93
การประเมินเขตศักยภาพน้าบาดาลในจังหวัดภูเก็ตโดยใช้ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ Groundwater Potential Zones Assessment in Phuket Province Using GIS เสาวนีย์ เจริญพงษ์ Saowanee Charoenpong วิทยานิพนธ์นีเป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาตามหลักสูตรปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาเทคโนโลยีและการจัดการสิ่งแวดล้อม มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Science in Technology and Environmental Management Prince of Songkla University 2556 ลิขสิทธิ์ของมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร

Saowanee Charoenpong - CORE · (6) Thesis Title Groundwater Potential Zones Assessment in Phuket Province Using GIS Author Miss Saowanee Charoenpong Major Program Technology and Environmental

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

การประเมนเขตศกยภาพน าบาดาลในจงหวดภเกตโดยใชระบบสารสนเทศภมศาสตร

Groundwater Potential Zones Assessment in Phuket Province Using GIS

เสาวนย เจรญพงษ

Saowanee Charoenpong

วทยานพนธน เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาเทคโนโลยและการจดการสงแวดลอม มหาวทยาลยสงขลานครนทร

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Science in Technology and Environmental Management

Prince of Songkla University 2556

ลขสทธของมหาวทยาลยสงขลานครนทร

(1)

การประเมนเขตศกยภาพน าบาดาลในจงหวดภเกตโดยใชระบบสารสนเทศภมศาสตร

Groundwater Potential Zones Assessment in Phuket Province Using GIS

เสาวนย เจรญพงษ

Saowanee Charoenpong

วทยานพนธน เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาเทคโนโลยและการจดการสงแวดลอม มหาวทยาลยสงขลานครนทร

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Science in Technology and Environmental Management

Prince of Songkla University 2556

ลขสทธของมหาวทยาลยสงขลานครนทร

(2)

ชอวทยานพนธ การประเมนเขตศกยภาพน าบาดาลในจงหวดภเกตโดยใชระบบสารสนเทศ ภมศาสตร

ผเขยน นางสาวเสาวนย เจรญพงษ สาขาวชา เทคโนโลยและการจดการสงแวดลอม

อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก คณะกรรมการสอบ ……………………………………..… ………................................. ประธานกรรมการ (ดร.ชนดา สวรรณประสทธ) (ดร.แสงดาว วงคสาย) ………............................................... กรรมการ อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม (รองศาสตราจารย ดร.พนธ ทองชมนม)

……………………………………..… ………............................................... กรรมการ (รองศาสตราจารย ดร.พนธ ทองชมนม) (รองศาสตราจารย ดร.พษณ วงศพรชย) ………............................................... กรรมการ (ดร.ชนดา สวรรณประสทธ)

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร อนมตใหนบวทยานพนธฉบบน เปน

สวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยและการจดการสงแวดลอม

…………………………..…………….

(รองศาสตราจารย ดร.ธระพล ศรชนะ) คณบดบณฑตวทยาลย

(3)

ขอรบรองวา ผลงานวจยน เปนผลมาจากการศกษาวจยของนกศกษาเอง และขอขอบคณผทมสวน

เกยวของทกทานไว ณ ทน

ลงชอ____________________________ (ดร.ชนดา สวรรณประสทธ) อาจารยทปรกษาวทยานพนธ

ลงชอ____________________________ (นางสาวเสาวนย เจรญพงษ) นกศกษา

(4)

ขาพเจาขอรบรองวา ผลงานวจยน ไมเคยเปนสวนหนงในการอนมตปรญญาในระดบใดมากอน และ

ไมไดถกใชในการยนขออนมตปรญญาในขณะน

ลงชอ____________________________ (นางสาวเสาวนย เจรญพงษ) นกศกษา

(5)

ชอวทยานพนธ การประเมนเขตศกยภาพน าบาดาลในจงหวดภเกตโดยใชระบบสารสนเทศ ภมศาสตร

ผเขยน นางสาวเสาวนย เจรญพงษ สาขาวชา เทคโนโลยและการจดการสงแวดลอม ปการศกษา 2556

บทคดยอ

การศกษาน มวตถประสงคเพอประเมนเขตศกยภาพของแหลงน าบาดาลจงหวดภเกตโดยใชเทคโนโลยสารสนเทศภมศาสตร ขอมลทใช ไดแก ปรมาณน าจาเพาะของบอบาดาล จานวน 512 บอ ขอมลอตนยมวทยาเฉลย 10 ป (ป 2545–2554) ประกอบดวย อตราการซมน าของดนเฉลยรายป ปรมาณน าฝนฉลยรายป ปรมาณน าทาเฉลยรายป ปรมาณน าในดนรายป การระเหยเฉลยรายป ขอมลในระบบสารสนเทศภมศาสตร ประกอบดวย แบบจาลองความสงเชงเลข ความลาดชน โครงสรางเชงเสน ความหนาแนนโครงสรางเชงเสน ช นหน เสนทาง แหลงน า และการระบายน ารวม 13 ปจจย วธการศกษาใชเทคนคสารสนเทศภมศาสตร และการวเคราะหถดถอยเชงพห ผลการศกษาพบวามเพยงปจจยความลาดชน 1 ปจจย ทสามารถใชอธบายศกยภาพของน าบาดาลไดเพยงรอยละ 1.1 (R2 = 0.011) ทระดบความเชอมนรอยละ 95 เนองจากแบบจาลองทไดมคาสมประสทธการตดสนใจอยในระดบทตามาก จงไมสามารถนาแบบจาลองดงกลาวไปใชประเมนศกยภาพน าบาดาลท งพ นทจงหวดภเกตได แตท งน สามารถนาวธการศกษาไปประยกตใชเพอสรางแบบจาลองการประเมนศกยภาพน าบาดาลในพ นทอนๆ เพอสนบสนนการบรหารจดการทรพยากรน าบาดาล รวมถงการประเมนศกยภาพน าบาดาลในอนาคตตอไปได ค าส าคญ: น าบาดาล ศกยภาพน าบาดาล ปรมาณน าจาเพาะของบอบาดาล ระบบสารสนเทศ

ภมศาสตร

(6)

Thesis Title Groundwater Potential Zones Assessment in Phuket Province Using GIS Author Miss Saowanee Charoenpong Major Program Technology and Environmental Management Academic 2013

ABSTRACT

The objective of this study was to assess the groundwater potential using geographic information system (GIS) techniques. The specific capacity of well (SPC) of 512 wells were collected and calculated. Average 10 years (2002-2011) meteorological data including infiltration rate, rainfall, runoff, soil water and evaporation were analyzed. Thirteen spatial data in vector format were prepared including digital elevation model elevation model (DEM), slope, lineament, lineament density, geology, stream, water body and drainage. Techniques in GIS and multiple linear regressions were used in this study. Results showed only slope that can be described the groundwater potential at 1.1 percentages (R2 = 0.011, p-value < 0.05). Therefore, the model for groundwater potential assessment cannot be used in this area. However, the methodology can be applied in other areas to support groundwater resources management or assess the groundwater potential in the future. Keywords: Groundwater potential, Groundwater, GIS, SPC, Phuket

(7)

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบน สาเรจลลวงไดดวยความชวยเหลอจากทกทาน โดยเฉพาะอยางยง ขอขอบคณ ดร.ชนดา สวรรณประสทธ อาจารยทปรกษาหลก และ รองศาสตราจารย ดร.พนธ ทองชมนม อาจารยทปรกษารวมวทยานพนธทไดกรณาใหคาปรกษา ช แนะ เอาใจใส ตรวจสอบและแกไขในการเขยนวทยานพนธฉบบน ดวยดเสมอมา ขอขอบพระคณ ดร.แสงดาว วงคสาย ประธานกรรมการสอบวทยานพนธ และรองศาสตราจารย ดร.พษณ วงศพรชย กรรมการสอบวทยานพนธ ทกรณา สละเวลาในการเปนกรรมการสอบและใหคาแนะนา ตลอดจนแกไขวทยานพนธใหมความสมบรณ ขอขอบคณสานกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ภเกต ทใหขอมลบอบาดาลท งหมดของจงหวดภเกต พรอมท งใหคาแนะนาและปรกษาเกยวกบขอมลบอบาดาลจงหวดภเกต ขอขอบคณคณะเทคโนโลยและสงแวดลอม มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตภเกต ทมอบทนในการศกษาและทนสนบสนนการวจย ขอขอบคณเพอน ๆ นกศกษา รนพและรนนองสาขาเทคโนโลยและการจดการสงแวดลอมทกทาน ทคอยเปนกาลงใจ เปนแรงผลกดน และใหความอปการะดวยดเสมอมา คณงามความดอนพงมจากวทยานพนธฉบบน ผวจยขอมอบแดครอบครวอนเปนทรกและเคารพยง และคณาจารยผประสาทวชาความร ตลอดจนทก ๆ ทานทใหกาลงใจชวยเหลอจนกระทงวทยานพนธฉบบน สาเรจลงไดดวยด

เสาวนย เจรญพงษ

(8)

สารบญ

หนา

บทคดยอ (ภาษาไทย) (5)

บทคดยอ (ภาษาองกฤษ) (6) กตตกรรมประกาศ (7) สารบญ (8) รายการตาราง (12) รายการรป (13) สญลกษณค ายอและตวยอ (14)

บทท 1 บทน า 1 1.1 ความส าคญและทมาของการวจย 1 1.2 วตถประสงค 3 1.3 ขอบเขตของการวจย 3 1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 4 1.5 นยามศพทเฉพาะ 4 บทท 2 การตรวจเอกสาร 5 2.1 การเกดน าบาดาล

2.1.1 วฎจกรน ำ 2.1.2 ลกษณะภมประเทศ 2.1.3 กำรเกดน ำบำดำล

5 5 6 7

2.2 ปจจยทสงผลตอปรมาณน าบาดาล 8 2.2.1 อตรำกำรซมน ำของดน 8 2.2.2 น ำฝน และน ำทำ 9 2.2.3 กำรระเหย 2.2.4 ควำมลำดชน และแบบจำลองควำมสงเชงเลข 2.2.5 โครงสรำงเชงเสน และควำมหนำแนนโครงสรำงเชงเสน 2.2.5 ช นหน

2.3 อตราการสบ

10 10 10 10 16

(9)

สารบญ (ตอ)

หนา 2.4 แบบจ าลองน าบาดาล

2.4.1 แบบจำลองทำงคณตศำสตร 2.4.2 แบบจำลองน ำบำดำล MODFLOW 2.4.3 แบบจำลองทำงสำรสนเทศภมศำสตร (GIS)

2.5 การน าน าบาดาลไปใชประโยชน 2.5.1 ดำนอปโภค-บรโภค 2.5.2 ดำนกำรเกษตรกรรม 2.5.3 ดำนธรกจ

2.5.3.1 ธรกจ(อตสำหกรรม) 2.5.3.2 ธรกจ (บรกำร) 2.5.3.3 ธรกจ (กำรคำ)

หนา 19 19 20 21 23 23 24 24 24 24 24

บทท 3 วธการวจย 3.1 พ นทศกษา

3.1.1 ขนำดพ นท 3.1.2 ลกษณะภมประเทศ 3.1.3 ลกษณะภมอำกำศ 3.1.3 จำนวนบอบำดำล

3.2 ขอมลและอปกรณทใชในการศกษา 3.2.1 ขอมล 3.2.2 อปกรณ

25 25 25 26 26 27 28 38 29

3.3 วธการวจย 3.3.1 ปรมำณน ำบำดำล

3.3.1.1 กำรเตรยมขอมล 3.3.1.2 กำรปรบแกขอมลทตยภม 3.3.1.3 กำรหำคำปรมำณน ำจำเพำะของบอบำดำล 3.3.1.4 ศกษำปจจยทมผลตอศกยภำพน ำบำดำล

3.3.2 แบบสอบถำม

29 29 29 29 30 30 35

(10)

สารบญ (ตอ)

หนา

3.3.2.1 กำรเกบขอมลแบบสอบถำม 3.3.2.2 สำรวจพ นทจรงและสอบถำมผใชน ำ 3.3.2.3 รวบรวมขอมลทไดจำกกำรสอบถำม 3.3.2.4 วเครำะหขอมลทไดจำกกำรเกบขอมลแบบสอบถำม

35 35 35 35

บทท 4 ผลและบทวจารณผลการวจย 37 4.1 ปจจยทใชในการวเคราะหศกยภาพน าบาดาล 37

4.1.1 คำปรมำณน ำจำเพำะของบอบำดำล 4.1.2 อตรำกำรซมน ำของดนเฉลย 10ปรำยป 4.1.3 ปรมำณน ำฝนเฉลย 10ปรำยป 4.1.4 ปรมำณน ำทำเฉลย 10 ปรำยป 4.1.5 ปรมำณน ำในดนเฉลย 10 ปรำยป 4.1.6 ปรมำณกำรระเหยเฉลย 10 ปรำยป 4.1.7 ธรณวทยำ 4.1.8 โครงสรำงเชงเสน 4.1.9 ควำมหนำแนนของโครงสรำงเชงเสน 4.1.10 แบบจำลองควำมสงเชงเลข 4.1.11 ควำมลำดชน 4.1.12 เสนทำงน ำ 4.1.13 แหลงน ำ 4.1.14 กำรระบำยน ำของดน

37 39 40 41 42 43 43 45 46 47 48 49 50 52

4.2 การวเคราะหความสมพนธระหวางคาปรมาณน าจ าเพาะของบอบาดาลและปจจยเชงพ นท 4.2.1 แบบสอบถำม

4.3 สรปและวจารยผล

53

56 61

บทท 5 บทสรปผลการวจยและขอเสนอแนะ 5.1 สรปผลการวจย 5.2 ขอเสนอแนะ

66 66 67

(11)

สารบญ (ตอ)

หนา เอกสารอางอง 69 ภาคผนวก 72 ประวตผเขยน 77

(12)

รายการตาราง

ตารางท หนา 2.1 อตรำกำรไหลซมของน ำฝนทไหลลงสแหลงน ำบำดำล 8 2.2 ชนดของหนใหน ำและควำมลกสำหรบเจำะบอบำดำล 2.3 ชนดของหนใหน ำ 2.4 แสดงคำควำมพรนและคำประสทธภำพในกำรจำยน ำ

11 13 14

3.1 จำนวนบอบำดำลรำยตำบลในจงหวดภเกต 3.2 ระดบศกยภำพน ำบำดำลตอช นหน 4.1 คำ SPC เฉลยรำยตำบลจงหวดภเกต 4.2 รอยละพ นทของช นหนใหน ำ 4.3 รอยละกำรระบำยน ำของดน 4.4 ผลควำมสมพนธระหวำงตวแปร 4.5 สมประสทธ 4.6 ควำมสมพนธถดถอยเชงพห 4.7 ผลกำรศกษำจำกกำรเกบขอมลแบบสอบถำม 4.8 รอยละกำรใชทดนตอบอบำดำลท งหมด 4.9 สรปปจจยรำยตำบล

27 33 38 44 53 54 56 56 57 60 62

(13)

รายการรป

รปท หนา 2.1 วฎจกรของน ำ 2.2 ปจจยทควบคมควำมพรน 2.3 กำรวดระดบน ำในบอโดยกำรใชข วไฟฟำ 2.4 Circular Orifice Weir เพอวดปรมำณกำรสบจำกบอ 2.5 คำ K ตำม Orifice - Weir Formula จะข นอยกบอตรำสวนของขนำดของ Orifice กบ

ขนำดของทอ 2.6 ประเภทกำรใชน ำบำดำลในจงหวดภเกต 3.1 แผนทขอบเขตจงหวดภเกต 3.2 ตำแหนงทต งบอบำดำลในจงหวดภเกต 3.3 ข นตอนกำรวจย 4.1 แผนทอตรำกำรซมน ำของดนเฉลย 10 ปรำยป จงหวดภเกต 4.2 แผนทปรมำณน ำฝนเฉลย 10 ปรำยป จงหวดภเกต 4.3 แผนทปรมำณน ำทำเฉลย 10 ปรำยป จงหวดภเกต 4.4 แผนทปรมำณน ำในดนเฉลย 10 ปรำยป จงหวดภเกต 4.5 แผนทกำรระเหยเฉลย 10 ปรำยป จงหวดภเกต 4.6 แผนทธรณวทยำ จงหวดภเกต 4.7 แผนทโครงสรำงเชงเสน จงหวดภเกต 4.8 แผนทควำมหนำแนนโครงสรำงเชงเสน จงหวดภเกต 4.9 แผนทแบบจำลองควำมสงเชงเลข จงหวดภเกต 4.10 แผนทควำมลำดชน จงหวดภเกต 4.11 แผนทเสนทำงน ำ จงหวดภเกต 4.12 แผนทแหลงน ำ จงหวดภเกต 4.13 แผนทกำรระบำยน ำของดน จงหวดภเกต 4.14 แผนทตำแหนงแบบสอบถำมบอบำดำลและกำรใชทดนจงหวดภเกต

6 12 17 18 19

24 26 28 36 39 40 41 42 43 45 46 47 48 49 50 51 52 60

(14)

สญลกษณค ายอและตวยอ

Cp DEM GIS IDW

Kgr Q Qa Qb Qt SPC Sw

Meta - Sedimentary Aquifers Digital Elevation Model Geographic Information System Inverse Distance Weight Granitic Aquifers Pumping Rate Colluvium Aquifer Beach Sand Aquifers Floodplain Aquifers Specific Capacity Total Drawdown in well

1

บทท 1

บทน ำ

1.1 ควำมส ำคญและทมำของกำรวจย ทรพยากรน าเปนสงสาคญในการดาเนนชวต หากขาดน าสงมชวตไมสามารถดารงชวตอยได น าเปนปจจยพ นฐานทางดานเศรษฐกจ จากการเพมข นของประชากรและความเจรญเตบโตทางดานเศรษฐกจในทกพ นทในโลก ทาใหมความตองการใชน ามากยงข น สงผลใหเกดปญหาการขาดแคลนน าตามมา ทาใหการบรหารจดการน าเปนเรองทสาคญและจาเปนอยางยง ในการรกษาน าใหคงอยกบการดาเนนชวตตอไป ซงปญหาการขาดแคลนน าน เกดข นท งน าผวดน และน าบาดาลทอยใตดน น าบาดาลนอกจากเปนแหลงน าทใชในการอปโภคบรโภคทสาคญแลวยงเปนแหลงน าสารองทใชสามารถนามาใชในกรณเกดการขาดแคลนน าผวดนข น น าบาดาลจงเปนแหลงน าทางเลอกทมศกยภาพในการนาไปใชในกจกรรมตาง ๆ ได เนองจากน าบาดาลเปนทรพยากรน าทอยใตดนการประเมนศกยภาพของน าบาดาลในเชงปรมาณจงเปนเรองทนาสนใจและศกษา เพอใชในการบรหารจดการ รวมไปถงการแกปญหาการนาน าบาดาลมาใชอยางไมเหมาะสม โดยปกตน าบาดาลเปนทรพยากรธรรมชาตทมการหมนเวยนตามวฎจกรน า แตหากมการวางแผน หรอการพฒนาน าบาดาลข นมาใชอยางไมถกตองตามหลกวชาการ อาจทาใหเกดผลกระทบอน ๆ ตามมาได เชน การลดลงของระดบน าบาดาล ซงสงผลใหเกดการทรดตวของช นดน การไหลเขาแทรกของน าเคม (สกญญา หนทอง, 2550) ทาใหรฐบาลตองออกพระราชบญญตน าบาดาล พทธศกราช 2520 เพอการใชน าบาดาลอยางเหมาะสม (ทวศกด ระมงควงศ, 2546) ภเกตเปนหนงในจงหวดทมการพฒนาในดานตางๆอยางรวดเรวในชวงทผานมา ท งในดานเศรษฐกจ สงคม การขยายตวของอตสาหกรรม โดยเฉพาะธรกจการทองเทยว ซงมผลทาใหจานวนประชากรในพ นทเพมสงข น เกดการขยายตวของเมอง และสงผลกระทบตอปรมาณความตองการใชน าสาหรบการอปโภคและบรโภค ปญหาดงทกลาวมาน น ทาใหการใชน ามปรมาณทเพมข น และแหลงบรการน าทมอยอาจไมเพยงพอตอความตองการน าในแตละเขตพ นทโดยเฉพาะในชวงฤดกาลทองเทยว ระหวางเดอนพฤศจกายนถงเมษายนของทกป และทรพยากรน าถอเปนปจจยจากดของจงหวดภเกต เนองดวยลกษณะภมประเทศทเปนเกาะจงมกประสบปญหาการขาด

2

แคลนน าผวดน ปจจบนจงหวดภเกตมปรมาณน าตนทนความจแหลงเกบกกน าประมาณ 21 ลานลกบาศกเมตรและมปรมาณน าทนามาใชไดประมาณ 46 ลานลกบาศกเมตรตอป ปรมาณความตองการน าอปโภคบรโภคเพมข นรอยละ 2 ตอป

จากผลการศกษาของ อสระ อนกล ป 2554 พบวาจงหวดภเกตจะมความตองการใชน าในป 2560 ประมาณ 61 ลานลกบาศกเมตร ในป 2570 ประมาณ 78 ลานลกบาศกเมตร และในป 2580 ประมาณ 101 ลานลกบาศกเมตร แตมปรมาณน าทสามารถนามาใชไดจรงประมาณ 46 ลานลกบาศกเมตรตอป จากปญหาทกลาวมาขางตนน น พบวา ทรพยากรน าเปนสงทจาเปนตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของจงหวดภเกต ซงแหลงน าบาดาลเปนทางเลอกสาคญทจะนามาทดแทนในสวนการขาดแคลนน าในจงหวดภเกตได ปจจบนไดมการขดเจาะน าบาดาลมาใชประโยชนในหลายพ นทภายในจงหวด ทาใหไมมขอมลเพยงพอทางด านศกยภาพน าบาดาลทเหมาะสมในการนามาใชประโยชน เนองดวยลกษณะธรณวทยาของจงหวดภเกตประกอบไปดวยน าบาดาลทถกเกบอยภายในตะกอนหนรวน และหนแขง มการใหน าทแตกตางกนข นอยกบลกษณะของช นหนน นๆ ซงในบางพ นทมปรมาณน าทมากแตคณภาพน าบาดาลคอนขางตา หรอ บางพ นทมคณภาพน าทด แตมปรมาณน าทนอย ประกอบกบพ นทสวนใหญเปนหนแขงทาใหมความจาเปนในการศกษาถงศกยภาพน าบาดาลในจงหวดภเกตดงน นการศกษาศกยภาพของน าบาดาล เพอใหการบรหารจดการทรพยากรน ามเพยงพอตอปรมาณการใชในแตละพ นทจงเปนสงจาเปนและเรงดวน เพอรองรบปญหาการขาดแคลนน าผวดนทอาจเกดข นในอนาคตอนใกลน นอกจากน ปจจยทางดานช นหน ความลาดชน โครงสรางเชงเสน ความสงเชงเลข ปรมาณการซมเฉลยรายป การระเหยเฉลยรายป น าทาเฉลยรายป และปรมาณน าฝนเฉลยรายป ยงมผลตอศยภาพน าบาดาล เนองจากการเกดน าบาดาลน นมาจากปจจยเหลาน น ปญหาการขาดแคลนน าทอาจเกดข นจงถอเปนอปสรรคในการลดอตราการลงทนและกจกรรมทางเศรษฐกจตาง ๆ ในอนาคต ดงน นการศกษาศกยภาพของน าบาดาล เพอใหการบรหารจดการทรพยากรน ามเพยงพอตอปรมาณการใชในแตละพ นทจงเปนสงจาเปนและเรงดวน เพอรองรบปญหาการขาดแคลนน าผวดนทอาจเกดข นในอนาคตอนใกลน การศกษาคร งน มงเนนการประเมนศกยภาพของน าบาดาล โดยไดนาขอดของเทคโนโลยสารสนเทศภมศาสตรมาประยกตใชรวมกบขอมลจากหนวยงานราชการทเกยวของ ทไดมการเกบรวบรวมไวจากอดตจนถงปจจบน มาใชในประเมน และตรวจสอบศกยภาพของทรพยากรน าบาดาลในเขตพ นทจงหวดภเกต เพอใหเกดประโยชนสงสด ตอการวางแผน จดการ บรหารทรพยากรน าบาดาล และรองรบการแกปญหาการขาดแคลนน าผวดนทอาจเกดข นในอนาคต

