FAQE 1Tetor 2014; Nr. 10(310)

Kryeredaktor: Halil RAMA ; Zv/Kryeredaktor: Sakip Cami Email: veterani.obvl@yahoo.com / website: WWW.VETERANIOBVL.ORG

GAZETË PERIODIKE. NR. 10 (310) Tetor 2014 ÇMIMI: 20 LEKË

ORGANIZATA E BASHKUAR E VETERANËVE TË LUFTËS ANTIFASHISTE NACIONALÇLIRIMTARE TË POPULLIT SHQIPTAR (OBVL)

Vizitë historike e Papa Françesku-t në Shqipëri

Shqipëria, kombi iheronjve dhe martirëve

70- vjetori i krijimit,Brigada e VIII njohu vetëm fitore

FAQE 9 FAQE 8

SHQIPËRIA, MODELII HARMONISË

FETARE

Nga Kuvendi Kombëtar:Demokratët, rikthim, si forcë e

ndryshimit historik

"Përgatitja e Kuvendit të PD ishtebërë e tillë që ky Kuvend të ndryshontestilin për të kaluar nga nivelet e sal-loneve politike në një nivel tjetër, atëtë takimeve të thjeshta me demokratët.Shumë prej atyre që ishin në atë sallëtë Pallatit të Kongreseve ndoshta as nuke kishin menduar...

Si një ndër figurat që sfidoi diktat-urën, Gjeneral Lejtnant Rrahman Par-llaku, para pesë muajsh, në ditëlind-jen e 95-të të tij u dekorua me titulline lartë “Nderi i Kombit” nga Presidentii Republikës, Bujar Nishani...

FAQE 16

Nderimi për ataqë dhanë jetën për

çlirimin eAtdheut dhe lirinë e

popullit ështëlegjitim

FAQE 12

Këshilli Bashkiak vlerëson edheKonsullin e Nderit të Bosnjës në

Shqipëri, Fiqiri Kllari

Nga Bujar NISHANI

Në emër të binomit Atdhe e Fe ish-in me dhjetëra klerikët që dhanë jetëne tyre. Ky eksperiment famëkeqkundër natyrës së njeriut na rezultonpa etalon krahasimi në epokën e mo-dernitetit. Falë Zotit, falë qëndresës sëshqiptarëve, dështoi. Ishte edhe kjonjë sfidë që shqiptarët e përballuan tëgjithë së bashku si vëllezër, si bij të tënjëjtit Zot, myslimanë e të krishterë uringritën nga hiri në kërkim të lirisë,demokracisë dhe besimit në Dhjetor-in e vitit 1990...

Vijon në faqen 5

Nga SAKIP CAMI

Monografia historiko-ushtarake"Ushtria Çlirimtare Kombëtare"

e Gjeneral Gëzim Ostrenit

Vepër unikale mevlera

mbarëkombëtare

Kryetari i OBVL, gjeneral Rrah-man Parllaku i shpreh ngushëllimefamiljes Jupasi

FAQE 7

Lulzim Basha:Ringrihemipër të fituar

Gjeneral RrahmanParllaku, “QytetarNderi” i Shijakut

“Jam i gëzuar qëndodhem mes jush nëkëtë tokë të fisme”-thaPapa Françesku nëfjalimin që mbajti nëpresidencë. Ati iShenjtë tha se vendi kuqëndron sot është “tokëheronjsh që ka flijuarjetën për pavarësinë evendit” dhe “tokëmartirësh që kanëdëshmuar fenë në kohëtë vështira”.

Vijon në faqen 4

NË PEZË, PAPROTAGONISTËT EKONFERENCËS SË

PEZËSNga HALIL RAMA

Nëse mesazhet e Konferencës së Pezësjanë gjithnjë aktuale dhe frymëzuese përfaktin se kjo konferencë njihet si përpjekjae parë madhore për unifikimin e faktoritshqiptar, duke e renditur vendin përkrahkoalicionit botëror antifashist, përpjekjete krerëve të mazhorancës së sotme për t’ipërçarë veteranët e LANÇ janë sa qeshar-ake, aq edhe absurde...

Nga FAIK XHANI

Haki Jupasi,kontribut 27-vjeçar

në armën e aviacionitNga DHIMITER NDRENIKA

Fluturak A.Vinçanifestoi 90-vjetorin editëlindjesKy njeri i virtytshëm, vetëm pas viteve‘’90 kur në Shqipëri triumfoi demokra-cia do të gëzonte lirinë e shumëëndër-ruar dhe do të angazhohej maksimal-isht për konsolidimin e saj. Kur më1994 u krijua OBVL ai bëhet që në fillimanëtar i devotshëm i saj, dhe që prej16 vitesh drejton me përkushtim de-gën e OBVL Korçë FAQE 11

FAQE 2 Tetor 2014; Nr. 10(310)

SPECIALE

Vizita e Papa Françesku-t nëShqipëri, më 21 shtator 2014konsiderohet historike për ven-din, pasi përcolli mesazhe paqe-je, dashurie dhe tolerance përshqiptarët. Kjo vizitë vlerësohetdhe si një mbështetje për sho-qërinë shqiptare në rrugën drejtEvropës.

Ati i Shenjtë e preku tokënshqiptare rreth orës 09:06 tëdatës 21 shtator 2014.

Që në fluturimin drejt Ti-ranës, Papa Françesku bëri ko-mente vlerësuese për harmon-inë fetare në Shqipëri, duketheksuar se paqja midis feveështë një shenjë e mirë përbotën. Në aeroportin "Nënë Tere-za" ai u prit nga kryeministri EdiRama, anëtarë të qeverisë dhedrejtues të Kishës Katolike nëShqipëri. Sapo mbërriti, Papës iudhuruan lule nga dy fëmijë, sim-bolikisht njëri nga Veriu i ven-dit dhe tjetri nga Jugu.

Në mjediset e rinovuara tësallës së pritjes "Marubi Lounge"në aeroport, Papa zhvilloi njëtakim informal me kryeminis-trin shqiptar, ndërsa ky i funditi dorëzoi mikut të shtrenjtë njëkupë me dhe nga toka shqiptare,e shoqëruar me një dedikim tëposaçëm nga Kreu i qeverisë.

Në rrrugën drejt kryeqytetit,nga aeroporti deri në sheshin'Nënë Tereza' të dyja anët errugës ishin të mbushura plotme qytetarë që përshëndesninAtin e Shenjtë në këtë vizitë tërëndësishme. Ai uli xhamat emakinës dhe përshëndetimijëra shqiptarë që kishin dalëpër ta pritur.

Shtëpia e shqiptarit është eZotit dhe e mikut

Ndalesa e parë e vizitës sëAtit të Shenjtë ishte Presidencae Republikës, ku fillimisht u zh-villua ceremonia emirëseardhjes në oborrin e in-stitucionit. Papa Françesku uprit në një ceremonimirëseardhjeje në oborrin ePresidencës, nga Presidenti iRepublikës Bujar Nishani.

Ceremonia e mirëseardhjessë Atit të Shenjtë nisi meekzekutimin e Himnit të Vati-

"Jam i gëzuar që ndodhem mes jush në këtë tokë të fisme"-tha Papa Françesku në fjalimin që mbajti në presidencë.

Ati i Shenjtë tha se vendi ku qëndron sot është "tokë heron-jsh që ka flijuar jetën për pavarësinë e vendit" dhe "tokë mar-tirësh që kanë dëshmuar fenë në kohë të vështira".

I pari i botës katolike theksoi se "harmonia fetare ështëveçori e Shqipërisë" dhe se "paqja midis feve është shenjë emirë për botën".

"Përgëzime për ketë karakteristikë të respektit ndaj feve.Ta ruani këtë karakteristikë fatlume, sepse respekti ndaj be-simit fetar është pasuri e çmuar! Respekti për të drejtat e nje-riut, kusht për zhvillimin"-tha Ati i Shenjtë.

