ew dikarin ci- winda kirine. Dibejin me dora geriia gir­hen ku te de heri xurt in ji biterikinin. Le tiye. Ew bi xwe di bin dagirkirina gerilla ew her dem dikarin wi cihi bi destbixin. de ne. Ji ber ku kozikan cedikin, bi telan

Qaia ku:?tina hezar kesi dikin! Bi tene dora xwe dipecinin u bi tanqan dipare­se term ni~an dan. Ji van du kes birindar zin. Ji <;eme Didaye bigir heya <;iyayen bGn, kesen birindar dikujin, weki term Zagrosan xurtbfina geriia li ber cavan e. ni~an didin, hew .. . ! Le, ev ji ji bo Vdll ze- Her wiha bi ditina me, ev operasyon ji de ye! Ji ber ku hez u imkanen hebfin, di- bo ~ervanan derman e u avdana pola ye; karibfin pe~iya ve yeke bigirtana. Digei ji ber ku bi ve dagirkirine hezen geriia ew qas xeietiyen taktiki ji, geriia ev sisti ji ser xwe avetin u hi~yarttir bGn. Bi operasyon a ku di dimka wan de ya heri kurtayi ti~te ku pewistiya me pe hebu, mezin e, kilid kirin. Arte~a tirk ket nava hate peydakirin. avzeieke (batakhk) kfu. Xuya ye ku, di Diyar e ku, ketina Ba~fu besan e, Ie qada navneteweyi de ji her dice dikevin derketin geieki dijwar e. Ku ji bo deme­tengasiye. ke direj bimine digei DY A'ye hemu ci-

PDK'ya ku arte~a tirk dawet kiriye han, we Ii diji ve yeke derkevin. Le, ku pi~ti du hefteyan radibe dibeje 'me ew hema derkeve ev ji nabe. Ji ber ve yeke dawet nekirine.' Ev kesen qe~er (1 xa- dixwazin di demeke ki.utirin de xwe bi­yin ku nema mirov dikare je ie bibeje gihinin encameke. Le beie, bi vi awayi bi parti, bi saian bi pi~tgiriya dijminen geie serketin pir zor e. Ji bo ve yeke ~er hat kuid, ev geie bindest per9iqand u ~ore~- qonaxa ku me hevi dikir. Pi~ti ve. yeke geren kurd bi xayinti ku~tin. Ern ve hei- mirov dikare eniya Bakur u Ba~fu xurt weste ji bir nakin u hesabe ve yeke we Ii bike, hin hevaibenden dijmin tasfiye bi­wan giran rGne. ke, li Rojhiiata Navin hevaibenden riu

Ger ~ervanen ARGK'e ji dehi yek he- peyda bike u ke~eya kurd navneteweyi zen xwe ji li diji PDK'e bi kar binin, di- bike. Ji her ali ve ji bo rizgariya netewe­karin we li sere KT bikin beia. Di r:ojen yi pe~iya tevgera· kurd vedibe. >pe~iya me de dibe ku, KT ji bo ku here- Dive PDK ba~ be nasin. Jixwe bi tev­ma PDK'e bipareze li B~ qereqoian kujiya Hewlere hovitiya ve partiye diyar ava bike: Daxwaza me ew € ku, bila ve · bU. Heviya van ew bu ku, PKK di nav

hefteya yekemin de tek bi9e u pi~ti ve yeke we eri~i we bikirana. Le, pi~ti ku di­tin geriia tek nace, qala 'me arte~a tirk dawet nekir' e kirin. Ji geriia Iedan xwa­rin u ji ber wan direvin. Ev naye we ma­neye ku ne ~erxwaz in. Ji ni:?ka ve pe he-

. siyan ku, xeiet tevgeriyane. Her wiha her 9iqas b~ ne zelal be ji,

mirov dikare qala hevaibendiyeke nehe­ni ya Iraq, PDK u Tirikeyeye ji bike. Ji ber ku ji hevaibendiyeke wisa, we ev her se dewiet sude wergirin. Hin ni:?anen ve yeke hene. Le, hem bi DY A'ye re u hem ji bi Iraqe re hevalbendi li hev nake. Wi­sa dixuye ku Tirkiye dixwaze di demeke kurt de ve hevalbendiya neheni pek bine.

Bi rew~a dawi PDK nikare politika­yan birne:?ine. Qasiden xwe di:?ine pay­texten weki Bexda, Sam, Tahran u· Enqe­reye ku Ii hev nakin. Niha heri b~ bi KT'e re li hev dikin. Le, Tirkiye ji niha xeman dixwe. 'Me ev bela cawa dit' PDK dibe ku nezil4 me be ji. Ev ji mim­kUn e. Le, dive bizanibin weki Taiabani ji Hewlere derxistin, nikarin PKK'e ji Behdinane derxin. Ev ne gengaz e.

Pi~ti ku reveberen PDK'ya Tirkiyeye ji aiiye Barzani ve hatin ku:?tin, S.Elci bi daxwaza Tirkiye u DY .fo.. 'ye bUßekretere PDKe. Niha ji di dema ve operasyone de li Ewrupaye digere, berdevkiya wan he­zan dike. Ev yek bi daxwaza DYA'ye pek hat.

Disa emji Barzani re dibejin, ger tuji bo kurdan ti~teki biki, PKK'yi dlbin fer­mana te 'de ne! Ku wisa bibe di navbera we u PKK'e de mesele demekevin. Her

Cihe ku h(jn !e rYdinjn

Karewe D Kark:er OKannend

Wekl te zan'in televizyona kurd'i, MED-TV'ye 2 saliya xwe qedand u

kete se saliya xwe. Di gel hemu astengiyen dagirkeran, ev televizyona ku

wekl "Teiev'izyona geie be-dewiet" te binavkirin, we§ana xwe dido1m1ne.

Ern dixwazin bi ve ankete bizanin ku geie me, bi ~i ~av'i li telev'izyone di- ·

D 'Esnaf nere u we§anen we ~awa dinirx'ine . Ern ji hernu xwendevanen :xwe dix-0 Xwendekar wazin ku ve ankete dagirin u ji rne re bi§'inin. Eme pi§t'i ku encam giht§tin ·o Cotk.ar · deste rne , 'bersiven we binirx'irlin u di rojnarneye d~ biwe§inin.

D Serbest ' HOn Ii ku Ii MEQ-Nye temll$e djkjn? !) ............. :., .......... .. .......................... -............ -..... D Li mal . 2) ............... .. ·.: ........ .

Zirnaue we ve zjkmakf D Li ciheki din 3) ..................... : .... .. . .. .. .................... .;................. UJ]n her roj H MED-JV temll§e dikin? 4) .................. : ....... . HUn küau zacavaven lrurdf dizanjn? 0 Ere . 5) ......... ' .................. . ::: .... .......... ~ ·- .. :~ ................. ; ..... · · 0 ~a 6) ...... ~.: .... .. ........... _ .. .

U mala we cend keS lj. te!eyfiyooa · HQn zjmaoe küan bemameyan IJesan (j . ' •• ••• • •• ~ ••• ; 0 •••• 0. • • • •••• 0 ••••••• 0 ••••••• 0 •••

MEJ>-IV ct tfne bfra. we? · kurdf temll§e dildn;:r · bil§ djbfnin? · J} i . -..................................... _ ............ . ~· .. ~ - ... :: ·~ : .. . :: ........ ........ ·:~ .... .. ..... ..... . . , . Ü ilerdora.. we ' dj c;;end · malait de . · ............................ .

'/

t - .HUq 11 lsenee ve. h MED-JV~em~e d1k10? · . MED-JV he\<e? . · . : < . · . : · . .. ...... · ........ , · ......... . · · · UOn ZimMe DYceVan c;;a.wa.dibliJin? . · ~ 0 2_ sai ~. ;··~·---~ ~ .... ....... ................ .. :.~ · .. : .. ~..... .,.,.. ~

. • • • ~ • • • • • • :.. J • • D ~esan e_ '.0 salek '· D2-3 ·meh

6 Azadiya Welat 1-7 Pfi§per 1997

Na.ve 6 OOmamevan lj ~on M te·•- . 0 Giran e kidna. xwe bjnbirsjn. . . ' 0 Je lern nakirn

/

wiha ji bo PKK'e li Ba~fu mayin an ji r;uyin ne xem e. Kes nikare beje Ba~fu u Bakur cuda ye u tu nikari li vir bimini. Ev sinorSn derewin in. <;awa ku Qazi Mihemed ji hemu parr;eyan gazi kurdan kir u Mele Mistefa Barzani ji kir wezire berevaniye, dive tu ji wisa biki. Helwes­ta ba:? u durist ev e.

Dive hemu rexistinen kurdan ji edi · helwesta xwe diyar bikin. Partiya ku bi saian pi:?tgiriya we kir, ji her ali ve diyar bu ku partiyeke 9awa ye. Bila kes nebe­je PKK ji bo r;i li vir dirnine, PKK ji bo alikariya we li vir dirnine. Ji ber ku pe­wistiya we bi birayen we yen bakuri he­ye.

Ji cepgiren tirk re dibejirn, iro hezen pa:?veru yen tirkan pi~tgiriya hezen p~- -veru yen kurdan dikin. B~ e, ma hfin bi qasi ku pi:?tgiriya aite~a tirk dikin, pi~tgi­riya hezen geie kurd dikin? Bi taybeti ji hin der u doran re dibejiill 'HGn r;epgir in an ji ajan in? Diyar e ku ev arte~, ji bo pa:?veruyen kurdji ~er dike. Le hfinji bo r;irna li diji tevgera kurd propagandaye · dikin.

Li ser dawiya :?er ji, mirov dikare wi- ' ha bibeje, we :?er ji bere gurtir bibe u ji her ali ve amadehi pek hatine.

Arte:?a kurd dixwaze kurden xwe bi­xapine u bi vi awayi ke~eya kurd_r;areser bike. Ji ber ve yeke di nav HADEP'e de ji dixwazin hin kesan biki:?inin aiiye· xwe. Xuyaye nezktedayina arte~a tirk a ji bo ke~eya kurd we nermtir bibe; Tevge­ra kurd dixwaze bi avakirina hukfuneta nu hin gavan biaveje.

Jixwe gava mirov baia xwe bide, we were ditin ku guherina huk.Umetan gire­dayi :?ere li diji teko~ina rizgariya nete,; weyi ye. Le, kes nikare beyi PKK'e ke­:?eya kurdan r;areset bike.

OBa~e

Bi dilina we bernameyen Ii ser küan mjjaran oew;st in?

Ji ber MED-IV'ye we tu tade diliye?

Bola MED-IV'ye di . oekanina yekiliya -Öeteweyf a c;;a.reserjva. pjrs~jteka kurdf de ci ye?

u ~orr . we oirS~ireka. kurdr c;;a.Wa wesetdibe?

: •• ~ 0 •••• • • ••••• 0 •• 0 0 ••• ; ••••• 0 • • • •• •• •• ••••• • 0

HUn jj bili' MED:... IV Ii kijan kanalao · ~* dtk;n? · · · ·

HYn kßan wewaao iljxwinin? . · . . . . .

·······+·····; ................. ...................... .

www.ars

ivaku

rd.o

rg

.1 .06.1960: 485 giregiren kurd ji hela dewleta tirk ve hatin girtin a ew Ii Sewaze kirin l<ampeke.

xwe di pirtuka "Hasretinden Prangalar Eskitlim (Min ji hesta te qeyd kevn kirin)" de gihand ser hev.

• 2.06.1994: Ronakblre ktll'd, seroke DEP'r ye Ruhaye Muhsin Melik, Ii navenad Rullaye tevl hevale xwe Mehmet .Ayyr ldrz ji hela kontnwan vc llate ku~ ti n. ·

e 2.06.1964: Rexistina Rizgariya Filistine (RRF) hate dameziranclin. · • 3.06.1963: $afr Nazim Hikmet t;ü ser dilovaniya xwe.