3

1.2 วตถประสงค

เพอประเมนเขตศกยภาพของแหลงน าบาดาลจงหวดภเกตโดยใชเทคโนโลยสารสนเทศภมศาสตร 1.3 ขอบเขตของกำรวจย 1.3.1 การศกษาคร งน ทาการวเคราะหหาเขตศกยภาพน าบาดาลในจงหวดภเกต เฉพาะบอทมการจดทะเบยนและมการระบคาพกดของบอโดยใชขอมลจากกรมทรพยากรน าบาดาล

1.3.2 การศกษาคร งน คาวาศกยภาพน าบาดาลหมายถงปรมาณการกกเกบรวมกบปรมาณน าเตม อยบรเวณช นหนอมน าและสามารถสบน าข นมาใชไดจากการขดเจาะบอบาดาลและมน าทปรมาณทเพยงพอตอความตองการ

1.3.3 การศกษาคร งน ทาการวเคราะหปจจยดงน 1.3.3.1 ปรมาณน าจาเพาะ (Specific Capacity: SPC) (ลกบาศกเมตรตอชวโมง

ตอเมตร) 1.3.3.2 อตราการซมน าเฉลย 10 ปรายป (Infiltration) (ลกบาศกเมตรตอป) 1.3.3.3 ปรมาณน าฝนเฉลย 10 ปรายป (Rainfall) (ลกบาศกเมตรตอป) 1.3.3.4 ปรมาณน าทาเฉลย 10 ปรายป (Runoff) (ลกบาศกเมตรตอป) 1.3.3.5 ปรมาณน าในดนเฉลย 10 ปรายป (Soil water) (ลกบาศกเมตรตอป) 1.3.3.6 ปรมาณการระเหยเฉลย 10 ปรายป (Evaporation) (ลกบาศกเมตรตอป) 1.3.3.7 ธรณวทยา (Geology) 1.3.3.8 โครงสรางเชงเสน (Lineament) 1.3.3.9 ความหนาแนนโครงสรางเชงเสน (กโลเมตรตอกรดเซลล) (Lineament

Density) 1.3.3.10 แบบจาลองความสงเชงเลข Digital Elevation Model (DEM) (เมตร) 1.3.3.11 ความลาดชน (Slope) (องศา) 1.3.3.12 เสนทางน า (Stream) 1.3.3.13 แหลงน า (Water Body) 1.3.3.14 การระบายน าของดน (Drainage)

4

1.4 ประโยชนทคำดวำจะไดรบ

1.4.1 ทราบถงขอมลแหลงน าบาดาลทมศกยภาพในจงหวดภเกต 1.4.2 เพอเปนแนวทางในการพฒนาและการจดการพ นททมศกยภาพน าบาดาลให

เปนแหลงกกเกบน าบาดาล และรองรบการแกปญหาการขาดแคลนน าผวดนทอาจเกดข นในอนาคต

1.5 นยำมศพท

น ำบำดำล (Groundwater) หมายถง น าทถกกกขงอยในชองวางของหนและตะกอนใตผวดนจนเตมชองวาง โดยทศกษาเขตน าบาดาลทอยลกจากผวดนลงไปเกนกวา 15 เมตร เปนน าบาดาล

ธรณอทกวทยำ (Geohydrology) หมายถง ตนกาเนดของน าจากน าในบรรยากาศ และไหลซมผานผวดนจนกลายเปนน าบาดาล

อทกธรณวทยำ (Hydrogeology) หมายถง ลกษณะการเกดการแพรกระจาย และการเคลอนทของน าบาดาล โดยอาศยหลกการและความรทางธรณวทยามาใชอธบายกระบวนการตาง ๆ ปรมำณน ำจ ำเพำะของบอบำดำลแตละบอ (Specific Capacity) หมายถง ปรมาณน าบาดาลซงบงบอกถงความสามารถในการใหน าบาดาลของบอแตละบอ โดยคานวณจากปรมาณน าทสบออกมา (Q) หารดวยระยะน าลดในบอทสบ (Sw) (ลกบาศกเมตรตอชวโมงตอเมตร)

5

บทท 2

การตรวจเอกสาร น ำเปนทรพยำกรธรรมชำตทสำคญ แมวำน ำทไหลเวยนอยตำมสวนตำงๆของโลก

ท งทอยในอำกำศ บนผวดน และใตดนมปรมำณโดยรวมคงทตำมหลกกำรของสมดลน ำ แตในบำง

พ นทเกดควำมแหงแลง เพรำะไมมน ำทมำทดแทนน ำทถกใชหรอสญเสยไปมำเพมเตม ตวอยำงท

ชดเจนคอบรเวณทมกำรตดไมทำลำยปำ (กจกำร พรหมมำ, 2547) ทเกดกำรขำดแคลนน ำ

เชนเดยวกบในดำนปรมำณน ำจำก แมน ำ ลำคลอง หนอง บงง ทในอดตเคยมปรมำณน ำทเพยงพอตอ

ควำมตองกำร แตปจจบนไมสำมำรถนำน ำกลบมำใชใหเหมอนเดมได ดงน นน ำ เปน

ทรพยำกรธรรมชำตท งชนดทดแทนไดและชนดสญส นได ซงงลกษณะดงกลำวน สำมำรถเกดขง นได

กบน ำบำดำลเชนเดยวกน สำหรบกำรทบทวนเอกสำรและงำนวจยทเกยวของในกำรศงกษำคร งน

ประกอบดวย กำรเกดน ำบำดำล กำรตรวจวดปรมำณน ำบำดำล และกำรนำน ำบำดำลไปใช

ประโยชน

2.1 การเกดน าบาดาล

2.1.1 วฎจกรน ำ ทรพยำกรน ำบนโลก ไมวำจะเปนสวนของ น ำผวดน (Surface Water) หรอ น ำใตดน

(Subsurface Water) ลวนมตนกำเนดมำจำกน ำในบรรยำกำศ (Atmospheric Water) ควำมสมพนธของน ำในธรรมชำต อยในรปของไอน ำ ของเหลว หรอของแขง ท งทอยบนดน ใตผวดน หรอเหนอผวดน กำรเปลยนแปลงสถำนะของน ำเหลำน เกดเปน วฎจกรของน ำ สวนน ำทสำมำรถแทรกซงมลงไปสน ำใตดนไดน น ทเปนน ำในบรรยำกำศหรอมวลไอน ำทตกลงมำสพ นดนท งหมด ซงงเปนตนกำเนดทสำคญของน ำใตดน และน ำบำดำลดงรปท 2.1 หำกมนษยไมมกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำ น ำในธรรมชำตจะหมดส นไป หรอมปรมำณไมเพยงพอตอควำมตองกำร ทวโลกจงงใหควำมสำคญและสนใจในกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำใหอยคกบโลกใหไดนำนทสด สอดคลองกบกำรศงกษำของ Najia and Lustigb (2005) กำรนำน ำกลบมำใชใหมโดยวธกำรประเมนศกยภำพน ำ

6

ทสำมำรถนำกลบมำใชไดอก โดยทสนใจเกยวกบกระบวนตำงๆของวฎจกรน ำเพอหำแนวทำงกำรใชน ำใหรคำ เกดกำรใชน ำอยำงยงยนและลดกำรใชน ำในเมองซดนร ประเทศฮอสเตรเลย เพอประโยชนท งทำงดำนสงคมและสงแวดลอม

รปท 2.1 วฏจกรของน ำ (ทวศกด ระมงควงศ, 2546) 2.1.2 ลกษณะภมประเทศ

ลกษณะภมประเทศเปนตวบงช ถงงลกษณะของศกยภำพของน ำบำดำล หำกพ นทหรอบรเวณใดเปนทรำบลม ทรำบเชงเขำ ทะเลทรำย จะสงผลตอกำรใหน ำของพ นทน นในลกษณะอยำงไร เชนเดยวกบพ นทในจงหวดภเกตทมลกษณะเปนเกำะรมทวป คอเปนเกำะทต งอยตำมชำยฝงทะเลหรอไมไกลแผนดนมำก จงงมลกษณะทำงธรณวทยำคลำยคลงงกบแผนดนใหญทอยใกลเคยง มหลกฐำนทำงธรณวทยำบงช วำในอดตเคยเปนผนแผนดนเดยวกบจงหวดพงงำมำกอน แตตอมำถกทะเลตดขำดออกไปมสภำพเปนเกำะดงปจจบน พ นทเกำะประกอบดวยพ นทลำดชน

7

แบบภเขำ ทรำบเชงเขำและทรำบตำ ซงงพ นทสวนใหญรอยละ 70 เปนภเขำททอดยำวตำมแนวเหนอใต ซงงเปนเทอกเขำตอเนองมำจำกเทอกเขำตะนำวศรมยอดเขำทสงทสดคอ ยอดเขำไมเทำสบสอง สง 529 เมตร จำกระดบน ำทะเลปำนกลำง อยในตำบลปำตอง ภเขำสวนมำกอยทำงดำนตะวนตกของจงหวด ทำใหท รำบชำยฝงทะเลทำงด ำนตะวนตกแคบทำงทศ เหนอและด ำ นตะวนออกเฉยงเหนอเปนทรำบสง มคลองสำยส น ๆ ไหลลงไปทรำบทำงตอนใตและตะวนออกมพ นทรอยละ 30 เปนพ นทรำบ สวนใหญอยบรเวณตอนกลำงตะวนออกและชำยฝงตะวนตกของพ นท จงหวดภเกตไมมแมน ำสำยสำคญแตมลำน ำ ลำหวยและคลองขนำดเลกรวม 9 สำย คอ คลองหยด คลองพมำหลง คลองทำมะพรำว คลองบำงโรง คลองกะลำ คลองทำเรอ คลองกมลำ คลองบำงใหญ และคลองโคกโตนด (สงแวดลอมภำคท 15, 2549) ซงงลกษณะภมประเทศทำใหทรำบถงงลกษณะธรณวทยำของพ นทน นไดเปนอยำงด

2.1.3 กำรเกดน ำบำดำล น ำบำดำล (Groundwater) หมำยถงงน ำทถกกกขงอยในชองวำงของหนและตะกอน

ใตผวดนจนเตมชองวำง (กจกำร พรหมมำ , 2547) และในทำงกฎหมำยน ำบำดำล ตำมพระรำชบญญตน ำบำดำล พ.ศ.2520 กำหนดไววำ น ำบำดำล หมำยควำมวำ น ำใตดนทเกดอยในช นดน กรวด ทรำย หรอหน ทอยลงกจำกผวดนเกนควำมลงกทรฐมนตรกำหนด โดยประกำศในรำชกจจำนเบกษำ แตจะกำหนดควำมลงก นอยกวำ 15 เมตร มได ซงงแหลงน ำบำดำลโดยทวไปมำจำก 3 แหลงดวยกน คอ

2.1.3.1 เกดจำกน ำฝนทตกลงมำยงพ นดนแลวไหลซงมผำนช นดนหรอช นหนตำงๆ ลงสใตดน ซงงเปนกำรกรองตำมธรรมชำต โดยระดบน ำจะมแนวโนมสงตำตำมปรมำณฝนทตกลงมำ

2.1.3.2 เกดจำกน ำในแมน ำ ลำคลอง สระน ำ หรออำงเกบน ำไหลซงมลงดน 2.1.3.3 เกดจำกกำรเตมน ำลงสใตดนโดยมนษย บรเวณทเกดน ำบำดำลน นมลกษณะของพ นดน ช นหนและภมประเทศทแตกตำง ทำ

ใหระดบน ำบำดำลในแตละบรเวณไมเทำกน เนอ งจำกควำมสำมำรถในกำรไหลแทรกซงม ควำมสำมำรถในกำรใหน ำทแตกตำงกนของแตละพ นท และศกยภำพน ำบำดำล (Groundwater Potential) ของพ นททมกำรกกเกบใหมปรมำณน ำทเพยงพอตอควำมตองกำร โดยทปรมำณกำรกกเกบน ำบำดำลรวมกบปรมำณน ำเตม (กจกำร พรหมมำ, 2547) น ำบำดำลอยบรเวณช นหนอมน ำท

8

สำมำรถสบน ำขง นมำใชไดจำกกำรขดเจำะบอบำดำล โดยมกำรตรวจวดปรมำณน ำบำดำลทเหมำะในกำรนำน ำบำดำลขง นมำใชประโยชน จงงทำกำรขดเจำะและสบน ำบำดำลขง นมำใชงำน 2.2 ปจจยทสงผลตอปรมาณน าบาดาล

ขอมลปรมำณน ำทใชในปจจบนไดมำจำกกำรสำรวจ ท งกำรออกแบบสอบถำมและกำรประมำณคำทำงออม กำรออกแบบสอบถำมเกยวของกบบอทมกำรรำยงำนตอรำชกำรหรอไมมเครองมอวดปรมำณน ำ จงงตองสอบถำมอตรำกำรสบ ระยะเวลำกำรสบ และจำนวนวนทสบ จำกน นนำมำคำนวณปรมำตรน ำบำดำลทใชในเวลำ 1 ป (กจกำร พรหมมำ, 2547) แลวจงงรวมปรมำตรน ำทไดจำกบอท งหมดในแองน น ปรมำณน ำบำดำลทเกดขง นไดน นมสำเหตมำจำกปจจยตำง ๆ หลำยประกำร

2.2.1 อตรำกำรซงมน ำของดน

อตรำกำรไหลซงมของน ำฝนทไหลลงสลงแหลงน ำบำดำลในหนประเภทตำงๆดงแสดงในตำรำงท 2.1 จำกขอมลอตรำกำรไหลซงมดงกลำว เมอทรำบพ นทช นหนของแตละชนดทรองรบ สำมำรถคำนวณปรมำณน ำฝนทไหลซงมลงสแหลงน ำบำดำลเปรยบเทยบกบน ำไหลผำนได ตารางท 2.1 อตรำกำรไหลซงมของน ำฝนทไหลลงสแหลงน ำบำดำล (ทวศกด ระมงควงศ, 2546)

ประเภทแหลงน าบาดาล อตราการไหลซม (รอยละของน าฝนเฉลยตอป) หนรวน 10 หนแขงอมน ำมำก 5 หนแขงอมน ำปำนกลำง 3 หนแขงอมน ำนอย 2

จำกขอมลในตำรำงท 2.1 เพอแสดงถงงศกยภำพของน ำบำดำลในพ นทตำงๆเนองจำกหนประเภทตำงกนสงผลใหมควำมสำมำรถในกำรกกเกบน ำทตำงกนดวย และในสวนของเทคโนโลยกำรหำศกยภำพน ำบำดำล ไดมกำรนำระบบสำรสนเทศภมศำสตรเขำมำประยกตใชกนอยำงแพรหลำยเพอใหกำรทำงำนสะดวกรวดเรวยงขง น พรอษำ อดมศลป (2547) ไดสรำงแบบจำลองเชงพ นทศกยภำพน ำบำดำลดวยระบบสำรสนเทศภมศำสตรในอำเภอเมอง จงหวด

9

ขอนแกน เพอศงกษำศกยภำพท งในเชงปรมำณและเชงคณภำพ โดยวเครำะหหำควำมสมพนธของปจจยตำงๆทสอดคลองกบลกษณะภมประเทศแบบทรำบสงและมช นหนแขงรองรบอยดำนลำง และประเมนควำมถกตองของแผนทศกยภำพน ำบำดำลดวยปรมำณกำรใหน ำของบอบำดำลทไดจำกกำรสบทดสอบ ผลกำรสรำงแบบจำลองศกยภำพเชงปรมำณแบบจำลองทเหมำะสมกบสภำพพ นทจำกกำรบรณำกำรปจจย 5 ปจจย ไดแก ควำมลำดชน กำรใชประโยชนทดน ควำมหนำแนนของช นหนอมน ำ ลำดบช นดน หนและธรณสญฐำน โดยแบงศกยภำพตำมปรมำณกำรใหน ำและคณภำพน ำบำดำลเปนตวกำหนดระดบน ำบำดำลท ง 5 ระดบ นอกจำกน ยงพบวำแบบจำลองในกำรศงกษำเหมำะสมสำหรบสภำพพ นทแบบทรำบสงทรองรบดวยช นหนแขงมำกกวำภมประเทศแบบทรำบน ำทวมถงงหรอตะกอนน ำพำ 2.2.2 น ำฝน และน ำทำ

น ำทำ หรอน ำไหลผำน (Runoff) หมำยถงงปรมำณน ำท งหมดทไหลผำนไปรวมกนกบทำงน ำทอ ยใกล เคยงในพ นททฝนตก โดยทปจจยทมอทธพลตอกำรเกดน ำไหลผำน ประกอบดวย ควำมรนแรงและระยะเวลำทฝนตก ควำมซงมไดของวสดทผวดน ชนดของพชคลมดน ควำมช นในดน สภำพภมประเทศของพ นทรบน ำ ควำมลงกของระดบน ำบำดำล เปนตน (กจกำร พรหมมำ, 2546) ซงงสำมำรถแยกประเภทของน ำไหลผำนได 4 ประเภท ดงน

2.2.2.1 Surface Runoff (Overland Flow) หมำยถงง น ำฝนทไหลลนบำไปตำมหนำดนลงสแมน ำลำธำร โดยตรง โดยไมไดไหลซงมผำนช นดนลงไป

2.2.2.2 Interflow (Secondary Base Flow) หมำยถงง น ำฝนทซงมผำนผวดนลงไปแตกอนทจะถงงระดบน ำบำดำลจะมช นของดนทน ำซงมผำนไดยำกรองรบ ทำใหไหลซงมในแนวระนำบ แลวไหลออกลงสแมน ำ ลำธำรตอไป โดยทวไป จะเกดขง นทควำมลงกประมำณ 2-3 น ว จำกผวดนลงไป

2.2.2.3 Groundwater Runoff (Base Flow) หมำยถงง น ำฝนทซงมผำนผวดนลงไปสแหลงกกเกบน ำบำดำล จำกน นเคลอนทลงสแมน ำ ลำธำร ตอไป

2.2.2.4 Direct Precipitation (Channel Precipitation) หมำยถงง ฝนทตกลงมำส แมน ำ ลำธำร โดยตรง ซงงถำพจำรณำสำหรบแตละบรเวณแลว จะมปรมำณนอยมำกเมอเปรยบเทยบกบน ำไหลผำนประเภทอนๆ

10

2.2.3 กำรระเหย

น ำฝนทตกลงมำสพ นผวโลกจะกลบคนสบรรยำกำศในรปแบบไอน ำ โดยผำนกำรระเหย (Evaporation) กำรระเหยน นเกดจำกกำรคำนวณคำน ำฝน น ำทำ น ำในดนสะสม คำนวณรวมกนในกำรหำคำกำรระเหย อตรำกำรระเหยขง นอยกบลกษณะของผวทมกำรระเหย อตรำกำรระเหยจำกผวดนทอมตวดวยน ำจะประมำณเทำกบอตำรำกำรระเหยจำกผวน ำบรเวณขำงเคยงทอณหภมเดยวกน (นตยำ หวงวงศวโรจน, 2551)

2.2.4 ควำมลำดชน และ แบบจำลองควำมสงเชงเลข

แสดงถงพนทเตมนา และอตราการซมสชนนาบาดาลของนาผวดน หรอนาฝน โดยบรเวณทมความลาดชนตา หรอเปนพนราบยอมมโอกาสทนาจะสามารถไหลซมลงสชนดนดานลางไดมากกวาบรเวณทเปนภเขาและทสง รวมถงบรเวณทมความสงหรอเมอมความลาดชนมากขนจะเปลยนจากพนทเพมเตมนากลายเปนทาหนาทรบนาฝนเพอใหกระจายตวและไหลไปตามตนนาลาธารลงสทางนาสายใหญในรปของนาผวดน ตลอดจนยงเปนตวบงชถงทศทางการไหลของนาบาดาลทตองไหลจากทสงไปสทตากวา (พรอษา อดมศลป, 2547) และแบบจาลองความสงเชงเลขหรอ Digital Elevation Model (DEM) ใชแสดงการไหลซมของนาสใตดน ในบรเวณทมความลาดชนตา มผลตอศกยภาพนาบาดาลสง ในบรเวณทมความลาดชนสงจะทาใหในพนทนนมศกยภาพนาบาดาลตา ลกษณะเดยวกบความลาดชน

2.2.5 โครงสรำงเชงเสน และควำมหนำแนนโครงสรำงเชงเสน

โครงสรางเชงเสนทางธรณวทยา เปนตวบงบอกถงปรมาณและการไหลของนาบาดาล นาบาดาลกกเกบในบรเวณทมรอยแตก รอยแยกในชนหน ผลมาจากโครงสรางเชงเสนทางธรณวทยาแบบตางๆ หากในบรเวณทมโครงสรางเชงเสนทาใหสามารถมนาบาดาลมากกวา ในบรเวณทไมปรากฎรอยแตก รอยเลอนของโครงสรางเชงเสนทางธรณวทยา

2.2.6 ช นหน

2.2.6.1 ลกษณะอทกธรณวทยำและควำมลงกของน ำบำดำล ศกยภำพของน ำบำดำลมปจจยทเกยวของกบปรมำณและควำมลงกของน ำใน

กำรพฒนำแหลงน ำบำดำลขง นมำใชประโยชนโดยเฉพำะอยำงยงพ นททมควำมสำคญทำงเศรษฐกจ

11

อตสำหกรรม หรอแมกระทงกำรทองเทยวเชนเดยวกบจงหวดภเกตทมกำรใหควำมสำคญศงกษำถงงศกยภำพน ำบำดำล สงแวดลอมภำคท 15 ภเกต (2549) และกรมทรพยำกรน ำบำดำล (2554) โดยพบวำ ปรมำณและควำมลงกของน ำอำจมควำมแตกตำงกนในบำงพ นทมควำมลงกมำกแตควำมสำมำรถในกำรใหน ำมปรมำณทนอย แตในบำงพ นทมควำมลงกมำกแตกลบมควำมสำมำรถในกำรใหน ำมำก ท งน ขง นอยกบประเภทของหนน นๆ ของแตละพ นท ดงแสดงในตำรำงท 2.2

