SCHEIKUNDE – VWO 4 – KOOLSTOFCHEMIE · 2 scheikunde – vwo 4 – koolstofchemie koolwaterstoffen opdracht 1 niveau: 1 stof a, e, f en g zijn alkanen

1

SCHEIKUNDE – VWO 4 – KOOLSTOFCHEMIE

2


KOOLWATERSTOFFEN

OPDRACHT 1 NIVEAU: 1

Stof A, E, F en G zijn alkanen. Ze voldoen aan de algemene formule CnH2n+2.

Stof B en D kunnen alkenen zijn. Ze voldoen aan de algemene formule CnH2n.

Stof C en H zouden meer dan 1 dubbele binding kunnen hebben en daarmee ook onder de alkenen kunnen vallen.


A verzadigd C onverzadigd B onverzadigd D onverzadigd


Zie boek p. 179


Tot welke homologe reeks(en) kunnen de volgende stoffen behoren?

A Alkanen C Alkynen, cycloalkenen, alkadienen

E Alkanen G Cycloalkynen, alkatrienen

B Alkenen, cycloalkanen

D Alkenen, cycloalkanen

F alkanen H Alkenen, cycloalkanen

3


ISOMERIE


Wanneer ze dezelfde molecuulformule hebben, maar een verschillende structuurformule.


I en II


H2C

HC

CH2

H2CCH3

H2CC

CH2

CH3

CH3

H3C

HC

CH

H2CCH3

H2C

HC

CHCH3

CH3

H3CC

CH

CH3

CH3 CH2H2C

H2CCH2

CH2

4


H2C

H2CCH2

CH CH3CH

H2C CH

CH3

CH3

CH

H2C CH2

H2CCH3

5



II en IV.


Teken alle mogelijke isomeren van C5H8.

HCC

CH2

H2CCH3 HC

CCH

CH3

CH3

H3CC

CCH2

CH3HC

H2C

H2C CH2

CH

H2C

HC CH

CHCH3

HC

H2C CH2

CCH3

C

HC CH2

H2C CH3

CH

HC CH

H2C CH3

C

H2C CH2

HC CH3

CH

H2C CH2

HC CH2

6


Als je als eerste nog een nieuwe isomeer kan bedenken krijg je een lollie.

C

HC CH

CH3

CH3

C

H2C C

CH3

CH3

C

H2C CH

CH2

CH3

HC

CH

CH2

H2C

H2C

HC

CCH2H2C

CH3

HC

HC CH

H2C

CH3

7


ALKANEN


Teken de structuurformule van de volgende stoffen.

A

C

B

D


A ethaan C propaan B heptaan D butaan

H3C

H2CCH2

H2CCH2

CH3C H

H

H

H

H3C

H2CCH2

H2CCH2

H2CCH2

H2CCH3 H3C

H2CCH2

H2CCH2

H2CCH2

CH3

8



A

C

B

D


A tetradecaan C nonaan B undecaan D nonadecaan

H3C

H2CCH2

H2CCH2

H2CCH2

H2CCH2

CH3 H3C

H2CCH2

H2CCH2

H2CCH2

H2CCH2

H2CCH2

CH2

H2CCH2

H2CCH2

H2CCH2

H2CCH2

H2CCH2

H3C

H3C

H2CCH2

H2CCH2

H2CCH2

H2CCH2

H2CCH2

CH2

H2CCH2

H2CCH2

H2CCH2

H3C

H2C

H2CCH2

H2CCH2

H2CCH2

H2CCH2

CH3

H2CCH2

CH3

9


VERTAKTE ALKANEN


A

C

B

D


A propaan C methylbutaan B methylpropaan D 2-methylpentaan

H3C

H2CCH

H2CCH2

CH3

H2CCH3

H3CCH

CH2

CH3

CH3

H3CCH

CH2

H2CCH3

CH3

H3C

H2CCH2

CHCH2

H2CCH2

CH3

H2CCH2

CH3

10



A

C

B

D


A 4-ethyl-2,3-dimethylhexaan C 2,5-dimethyl-4-propylheptaan B 3,4-dimethylhexaan D 4,5,6-triethyl-3,7-dimethylnonaan

