Samenwerking UWV-

Belastingdienst (SUB): Ontwerp Applicatieondersteuning

en Infrastructuur ‘Ontvangen’

Inzending voor het eerste Nederlands Kampioenschap ICT Architectuur

Colophon

Titel : Samenwerking UWV-Belastingdienst (SUB):

Ontwerp Applicatieondersteuning en Infrastructuur ‘Ontvangen’ Datum : 15-10-2004

Auteurs : Henk Jonkers (Telematica Instituut)

Saco Bekius (Belastingdienst/Centrum voor ICT)

Maria-Eugenia Iacob (Telematica Instituut)

V

Inhoudsopgave

1 Inleiding 7 2 Architectuurbeschri jving voor SUB 8 2.1 Procesarchitectuur: Klant-tot-klantprocessen 8 2.2 Procesview – Verwerken PANA-bericht 9 2.3 Applicatieondersteuning deelproces – Ontvangen 10 2.4 ‘Mediumonafhankelijk verwerken’: Applicatietaken en infrastructuur 11 2.5 ‘Ontvangen PANA’ (mediumafhankelijk): Applicatietaken en infrastructuur 12 2.5.1 Ontvangen PANA elektronisch - klein 13 2.5.2 Ontvangen PANA elektronisch - groot 13 2.5.3 Ontvangen PANA papier 14 2.5.4 Ontvangen PANA elektronisch - web 15 2.6 Infrastructuur 16 Appendix A - ArchiMate-notat ie 18

7

1 Inleiding

Het kabinet heeft in het Strategisch Akkoord het voornemen opgenomen de premie-inning

van de werknemersverzekeringen van het UWV uit te besteden aan de Belastingdienst, in

het kader van het wetsvoorstel Walvis (Wet Administratieve Lastenverlichting en

Vereenvoudiging in de Sociale Verzekeringen). Inmiddels is het wetsvoorstel Wet

financiering sociale verzekeringen (Wfsv) ingediend waarin de samenwerking tussen

Belastingdienst en UWV nader wordt geregeld. Het project SUB (Samenwerking UWV-

Belastingdienst) heeft de verantwoordelijkheid om een deel van de administratieve

verwerking voor de UWV te realiseren.

In het kader van de gecombineerde inning van loonbelasting en premies vindt momenteel

bij UWV en Belastingdienst op grote schaal systeemontwikkeling plaats. Bij de Belasting-

dienst betreft dit, naast nieuwbouw, aanpassing van een groot aantal bestaande systemen.

De prestatie-eisen aan de gewijzigde systemen zijn aanzienlijk; het gaat om massale

gegevensstromen met extreme piekbelastingen. Dit maakt het noodzakelijk om een daarop

toegeruste infrastructuur in te richten.

Er is gekozen om, naast de methode die het ontwikkelteam van SUB hanteert, een deel van

het ontwerp van de systemen ‘over te doen’ met de enterprise-architectuurtaal ontwikkeld in

het ArchiMate-project (http://archimate.telin.nl). Hiermee brengen we de bedrijfsprocessen,

ondersteunende applicaties en technische infrastructuur in hun samenhang in kaart.

In Hoofdstuk 2 presenteren we een aantal views op de enterprise-architectuur van SUB,

waarbij we vanuit een globaal overzicht van processen steeds verder inzoomen op

specifieke bedrijfsprocessen, ondersteunende applicaties en technische infrastructuur. We

hebben hier ervoor gekozen om SUB niet in de gehele breedte te modelleren, maar voor

een duidelijk afgebakende selectie ‘de diepte in te gaan’ . De nadruk ligt hierbij op het

deelproces ‘Ontvangen’.

Omdat de applicaties en infrastructuur voor SUB nog volop in ontwikkeling zijn was het niet

mogelijk om steeds van de meest actuele gegevens uit te gaan. De modellen geven daarom

niet de laatste stand van zaken weer, maar een momentopname uit het ontwikkeltraject.

8

2 Architectuurbeschrijving voor SUB

In dit hoofdstuk presenteren we in een aantal ‘views’ het werkgebied van SUB, vanuit het

perspectief van de Belastingdienst. Een overzicht van de gebruikte notatie staat in Appendix

A. Voor een uitgebreidere beschrijving van de ArchiMate-taal verwijzen we naar de

verschillende projectdocumenten op http://archimate.telin.nl. Een goed startpunt is de

ArchiMate Language Primer (Beschikbaar via de website).

