SEFER YETZIRAH

1

Sefer Yetzirah Boek der Schepping

Met commentaar van ARYEH KAPLAN

SEFER YETZIRAH

2

Dit is de vertaling van de Sefer Yetzirah van de zogenaamde GRA versie, dit is de versie van de Vilna Gaon met commentaar van Aryeh Kaplan.

Het is het Boek der Schepping, en is zeer klein. De kleinste editie bevat maar 1300 woorden, terwijl de lange versie ongeveer 2500 woorden bevat. De versie die wij hier behandelen bevat rond de 1800 woorden.

De oude Wijzen zeggen, dat Abraham de schrijver is geweest. Het is een van de oudste kabbalistische geschriften.

SEFER YETZIRAH

3

HOOFDSTUK I

Tekst 1:1

Met 32 mystieke paden van Wijsheid graveerde Yah de Heer der Heerscharen de God van Israel de levende God Koning van het universum El Sjaddai Barmhartig en Genadig Hoog en Verheven Wonende in eeuwigheid Die zijn naam Heilig is Hij is verheven en heilig En Hij schiep Zijn universum met drie boeken (Sefariem), met tekst (Sefer) met getal (Sefar) en met de mededeling (Sippur). Met 32 Zoals de volgende strofe het zal uitleggen, manifesteren deze 32 paden zich als de 10 cijfers en de 22 letters van het Hebreeuwse alfabet. De 10 cijfers worden tevens manifest in de Tien Sefirot, die de meeste elementaire begrippen van het bestaan zijn. De letters en cijfers zijn de basis van de meeste basis ingredinten van de schepping, kwaliteiten en kwantiteiten. De kwaliteiten van ieder gegeven ding kan worden beschreven door de woorden welke gevormd zijn van deze letters, terwijl alle bijbehorende hoeveelheden kan worden uitgedrukt in getallen. Getallen echter, kunnen niet worden vastgesteld pas nadat er een zeker element van pluraliteit in de schepping verschijnt. De Schepper bevat Zelf absoluut geen pluraliteit. Hij is de meest absolute denkbare. Daarom kwam pluraliteit alleen maar tot aanschijn met de gebeurtenis van de schepping. Alleen toen konden de getallen worden omschreven. Het gehele schema van de schepping ziet er als volgt uit:

SEFER YETZIRAH

4

1 In den beginne

schiep God Keter Sefirah 1

2 De Geest van God zweefde

Heh Element 1

3 God zeide laat er licht zijn

Chokhmah Sefirah 2

4 God zag dat het licht goed was

Bet Dubbele 1

5 God maakte scheiding tussen licht en duisternis

Waw Element 2

6 God noemde het licht dag

Zayin Element 3

7 God zeide, laat er een firmament zijn

Binah Sefirah 3

8 God maakte het firmament

Alef Moeder 1

9 God noemde het firmament hemel

Chet Element 4

10 God zeide laten de wateren zich verzamelen

Chesed Sefirah 4

11 God noemde het droge land aarde

Tet Element 5

12 God zag dat het goed was

Gimel Dubbele 2

13 God zeide laat de aarde begroeien

Gevoerah Sefirah 5

14 God zag dat het goed was

Dalet Dubbele 3

15 God zeide, laten er lichten zijn

Tifereth Sefirah 6

16 God maakte twee lichten

Mem Moeder 2

17 God plaatste hen aan het firmament

Yod Element 6

18 God zag dat het goed was

Kaf Dubbele 4

19 God zeide, laten de wateren wemelen

Netzach Sefirah 7

20 God schiep de Lamed Element 7

SEFER YETZIRAH

5

grote waterdieren

21 God zag dat het goed was

Peh Dubbele 5

22 God zegende het, wees vruchtbaar en vermenigvuldig

Nun Element 8

23 God zeide, laat de aarde dieren voortbrengen

Hod Sefirah 8

24 God schiep de dieren van het veld

Sjin Moeder 3

25 God zag dat het goed was

Resj Dubbele 6

26 God zeide laat ons de mens maken

Yesod Sefirah 9

27 God schiep de mens

Samech Element 9

28 In de vorm van God schiep Hij hem

Ayin Element 10

29 God zegende hem

Tzade Element 11

30 God zeide, weest vruchtbaar en vermenigvuldig

Malkhoeth Sefirah 10

31 God zeide, zie wat Ik u gegeven heb

Kaf Element 12

32 God zag alles wat Hij had gemaakt

Tav Dubbele 7

De eerste elementen die in de schepping betrokken waren, waren de Tien Sefirot. Daarom was het de Sefirot die de aantallen definieerde, het begrip hoeveelheid in het geheel. Het meeste van Sefer Yetzirah zal zich bezighouden met deze 32 paden, zoals ze tot uiting komen in de letters en cijfers. De 32 paden zelf zullen echter niet opnieuw worden vermeld. De vroege kabbalisten definiren deze 32 paden als verschillende staten van bewustzijn. Volgens de kabbalisten, wordt er op die 32 paden gezinspeeld in de Torah door de 32 keer dat God zijn naam Elokiem verschijnt bij het opnoemen van

SEFER YETZIRAH

6

de schepping in het eerste hoofdstuk van Genesis. In deze opsomming, wordt de uitdrukking "God zei" tien keer gebezigd en dit zijn de Tien gezegden waarmee de wereld werd geschapen. Deze tien gezegden zijn parallel aan de Tien Sefirot. Het eerste gezegde is: In de beginne schiep God de Hemel en de Aarde (Gen.1:1). Ondanks dat God zeide hier niet voorkomt, wordt het wel gempliceerd en begrepen. De andere 22 keren dat God Zijn naam verschijnt in de opsomming, lopen deze parallel aan de 22 letters van het alfabet. De drie keer wanneer de uitdrukking God maakte voorkomt, komt overeen met de drie Moeders. De zeven herhalingen van God zag komen overeen met de zeven Dubbelheden. De herhalingen van de 12 namen lopen parallel met de 12 elementen. In het algemeen, verwijzen geen van de namen van God naar de Schepper Zelf. De Schepper is alleen bedoeld als Ain Sof, het Oneindige Wezen, of gewoon, de Oneindige. De namen die worden gebruikt in de Schrift en elders verwijzen alleen maar naar de verschillende manieren waarop God Zelf Zich manifesteert in de schepping. De naam Elokiem, die gebruikt wordt gedurende het eerste hoofdstuk van Genesis, verwijst naar de manifestatie van de afbakening en definitie. Elk van de 32 paden dienst dan ook af te bakenen en een bijzonder aspect van de schepping te definiren. De mens wordt gezien als een microkosmos, met elk ding in zijn lichaam wat in parallel is met de krachten van de schepping. Zo, zijn bijvoorbeeld de zes dagen van de schepping parallellen in de mens, zijn twee armen, twee benen, romp en seksuele orgaan. Dit is de betekenis van de Torah haar verklaring dat God de mens gevormd heeft "in het beeld van God (Gen.1: 27). Merk op dat het woord voor God hier Elokiem is. Dit is omdat de mens zijn vorm parallel loopt met de structuur van de afbakening van de krachten die de schepping bepalen. De kabbalisten geven aan, dat de 32 paden der Wijsheid hun parallel hebben in het menselijke zenuwstelsel. 31 van deze paden lopen parallel met de 31 zenuwen die afkomstig zijn van het ruggenmerg. De 32ste en hoogste pad komt overeen met het gehele complex van hersenzenuwen waarvan er 12 in getal zijn. Het zenuwstelsel dient een dubbel doel. In de eerste plaats stuurt het berichten van de hersenen naar alle delen van het lichaam, waardoor het brein de ledematen en organen beheersen. Ten tweede, het zenuwstelsel stuurt informatie van de verschillende zintuigen naar de hersenen. Vier van de zintuigen, zien, horen, proeven en ruiken, komen rechtstreeks via de

SEFER YETZIRAH

7

hersenzenuwen. De impulsen die afkomstig zijn uit de onderste 31 zenuwen gaan voornamelijk over de tastzin en gevoel. Net als de zenuwen, zijn de 32 paden tweerichtingsverkeer. Het eerste is het kanaal waarover de Geest het voor het zeggen heeft. Ten tweede, is het echter ook de weg waarlangs de mens de Geest kan bereiken. Als een persoon deel wil nemen aan een mystieke ervaring van de Geest dan moet hij zich langs de 32 paden bewegen. In het Hebreeuws wordt het getal 32 geschreven met de lamed en de beth [bl]. Dit spelt lev, het Hebreeuwse woord voor hart. Het is in het hart dat de handeling van de Geest wordt geopenbaard in het lichaam. Zodra de invloed van de geest ophoudt, houdt het hart op te functioneren, dit is de definitie van de dood. Het hart voorziet ook levenskracht voor de hersenen en het zenuwstelsel. Als het hart stopt met pompen, kan het zenuwstelsel niet meer functioneren, en kan de geest niet langer invloed uitoefenen op het lichaam. Het hart dient derhalve als een causaal verband tussen lichaam en geest. Het is om deze reden dat de Sefer Yetzirah het hart de koning over de ziel noemt (6:3). Het beschrijft ook de mystieke ervaring als het lopen van het hart (1:8). De Torah wordt gezien als het hart van de schepping. De eerste letter van de Torah is de beth [b] van Beresjieth [tyvarb] in den beginne. De laatste letter van de Torah is de lamed [l] van Yisrael. Tezamen vormen deze twee letters lev [bl], wat dus hart betekent. De 32 paden zijn opgenomen in de Torah, dat is het middel waardoor de Geest wordt geopenbaard. Het is ook de verbinding tussen de geest en het fysieke universum. De Torah wordt dus uiteengezet in 32 verschillende manieren, zoals onderwezen wordt door Rabbi Yosi van Galili. De twee letters lamed [l] en beth [b] delen ook nog een unieke onderscheiding. Als een prefix dient de lamed als tot en de beth als in. De drie letters van het Tetragrammaton, de y yod, h heh en de w waw, kunnen tevens als suffix (achtervoegsel) bij persoonlijke voornaamwoorden. De suffix y yod betekent mij, h heh zij en de w waw hij.

SEFER YETZIRAH

8

In het gehele alfabet zijn er maar twee letters aan welke deze suffixen verbonden kunnen worden, en dit zijn de lamed en de beth. Deze worden dan als volgt gespeld: Li yl = aan mij Bi yb = in mij Lah hl = aan haar Bah hb = in haar Lo wl = aan hem Bo wb = in hem Deze 2 letters zijn ook de enige 2 letters die gecombineerd kunnen worden in het Goddelijke Tetragrammaton. Het getal 32 is de 5de kracht van de 2 staat tot 5. Zoals de Sefer Yetzirah verklaart (1:5), dat de Tien Sefirot een ruimte van 5 dimensionaal bepaalt. De 32 paden corresponderen met de 5 hoeken van een dimensionale hyperkubus. En dit is niet zo moeilijk als het lijkt. Een lijn die 1 dimensionaal is heeft 2 einden. Een vierkant heeft 2 dimensies en heeft 4 hoeken of punten. Een kubus heeft 3 dimensies en heeft 8 hoeken of punten. Een kubus heeft 4 dimensies en 16 hoeken, en een superkubus heeft 5 dimensies en 32 hoeken. Paden Het Hebreeuwse woord voor paden is hier Netivot [twbytn], het woord komt zelden voor in de Schrift. Meer algemeen is het woord Derekh [$rd]. De Sefer Zohar zegt, dat er wel degelijk een belangrijk verschil is tussen deze twee woorden. Derekh [$rd] is een publiekelijk pad, wat door iedereen gebruikt kan worden. Een Nativ is een meer persoonlijk pad, wat door de individueel bewandeld wordt. Het is een verborgen pad, zonder tekenen en wegwijzers, wat iemand uit zichzelf moet ontdekken, het zijn priv paden. De 32 paden van de Wijsheid worden daarom Netivot [twbytn] genoemd. Het zijn priv paden die ieder zelf moet ontdekken. Er is geen openlijke hoofdweg naar de mysteries iedereen moet zijn eigen weg ontdekken. De getalswaarde van Nativ [bytn] is 462. Dit is 2 x het getal van de 231 Poorten welke we straks zullen bestuderen in hoofdstuk 2:4. Dit zijn de poorten welke een middel zijn waardoor men klimt en daalt langs de 32 paden.

