ศนยทดสอบและประเมนเพอพฒนาการศกษาและวชาชพ คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

เอกสารหมายเลข 4

รปแบบการประเมนโครงการ

ศนยทดสอบและประเมนเพอพฒนาการศกษาและวชาชพ คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

27

รปแบบการประเมนโครงการ

ความหมายของรปแบบการประเมน

รปแบบการประเมน (Evaluation Model) เกดขนเนองจากความพยายามของนกประเมนท

มงน าเสนอแนวทางในการประเมนโครงการ

รปแบบการประเมน คอ กรอบความคดหรอแบบแผนในการประเมนทแสดงใหเหนถง

รายการทควรประเมนหรอกระบวนการของการประเมนซงแตละรปแบบจะบอกใหทราบวาในการ

ประเมนโครงการใดโครงการหนงนน เราควรพจารณาในเรองอะไรบาง (What) ในขณะเดยวกนบาง

รปแบบอาจมการเสนอแนะดวยวาในการประเมนแตละรายการ/แตละเรองควรพจารณาหรอ

ตรวจสอบอยางไร ซงเปนลกษณะของการเสนอแนะวธการ (How)

รปแบบการประเมนสวนใหญเรมตนหรอเกดขนในชนเรยน กลาวคอเสนอรปแบบการ

ประเมน เพอการประเมนผลการจดการเรยนการสอนในหองเรยนเปนส าคญ และตอมามการ

ประยกตใชกรอบแนวความคดเหลานนเพอการประเมนงาน/โครงการในวงกวางมากขน

ประโยชนของรปแบบการประเมน

รปแบบการประเมนมประโยชนส าคญ 4 ประการคอ

1. ชวยใหเหนแนวทางหรอกรอบความคดในการประเมน การเรยนรเรองรปแบบการ

ประเมนทหลากหลาย จะท าใหเกดประสบการณในการตดสนใจเลอกใชรปแบบการประเมนได

อยางเหมาะสมกบสงทมงประเมน

2. ชวยใหการก าหนดวตถประสงคของการประเมนมความคมชด และครอบคลมเนองจาก

รปแบบการประเมนแตละรปแบบมกรอบความคดเชงเหตผล ดงนนการเลอกใชหรอประยกตใช

รปแบบใดรปแบบหนง กมแนวโนมทจะก าหนดวตถประสงคของการประเมนใหสอดคลองกบ

รปแบบนน จงท าใหก าหนดวตถประสงคไดอยางชดเจนครอบคลมและสมเหตสมผล

3. ชวยใหก าหนดตวแปรหรอประเดนส าคญในการประเมนไดอยางชดเจน

4. ท าใหผลงานการประเมนมความเปนระบบ ครอบคลม เปนทยอมรบและสอความหมาย

ไดชดเจน

ศนยทดสอบและประเมนเพอพฒนาการศกษาและวชาชพ คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

28

ประเภทของรปแบบการประเมน

รปแบบการประเมน เปนกรอบหรอแนวความคดทส าคญทแสดงใหเหนถงกระบวนการหรอ

รายการประเมน ซงมความแตกตางกน ขนอยกบขอตกลงเบองตน ซงนกวชาการทางดานการ

ประเมนไดเสนอกรอบความคดใหนกประเมนไดเลอกใชมอยหลายรปแบบ รปแบบการประเมน

โดยทวไปนยมแบงออกเปน 3 กลมคอ

1. รปแบบการประเมนทเนนจดมงหมาย (Objective Based Model) เปนรปแบบทเนนการ

ตรวจสอบผลทคาดหวงไดเกดขนหรอไม หรอประเมนโดยตรวจสอบผลทระบไวในจดมงหมาย กบ

ผลทเกดจากการปฏบตงานโครงการวาบรรลจดมงหมายทก าหนดไวหรอไม ไดแก รปแบบการ

ประเมนของ ไทเลอร (Ralph W. Tyler : 1943) ครอนบาค (Cronbach : 1973) และเครกแพทรค

(Kirkpatrick)

2. รปแบบการประเมนทเนนการตดสนคณคา (Judgmental Evaluation Model) เปน

รปแบบการประเมนทมจดมงหมายเพอใหไดมาซงขอมลสารสนเทศส าหรบก าหนดและวนจฉย

คณคาของโครงการนนๆ ไดแก รปแบบการประเมนของ สเตค (Stake : 1967) สครฟเวน (Scriven :

1967) โพรวส (Provus : 1971)

3. รปแบบการประเมนทเนนการตดสนใจ (Decision – Oriented Evaluation Model) เปน

รปแบบการประเมนทมจดมงหมายเพอใหไดมาซงขอมลและขาวสารตางๆ เพอชวยใหผบรหารใน

การตดสนใจเลอกทางเลอกตางๆ ไดอยางถกตอง ไดแก รปแบบการประเมนของเวลช (Welch :

1967) สตฟเฟลบม (Stufflebeam : CIPP : 1968) อลคน (Alkin : 1967)

รปแบบการประเมน

รปแบบการประเมนมหลายประเภท ส าหรบทจะน าเสนอตอไปนเปนรายละเอยดของ

รปแบบการประเมนตางๆ ซงไดเลอกมาน าเสนอไวทงหมด 7 รปแบบคอ

1. รปแบบการประเมนของราลฟ ดบบลว ไทเลอร (Ralph W. Tyler)

2. รปแบบการประเมนของมารวน ซ อลคน (Marvin C. Alkin)

3. รปแบบการประเมนของแมลคอลม เอม โพรวส (Malcolm M. Provus)

4. รปแบบการประเมนของไมเคล สครฟเวน (Michael Scriven)

5. รปแบบการประเมนของโรเบรต อ สเตค (Robert E. Stake)

6. รปแบบการประเมนของแดเนยล แอล สตฟเฟลบม (Daniel L.Stufflebeam)

7. รปแบบการประเมนของเครกแพทรค (Kirkpatrick)

ศนยทดสอบและประเมนเพอพฒนาการศกษาและวชาชพ คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

29

1. รปแบบการประเมนของ ไทเลอร (Tyler)