De onderstaande tabel geeft een overzicht van de gebruikte views met hun belangrijkste

stakeholders. Het betreft hier in de eerste plaats ontwerpviews, met verschillende typen

ontwerpers als de voornaamste belanghebbenden. Ze dienen als basis voor een

gedetailleerder ontwerp, en ter ondersteuning van de communicatie tussen verschillende

ontwerpers. Daarnaast kunnen de modellen, mits voorzien van de benodigde kwantitatieve

invoergegevens, gebruikt worden om een globale analyse uit te voeren van de benodigde

resourcecapaciteiten in de infrastructuur.

VIEW SECTIES BELANGRIJKSTE STAKEHOLDERS

1. Procesoverzicht 2.1 Management; Procesontwerpers

2. Klant-tot-klantproces 2.2 Procesontwerpers

3. Applicatieondersteuning

deelproces

2.3 Procesontwerpers;

Applicatieontwerpers

4. Applicatietaken en

infrastructuur

2.4, 2.5 Applicatieontwerpers;

Infrastructuurontwerpers

5. Infrastructuur met applicaties 2.6 Infrastructuurontwerpers

2.1 Procesoverzicht: Klant-tot-klantprocessen

Het procesoverzicht (Figuur 1) laat de belangrijkste klant-tot-klantprocessen gerelateerd

aan SUB in hun samenhang zien. Per proces wordt aangegeven door welke trigger(s) het

proces wordt opgestart. Dit kunnen tijdstriggers zijn, waarbij een proces periodiek wordt

uitgevoerd; berichtentriggers, waarbij een inkomend bericht aanleiding is voor het uitvoeren

van een proces; of triggers als gevolg van een bepaald signaal. Per trigger geven we aan

met welke frequentie deze ‘vuurt’ (d.w.z., het gemiddeld aantal keren per maand dat de

trigger plaatsvindt en het bijbehorende proces wordt opgestart).

In de procesarchitectuur laten we ook de belangrijkste berichten zien die tussen de klant-

tot-klantprocessen worden uitgewisseld. In ieder geval hoort bij elke berichtentrigger een

inkomend bericht. PANA-berichten (loonaangiftes) en correctieberichten worden op

dezelfde wijze afgehandeld. Een correctiebericht kan daarom als een specialisatie van een

PANA-bericht worden beschouwd. Het donker gekleurde proces wordt hierna in meer detail

uitgewerkt.

9

Uitreiken aangifte/betaal- hulpmiddelen

PANA

Verwerken PANA-bericht

Verwerken betaling

Signalen- en risicoafhandeling

Nominatief narekenen

PanaberichtCorrectie-

verplichting

uitworp

Aangifte-hulpmiddel

Correctie-bericht

Extern signaal

Innings-administratie

F=600 000/mnd

F=60 000/mnd

F=1/mnd

F=1/mnd

(F=360 000/mnd)

(F=60 000/mnd)

OLA

Figuur 1. Overzicht en samenhang klant-tot-klantprocessen

2.2 Procesview – Verwerken PANA-bericht

Elk klant-tot-klantproces uit de procesarchitectuur kan in meer detail worden uitgewerkt

• Uit welke deelprocessen bestaat het proces?

• Welke actoren zijn betrokken bij de uitvoering?

• Wat zijn de inkomende en uitgaande berichten?

• Welke interne administraties worden gebruikt?

In Figuur 2 doen we dit voor het centrale klant-tot-klantproces in SUB, het proces

“Verwerken PANA-bericht” uit Figuur 1. Het model geeft onder meer aan welk deel van het

proces door de Belastingdienst wordt uitgevoerd en welk deel door UWV. Hieruit kunnen

een aantal koppelvlakken tussen beide organisaties worden afgeleid: waar moeten

bijvoorbeeld gegevens worden overgedragen van de Belastingdienst naar UWV?