SEFER YETZIRAH

9

Mystieke Deze mystieke paden worden in het Hebreeuws Peliyot [twaylp] genoemd. Dit is afkomstig van de wortel Pala [alp], die de connotatie heeft van het verborgen en gescheiden zijn van de wereld in het algemeen. Deze paden zijn niet alleen individueel, maar zij zijn ook verborgen, en transcendentaal. Dit woord is heel sterk verbonden met het woord Peleh [alp], wat een wonder betekent. Dit wonder staat los en zelfstandig van de wetten van de fysieke wereld die wij allemaal om ons heen waarnemen. Dit wonder wordt benvloed door verborgen krachten. En dit staat in verband met de mystieke en het transcendentaal niveau. Hetzelfde is waar van de paden der Wijsheid. Volgens de Zohar staat het woord Peleh [alp] in een speciale verbinding met de paden der Wijsheid. Het type wonder aangeduid met het woord Peleh is nu juist een die wordt bereikt door middel van manipulatie van deze paden. De methodes van het manipuleren van deze paden is een van de belangrijkste leringen van Sefer Yetzirah. Sefer Yetzirah spreekt later over de drie Moeders, als over een grote Mystiek (muPhLA) geheim. De eerste van deze moeders is de alef [a]. Alef [@la] heeft dezelfde letters als Peleh [alp] wanneer het gespeld wordt. Volgens de kabbala duidt de letter alef de Keter (kroon) aan, de hoogste in de Sefirot. Het is met betrekking tot de Keter dat Ben Sirah zei, Wat is voor het mysterieuze (muPhLA), zoek het niet. De kabbala noemt Keter (kroon) het niveau van het Niets [Ayin]. Het is op dit niveau dat de wetten van de natuur ophouden te bestaan, en kunnen daarom worden gewijzigd. Zoals het Boek van Raziel het uitdrukt, de drie letters van Peleh [alp] vertegenwoordigen steeds verborgen waarden. Volgens de fonetische families gedefinieerd door Sefer Yetzirah (2:3), wordt de eerste letter Peh [p], uitgesproken met de lippen, de tweede letter, de lamed [l], met het midden van de tong en de uiteindelijke Alef [a], met de keel. Zo, wordt de eerste letter uitgesproken met het ultraperifere een deel van de mond, terwijl de laatste wordt gedaan met het binnenste verborgen deel. Het woord Peleh dus duidt de overgang van het geopenbaard aan het verborgene aan.

SEFER YETZIRAH

10

Wijsheid Deze 32 paden kunnen we tevens aanduiden als de paden van de Wijsheid (Chokhmah). In kabbalistische zin is de Wijsheid net zo ondefinieerbaar als de Geest. Het is zuivere gedachte, die nog niet is opgesplitst in gedifferentieerde ideen. Wijsheid is het niveau boven alle verdelingen, waar alles nog een eenvoudige eenheid is. Het is zoals de Talmoed zegt: wie is Wijs? Dat is hij die van iedereen leert. Het is op het niveau van de Wijsheid dat alle mensen een zijn. Vandaar dat, als men op dit niveau is, hij moet leren van ieder mens en zelfs van de hele schepping. Volgens de Baal Shem Tov, betekent dit dat een persoon op het niveau van de Wijsheid moet leren van het kwade. Het is alleen op het niveau van minder dan wijsheid dat mensen van elkaar gescheiden zijn in verschillende individuen. Alleen op lagere niveaus kan de scheiding tussen goed en kwaad bestaan. De Talmoed preciseert eveneens, Wie is wijs? Hij die de toekomst ontvangt. Dit is omreden, dat de Wijsheid de pure gedachte is welke de tijd overleeft. Op het niveau van Wijsheid zijn verleden, heden en toekomst niet meer gescheiden. Wanneer je op dit niveau bent, kun je alles overzien. De tegenstelling van Wijsheid is Verstand, Begrip [Binah hnyb], wat van de wortel Beyn [!yb], wat tussen betekent. Verstand is het niveau meteen onder Wijsheid. Het is op het niveau van Verstand dat de ideen gescheiden van elkaar zijn, en waar zij kunnen worden onderzocht en begrepen. Terwijl Wijsheid ondefinieerbaar is, is het Verstand het niveau waar gescheidenheid bestaat en waar dingen geschetst en definieerbaar zijn als losse gedeelten. Op het niveau van de Wijsheid zijn alle zielen van de mensheid n levende ziel, terwijl op het niveau van het Verstand de ziel van ieder persoon een eigen identiteit heeft. Verstand is het niveau van Nesjamah, waar de ziel van iedereen een onderscheiden identiteit heeft, en iedereen als een afgescheiden ziel wordt gezien. De Goddelijke Naam die geassocieerd wordt met Verstand is Elokiem. Dit is een meervoudig woord omdat Verstand meervoudige krachten kent. Dit is ook de Naam die veelvuldig in Hoofdstuk 1 van Genesis voorkomt, om precies te zijn 32 keer wat overeenkomt met de 32 paden van Wijsheid.

SEFER YETZIRAH

11

Dit lost een belangrijk probleem op: Als Wijsheid een simpele ongedefinieerde Geest is; waar niets gescheiden is, hoe kan het zich manifesteren in 32 verschillende paden? Ondanks Wijsheid (Chokhmah), ondefinieerbaar is, door de kracht van Verstand (Binah) kan het zich in 32 afzonderlijke paden manifesteren. Elokiem duidt de paden aan, de Elokiem die geassocieerd wordt met Verstand (Binah). Een voorbeeld hiervan is; water is ondefinieerbaar en kent geen structuur, zoals Wijsheid. In dit voorbeeld is Wijsheid water. Wanneer je water door een systeem van rietjes kanaliseert, wordt het water definieerbaar. In dit voorbeeld is Verstand de rietjes waar het water door loopt. De 32 paden worden uitgedrukt in letters en getallen. En daar zij verdeling manifesteren, zijn zij manifestaties van Verstand (Binah). Wijsheid vertegenwoordigt non verbale gedachten, terwijl Verstand deze non verbale gedachten verbaliseert. Vanuit dit standpunt staan Wijsheid en Verstand voor het mannelijke en het vrouwelijke. In de kabbala wordt Wijsheid (Chokhmah) gezien als de Vader (Abba), terwijl Verstand (Binah) de Moeder (Immah) is. Het mannelijke vertegenwoordigt de ongekanaliseerde creatieve krachten die alleen gekanaliseerd en dus tot uiting kunnen komen door het vrouwelijke. Dat is de reden dat de Sefer Yetzirah (1:2) de primaire letters Moeders noemt. In 1:1 hebben we het al even gehad over de 32 paden die voor het hart staan, lev. Lev, hart, heeft de getalswaarde 32. Het hart zou normaliter geassocieerd worden met Verstand, terwijl de paden tot Wijsheid toebehoren. Hoe kan dat? De paden kanaliseren Wijsheid, terwijl de substantie van de paden zelf Verstand is. Gegraveerd In de tekst staat, dat de Schepper de 32 paden gebruikte om in te graveren zodat Hij zijn universum kon maken. Het Hebreeuwse woord hiervoor is qqx chakak. Dit heeft meestal de bijbetekenis van het verwijderen van materiaal, zoals in het vers van Jes.22:16, dat gij u vanuit de rots een woning hebt uitgehouwen [chakak). Afkomstig van deze wortel zijn de woorden chok [qwx] en chukah [hqwx], wat regel en decreet betekent, daar regels en wetten dienen om een aantal van de individuele vrijheid van handelen te verwijderen. Daarom is het woord chakak dicht verbonden met ma-chak

SEFER YETZIRAH

12

[qxm], wat uitwissen betekent, alsmede met de wortel la-kach [xql], wat verwijderen of ontvangen betekent. Het woord chakak is zeer verbonden met het concept van schrijven. Het belangrijkste verschil tussen graveren (chakak) en schrijven is, dat als iemand schrijft, voegt men materiaal zoals inkt toe, en terwijl als men graveert er materiaal verwijderd wordt. Wanneer de Bijbel het woord chakak gebruikt om het schrijven aan te wijzen, verwijst het naar het systeem van het spijkerschrift, waar de tekst werd geschreven door met wiggen het klei te verwijderen. Om te begrijpen waarom de auteur hier de term graveren gebruikt, moeten we goed het idee achter de schepping begrijpen. Voordat het universum kon worden geschapen, moest er eerst een lege oerruimte worden geschapen. Maar in eerste instantie, bestond alleen God en het hele bestaan was gevuld met de goddelijke essentie, het Licht van de Oneindige (Or Ain Sof). Het was buiten het ondefinieerbare Bestaan die de Ontruimde ruimte uithakte. En dit proces wordt in de kabbala de leer van de Tzimtzoem genoemd. Deze leer betekent letterlijk samentrekken of concentratie en wordt duidelijk in de Zohar beschreven: In het begin van de Koning zijn autoriteit De Lamp der Duisternis Gegraveerde een holte in de hemelse Luminescentie De holte in de hemelse Luminescentie (verschijnsel dat een stof licht uitstraalt anders dan door omzetting van warmte energie) was de Ontruimde Ruimte, in de tehirah, in welke de gehele schepping tot stand kwam. Deze tehirah is geen letterlijke fysieke, maar een denkbeeldige lege ruimte. Het is de tohu en wabohu van Gen.1:2 - De aarde nu was woest en ledig, - Chaos is een staat waar informatie kan bestaan, maar waar het niet bestaat. De holle ruimte, de ontruimde ruimte, de tehirah is ontstaan door de 32 paden, met behulp van de letters en de getallen. Deze ruimte heeft de mogelijkheid om dingen vast te houden, het vasthouden van informatie, maar waar ondertussen geen informatie bestaat. Het is nog niet gerealiseerd. Deze letters werden gecombineerd in woorden en vormden zo de Tien Uitspraken van het scheppen. Ieder gezegde bracht informatie in deze holle ruimte waarna het scheppen kon plaatsvinden. Eerst dus het uithakken en daarna het scheppen.

SEFER YETZIRAH

13

graveerde Yah De meeste kabbalistische commentaren vertalen dit als Hij graveerde Yah In het Hebreeuws wordt het woord hij vaak niet geschreven, maar begrepen vanuit de verbale vorm. Het hij hier verwijst naar Oneindige Wezen (Ain Sof) welke staat boven all de goddelijke Namen. Hierdoor zegt de Sefer Yetzirah dat het Oneindige Wezen begon te scheppen door middel van het graveren van de goddelijke namen door de 32 paden van Wijsheid. De Namen zijn geschreven met letters, en ze konden pas in werking treden nadat de letters waren gemaakt. Het is in dezelfde zin dat sommige kabbalisten het eerste vers van Genesis interpreteren als, "In den beginne schiep Hij Elohiem, samen de hemel en de aarde." Het eerste ding dat het Oneindige Wezen heeft geschapen, was de naam Elohiem, die wordt geassocieerd met de Vernauwing. De goddelijke Namen lopen ook parallel met de Sefirot. Zodra de Vrijgekomen Ruimte was gecreerd, kon de Sefirot er in worden opgenomen. Het graveren van deze Ruimte stond daarom ook in nauwe relatie met deze Namen. Dit kan ook gelezen worden in de gebiedende wijs, Met 32 mystieke paden van Wijsheid, graveerde Yahen schiep Zijn wereld. De term graveren hier wil zeggen om een duidelijk beeld te scheppen van de Naam, om zo te mediteren, waar later over gediscuteerd zal worden (1:14). Op deze methode wordt gezinspeeld in Rava zijn zeggen, Als de rechtvaardige het wenst, kan hij een wereld scheppen. Yah De Saadiah Gaon vertaalt dit als de Eeuwige. De kabbalisten associren de naam Yah [hy] meestal met Wijsheid (Chokhmah). Maar eigenlijk betekent alleen de eerste letter van deze naam, de y yod, deze Wijsheid (Chokhmah). De tweede letter h heh wijst op Verstand (Binah), het vrouwelijke principe. De reden, dat deze naam als een geheel wordt gebruikt om de Wijsheid aan te wijzen, is omdat de Wijsheid niet kan worden begrepen behalve wanneer ze bekleed is met Verstand (Binah). Daarom wordt de y yod niet alleen gebruikt als de naam voor Wijsheid, maar eerder de y yod en de h heh beide.