ไทเลอร (Tyler, 1943) เปนผน าทส าคญในการประเมนโครงการ ไดใหความหมายของการ

ประเมนวา การประเมน คอ การเปรยบเทยบพฤตกรรมท เกดขนกบจดมงหมายเชงพฤตกรรมท

ก าหนดไว โดยมความเชอวา จดมงหมายทตงไวอยางชดเจน รดกม และจ าเพาเจาะจงแลว จะเปน

แนวทางชวยในการประเมนไดเปนอยางดในภายหลง เขาไดเสนอแนวคดเกยวกบการประเมน โดย

เสนอเปนกรอบความคด ครงแรกในป ค.ศ. 1943 โดยเนนการก าหนดวตถประสงคของโครงการให

อยในรปของวตถประสงคเชงพฤตกรรม แลวประเมนความส าเรจของวตถประสงคเหลานน แนวคด

ลกษณะนเรยกวา แบบจ าลองทยดความส าเรจของจดมงหมายเปนหลก

ไทเลอร มความเหนวาจดมงหมายของการประเมนเพอตดสนวาจดมงหมายของการศกษา

ทตงไวในรปของจดมงหมายเชงพฤตกรรมนนประสบผลส าเรจหรอไม มสวนใดบางทตองปรบปรง

แกไข และถอวาการประเมนโครงการเปนสวนหนงของการเรยนการสอน ล าดบขนของการประเมน

การเรยนการสอนมดงน ก าหนดจดมงหมายเชงพฤตกรรมดวยขอความทชดเจน เฉพาะเจาะจง

ก าหนดเนอหาหรอประสบการณทางการศกษาทตองการใหบรรลตามความมงหมายทตงไว เลอก

วธการเรยนการสอนทเหมาะสม เมอจบบทเรยนจงประเมนผลโครงการ โดยการทดสอบผลสมฤทธ

ตวอยาง การประยกตใชแนวความคดของไทเลอร มาใชในการประเมนโครงการ

การประเมนโครงการเกยวกบการเรยนการสอน ควรด าเนนการดงน

1. ก าหนดจดมงหมายทแทจรงของโครงการทางการศกษา มกไดแก ผลสมฤทธทางการ

เรยนโดยเขยนในรปของจดประสงคเชงพฤตกรรม

2. จดเนอหาในการเรยนการสอนใหสอดคลองกบจดประสงค

3. ท าการทดสอบผเรยนกอนท าการเรยนการสอน

4. เลอกวธสอนใหเหมาะสม

5. ท าการทดสอบผเรยน เมอจบการเรยนการสอนแลว

6. ประเมนประสทธภาพของโครงการดวยการเปรยบเทยบคะแนนกอนเรยนและหลงเรยน

วาแตกตางกนอยางมนยส าคญหรอไม และมนกเรยนรอยละเทาไรทผานเกณฑ

7. น าผลของการเปรยบเทยบมาศกษาจดบกพรองในการเรยนการสอนเพอปรบปรงแกไข

ตอไป

ในป 1986 ไทเลอรไดน าเสนอกรอบแนวคดของการประเมนโครงการใหม (New Tyler

1986) โดยแบงการประเมนออกเปน 6 สวนคอ

1. การประเมนวตถประสงค (Appraising Objectives)

2. การประเมนแผนการเรยนร (Evaluating the learning Plan)

ศนยทดสอบและประเมนเพอพฒนาการศกษาและวชาชพ คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

30

3. การประเมนเพอแนะแนวในการพฒนาโครงการ (Evaluation to Guild Program Development)

4. การประเมนเพอน าโครงการไปปฏบต (Evaluation Program Implement)

5. การประเมนผลลพธของโครงการทางการศกษา (Evaluating the Outcome of an Educational

Program)

6. การตดตาม (Follow up) และการประเมนผลกระทบ (Impact Evaluation)

2. รปแบบการประเมนของอลคน (Alkin)

มารวน ซ อลคน (Marvin C. Alkin, 1969) ไดเสนอรปแบบการประเมนทเรยกวา CSE

(Center for the study of Evaluation Approach) จดเนนของการประเมนตามแนวคดของอลคน คอ

การประเมนเพอการตดสนใจ อลคนไดใหความหมายของการประเมนวา เปนกระบวนการก าหนด

ขอบเขตของสงทเกยวของกบการตดสนใจ การเลอกขอมลขาวสารทเหมาะสม การเกบรวบรวม

ขอมลและวเคราะหขอมลเพอน าไปสการจดท ารายงานสรปใหกบผมอ านาจในการตดสนใจ ในการ

เลอกแนวทางทเหมาะสมกบการด าเนนงานของโครงการ

ขอบขายของการประเมน

จากความหมายของการประเมนตามแนวคดของอลคนนน การประเมนจะประกอบดวยการ

จดหา และวเคราะหขอมลเพอทจะน าไปใชในการตดสนใจดงในการประเมนจ าเปนจะตองประเมน

ในเรองตางๆ 5 ดาน ดงน

1. การประเมนระบบ (System Assessment) เปนการอธบายหรอพรรณนาสภาพของ

ระบบเพอเปรยบเทยบสภาพทเปนจรง กบความคาดหวงทจะเกดขน การประเมนระบบจะชวยใหเรา

สามารถก าหนดขอบเขต และวตถประสงคทเหมาะสม สงทจะตองศกษาไดแก ความตองการของ

ประชาชน ชมชนและสงคมทมตอสภาพการณปจจบน ส าหรบการประเมนระบบแตละสวน

จ าเปนตองใชเทคนควธการตางๆ กน

2. การประเมนการวางแผนโครงการ (Program Planning) เปนการประเมนกอนทจะ

มการด าเนนโครงการ เพอหาขอมลขาวสารมาใชในการตดสนใจพจารณาทางเลอกทเหมาะสมของ

โครงการ นกประเมนตองหาขอมลทแสดงความคาดหวงทจะบรรลเปาหมาย พรอมกบประเมนผลท

จะไดรบจากการใชวธการด าเนนงานตางๆ ดวย เพอใหสามารถเหนขอเปรยบเทยบในการหา

ทางเลอกทเหมาะสม โดยใชวธการทแตกตางกนออกไปตามลกษณะของปญหา โดยทวไปจะใชการ

ประเมนจากเกณฑภายนอก และจากเกณฑภายใน

3. การประเมนการน าไปใชเพอการด าเนนโครงการ (Program Implementation)

เปนการประเมนขณะทโครงการก าลงด าเนนงาน เพอตรวจสอบดวา การด าเนนโครงการนนเปนไป

ศนยทดสอบและประเมนเพอพฒนาการศกษาและวชาชพ คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

