Sanalkurs E-Dergi Sayı 3

AMBIGRAM NEDİR?

EXPRESSION WEB’DE CSS

PHOTOSHOP CS3 EXTENDED

NASIL WEB TASARIMCI OLUNUR?

632

7238

96

ELEKTRONİK BİLGİSAYARIN TARİHİ

56

DİĞER KONULARYARIŞMALAR ..............................4

UCUZ DİZÜSTÜ BİLGİSAYAR ..... 14

STATİK VE DİNAMİK SAYFALAR ..30

HTML FAZLALARINI ATMAK .... 68

GÖRSEL ALGILAMADA RENK ... 82

PROGRAMCILIK VE YAN ETKİLERİ 86

WEB SİTESİNE MENÜ YAPALIM....92

YENİ ALBÜMLER ..................... 104

OYUN ......................................110

TEKNOLOJİ HABERLERİ ...........114

RÖPORTAJ

AHMET GÜNEŞTEKİN

Genç Yazarlar İçin YarışmaEverest Yayınları İlk Roman

Yarışması’nın bu yıl üçüncüsünü dü-zenliyor. 30 mayıs tarihine kadar katı-lımların devam edeceği yarışmada yer almak isteyenlerin daha önce edebi türde herhangi bir kitabının yayımlan-mamış olması gerekiyor.

Yarışmaya gönderilecek roman dosya-larının bilgisayarda yazılmış, A4 boyutun-da dosya kâğıdına 12 puntoyla altı nüsha çoğaltılmış olması gerekiyor. Bu standart dışında kalan dosyalar değerlendirmeye alınmıyor. Ayrıca her nüshaya romanın CD veya disket kopyasının eklenmesi ge-rekiyor. Yarışmaya katılmak isteyenlerin kısa yaşam öykülerini, posta ve e-posta ad-reslerini, telefon numaralarını içeren bilgile-ri Everest Yayınları, Ticarethane Sok. No: 53 Cağaloğlu-İstanbul adresine göndermeleri gerekiyor. Eylül 2008’de basın yoluyla açık-lanacak. Ödülü alan roman dosyası ekim

ayı içinde Everest Yayınları’nca kitaplaştırıla-cak. Kazanan yarışmacı yayınlanan romanın ilk baskı telifi olarak 3 bin YTL ile ödüllendirilecek. Yarışmanın seçici kurulu şu isimlerden oluşu-yor: Latife Tekin, Semih Gümüş, Oya Baydar, Hasan Ali Toptaş ve Cemil Kavukçu.

T-Shirt Desen Yarışması!Think-shirt.com ve Grafik Tasarım

dergisi işbirliği ile gerçekleştirilen t-shirt desen tasarım yarışmanın teması bulun-mamaktadır. Desen tasarımı için konu seçi-minde serbestsiniz. Yarışma tüm katılımcılara açıktır. Eser son teslim tarihi: 9 Mayıs 2008 Cuma günü saat 17:00’dir. Kazananlar, 2 Haziran 2008 Pazartesi günü, www.think-shirt.com ile www.grafiktasarim.org adres-lerinde ve Grafik Tasarım dergisi Haziran 2008 sayısında duyurulacaktır. Ödül kaza-nan eserlerin t-shirt baskıları, 2008 yaz dö-neminde yurt çapında satışa sunulacaktır...

YARIŞMALARFatih NEBİOĞLU

4

Çatlak T-Shirt Yarışması...Eğer sende çatlaksan, orjinal fikirlerine

güveniyorsan, herkesi çatlatacak bi çatlak t-shirt tasarımın varsa, çatlat bi t-shirt... Tiffany'nin düzenlediği yarışma için ayrın-tılı bilgi www.catlaktshirt.com adresinde...

Microsoft'dan Senin Hikayen...www.seninhikayen.com'a videonu-

zu gönderin, oyları toplayın, ödülleri kazanın...

Bana hikaye anlatma, nedir bu kam-panya diyorsan, tam yerine geldin! Bu-rası senin platformun! Hemen üye ol, hi-kayeni yarat, herkesle paylaş! Hediyelere adım adım yaklaş! Herkesin anlatacağı bir hikayesi vardır. Hayatın, en önemli hikayendir. Biz sana, hikayeni yayınlama fırsatı sunuyoruz hem de görsel olarak!

Nasıl mı? Çok basit... Öncelikle yap-man gereken siteye üye olmak. Üyelik için, adını, soyadını, e-postanı, telefo-nunu ve adres bilgilerini eksiksiz dol-durman gerekecek. Üyelik formunu doldurduktan sonra yolu yarıladın de-mektir: Artık bir profilin var!

Kullanıcı adın ve şifrenle girebilece-ğin profil sayfana maximum 40 fotoğ-rafını yükleyebilir ve istediğin zaman sayfana tekrar giriş yaparak fotoğrafla-rını değiştirebilirsin.

5YARIŞMALAR

6

ELEKTRONİKELEKTRONİKBİLGİSAYARLARINBİLGİSAYARLARIN

TARİHİTARİHİAytaç AYDOĞAN

7BİLGİSAYAR

Tarihsel GelişimBilgisayarın tarihsel gelişimini beş

dönemde inceleyebiliriz:

1) ENIAC 1946

İlk elektronik bilgisayar olarak kabul edilen ENIAC’ın inşâsı proje-sine II. Dünya Savaşı sürerken 1943 yılında A.B.D.’nde, Pennsylvania Üniversitesi’nde başlandı. 1946 yılında genel maksat bilgisayarı olarak kulla-nıma başlandı. 1 metre x 2.5 metre x 25 metre boyutlarında devasa bir bil-gisayar olan ENIAC’ta 18,000 tane va-kum tüpü vardı. Programlama, takılan fişlerle ve ayarlanan düğmelerle yapı-lıyordu. Günümüz bilgisayarlarından

10,000 kez daha yavaş çalışıyordu. 1947’de transistörün icadı ile bilhas-

sa 1959’dan sonra vakum tüplerinin yerlerini transistörlere bıraktığı bilgisa-yarlar geliştirilmeye başlandı.

2) 1959 - 1964Bu dönemde bilgisayar alanındaki

önemli gelişmeler üç alanda toplanabilir.

Transistörün Bilgisayara Girişi

Bu dönemde bilgisayarlar iş, üni-versite ve hükümet kurumları içinde kullanıldı. Bilgisayarlarda transistörler kullanılarak performans artırıldı. Tran-sistörün bilgisayar teknolojisine kazan-dırdıkları şunlardır.

Daha küçük boyutlu devrelerin tasa-rımı olanaklı hale geldi,

• Isıma süresi gerektirmez• Daha az enerji harcar • Daha hızlıdır• Daha güvenli sistemler yapılabilir

Makine Dilinden Sembolik DileBilgisayar sistemleri 1 ve 0’lardan

oluşan bir dil kullanırlar.Bu dönemde yapılan önemli bir

geliştirme de Assembly dilinin ortaya çıkarılması idi. Assembly dilinde ko-

8

mutlar için rakamlar değil kısaltmalar kullanılır. Bu, programcılığı oldukça kolaylaştıran bir aşama olmuştur.

Yüksek Seviyeli Dillerin Ortaya Çıkması

Fortran’dan sonra yüksek seviyeli dillerden Cobol’un ortaya çıkması ve çıkarılabilir disklerle manyetik bantların kullanılmaya başlanması, programcılığın yaygınlaşmasına yol açtı. Bu gelişmeler bilgisayarların insan yaşantısına problem çözücü olarak girmesini hızlandırdı.

3) 1965-1970 1965’ten sonra Silikon Vadisi, entegre

devrelerin üretim tarlası haline geldi. Bu yıldan sonra entegre devreler transistör-

lerin yerini almaya başladı. Entegre dev-reler sayesinde bilgisayarların güvenilirli-ği ve maliyet düşüşü hızlandı.

IBM’in 360 serisi bilgisayarları ile yazılım ve donanım birbirinden ayrı düşünülmeye başlandı. Yeni geliştirilen makinelerde ken-dini ispatlamış eski programların kullanıl-ması ile bugünkü yazılım sanayisinin de temelleri atılmış oldu.

Bu dönemde ayrıca birden fazla programın aynı makinede, aynı anda çalışması da gerçekleştirildi. Bu yakla-şım bilgisayarın iş dünyasındaki birçok alanda uygulanmasına yol açtı.

4) 1970-1980 Bu dönem, bir önceki dönemin geliş-

mesi olarak düşünülebilir. 1971 yılında mikroişlemcilerin, çok amaçlı işlemci-nin bir yonga (chip) üzerine yerleştiril-mesi ile piyasaya çıkması sayesinde,

IBM 360

9BİLGİSAYAR

hız ve güvenilirlik bilgisayarlar için ka-bul edilmiş gerçekler oldu.

Sayısal (dijital) saatler, hesap maki-neleri gibi hayatın vazgeçilmez parçala-rı bu dönemde ortaya çıktı. Apple bilgi-sayarın kişisel bilgisayarlar alanındaki başarısı da sektörü hareketlendirdi.

5) 1980 -

Bu dönemde yapay zeka (artificial intelligence), doğal dil ve daha güçlü bilgisayarlar geliştirildi. Ancak bu dö-nemin bilgisayarlar için en büyük kaza-nımı hiç kuşkusuz sistemler arasındaki iletişimin yaygınlaşması oldu. Bilgisayar ağları, internet, insan yaşantısının ve iş hayatının vazgeçilmez parçaları haline gelirken, ticaret de bu yeni sanal dünya-nın kurallarına ayak uydurmaya başladı.

1981’de IBM’in piyasaya çıkardığı IBM PC’ler ve bununla uyumlu olarak üretilen diğer markalardaki bilgisayar-lar bir standart oluşturdu. Bu sistem-

lerde işletim sistemi olarak Microsoft ürünleri kullanılır oldu.

Moore YasasıIntel’in kurucularından Gordon Mo-

ore, 1965 yılında, yonga teknolojisinde-ki başarım artışının, fiyat aynı kalmak üzere her 18 ayda ikiye katlanacağını öngörmüştü. Bu öngörü, 30 yıldır bü-yük doğrulukla gerçekleşti.

Ancak Moore daha sonra bu yasa-nın, yonga teknolojisindeki gelişmeler ve bakır kullanılan yongaların alümin-yum kullanılanlara nazaran daha hızlı çalışması nedenleriyle fiyat düşüşü yö-nünde bozulmaya başladığını tespit etti.

BİLGİSAYARLARIN SINIFLANDIRILMASI

1) Süper BilgisayarlarMevcut bilgisayarların en güçlüleri

ve tabii ki en pahalıları şüphesiz süper bilgisayarlardır. Bu bilgisayarlar en hızlı olanlardır. Trilyonlarca komutu bir sani-yenin altında bir sürede gerçekleştirebil-mektedirler. Daha çok Amerikan Devleti tarafından desteklenen projelerde kulla-

10

nılırlar. Son yıllarda bu sistemler, özel sektöre kiralanmaya da başlanmıştır.

2) Ana Sistemler ve Sunucular

Ana sistemler çoklu kullanıcılara hizmet vermek için tasarlanmış hız-

lı, yüksek kapasiteli bilgisayarlardır. Uçak tasarımı gibi yüksek başarım ge-rektiren görevlerde kullanılmakta iken daha sonra elmek dağıtımı, internet gibi alanlarda da kullanılmaya başlanmıştır.

Sunucular (server), ana sistemlere nazaran daha düşük kapasiteli sistem-lerdir. Başka bir deyişle ana sistemler (mainframe), büyük sunuculardır

3) Kişisel BilgisayarlarPC, masaüstü bilgisayar, ev bilgisa-

yarı, mikrobilgisayar gibi isimlerle de anılan kişisel bilgisayarlar 1,000 Ameri-kan doları mertebesinde satın alınabi-len sistemler olup, dünyada en çok kul-lanılan bilgisayar tipini ortaya koyarlar. Mühendisler ve grafik tasarımcıları gibi daha üst seviyede performans isteyenler için daha yüksek başarımlı PC’ler olan iş istasyonları (Workstation) kullanılır.

MareNostrum Avrupa'nın 1., dünya'nın 9. süper bilgisayarı olarak görülüyor 10.240 cpu'ya sahip ve şu an bulunduğu yer barcelona super computer merkezi...

11BİLGİSAYAR

Kişisel bilgisayarlar kelime işleme, kişisel finans yönetimi, dosyalama, in-ternet erişimi ve oyun gibi basit işlevle-ri kolaylıkla yerine getirebilmektedirler

4) Dizüstü Bilgisayarlar

Bir evrak çantasına sığabi-len, dâhili pili ile birkaç saat, şarj edilmeye gerek duymaksı-zın çalışabilen ve kişisel bilgi-sayarların işlevlerini yerine ge-tirebilen dizüstü bilgisayarlar, kişisel bilgisayarlara göre daha maliyetlidirler. Dizüstü bilgisa-yarların ağırlık, ısınma, elektrik tüketimi ve hacim sorunlarını çözebilmek için daha iyi tasar-lanmış ve pahalı donanımlar kullanılır.

Görüntü için açılan kapağının olmadığı bu türden bilgisayarlar tablet bilgisayarlar olarak piyasa-ya çıkmaktadırlar.

5) Avuç içi BilgisayarlarBu bilgisayarlar bir ele sığacak bo-

yuttadır. Kalem tabanlı bilgisayar ola-rak da adlandırılırlar çünkü dokun-matik ekranlarından kaleme benzer aletlerle girdi alabilirler.

Avuç içi bilgisayarlar paket dağıtı-cıları ve sayaç okuyucular için idealdir. Kablosuz e-mail ve faks yetenekleri saye-sinde satış elemanlarından ofislere kadar geniş kullanım potansiyelleri vardır.

12

13

Mustafa Çakmak

13

Çift çekirdek, dört çekirdek derken teknoloji alıp başını gidedursun; üstüne bir de dolar sürekli değer kaybedince giriş seviyesi dizüstü bilgisayarlar günü-müzde oldukça düşük fiyatlarla satışa sunuluyor. Ucuz mal kötü maldır anla-yışıyla bu fırsatları görmezden gelmek dizüstü bilgisayar alıcıları için şüphesiz bir hata olurdu. Çünkü yazının deva-

mında inceleyeceğimiz dizüstülerin bir-çok standart işlevi yerine getirebildiğini göreceğiz. İnternette sörf yapmak, chat yapmak, belki birkaç oyun oynamak ve ofis programlarından yararlanmaktan başka fazladan özelliğe ihtiyaç duyma-yacak laptop alıcısı okurlarımıza birkaç seçenek sunmayı umuyoruz.

UCUZ DİZÜSTÜ BİLGİSAYARLAR İNCELEMEDE

MehmetONAÇ

14

Öncelikle şunu belirtmemiz gerekir ki, ucuz dizüstü demek tasarım fakiri, kalitesiz malzemeden yapılmış, üreti-cinin elinde kalmış stok fazlası dizüstü demek değildir. Önemli olan ihtiyaçlar-dır ve düşük bütçeli alıcılar için uygun seçenekler sunmak üreticiler için kaçı-nılmazdır.

Yarı yolda bırakır mı?Bunun cevabını vermek zor olsa da

ihtiyaçlarını belirlemiş kullanıcıların büyük olasılıkla aldıkları üründen so-nuna kadar faydalanabileceğini söyle-yebiliriz. Örneğin IE 7.0 ile sörf yapan, aynı anda müzik dinleyip Messenger’da mesajlaşan bir kullanıcı için önereceği-miz dizüstü bilgisayarlar ortalama iki yıl kadar yeterli olacaktır.

Ucuz dizüstü bilgisayarlarla da geniş ve parlak ekran keyfi sürebilir, 80 ile 120 GB arasında veri saklayabilir, kab-losuz ağlara sorunsuzca bağlanabilirsi-niz. Disk hızlarının da genellikle 5400 rpm olduğunu hatırlatalım zira 4200 rpm HDD’li makinelerle ilgilenmiyoruz. Dizüstümüzü alırken ucuza kaçma-mızda bizi rahatlatacak bir neden de 700 Ytl’ye aldığımız makine ile 1000 Ytl’lik bilgisayar arasında fazla bir per-formans farkının olmayışıdır. En az 3 adet USB girişi, DVD yazıcı, tatmin edici ses özellikleri hatta TV-out özelliğini bu makinelerde bulmak mümkün.

Acı gerçeklerBelki bütçemizin kısıtlı olmasından

belki de cimriliğimizden ucuza kaçma-mızın dezavantajları da var tabi. Birçok markanın ucuz dizüstü modeli ağırlı-ğıyla kendini hissettiriyor. Sonra ke-yifle oynayacağınız 3 boyutlu oyunları da unutun, çalıştırmak bile mümkün olmayabilir çünkü ekran kartlarının performansları düşük olacaktır. Ren-der uygulamaları ve AutoCAD gibi ağır programları da kullanırken bir hayli zorlanabilirsiniz. Bu programlar ya da son çıkan oyunlarla yakından ilgileni-yorsanız ucuz laptoplar size göre değil.

FreeDos nedir?Firmalar ucuzluk yarışına girmeden

önce işletim sistemi lisansıyla satılma-yan dizüstü bilgisayar bulmak kolay de-ğildi. Şimdilerde ise komutla yönetilen FreeDos sistemli makineler ilk bakışta “aa” ne kadar ucuz tepkisi vermemize neden oluyor. Bu bilgisayarlarda fiyata Windows lisansı dahil değil. Yasal ol-mayan yollara sapmak istemeyeceği-miz için bir de lisans ücreti ödememiz gerekebilir. Ya da dizüstünü aldığımız yerden kolayca edinebileceğimiz ücret-siz bir Linux işletim sistemi kurabiliriz.

Özelliklerinde Windows işletim sis-temi olan bu bilgisayarlarda XP ya da Vista’nın Basic sürümünün kullanıldığını görürüz. Çünkü makinemiz zaten Win-dows Vista’nın gelişmiş özelliklerini ça-lıştırabilecek özelliklere sahip değildir.

15ARAŞTIRMA

Acer aspire AS5315Acer’ın hayli ilgi gören Gemstone ta-

sarımlı bu ürünü multimedya ihtiyaç-larınızı karşılayabilecek özelliklere sa-hip. Ofis uygulamaları, internette sörf, sohbet, müzik dinleme, film izleme, resim işleme gibi sık kullanılan uygula-malarınız için uygun ortamı rahatlıkla sunuyor. 512 MB ana bellek yeterli sa-yılsa da alım sırasında 50 Ytl civarında bir maliyetle 1 GB’lık ilave yaptırmanız çok daha rahat etmenizi sağlayabilir. Ürün yazımızın önceki kısımlarında bahsettiğimiz FreeDos işletim sistemiy-le geliyor. AS5315’i KDV dahil 700 Ytl’ye kadar temin edebilirsiniz. Verdiğimiz fi-yatlar üst sınırdır, bahsi geçen ürünler daha uygun fiyata bulunabilir.

Msi VR330XUcuz dizüstü bilgisayarlarıyla Micro-

Star International firması, diğer üreticileri daha cazip seçenekler sunmaya zorluyor. VR330 modeli 13.3’’ ekranıyla hafif ve ki-bar bir görünüme sahip. Amazing Crystal Vision teknolojisi ile yüksek kontrastlı ve daha doygun renklere sahip görüntüler cihazın beğenilen özellikleri arasında. Vista SE işletim sistemiyle birlikte 750 Ytl’ye kadar bulunabilen model işletim sistemsiz 650 Ytl civarında satılıyor. An-cak Vista Starter Edition ile performans sorunları yaşanması olası. Söylemeden geçmeyelim bu modelin ana belleği 2 GB’a kadar çıkarılabiliyor. Ram takviyesi yaparak performansı katlanabilir.

İşlemci: Celeron 1.7Ghz 1MB 533MHz

Chip Set: Intel 943GML

Ekran: 15.4” / 1280 x 800 / WXGA

CrystalBrite

Ekran Kart: Paylaşımlı 128MB

Ana Bellek: 512MB

Sabit Disk: 80GB 5400RPM 8MB

Optik Sürücü: DVD Dual Yazıcı

Kablosuz İletişim: Wireless Acer

Invilink IEEE 802.11g

Bluetooth: Yok

USB Girişi: 3x2.0

S-Video (TV-Out): Var

Pil Ömrü: 2.5 saat

Ağırlık: 2.8 kg

16

Hp compaq presario F740ETBu model Amd Sempron 3600+ iş-

lemci, 1024 MB ana belek, 120 GB hard disk, maks. 287MB grafik kartı ve Vis-ta Home Basic işletim sistemiyle biraz daha performans diyenler için bir se-çenek olarak karşımıza çıkıyor. Ürünü 870 ile 900 Ytl arasında bulmak müm-kün.

İşlemci: Amd Sempron 3600Chip Set: Nvidia C51MV + MCP51M

Ekran: 13.3” / 1280 x 800 / WXGA

Ekran Kart: Paylaşımlı 128MB

Ana Bellek: 512MB



Kablosuz İletişim: Wireless 802.11g

Bluetooth: Yok

USB Girişi: 4x2.0

S-Video (TV-Out): Yok

Pil Ömrü: 2 saat

Ağırlık: 2.19 kg

İşlemci: Amd Sempron 3600Chip Set: NVIDIA nForce® 630M

Ekran: 15.4” / 1280 x 800 / WXGA

Bright View Ekran Kart: Nvidia GeForce 7000M Turbo Cache

Ana Bellek: 1024 MB




Bluetooth: Yok

USB Girişi: 3x2.0

S-Video (TV-Out): Var

Pil Ömrü: 3 saat

Ağırlık: 3.10 kg

17ARAŞTIRMA

Cbox despina D525 intel core 2 DUO T5450 1.66GHZ

1000 Ytl sınırındaki inceleme ürü-nümüz Cbox’ın çift çekirdek işlemcili D525 modeli. Cbox dizüstü pazarında pek duyulmamış yerli bir marka an-

cak CORE 2 DUO işlemci, 1024 MB ana bellek, 120 GB hard disk, 128 MB (pay-laşımlı) ekran kartı gibi özellikleriyle ürünün fiyatının gayet uygun olduğu söylenebilir. 2 yıl firma garantisi ile en son 1000 Ytl’ye kadar bütçem var di-yenler için iyi bir seçenek.

Yakın gelecekten ucuz bir dizüstü: Asus Eee PC

Eee, easy to learn, easy to play, easy to work. Şık, kullanışlı, pil ömrü yük-sek, hızlı, kart okuyucusu, dahili web cam ve mikrofonu, kaliteli ses çıkışı, 7” ekranı var ve sadece 920 gram ağır-lığında. Hemen belirtelim ki 2007’de duyurulmuş bu ürün henüz Türkiye’de satışa sunulmadı. Ocak’ta, Mart’ ta derken Nisan’a kadar sarktı gelmesi. Ne zaman gelir, gelince çok satar mı bi-lemiyoruz ancak konumuz ucuz laptop olduğu için bu üründen bahsetmeden geçemedik. Okuyucularımız olur da ile-riki günlerde piyasada bu şirin modeli görürse bir fikre sahip olmalarını umu-yoruz.

Solid State Disk (SSD) depolama özelliği hız, düşük ısı ve daha az güç tüketimi anlamına geliyor. Alıştığı-mız mekanik diskler bu üründe yerini SSD’lere bırakmış ancak bu yüzden müzik, video arşivlemeyi unutmamız gerekiyor çünkü Eee Pc’ler 2G, 4G, 8G modelleri ile 2GB, 4GB ve 8GB disk ka-pasitesi sunuyor. Ortalama 3 saat pil süresi ve farklı renk seçenekleriyle bu

İşlemci: Core 2 Duo 1.66 Ghz 2MB 667MHzChip Set: VIA N800 Chipset Ekran: 15.4” / 1280 x 800 / WXGA

Ekran Kart:Paylaşımlı 128MB VIA Chrome9 HC IGPAna Bellek: 1024 MB




Bluetooth: Yok

USB Girişi: 3x2.0

S-Video (TV-Out): Yok

Pil Ömrü: 3 saat

Ağırlık: 2.6 kg

18

oyuncak dizüstü bilgisayarları Linux işletim sistemiyle ya da

opsiyonel olarak Win-dows XP ile kullanılabilir.

Amerika’da 4G modeli 400$ + kdv’ ye satılıyor, Türkiye’de ne

kadara satılacağını bekleyip görme-miz gerekecek.

TavsiyelerDizüstü bilgisayar almaya karar ve-

renler genelde – o kadar para verdin madem üzerine şu ka-

dar daha ver bunu al- gibi cümleler işitirler. Ama bu işin sonu yok, 4000

Ytl’ye bilgisayar alacak olsanız bile yine de

benzer cümleler işi-tebilirsiniz. O yüz-

den belli bir yer-

d e n son -

ra ih-t i y a ç l a -

rımızı ön planda tutarak içimizdeki şüphe-

leri dindirmek en iyisi ola-caktır. Ucuz dizüstü inceleme-

mizde en fazla 1000 Ytl’ ye kadar çıktık. Eğer amacınız internete gir-

mek, sohbet etmek, film izleyip mü-zik dinlemek, ofis programlarını kul-lanmaksa bu ürünleri kullanmak işinizi görecektir. Bunların yanında incelenen ürünlerle oyun oynamak, Photoshop, Flash, Corel Draw gibi programları kul-lanmak da mümkün. Son söz olarak almaya kadar verdiğiniz bilgisayarları görüp, deneyerek almanız gerektiğini belirtelim. Daha kabarık bütçeli incele-melerde görüşmek üzere.

19ARAŞTIRMA

20

Emre Ünsal

20

Tasarımcı

21

="org.mozilla:tr:official"><input type=text name=q size=41 maxlength=2048 value=" Asus Eee PC" title="Görsellerde Ara"> <input type=submit name="btnG" value="Görsellerd<input type=submit name="btnmeta=search=search" value="Web'de Ara"></td><td class=tc nowrap width=100%><span id=ap>  <a

"/advanced_image_search?q=+Asus+Eee+PC&imgsz=small%7Cmedium%7Clarge%7Cxlarge&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official">GGörsel Arama</a><br> <a

"/preferences?q=+Asus+Eee+PC&imgsz=small%7Cmedium%7Clarge%7Cxlarge&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official">Tercihler</a></td></tr></table></td></tr></form></table><table border=0 cellpadding=0 cellspacing=0 width=100% class="t bt"><tr><td nowrap><span > Görseller </span><font size=-1> Gösterilenler:  </font></td><td width=98%><form style="margin:0"><select name=imagesize ange="_isr_load(this)" style="margin:2px 0"><option ="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=">Tüm boyutlardaki görseller<option ="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=huge">Çok Büyük görseller<option ="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=xxlarge">Büyük görseller<option value="" ed>Orta boy görseller<option ="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=icon">Küçük görseller</select></form></td>=right nowrap id=resultStats><font size=-1><b> Asus Eee PC</b> için yaklaşık <b><span id=maxLimit>656.000</span></b> sonuçtan <b><span id=lowerLimit>1</span></b> - span id=upperLimit>21</span></b> arası sonuçlar (<b>0,10</b> saniye) </font></table><div><div style="padding:16px 0"><center><span "padding:4px;background:#ffff99"><font size=2>Sadece <b>orta</b> boy görseller gösteriliyor (<a href="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-=org.mozilla:tr:official&sa=N">tüm boyutlardaki görselleri göster </a>)</font></span></center></div><div id=ImgContent></div><script><!--ow.dyn = {};(function() {function i(a,c,d){var b="on"+c;if(a.addEventListener)a.addEventListener(c,d,false);else if(a.attachEvent)a.attachEvent(b,d);else{var ];a[b]=function(){var g=e.apply(this,arguments),h=d.apply(this,arguments);return g==undefined?h:(h==undefined?g:h&&g)}}};var dow.dyn,l="tDataImage",m=[],o=0,q="",r="",s="",t=0;j.shouldShowAllImages=false;j.showBigFont=false;var u=3;window.onresize=v;function ,d,b){q=a;r=c;s=d;t=parseInt(b,10);i(window,"load",x);var e=y();z(e)}function x(){var a=A("navbar");if(a&&a.getElementsByTagName){var large|xlarge"><input type=hidden =um value=1><input type=hidden name=hl value="tr"><input type=hidden name=client value="firefox-a"><input type=hidden name=rls value="org.mozilla:tr:official"><input text name=q size=41 maxlength=2048 value=" Asus Eee PC" title="Görsellerde Ara"> <input type=submit name="btnG" value="Görsellerde Ara"> <input type=submit ="btnmeta=search=search" value="Web'de Ara"></td><td class=tc nowrap width=100%><span id=ap>  <a "/advanced_image_search?q=+Asus+Eee+PC&imgsz=small%7Cmedium%7Clarge%7Cxlarge&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official">GGörsel Arama</a><br> <a



"/preferences?q=+Asus+Eee+PC&imgsz=small%7Cmedium%7Clarge%7Cxlarge&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official">Tercihler</a></td></tr></table></td></tr></form></table><table border=0 cellpadding=0 cellspacing=0 width=100% class="t bt"><tr><td nowrap><span > Görseller </span><font size=-1> Gösterilenler:  </font></td><td width=98%><form style="margin:0"><select name=imagesize ange="_isr_load(this)" style="margin:2px 0"><option ="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=">Tüm boyutlardaki görseller<option ="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=huge">Çok Büyük görseller<option ="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=xxlarge">Büyük görseller<option value="" ed>Orta boy görseller<option ="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=icon">Küçük görseller</select></form></td>

"/preferences?q=+Asus+Eee+PC&imgsz=small%7Cmedium%7Clarge%7Cxlarge&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official">Tercihler</a></td></tr></table></td></tr></form></table><table border=0 cellpadding=0 cellspacing=0 width=100% class="t bt"><tr><td nowrap><span> Görseller </span><font size=-1> Gösterilenler:  </font></td><td width=98%><form style="margin:0"><select name=imagesize ange="_isr_load(this)" style="margin:2px 0"><option