SEFER YETZIRAH

14

Er zijn een aantal redenen waarom deze letters de Wijsheid en Verstand vertegenwoordigen. De y yod heeft als beginsel de vorm van een simpele punt. Dit verwijst naar het feit, dat de Wijsheid simpel en ongedifferentieerd is. De getalswaarde van de y yod = 10, en geeft aan, dat alle Tien Sefirot ingesloten zijn in de simpele natuur van Wijsheid. Aan het begin van een woord, geeft de y yod aan, dat het gaat om een mannelijk toekomstig woord. Dit is verbonden met de onderwijzing, Wie is wijs? Hij die de toekomst ontvangt. Aan het eind van een woord betekent de y yod mij of mijn. Wijsheid is het essentile wezen van de persoon wat hem alleen toebehoord. Als zodanig, is het, het ultieme mijn. Hetzelfde is waar van de Sefirah van Wijsheid (Chokhmah) met respect tot het Oneindige Wezen. De h heh heeft als getalswaarde 5, en verwijst naar de vijf vingers van de hand. Als zodanig vertegenwoordig Verstand, de hand welke de Wijsheid vasthoudt, door het te distribueren en te kanaliseren. Aan het begin van een woord, betekent de prefix h heh de. Het is een bepaald lidwoord dat een bepaald object afbakent. Net als de hand, welke het lidwoord bezit, en een concept specificeert dat specifiek is. Op het eind geeft de h heh het vrouwelijke bezittelijke aan, haar. Dit is omreden dat Verstand het vrouwelijke is. Heh is een van de twee letters van het Hebreeuwse alfabet dat geschreven is als twee gescheiden delen. Dit verwijst naar het feit Verstand het begin van een scheiding is. Yah, de Heer In het Hebreeuws wordt dit geschreven als hwhy hy YH YHVH. Met deze 6 letters schiep God alles. Er is dus geschreven: Vertrouw op God, voor altijd, want Yah Adonai, want Hij vormde heelals (Jes.26:4). Heer der Heerscharen Deze naam duidt meestal de Sefirot aan die worden geassocieerd met de openbaring en profetie. Dit zijn Netzach (vrijheid) en Hod (pracht).

SEFER YETZIRAH

15

Deze naam bevat echter ook het Tetragrammaton, hier vertaald als de Heer. Het Tetragrammaton wijst de totaliteit van de gehele Sefirot aan. Vandaar dat de frase Heer der Heerscharen eigenlijk alle Sefirot aanduidt zoals zij worden geopenbaard aan de mens. Dit is de reden voor de aanwijzing Heer der Heerscharen. Het verwijst naar openbaring, de staat waarin God Zichzelf associeert met wezens welke lager dan Hij Zelf zijn, namelijk Heerscharen. Volgens de Talmoed was Hanna de eerste persoon die deze aanwijzing gebruikte, toen zij bad, O Heer der Heerscharen, indien Gij werkelijk naar de ellende uwer dienstmaagd omziet (1Sam.1:11). God van Israel Dit staat in verband met de Heer der Heerscharen. Terwijl de openbaring in het algemeen is voor al Gods Heerscharen, is in het bijzonder voor Israel. In Sefer Yetzirah 2:4 zullen we zien dat de naam Israel wordt geassocieerd met de 231 poorten. Het Hebreeuws voor God is hier Elokiem. Dit verwijst naar Verstand, het concept dat scheidt en dat afbakent. De levende God Deze naam wordt geassocieerd met de essentile krachten, vertegenwoordigd door de Sefirah Yesod (fundament, basis, grondslag). En komt overeen met het seksuele orgaan. In het Hebreeuws is deze frase Elokiem Chayiem. Deze Sefirah vertegenwoordigd Gods creatieve krachten die in de materie vertegenwoordigd is. Dit betekent de Levende God. Koning van het Universum Dit is de modus waarin God zich verhoudt tot het universum als een koning, en dit komt tot uiting in de laatste Sefirot Malkhoeth (Koninkrijk). Dit is de enige Sefirot die in direct contact staat met de lagere delen van de schepping.

SEFER YETZIRAH

16

De eerste 5 aanduidingen, Yah (1), de Heer der Heerscharen (2), God van Israel (3), de Levende God (4), Koning van het Universum (5), zijn de neerwaartse aanduidingen van de 10 Sefirot. De Sefirot welke de bron zijn van al God zijn creatieve krachten. El Sjaddai Deze twee namen worden meestal vertaald als Almachtige God. Saadia Gaon, vertaalt het echter als Alomvertegenwoordige Almachtige. De Sefer Yetzirah begint de Sefirot hier in een opwaartse manier weer te geven. In de Bahir, vragen de leerlingen dus, Van boven naar beneden weten we. Maar van beneden naar boven weten we niet. El Sjaddai, staat ook in verband met de kracht die Yesod vertegenwoordigd, en komt overeen met het mannelijke geslachtsorgaan, daarom hebben we twee aanwijzingen voor Yesod Levende God (Elokiem Chaim), en El Sjaddai. De Levende God is de aanwijzing van deze Sefirah voor God zijn oog, en El Sjaddai voor de mens zijn oog. God zei dus tot Mozes, Ik ben aan Abraham, Isaak en Jakob verschenen als God de Almachtige, (Ex.6:3). De eerste 5 aanduidingen verwijzen naar de het neerwaartse proces vanuit God naar het Universum, waardoor zich de creatieve kracht kanaliseert. De auteur is nu echter bezig om namen te geven aan het proces die betrekking hebben op het opwaartse proces, waardoor de mens de Goddelijke Koning van het Universum kan bereiken, en de laagste fase geldt voor beide richtingen. Barmhartig en Genadig Dit zijn de 2de en 3de van de Dertien Eigenschappen van de Genade, uitgedrukt in het vers: HERE, HERE, God, barmhartig en genadig, (Ex.34:6). Op dit niveau kan iemand de innerlijke werking van de 6 Sefirot, Chesed (liefde), Gevoerah (gestrengheid), Tifereth (schoonheid), Netzach (vrijheid) en Hod (pracht) begrijpen. Het is door deze Sefirot, dat God Zijn genade aan deze wereld toont. Het was op dit niveau dat Mozes deze kant zag: Ik zal genadig zijn, wie Ik genadig ben, en Mij ontfermen, over wie Ik Mij ontferm. (Ex.33:19). Hoog en Verheven

SEFER YETZIRAH

17

Deze aanwijzing is afkomstig uit Jes.57:15, Want zo zegt de Hoge en Verhevene, die in eeuwigheid troont en wiens naam de Heilige is: In den hoge en in het heilige woon Ik en bij de verbrijzelde en nederige van geest, om de geest der nederigen en het hart der verbrijzelden te doen opleven. Hoog en Verheven verwijst naar het niveau van Binah (Verstand). De 7 lagere Sefirot komen overeen met de 7 dagen der schepping. Verstand (Binah) is boven deze 7 Sefirot en is het niveau wat voorafgaat aan de handeling van scheppen. Dit is het niveau waar God volledig transcendent is en gescheiden van al het wereldse, en boven alles verkeert. Wonen in eeuwigheid spreekt van het niveau van Wijsheid (Chokhmah). Dit is het niveau wat zich boven de tijd bevindt. Het is de transcendente God die boven alle tijd staat. Zijn Naam is heilig verwijst naar het niveau van de Kroon (Keter), de hoogste in de Sefirot. De kabbalisten zeggen dat deze uitdrukking, Zijn Naam, wat in het Hebreeuws wmv Sj`mo is, met 346 als getalswaarde. Dit is dezelfde waarde als !wcr ratzon, wat wil betekent. Dit is hoger dan Wijsheid, daar het de impuls betreft om iets te bereiken. En kabbalistisch gezien staat wil in verband met Keter (Kroon). Net zoals een kroon boven het hoofd is, zo is de wil boven alle mentale processen. Het woord Heilig geeft scheiding aan, en impliceert de scheiding van het mondaine. De uitdrukking Zijn Naam is Heilig, geeft aan dat de Kroon het niveau is dat gescheiden en verwijderd is van elk denkbaar iets. Daar het boven het mentale is, is het ongrijpbaar. De laatste uitdrukking, trots en heilig wordt in vele versies van de Sefer Yetzirah niet gevonden. Het is mogelijk dat het verwijst naar het Ein Sof, wat zich boven alle concepten bevind, zelf boven de wil. De laatste 5 aanwijzingen geven de treden aan welke de mens moet bestijgen om het Oneindige te bereiken. Dit zijn de Sefirot in hun opwaartse staat. De impuls van schepping ging eerst benedenwaarts door de Sefirot, en ging toen opnieuw opwaarts, terug naar de Oneindige. Hierdoor kon alleen de schepping plaatsvinden. met drie boeken (Sefariem),

SEFER YETZIRAH

18

De Sefer Yetzirah begint nu het woord Sefirah uit te leggen, het Hebreeuwse begrip voor de Goddelijke emanaties wat de basis voor de schepping vormt. Het Hebreeuwse woord voor boek, Sefer rps, heeft dezelfde wortel als het woord hryps Sefirah, met dit verschil, dat Sefer rps, mannelijk is en hryps Sefirah vrouwelijk. Deze drie boeken, zijn zoals gezegd, tekst, getal en het vertelde. Het Hebreeuwse woord voor tekst is hier rps Sefer, wat letterlijk boek betekent. Getal is rps sefar. Vertellen, communicatie is rwpys sippur, wat letterlijk vertellen betekent. Deze drie deling vertegenwoordigt respectievelijk kwaliteit, kwantiteit en communicatie. Dit zijn de letters, getallen en materiaal in welke zij worden gebruikt. Deze drie boeken komen overeen met de drie verdelingen van de schepping gedefinieerd door Sefer Yetzirah, namelijk, Universum, jaar en ziel. In meer moderne termen: ruimte, tijd en geest. Universum verwijst naar de dimensies van ruimte, jaar naar de tijd en ziel naar de spirituele dimensie. Tekst (Sefer) Wereld (ruimte) Vorm van letters Getal (Sefar) Jaar (tijd) Getalswaarde Communicatie (Sippur)

Ziel (geest) Uitspraak en Naam van letters

De Sefer Yetzirah vertelt ons van een 5 dimensionaal doorlopend geheel, verdeeld in Tien Sefirot. De eerste 3 zijn de 3 dimensies van de ruimte, de vierde dimensie is tijd, terwijl de 5de de geestelijke dimensie is. Daar de drie ruimtelijke dimensies een continum vormen, vormen de drie bij elkaar het eerste boek. Tijd is het tweede boek, terwijl de spirituele dimensie de derde is. De drie boeken beschrijven de drie manieren hoe de 32 paden geordend kunnen worden. In de eerste plaats kan men een schema opstellen wat hen vertegenwoordigd, zoals een foto in een boek. Dit is het aspect van de tekst. Dit is ook het aspect waarin ze verschijnen in het boek van de Torah, in het eerste hoofdstuk van Genesis. Ten tweede kan men een uitdrukking van de numerieke sequenties en de verdeling van deze paden maken. Zo, bijvoorbeeld, als de Sefer Yetzirah zegt in (1:2), de 32 paden bestaan uit Tien Sefirot en 22 letters, de laatste die bestaat uit drie Moeders, zeven dubbele en twaalf Elementen. Dit is het

SEFER YETZIRAH

19

aspect van het aantal in de 32 paden. Dit is ook in verband met hun affiniteit met bepaalde geometrische vormen. Tenslotte, kunnen we spreken van de relaties tussen deze paden als ze informatie overbrengen. Dit is het niveau van communicatie. Het is zeer verbonden met de 32 paden waar zij de staten van bewustzijn vertegenwoordigen. Deze drie aspecten zijn het meest zichtbaar in de letters van het alfabet. Er zijn drie primaire manieren waarop de letters kunnen worden genterpreteerd. Eerst is er de fysieke vorm van de letters, zoals ze zijn geschreven in een boek. Dit is het aspect van de tekst (Sefer), wat letterlijk betekent boek. Ten tweede is er de numerieke waarde of gramatria van de letter, aangezien dit de getallen zijn. Ten slotte is er het geluid van de letter, evenals de manier waarop zijn naam wordt uitgesproken, dit is de communicatie of vertellen, de uitspraak. Tekst (Sefer), de fysieke vorm van de letter, heeft betrekking op het continum van de ruimte, omdat de vorm alleen kan worden gedefinieerd in de ruimte. Dit is het universum. Getal (Sefar), betekent volgorde, en dit is de volgorde van de tijd, wat de voortgang van het jaar is. En tenslotte communicatie (Sippur), wat de geest betekent, en dit is de spirituale voortgang, wat de ziel is. Deze drie woorden geven tevens de term Sefirah aan. In de eerste plaats deelt het woord Sefirah met de wortel Sefer, wat boek betekent. Net als een boek, kan elke Sefirah gegevens vastleggen. De Sefirot dient dus als een geheugen bank in het domein van het Goddelijke. Een permanente registratie van alles wat ooit heeft plaatsgevonden in de schepping is dus gemaakt met de Sefirot. Ten tweede deelt het woord Sefirah met de wortel Sefar, wat getal betekent. Het is de Sefirot dat een element van een getal introduceert en het in pluraliteit in de verschijning brengt. De Schepper, het Oneindige Wezen, is de meest absolute eenheid en het concept van het getal is niet in Hem aanwezig, op geen enkele manier. Door de spreken van het Oneindige Wezen, vraagt de Sefer Yetzirah, welk nummer kunt gij tellen van een. (1:7)? Het is alleen met de schepping van de Sefirot dat het concept van het getal tot aanschijn kwam. Op deze manier wordt elke gebeurtenis en handeling gewogen en gemeten door de Sefirot en de gepaste reactie is bedacht en berekend.

