Sapfo - Lirika.pdf

8/10/2019 Sapfo - Lirika.pdf

1/139

SPFO

LIRIK


2/139

Naslov originala

Preveo sa starogrkog, pogovor i tuma napisao

T N !"#$%#&


3/139

L I R I K


4/139

I sve ljupke pjesme to ih stvori nekad nakreontova liraizbrisalo nije vrijeme.

Jo uvijek ar i ljubav naa srca dira, to ih je s pjesmamaeoljanka, djevojka Sapfo,

povjerila zvucima harfe.

'ora(i)e, !irske pjesme, I", #


5/139

F $ %*T*

! tronom +latnim esmrtnaf ro-ito,mu-ro e-o .eusovo, preklin)em te/ Nemo), o vla-ari(e, planom tugom

slomit mi sr(e 0

!)e1a2 li se, neko1 si, ka- i ula*+-aleka mol u mi, napustiv2i+latne -vore oeve, -o2la k meni

s kolima +latnim3

Ta su kola prekrasni vrap(i vukli r+o pona- +eml)i(e (rne3 %ok sus ne a te e vo+ili, sitnim krilom

l)upko su tukli3

Ti su r+o stigli, a ti i, v)ena, lagim osm4)e5om esmrtna li(a svogarekla/ 67akve oli te mue sa-a

-a opet +ove28

9to to :eli mameno sr(e tvo)e,+a kim ;e:n)a< +anosi olnu -u2u,

< ;e:n)a =Peit5o>, pratila( o:i(e ?f ro-ite3 ;esto se s n)omi+)e-nau)e3 @ mitovima se )avl)a kao )e-na o- 'arita3


6/139

pa ti vene2, )a-ni(e0 $e(i, tko te,!ap f o, :alosti8

ko ne1e, svla-at 1e &)u av sr(e,ako -ar ne prima a2, tra:it 1e ga,ako te e ne l)u i, o-ma5 1u mu,

svla-ati sr(e0A

!iBi i sa-, ogin)o, te i+ te2kog )a-a mene i+ avi3 9to mi -u2a:eli, ti mi ispuni pa i sama

o rana u-i0


7/139

!$C# 7 D# &D@E*

!re1u 2to )e po+na)u o+i ku2aona) ko)i nasuprot te i s)e-a, pa mo:e i+ li+ine -a te gle-ai milinu tvo)i5 ri)ei slu2a3

!retan )e 2to ar osm4)e5a u ta) ma5u sr(e prima, Ta) osmi)e5 1e, +nam,+a mene imati tako ko ni -a53

Pa, ako te ugle-am samo +a as, )a ne mogu, -ok usne mo)e -r21u,ta-a a2 ni)e-an pro+ oriti glas3

De+ik mi snagu i+gu io svu )ei gro+niavi o u+ima mi sr5ko:u (i)elu ko i t)emena vr53

i su sli)epe, u2i mi ru)e3

.no) me o-)e-nom o lio (i)elu,sva -r5tati poin)em u ti)elu3Posta)em l4)eBa negoli )e trava,+amalo +gra it 1e me smrtna strava3

*pak, )er )e tako, trp)eti tre a3


8/139

3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3


9/139

&D#P T

De-ni vele/na (rno) +eml)i na)l)ep2i )e o-re-

kon)anika,-rugi, -a )e eta p)e2aka, a neki, -a

)e ro-ovl)e3

Da ipak mislim -a )e na)l)ep2e ono2to l)u imo sa slutn)om u -u2i3To )e lako svima protumaiti3

'elena F, 2to )e l)epotom na-ma2ila sva l)u-skastvoren)a,

mislila )e -a )e ona) ov)ek na) ol)i ko)i )eupropastio svu -revnu slavu Tro)e3 Ni mislila ni)e u svom sr(u ni na -i)ete ni na

ro-itel)e3f ro-ita )e na stranputi(u o-vela tu

l)u avni(u3

Gena )e vrlo os)etl)iva sr(a, )er nepromi2l)eno otkriva svo)e ta)ne os)e1a)e,i +ato esto, )a-na, u olu gr(a3

F 'elena, supruga "enela)eva, l)epoti(a i+ !parte + og ko)e )e prema mitu nastao Tro)anski rat3


10/139

!a- se s)e1am naktori)e, ko)a )e -aleko3Da )e + og aro na n)ena 5o-ai l)epote s n)ena s)a)na li(avi2e volim o- svi5 o)ni5 kola &i-i)eH,vi2e o- svi5 p)e2aka oklopnika,2to se svi)etlim oru:)em ore3

.nam, na +eml)i uop1e ni)e mogu1evi-)eti svi5 na2i5 :el)a -ostignu1e3*pak, +a nas )e smrtnike ol)e-a lagosil)amo ono 2to nam )e -arovano

nego -a +a oravl)amo 333

H &i-i)a, +eml)a u "alo) ?+i)i3 @ antiko -o a ila )e mo1na i ogata -r:ava i u trgovakim ve+ama s otokom &e+ osom37o- p)esnika esto personif ika(i)a s)a)a, slave i ogatstva3


11/139

7 % D E@7# CID#T D@

Gurimo se tamo u l)upko sveti2te posve1eno 'aritama3J 'ita)mo u ga) pun )a uka u (vatui nek se sveti miomirisi pu2e na :rtveniku3

Tu 5la-na vo-a :u ori po- granama )a uka,a ru:ino grml)e sve u s)enu +astire,-ok li21e 2u2ti,te s n)ega spoko)nost ko san pa-a3

v-)e su liva-e i pa2n)a(i +a kon)e,sve )e u prol)etnom (vatu,-ok mirisni kaloper miri3

*

%oBi,f ro-ito, ov)ena) kosu vi)en(ima,i+li) o ilno u +latne pe5are listavi nektar i ra-osti (v)etne0 3 3 33 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3

J 'arite, pratili(e ? f ro-itine, ko)e -i)ele l)u-ima svaku-u2evnu i t)elesnu l)epotu3 ne prate i mu+e3 @ rimskom p)esni2tvu spomin)u se Kra(i)e kao personif ika(i)a l)epote il)upkosti3


12/139

!D#L ND#

3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3@ mom sr(u sa+rela )e :el)a +a smr1u3&i)u1i o ilno su+e ona mi na o-laskuu+-i2u1i ree/

M Dao0 kako stra2no trpi mo)e sr(e 0!ap f o, ostavl)am te protiv svo)e vol)e0 M

Da sam )o) o-govorila/

M Putu) ra-osno, pa se katka- s)e1a) mene, )er ti -o ro +na2koliko smo te ri:no n)egovale3*pak, ako si +a oravila, )a 1u te po-s)etitina tolike li)epe i -rage trenutkeko)e smo +a)e-niki ra-osno pro:iv)ele3Po-s)etit 1u te na e+ ro)ne vi)en(el)u ii(a i aro ni5 ru:ako)e si isplela i meni -arovala3Po-s)etit 1u te na ogrli(espletene o- milog nam (vi)e1a,ko)ima si okitila svo) n)e:ni vrat3!)eti se rasko2ni5 miomirisa


13/139

i renti)a ko)im si +nala nama+atisvo)u n)e:nu ko:u3!vatko )e +a oravl)ao na kolai lag-ansku p)esmu-ok si poivala n)e:no ispru:enana le:a)u svome 3 3 3