31

ตามขนตอนตางๆ ทไดวางแผนไวหรอไม ผลทเกดขนมความสอดคลองกบสงทวางแผนไว หรอ

คาดหวงไวเพยงไร

4. การประเมนเพอปรบปรงโครงการ (Program Improvement) เปนการประเมนเพอ

หาขอมลทน ามาใชในการด าเนนโครงการใหบรรลจดมงหมาย และมผลทไมคาดคดมากอนเกดขน

บางหรอไม ดงนน นกประเมนจงมบทบาทส าคญในการทจะหาขอมลเกยวกบความส าเรจหรอความ

ลมเหลวในทกๆ ดานของโครงการ ตลอดจนผลกระทบของโครงการทมตอโครงการอนเพอน ามาใช

ในการปรบปรงโครงการตอไป

5. การประเมนเพอการยอมรบโครงการ (Program Certification) ขนตอนน นก

ประเมนตองหาขอมลขาวสารรายงานตอผมอ านาจตดสนใจ เพอใชขอมลในการพจารณาตดสน

คณคาของโครงการ และศกยภาพในการสรปอางองไปสสถานการณอนๆ หรอน าไปใชกบโครงการ

ในสถานการณอนๆ ไดกวางขวางเพยงใด ในขนนขอมลทไดจากนกประเมนจะท าใหผบรหารได

ตดสนใจวา ควรจะด าเนนกบโครงการในลกษณะใด อาจจะยกเลก ปรบปรงใหม หรออาจจะขยาย

โครงการตอไปอก เปนตน

สรปรปแบบการประเมนของอลคน ไดดงแผนภาพดงน

แผนภาพท 1 รปแบบการประเมนโครงการของอลคน (Alkin)

การประเมน

การประเมน

ระบบ

การประเมน

การวางแผน

โครงการ

การประเมน

การน าไปใช

การประเมน

เพอการ

ปรบปรง

การประเมน

เพอการ

ยอมรบ

โครงการ

ศนยทดสอบและประเมนเพอพฒนาการศกษาและวชาชพ คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

32

3. รปแบบการประเมนของโพรวส (Provus)

โพรวส (Provus, 1969) ไดใหความหมายของการประเมนผลวา เปนการเปรยบเทยบผล

การปฏบตการกบมาตรฐาน หรอเปนการคนหาความไมสอดคลองระหวางความคาดหวงกบผลการ

ปฏบตการของแผนงาน เขาอธบายวามความไมสอดคลองกน 5 ชนด ทสามารถศกษาไดจากการใช

แผนงาน คอ ความไมสอดคลองทสมพนธกบขนตอนตางๆ ดงน

ขนท 1 การออกแบบโครงการ คอ การก าหนดปจจยทท าใหเกดการด าเนนงาน ก าหนด

กระบวนการด าเนนงาน และก าหนดผลทคาดหวงซงจะไดรบจากการด าเนนงาน

ขนท 2 การเตรยมพรอมเปนการน าปจจยทท าใหเกดการด าเนนงานเขาสกระบวนการ

ขนท 3 กระบวนการทใชเพอการด าเนนงาน

ขนท 4 ผลผลต

ขนท 5 การวเคราะหเกยวกบการลงทน

ตามรปแบบน การประเมนตองท าโดยผประเมนคณะหนงท ไดวางมาตรฐานตามความ

คาดหวงของโครงการเอาไว ตอจากนนการประเมนทกอยางตองด าเนนไปโดยการหาขอมลใหมและ

ท าการตดสนใจ โดยใชมาตรฐานทวางไวเปนเกณฑ เปนรปแบบทชวยใหหาขอมลยอนกลบ

(Feedback) ในทกขนตอนของการประเมนดงกลาวขางตน และตลอดโครงการอยางตอเนองดง

แผนภาพท 2

ขนท 1 ขนท 2 ขนท 3 ขนท 4 ขนท 5

T T T T

S S S S

CD CD CD CD

P P P P

A A A A

แผนภาพท 2 รปแบบการประเมนความไมสอดคลองของโพรวส

S หมายถง มาตรฐาน (Standard) T หมายถง ยกเลก (Terminate)

P หมายถง การด าเนนการ (Program performance) A หมายถง การเปลยนแปลง

C หมายถง เปรยบเทยบ (Compare) (Alteration เกยวกบ T หรอ S)

D หมายถง ความไมสอดคลอง (Discrepancy information)

ศนยทดสอบและประเมนเพอพฒนาการศกษาและวชาชพ คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

33

การประเมนในแตละขนตอน ถาหากพบขอบกพรองกแกไขปรบปรงในขนตอนน นๆ ดวย

วธการแกปญหา (Problem solving) ซงประกอบดวยการถามตนเอง เพอใหไดค าตอบวาท าไมจงเกด

ขอบกพรองนนๆ มอะไรเปนสาเหต และมวธการใดทสามารถแกไขขอบกพรองทมาจากสาเหตนน

ส าหรบขนตอนในการแกปญหามดงน

ค าถาม เกณฑ ขอมลทตอบค าถาม การตดสนใจ

(Q) (C) (I) (D)

เมอผประเมนท าการประเมนถงขนท 5 แลว ถาจะด าเนนงานหรอเรมวงจรใหม กตองท า

การออกแบบใหม โดยปรบปรงใหสอดคลองกบผลการวเคราะหการลงทน ซงตงอยบนรากฐานของ

ปจจยเบองตนใหม

4. รปแบบการประเมนของสครฟเวน (Scriven, 1967)

ไมเคล สครฟเวน (Micheal Scriven) ไดใหความหมายของการประเมนคอ การเกบรวบรวม

ขอมลตางๆ เกยวกบการปฏบตการตามระดบของเปาหมายทก าหนด นอกจากนยงกลาวถงหนาท

การประเมนวาม 2 ระดบ คอ

1. ระดบวธการ เนนจดมงหมายของการประเมนเพอการตดสนคณคา

2. ระดบการน าไปใชเนนเรองบทบาทของการประเมนเพอการน าขอมลมาใชอยาง

เหมาะสม

จดมงหมายของการประเมน

จดมงหมายทส าคญของการประเมนม 2 ประการคอ

1. การประเมนความกาวหนา (Formative Evaluation) เปนการประเมนระหวางทโครงการ

ก าลงด าเนนการอย โดยมจดมงหมายเพอปรบปรงโครงการใหดขนเพราะการประเมนจะชวยให

ขอมลยอนกลบทเปนประโยชนตอการปรบปรงและพฒนา

2. การประเมนผลสรป (Summative Evaluation) เปนการประเมนเมอสนสดโครงการ ม

จดมงหมายเพอตดสนคณคาของโครงการ ตลอดจนคนหาสงทดของโครงการเพอน าไปใชกบ

สถานการณอนทคลายคลงกนตอไป

สครฟเวน ไดเสนอแนะวาในเรองการประเมนเพอการปรบปรง หรอดความกาวหนาของ

โครงการ โดยท าการประเมนความกาวหนา (Formative Evaluation) ควรทจะใชนกวจยมออาชพ ใน

การด าเนนการประเมนนน ควรจะไดแยกหนาท และความรบผดชอบของบคคลตางๆ ใหชดเจน

รวมทงควรจะไดมการปรกษาหารอกนระหวางนกประเมนกบผด าเนนงานในโครงการดวย

ศนยทดสอบและประเมนเพอพฒนาการศกษาและวชาชพ คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