ตารางท 2.2 ชนดของหนใหน ำและควำมลงกสำหรบเจำะบอบำดำล (วทต ศรโภคำกจ, 2549)

อาเภอ ชนดของหนกกเกบน าบาดาล ความลก

เฉลย(เมตร) ระดบน าปกตโดยเฉลย(เมตร)

กะท 1. ทรำยชำยหำด 2. กรวด ทรำย ทรำยแปง 3. หนควอรตไซต หนทรำย หนทรำยแปง

3-5 15-20 25-35

1-3 1-3 4-6

หนดนดำนกงงหนฟลไลต หนดนดำนกงงชนวน หนดนดำน หนกรวดมน 4. หนแกรนต

25-30 5-7

ถลำง 1. ทรำยชำยหำด 2. กรวด ทรำย ทรำยแปง

3-5 8-15

(บำงแหง 30)

2-3 3-5

3. หนควอรตไซต หนทรำย หนทรำยแปง

หนดนดำนกงงหนฟลไลต หนดนดำนกงงชนวน หนดนดำน หนกรวดมน 4. หนแกรนต

25-35 (บำงแหง 65)

15-20

7-9 (บำงแหง 2)

4-6

(บำงแหง 10) เมอง 1. ทรำยชำยหำด

2. กรวด ทรำย ทรำยแปง 3. หนควอรตไซต หนทรำย หนทรำยแปง หนดนดำนกงงหนฟลไลต หนดนดำนกงงชนวน หนดนดำน หนกรวดมน 4. หนแกรนต

2-4 15-25 25-35

25-35

1-2 1-3 3-5

3-5

12

นอกจำกควำมลงกและชนดของหนกกเกบน ำบำดำลแลว คณสมบตทำงอทกธรณวทยำยงมผลตอปรมำณน ำเชนเดยวกน ดงแสดงในตำรำงท 2.2 โดยทหนแตละประเภทมควำมสำมำรถในกำรใหน ำทแตกตำงกน โดยสภำพธรณวทยำแลวหนประเภทตำงๆ ทพบบนเปลอกโลกไมวำจะเปนหนรวน (Unconsolidated Rock) พวกกรวด ทรำย ตะกอนธำรน ำหรอหนแขง (Consolidated Rock) ทมรพรน เชน หนทรำย หนทมรอยแตก หรอหนทละลำยน ำได เชน หนปน หนโดโลไมต ซงงมชองวำงทสำมำรถกกเกบน ำไวได เรยกรวมกนวำ หนกกเกบน ำ (Water - Bearing Rock) แตหนกกเกบน ำน อำจจะจำยน ำไดไมเพยงพอในกำรสบขง นมำใชสอย ซงงจะขง นอยกบคณลกษณะทำงอทกธรณของหน ช นหนทอมตวดวยน ำและสำมำรถปลอยน ำบำดำลใหไดเปนปรมำณมำกและเพยงพอตอกำรสบน ำขง นมำใชสอย เรยกวำ ช นหนอมน ำ (Aquifer) (ทวศกด ระมงควงศ, 2546) และแสดงลกษณะอทกธรณวทยำของจงหวดภเกตของช นหนใหน ำในตำรำงท 2.3

เมอช นหนตำงๆทมควำมสำมำรถในกำรใหน ำแลวควำมพรนยงมสวนในกำรใหน ำของช นหนดวย ซงงปรมำณของชองวำงในหน ทมควำมพรนของหนตำงๆถกควบคมโดยปจจยและกระบวนกำรทำงธรณวทยำหลำยๆอยำง ท งรปรำงและกำรเรยงตวของเมดตะกอน(Shapes and Packing) ควำมดเลวของกำรคดขนำด (Sorting) กำรเชอมประสำน (Cementation) ชองวำงทเกดจำกกำรละลำยของเน อหน (Solution opening) รอยแตกตำงๆ (Fractures) ทำใหควำมสำมำรถในกำรใหน ำมควำมแตกตำงกน ดงแสดงในรปท 2.2

รปท 2.2 ปจจยทควบคมควำมพรน (ทวศกด ระมงควงศ, 2546)

จำกรป (ก) กำรคดขนำดดมควำมพรนสง (ข) กำรคดขนำดไมด มควำมพรนตำ (ค) กำรคดขนำดดเน อหนมควำมพรนอยแลว (ง) ควำมพรนลดลง เนองจำกสำรเชอมประสำน (จ) ควำมพรนเนองมำจำกเน อหนถกละลำยชะลำง และ (ฉ) ควำมพรนเนองมำจำกรอยแตกในหน นอกจำก

13

ปจจยดงทกลำวมำแลว หนแตละประเภทม คำควำมพรนและคำประสทธภำพในกำรจำยน ำทแตกตำงกนดวย ดงแสดงในตำรำงท 2.3

ตารางท 2.3 ชนดของหนใหน ำ (วทต ศรโภคำกจ, 2549) หนวยเรยกทางอทกธรณวทยา ประเภทหน คณสมบตทางอทกธรณวทยา

1. แหลงน ำบำดำลในตะกอนรวน 1.1 ช นหนใหน ำทรำยชำยหำด (Beach sand Aquifer : Qbs)

ทรำย ทรำยปนกรวดและทรำยแปง

บรเวณสนทรำยชำยหำด น ำบำดำลถกกกเกบอยในชองวำงระหวำงเมดทรำย ควำมลงกถงงช นน ำบำดำลอยระหวำง 2-4 เมตร

1.2 ช นหนใหน ำตะกอนน ำพำ (Flood Plain Deposited

Aquifer : Qfd)

กรวด ทรำยแปง ทรำย ทรำยและทรำยแปง ลกรง และเศษหน

น ำบำดำลถกกกเกบในช นกรวดทรำย ทสะสมตวอยในบรเวณทรำบลมน ำหลำก ทรำบชำยฝงทะเล และบรเวณแนวคดโคงของทำงน ำควำมลงกของช นน ำบำดำล อยระหวำง 15-25 เมตร

1.3 ช นหนใหน ำตะกอนเศษหน เชงเขำ (Colluvial Aquifer :

Qcl)

หนทรำยเน อกรวด หนโคลน

น ำบำดำลถกกกเกบในช นกรวดทรำย เศษหนและลกรง ควำมลงกของช นน ำบำดำลอยระหวำง 15-25 เมตร

2. แหลงน ำบำดำลในหนแขง 2.1 หนตะกอนกงงหนแปร

ช นหนใหน ำหนตะกอนกงงหนแปรอำยเพอรโมคำรบอนเฟอรส(Permo-Carboniferous Meta-Sedimentary Aquifers :PCms )

กรวด หนควอรตไซต หนฮอรนเฟล หนฟลไลตและหนชสต

น ำบำดำลกกเกบอยในรอยแตก รอยแยก รอยเลอน รอยตอ ระหวำงช นและบรเวณหนผ ควำมลงกถงงช นน ำบำดำลอยระหวำง 25-35 เมตร

2.2 หนอคน ช นหนใหน ำแกรนต (Granitic Aquifers: Gr)

หนแกรนตและหนไบโอไทต-มสโคไวตแกรนต

น ำบำดำลถกกกเกบอยในรอยแตก รอยแยก รอยเลอนและบรเวณทหนผ ควำมลงกถงงช นน ำบำดำลอยระหวำง 25-35เมตร

14

ตารางท 2.4 แสดงคำควำมพรนและคำประสทธภำพในกำรจำยน ำ (Brassington, 1988 อำงองโดยทวศกด ระมงควงศ, 2546)

วสด คาความพรน (%) คาประสทธภาพในการจายน า (%)

กรวดหยำบ 28 23 กรวดขนำดกลำง 32 24 ทรำยหยำบ 39 27 ทรำยขนำดกลำง 39 28 ทรำยละเอยด 43 23 ดนเหนยว 42 3 หนปน 30 14 หนโดโลไมต 26 - ดนเหลอง 49 18 ตะกอนหน 35 12 หนดนเหนยว 43 - หนดนดำน 6 - หนแกรนต 45 -

2.2.6.2 กำรไหล

ธรรมชำตน ำบำดำลจะมกำรเคลอนทหรอไหลไปตำมชองวำงของหนทสำมำรถกกเกบสะสมตวอยดวยอตรำควำมเรวทแตกตำงกน ขง นอยกบคณสมบตและหลกกำรทำงชลศำสตร กำรไหลของน ำบำดำลเปนกำรไหลในลกษณะผำนตวกลำงทมรพรน (Porous Media) ในกระบวนไหลของน ำบำดำล

1) กฎของดำรซ (Darcy’s Law) เมอป พ.ศ.2399 (ค.ศ.1856) Henry Darcy วศวกรชำวฝรงเศส ได

ทำกำรศงกษำพฤตกรรมกำรไหลของน ำผำนวสดทมรพรน (Porous Media) โดยทำกำรทดลองในช นทรำย ผลกำรศงกษำพบวำอตรำกำรไหลของน ำผำนวสดทมรพรนจะแปรผนตรงกบกำรลดลงของควำมดนชลศำสตร (Head Loss) และแปรผกผนกบระยะทำงหรอควำมยำวทน ำไหลผำน นอกจำกน น ปรมำณกำรไหลของน ำจะขง นอยกบคำสมประสทธของกำรซงมได (Hydraulic Conductivity, K ) ของวสดน นๆ (ทวศกด ระมงควงศ, 2546) กำรไหลของบำดำลเปนไปอยำงชำ

15

มำก วดโดยใชหนวยเปนเซนตเมตรตอวน หรอตอป ควำมเรวในกำรไหลขง นอยกบ ปจจยหลก คอ ควำมพรน และ ควำมซงมไดทเกดจำกควำมสำมำรถในกำรดดซงมหรอปลอยน ำออกมำจำกช นหนซงงกำรทน ำจะไหลผำนวตถตำงๆไดน นไมไดขง นอยกบขนำดของชองวำงเทำน น ยงตอง พจำรณำถงงทำงตดตอระหวำงชองวำง (กรมทรพยำกรน ำบำดำล, 2554) แมกระทงลกษณะภมประเทศทมลกษณะแตกตำงกนททำใหควำมสำมำรถในกำรไหลของน ำตำงกน หรอกำรเคลอนทของน ำใตดนเพอทำนำยพ นทดนเคมจำกกำรศงกษำของรชประศำสน ฉวอนสรณ (2540) โดยใชหลก Darcy's Law ในแนวดงผำนช นตำนน ำโดยทอตรำกำรเคลอนทขง นของน ำบำดำลสงและคำควำมนำไฟฟำของน ำบำดำลสงดวย พ นทน นมโอกำสเกดดนเคมในอนำคต แตถำคำท งสองหรอมกำรเคลอนทลงของน ำใตดนระดบต นลงสช นน ำบำดำลพ นทน นอำจไมมโอกำสเกดดนเคม เกดจำกกำรเปรยบเทยบผลกำรจำลองสภำพดนเคม (บรเวณหนองหำน อ.กมภวำป จ.อดรธำน) กบผลกำรสำรวจหลำยๆวธ (ไดแก กำรวดควำมนำไฟฟำปรำกฏของดน กำรวดควำมนำไฟฟำของสำรละลำยจำกตวอยำงดนทเกบจำกพ นทศงกษำ และวดควำมนำไฟฟำของน ำจำกบอต นในพ นทศงกษำ) พบวำจำกกำรจำลองกบผลกำรสำรวจมคำใกลเคยงกน

2) อตรำกำรเคลอนทของน ำบำดำล ควำมเรวของกำรไหลของน ำบำดำลจะแตกตำงกนมำก ขง นอยกบสภำพ

ธรณวทยำของแตละพ นท ปกตจะมควำมเรวต งแต 2 เมตรตอป ถงง 2 เมตรตอวน ควำมเรวจะลดลงเมอควำมลงกเพม เนองจำกควำมพรนและควำมซงมไดของหนจะลดลง ควำมเรวของกำรไหลอำจจะนอยมำกๆ ไปจนถงง ควำมเรวสงมำก (Turbulent Flow) เชน ในกรณของกำรไหลของน ำบำดำลในโพรงหนปนหรอบะซอลต บอน ำบำดำลจะเปนกลไกหนงงททำใหควำมเรวของกำรไหลเพมมำกขง นได โดยเฉพำะบรเวณรอบ ๆ บอซงงจะไดกลำวโดยละเอยดตอไป สอดคลองกบกำรศงกษำของนพดล เฉลมชยรตนกล (2545) โดยศงกษำพฤตกรรมทำงชลศำสตรของกำรไหลและไหลออกจำกบอน ำบำดำล ในกำรศงกษำไดจดทำแบบจำลองบอบำดำล ช นน ำขง นมำ 2 แบบ เพอทำกำรทดลองกำรไหลภำยใตแรงดนประกอบดวยแบบจำลองกำรไหลในแนวรศม และแบบจำลองกำรไหลในทศทำงเดยว นอกจำกน ยงไดทดลองกำรไหลแบบมำตรฐำนในเพอรเมยมเตอร เพอหำคำพำรำมเตอรพ นฐำนทใชอธบำยพฤตกรรมทำงชลศำสตร ไดแก คำเรยโนลดวกฤต คำควำมนำชลศำสตร พำรำมเตอรดำรซ พำรำมเตอรนอนดำรซ สมประสทธของกำรไหลนำพำ และควำมสญเสยบอน ำบำดำล ผลกำรทดลองพบวำ กำรไหลเขำและไหลออกจำกบอน ำบำดำลในกำรทดลอง มเฮดสญเสยจำกกำรไหลประกอบดวยควำมสญเสยของบอน ำบำดำลและเฮดสญเสยจำกกำรไหลในช นน ำ ซงงเฮดสญเสยจำกกำรไหลสำมำรถแบงออกเปนเฮดสญเสยจำกกำรไหลแบบเชงเสนและเฮดสญเสยกำรไหลแบบไม

16

เชงเสน โดยระยะจำกศนยกลำงบอน ำบำดำลทมกำรเปลยนสภำพกำรไหล คอ รศมวกฤตบอน ำบำดำลซงงคำนวณจำกคำเรยโนลดวกฤต ในกำรเปรยบเทยบผลกำรทดลองกำรไหลเขำและออกจำกบอน ำบำดำล ใหคำเรยโนลดวกฤตใกลเคยงกน คำควำมนำชลศำสตรของกำรไหลเขำสงกวำกำรไหลออก พำรำมเตอรดำรซ พำรำมเตอรนอนดำรซและสมประสทธของกำรไหลนำพำของกำรไหลออกสงกวำกำรไหลเขำ ทำใหเฮดสญเสยจำกกำรไหลแบบไมเชงเสนและแบบเชงเสนออกจำกบอน ำบำดำลมคำเฉลย 1.06 และ 1.02 เทำของกำรไหลเขำ ตำมลำดบ ขณะทควำมสญเสยบอน ำบำดำลจำกกำรไหลเขำมคำเฉลยประมำณ 1.49 เทำของกำรไหลออกและเฮดสญเสยในทกเรองลดลงเมอขนำดทรำยใหญขง น 2.3 อตราการสบ กำรสบน ำบำดำลขง นมำใชในแตละคร งตองคำนงงถงงควำมปลอดภยและกำรใชงำนอยำงยงยน ตำมทประกำศพระรำชบญญตน ำบำดำล มำตรำ 5 กำรกำหนดเขตทองทใดใหเปนเขตน ำบำดำลตำมพระรำชบญญตน ใหรฐมนตร โดยคำแนะนำของคณะกรรมกำรมอำนำจกำหนดโดยประกำศในรำชกจจำนเบกษำในกรณทกำรสบน ำบำดำลในเขตทองทใด จะทำใหช นน ำบำดำลเสยหำย หรอเสอมสภำพหรออำจกอใหเกดควำมเสยหำยแกทรพยำกรของชำต หรอทำใหสงแวดลอมเปนพษ หรอเปนอนตรำยแกทรพยสน หรอสขภำพของประชำชน หรอทำใหแผนดนทรด ใหรฐมนตรโดยคำแนะนำของคณะกรรมกำรมอำนำจ กำหนดเขตทองทน นใหเปนเขตหำมสบน ำบำดำลโดยประกำศในรำชกจจำนเบกษำ (สำนกงำนคณะกรรมกำรกฤษฎกำ, 2535) ในกำรวดระดบน ำบำดำลในบอท งบอททำกำรสบทดสอบ (Test Well) และบอสงเกตกำรณ (Observation Well) กระทำไดหลำยวธ แตวธทนยมใชและสะดวกทสดโดยกำรหยอนข วไฟฟำ ซงงตอกบสำยไฟเขำแอมมเตอรทปำกบอ ดงแสดงในรปท 2.3 เมอข วไฟฟำสมผสกบผวน ำหรอระดบน ำในบอ จะทำใหเกดกระแสไฟฟำไหลหรอครบวงจร เขมบนแอมมเตอรทอยทปำกบอกจะกระดก ทำใหทรำบวำถงงระดบน ำแลว บนสำยไฟจะมมำตรำสวนไวทำใหทรำบระดบควำมลงกของน ำบำดำลจำกผวดนได กำรวดระดบน ำอำจจะใชเทปวดระยะทำกำรวดโดยตรง (Wetted Tape) โดยปลำยเทปทหยอนลงไปจะมน ำหนกผกตดไวเพอเปนตวถวง และใชชอลกทำบรเวณปลำยเทปไว เมอหยอนเทปลงไปถงงระดบน ำรอยชอลกททำไวกจะหำยไปบำงสวน และเมอดงงเทปขง นมำจะสำมำรถคำนวณระดบน ำในบอได โดยลบควำมยำวสวนทเปยกออกจำกควำมยำวท งหมดทหยอยลงไป วธกำรวดโดยใชเทปน จะมขอเสยคอ จำเปนตองทรำบระดบควำมลงกของระดบน ำโดยประมำณกอนและถำระดบน ำอยลงก

17

มำกกวำ 30 เมตรลงไปกำรใชเทปจะมควำมยงยำกและควบคมกำรใชยำกขง น (ทวศกด ระมงควงศ, 2546) กอนทจะทำกำรสบทดสอบ ระดบน ำบำดำลในบรเวณของบอทจะทำกำรสบทดสอบ จะตองอยในสภำวะสมดลตำมธรรมชำต ถำหำกวำในบรเวณใกลเคยงมกำรสบน ำบำดำลขง นมำใชกอนหนำกำรสบทดสอบ ควรท งชวงเวลำเพอใหน ำไดคนตวสระดบธรรมชำตของมน เปนระยะเวลำทไมนอยกวำระยะเวลำทไดทำกำรสบน ำออกจำกบอ หรอเทำกบระยะทคำดวำจะทำกำรสบทดสอบ

รปท 2.3 กำรวดระดบน ำในบอโดยกำรใชข วไฟฟำ (Division, 1975 อำงองโดยทวศกด ระมงควงศ, 2546) กำรวดอตรำหรอปรมำณทสบออกจำกบอโดยวดอตรำกำรไหลสำมำรถทำไดโดยตรง คอ กำรใชถงน ำทมปรมำตรแนนอนรองรบน ำทสบจำกบอบำดำล แลวใชนำฬกำจบเวลำต งแตน ำตกถงงกนจนกระทงน ำเตมถงวำใชเวลำเทำไร แลวนำปรมำตรของถงน ำทใชรองหำรดวยเวลำ และทำกำรวดซ ำกน 10 คร ง อกวธกำรทนยมใช Circular Orifice Weir ดงแสดงรปท 2.4 ทมรเปดอยศนยกลำงของแผนเหลกทรงกลมตอนปลำยของทอสงน ำ ทอสงน ำวำงในแนวรำบอยำงนอย 4 ฟตนบจำก Orifice Plate ตอเขำกบ Piezometer ซงงใชวดควำมดนทมอยในทอสงน ำและตรวจวด

18

อตรำกำรไหลของน ำ โดย กจกำร พรหมมำ (2547) ระดบควำมสงของทอน ำทวดไดจำก Piezometric Tube จะเปนตวบอกถงงระดบควำมดนในทอสงน ำ เมอน ำถกสบผำน Orifice ปรมำณน ำหรออตรำกำรสบจะขง นอยกบควำมดน

รปท 2.4 Circular Orifice weir เพอวดปรมำณกำรสบจำกบอ (Division, 1975 อำงองโดยทวศกด ระมงควงศ, 2546) กำรคำนวณอตรำกำรสบน ำหรอปรมำณน ำทไหลผำนสำมำรถทำได เมอทรำบขนำดเสนผำนศนยกลำง Orifice และของทอสงน ำจำก Orifice-Weir Formula (ดงแสดงในรปท 2.4) ดงน (ทวศกด ระมงควงศ, 2546)

Q= =8.02 KA ……………………………………….….. (2.1)

โดยม Q = อตรำกำรสบน ำ (แกลลลอนตอนำท) K = คำคงท หำไดจำกรปท 2.5 A = Orifice area (ตำรำงน ว) h = ระดบควำมสงของน ำใน Piezometer tube (น ว) คำ K จำกรปท 2.5 สำมำรถใชไดกบหนวยวดขำงตนเทำน น

19

รปท 2.5 คำ K ตำม Orifice-Weir Formula จะขง นอยกบอตรำสวนของขนำดของ Orifice กบขนำด ของทอ (Division, 1975 อำงองโดยทวศกด ระมงควงศ, 2546) นอกจำกน ยงมวธกำรวำงแปลงสมตวอยำงเพอคำนวณปรมำณกำรสบน ำบำดำลระดบต น จำกกำรศงกษำของสกญญำ หนทอง (2550) ทำกำรศงกษำเพอหำวธกำรสมตวอยำงบอน ำบำดำลระดบต นทเหมำะสมซงงใหคำใกลเคยงกบปรมำณกำรสบน ำท งหมด วธกำรวจยประกอบดวยกำรสมตวอยำงโดยวธกำรสมแบบใสกลองแบบเจำะจง และแบบจบสลำก แปลงสมมรปรำงสเหลยมจตรส ทำกำรสม 100 ซ ำ จำกน นเปรยบเทยบปรมำณกำรสบน ำบำดำลทสมไดกบปรมำณกำรสบน ำบำดำลท งหมด ซงงไดมำจำกกำรตรวจวดทกบอและสมภำษณเจำของบอ ผลกำรศงกษำพบวำ ในกรณวธกำรสมเดยวกนแปลงสมทมขนำดเหมำะสมคอ 0.7 X 0.7 ตร.กม. ในกรณขนำดแปลงเทำกน วธกำรสมทเหมำะสมคอ แบบใสกลอง แบบเจำะจง และแบบจบสลำกตำมลำดบ 2.4 แบบจาลองน าบาดาล 2.4.1 แบบจำลองทำงคณตศำสตร

แบบจำลองทำงคณตศำสตร เปนเครองมอทใชในกำรศงกษำและประเมนสภำพของแหลงน ำบำดำลในธรรมชำต โดยนำวธกำรทำงคณตศำสตรมำประยกตใชในกำรคำนวณและกำรวเครำะหระบบน ำบำดำลแทนแบบจำลองกำยภำพ แบบจำลองทำงคณตศำสตรสำมำรถวเครำะหไดรวดเรว ถกตอง กำรปรบเปลยนคำ จำลองตำง ๆ ทำไดงำย ในกำรศงกษำทำงอทกธรณวทยำ