SEFER YETZIRAH

20

Tenslotte deelt het woord Sefirah met de wortel van Sippur, wat communicatie en vertelling betekent. De Sefirot is het middel waardoor God communiceert met Zijn schepping. Zij zijn tevens het middel waardoor de mens met God communiceert. Het is alleen door de Sefirot dat God, het Oneindige Wezen bekend is en benaderd kan worden. Maar zoals de kabbalisten ook waarschuwen, men mag ten allen tijde de Sefirot niet aanbidden. Men mag het alleen gebruiken als een kanaal. De Sefirot vormt een ladder waarlangs men kan opklimmen tot de Oneindige.

Tekst 1:2 De Tien Sefirot van het niets En de 22 basis letters: Drie Moeders Zeven dubbele En twaalf elementaire letters Tien Sefirot

SEFER YETZIRAH

21

De Sefer Yetzirah definieert nu de 32 paden welke bestaande uit 10 Sefirot en 22 letters. Het woord Sefirah betekent letterlijk tellen. En is gedistingeerd van het woord mispar, wat getal betekent. Het zijn niet letterlijk een aantal getallen, maar je kan beter zeggen, dat het bronnen zijn die de getallen van elkaar onderscheiden. Hoewel de Sefer Yetzirah ons de namen niet verteld van de Tien Sefirot, zijn de namen wel bekend in de klassieke kabbala. Het zijn de volgende Sefirot: Keter Kroon Chokhmah Wijsheid Binah (Da`at) Verstand (Kennis) Chesed Liefde Gevoerah Gestrengheid Tifereth Schoonheid Netzach Vrijheid Hod Majesteit Yesod Basis, fundament Malkhoeth Koninkrijk De namen van de Sefirot zijn allen afkomstig uit de Schrift. In het opsommen van de kwaliteiten van Betzalel, zegt God, Ik heb hem met de Geest van God, met Wijsheid, met Verstand gevuld, en met kennis (Ex.31:3). En zoals de Sefer Yetzirah later verklaart (1:9), de geest van God verwijst naar Keter, de eerste Sefirot. En Wijsheid en Verstand verwijzen dan naar de volgende twee Sefirot. Spreuken 3:19 en 20 verwijst naar: De Heer heeft met Wijsheid de aarde gegrondvest, door Verstand de hemel vastgezet; door Zijn Kennis zijn de vloeden gespleten, laten de wolken dauw druppelen. En 24:3 en 4, Door Wijsheid wordt een huis gebouwd, door Verstand wordt het bevestigd; door Kennis worden de kamers gevuld met allerlei kostelijkheden en liefelijke goederen. Da`at is eigenlijk geen Sefirot maar het resultaat van de invloeden van Wijsheid en Verstand. De volgende zeven Sefirot worden genoemd in 1Kron.29:11, Van U, o HERE, is de grootheid [Chesed] en de kracht [Gevoerah], de heerlijkheid [Tifereth], de roem [Netzach] en de majesteit [Hod], ja, alles [Yesod] wat in de hemel en op de aarde is; van U is de heerschappij [Malkhoeth], o HERE, en Gij zijt als hoofd boven alles verheven. Zie het schema hieronder;

SEFER YETZIRAH

22

SEFER YETZIRAH

23

van het niets Het Hebreeuwse woord is hier hmylb belimah. Dit woord kan tevens vertaald worden als gesloten, abstract, absoluut of onzegbare. Dit komt alleen voor in het vers van Job.26:7, Hij spant het noorden uit over de baaierd, Hij hangt de aarde op aan het niet. Het woord hmylb belimah is afkomstig van twee woorden, beli betekent zonder en mah betekent wat of iets. Het woord hmylb belimah betekent dan ook zoveel als zonder iets of het niets. Volgens deze interpretatie kan de benaming van de Sefirot van het Niets worden gebruikt om aan te geven dat de Sefirot bestaat uit zuiver idele concepten, zonder stof wat dan ook. In tegenstelling tot de letters waarin vorm en klank bestaan, hebben de Sefirot geen intrinsieke fysieke proporties. Als zodanig zijn ze louter conceptueel. Anderen bronnen zeggen, dat hmylb belimah komt van de wortel ~lb balam, wat in toom houden betekent. Dit wordt gevonden in Ps.32:9, Weest niet als een paard, als een muildier zonder verstand, welks trots men bedwingt met toom en bit, opdat het u niet te na kome. In een andere interpretatie, van 1:8, staat: zij (Tien Sefirot) houden je mond in toom om hen niet uit te spreken. Daarom wordt hmylb belimah vertaald als onuitspreekbaar. De tekst is dan, de Tien Onuitsprekelijke Sefirot, wordt gebruikt om aan te geven dat de Sefirot zijn zuiver idele concepten, zonder stof wat dan ook. En kunnen verder niet worden beschreven.

Tien punten verbonden door 22 lijnen. Er zijn drie horizontale, zeven verticale en 12 diagonaal.

SEFER YETZIRAH

24

Net zoals Job zegt, God hangt de aarde aan een louter niets, wat betekent dat dus de krachten, die het scheppen handhaven, niet te beschrijven zijn. Volgens deze twee verklaringen, moeten de Sefirot worden onderscheiden van de letters. Hoewel de letters in de eerste plaats uitdrukkingsvormen zijn, zijn de Sefirot onuitsprekelijk van aard. Een leidend kabbalist, Rabbi Isaac van Acco (1250-1340), zet uiteen dat de getalswaarde van het woord hmylb belimah 87 is. Gods naam Elokiem aan de andere kant, heeft een getalswaarde van 86. Hierdoor vertegenwoordigt dus hmylb belimah de fase direct na de pure essentie van het Goddelijke. de 22 basis letters In eenvoudige zin, worden deze letters de basis letters of Letters van het Begin genoemd, omdat het begin van het universum hierdoor is geschapen. De Talmoed zegt: dat de bouwer van de tabernakel, Besalel wist hoe hij de letters, waarmee de Hemel en Aarde gemaakt zijn, moest verwisselen [Berr.55a]. En met iedere handeling van de schepping, geeft de Torah weer en God zeide. Dus God zeide, laat er licht zijn, enz. De bepalingen waarmee God de schepping tot aanschijn riep, bestonden uit uitspraken. En deze op hun beurt bestonden weer uit woorden gevormd uit de letters. Daarom was het, dat door de letters van het alfabet het universum was geschapen. Deze letters waren natuurlijk niet alleen verantwoordelijk voor het begin, maar zij ondersteunden de creaties. Daarom is er geschreven in Ps.119:89, Voor eeuwig, o HERE, houdt uw woord stand in de hemelen. Wanneer de woorden en letters zich zouden terugtrekken, zou het universum op houden te bestaan. Dus als iemand bekend is om de letters te manipuleren op een correcte manier, zo kan iemand de meest elementaire krachten van de schepping manipuleren. De methoden om dit te doen zijn de belangrijkste onderwerpen van Sefer Yetzirah. In het Hebreeuws is de vertaling van de Letters der Beginsel Otiot Yesod, en dit kan tevens vertaald worden als: Letters van het Begin of Fundament, van de basis.

SEFER YETZIRAH

25

In de kabbala is Yesod (Fundament) de Sefirah dat overeenkomt met het seksuele orgaan. Daarom heeft de bijbetekenis ook betrekking op het samenkomen en gemeenschap hebben en voortplanting. De letters zoals gezegd, behoren tot de Wijsheid en Verstand (Chokhmah en Binah), omdat alleen door de letters van Wijsheid en Verstand en een verbinding tot stand komt. Zoals eerder besproken, is Wijsheid pure non verbale gedachte. Verstand aan de andere kant, kan alleen verbaal, want als een idee niet mondeling kan worden uitgedrukt het ook niet kan worden begrepen. De enige link tussen non verbaal Wijsheid en verbaal Verstand, bestaat uit de letters van het alfabet. Dit blijkt ook uit het bovengenoemde Talmoedische lering. In de Talmoed staat dat Besalel wist hoe hij de letters moest omzetten waarmee Hemel en Aarde waren gemaakt. Dit is afkomstig uit het vers waar God tegen Besalel zegt, en hem vervuld met Gods Geest, met wijsheid, inzicht en kennis (Ex.31:3). Wij zien dus dat het vermogen om de letters van de schepping te manipuleren afhankelijk is van Wijsheid, Verstand en Kennis. Kennis (Da`at), echter, is het punt waar Wijsheid en Verstand (Inzicht) bij elkaar komen. Het heeft de bijbetekenis van verbinding en gemeenschap, zoals in het vers van Gen.4:1, en Adam kende zijn vrouw Eva. Kennis dient derhalve in de plaats van Fundament tussen Wijsheid en Verstand (Inzicht). Het is dan ook dat de Sefer Yetzirah spreekt van de Letters van het Begin, van de Basis, het Fundament. In meer algemene zin, dienen de letters om verbinding te maken tussen al de Sefirot. Drie Moeders Dit zijn de drie letters: a Alef, m Mem en de v Sjin. In hoofdstuk drie worden zij verder besproken. Deze letters worden Moeders genoemd omreden dat zij als een beginsel en hoofdzaak dienen. De Alef is de eerste letter van het alfabet, de Mem is de middelste letter en de Sjin is de tweede van de laatste. De reden waarom de t tav de laatste letter van het alfabet niet wordt gebruikt is omdat het een van de dubbele letters is. Een van de redenen dat deze letters Moeders worden genoemd, is omdat in het algemeen, de letters afkomstig zijn van Verstand (Binah). En zoals eerder is aangegeven, is Verstand de vrouwelijke hoofdzaak, en wordt daarom

SEFER YETZIRAH

26

Moeder genoemd. Hier wordt ook naar verwezen in het vers van Spr.2:3, want gij zult Verstand (Inzicht) Moeder noemen. Vandaar dat men deze letters Moeders noemt. De letters worden tevens Moeders (Imot) genoemd in de zelfde zin dat een kruispunt een moeder van de weg wordt genoemd (Ezech.21:26). Deze drie letters worden kruispunten genoemd, daar zij de horizontale linken vormen tussen de Sefirot in het Boom des Levens diagram.

De familie der diagrammen (overgenomen uit Sefer Yetzirah Aryeh Kaplan).

SEFER YETZIRAH

27

De 32 paden zoals gedefinieerd door de Ari (overgenomen Sefer Yetzirah Aryeh Kaplan). Zeven dubbele Dit zijn de zeven letters welke twee geluiden kunnen geven: Beth [b], Gimel [g], Daleth [d], Kaf [k], Peh [p], Resj [r] en de Taf [t]. De twaalf Enkelvoudige letters zijn de letters die overblijven, welke een enkel geluid hebben. Hier komen we in hoofdstuk 4 en 5 op terug.