H3CCH

CH

H2CCH2

H2CCH2

H2CCH3

H2CCH3

CH3

H3CCH2

CHCH

H2CCH

H2CCH2

CH3

H2CCH3

H2CCH3

CH3

H3CCH2

CCH2

H2CCH3

CH3H3C

H3CCH2

H2CCH2

CCH2

H2CCH2

H2CCH3

H2CCH2

H2CCH2

CH3

H2C CH2

H2CCH2

CH3

11



A

C

B

D


A 4,4,6,6-tetramethyl-8-propyldodecaan C 3,5-diethyl-2,6-dimethylheptaan B 2,2,3,4-tetramethylhexaan D 3,7,8-triethyl-2,4,5-trimethyldecaan


A 2,4-dimethylhexaan C methylpropaan B 3-propylhexaan D 5,6-dibutyl-5,6-dipropyldecaan

H3CC

CC

H2CCH2

CH3

H2CCH3

CH3H3C

CH3H3C

CH3

H3C

H2CCH2

CCH

H2CCH2

H2CCH2

H2CCH2

CH2

CH2CH2

H2CCH2

HC

CH2

H2CCH2

H2CCH2

H2CH3C

H2CCH3

H2C

CH3

CH3

CH2

H2CCH2

CH3

H3C

H2CC

H2CCH2

H2CCH

H2CCH

H2C

H2CCH3

CH3CH3

CH2

H2CCH2

H2CCH3

H2CCH2

CH3

H3C

H2CCH2

CCH2

CCH2

H2CCH3

H2CCH2

CH3

H2CCH2

CH3

H2CCH2

CH3

H2CCH2

CH3

12


ALKENEN


A

C

B

D


A Hex-3-een C Penta-1,3-dieen B Pent-2-een D Pent-1-een


A

C

B

D

H2C

HC

CH2

CH3H3C

H2CCH

HC

CH2

CH3

H3C

HC

CH

CH3 H2CC

CH2

H2C

HC

CH

HC

CH2

CH3 H3C

H2CCH

CCH

HC

CH

H2CCH3

H3C

HC

C

HC

CH

HC

CH

HC

CH2

CH3H2C

CC

CH2

13



Geef de systematische namen van de volgende stoffen.

A Hexa-2,3-dieen C Nona-1,3,8-trieen B Octa-2,5-dieen D Dodeca-1,3,5,7-tetraeen

14


VERTAKTE ALKENEN


A

C

B

D


A 3-methylbut-1-een C methylpropeen B 2-methylpent-2-een D 3-methylpent-2-een

H2CC

CH3

CH3

H3CC

CH

CH3

CH3

H2CC

CHCH3

CH3

CH3

H2CCH

CHCH3

CH3

15



A

C

B

D


A 2-methylbut-1-een C 5,6-dimethylhept-2-een B 3,4-dimethylpenta-1,3-dieen D 3-ethyl-2-methylpenta-1,3-dieen

H2CCH

H2CCH

H2CCH2

HC

CH

CH3

H2CCH3

H3CCH

HC

CH2

CHCH

CH3

CH3

CH3

H3CCH

CCH2

HC

CH

H2CCH3

CH3

H3CCH2

HC

CH

H2CCH2

CHCH3

CH3

16



A

C

B

D


A 3-ethyl-4,7-dimethylnona-1,3,5-trieen C 3-methylhexa-1,3,5-trieen B 3,4,5-triethylhept-3-een D 7-butyl-6-propylundeca-1,4-7-trieen


A Hepta-1,4,5-trieen C 3-ethyl-4,4-dimethylpent-2-een B methylbut-2-een D But-1-een

H2C

HC

CH

CC

HC

CH

H2CCH3

H2CCH2

CH3

CH3

H2CCH3

H2C

HC

CH

H2CCH

H2CCH2

HC

C

H2CCH

HC

CH3

H2CCH3

H2CCH3

H2CCH2

H2CCH3

H3C

H2CCH

CCH2

H2CCH

CHCH2

CH2HC

CH2CH2

H2CCH2

H2CH3C

H2CCH2

CH3

CH2CH2

H3C

H2CCH2

CH3

CH3

H2C

HC

CH2

CCH2

H2CCH

HC

C

HC

CH2

CH3

H2CCH3

H2CCH3

H2CCH2

CH3

17


ALKYNEN


Teken de structuurformule van de volgende stoffen.