20

แบบจำลองทำงคณตศำสตรสำมำรถประยกตใชในกำรศงกษำปญหำทำงดำนน ำบำดำลไดหลำกหลำย ทผำนมำไดมกำรประยกตแบบจำลองทำงคณตศำสตรในกำรศงกษำเกยวกบ (1) ทศทำง ขนำดกำรไหลของน ำบำดำล (Groundwater Flow Model) เพอศงกษำกำรไหลของน ำบำดำลในกรณตำง ๆ อำท กำรไหลแบบคงทในช นหนอมน ำ กำรเปลยนแปลงควำมดนชลศำสตร เนองมำจำกน ำไหลเขำและน ำไหลออกจำกช นหนอมน ำ (2) กำรเคลอนทของมวลสำรหรอสำรละลำย (Mass /Solute Transport Model) (3) กำรเคลอนทของควำมรอน (Heat Transport Model) โดยเฉพำะ อยำงยงในพ นทกกเกบของเสยทเปนสำรกมมนตรงส และมกำรถำยเทปลอยควำม รอนเขำมำในระบบของน ำบำดำล กำรกกเกบพลงงำนควำมรอนไวในช นหนอมน ำ เปนตนและ (4) กำรแปรรปของช นหนอมน ำ (Aquifer Deformation Model) ใชศงกษำในกรณกำรเกดแผนดนทรดอนเนองมำจำกกำรสบน ำบำดำลขง นมำใชมำกเกนไป เปนตน (ทวศกด ระมงควงศ, 2546) สอดคลองกบกำรศงกษำจระเดช มำจนแดง (2548) กำรประเมนคำสภำพนำชลศำสตรสำหรบแบบจำลองน ำบำดำลบรเวณตอนบนของทรำบภำคกลำงตอนลำง โดยใชแบบจำลองน ำบำดำลทำงคณตศำสตรเปนเครองมอชวยในกำรศงกษำทำนำยสภำพน ำบำดำล ในกำรประเมนคำสภำพนำชลศำสตร ผลกำรจำลองกำรไหลของน ำบำดำลของแบบจำลอง 2 กลมคอ (1) แบบจำลองทใชคำสภำพนำชลศำสตรโดยตรงและ(2) แบบจำลองทใชคำสภำพนำชลศำสตรจำกโปรแกรมประเมนคำพำรำมเตอร พบวำผลกำรจำลองของท ง 2 แบบจำลองในช นหนอมน ำช นท I มคำเฮดทคำนวณไดครอบคลมพ นทไมแตกตำงกน เนองจำกในช นหนอมน ำช นท I มจำนวนขอมลคำสภำพนำชลศำสตรคอนขำงมำกและมกำรกระจำยตวเกอบท งพ นท สวนในช นหนอมน ำช นท II III และ IV คำเฮดทคำนวณจำกแบบจำลองทสองมคำใกลเคยงกบคำทตรวจวดไดในสนำมมำกกวำแบบจำลองทหนงง ดงน นโปรแกรมประเมนคำพำรำมเตอรจงงเปนเครองมอทเหมำะสมในกำรประเมนคำสภำพนำชลศำสตรในพ นททมจำนวนขอมลคำสภำพนำชลศำสตรนอย

2.4.2 แบบจำลองน ำบำดำล MODFLOW

แบบจำลองในตระกล MODFLOW (มอด-โฟล) เปนแบบจำลองกำรไหลของน ำบำดำลผลตำงอนตะสำมมต (Three - Dimensional Finite - Difference Groundwater Flow Model) สำมำรถประยกตใชในช นหนอมน ำท งแบบมแรงดน ไมมแรงดน หรอท งสองกรณรวมกน และเปนกำรไหลแบบสำมมต แบบจำลองน สำมำรถใชจำลองในเรองของปรมำณน ำทลงไปเพมเตม (Recharge) กำรระเหยคำยน ำ (Evapotranspiration) กำรไหลเขำสบอบำดำล (Flow to Wells) กำรไหลเขำสทำงน ำ (Flow to Drains) และอน ๆ โดยแยกเปนชดของโปรแกรม (Modules) เพอใหเกด

21

ควำมสะดวกและงำยตอกำรใชงำน ซงงไดแก โปรแกรม Visual MODFLOW ในโปรแกรม Visual MODFLOW น ยงไดรวมเอำโปรแกรม MODPATH และโปรแกรม MT3D เขำไวดวย MODPATH เปนโปรแกรมทใชในกำรคำนวณควำมเรวของกำรไหลของน ำบำดำล แนวทศทำงกำรไหล (Flow Path Lines) และเวลำทใชในกำรเดนทำง (Travel Times) ของน ำบำดำล ในขณะท MT3D เปนโปรแกรมซงงใชในกำรคำนวณหำควำมเขมขนของสำรปนเปอนในน ำบำดำล และสำมำรถจำลองสถำนกำรณของกำรนำพำสำรปนเปอน ตลอดจนกำรสลำยตวของสำรปนเปอนในสถำนกำรณตำง ๆ ไดดวย ดงน น ในกำรสรำงแบบจำลองน ำบำดำล ควรใช MODFLOW จำลองกำรไหลของน ำบำดำล ตำมดวยกำรใช MODPATH เพอจำลองทศทำงกำรไหล (Flow Paths) และ MT3D เพอกำรคำนวณควำมเขมขนของสำรปนเปอนตำง ๆ ทเคลอนทไปในทศทำงกำรไหลของน ำบำดำล (ทวศกด ระมงควงศ, 2546)

2.4.3 แบบจำลองทำงสำรสนเทศภมศำสตร (GIS)

ระบบสำรสนเทศภมศำสตรเปนระบบทนำมำใชกบกำรเกบขอมลทำงภมศำสตรหรอทำงกำยภำพ ทมขอมลจำนวนมำกไดอยำงเปนระบบ และสำมำรถทำกำรวเครำะหและเสนอขอมลไดอยำงรวดเรวในกำรศงกษำทำงอทกธรณวทยำบำงโครงกำรจะม จำนวนของขอมลคอนขำงมำก อำจจะมจำนวนของบอสงเกตกำรณหรอบอเฝำตดตำม (Monitoring wells) จำนวน 20 – 50 บอ แตละบอจะมขอมลทเกยวของกนหลำยลกษณะ เชน ขอมลของลกษณะธรณวทยำ ขอมลกำรหยงธรณ ขอมลคณภำพน ำบำดำลหลำย ๆ ชดทเกบในเวลำทตำงกน นอกจำกน ในพ นทศงกษำยงมขอมลของสภำพลกษณะภมประเทศ ขอมลอตนยมวทยำ ขอมลอทกวทยำ ขอมลลกษณะของช นดนและประเภทของกำรใชทดน ขอมลถนนหนทำงและอน ๆ เมอม จำนวนขอมลมำก ๆ ในลกษณะดงกลำว จงงเปนกำรยำกทจะจดเกบขอมลใหเปนระบบเพอสำมำรถเรยกใชวเครำะห แปลควำมหมำย และกำรนำเสนอ ดวยเหตน จงงมกำรพฒนำระบบสำรสนเทศภมศำสตร(Geographic Information System, GIS) ซงงสำมำรถ จดเกบ วเครำะห และนำเสนอขอมลในลกษณะทเปนระดบหรอช น (Layers) ตำง ๆ กน ในลกษณะของแผนท

ปจจบนมโปรแกรมคอมพวเตอรทสำมำรถนำมำเพอใชงำนเชน ARCInfo, ARCView MAPInfo และArcGIS นอกจำกน ขอมลตำง ๆ ทจดเกบ ยงสำมำรถนำเสนอในลกษณะทเปนขอมลกำกบของบอน ำบำดำลแตละบอได เชน ระดบน ำบำดำล กำรจดลำดบช นหน ช นดน คณภำพน ำในพ นทหรอบรเวณบอบำดำลแตละบอ (ทวศกด ระมงควงศ, 2546) และศกยภำพของแหลงน ำบำดำล จำกกำรศงกษำของวลำวณย ไทยสงครำม (2551) โดยกำรประยกตระบบสำรสนเทศ

22

ภมศำสตรในกำรวเครำะหเชงพ นท เพอศงกษำควำมเหมำะสมในกำรพฒนำแหลงน ำบำดำลสำหรบกำรอปโภคบรโภค ในเขตพ นทอำเภอพระทองคำ จงหวดนครรำชสมำ ผลกำรศงกษำพบวำควำมเหมำะสมในกำรพฒนำแหลงน ำบำดำลแบงออกเปน 4 ระดบไดแก ควำมเหมำะสมมำก ปำนกลำง นอยและไมมควำมเหมำะสม โดยหมบำนทมควำมเหมำะสมมำกในกำรพฒนำแหลงน ำบำดำลรอยละ 9.64 ควำมเหมำะสมปำนกลำงรอยละ 28.43 ควำมเหมำะสมนอยรอยละ 54.13 และไมมควำมเหมำะสมรอยละ 7.78 ซงงพ นทสวนใหญมควำมเหมำะสมในกำรพฒนำแหลงน ำบำดำลตำ และปำนกลำง เนองจำกคณภำพน ำบำดำลกรอยเคม จงงไมมควำมเหมำะสมในกำรพฒนำแหลงน ำบำดำล แมกระทงกำรศงกษำศกยภำพของลมน ำในกำรทำแผนทโดยใช GIS กบกำรสำรวจระยะไกล เขำมำชวยในกำรทำงำนโดยกำรศงกษำของ Ganapuram, et al. (2009) เพอหำศกยภำพพ นททำงกำรเกษตรของลมน ำ Musi โดยศงกษำปจจยตำง ๆ ทเกยวของ โครงสรำงทำงธรณวทยำ ธรณวทยำสณฐำน กำรระบำยน ำ ควำมชน กำรใชประโยชนทดน และสงปกคลมดน เขำมำชวยกำรแบงศกยภำพดมำก ด ปำนกลำง ไมด ไมมเลย ซงงจดทำออกในรปแบบของแผนทเพอใชน ำในกำรชลประทำนในพ นทดงกลำว ผลกำรศงกษำพบวำ แผนทน ำบำดำลมกำรปรบปรงเพมขง นจำกปกอนๆ เพรำะควำมตองกำรใชน ำทมำกขง น อกท งขอมลปจจยในกำรศงกษำน ำบำดำลมจำนวนมำกดงทกลำวมำขำงตน ดงน นกำรแบงเขตศกยภำพน ำบำดำลโดยกำรประยกตใชแบบจำลองทำงสำรสนเทศภมศำสตรจงงเปนวธทงำยและสะดวกในกำรปรบปรงขอมลในกำรแผนทศกยภำพน ำบำดำล แมในประเทศเกำหลกำรประยกตใชระบบสำรสนเทศภมศำสตรไดมผสนใจศงกษำเปนจำนวนมำกเชนเดยวกบ Hyun-Joo Oha (2011) โดย กำรจดทำแผนท GIS ในกำรแบงศกยภำพน ำบำดำล ทำกำรวเครำะหปรมำณน ำจำเพำะของบอบำดำลแตละบอ Specific Capacity (SPC) กบปจจยทำงอทกวทยำในกำรประเมนควำมออนไหวแตละปจจยในกำรทำแผนทศกยภำพน ำบำดำลโดยใช GIS ผลกำรศงกษำพบวำ พ นผวดนมผลตอศกยภำพน ำบำดำลมำกกวำระดบพ นดน และขอมลแผนทน นสำมำรถนำมำใชในกำรจดกำรน ำบำดำลและกำรสำรวจน ำบำดำลได

กำรประยกตใชแบบจำลองทำงสำรสนเทศภมศำสตร (GIS) ในประเทศ ไดมกำรใชงำนกนอยำงแพรหลำย โดยเฉพำะองคกรขนำดใหญ หรองำนวจยตำงๆในกำรประเมนสถำนกำรณ เชนแผนดนไหว ดนถลม น ำทวม หรอแมกระทงกำรใช GIS ในกำรประเมนศกยภำพมลพษสำรกำจดศตรพชในภำคกลำงของประเทศไทย Thapinta (2003) โดยศงกษำในจงหวดกำญจนำบร จงหวดรำชบรและจงหวดสพรรณบร ปจจยในกำรศงกษำคอ ประเภทดน ควำมลำดชน กำรใชประโยชนทดน ควำมลงกของบอบำดำล และปรมำณน ำฝนซงงปจจยเหลำน อำจมผลตอกำรปนเปอนของสำรเคมได และใหถวเฉลยคำน ำหนกแตละปจจย จำกกำรศงกษำพบวำควำมลงกทดทสดอยำงม

23

นยสำคญระหวำงกำรปนเปอนน ำบำดำล พ นทกำรเกษตรในภำคกลำงของประเทศไทยโดยทวไปมดนทปรบพ นผวและไมรวมกนจนถงงช นหนอมน ำบอลงก หำกลกษณะเหลำน ลดลงกำรคกคำมของกำรปนเปอนยำฆำแมลงจะลดลงดวย นอกจำกน กำรขดเจำะหำแหลงน ำบำดำลนบไดวำมควำมสำคญและจำเปนอยำงยงในกำรประยกตใช GIS ทำใหประหยดงบประมำณในกำรขดเจำะและลดเวลำในกำรทำงำนจำกกำรศงกษำ วณจ รงอรำภรณ (2543) ทมงศงกษำจำนวนและกำรกระจำยของบอบำดำล ตลอดจนควำมสมพนธระหวำงจำนวนบอบำดำล กบขอมลทำงดำนเศรษฐกจ สงคมกบลกษณะทำงกำยภำพของแหลงน ำบำดำล เพอใหสำมำรถระบพ นทชนบท ทยงขำดแคลนน ำอปโภคบรโภค ซงงจะเปนแนวทำงในกำรจดสรรงบประมำณไดตรงตำมเปำหมำยทแทจรงและมทศทำงทแนนอน ผลกำรศงกษำพบวำในพ นทชนบทของประเทศไทยไดมกำรเจำะบอบำดำล โดยสวนรำชกำร มหมบำนทมน ำอปโภคบรโภคเพยงพอคดเปนรอยละ 70 และยงมพ นทขำดแคลนน ำอปโภคบรโภคคดเปนรอยละ 30 แยกเปนหมบำนทมศกยภำพในกำรเจำะบอบำดำลไดรอยละ 71ไมมศกยภำพในกำรเจำะบอบำดำล แตมแหลงน ำผวดนคดเปนรอยละ 25 ไมมศกยภำพในกำรเจำะบอบำดำลและไมมแหลงน ำผวดนคดเปนรอยละ 4 ทำใหสำมำรถนำขอมลมำวเครำะหและกระจำยขอมลแหลงน ำบำดำลตอไป 2.5 การนาน าบาดาลไปใชประโยชน ประเภทกำรใชน ำบำดำล ตำมมตคณะกรรมกำรน ำบำดำลในกำรประชมคร งท 3/2538 เมอวนท 30 มนำคม 2538ไดกำหนดประเภทกำรใชน ำบำดำลและคำจำกดควำมไวดงน 2.5.1 ดำนอปโภค-บรโภค

2.5.1.1 กำรใชน ำบำดำลเพอเปนน ำดมน ำใชท ผเปนเจำของบอน ำบำดำลสบน ำบำดำลขง นมำใชในครวเรอนของตนเอง หรอแบงปนใหผอนโดยมไดมกำรซ อขำย

2.5.1.2 โรงพยำบำลของรฐ สถำนทรำชกำร สถำบนกำรศงกษำและ ศำสนสถำน 2.5.1.3 กำรใชน ำบำดำลเพอบรกำรในกจกำรอำคำรชด แฟลต อพำรตเมนตหอพก

บำนเชำ หมบำนจดสรร ทดนจดสรรเพออยอำศยและเพอสวนเกษตรและกจกำรอน ในลกษณะเดยวกน

ภเกตมจำนวนบอบำดำล เพอกำรอปโภค-บรโภค 253 บอ จำกท งหมด 888 บอ

24

2.5.2 ดำนเกษตรกรรม

ไดแกกำรใชน ำบำดำลเพอ กำรเพำะปลก กำรเล ยงสตว โดยทภเกตมจำนวนบอบำดำล เพอกำรเกษตรกรรม 5 บอ จำกท งหมด 888 บอ

2.5.3 ดำนธรกจ

2.5.3.1 ธรกจ (อตสำหกรรม) ไดแกกำรใชน ำบำดำลในโรงงำนอตสำหกรรม เชน โรงงำนผลตเบยร สรำ หองเยน เหลกเสน อำหำรกระปอง หนวยผลตคอนกรตผสมเสรจ โกดง แฟลต หรอหอพกคนงำน เปนตน โดยทภเกตมจำนวนบอบำดำล เพอกำรธรกจ (อตสำหกรรม) 12 บอ จำกท งหมด 888 บอ

2.5.3.2 ธรกจ (บรกำร) ไดแกกำรใชน ำบำดำลเพอกำรบรกำรลกคำ เชน โรงแรม โรงภำพยนตร สถำนอำบอบนวด ศนยกำรคำ ตลำด รำนอำหำร หรอภตตำคำร สถำนบรกำรน ำมน อำคำรพำณชย สนำมกฬำ สนำมกอลฟ สวนสตว สวนสนก สำนกงำน รวมท งหองแสดงสนคำ โรงพยำบำลเอกชน เปนตน และใหรวมถงงน ำบำดำลทใชสำหรบคนงำนกอสรำง โดยทภเกตมจำนวนบอบำดำล เพอกำรธรกจ (บรกำร) 539 บอ จำกท งหมด 888 บอ

2.5.3.3 ธรกจ (กำรคำ) ไดแกกำรใชน ำบำดำลเปนหลกในกำรดำเนนกำรธรกจ เชน ผลตน ำแขง น ำอดลม น ำดมบรรจขวด หรอขำยน ำ เปนตน โดยทภเกตมจำนวนบอบำดำล เพอกำรธรกจ (กำรคำ) 2 บอ จำกท งหมด 888 บอ

รปท 2.6 ประเภทกำรใชน ำบำดำลในจงหวดภเกต

อปโภค-บรโภค เกษตรกรรม ธรกจ (อตสำหกรรม) ธรกจ (บรกำร) ธรกจ (กำรคำ) ไมปรำกฎขอมล

25

บทท 3

วธการวจย

การศกษาวจยครงนท าการศกษาศกยภาพน าบาดาลในจงหวดภเกต โดยใชเทคนคทางสารสนเทศภมศาสตรมาประยกตรวมกบวธทางสถต ซงเปนการน าขอมลทตยภมจากกรมทรพยากรน าบาดาล ขอมลแบบสอบถามผใชน าบาดาล และปจจยทเกยวของกบศกยภาพน าบาดาล โดยในบทนกลาวถงลกษณะของพนทศกษา และขนตอนกระบวนการวเคราะหขอมลทใชในการศกษา 3.1 พนทศกษา

3.1.1 ขนาดพนท จงหวดภเกตเปนจงหวดในภาคใตตอนบนของประเทศไทยมลกษณะเปนเกาะ

จดเปนเกาะทมขนาดใหญทสดของประเทศไทยตงอยระหวางละตจดท 7 องศา 45 ลปดาถง 8 องศา15 ลปดาเหนอและลองจจดท 98 องศา 15 ลปดา ถง 98 องศา 40 ลปดาตะวนออก ทางทศตะวนตกของภาคใตในทะเลอนดามนมหาสมทรอนเดย มเกาะบรวาร 32 เกาะสวนกวางทสดของเกาะภเกตเทากบ 21 กโลเมตรสวนยาวทสดของเกาะภเกตเทากบ 48 กโลเมตรเฉพาะ เกาะภเกตมพนท 543ตารางกโลเมตรสวนเกาะบรวารมพนท 27 ตารางกโลเมตร รวมพนททงหมด 570 ตารางกโลเมตรหรอ 356,271 ไร (ส านกงานเทศบาล, 2549)

3.1.2 ลกษณะภมประเทศ จงหวดภเกตมลกษณะเปนหมเกาะวางตวในแนวจากทศเหนอไปทศใตพนทสวน

ใหญประมาณรอยละ 70 เปนภเขามยอดเขาทสงทสดคอยอดเขาไมเทาสบสองสงจากระดบน าทะเลปานกลาง 529 เมตรและประมาณรอยละ 30 เปนพนทราบอยตอนกลางและตะวนออกของเกาะพนทชายฝงดานตะวนออกเปนดนเลนและปาชายเลนสวนชายฝงทะเลดานตะวนตกเปนภเขาและหาดทรายทสวยงาม (ส านกงานเทศบาล, 2549) ดงแสดงลกษณะของเกาะภเกตและอาณาเขตทตดกบจงหวดพงงา แสดงในรปท 3.1

26

รปท 3.1 แผนทขอบเขตจงหวดภเกต

3.1.3 ลกษณะภมอากาศ จงหวดภเกต มลกษณะภมกาศทรอนเนองจากอยใกลเสนศนยสตร และมภมอากาศ

ชมชนตลอดป เปนผลจากอทธพลของลมมรสมตะวนตกเฉยงใต ทพดเอาความชนและฝนจากมหาสมทรอนเดยและลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอ ทพดผานอาวไทยน าความชมชนมา ฤดกาลแบงได 2 ฤด คอ ฤดฝนเรมตงแตเดอนเมษายน ถง เดอนพฤศจกายน โดยมฝนตกชกในชวงปลายเดอนพฤษาคมถง เดอนตลาคมสวนฤดรอนเกดเปนชวงสนๆเรมตงแตเดอนธนวาคมถงเดอนมนาคม โดยอาจมฝนตกประปรายเปนครงคราว (กรมทรพยากรธรณ, 2556)

27

3.1.4 จ านวนบอบาดาล จ านวนบอบาดาลทขนทะเบยนกบกรมทรพยากรน าบาดาลในเขตจงหวดภเกต

(ขอมลบอบาดาล ตงแต พ.ศ. 2538 - เดอนมถนายน พ.ศ. 2555) รวมทงหมด 1,211 บอ ส าหรบขอมลบอบาดาลแยกตามรายอ าเภอและต าบล ดงแสดงในตารางท 3.1 และรปท 3.2 ตารางท 3.1 จ านวนบอบาดาลรายต าบลในจงหวดภเกต (กรมทรพยากรน าบาดาล, 2555)

ต าบล จ านวนบอบาดาล

อ าเภอถลาง เชงทะเล เทพกระษตรย ไมขาว ปาคลอก ศรสนทร

สาค อ าเภอเมอง ตลาดใหญ ตลาดเหนอ เกาะแกว กะรน ฉลอง รษฎา ราไวย วชต อ าเภอกะท กมลา กะท ปาตอง

106 98 110 129 29 16

23 16 32 112 61 87 120 62

75 50 85

รวม 1,211

28

รปท 3.2 ต าแหนงทตงบอบาดาลในจงหวดภเกต 3.2 ขอมลและอปกรณทใชในการศกษา

3.2.1 ขอมล 3.2.1.1 ขอมลทตยภมแหลงน าบาดาลจากกรมทรพยากรน าบาดาลป พ.ศ. 2538 -

พ.ศ.2555 จ านวน 1,211 บอ (แตมเพยง 512 บอทมการระบคาพกด) 3.2.1.2 แผนทภมประเทศ (Topography Map) ชด L7018 ขนาดมาตราสวน 1:50,000