"Ju falenderoj që më ftuat të vizitoj atdheun tuaj. Respektiështë një fjalë esenciale mes jush"-tha Papa Françesk.

Ati i Shenjtë, në fjalën e mbajtur në këtë ceremoni, shpre-hu kënaqësinë për vizitën që po zhvillon në Shqipëri, duke evlerësuar tokën shqiptare, si një tokë të fisme, të heronjve dhemartirëve. Duke theksuar se liria fetare dhe e shprehjes ësh-të kushti themelor për zhvillimin social dhe ekonomik të njëvendi, Ati i Shenjtë vlerësoi bashkëjetesën mes komunitetevefetare në Shqipëri, si një vlerë e paçmuar për paqen, që duhetruajtur dhe zhvilluar çdo ditë. "Uroj që Shqipëria të vazhdojë nëkëtë rrugë dhe të jetë shembull për shumë vende të tjera. Unëlutem që Zoti të bekojë Shqipërinë!" u shpreh Papa Françesku.

Papa Françesku gjatë viz-itës që zhvilloi në Shqipëri kashkembyer edhe disa dhura-ta me Presidentin e Repub-likës, Bujar Nishani

Gjatë takimit që pati mePapa Françeskun, Presidenti

Vizitë historike e Papa Françesku-t në Shqipëri

Shqipëria, kombi i heronjve dhe martirëve

" Jam i gëzuar që ndodhem mesjush në këtë tokë të fisme"-thaPapa Françesku në fjalimin që

mbajti në presidencë. Ati i Shenjtëtha se vendi ku qëndron sot është"tokë heronjsh që ka flijuar jetënpër pavarësinë e vendit" dhe "tokëmartirësh që kanë dëshmuar fenënë kohë të vështira”

kanit dhe Himnit Kombëtar tëShqipërisë, nga banda frymore eGardës së Republikës.

Kreu i Shtetit shqiptar, BujarNishani mikpriti në Institucio-nin e Presidentit të Republikës,Atin e Shenjtë, PapaFrançeskun, i cili zgjodhi Sh-qipërinë si vendin e parë tëUdhëtimit të Tij Apostolik nëEvropë.

Pas ceremonisë solemne tëmirëseardhjes, ekzekutimit tëhimneve kombëtare të Repub-likës së Shqipërisë si dhe tëShtetit të Vatikanit dhe nënsh-krimit të Librit të Miqve ngaShenjtëria e Tij, Presidenti Nis-hani dhe Papa Françesku zhvil-luan një takim kokë më kokë.

Papa Françesku shkroi njëshënim në Librin e Përsh-typjeve në Presidencë, ku la njëmesazh për të gjithë qytetarëtshqiptarë. Ati i Shenjtë zhvilloigjithashtu një takim me au-toritetet më të larta në sallën e

Pritjes në Presidencë.Më pas Kreu i Shtetit shqiptar

dhe Ati i Shenjtë iu drejtuan menga një fjalë përshëndetëse au-toriteteve më të larta të shtetitshqiptar, Trupit Diplomatik tëakredituar në Tiranë, krerëve tëbashkësive fetare si dhe person-aliteteve të tjera të ftuar në njëtakim të veçantë në Sallën"Skënderbeu" të Institucionit tëPresidentit të Republikës.

Në fjalën e mbajtur në presi-dencë, Kreu i Shtetit, Bujar Nis-hani e konsideroi një ngjarje tëmadhe për kombin shqiptar viz-itën e Papa Françeskut në Ti-ranë.

Nishani tha se në Shqipëriështë e njohur shprehja "shtë-pia e shqiptarit është e Zotit dhee mikut, ndaj sot, ajo është dyherë e juaja".

Presidenti Nishani theksoiharmoninë fetare që ekziston nëShqipëri si një vlerë e shtuar eshoqërisë shqiptare.

Presidenti Bujar Nishani iemocionuar nga vizita e Atit tëShenjtë, në fjalën e tij përshën-detëse theksoi se në vendintonë, brez pas brezi ështëtrashëguar respekti mes komu-niteteve fetare.

"Është nder, është privilegj,

është emocion i madh për muat'ju kem si më të shquarin emiqve në Institucionin e Presi-dentit të Republikës! Kjo ështënjë ngjarje e madhe historike përkombin, për vendin, për të gjithëshqiptarët kudo që janë, të cilëtnjëzëri ju thonë: Mirëserdhët nëShqipëri!", tha Nishani.

"Ne shqiptarët jemi një popu-ll i vjetër, me vetëdije të fortëkombëtare, kemi një gjuhë po aqtë rrënjosur e përbashkuese,tradita e zakone të njëjta, por ifalemi Zotit në mënyra të ndry-shme. Këtë akt themelor të jetëssonë e kemi bërë gjithmonë nëpaqe e harmoni me njëri-tjetrin.Ngrehinën tonë shpirtërore epërbëjnë Krishterimi me Is-lamin, këto dy besime të mëdha

Papa Françesku dhuron Mesharin e Gjon BuzukutNishani i bëri Atit të Shenjtëdhuratë një portret të gdhen-dur në argjend të GiovanniFrancesko Albanit, Papa Clem-ente XI, me origjinë shqiptare,të shoqeruar me citatin "Sh-tëpia e shqiptarit është e Zotit

dhe e mikut!"Ndersa Papa Francesku i

dhuroi Presidentit Nishanitnjë kopje dixhitale të Me-sharit të Gjon Buzukut, që dot'i shtohet thesarit të Bib-liotekës Kombëtare.

të botës, përkatësisht me Katol-icizmin, Ortodoksinë, Mu-hamedanizmin sunit dhe atëbektashi, të cilat në gjirin e këtijpopulli të lashtë, bashkautor nëngjizjen e qytetërimeve mesd-hetare, dinë veç të dialogojnë",u shpreh Presidenti Nishani.

Papa: Ta ruani harmoninë fetare, jamnë tokën e heronjve dhe martirëve

FAQE 3Tetor 2014; Nr. 10(310)

SPECIALE

Në Meshën e Shenjtë bash-këkremtuan me PapaFrançeskun edhe 2 kardinalë,18 ipeshkvinj, 240 meshtarë,10 seminaristë dhe 4 diakonë.Në hapësirën para altarit ish-in vendosur një grup tësëmurësh, për të cilët PapaFrançesku ka treguar gjith-monë vëmendje të veçantë,disa të rinj të dioqezave të Sh-qipërisë, të Kosovës dhe tëMalit të Zi, si edhe një numërpersonash, të ftuar nga KishaKatolike, ndër këta zyrtarë tëlartë të shtetit, përfaqësi dip-lomatike në Shqipëri, be-simtarë dhe persona që i kanëqëndruar pranë Kishës në këto20 vite.

Në fjalën e tij, Papa i uroitë gjithë për paqe në zemrat etyre, ndërsa me një mesazh judrejtua të rinjve duke ikërkuar që të besojnë në Zot.

"Ku ka rini, ka shpresë.Adhurojeni Zotin. Besimi nëZot nuk zhgënjen, por ështëgjithnjë krah nesh", tha Ati iShenjtë. Papa në Meshën eShenjtë u shpreh se Shqipëriaka qenë një vend i martirëve,pasi shumë njerëz të fesë, në

Pas daljes nga Presidenca, PapaFrançesku përshën-

deti mijërat e besimtarëve qëkishin dale në sheshet qen-drore të Tiranës. Duke lëvi-zur me makinën e ti j tëhapur, Ati i Shenjtë përshën-deti besimtarët në bulevard-in "Dëshmoret e Kombit", qëndodheshin pranë sheshit"Skënderbej", ndërsa më pasu drejtua në sheshin "NënëTereza", ku u mbajt Mesha eShenjtë. Shëtitja e Papës kaqënë një moment shumëemocionues për besimtarëtnë shesh, sidomos për disafëmijë të vegjël, të cilet kanëmarrë bekimin e tij.