A

C

B

D


A Ethyn C Pentadiyn B But-2-yn D Propyn


A

C

B

D

HCC

CH2

CH3H3C

H2CC

CCH2

CH3

H3CC

CCH3

HCC

CCH

HCC

CC

CH2

CH3 H3CC

CC

CC

C

H2CCH3

H3CC

C

H2CC

CC

CCH2

CH3HC

CC

CC

CH

18



A Hepta-1,3,6-triyn C Hex-2-yn B Nona-2,6-diyn D Octa-2,5-diyn

19


VERTAKTE ALKYNEN


A

C

B

D


A Methylbutyn C 4,5-dimethylhex-2-yn B Methylbutyn D Ethylpentyn

HCC

CH

H2CCH3

CH3 H3CC

CCH

CH2

CH3

CH3

H3CCH

CC

CH2

H2CCH3

CH3 HCC

H2CCH

H2CCH3

CH3

20



A

C

B

D


A 3,3-dimethylpenta-1.4-diyn C 3-methylpent-1-yn B 2,5-dimethylhex-3-yn D 4-ethylhepta-2,5-diyn


A

C

B

D

HCC

CC

CHCH3

CH3

HCC

CCH2

CH3

CH3H3C

H3CC

CC

CCH

H2CCH3

H2CCH3

H3CC

CCH

CCH3

CH3

CH3CH3

HCC

CHCH3

CH3HC

CCH

CC

CC

CC

CCH3

H2CCH3

CH3H3C

HCC

CH2

CHC

CC

CCH2

CHCH3

H2CCH3

CH3

H3CC

CC

CCH3

CH3H3C

CH3CH3

21



A 4-ethyl-5-methylocta-2,6-diyn C 3,6,7-triethyl-8-methyldeca-1,4-diyn B 4,6-ethyl-8-propylundec-1-yn D 8,11-diethyl-7-hexylpentadeca-5,9-diyn


Frits heeft een aantal stoffen een verkeerde naam gegeven. Help Frits en geef de goede naam van de stoffen.

A hepta-1,3-diyn C 4-methylhex-1-yn B butadyin D 6-ethyl-4,6-dimethylocta-2-yn

22


CYCLISCHE VERBINDINGEN


A

C

B

D


A Cyclononaan C Cyclopentaan B Cyclohexaan D Cyclopenteen

H2CCH2

CH2CH2H2C

H2C

H2C

HC

CH

CH2CH2

H2C

H2C

CH2CH2

CH2

H2CCH2

CHCH

H2C

23



A

C

B

D


A 1,3-dimethylcyclobutaan C 1,2,4-triethylcyclopentaan B Cyclohexa-1,3,5-trieen D Cyclopentyn

CHH2C

H2CCH2

CH2

CH2

CH3CH

H2C

H2CCH

CH2

CH2

CH3

CH3HC

HC

H2CCH2

CH

CH

H2CCH

HC CH

CH2

H2CH3C

24



A

C

B

D


A 4,5-dimethylcyclopenta-1,3-dieen C 1,5-dimethylcyclopenta-1,2,3,4-tetraeen B 3,7-dimethylcyclohepta-1,4-diyn D 3-ethyl-6-methylcyclohexa-1,4-diyn


A 5-methylcyclo-octa-1,2,4-trieen C 1,3,5-triethylcyclohex-1-een B cyclopenta-1,3-diyn D 4-methylcyclohexa-1,3-dieen

C

C

CC

CH2

CH2

CH2CH2

C

H2C H2C CH3H3C CH

HC

CH2

C

H3C

CH3

C

CHHC

C

C

CCH

CH2

CH2C

CH3

SCHEIKUNDE – V4 – KOOLSTOFCHEMIE

HALOGENEN




A 1-broom-3-fluorcyclohexaan C 1-broom-3-fluorpenta-1,3-dieen B 5-fluorcyclopenta-1,3-diyn D 1,2,3-trifluor-1,4,6-trimethylcycloheptaan

A

C

B 2-broom-5-fluorhexaan D 3,3,4-trifluorhexaan

A

C

B 1,3-dibroom-2-methylbut-2-een D 3,4-difluor-5-methylcyclopent-1-een

CHH2C

H2CCH2

CH2

CH2

F

H3CCH

C

H2CCH3

F

BrBr

H3CCH

CC

CCH3

IBr

I

HC

H2CCH2

C

C

CH3

Cl

Cl


SUBSTITUTIE & ADDITIE


A Additie, rondom de dubbele binding worden atomen toegevoegd (geaddeerd) en er worden geen atomen vervangen.