จากกรมแผนททหาร 3.2.1.3 แบบจ าลองความสงเชงเลข (DEM) ความละเอยด 30 เมตร จาก ASTER

Global Digital Elevation Map (GDEM)

29

3.2.1.4 ขอมลชดดน พ.ศ.2548 และขอมลการใชประโยชนทดน พ .ศ . 2552 จากกรมพฒนาทดน

3.2.1.5 แผนทอทกธรณวทยา และแผนทโครงสรางเชงเสน จากกรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม พ.ศ.2545 3.2.1.6 ขอมลอตนยมวทยา ในชวง 10 ป ตงแต พ .ศ . 2545-2554 จากสถานเขอน บางวาด สถานภเกต สถานสนามบนภเกต สถานเกาะลนตา สถานกระบ และสถานตะกวปา ประกอบดวย ปรมาณน าฝนรายวน และคาคายระเหยจากถาด

3.2.2 อปกรณ 3.2.2.1 เครองคอมพวเตอร ใชในการรวบรวมขอมลและจดท ารายงาน 3.2.2.2 โปรแกรม ArcGIS ใชออกแบบและวเคราะหขอมล 3.2.2.3 เครอง GPS ในการเกบคาพกด

3.3 วธการวจย

ส าหรบขนตอนกระบวนการศกษาครงน ไดอธบายเปนแผนผงแสดงในรปท 3.3 โดยมรายละเอยดขนตอนดงน

3.3.1 ปรมาณน าบาดาล 3.3.1.1 การเตรยมขอมล

ขอความอนเคราะหขอมลแหลงน าบาดาลทมอยทงหมดในจงหวดภเกต พ.ศ. 2538 - พ.ศ.2555 จ านวน 1,211 บอ ประกอบดวย ขอมลรายชอผใชน าบาดาล ต าแหนงทตงของบอบาดาล ขอมลปรมาณน าบาดาล อตราการไหลของน าบาดาล ขนาดบอบาดาล ความลกบอบาดาล และประเภทการใชประโยชนน าบาดาล จากส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวดภเกต

3.3.1.2 การปรบแกขอมลทตยภม น าเขาขอมลทไดจาก 3.3.1.1 มาตรวจสอบขอมล ปรบแกขอมล และแยก

ขอมลเปนรายอ าเภอ รายต าบล และประเภทการใชประโยชนน าบาดาลประกอบดวย ประเภทอปโภคบรโภค ประเภทธรกจ และประเภทเกษตรกรรม จากนนน าขอมลมาประมาณคาเชงพนท โดยน าเขาคาพกด และจดท าฐานขอมลเบองตน

30

3.3.1.3 การหาคาปรมาณน าจ าเพาะของบอบาดาล (Specific Capacity ,SPC) น าขอมลจาก 3.3.1.1 มาค านวณหาปรมาณน าจ าเพาะของบอบาดาล

(Specific Capacity of a Well) ซงบงบอกถงความสามารถในการใหน าบาดาลของบอแตละบอ โดยค านวณจากปรมาณน าทสบออกมา (Q) หารดวยระยะน าลดในบอทสบ (Sw) (ทวศกด ระมงวงศ, 2546)

Specific Capacity =

(3.1)

เมอค านวณคา SPC ทงหมดทไดแลว ท าการตรวจสอบคาทได และปรบแก

ขอมลทไมสามารถแสดงผลได พรอมจดท าฐานขอมลของคา SPC ของบอบาดาลทไดจากการค านวณทงสน 512 บอ

3.3.1.4 ศกษาปจจยทมผลตอศกยภาพน าบาดาล ปจจยทมผลตอศกยภาพน าบาดาลในการศกษาครงน ประกอบดวย 13

ปจจย ไดแก อตราการซมน าของดนเฉลย 10 ปรายป (Infiltration) ปรมาณน าฝนเฉลย 10 ปรายป (Rainfall) ปรมาณน าทาเฉลย 10 ปรายป (Runoff) ปรมาณน าในดนเฉลย 10 ป รายป (Soil Water) ปรมาณการระเหยเฉลย 10 ปรายป (Evaporation) ธรณวทยา (Geology) โครงสรางเชงเสน (Lineament) ความหนาแนนของโครงสรางเชงเสน (Lineament Density) แบบจ าลองความสงเชงเลข (Digital Elevation Model Elevation Model: DEM) ความลาดชน (Slope) เสนทางน า (Stream) แหลงน า (Water Body) การระบายน า (Drainage)

1) อตราการซมน าของดนเฉลย 10 ปรายป (Infiltration) อตราการซมน าของดน สามารถคานวณไดจากปรมาณน าฝน ปรมาณ

น าทา ปรมาณการระเหย และชนดของดน อางองมาจากผลการศกษาของนฐพงษ พวงแกว (2556) ในการทน าฝนแทรกซมลงมาถงช นใตดน อตราการซมน าของดนน นสงผลโดยตรงกบน าบาดาล เนองมาจากน าบาดาลในจงหวดภเกตถกกกเกบอยในช นหนแขงหากทราบอตราการซมน าของดน ทาใหสามารถทราบปรมาณการเตมน าในช นน าบาดาลได

2) ปรมาณน าฝนเฉลย 10 ปรายป (Rainfall) ปรมาณน าฝนเฉลยรายป 10 ป อางองมาจากผลการศกษาของนฐพงษ

พวงแกว (2556) ปรมาณน าฝนเฉลยรายป 10 ปเปนปรมาณน าต งตนทสามารถเปนแหลงน าเตมของน าบาดาล การวเคราะหปรมาณน าฝนเฉลยใชขอมลปรมาณน าฝนเฉลยจากสถานวดน าฝนทอยใน

31

จงหวดภเกต และสถานวดน าฝนใกลเคยงของกรมอตนยมวทยาจ านวน 4 สถาน คอ สถานเกาะลนตา จงหวดกระบ สถานภเกต สถานสนามบนภเกต จงหวดภเกต และสถานตะกวปา จงหวดพงงา โดยใชขอมลชวงสถตขอมลตงแตป พ.ศ.2545 – 2554 (10 ป) และประมาณคาเชงพ นท (Spatial Interpolation) ดวยวธ Kriging 3) ปรมาณน าทาเฉลย 10 ปรายป (Runoff) การคานวณปรมาณน าทาเฉลยรายป อางองมาจากผลการศกษาของนฐพงษ พวงแกว (2556) ซงค านวณปรมาณน าทาเฉลยรายปจากการหาสมประสทธน าทาใชวธ SCS (Soil Conservation Service) จากประเภทของชนดดน (Soil Type) และประเภทการใชประโยชนทดน (Land use Type) ดงตารางท 3.1 แลวน ามาค านวณในสมการท 3.2 และสมการท 3.3 ตามล าดบ

R = ((P-0.2S) 2 / (P+ 0.8S) /1000) * Area (3.2) โดยท P > = 0.2S

S = (25400/CN) -254 (3.3) เมอ R = ปรมาณน าทา (ลกบาศกเมตร)

P = ปรมาณน าฝน (มลลเมตร) S = ความสามารถกกเกบน าของดน (มลลเมตร) Area = พนท 100 ตารางเมตร CN = Curve Number

4) ปรมาณน าในดนเฉลย 10 ป รายป (Soil Water) การศกษาน าในดนอางองมาจากผลการศกษาของนฐพงษ พวงแกว

(2556) การค านวณจากอตราการซมน าของดนทพจารณาจากสมประสทธความพรน (ลกบาศกเมตร)

SW = (P)-(E+D +R) (3.4) เมอ SW = ปรมาณน าในดน (ลกบาศกเมตร)

P = ปรมาณน าฝน (ลกบาศกเมตร) R = ปรมาณน าทา (ลกบาศกเมตร) D = อตราการซมน าของดน (ลกบาศกเมตร) E = ปรมาณการระเหยจรง (ลกบาศกเมตร)

32

5) ปรมาณการระเหยเฉลย 10 ปรายป (Evaporation) การคานวณการระเหยเฉลยรายปจากขอมลต งแตป พ.ศ.2545 – 2554 (10

ป) อางองมาจากผลการศกษาของนฐพงษ พวงแกว (2556) ซงค านวณโดยใชขอมลจากสถานตรวจวดสภาพอากาศ 5 สถาน ไดแก สถานภเกต สถานสนามบนภเกต สถานเขอนบางวาด จงหวดภเกต สถานตะกวปา จงหวดพงงา สถานกระบ จงหวดกระบ จากการประมาณคาเชงพนท (Spatial Interpolation) ดวยวธการ Kriging

6) ธรณวทยา (Geology) พนท จงหวดภเกตสามารถแบงธรณวทยาออกเปน 3 กลมใหญคอ

ธรณวทยาหนอคน ธรณวทยาหนตะกอน และธรณวทยาตะกอนรวน โดยสวนใหญประมาณรอยละ 50 ของพนท ประกอบดวยหนอคนชนดหนแกรนตเปนหลก โดยหนทมอายเกาแกทสดอยในตะกอนในกลมภเกต (Carboniferous - Sedimentary Rocks) โดยมหนแกรนตแทรกสลบอยในหนโคลนเนอกรวด (Pebbly Mudstone) (กรมทรพยากรธรณ ,2556)

ลกษณะอทกธรณวทยาของจงหวดภเกต (กรมทรพยากรน าบาดาล , 2549) แหลงน าบาดาลในจงหวดภเกตประกอบดวยน าบาดาลทถกกกเกบอยภายในตะกอนหนรวน น าบาดาลทถกกกเกบอยภายในชองวางระหวางเมดตะกอนทยงไมแขงตวและยงไมมการเชอมประสาน ไดแก ชนหนใหน าในตะกอนทรายชายหาด (Beach Sand Aquifers: Qbs : Qb ) ประกอบดวย ทรายละเอยด ถงทรายหยาบทสะสมตวตามแนวชายหาดทพบบรเวณชายหาดของทกอ าเภอในจงหวดภเกต ชนหนใหน าตะกอนน าพา (Floodplain Aquifers: Qfd :Qt) ประกอบดวย กรวด ทราย ทรายแปง และดนเหนยว โดยน าบาดาลจะกกเกบอยในชองวางเมดกรวดและทราย ทสะสมตวอยในราบลมน าหลาก พบน าบาดาลประเภทน เปนแนวยาวจากอ าเภอเมองไปทางทศใตจนจรดแหลมพรหมเทพ และชนหนใหน าตะกอนเศษหนเชงเขา (Colluvium Aquifer : Qcl :Qa) ประกอบดวย กรวด ทราย ทรายแปง ดนเหนยว และเศษหนแตกหก มลกษณะของชนตะกอนแบบชนตะกอนหนา ทไมมการคดขนาดของเมดตะกอนพบบรเวณทราบเชงเขา น าบาดาลจะถกกกเกบอยภายในชองวางระหวางเมดตะกอน ความลกของชนหนใหน าคอนขางแปรเปลยน ขนอยกบลกษณะภมประเทศ และความลาดชนของเชงเขา พบแผกระจายคอนขางมากไดแก ทราบระหวางภเขาบรเวณต าบลกะท อ าเภอกะท ทราบเชงเขาทเปนรอยตอระหวาง อ าเภอกะทกบ อ าเภอเมอง ทราบเชงเขาใน อ าเภอเมอง และแหลงน าบาดาลในหนแขงแหลงชนหนใหน าบาดาลทถกกกเกบอยใน ชนหนใหน าตะกอนกงหนแปร(Meta - Sedimentary Aquifers : PCms :Cp) ประกอบดวย หน

33

ทรายกงควอรตไซต หนดนดานกงฟลไลต และหนดนดานกงชนวน น าบาดาลถกกกเกบอยภายในรอยแตก รอยแยก รอยเลอน บรเวณหนผ ในจงหวดภเกตพบแหลงน าบาดาลประเภทนครอบคลมเปนบรเวณกวางโดยพบทกในอ าเภอ และ ชนหนใหน าหนอคน (Granitic Aquifers : Gr : Kgr) ประกอบดวย หนแกรนตซงสวนใหญเปนพวกไบโอไทต-ฮอรนเบลนดแกรนต หนลโคร-แกรนต เพกมาไทต และควอตซ พบกระจายตวอยทวไปเปนภเขาสงในจงหวดภเกต ศกยภาพในการใหน าของหนชนดนคอนขางต า หรอในบางบรเวณไมมศกยภาพในการใหน าเลย น าถกกกเกบอยในรอยแตก รอยแยก รอยเลอน และในบรเวณหนผ

ขอมลชนหนทใชในการวเคราะหเปนขอมลทไมอยในกลมขอมลตวเลข จงตองท าการแบงประเภทชนหนใหเปนเปนตวเลขเพอใชในการวเคราะหทางสถต ดงตารางท 3.2

ตารางท 3.2 ระดบศกยภาพน าบาดาลตอชนหน (วณร รงอราภรณ, 2543)

ปจจย ประเภท ระดบศกยภาพ ชนหน Cp (ตะกอนกงหนแปร)

Kgr (หนแกรนต) Qb (ทราย,ทรายปนกรวด) Qt (ตะกอนน าพา) Qa (เศษหนเชงเขา)

1 1 2 3 4

7) โครงสรางเชงเสน (Lineament)

จงหวดภเกตมโครงสรางเชงเสนหลกพาดผาน ประกอบดวยแนวคดโคง (Fold) และรอยเลอน (Fault) โดยสามารถพบรอยเลอนหรอแนวแตกทส าคญวางตวในแนวเหนอ-ใต และมมมเอยงเทไปทางทศตะวนออกมากกวา 75 องศา ขนานกบ รอยเลอนคลองมะรย (Klong Marui Fault Zone) (กรมทรพยากรธรณ , 2556) โครงสรางเชงเสนทางธรณวทยา เปนตวบงบอกถงปรมาณและการไหลของน าบาดาล น าบาดาลกกเกบในบรเวณทมรอยแตก รอยแยกในช นหน ผลมาจากการปรากฏโครงสรางเชงเสนทางธรณวทยาแบบตางๆ ในบรเวณทมโครงสรางเชงเสนสามารถใหน าบาดาลมากกวาในบรเวณทไมปรากฎรอยแตก รอยเลอนของโครงสรางเชงเสนทางธรณวทยา ในการศกษาคร งน ไดทาการนาขอมลโครงสรางเชงเสนมาสรางแนวกนชน (Buffer) 2000 เมตร เพอหาศกยภาพน าบาดาล โดยทหากในพ นทใดมการปรากฏของโครงสรางเชงเสนใหมคาเปน 4 และในบรเวณทไมมการปรากฎของโครงสรางเชงเสนใหมการเปน 1 จากน นทาการสะกดขอมลออกมาเพอนามาวเคราะหขอมลทางสถต

34

8) ความหนาแนนของโครงสรางเชงเสน (Lineament Density) ความหนาแนนของโครงสรางเชงเสนมลกษณะเชนเดยวกบ โครงสราง

เชงเสนโดยค านวณจากความหนาแนนของพนทตอกรดเซลล ในหนวยของกโลเมตรตอพนท ขนาดเซลล 100 ตารางเมตร (10X10 เมตร) 9) แบบจ าลองความสงเชงเลข (Digital Elevation Model Elevation Model, DEM)

แบบจาลองความสงเชงเลข (Digital Elevation Model, DEM) รายละเอยดเชงพ นท 30 เมตร จาก ASTER Global Digital Elevation Map (GDEM) เพอวเคราะหหาความลาดชนของพ นทตอไป

10) ความลาดชน (Slope) ขอมลความลาดชนคานวณจากแบบจาลองความสงเชงเลข โดยคานวณ

เปนขนาดองศาของความลาดชน หากในพ นทใดมความลาดชนสงอาจสงผลใหมปรมาณการไหลบาของน าทาผวดน และทาใหอตราการซมน าของดนมนอย และปรมาณการเตมน าลงสช นน าบาดาลมนอยลง หรอทางกลบกนหากพ นทใดมความลาดชนนอยทาใหมโอกาสทน าฝนซมผานช นดนและเตมลงสช นน าบาดาลสงข น

11) เสนทางน า (Stream) และแหลงน า (Water Body) เสนทางน า และแหลงน าจงหวดภเกตวเคราะหจากการก าหนดคาขอมล

ของเสนทางน า แหลงน าทปรากฎใหมคา เทา 4 และบรเวณทไมปรากฎใหมคา เทากบ 1 (Krishnamurthy, et al. (2010) โดยสรางแนวกนชน 200 เมตร จากเสนทางน าและแหลงน าทปรากฎ เนองจากเสนทางน าและแหลงน าถอเปนจดเชอมตอและจดเตมหรอถายเทน ากบแหลงน าบาดาลโดยธรรมชาต

12) การระบายน า (Drainage) การระบายน าของดนค านวณจากขอมลชดดนจงหวดภเกต โดยการ

ระบายน าแตละประเภทชดดนแบงการระบายน าออกเปน 5 กลม คอ 1) ไมมการระบายน า พบบรเวณทางตอนกลางของจงหวดภ เกต 2) การระบายน า เลว พบบรเวณภ เข าทางทศตะวนออกเฉยงเหนอ และทางทศตะวนตกเฉยงใตของจงหวดภเกต 3) การระบายน าคอนขางเลว พบบรเวณแนวชายฝงของจงหวดภเกตทงทางทศตะวนออก และทศตะวนตก 4) การระบายน าดถงปานกลาง พบบรเวณทางตอนเหนอของจงหวดภเกต และ 5) การระบายน าด พบกระจายอยทวทงจงหวด แตพบมากทางตอนเหนอของจงหวดภเกต (รชชตา จลโสม, 2550) การระบายน าของชดดน

35

ทสงผลตอการแทรกซมของน าลงสชนน าบาดาล หากบรเวณใดมการระบายน าดท าใหโอกาสการเตมน าลงสชนน าบาดาลมสงขน

3.3.1.5 วเคราะหขอมล การศกษาครงนใชหลกการวเคราะหเชงพนทรวมกบการวเคราะหทาง

สถต เพอหาแบบจ าลองในการประเมนศกยภาพน าบาดาลในพนท โดยใชขอมลเชงพนททง 13 ปจจยขางตน รวมกบวธการทางสถตดวยการวเคราะหการถดถอยเชงพห เพอหาความสมพนธระหวางตวแปรเชงพนทและปรมาณน าจ าเพาะของบอ เพอใชสรางแบบจ าลองในการประเมนศกยภาพน าบาดาลจงหวดภเกตตอไป

3.3.2 แบบสอบถาม

3.3.2.1 การเกบขอมลแบบสอบถาม การเกบขอมลแบบสอบถามโดยใชประเภทของผใชน าเปนหลก โดยปกต

ประเภทผใชน า ม 3 ประเภท คอ น าบาดาลดานอปโภคบรโภค ดานธรกจ และดานการเกษตร แตจงหวดภเกตมประเภทผใชน าบาดาลเพยง 2 กลม คอดานอปโภคบรโภค และดานธรกจ หลงจากไดออกแบบสอบถามแลวนน สงใหผเชยวชาญตรวจสอบ วจารณ และปรบแกตามความเหมาะสม

3.3.2.2 ส ารวจพนทจรงและสอบถามผใชน า โดยใชแบบสอบถามจาก 3.3.2.1 ทไดผานการอนมตจากผเชยวชาญ จากนน

แยกขอมลบอบาดาลทงหมดโดยกระจายเปนรายต าบลทงจงหวดภเกต ใชจ านวนบอบาดาลรอยละ 10 จากจ านวนบอบาดาลทงหมดทมอยจรงจนถง พ.ศ.2555 (1,211 บอ ) ท าการเกบแบบสอบถาม 120 ชด กระจายทวทงพนทจากรอยละ 10 ของต าบลทมบอบาดาล

3.3.2.3 รวบรวมขอมลทไดจากการสอบถาม ท าการรวบรวมขอมลทงหมดทไดท าการเกบแบบสอบถาม 120 ชด โดย

จดเกบขอมลใหอยในรปแบบฐานขอมล 3.3.2.4 วเคราะหขอมลทไดจากการเกบขอมลแบบสอบถาม

วเคราะหขอมลแบบสอบถามจากฐานขอมลโดยใชสถตเชงพรรณาในการอธบายผลการศกษา เพอใชประกอบการอธบายศกยภาพและปญหาจากการใชน าบาดาลในแตละพนท

รปท 3.3 ขนตอนการวจย 36

ศกยภาพน าบาดาล

ปรมาณน าบาดาล

เตรยมขอมลปรมาณน าบาดาลจากกรมทรพยากรน าบาดาล

วเคราะหปจจยทางสถตความสมพนธระหวางตวแปร

ศกษาปจจยทมผลตอศกยภาพน าบาดาล - อตราการซมน าของดนเฉลย 10 ปรายป (Infiltration) -ปรมาณน าฝนเฉลย 10 ปรายป (Rainfall) -ปรมาณน าทาเฉลย 10 ปรายป (Runoff) -ปรมาณน าในดนเฉลย 10 ป รายป (Soil water) -ปรมาณการระเหยเฉลย 10 ปรายป (Evaporation) -ธรณวทยา (Geology) -โครงสรางเชงเสน (Lineament) -ความหนาแนนของโครงสรางเชงเสน (Lineament density) -แบบจ าลองความสงเชงเลข (DEM) -ความลาดชน (Slope) -เสนทางน า (Stream) -แหลงน า (Water body) -การระบายน า (Drainage)

แบบสอบถาม

คานวณ specific capacity (SPC) ลงพนทสอบถาม

ออกแบบแบบสอบถาม

รวบรวมขอมล

วเคราะหและสรปผล

37

บทท 4

ผลและบทวจารณผลการวจย

การศกษาศกยภาพน าบาดาลของจงหวดภเกตคร งน มวตถประสงคเพอประเมนศกยภาพของแหลงน าบาดาลจงหวดภเกตดวยเทคนคทางดานสารสนเทศภมศาสตรและสถต โดยใชขอมลจากสานกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม จงหวดภเกต มาคานวณคาปรมาณน าจาเพาะของบอบาดาลทบงบอกถงความสามารถในการใหน าบาดาลของบอแตละบอ (Specific Capacity) วธการน เปนเพยงวธการหนงทใชในการประเมนศกยภาพน าบาดาล การวจยคร งน ไดคดเลอกปจจยเชงพ นททมผลตอการประเมนศกยภาพน าบาดาลของจงหวดภเกต จานวน 13 ปจจย ไดแก อตราการซมน าของดน ปรมาณน าฝน ปรมาณน าทา ปรมาณน าในดน การะเหย ธรณวทยา โครงสรางเชงเสน ความหนาแนนของโครงสรางเชงเสน แบบจาลองความสงเชงเลข ความลาดชน เสนทางน า แหลงน า การระบายน าของดน และนาปจจยท งหมดมาวเคราะหหาความสมพนธกบปรมาณน าจาเพาะของบอบาดาลเพอใชสรางแบบจาลองในการประเมนศกยภาพน าบาดาลของทจงหวดภเกตตอไป ผลการศกษามรายละเอยดดงน 4.1 ปจจยทใชในการวเคราะหศกยภาพน าบาดาล

4.1.1 คาปรมาณน าจาเพาะของบอบาดาล หรอ Specific Capacity (SPC) ปรมาณน าจาเพาะของบอบาดาลบงบอกถงความสามารถในการใหน าบาดาลของบอ