• 2.06.1991: Hclbestvane :nezin Al1rned Al'if cli 65 saliya xwe de Ii Stenbole r;u ser· dilovinaya xwr. 1-\hmed Al'if Ii Diyarbekir·e hatiye dine. He clema Iw Ii Enqereye rli Fakulteya Ziman, Tarlx tJ Cografya de ~agir1 bu, ji ber blr Ll bawer·iyen xwe yen siyasl du caran liikeve hepse. Ji ber ve yel;e xwendina xwc nlvco cl ih61e; cli hin r·ojnameyan de cl ixebite. HeiiJcsten. wl cli

• 4.06.1994: Pi~ tr daxuyaniya Serokwezlm cleme Tansu (iillere ya der bare karsazen kurd de, Sava~ Buldan, Adnan Yrldrrun tJ Haci Kar'ay hatin qetilkirin.

• 6.06.1913: Kovara "Rojl Kuret" dest bi we~ane kir.

• 7.06.1991: Pa;·tiya Kecla Gel (HEP) hate damezimndin.

• 7.06.1992: Nur;evane Rojnameya Yeni Ülke Ll özgür Güncleme Haflz

Akclemir·. ji hela hezen tarl ve Ii Amecle hate ku$till. ______________ ~ovar tl ro_ir_la_m_ey~ ~u~ ~~ cu~ de~er~ ~~e~ancli~~t~va_lliy_a_he!bes ten ------

AWIR

Bi sebir, adil ü biiarte bü cAvnERI ~------~-----------

Muhsin Melik u pireka wi Senay ' ' D ema reheval Muhsin Melik ~ehid xistin, ez di girtigehe de bfun. Beriya girtigehe me

bi hev re 4 salan xebata siyasi kiribu. Hevale Muhsin her dem wiha digot: 'Di­ve em tu car xwe ji xwe~ikbfma teko~ina Rizgariya Neteweya Kurdistane meh­rfirn nekin.' Ew evindare azadiye u teko- . ~ereki geie kurd bu. Li hereme, di cena­zeyen gerilaxan de her dem pe~erigiya gel dikir. Cara dawi di cenazeye Heval Mehmet Sende wiha gotibu: 'Ala wi em hildigirin, ji bo vi geli em dive berenda­me mirine bin u em amade ne ji.' Di ji- . yana xwe ya siyasi de heta dawiye veki­nbil., sadiqe doza xwe bil., eme heta da­wiye riya w1 bi~opinin." Bele pi~ti ~eha­deta ~uhsin Melik, bi 2 salan wiha digot Eyüp Karageü Gelek ti~t ji bo wlhatin gotin. Hin kesan digot: "Dive peykere wi (heykel) Ii navenda Ruhaye were t;e­kirin." Li gori hinekan keke Muhsin ... Mina Eyüp bi sebir, mina New~irwan adil u mina aristokrateki frensi kubar, diltenik u centilmen bu."

Lijneya Reveberiya Navendi, ya HA-. DEP'e j_i bo pirtfikeke belgeyi, ji bo bira­nina Muhsin Melik biryar stand u di pu~­pera 1996'an de ji pirtUk ~ap bU. Pe~go­tina ve pirtUke Seroke Gi~ti ye HA­DEP' e Murat Bozlak _nivisiye. Der heqe Muhsin Melik de Bozlak Wi.ha dibeje: "Pi~ti damezirandina HADEP' e., j,i , bo sohbeteke em li cen1 hev biln, weki te zanin di 6'e S_ibat<l 1Q94~an p~ :eri~ek

anibfin ser mala min, u ez birindar bu­bum. Ji ber ve sedeme Muhsin Melik, ji min qehiribu, gote min dive em zfi bi zfi poste bi deste kfit;ikan ve bernedin."

Pi~ti ve axaftine, bi 18 rojan Muhsin Meitk u hevale wi Mehmet Ayy1ldiz ro­ja 2'ye Hezirana 1994'an Ii navenda ba­jare Ruhaye, Ii cih u waren pexemberan b.i awayeki hoviti u ji pa~ ve hate qetilki-rm.

Kurtejiyana Muhsin Meli'k

Di sala 1951 'e de Ii Ruhaye hate dine, bi esle xweji gunde 'Arapoku' (A~mah) bu. Weki Ieu ji p~nave wi ji te teffikirin, hela bave ji mala melikan e. Muhsin Me­lik ji hela de ve ji xwarziye e~ira Payda­~an e. Malbaten ~elik u Pay~an gelek car li parlamentera tirk Ruha temsil kiri- · ne. Bapire wi, Mustafa we deme melike Herane bU. Di sala 1970'1 de Zanlngeha <;ukurovaye Fakulteya t;andiniye kuta dike. Di sala 1976'an de Ii Antalyaye dest bi muheQ.disiya zirere dike, pi§tre ta­yma xwe radike Ruhaye, di gelek sazi­yen cihe cihe de, Ii Ruha u Amede dixe­bite. Li Amede di sala 1968'an de te gir­tin, beriya 'We bi t;end mehan Ii Ruhaye ji di dema belavkirina afi§en DDKO'ye dike, cara yekemin te girtin. Du mehan Ii Girtigeha Amede radize: Pi~ti derdikeve, wi sirgilni <;ankmye dikin. Di sala 1985.'.an .de ji w~~lfey~ xwe ya.resmiis­nfa .dike. Bi awayeki serbest diXehite:·

SALIHE KEVIRBIR1 .

n

H i I

l !

i j ! I I i : i ! ! '.

Mi RHEM YiGiT

Di dlroka xayintiye

de altaxe yekeml·n

L i Kurdistane mentallteya e~lrtl, navt;:egeri u pert;:eperestl .di~ke . Felsefe u fik ir~irine~e din t;:edib:. Em.ml?a netewe e~ v:ekl caran u zemanen buhurl bi t;:aven bere l1 xwe nanenn, em rro Jl her care zedet1r bi xwe hesiyane, em xwe

nas dikin . . Xurtiya neteweyekl di organlzebuna wl de ye. Neteweyek bi nisbet u dereca

organlzebuna xwe dlkare behsa xurtiye u serxwebOne bike. Ern her saet, her roL her hefte Ci her sa l hinekl din serbixweti r dibin. Dive mirov Ii pirsa serxwebOne mlna pros­eseke binere 0 mlna slstemeke ve pirse bigire dest. Ji ve awire ve em di aliyen fikrl, sryasl, eskerl, dlpolmatlk 0 Ii ser ve bingehe jl ji awira kulturl 0 ~xsiyete ve em ketine ser riyeke bixer. ·

Ev all G meylek e helbet. Rast! 0 he~kereyiyek e ku mirov dikare Ii welat 0 Ii der­veyl welat biblne 0 edl bOye ~lpa serekl di jiyana me de. Ti~te dijmin 0 neyaren me ditirslne, dibe,sebebe mitale 0 paxaven wan jl ev all ye. <;:u carl dijminan kurd mlna lro nedltine G qet wekl ve kellke ji wan napeliklnin.

Ji dijminen derve 0 dagirker pe ve hin dijmineri din jl hene. Ev jl pa~verOtiya navxweyl, navt;:eparezl, malbatperestl 0 xayintiya malbata Barzanl ye. Ev lro di desten xernexwazen me de bGne ma~ik G hejekl mezin e nav piyan. ~ore~ 0 gi~ hewlen ji bo yekltiya kurdan bi ve malbate re ten hember hev G ~ore~ bi ku de dit;:e, bere xwe dide kljan all li wan diterpile.

Ba~Gr mlna part;:e wexteke heviyek mezin bO ji bo temame welat G gi~ geie kurd. Li pey allkariya kurden t;:ar part;:e wexteke ev heviyeke mezin bG. Serokatiyen Ba~Or 0 bi dereca yekemln serokayetiya Barzanl G dewama ve serokatiye ya kure wl MesGd Barzanl, gi~ derfet 0 keysen behejmar hatin desten kurdan, bi ave de berdan 0 bOn sebeben zindreke trajediyen yek ji ya din malkambaxtir. Barzaniyen ewil pi~ti ~ereki 13-14 salan di zik hev de bi t;:arlepkan 0 biquiOz t;:On desten ~ahe Trane, "Kare min qediya ez hevdekl feq1r ye Xwede me" got G dunde kor Mesud jl, di nav 7-8 mehan de careke Seddam 0 cara duyemln jl dewleta tirk vexwende nav welat u bG altaxe reqem yek, di dlroka xayintiye de. ·

Malbata BeFzanl ne bi-tene Ii part;:eye xwe, bele Ii welat gi~tl buye bela. Di bin nlr G desthelatdariya ve s_erokatiye de bi awayekl ku miröv encex karibe bi allkari.ya goti­na "Sal bi sal, xwezl bi par" karibe !fade bike, rew~a geie kurd Ii Ba~ur neba~tir 0 neba?tir dibe. Bi ve tene jl na~ekine ev malbat Ji bo ti?te ku aniye sere vl part;:eye welet bine sere part;:eyen din jl her be~erml 0 mina Ape Osman Sebrl dibeje her · canxwulamiye dike. . ·

0irov bi wljdanekl rehet 0 dil diln2.yiyeke temam kare beje ku MesOd Ba'rzanl u dora xwe niha ve blstike Ii Kurdistane bune ma?ika milltarlzma tirk u t;:epereke her heza li 'dijl yekltl u pe?ketina kurdan. Rastiyek be?ik heye. <;:i ye ev rast!?

Seroken Ba~Or nikarin civateke nu bikin, hew karin bibin merkeza xurt u neteweyl. Ne zanebOna wan, ne siyaset, ldeolojl 0 morale wan 0 ne jl ~exsiyet 0 beh11a wan tere dike. Her wiha baweriya wan bi xwe jl kem e 0 di bin baweriya lazim re ye. Gi~ hewlen wan navt;:eyl, lokal 0 bit;:Ok in. Seroken Ba?Or bi tene heg ji bare vi. par~eyf dernakevin 0 nikarin bare ku dive hilgirin, hilbigirin. Bi dehan car e ku di bin bar de dikevin 0 bi her ketine re jl zerar 0 ziyaneke din didin geie kurd. Pratlka 30-40 salen dawlli ber t;:avari e. Bila kes ji niha 0 pe de jl nefikire ku malbata Barzani 0 seroken: B~Or de karibin ji kutdbOne re ti?tekl biked bikin. Bi gotinin diri hewcedart bi · firehkirin 0 neteweylkirina be~pir?iye heye Ii Ba?Or. Heger berpirsiyartl frreh nebe, hez 0 partiyen din yen part;:eyen ,rri~yl yenwelat jl 0 neinaz~ ~re~a sakur Ii serJ qed~~ :;' geie kurd Ii Ba~Or nebin xwedl gotin 0 ji siyaseta beperwa 0 dljmlnparez ya · , ·

. serokayetiya PDK'e re slnprek) daneynin, ti?ten he ecebtir dikarin biqewimin.' ' .. ·, .· :. .. . . .:. . ". . ' · .. :.'. ~. ; ' .· ··~ ... . : ·~ ' . . .

I ~ o ~

1 - 7 Pewer 1997 Azadiya Welat 7

-· .

www.ars

ivaku

rd.o

rg

[. HEVPEYVIN

J1 roja damezirina 1HD 'ya Amede heta fro, hun dikarin behsa xeba­ten xwe bikin?

0 Beri her ti~ti cihe ku ihlalen malen mirovan bi awayeki xurt le hebin, li we dere saziyen bi vi rengi tene dameziran­din. Bi taybeti li herema me ji destpek:a sala 1990'1 ü vir de bi awayeid xurt, ma­len mirovan ten binpekirin.

Komela me bi gi~ti, pi~ti seriledanan dest bi xebatan dike. Gava em bala xwe didin seriledanan bi pirani, "binc;avkirin, i~kence, di bin c;av de windakirin, ku~ti­nen kiryar nediyar, ~ewitandina gundan ü di demen p~in de jl_di malan de buse­danina polisan ten ditin.