Entuziazëm dhe atmosferëfestive në sheshet dhe rrugëte kryeqytetit shqiptar, ka mbi-zoteruar më 21 shtator 2014, teksa Papa Françesku për-shkoi bulevardin "Dëshmorëte Kombit" dhe përshëndeteti

Zëdhënësi i Vatikanit, At Freder-ico Lombardi, në një deklaratë përmedia pas përfundimit të meshëssë shenjtë që mbajti PapaFrançesku, zbardhi detaje përgazetare shqiptarë dhe të huaj.Detaji i parë lidhej me atë çka shk-roi Ati i Shenjtë gjatë vizitës së tij nëPresidencë.

"Popullit fisnik shqiptar, me re-spektin dhe admirimin tim për dësh-minë e tij dhe vëllazërinë në çuar-jen para të vendit", ka shkruar PapaFrançesku. Në fund të mesazhit aika hedhur edhe firmën e tij, Françes-ko.

Lombardi theksoi se Papa gjatëvizitës vuri re tre gjëra. "E para kish-te të bente me moshën mesatare tëpopullsisë shqiptare, ndaj sipas tij,Papa iu drejtua të rinjve.

Një tjetër detaj i rëndësishëm ish-te edhe simboli i shqiponjës. "Papathoshte shqiponja fluturon larg, porkthehet në folenë e saj. Kete e bëriedhe në fund të Opelisë kur tha qëmos e harroni folenë, fluturoni larg,por mos harroni origjinën", u shprehLombardi.

Ndërsa një element i rëndë-sishëm që i ka bërë përshtypje PapaFrançeskut ka qenë njohja me NënëTerezën. "Papa e njohu Nënë

Papa i uroi të gjithë për paqe në zemrat e tyre, ndërsa me një mesazh drejtuar të rinjve, u ka kërkuar që të besojnë në Zot

Ku ka rini, ka shpresëtë kaluarën kanë paguar mejetë besimin e tyre.

Rreth orës 13:00 Papa iudrejtua Nunciaturës Aposto-like, ku kaloi një drekë meshpurën papnore, ndërsa mëpas zhvilloi një takim me min-istrin e Brendshëm SaimirTahiri, bashkë me një grupbashkëpunëtorësh të Minis-trisë së Brendshme.

Rreth pasdites, PapaFrancesku u takua me për-faqësues të të gjitha besimevefetare dhe komuniteteve tëkrishtera, në ambjentet e Uni-versitetit Katolik "Zoja eKëshillit të Mirë". Ndër të tjeranë fjalën e tij, Ati i Shenjtë thase martirët në Shqipëripreferuan torturat sesa të mo-honin fenë. "Ju falenderoj përvëllazërinë dhe bashkëpun-imin mes jush. Besimi ivërtetë është burim paqeje, tëdiskriminosh në emër të Zotit,është jonjerëzore", u shprehPapa.

Në orën 17:00 nisi edheKremtimi i Lutjes Mbrëmësorenë Katedralen e Tiranës. Pasdëgjesës së historive të dhimb-shme te dy të mbijetuarve të

regjimit komunist, PapaFrançesku Ati i Shenjte ndry-shoi protokollin.

Në këtë takim moren pjes-en rreth 800 meshtarë, motra,rregulltarë dhe rregulltare sidhe përfaqësues të lëvizjevelaikale në Shqipëri. Ashtusikurse edhe gjate gjithe dites,Papa eshte shoqeruar gjatelevizjeve te tij ne Tirane ngamjaft besimtare katolike dhenga shume qytetarë të besim-eve të tjera.

Në mbyllje të vizitës së tij,Ati i Shenjte vizitoi qendrën"Betania" në Bubq, ku u pritnga drejtues të saj. Pas fjalëssë dy pjesëtarëve të kësaj qen-dre, Papa Françesku në fjalëne rastit, ndër të tjera u shprehse lutet për Shqipërinë dheshqiptarët.

Në aeroportin "Nënë Tere-za" rreth orës 19:30 u zhvilluaceremonia e largimit të Papës

nga vendi ynë, ku ishin tëpranishëm kryeministri EdiRama dhe anëtarë të tjerë të

qeverisë, ndërsa 15 minutamë vonë, rreth orës 19:45 Ati iShenjtë la tokën shqiptare.

Zëdhënësi i Vatikanit, At Frederico Lombardi,zbardh detaje nga vizita e Papa Françeskut

Papa Françeskun e përshëndetën250-300 mijë pelegrinë

Terezën në Sinodin e '93-it në Sin-odin e Ipeshkve. Nënë Tereza ish-te e ftuar nga Papa dhe qëndrontepas tij. Admironte forcën, ven-dosmërinë e ndërhyrjeve të saj, ecila nuk impresionohej nga Asam-bleja e Ipeshkëve. Ai bëri dhe njëbatutë të vogël: "Do kisha pasurfrikë nëse do kishte qenë superi-orja ime". Kjo ishte me humor dhekjo tregon që Papa është me hu-mor në këtë vizitë", u shprehzëdhënësi i Vatikanit.

Përsa i përket dhurimit që Ati iShenjtë i bëri Presidentit, ai ishtelibri "Meshari" i Gjon Buzukut,ndërsa Presidenti i Republikës idhuroi Atit një portret të argjëndëtë Papa Klementit të 11-te ngafamilja Albani, me prejardhje sh-qiptari si dhe një shkrim ku citohej"Shtëpia e shqiptarëve i përket Zotitdhe mikut".

Ndër të tjera, Lombardi kadhënë detaje lidhur me numrin ebesimtarëve dhe peligrinëve nësheshin "Nënë Tereza".

Sipas zëdhënësit të Vatikanit,përgjatë Bulevardit "Dëshmorët eKombit" dhe në sheshin "NënëTereza" përshëndetën PapaFrançeskun 250-300 mijë pele-grinë.

Kryetari i Bashkisë, Lulzim Basha, i cili i dorëzoi Atit të Shenjtë "Çelësin e Tiranës"

Atmosferë festive në sheshet e Tiranës,Ati i Shenjtë shpallet "Qytetar Nderi"

qytetarët që kishin mbushurbulebardin kryesor te Ti-ranes.

Ati i Shenjtë, nga makinae tij e bardhë, përshëndetidhe bekoi mijëra qytetarë dhebesimtarë që kanë ardhurnga qytetet e ndryshme të Sh-qipërisë, por edhe nga vendetë tjera, për të përshëndeturPapa Françeskun, në këtëvizitë historike në Shqipëri.

Makina e tij ka lëvizurngadalë përgjatë bulevardit"Dëshmorët e Kombit", deko-ruar me flamuj të Shqipërisëdhe Vatikanit, dhe me 40 fo-tografi të cilat paraqesin his-torinë e trishtë të klerikëveqë u dënuan dhe u perseku-tuan padrejtësisht ngasistemi dikatorial, për shkaktë besimit të tyre fetar.

Ndërsa ecte drejt altarit kuu zhvillua Mesha e Shenjtë,Papa Françesku u përcoll ngathirrje gëzimi dhe mijëra

duar që e fotografonin dhe fil-monin pa pushim me celu-larë.

Emocionues ishteveçanërisht momenti kur Atii Shenjtë ndaloi makinën dhebekoi dy fëmijë që ndodheshinmes turmës së njerëzve nësheshin "Nënë Tereza", kuPapa Françesku do të mbajëedhe Meshën e Shenjtë.

Pamjet madhështore kuqindra e mijëra besimtarë, padallim feje e kombësie janëmbledhur për të pritur Atin eShenjtë, e kanë shndërruarsot Tiranën në kryeqendrënkatolike të botës.

Një tjetër moment i rëndë-sishëm në ceremonialin përpritjen e Papës ishte edhenderimi i Atit të Shenjtë metitullin "Qytetar Nderi i Ti-ranës" nga Kryetari i Bash-kisë, Lulzim Basha, i cili idorëzoi Atit të Shenjtë"Çelësin e Tiranës".