========================""o"o""o""oooorrrrr""o"""""""oo"orrrr""""""" r"""o"or""o"""oororoooororrrrrrorgg.mg.mg mg mg mg.mmg.mg mmmg.mgg.mmmg mmg.mmggg mgg.mm.mg.mg.mozozozozozozioziiozizozioziozioziozozozozozioziozoziozioziozioziioozoziiiozozozoziozilllllalllllalllllllllllll :tr:trttrtrttr:ttrtttrtrtrtrt:t:trttrrt:tr:tttr:tr:trr:tttrr:trtrrrrr::trrrrrr:trttrrrtttttrr:o:of:oof:of:ofooo:offof:o::oofoofofoffof:of:oofooofoff::ooooof:ofofooooffof:o:ooofoff::ofof:ofoooofofoooofooooof::ooofoffof:offofficficficffifificficficficficficficffficficfiicficfffficffiicccficffffifificcccicccffficicccffficiccccficfiiiccccfficficficccficficcccficicficficiaiialaaaialiialiaaaaaiaiiaiaaaiaiaialiiiaaiaiaaaiiaiaaaaialaaialiiaaaialaaaiaia """"><"><><><><><><><">">><><><><><><><<><""""">><<"><>><"""><""><"><><inpinpinpinpnpinpinpnpinpininpnpnpinpininpinpinpinpnpnpinpinpinpnppututututututut utuuututuutuuuututuuututututuutuutuuuuu typtypttyptyptypypyptyptyptyptypypypyptyptypypt ptypttytyyptttttype=te=te=t=t=t=t=te=te=te=te=te=te=e=e=te=te=e=te=e=te=ttee te=t=e=tee te textextexextextextextextextextextextextextttextextextextxtttxtexxtexttextextxtttx nannanannnanaananaannaanananaananaanannaname=me=mme=me=me=me=meme=me=meme=me=me=me=me=me=me=me=me=me=me=eme=mem =me==eee=me==q sq sq sqq sssq sq ssq sq ssqqqq ssqq sssqq sq sssq sq ssizeizeizeizeizeizezezeizeizezeizeizeizezezeizezezezezeezeeizeizeizzeizezeizezize=4=4=41=4141414=4=4=4=41==44141441=4141==41=41111==41= 11= 11 mmmmmmamamamammamamaamamaamammmamaaaamaammmammammmamaamaxlexlexlexlexlexlexlexlexlexlexlexlexlexlexlexlexlexlxlexlexlxlexxlexlexlxlexlexlxlxlexlexlengtngngngngngtngtngtngngtngtngtngtngtngtngngngngtngtngtnnggtngtngngtttngngtnggngtngtgtngttn hhhh=2=2=2======2hh=2=2hhhh==2=2=2=2=2==2=h=2=2=2hhh===2===22222hhh===2=2h==2=2===== 000000040480484804048044804888480000480484848404848848804448004888480404048000 vvvavavavavvavavavavavavvavvvvavvavavaaaavvav luelueluelueulullululuelueluluueueuellulululuuuuuuuu ==="=="""""=""""""""""""="""""""=""""""="""""""= AsAAsAsAsuAsuAAsuAsuAsuAsuAAsuAsuAsuuAsuAAAsAAAAAsuAsuAsuAsAsuuusuAsuuAsuAsuAsuAAsAAAsuAAsAsAAsAAAsuAsuAAsuAsuAAAsuuAAAssAsuuAsAAAssAsuAsuAAAAAsuAAAsAsuuAsuAAAAsssAAAAsuAsssuuuAsuAAAAsAsuAsuAsuAsuAssuuAA ss Es Es EEEEEs Ess Ess EEs EEsss Esssssssssssss EEsss Es EEssss EEeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee PC"PPC"PC"PC"PC"PC"C"PC"PCPCPPC"PC"C"PC"PCC"PC"PC"PC"CPCPCCP ttttiititttttittittititttttit ttltltletletletltletletttltltleettltltleeetltlettletltlt etl ="G==="G"G="G="G"GGG="GGG"G="G="G"G"G""""GGG"GGGG"G"G=="G=="G"G"G"G"G="G="GGGG"G"G="G""GGG="GGGG="G"G"GGGG="G""GGGGGGGGGGGGGGGGGGGGörsööörsörsörsöööörsöröörsörsörsörsrsööörsööörrsrssörsöööörrsrrsörsöööörrsöörrrsssöörssö ssööörsssöörsörsörrsörsörsörsörörsselelleelleelleleeeeeeelellleelleeeleeeee leeeeeelelleeeelellelleeelle erderderdererderderderddderderderderdrderderddrderderdrderderderdddrdrdeerdreeerdeerde Ae AAAAAAAAAAAAAe AAAAAAAAAAAAAAAAAe AAAAAAAAAAAAAAAAAe AAAe AAAAAe AArarara"arara"ra"ra""a""a"ra"ra"rra"ra"raa"rara"ra"""ara"a"ra"""ra"arara"ra"ra"aaaarraarrrraaaaararrrraraaa >>>>>> <<<> <<<<> <>>> <<<<<<>>>> <> <<<<>>> <<<> <>>> <<<<>>> <<<<<> <>>>> <<<<<> <> <iiiiiiiiiiiiiiiiiiiinnnpppppupuppupunpunpunppunnnppppupuuunnnpnpppuuuuuuunppuuuuuut tt ttt tt tttt tt tt tt tt tt tt tt tt tt tt ttt tt ttt tt tt tttt ttttttttt yyyypyypeypeypepepepepepepepepepepeeeyyypepepepeeyypypyyppeeyyypyyyy e=su=su=su=s=su=su=su=su=su=su=su=su=ssusu==s==s=sus=su=su=sussubmbmbmbmbbbbbmbmbmibbmbmbbbbbmibbmbbbbbbbmbbmbmbmbb tttt nt nnnnnt nt nnnnnnt nt ntt nnnt t ntttt nnt nt nttt nnnt nttttt nnnnntttt nnnnttttt nnntt nntt nt nnnamameameamemmmememememmmemeeeameaaaamaaammemmemmmmmeeeameameamaaaammmmeaaaaaaaammmmeeaaaaaaammmmeameameameaamaaaaammmmamameameamemeaaaamamammmammeemeaaaaammmea ===="b"b"b"b"b"b"bb"bbb"b"b====="""b"bbb="b"bbbb"b"b"bbbb=== b= btnGtnGtnGntnGtntnGtnGtnGtnGtnGtnGtnGnGtnGtntntnGtnGtnGt GnGtnGnGnttnGtnGt " v" v" v" v" v" vv" v" v" v" vv" vv" v" v" vv" vvvvvv vvalalaalaalalallaluaaalalallaaalllalalaalla eee=e="e="e="e=e="e="e="e="e="=="""e="e="e="ee=ee=e="e="e="""ee="="""eeee="""ee="====""""e=ee===e=====ee=e=e====eee GöGöGöGGörGöGGöööörörööGöGGöGGörGGGörGörGööGöröGöGöGörGörGGörGGöröööGörGGöGGGGörööööööörörGGGörööGGGGöööörGörGGGööööörörrGGGörrrGGörGöörGörGörGörGGörö ssesseelelellelsseeeellss llsselelsseleeelsseeelllsssseelesselsselselsele lerlerlereeelelelelelerlerlereelellerelelelereeeelereeereeee di<in<i<in<in<in<in<in<in<in<in<in<in<in<i<in<<<<<in<in<<i<in<<inn<in<in<in<in<in<in<in<<<<<in<<ii<inn<in<in<in<<<<<in<<<<<iin<in<<<<< n<<<<<in<in<in<<<<< nn<i< nnn<< nn<i<< ppputputututttutttututpppputtttutppututututputtputputttpputtp tp tytytytttytytytytytyttyyyyytytytyytyttyyyytyyyyyypppeppppeeepe=e=eeee=e=======e=pe=pe=pppe=ee===e==eee=e==e==e====e==eeeeeee subssuuuuuububbbubssssuuuuububbubububssssusususuububbbbubsss bbubsubsuubsubbsuusssubu mitmitmitmitmitmitmitmitmimitmitmitmitmitmitmitmmimmmitmmmittmmmmitmm tmitt nnnnnannannnanananananannananannnaananananannaaamememme=e=eeeeeee=e======e=e==mmme=eee=eeee=e=e====eeeee==e========meeeeeee=====mee=e===ee=eeeeeeeeeee "btbbbt"bt"bt"btbtbb"b"b"bt"bttt"b"bt"bt"btbtbtbbb"bb"bttbtbttt"""""bbbtbtbtttttbbbbbttttbbtbttttbbbtbbttttbtbbbbbttbbbbbbbbbbtbb nnnnmnnnnnmmmmmmememeeeeenmennnnnmmemememeemeenmennnnnnmnmmnmmememmemenmennnnmmmeennnnnmmeennnnnmennnnnm tatata=ta=ta=a=tatatata=tata=ta=ta=ta=ta=ta=ta=ta=aatatata=tataa=ta=tata=a=a=ataa seaseaseaseaseaseaeeaseaeaaaseaseaseaseaseaseaeaaseaseaseaeseaseaeaseaseaarchrcrchrcrcrcrcrccchrcrcrcrrcccrcrrcrcccchrccrcrcrccr =se=======se==sssss=s=see=se=seeeeeesese======se==sess=ssse=seeeeee=se=sesssseee=sese==seese=sssseeee=ssssessseesseseeesesesesssseses arcaarcaaaarrararrrrrcccaarcaaaarararrcrcrcccaaaaaarcccarcarccaaaararcarcaarrrccaarcarcaarrrarcarcararrrarccrrcarccaa caa cch"h"hh"hh"hhhhhh"h"h"hhhhhhhhhh""h""hhhhhh"hhhhhhhhhhhhhhhhhh valvalvalavavavavavaavavalvavalvalvalvaaalvavaavavalvalaavalaaaaaaa ue=ue=ue=uuuue=ue=ue=ueue=ue=ue=e=ue=ue=ue=ue=ue=ue=ue=eeue=ue=uuuue=ue=ue=ue=uue=uueue "W"W"WeW"WW"W"W"W"W"W"W"W"W"W"W""W"W"W"WWWWW"W"WW"WWWWWWWWWWW b&#b&#b&#b&#b&#b&#b&#b&#b&#&#b&#&#b&#b&#b&#b&#b&#b&#&#&&#&#b&#b&#b&##bb&#b&b&b&b&&#b&#&&#&b&#&#&###&#bbb&#b&#&#&&#####b&##bb&#b&&&#&####&#b&&&#&&&###&##&##&###&#b&&&&#bb&#bb&&##b&#b&#b 39;39;39;393939;39;39;3939;39;39333399;393939393939;9;3939333939;939;999;3333393999;393999939;33393939993939;;33339939;999;;3399999;333939;9999;;333939939;3999;399939;;3 de de ddeddeddddededeeddededddddeedeedddddddedeeedddddeddddddddede dddeddddeeddd AraAraAraArAraAraAAAraraAraArarAraraaaaAraAraAraAAAAraAraAraAraArAAAraraaAraArararaArara"><"><"><"><"><><><><"><"><"><"><"><">"><><"><">"><"><"><">"><"><"><">">><<><><<>>> /td//tdtd/td/td/td/td/td/td/tdtdd/td/td/tdtdtd/td/td/td/tdt/tdd/tdd/tdd/tdtd/tdd/tdtd/td><t><><><t><t><t><t><t><t><><><><t<><t><t<t><t<t><t><ttttt<tt<> t> ttd cd cd d cd cdd cd ccd cd cd cd cd cd cdd ccd cd cdddd cd cccd cd cccdddd cd lalaslasalaslasasasaslaslasslllalaslassllaslalaslasassaaaasassaaslasssssssssl ss=ts=ts=tts=ts=ts=ts=ts=s=ts=s=ts=ts=ts=s=ts=ts=ts=t=s==s=ts=tss=s=s=ts=ts=s==s=s=s=tss==ts=t=ts=ts=s=t=ts tss ccc nc ncc nc nc nc nc nnnc nnc nnc nc nc nc nc nnnc nncc nnc nnowowowrowowroowrowowrowrowrowrrwrwrwrowowwowrwrowrrrowro rooowrowowrwrowrw apapapaaaaaaapapapapaaaaapapaaaaapaa widwwidwiwidwidwidwidwwiwidwidwwiwwidwiiwiwididwididwidwidwwiiiiiwiddiddiddwwidwwwwwiiiidddddwwiwwwwidwiddddddwidwwwidwididddwidddwidww dddwwwwiddddddwwww dww ddddw dddidddiidth=th=th=h=thth=th=th=hh=hh=hh=h=th==th=th=th=th=th=h=h=hhhthth=th=h=thtttttth=h=hh===h===h=ttttthhhhh====tthh==h=tttthh=tt =ttthh=h=tttthhthtttt 1001000000000000000001001000011101000000000000000001111000000000000000011110000011000011001 0100%><%%><%><%><%><%><%%><%><%><%><%%><%><%><%%><%><%><%><%%%><%%><%><%><%>%%%%><%><% spaspaspaspaspasppspaspaspaspaspassspaspaspasspapaaspaaas aspasspapspapaspapaan in in iiin iiinn iiin iiin in inn iin iiin iiiid=ad=ad=ad=ad=ad=addd=d=d=ad=ad=ad=ad=addd=add=ad=dddd=ad=a=ad=d=d=d=ad=aa=aad=ad=dddd==a==d=d=ad=aaaaaaaadd=dd=====d=ad=aaaaa=ad=dddddd==a=aadd=a==addd=a=aaad aaad add ap>&p>&p>&p>&p>&p>&p>&p>&p>ppp>&p>>&p>&p>&&&&p>&p>>pp>&p>&p>>&p>&&>&>&&&&ppp>p>&ppp>p>>p>>p>&&&pppppp>>p>&p>&>&ppppp>p>>&ppp>p>p>&&p>>pp>p>>>>&pp>pp &nnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnbspbsbspbspbspbspbspbspbspbspbspbspbspbspbsbspbspspbspbsppbspbspspbsppbspspbspsspbsbsspbssppp;&n; bsp;<a

""""""""/ad/ d/ad//ad/ad//ad/ad/adadaddddd/a/ad/a///adadaadad/a/adad/adadddadad/ad/ad////adaaaa/add/adad/ad//////adaaaaaaadad///aaaad///aaddd/a////add/aadddaddvvvvanvananananvananvanananvvvaaanananvvvvaaananvaaanannvvannvvavvvanv n dceddcecedcedcecedcedcedcedcedcedcedcedcecedcedcedeecedcedcedeceddedeeeed_im_im_im_imimimim_imimimim_imimimmimimmim_im_imimimmm_imimimmimimimmimimi agageagagageageageagageggageaagageageaggeageageageaggeeeagegeeageeea eeeg se_sesesesesesesesese_se_sesesesesesese_sesesesesesesesesesesesesesesesesearararcarcarcarcrarararcarcarcarcarcarcarccrcarccarcrcarcarcccarcrcccccccrrarararch?qh?qh?qh?qh?qh?qh?qh?qh?qh?qh?qh?q?qh?qh?qh?qh?qh?q?q?qh?qh?qh?h?qqh?qh?qh?qh?qh?q?qh?qhh?qqq?qh qq=+A=+A=+A=+A=+A=+A=+A=+A=+A=++A=+A=+A=+A=++A=+=+A+A=+A=+A==+A+A++AA+A==+=====+= sussussussusussussusususussussuuususssussusususussusuussussusussuussuussss+Ee+Ee+Ee+Ee+Ee+Ee+E+Ee+Ee+Ee+Ee+Ee+E+E++Ee++EeEe+EeEe+Ee+E++Ee+EeEe+Ee+Eee++Ee+EEe+Ee+Ee+++Eee+Pe+Pe+P+PPe+Pe+Pe+Pe+Pe+Pe+Pe+Pe+Pe+Pe+Pe++Pe+Pe+Pe+P+P++e+Pe+Pe+P+P+P+P+P+PPP+P+PC&aC&aC&aC&a&aC&aC&aC&aC&aC&aC&a&aC&aC&aC&C&aC&a&aC&aC&aC&a&aC&aC&aaC&a&C&C&aC&aC&aC&aC&C&aC&aaCC&aaC&CC mpmpmpmpmpmmmpmp;mpmppmpmp;mp;mmpmpmpmpmp;;mmmpmpmpmpmpmp;mpmpmpmp;;;mmp;mmmpmpmpmpp;mpmm ;mpmmmmp imgimgimgmgimgmgimgimgimgmimgmmimimgimgimgmgimgimgmgmgmgmgimgmgmgimggmmgmgggsz=sz=sz=sz=z=sz=sz=szsz=sz=sz==z=sz=sz=sz=z=sz=sz==sz===sz===sz====sssssssmsmsmmmaaaasssssmmmaaaaaaaaaass aaaaaaaaaass aasssmaaaaass aaaaaaas aaaaaaas aaaas aaaas aaaaas aaaall%ll%l%%llll%l%l%lllllll%%ll%%%ll%l%l%l%%l%%l%l%%%%%%%ll%l%l%l%%%%%%%%lll%%%%%%llll%%%%%%%l%l%%%%%%%%ll%%%%%%%%%%l%%%%%%%7Cm7Cm7Cm7C7Cmmmm77C7CCm7CC7Cmmm7C7Cm77CmCC7Cmm7Cmmmm77C7C7CmCm7CCmCmmmmm7C7C7Cm777Cm7CmCCC7C7Cm7CmmCmmm77C7C77CCC7CC7C7C7C77CCC7C7Cm777CCmmm77C777CCCm77Cm777C7CC77CCC diedidededdedededediedieddedediediedeededeedieededediedededediedde um%umum%mummmumumummum%%mmumumumum%%%mumum%%%umuumumumm%%%uummmmmum%%mm%um%%%uumm%m 7Cl7CCC7C77C77Cl7CCC7ClCl7Cl77C7Cl77Cl7C7CC7C7ClClCl7Cl7Cl7Cl7Cl7Cl7C77Cl7C7CCCCCCCC7Cl7Cl7Cl77777CCCCllCl7Cl777777CCClCC77CCl7777CCCCClargargargargargargrgargargaraarrgrgrrrgrggargargaaargrrrrargrgargaaargrarggggaaraaaargarrgrrrgggggaarrrgaaaarrrrrgggargargarrrrggggrggaargrggggggge%7e%%7%7e%7e%e%%%7%7ee%ee%e%%7%7eee%ee%%e%%7%%7%7%7eeeee%%e%e%%%7%%7%7eeee%%%%7%7ee%%77%%7e%e%%7e%ee%e% CxllxlCCxllCCCxxxxxxxlCxxxxxxllxxxxxxxCCCxxxxxxxllCCxxxxxlCCCCxxxxxxxxxllaraargargargargaaaargargrgargrggargargargargrgrgargargargargargargargaargarggggargaraaaaargarrggargargggggargaaaaargrggggggaaarggrgaarrrrgggararrargargarggarggaaargargaargggarrrrggargggaa gge&a&ae&ae&a&aa&e&a&&&e&&aaaaae&ae&&&&aaee&e&e&&a&e&&a&aaaeee&e&ae&&a&&&e&&&e&&aaaaaeeeee&&a&&&&&&aeeee&&&aeee&eee&&aeee aaeeee&&&ee&ae&&& mmmpmpmpmmmmpmpmppmppmp;mmmmmmmmmppmmmpmmmmpmmmpmmp um=um=umum=mmmm==um=um=mmmm=m=m=m=m=m=uuuuuumum=um=ummmm=mmum=mum=m=um=umumuummmmmmm=m=m=um=uuuumuummmm=m=mm====m=uuuumm===uuummmm===ummmm=um=uuummmumm 1&a&a1&a1&a1&&&1&a1&a&a&a&1&a&&&&&a1&a1&&&&&&&&a&a&&&&1&a11&&aa1&a1&a1&a1&a&&&&aaaa1&1&a1&a11&1&&a&aaa1&a1&a11&a1&aaaaaa11&a11&aaa1111&aaaaaa11&&a11&&&aaa1&&aa&a&&&&aaamp;mpmpmpmpmpp;mpmpmp;mpmp;mpmmpmpmpmpmpmmpp;mp;mp;mmmmpmpmmpmpmpmpmpppp;p;p;mmpmpmpmpmpmmmpmp;mp;p;;p;mmmmmmmmmpmp;p;;;;mmmmpppp;;;mmpp;pp;;;;mm ;mmmm ;;;p;;pppp;hlhhlhl=hlllhlhl=hlhlhlhl=l===lhlhl=hl=hl=l=hlhl=hhhl=hlllhl==hhlhl=hhhl=====hl==hlhhhl=hl=hl===hl=hl=hhl=h ==hl=h =hhhhllhllhhhl tr&&&&&&&ttr&tr&tr&&&&&&t &tttr&tr&&tttr&trtr&&&tttttr&r&&ttttttttrr&r&tr&&ttrtr&&ttttrttt &ttttt &ttttt &&&tt &&&ampampampampampampampampampampmampampampampamppampamampampampampamppmppmpmmmpampmpamamp;;cccl;c;c;c;cc;;cc;c;;c;c;cc;;; ienenienenenieenenennieieeneneneneeenneenenieeeeneenenenenenenieeeneennennneeneenenneeneeennnnneeent=f=f=f=f=t=t=ft=f==f==t==ft=ftt=f=f=f=ft=t==ft=t=ft==t==t=f=ftt=ft==f=fft=ttt=ft=f=t=fffttttt fft=t=tt==t=ft ft fftt ffft ffftttt iiiireiiireiirerreeireiirererrrirerereereiireirerrreeeeiiirrrireeeeiirrireeeerirrreeeeirerreeei eeeirererrreirer foxxxxfoxoxxxffoxffoxffooofoxxxxffoxfffoofooofoxxxxffffoxffoooofoxxxfffffoofoxxfoxffoxfoxfoffffo -a&--a-a&-a&&&&&-a&a-a&&&-a&-a&-a&&&-a&-a&-a&&a&-a&---- &&aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaamp;mpmp;mp;mp;mpmpmpmpmp;mpmp;mp;mp;mpmpmp;mpmp;mp;mp;mp;mpmpmpmp;mp;mpmp;mmppmp;mmpmpmp rlsslr srrrrrrrrrrrrrrr =or=or=or=or==or=or=or=or=orororor=or=ororor=o=or=or=or=oror=orr=o=or=orooo=o= rg.mg.mg.mg.mgggg.g.g.g.mg.g.mggg.g.ggggggg.gg.ggggg oziozozozioziozioziozioziziozioziozooooziozioziozzizoziozioziooozoziooooooo llalllllallllllallallallllaallallllllaaal :tr:official">GGörGörGörGöGörGörGörGörGörGöGöGörGörGGöGöGööGörGGörGGGGöGGöörööGörGörGGGGGGöörörööGöGöGörGGGGGGGööööGöGörGörGörrGGGGGGöGööGöGörGGGöGGöGörrGGöGGöööGöGöGGGöööGöGGGGGöGGöö selselelselelseselselelelselseeeessseleeeesssseeesseleeesessssss AAAAArArArArArArAAArArArArAAArAArArrArAArAA amaamaamaaamamamaamaamaamamaamaamaamaamaamaamaamaamaamaamamaamaamaamaamaammammamaamaaamaamaamama</a</a</a</a</a</a/a/a</a</a/a</a</a</a</a</a</a</a</a</a</a</</</a<</</a</a/a/a/aaa><b><b><b><b><b><b><b><b><b>><><b>><b><b><><b><b><b<b<<b><b><b><b><b><b<b<b><b<b<><b><b<><b><bbbr>&>&r>&r>r>&r>&r>&r>&r>&r>&r>&r>&r>&r>r>&>&r>&r>&r>&r>&r>r>&>&r>&r>&&&>&&&&&nbsbnbsnbsbbnbsnbsbbsnbsbbsbsbsbsnbsbssnbsnbsbbbsnbsnbsnbnbsssbssp;p;p;p;p;p;p;p;p;ppppppp;ppppppp;ppppppppp <a <<aaa<a<a <a <<aaa<aa<a<<a<a<a<aa<a<aa<aaa<a <aa<a <<<<<<