34

วธการประเมน ในการประเมนมวธการทสามารถน ามาใชได 2 วธ คอ

1. การประเมนกอนมการปฏบตงาน หรอการประเมนคณคาภายใน (Intrinsic Evaluation)

คอ การประเมนคณคาของเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล เนอหา จดมงหมาย กระบวนวธการ

ใหไดคะแนนและเจตคตของคร เปนการประเมนกอนทจะไดมการปฏบตงาน

2. การประเมนเมอมการปฏบตงานแลว หรอการประเมนคณคาการปฏบตงาน (Pay-off

Evaluation) เปนการตดสนคณคาจากผลทเกดขน จากการใชเครองมอกบนกเรยน เชน การประเมน

มความแตกตางระหวางคะแนนการทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน หรอคะแนนทไดจากกลม

ทดลองกบกลมควบคม

การประเมนโดยใชการเปรยบเทยบ

สครฟเวนมความคดเหนทแตกตางจากครอนบาค ในเรองของการใชกลมเปรยบเทยบมาใช

ในการประเมน ซงสครฟเวน เปนบคคลทเหนวาการใชกลมเปรยบเทยบ มขอดมากกวาการไมใช

กลมเปรยบเทยบ การใชกลมเปรยบเทยบจะเปนการประหยดกวา ไมตองท าการศกษาในระยะยาว

และใชกลมตวอยางมาก ไมตองเสยเวลาและคาใชจายมาก นอกจากนแลว สครฟเวน ยงเชอวา

การศกษากลมยอย (Micro-studies) ดวยวธการเปรยบเทยบจะเปนประโยชนมากกวาการศกษา

ประชากรทงหมด (Cross studies) เพราะท าไดงายและบอยครงกวา

คณคาและคาใชจายในการด าเนนงาน

สครฟเวน เปนนกประเมนทใหความส าคญของการประเมนคาใชจายกบผลทได เขาเชอวา

การประเมนจะขาดความสมบรณ ถานกประเมนไมไดพจารณาในดานคณคาทไดรบโดยการ

เปรยบเทยบกบคาใชจายในการด าเนนงานของโครงการ สงทตองพจารณาม 3 ประการคอ

1. ความเปนประโยชน นกประเมนควรจะตองพจารณาดวาสงทไดลงทนไปนน มประโยชน

มากนอยเพยงใด คมคากบคาใชจายทตองใชไปหรอไม

2. ขวญ หรอก าลงใจ หรอคณธรรม เปนสงส าคญมากในการด าเนนงานโครงการ ควร

พจารณาดวยวา ผลของโครงการจะท าใหขวญหรอก าลงใจ หรอคณธรรมของผรวมโครงการเปน

อยางไร

3. คาใชจาย เปนเรองทส าคญมาก แตนกประเมนไมคอยใหความสนใจ เนองจากมความ

ยงยากในการประเมน

การประเมนไมผกพนกบจดมงหมาย (Goal-Free Evaluation)

การประเมนโดยทวไป นกประเมนจะยดจดหมายของโครงการเปนหลก ดความสอดคลอง

ผลการปฏบตงานกบจดมงหมายของโครงการ แตสครฟเวนมความเหนวา นกประเมนไมควรจะให

ศนยทดสอบและประเมนเพอพฒนาการศกษาและวชาชพ คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

35

ความสนใจเฉพาะจดมงหมายของโครงการทตงไวเพยงอยางเดยว แตควรจะใหความสนใจกบผลท

เกดขนจากโครงการ ซงนอกเหนอจากจดมงหมายของโครงการ ไมวาผลอนนจะสอดคลองกบ

จดมงหมายของโครงการหรอไม หรอผลบางอยางอาจมความส าคญมากกได

ตวอยางการน าแนวคดของสครฟเวน มาประยกตใชในการประเมนผลการเรยนการสอน อาจ

ด าเนนการไดดงน

1. ศกษาจดมงหมายทแทจรงของการเรยนการสอน

2. พจารณาความส าคญของจดมงหมายทจะประเมน

3. ก าหนดเกณฑในการประเมนจดมงหมายแตละขอ

4. สรางแบบทดสอบใหครอบคลมสงทตองการจะประเมน

5. ตรวจสอบจดมงหมาย เพอปรบปรงใหสอดคลองกบการเรยนการสอน

6. ปรบปรงแผนทดสอบทจะใชเกบขอมล เพอใหมความเทยงสง โดยเฉพาะอยางยง ควร

ตรวจสอบดความสมพนธระหวางจดมงหมาย เนอหาของการเรยนการสอน และเนอหา

ของแบบทดสอบ

7. แบงนกเรยนเปนกลมทดลอง และกลมควบคมดวยวธการสม และท าการทดสอบ

นกเรยนกลมทดลอง และกลมควบคม

8. น าผลการทดสอบระหวางกลมทดลอง และกลมควบคมมาเปรยบเทยบกน และ

พยายามศกษาขอบกพรองเพอปรบปรงแกไข และน ากลบไปใชในครงตอไป

ทงหมดทกลาวมาเปนการประเมนความกาวหนาของกจกรรมการเรยนการสอน ส าหรบ

การประเมนผลรวมสรปนน อาจใหนกประเมนภายนอกเปนผประเมน โดยพจารณาวาจดประสงค

ทตงไวนนประสบผลส าเรจมากนอยเพยงใด

5. รปแบบการประเมนของสเตค (Stake)

โรเบรต อ สเตค (Robert E. Stake) ไดพฒนารปแบบการประเมนโดยใชแนวคดของ

ครอนบาค และสครฟเวน เปนพนฐานในการปฏบตรปแบบการประเมนของสเตค ถอไดวาเปน

รปแบบหนงท นกประเมนน ามาประยกตไดอยางกวางขวางในการประเมนโครงการ การประเมน

ตามความคดเหนของสเตค หมายถง กระบวนการทเกยวกบการบรรยาย และการตดสนคณคาของ

โครงการ หรอเปนกระบวนการทเกยวกบการเกบรวบรวมขอมล และการวเคราะหขอมลเพอน าไปส

การตดสนใจ จดมงหมายของการประเมนม 2 ประการคอ เพอตองการไดขอมลตางๆ ทน ามา

ศนยทดสอบและประเมนเพอพฒนาการศกษาและวชาชพ คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