Erenti), miomirisna mast, ko)u su pravili o- (vi)e1a3


14/139

7L#$* 7*%*

3 3 3 Tako mi )e neko1 govorila mati/ M Na)l)ep2i )e ukras -)evo)(i u mla-ostika- ima u)ne pleteni(e,a u n)i5 uple1e purpurne viti(e3

to )e na)l)ep2i ukras0

%)evo)aka plava kosasv)etli)a )e i o- s)a)ne +u l)e3.a tu kosu nema l)ep2e kapi(enegoli )e vi)ena( spleten o- pol)skog (vi)e1a3M ti, mo)e -i)ete, uprav4 sa-a :eli2-a ti kupim grimi+nu sar-skuO po(uli(u,skupo()enu li-i)sku kapi(u0

tku- sa-a meni, -rago -i)ete,otku- nov(i +a ta) ukras skupi89to ti ne1e ma)ka :el)u ispuniti,+ato su ti krivi gospo-ariu gra-u u "itileni, )er )e mnoge u progonstvo prot)eralatirani-a 7leanakti-a3

ta-a )e, -i)ete -rago,i na2a sa siroma2tvom +apoela tuga 3 3 3

O !ar-, pri)estolni(a antike -r:ave &i-i)e3


15/139


16/139

-ma5 se n)e:ni u+nemiri 'ektorov ota(,a Klas


17/139

2irio miomiris tam)ana, pomi)e2an s mirisom nar-a i mire3

!ve te :ene, prem-a stari)e,veselo u + oru kli(a5u3!vi )una(i +anosno p)eva5u gromki pean,+a+iva)u1i polona


18/139

% D %D#I DC*

ti-o, -)evo)ka ona, -raga meni ko i te i,u -alekom !ar-u oravi3*pak )e n)e+ina misao esto meBu nama,kao u vri)eme ka- nas o-u2evl)avao :ivoti ka- te promatrala kao s)a)nu o:i(u,

)er si )e na)vi2e oarala svo)om p)esmom3

!a- ta lista meBu li-i)skim :enama,kao ka- !elena< posli)e +ala+a sun(asvo)im ru:iastim prstima+as)eni sve +vi)e+-ei m)eseinu prospe po slanome morui po liva-ama prepunim (vi)e1a3

Ta- se 2iri na sve strane iserasta rosa,ta- pupa)u ru:ei n)e:ni krasul)(i i glogovi mirisni3

;esto luta)u1i kra)olikomona se s)eti ostavl)ene ti-e, pa u l)u avi i tu+i e+ pre olasr(e )o) i+)e-a mr2ave gru-i3

< !elena, o:i(a m)ese(a, v3 #n-imion3


19/139

7liktavim nas ta-a +ove glasom/ M Po5o-ite me0 M li 2umno more, ko)e nas ra+-va)a,gu2i poruku n)enu, to 2umno mores tisu1u u2i)u, i nitko )e ne u)e,-a i )o) osu2io su+nu +)enu33 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 33 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3

&i)epa si stasom svai)em oku,gotovo o:i(i si slina,tako si vitka i n)e:na u oku 3333 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3


20/139

. !$#T N E$ T I&)#I P I$ T 7

Ti, 7ipri-o


21/139

ta) ga )e u sr(u otrovom i+)e-ao,trovao ko i)esni pas pa on-a i sve nas,ka- su se slavile sveanosti u na2em gra-u33 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3

prati ga, 7ipri-o, na n)egovu putu,i sve oli i sve olu)eo- n)ega ukloni, u (rnu u-al)i no1,u no1 2to sva +la i nesre1e(rnim skriva mrakom33 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3f ro-ito, sretnu plovi- u omogu1i ratu, 333333 3 3 3 3 3 3 -aru) mu v)etrove povol)ne 3 3 3

"olim te, 7ipri-o,

sretan -aru) ti ratu plov,a nek )e-ro n)egove laBeu +avia)nu s osmi)e5om uplovi luku3Ti ka+ni l)u avni(u %ori5uka+nom +a orava na n)egov +agrl)a)3 Nek u-e sretan, presretan,

2to opet vi-i nas i -ragi +avia)0


22/139

%& " 7 %#

3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3Eio )e sv)e-okom +latokosiF e , 2to ga 7e)evaro-ila k1i, ka- )u )e 7roni- .eus neko1 u+eo +a

:enu3 rtemi-aF< se na)sveani)e +aklela

glavom svoga o(a/ M @vi)ek 1u ostati -)evi(a0Ia+-a stanovati :elim, va+-a loviti po vrletnim planinama3"eni, oe, +a l)u av ovu usli2i :el)u0 M

*

* mol u )o) usli2a ota( ne esnik3!mrtni(i svi su i ne esni(i )o2tena+iv o:i(i -ali o- milo2tekao one 2to voli pusta pol)ai v)e2to )elene lovi3 Nika-a l)u av, nika-a :el)a +a rakomslomile nisu o:iino sr(e 3 3 3

F< ?rtemi-a, k1i .eusova i &atonina, sestra ?polonova3 Eila )e o:i(a lova, stoga i nosi luk i stri)ele3 @ antiko) likovno)um)etnosti esto )e u+ te atri ute prika+u)u i s ko2utom3


23/139

!N@3

!ane,ti koraa2 ti5im korakom po +eml)i okru:eno) mrklim mrakomi svima 2to spavati moguslatkim -ri)emom ispreple1e2

oi, sr(ei

nogu3 -o ro nam -o2ao, sane0

%olaskom tvo)im, )asni)e su nama patn)e33 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 Napu2ta)u nas na2e sla e snage 3 3 3a )e-ina na-a smrtnike t)e2i 3 3 3


24/139

!"$T*

!mrt )e +lo3 * ogovi i 2to su ta) +akonu re- priro-ni postavilira-o umirali ka- i ona -o ro ila0


25/139

!I D D &*$*

gla+ alo mo)e,u kome se o:anski +vu(i kri)unek i +vonkost tvo)a u ovom trenuovla:i sr(a +)enu0


26/139

ID#;N "& % !T

@ prol)e1e svako, Mkao -a )e netko sve liva-eu-otvornim 2tapi1em tako,(v)eta)u +latne rogai(e3* tako to o- v)ekova iva3


27/139

*!7$#N I#&*"

;as )e te mogu iskreno re1i-a se ne na-a mo)e sr(e la:eni5 ogova sre1iako ne u-e i tvo)e plamt)elo istim l)u avnim :arom ko i mo)e3


28/139

T*%*

ti-o, l)u im te ve1 o-avna 3 3 3Ti si nalik na ne)ako i sla o -i)ete3

*

ti-o, mo)a ti )e misao postala mrska, )er tvo)e n-rome-i lete3


29/139

!& "*& D# &D@E I

!latka ma)ko, )a ne +nam vi2e tkati3!vla-ala me l)u avna e:n)a,ko)u mi )e u-a5nula milaf ro-ita+a mla-i1em )e-nim 3 3 3


30/139

N#7 " E G I C@

Prem-a si mi pri)atel) -rag,i+a eri se i -rugari(u mlaBu, )er ne i5 mogla u go-inama ovim:iv)eti u raku s mla-im ov)ekom3


31/139

PD#!N*7@ @ G & !T*

Ni)e -opu2teno -a se u)u tu:al)keu ku1i sve1enika "u+a3 Ne prista)u nam tu:al)keko ni li(e prepuno su+a3


32/139

&D#P T * % E$ T

Tko )e li)ep, utoliko )e li)ep, )er ga promatramoUali, tko )e li)ep i -o ar,uvi)ek 1e ostati li)ep3


33/139

E K T!TI@

Ni)e ogatstvo e+ vrlineuop1e neosvo)ivi vis3@-ru:eno s -o rotom tek ta- )e puno1a3


34/139

.& T

.lato ne rBa3Ta to )e .eusovo e-o0$Ba )e nemo1na pre- istotom3


35/139

PT*C#

Cvrkut nam )e pti(a uvi)ek mio,ka- se -an pun :ege u sutonu emiri3

*

9to :eli2, ti, Pan-ionova k1erkoFF

,ti, lastavi(e, +raka pri)atel)i(e8

*

!lavu) )e v)esnik prol)e1a,slavu), pti(a umilna glasa 3 3 3

*

&e-eni se sr(e golu i(ama ovim,klonula su n)i5ova krila3

*

-let)e2e kao pti(e 2to o-li)e1uka- r+i orao i+nena-a sleti3

FF Pan-ionova k1i, F ilomela ko)a )e ila pretvorena ulastavi(uU u rim3 p)esnika u slavu)a3