""/pr/prr/prrrrrr/ppr/p/p/pr/prppr/p/pr//prppprr/p///p/prppppr/p/p///p/ppp/pprrr////p/pppr////p/pprr///pr// r////prp efeefeefeefeefeefeefeefeefefeefeeefeefeefeefeefefeefefeeefeefeefeefefefeefeferenrrenenrererenrerenrenrenrenenrerenrenrenererenrrenrenrererrreneenrennrrenrererencescecesescescescescesesescescescescescescescescescesecescesceeececescecesecesccescese ?q=?q?q=q=?q?q?q=?q=?q=?q=?q=?q=?q=?q?q=?q=?q=?q=?q?q=?q=?q=??q=?q=?q=q=q=q?q=?q=???q==?q=?q=qqq +As+AsAs+As+As+AsAsA+As+As+As+As+As+A+As+A+AsAsAs+As+As+AAsss+As+AsAsA+AAsAsAsAsus+us+us+us+us+us+us+us+us+us+us+us+us+us+s+us+us+us+us+us+us+us+us+us+us+us+usus+us+us+s+s++us+u EeeEeeEeeEeeeeeeEeeeeeEeeEeeEeeEeeEeeeEeeEeeEeeEeeeeEeeEeeEeeEeeEeeEeeEeeeeeE e+PC+PC+PC+PC+PC+PC+PC+PC+PC+P+P+PC+PCC+PC+PCPC+PC+PC+P+PC+PC+PCC+PC+PC+PCCPCPCCC&am&am&am&am&am&am&am&amam&am&am&am&am&a&am&am&am&am&am&am&am&am&am&a&am&am&amamm&am&am&am&&am&amm&am&a&ip;ip;ip;ipp;ip;ipp;ip;ip;ip;ip;ip;ip;ip;ip;p;p;p;ip;ippppp mmgsmgsmgsmmgmgmgmgmgsmgmgmgmgmgmgmgmgmmgmgmgmgmgmgmmgmgggmgmggggmgsmgmggmgmgsz=s=sz=s=sszz=s=s=s=ssz=s=s=sssszzzz=s=s=s=ss=ssssz=s=s=s=s=ssss=szz==s=s=ss==ssssz ssssssmalmammammmalmaamamamalmmammammmmmamamamalmmamalmmaaamalmmmaamaallmmmmmamamaaaalllmmmmamallmmallmmmaaalll%7l%7%7%%7l%7l%7l%7%%%7%%%%%%77lll%%%%%7%7l%%%7%%7%7%%%7%7%77lll%7%%%%%%%7%7%7ll%%%%%%%%%7l%%%%%7%%%%%% CmeCmeCmeCmCCmeCmeCmeCmeCmeCmeCmemeeCmeCmeCmemmeCmeCmCCmeCmmeCmeCmeeCCmeCmeCmeCmeCCCmeCmmCCCmeCCCCCCmeCC eCmm diudiudiudiudiudiuiudiudiudiudiuiudiudiudiudiudiudiudddiudiudidididiudiddiuiuuium%7m%7m%7m%7m%7m%7m%7m%7m%7m%7%m%m%m%7m%7m%7m%7m%7m%7%m%7m%7m%7m%7m%7m%7m%7m%7m%7m%7m%m%7mm%%m%mm%m%%mmm%m%mmm% ClaClaClaClaClaCClaClaClaCCClaClaClaClaClaClaClaClaClClClaClaClaCCCC rgergrgerggegergergrgergergrgrgergergergergergergergergergergergergeerggegergeegge%7C%%7C%7C%7C%7C7C%7C%7C7C7C7C7C7C7C7C7C7C77C77C7C7%7C77C7C7C7CC7CCC%77 xlaxlaaxlaxlaxlaaxlaxlaxxxlaxlalxlaxlalaxlxlaxxllaalaxlaaaaxlaxlaxllaal rrgergergergerrrgrrrrrggerrrrgeggegerrrrrgegegegerrrgegeggegggegergggggegeeegerrgggeggegeeeeeegergeer eeggegegg &am&a&a&aa&a&a&a&am&aa&a&a&amaaaa&ammmaa&aa&ammm&&&aammmm&am&aa&ammmm&&ammmmm&&&&&& mmm&&ammm&&&&ammm&& mm& mp;up;p;ppp;p;upppp;;uuppp;;;;uu;upppp;;;u;upppp;;;uuuuuup uup;uuuup u;uuuuuuup;uuuuu;uup up;u;;; m=1m=1m=1mmm=1=1==1mmmmm=m=1=1==1mmmm=1=1=1=1mmmmmmm=1===m===mmmmmmmm===mmmm=====1=1mmmmmmm=1=1mmmmm &am&&&&&&am&&&&&&amm&&&&&&ammmam&&&&& mmmm&&&&&& mmmmmmm& mmmmmm&&&& mmmmmmmmmmmmmmmm&&ammmmmmammmmmmmmmmmmmm&& mmmp;hp;hpp;p;hppp;hppp;pp;hp;hpp;hpp;hp;hhp;hpp;hppppp;hp;hp;hp;hp;hp;p;hpp;p;hppp;;hhp;hp;hpp;p;;p;hhhp;hp;hhhpp;p;p;hhhhhhhpp;hhp;hp;hp;hpp;;p;hhpppp;hp;hhhhp;hp;hpp;pp;p;p;;p;pppppppp l=tl=tl=t=tl=l=tl=tl=tl=t=t=t=tl=tl=tl=tl=t=t=====tl=tl=tl=tl=t=t=t===l=ttlll tl tttttttl tl tl tttll ttr&a&ar&ar&a&r&aa&a&ar&r&r&&a&aa&a&ar&r&r&&&&&aaaarrrr&&&&&&&a&aaar&rrr&&&&&&&aaaaarr&aarr&&&a&arrr&&arrr&mmp;mmmmm ;mmmm ;;mmmmm ;;mmmmm ;;;mm ;;;clicliclicccliiclcccclcliccclliicccccliclllicccclcccc iiiccc iccccc entenentententenententtententeenteentntnntntenteneeententntntentententeenententennnntnenenentttntenennnnenttttennntentttntententnnnnenttttennnnttttnnnnttt=fi=fi=f=f=f=fi=fi=ffffi=fi=fi=fi=f=fi===fiffffii=====fffffffiiififiifffff refrerefrrrreeeeerererrreeeeeeerrrrreeeeeeerrrrreeeeeerrre ox-ox-ox-ox-oxoxx-ox-x-x-x-x-x--ox-oxx-xx-x--ox-ooxxxxx-x--oooooxxxxxxoxxoooxxxxxxxxxxooxxxooxxxxxoxxxx a&aa&aa&a&aa&aa&a&a&a&&&a&a&aaaaa&a&a&&&a&&&a&aa&a&aa&aa&aaaa&a&&&&a&aaaa&a&a&&&&&&&&a&aa&aaa&aaa&aaa&a&a&&&&&aa&aa&aaaaaa&aaa&&&&a&aaaaaaaaaa&&&&&&aaaaaaa&aa&a&&a&aaa&&&aaaaaa&&&&aaaa&&&&&aa&aa&mp;mmpmmpmpmpmpmmmpmmmp;mpmpmpmpmmmmpmmmpmp;mmpmmmpmmmp;mpmpmmmmmmp;mmpmpmp;;mmmmmmmpmp;mp;mmmmpmmmppmpmpmp;mmmmmpmp;mpmmmmmmmpppmmpmmmpp rlsrlrlsrlsrrlsrlrlsrlsrlsrrlsllrlssrrrlrlsrlsrlsrlsslslr =or=or=o=or=oor=or=or=or=o=o=or=or=or=o=or=or=or=or=o=oororrrr=o=orrr=orrrorrrgggggggggggggggggggggggggggggggggggg.mo.momomomomomoo.mmommmooo.mmmommomomoooomoooommomommmmmoommmooooommmmmmmo.mo.mmmo. zilzilzzilzilzizzilzizilzilziililzizilzizziizzzzzizilz la:la:laa:aaaa:llaaalalaalala:a:aaaaaa tr:trtrtrrttrtrttrtrtrtrtrtrttrrrtrtrrrtrrtr official">Tercihler</a><//<//</<//<<//</<//</<</</<//</<//////////td>d>d>td>d>tdd>d>d>ttdtdtddd>ttdtdtdtd>>>>>ttdtdtdtdtd>>>>tdtttdtdtdd>>>>>ttd>ttttd </t</</<</<<</<//<<<<//tt</<<<<<<<//tt</<<<<<<<<///tt<<<<<//ttt<<<<<<<///tttt</t/tttr><r><rr><r><r><r><r><r><r><r><r><r><rr><r>r>r><r>r>><><>>r>r><r><<</ta/ta/ta/ta/ta/ta/ta/ta/tata/t/ta/ta/tatat//t/ttatataaa//t/tt/ta// bleeeeeeeblleeeblebbbleleeeebbbbbleeeeeeebbbbleeeebbbbbbleeeeleeebbleeee></><</></><><></></></></</><><></></></</>></></>><><></>><<<//td>td>td>td>td>tdtd>d>td>td>td>ttddtd>d>d>d>tttddd>dd>d>d>>td>dd>d>tddd </tt<//t</t</<</<<</<//ttt<</</t<<<///t/tttttttt/ttr><rrrrr><rrrrr><><>>r><rrr>>>><<<<rrrrr /form></table><table border=0 cellpadding=0 cellspacing=0 width=100% class="t bt"><tr><td nowrap><span>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>&nb&nb&n&n&n&n&n&nb&n&nbnbnb&&nbnb&&&nnnbnb&&nnnbnbb&&n&nnnnbb&&&&&nnnbnbbb&n&&&&&nnb&&&&&nn& bsp;spsp;spsp;sp;spspsp;sp;ssp;spspspspsp;sp;ssp;ppp;p;p;;p;ppp;pp;GörGörGörGörGörörGGörGörGörGörGörGöröröGörörörGörGörGöGörörörGörrselselselsselseselselseselseselssselselesesseseseselselesese lerlererlerlererlererererlererereereeereerrrrr&nb&nb&n&n&n&n&n&n&nn&n&n&n&n&n&&nn&&n&n&&&&& sp;sp;psppsp;pspspspsp;sp;spspp;spspsp;ppspsp;sp;pp;p;pspppp;;p </s</s</ss</s</s</s</s</s</s</s</</s///s/s/s/s/s/s//// panpapanapapapapappapapapapapapappapapapapappapapapappp ><f><f<><f><f><f><f<><f<f><f<f><fffffffffffontontononontononontontoonontontontontoontontontontononnononttn sisisisisssisisisisissssisisisisiis ze=ze=ze=ze=ze=ze=ze=ze=ze=zeze=ze=ze=ze=ze=ze=ze=ze=zeze=ze=ze=ze=ze=zezzzezezzz -1>-1>--111>1>1>>1>1111 &nb&n&nb&nb&n&nb&nb&nb&nb&n&nb&nbnb&nb&nb&nb&nb&nbb&nbbb&nbb&nbb&nb&n&nbn sp;sp;p;sssp;p;sp;psp;sp;p;p;spspsppspsssppsp;sp;spppppp;pp GösGösGösGösGösGösGösGösGösGösGösGösGösGösGösGösGösGösGösGGGöössGGGööösterteretertereterteterereetertetereretertertertereterterert rrileileleileilelleileilelleeleeileleeeileileilelleeileenlenlenlenlnlenlenlenlenlenlenlenlenlenlenleenlenleeeeeenlenn en r:&r:&r:&r:&r:&r:&r:&r:&r:&r:&r:&r:&r:&r:&r:&r:&r:&:&:&r:&r:&r:&&&r:&nbsnbsnbnbsnbsnbnbsnnbsbsnbsnbnbnbsnbsnbsnnbsbsbsnbsnnbsbsbsbbsbssnbsn p;&p;&p;&p;&p;&p;&p;&p;p;&p;&p;&&;&p;p;&p;p;&;&p;&p;ppp;&&&&pp &pp;; nbsnbsnbsnbnbsnbsnbsnbsnbnbsnbsnnbsnbnbsnbsbsnbnbsnbsnnbsnbsnbsnbnbsnbsnbsbsbsbssp;<pp;<;<p;<p;<p;<p;<p;p;<p;<p;<p;<;p;p;<;<p;p;p;p;p;p;p;p;;pp;p;;pp /fo//fofo/fo/fo///fofo/fo/fo/fo/fo/fofofofofofoffo/ nt>nt>>nt>ntnnntnt>nt>nt>ntnt>t>nt>ntntntntntnntntntnt </tt</</t</</</t</t/</</</</t//t//t///////td><d><d><d><d><d><d>d><d><d>d><d><d>d>d>d>d><d>d>d>d>d><d><d><d>d>d><<tdtdtdtdtdtddddtdtdtddtdtdttddtttddddttttdtddtttdtt widwwidwidwidwwidwidwidwiwidwidwwiwwidwwidwidwidwidwidwidwidwidiididddddth=th=h=th=th=th=h=th=th==th=th=th=th=thththththhhththhhth 98%98%98%9898%98%98%98%98%98%998%98%98%98%98%98998%98%98%98%98%98%9898%98%98%9 %%%><f><f><><><f><f><f><><f><f><f><f<><f><f><f><f><f><<><f><><><ff><f><f<f><f>><>>><formormormormormormormorormormormormormrmorormormormormooormormormormmormmo ststststsssttststtsttsststssss yleyleylelyleyllyleyleyleyleyleleyleyleyleyleyleyleyleyleyleleyleeeeyleyyy ="m= m= m= m= m= m= mmm= m= m= m= m= m= m= m= mmm= mmm= mm= m= m== mm= mmmmmmmargargargargargargargargargargargargargarargargargaaargarargaargaargargarggggggggin:ininn:n:in:nninnnininninnniinnininiiiii 000000000000000000000000"><><><><><><>><<><><><><><selselsesellseseelseseseseselsselseseseseselsseeesee ectectectecectectectectecectecteecctectectcctecececeecccccctte nananannanananananananananannanananannaame=mme=meme=meme=me=mmememememememememmeeeee imaimamamaimaimaimamamaimaimamaamamamaaimaimaimmmaaimaimaimimmaagesgegesesgegesesgegesgesesgesgesesesgegegesesgesgeseggesgeegesgesgessgesegesggg izeizeizeeizeizezzeizeizizeizeeizeizezezizzezzezezeze ananannnnnnnnannge=ge=eegeeegeegegeeeeeeeeeggggeeeggggggggggggg " i" i"_i" i_iiiiiiiii____________ srsrsrsr_sssr_srrsrsr_sr_______________________loaloaloaoaloalloaoaooaooaa (d(td(d(t((d(td((ttd(ttd(tddd(t(tttt((( hishishishihhhhhihhhhhhhissss)"))")" )" ))"))"")"")))"))))))) ststysttyttytyysssttttytytytyyyssstttttyyyyyyyyyyle=le=le=le=lelleele "ma"ma"ma"mamammma"ma"ma"ma"ma"ma"ma"ma"mammmamaammmamaammmmmmamammmmmmmmmaaa irgirgirgrgrgrgrrggirgrgrgrgigigigggggggg 22n:2n:2nn:nn:n:2n 22px ppppppppp 00">0">">0">0 >00000000000 <op<<<o<<< itioii n==""""/i"/i"/"/"/"//"/"/ii"/iiimagmamagmagmamagmagagmagmagmagmagmamamagmagmamagmmagmmmaggggggggg ??es?????es?es??q=+q=q=+qq ++q +qq ++q +q +q +q +qqqqqqqqqqqqq AAAsuAsuAAA uAsu E+Es+Es+Es Eee+ee+eeee PPPPPC&C&CCCPCPC&&&&&PCPC&PPPPPPPPPPPPPPP ampampampampampampampampmpmpampamampamampamamampmpampppppp;umuum;umum;;;;;;;; =1&&&&&&1&=1&1&&&&&&&&1&&&&&&&&&&ampampampampampampamampampampppppppppppp;hlhlhhhlhl;hl;hl;hlhhhhlhlhhhlhlhhhhhl=tr=tr=trtrtrtrtrtrttrttrtrttt &am&am&amamp;cp;cp;cp;cp;cp;cp;p;p;p;p;p;p;p;p;p;p;;p;pppp lielielllll nt=ntnnt firfirfirefoeefox-ax a&am&amam&am&am&amam&a&am&amamm&am&amamm&am&amamammmmmp;rp;rp;rp;rp;rp;rp;r;rp;rp;rp;rp;r;rp;rp;rp;rp;r;rp;rp;rp;rp;rp;p;rrp;rp;;p;ppppp ls=ls=lllssssllssslsslss orgorgorgorgorgorgorgorgororgrgorgggggggg.mo.m.m.mo..m.mm.m. zilzillllillla:la:lala:llaaaa:la:lla:la:llaalla:laa:tr:trtr:trtr:trtrtrr:rr:ttr:rrtrr:offoffoffoooooooooooooooooo iciicicial&al&al&l&ampampampampampampampampampmpampampamampampampampampampamampmpaamaamamammpmp;sa;sa;sa;sa;saa;sa;saasa;sa;;sa;sa;sa;sa;;;sa;; =N&=N&=N&ampampampampamampampampppppppppppppp;im;im;im;im;im;;imim; gszgszgszgszgggggggggggggggggggg =">TümTümmmmmTümmmmmmmmmmmmmm boyboyboyboyboyboyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyutlututu ardardardrardrdrrrdrdrdrrdrrdrr akiakaaakiaaaaaaaaa i gögögögögggggggggggggggg rserrseserrssrrss llelleleer<or or optiptiiptitiptptptptiiptiptptiiitiptiptiptiptiippppp ononoonoonoono======""""/"/"/i""""""/ magmagagagagmagmaggggggmagmagggmagmagmagggmagggg ???????eseses?????es???eses??es?q=+q=+q=+q=+qqqqqqqqqq AAAAAAAsAsuAAAAAAAAAAsuAsuAsAAAAAA EEEEEEEEEEEEEEEs+EEs+Es+Es+Es+Es EEEEEee+ee+ee+ee+e+eeeeeeeeeeee PC&PC&PCPCPC&PCCC&C&C&PCPC&PC&C&CCCPCPCPC&PC&PC&&PC&CCC&ampamammampamampampmpmammpampammpampmppppppp um;um;umum;ummummumm; 1&=1&1&1&1&&&&&&&=1&=1&1&&&=11&1&&&&&1 ampampampamppppppp h;hl;hl;hlhlhhhhhhhhhl;hlhhhhhlhhhhhhhhhlhhh;; ttttttt=trttt=trtrt=tr&&&&am&am&am&a&am&&&am&am&&am&am&am&am&am&am&&am&&amam&am&am&am&am&am&am&am&p;p;cp;cp;cp;cp;p;p;cp;p;ppp liliiililliliiliilieieliell eeeent=nt=nt=nntttttttnt=tt=t=nt=nt=nntt=nt=t=tntnt=nt=nt=nt=ntttnt=nnntnntnttt fifffffififiififfiffirfifiififirfiifirefoefoefofoefoefooefoefoefooefoefooefoefoox-x-a-ax-ax-ax-ax-ax-ax-ax-ax axx &&&&&&&&&&&&am&&am&&&am&am&&&am&a&&&&a&am&&&ammmmp;rp;rp;rp;rpppppp;pppppp lllllllslls=lls=s=orgorgorgorgorgorgorgorgorgorggggggg.m.m.mo.momo.momo.m.momo iilzilzizilzizizilzzizilzizilz lllla:la:la:lllla:la:a:lllla:la:tr:tr:tttr:tr:tr:r ffffffffffffffffffffffffffffffffffofffffoffoffoffof iii iiiiii ii iicii iiii iiiiciiiiciiciicial&al&al&al&l&al&al&l&allll&al&al&al&al&ll&&l&al&al&alal&al&al&l ampampampampampampampamppmammam ;sa;sasasa N&NN&NN&N&NN&NN&NN&N&&&N&=N&N&N&N&&N&N&N&N&=N&&=N&&ampampampamaampaampamammpamampampammmpampampampama ppppppppp iiiiiiiiiiiii;im;imi;imim;im;; gszgszgggsgsszgszgszgszgszgsszgszgszgszgszgszgszgszssgszggggg h=huhhhhhhhhhuhh=hhhhhhhuh """ge"ge""""ge"""""""""">>>>>>>>>>Ç kÇ kÇ kÇ kÇ kÇ kkkkkÇÇÇÇÇ kÇ kÇÇ kÇÇÇokoÇokÇok BBüBBüBBüBBüBüBüüBBüüüBBBBBüBüüBüBBüBüBüBB üküüüüyükyükükükükükükükkükükükükkkükükükükyükkkyükyü gögöööööööööörsersersesellllllllllllllllllllllllllllllellelller<o<r<o<r<or<o<o<or<or<oor<o<or<o<ooo<<oo tptitititiptiptittitptiitiptipt ononon n=======""""/""""/"//"/ii"/i""""/"/""//"/i"""/""/"""//iii//i/ magggmammmmmammagmagggggmmagees?s??????????????es????????????q=+q=+++++++++=+q=q=q=+q=qqq=+=+=++++q=+q=+=+q AAsuAsAsAAAAAAA uAsuAsuAAAsAsAAAsuAAAAAsusssAAsAA usuAsAAssssuusuAsuAssssuuuAsusu E+E++EE+E+E++EEEEEE+EE+EEEEEEEE+E+EEEs+ss+s+Es+E++EEEs+Es+E+E +e++++e++++eeeee+eee+e+ee+e++ee+ee+ee++PCPPPC&PCPPPCPCCCCCCPCC&&&PC&C&PPPPPPCPCCCCCCC&&&&C&C&PC&PCCC&&&PC&PCPCCCCC&PPPCC&&CC&&CCCCC ampampaampampammmmampppamppppppppppppp;um;umum;umuumummmmmm;um;um;um; =1&=1&==1&11&1=1&1&&&1&1&1&&&&&&=1&111=1&1&&&&&&&&=1&1&&&&1&&=1=1&1&1&&===1&&=1&=1&1&aaammpaaaaammpmpmampammmppppmpampaaamampampmaama p;hhhhlhlhhlhhhhlhlh;hlhhlhhhhlhlhlhlhhhhhhhhhhhh;;hhh;hlh ttrtt=tr=trttttttrttrrtttr==t=t=t=tr=trt==tr=trtrttrrr&&&&&&&aamam&am&&&&&&&&amamaa&&&&am&&am&&&&&& p;cp;cp;cp;cccccp; lliiiiellilielielliielllieeeelieliee ttttnt=t=tnt=ttttttnt=nnnnnnt=ttt=nt=nt=t ffffffffiifirfirfirffffffififffffifirfirfffffff fefoefoefoefoefoffffoffoefoefoffffofefoefofefoox-x a-ax-axx aa&&&&&&&ammm&&a&&&&&am&a&amammmmmmpp;rpp;rppppp;rrrpp;rp;rp;rrpp;p;pp;pp llllllllls=lllls=ls=s=s=sls=ls=ls=ls=orgorgo gggggggggggggggg.momom.mmmmmm zilziziilziiiilziliiililziliiizilllaaaala:llallllll tr:ttttr:r:tttttrr fffoffffffffffffffofofffffoofffffffffffffoof iiciciciiciiciiiiciii icc al&al&al&l&l&ll&&&l&l&l&l&al&l&l&lll&l&l&&al&all&l&l&l&al&a &ampaaamammpampmampppppppp;sa;sa;sasssassaaaaas;sa NNNNNNNNNN&&N&N&&&&N&&&N&NNNNNNNN=N&&&=N&NNNNNN&N&&&&&N&N&&==N&=N&=N=N&N&&=N&= ampammmmmpmpampampaamaammmmmmmmmmppmpmpampampmmmmmmmmmmmp i;imiiiimmmi;imimi;im;im;imimmmim; ggsgszggssgssgszgszggsssgszgszggssgszggg =xx=x=xx=xxxxx=xxlarllalllargggge">Büyyyyyyük küük görgöggggg sellerr<option value=""eded>ed>ed>eeded>ed>edededed>ed>ed>ed>>eed>eded>ed>>>>ed>ed>>>>>e >>>eded>ed>d>>>>OOOOOrOrOrtOOrOrOrrOrOrttttOrOrtOOOrtOrOrOrtOrrrrrrttOrOrOOrOrtOrOrtttOOrOrtrrrtttOrrtttta ba ba ba bba ba ba ba ba ba ba ba ba ba ba ba ba ba boyoyoyoyoyoyoyoyyoyyoyoyoyyoyoyyoyoyoyoy yy gggögögggögööööörörrggörörörörörrrggggggööörrrggggöögöörrrrrrgörörrrgggg selselsseseselseseselseeelsellselseselselselselselsellselseselllseselessesselsellselses lerlerlerlerelerlerlerlerlerlerereeelerleereelerlerlerrerlerlelereerrleelerle <op<<<<<op<<opopopop<op<opop<op<op<op<o<<<op<opop<op<opopop<op<opopoop<<op<op<o<o<opoptititiotiotiottttttiootioootioooiottiotiottttt otiotttttioottiotioootiotiotttiotiotiootionnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnn========================"/"/i""""////i/ii"/i""/"/"/"/i"/i""///"""""///"/"/"/ii"/""/i//iiiiii//i/i/i/immmmmagmmagagagagaagaagmagagmmagmmagmagmagmagaaga esees?eseesesseses???????ses??eses????eeess???es?es???esss??s???es??qqqq=qqq=q===q==q=q=q=+=+++++++=++=+q=qqq=q=q=++++++=+qq===++q ++==+AsuAsuAsuAsuAsAsuAsuAsuAsuAsuAsuAsuAsusuuAsuAsuAsuAsuAsuuAsuuAsus+s+s+s+EEEEE+EEs+EEEEEss++sss+++EEs+ ee+ee+eeeeeeeee+e+ee+ee++++eeeeeeeeee+ee+ee+ee++ee+eeeeeee+++ee+eeeee+eeeeeeeee++ee+eee+ee++ee++PC&PC&PC&PCPC&PCPC&PCPCPC&CCCCPCCPCC&PC&C&&PC&&PC&PC&PC&PC&PCC&C&PC&&PC&PC&PC&PC&PPCPPC&PC&&&C&PCCCCPC&C&&&C&PCPPC&CPC&PPPC&PCCCCPCPC&&&&C&PPPCCCCC&&CCC&PPPC&CPC&&PC&aaaaamammammamampampppppaaaampaaampampppaaa ppa pp;um;um;um;umumummm;umm;ummummmmmummmmumum;ummm=1&=1&=1&=1&=1&=1&1&1&&=1&=1&=1&=1&1&1&=1&&=1&=1&=1&&=1&=1&=1&=1&1&=1&&=1&1 amampampampamampampampampmampampampampamampmmampampampmmmamp;;;hhhhhhllhhhh;h;hll;hl;h;hl;h; l=tr=tr=ttrttr=trt=trt=tr=tr=tr=tr=trt=tr=tr=tr===tr=tr=trt=tr=trrr&&&am&am&am&am&am&am&amam&am&amam&am&am&am&a&a&am&am&aam&&am&&aa&am&amm&&&&& p;cp;cp;cp;cp;cp;cp;cppp;cp;cp;cp;cp;cppp;cp;cp;ccp;cp;ccp;clieiielieilielielielieielieielieieiielieliennnt=t==t=====n ==nnnn ==nt======fffffffirffifirfirfirfiffffffifiirrfirfirfirfffiirrrfirfffirfirfiiirrrrfirffiff rrffirrf rfifffirrfffirfirffifirfirrrefoefoefoeefoefoeffefofefofofofofefofeefoeffoffoeefooefefoefooefeefefoefefoeffoooeefoefoefofoefooefoefffoefoefoeefoxxxxx ax ax-ax-aaaxxx aaaxx-aaxxxx-aaaaax aa&am&am&&am&am&am&am&am&am&am&&am&am&am&am&am&&am&am&am&am&am&am&am&&am&amm&am&ammp;rpp;p;rp;rp;rp;rp;p;p;rp;rp;rp;r;rpp;rpppppp;rp;rp;rp;rls=ls=ls=ls=s=s=ls=s==ls==ls=s=s=s=ls=ls=s=ls=s=s=s==ls=s=s==s=oorgoorgorgoorgorgrgrgororgorororgorgororgorgoorgoooor mo.mommmmooooomoooommmooooooomooooomooomoooooozzzilzizizizillzzziziilzizilzziillzzzilziizilzzziiizz lzzilziiilzilzzizzilzilizilla:la:laa:laaalala:llala:a:la:aaala:la:la:aa::laa:laa:aa:a:a:la:lla:tr:tttr:ttrtttr:tt :tttttr:ttrrrttr:rtttrr:t :trtr:tttr:tr:ooffoffoffoffofofffoffffooffoffffoffoffofffoofoffoffoffofffofoffoffoffoffoffffoofoffffoofoooooffffffofffofoffoffoffofffoffooffofffoffofffffffffffffiiiiiiciiciiciiiiii icciciiiiciciiciiccciiicciciiciiciciciiiicciciiciciciicicccciciciiciiciic aalll&&al&al&ll&&&&al&alal&al&&allala &&ampampampmpmmmmpmampampampampampammmpmpmpampampmpmmm ;s;;;sa;sasassasas;sas;s;sa;sa;sa;s;sasasasa;sassas;sasa=N&=N&N&NN=N=N&=N&=N&N&N&N&=N&N&N&=N&=N&=N&N&=N&N=N&=N&NNN ampampampampammammmpamampmpampampamppampamppmmmpampmm ;im;im;im;im;im;imim;imim;imimimim;im;imimi;imm;imimmm; gszgszgggszggszgszgsgsgsgszgszzgszgszgszgssgszgszgszszsggs ==ic=ici=i=ic=ic=icicic=ic=ic=====ii=ic= on""""""""""">>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>KüçKKKKKüKüKüKüüüçüçüüüKüKüçKüçççKüçKüçKüKüKKKüçüçüKüüççKüççKüçKüKKüçKüçüçKüçüçKKüKüçKKüüççKüçKKKüKüKüüççKKKüüüççKKüKüçüKüü üüüüükükkükkkküküküüüüükükkkükükükkkkkküküüküüükkkkükküüüüükükküüüükküüküküüüükkükkkküüükkükkük kük öööööörörörörrööörörögörgöögörgögggögögögörggg rrselselselselselselselseselseseselseselselsesesseselseseselss lerlerllererereleleerlerlererlelelererlerrllererlelerlelerlerer</</s</</s</s</s<</s</s</s</s</s</s</s</s</s</s</s</s</s/s</s</s</s</s</ss<<</seleeleeleeleleleeleleleeleeleeleleeleeleeleeleleeleeeleeleeleleeleelll ct>ctctct>ct>ct>ct>t>ct>ct>ct>ct>t>t>ct>ct>ct>ct>ct>ct>>t>ct>>t>t>ttct>></</</f</</f</<</f</f</f</f</f<//<///f</f<////</f</ff</f< f</f<< orm></td>=========rrrrrririgigiggrigrrrrigigiggiggr grrigiiggrr grrrrrrrrigght ht ht ht ht ht htht hthhht ht hhhhththhththhtht nownownownownownownowowonownownownownownonownowowowo rrararararaprararaaarararraararararara id=resultStats><font size=-1><b> Asus Eee PC</b> için yaklaşık <b><span id=maxLimit>656.000</span></b> sonuçtan <b><span id=lowerLimit>1</span></b> -pspspspspsspspppppppsppsppspppppppspssppppppppppppppspppspanananaaannananaananaaaanaannnaaananannnanananaaaaa d==id==d=d=idid=d=did=ididdd=iididddddiddid=id=idid=id=d====id===uuupuppuppuupppuppppppppppuppuppu ppuppuupuppupppupupuppuppupppppuppupppppuuuppuuupp LerLLLererLerLerLerLerLerLerLerLerLerLerLLerLeerLeerLerLerLererLeeerLerLerLrLrLrLerLrLerLerLLererLerLLerLerLr i iimimimimiiimmimiiiimmmmiimimmiimimiimiiiimiimimimimiimmimimimiimiimimmmimimimiimiim t>t>2t>2t>t>2t>2t>2>t>t>2t>2>2>t>2t>22222t>t>t>2t>2t>2t>2>2>2>2t>222t>2t>2t>>22t>2221</1</1</<////1</1</</</1</1</1</1</1</1</</1<//<<</1</1<1</1</1</1<1<1<//1<///</1<///1</</1<////1 spspsspappaspaaspasspaspapasssspaspaspaspaspaspapaspaspasspapappasssspsspaspaspan><n><n><n><n><><n><n><n>n><><n><><n><n><n>><<><<nn><n><n><n>n><n><n><n><n><><><n><n><><<<n><n><n>n><><n><n></b//b>/b>b>/b/b/b/bb>/b>/b>b>/b>/b>/b/b>/b>/bb>>/b>/b>/b>/b>/b>/b>/b>/b>bbb/b>/b>/b>/b/b/b//b>/b>/b>//b>/b>/b>/ araraaarararararararararararaarararararaarararaaraarasasaasasasıasısıasssasaasssssasasasasasıasıasasassssasısısasıaasısassıssasısı sossoooosssososososososososossosososoonununnuçuununuuuçnuçççnunnuççnuçnunuçnuçnunuçnuçnuçnununuuunuçnuççnuçnuunununuçnuunuçu lllllarlarllarlarararalalarlarlarlarlararlarlarrlaralarrrrlararalarla ( b(<bbb(<((<(<bb<b(<(<<bbbb(<b(<b((((<b<b(<b(<b<b<b<b<b<b((<b<bb>0>0>0>0>0>0>0>00>0>0>>0>>0000>0>0>>0>00>0,>0,0>0,>0,>0,>0>0,0>0,00> 10101010<0<0<0<100<0<10<100<0<10<0<0<<0<0<<<<101010110<10<10<0<10<0<10<10<1010<<<0<0<0<1010<0<100<0<0<00 /b/b/bb/b>/b/bb/b>/b>//b>/b>/b>b>/b>b/b>//b>/b>/b>/b>/b>/b>/b>/b>b>/b>>/b>/b>/b/b>>/b/bb//b sasssasasaaaaasasasaasasassasasasasasassaasasssaa iiniyniyniyniyiyiyniyniyniyniyniyiyiyyniyniyniyniyniyniyniyniyiyniyniyniyniyniyniyyniyiyniyiiyiyniy )&)&e)&e)&)&&e)&e)&)&)&e)&e)&e)e)&e)&)&)&)&e)&)&&e)e)&eee)&)&e)&e)&e)&e)&e)&e)&e)&e)&)&)&e)&))&&) nbsbsbnbsbsbbsbnbbnbsnbnbnbbnbsnbsnbsbsbnbsnbnbsnbsnbsbsbsnbsnbnbnbsbsbsbsnbnbnbsbsbbsnbsbbsbbsb <p;<p;<p;<p;<p;<p;<p;<<p <ppppp;<p;<p;<pp;<p;<p;<p;<p;<<p;<;;<<p;pp; /fo/f/fo/f/ffooo///fo/fooo///f/fo/fo/fo/fo/fofofofofofo/fofo/fo/fo/fo/fo/fo//foooo/font>t>t>nt>t>nt>t>nt>>t>nt>t>nt>>nt>tt>nt>nt>nt>nt>nt>t>t>nt>nt>>>>nt>t>t>t>nt>nt>>>nt>nt>>>></</t</t</t</t</t/</t</</t/</t</t/t</t/tt</t</t/t</</</t</t</t<<//</t</t</t</t/tt</</t</t</t</t//</t</t</</t blblbbbblblabablbablababbblaabbblaaabablabababbbablablablabbbablablabllable><e><e><e><e><e><e><e><><e><e><e><e><e>e><e><e>e><e <e><e><e><e><e><e><e><>>e><e><e><e><e><e><e><e><e><e>< idividididivdivdivdidivdididididdidd vdidivvdivdivdivdivdivdivddivdivdivdivdivvdivivdivdivdivdivididivdivdi dd<d<d<d<d<d><d><><d><dd><><><d><d><d><d<dd><d<d><d><d><d>><d><d><d><d><d<d<<d><><d><d><d<d<d><d>><d<d<d<><diiiivivivivivviviviviviviv vvivvivvviviviiiviv ttstystystystystystyststystytstytststsstststtstystystystysssstttstytstystytystytysstytystssttystyststys lle=e=lle=e=le=e=le=e=ee===le=lle=le=le=e=e=ee=e=e===le=le=e=le=e=e==le=lee===""""p"pappa"p"pa"pa"p"pa"pa""pa"p"papapa"papapapapapppappppppappapapappapap ddiddiddididdddddiddddddddddddddddddiddddddiddddddiddiddidddiddiddiddididdidddddidingngng:ng:gngggngggng:ng:g:g:ngngng:ng:ng:g:ngggngnggg:ng:gng:gngngn 1616p16p11666161616p6p616p16p6p1616pp61 p16p11616p6p6p6p1616p16p16ppp16p16p16p16p6p16p16p16p6p11161 p 00x 0x 0000x 0x 0x 00x 0x 0x 0x 00x 0xxxxx 0x 0xxxx 0x 0x 00x 00x 00x 00x 0x 0""""""""""""""><><><c> c>>>>><<<<><<<><c><c><c><c><c><c><c<><c><c><c><c><c<><c><c<<c><<<><ce te tte tententennntnnttentententententenenententntentententeneententee er>er>er>er>er>er>er>er>ererer>r>er>er>er>er>er>er>er>er>er>er>r>erer>er>er>er>r>er>er>rr <sp<<spspsp<sp<sp<s<spsp<sp<sp<s<sp<sp<sp<spspsp<sp<sp<s<spsp<sp<sp<spsp<sp<sp<sp<spsp<sp<spananaananannnananannnananananan an aaanannnananaanaanannanaananna"papa"pa"pa"pa"pa"pa"papa"pa"pa"pa"pa"pa"pa"pa"papapa"p"p"p"paa"pa""pa"ppp"p"pa"papppapppppppppaapapaapaddiddiddiddiddiddidddddidddddddiddiddddididdiididdiddiddddddddididdididddddddiddddddiddiddddddiddddd ng:ng:g:ng:::ng:ng:ng:ng:ng:ng:ngg:ng:ngng:ngng:ngnngggg:nnnngng:ng:gg:ngg:ng:nnnnngngng:g:gg 4px4pxp4pxpp4pxpxpx4pxp4px4px4px4p4px4pxp4px4pxx4px4p44p4px4pxpp4p4pxxx44p4px4px4ppp4pxx4px444ppppxx4ppppxpxxx4pxxxxx4px4px;ba;b;bbb;bb;;;b;;ba;; a;;bb;b;b;;;b;;; ckgkckgckckgckgckgkgckgckgckgckgkgckgckgckgckgckgckgkgckgckckcckgkgckgckggckkkckgckgkgckckgcckcc gccck rouourourououourourourourouourourorourrourourourourorourourourourouurourourorrouuuurour uurourourouuurourououuuo nd:d:nd:nd:nd:ndnd:ndnddd:ddndnddnd:ndndndnddd:ndnd:nd:ddnddndndndnddnnnnndnnnndndndndnd:d #ff#f#ff#ff#ff#f#f#ff#ff##f##f#ff#ff#ff##f#f#ff#ff#ff##ff###ff#ff#ff#ff##f#ff#ff#ff#ffffffff#ff#fff#ff#ff#ff#fff#ff# ff9ff9ff9fff9ff9ff9ff9ff99ff9ff9ffff9ff9ff9ff9ffff9ff99ffffff9ff9ff99fffff9ff9fffffffff9f9ffffff999">99999">999999">9">9">999999"">">">">">99 >>>999 >>999 <fo<fo<fo<fo<fo<fo<fo<fo<f<f<fo<fo<fo<fo<f<fofff<font nt nt nt ntnt ntnntntntnt ntntnnnnn sizsizsizsizsizsizsizsisisizsisisizsizsizzis ze=2>Sadece <b>orta</b> boy görseller gösteriliyor (<a href="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-=================orgorgorgorgoroorgorgorgororgorgoororgorgororgorgorgorgoroororgoorgorgoorororgorgoooorororooroorgooooooor .mo.momomomommmomomomomomomommmmmo..m zilzilzizilzizizizilzizilzilzizilzilziliizilla:lalalaaaa:la:la:la:la:ala:la:lala:aaal tr:tr:ttrtr:tr:trtr:tr:tr:tr:trr:tr:tr:ttr:rt offofoffoffoffofoffofoffoffoffofffoffoffoffoffffofficiciciciciiciiciciiciicciiciciiciiiii al&al&al&al&al&al&al&al&aal&al&al&al&l&l&l&a sa=sa=sa=sasasa=sa=sa=sa=sa=sa=sa=sa=sa=sa=sa=sa=sa=asaasaa N">N">N">N">N">">N">N">">N >NN >N >N >NN >NNNN >>>>N >tümtümümtümtümtümtümtümtümtümtümümümtümtümtümümmmtümtümümüm bobobobobooboboboboboboboboboboboboboyutyutyututyutyutyutututyutyutyutyutyutyutyutyututyutuuuu larlarlarlarlarararararlllarlarlarlara dakdakdakdadakdakdakdakdakdakdakdakdakdakdakdakdakakdakakd i gi gi g ggi g ggi gi ggi gi gi gi g ggörsörsörsörsörsörsörsörsörsörsörsörörörsrörss llellellleeelellellellellelllellle eririiererierieriereriererereerererr gögögögögögögögögöögögögögögögögöögögööstestestetsteestestestestestestestetstetstester <r <r <<r <r <r <r <<r <r <<<rrr <r <r /a>/a>/a>/a>/a>/a>/a>/a>/a>/a>/a>a>/a>a>a>a>)</)</)</)</)</)</)<)</))</</</)</</)</)</)<//<) fonfonfofonfonfononfonfonfonfonfonfonfonnfffofoonnt><t><t><t>t><><t><t><t><><><t><t><t><t><t>t><><></sp/s/sp/spssp/sp/sp/sp/sp/spsp/sp/sp/sp//spspan>an>an>an>an>an>an>an>an>an>ananan>an>n></c</c</c</c</c</c</</c</c</c</</c</c</c</c</c</c/centenentententneententntenententntententeene er>er>er>er>er>er>er>ererer>ereer>er>eer>er>er>eer></d</d</d</d</d</d</d</d</d</d</d</d</d</</</</d</d/</d</d</div>iv>iv>v>v>v>iv>v>iv>iv>v>v>v>v>v>>v>v>>viv <di<ddidi<di<di<di<di<d<d<d<d<d<ddd<d<d<ddd v iv ivvvv iv v ivv iv iv iv iiiiiid=Id=Id==d=Id=Id=d=Id=Id=Id=d=d=Id=Id=Id=Idd=ImgCmgCmgCmgmgCmgCmgCmgCmgCmgCmgCmgCmgCmgCmgCmgCmggCmgCmgCmm ontontoontonttontontntonontontononontono ententententententenenententententenententntnttntnt></></></></></><><></></></></><><></></><>></</<///ddddddddddddiv>iv>iv>iv>v>iv>iv>v>iv>iv>v>iv>v>iv>>>><sc<sc<sc<sc<sc<sc<sc<s<sc<sc<sc<s<s<s<scs<s<sccripripripripripripipripipripppipipippippt><><t><t>t><>t><t>t><t><t><t><><t><<<<<<!--!--!--!--!-!-!---!----!--!-!owowwoowowowowwwwowowowwwowowowowowwwwowwwowwwwowww.dy.dy.dy..dyyy.dy...dyyyy. yyyyyyyyyn = =n =n =n n =n =n = =n =n =n =nn =n =n =nn =nn = =n =n n n {}{}{{{}{{}{}{}{}{}}{}{}}}}}{}}{}}}{};(f(f;(f;(f(f(f;(f;(f;(f((f;(f;(f;(f(;(((f;(f;(f;(f(;((ff; f(((f;(f;(;;(; uncuncuncuncununcuncunununcuncncncncununcuncuncuncuncuuunnunctiottiotiotioioiootiottiotiotiotioiootiottitioootiot oootiooiot oon()n()()n(n()(n(n()n()n(n(n(n())n(n(n(n()nn ))n()n(n() {f{f{f{f{f{f{f{f{ffffuncuncuncuncuncuncuncuncncncncncuncuncnn tiotiotiottioiotiottiotiotion in nnn nn nnn (a,c,d){var b="on"+c;if(a.addEventListener)a.addEventListener(c,d,false);else if(a.attachEvent)a.attachEvent(b,d);else{var ]]]]]]]]]]]]]]]]];a[;a[;a;a[a[;a;a[;a[;a[;a[;a[a[;a[;;;a[;a[;a[;a[a[a[;a;a[;a[a[a;aaaa[[;a[[b]=b]b]b]=b]=b]=b]=]=b]=]]==]]=]==]==]==bbbbbbbbbb]bb]]]b]b]] funfununfunfununfunfunfunf nnfunfunfunfunfununufunfunnctictitctitttictitctictictititcticticctttion(on(ononoon(on(onon(onn(on(((on(oon(onononon(on((n(){v){v){){v){v){v){v{){v){v){v{{vv){v){v){v){v){v){){){v{vvvvarararararraararaaaararar ar a g=e=eg=eg=eg=e=eeg=eg=e=eg eg eg eg eg eg eg eeg egg eeeggg .ap.ap.apapap.a.apaapapaapapapp.ap.ap.ap.apappapap.applyplyplyyplyplypplyplyplyplyplyplypplypplyplyplyplyplplyplyplyplyypp (thhth(th(th(th(th(th(th(thth(((th(th(th(th(ththththt(th(thhthis,is,isssis,is,issis,is,is,,is,is,is,is,is,issss,ss,is,,argargargargargargrgargargargargargrgargargargargargargargargargargrgarrggggumeumeumumeumeumeumeumumeumeumemumumemumumumumumummmumeeumum ntsntsntsntntsntsntsntsntsntsntssssntntsntsntsntttntssntsntsntss) h))) h)),hh),h),h),h)),h),h,h),h),h)),h),h)),h=d.=d.=d.=d=dd.d.=d=dddddddd.d..appappapppapappapppappapppppppppappappappaaappappappappapppply(ly(y(y(lyy(lylyyy(l (ly(yy(y(y(ly(yly(y((y(yy thithihthihithihhthihithiiiththththithihhhihiththh s as ass,as as,as,as,as,as,s,ass,as,ass,as,ass,argugurgugurgurgugurgurgurrgurgurrrgurgugrgurgurgugugurgugg menmenmemenmememenmemenmenemmenmememenmmenmmemmemenments)ts)ts)ts)tststs)tststststsststtststs)ts)tsts)s)ts);re;re;rere;re;rerere;re;rere;;;r;re;re;re;re;rere;rerere; eturtuturtututurtururuuruurttttururuuturtu n gn gn gn ggn gn ggnn gn gn gn n gn gn ggggggggg==u==u==u==uu==u=u==u==u==u==uuuuundendendndendendededededeeedeendndnndddededeeeeefinnfinnfinfinfinfinfinfinfinfinfinfffifinfininnned?ed?ed?ed?ed?ed?ed?ed?ed?ed?ed?ed?ed?eed?ed?eded?ed?ed?ed?d??eee ?h:(h:(h:h:(:(h:(hh:h:(hh:h:hh (h:(h:h:(h:(h:(h:(hh:(h:(: h==h==h====h==h====h====hhhhhhhhhhhh undundundundundnundundundundunduundunduuuundundundundundnunddduundefiefiefiefefieeeeeeeeeefefiefiefifiefinednednednednednededednenednednnnnednenednenenneededednedededdnn ?g:?g:??g?g:?g:?g:?g:?g:?g:?g:?g?g:?g?g??g:g?g h&&h&&&&h&&&&&&&&h&&&&&h&&h&&h&&&hh&&h&&hh&&h&&&&h&&&&&&&&&&&g)}g)}g)}g)}g)}g)}g)g)g))g)}gg)}g)}g)}g)}g)}g)}g)}g)}g)})}}};}};}};}}};}}};};}}};;}};}};}}}}};}};}}}}};}};}}}}};} vvvvvvvvvvvvaraaraararaaraaaar arararar dddddddddddddow.owowowowowwowwowwoowwowoo dyndyndyndyndyndyndyndyndynddyndyndynynynyndynynyyy ,l=l=,lll,l,l,l,l, "tDtDD"tD"tDtDtDtDtDtDDtDDataataataatataataataataatt ImaImaImamamamaamamage"ge"gegeeeggg ,m==m==,m=,m=m=m=m=,m=,m=,m=mm,mmmmm [],[],[],][],][],[],[],[],],[],]][]][][ ,[],,],o=00000000oo 0o 000oooo 0o ,q=,q=,q=,q=q,q=,q=,q=q,q,q,q "",,,,,,,,,,,,r="r=r=r=r=r=r===rrrrr ",s,s,s,s,s,s,s,s,ss,s,s,,s,sss, ="",t=,t=,t==,t=,t=ttt,t,t,ttt,t,,tt,,, 0;j0;j00;j000;j0;j000;j00;j00;j00000000 .sh.shsh.sh.sh.sh.s.sh.sh.sh.shsshhhouloououoouloouluouoouloouuouuldShdShShdShSSShShdShdShSShhdShSdShd owAowAowAowAowAwowowAowAowAwAw llIlIIlIlIIImagmagmmagmagmagmagmagmagmagmagagmagmaagaa es==s=es=es=esesesesesessessese falfalfafafalffafaffalfalfaffa se;sesesese;seese;seee;se;se;se;see;j.sj.sj.sj.sj.sj.sj.sj.sj.sj.sjjj howhowhowhhowowhhowowhowh wowBigBigBigBigigBigBigBigBBigFonFonFoFonFononFonFoFo t=false;var u=3;windodddd w.onresize=v;function,,,,,,,,d,bd,bd,bd,bd,bd,bd,,,,, ){q){q){q){q){qq{qq{{qq)) =a;=a=a;=a;a;r=cr ccr cr cc;s=;s;s;ss;s; d;td;t;td;td;td;td;; =pa=p=p=papaparserseseers IntIntIntnntnInn ((b,(b,(b,((b(( 10)10)10)10)10));i(;i(;i(i(i(i(;i(winwinwinwinwinddowdowdowdowowowooo ,"l,"l,"lloadoadoadoaoadoada ",x,x,x,x,xx));v);v);v);vv; ar aar ar ar ar e=ye=ye=ye=ye ye y();();();();()();();; (z(ez(ez(ezz(ez(e( ))}}f}f)}f)))))}f)}ff)}funcncuncunununctioitiotiotiotioi n xn xn xxxn x ){(){(){)(){(){){(){){varvavarvava a=aaa A("A("A("("(""A("(A(A(A( navnavavnnavavbarbarbarbarbarbarb );");););)))) if(if(if(ifif(if((a&&a&&&&a&&&&&&a&&&a.ga.ga.gaa.gggggetEetEetEEetEElememlemlememementeentententntsBysBsBysBysByyyyTTTTTTagNagNagNagNgNgg ameameameamame){v){v){){v) ar ar ar aar larlarlaarge|gegege|gege xlaxlaxlaxlaxlaxlargegergergergeergeg "><inpnpinpinpinppinppput ut ut utut ut utut typtyptypyptyptype=he he he he hiddiddddiddiddiddenenenenenen=um vm vm m vm v llllalu 11e=1 iii><i><i><>< npunpup t tt tttt tttypeyyypyp hhihihi=hihhidddddddddddddeddedd n nameameame hlhhlhlhlh=hlhl valllluelueue """t"t="t ""r">r > ii<in tputpp ttttytyype=pe=pe=hidh dhiddhiddden name=ee lilililcli tententnent vallllue "ffff="ffffiiirefffffoxfoxfox """-a" i><inpuuunpup t tt tt typepeypepp hihhihhi=hidddddddddddedden namememe= llllrlsrls vallllueueuu """="org.mozmozmmm llillilllliill ta:ta:ta: r:or:or:offiffiffifffffifffifi iiiciac l"l"l"l"> iiii<inn tttpupuputpp ttext name=q siize 41=41 maxlengtth=2h 20048 vallue=" AsuA s EEEEee PC"PC"PC"PC"" titlell ="G"G"G" örsö ellllll ddderddd AAe AArarara"ra"> <iiinput tttype=s bubmb itit t name=""btbtnG" G vallllue="Görsellerde d AraAAA "> <in tput ttype=submiti ="btnmeta=search=search" value="Web'de Ara"></td><td class=tc nowrap width=100%><span id=ap>  <a "/advanced_image_search?q=+Asus+Eee+PC&imgsz=small%7Cmedium%7Clarge%7Cxlarge&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official">GGörsel Arama</a><br> <a