Hun ji bo sekinandina fhlalen mafen mirovan {:i dikin?

0 Weid hünji dizanin lHD saziyeke li derveyi hikfunete ye. Ji bo pejink:ariya raya gi~ti ya der heqe lhlalan de, em aga- . hiye pe~ke~i raya gi~u· dikin. Serileda­nen ku li ~xa Amede ü ~axen din hatih kirin, ji aliye komisyona me ya pareze­ran ve ten pe~ke~k.iPnji Dadgeha Malen Mirovan a Ewrüpaye, re.

Bi taybeti seriledanen ku li ba me di­civin, em ji Rexistina Effiye ya Navne­teweyi (AI) ji wan agah(,iar-dikin.

Ji ber ku em bi FIEF' e re dixebitin, hin lhlalen ku ten kirin, hinek:an ji wan em radigihlnin we rexistine. Her wiha em heyeten ku ten ba me ji der bare üi­lalan de agahdar dikin.

Gelek heyeten ku te de kesen navdar

8 Azadiya Welat 1 - 7 PG~per 1997

cih digirin a gelck heyeten biyan ten Amede. Ew heyet bi taybeti di dema Newroze de ten. Gelo hun bang dikin, an ji bi {:i awayf ten bi we re diaxivin, agahiyan distinin?

0 Na, tu cari rew~eke me ku em he­yeta daweti ve dere bikin c;enebü. Lebe­le lHD di ware ihlalan de xebaten cidi

dike, ev ji ji aliye heyeten ku tene ve de­re ve te zanin. Ji ber ve yeke ev heyet ji, jivane (r~devüye ji me dixwazin, c;a­wa ku em der heqe ihlalan de ji her kesi re yekiri ne, em ve daxwaza hevditina wan ji dipejirinin.

Hin caran em ji bo windakirinen di bin c;av de bang! Rexistil1a Effiye ya Navneteweyi dikin. Ew rexistin li ser ve banga me k:ampanyayan dide despeki­rin. Hin heyeten biyan ji di bin tesira ve k:ampanyaye de dirninin ü bere xwe di­din hereme, ten c;avderiye dikin. Ev he­yet hem bi awayeid ~exsi hem ji bi ge­lemperi der heqe ihlalan de lekofman di­kin. Disa em raporen xwe ji hin saziyen malen mirovan re di§inin. Bandora ra-

poren bi vi rengi li ser heyeten ku tene hereme, c;edibe.

Yan i hun dibejin di hatina heyetan de roleke me ya aktif

' ? nzn e .. 0 Ern her tim li ser ve mija­

re radiwestin. Thlalen malen mirovan ne ke~eyeke navxweyi ye, meseleyeke navneteweyi ye.

Li hereme ihlalen malen rni­rovan bi awayeki tund te me­~andin. Emji ~exsiyeten serbix­we, saziyen demokrank ü der­doren ku bi malen mirovan re eleqedar dibin ji bo c;avderiyan daweti hereme dikin.

Hun dibejin em saziyeke cidi ne, ti§ten ku we cidi a bi quwet dikin bi taybetf {:i ne?

0 Bele dive pe~i ji quwetbü­ne 'ti te lernkirin, ew be destni­~ankirin. Bi taybeti ez bidim ni­~an ku heger li heremeke parez­vanen malen mirovan diaxivin ü hin ti~tan idia dikin ü ji aliye raya gi~ti ve pi~tgiriya we sazi­ye te kirin ü li ciheki, ger 1HD bi quwet be, ew te we wateye ku li wi welati ihlalen mafan zede ne. Di ve maneye de ez naxwazirn ku lHD bi quwet be, cihe ku lHD le ne bi quwet e, dide ni~an ku li wi cihi ihlalen

mafan nin in an ji pir hindik in. Li her dere Tirkiyeye bi awayeid gur

ihlalen mafan hene. Saxa lHD'e ya Amede ji §axen din behtir di rojeve de ye ü behtir xebata we te ditin, hün ve ye­ke bi c;i ve gire didin?

Ez dixwazim bersiva ve pirse wiha bidirn. Li hereme her weid Amede, ·

lHD'ya A.mede xwediye ciheid taybet e. Seriledanen §axen din li ve dere ten nirxandin, niq~kirin ü berhevkirin.

Hun dikarin der heqe "ihla/en mafon mirovan de agahiyen berbirav bidin.?

0 Li gori seriledanen ku li komeleya me hatine kirin, se hezar gund hatine §e­witandin, bi qasi we ji cinayeten faill mec;hül c;ebüne, disa her roj di ser 20'an re serledanen ten kirin, ev seriledan be­yi istisna di bin c;av de leqayi t§kenceye hatine.

Bele hun dibejin di deste me de. hin belgeyen berbi{:av der heqe fhlalan de hene, te bele hin rayedßren dewlete guh

nadin wan· belgeyan, hun ve helweste rawa dinirxfnin?

0 Li hereme ihlalen mafan ji aliye parezeren komisyona hiquqe ve bi dax­waza serilederan gihi§tine Dadgeha Ma­len Mirovan a EwrGpaye.

Ern dikarin ve bibejin, lHD'ya Ame­de zordestiyen ku li ser ten kirin, ji ber . van seriledanen li Dadgeha EwrGpaye ne. Seriledanen ku li komeleya me hatin kirin, me ji hezari yek bir Dadgeha Ma­len Mirovan a EwrGpaye. Le bele serile­danen li ber deste me ji %80 ji ber k:U xalen peymanen navneteweyi hatine ih­lalkirin, em dikruin bibin Dadgeha Ma­len Mirovan a·EwrGpaye. Digel ve rasti­ye ji hin rayedaren dewlete ji dibejin ku di deste lHD'e de formen vala hene, 1HD van forman li gori dile xwe dadigi­re ü di§ine EwrGpaye.

-5 Gava 1HD xebata xwe ya li hereme

dike, rasti ari§eyen rawa te? 0 "Li hereme §er he ji didome. Ew

§erten ku bi riheti parezvanen malen mi­rovan karibin xebata xwe bikin nin in.

Beri niha bi c;end rojan giredayi nav­c;eya Dihe (Eruh), gunde Pares hate bombekirin, di ve bombekirine de jine­ke bi nave Saliha Turhan hate ku§tin, her wiha du zaroken we ji birindar bün ..

Heyetan xwestin ku bi mebesta lege­rine herin gund, le hezen dewlete li ber ve yeke bün asteng. Büyeren bi vi rengi gelek caran tene ditin. Her wiha te zanin ku li Liceye bi dare zore dixwestin gun­diyan bikin cerdevan. Ji ber ve sedeme cara yekemin heyet tevi zahmetiyen me­zin ketin navc;eye, le pi§ti ve büyere as­teng li ber heyeten din ku xwestibün bi­kevin navc;eye, hatin derxistin. Qewirni­nen bi vi rengi li ber xebat ü Iekolmen me dibin asteng.

Seriledanen ku li 1HD ye tene kirin, geto we bi xwe re rareseriye binin?

0 Heger ew kesen ku malen mirovan binpe dikin, bene cezakirin, mexduriye­ta mexdfuan ji hol&'be rakirin ü ev c;are­seri ji mexdfu tetmin bike, we c;axe dibe ku radeya ihlalan dakeve. Le mixabin li hereme ev ti§t nayen kirin. Ji ber van se­deman lHD di van §ert ü mercan de, ji hela c;areseriye ve nikare bibe hezek. Th­lal bi awayeid sistematik tene kirin. Se­demen ihlalen iro, zagona bingehin a iro ü §ere ku li Kurdistaue didome ye. Sede­mekji ev e ku, kesen ku i§kence kirine ü dikin nayen darezandin.

Li gorf gotina we mirov dikare bibe- . je ku qatilen weh§eta Girtigeha Amede serbest in?

0 Ev minak:a kÜ we da ji gelek dest­direjiyen li diji malen mirovan yek e ku di c;apemeniye de li ser hate rawestin ü gi.hi§t qonaxa darezandine. Mirov dikare bibeje ku ihlalen nehatine ronahikirin, bi gotineke din bi hezaran ihlalen hiquqi ku hatine ve§artin hene.

Darizandina berpirsen tevkujiya li Girtigeha Amede, ji bo dewleteke ku xwe bi hiquqi bi nav dike, skandaleke

www.ars

ivaku

rd.o

rg

mezin e. Hetanl ku ev ~er bidome we ih­l;~len maren mirovan ji bidomin. Her dem em ve dibejin ku, heger kujeren ku~tinen kiryar nediyar neyen ditin, ewe bi xwe re xebera cinayeten m1 bine. Ev yekji bo windakirin u i~kenceye ji durist e.

Di navbera salen 1992-93 'yan­de nezfki se hezar cinayeten Jaflf mef­

hUl hatin kirin. Le dema ku em dehn a bala xwe bidine te dftin ku, di sale11 1996-97'an de cfnayeten failf mechUl lrem bune. Gelo di vir de rola lHD ye heye an na?

0 Iro ihlalen maren mirovan bi awa­yeki ve~ari pek ten. Ji her ku se hezar gund hatirre ~ewitandin, gunden ku bi~e­witinin, tarfimar bikin nemane. Lewma ji ~ewitandina gundan ji kem buye. <;a­wa ku duh ihlalkirina maren mirovan . olitikaya dewlete bU, iro ji ev rew~ ne güheriye. Digel ve yeke ji em dikarin bi kurtahi bibejin ku, di kembuna ihlalan de rola parazvanen maren mirovan u IHD'ye ne hindik e.

Birez Baydemir, weki te zanin Arte§a Tirk Li ba§ure Kurdistane operasyoneke berfireh daye destpekirin. Der bare ve yeke de ditin a ramanen we fi ne, norm u zagonen navneteweyf ji bo ve yeke fi dibejin?

0 Bele ev operasyon ji aliye raya gi~ti ve te ~opandin. Dewleta Tirk yiqas lmze avetibe peymanen navneteweyi ji bi ve kirina (kiryar) xwe, wan peymanan binpe dike u kiriye. Ev yek Ii diji "Pey­mana Cenevre ya Ser" ku dewleta tirk pejirandi ye ]i. Di vi wari de Dewlet tu heq, hiquq u normen maren mirovi nas nake. Li heta din amadekariyen operas­o/one ji demeke dfu ve te kirin. Derbare ve operasyone de, di despeke de hem Jexsi u hem ji ji aliye 1HD'e ve xem u endi~eyen me habfin. Bi rasti ev ti~t ji qewirnin. Derket hole ku di pevajoya

operasyone de nexwe~xane u saziyen si­vil hatirre gulebarankirin, kesen birin­dar, nexwe~ u beguneh bi awayeki "sad­damwari" ji hela eri~karan ve hatirr qa­tilkirin, ve yeke ji tere nekipye mirov bi panzeran ve hatirr giredan ~ li kuye u ko­lanen Hewlere (Erbil) hatirr gerandin u te~hirkirin. Ev suceki mirovatiye ye. <;i­qas ji buyeren wisa dfu be ji, mirove ku ji xwe re bibeje "ez mirov im" bi ve ye­ke die~e . Bi ve mebeste em ve hovitiye ~ermezar dikin.

Mina parezvaneki Majen mirovan, hUn di §er de qetliama Ii diji kesen sivil ku te pekanin u ittfaqa TC u PDK'e fa­wa dinir.xinin ?

0 Ez weki parezer u mafparezeki dixwazirn nirxandinen xwe bi minaken

"Konsensusa (lihevhatin) Ser a Cenev­reye", "Peymana Maren Mirovan a Ew­mpaye" u "Danezana Gerdil.ni ya Maren Mirovan" ve gire bidirn. iro li gori Pey­mana Maren Mirovan a Ewrfipaye, ku dewleta tirk ji aligire we ye u irnze ave­tiye, ji.ihlalen ku li we dere yebibe, ber­pirs e. Kesen ku Ii hereme dijin, mafdar in ku li diji eri~en hezen le~keri seri li ve komisyone bidin.