FAQE 4 Tetor 2014; Nr. 10(310)

FJALA

Nga Bujar NISHANI*

Fort i nderuar At i Shenjtë,Të nderuar autoritete të shtetitshqiptar,Shkëlqesi Ambasadorë,Përfaqësues të komunitetevefetare,Miq dhe të ftuar!

Është nder, është privilegj,është emocion i madh përmua t'ju kem si më të

shquarin e miqve në Institucio-nin e Presidentit të Republikës!Kjo është një ngjarje e madhehistorike për kombin, për ven-din, për të gjithë shqiptarët kudoqë janë, të cilët njëzëri ju thonë:

Mirëserdhët në Shqipëri!Faleminderit nga zemra që

na zgjodhët ne të parët përudhëtimin Tuaj në Evropë. Teçdo bashkëkombës i imi unëidentifikoj veç mirënjohje përJu, Shenjtëri.

At i Shenjtë,Ne shqiptarët jemi një popu-

ll i vjetër, me vetëdije të fortëkombëtare, kemi një gjuhë poaq të rrënjosur e përbashkuese,tradita e zakone të njëjta, por ifalemi Zotit në mënyra të ndry-shme. Këtë akt themelor tëjetës sonë e kemi bërë gjith-monë në paqe e harmoni menjëri-tjetrin. Ngrehinën tonëshpirtërore e përbëjnë Krishter-

imi me Islamin, këto dy besimetë mëdha të botës, përkatësishtme Katolicizmin, Ortodoksinë,Muhamedanizmin sunit dheatë bektashi, të cilat në gjirin ekëtij populli të lashtë, bashkau-tor në ngjizjen e qytetërimevemesdhetare, dinë veç të dial-ogojnë.

Shqiptarët bashkë i kanëkaluar të gjitha proceset his-torike si njësi unike etnike mbitë gjitha, Rilindjen Kombëtare,duke respektuar përkatësitëfetare të njëri-tjetrit, në evokimtë të njëjtit identitet kombëtar.Si të tillë kemi mbërritur tePavarësia më 28 Nëntor 1912deri sot në vitin e 102 -të të sh-tetit shqiptar. Jemi krenarë përkëtë! Mes nesh nuk ka dis-kriminim, nuk ka intolerancë,nuk ka ekstremizëm, por res-pekt reciprok të trashëguar brezpas brezi, harmoni e barazi tëplotë të komuniteteve fetare tëgarantuara nga Kushtetuta eshtetit tonë laik.

Siç ju e dini Shenjtëri, nepërjetuam për gati 50 vjet njëdiktaturë të egër ku komu-nizmi tentoi të ndryshojëantropologjinë humane, të kri-

Shqipëria, modeli i harmonisë fetare

jojë njeriun e ri pa Zot, pa liri,pa objekte kulti, pa kler duke uvetëshpallur si i vetmi vendateist në botë. Unë dhe bash-këkombësit e mi mendojmë qëKisha Katolike Shqiptare dheklerikët e saj, si dhe komunite-tet e tjera fetare i kanë rezistu-ar në mënyrë heroike diktat-urës komuniste duke i dhënëkombit, Kishës, botës sëqytetëruar martirë të denjë nëjetë të jetëve për këtë status.

Fjalët e fundit të shumë prejpriftërinjve katolike paraskuadrave të pushkatimit ish-in "Rroftë Shqipëria! RroftëPapa!"

Në emër të binomit Atdhe eFe ishin me dhjetëra klerikëtqë dhanë jetën e tyre. Ky eks-

periment famëkeq kundërnatyrës së njeriut na rezultonpa etalon krahasimi në epokëne modernitetit. Falë Zotit, falëqëndresës së shqiptarëve, dësh-toi. Ishte edhe kjo një sfidë qëshqiptarët e përballuan të gjithësë bashku si vëllezër, si bij tëtë njëjtit Zot, myslimanë e tëkrishterë u ringritën nga hirinë kërkim të lirisë, demokra-cisë dhe besimit në Dhjetorin evitit 1990.

At i Shenjtë,Krishterimi zu fill herët në

Shqipëri, me gjasë që në kohëne Apostullit Pal dhe pa dilemamund të thuhet që historia ekatolicizmit shqiptar është njëpjesë e rëndësishme e historisësë katolicizmit botëror. Vendiim i ka dhuruar martirë e shen-jtorë Kishës Katolike ndërshekuj, ndërsa brenda historisësonë kombëtare komunitetikatolik, Kisha Katolike e Sh-qipërisë dhe kleri i saj zënë njëvend nderi.

Ne të gjithë jemi krenarë qëgjuha shqipe e shkruar ngjizetme një formulë të shenjtë "Unëtë pagëzoj në emër të atit e të

birit e shpirtit shenjt" në vitin1462. Ky bekim hyjnor e ruajtiatë nga zhdukja që i kanosej. Jorastësisht libri i parë i gjuhësshqipe është një "Meshar" i vitit1555, i murgut Gjon Buzuku,për të vijuar me të tjerë sh-krimtarë e prelatë katolikë siBudi, Bogdani, Bardhi deri tekpoeti kombëtar Gjergj Fishta eshumë të tjerë, të cilët ushqy-en limfën e identitetit kombëtarnë një periudhë të rëndë të his-torisë së kombit.

Po ashtu, nga tradita e kësajKishe dhe këtij vendi doli mod-eli madhështor i besimit, sakri-ficës, mirësisë, dashurisë ehumanizmit që modifikoi fy-tyrën e një shekulli të mbarsurme luftë të nxehtë e të ftohtë,ajo është bija e madhe e njëkombi të vogël , është e lumjaNënë Terezë.

Ne jemi populli i NënëTerezës!

Shenjtëri,Nga historia me rezulton që

Selia e Shenjtë i ka ofruar ndi-hmë dhe mbështetje të pakush-tëzuar gjithmonë kombit tim.Heroi ynë kombëtar, prijësi,simboli i lirisë kundër robërisë,një nga kolonat e civilizimitevropian, Gjergj Kastrioti-Skënderbeu, ishte aleati izgjedhur i Shtetit të Vatikanit,mik i etërve të shenjtë, e nëveçanti i humanistit të madhEnea Silvio Pikolomini, i cili dotë nisej drejt brigjeve arbërore,por "jeta e përtejme" e ndali nëAnkona. Historisë sonë i kamunguar pazëvendësueshëmzbritja e tij në Durrës për tëkurorëzuar Mbret Skënderbeundhe Kardinal Pal Engjëllin.

Fort i nderuar PapaFrançesku,

Ne jemi një popull me historitragjike, por kemi mbijetuar,jemi ringritur dhe me besimecim drejt së ardhmes, virtytetnuk na kanë braktisur asn-jëherë e një prej tyre ështëmirënjohja te cilën distancahistorike nuk e zbeh, por e bënmë të vyer. Ne e kemi ndierdorën e Vatikanit kur miqtënuk i kishim të shumtë. Duatë kujtoj se me nxitjen e PapaKlementit ose Albanit, origjinashqiptare e të cilit është motivfrymëzimi për ne, zë fill "Kuv-endi i Arbërit", djepi i Rilindjesshqiptare.

Ndiej kënaqësi të thellë tekju falënderoj për mbështetjen qëna dhatë gjatë procesit të pavar-ësisë kombëtare e po me kaqmirënjohje kujtojmë aktin e njëshekulli më parë, të BenediktitXV, i cili ngriti zërin kundër

copëtimit të tokave shqiptaremenjëherë pas Luftës së ParëBotërore.

Po kaq e rëndësishme kaqenë mbështetja dhe zëri iSelisë së Shenjtë kundër ti-ranisë, kundër persekutimitgjatë stinës së vetmisë së mad-he nën komunizëm! Mbështet-ja vinte në emër të Zotit, nëemër të lirisë. Po, At i Shenjtë,kemi marrë prej jush një zëshprese, një horizont lirie ngavalët e Radio Vatikanit!

