33
SEM EDS-WDS

SEM EDS-WDS - muh.bartin.edu.trmuh.bartin.edu.tr/Files/i4jrhsicxaesu54tnxj5txxyi2016121155529i4... · Karakteristik x-ışınları •Neden her element farklı karakteristik, kendine

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: SEM EDS-WDS - muh.bartin.edu.trmuh.bartin.edu.tr/Files/i4jrhsicxaesu54tnxj5txxyi2016121155529i4... · Karakteristik x-ışınları •Neden her element farklı karakteristik, kendine

SEM EDS-WDS

Page 2: SEM EDS-WDS - muh.bartin.edu.trmuh.bartin.edu.tr/Files/i4jrhsicxaesu54tnxj5txxyi2016121155529i4... · Karakteristik x-ışınları •Neden her element farklı karakteristik, kendine

Elektron-Örnek Etkileşimi

Page 3: SEM EDS-WDS - muh.bartin.edu.trmuh.bartin.edu.tr/Files/i4jrhsicxaesu54tnxj5txxyi2016121155529i4... · Karakteristik x-ışınları •Neden her element farklı karakteristik, kendine

Elektron-Örnek Etkileşimi

Üretilen Sinyaller: • Geri saçılan elektronlar (BSE) Topografi Bileşim dağılımı

•İkincil Elektronlar Topografi

•Karakteristik X-ışınları Elemental analiz (Kimyasal analiz)

•Diğer sinyaller ..

Page 4: SEM EDS-WDS - muh.bartin.edu.trmuh.bartin.edu.tr/Files/i4jrhsicxaesu54tnxj5txxyi2016121155529i4... · Karakteristik x-ışınları •Neden her element farklı karakteristik, kendine

Karakteristik x-ışınları SEM’nde primer elektron katıdaki bir atomda bir iç kabuk elektronu ile çarpışıp, onu dışarı attıktan sonra uyarılmış duruma gelen atom temel seviye (başlangıç durumuna) dönerken ya bir karakteristik x-ışını ya da bir Auger elektronu yayar.

•İvmeli hareket eden elektron elektromanyetik dalga yayar.

Page 5: SEM EDS-WDS - muh.bartin.edu.trmuh.bartin.edu.tr/Files/i4jrhsicxaesu54tnxj5txxyi2016121155529i4... · Karakteristik x-ışınları •Neden her element farklı karakteristik, kendine

Karakteristik x-ışınları

•Neden her element farklı (karakteristik, kendine özgü) x-ışınları yayar?

Page 6: SEM EDS-WDS - muh.bartin.edu.trmuh.bartin.edu.tr/Files/i4jrhsicxaesu54tnxj5txxyi2016121155529i4... · Karakteristik x-ışınları •Neden her element farklı karakteristik, kendine

Karakteristik x-ışınları

Atom numarası (proton sayısı) değiştikçe atomun enerji düzeyleri de değişir. İki enerji düzeyi arasındaki fark, bu düzeyler arasında geçiş yapan elektronun yayacağı x-ışınının enerjisine eşittir.

•Neden her element farklı (karakteristik, kendine özgü) x-ışınları yayar?

Page 7: SEM EDS-WDS - muh.bartin.edu.trmuh.bartin.edu.tr/Files/i4jrhsicxaesu54tnxj5txxyi2016121155529i4... · Karakteristik x-ışınları •Neden her element farklı karakteristik, kendine

Karakteristik x-ışınları

Page 8: SEM EDS-WDS - muh.bartin.edu.trmuh.bartin.edu.tr/Files/i4jrhsicxaesu54tnxj5txxyi2016121155529i4... · Karakteristik x-ışınları •Neden her element farklı karakteristik, kendine

Karakteristik x-ışınları

Elektromanyetik dalgaların enerjisi ile dalgaboyu arasındaki bağıntı basitçe şöyledir.

λ (nm)=1239.8 / E (eV)

X-ışınlarını 2 yöntemler belirleyebiliyoruz.