แตละบอ โดยคานวณจากปรมาณน าทสบออกมา (Pumping Rate : Q) หารดวยระยะน าลดในบอทสบ (Total Drawdown in Well : Sw ) ดงรายละเอยดจาก 3.3.1.3 บทท 3 โดยใชขอมลบอบาดาลเฉพาะทมการระบคาพกดของบอ 512 บอ จากจานวนบอบาดาลทจดทะเบยนท งส น 1,211 บอ (นบถงเดอนมถนายน พ.ศ. 2555) นามาคานวณหาปรมาณน าจาเพาะ ดงแสดงตารางท 4.1 สาหรบบอทมคาปรมาณน าจาพาะของบอบาดาลสง แสดงใหเหนถงความสามารถหรอศกยภาพในการนาน าบาดาลมาใชไดสง

38

ตารางท 4.1 คา SPC เฉลยรายตาบลจงหวดภเกต อาเภอ ตาบล SPC เฉลย (ลกบาศกเมตร/ชวโมง/เมตร) จานวนบอบาดาล (บอ)

กะท กมลา 0.093 39 ปาตอง 0.087 50 กะท 0.152 23 ถลาง ปาคลอก 0.187 36 เชงทะเล 0.114 51 เทพกระษตรย 0.197 28 ไมขาว 0.067 25 ศรสนทร 0.138 13 สาค 0.063 8 เมอง ตลาดใหญ 0.275 2 ตลาดเหนอ 0.385 1 ราไวย 0.116 61 ฉลอง 0.080 27 กะรน 0.092 44 รษฎา 0.184 55 วชต 0.153 36 เกาะแกว 0.111 13

จากตารางท 4.1 แสดงขอมลปรมาณน าจาเพาะเฉลยของบอบาดาลรายตาบลโดยท

บอบาดาลทมคาเฉลยสงสด 0.385 ลกบาศกเมตร/ชวโมง/เมตร ในตาบลตลาดเหนอ อาเภอเมองทางทศตะวนตกเฉยงใตของจงหวดภเกต มลกษณะพ นทราบมคาความชน 2.58 องศา อยในช นหนตะกอนกงหนแปร คาเฉลยน าฝน 10 ป 226.2 ลกบาศกเมตร/ป สวนคาเฉลยตาสดมคา 0.063 ลกบาศกเมตร/ชวโมง/เมตร ในตาบลสาค อาเภอถลางทางทศตะวนออกเฉยงเหนอของจงหวดภเกตมลกษณะพ นทราบมคาความชน 8.87 องศา บอบาดาลสวนใหญอยในช นหนแกรนต คาเฉลยน าฝน 10 ป 243 ลกบาศกเมตร/ป

39

4.1.2 อตราการซมน าของดนเฉลย 10 ปรายป (Infiltration) ผลการศกษาอตราการซมน าของดนเฉลย 10 ปของจงหวดภเกต พบวาอยในชวง 0 –

140.66 ลกบาศกเมตร/ป (นฐพงษ พวงแกว, 2556) ดงแสดงในรปท 4.1 โดยพ นททมอตราการซมน าของดนเฉลยรายปสงสด กระจายอยบรเวณทางทศตะวนออกเฉยงเหนอ และทางทศตะวนตกเฉยงใตของจงหวดภเกต สวนอตราการซมน าของดนตาอยในบรเวณพ นทเมอง และพ นทชายหาด

รปท 4.1 แผนทอตราการซมน าของดนเฉลย 10 ปรายป จงหวดภเกต

40

4.1.3 ปรมาณน าฝนเฉลย 10 ปรายป (Rainfall) ผลการศกษาปรมาณน าฝนเฉลย 10 ปรายป พบวาปรมาณน าฝนเฉลย 10 ปรายป อย

ในชวง 220-264 ลกบาศกเมตรตอป (นฐพงษ พวงแกว, 2556) ดงแสดงในรปท 4.2 สวนใหญปรมาณน าฝนมการกระจายอยท งจงหวดภเกต โดยบรเวณทมปรมาณน าฝนมากสด ครอบคลมทางดานแนวชายฝงทศตะวนตกเฉยงเหนอของจงหวดภเกต หรอบรเวณตาบลไมขาว ตาบลสาค ตาบลเชงทะเล ตาบลกมลา ตาบลปาตอง และบรเวณทมปรมาณน าฝนนอยอยบรเวณทางดานทศตะวนออกเฉยงใตต งแตตาบลศรสนทร ตาบลรษฎา ตาบลเกาะแกว ตาบลตลาดใหญ และตาบลวชต

รปท 4.2 แผนทปรมาณน าฝนเฉลย 10 ปรายป จงหวดภเกต

41

4.1.4 ปรมาณน าทาเฉลย 10 ปรายป (Runoff) ผลการศกษาปรมาณน าทาในรปท 4.3 ปรมาณน าทาทเกดข นอยในชวง 10 – 236

ลกบาศกเมตร/ป บรเวณทพบปรมาณน าทาตา พ นทตาบลปาคลอก ทางดานทศตะวนออกเฉยงเหนอ ตาบลกมลา ตาบลปาตอง ทางดานทศตะวนตก ตาบลราไวย ตาบลฉลอง ทางดานทศตะวนตกเฉยงใต และปรมาณน าทาสงบรเวณแนวชายหาดทางดานทศตะวนออกเฉยงเหนอ และทางดานทศตะวนตกเฉยงใต (นฐพงษ พวงแกว, 2556)

รปท 4.3 แผนทปรมาณน าทาเฉลย 10 ปรายป จงหวดภเกต

42

4.1.5 ปรมาณน าในดนเฉลย 10 ปรายป (Soil Water) ผลการศกษาปรมาณน าในดน แสดงในรปท 4.4 สาหรบปรมาณน าในดนเฉลย 10 ป

ของจงหวดภเกต มคาอยในชวง 0 – 141 ลกบาศกเมตรตอป (นฐพงษ พวงแกว, 2556) โดยพ นททมปรมาณน าในดนสงสวนมากอยบรเวณทางทศตะวนออกเฉยงเหนอของจงหวดภเกต และบรเวณทมปรมาณน าในดนตาพบกระจายอยทางทศตะวนตกเฉยงใตของจงหวดภเกต

รปท 4.4 แผนทปรมาณน าในดนเฉลย 10 ปรายป จงหวดภเกต

43

4.1.6 ปรมาณการระเหยเฉลย 10 ปรายป (Evaporation) ผลการศกษาปรมาณการระเหย 10 ป แสดงในรปท 4.5 พบวาจงหวดภเกตมปรมาณ

การระเหยอยในชวง 125.92 – 156.99 ลกบาศกเมตร/ป (นฐพงษ พวงแกว, 2556) โดยบรเวณทมปรมาณการระเหยสงสดอยทางตอนเหนอของจงหวดภเกตและปรมาณการระเหยตาอยบรเวณตอนใตของจงหวดภเกต

รปท 4.5 แผนทการระเหยเฉลย 10 ปรายป จงหวดภเกต

4.1.7 ธรณวทยา (Geology)

44

ลกษณะช นหนใหน าในจงหวดภเกตมท งหมด 5 ประเภท จากผลการศกษาโดยใชขอมลแผนทเชงเลขจาก กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม (2545) จงหวดภเกตมช นหนใหน าประเภทหนแขงเปนสวนใหญโดยรอยละของพ นทของช นหนใหน า แสดงในตารางท 4.2

ตารางท 4.2 รอยละพ นทของช นหนใหน า ช นหนใหน า รอยละตอพ นท

Cp (หนตะกอนกงหนแปร) 13.56 Kgr (หนแกรนต) 37.04 Qa (เศษหนเชงเขา) 20.70 Qb (ตะกอนทรายชายหาด) 0.78 Qt (ตะกอนน าพา) 27.92

1) ช นหนใหน าในตะกอนทรายชายหาด (Beach Sand Aquifers: Qbs ,Qb ) คดเปนรอยละ 0.78 มศกยภาพในการใหน าปานกลาง จากรปท 4.6 ทางทศตะวนออกเฉยงใต

2) ช นหนใหน าตะกอนน าพา (Floodplain Aquifers: Qfd ,Qt) คดเปนรอยละ 27.92 ของพ นท ช นหนชนดน มศกยภาพในการใหน าทด จากรปท 4.6 สวนใหญอยทางดานฝงตะวนตกของจงหวดภเกต ต งแตทางตอนเหนอจรดตอนใต

3) ช นหนใหน าตะกอนเศษหนเชงเขา (Colluvium Aquifer: Qcl ,Qa) และแหลงน าบาดาลในหนแขง แหลงช นหนใหน าบาดาลทถกกกเกบอยใน คดเปนรอยละ 27.92 ของพ นท ช นหนชนดน มศกยภาพในการใหน าทด จากรปท 4.6โดยกระจายตามแนวภเขาในทางตอนเหนอของจงหวดภเกต

4) ช นหนใหน าหนตะกอนกงหนแปร (Meta-sedimentary Aquifers: PCms ,Cp) ประกอบดวย หนทรายกงควอรตไซต หนดนดานกงฟลไลต และหนดนดานกงชนวน คดเปนรอยละ 13.56 ของพ นท น าบาดาลถกกกเกบอยภายในรอยแตก รอยแยก รอยเลอน บรเวณหนผ มความสามารถในการใหน าทนอย จากรปท 4.6 ในจงหวดภเกตพบแหลงน าบาดาลประเภทน ครอบคลมเปนบรเวณกวางโดยพบในทกอาเภอ สวนมากอยทางทศตะวนตกของจงหวดภเกต

5) ช นหนใหน าหนอคน (Granitic Aquifers: Gr ,Kgr) ประกอบดวย หนแกรนตซงสวนใหญเปนพวกไบโอไทต-ฮอรนเบลนดแกรนต หนลโคร-แกรนต เพกมาไทต และควอตซ พบกระจายตวอยทวไปเปนภเขาสงในจงหวดภเกต จากรปท 4.6 พ นทสวนใหญพบวาเปนช น

45

หนแกรนต คดเปนรอยละ 37.04 ของพ นท ศกยภาพในการใหน าของหนชนดน คอนขางตา หรอในบางบรเวณไมมศกยภาพในการใหน าเลย น าถกกกเกบอยในรอยแตก รอยแยก รอยเลอน และในบรเวณหนผ

รปท 4.6 แผนทธรณวทยา จงหวดภเกต

4.1.8 โครงสรางเชงเสน (Lineament) ผลการศกษาโครงสรางเชงเสนจากการสรางแนวกนชน 200 เมตร ถอวาเปนบรเวณ

ทมโครงสรางเชงเสนทางธรณวทยา ซงโครงสรางเชงเสนถอเปนหนงในตวช วดถงศกยภาพน าบาดาล กลาวคอบรเวณทมการปรากฎของโครงสรางเชงเสนอาจมศกยภาพน าบาดาลทสงกวา

46

บรเวณทไมปรากฏโครงสรางเชงเสน เนองจากน าบาดาลถกกกเกบในบรเวณทมรอยแตก รอยแยก รอยเลอนของช นหน พ นทสวนมากในจงหวดภเกตเปนหนแขง ดงน นโครงสรางเชงเสนจงมความสาคญตอการหาศกยภาพน าบาดาล ดงแสดงในรปท 4.7 ทบงบอกถงบรเวณทมรอยแตก รอยแยก รอยเลอน หรอแนวเสนตรง บรเวณดงกลาวเปนบรเวณทมแนวโนมในการพบแหลงน าบาดาลบรเวณทพบโครงสรางเชงเสนน นเปนบรเวณทมความลาดชนสงหรอในบรเวณภเขาทาใหสามารถพบน าบาดาลไดในบรเวณภเขา โครงสรางเชงเสนปรากฏในตาบลไมขาว ตาบลสาค ตาบลปาคลอก ตาบลศรสนทร ตาบลเกาะแกว ตาบลกะท ตาบลวชต ตาบลฉลอง และบางสวนในตาบลราไวย

รปท 4.7 แผนทโครงสรางเชงเสน จงหวดภเกต

4.1.9 ความหนาแนนของโครงสรางเชงเสน (Lineament Density)

47

ความหนาแนนของโครงสรางเชงเสน มผลตอศกยภาพน าบาดาลเชนเดยวกบ โครงสรางเชงเสน คาความหนาแนนของโครงสรางเชงเสนน นคานวณจากความหนาแนนของพ นทตอกรดเซลล ในหนวยของกโลเมตรตอพ นท (ขนาดเซลล 100 ตารางเมตร (10X10 เมตร)) โดยมคาความหนาแนนอยในชวง 0- 3.33 กโลเมตร/กรดเซลล ตาบลไมขาว ตาบลสาค ตาบลปาคลอก ตาบลศรสนทร ตาบลเกาะแกว ตาบลกะท ตาบลวชต ตาบลฉลอง และบางสวนในตาบลราไวย

รปท 4.8 แผนทความหนาแนนโครงสรางเชงเสน จงหวดภเกต

4.1.10 แบบจาลองความสงเชงเลข (Digital Elevation Model: DEM) ผลการศกษาแบบจาลองความสงเชงเลข หรอ Digital Elevation Model (DEM)

พบวา คาความสงของพ นทจงหวดภเกต อยในชวง 0 – 549 เมตร ดงแสดงในรปท 4.9 โดยบรเวณท

48

มคาความสงมากอยในบรเวณภมประเทศแบบภเขาสง ในเขตตาบลสาค ตาบลปาคลอก ตาบลกมลา ตาบลกะท ตาบลปาตอง ตาบลฉลอง ตาบลกะรน ตาบลราไวย นอกจากน เปนพ นทราบกระจายทวไปในจงหวดภเกต

รปท 4.9 แผนทแบบจาลองความสงเชงเลข จงหวดภเกต

4.1.11 ความลาดชน (Slope) ผลการศกษาความลาดชนจากแบบจาลองความสงเชงเลข ดงแสดงใน รปท 4.10

พบวาความลาดชนของจงหวดภเกตอยในชวงองศา 0 - 57.63 โดยพ นททมองศาของความลาดชนสงอยในบรเวณภมประเทศแบบภเขาสงในตาบลสาค ตาบลปาคลอก ตาบลกมลา ตาบลกะท ตาบลปาตอง ตาบลฉลอง ตาบลกะรน ตาบลราไวย นอกเหนอจากน พ นทเปนพ นทราบกระจายทวไปในจงหวดภเกต

49

รปท 4.10 แผนทความลาดชน จงหวดภเกต

4.1.12 เสนทางน า (Stream) จากขอมลแผนทเสนทางน าของจงหวดภเกต พบวาไมมเสนทางน าทเปนแมน าสาย

หลกมเพยงเสนทางน าสายเลก ๆ ทกระจายท งจงหวดภเกต ดงแสดงในรปท 4.11 ผลการศกษาการสรางแนวกนชน 200 เมตร เพอใชเปนตวบงช ถงศกยภาพน าบาดาลในพ นท โดยมสมมตฐานวาบรเวณทอยใกลกบเสนทางน าสามารถเปนตวบงช ถงศกยภาพน าบาดาลได

50

รปท 4.11 แผนทเสนทางน า จงหวดภเกต

4.1.13 แหลงน า (Water Body) จากการศกษาของ สฮยลาร สมาแอ (2555) โดยการลงเกบขอมลภาคสนามรวมกบ

ขอมลจากการสงเกตของดาวเทยมไทยโชต พบวาจงหวดภเกตมแหลงกกเกบน า 93 แหง ประกอบดวย อางเกบน าทสรางเสรจแลว 2 แหง ไดแก อางเกบน าบางวาด ขนาดความจ 7.31 ลาน ลบ.ม. และอางเกบบ าบางเหนยวดา ขนาดความจ 7.2 ลาน ลบ.ม. อางเกบน าทอยระหวางการกอสราง 1 แหง ไดแก อางเกบน าคลองกะทะ ขนาดความจ 4.7 ลาน ลบ.ม. โดยมจานวนอางเกบน ารวม 3 แหง และมความจรวมท งหมดประมาณ 20.2 ลาน ลบ.ม. ขมเหมอง 91 แหง โดยอยใน อ.เมอง 43 แหง มความจรวมประมาณ 7.91 ลาน ลบ.ม. อ.กะท 16 แหง มความจรวมประมาณ 14.76 ลาน ลบ.ม. และ อ.ถลาง 34 แหง มความจรวม ประมาณ 13.87 ลาน ลบ.ม. เมอคานวณปรมาตรรวมท งหมดพบวามประมาณ 36.54 ลาน ลบ.ม. มพ นทรวมประมาณ 5.04 ตารางกโลเมตร คดเปนรอย

51

ละ 0.93 ของพ นทจงหวดภเกต โดยแหลงน าขมเหมองน นไมสามารถนามาใชโดยสาธารณะไดท งหมดเนองจากมจานวนขมเหมอง 72 แหง ถอครองโดยภาคเอกชน ซงมพ นทประมาณ 3.30 ตารางกโลเมตร หรอคดเปนรอยละ 65.47 ของพ นทแหลงน าผวดนท งหมด และถอครองโดยภาครฐเพยงจานวน 21 แหง มพ นทประมาณ 1.74 ตารางกโลเมตร หรอคดเปนรอยละ 34.53 ของพ นทแหลงน าผวดนท งหมด และจากแหลงน าขมเหมอง 93 แหง ม 24 แหง ทนามาใชในการผลตน าประปา และนอกจากน นาไปใชประโยชนเพอการคาและสาหรบธระกจสวนบคคล (โครงการศกษาและจดทาแผนแมบทการแกไขปญหาน าจงหวดภเกต, 2555)

รปท 4.12 แผนทแหลงน า จงหวดภเกต

52

4.1.14 การระบายน าของดน (Drainage) การศกษาการระบายน าของดนคานวณจากขอมลชดดนจงหวดภเกต ในหาคาการ

ระบายน าแตละประเภทชดดน ดงแสดงในรปท 4.13 สามารถแบงการระบายน าออกเปน 5 กลม คอ 1) ไมมการระบายน าพบบรเวณทางตอนกลางของจงหวดภเกต 2) การระบายน าเลวพบบรเวณภเขาทางทศตะวนออกเฉยงเหนอ และทางทศตะวนตกเฉยงใตของจงหวดภเกต 3) การระบายน าคอนขางเลวพบบรเวณขอบจงหวดภเกต 4) การระบายน าดถงปานกลางพบทางตอนเหนอของจงหวดภเกต และ5) การระบายน าดพบกระจายอยทางตอนเหนอจงหวดภเกต การระบายน าของชดดนทสงผลตอการแทรกซมของน าลงสช นน าบาดาล หากบรเวณใดมการระบายน าของดนดอาจทาใหศกยภาพน าบาดาลในบรเวณดงกลาวมโอกาสสง ทาใหเปนปจจยหนงในการวเคราะหความสมพนธศกยภาพน าบาดาล และมรอยละการระบายน าของดนตอพ นทดงตารางท 4.3

รปท 4.13 แผนทการระบายน าของดน จงหวดภเกต

53

ตารางท 4.3 รอยละการระบายน าของดน ประเภทการระบายน าของดน ขนาดพ นท (ตารางกโลเมตร) รอยละการระบายน า

ไมมการระบายน า 83.24 15.67 การระบายน าเลว 215.52 40.57 การระบายน าคอนขางเลว 29.85 5.62 การระบายน าดถงปานกลาง 23.52 4.43 การระบายน าด 179.12 33.72 4.2 การวเคราะหความสมพนธระหวางคาปรมาณน าจาเพาะของบอบาดาลและปจจยเชงพ นท

ผลจากการวเคราะหสถตสหสมพนธ (Correlation Analysis) ระหวางคาปรมาณน าจาเพาะของบอบาดาล (SPC) จานวน 512 บอ รวมกบปจจยเชงพ นทท ง 13 ปจจย ดงตารางท 4.4 พบวามปจจยทมความสมพนธ ระดบนยสาคญทางสถตทระดบความความเชอมนรอยละ 99 มจานวน 1 ปจจย ไดแก ความลาดชน ทระดบความเชอมนรอยละ 95 มจานวน 1 ปจจย ไดแก แบบจาลองความสงเชงเลข และพบวามปจจย 11 ปจจย ทไมมความสมพนธกบปรมาณน าจาเพาะของบอบาดาล ไดแก อตราการซมน าของดน ปรมาณน าฝนเฉลย 10 ปรายป ปรมาณน าทาเฉลย 10 ปรายป ปรมาณน าในดนเฉลย 10 ปรายป การะเหยเฉลย 10 ปรายป ธรณวทยา โครงสรางเชงเสน ความหนาแนนของโครงสรางเชงเสน เสนทางน า แหลงน า การระบายน าของดน

สาหรบปจจยทางดานอตนยมวทยา ไดแก อตราการซมน าของดนเฉลย 10 ปรายป ปรมาณน าฝนเฉลย 10 ปรายป ปรมาณน าทาเฉลย 10 ปรายป ปรมาณน าในดนเฉลย 10 ปรายป การระเหยเฉลย 10 ปรายป มความสมพนธกนทางสถตจงไดมการคดเลอกตวแปรปรมาณน าฝนเฉลย 10 รายปเปนตวแทนของขอมลทางอตนยมวทยา

สาหรบปจจยทางดานภมประเทศ ไดแก ความลาดชน และ แบบจาลองความสงเชงเลข ความสมพนธกนทางสถตจงไดมการคดเลอกตวแปร ความลาดชน เปนตวแทนของขอมลทางดานภมประเทศ

ตารางท 4.4 ผลความสมพนธระหวางตวแปรแบบ Pearson Correlation 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

1 1

2 -0.048 1

3 -0.031 0.128** 1

4 0.048 -0.955** -0.019 1

5 0.048 0.690** 0.096* -0.644** 1

6 0.068 0.101* 0.735** -0.032 0.176** 1

7 0.040 -0.220** 0.422** 0.292** -0.011 0.453** 1

8 0.010 0.105* -0.181** -0.112* 0.156** -0.095* -0.213** 1

9 -0.009 0.137** -0.222** -0.185** 0.055 -0.123** -0.369** 0.541** 1

10 -0.118** 0.273** -0.120** -0.309** -0.104* -0.245** -0.398** 0.121** 0.338** 1

11 -0.102* 0.317** -0.132** -0.357** -0.002 -0.217** -0.504** 0.077 0.319** 0.474** 1

12 -0.015 0.012 -0.088* 0.010 -0.015 -0.181** 0.084 0.048 0.005 -0.059 -0.016 1

13 -0.025 -0.095* -0.167** 0.132** -0.071 0.005 0.032 0.097* -0.013 -0.068 -0.033 0.251** 1

14 0.078 0.066 -0.298** -0.083 0.197** -0.175** -0.044 0.114* 0.200** 0.113* 0.109* 0.235** 0.021 1

**. Correlation is significant at the 0.01 level (2-tailed).

*. Correlation is significant at the 0.05 level (2-tailed).