B Substitutie, er worden atomen vervangen.


Er wordt gebruik gemaakt van een additiereactie, er worden namelijk atomen toegevoegd en geen atomen vervangen. Je moet van een additiereactie gebruik maken omdat je bij een substitutiereactie niet weet welke waterstofatomen vervangen gaan worden, waardoor je een mengsel van verschillende chloornonanen zou krijgen.

H3CCH

CH2

H2CCH2

H2CCH2

H2CCH3

CH3

ClCl

H3CCH

CH2

CHCH

H2CCH2

H2CCH3

Cl

Cl

CH3

+



A.

Je kan geen structuurformule geven van C7H15Br omdat je niet weet welk H-atoom gesubstitueerd wordt.

B.

Er kunnen twee verschillende producten gevormd worden. Die kan je samen in een reactievergelijking zetten (vergeet hem dan niet kloppend te maken) of in twee losse vergelijkingen.

H3C

H2CCH

H2CCH2

CH3

CH3

BrBr Br

H+ C7H1 5Br +

H3CC

CH

H2CCH3

CH3

BrH

H3CC

CH2

H2CCH3

CH3Br

+

H3CC

CH

H2CCH3

CH3

BrH

H3CCH

CH

H2CCH3

CH3

Br

+



I

III

II

IV

H3CCH

CH2

CHCH

H2CCH2

CH3

CH3Br

BrH3C

H2CCH

CHCH

H2CCH2

CH3

CH3

Br Br

H3CCH

CH2

CHCH2

CHCH2

CH3

CH3Br Br

H3C

H2CCH

CHCH2

CHCH2

CH3

CH3

Br

Br


ETHERS




A Methoxyethaan C 1-Methoxybutaan B Ethoxyethaan D 1-Propoxypentaan

A 3-methoxypentaan C 2-ethoxy-3-methylbutaan B 1,3-dimethoxycyclopentaan D 1-ethoxy-2-methoxycyclohexaan

A 1-ethoxy-3-methoxycyclohexaan C methoxyethaan B 3-methyl-2-propoxypentaan D 1,1,2,4-tetramethoxycyclopentaan


AMINEN




A

C

B Cyclopentaanamine D But-2-een-1-amine

A

C

B Cyclopenta-1,3-dieen-1,3-diamine D But-3-yn-1,1,4-triamine

A cyclohex-4-een-1,2,4-triamine C ethaanamine B octa-1,2,8-triamine D cyclobutaan-1,2-diamine

H3CCH

CH3

NH2

CHH2C

H2C

H2C CH

CH2

NH2

NH2

CH2

H2CCH

CHCH

H2CCH2

CH3

H2CCH3

H2N

NH2

NH2H3C

CC

H2CCH

CCH3

H2CCH3

NH2 NH2


ALDEHYDES & KETONEN


Zet van de onderstaande stoffen de structuurformule om in een systematische naam.


A Ethanal C 3-methylbutaan-2-on B Hexaan-3,4-dion D 6-oxoheptanal

A propanal C cyclohexanon B 3-oxobutanal D cyclohex-3-een-1-on


CARBONZUREN




A Propaanzuur C Butaanzuur B Methaanzuur D Ethaanzuur

A Propaandizuur C 4,4-dimethylpentaanzuur B Ethaandizuur D 2-methylbutaanzuur

A Benzeencarbonzuur C Cyclopentaancarbonzuur B 2,4-dimethylpent-3-eenzuur D Penta-2,3-dieendizuur


AMINOZUREN


Geef aan wat de 3 letterige afkorting van de volgende aminozuren is.