36/139

" D# D#%*N %*D#T#

"o)e )e ovo li)epo -i)ete3Po l)epoti )e slino +latnom (vi)e1u3To )e mo)a l)u l)ena 7lei-a, mo)a )e-ini(a,ko)u ne i5 -ala ni +a (i)elu ogatu &i-i)u,

ni +a &e+ os, +avia) -ragi 3 3 3


37/139

P$*D T#&D*C* %*7*

Ti, %iko, ov)ena) (v)etnim vi)en(imaviti(e i svo)e -ivne kovri(e,ka- splete2 rukama milimn)e:ne i+-anke anisa )er su -)evo)ke oki1ene li)epim (vi)e1em

u veliko) milosti ko- sretni5 'arita3ne okre1u glavu ako elo -)evo)akani)e ov)enano (vi)e1em3


38/139

! " L

.a2ao )e m)ese(, skrili se Ila2i1i3Pono1 )e3 Iri)eme -om)enka )e:i,-ok !ap f o osaml)ena i u-na le:i3


39/139

"D#!#C * .I*D#.%#

.vi)e+-e oko li)epog m)ese(askri2e svo)e svi)etlo li(e, )er puna m)eseinaosv)etl)u)e (i)eli kra)oliksvo)im sre rnim svi)etlom3


40/139

" D# D# !$C#

7ao +um ul, ko)i u planinii+ga+e nogama pastiri, pa +ga:en le:i i u purpuru krvari 3 3


41/139

N "D#!#;*N*

Pun )e s)ao m)ese(,a -)evo)ke i)a5u u krugukao oko nekog :rtvenika 3 33


42/139

P!

%)evo)ke skla-no u ovom trenuslo:nim pokretima ple2u kretsko kolooko :rtvenika,ga+e1i mla-u travu i i+-anke (v)etne3


43/139


44/139

%D#I DC* 7 D N# I &* P #.*D@

7a- umre2, na o-ar 1e te i+lo:iti,a +atim 1e uspomena na te e i+ li)e-)eti, )er ti ne ere2 pi)eri)ske ru:eFH,2to (v)eta)u na ra-ost sun(a3

Tako 1e2 nepo+nata lutati po 'a-ovuFJ

(arstvule -e1i kro+ povorke mrani5 s)ena3

FH Pi)eri)ske ru:e, personif ika(i)a +a p)esni2tvo3 na )e nastala prema antikom v)erovan)u -a na planini Pi)eri)i u Tesali)i orave mu+e3 Ta) su kra) -r:ali +a -omovinu mitskog p)evaa

r f e)a3 FJ 'a-, prema antikom v)erovan)u, po-+emni svi)et, u ko)i su-ola+ile -u2e poko)nika i tamo oravile nalik s)enkama3 pis'a-a ostavio nam )e 'omer = -ise)a, *> i Iergili)e =I*,#nei-a>3


45/139

! N * N L

!an s oima (rnim, Mu no1i, ko)a sa+ri)eva pri)e vremena 3 3 3

*

7a- i5 )e san tokom (i)ele no1i varao 3 3 3*

, -a no1 u-e -vostruka +a me 3 3 3


46/139

I#;#$ND D .I*D#.%*

, na)l)ep2a meBu +vi)e+-ama 3 3 3

*

Ieern)a +vi)e+-o, ti okupl)a2 sve ono

2to )e listavo )utro na sve strane raspr2ilo3Ti u tor -ovo-i2 ov(u, ti -ovo-i2 ko+u,ti ma)(i vra1a2 n)e+ino -i)ete3


47/139

%D#I D 9TI

.aruni(a/ M ,,%)evo)a2tvo, -)evo)a2tvo, kamo o-la+i2,

ka- si me ve1 napustilo8A%)evo)a2tvo/

M 6Ii2e nika- k te i ne1u -o1i,

vi2e nika- u tvo) narua) ne1u -o1i0A M*

Galim li )a +a svo)im -)evo)a2tvom8

*

Eit 1u uvi)ek -)evi(a 3 3 3


48/139

D E@7# @. P T 7

!vu-a naokolo sv)e:a vo-a :u ori,-ok s pro(vali5 grana )a ukai n)i5ova trepetl)iva li21akapl)e, kapl)e spoko)ni san 3 3 3


49/139

. $

@+vi2ena .ora 3 3 3 Na)e-nom se po)avi .orasa san-alama +latnim 3 3 3


50/139


51/139

KND#I@

7a- gn)ev ukti u sr(u tvome, pa+i na )e+ik, -a ne vie u+alu-0


52/139

F $ K"#NT* #$ !@ F

#ros sila+i s ne esao-)even purpurnom 5lami-om 3

*

#ros, ko)i ra+n)e:u)e ti)elo,-anas me l)uto kroti,ta) #ros su- onosni, gorki i slatki,ta neukrotiva, -ivl)a +vi)er 3 3 3

*

#ros, to )e sin .eml)e i Ne a 3

F #ros, og l)u avi i +a2titnik plemenita pri)atel)stva meVul)u-ima3 Ei)a5u mu posve1ene ru:e3 ino su ga prika+ivalikao li)epa mla-i1a =#ros u Iatikanskom mu+e)u, ko)i se pripisu)e Praksitelu>3


53/139

" D &D@E I

&)u av -anas ra+-ire mo)e sr(e3na )e ko v)etar ko)i u planini

na 5rastove stol)etne u-ara 3 3 3

*

&)u av )e v)etar ko)i sve pusto2i 3 3


54/139

% $

Poslao )e te i "nasis i+F oka)eFO skupo()ene -arove/ purpurne i listave velove,2to su lelu)avi kao -ragi -a5 3 3 3

FO F oka)a, trgovaki gra- u neka-a2n)o) Doni)i u "alo) ?+i)i3


55/139

& T N F * N* E FQ

5, to neka- i)a2e,ka- sr(e &atoni i Nio iu milom pri)atel)stvu (va2e 3 3 3

F &atona, ma)ka ?polona i ?rtemi-e3 FQ Nio a, k1i Tantalova i %ionina, ko)o) )e &atona po ila -)e(u= vi-i)e, "etamor f o+e, I*,


56/139

. .*I ND#F $ %*T#

%oBi,f ro-ito,i u +latne pe5are i+li) slasti pomi)e2ane s nektarom,2to se nu-e na go+ ama sveanim3 3

*

f ro-ito, 2to ti +latna kruna lista u li)epo) kosi,neka i mi ogovi -alitakvu sre1u 2to )e !u- au svom krilu nosi333

*

* + og mo)i5 su+a 3 3 3uini,f ro-ito, -a nasrtl)iv(ao-nesu v)etrovi i s n)im -osa-ne rige 3 3 3


57/139

!I*T ND#

Kle-a)te, promatra)tekako svi1e .ora,ta u+vi2ena o:i(a,l)epoti(a sa +latnim potplatima 3


58/139

! " D !#E*

!ap f o,+ar ni)e slatko milovan)esvo)im arom +ani)elo tvo)e sr(e8.ar &)u av ne (aru)e u tvo)o) -u2i8 3 3 3


59/139

&*D#P N G*C

vila )e svo)u li)epu no:i(uo- gle:an)a pa navi2e2areno i+ve+enom u+i(om2to )e u &i-i)i ve+u v)e2te,spretne, u+ p)esmu, -)evo)ake ruke 3 3 3


60/139


61/139

'*D

Crna ga )e +eml)a u svo)e primila kriloi mnoge patn)e svo) su -oekale kra),2to i5 )e na se preu+eo ta) )unak, po- Tro)om -esna ruka tri-aFR 3 3 3