36

บรรยายเกยวกบโครงการนน และเพอตองการไดขอมลตางๆ ทสามารถน ามาใชในการตดสน

คณคาของโครงการ

วธการประเมน

สเตค ไดเสนอโครงสรางของรปแบบการประเมนเคานทแนนซ (Countenance Model) ซง

ตามโครงสรางของรปแบบน ไดจ าแนกขอมลการประเมนออกเปน 2 สวน คอ เมตรกซบรรยาย

(Description Matric) และเมตรกซการตดสนคณคา (Judgement Matric) และไดเสนอวากอน

บรรยาย หรอตดสนคณคาของโครงการใดๆ นกประเมนควรท าการวเคราะหหลกการและเหตผล

ของโครงการนนๆ ดวย การประเมนโครงการตามแนวคดของสเตค ผประเมนจะตองรวบรวมขอมล

ทแทจรงใหได เนองจากแหลงขอมลมมากมาย และวธการเกบขอมลกมหลายวธ ขอมลทตองการ

คอขอมลทน ามาใชเพอการอธบาย และการตดสนใจ ตามรปแบบการประเมนน ไดจ าแนกสงทตอง

พจารณาในการประเมนออกเปน 3 สวน คอ

1) สงน า หรอปจจยเบองตน (Antecedents) หมายถง สภาพเงอนไขหรอปจจยตางๆ ใน

การด าเนนโครงการ

2) กระบวนการหรอการปฏบต (Transaction) หมายถง กจกรรมด าเนนตามกจรรมท

ปฏบต พฤตกรรมระหวางบคคล ปฏสมพนธระหวางครกบอาจารย นกเรยนกบนกเรยน เปนตน

3) ผลลพธหรอผลการด าเนนงาน (Outcome) หมายถง ผลผลตทไดจากโครงการ

ในการเกบขอมลผประเมนตองบนทกขอมลทงสามชนดน แบงออกเปน 4 ประเภท คอ

1) ความคาดหวงหรอแผนงาน (Intents) หมายถง สงทคาดหวงจ าแนกเปนความคาดหวง

เกยวกบปจจยเบองตน การปฏบต และผลการด าเนนงานโครงการ

2) ส งท เกดข นจร ง (Observations) หมายถ ง สภาพท เกดขนจร ง ซ งจ าแนกเปน

สภาพการณทเกดขนจรงเกยวกบปจจยเบองตน การปฏบตและผลการด าเนนงาน

3) มาตรฐาน (Standards) หมายถง แนวทางการด าเนนงาน คณลกษณะทควรจะม ควร

จะท า หรอควรจะไดรบ เกยวกบปจจยเบองตน การปฏบตและผลการด าเนนงาน

4) การตดสนใจ (Judgment) หมายถง ผลการพจารณาการตดสนใจ เปนการพจารณา

สรปเกยวกบปจจยเบองตน การปฏบต และผลการด าเนนงาน

ในการประเมน ผประเมนตองพจารณาขอมลเพอการบรรยายกอน คอ ตองมการศกษา

ความสอดคลองระหวางความคาดหวง กบสงเกดขนจรง และความสมพนธระหวางปจจย เบองตน

การปฏบตและผลลพธ เมอไดผลอยางไรแลวจงเปรยบเทยบกบมาตรฐานทก าหนดไวและมาตรฐาน

ทคาดวาจะใหเกดขนแลวตดสนใจ แนวคดของสเตคแสดงไดดงแผนภาพ

ศนยทดสอบและประเมนเพอพฒนาการศกษาและวชาชพ คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

37

ความคาดหวง สงทเกดขนจรง มาตรฐาน การตดสน

(Intents) (Observations) (Standards) (Judgements)

1

4

สงน า

(Antecedents)

2

5

ปฏบตการ

(Transactions)

3

6

ผลลพธ

(Outcome)

เมตรกซการบรรยาย เมตรกซการตดสนใจ

= ความสอดคลอง = ความสมพนธ

แผนภาพท 3 โครงสรางรปแบบการประเมนของสเตค

สเตคเสนอวธการประเมนในรปของเมตรกซ (Matric) สองประการคอ เมตรกซการบรรยาย

และเมตรกซการตดสนใจ ดงรายละเอยดตอไปน

1. ในเมตรกซการบรรยาย แบงออกเปน 6 ชอง คอ

ชองท 1 หมายถง ภาวการณทคาดหวงวาตองมอยกอนทการด าเนนงานโครงการ

เกดขน โดยถอวาเปนภาวการณทเอออ านวยใหเกดผลดงทคาดหวงไว

ชองท 2 หมายถง กระบวนการทเกดขนในการด าเนนงานตามความคาดหวงวาจะเปน

กระบวนการทมประสทธภาพ คอ กอใหเกดผลตามทไดมงหมายไว

ชองท 3 หมายถง ผลผลตทคาดหวงวาจะไดรบหลงจากการด าเนนงาน

ชองท 4 หมายถง ปจจยทมอยจรงกอนเรมโครงการ

ชองท 5 หมายถง กระบวนการด าเนนงานตามทสงเกตไดจรงจากโครงการ

ชองท 6 หมายถง ผลผลตทไดจรงๆ หลงจากโครงการจบลงแลว

ตงแตชองท 1 ถง 6 ผประเมนตองพจารณาขอมลใน 2 แนวคอ ในแนวตงไดแก ชอง 1 – 2 – 3

และ 4 – 5 – 6 ควรมความสมพนธกน เพอดวาปจจยเบองตนเอออ านวยตอกระบวนการหรอไม

และในแนวนอนไดแก 1 – 4, 2 – 5 และ 3 – 6 ตองมความสอดคลองกนทงนเพอตองการทราบวา

หลกการ

และ

เหตผล

ศนยทดสอบและประเมนเพอพฒนาการศกษาและวชาชพ คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