Product van de reactie:

H2NCH

C

HN

O

H2COH

CHC

NH

O

CHC

OH

OCHC

HCC

CH

CH

OH

H2CCH2

H2CCH2

NH2

A Asn C Leu B Gln D Pro

A 2-amino-3-methylbutaanzuur C 2-amino-3-methylpentaanzuur B 2-aminopentaandizuur D 2,6-diaminohexaanzuur


ESTERS


A Propylpentanoaat C Propylmethanoaat B Methylethanoaat D Methylpentanoaat


ESTERREACTIES


Teken de reactievergelijking in structuurformules van de volgende reactie


Teken de reactievergelijking in structuurformules van de volgende reactie

A

B

A

B

H3CC

OH

O

H3COH

H3CC

OCH3

O

H2O+ +

CH2

OCH

O

H3C H2O HCOH

O

HO

H2CCH3+ +

H3CCH2

H2CCH2

OC

H2CCH3

O

H2O H3CCH2

H2CCH2

OH HOC

H2CCH3

O

+ +

O

OHC

CH2

H2CCH2

H3C HOCH2

H2CCH2

H2CCH2

CH3 H3CCH2

H2CCH2

CO

H2CCH2

H2CCH2

H2CCH3

O

H2O+ +


OLIËN & VETTEN


Als een vet een dubbele binding tussen twee koolstofatomen in de C-keten van een van de staarten heeft (het vetzuur waaruit het op is gebouwd had dus een dubbele binding) is het een onverzadigd vet. In dat geval zal het vet vloeibaar zijn bij kamertemperatuur. Als het alleen enkele bindingen tussen de koolstofatomen heeft is het een verzadigd vet en zal het vast zijn bij kamertemperatuur.


A

B

HCOH

O

HO CH

CH2HO

CH2HO

CH2

CH

CH2

OHC

O

OHC

O

OHC

OH2O

++

33

CH2

CH

CH2

OC

O

OC

O

OC

O

CH2

H3C

CH2

H3C

CH2

H3C

H2O COH

O

CH2H3C HO CH

CH2HO

CH2HO

+ +33



A

B

COH

O

H35C17 HO CH

CH2HO

CH2HO

CH2

CH

CH2

OC

O

OC

O

OC

O

H35C17

H35C17

H35C17

H2O+ +3 3

H3CCH2

H2CCH2

H2CCH2

H2CCH2

HC

CH

H2CCH2

H2CCH2

H2CCH2

H3CCH2

H2CCH2

H2CCH2

H2CCH2

HC

CH

H2CCH2

H2CCH2

H2CCH2

H3CCH2

H2CCH2

H2CCH2

H2CCH2

HC

CH

H2CCH2

H2CCH2

H2CCH2 CH2

CH

CH2

OC

O

OC

O

OC

O

H2C

H2C

H2C

H2O+ 3

H3C

H2CCH2

H2CCH2

H2CCH2

H2CCH

HC

CH2

H2CCH2

H2CCH2

H2CCH2

COH

OCH2

CH

CH2

HO

HO

HO

+3


COMBINATIES



A

C

B 1-aminopentaan-3-on D Methoxymethanol

A

C

B 3-amino-2-chloor-1-fluorpropaan-1-ol D 3-hydroxybutaanzuur

HO

H2CCH2

H2CCH

OH3C

CH2

CHCH2

H2CCH2

COH

ONH2

HO

H2CCH2

H2CCH2

CHC

H2CCH3

O

H2CCH3

H3CCH

CHCH3

OCH3

OH





A

C

B 4-hydroxycyclopent-2-een-1-on D 2-fluorhept-3-ynzuur

A

C

B 4-amino-2-chloorpentaan-1,4-diol D 2,6-diaminocyclohex-3-een-1-on

A 4-hydroxyhexanal C 5-hydroxypent-3-een-2-on B 3,5-diamino-4-hydroxycyclohexanon D 1-ethoxybutaan-2-on

CH

H2C CH

CHHO OH

NH2

HO

H2CCH2

CHCH2

H2CCH

O

NH2

HOC

H2CCH2

CCH2

COH

O

OO

H2C

HC

C

H2CCH

OOHOH

Documents

SCHEIKUNDE – VWO 4 – KOOLSTOFCHEMIE · 2 scheikunde – vwo 4 – koolstofchemie koolwaterstoffen opdracht 1 niveau: 1 stof a, e, f en g zijn alkanen