Ji her ve yeke ev operasyon u ittifaq bi sere xwe, di seri de he ku amadekari dihatin kirin ji, Ii diji hiquq u normen in­sani bu. Dive nahatina kirin. Li gori xa­la 3 'yan a ''Peymana Ser a Cenevreye" ev operasyon, weki dagirkirina welateki serbixwe te nirxandin.

Dive navbere de, careke din · tewra PDK'e derdikeve pe§, PDK disa "Sere Birakujf" ye ani rojeve. Hun Ii ve yeke fawa dinerin ?

Di seri de em dibejin, di her wari de, di her ~ert u ~imti de "Mare Jiyane" ye mirovan dive neye ihlalkirin. DiyiyabU PDK'e ji bi vi rengi tevger bi19ra. Ji bili ve rarnarre em ti~teki din rast nabinin. Haa ! Ji bo ve yeke ji, xala heri giring "a~ti" ye. Bi ve mebeste, tevi PDK'e he­zerr din yen hereme, heger li diji a~tiye bin dive neyen erekirirr. Li heta din' "Di­roka Maren Mirovan" ango Teko~ina Maren Mirovan", diroka tevgeren siyasi u tevgeren neteweyi ye. Di vi wari de, kesen ku ihlalen maren mirovan heri di­kin, kesen ku di nav civak u neteweyan

· de tene peryiqandin, yewsandin feqir u belengaz in. Ew kes ji, ji hela dakirkeran ve tene bikaranin. Mirov ji destpeken di­roke dest pe bike, te ditin ku di dema ko­ledariye de ji, kolederan kole bi hev di­dan ku~tin, ew bera hev u. din didan. Ti~­te ku iro POK dike bi rasti ji, ji ve rew­~e ne dfu u cihe ye.

Weki te zanin beriya fend rojan di se­ri de Seroke Komeleye Mahrnut Sakar a fend reveberen lHD ya Amede hatin binfavkirin, di ve navbere de Kamele hate dagirkirin, di dawiye de ji, lHD ya Amede hate girtin, ji iro pe ve hUne fi bikin?

0 Di seri de, roja 21 'e gulane Ii

DGM'ya Amede Sekretere 1HD'ya A Amede Sinan Tannkulu ji hela polisan ve hate binyav kirin. Ji Dadgeha Ewlehi­ya Dewlete (DGM) Seroke 1HD'ya Amede u Cigire Seroke Gi~ti ye 1HD'ye Mahrnut Sakar dema ku diye cem Tann­kulu ji hela polisen sivil ve te bin9avki­rin. Di hernarr roje de saet Ii dora 12:00'yan bi hezeke mezirr ji maseya komeleyan u ji maseya terore, ve kome­leya me hate dagir kirin. Dest danin ser ar~iv, kovar, pirtUk u raporenji hundir u derve ku ji me re hatibfin ~andin. Le ti~­ten wiha neketin zabitan. Ern dikarin bi­bejin ku hinek belgeyen me hatirr dizin ji.

Roja ine ji (23 gulan) li dora saet 17:00'an disa ji emniyete hatirr komele­ye, bi belgeya ku wali irnze kiriye, li go­ri xala 54' an a zagona komeleya qa~o ku me ew ihlal kiriye, komeleya me ji teva­hiya 9alakiyen xwe hatiye menkirirr. Ern dibejin ev yek ne hiquqi ye xala 54'anji bo girtina 1HD ye nahe sedem. Ev bir­yareke siyasi ye ji her ku beriya demeke, Ii diji hin saziyan rapora MGK'e hatibU rojeve. Di we rapore de dihate xwestin ku di seri de dive ~axen 1HD'ye bi tay­beti ji ~axen hereme u hin saziyen sivil xebaten wan bene astengkirin. Ji bo pe­kanina daxwaza ve rapore ji, wan dest bi ve xebate kirin. Le bi tene sedem ne ra­pora MGK'e ye, pi~ti destpekirina da­kirkirin u operasyona B~fu biryareke bi vi rengi me ~a~ nake. Ji her ku me goti­bU we tesira operasyone Ii Bakur ji bibe.

Sedemeke din ji ev e ku, Ii hereme te xwestin ku ti~ten tari werirr kirin, faili me9hill 9ebibin, ji bo ku ev 9ebibin dive roj dernekeve, tariti winda nebe. Ji bo van sedeman xwestin ku saziyen bi vi rengi bifetisinin. Ew insanen ku dixwa­zin saziyen bi vi rengi bigirin, re Ii her rnaren mirovan digirin, dive bizanibin ku, we rojek maren mirovan ji bo wan ji pewist be, eme di rojeke wiha de wan ji biparezin.

Ji bo ve biryare, hem bi hiquqa hun­dir, hem ji bi hiquqa navneteweyi, bi teybeti ji, li Kornisyona Ma:ten mirovan a Ewrupaye eme der bare Tirkiyeye de

· doz vekin., Ti~te ku em bikin we Tirkiye ji bere behtir ji \/an Walen maren miro­van bixe nav zoriye.

Mina pirsa dawi ji bo fareseriya pirsgireke hun dikarin pe§niyaren xwe binin ziman?

0 ihlalen ku Ii hereme ten kirirr bi te­ne weki ke~eya ma:ten mirovan dive ne­yen nirxandin. Pirsgireka kurdi kirirren Ii diji maren mirovan ji bi xwe re tine. He- · ger em yareseriyeke ereni bixwazin, di­ve pe~i pirsgireka kurdi be yareserkirin.

Bi vi awayi helwesta komeleya ma­ren mirovan ji heye. Heyeta ku seroke me ye gi~ti ji di nav de bu, ketin nav hewldaneke ji bo standina le~keren dil ku di.deste PKK'e de bfin. PKK'e ji ga..: veke ereni avet u le~keren dil berdan. Bi me ev gava PKK'e ji bo 9areseriyeke ereni heja ye u gavek e biril.met e. Heger dewlet ji, hin gavan biaveje :-ve r~ li ber 9areseriya pirsgireka kurdi vebe. Ihlalen mafan ji we kem bibin, dibr;: ku pi~ti ve yeke re li ber a~tiyeke nihayi vebe. Bi vi awayi yareseriya pirsgireke dive bi riya diyaloge u bi awayeki ~tiyane yareser bibe.

HEVPEYVJN: AZAD AL TUN

1 - 7 PG~per 1997 Azadiya Wel~t 9

www.ars

ivaku

rd.o

rg

BIREWERl

Bireweriva hunermend 4

• nem1r Q

eyd Q astengen huner­rnendan gelek zor in, heta ku bigiha plleya hunerrne~di ye. Helbet

ev wekl hunermend bi rengekl gi?tl we ciwan be, ger hunermend kure gelekl bindest be mlna Tehsln Taha . Tehsln wekl hunermendekl kurd divet r;end qonax Ci asteng bihurlbin di jiyana xwe de.

Heke ji nezlk ve Ii jiyana huner­mende nemir binherin, de se astengen pir bi zehmet diyar bin di bizaven wl yen hunerl de.

Yekemln Tehsln Taha dest bi bizavet hunerl kir di dewr 0 beren destpeka salen ?estan de, ew dem jl ne wekl demen lro bOn; Ii wan dema hunermendl rie bi sanahl bQ, r;i mkl komeleya mirov di nav de dijiya harlkarl ne dikir, belkl bi dij rabQn ji: ber r;endln egeren aynl 0 e?aslrl~ Herwesan bi r;avekl sivik berxwedana hunermendl dikirin, gelek caran ji lavjebejan re digotin mitrib, ev nav jl navekl ne laylq bO, edl kesl pi?tgiriya hunermendl nedikir bi taybetl endamen bine­male, r;imkl nave binemale pe di?ikest. Le Tehsln Taha ev hemO dane layekl Q bi baweriyeke mukim berdewaml pe da.

Astenga duyemln Ii jiyana huner­mende navkirl, ew bO ku Tehsln Taha ji kesen yeke dihate hejmartin I i devera xwe ku reka strana nO ya kurdl girtiye. Strana kurdl berl wl hemO di qalibekl klaslk de dihate gotin, le Tehsln Taha awaze·strana nO an! biyava huner a kurdl. Zehmetave astenge ew bO, berl wl r;i berhemen strana nO nebO-n yan gelek kem bun, heta ku ?iyabOya sOde je werbigire. Serke?iya reke ta.ze be serbur wa bizanim sanahl nln e. Le Ii ve astenge F ew newestiya Q hunera nu beveman Q raw~stari pe?ke?l geie xwe kir.

Astenga seyemln ku j i. va_n her duyen din bi zehmetir tet hejmartin, .ew F' astenga bindestiye bO. Tehsln

-Tah~ we~l bi bezaran kur Q _ker;en geie kurd?il _bi xemen bindestiye

1 0 ~diya Welat 1 - 7 PG~per 1997 '' r, ' ·· '; . ':,.

ini?t bO. Tehsln gelek stranen ?Ore?gerl gotlne, le derfet nebQ ku kela dile xwe hemOye dareje ji ber rejlma dagirkera lraqe, lewma jl piraniya stranen xwe bi remz gotine. (:imkl remz tene riyek bOye ku di?iya be;dewamiye bi hunere bide, eger na diviyabQ dest je berda yan milker;iya dam dezgehen slsteme bikira. Ligel ve astenge jl hunermeride navkirl bi. slngeke berfireh Q br sebra EyQb 'P.exember berdewam bi kare xwe da. Gef Q iedan Q pa?ev birina r;i teslra xwe Ii ser nekir.

Bi vl awayi Q bi van astenga Q r;enden dl jl hunermenden berketl reka rast a hi?yarbOne berneda .

. (:imkl qenaetek mikun;-t peyd~ .

kiribQ a ba? dizani ku huner riyeke ' • • --1 ' • t • . :

plroz e o reka rizgariye F hemO qeyd Q tixOban di we re re derbas dibe. ,'

Lewre em jl bi dilekl germ Q bi ?anazl blreweriya vl hunermende _ heja tlnln ziman. Pe nevet riav 0 hunere Tehsln we cihekl gelekl mezin di ezmane hurene kurdl de we bigire Q distare wl heraye r;i caran ranaweste.

RABE<;::OTYAR

Rabe cotyar

Delo rabe

Biwne erde

f;ol u beyar

. Berdeste hewe cotyar

Xelke hemiyan

Nane xwe xwar

Tehsin Taha weki bi hezaran kur ü ke~en gele kurd dil bi xemen bindestiye mi~t bü. Tehsin gelek stranen ~ore,. geri gotine, le derfet nebü ku kela dile xwe hemüye dareje ji ber rejima dagirkera lraqe{' · lewma ji piraniya stranen xwe bi remz gotirie. Cimki remz, tene riyek büye ku di~iya ber dewamiya bi hunere bide, eger na diviyabü dest je ber· da yan milke~iya dam dez· gehen sisteme bikira.

f;ol bi dengekf cOtyara

Tova bave wan beyara

Erde we ye kesf nfne

Nedine zalime cara

Evan deran, evan halan­

pa§a birbU gelek salan

Derde me ye nav me nema

Em neman cotyare te ne

Eman nav erde xwe sor ke

Nane hemiyan je peyga ke

Pezaroke me azad ke

Derde me ji nav me rake . .