"/preferences?q=+Asus+Eee+PC&imgsz=small%7Cmedium%7Clarge%7Cxlarge&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official">Tercihler</a></td></tr></table></td></tr></form></table><table border=0 cellpadding=0 cellspacing=0 width=100% class="t bt"><tr><td nowrap><span> Görseller </span><font size=-1> Gösterilenler:  </font></td><td width=98%><form style="margin:0"><select name=imagesize ange="_isr_load(this)" style="margin:2px 0"><option="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=">Tüm boyutlardaki görseller<option="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=huge">Çok Büyük görseller<option="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=xxlarge">Büyük görseller<option value=""ed>Orta boy görseller<option="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=icon">Küçük görseller</select></form></td>=right nowrap id=resultStats><font size=-1><b> Asus Eee PC</b> için yaklaşık <b><span id=maxLimit>656.000</span></b> sonuçtan <b><span id=lowerLimit>1</span></b> -span id=upperLimit>21</span></b> arası sonuçlar (<b>0,10</b> saniye) </font></table><div><div style="padding:16px 0"><center><span "padding:4px;background:#ffff99"><font size=2>Sadece <b>orta</b> boy görseller gösteriliyor (<a href="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-

ill t ffi i l& N" tü b tl d ki ö ll i ö t / ) /f t / / t /di di id I C t t /d=org.mozilla:tr:official&sa=N">tüm boyutlardaki görselleri göster </a>)</font></span></center></div><div id=ImgContent></di i t !iv><script><!--ow.dyn = {};(function() {function i(a,c,d){var b="on"+c;if(a.addEventListener)a.addEventListener(c,d,false);else if(a.attachEvent)a.attachEvent(b,d);else{var ];a[b]=function(){var g=e.apply(this,arguments),h=d.apply(this,arguments);return g==undefined?h:(h==undefined?g:h&&g)}}};var dow.dyn,l="tDataImage",m=[],o=0,q="",r="",s="",t=0;j.shouldShowAllImages=false;j.showBigFont=false;var u=3;window.onresize=v;function,d,b){q=a;r=c;s=d;t=parseInt(b,10);i(window,"load",x);var e=y();z(e)}function x(){var a=A("navbar");if(a&&a.getElementsByTagName){var large|xlarge"><input type=hidden=um value=1><input type=hidden name=hl value="tr"><input type=hidden name=client value="firefox-a"><input type=hidden name=rls value="org.mozilla:tr:official"><input text name=q size=41 maxlength=2048 value=" Asus Eee PC" title="Görsellerde Ara"> <input type=submit name="btnG" value="Görsellerde Ara"> <input type=submit ="btnmeta=search=search" value="Web'de Ara"></td><td class=tc nowrap width=100%><span id=ap>  <a "/advanced_image_search?q=+Asus+Eee+PC&imgsz=small%7Cmedium%7Clarge%7Cxlarge&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official">GGörsel Arama</a><br> <a

"/ f ? A E PC& i ll%7C di %7Cl %7C l & 1& hl t & li t fi f & l ill t ffi i l">T ihl </ >

Merhaba sevgili okurlar, bu sayımız-da daha önce kaldığımız yerden hızla yolumuza devam edeceğiz. İlk olarak bir hatırlatma yapacak olursak, geçen bölümde HTML hakkında kısa bir bilgi ve çalışacağımız editör olan NotePad++ programından bahsetmiştik.

Şimdi gelin bu dili ve editörü kulla-

narak ortaya bir şey çıkartalım. Aslın-da size direk XHTML öğretmem daha iyi olurdu fakat şu an tüm tarayıcılar ve editörler tarafından desteklenmiyor. Bunun yerine elimden geldiğince XML yapısına uygun ve yazma kurallarına alıştırarak öğreteceğim böylece XHTML ’e geçişiniz çok rahat olacaktır.

Hakan Ayaz DAMAR

22

d

G

>

G

>

G

>

G

>

>

d

G

>

G

>

G

>

lue="org.mozilla:tr:official"><input type=text name=q size=41 maxlength=2048 value=" Asus Eee PC" title="Görsellerde Ara"> <input type=submit name="btnG" value="Görsellea"> <input type=submit name="btnmeta=search=search" value="Web'de Ara"></td><td class=tc nowrap width=100%><span id=ap>  <a ef="/advanced_image_search?q=+Asus+Eee+PC&imgsz=small%7Cmedium%7Clarge%7Cxlarge&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official">miş Görsel Arama</a><br> <a ef="/preferences?q=+Asus+Eee+PC&imgsz=small%7Cmedium%7Clarge%7Cxlarge&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official">Tercihler</an></td></tr></table></td></tr></form></table><table border=0 cellpadding=0 cellspacing=0 width=100% class="t bt"><tr><td nowrap><span =sd> Görseller </span><font size=-1> Gösterilenler:  </font></td><td width=98%><form style="margin:0"><select name=imagesize change="_isr_load(this)" style="margin:2px 0"><option lue="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=">Tüm boyutlardaki görseller<option lue="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=huge">Çok Büyük görseller<option lue="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=xxlarge">Büyük görseller<option value="" ected>Orta boy görseller<option lue="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=icon">Küçük görseller</select></form></tdgn=right nowrap id=resultStats><font size=-1><b> Asus Eee PC</b> için yaklaşık <b><span id=maxLimit>656.000</span></b> sonuçtan <b><span id=lowerLimit>1</span></b> ><span id=upperLimit>21</span></b> arası sonuçlar (<b>0,10</b> saniye) </font></table><div><div style="padding:16px 0"><center><span

yle="padding:4px;background:#ffff99"><font size=2>Sadece <b>orta</b> boy görseller gösteriliyor (<a href="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N">tüm boyutlardaki görselleri göster </a>)</font></span></center></div><div id=ImgContent></div><script><!--ndow.dyn = {};(function() {function i(a,c,d){var b="on"+c;if(a.addEventListener)a.addEventListener(c,d,false);else if(a.attachEvent)a.attachEvent(b,d);else{var a[b];a[b]=function(){var g=e.apply(this,arguments),h=d.apply(this,arguments);return g==undefined?h:(h==undefined?g:h&&g)}}};var window.dyn,l="tDataImage",m=[],o=0,q="",r="",s="",t=0;j.shouldShowAllImages=false;j.showBigFont=false;var u=3;window.onresize=v;function a,c,d,b){q=a;r=c;s=d;t=parseInt(b,10);i(window,"load",x);var e=y();z(e)}function x(){var a=A("navbar");if(a&&a.getElementsByTagName){var large|xlarge"><input type=hidden me=um value=1><input type=hidden name=hl value="tr"><input type=hidden name=client value="firefox-a"><input type=hidden name=rls value="org.mozilla:tr:official"><inpu

pe=text name=q size=41 maxlength=2048 value=" Asus Eee PC" title="Görsellerde Ara"> <input type=submit name="btnG" value="Görsellerde Ara"> <input type=submit me="btnmeta=search=search" value="Web'de Ara"></td><td class=tc nowrap width=100%><span id=ap>  <a ef="/advanced_image_search?q=+Asus+Eee+PC&imgsz=small%7Cmedium%7Clarge%7Cxlarge&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official">miş Görsel Arama</a><br> <a ef="/preferences?q=+Asus+Eee+PC&imgsz=small%7Cmedium%7Clarge%7Cxlarge&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official">Tercihler</an></td></tr></table></td></tr></form></table><table border=0 cellpadding=0 cellspacing=0 width=100% class="t bt"><tr><td nowrap><span =sd> Görseller </span><font size=-1> Gösterilenler:  </font></td><td width=98%><form style="margin:0"><select name=imagesize change="_isr_load(this)" style="margin:2px 0"><option lue="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=">Tüm boyutlardaki görseller<option lue="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=huge">Çok Büyük görseller<option lue="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=xxlarge">Büyük görseller<option value="" ected>Orta boy görseller<option lue="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=icon">Küçük görseller</select></form></tdgn=right nowrap id=resultStats><font size=-1><b> Asus Eee PC</b> için yaklaşık <b><span id=maxLimit>656.000</span></b> sonuçtan <b><span id=lowerLimit>1</span></b> ><span id=upperLimit>21</span></b> arası sonuçlar (<b>0,10</b> saniye) </font></table><div><div style="padding:16px 0"><center><span




pe=text name=q size=41 maxlength=2048 value=" Asus Eee PC" title="Görsellerde Ara"> <input type=submit name="btnG" value="Görsellerde Ara"> <input type=submit me="btnmeta=search=search" value="Web'de Ara"></td><td class=tc nowrap width=100%><span id=ap>  <a ef="/advanced_image_search?q=+Asus+Eee+PC&imgsz=small%7Cmedium%7Clarge%7Cxlarge&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official">miş Görsel Arama</a><br> <a ef="/preferences?q=+Asus+Eee+PC&imgsz=small%7Cmedium%7Clarge%7Cxlarge&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official">Tercihler</an></td></tr></table></td></tr></form></table><table border=0 cellpadding=0 cellspacing=0 width=100% class="t bt"><tr><td nowrap><span =sd> Görseller </span><font size=-1> Gösterilenler:  </font></td><td width=98%><form style="margin:0"><select name=imagesize change="_isr_load(this)" style="margin:2px 0"><option lue="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=">Tüm boyutlardaki görseller<option lue="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=huge">Çok Büyük görseller<option lue="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=xxlarge">Büyük görseller<option value="" ected>Orta boy görseller<option lue="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=icon">Küçük görseller</select></form></tdgn=right nowrap id=resultStats><font size=-1><b> Asus Eee PC</b> için yaklaşık <b><span id=maxLimit>656.000</span></b> sonuçtan <b><span id=lowerLimit>1</span></b>

İlk olarak HTML Sayfalarımızı nasıl oluşturacağımızı açıklayayım. HTML ta-rayıcı taraflıdır, yani yazdığınız kodlar sizin tarayıcınız üzerinde çalışır. Bir de sunucu taraflı dinamik diller vardır. Bun-lara da daha sonra sırası gelince girece-ğiz. Şimdi yolumuza devam edelim.

Bir HTML sayfası oluşturmak için önce NotePad++ programımızı açıyo-ruz. Daha sonra öğreteceğim gerekli kodları yazdıktan sonra dosyanızın adının sonuna .html veya .htm uzantısı olarak kaydediyorsunuz. Önceden ça-lışmalarınızı kaydedeceğiniz bir klasör oluşturursanız, daha sonra tekrar çalış-malarınıza bakmak istediğinizde size büyük kolaylık sağlayacaktır. Şimdi ör-nek olarak bir kod yazalım ve dediğim şekilde kaydedelim (resim:1).

Bu kodları yazarken eğer editörünüz kodları renklendirmezse yukarıda ki menülerden önce “Dil” seçeneğini ar-dından HTML’yi seçiniz. Böylece kodla-rınızı yazarken de renklendirilmiş olu-yorsunuz. Bunun ne işe yaradığını bir önce ki sayımızda açıklamıştık.

Bizim çalışma dosyamızın adı “SK-HTML” sizde bu ismi kullanabilirsiniz veya kendinize özgü bir dosya ismi verebilirsiniz. Biz “SK-HTML” klasörü içerisinde “Merhaba.html” isminde kay-dettik (resim:2). Daha sonra “SK-HTML” klasörüne baktığımızda bir internet Exp-lorer simgesinin belirdiğini gördük. Üze-rine 2. Kere tıkladığımızda karşımıza şöy-le bir sayfa gelmesi gerekiyor.

Şimdi buraya kadar yaptıklarımızı ve ne anlama geldiklerini açıklayalım. Öncelikle HTML diline başlarken her zaman yazmak zorunda olduğumuz “<HTML>” etiketini yazdık. HTML sayfa-ları “<HTML>” ve “</HTML>” etiketleri arasına yazılmak zorundadır. Bu etiket size öğrettikçe belirteceğim sabit etiket-lerin başında gelmektedir. Bilmiyorum dikkat ettiniz mi? Ama bazı etiketleri komple büyük yazdım, bazılarının ise sadece baş harflerini büyük yazdım. Daha sonra göreceğimiz parametreler bölümünde de komple küçük yazdıkla-rımı da göreceksiniz. Peki, neden bun-lar büyüklü, küçüklü farklı yazılıyor?

Resim: 1

Resim: 2

23WEB PROGRAMLAMA

xlarge"><input type=hidden name=um value=1><input type=hidden name=hl value="tr"><input type=hidden name=client value="firefox-a"><input type=hidden name=rls ="org.mozilla:tr:official"><input type=text name=q size=41 maxlength=2048 value=" Asus Eee PC" title="Görsellerde Ara"> <input type=submit name="btnG" value="Görsellerde<input type=submit name="btnmeta=search=search" value="Web'de Ara"></td><td class=tc nowrap width=100%><span id=ap>  <a


"/preferences?q=+Asus+Eee+PC&imgsz=small%7Cmedium%7Clarge%7Cxlarge&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official">Tercihler</a><</td></tr></table></td></tr></form></table><table border=0 cellpadding=0 cellspacing=0 width=100% class="t bt"><tr><td nowrap><span > Görseller </span><font size=-1> Gösterilenler:  </font></td><td width=98%><form style="margin:0"><select name=imagesize ange="_isr_load(this)" style="margin:2px 0"><option ="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=">Tüm boyutlardaki görseller<option ="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=huge">Çok Büyük görseller<option ="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=xxlarge">Büyük görseller<option value="" ed>Orta boy görseller<option ="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=icon">Küçük görseller</select></form></td><t=right nowrap id=resultStats><font size=-1><b> Asus Eee PC</b> için yaklaşık <b><span id=maxLimit>656.000</span></b> sonuçtan <b><span id=lowerLimit>1</span></b> - span id=upperLimit>21</span></b> arası sonuçlar (<b>0,10</b> saniye) </font></table><div><div style="padding:16px 0"><center><span "padding:4px;background:#ffff99"><font size=2>Sadece <b>orta</b> boy görseller gösteriliyor (<a href="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-=org.mozilla:tr:official&sa=N">tüm boyutlardaki görselleri göster </a>)</font></span></center></div><div id=ImgContent></div><script><!--ow.dyn = {};(function() {function i(a,c,d){var b="on"+c;if(a.addEventListener)a.addEventListener(c,d,false);else if(a.attachEvent)a.attachEvent(b,d);else{var ];a[b]=function(){var g=e.apply(this,arguments),h=d.apply(this,arguments);return g==undefined?h:(h==undefined?g:h&&g)}}};var dow.dyn,l="tDataImage",m=[],o=0,q="",r="",s="",t=0;j.shouldShowAllImages=false;j.showBigFont=false;var u=3;window.onresize=v;function ,d,b){q=a;r=c;s=d;t=parseInt(b,10);i(window,"load",x);var e=y();z(e)}function x(){var a=A("navbar");if(a&&a.getElementsByTagName){var large|xlarge"><input type=hidden =um value=1><input type=hidden name=hl value="tr"><input type=hidden name=client value="firefox-a"><input type=hidden name=rls value="org.mozilla:tr:official"><input text name=q size=41 maxlength=2048 value=" Asus Eee PC" title="Görsellerde Ara"> <input type=submit name="btnG" value="Görsellerde Ara"> <input type=submit ="btnmeta=search=search" value="Web'de Ara"></td><td class=tc nowrap width=100%><span id=ap>  <a "/advanced_image_search?q=+Asus+Eee+PC&imgsz=small%7Cmedium%7Clarge%7Cxlarge&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official">GGörsel Arama</a><br> <a



"/preferences?q=+Asus+Eee+PC&imgsz=small%7Cmedium%7Clarge%7Cxlarge&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official">Tercihler</a><</td></tr></table></td></tr></form></table><table border=0 cellpadding=0 cellspacing=0 width=100% class="t bt"><tr><td nowrap><span > Görseller </span><font size=-1> Gösterilenler:  </font></td><td width=98%><form style="margin:0"><select name=imagesize ange="_isr_load(this)" style="margin:2px 0"><option ="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=">Tüm boyutlardaki görseller<option ="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=huge">Çok Büyük görseller<option ="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=xxlarge">Büyük görseller<option value="" ed>Orta boy görseller<option ="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=icon">Küçük görseller</select></form></td><t

Ben küçükte yazdım çalıştı? Çalışır fa-kat dil kurallarına uygun ve kolay çö-zümlenebilir bir kodlama yapmak için bu kurallara uymalısınız. Unutmayınız ki ileride sizden başka biride bu say-fayı geliştirmek isteyebilir. Bu yüzden sayfayı herkes tarafından geliştirilebilir şekilde bırakmalıyız. Aynı şekilde sizin-de karşınıza gelen sayfayı geliştirmek zorunda olabilirsiniz. Karman çorman bir sayfayı mı? Daha kolay geliştirirsi-niz, yoksa belirli kurallara göre yazıl-mış, kolay okunabilir bir sayfayı mı? Tabii ki temiz kodlanmış sayfa sizin daha az zamanınızı alacaktır. Etiketlere dönecek olursak, deminde belirttiğim gibi önce <HTML> etiketini yazıyoruz. Ardından <HEAD> yani başlık etiketi geliyor. Bu etiket sayfasının başlığını, içeriğinin tanımını, kullanılan dil gibi bilgilerin girildiği kısımdır. Yine bu eti-kette her etiket gibi </HEAD> şeklinde kapatılır. Buradan da çıkarttığımız gibi etiketler </ EtiketAdı> şeklinde kapatılır.

Sıra geldi <BODY> etiketine. Bu etiket ise sayfanın içeriğini yani iske-letinin oturduğu kodların bulunduğu kısımdır. Sayfanın içeriği bu etiketler arasına yazılan etiket ve operatörleri ile belirlenir. Bu iç etiketleri ise ileride göreceğiz. Şimdi sonraki kodlara geç-meden ilk kuralımızı açıklıyorum. Ana etiketler büyük harf ile yazılır. Örneğin: <HTML> <HEAD> <BODY> gibi… Bun-ların içerisine yazılan etiketlerin ise sadece baş harfi büyük yazılır. Örne-

ğin: <HEAD> etiketinin arasına yazılan <Title> etiketi gibi. Şimdi <Title> etiketi demişken açıklayalım. <Title> Sayfamı-zın başlık çubuğunda gösterilen addır (resim:3).

Şimdi “Merhaba.html” dosyasına geri dönelim ve “<Title>Merhaba Tek-noloji</Title>” kodunu şöyle değiştire-lim. “<Title>Başlık: Merhaba Teknolo-ji</Title>” şimdi kaydederek sayfamızı tekrar açalım veya açık ise yenileyelim.

Sayfanın başlık kısmında ki Yazının “Başlık: Merhaba Teknoloji” olarak de-ğiştiğini göreceksiniz. Peki, eğer <Title> etiketini kullanmazsak ne olur. Aslında sayfanızın görüntülenmesine bir engel teşkil etmez ama başlık yerine sayfanın konumu gözükür. Bu da hem sayfanın görünümü hem de arama motorları için hiç iyi bir şey değildir.

Buraya kadar kullanmış olduğumuz tüm etiketleri açıkladık. Bu kurallar sa-bittir. Değişmezler o yüzden ne kadar çok yazarken elinizi alıştırırsanız ile-ride o kadar rahat edersiniz. En kolay

Resim: 3

24

rge|xlarge"><input type=hidden name=um value=1><input type=hidden name=hl value="tr"><input type=hidden name=client value="firefox-a"><input type=hidden name=rls lue="org.mozilla:tr:official"><input type=text name=q size=41 maxlength=2048 value=" Asus Eee PC" title="Görsellerde Ara"> <input type=submit name="btnG" value="Görsellea"> <input type=submit name="btnmeta=search=search" value="Web'de Ara"></td><td class=tc nowrap width=100%><span id=ap>  <a ef="/advanced_image_search?q=+Asus+Eee+PC&imgsz=small%7Cmedium%7Clarge%7Cxlarge&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official">miş Görsel Arama</a><br> <a ef="/preferences?q=+Asus+Eee+PC&imgsz=small%7Cmedium%7Clarge%7Cxlarge&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official">Tercihler</an></td></tr></table></td></tr></form></table><table border=0 cellpadding=0 cellspacing=0 width=100% class="t bt"><tr><td nowrap><span =sd> Görseller </span><font size=-1> Gösterilenler:  </font></td><td width=98%><form style="margin:0"><select name=imagesize change="_isr_load(this)" style="margin:2px 0"><option lue="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=">Tüm boyutlardaki görseller<option lue="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=huge">Çok Büyük görseller<option lue="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=xxlarge">Büyük görseller<option value="" ected>Orta boy görseller<option lue="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=icon">Küçük görseller</select></form></tdgn=right nowrap id=resultStats><font size=-1><b> Asus Eee PC</b> için yaklaşık <b><span id=maxLimit>656.000</span></b> sonuçtan <b><span id=lowerLimit>1</span></b> ><span id=upperLimit>21</span></b> arası sonuçlar (<b>0,10</b> saniye) </font></table><div><div style="padding:16px 0"><center><span






pe=text name=q size=41 maxlength=2048 value=" Asus Eee PC" title="Görsellerde Ara"> <input type=submit name="btnG" value="Görsellerde Ara"> <input type=submit me="btnmeta=search=search" value="Web'de Ara"></td><td class=tc nowrap width=100%><span id=ap>  <a ef="/advanced_image_search?q=+Asus+Eee+PC&imgsz=small%7Cmedium%7Clarge%7Cxlarge&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official">miş Görsel Arama</a><br> <a ef="/preferences?q=+Asus+Eee+PC&imgsz=small%7Cmedium%7Clarge%7Cxlarge&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official">Tercihler</an></td></tr></table></td></tr></form></table><table border=0 cellpadding=0 cellspacing=0 width=100% class="t bt"><tr><td nowrap><span =sd> Görseller </span><font size=-1> Gösterilenler:  </font></td><td width=98%><form style="margin:0"><select name=imagesize change="_isr_load(this)" style="margin:2px 0"><option lue="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=">Tüm boyutlardaki görseller<option lue="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=huge">Çok Büyük görseller<option lue="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=xxlarge">Büyük görseller<option value="" ected>Orta boy görseller<option lue="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=icon">Küçük görseller</select></form></td

öğrenme yolu tekrar ve örnektir. Za-man, zaman size NotePad++ ile HTML ve diğer programlama dillerinde kod-lama yaparken kısa yollarla nasıl hızlı kodlama yapabileceğinizi öğreteceğim. Şimdi bu tiyoların ilkini vermek istiyo-rum. Eğer yazdığınız bir satırın aynısını yazdırmak istiyorsanız CTRL+D tuş kom-binasyonunu kullanabilirsiniz. Denemek için “<Title>Başlık: Merhaba Teknoloji</Title>” bölümünde kursör satırın sonun-dayken klavyenizden CTRL+D tuşlarına eş zamanlı basınız altına 1 tane daha “<Title>Başlık: Merhaba Teknoloji</Tit-le>” kodlarının belirdiğini göreceksiniz. Bu şekilde hızlı satır kopyalama yapabi-lirsiniz. Bunun dışında CTRL+Z ile yaptığı-nız son değişiklikleri sıra ile geri alabilir-siniz. Bu sadece NotePad++’a özel değil. Birçok programa bu kısa yol yapılan işle-mi geri almaktadır.