FR ?tri-i, sinovi ?tre)evi, ?gamemnon i "enela)3


62/139

!D#L ND# N &D@E I

!tarost u-i olne )auke 3 3 33 3 3 noge -r21u 3 3 3kol)ena su sla a, espomo1na 3 3 3sva )e ko:a ko u korn)ae sme:urana 3 3 3#ros )e:i o- starosti

u +agrl)a)e mla-i5 Mi n)i5 progoni 3 3 33 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3P)evau, -a me ut)e2i2, u+mi lirui o n)o) mi p)eva),2to na gru-ima nosi kitu l)u ii(a,a -ok koraa, sve +anosi svo)om l)epotom33 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3Propalo )e mo)e nasto)an)e, pa ipak i+ -al)ine+ami2l)am

-a vi-im tvo) lik 3 3 3.imsko )e -o a 3 3 3i sr(e gorko plae3333 3 3 *pak 1emo se s)etiti l)epota,2to smo i5 -o:iv)eli u mla-osti3Pro:iv)eli smo ra-osti mnogei vi-)eli listavi s)a) mla-ostii


63/139

p)esmeikola 333


64/139

CI$; 7

3 3 3 (vri (vrak, (vrisvo)im kril(ima +vunim p)esmu +vunu,ka- ga u :arko l)etno -o aoara i +agrli sunani l)e2tavi s)a) 3 3 3


65/139

N P@T@ @ . I*; D

la:ena 7ipri-oHS,-aru) nam sunani s)a) -ragog +avia)a3@ini -a sretno prispi)e i na2 un@ -ragu luku,te -a stopala na2a ponovo kroe

po (rno) +avia)no) +eml)i3*

Plovimo,-ok olu)ni v)etrovi 5u)e3

"ornari ne :ele vi2e )e-riti, )er se o)e (rne olu)e3@morni su o- plovi- e -ugei sa- samo +a o alom e+nu,-a o-atle u+ povol)ne v)etre ponovo sigurni )e-re3

*

'u)i (rna, 2umna olu)a3Ie1 a(ismo u more sav na2 teret3

HS 7ipri-a, )e ? f ro-itin epitet, nastao prema ri)e(i 7ipar3


66/139

!ve o-nose, koma- po koma-,kovitlave stru)e sive i une olu)e7opno )e samo u varl)ivo) slutn)i,-ok ple1ato more ala-no tutn)i3 33


67/139

!&@TND !"$T*

!lu2a), o:anstvo ono 2to u 'a- o-vo-i :iveo )avilo se meni u-nim +namen)em3Po5o-io me 'ermoH


68/139

T7$*L# !I*D#T&

* sunev s)a),2to listavo s)a na- (i)elim gra-om,ne +as)en)u)e na2e oi,ve1 i5 )aa i listavi)im s)a)emi ra-o21u puni3

Ta) listavi u mo-rini sunani s)a)l)ep2i )e o- (v)etova perunike3

Tek su ga -anas sun(e i +eml)aotkrili l)u-skomu oku3


69/139

' $*T "

iste 'arite ruku ru:iasti53o k1eri .eusove,i vi l)epokose "u+e0

*

%oBite ovamo, "u+e, -oBite,svo) listavi3 -om napustite0* ti, 7aliopo, -oBi0 3 3 3


70/139


71/139

! N I#&* #N%*"* N@HF

Pri)atel)u, neka u-e u-no tvo)e li)epo oko-ok ga sa e:n)om promatra mo)e3

nasto) -a oima tvo)a l)upkost :ivatra)na ra-ost u meni iva3

HF #n-imion, l)u ima( o:i(e !elene =m)ese(a>3 n)emu posto)e -va mita3 Prema mitu i+ p kra)ine 7ari)e, #n-imion )e io li)epi lova( ili pastir ko)i spava v)enim snom u pe1ini planine &atmos3 !elena ga voli i svake no1i sila+i s ne a kn)emu3 u+roku n)egova sna imamo -vi)e vari)ante3 Po prvo),

!elena ga )e uspavala -a i samo n)o) pripa-ao3 Prema -rugo),n)ega su ogovi primili na limp, ali ka- se +al)u io u o:i(u'eru, .eusovu :enu, on ga )e ka+nio ka+nom v)enog sna3Posto)i i tre1a ver+i)a, prema ko)o) mu )e .eus -ao na i+ or iliv)eni san ili v)enu mla-ost i esmrtnost3 #n-imion )e )o2 personif ika(i)a v)enog sna3 n poiva u planini +a orava=&atmos, o- gl3 lat5o W +a oravl)am> -ok ga !elena, o:i(am)ese(a, milu)e svo)im i)elim +ra(ima3 #n-imonov san+naio )e v)eni poinak =rel)ef u "useo Capitolino u $imu>3


72/139


73/139

@!P "#N N %D#T*ND!TI

Ei)a5 n)e:na -)evo)i(a o- -evet l)eta,a ve1 sam na vretenonamatala tanku lanenu nit3


74/139

&D#P T %D#; 7

7ao -)eak 2to se popeona te anska o)na kola 3 3 3


75/139

G#&D

Gele1i o- sr(a veliku ra-ost po+-ravi mi u ime mo)ePolianakti-ovu k1erku3


76/139

% 7 ! ND $*"

nemo) sru2iti 5rpu morskoga pi)eska M-ok san)arim 3 3 3


77/139

% N*! I HH !"$T

*+-i2e n)e:noli)epi -onis 3 3 39to nam )e initi,f ro-ito0

-)evi(e, u-ara)te se u prsai 5itone svo)e ra+-erite, M+ og tuge i :alosti plaite0 3 3 3

HH ?-onis, l)u ima( ?f ro-itin3 Prema mitu, io )e krasanmla-i1, u koga se +al)u ila ?f ro-ita, ali ga )e ila )o2 kao-)eaka -ala Persef ani na uvan)e, i ova se u n)ega +agle-ala pa )o) ga ni)e 5t)ela vratiti3 .ato .eus o-lui -a on )e-nutre1inu go-ine u-e ko- Persef one, a ostalo vri)eme ko-? f ro-ite3 ?-onis )e ipak i+a rao ?f ro-itino -ru2tvo3 "it o?-onisu postao )e u !iri)i, a s otoka 7ipra =7ipar, otok uistonom -i)elu !re-o+emnog mora3 7iprani su ili v)e2ti mornari igra-itel)i ro-ova3 *nae )e otok io po+nat u 5elenokom svi)etu +ato2to su tamo 5o-oastili 'eleni i -rugi naro-i, -a se poklone o:i(i? f ro-iti u gra-ovima Papf osu i ?matuntu3> pre2ao )e k 'elenima,ko)i su stvorili ra+ne vari)ante toga mita3 Prema )e-nom,

?-onis )e poginuo u lovu na vepra, koga )e io poslaol)u amorni ?res3 *+ su+a 2to i5 )e +a n)im prolila ?f ro-itanikao )e (vi)et sasaXanemona, a i+ ?-onisove krvi niko2erumene ru:e3 Prema )e-nom tumaen)u, ?-onisova smrto+nau)e :ivot priro-e, ko)a se u prol)e1e u-i, a u )esenumire3 "it )e + og svo)i5 vari)anata io omil)ena tema5elenistiki5 p)esnika, kao Eiona/ ?-onisova smrt, Teokrita/

I i-ila, a i rimskoga p)esnika vi-i)a, "etamor f o+e, ,FRQM R i SQM HR3


78/139


79/139

N#7 D N#!$#TN*C*

na )e op1e -o ro 3 3 3Pe5ar )e ona ko)i i-e i+ ruke u ruku 3


80/139

P$ E%D#I#N N L

Tamna )e, mrkla )e no1,a mene o u+eo +-ravi sante kro+ san)e ra+govaram sf ro-itom


81/139

P$ &D#L#

!va )e +eml)a sa-a u prol)e1eoki1ena (vi)e1em,krasnim i 2arolikim (vi)e1em3

*

Prol)e1e )e i ugle-a5 -)evo)ku,krasotu u sunanu svi)etlu,kako na liva-i ko -i)ete ere (vi)e1e 3


82/139


83/139


84/139


85/139


86/139

*. "*T & K*D#

@ l)u avnim a)kama ka:u-a )e )e-noga -ana ona li)epa &e-aH na2la skriveno l)u iasto )a)e 3 33