. (T~hsfn Tah~

ARAMD

,- ' ~

www.ars

ivaku

rd.o

rg

u navenden Qande Qalakiyen ve hefteye Li Navencla <;anda Mezopotamya ya Stenbole

e 1.06.97 Y~: Ji N<;M ya Edeneye konser-a Koma Re~en, saet:1 4.30 Ege Sanat Tiyatmsu 'Bay Z ben insan' (Bit·ez Z ez mirov .. . ), saet:1 8.00

-e 4.06.97: ~: Semfner; Mahir Gün$iray, Nirxandina lfstika 'xizmetkaran', saet:18.00

e 6.06.97 rn: Konsera Metin Kahraman: "Stranen Dersime- Miroven kal distiren", saet:18.00 · e 7.06.97 eentf: Ege Sanat Tiyatrosu (Birez Z ez mirov ... ), saet:1 4.30 Sohbeta Ii ser beigefilme lsf!!ail Be$ikQi, bi derhenere film Ahmet Soner re, saet:18.00 Li N<;M' ya fzmrre

AWIR

Li diii dagirkirina Ba10r reaksivonen tßi

• 1.06.97 Y~ Konferansa Ii ser jiyan a helbesten Ahmet Ani; P8$k8$van: Hayri Kako, saet:14.30 Konser-a Koma $engal, saet:18.30

e 3.06.97 ~ Konferansa Ii ser 'NaZJm Hikmet u kurd' P8$k8$van: lsmail Göld~. saet:18.30 ·

• 6.06.97 h Tyatro ya Denge Bahoze 'Heviya me hun in', saet:1 8.00 e 7.06.97 eemr; <;ahkiyen zarokan (I II)

Konsera Ozan Hogir, saet:18.00 Li BEKSAV'e

e 3.06.97 ~: Blr-anlna Naztm Hikmet u Orhan Kemal, saet:19.00 e 6.06.97lß: Fflme 'Özgürlük Sav~QIS J (Teko$ere Azadiye)' DerMner:

Al an Parker, saet: 18.00

BEKIR BAHOZI

Diwatojl netewe

le metirsl da ye

P artl Dlmokratl Kurdistan (PDK), diway ewey roj1 31 'I

gelawejl 1996, supay lraql dawetl kird 0 paytextl herem

wate Hewlerl le ser slniyekl zer pe~ke~ be rijemi Baxdad

kird, em car 0 rojl 13 gulan supay daglrkerl lürkiyay bo ser xakl

xwarOy Kurdistan dawet kir.

Banghe~kirdinl supay Turkiye bo ewe niye ke dij be here~ey

welatekl daglrkerl Kurdistan rabiweste, c;wnke Turkiye xoy yek~k

· e lew-'welatnaney ~ ke be~ek le. Kurdistan! daglr kirdiwe 0 be agir

0 asih Iegei gel da dedwe. BelkO her~l supay Turkiya be riwalet

Hefteya bori li diji dagirkirina ku.ERNK'e li dar xistibU de, gelek re- (be ~ewe) ?ij be gerllakanl Kurdistan .(PKK) e , belam le rast! da . [ Ba~?fue Kurdistane 1i derveyi xistin, endarnen saziyan be~?dar bUn. dij be sercem bizOtin~wey Kurdistan e . Lewe~ bitraze dij be welat ü metrepolen Tirkiyeye Protestoya ku saet Ii 14.00 yan dest welatekanl tirl hermeke ye, herweku Iran 0 SOriye.

gel, reaksiyon ni~?ani dagiLkirina arte~?a pe kiribü ü bi danina 9elengen re~? Ii l;>er tirk a ba~?fue Kurdistane da. Li gelek her .du balyozxaneyan dom kir. Kurdis- PDK herbe wendewe ranewesta ke pe~ serbazekekanl deveran kurdistaniyan me~? ff xwepe- taniyen ku ji gelek baj::Jien cihe yen ~andan Ii dar xistin, balyozxaneyen tirk Swede be~?dari xwepe_§andane bübün, · Turkiya bikewe, belkO le nawa ~arl Hewler da komelkujiyekl . .

• dagir kirin, Ii hin cihan ji, bi tevi ala bi yek dengi helwesta dewleta tirk ü enca_ m da q c;endln kesl bec;ek 0 betawanl pa~ dllki r-dinyan gule-• , tirk alen Israti ü Amerikaye, maketen ixaneta PDK'e ~?ermezar kirin. Diru~?-

. Mesud Barzani ~?ewitandin . Ji wan meyen mina ' biji berxwedan, birnre baran kird . Kwepe~?andan ü 9alakiyan 9end minak: ixanet' ,. ' berxwedan jiyan e' ,_ 'gerila le Turkiye be sOdwergirtin I~ lawazbOnl layene kurdiyekan', le

Atlna: Roja 23 'e adare li paytexta dixe dewleta tirk tek di9e' ü 'biji Serok Yewnanistane Atinaye nezlk1300 kur- Apo' avetin. Ev 9alakiya ku nünere ba~Ori welat, hewl dedat xeynl derlnl xoy, wate daglrkirdinl den ji her <;ar panyeyen Kurdistane· H ERNK'e · te de axaftinek kir, pi§ti -- ·,

· her Balyozxaneya Tirkiyeye dagirkiri- xwendina mer~?en 'Ey Reqib' u 'Heme wilayetl Musul benete dl . . Bo bedihenanl e.W nex~ey~~ hawkarl na Ba~?fu protesto kirin. Gelek dosten Pef qediya. · · . · tewaw Iegei Amerika Q lsrall da dekat.

; ereb, fari$, tirk ü yewnani ji be~?dari ve UIDI"r: Roja 25 'e gulane li lzmire . . I .

·9alilk.iye bün. Revebire komiteya saz~ partiyen siyasi, navenden . 9a'nde, Re- Helb_et a~kira ye ku tegerey here -gewre le oerdem . kirina me~?e diyar kir ku dewleta·tirk bi xistinen Demokratik en Girseyl (DKÖ) cebecebOnl proJ·e firawanxwaziyekani·T. irkiya da xoragirtin G . 9aPemeniya derewin dixwaze geien ci-" ü kovaren sos.yallst dagirkirina ba§ure

· haue 9ewt agahdar bike. Her wiha wi Kurdistane §ermezar kirin. <;alaki li berhellstl PKK ye. Boye Turkiya heri~ekl be amanl birdote .ser got ku Bila tirkiye Mi bes dinyaye bi- ber avahiy_a HADEP a Konake pek hat · . · . xapine. Di 9atakiye de sloganenkurden u Ii dora 1000 kesi be~?dar bü: . ba~ur1 .Kurdistan,. le ser~ew birwayey ke giwaye PKK lenaw bere

• ba~üri mina "Ceh~? cehl? Batzani; ·ie-dij- . Partjyen weld HAJ?J?:P, : StP; ji na., 0 heremeke bixate jer köntrolr xoyewe. ; mine tirk Ii Kurdistane bi cth· kir" , venden 'Yalldanji, N<;M; HALK-EVt, · '"1ev Mmet 'e diro~ te, öe di riya xa- · . Nav.enda <;anda Alewiyan, ' TA YD- _ Ca lerew~a~kira -debe i<e hawkarl,kirdin Iegei rijemiTurklya Je . . yintiye de here sere . tel': bal diki§and · DER u _gelek ·kovaren pe§veril, sosya- . ·. bedlhena .. nl ne. x<:_ekant da na-pakiyekl rhezin e diJ' .be sercem_

ser xwe. Her ~wiha di dawiy.a ~ataki.ye· Iist u welatparez. ·h~lwesta dewleta tirk -· · ~ . de sirüda neteweyi "Ey Reqib~ : hate a li heml)eri ·b~fue J(urdistane ~?erme~ ' ne~e~ey ku.rd. Le katekl 'wekO esta da ke' xak Q n~tewey kürd .rQ

xwendin ü .ala tirk hate §ewitandin. zar .. kirin. Le hezen qewlete '{ala tiese- ·. · · · . , -· - · ) ~: . . · _.Stockholm: _ Roja _ 21'~ :sula_ne li . Iqn~nl1 e.6~?bi~~er gel;. ~i _ve na~ber~ . ·. be rqy here}ey~ daglrki~~in Q. ie na~ ~unde~inE:'Ife, · ~~Ist e ..

" Paytexta Swede Stockh.olme bi ,be~?dar:: · de ·18 ke& hatm btnt;aYkiri~. Kesen kti_ . · .. bemQ gell' kut:d ti' heze -siyasiyekanl be yek helwe!if O.'he yek ·ßüna 800 kesi h bei: deriye balyozxarre~ . - batibün bin9avkiriri~ 'pi~?ti'rojeke ·hatin . · · ·· · · · · · · , -- , · ·Yen tirk u ArilerikaYe xwep~n~neke . berdan. · · · · • · .· . ; . · . ·. · · .-deng dij he Turkiyä U' nex~e gilawek~m rabiwestin. Ege~a; ewa . n~ezin 1i diji dewleta tirk . ii ixan:eta · · ·· · AzadJya yYel·~t: · .. he~o· b~_ .:_rpirsiyar d~i-~ bera~_bar be hewekänl dahatam~~ ' .: -~ . ~PDK'e hate lidarxisitn. Di' ve ~Waya ' Stockholm/ At~na/ izmir

<

~----------------------------------------------------------------------~--~ . 1 - 7 PG§per 199.7 Azadiya Wejat I 1 -

www.ars

ivaku

rd.o

rg

-PEXSAN

Hin hivivin dil ikesli Pi§ti van geren diir ii direj, min biryar da ku ez ji sterken ku Ii asimanan dibiriqin pirs bikim. Wan ji got em miroveki wisa nas nakin. Le bele di encama hewldanen min de, gotin: "Beriya sedsalan, belki ji beriya hezar salan sterkek di nava komen sterkan de hebii. Kevireki mezin neziki we sterke teqiya ii pi§tre ew sterk di nava asi· manan de winda bii."

E z ji welate xwe dfu, Ii dar ü bostanen xwe digerim. Bi her

. du ~aven xwe di malaji kevir . ü heri Ii ser <;iyaye Ararat ku

ji ave se hezar metre bilind hatiye ~eki­rin, te de li germa agire tiftke digerim.

Le bele Ii §Una van daran, van ~iya­yen welate !ier ü xeialan, ez li hemberi xwe avahiyen ku ji penci qarl derbas büne ü weki asinian ü ewran kul kirine, dibinirn. Hitler ü hevalen xwe yen nazi di van avahiyan de planen ji bo qirkiri­na cihüyan ~ekiribün. Vi plani di dil ü rarnanen mirovatiye de ciheki ne ba!i girtiye.

Beriya penci salan, ev avahi ji bo ci­hüyan bübün goristan, le vega em niza­nin weji bo kijan geli bibe goristan.

Di kolaneq tari de ne tene Ii germa · agire ku li welat ge!ibfiyi digerim. Bi rüyeki spi li agire ku di dile insanen me de pe ketiye ü gerina we roj bi roj digi­heje her dere ji digerim, weki ku .de_dek­tlte bi qapüteki direj -Ii kolanan digerer !iev ü roj di !iÜna van insanen dilgerm de, Ii hemberi xwe kesen ku heviya ji­yana wan tefiyaye ü büne weki roboten teneke dibinim ...

Carina Ii ber van tabloyenjiyane, di­Je min li hev dikeve ü pWi tofaneke

_ kurt berfa spi dibare li ser heviyen min. Ji bo ku berfa li ser heviyen min dibare bisekine, dixwazim mejiye xwe bi ti!i­te'n din re mijül bikim. Le bele hewlda-

. nen min encameke nadin. Bi van ral.l\a­nan di~im lt:ber pace u dixwazim bi in-. sanev ku di kolanan re derbas dibin, bi~ nerim · ü nlijül bibirn. Her du ~aven ·min li insanen ku 'di ·kolanan re· derbas dibin e, I~ bele ez disa hesire ramanen bere nie. Bi kurti ev raman weki benW bi inin· v~ hatiye zeliqandin. .

. *..~* -

dikim, ji insanen ~av§in ü porzer: - Li ku dere ne hesten min ü we ~i bi

wan insanen ku dile wan germ kir? Ev insan, sere xwe dihejinin ü wisa

bersiv didin: - Ev pirsgirek me eleqedar nakin. Bi van bersivan re bi dileki behevi

winda dibin di kolaneu tari de. Ji xwe re dibejim; "Ez ji ke dipirsim?" Di ko­lanen tari de dema Ii ber kavilen xirabe re derbas dibim, dibejirn, gelo em ti§ten xwe bidin pi§ta xwe ü ji ve dinya ya kul ü derdanbar bikin! Ez ji, nizanim em ~i bikin li van welaten biyan.