Në memorien e vendit timështë skalitur përjetësisht kujti-mi i Papa Gjon Palit II, kur nëvitin 1984 nga Pulja thirri fu-qishëm kundër persekutimit tëKishës Katolike dhe besimevenë vendin tonë, kundër dhunësateiste, kundër totalitarizmit.Ishte pikërisht ky burrë i ndri-tur dhe i shenjtë që në prillin evitit 1993, erdhi në Shqipëri përtë bekuar e frymëzuar një popu-ll të vuajtur, një demokraci të re,për të ringritur Kishën Katolikedhe nxitur edhe më tej harmon-inë ndërmjet besimeve shek-ullore këtë vlerë shqiptare.

I dashur Atë,Kam ndjekur me vëmendje

të madhe predikimet, ligjëratatdhe fjalën Tuaj nga Sheshi iShën Pjetrit. Mund të pohoj mebindje se ato janë një leksion indritur, besimi e humanizmi,kuraje e kulture, një doktrinëe mirëfilltë për paqen, prosperi-tetin dhe stabilitetin në botë.Ato janë një reflektim i madhshpirtëror e etik mbi fatet enjeriut dhe perspektivën e tij,mbi respektin që çdo qenie hu-mane meriton.

Individi dhe shoqëria, pasur-ia dhe skamja, shoqëria dheinstitucionet, besimi dhe e drej-ta për ta ruajtur atë, korrupsio-ni dhe egocentrizmi, religjionidhe shteti, shteti dhe demokra-cia , bashkëjetesa ndërmjetreligjioneve tema të mëdha të

trajtuara nga ju janë tepërfrymëzuese, tepër të dobishmepër demokracinë 24-vjeçareshqiptare dhe për botën mbarë.Shqipëria sheh tek ju një per-sonalitet të madh të njerëzim-it, një mik të shtrenjtë, të cilitsot i ka hapur zemrën dhe derënsipas kodit zakonor të sh-qiptarëve në të cilin thuhet "Sh-tëpia e shqiptarit është e Zotitdhe e mikut".

Sot kjo shtëpi është dy herëe juaja.

At i Shenjtë,Shqipëria në 24 vjet liri ka

bërë progres të madh. Nga ven-di më i izoluar në Evropë, sapokemi marrë statusin e venditkandidat për në BashkiminEvropian, falë edhe mbështetjesSuaj të cilën dimë ta çmojmë.Nga një vend ateist, jemi vend ilirive fetare dhe konsolidimit tëkomuniteteve fetare në harmo-ni të plotë mes tyre. Pak vite mëparë, jemi bërë anëtarë tëNATO-s dhe kemi fituar lëvizjene lirë të qytetarëve.

Nga vendi më i varfër në kon-tinent, sot kemi një ekonomidinamike që nuk i është dorë-zuar krizës dhe një demokracite re funksionale, e cila çdoditë e më tepër është në kërkimdhe aplikim të standardeveevropiane. Kemi pasur vështirë-si dhe jemi përballur me sfidanë rrugëtimin tonë, e jemi tëvetëdijshëm që të tjera na pres-in, po kemi vullnet dhe energjipër t'u përballur në emër të sëardhmes evropiane të Sh-qipërisë.

Integrimi evropian ështëkryefjala e politikës shqiptare,e qeverisë dhe opozitës, fakt kyqë e ridëshmon vokacioninevropian të shqiptarëve. Nëkëtë kontekst, Shqipëria mar-rëdhëniet me Shtetin e Vati-kanit në vijim të historisë, tësë tashmes dhe të së ardhmesi ka strategjike, jo vetëm nëemër të komunitetit katolikdhe Kishës Katolike Shqiptare,por të krejt kombit, ndaj i dëshi-rojmë ato intensive, në nivelinmë të lartë dhe të përjetshme.

At i Shenjtë,Duke përfunduar, më lejoni

edhe një herë t'ju falënderoj nëemër të vendit tim për këtë nderqë na bëtë sot, duke ju siguruarqë Shqipëria e ndien thellë këtëprivilegj dhe fat historik.

Ju faleminderit!

*Fjala e plotë e Presidentit të Re-publikës, Sh.T.Z. Bujar Nishani nëtakimin me Shenjtërinë e Tij, PapaFrançeskun

FAQE 5Tetor 2014; Nr. 10(310)

KOMENT

Nga HALIL RAMA

Nëse mesazhet e Konfer-encës së Pezës janë gjithnjëaktuale dhe frymëzuesepër faktin se kjo konfer-encë njihet si përpjekja eparë madhore përunifikimin e faktoritshqiptar, duke e renditurvendin përkrah koalicionitbotëror antifashist, për-pjekjet e krerëve tëmazhorancës së sotme përt'i përçarë veteranët eLANÇ janë sa qesharake,aq edhe absurde

Nga të gjitha qeveritë ekëtyre 23 viteve të fundit,OBVL, ashtu si edheKomiteti Kombëtar iVeteranëve të LANÇ, ështëpërfshirë në komisionetqeveritare të festavejubilarë të çlirimit tëAtdheu. Vetëm këtë 70vjetor ajo është përjashtu-ar nga qeveria aktuale,megjithë insistimin edrejtuesve të saj në instan-cat më të larta

Për herë të parë gjatë këtyre dydekadave pluralizëm, veteranët eOBVL nuk ftohen për të marrëpjesë në veprimtaritë përkujti-more kushtuar Kuvendit të parëpluralist. Në Pezë, për të përkujtu-ar 72-vjetorin e Konferencës sëPezës më 16 shtator 2014 ishinpërfaqësues të lartë të qeverisë emazhorancës, por jo protagonistëtdhe mbështetësit e vërtetë të asajkonference historike.

Nëse Konferenca e Pezës nji-het si përpjekja e parë madhorepër unifikimin e faktorit shqiptar,72 vjet më vonë organizatorët eveprimtarive në përkujtim të sajshfaqen dukshëm si faktorpërçarës. E njëjta strategji si dhenë Komisionin e posaçëm qeveri-tar të 70-vjetorit të çlirimit të atd-heut, ku ftohen vetëm përfaqësuestë Komitetit Kombëtar të Veter-anëve të LANÇ, që drejtohet ngapasardhës veteranësh dhe mën-janohen qëllimisht veteranët eOBVL që drejtohen nga gjeneral-lejtnant Rrahman Parllaku, i vet-mi "Hero i Popullit" i gjallë, që imbijetoi Luftës së II-të Botërore dheterrorit komunist.

Nga të gjitha qeveritë e këtyre23 viteve të fundit, OBVL, ashtu siedhe Komiteti Kombëtar i Veter-anëve të LANÇ, është përfshirë nëkomisionet qeveritare të festavejubilarë të çlirimit të Atdheu.Vetëm këtë 70 vjetor ajo është për-

Për herë të parë gjatë këtyre dy dekadave pluralizëm, veteranët e OBVL nuk përfshihen në kalendarin e veprimtarive jubilare

Në Pezë, pa protagonistët e Konferencës së Pezës

jashtuar nga qeveria aktuale,megjithë insistimin e drejtuesvetë saj në instancat më të larta.

Nëse Dr. Ymer Dishnica, njënga personalitetet kryesore të Kon-ferencës së Pezës, por edhe orga-nizator kryesor i Konferencës sëMukjes, e cila realisht hodhithemelet e një Shqipërie tëardhme pluraliste, demokratike,por edhe të një bashkimi të pash-mangshëm të trojeve shqiptare,para 20 vitesh do të themelonteOBVL-në, me synimin për t'i bash-kuar veteranët e LANÇ në një or-ganizatë të vetme, krerët emazhorancës së sotme rikthehentek ish-Komiteti, levë e PPSH,duke lënë në harresë mbësh-tetësit e këtij personaliteti që kafirmën në ato akte që shndrisindhe do të shndrisin gjithmonë nëhistorinë tonë kombëtare.