H &e-a, :ena spartanskog kral)a Tinlare)a33 Prema mitu, .eusu )e ro-ila Poli-euka =Paluksa> i 7astora, a +atim 7litemnestru i'elenu3 ?lu+i)a na 6l)u iasto )a)eZ u !apf inu f ragmentusigurno se o-nosi na mit o preo ra+ i .eusa u la u-a -a i semogao svi-)eti &e-i3


87/139

%D#I D7 &*D#P

%)evo)ko li)epa,kako si +aspala slatkona n)e:nim gru-ima svo)e pri)atel)i(e0


88/139

. T#E# G#&*" % I#!T*

.a te e :elim -ovestik :rtveniku i)elu ko+u3.a te e 5o1u prika+ati :rtvu l)evani(u3


89/139

PD#I T L@ PD#!"#

Kle, sa- 1u +a pri)atel)i(e svo)e p)evati li)epe i ra-osne p)esme3


90/139

% $ "@.

ko su me proslavile mo)e p)esme,to va2 )e -ar, o "u+e0


91/139


92/139

D 9 N*7 % N*! "

Do2 nisam po- sun(em -o sa-asrela :enu ko)a i vi2e o- nesretne te e+a+irala o- li)epe p)esme 3 3 3


93/139

TI D ' &D*N

grni l)epotu i l)upkost svo)uvunenom i n)e:nom tkaninom 3 3 3


94/139

E@%* !7$ "N

Nemo) ra+metl)iva iti pre- svakimi -iiti se tim svo)im prstenom li)epim 3 3 3


95/139

N#@7@!N %*D#I ND#

9to vi-i2 -a ima ta neuka :enai +a2to ti )e a2 ona pomutila pametka- ne +na potpasatisvo)u skupu svilenu 5al)inu,nego )o) se skuti po pra2ini vuku8 3 3


96/139

I*T7 '#$ D

'ero)a, Ki)arova k1i,ta vitka i 5itra trkai(a,mo)a )e ila ueni(a 33 3


97/139


98/139

. E $ I

Ti si me +a oravila3"o:-a vi2e l)u i2 negoli menenekog -rugog smrtnika 3 3 3


99/139


100/139

.%$ I , P$*D T#&D*C#0

+-ravo, mila Kirino,ti si li)epa i mla-a0 3 3 3


101/139


102/139

%$@7;*D !*

%ruki)a ti si, o pri)atel)i(e -raga,nego 2to )e mo)e slutilo sr(e 3 3 3


103/139

TI D# !D#L ND#

+a2to si me +a oravila8 3 3 3


104/139

ND#N %@9#I&D#ND#

, ne mari i ne e+nevi2e n)eno sr(e +a Korgom 3 3 3


105/139

N%$ "#%

n-rome-a )e +au+vrat li)epi primila -ar3 3


106/139


107/139

!#E*

Iolim sunanu rasko20&)u av mi )e s)a) sun(a i -io :ivota, )er s l)epotom -osp)e5-o ra-osna vr5un(a3

*

. . . Eu-u1i -a mi upravo oni ko)ima inim -o rou+vra1a)u +lim -arovima 33 3Da 1u po-ni)eti i toU ol)i )e -u2evni mir 3 3 3

*

Ielim svima, vi-im u svo)im snima,-a 1e se netko u u-u1nosti s)etiti mene 3 3 3

*

;e+nem i i+garam o- e:n)e 3 3 3

*

Ne +nam +a im e+nem/-va se +anosa ore u meni 3 3 3


108/139

*

"o) gn)ev ni)e nenavi-an3mo)a )e -u2a ve-ra3

*

Nema +a mene me-a e+ pelin)a :al(a3

*

.a svo)e patn)e +a:el)eti mogu-a i5 s mo)im rigama

v)etrovi i)esni ra+nesu3*

* ne poku2avam-o5vatiti nei+m)ernost ne esa 333

*

!avit 1u u-ove svo)e na mekim -u2e(ima 3 3 3

*


109/139

@ snu sam ra+govaralas o:i(om 2to se ro-ila na otoku 7ipru 3 3 3

*

!ap f o, +a2to ne moli2 presretnuf ro-itu[

*

!ve 2to mo)e misli + ore,ko)e u +anosu p)esme tvore, poput 5ri-i sto)ii samo +a vas, l)epoti(e,otku(a)e sr(a ro)i0

*

-raga sr(a,klonula )e -u2a + og lagi5 e:n)i, )er ve1 svi1e svi)etlo )utro3

*

3 3 3 mi ekamo u+ :rtvenik prinose1i :rtveislu2amo n)e+in +vonki glas 3 3 3


110/139

!a- koraa ov)enana (v)etnim vi)en(em3! n)ena -lana lete lati(e ru:a3"il)eni(a )e "u+a, Mone 1e n)eno proslaviti ime 3 3 3

*

@vi)ek ka- sam uinila -o rona2ao se neko -a mi +lo om vrati33 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3*pak, ne1e mo)e strpl)ivo sr(enika- -rugome 2togo- -a uskrati3!vi)esna sam tra)ne l)epote2to se skriva u svakom -o rom inu3

*

"iko, nisi ti takva-a i +a oravila mo)e pri)atel)stvo3 Ne1u te +a oraviti,

iako pri)atel)u)e2 s pri)atel)i(amai+ ro-a Penteli-a 3 3 33 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3

ti +a ko)u vele -a +a oravl)a pri)atel)e,+ap)eva) neku p)esmu, -a u)emo tvo) +vonki glas3;u)e2 li kako umilno p)eva)u slavu)i,a iserna rosa lista se u travi 3 3 3


111/139

*

%ivni su -arovi "u+a 3 3 3.anos mo) nek prate 'arite,2to lakim korakom o-o2e na 'elikonHR3

*

Nika- ne1u +a oraviti na gn)ev ogova,2to uvi)ek svo)om +avi21u opomin)u l)u-e3*pak 1u poslu2ati glas i po+iv svogana-a5nu1a33 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3

!a- svi slu2a)u skla-ne +vuke 3 3 33 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3

-oBi, polone, sine .eusa i &ete,na sveanost -oBi,na ko)u svi )atomi(e lete3 Napusti svo) 5ram u ga)u

u Krine)iJS

gra-u i sveti2te svo)e,ko)e u slavno proroi2te ro)e 3 3 3* +a usli2anu na2u mol u

HR 'elikon, r-o u sre-i2n)o) Krko), +a ko)e su 'eleni i$iml)ani -r:ali -a )e omil)eno oravi2te mu+a3 JS Krine)a, antiki gra- u "alo) ?+i)i3


112/139

mi ti prinosimo :rtvu ovu/P)evamo u ast tvo)u 5imne, p)evamo i sestri tvo)o),2to po planinama luta3P)evamo ra-osno vama,&etino) -)e(i, p)evamo o oma33 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3@vi)ek p)esma krotkim ini l)u-sko sr(e3

Poslu2a) kako +vonko +vui na2e p)esme )ek3

*rano, )o2 nisam srela tako +lo no,+lo no -i)ete kao 2to si ti 3 3 3

7leis, kako si li)epau peplosu 2af ranove o)e,u purpurnu peplosu3Ta tvo)a 5al)ina i (v)etni vi)en(i va kosi-opun)u)u tvo)u l)epotu,

-ok se na- svim istie pona- kovri(a purpurnaf rigi)ska po(uli(a 3 3 3


113/139

%I #P*K$ "

%D#I D ;7 T@K (P alatinska antolo$ija %& , I**, JQR>

v-)e )e Tima-in pra53 *+-a5nu pri)e v)enan)a3Tamni po5o-i 'a-, )a-ni Persef oninJF stan3

!ve su -)evo)ke 2karama o2trim o-s)ekle kosu, u)ne l)epote im ar, vla:ni ka- primi )egro 3

!7$ " N !P "#N*7(P alatinska antolo$ija, I**, S >

Pelagu ri aru ota( "enisko stavi na 5umakveslo i ri arski ko2, munog :ivota mu +nak3