Yolumuza dilimizin özelliklerini kulla-narak devam edeceğiz. “Merhaba.html” sayfasında hatırlarsanız “<BODY>” ve “</BODY>” etiketleri arasına “Merhaba Teknoloji” yazmıştık. Şimdi bu yazıyı şöyle değiştirelim.

Kodları bu şekilde değiştirdiğinizde karşınıza şu şekilde bir görüntü çıkması gerekmektedir.

Şimdi her zaman ki gibi yazdığımız yeni kodları açıklayalım.

İlk olarak “<Center>” kodunu kulla-narak içeriği ortaladık. “<Center>” kodu yazıldığında kapatılana kadar her şeyi sayfanızın tam ortasında gösterilir. Kodu-

muzu “</Center>” diyerek kapattık. Bu kod kapatma hatırlatmalarını kademeleri olarak eksilterek en sonunda yapmama-ya başlayacağım. Bu yüzden açtığınız her kodu kapatmayı her zaman kendinize kural edininiz. Şimdi ise sırada “<Font>” etiketi var. Bu etiket ise yazılarımızda renk, büyüklük, yazı tipi gibi özellikleri belirlediğimiz bölümdür.

• “<b>” İngilizce olarak Bold (Kalın)’dan gelmektedir. Yazıla-rınızı kalın yazmanızı sağlamak-tadır.

• “<i>” İngilizce olarak Italic (Eğik)’ten gelmektedir. Yazıları-nızı eğik yazmanızı sağlamakta-dır.

• “<u>” İngilizce olarak Under Line (Alt Çizgi)’dan gelmektedir. Yazı-larınızda vurgulamak istediğiniz noktaları altını çizerek vurgula-yabilirsiniz.

Biraz geriye dönersek “<Font>” eti-ketinde kullandığımız iç değer olan “color” ifadesi yazının rengini belirle-diğini söylemiştik. Birde burada sadece İngilizce renklerin karşılığından hariç Web üzerinde daha çok kullanılan HEX renk kodları ile de renk verilebilmekte-dir. Bu konuyu lütfen internet araştırı-nız. Elinizin altında her zaman bir Hex Renk Paleti olmasının faydası vardır.

Peki, HTML sadece yazıları şekillendir-mek için mi kullanılıyor? Hayır, HTML ile yapabileceğimiz daha çok şey var.

Şimdi yazılar üzerinde ilerleyen ko-

25WEB PROGRAMLAMA







nularda biraz daha duracağız. Şimdilik dediğim gibi bazı konuları hızlı geçiyo-rum. Sırada Grafikler var. HTML sayfa-larında resimleri kullanmak ve şekil-lendirmeyi görelim.

Resimleri sayfanızda göstermek için “<img>” etiketini kullanıyoruz (re-sim:4). Örnek bir kullanım ile açıklaya-cak olursak; bu kodlar çalıştırıldığında karşınıza çıkacak olan görüntü ise yu-karıda ki gibidir.

Yaptığımız işlemleri kısaca açıkla-yalım. Öncelikle “Resim1” adında bir grafik hazırladık. Daha sonra bu grafi-ğimize sayfamızla aynı dizine koyduk. Daha sonra “<img>” etiketini kulla-narak bu grafiği web sayfamızda gös-terdik. Daha önce ki baş harfi büyük yazma kuralına dönerek bir hatırlatma yapmak istiyorum. İngilizcede olmayan bazı harfler var. Örneğin büyük “İ” gibi bu yüzden “<img>” etiketinin baş har-fini büyük yazacaksanız “<Img>” şek-linde yazmalısınız. Bu ve buna benzer

uyarıları yeri geldikçe hatırlatacağım.Kodlarımızı anlatmaya devam ede-

lim. Yeni rastlamış olduğunuz “<Meta>” etiketi daha öncede belirttiğim gibi “<HEAD>” ana etiketinin içinde yer alan ve sayfanın özelliklerini tanımla-mamızda bize yardımcı olan etikettir. Biz bu “<Meta>” etiketi ile sayfamızda yazı yazarsak Türkçe karakter kulla-nacağımızı belirttik. Böylece “ı, ş, ğ, ü, İ, ç, ö, Ö” gibi yazı karakterlerini kul-landığımızda sayfamızda sorunsuz gö-zükecektir. Yine ilk defa karşılaştığınız “<!—Yorum Satırı ->” bazen sayfaları-mızı oluştururken, hem kendimiz için

Resim: 4

26

rge|xlarge"><input type=hidden name=um value=1><input type=hidden name=hl value="tr"><input type=hidden name=client value="firefox-a"><input type=hidden name=rls lue="org.mozilla:tr:official"><input type=text name=q size=41 maxlength=2048 value=" Asus Eee PC" title="Görsellerde Ara"> <input type=submit name="btnG" value="Görsellea"> <input type=submit name="btnmeta=search=search" value="Web'de Ara"></td><td class=tc nowrap width=100%><span id=ap>  <a ef="/advanced_image_search?q=+Asus+Eee+PC&imgsz=small%7Cmedium%7Clarge%7Cxlarge&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official">miş Görsel Arama</a><br> <a ef="/preferences?q=+Asus+Eee+PC&imgsz=small%7Cmedium%7Clarge%7Cxlarge&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official">Tercihler</an></td></tr></table></td></tr></form></table><table border=0 cellpadding=0 cellspacing=0 width=100% class="t bt"><tr><td nowrap><span =sd> Görseller </span><font size=-1> Gösterilenler:  </font></td><td width=98%><form style="margin:0"><select name=imagesize change="_isr_load(this)" style="margin:2px 0"><option lue="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=">Tüm boyutlardaki görseller<option lue="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=huge">Çok Büyük görseller<option lue="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=xxlarge">Büyük görseller<option value="" ected>Orta boy görseller<option lue="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=icon">Küçük görseller</select></form></tdgn=right nowrap id=resultStats><font size=-1><b> Asus Eee PC</b> için yaklaşık <b><span id=maxLimit>656.000</span></b> sonuçtan <b><span id=lowerLimit>1</span></b> ><span id=upperLimit>21</span></b> arası sonuçlar (<b>0,10</b> saniye) </font></table><div><div style="padding:16px 0"><center><span






pe=text name=q size=41 maxlength=2048 value=" Asus Eee PC" title="Görsellerde Ara"> <input type=submit name="btnG" value="Görsellerde Ara"> <input type=submit me="btnmeta=search=search" value="Web'de Ara"></td><td class=tc nowrap width=100%><span id=ap>  <a ef="/advanced_image_search?q=+Asus+Eee+PC&imgsz=small%7Cmedium%7Clarge%7Cxlarge&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official">miş Görsel Arama</a><br> <a ef="/preferences?q=+Asus+Eee+PC&imgsz=small%7Cmedium%7Clarge%7Cxlarge&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official">Tercihler</an></td></tr></table></td></tr></form></table><table border=0 cellpadding=0 cellspacing=0 width=100% class="t bt"><tr><td nowrap><span =sd> Görseller </span><font size=-1> Gösterilenler:  </font></td><td width=98%><form style="margin:0"><select name=imagesize change="_isr_load(this)" style="margin:2px 0"><option lue="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=">Tüm boyutlardaki görseller<option lue="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=huge">Çok Büyük görseller<option lue="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=xxlarge">Büyük görseller<option value="" ected>Orta boy görseller<option lue="/images?q=+Asus+Eee+PC&um=1&hl=tr&client=firefox-a&rls=org.mozilla:tr:official&sa=N&imgsz=icon">Küçük görseller</select></form></td

hem de diğer geliştiriciler için faydalı olması açısından sayfanın bazı yerleri-ne sayfa ile ilgili notlar bırakabiliriz. Bu açıklama satırları şimdilik pek işinize yaramayacaktır. İleride Dinamik prog-ramlamaya başladığımızda daha çok işinize yarayacaktır. Fakat her dinamik programlamada bu şekilde yorum satı-rı eklenmemektedir. Her dilin genelde kendine özgü bir yorum satırı şekli var-dır. Bunu ileride göreceğimizden şim-dilik geçiyorum. “<img>” etiketimizde kullandığımız “src” özelliği resmin ko-numunu belirtmek içindir. İngilizcede ki Source(Kaynak)’tan türemektedir. Eğer resimlerimizi ayrı bir dosyada tu-tuyorsak. Örneğin: Resim dosyası altın-da “resim1.png” gibi bir resmimiz olsa, bunu ‘’<img src=”resim/resim1.png”>’’ şeklinde gösterebiliriz. Birde resminiz diyelim sayfanızın bulunduğu dizinin bir alt dizininde. Alt dizinlerede “../” şeklinde iki nokta ile iniyoruz. Mesela sayfamız “SK-HTML” içinde “Statik” isimli dosyanın içinde olsun ve resmi-mizde “SK-HTML” dosyasının içerisin-de olsun. Bu şekilde linkimizi şöyle dü-zeltmeliyiz.

“<img src=”../resim1.png”>” böylece resmin bir alt dizinde arayacaktır. Bir de “<img>” etiketinin “Alt” özelliğini kullandık. Bu da resmin üzerine fare ile geldiğimizde, bir baloncuk içerisinde görüntülenecek olan yazıdır. Bunların dışında bir de kapatılması gerekme-yen “<br>” etiketini gördük. Bu etiket

ise altında veya sağ tarafında olanları bir(1) satır aşağıya kaydırmaya yarar. Yani “<br>” ‘den sonra bir satır biz bı-rakmış olmasaydık da sayfayı görüntü-lediğimizde, resim yine bir satır aşağı-da gözükecektir.

“Border” özelliği ise resmin çerçeve kalınlığını ayarlamak içindir. Genelde çerçevesi “0” değeri ile kullanılır. Siz bunu isteğinize göre de bir kalınlık ata-mak için yükseltebilirsiniz.

Bunun dışında bir de resimlerde yükseklik ve genişlik ayarlarını yapabi-leceğimiz iki kod daha vardır (resim:5). Yine “<img>” etiketine ait olan. Bunlar; “Width” ve “Height” dir. Bunların etki-lerini görebilmek için. “<img>” etike-timizi şu şekilde düzenleyerek tekrar görüntüleyiniz. Sayıları değiştirerek yükseklik ve genişlik etkilerini daha iyi anlayabilirsiniz.

Bu değerleri sayı yerine yüzde de verebilirsiniz. Örneğin: “Width=’75%’ Height=’67%’” şeklinde. Bu yüzdeli değerlemeyi ilerleyen konularda tablo oluşturmada göreceğiz.

Artık resimleri de eklemeyi öğrendi-ğimize göre sıra geldi, bir web bağlan-tısı eklemeye. Örneğin; Sayfamızdan SanalKurs.NET’e bağlantı vermek isti-yoruz. O zaman “<a>” etiketini kulla-nacağız.

Resim: 5

27WEB PROGRAMLAMA







Kullanım şekli Bu şekilde kodumuzu “<BODY>”

etiketinin arasına yazıyoruz ve karşımı-za şu şekilde bir çıktı çıkıyor (resim:6).

Artık sayfamızdan farklı sayfalara bağlantı vermeyi öğrendik. Peki, resim-ler ile nasıl bağlantı vereceğiz?

Öncelikle üzerine tıklanacak resmi-mizi hazırlıyoruz ve ilgili yere koyuyo-ruz ardından, resmimizi şu kodlar ile bir web bağlantısına çeviriyoruz.

Kodlarımızı çalıştırdığımızda karşı-mıza şöyle bir sayfa geliyor(resim:7).

Evet. Gördüğünüz gibi resmimizin üzerine tıkladığımızda, http://www.SanalKurs.NET ad-resine gidiyoruz. Bunu siz kendi butonları-

nızı hazırlayarak hem kendi sitenizde ki sayfa geçişlerinde hem de internet sitele-rine bağlantı vermede kullanabilirsiniz.

Kendi sitenizde ki sayfalara bağlan-tı verirken “<a href=”Sayfa2.html”> şeklinde verebilirsiniz. “http://www.” Yazmanıza gerek yoktur. Bunun dışın-da “<a>” etiketi ile e-posta linki ver-mek isterseniz. Kodlarımız şu şekilde olmaktadır (resim:8).

Bu sefer ise resmin üzerine tıkla-dığımız da bilgisayarımızda ki yüklü e-posta iletişim programının mesaj gönderme penceresini açarak gönderi-lecek kişi yerine otomatik olarak yazdı-ğımız e-posta adresini yazacaktır.

Bir sonraki sayı daha da hızlı gide-rek HTML konusuna noktayı koyacağız ve ardından Kısa bir CSS eğitimi göre-rek JavaScript’e geçeceğiz.

Bir daha ki sayıya kadar bol, bol ör-nekleme yapınız ve internetten araştırı-nız ilgili konuları.

4. Sayıda Görüşmek Üzere.

Resim: 6

Resim: 7

Resim: 8

28

29

Hakkı Fidan

M. ÇağdaşSAYGILI

Bu dersimizde statik ve dinamik web sayfalarının yapısal çözümleri ve kul-lanıcı etkileşimleri, statik ve dinamik sayfalar arasındaki farklara değinmek istedim.

Web sayfalarını genel olarak yapı-larından ve kullanıcı etkileşimlerinden dolayı statik ve dinamik olarak 2 kısma ayırabiliriz.

Ayrımın genel nedeni olan kullanıcı etkileşimini de şu şekilde açıklamamız gerekmektedir:

Bir web sayfaya girdiğimde ben ne-ler yapabiliyorum? Yazı yazabiliyor mu-yum, forumlara takılabiliyor muyum, ya da yorum yapabiliyor muyum? Site bünyesinde benden kaynaklanan her-

hangi bir değişikliğe yol açacak bir ça-lışmada bulunuyor muyum? Ya da daha gelişmiş bir siteyse başka kullanıcılar ile etkileşime girebiliyor muyum? Bu sorularınızın cevabı “hayır” ise, statik web sayfasında geziyorsunuz demek-tir. Bunu bir konferansa benzetebiliriz. Konuşmacı gelir, konu hakkındaki tüm fikirlerini anlatır, sunumları gösterir; bu aşamaya kadar herşey statik olarak ilerler. Konferans sonunda bizden soru istemesi ya da bizim de düşüncelerimi-zi öğrenme isteğini de dinamik olarak algılayabiliriz.

Genel olarak özelliklerine bakmak istersek:

STATİK ve DİNAMİK STATİK ve DİNAMİK WEB SAYFALARIWEB SAYFALARI

30

Statik Web Sayfaları• Kullanıcı ve kullanıcılar arası et-

kileşim yoktur.• Kullanıcı web sitesi bünyesine

her hangi bir bilgi, yorum ya da yazı ekleyemez.

• Ziyaretçiye her hangi bir soru so-ramaz yada fikir alamaz.

• Genellikle html ve javascript kodlarıyla şekillendirilmiştir.

• Güncelleme sırasında tüm sayfa-nın yapısal özellikleri görünür ve tüm sayfa yapısı kodlar ile değiş-tirilebilir. Bu güncelleme zor ve zaman gerektiren bir yapıdır.

Dinamik Web Sayfaları• Kullanıcı ve kullanıcı grupları et-

kileşim içindedir. (Forum ve soh-bet odaları gibi.)

• -Kullanıcılar konu hakkında fikir belirtmek isterse bunu rahatça formu kullanarak (site bünyesin-de bulunan) düşüncelerini ak-tarabilir ve diğer kullanıcılar ile paylaşabilir.

• Üyelik gerektiren siteler bunlara birer örnektir. Foruma üyelik sı-rasında sizden bilgilerinizi ister-ler.

• Statik web sayfalarının yanı sıra server tabanlı kodlama dilleri kullanılır. Örnek olarak ASP ve PHP ilk sırada gösterilebilir.

• Güncelleme sırasında istenilen tek bir bölüm rahatlıkla güncel-

lenebilir. Genellikle panel yapı-sına sahip sistemlerden oluşur. Kullanıcı paneli ya da yönetici paneli mantığı vardır. Gelişmiş bir yapısı vardır.

Dersimizi daha rahat anlamak için kendi web sayfamızla yani SANALKURS ile bağlantı kuralım. Sitemizin yapısını yavaş yavaş inceleyerek anlayalım.

Gelişmiş forum ve yorum mekaniz-masını çıkaralım ve sadece yazarlar tarafından derslerin oldugu bir site ol-sun. Web sayfamıza bağlanıyorsunuz ve ilginizi çeken bir dersi okuyorsunuz. Ders bünyesinde ufak bir hata gördü-nüz, ya da eklemek istediğiniz bir satır cümleniz var, ama siz her hangi birşey yapamıyorsunuz. Bu tarz yapı statik web sayfalarını oluşturmaktadır. Di-ğer yönden düşünmeye başlayalım ve dinamik web sayfaların yapısını biraz daha iyi anlayalım. Dersimizi okuduk ve kafamızda soru işaretleri var ve sor-madan yapamayacağız. Hemen aşağı-da bulunan yorum kısmına geliyoruz ve sorumuzu soruyoruz. İşte o anda yaptıgımız bir çalışma site bünyesinde yer alıyor. Durum tamamiyle değişerek dinamik web sayfası oldu.

Umarım yeterince açıklayabilmi-şimdir. Aklınıza takılan bir soru olursa arkadaşlar, Sanalkurs forum’da sorabi-lirsiniz. Bu şekilde dinamik bir çalışma yapmış oluruz =)KAYNAKLAR:Robert W.Sebesta, Programming the World Wide Web

31

“Ambi” Latince’ de “çift, aynı” anla-mına gelmektedir. Ambigram, diğer bir deyişle tersine çevirme (inversion) , su-nulduğu şekliyle okunabildiği gibi, tam

tersine çevrildiğinde de okunabilen grafiksel figürlerdir ve genellikle cüm-le içerisinde belirli kelime veya kelime grublarına uygulanır.

AMBIGRAM NEDİR ?

TuranBARAN

32

Ambigram sanatını ilk keşfeden ki-şiler 1970’lerde John Langdon ve on-dan bağımsız çalışan Scott Kim’dir. Kim 1981 yılındaki ilk koleksiyonunun başlığını inversions (ters çevirme) ola-rak kullandı ve kelimenin orijinali ilk defa Hofstadter tarafından yayınlandı. Douglas R. Hofstadter ambigramı “2 farklı okunuşu, birbirinin aynı eğrileri tıkıştırmak için yöneten bir kaligrafik dizayn” olarak tanımlamıştır. Ambig-ram ilk olarak Hofstadter’in 1999 yayı-nı Gödel, Escher, Bach’ in kapağında 3 boyutlu olarak gösterilmiştir.

Dan Brown ‘ un en çok satan kitap-larından “Angel & Demons” da bunla-rın birleşmesiyle ambigram tanınmaya başlandı.

Ambigram Çeşitleri

a) Ayna (Mirror) Ambigram: Bir ay-nadan bakıldığında yada yansıdığında okunabilecek şekilde dizayn edilmiş ambigram çeşididir.

Mirror Ambigram: TOOLBOX

Mirror Ambigram: WiKI

33AMBIGRAM

b) Eksensel Ambigram: Sabit bir eksen üzerinde dönerken farklı açılar-dan gözükebilen ambigram çeşididir. Çoğunlukla 180 derecedirler ancak 90 ve 45 derece olan ambigramlarda var-dır. Ambigrama yazılmış kelime farklı açılardan da bakılsa genellikle aynıdır ancak bazı ambigramların farklı açılar-da farklı kelimeleri gösterdiğide olur.

c) Zincir Ambigram: Kelime yada kelimeler’in birbini tekrar ettiği bir zin-cir olarak dizayn edilmiş olduğu am-bigram çeşididir. Zincir ambigramlarda kelimeler genellikle bir sonraki kelime-nin üstüne binerek anlam kazanır. Ba-zen zincir ambigramlar dairesel olarak yapılırlar

d) 3 Boyutlu Ambigram: Ortaya konulan bir şekle veya dizayna fark-lı açılardan bakıldığında ortaya çıkan birden fazla harf ve kelimelerin oluş-turduğu ambigram çeşididir. Yukarıda-ki kapakta yer alan ambigram çeşidi bu kategoriye girer.

e) Doğal Ambigram: Tipografik bir stile ihtiyaç duyulmadan, düz yazı şe-kilde yazıldığında, bir veya birden fazla anlam ifade eden şekillere denir. “dol-

Eksensel Ambigram: ALONE - ANGEL&DEVIL - DREAM

Zincir Ambigram: chain

Zincir Ambigram: bigfood

3 Boyutlu Ambigram

34

lop” ve “suns” eksensel doğal ambigra-ma, “bud” ise aynasal doğal ambigra-mın en güzel örneklerindendir. Dikkat edilecek olursa dollop kelimesi tersten ve düzden okunduğunda, hiçbir özel yazı şekline ihtiyaç duymadan aynı şe-kilde görülmektedir.

Ambigram oluşturmak göründüğü kadar zor değil ama çok kolayda değil, işe en başta basit ambigramlar çize-rek başlayabilirsiniz. Örneğin şekildeki ambigram “a” nın ortak kullanımı ve “n” harfinin esnekliğinden dolayı ko-lay oluşturulabilir. Bir diğer örnek de aşağıdaki gibidir dikkat edilecek olursa “A” ve “U” harflerinin şekil benzerliği gene “P” ve “L” harflerinin esnekliği bu ambigramın kolay oluşmasını sağ-lamıştır.

Bazı ambigramlar ise gerçekten zeka ve sabrın ürünüdürler. Aşağıda düzden okunduğunda angel(melek) tersten okunduğunda devil(şeytan) ‘ı gösteren ambigramı görüyorsunuz.

Ambigram oluştururken okunabilir-liğine dikkat edilmeli. Eğer oluşturdu-ğumuz harfler birbirleriyle uyumsuz olurlar ise ambigram istenilen amaca ulaşmayacaktır. Örneğin düzden oku-nan bir “a” harfi ile tersten okundu-ğunda aynı yerde oluşacak “h” harfi birbirleriyle mutlaka uyumlu olmalı. Eğer sizde sudoku çözmekten sıkıldıy-sanız ambigramı tavsiye ederim.

Kaynaklar:

1) http://tr.wikipedia.org/wiki/Ambigram

2) http://www.wowtattoos.com/index-8b.html

3) http://www.01101001.com/ambigrams/index.html

4) http://www.ambigram.net/gallery/

5) http://www.55cards.com/ambigrams/gallery/

6) http://www.johnlangdon.net/ambigrams.html

Doğal Ambigram

35AMBIGRAM

36

Emre Ünsal

37

Geniş kapsamlı yayımlanan ilk Beta sürümünden itibaren Photoshop kullanıcıları gelişmeleri uygulayarak gördüler. Yayımlanan Beta sürümü Photoshop’un Standart sürümüne aitti. Photoshop iki sürüm olarak duyuruldu. Biri Standart, diğeri de Extended ola-rak tanımlandı. Extended sürümünde olan müthiş yenilikler tüm Photoshop kullanıcılarını hayretler içinde bırak-tı diyebiliriz. Bu müthiş yeniliklerin kullanıcılara geleceğe dair dolaylı yol-dan mesajlar verdiğini düşünüyoruz. Yazılım mühendisleri planlamalarını yaparken günlük ihtiyaçlardan çok, kullanıcıların gelecekte ihtiyaç duya-bilecekleri, farklı platformlar için ze-min hazırlayarak geçişleri daha kolay

yapmayı düşünüyor olabilirler. Photos-hop programında Filter Gallery kendi-ni Smart Filter içinde daha güçlü var ediyor. InDesign yazılımında önceki sürümündeki Navigator panelini yeni sürümde Page özelliği ile bütünleşerek yeni elbisesini giymiş. Buna benzer bir-çok özellik eski sürümlerde olup, yeni fonksiyonlarla güncellenmiş ve işlevleri artırılmış.

Her yeni sürüm baskı, yayım, diğer alanlardaki gelişmelerin doğrultusun-da ihtiyaçlar gözetilerek geliştiriliyor. Photoshop’un önceki sürümlerinde var olan gelişmeler her sürümde farklı dü-zeyde oluyordu. Zaman zaman web, bazen Masaüstü Yayıncılık alanları ön plana çıkartılırken, fotoğraf sanatçıları

CeyhunAKGÜN

EXTENDED

ADOBE CREATIVE

SUIT

38

unutulmuyordu. Bu denge her sürümde farklı noktalarda oluyordu. Bizim düşün-cemize göre CS3 Macromedia birleşmesi-nin ardından ciddi bir yenilenmeyle kar-şı karşıyayız. Yazılım güncellenmesinden çok yeni bir dönemin başladığına işaret. Kullanıcı ihtiyaçları bu yeniliklerin kar-şısında nasıl bir tavır sergileyecek bunu net söyleyemem. Adobe’nin Türkiye’de alışılmışın dışında bir satış kampanyası başlatacığını kendi web sitesinden öğ-rendik. Bu yeni kampanya ile birlikte Türkiye’de öğrenciler düşük bir bedel ile bu yazılımların lisanslı sahibi olacaklar. Adobe birçok alanda olduğu gibi öncülü-ğünü, sektörel ihtiyaçların giderilmesinde geliştirdiği teknolojilerle devam ettiriyor. Post Script dili, PDF, JDF, QuicTime şimdi de Flash teknolojisi ile her yanımızı sar-mış bir durumda. Adobe’nin geliştirdiği yazılımlar ile kullanıcılar çalışma perfor-manslarını artırmak için yeni donanım-lara yöneliyorlar. Özellikle ülkemizde yaşanılan TrueType fontların güncelle-nememesi ve Adobe yazılımlarının ter-cih ettiği OpenType ve Unicode fontların Türkçe olmaması en büyük sıkıntımızı oluşturuyor. OpenType fontların standart sürümlerinin haricinde, PRO uzantılı çok geniş font aileleri yavaş yavaş geliştirili-yor. Her şey bir yana, tüm fontlar lisans-lı bir üründür ve bizler bu ürünleri para ödeyerek almadığımız sürece sorunların içinde yaşamaya devam edeceğiz. Font-lar konusunda ve font yönetimi hakkında bilgi edinmek için www.elmakurdu.org.

tr adresinde PDF bir belge bulunmakta-dır. Kısmi olarak elinizdeki fontların Ado-be yazılımlarında kullanılmasına yönelik bilgiler içermektedir. Şimdiden hatırlat-mak istiyoruz, font işi ciddi iştir.

Konu hakkında bilginiz yoksa, lütfen fontlara müdahale etmeyin. Bu yazımın favori konusu Photoshop. Photoshop ye-nilikleri kullanıcılarını çok şaşırtacak. Ar-dından InDesign ve Illustrator hakkında yeni gelişmeleri sizlere aktarmaya devam edeceğiz.

Photoshop’un en şaşırtıcı yenilikle-rinden biri video dosyaları açabilmesi ve üzerinde bazı değişikliklere müda-hale etmeye izin vermesidir. Bunun ardından 3D layer özelliği bizim için daha büyük bir yenilik. Bu yenilikleri şimdi hep birlikte inceleyelim.

Tüm CS3 paketlerinde ciddi bir ara-yüz değişimi ve entegrasyonu söz konu-su. Önceki sürümlerde menü ve arayüz yapısında tutarsızlıklar söz konusuydu. Yeni sürümün arayüz yapısı kullanıcıla-rın çok hoşuna gidecek. Çünkü, etrafta dolaşan arayüz paletleri, pencereler ar-tık yok. İşin güzel yanı diğer paketlerde de aynı arayüz yapısı olması. Kullanıcı yazılımlar arasında dolaşırken tanıdığı yerler arasında dolaşacak, yabancılık çekmeyecek.

Arayüz üzerinde yer alan bölümleri sı-rasıyla inceleyelim. Örnek ekran fotoğra-fında gördüğünüz numaralar üzerinden gerekli tanımlarımızı yapabiliriz.

1- Collapse bölümüne bir kere tıkla-

39PS CS3 EXTENDED

dığınızda açık olan palet kapanır.Bu şekilde çalışma alanınızı daha da

genişletebilirsiniz. Bu bölümde farenin tıklamasına göre iki işlevi bulunmak-tadır. Tek tıkladığınızda palet açılıp kapanırken, sağ veya sol tarafta, ok ikonlarının bulunduğu yerden farenizi tıklayıp, parmağınızı kaldırmadan sü-rüklediğinizde paletin çerçevesini ge-nişletebilirsiniz.

2- Arayüz elemanlarında, örneğin Layer paletinin alanını genişletmek

istiyorsunuz... Farenizi iki paletin birleştiği noktaya getirdiğinizde fare kursörü değişecektir. Bu durumda tık-layıp sürüklediğiniz yönde palet geniş-leyecektir.

3- Navigator penceresinin görünüm

kapasitesi genişlemiştir. Bu kullanım-da, işlevselliğe yol açar ve rahat bir ge-zinti imkânı sunar.

4- Arayüzün kişiselleştirilmesinde CS3 uygulamalarının tümünde özel seçenekler bulunmaktadır. Çalışma şartlarınıza göre ihtiyaç duyduğunuz paletlerin elinizin altında olmasını istediğinizde yeni bir düzenlemeye gidebilirsiniz. Bu durumda, paleti sürükle bırak yöntemiyle farklı bir noktaya yapıştırmak istediğinizde, mavi çizgiyi görene kadar sürükleyin. Renkli işareti gördüğünüzde sürükle-me işlemini bırakabilirsiniz. Bu du-rumda palet kendini yerinde konum-landıracaktır.

Çalışma sırasında önemli arayüz ye-

Resim: 1

40

niliklerinden bir tanesi, ekran görünüm modunu değiştirdiğimde dikkatimi çek-ti. Klavyeden “F” harfine her tıklayışı-nızda ekran görünümü değişir. Önceki sürümde, çalıştığınız belge arayüz üze-rinde bulunan yüzer paletlerin altına girerken, CS3 sürümünde bu paletlerin genişliklerini algıladığından kendini sı-

nırlıyor (Resim:2). Çalışma arayüzünde, yaptığınız tüm değişiklikleri, menüler, klavye kısayolları dahil özelleştirerek kaydedebilirsiniz.

Camera RawFotoğraf stüdyonuzun karanlık oda-

sı hizmetinizde... Dijital fotoğraf maki-nelerinin popüler dosya formatı karşı-mıza yeni özellikleriyle birlikte çıktı. Çekilen ham fotoğraf üzerinde müthiş dokunuşlar yapabilir, özel renk düzelt-me işlemlerini uygulayabilirsiniz (Re-sim:3).

Önceki sürümlerde sadece “Raw” uzantılı dosyaları açabilirken; CS3 sü-rümünde Raw olmayan, JPEG dosyala-rını bile Camera Raw uygulamasında açarak üzerlerinde renk rötuşu yapabi-lirsiniz.