Nëse mesazhet e Konferencëssë Pezës janë gjithnjë aktuale dhefrymëzuese për faktin se kjo kon-ferencë njihet si përpjekja e parëmadhore për unifikimin e faktoritshqiptar, duke e renditur vendinpërkrah koalicionit botëror anti-fashist, përpjekjet e krerëve tëmazhorancës së sotme për t'ipërçarë veteranët e LANÇ janë saqesharake, aq edhe absurde.

Shtatëdhjetedy vjet më parë,

platforma kryesore e konferencësishte bashkimi i shqiptarëve padallim feje, krahine dhe ideje nëfrontin nacionalçlirimtar. Pikër-isht kjo frymë është përçuar edhenë 20 vitet e shkuara, kur veprim-taritë përkujtimore kushtuarkësaj ngjarjeje kulmore të his-torisë sonë kombëtare, sipas pro-tokollit qeveritar organizoheshinnga Bashkia e Tiranës dhe Komu-na e Pezës. Ndryshimi ndodhivetëm këtë vit, kur organizimi ula në dorë të z. Erion Veliaj, min-istër i Mirëqenies Sociale dhe Rin-isë. Ky ndryshim ka qartazi sfondpolitik. Veliaj, i shumakuzuar përafera korruptive (edhe në rastin ePezës) nuk mund të ftonte kurrs-esi në këtë përvjetor pasardhësite Dr.Ymer Dishnicës, njeriut që zëvendin e merituar në panteonin enderit të kombit shqiptar, siç ësh-të Rrahman Parllaku, një nga fig-urat më simpatike, më të mençu-ra, më fisnike dhe një ngaudhëheqësit kryesorë të LANÇ-it.Atij i mjaftojnë të ketë në sfondpasardhës veteranësh të asaj or-ganizate levë e PPSH (PS) sidhenostalgjikë të diktatorit Rnver Hox-ha, që edhe sot mbron me fana-tizëm ish-kreun e diktaturës ko-

muniste. Krerët e kësajmazhorance ishin në Pezë vetëmme ata që para tre muajsh demon-struan me portretet e Enverit nëPërmet e Berat.

Më 16 shtator nuk u ftua përnë Pezë kreu i OBVL, RrahmanParllaku, që si gjeneral i triepokave, është memoria historikee kombit, ndërsa në krah tëkrerëve të qeverisë ishin pinjollëtë diktatorit Hoxha sidhe nostal-gjikë të tij, që predikojnë edhe sot"mësimet e tij të vyera".

Zv/kryeministri Peleshi dheministrja e Mbrojtjes, Kodheli, ushprehën në unison për domos-doshmërinë e përcjelljes së vler-

ave të luftës te brezi i ri. Por kjoështë dukshëm demagogji, sakohë vetë ata mënjanojnë qëlli-misht protagonistët e kësaj luftenë veprimtari të tilla. Kreu i OBVL,Rrahman Parllaku, si një person-alitet me virtyte të larta njerëzore,këtë qëndrim ua ka bërë të qartësi zyrtarisht dhe në takimet që kapasur me kryetarin e Kuvendit, IlirMerta, zv/kryeministrin Peleshi eministren e Mbrojtjes Kodheli. Par-llaku ka reaguar edhe për plani-fikim fondesh qeveritare nëmënyrë disproporcionale për 70-vjetorin e çlirimit të atdheut, (dukedhënë qindra milionë për kon-certet e OJQ-ve të ministrit Veliajdhe fonde minimale për mirëm-bajtjen e monumenteve evarrezave të dëshmorëve). Por,sugjerime të tilla të vlefshme kanërënë në veshët e shurdhët të zyr-tarëve të lartë, sa kohë denigro-het qëllimisht OBVL, e cila në 20vjet veprimtari intensive u dësh-mua para shqiptarëve si organiza-ta që vlerëson lart kontributin eshquar të popullit shqiptar nëLuftën e Dytë Botërore, që dënonkrimet e komunizmit, që mbësh-teti fort luftën e drejtë të UÇK-sëdhe në tërësi çështjen mbarëko-mbëtare shqiptare.

Organizata e Bashkuar e Vet-eranëve të LANÇ të popullit sh-qiptar, (OBVL) anëtare e FederatësEuropiane e Botërore të veteranëveu krijua para 20 vitesh me nismëne një grupi prej 64 personalitetesh,gjeneralësh dhe luftëtarësh, figu-ra politike të respektuara, por fat-keqësisht të dënuar nga regjimikomunist. Në këtë grup bëninpjesë figura politike të respektu-ara, që kishin qenë drejtues të rep-arteve partizane e ministra, siçishin: Dr.Ymer Dishnica, gjener-al. Rrahman Parllaku, Kiço Ngje-la, Manol Konomi, Fadil Paçami,Maqo Çomo, Sadik Bekteshi (gjen-eral lejtnant-Hero i Popullit), Mu-hamet Prodani (general lejtnant-Hero i Popullit), gjeneral-majorët:Nexhip Vinçani, Skënder Malindidhe Ernest Jakova; luftëtaret eshquara, drejtuese në luftë e ak-tiviste të OBVL: Selfixhe Broja(Ciu), Zenepe Golemi (Ashiku), LiriBelishova, Vera Ngjela (Pojani) edisa të tjera, por fatkeqësisht tëdënuara nga regjimi diktatorial iEnver Hoxhës.

Pikërisht këto personaliteteapo dhe pasardhësit e tyre nuk uftuan të merrnin pjesë në veprim-taritë përkujtimore të 72-vjetorittë Konferencës së Pezës. Dhe gja-sat janë që ndasi të tilla të promo-vohen edhe në veprimtaritë tjeranë kuadrin e 70-vjetorit të çlirim-it, duke nxitur kështu frymën eurrejtjes e përçarjes edhe mes dyorganizatave të veteranëve tëLANÇ.(Botuar më 17 shtator 2014) në"Gazeta Shqiptare"/BalkanWeb

dhe "Telegraf")

FAQE 6 Tetor 2014; Nr. 10(310)

HISTORIA

4 Tetor 1944 - Në fshatin Bi-caj formohet Brigada e XXIV S

Brigada formohet nga Batal-ioni i Lumës dhe vullnetarë tërinj nga krahina e Kukësit -gjithsej 560 luftëtarë. Koman-dant i Brigadës u caktua NdrekoRino dhe komisar Abedin She-hu; zv.komandant Njazi Haxhiadhe zv.komisar Et'hem Gjinushi.

Brigada zhvilloi luftime nëShqipërinë e Veriut, në Malës-inë e Madhe dhe të Dukagjinit.Mori pjesë edhe në luftën për çlir-imin e Tiranës (në sektorin eLaprakës).

10 Tetor 1944 - FormohetDivizioni i III-të S i UNÇl

Nga Shaban REÇI*

Heroizmi luftarak, trimëriaderi në përleshje me armikun,dashuria deri në vdekje mespartizanëve ishin cilësitë evyera të efektivit. Në luftimedhanë jetën shumë partizanë epatrizane të kësaj brigade si"Heroina e Popullit" YlbereBylikbashi, komisari BirçeSinomati, dëshmorët KapoAdemi, Kozma Papa, SaliYmeri, Ali Dervishi e shumë tëtjerë

Vetë komandanti i batalionitgjerman, kapiteni Llokman, nëkujtimet e tij thekson:"Luftimet e Arbanës kanë qenëmë të ashprat që kam kaluarnë Ballkan, që janë zhvilluarderi në përleshje ballore. Ufutëm në një kazan values nga icili nuk dilnim dot, por falëperëndimit të diellit, errësirana shpëtoi nga asgjësimi", se"nuk po luftonim me partizanë,por me një ushtri të përgaditurmirë"

Populli ynë gjatë gjithë historisë sëtij, ka përkujtuar dhe festuar memadhështi ngjarjet historike, që tregojnëheroizmin dhe vitalitetin e kombit tonë.I tillë është edhe përkujtimi dhe kremti-mi i përvjetorit të 71-të të Brigadës sëIII-të Sulmuese. E krijuar më 9 Tetor tëvitit 1943, në fshatin Arbanë të zonësluftarake të Pezës, kjo njësi relativishte madhe për kohën kishte në përbërjetë saj partizanë të çetës së Pezës, të

Nga libri "Lufta e Dytë Botërore dhe e popullit shqiptar", shkruar nga Josif Zegali

70 vjet më parë - Formacionet partizanetë krijuara në Tetor ''44

Në përbërje të këtij divizioniishin brigadat XIV dhe XIX. Ko-mandant i divizionit u caktuaMuhamet Prodani dhe komisarpolitik Bilbil Klosi, ndërsa zv/komisar Myzafer Trebeshina.