J< Palatinska antologi)a, + irka staro5elenski5 epigrama,na+vana prema i liote(i Palatini u 'a)-el ergu, a sa-r:avaoko H3 SS epigrama =FH3SSS sti5ova u < kn)iga>3 N)u )e u 3st3 saetavio prema rani)im antologi)ama 7onstantinos 7ef alas3 N)en )e rukopis otkrio !ome+ i I** =epitaf i> kn)ige =v3 mo)e pri)evo-e u kn)i+i Palatinska ?ntologi)a3 .agre 3JF Persef ona, k1i %emetrina i :ena 'a-ova =Plutonova>3


114/139

!I T IC*

@ !@T N

!pu2ta se suton3P)eva)mo li)epi svatova(

:eniku l)ep2em o- s)a)a prve, listave veern)e +vi)e+-e3

*

Genie, po l)epotiti si slian krasnom -onisu0

*

-a i se, :enie, smirile tvo)e oina n)e:nim gru-ima tvo)e pratili(e0

*

nome su ogovi sklonikome, prem-a pati,oko ne su+i, a :ivot voli 3 3 3


115/139

PD#!" %D#I DC*

!latko) )e )a u(i slina,rumeno) )a u(ina

vr5una)vi2e grane3

@ rati n)u su erai +a oravili -ok vo1e su rali3 Nisu )e +a oravili, -o5vatiti nisu )e mogli3


116/139

P$#% @% D@

%one-avno si ila n)e:na -)evo)i(a3@ + oru )e skla-no +vuao tvo) +vonki glas3.ato su sr(e i -u5 ili puni miline,sva )e tvo)a krasota opin)ala nas33 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3

!a- koraamo u sva- eno) povor(i3Ti -o ro +na2/svi :ele -a se p)eva)u -)evo)kama2to )e mogu1e pri)e svatov(i3

-a te ogovi + og tvo)e l)epote+auvi)ek o -are (vi)e1em svo)e milo2te3Pa+i i u-i skromna, )er se na limpne sti:e po 2iroko) sta+i0


117/139


118/139

F $ K"#NT* *. !I T I C

P)eva)te li)epi svatova(0* nek se ku1a visoka gra-i,o svatove0$a-ite, ra-ite,o vi +i-ari i tesari mla-i0

Genik nam -ola+i, slian )e resuJH

,rasta )e li)epa a stasa )e krasna3

Genie -ragi, s kim -a te uspore-im87o sta l)ika tanak si u po)asu,vito) )eli slian si u stasu3

:enie, l)ep2u -)evo)ku ne1e2 na1i,2to i po l)epoti,2to i po krasotiovo) ravna ila0

"la-a )e sretna, pa nek i :enik sretan u-e0

*

ta( ganut ree/ 6!vo)u -arivam ti k1er0Z

JH ?res, sin .eusa i 'ere, og rata, )akosti i mu2kosti3


119/139

*

$a-u) se, -)evi(e,veseli se +arunie, prera-ostan, mu:u, ti sa- u-i0Ti )e 2titi0 Ti vla-a) n)enim sr(emko 2to p)eva s otoka &e+ a,te n)egovo grlo if rulal)epotom vla-a)una- onima i+ stranog svi)eta3

I)eru)em -a se nika- prona1i ne1e pametni)a o- -)evo)ke ove po- svi)etlim sun(em3

Genie sretni, svatova( ti p)evam3.a kak+om si -)evo)kom e+nuo,+a ko)om si venuotakva )e -)evo)ka tvo )a0Puna )e ari n)e+ina krasota,

)er oi su )o) me-ne,a )ago-i(e l)u avnom e:n)om o livene3

Tako f ro-ita asna:eli o-likovati mla-i1a krasna0

Pri+na) -a o- !vatova(a nema l)ep2i5 p)esama,


120/139

2to se u)u s li)epi5 i n)e:ni5 usana0


121/139

E@%@L D N#ID#!T*

Tamna )e, (rna )e no13%)evo)ke -i)u i p)eva)u svatova(u mrklo), tamno) no1i3P)evale su -o osvita, o nev)esto,svo)e +vune p)evale su p)esme,

tvo)o) l)u avi +a skoru sva- enu no13

Pro u-i se, n)e:ni :enie, )utro )e listavoupravo svanulo i po5o-i pri)atel)e37lonule smo p)eva)u1i,a san nam kapl)e3 na oi3,@ti5nu ve1 i p)ev n)e:ni5 slavu)a,nestalo )e s)ena tamne, (rne no1i3

*

I)eru)em -a ne1e ni)e-na -)evo)ka2to -anas promatra listavo sun(etoliko ogata mu-ro21u iti3'arite ni)e-no) ne1e takav -arovati vi)ena(-a n)im svo)e kovri(e kiti 3 3 3


122/139

!I %E N &*"P@

7a- -o vr5a napuni2e krater am ro+i)om,'ermo a2ama poe ogovima -i)eliti vino3* ka- i)a5u puni pe5ari svima,i+li2e ogovi :rtve l)evani(ei +a:el)e2e svako -o ro :eniku333

*


123/139

%D#I D ;7* ! N

7a- )e pala tamna no1, poe2e -)evo)ke u snu svetkovati%emetrinu no1nu svetkovinu3

*

P)eva5u p)esme pune milinen)o) i Nimf ama,2to su im 5al)ine mo-re poput l)u ii(a3

*

Pi)etao klie/6Pro u-ite se, ustanite0!ve )e to 2to u san)i vi-)estevama tako li)epo ilo )er )e-na -rugo) 2apu1ete/ M 9teta )e 2to osvanu -an,ka- a2 krasni san)asmo san0A M


124/139

N#! N*C

utvaro no1na 2to (rnim krilimasali)e1e2 mo)e u+glavl)eslina snu, milom o:anstvu3

*

7ako su stra2ni trenu(ika- se sr(e tuge i ola s)e1a3

*

*pak se mo)a -u2a na-a-a me ne1e i+nev)eriti la:ena sre1a,iako vi-im -a su sli)epa ma2tan)a li)epau ko)e v)eru)e mo)a na-a3


125/139

PD#I !& I@D

.ar nas mo:e vi2e o-u2evitiiko)i -rugi (vrkut i p)evnego ona) 2to nam la:i sr(e

ka- slavu) p)eva3Ta-a sr(e e+nutl)ivo plae,

)er su ga p)esma i suton ra+n)e:ili )o2 )ae3


126/139

&*D#P* % $ I*

%arovat 1e li)epim -)evo)kama purpurne peplose,5al)ine 2af ranaste o)e, persi)ske ogrtaei (v)etne vi)en(e 3 3 3


127/139

*NT*"

3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 33 3 3 ko si -o:iv)ela u svom sr(u plamenu, mamenu l)u av,ostvari :u-n)u 3 3 3

*

.a+ivam te,f ro-ito, )er ti me mui2 gorinom l)u avii tvo)i krasni -arovi+a mene su )aki otrovi 3 3 3*pak 3 3 3 u-i milostiva0

*

Takva )e ila o-luka la:eni5 ogova-a su slet)eli -emoni u sr(e tvo)ena krilima tamni5 v)etrova3"o:-a te ona ni l)u ila ni)e,al4 sr(e tvo)e olno i)etugom e+ pre ola3"o:-a,

i tko +na, M+a2to ta l)u av :iva


128/139

emer u te i iva3

*

Tko +na, 2to u-u1nost nosi u svom krilu 3 3 3mo:-a l)epotu i sunani s)a) 3 3 3Tvo)e sr(e mnogo trpi, )er +la usta neistinu govore,o- li)epi5 ri)ei lato tvorei gorinom pune tvo)u -u2u3 Ne u+vrati +lom0.na), v)etrom se pa2etko na se misli samo3 Nek +ato gn)gv ne +asli)epi tvo)e misli3