SEFER YETZIRAH

28

De paden gedefinieerd door de Gra, zoals verschenen in de Warschau 1884 editie.

Als we op eenvoudige wijze, tien punten in de drie kolommen stellen, zien we dat ze automatisch worden gekoppeld door 22 lijnen. Van deze zijn drie horizontaal, zeven verticaal en twaalf zijn diagonaal. Zie de afbeeldingen. De verdeling welke door de Sefer Yetzirah wordt gepresenteerd is derhalve een natuurlijk gevolg van de opstelling. Tekst 1:3 De Tien Sefirot van het Niets in het getal van de tien vingers vijf tegenover vijf met een enkelvoudig verbond precies in het midden in de besnijdenis van de tong en in de besnijdenis van het vlees het getal van de tien vingers De schepping wordt gezegd, is tot stand gekomen met Gods vingers, zoals er is geschreven, Aanschouw ik uw hemel, het werk van uw vingers, de maan en de sterren, die Gij bereid hebt: (Ps.8:4). De tien cijfers zijn parallel aan die van de tien vingers van de mens. Zo worden de 10 Sefirot ook vergeleken met de tien vingers van de menselijke handen. Iedere hand bevat 5 vingers welke weer verdeeld zijn in veertien botjes en deze komen weer overeen met de getalswaarde van het Hebreeuwse woord voor hand dy yad.

SEFER YETZIRAH

29

En wanneer je alle veertien botjes optelt van beide handen, kom je op een totaal van 22, en symboliseert dat ieder botje overeenkomt met een letters van het Hebreeuwse alfabet. vijf tegenover vijf Ofschoon de Sefirot normaal verdeeld is in drie zuilen, echter we kunnen ze ook in twee rijden verdelen; een aan de rechterkant en de ander aan de linkerkant. De mannelijke Sefirot aan de rechterzijde als mede de twee bovenste centrale Sefirot. De vrouwelijke Sefirot aan de linkerkant tezamen met de twee lagere centrale Sefirot. De vijf mannelijke Sefirot vertegenwoordigen meestal de vijf Liefdes (Chassadiem), omdat ze aan de kant van de Chesed staan (liefde en genade). De vijf vrouwelijke Sefirot komen dan overeen met de vijf Krachten (Gevoerah), omdat zij aan de kant van Gevoerah (Kracht en oordeel) staan. VROUWELIJKE KRACHTEN MANNELIJKE KRACHTEN Binah Keter Gevoerah Chokhmah Hod Chesed Yesod Tifereth Malkhoeth Netzach Wanneer de Sefirot in drie kolommen is verdeeld, zijn zij in evenwicht, maar zodra zij in twee rijen verdeeld zijn, ontstaat er een sterke gespannen situatie. En dat is hieronder op het kleine plaatsje ook duidelijk te zien. In deze toestand, kunnen spirituele krachten worden geleid en gekanaliseerd. Daarom wordt ook op vele plaatsen genoemd, dat God zich met de fysieke wereld rechtstreeks bemoeit, en spreekt de Schrift van Gods vingers en handen. Een mooi voorbeeld wordt gegeven in Jes.48:13, ook heeft mijn hand de aarde gegrondvest en mijn rechterhand heeft de hemelen uitgebreid. Roep Ik hen, zij staan daar tezamen. En voordat zo`n handeling kon plaatsvinden, moest de Tien Sefirot zich verdelen in de vrouwelijke en mannelijke zijden. Zoals een mens zich kan voortplanten met het mannelijke en het vrouwelijke geslacht, en zo is het ook met het scheppen van dingen, planten, dieren en mensen door God. Hiermee direct verbonden is het gebruik van de handen voor geestelijke doeleinden. Bijvoorbeeld het zegenen door de Priester en het spreiden van de

SEFER YETZIRAH

30

handen bij de gebeden. En symbolisch worden zo de krachten van de Tien Sefirot overgebracht.

met een enkelvoudig verbond In het Hebreeuws is het hier Brit Yachid. Sommigen lezen Brit Yichud, een verenigd verbond, maar de betekenis is hetzelfde. In het algemeen is een verbond iets tussen twee gescheiden delen. Een paradigma is het verbond, wat God met Abraham sloot in Gen.15:9. En de vijf dieren zijn parallel aan de vijf vingers. Drie van de dieren werden verdeeld in een helft, zodat de zes helften de zes Sefirot vertegenwoordigen welke normaal aan de rechter en de linker zich bevinden. De vier helften van de vogels, welke niet verdeeld worden, vertegenwoordigen de vier Sefirot welke normaal in de middelste kolom zich bevinden. Zie afbeelding hier beneden.

SEFER YETZIRAH

31

Het verbond van Abraham De twee tafelen die de Tien Woorden bevatten worden tevens Tafelen van het Verbond genoemd (Deut.9:9). Het was ook omreden hiervan dat zij als twee tafelen werden gegeven en niet als een. Toen de Sefirot werd verdeeld in deze dubbele rij, werd de middelste rij het gezichtspunt van de spirituele spanning. Deze plaats wordt het enkelvoudige verbond genoemd. in de besnijdenis van de tong Het Hebreeuwse woord voor besnijdenis is Milah. Dit woord betekent tevens woord, zoals we vinden in 2Sam.23:2, De Geest des HEREN spreekt door mij, zijn woord is op mijn tong; en dit kan tevens vertaald worden als een woord van de tong. De besnijdenis van de tong verwijst naar de mogelijkheid om de mysteries van de Hebreeuwse taal goed te benutten. Het verwijst tevens naar de mogelijkheid om de mysteries van de Torah te peilen. In meer algemene zin, verwijst de besnijdenis naar de vloeiendheid van de spraak. Iemand die niet naar behoren kan spreken heeft onbesneden lippen. Mozes zegt dus, in Ex.6:12, maar Mozes sprak voor de Heer, zeggende, zie de kinderen Israls horen niet naar mij, hoe zou dan de Farao naar mij horen? Daarbij ik onbesneden van lippen. Wanneer iemand door de Heer, de kracht wordt gegeven om te spreken, heeft diegene een besneden tong. Dit is dus beide, de besnijdenis en het woord van de tong. Een goed voorbeeld hiervan vinden we in de Priesterlijke Zegening. De Priester heft zijn handen op en spreekt de zegen uit die letterlijk te vinden zijn in Num.6:22-27. De priester moet zijn handen zodanig oprichten dat zij

SEFER YETZIRAH

32

op precieze hoogte zijn van zijn mond, zoals beschreven wordt in Lev.9:22. De Coheen/priester moet er vervolgens goed van doordrongen zijn dat zijn Tien Vingers van zijn opgeheven handen de Tien Sefirot zouden symboliseren. En je krijgt dan als resultaat, de gerichtheid van de geestelijke/spirituele kracht tussen zijn twee handen, zijn tong die besneden is en zijn zegen die een gepast effect vormen. Hetzelfde geldt voor het opheffen van iemand zijn handen voor het gebed. Ook hier zijn de twee handen die zich richten op de geestelijke kracht zodat de tong besneden is, zodat diegene effectief kan bidden. In sommige kabbalistische meditatieve systemen, was de positie van het opheffen van de handen om ook de geestelijke energie te richten om precies dezelfde redenen. De priester wast zijn handen en voeten voordat hij zijn Goddelijke bediening betreedt. Dit biedt ook inzicht in de bijzonderheid van de twee Cherubijnen die zich op de Ark bevinden in het Heilige der Heilige. Deze twee Cherubijnen waren de bron van alle profetie. Profetie is een extreme manier van het richten van de spirituele energie en wat de profeet de gelegenheid biedt om in de Naam van God te spreken. En zo is profetie de ultieme vorm van het hebben van een besneden tong. In de beschrijving van de Ark, vertelde God Mozes, in Ex.25:22, En Ik zal dr met u samenkomen en van het verzoendeksel af, tussen de beide cherubs op de ark der getuigenis, over alles met u spreken wat Ik u voor de Isralieten gebieden zal. Wat van Mozes waar was, was ook waar van de andere profeten, en de toevloed van de profetie werd gekanaliseerd door deze twee Cherubijnen in het Heilige der Heilige. Er is bewijs, dat in sommige gevallen, de profetische ondervinding het resultaat was van een intense meditatie op deze twee Churubim. Toen dan ook de Cherubim werden verwijderd uit het Heilige der Heilige, door de vernietiging van de Eerste Tempel, zulke profetien niet meer voorkomen. Volgens de Zohar vertegenwoordigen de twee Cherubim het vrouwelijke en het mannelijke. Deze werden geplaatst op de Ark, en welke de Twee originele Tafelen van de Tien Woorden bevatten. Daar waren de vijf Geboden op elke Tafel, zodat deze twee ook de beide lijnen van de Sefirot voorstellen. En dit creert een permanente vorm van spanning, waardoor de geestelijke kracht, geassocieerd met profetie wordt geleid.

SEFER YETZIRAH

33

en in de besnijdenis van het vlees net zoals de vingers aan beide handen de Tien Sefirot vertegenwoordigen, zo ook de tenen van de twee voeten. En tussen de benen is de besnijdenis van het seksuele orgaan. Om dit goed te verstaan, moet iemand zich goed realiseren, waarom God de opdracht gaf om dit op de achtste dag te doen. Zie Lev.12:3. Het verbond van de besnijdenis was eigenlijk aan Abraham gegeven. De wereld is geschapen in zes dagen, welke de zes primaire richtingen voorstellen welke verschijnen in een drie dimensionaal universum. De zevende dag, de Sjabbath, staat voor de vervolmaking van de fysieke wereld. En het vertegenwoordigt tevens het punt van deze zes richtingen. De achtste dag dan vertegenwoordigt een stap boven de fysieke wereld, in de transcendente wereld. Door het verbond van de besnijdenis, gaf God aan Abraham en zijn nakomelingen de kracht om zich in het transcendente te bevinden. De meest voor de hand liggende zaak waarin dit gebeurt, is in de conceptie, wanneer een ziel in de wereld gebracht wordt. Aangezien het merk van het verbond de geslachtsorganen zijn, geeft het de individuele toegang tot de hoogste geestelijke sferen, van waaruit hij de meest verheven zielen kan putten. Door te mediteren op het feit dat de tien tenen de Tien Sefirot vertegenwoordigen is diegene in staat om spirituele energie in het seksuele orgaan te plaatsen. En stelt zich op deze manier in staat, om volledige controle uit te oefenen over zijn seksuele handelingen. En die controle zou hij kunnen doorvoeren tijdens de daad zelf. En zo zou hij zich tijdens de daad zichzelf vrij kunnen maken van zonde en in staat is om zo de kwaliteiten van het kind dat verwekt wordt te bepalen. Het verbond van de besnijdenis vertegenwoordigt tevens de kanalisering van de seksuele energie. De seksualiteit is de meest sterke geestelijke kracht in de mens, en wanneer het goed wordt geleid via de spirituele lijnen, kan het iemand brengen in de hoogst mystieke staten. Door het geven van het gebod van de besnijdenis, gaf God aan dat de emoties en verlangens geassocieerd met seks zouden kunnen worden gebruikt voor de mystieke zoektocht van het Goddelijke op een transcendentale vlak. Wanneer we deze dingen naast elkaar plaatsen, de besnijdenis van de tong en de besnijdenis van het vlees, verklaart dit de favoriete profetische positie van Elia, welke wordt beschreven in 1Kon.18:42, Toen ging Achab heen om te