1 0

Verwerken Panabericht

Keten verwerking panaberichtBelastingdienst

Keten verwerking panaberichtUWV

Panabericht

Correctie-verplichting

Ontvangen

Innings-administratie

Heffings-administratie

Ontvangst-bevestiging

Heffen

Mededelinguitval

Meded.foutieve

nom.aangifte

Belastingdienst

MededelenMassaal

verwerkencorrecties

BvR

Afhandelenontvangst

Panagegevens

Polis-administratie

Herstelverzoek-administratie

Aangifte-plichtige/Consulent

UWV

F=660 000/mnd

Figuur 2. Klant-tot-klantproces: Verwerken PANA-bericht

2.3 Applicat ieondersteuning deelproces – Ontvangen

We modelleren nu het deelproces “Ontvangen” uit Figuur 2, onderdeel van het klant-tot-

klantproces “Verwerken PANA-bericht”, in meer detail.

We onderscheiden de verschillende stromen van PANA-berichten, afhankelijk van medium

en grootte. De activiteiten in dit deelproces worden weergegeven, waarbij we tevens

aangeven welke applicaties hierbij worden gebruikt.

PANA-berichten kunnen aangeleverd worden in twee fysieke vormen: op papier of

elektronisch. Berichten op papier worden via de applicatie DSC (document-scanning) ook

omgezet in elektronische vorm. Bij elektronische PANA-berichten maken we verder

onderscheid tussen berichten die via een webformulier worden aangeleverd (via applicatie

FOL, formulierern online), kleine berichten (< 2 MByte) die via SMTP met applicatie MOS

(message-oriented service) worden ontvangen en grote berichten (> 2 MByte) die via FTP

via applicatie FOS (file-oriented service) worden ontvangen.

Het eerste deel van het proces ‘Ontvangen’ verschilt per medium. De berichten worden

omgezet in een mediumonafhankelijk formaat, dat voor elk bericht op dezelfde manier wordt

verwerkt. Merk op dat de applicatie FOS (intern) wordt gebruikt bij zowel het ontvangen van

grote PANA-berichten als bij het mediumonafhankelijk verwerken van alle PANA-berichten

(bij de activiteit ‘converteren’).

1 1

Ontvangen

Mediumonafhankelijk verwerken

Ontvangen PANA elektronisch

Nominatievegegevens

FOS

MOS Berichten-service

AVANTi

Wacht-bestand

DCS

MededelenFOL

converterenaannemen en

controleren

Behandelen uitval

Ter beschikking

stellen

Bevestigen ontvangst

BvR BBA WGA

Ontvangen PANA papier

Ontvangen PANA doc

Ontvangen PANA klein

Ontvangen PANA groot

Ontvangen PANA web

groot:0,17 %

Scannen document

decoderenklein:

98,10%

web:1,72 %

OB2000

Panabericht

Panapapier

Panaelektronisch

Juridischarchief

F = 22 000/mnd

F = 638 000/mnd

FOSextern

FOSintern

Figuur 3. Detaillering deelproces Ontvangen met applicatieondersteuning

2.4 ‘Mediumonafhankeli jk verwerken’: Appl icatietaken en

infrastructuur

We werken nu eerst voor het deelproces “Mediumonafhankelijk verwerken” uit Figuur 3 de

applicatieondersteuning in meer detail uit. Per applicatie geven we de relevante

applicatietaken weer, evenals welke van deze taken worden gebruikt in het bedrijfsproces.

Mediumonafhankelijk verwerken

MessageStore

FOS Intern

AVANTi

Verwerken PANAStructuurconversie

Converteren Aannemen en controleren

Behandelen uitval

Ter beschikking

stellen

Bevestigen ontvangst

PANABestand

Aannemen bericht

OntvangenPANA

UKV intern bericht

Versturen PANA

PANA-gegevens aanleveren

Versturennominatieve

regels

XML-bericht conv. & splitsen

Opslaanbericht

10%

Verwijderenbericht

Wacht-bestand

Collectiefdeel

Nominatiefdeel

Nominatieveregels

Collectieveregels PANA

mediaonafh.

PANAdata

Figuur 4. Applicatietaken ter ondersteuning van het deelproces ‘Mediumonafhankelijk verwerken’

1 2

Applicatietaken worden ondersteund door infrastructurele voorzieningen. We onderscheiden

drie typen infrastructuurservices: • Verwerkingsservices (bijvoorbeeld geleverd door application-servers, maar ook

message-brokers en berichtenswitches) • Opslagservices/toegang tot data (bijvoorbeeld geleverd door databasesystemen) • Communicatieservices (geleverd door communicatiesoftware zoals MQ) • Communicatieservices worden vaak gebruikt om interacties (communicatie)

tussen applicatietaken mogelijk te maken.