* sumn)ati nemo), )er s5va1am nesre1u takvi5 :ena3Poslu2a)/svi1u, klik1u svi)etle +ore 3 3 3

*

@stala )e i u ta) ma5o vila )e n)e:no vitko ti)elotankim velom kao -a5 3 3 3

*


129/139

Ii-im -)evo)ku ko)a koraa kro+ svi)etli -ani u)em n)e+in +vonki glas33 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3%a, to )e ona li)epa Kongila0

Nika- nisam ku-ila l)epotu, )er ni2ta ol)e +a mene nema0

*

Tvo)e 1e ime slava po svemu ra+glasiti sv4)etul)u-ima svima 2to i5 pres)a)no promatra sun(e3* na :alu 5erontaJJ , na-am se, vi-)et 1u te e0

*

7a:u -a ona voli -)e(u, Mo nemo)te se nasmi)ati0 Mvoli ona -)e(u kao -emon Kelo,2to i5 -avi u ma)inu krilu0

*

* nemo) -a stopalom s ru a ponora

JJ ?5eront, ri)eka u po-+emnom svi)etu3 @ p)esni2tvu estao+naka smrti, tame i katka-a oa)a3


130/139

o-vali2 kamen 3 3 3

*

7akav )e samo nemir o u+eo mene3Dutros mi )e la5or osv)e:io li(e i +)ene,a ve1 )e 5la-ni v)etari+ risao ari ipkaste p)ene 3 3 3


131/139

;#7*I ND#

tpr5nula )e poput pti(e s lovorove grani(ei sa- )e u sr(u sve mirni)e3 3 3%)evo)ina -u2a vi2e ne -r21e3"o:-a )e stigo neki putnik,netko tko )o) )e -rag333

.a rinuta s5vatila sam oliu sr(u mo)e pri)atel)i(e3

.a -oek )e o ukla li)epu 5al)inu,o ukla +a susret pri)atel)ski3* sa- sva u :ur i, )er )e netko eka, posta)e )o2 l)ep2a3 N)e+ina )e e:n)au tako li)epu ru5u meka, meka 3 3 3


132/139

!?P F *N? &*$*7?

Platon )e !apf u na+vao -esetom mu+om i p)esnikom ko)i umi)e op)evati e:n)e l)u-skoga sr(a3 Neki p)esni(i P alatinske antolo$ije 5vale n)enu plastinu )e-nostavnost i o()en)u)u sve n)ene p)esme kao esmrtne3

Tako )e )e-an na+iva enskim 'omerom , a -rugi, Posi-ip,ovako p)eva u )e-nom svome epigramu/

Ipak listovi b(jela papirosa s pjesmama Sapfenisu propali jo, besmrtan njihov je v(jek

!tra on, geograf ugustova vremena, +ove !apf udivnom pojavom , -o-a)u1i o-ma5 u+ ta) epitet/ 6Ne+nam -a li i se uop1e iko)a :ena i+ nekog pov)esnog -o a, ak ni i+-aleka, s o +irom na svo) lirskigeni), mogla takmiiti s p)esnikin)om !apf om36%emetri)e retor pi2e/ !apf o )e puna p)esnikog i+ra:a)a-ok p)eva prol)e1u ili pti(i vo-omaru3 !ve su teli)epe ri)ei satkane o- imaginativne snage n)ena

stvarala2tva3Z 'ermogen istie !apf inu l)u av premaf inim i l)upkim stvarima, -okF ilostrat nagla2ava kakoona uvi)ek nasto)i utkati li)epe i+ra+e u listavotkan)e svo)i5 p)esama3 Poli5istor ulo Keli)e govori s pri+nan)em o n)enim p)esmama, a nif ilo+of ristotelni)e propustio -a u svo)o) )etorici spomene kakvesu poasti "itilen)ani uka+ivali !apf i + og l)epote n)ene poe+i)e3 &atinski p)esnik 'ora(i)e u svo)o) alegori)sko)


133/139

o-i = !irske pjesme , **, +ami2l)a -a )e u 'a-ovu(arstvu i -a slu2a lke)eve i !apf ine p)esme s -rugim poko)ni(ima3 !vi su +a-ivl)eni i u sveto) ti2ini slu2a)uova -va p)esnika3 !atiriar &uki)an i+ !amosate u svom-)elu !jubavi =HS> na+iva !apf u 6slatkom slavom otoka&e+ osaZ, a u )e-nom -rugom, 6mu+om s otoka&e+ osaA, i istie n)en pref in)eni ukus3 %ionisi)e'alikarna2a2in 5vali p)esnikin)u + og n)enogmelo-io+nog sti5a i i+)e-nau)e n)eno p)esni2tvo s p)eski2tvom nakreonta i !tesi5ora3 n )e sauvao!ap f inu p)esmu froditi 3

@+ malo ro)ne sauvanef ragmente -rugi5 p)esnikin)a -revne 'ela-e, na)+naa)ni)i su i na) ro)ni)ioni i+ !apf ina opusa3 Ti namf ragmenti govore vi2enego 2to ismo oekivali3 Tako )e Kete o2troumnonapisao -a ni)e-an p)esnik u 'ela-i ni)e svo)im p)esmama tako prosan)ao san mla-osti i l)epote kao!ap f o sa sunanog &e+ osa3 nonim u svom ese)u*uzvienom , ko)i o raBu)e estetsku pro lematiku i na nekinain i+ra:ava sinte+u kasnoantikog gle-an)a nakn)i:evnost, ovako karakteri+ira !apf ino lirskostvarala2tvo/ 6;ita)u1i !apf ine p)esme moramo se -ivitinainu na ko)i ona ve+u)e -u2u, ti)elo, u5o, )e+ik, oi i o)u, u )e-nu ri)e sve, prem-a )e to po se i ra+liito3 Na-al)e se moramo -iviti nainu na ko)i ona u svome-)elu u)e-in)u)e suprotnostiU )er u isti ma5 +e e i gori,gu i pamet i opet )e -o iva) na -r21e i li+u )esmrti3 Tako nam se u n)enu -)elu ne po)avl)u)e samo )e-na )e-ina strast nego i vi2e n)i5 +a)e-no3A Ta) esteta+nalaki anali+ira i (itira )e-nu n)enu p)esmu M ko)usu toliki prevo-ili i ko)a )e svo)om l)epotomna-a5nula 7atula, Teokrita i $asina =u ovo) + ir(i -ata


134/139

po- naslovom !r(e ko)e l)u i> M i istie/ 6Neos)e1amo li u to) p)esmi sr: o:anskoga -a5a i nekuna-naravnu t)esko u8 "o:-a )e proroi(a Piti)a iskusilaslino raspolo:en)e ka- go- i se pri li:avala trono2(u sko)ega )e prori(ala8 IalBimil)i "3 = E ncicl. Italiana , s3 v3!a ff o, str3 JH -o-a)e ovome/ 6%ruga o-a i+ prve + irke!ap f ini5 p)esama na)po+nati)a )e n)ena p)esma3 P)esmani)e i+ra+ ola, a )o2 man)e l)u omore3 na )e i+ra+ promatran)a l)u l)ene oso e i -ivl)en)a to) oso i3 To )etakva provala os)e1an)a -a se ini -a )e l)u avni gr, 2toona i )est, ali )e takoBer, i na-asve, popustl)ivost takvogagra, te ra-ost posli)e +anosa u tom istom l)u avnomgru3A Te po5vale tra)u o- antiki5 vremena -o!vin erna, +a koga )e !apf o na)ve1i p)esnik uapsolutnom smislu, ri)ei, i $ilkea, ko)i ka:e -a se n)ensitan lik prote:e u nei+m)ernost3