SEFER YETZIRAH

34

eten en te drinken. Elia echter klom naar de hoogte van de Karmel, boog zich ter aarde en legde zijn aangezicht tussen zijn knien. Dit is een positie waarmee men zich concentreert op de spirituele energie. Volgens de Midrasj is de positie die Elia hier aannam, zijn hoofd tussen de knien, een vereniging met de besnijdenis. Wanneer iemand zich in deze positie bevindt, zijn al deze krachten bij elkaar gebracht. De tien vingers, tien tenen, tong en het seksuele orgaan, omvat in totaal 22 elementen, en lopen parallel met de 22 letters van het Hebreeuwse alfabet. Hierdoor vormt het lichaam zelf het alfabet, waarmee hij kan schrijven op het spirituele gebied. Tekst 1:4 Tien Sefirot van het Niets Tien en geen negen Tien en geen elf Verstand met Wijsheid Wees wijs met Verstand Onderzoek er mee En onderzoek met hen Zorg dat elk [ding] staat met essentie En maak dat de Schepper zit op Zijn basis. Tien Sefirot van het Niets (zie 1:2) Tien en geen negen Het hoogste vermogen van de mens is zijn wil. En dit komt overeen met de Sefirot Keter (Kroon). Men zegt tien en geen negen, omdat men ook wel eens zegt God is wil, en wanneer dat zo zou zijn, zouden er geen Tien Sefirot zijn maar negen, omdat Hij de Sefirot geschapen heeft. Je hoort vaak dat Hij liefde is vanuit een standpunt dat Hij een alomvattende liefde is, dat is waar, maar wanneer die liefde vertegenwoordigd wordt door de Sefirah Chesed, dan zou Chesed geen Sefirah meer zijn en dan zouden we kunnen spreken van negen Sefirot. De auteur stelt dat er consequent tien Sefirot`s zijn en geen negen. De Sefer Yetzirah waarschuwt tevens, dat er tien zijn en geen elf. Hiermee wordt aangegeven dat God Zelf het Oneindige is en niet meegerekend mag worden

SEFER YETZIRAH

35

tussen de Sefirot, anders zou je van God een Sefirah maken. Je zou Hem op deze beperken en een elfde Sefirah doen ontstaan. En wanneer de Bijbel gebruik maakt van deze kwaliteiten van God, spreekt men van de Sefirot welke door God geschapen is, en niet van de Schepper Zelf. Wanneer men de trappen van de Sefirot bestijgt tijdens de kabbalistische meditatie, denkt men dat men God kan bereiken. Daarom waarschuwt de Sefer Yetzirah, dat als iemand de ladder van de Sefirot beklimt, er alleen maar tien trappen zijn en geen elf. De Schepper zal altijd buiten ons bereik zijn. Daarom wordt God ook Ein Sof genoemd, letterlijk de Onbegrensde. Hij kan hooguit het doel zijn, maar men zal Hem niet bereiken, iedere mysticus weet dat dit een onmogelijke opgave is. Verstand met Wijsheid In 1:1 is aangegeven dat Binah (Verstand), de verbale gedachte is en Chokhmah (Wijsheid) de non-verbale gedachte is. Verstand bestaat uit het normale mijmeren, die denkt de dingen zo te begrijpen en de gedachten te ordenen. Wijsheid daarentegen geeft het bewustzijn kennis van jezelf. Met Wijsheid kun je de gedachten niet organiseren. Wanneer je het hoofd leeg maakt van gedachten, ga je automatisch toch aan iets denken en hoor je jezelf praten. Wanneer iemand in de staat is van het bewustzijn Wijsheid, is dat een moeilijke weg geweest om die te bereiken, want je bent zelfs in je gedachte non-verbaal. Er bestaan diverse methodes om dit te kunnen doen. De non-verbale Wijsheid zit in de rechterkant van de hersenen; de rechter hemisfeer. En het verbale Verstand zit is de linker hemisfeer. Wees wijs met Verstand Dit betekent dat je een weloverwogen schommeling moet zien te krijgen tussen het verbale Verstand en de non-verbale Wijsheid. En dat is voor de gemiddelde persoon misschien enkele seconden uit te houden. Dan hoor je jezelf denken: ik denk aan niets. Maar natuurlijk denk je op dat moment wel aan iets. Want je hoort je innerlijke stem spreken, je verbale Verstand. In die paar seconden echter, heb je het Chokhmah non-verbale bewustzijn ervaren. Bij deze oefening kunt u leren hoe u geleidelijk aan de tijd waarin je in deze toestand bent uit te breiden. Het is als een zware slinger van een klok, hoe langer je die heen en weer drukt, hoe verder hij zal zwaaien. Evenzo, hoe meer je leert te oscilleren tussen verbale en non-verbale bewustzijn het Binah Chokhmah bewustzijn, hoe dieper je het zal bereiken

SEFER YETZIRAH

36

in die laatste toestand, en hoe langer je in staat zal zijn om deze toestand te handhaven hoe langer het blijft bestaan. Onderzoek er mee Je moet deze zeven Sefirot niet onderzoeken, maar er mee onderzoeken. Het Hebreeuwse woord wat hier gebruikt wordt is bachan, en betekend dat je dingen onderzoekt voor jou innerlijke talenten. Wanneer iemand zich bewust wordt van de onbeschrijfelijke Sefirot, kan hij alles in de schepping onderzoeken en bepalen waarop de Sefirah betrekking heeft. En wanneer iemand daarin bedreven is, kan hij diverse dingen doen om de afhankelijkheid met de desbetreffende Sefirah te versterken. Toen de Sefer Yetzirah voor het eerst werd geschreven moest iedereen dit individueel doen. Nu zijn er verschillende lijsten welke verschillende dingen met elkaar associren en ideen met hun passende Sefirot, en deze kan worden gebruikt als middel ze aan zich te binden. En onderzoek met hen Het Hebreeuwse woord voor onderzoeken hier is chakar, wat normaal de ultieme kennis van iets aangeeft. De Sefer Yetzirah bedoelt hiermee niet, dat je de Sefirot dient te onderzoeken maar dat jet ding tot op de bodem dient te onderzoeken met de spirituele kracht die je krijgt van de Sefirot. Maar we mogen de Sefirot niet zelf aanbidden of mediteren. Het geeft ons eerder instructies hoe ze te gebruiken om het beter en meer inzicht te krijgen met welke we de wereld kunnen bekijken. Zorg dat elk [ding] staat met essentie Op deze manier wordt je geleerd om de wezenlijke aard van ieder object te ontvangen. De Sefer Yetzirah zegt, zorg dat elk ding staat met essentie, zoals het parallel loopt met de volgende frase, dat de Schepper zit op Zijn basis. De Sefer Yetzirah geeft hier tevens aan, dat wanneer een persoon het werkelijke wezenlijke van iets, hij tevens dat spiritueel verheft. Het staan verwijst naar dit verheffen. De uitdrukking dat elk ding staat, zegt daarom dat wanneer iemand het onderziekt, hij het verheft als hij het onderzoekt. En maak dat de Schepper zit op Zijn basis Het Hebreeuwse woord voor basis of grondslag hier is makhon, en op vele plaatsen wordt dit gezien als de plaats waar God zit. Dus in zijn gebed spreekt Salomo, van de hemel waar God Zijn woonplaats is (1Kon.8:39). De Schrift zegt tevens in Ps.89:15, gerechtigheid en recht zijn de grondslag

SEFER YETZIRAH

37

[makhon] van uw troon, - en op andere plaatsen spreekt de Bijbel er van, dat de Tempel de grondslag is waar God zit. Het woord makhon [!km] komt van de wortel kon [!wk], wat tevens de wortel is van hekhin [!ykh], en wat voorbereiden betekent. Vandaar dat makhon [!km] niet alleen verwijst naar een fysieke basis, maar ook tot een die speciaal voorbereid is voor een speciaal doel. Daarom zegt de Schrift in Ps.104:5, Hij heeft de aarde op haar grondslagen gevestigd, zodat zij nimmermeer wankelt. Dit vers geeft aan dat alles in de fysieke wereld een specifieke spirituele tegenhanger heeft en een grondslag, waardoor het kan worden verhoogd. In het algemeen, is het antropomorfisme zitten, wanneer het met respect wordt gebruikt voor God, een bepaalde verlaging. Wanneer iemand zit verlaagd hij zijn lichaam. En zo is het gelijk, wanneer God zit, Hij verlaagd Hij verlaagd Zich door Zich om Zijn schepping te bekommeren. Wanneer de Bijbel spreekt van Gods Troon dan spreekt zij over het Voertuig waardoor Hij voor de schepping zorgt. In de kabbala is er de regel, dat elk ontwaken van beneden, een ontwaken van boven motiveert. Dus wanneer iemand een bepaald ding geestelijk verheft aan zijn spirituele essentie, geeft hij ook spirituele voeding [sjefa] tot dat specifieke object. Deze voeding kan vervolgens worden gekanaliseerd en gebruikt door het individu. Onder bepaalde voorwaarden kan dit gebruikt worden om daadwerkelijk fysieke veranderingen in de wereld aan te brengen. De term makhon [!km] wordt door de Talmoed tevens genterpreteerd om een parallellisme tussen de spirituele en de fysieke domeinen aan te geven. De voorbereide basis (makhon) waardoor God zit en Zijn spirituele invloed aan de wereld kanaliseert is precies dit makhon het parallellisme tussen het spirituele en het fysieke. Dit is het aspect waardoor God zit en daarom spreekt de Schrift van de basis (makhom) van Uw zitten. In deze context noemt de Sefer Yetzirah God hier Yotzer. En dit wordt vertaald met de Schepper, maar een nauwkeuriger weergave is Formeerder, of Degene die Vormt. In het Hebreeuws zijn er drie woorden welke een gelijke betekenis hebben. Dit zijn bara, wat scheppen betekent, yatzar wat vormen betekent en asah, wat maken betekent. Volgens de kabbala is bara het scheppen uit

SEFER YETZIRAH

38

het niets ex nihilo, iets uit het niets. Yatzar duidt op de vorming van iets uit een stof die al bestaat, iets van iets. En asah betekent een voltooiing van een handeling. De kabbala leert, dat deze drie vormen van handelen sterk overeenkomen met de 3 werelden: Beriah (Schepping), Yetzirah (formatie) en Assiiah (maken). Er wordt naar verwezen in Jes.43:4: alles dat naar Mijn Naam genoemd is, voor Mijn Heerlijkheid [Atziloeth], heb Ik geschapen [Beriah], heb Ik gevormd [Yetzirah], en die Ik gemaakt heb [Assiiah]. De hoogste Wereld is Atziloeth, het gebied van de Sefirot. Daar beneden is Beriah, het gebied van de Troon. Daar Beriah (Schepping) van iets uit het niets is, wordt bij Atziloeth vaak verwezen naar als het Niets (Ayin). Daarom wordt de Sefirot die in Atziloeth is Sefirot van het Niets genoemd. Beneden Beriah bevindt zich de Wereld van Yetzirah (formatie),wat de wereld van de engelen is. En tenslotte hebben we de Wereld van Assiiah (Maken), waarin zich de fysieke wereld en de spirituele schaduw zich bevindt. De Sefer Yetzirah spreekt allereerst over het oprichten van een verbinding tussen de twee lagere werelden, Yetzirah en Assiiah. De methoden van Sefer Yetzirah hebben betrekking op de manipulatie van de krachten van de Wereld van Assiiah, en dit is ook de reden voor de naam van het boek. Daarom spreekt de tekst van God als de Yotzer, de Formeerder, met de vermelding van Zijn manifestatie in de wereld van Yetzirah. Zoals we hebben gezien in Ps.104:5, heeft Hij de aarde op haar grondslagen [makhon] gevestigd [yasad], zodat nimmermeer zullen wankelen. En hier zien we, dat makhon de grondslagen van deze wereld, een grens vormt tussen het spirituele en het fysieke niveau, namelijk het laagste niveau van de wereld van Yetzirah. Op dat niveau komt makhon overeen met Yesod (fundament), wat ook verbinding en een geestelijke band betekent. Het verbindt zo de wereld van Yetzirah met die van Assiiah. En wanneer je de dingen in de fysieke wereld verheft, trek je de krachten van de wereld van Yetzirah aan, de krachten van de engelen. Daarom wordt in de Sefer Yetzirah de term makhon gebruikt in plaats van Troon [kisey]. De term Troon geeft de wereld van Beriah aan. En makhon is aan de andere kant het niveau van Yetzirah. Tekst 1:5 Tien Sefirot van het Niets Hun maatregel is tien Welke geen einde heeft