54

55

จากตารางท 4.4 กาหนดให 1 หมายถง ปรมาณน าจาเพาะของบอบาดาล (ลกบาศกเมตรตอชวโมงตอเมตร) 2 หมายถง อตราการซมน าของดนเฉลย 10 ปรายป (ลกบาศกเมตรตอป) 3 หมายถง ปรมาณน าฝนเฉลย 10 ปรายป (ลกบาศกเมตรตอป) 4 หมายถง ปรมาณน าทาเฉลย 10 ปรายป (ลกบาศกเมตรตอป) 5 หมายถง ปรมาณน าในดนเฉลย 10 ปรายป (ลกบาศกเมตรตอป) 6 หมายถง ปรมาณการระเหยเฉลย 10 ปรายป (ลกบาศกเมตรตอป) 7 หมายถง ธรณวทยา 8 หมายถง โครงสรางเชงเสน 9 หมายถง ความหนาแนนโครงสรางเชงเสน (กโลเมตรตอกรดเซลล) 10 หมายถง แบบจาลองความสงเชงเลข (เมตร) 11 หมายถง ความลาดชน (องศา) 12 หมายถง เสนทางน า 13 หมายถง แหลงน า 14 หมายถง การระบายน าของดน

56

จากน นนาปจจยทถกคดเลอกจานวน 8 ปจจย ซงประกอบดวย ปรมาณน าฝนเฉลย 10 ปรายป ธรณวทยา โครงสรางเชงเสน ความหนาแนนโครงสรางเชงเสน ความลาดชน เสนทางน า แหลงน า การระบายน าของดน มาทาการวเคราะหการถดถอยเชงเสนแบบพห (Multiple linear regression) เพอสรางแบบจาลองการประมาณคาปรมาณน าจาเพาะของบอบาดาล พบวามเพยงปจจยความลาดชน 1 ปจจย จากตารางท 4.5 (สมการท 4.1)

SPC = – 0.003 (ความลาดชน) + 0.153 (4.1)

โดยท SPC คอ ปรมาณน าจาเพาะของบอบาดาล (ลกบาศกเมตรตอชวโมงตอเมตร)

ตารางท 4.5 สมประสทธ (Coefficients) Model Unstandardized

Coefficients Standardized Coefficients

t Sig.

B Std. Error Beta (Constant) 0.153 0.014 0.000 11.075 0.000 ความลาดชน -0.003 0.001 -0.103 -2.292 0.022

โดยแบบจาลองทไดมคาสมประสทธการตดสนใจ (R2) เทากบ 0.011 ทระดบความเชอมน 95 (ตารางท 4.6) แตเนองจากแบบจาลองทไดมคาสมประสทธการตดสนใจอยในระดบทตามาก (ไมเขาใกล 1 หรอ รอยละ 100) ซงทาใหแบบจาลองดงกลาวมความถกตองเพยงรอยละ 0.011 จงไมสามารถนามาใชอธบายถงปรมาณน าจาเพาะของบอบาดาลในพ นทจงหวดภเกตไดดพอ

ตารางท 4.6 ความสมพนธถดถอยเชงพห Model R R Square Adjusted R Square Std. Error of the Estimate

ความลาดชน 0.103 0.011 0.009 0. 196

4.2.1 แบบสอบถาม การวจยคร งน นอกจากทาการวเคราะหขอมลทางสถต จากปจจยท ง 13 ปจจยแลว ได

ทาการลงพ นทเกบแบบสอบถามจานวน 120 ชด (ชวงเดอนมนาคม 2556) โดยกระจายรายตาบล คานวณจากบอทมบอบาดาลอยแลวจากรอยละ 10 ของบอบาดาลทม ดงแสดงผลแบบสอบถามในตารางท 4.7

57

ตารางท 4.7 ผลการศกษาจากการเกบขอมลแบบสอบถาม

ตาบล

จานว

นแบบ

สอบถ

าม

ความลก

บอบาดาล (

เมตร

)

อตราการใหน

า (ลบ

.ม)

พ นท

(ตร.ก

ม.)

ปญหาขาดแคลนน าบาดาล (รอยละตอ

เดอน)

เดอนทมการขาดแคลนน าบาดาล

(รอยละ)

ไมม 1-2คร ง

มากกวา 3 คร ง

ไมม เม.ย-พ.ย.

ธ.ค.-ม.ค

ม.ค-เม.ย

กะท 4 41 6.33 32.21 75 25 0 75 25 0 0 ปาตอง 7 72 2.10 23.00 71 29 0 71 0 29 0 กมลา 15 62 1.72 19.71 100 0 0 100 0 0 0 อาเภอกะท 26 58 3.38 74.92 88 12 0 88 4 8 0 ปาคลอก 12 61 3.31 61.08 100 0 0 100 0 0 0 เชงทะเล 10 67 1.55 27.08 70 30 0 70 0 30 0 เทพกระษตรย 6 51 2.50 66.14 100 0 0 100 0 0 0 ไมขาว 13 69 1.62 45.48 77 23 0 77 23 0 0 สาค 1 30 1.50 22.97 0 100 0 0 100 0 0 ศรสนทร 3 49 5.00 47.80 33 67 0 33 67 0 0 อาเภอถลาง 45 55 2.58 270.55 80 20 0 80 13 7 0 ตลาดใหญ 1 52 1.50 7.21 100 0 0 100 0 0 0 ราไวย 11 57 1.90 19.24 60 40 0 60 40 0 0 ฉลอง 4 46 3.75 23.74 100 0 0 100 0 0 0 กะรน 10 69 3.40 23.54 100 0 0 100 0 0 0 รษฎา 10 53 20.94 28.59 90 10 0 90 10 0 0 วชต 5 57 2.40 29.95 60 40 0 60 20 0 20 เกาะแกว 8 82 2.00 19.11 60 0 40 60 40 0 0 อาเภอเมอง 49 59 5.13 151.38 76 14 10 76 22 0 2

จากตารางท 4.7 พบวาขอมลทไดจากการเกบขอมลแบบสอบถามสามารถอธบายผล

จากการวเคราะหขอมลจากสถตรายอาเภอ โดยสามารถแยกเปน 3 อาเภอ คอ 1) อาเภอกะท ประกอบดวย 3 ตาบล ผลการเกบแบบสอบถามจานวน 26 ชด ไดผลดงน

ตาบลกะท มขนาดพ นท 32.21 ตารางกโลเมตร จากการเกบขอมลแบบสอบถามจานวน 4 ชด พบวา ไมมปญหาการขาดแคลนน าบาดาล คดเปนรอยละ 75 ของขอมลท งหมด และมปญหา

58

ขาดแคลนน าบาดาลชวงเดอน เมษายนถงพฤศจกายน คดเปนรอยละ 25 โดยทน าบาดาลทสบข นมาใชน นมปญหาสขนแดง ไมสามารถใชน าบาดาลไดเลย ตองทาการกรองน ากอนนามาใชประโยชน

ตาบลปาตอง มขนาดพ นท 23 ตารางกโลเมตร จากการเกบขอมลแบบสอบถามจานวน 7 ชด พบวาไมมปญหาการขาดแคลนน าบาดาล คดเปนรอยละ 71 ของขอมลท งหมด และมปญหาขาดแคลนน าบาดาลชวงเดอน ธนวาคมถงมกราคม คดเปนรอยละ 29 เนองจากตาบลปาตองมจานวนนกทองเทยวมากในชวงเดอนดงกลาว

ตาบลกมลา มขนาดพ นท 19.71 ตารางกโลเมตร จากการเกบขอมลแบบสอบถามจานวน 15 ชด พบวา ไมมปญหาการขาดแคลนน าบาดาลคดเปนรอยละ 100 ของขอมลท งหมด และสามารถนาน าบาดาลมาใชประโยชนไดตลอดท งป 2) อาเภอถลาง ประกอบดวย 6 ตาบล ผลการเกบแบบสอบถามจานวน 45 ชด ไดผลดงน

ตาบลปาคลอก มขนาดพ นท 61.08 ตารางกโลเมตร จากการเกบขอมลแบบสอบถามจานวน 12 ชด พบวา ไมมปญหาการขาดแคลนน าบาดาลคดเปนรอยละ 100 ของขอมลท งหมด และสามารถนาน าบาดาลมาใชประโยชนไดตลอดท งป

ตาบลเชงทะเล มขนาดพ นท 27.08 ตารางกโลเมตร จากการเกบขอมลแบบสอบถามจานวน 10 ชด พบวา ไมมปญหาการขาดแคลนน าบาดาล คดเปนรอยละ 70 ของขอมลท งหมด และมปญหาขาดแคลนน าบาดาลชวงเดอน ธนวาคมถงมกราคม คดเปนรอยละ 30 ของขอมลท งหมด

ตาบลเทพกระษตรย มขนาดพ นท 66.14 ตารางกโลเมตร จากการเกบขอมลแบบสอบถามจานวน 6 ชด พบวา ไมมปญหาการขาดแคลนน าบาดาลคดเปนรอยละ 100 ของขอมลท งหมด และสามารถนาน าบาดาลมาใชประโยชนไดตลอดท งป

ตาบลไมขาว มขนาดพ นท 45.48 ตารางกโลเมตร จากการเกบขอมลแบบสอบถามจานวน 13 ชด พบวา ไมมปญหาการขาดแคลนน าบาดาล คดเปนรอยละ 77 ของขอมลท งหมด มปญหาขาดแคลนน าบาดาลชวงเดอนเมษายนถงพฤศจกายน คดเปนรอยละ 23 ของขอมลท งหมด

ตาบลสาค มขนาดพ นท 22.97 ตารางกโลเมตร จากการเกบขอมลแบบสอบถามจานวน 1 ชด พบวา เกดปญหาการขาดแคลนน า 1-2 คร งตอเดอน ในชวงเดอนเมษายนถงพฤศจกายน

ตาบลศรสนทร มขนาดพ นท 47.80 ตารางกโลเมตร จากการเกบขอมลแบบสอบถามจานวน 3 ชด พบวา ไมมปญหาการขาดแคลนน าบาดาล คดเปนรอยละ 33 ของขอมลท งหมด และมปญหาขาดแคลนน าบาดาลชวงเดอน เมษายนถงพฤศจกายน คดเปนรอยละ 67 ของขอมลท งหมด 3) อาเภอเมองประกอบดวย 7 ตาบล ผลการเกบแบบสอบถามจานวน 49 ชด ไดผลดงน

59

ตาบลตลาดใหญ มขนาดพ นท 7.21 ตารางกโลเมตร จากการเกบขอมลแบบสอบถามจานวน 1 ชด พบวา ไมมปญหาการขาดแคลนน าบาดาล และสามารถนาน าบาดาลมาใชประโยชนไดตลอดท งป

ตาบลราไวย มขนาดพ นท 19.24 ตารางกโลเมตร จากการเกบขอมลแบบสอบถามจานวน 11 ชด พบวาไมมปญหาการขาดแคลนน าบาดาล คดเปนรอยละ 60 ของขอมลท งหมด และมปญหาขาดแคลนน าบาดาลชวงเดอนเมษายนถงพฤศจกายน คดเปนรอยละ 40 ของขอมลท งหมด

ตาบลฉลอง มขนาดพ นท 23.74 ตารางกโลเมตร จากการเกบขอมลแบบสอบถามจานวน 4 ชด พบวาไมมปญหาการขาดแคลนน าบาดาล และสามารถนาน าบาดาลมาใชประโยชนไดตลอดท งป

ตาบลกะรน มขนาดพ นท 23.54 ตารางกโลเมตร จากการเกบขอมลแบบสอบถามจานวน 10 ชด พบวาไมมปญหาการขาดแคลนน าบาดาล และสามารถนาน าบาดาลมาใชประโยชนไดตลอดท งป

ตาบลกะท มขนาดพ นท 28.59 ตารางกโลเมตร จากการเกบขอมลแบบสอบถามจานวน 10 ชด พบวา ไมมปญหาการขาดแคลนน าบาดาล คดเปนรอยละ 90 ของขอมลท งหมด และมปญหาขาดแคลนน าบาดาลชวงเดอนเมษายนถงพฤศจกายน คดเปนรอยละ 10 ของขอมลท งหมด โดยทน าบาดาลทสบข นมาใชน นมปญหาสขนแดง ไมสามารถใชน าบาดาลไดเลย ตองทาการกรองน ากอนน ามาใชประโยชน

ตาบลวชต มขนาดพ นท 29.95 ตารางกโลเมตร จากการเกบขอมลแบบสอบถามจานวน 5 ชด พบวา ไมมปญหาการขาดแคลนน าบาดาล คดเปนรอยละ 60 ของขอมลท งหมด มปญหาขาดแคลนน าบาดาลชวงเดอนเมษายนถงพฤศจกายน คดเปนรอยละ 20 ของขอมลท งหมด และชวงเดอนมกราคมถงเดอนเมษายนรอยละ 20 ของขอมลท งหมด

ตาบลเกาะแกว ขนาดพ นท 19.11 ตารางกโลเมตร จากการเกบขอมลแบบสอบถามจานวน 8 ชด พบวา ไมมปญหาการขาดแคลนน าบาดาล คดเปนรอยละ 60 ของขอมลท งหมด และมปญหาขาดแคลนน าบาดาลชวงเดอน เมษายนถงพฤศจกายน รอยละ 40 ของขอมลท งหมด

60

ตารางท 4.8 รอยละการใชทดนตอบอบาดาลท งหมด การใชทดน จานวนบอ รอยละการใชทดนตอจานวนบอบาดาล

พ นทชมชนและสงปลกสราง 79 65.29 พ นทเกษตรกรรม 32 26.45 พ นทเบดเตลด 6 4.96 พ นทแหลงน า 3 2.48 ปาไม 1 0.83 จากการสารวจภาคสนามพบวา ตาแหนงของบอบาดาลจากการสารวจจานวน 120 บอ อยในประเภทการใชทดน แบบการใชทดนยานทอยอาศยรอยละ 65.29 พ นทเกษตรกรรมรอยละ 26.45 พ นทเบดเตลดรอยละ 4.96 พ นทแหลงน ารอยละ 2.48 และปาไมรอยละ 0.83 ตามลาดบ ดงรปท 4.14

รปท 4.14 แผนทตาแหนงแบบสอบถามบอบาดาลและการใชทดนจงหวดภเกต

61

4.3 สรปและวจารณผล

จากการศกษาเพอประเมนเขตศกยภาพของแหลงน าบาดาลจงหวดภเกตโดยใชเทคโนโลยสารสนเทศภมศาสตร พบวาการนาปจจย 13 ปจจย คอ อตราการซมน าของดน ปรมาณน าฝน ปรมาณน าทา ปรมาณน าในดน ปรมาณการระเหย ธรณวทยา โครงสรางเชงเสน ความหนาแนนของโครงสรางเชงเสน แบบจาลองความสงเชงเลข ความลาดชน เสนทางน า แหลงน า การระบายน า สามารถสรปปจจยรายตาบล ดงแสดงในตารางท 4.9 นามาวเคราะหหาความสมพนธกบปรมาณน าจาเพาะของบอบาดาลดวยวธการทางสถตแบบถดถอยเชงพห เพอใชสาหรบสรางแบบจาลองในการประเมนศกยภาพน าบาดาลน น ผลการศกษาพบวาปจจยเชงพ นทท ง 13 ปจจยไมสามารถเปนตวแทนของขอมลบงช ถงศกยภาพน าบาดาลของพ นทจงหวดภเกตได ซงมความสอดคลองกบผลการศกษาของ รชชตา จลโสม (2550) ทไมสามารถนาวธการทางสถตแบบถดถอยเชงพห มาวเคราะหและสรางแบบจาลองในการประเมนศกยภาพแหลงน าบาดาล เนองจากขอมลบอบาดาลมจานวนนอย ขอจากดของความถกตองของขอมลเชงพ นททาใหคาความสมพนธของตวแปรตางๆ มคานอย และความสามารถในการใหน าและกกเกบน าทควบคมโดยโครงสรางทางธรณทแตกตาง ทาใหเกดความไมตอเนองของช นหนใหน าแตละชนด

ทางดานคาปรมาณน าจาเพาะทใชในการวเคราะหคร งน มคาเฉลยเพยง 3.18 ลกบาศกเมตรตอวนตอเมตร ซงแตกตางจากการศกษาของ Hyun-Joo, et al. (2011) พบวามคาปรมาณน าจาเพาะมากกวา 6.25 ลกบาศกเมตรตอวนตอเมตร ในการวเคราะหรวมกบปจจยภมประเทศ ธรณวทยา โครงสรางเชงเสน และขอมลดน ทาใหผลการศกษาคร งน มคาสมประสทธการตดสนใจ (R2) เทากบ 0.011 ทาใหแบบจาลองดงกลาวมความถกตองเพยงรอยละ 0.011 จงไมสามารถนามาใชอธบายถงปรมาณน าจาเพาะของบอบาดาลในพ นทจงหวดภเกตไดดพอ เนองจากคาประมาณน าจาเพาะทนอยและสภาพทางธรณวทยาทเปนช นหนแขงเปนหลก และสอดคลองกบผลการศกษาของ Lee, et al. (2012) ทไดทาการวเคราะหคาปรมาณน าจาเพาะทมคานอยกวา 3.75 ลกบาศกเมตรตอวนตอเมตร พบวาความถกตองของแบบจาลองเพยงรอยละ 68.93 จงไมสามารถนามาใชประเมนคาปรมาณน าจาเพาะของท งพ นทได สวนผลจากแบบจาลองสภาพธรณหนแขงพบวาจากการศกษาของ พรอษา อดมศลป (2547) ไดทดลองสรางแบบจาลองข นมาวเคราะห 5 แบบดวยกน พบวาแบบจาลองท 2 เปนแบบจาลองทมความถกตองและเหมาะสมสาหรบพ นทศกษามากทสด ประกอบดวยปจจยความลาดชน โครงสรางเชงเสน ความหนาแนนของทางน า ชนดของดน-หน และความหนาของช นหนอมน า ทเหมาะสมกบลกษณะพ นทราบสงรองรบดวยหนแขงอยดานลาง มความถกตองในบรเวณทมการสะสมตวของหนวยหนทางอทกธรณวทยาแบบตะกอนน าพา

ตารางท 4.9 สรปปจจยรายตาบล ปจจย กมลา ปา

ตอง กะท

ปาคลอก

เชงทะเล

เทพ-กระษตรย

ไมขาว

ศรสนทร

สาค ตลาดใหญ

ตลาดเหนอ

ราไวย

ฉลอง กะรน

รษฎา ว ชต

เกาะแกว

จานวนบอจดทะเบยน

75 85 50 129 106 98 110 29 16 31 8 120 61 112 87 62 32

จานวนบอทใชในการศกษา

39 50 23 36 51 28 25 13 8 2 1 61 27 44 55 36 13

ความลกเฉลยของบอ (เมตร)

69 77 59 60 63 66 68 67 60 59 120 61 75 55 68 65 47

อตราการใหน าเฉลย (ลบ.ม/ชม)

1.94 1.97 2.33 3.32 2.71 3.88 2.31 2.96 1.58 1.25 4.5 1.98 2.17 1.12 2.50 3.23 2.78

ปรมาณน าทอนญาตใหสบ (ลบ.ม/วน)

26.87 24.81 18.43 68.41 41.69 41.71 43.17 54.08 29.82 4.00 30 23.97 20.53 21.27 37.82 40.38 34.17

คาปรมาณน าจาเพาะของบอบาดาลแตละบอเฉลย (ลกบาศกเมตร/ชวโมง/เมตร)

0.093 0.087 0.152

0.187 0.114 0.197 0.067 0.138 0.063 0.275 0.385 0.116 0.080 0.092 0.184 0.153 0.111

62

ตารางท 4.9 สรปปจจยรายตาบล (ตอ)

ปจจย กมลา ปาตอง

กะท

ปาคลอก

เชงทะเล

เทพ-กระษตรย

ไมขาว

ศรสนทร

สาค ตลาดใหญ

ตลาดเหนอ

ราไวย

ฉลอง กะรน

รษฎา ว ชต

เกาะแกว

คาเฉลยอตราการซมน าของดน (ลบ.ม/ป)

37 50 50 57 20 70 41 52 38 28 0 42 22 37 35 16 13

คาเฉลยปรมาณ น าฝน (ลบ.ม/ป)

236 231 229 239 238 241 253 235

243 223 226 227 226 229 225 224 228

คาเฉลยปรมาณ น าทา (ลบ.ม/ป)

120 92 93 83 139 74 111 87 115 116 0 96 118 101 106 125 132

คาเฉลยปรมาณน าในดน (ลบ.ม/ป)

0 14 30 55 19 62 6 52 30 28 0 40 15 9 21 5 14

คาเฉลยการระเหย (ลบ.ม/ป)

136 133 135 141 139 142 148 139 142 138 138 135 134 134 138 136 139

หนแกรนต (รอยละ)

67 96 61 11 10 14 10 8 43 100 0 57 48 80 38 50 31

หนตะกอนกงหนแปร (รอยละ)

0 0 26 17 6 0 0 0 0 0 100 2 0 33 19 8

63

ตารางท 4.9 สรปปจจยรายตาบล (ตอ) ปจจย กม

ลา ปาตอง

กะท

ปาคลอก

เชงทะเล

เทพ-กระษตรย

ไมขาว

ศรสนทร

สาค ตลาดใหญ

ตลาดเหนอ

ราไวย

ฉลอง กะรน

รษฎา วชต เกาะแกว

หนเศษหนเชงเขา (รอยละ)

33 0 0 23 66 14 80 54 43 0 0 11 11 18 13 0 15

ตะกอนทรายชายหาด (รอยละ)

0 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 0

ตะกอนน าพา (รอยละ)

0 2 13 49 18 71 10 38 14 0 0 30 41 3 15 31 46

ไมปรากฏโครงสรางเชงเสน

100 100 74 92 100 100 96 100 100 50 100 70 93 100 83 72 92

ปรากฎโครงสรางเชงเสน

0 0 26 8 0 0 4 0 0 50 0 30 7 0 17 28 8

ความหนาแนนโครงสรางเชงเสน

0 1 0 1 0 0 1 0 0 0 0 1 1 0 1 1 0

แบบจาลองความสงเชงเลข

45 66 65 22 15 24 24 21 29 21 24 29 35 45 29 39 21

ความลาดชน 8 13 10 7 5 7 5 5 9 6 3 6 9 9 8 7 9 ไมปรากฏเสนทางน า 44 60 43 81 49 54 88 62 63 100 100 57 52 61 72 78 69

64

ตารางท 4.9 สรปปจจยรายตาบล (ตอ) ปจจย กม

ลา ปาตอง

กะท

ปาคลอก

เชงทะเล

เทพ-กระษตรย

ไมขาว

ศรสนทร

สาค ตลาดใหญ

ตลาดเหนอ

ราไวย

ฉลอง กะรน

รษฎา วชต เกาะแกว

ปรากฏเสนทางน า 56 40 57 19 51 46 12 38 38 0 0 43 48 39 28 22 31 ไมปรากฏแหลงน า 100 98 48 100 98 96 100 100 100 100 100 100 96 100 87 89 85 ปรากฏแหลงน า 0 2 9 0 2 4 0 0 0 0 0 0 4 0 13 11 15 ไมมการระบายน า 15 24 26 0 24 18 0 8 0 50 100 0 7 3 20 29 31 การระบายน าเลว 38 35 48 19 6 4 9 0 50 50 0 25 52 48 44 21 23 การระบายน าคอนขางเลว