• Enerjilerini ölçerek EDS analizi

• Dalgaboyunu ölçerek WDS analizi

Page 9: SEM EDS-WDS - muh.bartin.edu.trmuh.bartin.edu.tr/Files/i4jrhsicxaesu54tnxj5txxyi2016121155529i4... · Karakteristik x-ışınları •Neden her element farklı karakteristik, kendine

Terminoloji 1. Teknik: Enerjiye göre dağılım EDS, EDX ya da EDAX aynı tekniğin farklı adlarıdır. EDS: Energy Dispersive Spectroscopy Enerji Dağılım Spektroskopisi EDX: Energy-dispersive X-ray spectroscopy Enerji Dağılımlı X-ışını Spektroskopisi

1. Teknik: Dalgaboyuna göre dağılım WDS = WDX aynı tekniğin farklı adlarıdır WDS: Wavelength Dispersive Spectroscopy Dalgaboyu Dağılım Spektroskopisi WDX: Wavelength dispersive X-ray spectroscopy Dalgaboyu Dağılımlı X-ışını Spektroskopisi

Page 10: SEM EDS-WDS - muh.bartin.edu.trmuh.bartin.edu.tr/Files/i4jrhsicxaesu54tnxj5txxyi2016121155529i4... · Karakteristik x-ışınları •Neden her element farklı karakteristik, kendine

Terminoloji

Kimyasal analiz (Elemental analiz)

Örneğin bileşimindeki elementlerin belirlenmesidir.

3 tür kimyasal analiz yöntemi vardır

• Nokta analizi • Çizgi analizi • Alan analizi

Bu yöntemlerin üçü de hem EDS hem de WDS yöntemleriyle yapılabilir.

Page 11: SEM EDS-WDS - muh.bartin.edu.trmuh.bartin.edu.tr/Files/i4jrhsicxaesu54tnxj5txxyi2016121155529i4... · Karakteristik x-ışınları •Neden her element farklı karakteristik, kendine

SEM

Page 12: SEM EDS-WDS - muh.bartin.edu.trmuh.bartin.edu.tr/Files/i4jrhsicxaesu54tnxj5txxyi2016121155529i4... · Karakteristik x-ışınları •Neden her element farklı karakteristik, kendine

SEM

Page 13: SEM EDS-WDS - muh.bartin.edu.trmuh.bartin.edu.tr/Files/i4jrhsicxaesu54tnxj5txxyi2016121155529i4... · Karakteristik x-ışınları •Neden her element farklı karakteristik, kendine

EDS Energy Dispersive Spectroscopy

Page 14: SEM EDS-WDS - muh.bartin.edu.trmuh.bartin.edu.tr/Files/i4jrhsicxaesu54tnxj5txxyi2016121155529i4... · Karakteristik x-ışınları •Neden her element farklı karakteristik, kendine

EDS Analizi

Si(Li) dedektör

Page 15: SEM EDS-WDS - muh.bartin.edu.trmuh.bartin.edu.tr/Files/i4jrhsicxaesu54tnxj5txxyi2016121155529i4... · Karakteristik x-ışınları •Neden her element farklı karakteristik, kendine

EDS Dedektörü

Si(Li) dedektör

Page 16: SEM EDS-WDS - muh.bartin.edu.trmuh.bartin.edu.tr/Files/i4jrhsicxaesu54tnxj5txxyi2016121155529i4... · Karakteristik x-ışınları •Neden her element farklı karakteristik, kendine

EDS Nokta Analizi

Page 17: SEM EDS-WDS - muh.bartin.edu.trmuh.bartin.edu.tr/Files/i4jrhsicxaesu54tnxj5txxyi2016121155529i4... · Karakteristik x-ışınları •Neden her element farklı karakteristik, kendine

EDS Nokta Analizi

Page 18: SEM EDS-WDS - muh.bartin.edu.trmuh.bartin.edu.tr/Files/i4jrhsicxaesu54tnxj5txxyi2016121155529i4... · Karakteristik x-ışınları •Neden her element farklı karakteristik, kendine

EDS Çizgi Analizi (Doğrusal profil)

Page 19: SEM EDS-WDS - muh.bartin.edu.trmuh.bartin.edu.tr/Files/i4jrhsicxaesu54tnxj5txxyi2016121155529i4... · Karakteristik x-ışınları •Neden her element farklı karakteristik, kendine