Camera Raw üzerinde yeni bir araç kullanıcılara sunulmuş. Heal ve Clone

fotoğraf üzerinde rötuş yapma ola-nağı sunulmuş. Se-çeneklerden Heal seçildiğinde, Pho-toshop üzerinde “Healing Brush” etkisi ile taşınan dokunun taşındığı yerdeki renk ve do-kuya kendini uydu-ruyor. Clone seçil-diğinde ise sadece doku taşınıyor.

Resim: 2

Resim: 3

41PS CS3 EXTENDED

Animasyon Nasıl Yapılır?Photoshop üzerinde animasyon ya-

pabiliyorsunuz deseler ne düşünürdü-nüz? Gif animasyonu biliyoruz. Ama CS3 ile birlikte basitte olsa katmanlara farklı statik hareketler vererek onları bir zaman çizgisinde hareket ettirebi-lirsiniz (Resim:4). After Effects’in kont-rol panelinin basit halini Photoshop’a adabte ederek böyle bir özellik kazan-dırmışlar. Aynı kontrol panelini video belgeler üzerinde değişiklik yapmak için de kullanabiliyoruz. Animasyon

olarak, katmanların pozisyonları, style efektleri üzerinde değişiklik yaparak, bunları bir zaman çizgisi üzerinde deği-şik zamanlarda hareket ettirebilirsiniz.

Farklı videoları birleştirebilirsiniz. Sürükleme yöntemiyle iki video dos-yayı Layer Paledinde üst üste konum-landırdım. Ardından çalışmada benim için kolaylık olsun diye, video katman-ların isimlerini değiştirdim. Ardından,

Resim: 4

Resim: 5

42

Tarih ismini verdiğim video katmanı FreeTransform yöntemiyle küçülttüm. Bu aşamada isterseniz Animation pa-nelinden videolarınızı oynatabilirsiniz (Resim:5). Şaşırtıcı değil mi! Devam edelim, tarih isimli katmanın Opacity değerini düşürelim, isterseniz tekrar oynatalım. Anında görüntü...

Hızlı, kolay ve anında yaptığınız tüm değişiklikleri görebiliyoruz. Baş-ka neler yapabiliriz. Yeni bir katman oluşturun, standart bir Photoshop kat-man olsun. İsmini “Fırça ile Boyama” olarak değiştirdim ve özel bir brush deseniyle bir çerçeve hazırladım. Oluş-turduğum bu yeni katman Animation panelinde olduğu gibi görünecektir. Bu katmanın video dosyayı oynatırken ne zaman sahnede görüneceğini , ne za-man kaybolacağını belirleme imkânına sahibim. Bunu nasıl yapabileceğimize bakalım. Anahtar kare mantığında, bi-rinci karede şu şekilde görünsün, son karede şu şekilde diye belirledikten sonra, ara kareleri Photoshop’un oluş-turduğu ve benzer uygulamalarda da aynı şekilde gerçekleşir. Bu kısa tanım-

dan yola çıkarak Layer paledinde olan her katmanı hareketlendirebilirsiniz.

Zaman çizgisi üzerinde (1) bir kat-manın video görüntüde ne zaman baş-layacağını sürgüyü (1) sağa yada sola sürükleyerek belirleyebilirsiniz. Bir katmanı Animation panelinde bulun-duğu konuma göre, saydamlık değerine göre, style özelliklerini anime edebilir-siniz. Zaman çizgisi üzerinde şu çizgide şu özelliklerde görünsün demek için Opacity kontrolünün solundaki (2) iko-na tıkladığınızda zaman çizgisinde bir durum oluşur (3). Bu durumda katma-nın saydamlık değerini değiştirebilirsi-niz. Zaman çizgisinde ilerlediğinizde, tekrar aynı ikona tıklayarak ikinci bir durum oluşturursunuz (4). Bu durum-da saydamlık değerini tekrar değiştirin. Şimdi filmi başa alarak oynattığınızda katmanın saydamlık değerinin hareket kazandığını görebilirsiniz. Bu mantıkla Animation panelinde izin verilen tüm kontrolleri canlandırabilirsiniz. Tarih isimli Video katmana Layer Style Efekt-lerini uyguladım. Tüm bu kontrolleri rahatlıkla kullanabiliyoruz. ve ön izle-

1

3 42

43PS CS3 EXTENDED

mesiyle birlikte hemen oynatabilirsi-niz. Başka neler yapabildiğimize baka-lım, video katmana “Hue Saturation” uygulayabilirsiniz. Uygulamadaki ça-lışmalarınızı bitirdikten sonra File> Ex-port> Render Video komuduyla yaptığı-nız tüm değişiklikleri kaydedebilirsiniz.

Save For Web ve Device Central

Photoshop programından çok Flash uygulamalarını daha çok ilgilendiren, ge-lişen teknolojiler doğrultusunda, reklam, haber, oyun vb. amaçlı mobil cihazlar için yapılacak projelerin ön test mer-kezi... Photoshop’u kullanarak ürettiği-niz gif animasyon, vb. medyaları hangi mobil cihazda kullanmayı düşünüyor-sanız, bu cihazın yapısına uygun olup olmadığını test etmek için çok ideal bir uygulama (Resim:7). Mobil cihazların talepleri arttıkça, bu cihazlar için yazı-lım, eğlence sektörü gerekeni yapıyor. Adobe firması da bunu gözeterek ayrı bir bölümle bu alanı özelleştirmiş.

Resim: 7

Resim: 6

44

Quick SelectionSeçim araçlarının evrim sürecindeki

kolaylık... Dikkat ederseniz Photoshop yazılımı için de seçim araçlarının sa-yısı, işlevleri, menüleri oldukça fazla ve Photoshop seçime çok önem veren bir yazılım. Çalışma için de, işin başarıyla sonuçlanmasında kilit rollerden birini seçim ve seçim teknikleri oluşturuyor. Toolbox, Alpha Channel vb. yöntemlerle zor gibi görünen seçimler rahatlıkla yapıla-biliyor.

CS3’te karşımıza Quick Selection çık-tı (Resim:8). İşlevi Magic Wend aracına çok benziyor. Detaylarda farklılaşan özelliği Brush’ları kullanması.

Seçimin kalitesi için, özel bir değer gir-meniz yönünde bir seçenek sunulmamış, detaylar için sadece Brush seçeneklerin-den büyük ya da küçük bir fırça seçmeniz gerekli. Seçim işlemi de, seçmek istediğiniz rengin üzerine tıklayıp ve elinizi kaldırma-dan farenizi sürüklemenizle gerçekleşiyor. Bu durum, Magic Wend aracını kullanırken klavyeden Shift tuşuna basarak ve tıkla-maya devam ederek seçmek istediğiniz renkleri var olan seçime eklemek ile aynı. Seçim sırasında sürükleme işlemini bir de-fada yapacaksınız diye bir kural yok. Seçim sırasında elinizi fareden kaldırarak, hiçbir tuşa basmadan çalışmanızın istediğiniz bir noktasından seçime devam edebilirsi-niz. Bu durumda dikkat etmeniz gereken tek şey, Quick Selection kontrollerinde (+) simgeli var olan seçime yeni seçim alanları

eklemek için kullanılan seçeneğin işaretli olmasıdır. Seçim sırasında, istemediğiniz noktaları seçimden çıkarmak için de (-) simgesine tıklayın ve hangi pikselleri se-çimden çıkarmak istiyorsanız üzerine tık-layıp farenizi sürükleyin.

Resim: 8

45PS CS3 EXTENDED

Refine EdgeHangi yöntemle olursa olsun, çalış-

manızda aktif seçim alanlarına uygula-nabilen çok güzel bir özellik (Resim:9).

Seçim işlemleri yapıldıktan sora, aktif alanın kenarlarına bazen Feather veririz. Seçimin kenarlarını daraltmak ya da genişletmek istediğimizde bun-ları birbirinden ayrı ayrı zamanlarda yapmak durumunda kalırken, bu iş-lemler aynı pencere üzerinden kontrol edilebilir. Seçim alanına verdiğimiz tüm komutları ve değerleri aynı anda görebiliyorsunuz. Refine Edge arayüz elemanlarıyla bir seçim sırasında Fe-ather, Expand, Smooth gibi işlemleri aynı anda ön izlemesini görerek, ge-rekli değişiklikleri yapabiliyorsunuz. Bu değişiklikler sırasında, çalışmanızın sonucunu farklı arka planlar üzerinde görmek için seçenekler bulunmakta, bunlardan birkaç örneği ekran fotoğ-raflarından inceleyebilirsiniz.

Siyah ve Beyaz Renk Dönüşümü Daha önceki sürümlerde olması ge-

reken bu uygulama biraz geç de olsa CS3 sürümünde karşınızda (Resim:10). Renkli fotoğraflarınızı kaliteli ve denet-lenebilir bir şekilde siyah-beyaz fotoğ-raflara dönüştürmek için çok başarılı bir yenilik. Fotoğrafın her tonuyla oynaya-

Resim: 10

Resim: 9

46

bileceğiniz, istediğiniz kontrastlığa sahip sonuçlar elde edebilirsiniz. Ayrıca önce-den hazırlanmış olan default seçenekleri de çalışmalarınızda kullanabilirsiniz.

Bu noktadan sonra ne diyebiliriz... Photoshop almış başını gidiyor, birisi buna dur demeli, çılgınlık. Yoksa gayet emin bir şekilde “yok canım, bunda ne var ki” diyerek yüksek bakışlara sa-hiplerden misiniz? Ne derseniz deyin, nasıl bakış atarsınız bilmiyorum ama bu müthiş bir yenilik. Bu harika yenilik bizlere o kadar güzel olanaklar suna-cak ki... Aklıma ilk gelen, fuar stand-larıyla uğraşan arkadaşlar için. Bitmek bilmeyen revizyonlar için her seferinde 3D modellenmiş fuar standları üzerine afiş, stand giydirmeleri tekrar tekrar uygulama yaparken üzerinde duruyor-muş hissini vermeye çalışıyorlar. Bu bir

yerden sonra bıkkınlık veri-yor. Ama artık iş çok zevkli, hızlı ve kolay, her şey iki tık mesafesinde (Resim:11).

3D programlar tarafın-dan hazırlanmış, kendi ara-larında dosya alışverişine uygun kaydedilmiş belgele-ri Photoshop ön izlemesini göstererek açabiliyor. Şim-dilik sınırlı açtığı dosyala-rın kayıt türleri sınırlı ama önümüzdeki dönemde geniş-leyeceğini tahmin ediyoruz. Bu programları kullanan-

ların belgelerini kaydederken modelin üzerinde bir kaplama uygulamışlar ise, Photoshop’un açabildiği seçeneklerde belgelerini kaydetmeleri durumunda, malzemesiyle birlikte 3D model, kap-lama bilgisiyle Photoshop’a gelecektir. Sizler de bu modelin kaplaması üzerinde değişiklik yapmak istediğinizde hiç zor-lanmadan gerekli düzenlemeleri yapabi-leceksiniz (Resim:12).

Resim: 12

Resim: 11

47PS CS3 EXTENDED

Neler yapabilirsiniz?1. 3D yazılımlar tarafından hazır-

lanmış modelleri, “3D Obje” özelliklerindeki belgeleri kay-detmeniz durumunda Photoshop üzerinden açabilirsiniz.

2. 3D modelleri Photoshop içinde yine bu yazılımlarda olduğu gibi, kamera bakışından ya da serbe-set bir perspektif bakışından

3. döndürebilir, transfom işlemle-rinin hepsini gerçekleştirebilirsi-niz.

4. Malzemesiyle birlikte, Photoshop üzerinden açılan bu belgenin kaplamasının niteliğini değil sa-dece görselini değiştirebilirsiniz.

5. Photoshop, sınırlı sayıda 3D ob-jenin üzerine giydirilen yeni mal-zemenin obje üzerindeki duruşu-nu yapaylıktan kurtarmak adına ışık kaynakları konusunda sınırlı seçenek sunmaktadır.

6. 3D objelerin kesitlerini alabilir-siniz. 3D objelere her efekt uy-gulanır, fakat bazı transform se-çeneklerinden önce, 3D objenizi “Restarize” etmeniz istenebilir.3D Layer üzerinde yapabileceğiniz değişiklik ve kontroller ile ilgili bil-gileri Vanishing Point bölümünde yazdık. Bilgilerin tekrar olmaması için transform etme, kaplama de-ğişikliklerinin nasıl yapıldığını bu bölümden okuyabilirsiniz.

Vanishing PointPhotoshop kullanıcıları kaçış nok-

tası ile bir önceki sürümde tanıştı. Bir görselin perspektifi üzerinde doku ta-şıma, rötuş, yazı yazma, bir görsel ile kaplama olanağı bizleri çok sevindir-mişti. Sevincimiz artarak devam edi-yor. Yeni sürümde uygulama bence iki bölüm altında işlenmeli. Bildiğimiz, ilk öğrendiğimiz yönü ve 3D uygulamalar-la bütünleşmiş bana göre ikinci yönü. Bildiğimiz yönüyle neler olmuş ilk ola-rak bunu inceleyelim (Resim:13).

Yeni Vanishing Point uygulamasın-da eski sürümünde olduğu gibi birden fazla yüzey görebiliyoruz. Yalnız önceki sürümde yüzeylerin perspektifleri üze-rinde oynama imkânımız yoktu. Yeni sürümde her bir yüzeyin açısıyla oyna-yabiliyoruz. Böylelikle, farklı açılardaki yüzeylerin üzerine çok daha iyi giydir-meler yapabiliriz. Örnek uygulamamız-da, yüzeyleri döndürmek için açısıyla oynayabildiğimizi görebiliyorsunuz. CD Cover tasarımını müşteri onayı için e-mail yoluyla göndermek, müşterimi-zin tasarımımızı hayal etmesi yerine, gerçekçi bir görünüm ile hayali gerçeğe dönüştürmek için kullanıyoruz.

Vanishing Point’in ikinci bölümü ise bizleri şaşırtan ilginç bir entegrasyon sürecinin ortasında bizleri hayretler içinde bıraktı. Photoshop nereye gidi-yor sorusunu sormadan edemiyoruz. 3D boyut uygulamaları artık çok yakı-

48

nımızda ve Photoshop kullanıcıları ya-kında üç boyutlu yazılımların belgele-riyle haşır neşir olacaklar.

Vanishing Point’in 3D özelliğini görmek ve kullanabilmek için, birinci özelliği olarak tarif ettiğimiz bir şekil-de kendi Mesh yapısı kullanılarak, bir örme ve kaplama yapılması gerekiyor.

Hafızaya kopyaladığınız görseli, “Pas-te” komuduyla yapıştırıp, mesh üzerine sürüklediğinizde yapıştırdığınız görsel Mesh üzerinde kendini yeniden oluştu-racaktır. Kaplama işleminin ardından, Settings bölümünden “Return 3D Layer to Photoshop” seçeneğini seçmeniz ge-rekli. İlginç yolculuğun ikinci bölümü burada başlıyor.

Bu komut ile, katman paletinde yeni bir katman oluşuyor (Resim:14). Vanis-hing Point için kullandığınız katman ve diğer katmanlar aynen dururken, en üstte farklı bir görünümde bir katman oluşuyor.Resim: 14

Resim: 13

49PS CS3 EXTENDED

Bu yeni katman ve Layer Thumbnail görünüm ikonunun sağ altında bir simge ile diğer katman ön görünümlerden ayrı-lıyor. Bu yeni katman yapısı 3D Layer’dır (Resim:15). Layer paletinden bu katma-

nın üzerine çift tıkladığınızda bambaşka bir dünyaya adım atmış oluyorsunuz.

Katmana çift tıkladığınızda özellik barında yeni araçlar ortaya çıkıyor. Bu araçlar 3D Transform araçları (Re-sim:16). Artık 3D obje olan katmanı kendi uzayında döndürmek, büyüt-mek, bir perspektif doğrultusunda ka-mera bakış açısında bir düzleme yer-leştirmek Photoshop için de mümkün. Dikkatimi çeken başka bir özellik ise, tüm bu Transform uygulamaları sıra-sında katmandaki piksellerin deforme olmaması, kendini yeniden oluştu-rurken pikseller yeni durumuna göre kendilerini “render” etmesi... Yani bunu FreeTransform ile yapmaya kalkışsanız

Resim: 16

Resim: 15

50

piksellerde fluluk, belli noktalarda ger-ginlik, rahatsız edici görüntüler olabilirdi.

Ne yazık ki her şey bu kadar değil. Evet, yeni sürümde yeniliklerin özellik-leri oldukça zengin ve farklı noktalardan oluşuyor. Vanishing Point uygulama sırasında, kendi ağlarını oluştururken kaç yüzey kullanmış iseniz, “Return 3D” komutuyla katman paletinde “Tex-tures” isminde yeni bir bölüm oluşur. Örülen her bir yüzey için, ayrı bir kap-lama kontrolü ve kaplamaların değiş-tirilmesi için de kullanıcıya sunulmuş özel bir olanak var (Resim:17). Textu-res altında listelenen bir seçenek, Va-nishing Point uygulamasında yüzeyi örerken oluşturduğunuz ağlara denk gelmektedir. Yine aynı uygulama pen-ceresinde, “Paste” komutuyla yapış-tırdığınız görselinizi, bu ağlar üzerine getirdiğinizde önceki sürümde olduğu gibi, ağların üzerine sürüklediğinizde hemen boyutlanıyordu. Böylelikle yü-zeyleri kaplamış oluyorsunuz. Katman

paletindeki Textures seçenekleri bu kapla-ma malzemesinin her bir yüzeye bölünmüş biçimleridir. Tercih-lerinize göre bu se-çeneklerin önündeki “Göz” simgesine tıkla-yarak gizleyebilir, üze-rine çift tıkladığınızda ayrı bir pencerede açı-lan bu kaplama malze-

mesi yerine başka bir görsel ya da var olanın üzerinde değişiklik yaparak, ka-pattığınızda uygulama üzerindeki yeri de hemen güncellenecektir. Bu yapısı tahmin edilenin üzerinde... Malzeme üzerinde kaplamanın bir bölümünü değiştirirken, Photoshop’un tüm özel-liklerini kullanabilirsiniz.

Açılan yeni malzeme penceresinde katmanları kullanabilir, katmanları birleştirmeden kaydedebilir, istediğiniz zaman yine kaldığınız yerden devam edebilirsiniz. Bu yapısı, kullanıcıya iş-lerinde büyük esneklik katacaktır.

Vanishing Point uygulaması After Effects ile de entegre bir şekilde çalışı-yor. Önümüzdeki süreçte geliştirileceğini duyduğumuz özel eklentilerle uygulama gücünü artıracağını tahmin ediyoruz.

Yazılımlar için geliştirilen 3. parti ya-zılımlarını takip etmeli ve bunların bir kısmını Adobe’nin kendi web sitesin-den inceleyerek, kullanımları hakkında bilgi alabilirsiniz.

Resim: 17

51PS CS3 EXTENDED

Smart Filter Filtrelerin kolaylığı, işlenebilirliği

Smart Filter ile farklı bir boyuta ulaştı. Akıllı filtreler ile her şey şimdi o kadar esnek ki. Photoshop kullanıcıları CS3 ye-niliklerinden en çok bunu sevecekler.

Akıllı filtrelerin en güzel yönü, üst üste uygulanan efektleri onaylayıp, daha sonradan belgenizi açarak kaldı-ğınız yerden devam edebilme olanağı. Çalışmanızın istediğiniz noktasında, uygulanan efektler arasında saydam-lık (Opacity) değerini değiştirerek uy-gulanan efekti izleyebilirsiniz. Opacity yetmez ise, efektler arasında harman-lama kiplerini kullanabilirsiniz. Akıllı

filtreler uygulanırken, çalışmanızda bir seçim alanı varsa, akıllı filtreler sade-ce bu alana göre uygulanmak üzere bir “Mask” oluşturuyor. Mask oluş-turması işin boyutunu daha da ileriye taşıyor. Mask’a geçişler için efekt uy-gulayabilir, brush aracıyla uygulanan efektin istediğiniz etkiye ulaşması için farklı çalışmalara gidebilirsiniz. Ör-nek ekran fotoğraflarından anlayaca-ğınız gibi, mankenin arkasındaki fonu seçili hale getirip, Filter menüsünden Convert Smart Filter seçeneğini seçtim (Resim:18). Bu aşamadan sonra Layer paletinde, bulunduğum katmana bağ-lı olarak Mask eşliğinde uyguladığım

Resim: 18

52

filtreler sıralandı. Burada uygulanan efektlerin göz simgelerine tıklayarak geçici olarak devre dışı bırakabilirsiniz. Buradaki efektlerin üzerine çift tıkladı-ğınızda ise son uygulanan değerlerde efekt penceresi karşınıza çıkacak. Ge-rekli değişiklikleri yaparak devam ede-bilirsiniz (Resim:19).

Birçok işinizde olduğu gibi sonuç-tan memnun kalmadığınızda sil baştan tüm çalışmanızı ve adımlarınızı tekrar-lamanıza gerek yok. Photoshop’un yeni araç ve uygulama özelliklerinin genel

bütününde şu özellik dikkati çekiyor: Esnek olması, hızlı olması, kolay kul-lanılabilir olması. Smart Filter bu bakış açısıyla bu özelliklere çok uygun.

Örnek resimde gördüğünüz gibi, La-yer Paletinde Smart Filter uygulanmış katmanın sağ tarafında (sarı lekeli yer) Filter Blending Options seçeneği bulun-maktadır. Bu noktaya çift tıkladığınız-da, uygulanmış efektin harmanlama kiplerini ve saydamlık değerini de-ğiştirmek için pencere çıkacaktır (Re-sim:20). Uygulanan efektin, görsel üze-

Resim: 19

53PS CS3 EXTENDED

rinde sonuçlarını izlerken, kendisinden önce uygulanmış diğer efektlerin etkisini dikkate alıyor. Böylelikle daha önce uy-gulanmış efektlerin değerlerini ve efekti değiştirmek mümkün. Çalışmanızı kay-dedip, daha sonra tekrar açtığınızda kal-dığınız yerden başlaması, müşterinizden yorum almanız neticesinde hiç zaman kaybetmeden yola devam edebilirsiniz.

Smart Filter’ın ilginç özelliklerinden son ikisi de şu: Smart Filter kullanırken Filter Gallery penceresinden özel efekt-

ler üretebilirsiniz. Filter Gallery uygu-laması da üst üste efektler uyguluyor; ama efektler arasında harmanlama ve saydamlık değerlerini değiştiremiyor. Fil-ter Gallery penceresini kapattığınızda La-yer paletinde, Smart Filter altında Filter Gallery olarak tek başına görünüyor. Fil-ter Gallery seçeneğine çift tıkladığınızda, hangi efektleri kullanmış iseniz bunları kendi penceresi altında değiştirebiliyor-sunuz. Smart Filter altında, Filter Gallery uygulaması tek bir efekt gibi görünüyor ve harmalama kipini tek bir uygulama olarak değiştirebiliyorsunuz.

Son bir özelliği de, uygulanan görse-li gerçekte deforme etmemesi. Daha ön-ceki sürümlerden bildiğiniz “Layer Style Efektleri” gibi değerleri istediğiniz zaman değiştirip, fotoğrafınızı değiştirerek bu efektleri yeniden uygulayabiliyordunuz. Smart Filter üzerinde de çalıştığınız ana görseli yenisiyle değiştirebilme olanağı-na sahipsiniz. Layer paletinde, uygulama simgesine çift tıkladığınızda, yeni bir pen-cere açılıyor ve bu pencerede çalışmanı-zın ilk ham hali bulunuyor (Resim:21). Bu yeni pencereye başka bir görseli ge-tirebilir, başka bir çalışma yapabilirsiniz. Bu çalışma ortamı sanki sıfırdan bir iş yapıyormuş gibi, kendi içinde de farklı katmanlar barındırır. Pencereyi kapattı-ğınızda, uygulanan Smart Filter efekt-leri hemen görsele göre yenilenecektir. Kendi lansman sloganınızı hatırlayın, sınırlar yok, ne kadar isterseniz.

Resim: 20

Resim: 21

54

55

Berk Kızılay

AHMET GÜ

Röportaj: Zeynep Seymen

56

Güneşin izinde bir yaşam...

ÜNEŞTEKİN

57RÖPORTAJ

“Güneş hayatın doğuşunu sim-geler. Medeniyetlerin doğuşunu. Doğanın canlanışını. Güneş benim doğduğum topraklardan, Doğudan, Mezopotamya’dan doğar. Bütün dün-yayı aydınlatır” der sanatçı. Yaşadığımız topraklardaki yaşamlara, efsanelere yüz çevirmemiz gerektiğini, çünkü her yerin her yaşamın ayrı bir değer olduğunu an-latmaya çalışır.

Güneşin izindeki efsanelerini tuval-lerine nakşeder ve kendi coğrafyamızın güzelliklerini hem bize hemde dünyaya resimleriyle aktarmaya çalışır.

Bu ayki sayımızda Günümüz Türk Resminin değerli sanatçılarından Ah-met Güneştekin’le yaptığımız röportajı-

mızla karşınızdayız.Ahmet Bey, resim serüveninize nasıl

başladınız? Birçok kişi ilköğretimin ilk yıllarında doğru dürüst resim bile ya-pamazken, siz 9 yaşında yağlıboyaya başlamışsınız.

4 – 5 yaşlarında resme başladığım söyleniyor aile fertlerim tarafından. Eli-me geçen her fırsatta resim çizmişim. Böylece resim hayatımın vazgeçilme-zi, çocukluğumun oyunu oldu. İlkokul üçüncü sınıftayken, okullar arası bir re-sim yarışmasında birinci oldum ve bir ta-kım ödüller aldım. Aldığım ödüllerden en önemlisi bir yağlı boya setiydi. Yağlı boya ile tanışmam böyle bir tesadüf ve şansla oldu. O gün bugündür devam ediyorum.

58

Etrafımda resimle ilgilenen kimse yoktu ama ailem sürekli destekledi. Ben yedi kardeşin en küçüğüyüm, bütün ağabey-lerimin okuyor olması da benim için ayrı bir şanstı. Onlardan çok destek gördüm.

Efsanelerin peşinden gittiğiniz “Gü-neşin İzinde” adlı bir program yapıyor-sunuz. Bu programı yapma fikri nasıl oluştu, başlamaya nasıl karar verdiniz? Sizi efsanelere yönelten güç neydi? Ef-sanelerin sizin nazarınızda anlamı ne-dir?

Resimle veya sanatın başka bir da-lıyla ilgilenen herkesin yaptığı ilk iş, yüzünü Batıya dönmektir. Sanatta Rö-nesans yaşamış bir Batı söz konusu bu-rada, bunda bir yanlışlık yok aslında.

Fakat bu yönelme, Batının elli yıl, yüz yıl önce yapıp tükettiğini, yeniden keş-fetmiş gibi yapmaya dönüşünce yan-lışlık burada başlıyor. Ben ise tema ve içerik olarak, doğduğum topraklardan, doğduğum topraklardaki kültürlerden, uygarlıklardan, mitlerden ve efsaneler-den beslenmenin daha doğru olacağını düşündüm. Bunlarla büyümüştüm çün-kü… Araştırmaya, öğrenmeye yöneldim. Anadolu’yu dolaştım. Yıllar sonra da bu birikimleri bir televizyon programına, bir belgesele dönüştürmeye karar verdim. Güneşin İzinde böylece doğmuş oldu.

“Güneşin İzinde” adlı programınızın geçmiş ve yeni sezonundan biraz bah-seder misiniz?

Güneşin İzinde bir sanatçının gözüyle Anadolu’nun hikâyesi aslında. Ana fikri bu. İlk dönemi TRT 1’de geçti. 13 bölüm-lük ilk dönem oldukça ses getirdi. Gitti-ğimiz şehirlerde kültürel izlerin peşine düşüyor, bunları oralardaki zanaatçılarla birlikte işliyorduk. Yoğun ilgi gören, ka-muoyunda sevilen programa bir süre ara verdik. Şimdi ikinci dönemi yayına ha-zırlanıyor. Yeni versiyonu ise ilkine göre oldukça gelişmiş durumda. Kadromuz ol-dukça güçlendi ve büyüdü. Yeni format-lar eklendi. Gittiğimiz, zanaat aldığımız Anadolu’ya da çağdaş sanatı taşımaya karar verdik. Gittiğimiz her yere, çağdaş Türk sanatının önemli bir ismini de bera-berimizde götürüyor ve tarihi bir mekânda sanat performanslarına imza atıyoruz. Yeni

Tuval Üzerine Yağlı Boya (200x150 cm)

59RÖPORTAJ

dönem çok yakında izleyicisiyle buluşacak. “Güneşin İzinde” programıyla 4 bin

köy, birçok kasaba ile şehirlere gittiniz, çocuklarla ve zanaatkârlarla beraber ça-lıştınız. İnsanların tepkileri nasıldı? Sizde nasıl etkiler bıraktılar?

Aslında ben Güneşin İzinde belgese-line başlamadan çok önce Türkiye’yi karış karış dolaşmaya başlamıştım. Bir inziva dönemiydi bu benim için. Sanat piyasasından çekilip, atölyeme

kapanmıştım. Yaptığım tek şey seya-hatlere çıkmaktı. Tıpkı bir seyyah gibi il il, kasaba kasaba, köy köy dolaştım. Gittiğim her yerde, hikâyeler, efsaneler dinledim, onları derledim. Zanaatkârla çalıştım, böylece fikirsel bir arınma yaşamış oldum. Sonra da geri dönüp, sanat camiasında büyük ses getiren bir çıkış yaptım. Güneşin İzinde belgeseli-ni yapmaya başladığımızda ise zaten daha önce gittiğim, gördüğüm yerle-ri bu sefer izleyiciyle de paylaşmaya başladık. İnsanların ilgisi çok büyüktü. Yerel yöneticiler, sivil toplum örgütleri, eğitim kurumları ve yerel sanatçıların ilgisi çok büyüktü. Yaptığım iş, orada olan bitene ayna tutmak çünkü. Bu da herkesin isteyeceği bir şey.

60

Birçok efsanenin resmini yaptınız, bu efsaneler içinde sizi en çok etkile-yen, resimlerken en zevk aldığınız efsa-ne hangisiydi?

Bu soruya cevap vermek çok zor. Her coğrafyada ayrı bir hikâye, ayrı bir renk-le karşılaşıyorum. Her hikâyenin beni etkileyen veya benimle buluşan ayrı bir tarafı var. Mutlaka her hikâyeden kendime ait bir nokta buluyorum. Bir efsane üzerine yoğunlaşmak neredeyse imkânsız. Ama beni en çok etkileyenle-ri sayabilirim: Şahmaran, Melek-Tavus, Zümrüd-ü Anka ve Pegasus.

1990 yılından sonraki çalışmala-rınızda yer alan ve “Güneşin İzinde” programınızın simgesi olan stilize gü-neş simgesinin özel bir anlamı var mı sizin için? Neden güneş?

Güneş hayatın doğuşunu simgeler. Medeniyetlerin doğuşunu. Doğanın can-

lanışını. Güneş benim doğduğum top-raklardan, Doğudan, Mezopotamya’dan doğar. Bütün dünyayı aydınlatır. Bir de bu topraklarda, kadim zamanlarda ata-larımızın güneşi hep kutsamışlar, iyili-ğin, aydınlığın, yeni bir günün, yeni bir başlangıcın sembolü olmuş. Benim için de aynı anlamı taşıyor.

“Kâinatın Yedi Sırrı” adlı serginizden biraz bahsedebilir misiniz? “Kâinatın Yedi Sırrı” neyi ifade ediyor?

Kâinatın Yedi Sırrı, sergideki bir ese-rin adıydı aslında. Yedi parçadan olu-şan devasa boyutlarda bir eserdi bu. Sergi Contemporary (Uluslar arası Çağ-daş Sanat Fuarı) İstanbul Fuarı’ndaydı. Türkiye’den ve dünyadan birçok önem-li sanatçının katıldığı fuarda bizim ser-gimiz ilk üçe girdi. Çok büyük bir ilgi ve destek gördü. Kâinatın Yedi Sırrı’nın ne olduğunu ise sergide bir metinle be-lirtmiştik. O metni burada paylaşmak

61RÖPORTAJ

istiyorum:

YEDİ SIR“Bugün, Pazar. Yedinci gün. Ne zamandır uyumadım? İnsan,

yedi gün uyanık kalabilir mi; hiç uyu-madan?