38

ขอมลทไดจากการปฏบตจรงๆ ในแตละสวนตามแนวตงนน มความสอดคลองกบสงทคาดหวงไว

หรอไมประการใด และตองมการปรบปรงในสวนใดบาง

เมอพจารณาทงในแนวตงและในแนวนอนแลว พบวา มความสมพนธและสอดคลองกน

แสดงวาโครงการนนเปนโครงการทบรรลผลตามทคาดหวงเอาไว

2. ในเมตรกซการตดสนใจ จ าเปนตองใชเกณฑมาตรฐานเพอพจารณาขอมลทไดจาก

เมตรกซการอธบาย เกณฑมาตรฐานนอาจมอยกอนแลว หรอตงขนใหม โดยคณะกรรมการหรอ

ผรบผดชอบโครงการกได ส าหรบทมาของการตดสนใจควรใหผประเมนมบทบาทดวย คอตองสรป

ออกมาใหไดวา โครงการการศกษามประสทธภาพมากนอยเพยงใด หรอตองปรบปรงเปลยนแปลง

ทจดใดหรอมปจจยอะไรเปนตวเกอหนน หรอเปนอปสรรคตอโครงการ

แนวคดของสเตคแตกตางไปจากแนวคดของคนอนๆ ตรงทพบวาผลผลตยงไมด ไมได

หมายความวา การวางแผนไมด หรอหลกสตรไมด แตอาจบกพรองทองคประกอบอนๆ เชน การจด

สภาพแวดลอม ผสอน ผบรหาร ผเรยน หรอสงอ านวยความสะดวกตางๆ กได

6. รปแบบการประเมนของสตฟเฟลบม (Stufflebeam)

แดเนยล แอล สตฟเฟลบม และคณะ (Daniel L. Stufflebeam, 1967) ไดเสนอแนวคด

เกยวกบรปแบบการประเมนเรยกวา ซปโมเดล (CIPP Model) เปนการประเมนทเปนกระบวนการ

ตอเนอง โดยมจดมงเนนทส าคญคอ ใชควบคกบการบรหารโครงการ เพอหาขอมลประกอบการ

ตดสนใจอยางตอเนองตลอดเวลา วตถประสงคของการประเมน คอการใหสารสนเทศเพอการ

ตดสนใจ ดงนนจงจ าเปนอยางยงทจะตองมรายละเอยดทเปนประโยชนตอการตดสนใจ ค าวา CIPP

เปนค าทยอมากจาก Context, Input, Process, และ Product

สตฟเฟลบม ไดใหความหมายวา การประเมนเปนกระบวนการของการบรรยาย การเกบ

ขอมล การวเคราะหขอมลขาวสาร เพอน าขอมลไปใชประโยชนในการตดสนใจเลอกทางเลอกท

เหมาะสม ซงในการประเมนเพอใหไดสารสนเทศทส าคญมงประเมน 4 ดาน คอ การประเมน

สภาพแวดลอม (Context Evaluation) การประเมนปจจยเบองตน (Input Evaluation) การประเมน

กระบวนการ(Process Evaluation) และการประเมนผลผลต (Product Evaluation)

ประเภทของการประเมนและลกษณะการตดสนใจตามกรอบความคดของรปแบบการ

ประเมนซป แสดงไดดงแผนภาพตอไปน

ศนยทดสอบและประเมนเพอพฒนาการศกษาและวชาชพ คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

39

ประเภทของการประเมน ลกษณะการตดสนใจ

(1) ประเมนภาวะแวดลอม

ของโครงการ

(Context Evaluation)

เลอก/ปรบวตถประสงค

ของโครงการ

(2) ประเมนปจจยเบองตน

(Input Evaluation)

เลอกแบบ/กจกรรม/

ปรบเปลยนปจจยเบองตน

(3) ประเมนกระบวนการ

(Process Evaluation)

ปรบปรงแนวทาง หรอ

กระบวนการท างาน

(4) ประเมนผลผลต

(Product Evaluation)

ปรบปรง/ขยาย

ลมเลก/ยตโครงการ

แผนภาพท 4 ความสมพนธระหวางการประเมนกบการตดสนใจในแบบจ าลองซป

แนวทางการประเมนในดานตางๆ มรายละเอยด ดงน

1. การประเมนสภาพแวดลอม (Context Evaluation : C)

เปนการประเมนเพอใหไดขอมลส าคญ เพอชวยในการก าหนดวตถประสงคของ

โครงการ ความเปนไปไดของโครงการ เปนการตรวจสอบเพอตอบค าถามตางๆ เชน

เปนโครงการทสนองปญหา หรอความตองการจ าเปนทแทจรงหรอไม

วตถประสงคของโครงการชดเจน เหมาะสม สอดคลองกบนโยบายขององคกร หรอ

นโยบายของหนวยเหนอหรอไม

เปนโครงการทเปนไปไดในแงของโอกาสทจะไดรบการสนบสนนจากองคกรตางๆ

หรอไม

ฯลฯ

ศนยทดสอบและประเมนเพอพฒนาการศกษาและวชาชพ คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

40

2. ประเมนปจจยเบองตน (Input Evaluation : I)

เปนการประเมนเพอใชขอมลตดสนปจจยตางๆ ทเกยวของกบโครงการ เหมาะสม

หรอไม โดยดวาปจจยทใชจะมสวนชวยใหบรรลจดมงหมายของโครงการหรอไม เปนการตรวจสอบ

เพอตอบค าถามทส าคญ เชน

ปจจยทก าหนดไวในโครงการมความเหมาะสมเพยงพอหรอไม

กจกรรม/แบบ/ทางเลอกทไดเลอกสรรแลว ทก าหนดไวในโครงการ มความเปนไปได

และเหมาะสมเพยงใด

ฯลฯ

3. ประเมนกระบวนการ (Process Evaluation : P)

เปนการประเมนระหวางการด าเนนงานโครงการ เพอหาขอด และขอบกพรองของการ

ด าเนนงานตามขนตอนตางๆ ทก าหนดไว และเปนการรายงานผลการปฏบตงานของโครงการนนๆ

ดวย ซงเปนการตรวจสอบเพอตอบค าถามทส าคญ เชน

การปฏบตงานเปนไปตามแผนทก าหนดไวหรอไม กจกรรมใดท าได หรอท าไมได

เพราะเหตใด

เกดปญหา อปสรรค ไมราบรน ไมคลองตวหรอไม อยางไร

มการแกไขปญหาอยางไร

ฯลฯ

4. การประเมนผลผลต (Product Evaluation : P)

เปนการประเมนเพอดวาผลทเกดขนเมอสนสดโครงการเปนไปตามวตถประสงค หรอ

ตามทคาดหวงไวหรอไม โดยอาศยขอมลจากการรายงานผลทไดจากการประเมนสภาพแวดลอม

ปจจยเบองตน และกระบวนการรวมดวย ซงเปนการตรวจสอบเพอตอบค าถามทส าคญๆ เชน

เกดผล/ไดผลลพธตามวตถประสงคของโครงการหรอไม

คณภาพของผลลพธเปนอยางไร

เกดผลกระทบอนใดบางหรอไม

ฯลฯ

7. รปแบบการประเมนของเครกแพทรค (Kirkpatrick)