Applicatieservices worden geleverd door systeemsoftwarecomponenten die zijn

toegewezen aan ‘devices’. In het geval van communicatieservices tussen devices gaat het

vaak om een combinatie van systeemsoftwarecomponenten aan beide zijden (bijvoorbeeld

queuemanagers), die samen een ‘channel’ voor communicatie realiseren.

Message-brokers maken gebruik van functionaliteit geleverd door queuemanagers. Dit

wordt weergegeven door een ‘used by’-relatie tussen de systeemsoftwarecomponenten QM

en MB.

AVANTI

FOS Intern

XML-berichtconverteren & splitsen

Aannemen bericht OntvangenPANA

UKV intern bericht

Versturen PANA bericht

DBtoegang

CICS

APFOSU4-FOS intern productie

Unix-cluster: UKV intern Berichtenserver

P-partitie - Mainframe (Exploitatie Particulieren en Ondernemingen)

Ch. FOS ->AVANTi

Ch. AVANTi->UKV

MQmessaging

Berichten- switch

QM

MQmessaging

QMQPE2

QMQPE1QM

XIB

MQmessaging

MB

DB2UAVIDB01

CICSpoort

fabriek

MQ Poort cluster

MessageStore Opslaan

bericht

MQmessaging

DBtoegang

MB

Unix Server - Message

Store

DBMS

QM

Ch.FOS->

Msg. store

Mesg.broker

Mesg.broker

Verwijderenbericht

Ch.AVANTi ->Msg. Store

MQmessaging

Wachtbestand

Collectiefdeel

Nominatiefdeel

Messageadmin. Admin.

Figuur 5. Infrastructuur ‘Mediumonafhankelijk verwerken’

2.5 ‘Ontvangen PANA’ (mediumafhankel i jk): Appl icat ietaken en

infrastructuur

Voor het mediumafhankelijk deel voor het ontvangen van elk van de vier berichtenstromen

werken we nu op dezelfde manier als voor “Mediumonafhankelijk verwerken” de

applicatieondersteuning en infrastructuur preciezer uit.

1 3

2.5.1 Ontvangen PANA elektronisch - klein

Als eerste werken we het ontvangen van kleine PANA-berichten via SMTP/MOS uit.

Ontvangen PANA elektronisch - klein

MOS

MTA in P44 inBAPI

uitpakkenMQ

sturen

Beveiliging en decryptieBehandelen post

Archiveren

Decoderen en autoriseren

Ontvangenbericht

Header en body

Verwerkenbericht

BAPI uitbak

BAPI inbak

MTA inbak

PANA-bericht

F=626 000/mnd

PANA-data

Opvolger OB2000

Sybasetoegang

Ch. MOS->FOS

APMOSU7-MOS productie

SybaseDBMS

BS

App.hosting

Executie-omgeving

QM

APFOSU4-FOS intern productie

QM

FOS intern

PANAmediaonafh.

Berichten-switch

Uitval-administratie

P44 uitval-behandeling

MQmessaging

Figuur 6. Applicatietaken en infrastructuur ter ondersteuning van het deelproces ‘Ontvangen PANA elektronisch - klein’

2.5.2 Ontvangen PANA elektronisch - groot

Voor de grote PANA-berichten via FTP/FOS doen we nu hetzelfde.

1 4

Ontvangen PANA elektronisch - groot

FOS Extern

FOSintern

PESIT in

Archivering

Decomp.&ontvangst

signaal

Decompressie

Behandelen post

Archiveren

Ontvangenbericht Decomprimeren

PANA-bericht

F=1085/mnd

PANAdata

Signaalsturen

Ontvangeninbound

bestanden

Zendeninbound

bestanden

Postbakkenexternepartijen

PANAmediaonafh.

APFOSU4-FOSintern productie,

APFOSU3

XIB

App.hosting

Executie-omgeving

Berichten-switch

APFOSU1- FOS extern productie,

APFOSU2

BS

FBXGateway

Figuur 7. Applicatietaken en infrastructuur ter ondersteuning van het deelproces ‘Ontvangen PANA elektronisch - groot’

2.5.3 Ontvangen PANA papier

Vervolgens doen we hetzelfde voor de PANA-berichten die op papier worden ontvangen en

met DCS worden gescand.