Në kuadrin e mësymjes sëpërgjithëshme për çlirimin eplotë të Shqipërisë njësitë e tijluftuan për çlirimin e qytetevekryesore të Shqipërisë së Jugut.

13 Tetor 1944 - U formuaBrigada e IV-S e Kosovë-Meto-hisë

Brigada u krijua në Krumë tëKukësit dhe përbëhej prej dybatalioneve me 400 luftëtarë. Nëpërbërje të kësaj brigade ishin

batalioni partizan "Kosova" dheluftëtarë të rinj. Disa ditë mëparë, më 28 shtator, në fshatinBrainë të Podujevës, u formuabatalioni partizan "Meto Bajrak-tari" i cili nga fundi i tetorit uinkuadrua në këtë brigadë. Ko-mandant i batalionit ishte Mus-tafa Hoxha dhe komisar RadojeMillosheviç.

16 Tetor 1944 - Në fashinLlozhan të Korçës u formuaBrigada e IX-të S

Në përbërje të Brigadës ish-in batalionet: "Fuat Babani","Reshit Çollaku", "Tomorri"e"Skënder Çaçi", me një efektivprej 1498 luftëtarësh e kuadro.

Komandant i brigadës u cak-tua Irakli Bozo dhe komisar Mi-hallaq Ziçishti; zv/komandantdhe zv/komisar Petro Popi.

Brigada zhvilloi luftime nëqarkun e Korçës si dhe për çlir-imin e qytetit e më pas doli nëmbrojtje të kufirit nga Bilishti-Leskovik. Nga radhët e brigadësranë 6 dëshmorë.

Tetor 1944 - Në rajonin e fs-hatit Rakosh, afër Istogut, nëfillim të tetorit u formua aradhaNCP e Drenicës, e cilameqënëse nuk pati mundësi tëqëndrojë si njësi e pavarur, hyrinë kuadrin e aradhës NCP tëShalës.

Me rastin e 71-vjetorit të krijimit të Brigadës së III-të Sulmuese

Brigada e sukseseve të shumtabatalioneve "Dajti" e "Ishmi", intelektu-alë, të rinj, që erdhën nga qyteti i Ti-ranës, të gjithë me përvojë dhe të kali-tur në betejat e ashpra luftarake meokupatorin , i cili synim kryesor kishtelikujdimin e forcave partizane në kra-hinën e Pezës dhe në zonat rrethore tëTiranës.

Udhëheqja e brigadës bëri organiz-imin e shpejtë të forcave dhe mjeteveluftarake

Udhëheqja e brigadës bëri organiz-imin e shpejtë të forcave dhe mjeteveluftarake, caktoi detyrat e njësive më tëvogla, sqaroi situatën politike dhe luft-arake, dhe menjëherë ra në ndeshjeballore me armikun në zonën e Pezësdhe në pikat më strategjike në periferitë Tiranës. Rruga luftarake e saj ështëe gjatë dhe aksionet e saj janë me tëvërtetë herokike.

Shtabi i Përgjithshëm i Ushtrisë Na-cionalçlirimtare i ngarkoi detyra tërëndësishme dhe shumë të vështira.Rrugën e saj, brigada e vazhdoi në zonëne Dajtit.

Forcat pushtuese, të alarmuara përaksionet dhe dëmtimet e mëdha që pë-sonin nga partizanët e Brigadës së III-tëSulmuese, organizuan dhe i bënë pritae rezistencë të madhe, sidomos gjatëkalimit për në Çermenikë e në të gjithëzonën e Elbasanit, ku i shkaktoi armikuthumbje në njerëz dhe paisje lufte.

Në kushtet e një dimri shumë tëegër, me kufizime shumë të mëdha nëveshëmbathje, armatime e ushqime (qëtë gjitha këto i rrëmbeheshin armikut,por edhe nga populli ndihmohej e furni-zohej) mundi t'i plotësojë me suksesdetyrat shumë të vështira kundër njëarmiku shumë të madh në forca e mjeteluftarake.

Një nga aksionet e suksesshme kaqenë mbajtja nën goditje dhe ndërprerjae herë pas herëshme e rrugës Elbasan-Tiranë, gjë që pengonte dhe bënte tëdështonin veprimet e goditjet e armikut,që e kishte të domosdoshme lëvizjen nëJug e në veri të vendit. Vetë komandan-ti i batalionit gjerman, kapiteni Llok-man, në kujtimet e tij thekson:"Luftimet e Arbanës kanë qenë më tëashprat që kam kaluar në Ballkan, qëjanë zhvilluar deri në përleshje ballore.U futëm në një kazan values nga i cilinuk dilnim dot, por falë perëndimit tëdiellit, errësira na shpëtoi nga asgjësi-mi", se "nuk po luftonim me partizanë,por me një ushtri të përgaditur mirë".

Më 17 tetor, njësi të Brigadës goditënme top nga kodrat e Saukut AsamblenëKuislinge

Më 17 tetor, njësi të Brigadës goditënme top nga kodrat e Saukut AsamblenëKuislinge dhe zhvilluan aksione të tjeraedhe në qytetin e Tiranës. Marshimiluftarak vazhdoi në zonën e Skraparitdhe Përmetit. Gjatë luftimeve që u zh-villuan në Sukën e Përmetit, të drejtu-ara nga "Heroi i Popullit" Myslim Keta,iu shkaktua armikut një humbje e mad-he dhe u bë e mundur të shpëtohet jetae 17 fshatarëve, që ishin të zënë robër eqë do të pushkatoheshin.

Brigada mori detyrë që në përbërje tëDivizionit të I-rë Sulmues, me luftimetë marshonte në drejtim të Verilindjes,Tiranë-Martanesh-Peshkopi-Kukës-Hasdhe për në Malësinë e Gjakovës, nëpërnjë terren shumë ët thyer e malor, dukekaluar Drinin e Zi e Drinin e Bardhë,në një dimër të ashpër.

Në bashkëpunim me Brigadën e V-të Sulmuese, luftime të ashpra kemizhvilluar në zonën e Peshkopisë e të

Kukësit.Me çlirimin e Tropojës në Tetor,

luftime shumë të ashpra e të përgjak-shme janë zhvilluar në zonën e Juni-kut në Kosovë, për çlirimin e Rrafshit tëDukagjinit, të qytetit të Gjakovës e tëPejës.

Detyrat luftarake i kemi vazhduar nëdrejtim të Malit të Zi e deri në Sanxhaktë ish Jugosllavisë.

Heroizmi luftarak, trimëria deri nëpërleshje me armikun, dashuria deri nëvdekje mes partizanëve ishin cilësitë evyera të efektivit.

Në luftime dhanë jetën shumë parti-zanë e patrizane të kësaj brigade si "Her-oina e Popullit" Ylbere Bylikbashi, komis-ari Birçe Sinomati, dëshmorët KapoAdemi, Kozma Papa, Sali Ymeri, Ali Der-vishi e shumë të tjerë.