โดนลด แอล เครกแพทรค (Donald L. Kirkpatrick, 1975) แหงมหาวทยาลยวสคอนซน

สหรฐอเมรกา อดตเคยเปนประธาน ASTD (The American Society for Tranning and Development) ได

เสนอแนวคดเกยวกบ การฝกอบรมและการประเมนผลการฝกอบรมวา “การฝกอบรมนนเปนการ

ศนยทดสอบและประเมนเพอพฒนาการศกษาและวชาชพ คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

41

ชวยเหลอบคลากรใหสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ ในการฝกอบรมใดๆ ควรจะจดใหม

การประเมนผลการฝกอบรม ซงถอเปนสงจ าเปนทจะชวยใหรวา การจดโปรแกรมการฝกอบรมม

ประสทธผลเพยงใด

การฝกอบรมเปนกจกรรมปกตทเกดขนในทกองคกร เปนกจกรรมทจดขนมาเพอการ

พฒนาบคลากรในหนวยงาน โดยมงหวงใหผผานการอบรมไดมการปรบปรงเปลยนแปลงแนว

ทางการท างานใหมประสทธภาพมากขน

เครกแพทรค เหนวาการประเมนผลการฝกอบรมจะท าใหไดความรอยางนอย 3 ประการ

คอ

1. การฝกอบรมนนไดใหอะไร หรอเกดประโยชนตอหนวยงานในลกษณะใดบาง

2. ควรยตโครงการชวคราวกอน หรอควรด าเนนการตอไปเรอยๆ

3. ควรปรบปรงหรอพฒนาโปรแกรมฝกอบรมในสวนใดบางอยางไร

แนวทางการประเมน

ในการประเมนผลโครงการฝกอบรม เครกแพทรค เสนอวา ควรด าเนนการประเมนใน 4

ลกษณะ คอ

1. ประเมนปฏกรยาตอบสนอง (Reaction Evaluation)

เปนการตรวจสอบความรสก หรอความพอใจของผเขารบการอบรม

2. ประเมนผลการเรยนร (Learning Evaluation)

เปนการตรวจสอบผลการเรยนร โดยควรตรวจสอบใหครอบคลมทงดานความร

(Knowledge) ทกษะ (Skills) และเจตคต (Attitude)

3. ประเมนพฤตกรรมทเปลยนไปหลงการอบรม (Behavior Evaluation)

เปนการตรวจสอบวาผผานการอบรมไดปรบเปลยนพฤตกรรมเปนไปตาม

ความคาดหวงของโครงการหรอไม

4. ประเมนผลลพธทเกดขนตอหนวยงาน (Results Evaluation)

เปนการตรวจสอบวา ผลจากการอบรมไดเกดผลดตอองคกร หรอเกดผลกระทบตอ

องคกรในลกษณะใดบาง คณภาพขององคกรดขน หรอมคณภาพขนหรอไม

ศนยทดสอบและประเมนเพอพฒนาการศกษาและวชาชพ คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

42

รายละเอยดแนวทางการด าเนนการประเมนแตละรายการเปนดงน

1. ขนประเมนปฏกรยาตอบสนอง (Reaction)

การประเมนในขนนมวตถประสงคทจะใหรวาผทเขารบการฝกอบรมนนมความรสกอยางไร

ตอการฝกอบรม เชน ผเขารบการอบรมพอใจหรอไมตอสงทไดรบจากการฝกอบรม และมากนอย

เพยงใด การประเมนปฏกรยาตอบสนองนน เราตองการไดรบขอมลทเปนปฏกรยาตอบสนองของผ

เขารบการฝกอบรม ทมความหมาย และความเปนจรง เพราะขอมลเหลานจะเปนตวบงช

ประสทธผลของการฝกอบรมอนแรก เครกแพทรค กลาววา มอยบอยครงทผบรหารตดสนใจให

ลมเลกโปรแกรมฝกอบรมนนเสย หรอไมกตดสนใจใหด าเนนการฝกอบรมนนตอไป โดยอาศยขอมล

ทไดจากการประเมนปฏกรยาตอบสนองเปนพนฐาน

วธการทจะชวยใหไดรบขอมลเกยวกบปฏกรยาตอบสนองทมความหมาย/และตรงตาม

ความจรงจากผเขารบการฝกอบรม ไดแก

1) ก าหนดใหแนนอนชดเจนลงไปวา ตองการไดรบขอมลอะไร เชน ปฏกรยาตอบสนอง

ของเนอหาหลกสตรการฝกอบรม วทยากร สถานทการฝกอบรม ระยะเวลาทใชในการฝกอบรม

ฯลฯ

2) วางรปแบบของเครองมอ หรอแบบสอบถามทจะใชเกบขอมล

3) ขอค าถามทใช ควรเปนชนดทเมอไดรบขอมล หรอไดค าตอบแลว สามารถน ามาแปลง

เปนตวเลขแจกแจงความถ และวเคราะหในเชงปรมาณได ไมควรใชค าถามประเภทปลายเปด

4) กระตนใหผเขารบการฝกอบรมไดเขยนแสดงความคดเหน ขอเสนอแนะเพมเตมในขอ

ค าถามตางๆ

5) เพอใหผเขารบการฝกอบรมแสดงปฏกรยาตอบสนองผานแบบสอบถามตามความเปน

จรง ไมควรใหผเขารบการฝกอบรมเขยนชอตนเองลงไปในแบบสอบถาม

อนง ในการแจกแจงแบบสอบถามเพอประเมนปฏกรยาตอบสนองน ผประเมนตองแนใจวา

ไดใหเวลาผเขารบการฝกอบรมอยางเพยงพอทจะใหค าตอบครบทกขอ และควรแจกกอนผเขารบ

การฝกอบรมจะออกไปจากหองฝกอบรมเมอสนสดโปรแกรม พงหลกเลยงการปลอยใหผเขารบ

การฝกอบรมเอาแบบสอบถามตดตวออกไป และสงคนกลบมาในภายหลง

2. ขนประเมนการเรยนร (Learning)

การประเมนผลในขนนมวตถประสงคทจะใหรวา ผเขารบการฝกอบรมไดรบความร และ

ทกษะอะไรบาง และมเจตคตอะไรบางทเปลยนแปลงไปจากเดม ทงนเพราะความร ทกษะ และเจต

คต ลวนแตเปนองคประกอบพนฐานส าคญ ทจะชวยใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมการท างาน

ศนยทดสอบและประเมนเพอพฒนาการศกษาและวชาชพ คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