1 5

Ontvangen PANA papier

DCS

MQ sturen

DocumentconversieBehandelen post

ScannenOntvangen

bericht

PANA-bericht

F=22000/mnd

ScannenPanapapier

Panaelektronisch

PANAmediaonafh.

FOS intern

Ch. DCS->FOS

Document Conversie Systeem

APFOSU4-FOS intern productie

MQmessaging

QMQMBS

Berichten-switch

App.hosting

Executie-omgeving

Figuur 8. Applicatietaken ter ondersteuning van het deelproces ‘Ontvangen PANA papier’

2.5.4 Ontvangen PANA elektronisch - web

Tenslotte modelleren we het ontvangen van PANA-berichten via een webformulier, waarbij

de applicatie FOL wordt gebruikt.

1 6

Ontvangen PANA elektronisch - web

FOL

MQ sturen

Behandelen post

Sturen bericht

OntvangenPANA web

PANA-bericht

F=10915/mnd

PANAdata

On-line formulier

ontvangen

FOS intern

PANAmediaonafh.

Ch. FOL->FOS

FOL - Formulieren Online (2 of 3)

APFOSU4-FOS intern productie

MQmessaging

QMQMBS

Berichten-switch

App.hosting

Web Application

server

Figuur 9. Applicatietaken ter ondersteuning van het deelproces ‘Ontvangen PANA elektronisch - web’

2.6 Infrastructuur met applicaties

In de vorige sectie hebben we voor elke berichtenstroom apart de benodigde infra-

structurele faciliteiten geïdentificeerd. Nu geven we een overzicht van de totale SUB-

infrastructuur (Ontvangen).

Vervolgens kunnen we dan aangeven welke applicaties gebruik maken van welke

infrastructurele services. We redeneren nu dus vanuit de infrastructuur “naar boven”, in

tegenstelling tot het voorafgaande, waarvan we vanuit de applicaties “naar beneden” keken.

1 7

DBtoegangCICS

APFOSU4-FOSintern productie,

APFOSU3Unix-cluster: UKV intern

BerichtenserverP-partitie - Mainframe (Exploitatie Particulieren

en Ondernemingen)

Ch. FOS ->Msg. Store

Ch. AVANTi->UKV

MQmessaging

QM

MQmessaging

QMQPE2

QMQPE1QM

XIB

App.hosting

Executie-omgeving

MQmessaging

MB

DB2UAVIDB01

CICSpoort

fabriek

Berichten-switch

MQ Poort cluster

MQmessaging

DBtoegang

MB

Unix Server - Message Store

Messagedatabase

QM

Ch.FOS->Avanti

Mesg.broker

Mesg.broker

APFOSU1- FOS extern productie,

APFOSU2

BS

FBXGateway

MQmessaging

Ch.Avanti ->

Msg. Store

Opvolger OB2000

Sybasetoegang

APMOSU7-MOS productie

SybaseDBMS

BS

App.hosting

Executie-omgeving

Berichten-switch

Ch. MOS->FOS

MQmessaging

QM

Ch. DCS->FOS

Document Conversie Systeem

MQmessaging

QM

BS

Berichten-switch

App.hosting

Executie-omgeving

Ch. FOL->FOS

FOL - Formulieren Online (2 of 3)

MQmessaging

QM

BS

Berichten-switch

App.hosting

Web Application

server

UKV intern bericht

Message store

FOS internMOS AVANTi

FOS ExternDCS

FOL

Uitval-Admin.

Messageadmin.

Admin.

Figuur 10. Gebruik van de SUB-infrastructuur door de applicaties

1 8

Appendix A - ArchiMate-notatie

Basisconcepten

Meaning

Value

Object

Representation

Artifact

Process/function

Process

Function

Service

Activity

Event

Actor

Role

Component

Interface

provided

required

symmetric

Collaboration

Node

Device Systemsoftware

NetworkCommunication

path

Group

Specialisation

Composition

Aggregation

Assignment

Realisation

Triggering

Use

Access

Association

Junction

Product

Gespecialiseerde conceptern

Event

Tijdstrigger Berichten-trigger

Businessobject

Bericht Administratie

Network

LAN WAN

Infrastructureservice

Verwerkings-service

Opslag-service

Communicatie-service