*** Di die m~ de qereqol hatine avaki­

rin. Hin le§ker nobete digirin li: ber de­riyen ve qereqole. <;eken di desten wan de, dare ku di desten Azrail de li ber de­riye dojehe disekine, tine bira mirovan, di ber xwe de dibejim: Pewist e ku em ve qereqole xera bikin. Ji ber ku ev qe­reqol dibin sedema ku em ji xwe re bi­yan bin. Sirior datine nav welate me, ji me diqetine wanen hesten xwe di nava

-berfa Ii ser <;iyaye Zagrose de germ di­kin.

De werin em ~ima xera nakin van qereqolan?

*** He minjiyan tarn nekiriye, xwe win­

da dikim Ii van, welate biyan. Di~irn. ku dere ji insanan . pirs dikim; eze ~awa xwe bibiniin. Ji bo ve ji, welate ku min neditiye, baja:e ku ez ne~üme tune ne.

Pi§ti van geren dfi! ü direj , min bir­yar da ku ez ji sterken 1cu li asimanan dibiriqin pirsbikim. Wan ji got em mi­roveki wisa nas nakin. Le bele di enca­ma hewldanen min de, gotin: "Beriya sedsalan, öelki ji beriya hezar salan · sterkek di nava komen sterkau de hebü.

1 ·

Kevireki mezin neziki we sterke teqiya ü pi§tre ew sterk di nava asimanan de winda bü." Van geran ji encam neda; ne xwe ez li ku dere me? Di dawiye de min hiryar da ku eze gaziyeke bidim rojnameye .. Le bele pi§ti 9end hefteyan li§tek ji we ji demeket.

Ki dikare bersiva van pirsen tevlihev bide?

• Pirsen me ev in: · <;i bi wan fusan:en me yen dilgerm

hat? · Besten me yen windabüyi Ii ku de­

rene? Ern 9ima qereqolen ku li ser dile me

hatine avakirin xera nakin?

. fi welate xw.e liezar ·kilomette dur . Ez li ku dere me? · §~V Ü roj nas nakim fi . Ü hesten xwe di- Dema ronal;liya weki roje JI pt§t ,9i-gerim. E'Y hesten azad ku di nav genna · yayen me d~rket, li van·welaten biyan hezkirina.insavan de hatiye pjjandin. Li em. hi.Mdar . i:q \<u ber$iva van . pirsan ·dor xwe dinerim, le bei~ mixabin ne ve ~ere dayin. Ji ,bo ve ji, deste me li ser

.· :germiye ·ne Ji van hestan dibinim. . -hev ü din. ne ü 9avenr me ji Ii 9iyayen-. . Bf rüyekl ecepmayi; ku ez nizanirn , welet in.... ' . · -

de bersiva min bidin an na; disa ji. pirs PERWER . BE~G1

12 -· Azadiya Welat 1- 7 PG~per 199T

( '

I f . :.··

;...

f .Qo,

,···

. ~ ..

, .

', f o:

www.ars

ivaku

rd.o

rg

Sirüdin Ehmed Husevni Ehmed Huseyni nirxeke bilind dide peyven xwe. Di nav sirüden wi de, peyv an tira xwe berdide küraniya dil, an ji rola xwe di sazkirina wene ü sembolan de dilize ü re vedike Ii ber gelek pey· ven geleri ü ji birbüyi ku kiraseki nü Ii peyve dike ü di hevokan de bi xeml ü xezeke nü bi kar tine.

jin ser wan, beyi ku ev berhem bikevin bin roniya rexne u nirxandine. Ev sirfid ji wan nivisaren ku xwendevan ji xwen­dina sirfida yekemin

lita dojeha zarokti, pexwasi ü qiriktali­ye ji. Ehmed Huseynl qir ü qiyamete di nav toza Amüde de radike, ala evina kurdeki birindar di nive singa welateki qedexekiri de dir;ikine. Bi dengeki germ u bi xunav qir dike, sirfiden evina sewi ü berikirina zarotiya yekemin, bi vi rengi azmüna ku li ber her niviskare­IG bixurti derbas dike, ango form ü ava­kirineke saz ligel hesten dadayi ü cane-

ya tal re, di her pevoke de, derdixine. Lewre helbestvan nirxeke bilind dide peyven xwe, hetani ku tu nikari pergi peyveke becih ü zede bibi. Di nav sirfi­dan de, peyv an tira xwe berdide kura­niya dil, an jl rola xwe di sazkirina we­ne ü sembolan de dilize a re vedike Ii ber gelek peyven geleri ü ji birbuyi ku kiraseki nü Ii peyve dike ü we di hundi­re pevokan de bi xeml u xezeke nü bi kar tine. Sirfid di renge pex~ane de ne, Je ji helbestan dagirtine ü avdayi ne bi xwe~iy~ ü giri, spehlbün, biranin, beh­na welatekl bexwedi ü dfu, evina m,ezin ü kambax ü beri her ti~ti e~a dileki rast­go ü dilsoz, ev kani tev de sirfidan di­bi~kivinin ü ciheki taybet didin wan, di ware toreya kurdi de ü min dixwest di ve kurte-ditine de bala kesen rexnegir bik~inim bi ali van afirandinen hejayi

. I

de, r;imki ev ni~isaren bilind bi hewce-

. J. i we~anen Jina Nu Ii Swed ü di sa­la 1994' an de, pirtüka Ehmed Hu­

seyni "Rona ü Siroden berikirine"

hatiye we~andin . Bi rast! mirov mat di­

mine, dema ku dibine berhemen wisa

giring bedeng, di bin ryavan re derbas

dibin ü derneu direj perdeya ~we diave-

visandin.

. de te digihije ku ne bi pem1seke normal , le bele bi xwineke germ, anina cimeki tenik, pejinker u bi dileki xemgin (heta tu beji bes) hatine ni-

Helbestvan bi e~en kur ü fireh, bi na­linen tariya bebini ü mina kurdeki bi hemü babelat, derd, birin, keferat ü psi­kolojiyeke · besinor dikare bi sirüden xwe re biherike ii "Rono"(yara wi di­be), ne killta bihu~te tene, bele dibe ki-

. ki ji agir tevde bi hev re dibin stün ji ni­visaren wi re. Bi hostayi nivisaren xwe direse. Te zanin ku Ehmed Huseyni -helbestvaneki nüjen ü ~ihereng e, ji he­mü helbestvanen kurd en ku di nav to­za helbesten Cegerxwln de beryav mane ü re ji winda kirine. Nivisaren wi bi teknikeke bilind ten sazkirin. Ew bi awayeki huneri weneyen helbesti. di asoyen nivisare de belav dike u rama­nen ve~art1 zimanen xwe ji diroka me

yi nirxandineke din ü ~lrovekirineke

din in. Hejayi gotin~ ye ku toreya kurdi (bi

zaravaye kurmab.ci) di van salan de ga­ven ber c;av bi nirx diaveje ü Ehmed Husyni, yek ji van naven giring e di ve r;arc;oweye de. ~

HHfM YÜSIV

Bi lhanete re j1ndariya a~tlxwaz

MEDENI FERHO

P iraniya me liheviya mezin a guhertine ban, da ku gel.e kurd bi gi~tl dal<Waza dhaneke du cemserl, di nava hevke~yeke ,

.(dengeyek) rekapek de dike. Her wiha rexistin, serke~ a fermandaren hezen kurd jili gor! daxwaz a heviyen komen xelke di ve qonaxe de ne a amadeyl xweguhertine ne. Bawerl ew ba ku ev miroven bi c;arenasa c;il milyonl dilizin, tegi­hi~tine ku komen xelk~ s:ewtl a ~a~iyen wan ere . nakin a te'vll ~ermezarl a tewanbariyen wan

. nabin. Mixabin e ku di nava hi~mendiQ baw-. eriyeke xelet 0 ~a~ de ban, ew em ban. Li hem­

berl ve _guhertina mezin, daxwaz a heviya wekheviya dhana kurdan a du cemserl, dibe pl~egeriya ter gemar a zilimdari .. Cemseren . dijberl hev a din: lxanet a welatparezi ... Txanerdi Iiteratara kurdan de ca~ik e,. ·

. Ca~ik, c;elike kere ye a Ii hinek heremen Kurdistaue bi gotina 'kOrkarik' jl te binavkirin .. Hewn te nagihlje ku mirovek vl nave lawlre

. barke~ a c;o c;o bi dilrewanili xwe dike. Di xe~lm · a nawlsen dlroka Kurdistaue ya v~ri de, ku van

~ salen dawl ber bi gewreyi ve hinek gav hatlban ·avetin, pir balke~ e· ku geie kurd, heya lro b.i lxanete re jiyaneke a~iXV.az derbas kiriye. Bi

· · ixanete re jiyana a~tlxwaz ... Pir balk~ e!. .. Pir ' A <Ab 1 p• • • 1 '

~ seyr u ece e. 1r, p1r, p1r .... · Lewre re~ a spl di nava-hev.O din de winda

maye. Lewra dirust a xerab ji hev nehatiye . bijartin .. Lewre qend 0 neqend ji hev cuda nebOye .. Lewre.b~i 0 neba~i dijberi hev

derneketiye. Lewre paqijl a gemarfji hev bi heiaran esker a tank a top 0 cebilxaneyen . nehatiye bijartin .. Lewre sayl 0 gelcoyi ji hev dar giran mlna firokan ku bi rezanl a dawetnameya neketiye 0 nehatiye naskirin .. 0, G, a! · hezen rexistina Mesut a S .. Abdurrehman, ,

· Lewre bira bi desten bira, bav bi desten kur, dijmine dlroki ye kurdan di ba~are Kurdistane de . pismam bi desten dran te ku~tin. 0 lewra, di cirlde diavejin. kar du ti~t derdikevin hemberl · dlroka dhane de yekemln car e ku ji bo pay- me. dariyek dilrewaniya serdestl a c;end parlxwe?iya Yek: Ew nave ku me ,Ii jor got a nave din ye

. ber Derya Spl a· Tengava Stenbole, hezen kurd dojehe. Le, nave din ku Ii bedengiya bi hezen dijminan re er!~ birin ser nexwe~xaneye rew?enbiran bibe c;l ye? t·ier wiha di helbest 0 a bec;areyen birlndarko~tin, pi§tl ku~tine, la~e pir nivlsen xwe de min aniye ziman ku 'bedengi wan bi pi~ta panzeren dijminen dir~ki ye giredan mirina jiyane ye'.: Gelo ev peyva han we bibe 0 Ii nava c;a~l a bazaran gerandin. Edl kiretl Q . nave ve rew?a awarte? .. c;iqasl mafe rew~nblran §Omltl, ji ve mezintir tene dimlne ixanet. heye da ku jiyane bikujin u nave kujeriya jlne Ii

Berl ku ez dest bi nivlsandina xwe bikim min ·· xwe bikin? . · ji c;end hevalen derdoren xyve pirsi. Pirsa min Ii Heger ez bim, mlna her veketin, tehnikdan, ser nivlsa min ba ku rew~ke awarte di nava tu pi?kivandin a najeniya qonaxa lroyln ku bi pir geie clhane de tune ye, bes di nava geie kurd de · berdelen mezin derketiye hole, rew~ lro ku Ii heye, yanl bi lxanete re jiyana a~tiyane, c;i tlne Ba~ar pek hatiye, ~re cihaneke·na ku tove bira we a hesteke c;flwa di hanandina la~e we de · ixanet~ bete sotikirfn e. Hezen MesOd, ( ez derdixe hole. Kese ku min je pirsl di nava · .. · naxwazin nave Berzanl bidim wi) mlna hespe