EDS Çizgi Analizi (Doğrusal profil)

Page 20: SEM EDS-WDS - muh.bartin.edu.trmuh.bartin.edu.tr/Files/i4jrhsicxaesu54tnxj5txxyi2016121155529i4... · Karakteristik x-ışınları •Neden her element farklı karakteristik, kendine

EDS Alan Analizi (Haritası)

Page 21: SEM EDS-WDS - muh.bartin.edu.trmuh.bartin.edu.tr/Files/i4jrhsicxaesu54tnxj5txxyi2016121155529i4... · Karakteristik x-ışınları •Neden her element farklı karakteristik, kendine

EDS Haritası

Page 22: SEM EDS-WDS - muh.bartin.edu.trmuh.bartin.edu.tr/Files/i4jrhsicxaesu54tnxj5txxyi2016121155529i4... · Karakteristik x-ışınları •Neden her element farklı karakteristik, kendine

EDS Haritası

Page 23: SEM EDS-WDS - muh.bartin.edu.trmuh.bartin.edu.tr/Files/i4jrhsicxaesu54tnxj5txxyi2016121155529i4... · Karakteristik x-ışınları •Neden her element farklı karakteristik, kendine

EDS Haritası

Page 24: SEM EDS-WDS - muh.bartin.edu.trmuh.bartin.edu.tr/Files/i4jrhsicxaesu54tnxj5txxyi2016121155529i4... · Karakteristik x-ışınları •Neden her element farklı karakteristik, kendine

WDS Wavelength Dispersive Spectroscopy

Page 25: SEM EDS-WDS - muh.bartin.edu.trmuh.bartin.edu.tr/Files/i4jrhsicxaesu54tnxj5txxyi2016121155529i4... · Karakteristik x-ışınları •Neden her element farklı karakteristik, kendine

Bragg Yasası

Page 26: SEM EDS-WDS - muh.bartin.edu.trmuh.bartin.edu.tr/Files/i4jrhsicxaesu54tnxj5txxyi2016121155529i4... · Karakteristik x-ışınları •Neden her element farklı karakteristik, kendine

Bragg Yasası

Page 27: SEM EDS-WDS - muh.bartin.edu.trmuh.bartin.edu.tr/Files/i4jrhsicxaesu54tnxj5txxyi2016121155529i4... · Karakteristik x-ışınları •Neden her element farklı karakteristik, kendine

WDS Analizi

Page 28: SEM EDS-WDS - muh.bartin.edu.trmuh.bartin.edu.tr/Files/i4jrhsicxaesu54tnxj5txxyi2016121155529i4... · Karakteristik x-ışınları •Neden her element farklı karakteristik, kendine

WDS Dedektörü

Page 29: SEM EDS-WDS - muh.bartin.edu.trmuh.bartin.edu.tr/Files/i4jrhsicxaesu54tnxj5txxyi2016121155529i4... · Karakteristik x-ışınları •Neden her element farklı karakteristik, kendine

WDS Analizi

Page 30: SEM EDS-WDS - muh.bartin.edu.trmuh.bartin.edu.tr/Files/i4jrhsicxaesu54tnxj5txxyi2016121155529i4... · Karakteristik x-ışınları •Neden her element farklı karakteristik, kendine

WDS Analizi

Page 31: SEM EDS-WDS - muh.bartin.edu.trmuh.bartin.edu.tr/Files/i4jrhsicxaesu54tnxj5txxyi2016121155529i4... · Karakteristik x-ışınları •Neden her element farklı karakteristik, kendine

EDS - WDS Karşılaştırılması

Page 32: SEM EDS-WDS - muh.bartin.edu.trmuh.bartin.edu.tr/Files/i4jrhsicxaesu54tnxj5txxyi2016121155529i4... · Karakteristik x-ışınları •Neden her element farklı karakteristik, kendine

EDS - WDS Karşılaştırılması

Page 33: SEM EDS-WDS - muh.bartin.edu.trmuh.bartin.edu.tr/Files/i4jrhsicxaesu54tnxj5txxyi2016121155529i4... · Karakteristik x-ışınları •Neden her element farklı karakteristik, kendine

EDS - WDS Karşılaştırılması