27 7 0 8 48 0 0 0 25 0 0 13 11 9 5 21 0

การระบายน าดถงปานกลาง

0 0 0 3 0 29 64 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

การระบายน าด 19 35 26 69 22 50 27 92 25 0 0 62 30 39 31 29 46

65

66

บทท 5

บทสรปผลการวจยและขอเสนอแนะ 5.1 สรปผลการวจย

การศกษาศกยภาพน าบาดาลของจงหวดภเกตคร งน มวตถประสงคเพอประเมนศกยภาพของแหลงน าบาดาลจงหวดภเกตดวยเทคนคทางดานสารสนเทศภมศาสตรและสถต โดยใชขอมลจากสานกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวดภเกต มาคานวณคาปรมาณน าจาเพาะของบอบาดาลทบงบอกถงความสามารถในการใหน าบาดาลของบอแตละบอ (Specific Capacity) วธการน เปนเพยงวธการหนงทใชในการประเมนศกยภาพน าบาดาล การวจยคร งน ไดคดเลอกปจจยเชงพ นททมผลตอการประเมนศกยภาพน าบาดาลของจงหวดภเกต จานวน 13 ปจจย ไดแก อตราการซมน าของดน ปรมาณน าฝน ปรมาณน าทา ปรมาณน าในดน การะเหย ธรณวทยา โครงสรางเชงเสน ความหนาแนนของโครงสรางเชงเสน แบบจาลองความสงเชงเลข ความลาดชน เสนทางน า แหลงน า และการระบายน าของดน ปจจยท งหมดถกนามาวเคราะหหาความสมพนธกบปรมาณน าจาเพาะของบอบาดาลเพอใชสรางแบบจาลองในการประเมนศกยภาพน าบาดาลของท งจงหวดภเกต

ขอมลบอบาดาลเฉพาะทมการระบคาพกดของบอ 512 บอ จากจานวนบอบาดาลทจดทะเบยนท งส น 1,211 บอ (นบถงเดอนมถนายน พ.ศ. 2555) ถกนามาใชในการศกษาคร งน ปรมาณน าจาเพาะเฉลยของบอบาดาลในจงหวดภเกตอยในชวง 0.063 - 0.385 ลกบาศกเมตร/ชวโมง/เมตร โดยพบวาบรเวณตาบลตลาดเหนอ อาเภอเมอง มคาปรมาณน าจาเพาะสงทสด ซงอยทางทศตะวนตกเฉยงใตของจงหวดภเกต มลกษณะพ นทราบมคาความชนเฉลย 2.58 องศา สวนใหญเปนช นหนตะกอนกงหนแปร มปรมาณน าฝนเฉลย 10 ปเทากบ 226.2 ลกบาศกเมตร/ป สวนตาบลสาค อาเภอถลาง มปรมาณน าจาเพาะตาทสด ซงอยทางทศตะวนออกเฉยงเหนอของจงหวดภเกต ลกษณะพ นทสวนใหญเปนทราบมคาความชนเฉลย 8.87 องศา บอบาดาลสวนใหญอยในช นหนแกรนต ปรมาณน าฝนเฉลย 10 ปเทากบ 243 ลกบาศกเมตร/ป

ผลจากการวเคราะหสถตสหสมพนธ (Correlation Analysis) ระหวางคาปรมาณน าจาเพาะของบอบาดาล (SPC) จานวน 512 บอ รวมกบปจจยเชงพ นทท ง 13 ปจจย พบวา แบบจาลองทไดมคาสมประสทธการตดสนใจ (R2) เทากบ 0.011 ทระดบความเชอมนรอยละ 95 แต

67

แบบจาลองทไดมคาสมประสทธการตดสนใจอยในระดบทตามาก (ไมเขาใกล 1 หรอ รอยละ 100) ซงทาใหแบบจาลองดงกลาวมความถกตองเพยงรอยละ 1.1 จงไมสามารถนาแบบจาลองดงกลาวไปใชประเมนศกยภาพน าบาดาลท งพ นทจงหวดภเกตได

การวจยคร งน นอกจากทาการวเคราะหขอมลทางสถต จากปจจยท ง 13 ปจจยแลว ไดทาการลงพ นทเกบแบบสอบถามจานวน 120 ชด จากการเกบขอมลแบบสอบถามสามารถสรปผลจากการวเคราะหขอมลรายอาเภอ ไดผลดงน

5.1.1 อาเภอกะท ผลการเกบแบบสอบถามจานวน 26 ชด มขนาดพ นท 74.92 ตารางกโลเมตร พบวาไมมปญหาการขาดแคลนน าบาดาล คดเปนรอยละ 88 ของขอมลท งหมด และมปญหาขาดแคลนน าบาดาลชวงเดอน เมษายนถงพฤศจกายน คดเปนรอยละ 4 ของขอมลท งหมด และชวงเดอนธนวาคมถงมกราคม คดเปนรอยละ 8 ของขอมลท งหมด โดยทน าบาดาลทสบข นมาใชน นมปญหาสขนแดง ไมสามารถใชน าบาดาลไดเลย ตองทาการกรองน ากอนน ามาใชประโยชน

5.1.2 อาเภอถลาง ผลการเกบแบบสอบถามจานวน 45 ชด มขนาดพ นท 270.55ตารางกโลเมตร พบวาไมมปญหาการขาดแคลนน าบาดาล คดเปนรอยละ 80 ของขอมลท งหมด และมปญหาขาดแคลนน าบาดาลชวงเดอน เมษายนถงพฤศจกายน คดเปนรอยละ 17 ของขอมลท งหมด และชวงเดอนธนวาคมถงมกราคม คดเปนรอยละ 3 ของขอมลท งหมด

5.1.3 อาเภอเมอง ผลการเกบแบบสอบถามจานวน 49 ชด มขนาดพ นท 151.38 ตารางกโลเมตร พบวาไมมปญหาการขาดแคลนน าบาดาล คดเปนรอยละ 76 ของขอมลท งหมด และมปญหาขาดแคลนน าบาดาลชวงเดอน มกราคมถงเมษายน คดเปนรอยละ 22 ของขอมลท งหมด และชวงเดอนธนวาคมถงมกราคม คดเปนรอยละ 2 ของขอมลท งหมด 5.2 ขอเสนอแนะ

5.2.1 การศกษาคร งน ไดทาการประเมนน าบาดาลเพยงสวนของศกยภาพน าบาดาลเทาน น ควรมการศกษาเพมเตมถงคณภาพน าบาดาลควบคไปดวย

5.2.2 ในการเลอกปจจยทเกยวของกบศกยภาพน าบาดาลน น ควรคานงถงพ นทศกษาเปนหลกเนองจากการเกดของน าบาดาลมลกษณะแตกตางกนในแตละพ นท หากสามารถเลอกปจจยทเหมาะสมไดจะทาใหแบบจาลองมความถกตองยงข น

5.2.3 ในการนาปจจยทคาดวามผลตอศกยภาพน าบาดาล มาวเคราะหดวยวธการทางสถตแบบถดถอยเชงพหหากตองการปจจยใช 13 ปจจยทไดทาการศกษา ไดแก อตราการซมน าของดน ปรมาณน าฝน ปรมาณน าทา ปรมาณน าในดน การระเหย ธรณวทยา โครงสรางเชงเสน

68

ความหนาแนนของโครงสรางเชงเสน แบบจาลองความสงเชงเลข ความลาดชน เสนทางน า แหลงน า และการระบายน าของดน ควรศกษาถงความเหมาะสมของพ นทศกษา รวมกบคาปรมาณน าจาเพาะของบอบาดาล

5.2.4 การศกษาคร งน ขอมลสวนใหญเปนขอมลทตยภมทไดจากสานกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมภเกต หากขอมลของบอบาดาลทไดทาการรวบรวมมความถกตอง การสมตรวจสอบทางภาคสนามเพอหาปรมาณน าจาเพาะจงมความสาคญมาก เนองจากจะทาใหผลการวเคราะหและสรางแบบจาลองการประเมนศกยภาพน าบาดาลมความถกตองและนาเชอถอมากข น

69

เอกสารอางอง กรมทรพยากรน าบาดาล. (2554). ลกษณะอทกธรณวทยาของจงหวดภเกต. สานกทรพยากรน า

บาดาลเขต 6 จงหวดตรง. กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม, ตรง. กรมทรพยากรธรณ . (2556). การจ าแนกเขตเพอการจดการดานธรณ วทยา . กระทรวง

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม, ภเกต. กจการ พรหมมา. (2547). อทกธรณวทยาสงแวดลอม, มหาลยนเรศวร, พษณโลก กรต ลวจนกล. (2537). อทกวทยา, มหาวทยาลยรงสต, กรงเทพ. จระเดช มาจนแดง. (2548).”การประเมนคาสภาพนาชลศาสตรสาหรบแบบจาลองน าบาดาลบรเวณ

ตอนบนของทราบภาคกลางตอนลาง .” วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต , มหาวทยาลยขอนแกน, ขอนแกน.

ทวศกด ระมงควงศ. (2546). น าบาดาล, มหาวทยาลยเชยงใหม, เชยงใหม. นพดล เฉลมชยรตนกล. (2545). ”พฤตกรรมทางชลศาสตรของการไหลเขาและออกจากบอน า บาดาล.” วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย, กรงเทพฯ. นฐพงษ พวงแกว. (2556).”การประเมนการใชน าเพอการเกษตรในเขตจงหวดภเกต.” วทยานพนธ

วทยาศาสตรมหาบณฑต (อยระหวางการพมพ), มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตภเกต, ภเกต.

นตยา หวงวงศวโรจน. (2551). อทกวทยา, สานกพมพดานสทธา, กรงเทพมหานคร. บรษท สแปน คอนซลแตนท จากด ) .2555). โครงการศกษาและการจดทาแผนแมบทการแกไข

ปญหาน าภเกต, ภเกต. พรอษา อดมศลป. (2547).”การสรางแบบจาลองเชงพ นทศกยภาพน าบาดาลดวยระบบสารสนเทศ

ภมศาสตร:กรณศกษาในอาเภอเมอง จงหวดขอนแกน.” วทยานพนธวทยาศาสตรมหา บณฑต,มหาวทยาลยขอนแกน, ขอนแกน.

รชชตา จลโสม.(2550).”การประเมนศกยภาพแหลงน าบาดาลโดยใชแบบจาลองดชนช วดและแบบจาลองการถดถอยเชงพ นท: บอทอง ชลบร .” วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต,มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร, นครราชสมา.

70

รชประศาสน ฉวอนสรณ. (2540). ”การประยกตระบบสารสนเทศภมศาสตรและการวเคราะหการเคลอนทของน าใตดนเพอทานายพ นทดนเคม .”วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต,มหาวทยาลยขอนแกน, ขอนแกน.

วทต ศรโภคากจ. (2549). แผนทน าบาดาลจงหวดภเกต.ส านกอนรกษและฟนฟทรพยากรน าบาดาล. กรมทรพยากรน าบาดาล.

วลาวณย ไทยสงคราม. (2551). “การประยกตระบบสารสนเทศภมศาสตรเพอศกษาศกยภาพแหลงน าบาดาลและความเหมาะสมในการพฒนาสาหรบการอปโภคบรโภค ในเขตพ นทอาเภอพระทองคา จงหวดนครราชสมา.” วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต,มหาวทยาลยราชภฎนครราชสมา, นครราชสมา.

วณร รงอราภรณ. (2543). “การประยกตใชระบบสารสนเทศภมศาสตรเพอการจดสรรงบประมาณในการเจาะบอบาดาล.” วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, กรงเทพมหานคร.

สงแวดลอมภาคท 15 ภเกต สานกงานปลดกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. (2549). สถานการณสงแวดลอมจงหวดภเกต ป 2549, ภเกต.

สกญญา หนทอง.(2550).”การวางแปลงสมตวอยางเพอคานวณปรมาณการสบน าบาดาลระดบต น.”วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยนเรศวร, พษณโลก.

สฮยลาร สมาแอ (2555). “การวเคราะหปรมาณทรพยากรน าผวดนสาหรบการบรหารจดการน า.” วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต, สาขาเทคโนโลยและการจดการสงแวดลอม, คณะเทคโนโลยและสงแวดลอม, มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตภเกต, ภเกต.

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา. (2535). พระราชบญญตน าบาดาล ฉบบท 2, กรงเทพ. สานกงานเทศบาลนครภเกต. (2549).โครงการศกษาและกาหนดรปแบบและแนวทางในการจดหา

แหลงน าดบเพอแกปญหาการขาดแคลนน าของเทศบาลนครภเกต : ศนยบรการวชาการ คณะวศวกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, กรงเทพ.

อสระ อนกล .(2554)."สถานการณน าเพอการอปโภคบรโภคและยทธศาสตรการบรหารจดการน าภเกต."<http://irrigation.rid.go.th/rid15/pkt/page14.htm> (9 กนยายน 2554).

Anat Thapinta.(2003). "Use of geographic information systems for assessing groundwater pollution potential by pesticides in Central Thailand" Journal of Environment International 29, 87-93.

71

Ganapuram, S., Kumar, V., Krishna, M., Kahya, E. (2009).”Mapping of groundwater potential zones in the Musi basin remote sensing and GIS”. Adances in Engineering Software, 40, 506-518.

Hyun, O., Yong, K., Jong, C., Eungyu ,P,. Saro ,L. (2011) "GIS mapping of regional probabilistic groundwater potential in the area of Pohang City, Korea". Journal of Hydrology, 399 (3-4),158-172.

Krishnamurthy, J., Mani, A., Jayaraman, V.(2000)”Groundwater resources development in hard rock terrain an appraoach using remote sensing and GIS techniques.”Journal of Gerontology ,2(3-4), 204-215.

Lee, S., Kim,Y.,Oh ,H. (2012) ”Application of a weights-of-evidence method and GIS to regional groundwater productivity potential mapping.” Journal of Environmental Mangement , 96, 91-105.

Najia ,F., Lustigb,. T. (2005). “On-site water recycling - a total water cycle management approach.” Journal of Desalination ,188 ,195–202.

72

ภาคผนวก ก

แบบสอบถาม

73

หมายเลขชด............................................... วนทเกบขอมล………………………….. ผสมภาษณ.................................................. พกด X.........................,Y............................. ประเภทLU1.ยานทอยอาศย 2.ปาไม 3. พนทเกษตร 4. แหลงนา อนๆ......................................................

คณะเทคโนโลยและสงแวดลอม มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตภเกต

แบบสอบถามศกยภาพน าบาดาล

ขอช แจง : แบบสอบถามเกยวกบหวขอนจดทาขน เพอรวบรวมขอมลประกอบการศกษาวทยานพนธเรองศกยภาพน าบาดาลของจงหวดภเกต ของนกศกษาปรญญาโท สาขาเทคโนโลยและการจดการสงแวดลอม มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตภเกต ขอมลทไดรบจะนาไปวเคราะหและเสนอถงศกยภาพนาบาดาลเพยงพอหรอไม เพอเปนขอมลในการวางแผนการจดการทรพยากรนาบาดาลในอนาคต ทางผศกษา ขอขอบคณทกทานทใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถามน

คาช แจง : แบบสอบถามมทงหมด 6 ตอน โปรดทาเครองหมาย ใน หรอเขยนคาตอบลงบนเสนประ

ตอนท 1 ขอมลทวไปบอ 1. ชอบอบาดาล…………………………………………1.1 หมายเลขบอ - 2. ทอย.......................หมท..............ซอย..............ถนน....................ตาบล.....................................

อาเภอ..................................... จงหวดภเกต 3. ชนดบอ 3.1 บอบาดาล ลกษณะบอบาดาล 1) บอโยก 2) บอสบ

3.2 บอนาตน ลกษณะบอนาตน 1) ปลอกบอคอนกรต 2)ไมมปลอกบอ 3) บอตอก

4. จานวนบอ บอ 4.1 ใชการได บอ 4.2 ใชการไมได บอ 5. ขนาดบอ

5.1 เสนผาศนยกลางบอ ..............................นว 5.2 ความลกของบอ ............... เมตร 5.3 ความลกของนาในบอมากทสด............ เมตร 5.4 อตราการใหนา.............. ลบ.ม./ช.ม

74

6. วธการนานามาใช 1) ใชเครองสบนา 2) ใชสบนามอโยก 3) ใชถงตก 7. หนวยงานทกอสราง................................................................. สรางเสรจป พ.ศ. 8. หนวยงานดแลปจจบน 1) ราชการสวนกลาง 2) ราชการสวนทองถน 3) เอกชน

ตอนท 2 ความตองการใชน าบาดาล 9. ประเภทการใชนาบาดาล

1) อปโภคบรโภค (ตอบ ขอ10 - 14) 2) การเกษตร (ตอบ ขอ15 - 20) 3) ธรกจ (ตอบ ขอ21 - 24)

ตอนท 3 ความตองการใชน าบาดาลดานอปโภค-บรโภค 10. ทานใชนาบาดาลเพอดานไหนมากทสด 1) อปโภค (ระบ).……….......….……………….. 2) บรโภค 11. จานวนผใชนาบาดาลทอาศยอยจรงคน 11.1 จานวนครวเรอน 12. ในชวงเวลา 1 สปดาหทานใชนาบาดาลเพอการอปโภค-บรโภค

1) 1 - 2 วน 2) 3 - 4 วน 3) 5 - 6 วน 4) 1 สปดาห (7 วน) 13. ชวงเวลาททานใชนาบาดาลดานอปโภค-บรโภค มากทสด (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) 1) 05.00 – 11.00 น. 2) 11.00 -17.00 น. 3) 17.00 - 23.00 น.

4) 23.00 - 05.00 น. 5) ตลอดทงวน 14. ในชวงเวลา 1 วนทานใชนาจานวน ครง ปรมาตร (1 หนวย= 1,000 ลตร)

ตอนท 4 ความตองการใชน าบาดาลดานการเกษตร 15. นาบาดาลททานใชเพอการเกษตรมเนอท ไร ใชปลกพช (ระบ).............................. 16. หากทานใชนาบาดาลเพอเลยงสตว จานวนสตวเลยง ตว

16.1 ครวเรอนทเลยงสตว จานวน ชนดสตว (ระบ).................................... 17. เพาะปลกในฤดฝน จานวน. ไร ฤดแลง จานวน . ไร 18. ในชวงเวลา 1 สปดาหทานใชนาบาดาลดานการเกษตร

1) 1-2 วน 2) 3-4 วน 3) 5-6 วน 4) 1 สปดาห (7 วน) 19. ชวงเวลาททานใชนาบาดาลดานการเกษตรมากทสด (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) 1) 05.00 - 11.00 น. 2) 11.00 -17.00 น. 3) 17.00 - 23.00 น.

4) 23.00 - 05.00 น. 5) ตลอดทงวน

75

20. นาบาดาลทใชสาหรบการเพาะปลก เพยงพอหรอไม 1) ไมเพยงพอ 2) ไมเพยงพอทงหมด (ระบ)...................................... 3) เพยงพอเฉพาะฤดฝน 4) เพยงพอตลอดป

ตอนท 5 ความตองการใชน าบาดาลดานธรกจ 21. จานวนอตสาหกรรมทใชนาบาดาล จานวน....................แหง 22. นาบาดาลททานใชเพอธรกจทางดานใด 1) การคา (ระบ)........................... 2) การบรการ (ระบ)..................................... 23. ในชวงเวลา 1 สปดาหทานใชนาบาดาลดานธรกจ

1) 1 - 2 วน 2) 3 - 4 วน 3) 5 - 6 วน 4) 1 สปดาห (7 วน) 24. ชวงเวลาททานใชนาบาดาลดานธรกจมากทสด (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) 1) 05.00 - 11.00 น. 2) 11.00 -17.00 น. 3) 17.00 - 23.00 น.

4) 23.00 - 05.00 น. 5) ตลอดทงวน

ตอนท 6 ปญหาการใชน าบาดาล 25. ปจจบนทานใชนาบาดาลเฉลยเดอนละกหนวย (1 หนวย = 1,000 ลตร)

1) ตากวา 10 หนวย 2) 10 - 20 หนวย 3) 21 - 30 หนวย 4) 31 - 40 หนวย 5) 41 - 50 หนวย 6) มากกวา 51 หนวย

26. ทานประสบปญหาดานปรมาณนาบาดาลหรอไม ในแตละเดอน 1) ไมม 2) มนานๆครง (1 - 2 ครงใน 1 เดอน) 3) มและเกดขนบอย (มากกวา 3 ครงใน 1 เดอน)

27. ในชวงเดอนใดททานประสบปญหาการขาดแคลนนาบาดาล 1) ไมม 2) เมษายน-พฤศจกายน 3) ธนวาคม-มนาคม 28. ในชวงการใชงานในฤดฝนนาบาดาลของทานเปนอยางไร

1) ใชงานไดด 2) ใชงานไดไมด เพราะ....................................................................................... 3) ใชงานไมได เพราะ....................................................................................... 29.ในชวงการใชงานในฤดแลงนาบาดาลของทานเปนอยางไร 1) ใชงานไดด 2) ใชงานไดไมด เพราะ....................................................................................... 3) ใชงานไมได เพราะ.......................................................................................

76

30. หากเกดปญหาขาดแคลนนาบาดาล ทานใชนาจากแหลงใด 1) ไมขาดแคลนนาบาดาล 2) บอนาตน 3) ประปา

4) รถนา 5) อนๆ (ระบ)................................ 31.นาบาดาลททานใชอยมกลนอยางไร 1) กลนสนม 2) กลนคาว 3) กลนเนา 4) ไมมกลน 32.นาบาดาลททานใชอยมสอยางไร

1) นาสขน 2) นาสแดง 3) นาสเหลอง 4) นาใสปกต 33.นาบาดาลททานใชอยมรสชาตของนา 1) เคม 2) กรอย 3) จด 34.นาบาดาลททานใชอยมสนมเหลก 1) ม 2) ไมม 35.นาบาดาลททานใชอยมความกระดาง 1) กระดาง 2) ไมกระดาง 36.ขอเสนอแนะ

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

77

ประวตผเขยน

ชอ สกล นางสาวเสาวนย เจรญพงษ รหสประจ ำตวนกศกษำ 5430220013 วฒกำรศกษำ

วฒ ชอสถำบน ปทส ำเรจกำรศกษำ วทยาศาสตรบณฑต (ธรกจอเลกทรอนกส) มหาวทยาลยสงขลานครนทร 2552

กำรตพมพเผยแพรผลงำน

Charoenpong,S., Suwanprasit, C ., Thongchumnum, P. (2012).“Impacts of

Interpolation Techniques on Groundwater Potential Modeling using GIS in Phuket Province,

Thailand” Proceeding of The 33rd Asian Conference on Remote Sensing, Ambassador City

Jomtien Hotel, Pattaya, Thailand, 26-30 November 2012

ชนดา สวรรณประสทธ, เสาวนย เจรญพงษ และพนธ ทองชมนม.(2556).”การ

ประเมนศกยภาพน าบาดาลจงหวดภเกตโดยใชระบบสารสนเทศภมศาสตร”, เอกสารการประชม

วชาการดานภมสารสนเทศสาหรบนกศกษาบณฑตศกษาและนกวจยรนใหมคร งท 1, มหาวทยาลย

เทคโนโลยสรนาร: 19 – 21 มถนายน 2556.