. heyireke mezin de, bi awiren vala Ii min nerl.. TrGwa äane ~fdijmin 0 wan dixe nava - Tene yek mirovl got ku rew~k wilo, beguman re~tariya dlroke. Le, mlna ewen ku bi ve rew~

navekl din ye dojehe ye. razi ne, ta ku encam a hoyen kireti a ter geni, Beguman dlroka l~aneta kurdan naveki din e weki baweriyeke polit1'k-d<1Xuyan dikin. Dile

dojehe ye. Ku per, doh jindar baye, mixabin iro _mirov dixele .. jiyaneke ~rmezar, mirovaniyeke: .ev nave dojehi, bi kirin a bOyer a pehatiyen genl tewanbar!.. Mina gorbihu~tiye Cege!Xwln, her _ jlndar dibe._ Pir kes dibejin ~Onewan, fi'raze, yan gav 0 gotin a bayer cegera mirov sotl dike. Her . ji dlrok neynika ~erojan e. Wilo xuya dike ku gav a gotin a bOyer dibe sersot (plzot) 0 dikeve kurd ne hay ji ~anewariya xwe hene, ile firaza ser cegera geie kurd. Her wiha ew qasl ge~ a ter xwe diblnin, ne dlroke ji xwe re dikine neynik. ronahl, ku mlna gulbijerken mitaxeyl jl, dikeve · Derew e! Naxwe bi gi~tl jiyanek wilo ter gemarl ser sifra dijmin. Gelö ev rast!, qet naye bira fer-nedikirin cihana me .. Bidine hi~e xwe, inandaren PDK'e? Yan anina ziman 0 Ii dij der-serihildanen kurdan tev bi ixanete hatine ketina \ewtiyen dirokl, qet naye hi~ . tefandin. Bi gi~l!.. Der bare serk~, serdar a fer- · · rew~nblren kure!? mandaren kurdan de miroven ku gelaci, telaqr~l Gelo, careke din dlrok we rOdana xwe ya bi 0 propagandayen c;ewt 0 ter ~rmezarl dikin bi . kelem, jar a zingarl, mina demjiyanen bere wilo pirani kurd in .. Yani bi daxwaz 0 reberiya ~rmezar ni~nl me bide? Yan, we cit1_anek du . dijmin, b_erdewama lxanete 'bi propagandeya ter cemseri di encamek hevke~yl (dengeyl) de, ku galegal 0 gotin te kirin. Pir balk~ e ku . edilxanet te de jindariye nebine, derbixe hem- · rew~nbireo kurd ji Ii hemberi ve_ bexter~iya beri me? Gelo!.. Gelo!.:Gelo!... Ew qas can- · . han bezar 0 ~ar dimlnin. Aaaaa, weki niha ku goriyen diroki, ew qas canefsaren (gazl) dOrl

1 - 7 Pfi~per 1997 Azadiya Welat 13

www.ars

ivaku

rd.o

rg

i '

' .

'l'üRIK

Ko-mara dirindeyan ema mirov ji dG.r ve le dinere, rew~a ko-mara zilame kor geleki tevlihev il bepergal xuya dike. He­

mil sazi il derdoren gurgparez bi hev ke­tine. Komzfuina gurgebozan ji her du­bendiye be encam qediya, niha ji bilne du ~ax li diji hev dazG.riyan didin. Sero­ke gurgebozen ciwan e guhbel, xwe da­ye nik r;elike gurgeboze pir, dike zG.re­zG.r. Pireka gurgeboze pir .J:>i awayeki ve­~ari doza sergurgiye dike.

Li aliye din delegurg nikare rastguran di bin bane r;eteyeke de bigihine hev, \..., r;eteyen xwe bi ser zimame il virguhe­zan de di~ine. Bi ve ji namlne bertilen ku dane wan, bi riswatl e~kere dike, ew jl vir il ziren wan zedetir dike. Mile we ye raste Ii diji we dixebite. Ew jl ~ersa xwe ji sere cah~e gewh~rin derdixe. Di­ve mirov ve yeke ji bipejirine ku ko-mara <!irindeyan di ware "dozlnewe il duristkirdini" r;eteyan de geleki ser­kefti ye. Koma dirindeya li aliye jer e welate ~eran ji xwe re r;eteyek peyde ki­rine, pe karen pis didin kirin.

Kemallst il osmani ketine qirika hev. Li diji hev me~ il xwer;o~danan Ii dar di­xin (xweziya.xwe li dar bixin il her Ii 9ar birnin.in). "Ocaxe qe~meran ku hechecik je re dibejin "ocaxe pexemberan", Ii diji benda hechecikan r;i te ber dev dibejin. Demokraten gurgperest bi reren kevo-

kan diajon ser tiren ko-mari. Li baxr;eyen sewalen dirinde il bijehr

rew~eke ne-asayi heye. Mar il dilpi~k,

gurg il delegurg, seg il bod rabilne hev. Le e~ li hemberi xerxwaz il merxasan dev ji dirindetiye bemadin. Be~e jorin e welate ~el<!ll teriwan nake, lepe xwe di­reji be~a jerin ji dikin. Ji bo wan dirinde­yan xwina ~eran ~Irin e, r;i Ii jer, r;i ji li jor. Le mixabin hin kere~er ji ve yeke ­behay in, ~erbilna xwe ji blr dikin, didin

pe~iya dirindeyan. Li ser ve rew~e, h~wce dike ku em te­

~iya xwe bigirin deste xwe, helbesteke biresin. Ern bi gotinen strana Koma Amed dest bi ristine bikin.

De /ur !Ur, Iure te§iye Te§iya min ji dara der e Gel bir9i ewi ter e · Bo guran bUye ker e Bi§kenin -ve te§iye Te§iya min bi po§iya sor e

Gel masi ew ji tor e

Gur di ser de zurezur e

Tif bikin rnre§iye

Te§iya min kurme ji dare Ji gotina guran naye .xware r;avsore dor Hewlere

Nalet Ii ve te§iye.

Li pey ve riste dive mirov li ser dest­direjiya gurgan ji r;end fetlan bide te~i­ye.

Ne Ii jer u ne Ii jor Me nave bibihen

denge ku dike zurezur Em ne karik u berx in

Em de we kera zengari

Ji nav dile .xwe derxin

Me§a §Ore§e dur direj e Her gava dirindeyan

Xaka §eran dike gemq.r u qirej e.

Ser 9iyen me bi mij u moran e

Ji .XWt: 'Ye uikolin fal a goran e Ev cahjen ku ala wan zer e Ger bibin ji mertal ji we re

Bi we teriye u bi zirine We rizgar nakin ji ku§tin ü birine

Jer u jor jeristan yek e Ji dirinde u gurgan re kemin u feq e.

QELEM50RE TE51NAS

BIXELAT... XAc;EPIRSA BIXELAT (70) . X4c;EPIRSA

Bersiva Xa~epirsa 68'an

Xa~epirsa rne bixelat e. Di 15 1:ojan de ~i bersiv

bigihljin me, eme wan binirxinin ft]Ji riya pi~ke li 5 kesan belav bikin.

Xelata hejmara me ya 70'y1 Pirtftka Os man A ytar

"Kurdistana bi fiftl-fiftl" ye Jerenot:

Ji bo ku bersiva we be nirxandin, dive hun "Peyva Ve§ari" di nava qutiyen Ii bin xarepirse de binivisin u tevi navni§ana xwe ji _me re bi§inin. _

Penc kesen Jru·xelata xa~irsa hejmara 6S'an ~ta Fet:hat Too~ (Kayip) qezenc kirine. Orban 9iliuk/ Enqere, Biilent lCo\:1. Edime, Mustapa Ok~ Qeyseri, Selahattin Huzur/ Mersffi, Osman Altuni Edene.

I

Kesen ku heftiya bere xelata me qezenc kiribftn: ahim Alttm~tkl Batman Mahrnut Cengiz/ Hatay, Ayten <;a~an!Buca, Bülent Bora/ Malatya, Ali lmrenl. Ankara

14 AZadiya Welat 1 - 7 PG~per 1997

\

Gieyk 0 Berhema

§it 7 . 1-------l

Cinavkek

Sembola nikele

Sembola Pa,.:e ku Ii azote cllan dlxin

Birader, kek

"

•*»!! PEYVA VE;JARI I

Jederk

Nav

Nave

Bi tirki teni :

Dayin

Der. deri

Perkitek

Flrp.qek

Cinavkek

Hesüd

Quri§e Amenkaye

Te§e

Sembola kükürte

www.ars

ivaku

rd.o

rg

Serokweilr~ T.C'y~ Erbakan Jl 1tiraf kir

ku ji operaeyona Ba~Or bi riya

7f~edyay~ agahiy~ diet'lne!

Dive kurd ·bibin kurden Kurdistane P i~ti dagirkirina b~fue welet, digel ruqa- rne bi ~eweyeid rexneyi u xerngin bersivandin

~a Ii ser tekiliyen rexistin€m kurdi u ixa- u da zanin ku ji bo kongreya neteweyi kurd ge­neta PDK'e, yeidtl u kongreya neteweyi leid dereng rnane u got ku, kesen ku gotina 'he

jinfi ve bi awayeid taybet kete rojeva Kurdista- zii ' ye dikin, xayin in. Bilgin bi dileid xerngin niyan. wiha axivl: "Her cihe Kurdistaue di bin deste

Bdaybeti pi~ti operasyona arte~a tirk, bakur dagirkeran de dinale! He ji hinek dibejin dem fr b~ilre Kurdistane, ji bere behtir neziid hev nehatiye. Gava ku dibejin dt?rn hatiye, derna tu

dibin. Ev 15 roj in, MED TV ji her all ve ve dibeji gavan biavejin, lcar dest diavejin bahane­operasyone pe~ke~i hernfi kurdistaniyan dike. Ji yen zarokan ." aliyeid din ve j i bill PD K' e hernfi rexistirr fi par- Dr. B ilgin der bare astengen Ii ber yeidtiya tiyen ba~ilre welet li diji dagirkirina Ba~ür der- kurdan jl bi taybeti bal ki~and ser bandora dij­ketin, uji bo PKK'e pi~tgiriya xwe ragihandin. mine kurdan a Ii ser rexistirren kurdan fi diyar Li yeidtiya rexistinen kurd ü Kongreya Nete- kir ku di berika hin tevgeren rne de deste dijnti­weyl me ditinen hin ~exsiyeten .kurd pirsi. nen rne heye, ev Ii ber yeidtiya kurdan dibe as-

Li ser ve ntijare Endame PKDW'e Ali Yigit teng: Nivlskar -Bilgin daxuyand ku herkes dix­ji rojnameya rne re da zanin ~ derna damezi- waze di gundeid de bibe axa ü rnuxtar. Bilgin randina k<mgreya neteweyi derbas büye ü ev wiha herdewarn kir: "Baweriya wan r.ernaye. yek pi§tl dagirkirina Ba~ür ji bere pewistir bü- Neteweyi rew~ <;i ye nizanin! Yeidti dikare <;i ye: Yigit wiha got: "Kongreya neteweyi ji bo . bike. Ev yek b~ nehatiye remkirin:" geie kurd.jl av ü nen pewistir büye. Ev kongre ~ira<; Bilgin, Ii ser firehiya Kongreya Nete­ya ku be avakirin we ji her ali ve bibe rnejiye weyi ji bi blr Xi.st iql du welat~n dijmin Tirkiye Kurdistane. Her wiha dive kongreya neteweyi ·, ü Yewnanistan ji bo ku ke§eyen di navbera xwe hemü par<;eyen Kurdistane binirnine." de 9ar~ser bikin, rnecllseke rüspiyan hilbijarti-

Ji layeid din ve, Yigit der baie xebaten ne ü wiha axivi: "V an welatan bi salan hev ü du PKDW'e de ji daxuyand ku PKDW'e ji bo per~iqandine, Je-ern weid yek netewe, yek we-