SEFER YETZIRAH

39

Een begin van diepte Een diepte van het einde Een diepte van goedheid Een diepte van kwaad Een diepte van boven Een diepte van beneden een diepte van het oosten Een diepte van het westen Een diepte van het noorden Een diepte van het zuiden De enkelvoudige Heer God de getrouwe Koning Heerst over alles Vanuit Zijn heilige woning Tot eeuwigheid der eeuwigheid Hier definieert de Sefer Yetzirah de vijf dimensionale continum in het kader van zijn systeem. Deze vijf dimensies definiren tien richtingen, twee tegengestelde richtingen in elke dimensie. ARI RAAVAD ISAAK BLINDE RAMAK Begin Chokhmah Chokhmah Chokhmah Keter Einde Binah Binah Binah Malkhoeth Goed Keter Chesed [Chesed] Chokhmah Kwaad Malkhoeth Gevoerah [Malkhoeth] Binah Boven Netzach Keter [Keter] Netzach Beneden Hod Malkhoeth Yesod Hod Oosten Tifereth Tifereth Tifereth Tifereth Westen Yesod Yesod Netzach Yesod Noorden Gevoerah Netzach Gevoerah Gevoerah Zuiden Chesed Hod Hod Chesed Het ruimtelijke continum bestaat uit drie dimensies, boven/beneden, noord/zuid en oost/west. Dit continum wordt gedefinieerd door zes richtingen en wordt Universum genoemd. Het tijd continum bestaat uit twee richtingenen verleden en toekomst of begin en einde. Dit wordt het jaar genoemd. En tenslotte is er een morele vijfde spirituele dimensie, welke twee richtingen bevat, goed en kwaad, en dit wordt de ziel genoemd. Volgens de latere kabbalisten lopen deze tien richtingen parallel met de Tien Sefirot op de volgende manier:

SEFER YETZIRAH

40

Begin Chokhmah (Wijsheid) Einde Binah (Verstand) Goed Keter (Kroon) Kwaad Malkhoeth (Koninkrijk) Boven Netzach (Overwinning) Beneden Hod (Majesteit) Noorden Gevoerah (Kracht, oordeel) Zuiden Chesed (Liefde, genade) Oosten Tifereth (Schoonheid) Westen Yesod (basis, fundament) De Tien Sefirot worden dus gezien als bevattende de vijf groepen van opposities. Dit zijn de vijf opposities vijf welke in vers 3 besproken zijn. De opposities komen overeen met de vijf vingers van elk van beide handen. Wijsheid wordt altijd door de kabbalisten gedefinieerd als het begin. Dit is gebaseerd op het vers uit Spr.4:7, Het begin der wijsheid is: verwerf wijsheid en verwerf inzicht bij al wat gij bezit. Dit correspondeert met het begin van het bestaan, voordat de schepping was gedefinieerd, uitgedrukt of verwoord. God schiep de wereld met Tien uitspraken. Dit vertegenwoordigd de kracht van Verstand (Binah), wat het aspect is van verbale gedachten. Zoals al eerder gezegd, is de naam Elokiem, gebruikt bij de uiteenzetting van de schepping, Binah (Verstand). De uitspraken kunnen alleen komen door het Verstand, aangeduid door de naam Elokiem. Psychologisch vertegenwoordigt Wijsheid het verleden op een andere manier. Herinnering is niet verbaal, maar wordt bewaard in de geest op een non-verbale manier. En het is alleen als iemand een herinnering naar boven brengt dat het dan woordelijk wordt. Daar de herinnering compleet non-verbaal is, behoort het tot de categorie van de Wijsheid. De toekomst aan de andere kant, kan zelfs helemaal niet worden gedacht, alleen in woordelijke termen. Iemand kan het verleden herinneren maar niet de toekomst. De toekomst kan alleen worden opgevat als het wordt beschreven. De belangrijkste manier waarop we de toekomst weten is onze kennis te voorzien van het verleden of zoals de Talmoed het zegt, het verstaan van iets vanuit het andere. Verleden en toekomst zijn ook de tegenhangers van Wijsheid en Inzicht (Verstand) in zo verre dat zij mannelijke en vrouwelijk zijn. Het verleden is mannelijk, omdat het een indirecte invloed heeft op de toekomst. Op deze manier is het net, of is het vrouwelijke zwanger van het verleden.

SEFER YETZIRAH

41

Van Keter wordt gezegd dat het goed is, omdat het de Sefirah is die het dichtst bij God staat. En om de zelfde reden wordt er gezegd, dat Malkhoeth kwaad is, omdat het, het verste van God verwijderd is. Dit betekend niet, dat Malkhoeth eigenlijk kwaad is, daar de Sefirot`s uiteindelijk allemaal absoluut goed zijn. Echter omdat Malkhoeth van God af wijst, wijst hij in de richting van het kwaad. De gehele Sefirot wordt meestal de Boom des Levens genoemd. En de centrale kolom, van Keter tot Malkhoeth, als we deze alleen nemen, wordt de Boom van kennis genoemd. Het is op deze lijn dat goed en kwaad tot elkaar komen, en dit is het mysterie van de Boom van Kennis van Goed en Kwaad (Gen.2:9), van welke Adam en Eva niet mochten nemen. Het is in Da`at dat goed en kwaad bij elkaar komen. En om deze reden, plaatsen latere kabbalisten de diepte van goed en de diepte van kwaad beide in de Kennis (Daat). Er zijn 32 hyper kwadraten welke kunnen worden gedefinieerd in een vijf dimensionale hyperruimte. En deze komen overeen met de 32 hoeken van een vijf dimensionale hyperkubus, zoals in 1:1 besproken is. Op hun beurt zijn deze weer verbonden met de 32 paden van Wijsheid. (zie de afbeelding op de volgende bladzijde). In het algemeen heeft een mes of een snijblad een dimensie minder dan het continum dat het snijdt. In ons driedimensionale continum, is een mes in wezen een tweedimensionale vlak. Daarom zou men verwachten, dat in een vijf dimensionale continum, een mes vier dimensies zou hebben. Zo`n snijblad zou een vierdimensionale hyperkubus zijn, en zou 16 hoeken hebben. De Midrasj zegt, dat het zwaard van God 16 randen heeft, en geeft hiermee aan, dat het inderdaad een vierdimensionale hyperkubus is.

SEFER YETZIRAH

42

De 32 hyper kwadraten

SEFER YETZIRAH

43

Hun maatregel is tien Welke geen einde heeft De Sefer Yetzirah zegt niet hun aantal is tien,, maar hun maatregel is tien. Wat hij zegt is, dat de Sefirot een continum van tien richtingen of vijf dimensies definieert. En van elk van deze richtingen wordt gezegd dat ze oneindig en eindeloos zijn. Inderdaad, door te zeggen dat ze geen einde hebben, gebruikt de Sefer Yetzirah de term Ein (la hem) Sof. Deze term wordt meestal voor God gebruikt, het Oneindige Wezen. Elke richting breidt zich uit zonder beperking en in dit opzicht, is de Sefirot een deel van het Oneindige Wezen. De inleiding wordt hier gegeven door middel van een allegorie, die hij of zij kan waarnemen van zijn of haar pad naar het Oneindige Wezen. De allegorie bestaat uit een van de richtingen. Zo, heeft bijvoorbeeld, "Boven" heeft geen einde. Men kan blijven reizen in een opwaartse richting maar niet daadwerkelijk oplopen. Hetzelfde geldt van een geestelijke reis. Een begin van diepte De Sefer Yetzirah spreekt niet van richtingen, maar van diepten. In het algemeen, geeft het concept van diepte iets aan wat op grote afstand is, zoals men naar beneden kijkt in een diepe put. Het geeft daarom ook grote afstand, zowel fysiek als mentaal. Daarom wordt een idee, wat moeilijk voor ons te begrijpen is, ook gezegd, dat dit diep is. Hiervan zijn vele voorbeelden te noemen vanuit de Schrift, zoals Spr.25:3, De hoogte des hemels, de diepte der aarde en het hart der koningen is niet te doorvorsen. En Pred.7:24, Onbereikbaar is wat bestaat, en onpeilbaar, wie kan het doorgronden? In het bijzonder wordt het woord diepte gebruikt in relatie met het Goddelijke, zoals in Ps.92:6, Hoe groot zijn uw werken, o HERE; zeer diep zijn uw gedachten. Deze tien diepten vertegenwoordigen dus uitgebreid de tien richtingen tot in het oneindige. In Spr.20:5 staat geschreven, De plannen in het hart van de mens zijn diepe wateren, maar een man van verstand weet ze op te diepen. Hoewel de diepten van deze richtingen oneindig zijn, kan het mentaal worden beschreven. De eerste techniek betreft echter verbaal, doordat hij een man van Verstand is. En geleidelijk aan kan men ook leren om deze oneindige diepten non-verbaal uit te beelden. De eerste oefening is om te proberen om de diepte van het begin uit te beelden. Een poging een beeld te krijgen van de oneindige tijd van het verleden. Laat de geest naar een minuut geleden terug gaan in de tijd, en

SEFER YETZIRAH

44

dan een uur geleden, een dag geleden, een jaar geleden, totdat je een niveau bereikt waar je kan proberen je voor te stellen dat het oneindig geleden is. En doe nu hetzelfde met betrekking tot de toekomst. De volgende oefening is om te proberen oneindig goed en oneindig kwaad voor te stellen. De grenzen zijn zuivere ideen, die niet kunnen worden verwoord. Tenslotte moet men zich de grenzen van de ruimtelijke dimensies voorstellen. Men moet de hoogte van de hemel waarnemen en buiten de hemel, de diepte van de aarde en buiten de aarde. Op deze manier traint men de geest langzaam op de oneindige beelden. En omdat de Sefirot op zichzelf ook oneindig zijn kan deze oefening er toe bijdragen dat iemand zo contact krijgt met de Sefirot. De persoon kan dan leren hoe hij de ladder van de Boom van de Sefirot te beklimmen en uiteindelijk het pakken van de meest verheven spirituele hoogten. En dit wordt bereikt door middel van deze diepten. Er is geschreven in Ps.130:1, Uit de diepten roep ik tot U, o HERE. En men roept tot God vanuit de meditatie over de diepte en dan kan men opstijgen door een reeks van stappen. Daarom wordt de Psalm ook een een lied van stappen genoemd. De enkelvoudige Heer Dit kan ook gelezen worden als de Heer is enkelvoudig, en een zelfde uitdrukking vinden we in 1:7. Na de beschrijving van de vijf dimensionale continum gedefinieerd door de Sefirot, verwijst de Sefer Yetzirah specifiek naar God als de enkelvoudige Heer. Het Hebreeuwse woord voor enkelvoudig is hier yachid, en vermeld een complete absolute eenheid. De eenheid van God is absoluut. Hij is niet gelijk een persoon welke uit meerdere delen bestaat. Hij is zelfs niet gelijk aan het simpelste fysieke voorwerp, want zo`n object heeft maar drie dimensies. Om te zeggen dat God gebonden is aan afmetingen zou op zich al een element van pluraliteit in voeren in zijn wezen, en dit is uitgesloten. En we kunnen heel kort zijn, God komt niet overeen en is niet gebonden aan welke dimensie dan ook. God de getrouwe Koning In het Hebreeuws is dit !man $lm la El Melekh Ne `eman. En de begin letters van deze woorden geven het woord Amen [!ma], en volgens de Talmoed, is het ook deze zin welke het woord Amen spelt.