Düşünde tam yedi kez gördüğü bir meleği, bir daha görmek için!

Kaç sırrı var kâinatın?Yedi mi? Yetmiş yedi mi? Yedi yüz

yetmiş yedi mi? Yedi günde yaratıldıysa dünya!”Anlatıyordu ressam, sayıklıyordu

belki de... Yedi gün, yedi düş görmüş, kainatın yedi sırrına vakıf olmuş ve bu sırrın altında ezilmişti; yedi ay, yetmiş yedi gün...

“Anlatmalıyım” diyordu, hiç dur-madan… “Anlatmalıyım!”

Kâinat yediye bölündü. Âdem ile Havva yaratıldı. Peki ya Melek? Yedi bin yıl cehennemde kalmış, pişman-lıktan hep ağlamış, yedi küp gözyaşı dökmüş yedi bin yıl boyunca, cehen-nem ateşini gözyaşlarıyla söndürmüş melek. Melek – i Tavus. Yediyi bulma-lıydı cennette ressam. “Elma” dedi, ya-sak meyve… Elmayı Adem ile Havva’ya sunan yılan.. Ve tanrılar meyvesi üzüm… Güneş de tanıktı olanlara…

Yedinin peşine düştü, yedi ay, yet-miş yedi gün…

Tanrı, dünyayı yedi günde, yedi melekle birlikte yarattı… Gökyüzünü,

ayı, güneşi, toprağı, suyu, cenneti ve cehennemi yarattı… Nuh, İbrahim, İs-hak, Yakup, Musa, İsa ve Muhammed yedi çobandılar... Hayat ağacı yedi dallı ve yedi yapraklıydı…

Döndü ressam yüzünü kadim top-raklara, yedi defa yüz sürdü her bir ize, her bir işarete… Mezopotamya… Gökyüzünün, ayın, güneşin, toprağın, suyun, cennetin ve cehennemin top-rakları… Değil mi ki, Mezopotamya’nın kalbi Dicle ve Fırat yedi kola ayrılmak-taydı…

Ve Nebi; Nuh Nebi, yedi bölümden oluşan gemisini yedi günde yapmıştı. Yedi gün boyunca yedi tufanı karşıla-mıştı o gemi.

Simurg, peşine taktığı kuşlarla, yedi dağı, yedi vadiyi aşmıştı. Anka, yedi kez doğmuştu küllerinden ve ancak yedinci doğumunda erişmişti ölüm-süzlüğe.

Gılgamış… Uruk’un kralı… İnsanlık için savaşmıştı, ölümsüzlük için… Yedi gün, yedi gece hiç uyumadan denizin altında aramıştı sonsuz gençlik veren otu. Yedi yaprakla su yüzüne çıkar-ken, yedi yılan beklemekteydi onu.

Ve nakşetmeye başladı ressam... Yedi dengbêj her gece divan kurup, yedi klam söylediler:Yedi bilge gördü rüyasında... Yetmiş yedi sırra vakıf...

Yedi ay sürdü çabası ve yetmiş yedi gün...

Yedi parçalı bir resim çıktı ortaya..

62

‘Kâinatın Yedi Sırrı’Batman doğumlusunuz, doğduğunuz

şehirde sanatla ilgili projeleriniz var mı? Et-kinlikler gerçekleştirdiniz mi?

Batman’a bağlı Hasankeyf mağara-ları vardır. Mezopotamya’nın en eski yerleşim yerlerindendir. Buradaki ma-ğaralar hep ilgimi çekiyordu. 2004 yılında belki de dünyada bir ilk olan sanat performansına imza attım. Mağa-rada resim sergisi açtım. Çağdaş sanatı doğduğu yere, yani mağaraya götür-müş oldum. İlk kişisel sergimi orada açmıştım. Sonrasında da birçok kültür sanat faaliyetine katıldım ve sergiler açtım. Ama en büyük hayalim, doğdu-ğum şehirde dev bir sanat atölyesinde, Türkiye’den ve dünyadan sanat adam-

larını da ağırlayarak, üretmek. Sizce resim yapmak yada sanat öğ-

retilebilir mi?Resim yapmak ile ressam olmak ara-

sında ince bir çizgi var. Biraz yeteneği olan ve eğitim alan herkes resim yapa-bilir. Fakat ressam olmak beraberinde yaratmayı, ortaya yeni bir yorum koy-mayı gerektirdiği için, öğretilebilir bir şey değildir. Sanatın bütün dalları için geçerli olduğunu düşünüyorum bunun.

Hangi alan olursa olsun görsellik, ta-sarım çok önemli. Sizce insanlar bu ko-nuda kendilerini nasıl geliştirebilirler?

Biz söz üzerine kurulu bir kültüre sahibiz. Bu yüzden ne yazık ki görsel-lik dünyanın diğer yarısına göre bizim yarımızda daha az gelişmiş. Bu görmek

63RÖPORTAJ

ve gördüğünü algılamakla ilgili. John Berger çokça bilinen Görme Biçimleri kitabında şöyle der: “Görme konuşma-dan önce gelmiştir. Çocuk konuşma-ya başlamadan önce bakıp tanımayı öğrenir.” Bu böyle olmasına rağmen, birçok farklı nedenden dolayı görsellik bizde çok yenidir. Tasarım ise görselli-ğin estetize edilmiş halidir, bir sonraki adımıdır. Bu noktada gelişebilmenin yolu, araştırmaktan, okumaktan ve öğ-renmekten geçiyor tabii ki!

Genç yeteneklere desteğe her zaman açık olduğunuzu belirtiyorsunuz, size sorular soran, fikir danışanları karşı-lıksız bırakmıyorsunuz. Sanalkurs’ta ki genç yeteneklere neler önerirsiniz?

Çalıştıkları ve ürettikleri alanla ilgili her türlü bilgiye sahip olmaları gereki-yor. Durmadan araştırmak gerekiyor. Sizden önce yapılanlardan haberdar olmanız gerekiyor. En önemlisi de sü-rekli gelişmeleri gerekiyor. Bir de çalış-mak, yılmadan, bıkmadan, usanmadan çalışmak. Yönlerini kendi kültürlerine dönmekten de korkmasınlar. Çünkü her insan en iyiyi genetik kodlarından hareketle üretebilir.

Kendisine vakit ayırdığı ve güzel rö-portajı için çok teşekkür ederiz.

Tuval Üzerine Yağlı Boya (200x80 cm)

Doğan Karadeniz Koleksiyonu

64

AHMET GÜNEŞTEKİN KİMDİR?

22 Aralık’ta Batman’ın Garzan işçi kam-pında dünyaya gelir Ahmet Güneştekin... Çok küçük yaşlarda başlar resme olan tutkusu. İlk ödülünü de ilkokul 3’e gider-ken 9 yaşında alır. Ve ilk yağlı boya ile tanışıklığı da o zaman olur. Sonrasında devamlı olarak çalışmalarını sürdürür sa-natçı. Bunun yanında edebiyata olan ilgisi de daha o yaşlarda belirir. Lise yıllarına gelindiğinde okulun salonunda ilk kişisel resim sergisini açar. Mezuniyetinin hemen ardından Mimar Sinan Üniversitesi’ndeki yetenek sınavlarını kazanarak okula gir-meye hak kazanır. Fakat buranın kendini geliştirmeyeceğini hissedip çok geçmeden üniversiteyi terk eder. Batman’a dönerek çalışmalarına kaldığı yerden devam eder. 1991 yılında tekrar İstanbul’a gelir ve bura-ya yerleşir. Bir süre ticarete atılır sanatçı ama sonrasında resme geri dönüş yapar. 1997’de Beyoğlu’nda ilk atölyesini kurar, karma ve kişisel birçok sergi açar. 2003 yılında AKM’de açtığı ‘karanlıktan sonraki renkler’ sergisi ile sanat dünyasında adın-dan giderek söz ettirir. Eserleri yurt içi ve yurt dışındaki önemli koleksiyonlara girer. Aynı zamanda Coşkun Aral’ın yönettiği “Haberci” belgeselinin sanat yönetmenli-ğini üstlenir. Anadolu’nun onlarca şehrin-de açık hava sergileri açarak kırılması güç bir rekora imza atar. 2005 yılında ise pro-jesini kendisinin geliştirdiği ‘Güneşin İzin-de’ adlı belgeseli yapmaya başlar. Sanatçı çalışmalarını halen Beyoğlu Asmalı Mescit sokaktaki atölyesinde sürdürmektedir.

www.ahmetgunestekin.com

65RÖPORTAJ

66

Ali Uçar

67

WORD HTML FAZLALIKLARINI TEMİZLEMEK

HakanÇAMOĞLU

Word ile HTML olarak kaydedilen dosyalarda gereksiz birçok kod yer alır. Bunları yayınlamadan önce Dreamweaver'ın Clean Up Word HTML... komutu ile temizleyebiliriz.

1.AdımFazlalıklardan kurtulmak için önce Word ile hazırlanmış HTML dosyayı Dreamweaver'da açın.

68

2.AdımCommands > Clean Up Word HTML... komutunu

çalıştırın.

3.AdımAçılan Clean Up Word HTML ekranında varsayı-

lan ayarları koruyarak OK tuşuna basın.

Dosyamızın Son HaliElimizde Word programının HTML dosya içeri-

sine gömdüğü gereksiz tüm kodlardan arınmış bir HTML dosyamız var artık!

69WEB PROGRAMLAMA

70

Berk Kızılay

71

Microsoft’un yeni nesil Web Tasarım programı Expression Web ile CSS dos-yaları uygulamalarına bir göz atalım.

Bildiğiniz gibi CSS (Cascading Style Sheets) Html elementlerine kazandır-dığımız stil dosyalarıdır. Klasik HTML yapısında yazılara,görsellere,tablolara kısaca html tagi olan her websayfası elementine stil kazandırmak için çok opsiyonumuz yoktu ve hepsine teker teker yazıyorduk. CSS ile bu sorun ortadan kalkıyor. CSS stil dosyaları-nı merkezi tutarak istediğinizde tüm

sayfadaki bu stile sahip elementle-ri güncelliyebiliyorsunuz. Expression Web’teki uygulamalarımıza bakmadan kısaca temel CSS stil dosyaları geliş-tirilimi ve yönetiminden de bahset-mek istiyorum. CSS dosyaları sadece bir yazıyı örnek alacak olursak onun rengi,büyüklüğü,italicliği gibi stil bil-gilerini saklayabilen kodlardır. Metnin kendisi html olarak kalırken onun özel-liklerini ayrı bir kısımda tutarak bu stil-leri diğer aynı stili vermek istediğimiz kısımlar içinde kullanabiliriz.

EXPRESSION WEB’DE CSS UYGULAMALARI

Ercan AltuğYILMAZ

72

CSS dosyalarının temel yapısı şu şe-kildedir:

stil {atanacak stil; mesela arkaplan rengi;}

gibidir. Öncelikle stil adı yazılır ve süslü parantezler ile atanacak stiller sı-ralanır.

CSS stil dosyaları sayfamıza 3 farklı mantıkla eklenebilir:

1-) Tag seçiciler ile ( body,p,table,h1,h2,h3,h4,h5,h6....) 2-) Class ( Sınıf ) ile 3-) ID ile

Bu 3 yöntem aslında sadece stilin adını yaratırken adından anlaşılabilir. Tag yapılı bir örnek alacak olursak:

body { background-color: #FFFFFF” ; }

gibi tüm body tagine arkaplan rengi olarak beyaz atamış oluyoruz.

.stil1 { font-size:3 ; }

gibi noktalı bir class (sınıf ) ismi oluşturarak font büyüklüğü 3 olan bir stil yaratmış oluyoruz. Tagten farkı bu class’ı head taglerinin arasında yarat-tıktan sonra body kısmında:

<p class=”stil1”> Lorem Ipsum </p>

gibi Lorem Ipsum yazısının bulundu-ğu paragraf tagine atamamız gerekecek. Tagler direk o taglere atanırken class-ları mutlaka bir html tagine bu yapıda classlarımızı atamamız gerekiyor. Eğer herhangi bir html tagi arasında olma-yan bir yazıya atamak gerekirse(illaki paragraf tagş olmayabilir)

<span class=”stil1”>Lorem Ipsum </span>

gibi span tagiyle ayırabiliriz.ID yapılı atamalarımızda ise Class

yapısına benzer olmakla beraber class yapısının avantajı olan sayfanın farklı yerlerinde aynı class yapısını kullana-bilmek ID ile bir tekillik gerektiğinde kullanılıyor.

#kutu{ width : 550 px ; height : 700 px ; }

gibi head taglerinde stilimizi yarat-tıktan sonra body kısmında yine atar-ken:

<div id=”kutu”> İçerik </div>

gibi o özellikleri bir div tagiyle division’a atayabiliyoruz. Özellikle arayüz tasarımları yapabildiğimiz CSS Layerları bu yapıyı kullanmaktadır.

73WEB PROGRAMLAMA

Class’tan farkı tekil olarak atanabilmesi-dir başka bir divisiona kutu atanamaz.

3 farklı yöntemde CSS stil dosyalarını yaratmayı gördük. Ayrıca bu yaratmış ol-duğumuz ve sayfada kullanılan stillerimizi HTML sayfamıza eklemenin de 3 yolu var.

1-) internal (dahili) 2-) external (harici) 3-) inline (satıriçi)

Yukarıda bahsettiğimiz CSS stilleri oluşturulurken html sayfamıza ekler-ken eğer dahili kullanılacaksa head tagleri arasında oluşturup body’de CSS tipine göre istenen yerde çağırılıyor. Bu stilleri ayrıca harici bir stil.css dosya-sı gibi bir dosyada tutarak merkezi stil yönetimi sağlayabiliriz.Böylelikle dışa-rıda tutulan herhangi bir stil güncellen-diğinde bu stili kullanan tüm sayfaları-mız güncellenebiliyor.

Dâhili ve harici olarak tutulabilen stillerimizden öte bazen de direk o sa-tırda stilimizi tanıtıp ne bir class ile ne de dışarıda bir dosya ile stil oluşturma-dan o satırda stilimizi tanıtabiliyoruz.

Satıriçinde sonuçta CSS html taglerine atanabilen stillerimiz olduğundan her-hangi bir html tagini açtıktan sonra:

<p style=”font-size:3”> Örnek yazı </p>

gibi bir yapı ile style tagi açarak is-tediğimiz stili o satırda o html tagi içe-risinde atayabiliyoruz. Ancak sadece

o satırda kullanılabiliniyor ve merkezi yönetilemiyor.

Expression Web tam bir CSS 2.1 des-teğiyle geliyor. Açılış ekranında sağ alt kısımda öncelikle sayfanızda oluştura-cağınız CSS stillerinin adlarıyla beraber alttaki gibi bir önizleme ile beraber ge-len Apply Styles paneli yer alıyor.

Yukarıdaki panelde sayfamızda bu-lunan tag yani seçici stiller hariç tüm CSS stillerimiz isimleri ve konumları ile yer alıyor.New Style diyerek sayfamız için yeni bir CSS stili oluşturabilir ve

Resim: 1

74

kullanabiliriz.CSS stillerini teker teker saha sonra inceleyeceğiz.Sayfada her-hangi bir html tagini seçip (yazı, görsel, div...) burada mesela style2 tıklayarak ona bu stilin atanmasını sağlayabiliriz. Attach Style Sheet ile dışarıda tuttuğu-muz veya hazır bulduğumuz stil dos-yalarını mesela style.css dosyasını ça-lışmamıza bağlayarak onun stillerini de kullanabiliriz. Options ile görünüm ayar-larının sıralamasını değiştirebilirsiniz.

Dikkatinizi mutlaka çekmiş olan Dreamweaver’a göre tasarımcılar için büyük bir yenilik olanrak Expression Web ile gelen CSS stillerindeki renklen-melerdir. Renklerin anlamları (Resim:1):

Mavi Daire: Tag Seçicileri ile atanmış CSS stili Yeşil Daire: Class yapısında CSS stili Kırmızı Daire: ID ile atanmış CSS stili Sarı Daire: Inline (Satıriçi) atanmış CSS stilleri

Dairenin etrafı gri çemberle sara-nanlar (fotoda style1 de olduğu, style2 de olmadığı gibi) sayfada kullanılıyor anlamına geliyor, sarılı olmayanlar kul-lanılmıyor. (Inline’da yok o zaten direk atandığından)

CSS stillerinin üzerine sağ tıkladı-ğımızda alttaki gibi bir menü geliyor. Apply Style ile o anda sahnede seçili olan html taglerine o stili atıyor. Nor-maldeki çift tıklama ile aynı görevi gö-rür. GotoCode ile bu stili tutan kodlara

ulaşabilirsiniz. Eğer internal bir stil ise head taglerindeki kısmı açar,eğer in-line ise direk o kısmı seçer ama eğer external yani harici bir dosyadan gelen bir stil ise o dosyayı html dosyasının yanına stil.css diye açarak onun içeri-sine götürür. New Style yeni stil oluştu-rurken New Style Copy varolan bir sti-lin bir kopyasını çıkararak geliştirmeye imkan verir. Modify Style ile bu stili geliştirmeye devam edebiliriz. Rena-me class ile bu stil dosyalarının adını style1,style21 gibi anlamsız ve karma-şıklığa yol açabilecek şekilden çıkarıp daha anlamlı olabilecek anabaslik, metin gibi türkçe karakter içermeyen isimlerle ekleyebiliriz. Böylece daha sonraki geliştirmelerde daha rahat oku-nabilirlik sağlamış oluruz. Delete ile sağ tıkladığımız stili silebiliriz. Attach Style Sheets ile dışarıdan bir css dosyasını sayfamıza bağlayabiliriz. Manage Style Sheet Links ile dışarıdan çoklu bağladı-ğımız CSS stillerinde de en son eklenen her zaman daha önceliklidir ve mesela body tagine atanmış bir arkaplan rengi ilk eklediğimizde siyah sonrakinde sarı olursa en son eklenen harici dosyadaki CSS stili geçerli olur ve arkaplan sarı olur. Bu hiyerarşiyi düzenleyebileceği-niz kısım ekrana gelir. Remove Class , Remove ID , Remove Inline Style ile stili silmeden sayfadaki atanmış kısmından kaldırabiliyoruz.

75WEB PROGRAMLAMA

Modify Style diyerek Expression Web ‘in CSS stillerini teker teker ya-ratabileceğimiz CSS panelimiz geliyor (Resim:2). Buradan sol taraftaki me-nüden sırasıyla stil kodlarını seçerek atayabiliriz. New Style Sheet ile bura-dan da stil oluşturup daha sonra say-faya atayabiliriz,burada Modify Style ile girdiğimiz bu menüde yapacağımız değişiklikler sağ tıkladığımız stili ve dolayısıyla ona sahip tüm stilleri gün-celleyecektir.Eğer harici dosyadan ça-

lışmamıza dahil olmuş bir stili Modify Style ile güncellerseniz Expression Web html dosyasının yanında o stil.css dos-yasını da açarak üstüne yıldız koyarak değiştiğini yaptığınız değişikliği sakla-manız için sizi uyaracaktır.

Expression Web arayüzünde CSS stillerinin özelliklerini bu açılan CSS panelinde değilde kısaca görebileceği-miz sağda bir CSS Properties panelimiz var (Resim:3). Altta gösterdiğim kısım-daki 3 buton ile en baştaki ile o an sah-nede seçili olan html elementinin sahip olduğu stil dosyasının CSS kategorile-rine göre getirmesi 2.cisi ise alfabetik olarak getirmesini sağlar.Benim tavsi-yem alışmanız açısından CSS kategori-si şeklinde bırakılmasıdır. 3.buton ise atanmış stilleri mavi ile işaretliyerek üstte gösterip göstermemesini sağlı-yor. Sağdaki Summary ile atanmamış class’ları görmediğinizi belirtebiliyor-sunuz.CSS Properties kısmından istedi-ğiniz özelliğin yanına gelerek aynı büyük CSS panelindeki gibi CSS stillerini atana-bilecek özelliklerinden seçebiliyorsunuz (Resim:4).

Aslında bir de sayfamıza CSS atar-ken kullanabileceğimiz bir yöntem benim de günlük hayatta çok sık baş-vurduğum hem Dreamweaver’da hem Expression Web’te olan CSS Intellisen-se desteğidir. Zamanla CSS mantığını ve atanmasını kavradığınızda paneller yerine çok hızlı bir şekilde atamak is-tediğinizi stili kod kısmından da vere-

Resim: 2

76

bileceksiniz. Bu intellisense desteğine erişebilmek için mesela aşağıdaki gibi style1 adında örnek bir class’ımız olsa stil olarakta font-family seçtikten sonra yeni bir stil atamak için font family sti-linin sonundaki noktalı virgülden sonra enter’a bastığımızda alttaki gibi ataya-bileceğiniz tüm CSS stilleri sıralanabi-liyor.Ancak burada atadığınız stillerin sonuna burada noktalı virgül koymaz-sanız CSS stili atanmıyor siz yazmayı

Resim: 3

Resim: 4

77WEB PROGRAMLAMA

unutmayın.En sık yaşadığımız sıkıntılardan biri

de özellikle CSS positining için hazır internetten bulduğumuz Layout CSS dediğimiz sayfanın arayüzünü tasarım-larının bulunduğu CSS dosyalarını açtı-

ğımızda dinamik olarak oluşturulan bu dosyaların altta solda gösteriğim gibi tek satırda gelmesi ve yönetiminin ve okunabilirliğinin zorluğudur (Resim:5). Bu CSS dosyasını Expression Web ile açıp sağ tıklayarak Reformat CSS diye-rek sağdaki gibi okunabilir ve geliştiri-lebilir hale getirilebiliniyor.

CSS stil dosyaları ile çalışırken ken-di html sayfanızda yarattığınız internal (dâhili) CSS stillerini merkezi yönetmek üzere tüm sayfalarınızı buna bağlaya-rak çalışmanızın tümü için geçerli stil-ler oluşturmak isteyebileceksiniz (Re-sim:6). Bunun için yeni bir CSS dosyası oluşturup zincirlemek gerekiyor. New

Resim: 5

Resim: 6

78

Style kısmına tıklayıp “Defi-ne in” kısmından New Style Sheet diyebiliriz. Bu proje-mize yeni bir CSS dosyası yaratıp bunu Attach yani zincirlemek isteyip isteme-diğinizi soracak OK dersek bağlamış olacağız. Expressi-on Web alttaki gibi Manage Styles panelinde size 1.css dosyasını ben örnek olarak zincirledim onda da bir ar-kaplan rengi olarak body tagine stil atadım. Ayrıca başlık yazılarıma atadığım internal yarattığım bir style1 stilim var. Bu başlık stilinin tüm projemdeki dosyalar-da aynı olmasını ve bu css dosyasındaki stili güncelle-diğimde hepsi güncellensin istiyorum.Bu yüzden bu stilimi dışarıdaki dosyama eklemem lazım.Normalde o stili head kısmından cut (kesmeli) daha sonra harici dosyama düzgün format-ta yapıştırmam gerekiyor-du ama Expression Web’te altta gösterdiğim üzere is-tediğiniz stilleri dahiliden hariciye sü-rükleyip bırakabiliyoruz ve arkaplan da bu dahili stili silip harici dosyaya bu stili ekliyor. Aynı şekilde harici bulduğunuz stilleri de dahiliye bu şekilde taşıyabili-yoruz. Mükemmel bir zaman kazancı.

Expression Web 2 Beta tam CSS des-teği ve tasarımcılar için yardımcı bir-çok unsurla Dreamweaver dâhil rakip-lerinin önüne geçiyor. Expression Web 2 release olunca CSS tarafında birkaç yenilik daha bizi bekliyor olacak.

Faydalı olması dileğiyle...

79WEB PROGRAMLAMA

80

Hamza Erbay

81

Doğada gördüğümüz renkler siyah beyaz gri kırmızı, turuncu mavi ve ye-şil gibi renklerin manyetik dalga olan ışığın değişik dalga uzunluklarında renkleri algılar. Değişik ışık güçlerin-de açıklık - koyuluk farklılıkları algıla-nır. Örneğin mavi renk retinanın hemen önünde odaklanır bunun sonucunda ise mavi renk uzaklaşıyormuş izlenimi ve-rir. Kırmızı renk ise retinanın arkasında oluşur. Bunun sonucunda kırmızı rengin üzerinize doğru geldiğini gözlersiniz.

Renklere Yüklenen Anlamlar

Kırmızı: Heyecanın, güçlü, teşvik edici, uyarıcı, enerji ve aktif anlamlarını ta-şır. Kırmızı renk satış rengidir ve dikkat çekmede kullanılır. Trafik işaretlerinde uyarıcı, tehlike,uyarı gösteren levhaların rengide kırmızı renktedir. Kırmızı ve tu-runcu renkler psikolojik olara iştah açı-cı özelliğide vardır. Ambalaj ve Büyük fastfood firmalı gerek logolarında (Mac-donalds ve Burgerking) gereksede am-balajlarda bu renk çok kullanılmaktadır. Ülke bayraklarında %45 i kırmızı renk-

tedir %20si mavi renktedir. Kırmızı renk aynı zamanda enerjisi düşüktür bundan dolayıda insan gözünüde az yorar. Gece lambalarıda bundan dolayı kırmızıdır.

Sarı: Heyecanlı, Teşvik edici, dikkat çe-ken ve geçiciliği özelliğine sahiptir. Dal-ga boyunu ortasında yer aldığı için aynı zamanda parlak renktir. Dİkkat çekmek amacıyla trafik ışıkları ve avrupa kara-yolları sarı renk kullanırlar. Taksilerin renkleride bundan dolayı sarıdır. Araba kiralayan firmaların arabalarıda sarıdır. Çünkü aldığın şey geçicidi ranlamında kullanılır. Sarı rengin geçiciliğinden dola-yı bankalarda kulanmak istemezler. Pa-ranın geçici değil kalıcı olmasını isterler. Sarı zemin üstüne siyah yazı akılda en kalıcı yazıdır. Yabancı ülkelerin plakaları sarı üstünde siyahtır.

Mavi: Mavi renk kırmızının tam zıttı-dır. Huzur veren sakinleştirici bir renk-tir. Mavi renk istikrar mesajı vermekte kullanılır. Araplar mavinin kan akışını yavaşlattığına inanır bu yüzden nazar boncuğu mavidir.

GÖRSEL ALGILAMADA RENK

FatihNEBİOĞLU

82

Siyah: Gücü ve tutkuyu ve lüksü (değerli mücevherler kutuları bu yüzden siyah-tır.) temsil eder. Bizde ve batıda siyah matemi temsil eder, oysa Japonya'da siyah mutluluktur.

Lacivert: Fiziksel olarak saygınlığın tu-tuculuğun bir ifadesi olup, sonsuzluğu, otoriteyi, verimliliği ve düzeni simgeler. Toplumsal anlamda Zenginlik ve statü-yü belirler. Bu nedenle resimsel olaram özellikle üniformalarda tercih edilir.

Mor: Asaletin ve impratorluğu temsil eder.Enerjisi büyük olduğundan insan gözünü yoran bir renktir.

Kahverengi: Güveni, emniyeti ve ra-hatı temsil eder. Aynı zamanda insanı hızlandırıyor, bu yüzden fastfood res-toranları iç mekanlarında kahverengi kullanıyor.

Yeşil: Yeşil rengi güveni simgeliiyor. Bankacılar bu rengi çok kullanıyor. Ör-nek olarak Garanti Bankası. Yeşil rengi ambalajda Çinde ve Fransada başarı sağlamıştır. Genelde global pazarlama stratejilerinde, çok aşırı uçlarıifade edebileceği için tercih edilmez. Orta Doğu yatırımcılarını çekmekte başarılı olduğu bilinmetedir. Yeşil rengin çok geniş ton aralığı vardır. Pozitif ve nega-tif etkileri olduğu bilinmektedir. Kuzey amerika borsasında yükselen fiyatla-rı simgelerken uzak doğuda düşüşleri vurgulamak içinde kullanılmaktadır. Gece görüş gözlükleri yeşil rengi kul-

lanmaktadır; bunun nedeni gölgelerde dahil olmak üzere en iyi detayı verebi-len renk olmasıdır.

Renkler tek başlarında anlamları olduğu gibi, birlikte kullanıldıklarında da anlamlar kazanırlar. Örneğin kahve-renginin kırmızı ile biraraya gelmesi ile kırmızı rengin etkisi pasifleşerek, tes-kin edici ve rahatlatıcı bir etki yaratır. Kırmızı siyah birlikte kullanıldıklarında şiddeti çağrıştırır. Kırmızı ile beyaz kul-lanıldığında sevgiyi çağrıştırır.

Renklerin Reklâm Uygulamaları Açısından Önemi

Raflara konan ürünün farkedilme-sinde rengin büyük bir etkisi vardı. Ge-nellikle sarı, kırmızı, turuncu gibi renk-ler dikkat çeken renklerdir. Bu renkler yanyana konulunca dikkat çekiciliğide artar. Ürüne özgü renkler kolay tanınma-sını sağlar. Bir yandan da o ürüne kişilik kazandırır. Renkler uyandırdıkları pisiko-lojik etkilerle bir ürünün hoşa gitmesini sağlayabilir. Örneğin yeşil zemin üzerin-de kırmızı iştah açıcı görünür.

Bunlarla ilgili bir kaç örnek vermek istiyorum: Bugün herkes Bennetton ye-şilini iyi biliyor. Hertz, ilk araba kira-lama markası, sarı rengi seçti. Avis bu nedenle kırmızıyı tercih etti. National yeşille devam etti. Yıllar içinde Natio-nal araba kiralayan müşterilerine yeşil pullar vermeye başladı. Böylelikle Nati-onal ismiyle yeşil rengin bağdaşlaştırıl-masına yardımcı olundu.

83ARAŞTIRMA

84

Merve Dilek

85

Dünyada “Programcılık” denildiğin-de insanların kafasında genelde “Bilgi-sayar Manyakları” olarak bir düşünce belirir. Çünkü programcı sabahlara kadar kodlar içinde kaybolur, kafa yor-madığı varyasyon kalmaz. Oysa bir programcı için sabahlamanın verdiği rahatlık ve tatminlik meslektaşlarımız arasında çok meşhurdur. Programcılar için zaman ve mekan önemlidir. Bu

yüzden genellikle sabah ezanını duy-madan yatmazlar. Bu açıdan sürekli bir şekilde çevresindeki kişilerin tepkileri-ni alırlar. Gece yarısı çalışma süresince beyin sürekli bir fırtına estirmekte olup saatlerin su gibi akmasını sağlamakta-dır. Beyine konsantrasyon iyice nüfuz etmiş durumdadır ve bu konsantrasyon ne kadar kaliteliyse yapılan programlar da o oranda kaliteli olur.

PROGRAMCILIK VE YAN ETKİLERİ

AbdullahTEKİN

86

Programcının beyni bu şablonda çalışırken elde edilen huzur bilimsel deneylerde gözlenmiştir. Deneylerde çeşitli iş sektörlerinden denekler kul-lanılıp mutluluk düzeyleri ölçülmüştür. Bu deneyler sonucunda programcıların bulguları çok ilginçtir. Programcılık her ne kadar Mühendislik kategorisine gir-se de aslında, beyinlerinin sanatçıların çalışma tarzı gibi olduğu yapılan araş-tırmalarla kanıtlanmıştır.

Programcılık ile konsantrasyon ve izolasyon bir bütün hale gelmiştir. Ba-şarılı bir programcının bu yetenekleriyle öne çıktıkları gözlemlenmiştir. İzolasyon olmadan ise konsantrasyonun sağlana-

mayacağı kesindir. İzolasyon arttıkça projeye olan odaklanma derinleşir. Bu sebeple bir programcıyı aramak istediği-nizde onu yalnız başına bir odada ya da mağarada bulma olasılığınız yüksektir. :) Olasılık diyorum çünkü bulabileceğiniz bile şüphelidir. Saatlerce sıkılmadan ek-ran başında zaman geçirebilirler.