43

ของผเขารบการฝกอบรมในโอกาสตอไป เครกแพทรค ไดใหขอเสนอแนะส าหรบการประเมนในขน

การเรยนรเอาไว ดงน

1) ตองวดความร ทกษะ และเจตคตของผเขารบการฝกอบรมทงกอนและหลงการ

ฝกอบรม

2) วเคราะหทงคะแนนรายขอ และคะแนนรวมโดยเปรยบเทยบกนระหวางกอนและหลง

การฝกอบรม

3) ถาเปนไปไดควรใชกลมควบคมซงเปนกลมของผท ไมไดรบการฝกอบรม แลว

เปรยบเทยบคะแนนความร ทกษะ และเจตคตของกลมควบคมกบกลมทดลอง ซงเปนกลมของผเขา

รบการฝกอบรมวาแตกตางกนหรอไมอยางไร

ส าหรบเครองมอทใชวดความร ทกษะ และเจตคต เครกแพทรค ไดกลาววามอย 2 วธ คอ

1) ใชแบบสอบวดความร ทกษะ และเจตคตเปนแบบสอบวดมาตรฐาน ผประเมนควร

สงซอ หรอเลอกใชเฉพาะแบบสอบวดความร ทกษะ และเจตคตทตรงกบโปรแกรมการฝกอบรม

2) สรางแบบสอบวดขนเอง แบบสอบวดความร ทกษะ และเจตคตทจะสรางขนเองนจะให

มรปแบบอยางใดอยางหนง หรอหลายอยาง หรอทกอยางตอไปนกได

แบบ “ถก” หรอ “ผด”

แบบ “เหนดวย” หรอ “ไมเหนดวย” ซงอาจเปนมาตราสวนประมาณคา 4 หรอ 5 หรอ 6

สเกล กได

แบบเลอกค าตอบทเหนวาถกตองทสด

แบบเตมค า / ขอความลงในชองวาง

3. ขนประเมนพฤตกรรมทเปลยนแปลงไปหลงการอบรม (Behavior)

การประเมนผลในขนนมวตถประสงคจะใหรวาเมอไดรบการฝกอบรมไปแลว ผเขารบการ

ฝกอบรมไดมการเปลยนแปลงพฤตกรรมการท างานไปในทศทางทพงประสงคหรอไม

การประเมนผลในขนนนบวายาก และใชเวลามากกวาการประเมนผลในสองขนแรก เพราะ

ตองออกไปตดตามการประเมนผลในสถานทท างานจรงๆ ของผเขารบการฝกอบรม ซงจะมค าถาม

อยหลายขอ ทผประเมนจะตองตอบใหไดเสยกอน เชน

ควรจะออกไปประเมนเมอไร (1 เดอน หรอ 3 เดอน หรอ ครงป หรอ 1 ป ภายหลงการ

ฝกอบรม)

จะเกบขอมลจากใครถงจะเชอถอไดมากทสด (จากผบงคบบญชา จากเพอนรวมงาน

จากผใตบงคบบญชา หรอจากผเขารบการฝกอบรมเอง)

ศนยทดสอบและประเมนเพอพฒนาการศกษาและวชาชพ คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

44

1) ควรจะวดพฤตกรรมการท างานของผเขารบการฝกอบรมทงกอนและหลงการฝกอบรม

2) ระยะเวลาระหวางการฝกอบรมกบการประเมนผลหลงการฝกอบรมนนควรจะใหหาง

กนพอสมควร เพอใหแนใจวาการเปลยนแปลงพฤตกรรมการท างานไดเกดขนจรงๆ ทางทดควรจะ

ประเมนหลายๆ ครง เปนระยะๆ เชน ประเมนทก 3 เดอน เปนตน

3) ควรจะไดเกบขอมลจากหลายๆ แหลง เชน จากผบงคบบญชา จากเพอนรวมงาน และ

จากกลมผผานการอบรม

เครกแพทรค เหนวาการประเมนผลในขนการเปลยนแปลงพฤตกรรมการท างานตามขอท

เสนอมานน จะน าไปใชจรงๆ ตองใชเวลา และอาศยความช านาญของผประเมนเปนอยางมาก เขา

จงไดเสนอใหท ากบโปรแกรมฝกขนาดใหญ และกบโปรแกรมทจ าเปนตองจดหลายๆ ครงตอไปใน

อนาคตเทานน สวนโปรแกรมการฝกอบรมขนาดเลกทวไป เขาไดเสนอใหใชวธการงายๆ ดงน

ก าหนดวามพฤตกรรมการท างานอะไรบางทคาดหวงจะใหเกดการเปลยนแปลง

เตรยมค าถามทจะใชส าหรบการสมภาษณ

ท าการสมภาษณบคคลหลายๆ กลม ภายหลงการฝกอบรมสกระยะหนงเพอใหรวา

พฤตกรรมทคาดหวงเอาไวเหลานนเกดการเปลยนแปลงจรงๆ หรอไม

ขอมลทไดจากการสมภาษณ ควรจะน ามาแปลงเปนตวเลข ท าการวเคราะหในเชง

ปรมาณ

อนง ถาการสมภาษณผใตบงคบบญชาของผเขารบการฝกอบรม ควรจะตองแนใจวาผเขา

รบการฝกอบรม จะไมมอทธพลตอการตอบ หรอสมภาษณของผใตบงคบบญชา

4. ขนประเมนผลทเกดขนตอหนวยงาน (Results)

การประเมนผลในขนนมวตถประสงคจะใหรวาในทสดแลว การฝกอบรมไดกอใหเกดผลด

ตอหนวยงานอยางไรบาง ซงนบเปนการประเมนผลทยากทสด เพราะในความเปนจรงนนมตวแปร

อนๆ อกมากมายนอกเหนอการฝกอบรมทมผลกระทบตอหนวยงาน และตวแปร “เหลานน” บางท

กยากตอการควบคม ฉะนนอะไรกตามทเกดแกหนวยงานในทางทดจงสรปไดยากวาเปนผลมาจาก

โปรแกรมการฝกอบรม เครกแพทรค ไดใหขอเสนอแนะในการประเมนผลในขนนไวดงน

1) ควรจะจดสภาวการณหรอเงอนไขตางๆ กอนการฝกอบรมเอาไวแลวน าไปเปรยบเทยบ

กบสภาวการณภายหลงการฝกอบรม โดยใชขอมลทสงเกตได หรอสอบวดได

2) พยายามหาทางควบคมตวแปรอนๆ ซงคาดวานาจะมอทธพลตอการเปลยนแปลงในผล

ทตองการใหเกดแกหนวยงาน วธหนงทพอจะท าไดคอ การใชกลมควบคมกบกลมตวอยาง