• •·.:ongre:ya neteWeyi gava yekemin e ü got ku-ew lat nikarin ti§teld bi vi rengi bikin. Ern xwe. we­de di 31 'e gulane de li Bruksele civineke dorfi- Id kurden "filan ü bevani" bi nav dikin. Le, em reh saz bikin. Her wiha endame PKDW'e bal bej.,nebüne kurden Kurdistane. ki~and ser komisyona PKDW'e ya ji bo BMilr Her wiha korigreya Filistin ü b~üre Afrika­u da zanin ku ve komisyone Ii Ba~fu kornisyo- - ye bi bir an1 fi da zanin kurd ji laye ~ore~geri, neke parastine darnezirandiye. Di dawiya axaf- cesaret ü kadroyan ve ji wan tevgeran gelek­tina xwe de Yigit diyar kir ku, digel hernü rner- I pe~ketitir in, Je heman ti~t ji bo yeidtiye der-'cen neyini ewe ji bo pekanina kongreya nete- bes nabe. · wey! te biko~in. Bilgin di nirxandina xwe ya ji bo PKDW'e

Niviskar ü lekoliner Dr. Sira<; Bilgin, pirsen de daxuyand ku, we roleke taybet bi cih aniye

belketi: heja, birümet bJnemal: malbat Dusedanin:· kemin avetin Cpusu) ·bere: eni, cephe berbendkirin: qedexekirin ~ qutib danezan: beyanname darizandin: mehkeme kirin dilkovan: xemgin, dilkesar dürewani: dilvekiri dojeh: cehennem

. eger: sedem, sebeb ~: poz1t1f

ereldrin: tesdiq kirin • fa§llbßn: peli~ln, tekr;un ge§t: ger gerdOni: evrensel hewn: aqil, meji

·~= zan1n, (bilinr;) kir@t: qirej, qiler kujer: merkuj , qatil nimandin: temsilkirin

' nt~: gotubej

u ti~ten pir xwe~ kirine. Sira<; Bilgin, got ku, PKDW rola diplornasiya tevgera kurd bi cih an! ü wisa peyivi: "Le, hin tevgeren kurd ew weid saziyeke PKK'e bi nav kirin.

Gerinendeye we~ane ye Rojnameya Hevl, Fehirn l§tk, di nirxandina xwe de diyar kir, ku, di salen dawin de xebatenji bo yeldti fi kongre­ya neteweyi ge~ ofine. I~tk weid rninak ji proto­kola PSK fi PKK'e da ü got ku her <;iqas ev xe­bata navbori bi semeketibe ji niha di bin nave 'Platfor;ma Rexistirren Kurdan' de xebaten xwe didomine.

Rojnameger I~tk bal kt~and ser giringiya kongreya neteweyi ü da zanin ku derna dame­zirandina kongreya neteweyi derbas dibe. I~tk wiha herdewarn kir "Ev ne kareid hesan e. Be­ri her ti~ti dive partiyen sereke (PKK, PSK, YNK, PDK- I) yen Kurdistane li ser ve yeke li hev ben. Ji ber ku ji van partiyek li derveyi kongreya neteweyi birnine ev xebat bi ser nake­ve. Le, tekiliyen wap partiyan ne b~ in. Her wiha dive be zanin, damezirandina kongreya neteweyi dawi le anina dagirkirina kurdistana B~ür e" Fehim I~tk, Ii ser taybetiyen kongreya neteweyi ji daxuyand ku dive sinoren xebaten kongreye ben destnl~ankirin, di kongreye de partiyek nabe serdest, hernfi parti bikaribin 'xwe !fade bikin ü ji bo betj~wendiyen geie kurd xe--baten xwe bime~inin. .

Gerinendeye we~ane ye Rojnai_Deya HeY1, ji bo PKDW'e ji diyar kir ki.l dameiirandinaf>ar­Iamantoyan rnare hemu neteweyan e, le, bi n~­zlktedayineke weid ' ~ze . damezirinirn, hün ji werin" parlemanto nayen avakirin.

niga§: xeyal pejinkari: hesasiyet plle: derece

MAZLUM DOGAN

qa§O: goya xwede giravi reniz: sembol rlldan: qewimin, buyer sanahl: asani, hesan1 pnazi: · serbilind1, serfirazf tore: edet · tixtlb: sinor tund: sert, a~ir1, ~J:ddetll zagona bingehl:n: anayasa zargotin: folklor

Rojnameya Hefteyi (Haftahk Gazete)

Li ser nave Zerya Basm ve

Yaymcthk San. Tic. Ltd. ~ti.

{adma) Xwedi (Sahibi) CELALETT1N

YÖYLER

NAVM~AN Ayhan I~tk Sk. No:23/3 Beyoglu I 1ST ANBUL

TEL-FAX (0 212)

251 90 13

Gerinendeye We§ane (Yaym Yönetmeni)

.SAMt TAN

Berpirse Karen Nivisaran

(YaZI i§leri Müdürü)

M. SAL1H T ASKESEN

Berpirse Saziye {1\:lüessese Müdürü) TAHlR ELDEMlR

<;APXANE Y eni Asya Matbaaclltk

AS.

BELAVKIRIN B1RY A Y Dagltun

NfJNEIUTIYEN ME (Temsilciliklerirniz) Niminendeye Gi§ti

ye_ Ewrupaye: · Maihar Günbat

Tel: 0032 53 64 12 "62 .

Brüksel ·::. Suriye:

Jari Do'!>t Helirn Yüsiv

Berli~:

Sileman Sido 49-30-69002695 ·

Hannover: Selim Bi9fik

49-5721-81360 Munchen:

Mahrnut Gergerli 49-871-670884

Stockholm: Robfn Rew~en 46-8-7510564

Bonn: Ahmet Bara<;kth<; 49 228 66 62 49

1 - 7 Püwer 1997 Azadiya Welat 15 - .

www.ars

ivaku

rd.o

rg

Girseya H OEP'e reaksiyona xwe ya Ii hemberi qeUfama ku Barzanf Ii ser kurdaß dim~ine, hem bi sloganan tl hem jf makele Barzanf ku ~ibandibiin kereki nf~an dan a stoganen weid' "Bijf bijf serhildan, serhildana gele kurd", "Art~ kujer ji Ba~\ir derkeve", "Gele me ye Ba~ur bi tene rn e" t "BiJi serok Apo" avetin.

Roja 25'e gulan~ li Meydana Sultanalunede ODP'e bi pi~t­giriya HADEP'e "Ne Refah­

yol, ne Hazrrol (Ne. Refahyol, ne ji amade be )" mitingek li dar xist. Li gori agahiyan nezi 50 hezar kes be~­dari -mitinge bfr. Her wiha gelek hu­m;qnend, rojnamevan, sendikavan ü 'hin Saziyen sivirü kesen navdar ji be­~adarl we mitinge bün. Di mitinge de be~daran lilp.et li dagirkirina dewleta tirk ya Ba~fue Kurdistane anin ü bang li rayedaren dewlete kirin ku dev ji dagirkirine berdin. Disa be~­daren mitinge digel alen Amerika ü Isrrule; Kfi!daye Barzani ~ewitandin.

d'itseya HADEP'e reaksiyona xwe ya li hemberi qetliama ku Barza­ni li ser kurdan dime~ine ji hem bi sloganati ü hem ji bi gerandina kari­katfuen Berzani ku ~ibandibün kere­ki ni~an dan. Di mitinge de girseya kurd sloganen weki "Biji biji serhil­dan, serhildana geie ~d", "Arte~a kujer ji B~fu derkeve", "Gele me ye Ba~fu bi tene nin e", "Biji serok Apo" avetin.

Seroke Gi~tiye ÖDP'e Ufuk Uras, Seroke Gi~tiye HADEP'e Murat Bozlak ü RoJnameger Can Dündar

xitabi girseye kirin. Seroke ÖDP'e Ufuk Uras bi pira­

ni li ser prrsgireka irtica ü kiretbüna sisteme rawestiya. Wi, tu gotin li ser dagirkirina arte~ tirk a B~fue Kur­distane negotin. Li ser ve yeke girse­ya HADEP'e reaksiyon ni~an da ü alen ERNK'e vekirin. Uras ji ber ku girseya kurd alen ERNK'e vekirinji reaksiyon ni~ da. Uras bi ve yeke ji nesekini ü wiha got: "Hevalen ser· bi po~i wan alan deynin, heke hün da­neynin eme mitinge iptal bikin." Li ser ve gotine ji girseya kurd ÖDP protesto kir.

Pi~ti axaftina Uras, Seroke Gi~ti­ye HADEP'e Murat Bozlak di axaf­tina xwe de bi gi~ti li ser operasyona B~fue Kurdistane rawestiya. Bozlak diyar kir ku hemü welaten ewrüpi ü demokrat dagirkirina Ba~fue Kurdis­tane protesto dikin, her wiha li Tirki­yeye tu kes deng demaxe, ev ji ni~a­na felakete ye. Bozlak axaftina xwe wiha domand: "Dewleta tirk bedes­tfu ketiye axa bakure Iraqe, dibejin ku 'Barzani gazi me kiriye' Barzani ki. ye? Barzani dikare bangi Tirkiye­y~ bike? Barzani seroke dewleteke

ye? Ew seroke e~i­reteke ye, ew ji bi-11 ku~a kurdan ti~teki nake." Mu­rat Bozlak bal ki-~ande ser pirsgire- A b . k dk 1. danan A · kirin" kA 1. T. ki reve enn, e ar I mey ten JOP ,

- en I nav rr ye- b. d A A A d dikin. n· b" A 'A A c.t· '- I ara en~I ser xwen evanan . I m-ye JI u axa1: ma h h A . Akan d kA kurdA h

ih b d ge a emu prrsgre e e~eya 1 eye, xwe w a er e- h ku kA kurdA b . . warn kir: "Iro li ve eta e~eya 1 yareser ne e tu prrsgi-meydane diz nin rekjiji hole ranabin." Bozlak da zanin ku ew . in, iro li ve meyda- bikaribin kedkare Zonguldage ü gele Amede ne rew~enbir ü hu- binin ba hev, we pirsgirek yareser bibe. nermenden vi we- Rojnameger Can D:ündar ji di axaftina lati, welatpar6z ü xwe de ba] ki~and ser ~er ü siyaseta Tirkiye­gel heye. Heger ye. Diln.dar, da zanin ku telebeyen zaningehe Sanar Yurdatapan ji aliye polisan v~ledane dixwin, ji ber ku ew ne girti büya, ewe dibejin 'bila ev ~er ü xwin bisekine' ew ne ji be~dari ve mitin- tene ne, yen ku dibejin 'bila di nava siyasete ge bibüya. Li vi de arte~ ü yete nin bin' bila zanibin ku ew ne welati he ji rew- tene ne. Iro dora we ye, ku hün hevke~iya ~enbiran diavejin sisteme saz bikin." girtigehan. Ev we- Her wiha Seroke Gi~t1ye KESK'e Siya­lat he ji bi Zagona mi Erdem, Cigire Seroke DlSK'e Kemal Bingehin a ku le~- Baysal ji axaftinek kirin. Zaroken koroya keran yekiriye te N~M'e Kulilken Mezrabotanji stran gotin ü

di mitinge de gelek kesen navdar weki, Metin Akpmar; Müjde Ar, Akan, tlyas Salman, Halil Ergün, Genco · kal, Rutkay Aziz, Deniz Türkali, Atol moglu,Yusuf~etin.- "' - .·

Li aliye dine girseya HADEP ü ÖDP'e.ji her ali ve ji hev cüda dihatin xuyan. GirSe~ HADEP'e goved digirt, ye ÖDP'eji dans.di­kirin.

Bere ji li we qade du miting hatin yekirln, bi pirani mitinga ku DYP'e yekiribfr pir'bala medyaye ki~andibü ser xwe ji ber ku birnil· yaran pere xerc kiribün, disa ji 5-6 hezar·kes hatibfr. Di we mitinge de 50 hezar kes hebil. Li aliye din pir· rojnarnevan ü niviskaren quncikan ji didane zanin ku girse bi piranl_ya HADEP'e bilye u ev girse we wan partiyan di rojen pe~ de bibe meclise.

AZAD Z~RO

www.ars

ivaku

rd.o

rg