87WEB PROGRAMLAMA

Programcı kendisini izole edecek bir mekân bulduktan sonra tüm hayati faaliyetlerini askıya alır. Proje öncesi düşünme aşamasında monitörde gözü Google’dan başkası görmez. Projeye uygun ön araştırmalar yapar. Bu du-rum günler sürebilir. Bu yönüyle prog-ramcı tıpkı bir ressama benzer. Bey-ninde yazılacak programın altyapısını oluşturur. Hayal gücü zirvededir. Çoğu zaman onları bir noktaya dalmış halde görebilirsiniz. Beyninde sürekli bir dü-şünce savaşı vardır. Savaştan galip çı-kan en iyi fikirleri alır ve değerlendirir. Bu süreçte beyinden parmaklara ve bil-gisayara doğru adeta bir göç başlamış-tır. Beyin bu işi sürdürürken bir yandan da yazılan kodların yöntem tercihini yapar. Yoğun çalışma dönemlerinde beyni iflas ederse, “deneme-yanılma” planı devreye girer.

Bir programcıyı en yoğun ve en de-rin çalışma zamanında bile olsa ona bir selam vermek ya da bir şeyler ikram et-mek istediğinizde onun için mola zama-nı gelmiştir; çalışmadaki konsantrasyo-nunu bozdunuz da onun için. Sosyal antenler açılıp kişiyle iletişim sağlanır. Bu iletişim esnasında çoğu zamanlar kesintiler yaşanabilir. Kişiyle, çalışmak arasında gidip gelen programcı bir tu-tarsızlık yaşayabilir. İletişim kurulan kişi birinci derece yakın dahi olsa prog-ramcının kişiyi farkında olmadan pro-je hakkındaki düşüncelerini kaybetme korkusuyla tersleme ihtimalini göz ardı

88

etmemek lazımdır. Bu yüzden genellik-le programcıları “ukala” olarak tanım-layanlar vardır. Zaman zaman ukala ve takmaz tavırları olsa da aslında bunun altında karşısındakinin menfaatçi tavırla-rını yok etme düşüncesi yatmaktadır.

Çalışma esnasında bir problem ya-şadıklarında o sorunu çözmek için, inatçı bir şekilde bilgisayar ile haşır neşir olmaya devam ederler. Bu inat-çılığın normal yaşantılarına yansıması kaçınılmazdır. İş başında hiçbir zaman sıkıcı bir ortamda olmadıklarından ge-nellikle sıkıntıyı sevmezler, anlayacağı-nız zora pek gelmezler. Çoğu vakit ra-hat elbiselerle çalışırlar.

Tecrübeli bir programcı için ise sos-yallik daha aktiftir. Acemi programcı bir problem için haftalarca düşünüp araştırmalar yapabilir. Ancak daha önce birçok sorunla yüzleşmiş tecrübeli programcımızın beyninden işe yaramaz problemi çözme fikirleri elenmiş halde-dir. Onun için sadece çözümü gerçek-leştirecek 1-2 fikri uygulamak kalır. Bu da kısa zamanda halledilir ve onun için mutluluk seviyesi maksimuma ulaşır. Kendini izole ettiği mekândan çıkartır. İlk yaptığı şey biran evvel kendisini dı-şarıya atmaktır.

Eğer bir programcıya sürekli aynı işi yaptırıyorsanız, o bir formülünü bulup bu işi en kısa yoldan nasıl bitirebilece-ğini mutlaka düşünmüş ve uygulamaya başlamıştır. :) Unutmayın, programcı olmak hayatınızın yarısını bilgisayara

vakfetmek demek, programcı olmaya karar verdiyseniz, siz en iyisi yakınları-nızla ve sevdiklerinizle en kısa zaman-da helalleşmeye çalışın. Belki ekran-dan başınızı kaldırıp bir daha görüşme fırsatınız olmayabilir. :)

89WEB PROGRAMLAMA

Kadir Kara

91

Ali Uçar

Bu dersimizde web sitemizde kul-lanmak için basit ve güzel bir menü oluşturmayı ele alacağız.

Yeni bir sayfa açarak çalışmamıza baş-lıyoruz aşağıdaki resimde verilen kriterle-re uygun yeni bir sayfa açalım (Resim:1).

Araç menüsünden Rectangular Mar-quee Tool aracını seçelim ve yandaki durum çubuğundan aşağıdaki ayarları yapalım (Resim:2). Sayfamıza işlemi-mizi uygulayalım.

WEB SİTESİNE BİR MENÜ YAPALIM

Resim: 1

Çağlar UmutTOSUN

92

Select açılır menüsü altındaki önce ->Modify sonra -> Smooth seçenekleri-ni seçelim, açılan iletişim penceresine 2 px değerini verelim.

Select->Modify -> Smooth seçenekle-rini seçelim, açılan iletişim penceresi-ne 2 px değerini verelim (Resim:3).

Shift + Ctrl + N kombinasyonunu kullanarak yeni bir layer oluşturalım.Oluşturduğumuz yeni layer seçili iken gradient uygulayacağız.

Aynı layer’a Stroke uygulayacağız.Yeni bir layer daha oluşturuyoruz Rec-tangular Marquee Tool ile üst kısmını aşağıdaki resimde verilmiş örnekteki gibi seçiyoruz. Gradient tool ile boyu-yoruz seçili alanı.

Yeni bir layer açıyoruz. Rectangular Marquee Tool aracını kullanarak 130 piksel x 24 piksel alan seçiyoruz.

Select->Modify -> Smooth seçenekle-rini seçelim, açılan iletişim penceresi-ne 2 piksel değerini verelim.Gradient: #000000 - #2f3233 olacak şekilde ayarlayalımStroke: #0f1011 - #575858 olacak şekil-de ayarlayalım.

Resim: 2

Resim: 3

93WEB PROGRAMLAMA

Yeni bir layer oluşturuyoruz, araç çubuğundan Rectangular Marquee Tool seçiyoruz ve yukarıdaki araç me-nüsünden yukarıda ki ayarları yaparak oluşturduğumuz layerda bir alanı seçili hale getiriyoruz (Resim:4).

Select->Modify -> Smooth seçenek-lerini seçelim, açılan iletişim pencere-sine 2 piksel değerini verelim. Seçili alanı beyaz renkle boyayalım.

Type Tool aracı ile yazımızı yazalım. Biraz daha süsleyerek güzel sonuçlar elde edebilirsiniz.

Resim: 4

94

95

Web teknolojisi geliştikçe web tasa-rımına ilgi de buna mukabil hızlı bir şekilde artıyor. Şimdiki nesil 12-13 yaş-larında başlıyor bu işlere. Ayrıca değer-lendirebilirlerse çok da şanslı oldukları bir gerçek. Bilmedikleri programları öğrenebilecekleri sayısız ortam, örnek alabilecekleri sayısız çalışma ve çalış-ma yapan insanlar var. Aradıkları her şeyi bulabilmeleri müthiş bir şekilde kolaylaşmış durumda.

10 sene önceki çalışmalara ve imkânlara bakıyorum da, çok komik geliyor şimdi. Geçenlerde arşivimi dü-zenlerken rastladım, Fireworks’te ilk yaptığım tasarıma baktım, ekran çözü-nürlüğü 640x480 imiş, 800x600 ekran-da böyle daha iyi görünüyormuş demek ki. Tasarımı yapıp HTML düzenlemeye geçiyormuşuz. Resimlerde optimizasyon yapıyor, boyutlarını olabildiğince küçük tutmaya çalışıyormuşuz. Tablolarla bo-ğuşuyor, javascript’lerle birçok efekt de-niyormuşuz. Ve artık hepsi geride kalmış.

NASIL WEB TASARIMCI OLUNUR?

SiraceddinEL

<div id="hedefi ni_koy"></div><div id="hayal_et">

<form name="cok_calis"><div id="hedefi ne_ulas"></div>

<div class="©copyright">

96

Şimdi programlar çok gelişti, Flash’ta bir çok efekti artık kendi içinde ekleyebiliyorsunuz, ActionS-cript başlı başına bir programlama dili oldu, Photoshop’ta 3 boyutlu bile çalışabiliyorsunuz, tablolar tarihe ka-rışıyor ve CSS ile yapamayacağınız şey yok, Fireworks’te site yapma kri-terleri müthiş genişledi, ADSL büyük bir hıza ulaşma yolunda, eskisi gibi web siteleri hemen yüklenir mi yük-lenmez mi korkusu sona ermek üzere ve daha neler neler...

Her şey gelişti, programlar, siteler, bakış açıları, hayal gücü... Ancak ne yazık ki, web tasarımı Türkiye’de hala yeterince anlaşılabilmiş ve doğru uy-gulanan bir alan değil. Bugüne kadar binlerce web sitesi inceledim -ve sürek-li incelemeye devam ediyorum, ülke bazında anlayış olarak yabancıların çok çok gerisinde olduğumuz ortada. Ben web tasarımcısıyım diye geçinen birçok insan, CSS nedir, HTML nedir, optimizasyon nedir, link nedir, buton nedir, daha tam olarak bilmiyor. Böy-lece bu komik insanlar bu sektörde za-ten anlamayan birçok kişiyi yaptıkları abuk subuk ç-alıntı çalışmalarla alenen kandırıyorlar.

Böyle biri olarak başlamamanız için temelleri çok sağlam atmanız, bıkma-dan usanmadan yetinmeden daha faz-lasını istemeniz ve daha fazla çalışma-nız gerekiyor.

Neler Yapmalı?Peki, web tasarımcısı olmak istiyor-

sanız neler yapmalısınız? Bir kere web tasarımı noktasında yeteneğiniz varsa -resim, illustrasyon, renkler gibi konu-larda meraklı ve yetenekli iseniz, bu durum ilerlemenizde size çok büyük bir hız katacaktır. Ancak istemek de yetenek kadar mühim. Ortaya bir çalış-ma koyduktan sonra en usta insandan hiç bilmeyen birine kadar hepsine de, “bu çalışmayı ben yaptım, alnımı akı, emeğimin ürünü” diyebiliyorsanız iş ta-mam demektir. İllegal site ve forumlar-dan indirilen template’leri değiştirmek ve en altına da “copyright” ifadesinin yanına ismini yazmak web tasarımı yapmak değildir. Ya da hazır bir nuke siteye temalar ekleyerek “ben yaptım, bu benim eserim” demekle web tasa-rım yapılmaz.

Web tasarımı, var olan bir şeyi dü-zenlemenin değil, ortaya yeni bir çalış-ma koymanın adıdır. Bunun için emek vermelidir, uğraşmalıdır, geceleri uy-kusuz geçmelidir, heyecan duymalıdır, gördüğü her yeniliğe büyük bir coşku ile bakmalıdır. Web tasarımcı olabil-mek için yapılması gereken, görselliği akıllı sadelikle birleştirmek ve yaratıcı-lığını konuşturmaktır.

Web Tasarımı ve Grafik TasarımWeb tasarımı her açıdan grafik tasa-

rımdan farklıdır. Baskı, yayıncılık işleri ile uğraşan ve bu konuda uzmanlaşmış

97WEB TASARIM

kişiler çoğunlukla web tasarımında zorlanırlar, aynı şekilde web tasarım-cıları da baskı işlerinden pek anlamaz-lar. Web tasarımında 3 renk çalışırsınız (RGB), baskıda ise 4 renk (CMYK). Web renkleri ile baskı renkleri birbirinden farklıdır. Web renkleriyle baskıya gön-derdiğiniz bir çalışmanın sonucu sizi hayal kırıklığına uğratabilir. Aynı şekil-de baskı renklerini de web tasarımında kullandığınızda karmaşık renkler için-de bulursunuz kendinizi.

Web tasarım için Dreamweaver, Frontpage, CSS, Flash, Photoshop, Fi-reworks gibi programları iyi bilmeniz gerekir, grafik tasarımda ise, Freehand (artık yerini InDesign’a bıraksa da hala kullanılıyor), InDesign, Illustrator, Corel, Photoshop, QuarkExpress gibi programları çok iyi bilmeniz gerekiyor.

Ancak bilmek sadece bir kısmı bu işin, bir programı iyi bilen süper ta-sarımlar yapar diye bir kural yok. Ta-

sarım insanın bakış açısı ile ilgili bir olay elbette. Nasıl ki, iki ressam aynı manzarayı çizseler, ikisinde de mutlak farklılıklar (açı, perspektif, renkler, göl-geler...) olacağı gibi bu işte de aynı du-rumlar geçerlidir.

Ama unutmamak gerekir ki, her şey zamanla ve istenirse mutlaka öğrenile-bilir. Kişinin yeteneği varsa bu öğren-me daha hızlı olacaktır. Öğrenme sü-reci de buna göre değişebilir. Yapılan çalışmalar büyük bir titizlikle incele-nir, mantık kavranırsa olay çözülmeye başlamış olur. Mantık bu noktada en mühim esastır. Her işin kendine göre bir mantığı vardır. Onu kavrayabiliyor-sanız olaya yavaş yavaş hâkim olabi-liyorsunuz demektir. Flash’ın mantığı farklıdır, Photoshop’un mantığı farklıdır, ama öğrendiğinizde hepsini bir yerde buluşturmuş oluyorsunuz. Ortaya çıkan çalışma da bu anlamda değer kazanıyor.

y p y y

98

Nedir Bu Web 2.0 Teknolojisi?Artık dünya Web 2.0 denilen inter-

net siteleri dönemine girdi. Eskisi gibi sadece bilgi veren Web 1.0 siteleri ge-ride kaldı. Web 1.0 mantığında sadece tanıtım ve bilgi esastı, tek bir kişi tara-fından yönetilen sitede kullanıcı sadece okuyucu konumundaydı. Sadece bilgi tü-ketiyor, yeni bir bilgi üretmesi gerekirse nasıl ne şekilde yapacağını bilemiyordu.

Web 2.0 deyince bazı arkadaşların kafasının karıştığının farkındayım. Web 2.0 site ziyaretçilerinin etkin bir şekilde katkıda bulundukları, ilaveler yapabil-dikleri web siteleri demektir. Bunun en güzel örneği Google Adsense, Vikipedi, Flickr, WordPress, Blogger gibi sitelerdir.

Birkaç örnek vermek gerekirse, es-kiden sitelerde sabit kalan ve değiş-meyen banner reklamlar dönemi, şim-di Web 2.0 ile yerini, genelde Google Adsense vasıtası ile tanıdığımız metin reklamlar dönemine bıraktı. Artık me-tin tabanlı olan reklâmlar, sayfadaki içeriğe göre görüntüleniyor ve böylece reklâmlar amacına daha net ulaşıyor. Diyelim ki siz, “Akciğer kanseri” ile ilgi-li bir bilgi okuyorsanız, sayfada onunla alakalı reklâmlar görüntüleniyor. İnter-netin yeni reklâm pazarı olan bu metin

tabanlı reklâmlarla hem Google, hem de Adsense uygulamasını sitesinde kullanan web sitesi sahibi kişiler para kazanıyor.

Bir diğer örnek de Vikipedi. Vikipedi’de her kullanıcı herhangi bir maddeye bilgi ilave edebiliyor, düzelte-biliyor. Ayrıca WordPress ile salgın ha-line gelen blog’ları bilmem anlatmaya gerek var mı? Artık herkes kendi blog sitesini oluşturarak istediği her şeyi si-tesinde paylaşabiliyor.

Web 2.0 ile değişen daha başka pek çok şey var. Sitenizin akılda kalıcı bir isme sahip olması eskisi kadar önem taşımıyor. İnsanlar artık sadece arama motorlarını kullanıyorlar, özellikle de Google. Ben pek çok insanla karşılaş-tım; interneti sadece Google’dan iba-ret zanneden ve “Vay be, bütün siteler Google’a ait” diye düşünen. İşte bunun için arama motorlarında ilk sıralarda çık-manın da belli kriterleri oluştu. Reklam-ların tıklama başına önem kazanması, CSS, Ajax, RSS, XML, SEO optimizasyonu ve sitenizin insanlara faydalı görüldü-ğü sürece en üstlerde çıkabilmesi, Web 2.0’la gelen belli başlı yenilikler oldu.

Bu yüzden Web 2.0 mantığını da iyi bilmek web tasarımının başlıca esasla-rından biri haline geldi.

99WEB TASARIM

Web Tasarımını Yaptık, Peki Sonra?

Web tasarımcısı olmak demek, tasa-rımı yapıp bırakmak değildir. Olabilir, Photoshop’u açarsınız, çok harika bir tasarım yaparsınız, yeteneğiniz varsa da ortaya olağanüstü bir çalışma çık-mış da olabilir. Ancak, esas iş burada başlıyor işte: Tasarım yapan kişinin bu tasarımı HTML, CSS, Flash ne yapa-caksa ona göre düşünerek hazırlaması gerekiyor. Aksi halde dilimlemeye ge-çildiğinde birçok zorluk sizi bekliyor demektir, sonra uğraşır durursunuz. Güzel ve uygun tasarım, uygun dilim-leme, uygun yerleşim, uygun aktarma. Kısaca web tasarımın özeti budur.

Tasarımdan sonrası? Hadi aktardığı-mızı da varsayalım? Sonrası program-lamaya giriyor. Web programlama işini yapanlar sizin işinizi ele alıp işlemeye

başlıyorlar. Onların tasarımdan anla-maları gerekmiyor, zaten programcı olup da tasarımdan çok iyi anlayanla-ra nadiren rastlarsınız. PHP, SQL, ASP, Microsoft.Net (C#.NET, ASP.NET, ADO.NET, XML Web Services), Ajax gibi programlama dilleriyle boğuşmak di-ğerlerine fırsat vermiyor.

Tasarımınızın Photoshop’ta görün-düğü gibi web tarayıcılarında da aynı şekilde görünmesini sağlamanız bu işin son adımı. Internet Explorer’da çok gü-zel görünebilir, ama Firefox’ta dağılmış gibi görünüyor, linkler pasif oluyorsa, sitenizi tekrar gözden geçirmeniz şart demektir. Ne yazık ki, Türkiye’de ki birçok site hiçbir şekilde Firefox’ta test edilmiyor, Firefox’a uyarlanmıyor. Bu durum ben ve benim gibi Firefox ba-ğımlıları için çok büyük hayal kırıklığı demek. Ayrıca Safari, Opera gibi tarayı-cılarda da test etmek en iyisidir.

Sonuç olarak, web tasarımcısı olmak istiyorsanız, köşelerde sizleri bekleyen birçok engel var, eğer etrafınıza iyi bakıp bu engelleri aşmayı başarırsanız en iyi-lerden biri olmaya adaysınız demektir.

p ş p ş

100

101

Kadir Kara

102

Hakkı Fidan

103

BADEM – S’ONSUZRock müziğin centilmeni Badem’den

S’onsuzluğa dair gizemli bir albüm. Ni-telikli müzisyenlerden oluşan ve etkile-yici konser performanslarıyla ünlenen Badem’in yeni albümüne; Özlem Te-kin, İlhan Şeşen, ve Gülçin Santırcıoğlu gibi değerli isimler konuk oluyor. Piya-nonun, nefeslilerin, yaylıların, ve daha birçok enstrümanın eşlik ettiği zengin orkestrasyonlara sahip titizlikle hazır-lanmış düzenlemeler, albümün kalite-sini üst seviyeye çıkarıyor.

GECE YOLCULARI KALBİN KADAR YAKIN

1993 yılından bu yana birlikte ba-şarılı albüm çalışmalarına, konserlere imza atan Gece Yolcuları, “Kalbin Kadar Yakın” adını taşıyan üçüncü albümleri

Şubat ayında müzik marketlerde yerini aldı. Daha önceki albümlerinde güçlü baladlara imza atan Gece Yolcuları’nı “Kalbin Kadar Yakın” adını taşıyan yeni albümlerinde, dinamik yönleri ile de göreceksiniz. Müzikal kariyerlerine yeni başarılar katacak bu albümlerin-de, daha önceki albümlerinden de tanı-dığımız aranjör Cem Özkan ile birlikte çalıştılar. Oniki yeni şarkı ve bir cover parçanın yer aldığı albümde Gece Yol-cuları soundlarındaki farklılık ve şarkı sözlerindeki özenle dikkati çekecekler. Albümün çıkış şarkısı yıllar önce Sezen Aksu’dan dinlediğimiz Onno Tunç bes-tesi, Aysel Gürel sözleri ile “Değer mi” şarkısı…

YENİ ALBÜMLEREmrah YUMUK

104

TEOMAN - SÖZ MÜZİKEn güzel Teoman şarkıları bambaşka ses-

lerde yeniden bu albümde hayat buluyor.Bugüne kadar Teoman’ın sesinden

dinlediğiniz hit olmuş, söz ve müzik-leri Teoman’a ait şarkılar bu albümde Türkiye’nin önde gelen sanatçılarının yo-rumuyla bambaşka bir kimlikle karşınıza

çıkıyor.

Bu albümde kimler yok ki; Sezen

Aksu, Yalın, Candan Erçetin, Yaşar,

Nil Karaibrahimgil, Emre Aydın, İzel,

Mirkelam, İrem Candar, Yavuz Bingöl,

Kreş, Harun Tekin, Rashit ve Hayko

Cepkin.

105MÜZİK

ALMORA – KIYAMET SENFONİSİSenfonik ve Gotik Rock’ın ülkemiz-

deki en büyük ismi Almôra, iki yıllık aradan sonra yeni albümü “Kıyamet Senfonisi” ile müzik arenasına geri dö-nüyor. Albümün tamamı, güçlü gotik ve epik temalar taşıyan Türkçe sözlü şarkı-lardan oluşuyor. Almôra, “Kıyamet Sen-fonisi” ile birlikte masallarına kaldığı yer-den devam ederken aynı zamanda Türk

Rock Müziğinde yapılmış İlk Türkçe Söz-lü Gotik Rock albümüne de imzasını atı-yor. Albümün en büyük sürprizlerinden biriyse Türk Rock Müziğinin en önemli seslerinden biri olan Ogün SANLISOY’un “İyiler Siyah Giyer” isimli şarkıyı güçlü yorumu ile seslendirmesi.

Albüm Türkiye’de Türkçe, yurt dı-şında ise İngilizce olmak üzere iki farklı versiyon halinde çıkacak.

106

SAKİN – HAYATRolling Stone dergisi tarafından ‘Ge-

lecek Vaat Eden 10 Yerli Grup’ arasında gösterilen, Dream TV 2007 anketinde ‘En İyi Yeni Grup’ adaylığı bulunan SAKİN’in ilk albümü çıktı. MySpace sayfasında 130.000’ i aşan ziyaretçi ve 170.000’ i aşan dinlenme sayısıyla da dikkat çekti.

Bu albümden ilk single olan “Denek Hayatım”, Pamukova hızlı tren faciası-nın bize bir kez daha hatırlattığı ‘hayatı denek olarak yaşamak’, ‘denek olmak’, bunun kaçınılmazlığı, acısı ve yaşanan her facia ile sunulan acı tellallığının ders çıkarılamaz sonucunu dillendir-meye çalışıyor.

TOLGA BURKAY – RENK KÖRÜTolga Burkay “Renk Körü” isimli

albümünü tamamladı. Buluşmaya az kaldı. Albümün açılış şarkısı “Dünya” yayında.

Albümdeki şarkılardan biri ha-riç tamamının söz ve müzikleri Tolga Burkay’a ait. Düzenlemeleri Can Alper yaptı. Kerem Tüzün (Kurban), Öztürk Il-maz (Öztürk) ve Melis Danismend (Üc-noktabir) birer şarkıda konuk oldular.

107MÜZİK

108

Ali Uçar

109

Electronic Arts firması bazı oyunla-rının 2009 için uyarlanmış sürümlerini piyasaya sürmüş durumda,ama ben şu an bir 2008 versiyon oyun olan NBA LIVE 2008‘den bahsedeceğim.

NBA LIVE 2008 bu zamana ka-dar sadece NBA liginin takımlarını içeriyordu,şimdi ise 8 tane milli ta-kım oyunda yer alıyor. Bunlar; Arjan-tin, Çin, Fransa, Almanya, Yunanis-

tan, İtalya, İspanya ve Amerika Birleşik Devletleri,umarım yakında Türkiye Milli takımını da içlerinde görürürüz.Gerçi bırakalım Türk Milli takımını,Türkiye li-gindeki bütün takımları barındıran NBA LIVE yamaları var,ama ben şu an oyunun orijinal halinden bahsediyorum.

Oyunun içeriğinden bahsetmek gerekirse;grafikler-sesler yine üst düzey-de.Oyuncuların verdiği tepkiler,etkileri

NBA LIVE 2008Murat KORKMAZ

110

algılama gücü oldukça yüksek seviyede ve bunlar hepimizinde bildiği gibi her geçen yıl daha da geliştiriliyor.Oyun müzikleri ise,yine hareketli ve bazıla-rımızın hoşuna oldukça gidecek bazıla-rımızında beğenmeyeceği müzikler var.

Oyunun sistem gereksinimleri ise şöyle;İşletim Sistemi: Windows XP/Vistaİşlemci: Pentium III 1.3 GHz RAM: 512 MB Ekran Kartı: 64MB (GeForce 4 veya üstüBoş Disk Alanı: 4 GB

Oyunun Web sitesine ile buradan ulaşabilirsiniz;

http://www.easports.com/nbalive08

111OYUN

112

Soner Demirsoy

113

Firefox’un Web Tarayıcısından Arama Yenilikleri

Mozilla’nın web tarayıcısı Firefox’un son versiyonu, kullanıcılarına özellikle online bilgi aramada yenilikler sunuyor.

Mozilla Vakfının Başkanı Mitchell Ba-ker, yeni tarayıcının, kullanıcıların ara-ma yapmalarının önemi göz önünde bu-lundurularak tasarlandığını ve Firefox 3 tarayıcısının şu anda beta sürümünün 3. aşamasında bulunduğunu kaydetti.

Bu sürümün kullanıcıya arama ve aynı zamanda “url” (adres) çubuğu yo-luyla “işaretleme” yapma imkanı tanı-dığını belirten Baker, yeni tarayıcının ayrıca internet bağlantısı olmaksızın çalışma olanağı da sunduğunu anlattı.

“İnsanların internette bilgi arar-ken, bir numaralı eylemlerinin arama

yapmak olduğu aşikar. Biz bireysel yaşamınıza daha yakın olacak alanla-rı getirmeyi tasarladık” diyen Baker, örneğin “url” çubuğuna “kameralar” yazıldığında, kullanıcının daha önce kameralarla ilgili ziyaret ettiği sitelerin listesinin çıkacağını belirtti.

Baker, Firefox’un yeni sürümünün bir diğer önemli özelliğinin de, inter-net bağlantısı kesildiğinde tarayıcının veri hatırlama anahtarıyla daha fazla “offline” çalışabilme olanağı olduğunu belirterek, yeni tarayıcının kullanıcı seya-hat ettiğinde veya kablosuz bağlantının sorunluğu olduğu bölgelerde çalışmasını sürdürebilme fırsatı verdiğine işaret etti.

TEKNOLOJİ

HABERLERİ

114

Adobe InDesign Cs3’te Fiyat İndirimi

01 Aralık 2007 – 31 Mayıs 2008 tarih-ler arasında (ingilizce) InDesign CS3 alan-lara %50’yi aşan fiyat indirimi var.

Yeni yaratıcı efektlerle, gelişmiş ve daha ince çalışmanıza imkan veren araçlarla daha önce hiç olmadığı kadar kolay bir şekilde profesyonel mizanpaj-lar yaratın. Siz de böylece asıl önemli olan yaratıcılığınıza odaklanabilir en verimli şekilde üretebilirsiniz.

Her geçen gün daha da hızlanan bir dünyada karmaşık ve hacımli baskı iş-lerin üstesinden gelmek gittikce zorla-şıyor. Değişik formatlar, tasarımlar ve en önemlisi mecralarda yapılması gere-ken hazırlıklar ve karmaşık iş akışı ha-yatı zorlaştırıyor. Önümüze çıkabilecek bunun gibi problem ve zorluklar karşı-sında herşeyin üstesinden gelebilecek tek bir çözüme ihtiyacımız olacaktır. Adobe’nin en son çıkarttığı Creative Su-ite 3 ailesinin önemli bir parçası olan

InDesign CS3 tüm bu problemlerin üs-tesinden gelebilecek bir ürün. Daha önce karmaşık iş akışlarına neden olan projeler artık kolay ve hızlı bir şekilde gerçekleşiyor.

Saydamlık, efektler ve gradient içe-ren ilgi çekici mizanpajlar yaratın. Bu efektler anında ve tahrıbatsız gerçek-leştikleri için istediğiniz gibi deneme imkânı doğuyor. Nesne ya da kontur oluşturduğunuzda, dolgu uyguladığı-nızda ya da metin girdiğinizde bu nes-neler varsayılan olarak düz renkte gö-rünür, diğer bir deyişle %100 opaklığa sahip olurlar. Nesneleri çeşitli yollarla saydam yapabilirsiniz.

Örneğin saydamlığı %100 (tama-men opak) ile %0 (tamamen saydam) arasında değiştirebilirsiniz. Opaklığı azalttığınızda, alttaki resim nesnenin, konturun, dolgunun ya da metnin yü-zeyi içinden görünür duruma gelir. Nesnenin, konturunun, dolgusunun ya da metninin opaklığını belirlemek için Efektler panelini kullanırsınız. Nesne-nin kendisinin, konturunun, dolgusu-nun ya da metninin alttaki nesnelerle nasıl karışacağını belirleyebilirsiniz. Nesneler söz konusu olduğunda, grup-taki yalnızca bazı nesnelerin, altların-da bulunan nesnelerle karışması için karıştırma işlemini belirli nesnelerle sınırlayabilir ya da nesnelerin gruptaki nesnelerle karışmak yerine altta gizlen-mesini sağlayabilirsiniz. Geniş bilgi: www.adobe.com.tr

115HABERLER

Microsoft, Web Reklam Şirketi Rapt’ı Aldı

Rapt, online yayımcılar tarafından reklam-envanter satışlarını düzenle-mek için kullanılıyor. Microsoft, Rapt’ın teknolojisini, şirketin bir parçası olan Atlas Publisher Suite’ye entegre etme ni-yetinde. Şirket, reklam paketi ve ulaşım, işakışı araçları, gelir yönetimi ve optimizas-yonu da içeren bir paket üzerinde çalışıyor.

Advertiser and Publisher Solutions Group yönetim kurulu başkan yar-dımcısı Brian McAndrews bu konuda şu açıklamalarda bulundu: “Online yayımcılar’ın karmaşık ihtiyaçları var-dır ve rekabette kendilerine yardım et-meleri için daha dikkatli olan ve ince düşünebilen ortaklara ihtiyaçları var.”

Rapt’ın mevcut fiyat analizi ve en-vanter yönetimi, şirketin bünyesinde olan Atlas’ın üstünde yer alarak yayım-

cıların satış gruplarına yardım edilmesi amaçlanıyor.

“Çözümler farklı olacaktır her ya-yımcı için, bu nedenle biz farklı çözüm yolları sunmak istiyoruz.” diyor Adver-tiser and Publisher Solutions Group yö-neticisi Scott Howe.

SAYILARLA E-POSTA170 milyar: Her gün dünya genelinde gönderilen e-posta sayısı. 2 milyon: Her saniye gönderilen e-posta sayısı. 49 dakika: Bir ofiste her gün e-posta ile geçirilen süre. 30-40: Çalışanların bir saatte e-posta’larını kontrol etme sayısı.

116

117

Mustafa Fidan

Kişisel çalışmalarını (İllüstrasyon, fotoğraf, resim veya 3D), adını

ve soyadını dosya ismine yazıp [email protected] ad-

resine, jpg veya png formatlarında yollayarak bize ulaştır,

gerisini dert etme...

GELECEK SAYIDAKİ YERİNİ

AYIRDIK, SENİ BEKLİYORUZ!

Tek sayfa

475 piksel

Yan yana sayfa

67

0 p

ikse

l

67

0 p

ikse

l

950 piksel

Documents

Sanalkurs E-Dergi Sayı 3