!ap f o, ko)a se na eolskom nar)e)u na+iva )o2 iPsapf a, glavni )e pre-stavnik lirike u kn)i:evnom kruguko)i )e -ostigao oso iti uspon u n)enom+avia)u3 sku-ni su po-a(i i+ n)ena :ivota3 .namo -a )e:iv)ela otprilike o- OFQM OQ3 go-3 pri)e n3 e3, -a )e ilai+ plemi1ske o itel)i, -a )e rano o u-ov)ela i -a )e+ og politiki5 prilika morala oti1i u progonstvona !i(ili)u, o-akle se vratila i nav)erovatni)e umrla ugra-u "itileni3 *mala )e vi2e ra1e, a prema )e-no) p)esmi i k1erki(u 7lei-u3 @ gra-u "itilen !apf o )e imalasvo)u 2kolu, ko)u su po5aBale -)evo)ke i+ ra+ni5 kra)eva5elenskog svi)eta -a i se o ra+ovale, oso ito u gla+ i ikn)i:evnosti, i tako spremile +a svo) u-u1i materinski po+iv3 -ma5 )e potre no naglasiti -a )e :ena na otoku&e+ osu ila u -ru2tvenom pogle-u slo o-ni)a negoli uostalim +eml)ama 'ela-e, g-)e )e :iv)ela, ak i u teni, u


135/139

neko) vrsti 5arema3 .ato )e !apf o svo)om 2kolomnasto)ala :enu i+)e-naiti u -ru2tvu s mu2kar(em3 von)eno usp)e2no -)elovan)e, kao i n)ena lirika, ko)a )e ilavrlo (i)en)ena i omil)ena, stvorili su )o) )o2 -ok )e:iv)ela, a oso ito posli)e smrti, vrlo veliki ro)nepri)atel)a3 Poele su klevete3 Na)pri)e su )e napa-alikome-iograf i, a maloXpomalo )e nastala i legen-a oF aonu, mla-i1u u koga se to o:e stari)a !apf o +al)u ila,a ka- )e on pre+reo n)enu l)u av, on-a se onastrmoglavila s &euka-ske 5ri-ine3 &)u itel)i skan-alauinili su svo)e, i !apf u su napa-ali kao :enu s nastranimseksualnim sklonostima3 Posli)e su sa n)ene oso e pre2li i na samu liriku3 Traginost osaml)ene !apf egeni)alno )e uoio \3 &eopar-i u p)esmi P osljednjaSapfina pjesma 3 &egen-a i stvarne in)eni(e po-staklisu ipak mnoge uen)ake -a se po+a ave i ovim pro lemom3 @pravo prva o+ il)ni)a kritika -o2la )e o-

)e-ne :ene, ne %asi)e,


136/139

um)etni(i -rugi5 grana um)etnosti, pa su slikari i kipario likovali n)en lik, a gra-ovi na otoku &e+ osu kovalinova( s n)enim glavom, Ci(eron nam )e sauvao po-atak-a )e kipar !ilanion *I s t3 pri)e n3 e3> i+lio o- ron(e!ap f in kip +a gra- !iraku+u3 To o-u2evl)en)e prema!ap f i )avl)a se opet kra)em I*** stol)e1a i pro-u:u)e u

* , ka- )e Krilpar(er napisao -ramuSappho , prika+anu


137/139

f ragmentima i nagla2ava ulogu vrline3 na +aista vi-itamne strane :ivota, ali, +ato 2to v)eru)e i po )e-u l)epoteu-ru:ene s -o rotom, samo +a tren, ov-)e ili on-)e prostru)i u n)enim sti5ovima mla+ oli, -a i ga +agu2ilas)etna, ali stvarna ve-rina3 takav )e i v)eni 'omer, pasu )e oprav-ano u anti(i na+vali enskim 'omerom 3

.ato )e ona tokom stol)e1a i ostala na)iskreni)ina-a5nuti tuma :enske -i2e u liri(i3 Ta mala i(rnoman)asta :ena, kako )e -u5ovito prema antikim

po-a(ima opisu)e !alamon $enak, :ivi5 pokreta,vesela i+ra+a i v)e2ta u govoru, a os)etl)iva +a sveemo(i)e ko)e su )o) pru:ali priro-a i l)u-sko sr(e, ila )e -ra:esno vragolasta, l)u ila )e strastveno, a na-asve )e ila na-a5nuta p)esnikin)a, savr2ena gla+ eni(a i punasmisla +a stvaran)e neeg novog3 vu galskukarakteristiku mogli ismo -opuniti ri)eima T3Eirta, ko)i ka:e -a )e !apf o imala sve oso ine velikog p)esnika, )er )e um)ela s5vatiti tuBe sr(e3 'elenist"ilo2 Luri1 u n)o) vi-i naroito oitovan)e etike partenof ili)e =usp3*$ledi iz $r+ke filosofije i umetnosti ,3

!ap f o se kao pre-stavni(a mono-ikog p)esni2tva,+nai, lirike u ko)o) )e p)esnik io tvora( sti5ova inap)eva, istakla )o2 i kao gla+ enik3 na )e

metriki o ogatila staro5elensku liriku pose nomstrof om o- etiri sti5a, ko)a )e po n)o) pro+vana safi+kom3 Ta strof a se o-r:ala i u nekim sitni)im preo ra+ ama preko rimske lirike M 'ora(i)e )u )e usvo)im !irskim pjesmama , ko)i5 ima


138/139

va) pri)evo- pre-stavl)a ()elokupni !apf in opus prema na)novi)im kritikim i+-an)ima n)eni5 p)esama3 Prevo-e1i !apf ine p)esme, nasto)ao sam se-r:ati, koliko go- mi )e to ilo mogu1e, naela -a pri)evo- tre a -a u-evjeran i lijep 3 @+ to sam te:io u1iu !apf inu lirsku atmosf eru3 .ato sam mnogeokrn)ene p)esme i sti5ove na neki nain restaurirao i -aoim na)v)erovatni)u lirskuf i+ionomi)u3 @ tome su mi pomogli i komentari &o ela, Pe)-:a i "3 Tro)a3P)esme sam raspore-io i pove+ao u naroite ()eline, -a i suvremeni itala(, e+ alasta suvi2na komentara,mogao os)etiti -a )e antika i -anas :iva i -a i+!ap f ine poe+i)e +rae o-u2evl)en)e +a l)epotu :ivota iisti 5umani+am3

!ap f o )e svo)e p)esme isp)evala u ra+liitom metru3Da sam samo u )e-no) sauvao i+vorni metar =*da

froditi >, a u -rugo) upotre io, + og ol)eg i+ra+asamoga sa-r:a)a u p)esmi, sila inost i rimu =Srce kojeljubi >, -ok sam ostale preveo u slo o-nom sti5u3 To samuinio +ato 2to sam spontano i+ )egavao artistikoXeru-itivnu pre(io+nost, +a ko)u sam instinktivno slutio -a i -oista mogla ukoiti i+vorni ritam3 N)emu sam posvetio oso itu po+ornost ita)u1i i prevo-e1i go-inama!ap f ine f ragmente3 slu2ku)u1i ta) i+vorni ritam, poneg-)e se sama o- se e )avila rima, pa sam )e pri5vatio, upravo + og lirske lelu)avosti, ko)usam os)etio u i+vorniku3

7ua )e u svo)o) stu-i)i o 7atulu -o ro +apa+io -a )e i+vorni p)esnik u )e-nu ruku i prevo-ila(, ko)i prevo-isvo)e i-e)e i os)e1an)a u liriku pomo1u p)esniki5 slika3.ato sam nasto)ao -a sauvam l)epotu !apf ini5 i+vorni5slika, ko)e )e ona pri)e toliko stol)e1a -o:iv)ela i tako


139/139

)e-nostavno prevela na svo) lirski i+ra+3 *, +ato 2to )e5umus +a n)enu liriku i stvaralaku i+ra:a)nu sv)e:inunaro-na poe+i)a s otoka &e+ osa, mislio sam -a ne1e itiuglavnom mnogo o-u+eto i+vorniku ako ga preve-emonako kako sam malopri)e i+lo:io3

^^ ^

@potre l)ena kritika i+-an)a !apf ini5 p)esama/ ntholo$ia l-rica raeca , i+-3 #rnest %ie5l,

Documents

Sapfo - Lirika.pdf