SEFER YETZIRAH

45

Het gezegde hier, dat God getrouw vol is, betekent dat Hij alleen toegankelijk is door geloof. De menselijke geest kan alleen maar concepten begrijpen binnen het vijf dimensionale continum van de ruimte tijd en geest. God, het Oneindige Wezen, is echter verder dan dat. Hij kan betrekking hebben op het universum als Koning maar zelf is Hij boven de greep van onze mentaliteit. Heerst over alles Het Hebreeuwse woord voor domineren, heersen is hier mosjel. Er zijn twee synoniemen die domineren en heersen betekenen melekh en mosjel. Een Melekh is een koning welke in positieve zin overheerst. En mosjel daarentegen kent geen wisselwerking, is een eenrichtingsverkeer en is eigenlijk een dictatoriale heerser, wat negatief is. God wordt een Melekh genoemd als hij regeert doormiddel van Malkhoeth, de laagste Sefirot. Maar God is eigenlijk een Mosjel, een absolute Heerser, omdat Hij in de context geen affectie heeft met zijn creaties. Zie wat de Schrift zegt in Job.35:7, Indien gij rechtvaardig zijt, wat geeft gij Hem daarmee? Of wat kan Hij uit uw hand ontvangen? Dit geldt in het bijzonder voor Gods relatie met de Sefirot. Hij is op geen enkele wijze benvloed of bepaald door hen. Vanuit Zijn heilige woning Het Hebreeuwse woord voor woonplaats hier is !w[m ma`on. En de Woonplaats is Ma`on Kadosj en komt een aantal malen in de Bijbel voor, en wordt ook gebruikt in 1:12. Wij vinden ma`on in het vers van Ps.90:1, Gij zijt ons een woonplaats [ma`on] geweest van geslacht tot geslacht; en de Midrasj zegt, dat God een woonplaats voor deze wereld is, maar dat de wereld niet Gods woonplaats is. God is de plaats van de wereld, het definiren van de ruimte tijd geest continum, en hij is niet gedefinieerd door een continum wat dan ook. Het continum is opgenomen in God als het ware, en Hij is niet opgenomen in het continum. Het woord ma`on is gerelateerd aan ~wqm makom, wat plaats betekent. ~wqm makom komt van de wortel ~wq kom, en betekent staan. Vandaar dat ~wqm makom een fysieke plaats aanduidt waar iets kan staan. Terwijl !w[m ma`on afkomstig is van de wortel hnw[ onah, wat tijd of periode betekent. Net zoals ~wqm makom een punt in de ruimte aangeeft, geeft !w[m ma`on een punt aan in de ruimte tijd continum. Dus als we lezen dat God over alles heerst van Zijn Woonplaats, bedoelt de Sefer Yetzirah dat de Ma`on Kadosj God Zelf de Plaats van het vijf dimensionale continum is. Het woord Kadosj betekent scheiding van het wereldse. Het Oneindige Wezen is gescheiden van alle Sefirot, en in relatie tot Hem, zijn de Sefirot werelds.

SEFER YETZIRAH

46

Tot eeuwigheid der eeuwigheid Dit is in het Hebreeuws d[ yd[ adey ad, en deze uitdrukking komt heel vaak voor in de Bijbel. Er zijn twee synoniemen welke eeuwigheid aangeven. De eerste is Le-Olam, meestal vertaald als altijd, en wat het eind punt van een continum aangeeft. Meestal wordt de term d[w ~lw[l Le-olam va`ed gebruikt, wat altijd tot in eeuwigheid betekent. De uitdrukking eeuwigheid betekent hier dat het tijd continum voorbij gaat. Tijd bestaat daar helemaal niet. Echter zelfs in een tijdloos domein bestaat wel een vorm van een hypertijd. Een domein waarin gebeurtenissen in een logische volgorde plaatsvinden. De Midrasj noemt deze hypertijd seder zemanim wat volgorde van tijd betekent. En de uitdrukking d[ yd[ adey ad omschrijft een domein die zelfs deze seder zemanim overstijgt. Tekst 1:6 Tien Sefirot van het Niets Hun visioen is als de verschijning van de bliksem Hun grens heeft geen einde En Zijn Woord in hen is lopende en terugkerende Zij haasten zich naar Zijn uitspraak als een wervelwind En voor Zijn Troon werpen zij zich ter aarde Hun visioen Het woord visioen is hier tzafiyah, wat een normaal een profetisch mystiek visioen betekent. De Hekhalot, spreekt van het visioen (tzafiyah) van de Merkavah. De Merkavah is de Goddelijke Troonwagen welke gezien wordt in het visioen van Ezechil, en de term wordt gebruikt om de mystieke ervaring op het hoogste niveau aan te duiden. De Sefer Yetzirah beschrijft nu hoe de Sefirot verschijnt in een mystiek visioen. In eerdere gedeelten spreekt de tekst van oefeningen om de Sefirot te visualiseren en nu beschrijft hij hem uiterlijk. De Bahir, een andere oude tekst, verklaart dat het woord tzafiyah, afkomstig van de wortel tzafah, aangeeft dat iemand naar beneden kijkt vanaf een hoge plaats. In het vorige gedeelte sprak de Sefer Yetzirah over de Sefirot als tien diepten. Wanneer iemand in een diepte kijkt, kijkt iemand meestal naar beneden. In de Hekhalot, wordt de mystieke ervaring vaak beschreven als

SEFER YETZIRAH

47

een afdaling in een neerwaartse richting, en het heet "afdalen naar de Merkavah." Een reden waarom het staren naar de Sefirot een "afdaling" wordt genoemd, is om dit te bereiken, men eerst het Chokhmah bewustzijn moet bereiken, zoals eerder besproken. In de serie van de Sefirot, is echter Chokhmah de hoogste, althans van die welke benaderbaar zijn. In de beklimming van de Boom van de 32 paden van Wijsheid, moet men beginne zich te verbinden aan Chokhmah. Wanneer dit is bereikt, moet men naar beneden kijken naar de andere Sefirot. Pas dan gaat men beginnen met het beklimmen van de Sefirot, te beginnen bij de laagste. als de verschijning van de bliksem Dit gedeelte is overgenomen van het vers, En de Troonwagen, loopt en komt terug, gelijk de verschijning van een bliksemschicht (bazak) (Ezech.1:14). Het woord bazak komt alleen maar op een plaats voor in de Bijbel, in Ezechiel 1:14, en wordt meestal vertaald met bliksemschicht of lichtflits(vonk). Volgens andere interpretaties is bazak een lichtende meteoor of een barstende luchtbel. Volgens alle opinies, zegt de Sefer Yetzirah, dat de Sefirot alleen kan worden gevisualiseerd voor een klein ogenblik en dan verdwijnt ze weer. De grote kabbalist, Rabbi Mozes de Leon (1238-1305) geeft een gemakkelijke omschrijving hoe je de Sefirot zou kunnen voorstellen. Wanneer je een bowl met water op een tafeltje zet en wel zodanig dat de zon een reflectie van het water op de muur achterlaat, heb je middels een reflectie op de muur een voorstelling van de Sefirot zoals je die in een mystiek visioen kan zien. Let wel, de bowl moet geheel stilstaan. Dan zie je de reflecterende afbeelding van het water op de muur er goed. Maar wanneer je de bowl maar iets laat bewegen, gaat de reflectie schommelen en dan is het effect weg. Ook zou een duidelijk visioen van de Sefirot wordt in theorie mogelijk, maar alleen als de geest absoluut stil en kalm is. De geringste verstoring echter, vernietigt het beeld volledig. Wanneer de geest in een staat is waar het de Sefirot kan visualiseren, kan deze verstoord worden door de meest enkele afleiding. Hun grens heeft geen einde Dit is klaarblijkelijk afkomstig van het vers van Ps.119:96, Aan alles, hoe volkomen ook, heb ik een einde gezien, maar uw gebod is onbegrensd.

SEFER YETZIRAH

48

Het woord wat hier voor grens of uiterste wordt gebruikt is tylkt takhlit wat betekent je doel waarmaken. Het is afkomstig van de wortel hlk kalah, wat volledig of voltooiing betekent, zoals in Gen.2:1, Alzo werden voltooid [kalah]de hemel en de aarde en al hun heer. Het woord tylkt takhlit geeft tevens doel aan, wanneer iets voldoet aan het doel dan wordt er van gezegd dat het wordt ingevuld en vervuld. De uitdrukking hun grens heeft geen einde (ketz), en kan worden vergeleken met een eerdere uiting, hun maatregel heeft geen einde (sof) 1:5. Beide woorden, ketz en sof, geven een einde aan, maar de nuance van betekenis is enigszins anders. Het woord sof komt van de wortel safah [hps], wat ophouden te bestaan betekent. De term ketz [#q] komt van katzatz [#cq], wat afsluiter of grens betekent. Het verschil zit in het feit dat sof het einde is in relatie met hetgeen wat volgt (begrenst zijn). Ketz is als het ware een punt die op een extreme manier is begrensd. En Zijn Woord in hen is lopende en terugkerende In Ezechiel 1:14, flitsen de wezens als bliksemschichten heen en weer. Zijn Woord in hen, is in het Hebreeuws wrbd debaro. Het is afkomstig van wrbd dabroe, wat zij spreken betekent. Het moet zo genterpreteerd worden: zij spreken over hen als heen en weer. Dit leert ons, naast dat Gods Woord door hen gevisualiseerd wordt, aan dat iemand niet op een Sefirah kan richten voor een bepaalde tijd. De gedachte kan zich concentreren en hun zien als bliksemschicht en dat maar voor een klein moment. Dat schommelen tussen heen en weer is dus voor een klein ogenblikje en direct daarna zal iemand weer in zijn gewone doen en laten zijn. Heen staat in verband met de Sefirah Chokhmah en weer staat in verband met de Sefirah Binah. Iemand kan de Sefirot alleen zien als diegene zich bewust is van Chokhmah, door het non-verbale gedeelte van de hersenen. Dit soort van bewustzijn is erg moeilijk, door het verbale gedeelte van de hersenen: Binah. Je moet tussen deze twee gemoedstoestanden schommelen. Zoals genoemd in 1:4, zijn we daar verder op in gegaan. Alleen tijdens de Chokhmah bewustzijn kun je de Sefirah zien als lichtflitsen welke als lichtflitsen op te merken zijn.

SEFER YETZIRAH

49

Het woord heengaan; rennen is in het Hebreeuws #wr rutz. Hier, echter de commentaren merken op dat de wortel van het woord acr ratza is, wat willen en verlangen betekent, en dit is ook de enige plaats in de Bijbel waar het wordt gevonden. Hier betekent het de mentale inspanning waar doorheen de Sefirot gevisualiseerd kan worden. De Sefer Yetzirah betrekt het heen gaan en terugkerende op de spraak. Spreken ontstaat alleen in relatie tot het bewustzijn van Binah, omdat daar zich het verbale deel van de geest bevindt. Als degene in een normale staat van het Binah bewustzijn verkeerd kan hij de Sefirot alleen visualiseren als een flits, heen gaan en terugkerende. Zij haasten zich naar Zijn uitspraak als een wervelwind De Sefer Yetzirah zegt dat God Zijn toespraak heen en weer gaat. Gods toespraak kan zichtbaar gemaakt worden door de Sefirot, maar het gaat heen en weer. Spreken = dabar, en verwijst naar het algemene spreken, terwijl specifiek iets zeggen ma`amar betekent. Het is alleen met betrekking tot het gewone spreken dat de Sefirot heen en weer schommelt. Maar wanneer er een ma `amar is, een specifiek gezegde of bepaling gaat hij niet meer gewoon heen en weer, maar stormt als een wervelwind. Volgens de lezing, Zijn spreken in hen gaat heen en weer, heeft betrekking op de gehele Sefirot. Normaal ziet men de Sefirot heen en weer gaan, gelijk een bliksemschicht. Maar wanneer er een speciale bepaling van God paraat is, schommelt hij niet langer heen en weer, maar stormt als een wervelwind. De commentaren die deze lijn interpreteren als heen en weer gaan, spreekt de gehele tekst over zij, namelijk de meesters en de profeten. Ofschoon ze normaal de Sefirot zien als een heen en weer gaan, maar als ze iets specifieks van God te horen krijgen, wordt het voortgezet gelijk een wervelwind, en treedt buiten zijn normale grenzen. Het Hebreeuwse woord voor wervelwind hier is soefah, een term die vaak in de Bijbel voorkomt. Het woord hpws soefah komt van hps safah en betekent vernietigen. Volgens vele commentaren gaat het om een vernietigende wind. Dit is verbonden aan het woord @ws sof grens of limiet. Het betekent dus hier dat deze wind alle natuurlijke grenzen die winden normaal hebben te boven gaat.

SEFER YETZIRAH

50

Dit leert ons, dat als iemand een mystieke belevenis heeft, deze komt door de toestemming van God en gaat boven alle normale wetten uit. Het feit dat hij een goddelijk gezegde ontvangt laat dit hem toe om toegang te krijgen tot veel hogere staten van bewustzijn dan op gebruikelijke wijze kan worden bereikt. Het is om deze reden dat veel mystici zich bezighouden met meditaties welke in betrekking staan tot de naleving van vele verschillende geboden. Zij maken gebruik van de uitspraken Gods en de bepalingen, en op deze manier zijn zij in staat om een hoger niveau te verkrijgen dan normaal. Het goddelijke gezegde geassocieerd met het gebod dient er tevens voor om de Sefirot meer toegankelijker te maken. Er zijn twee soorten van een storm wind, een sa`arah en een sufah. De sa`arah is een opg