Në Dhjetor të vitit 1945, brigada kthe-het në Atdhe duke plotësuar detyrat përçlirimin e Atdheut, gjithashtu edhe nëndihmë të popujve të ish-Jugosllavisë,udhëheqja e së cilës asnjëherë nuk ivlerësoi veprimet luftarake të brigada-ve e divizioneve tona partizane, pa ndi-hmën e të cilave do të vështirësohej çlir-imi i jugosllavisë. Përkundrazi, udhëheq-ja e Beogradit, për gjysmë shekulli,shfrytëzoi dhe keqtrajtoi barabarisht pop-ullin shqiptar të Kosovës, duke kaluarderi në genocid dhe asgjësimin fizik tëtij.

Falë rezistencës kosovare, ndihmëspolitike, diplomatike e deri me ndërhyr-jen ushtarake të NATO-s dhe mbësh-tetjes së madhe të shtetit e të popullitShqiptar, Kosova arriti pavarësinë eshumëkërkuar.

*Ish kuadër i Brigadës së III-të Sdhe kryetar i Degës OBVL Tiranë

(shkruar në tetor 2002)

FAQE 7Tetor 2014; Nr. 10(310)

HOMAZH

Nga DHIMITER NDRENIKA

Haki Jupasi ka qenëushtarak me prestigjkombëtar, këmbëngulës eautoritar, pilot i nderu-ar e profesionist i sh-këlqyer, njeri i besuarnga vartësit në plotë-simin e misioneve person-ale e të efektivave vartës.Ai shkriu tërë energjitëdhe aftësitë e tij nëshërbim të atdheut, përzhvillimin e moderniz-imin e forcave ajrore nëdobi të mbrojtjes tësovranitetit e të pavarë-sisë, të cënimit të hapë-sirës ajrore të Shqipërisë

Organizata e Bashkuar eVeteranëve të Luftës(OBVL) dhe Organizata e

Ushtarakëve në Pension e të Li-ruar të Shqipërisë (OUPLSH)bashkohen me dhimbjen ehidhërimin për ndarjen nga jetatë Haki Iljaz Jupasit dhe i shpre-hin ngushëllimet më të thellabashkëshortes dhe fëmijëve tëtij. Me vdekjen e Hakiut, famil-ja humbi të dashurin e saj dhene, Organizatat, bashkëluftë-tarin dhe shokun tonë të nderu-ar.

Haki Jupasi lindi në Starje tëKolonjës më 14 shkurt 1928 nënjë familje atdhetare, në radhëte së cilës ai u edukua dhe ndoqi

Nga Agustin GJINAJ

HAKI JUPASI është nga pilotët më të shquartë avionëve supersonikë në Shqipëri, por edhe njënga drejtuesit më të njohur të armës së Aviacionittonë Luftarak.

I lindur me 14 shkurt 1928 në Starje të Ko-rçës, që në moshën 16 vjeçare rreshtohet nëBrigadën e II-të Sulmuese, pak kohë pasi e motrae tij, Dëshmorja e Atdheut e Brigadës së XV-tëSulmuese Shaniko Jupasi, (Starja) ra në luftëkundër pushtuesve nazistë. Si një i ri që ka kaluarfëmijërinë e rininë e tij në përpjekje për çlirimin evendit, ai dërgohet të ndjekë shkollën e mesmeushtarake "Skënderbej", duke qenë kështu ndërkadetët e parë gjatë periudhës 1945-1948.

Në 24 janar 1948 atij i realizohet ëndrra e tij ehershme për t'u bërë pilot, pasi së bashku me 22vetë të tjerë nga shkolla "Skënderbej", u nis përstudime në ish-Jugosllavi, Panço-Serbi, ku stu-dioi për tetë muaj. Studimet do ndërpriteshin nëfund të verës së nxehtë të vitit 1948, pas prishjessë marrëdhënieve midis Shqipërisë dhe ish-Jugosllavisë. I ri, energjik, me dashurinë për qiejt

Kryetari i OBVL, gjeneral Rrahman Parllaku i shpreh ngushëllime familjes Jupasi

OUPLSH: Haki Jupasi, kontribut27-vjeçar në armën e aviacionit

aspiratat për liri e pavarësi të pop-ullit shqiptar. Ai. Së bashku mefamiljen përkrahën e mbështetëndhe u bënë pjesë e Lëvizjes dhe eLuftës Antifashiste Nacionalçlir-imtare, kundër pushtuesve ital-ianë e gjermanë. Hakiu dhe njëkontribut të çmuar në këtë luftëdhe qe pjestar aktiv i saj.

Çlirimi i vendit e gjeti Haki-un, jo vetëm veteran të Luftës poredhe një ushtarak të denjë që uradhit në armën e aviacionit luft-arak të Ushtrisë shqiptare.

Hakiu u arsimua në shkollatushtarake të aviacionit në ish-Jugosllavi, në ish-Bashkimin Sov-

jetik e Kinë dhe arriti rezultatetëshkëlqyera. Ai u bë ushtarak kar-riere me kontribut 27 vjeçar;zotërues i profesionit të tij. Ai qenjë nga themeluesite organiza-torët e armës së aviacionit usht-arak shqiptar; personalitet ishquar i saj, pilot i elitës së forcaveushtarako-ajrore; mësues e ek-siperimentator i llojeve tëaeroplanëve; prijës në zotëriminefluturimit me tpet nensonike esupersonike; përshatës e kri-jues në përdorimin luftarak tëarmës së aviacionit e të llojevee tipeve të aeroplanëve luftarakë.

Hakiu ka dhënë një kontribut

të çmuar në përgatitjen e gatish-mërinë lufatarke të aviacionitushtarak shqiptar. Ai ka kryerfunksione komanduese, përf-shirë Regjimentin e Aviacionit.Ka përshtatur artin e përdorimittë aviacionit në kushtet e ter-renit dhe hapësirës tokësore tëvendit tonë.

Haki Jupasi ka qenë ushtar-ak me prestigj kombëtar, këm-bëngulës e autoritar, pilot inderuar e profesionist i shkëlqy-er, njeri i besuar nga vartësit nëplotësimin e misioneve person-ale e të efektivave vartës. Aishkriu tërë energjitë dhe af-

tësitë e tij në shërbim të atdheut,për zhvillimin e modernizimin eforcave ajrore në dobi tëmbrojtjes të sovranitetit e të pa-varësisë, të cënimit të hapësirësajrore të Shqipërisë.

Hakiu, pas largimit nga kar-riera ushtarake dhe me përm-bysjen e sistemit të diktaturëspërqafoi e u radhit në procesetdemokratike në vendin tonë dhenë mbrojtje të vlerave të LuftësAntifashiste Nacionalçlirimtaree të drejtave kushtetuese e lig-jore të ushtarakëve, ashtu dhetë veteranëve të Luftës, dukeqene bashkëthemelues me ush-tarakë e veteranë të Organiza-tës të Ushtarakëve në Pensione të Liruar të Shqipërisë në sh-tator 1991 dhe të Organizatës tëBashkuar të Veteranëve tëLANÇ të popullit shqiptar (OBVL)në korrik 1994, e njëherëshderi në ndarjen nga jeta anëtari forumeve drejtuese të këtyreorganizatave. Ai dha një kon-tribut të madh në arritjet e tyredhe realizimin e synimeve pro-gramore e statutuore, dhe njëkontribut të veçantë në sho-qatën e Aviacionit, deri në ar-ritjen e hartimit të ligjit tëveçantë për efektivin fluturuestë Aviacionit shqiptar.

Ushtarakët e Forcat Ajrorekanë çtë mësojnë nga vizioni epersonaliteti i shquar i tij.

Veteranët e LANÇ dhe usht-arakët do ta kujtojnë me nder-im punën e veprën e tij.

Në ceremoninë mortore përnder te Haki Jupasit morënpjesë qindra qytetarë të Tiranës,Kolonjës e nga gjithë Shqipëria.Për jetën dhe veprën e tij foli zv/kryetari i OBVL Myfit Guxholli.Ngushëllime të thella i shprehufamiljes Jupasi, në emër të krye-sisë së OBVL, kryetari i kësaj or-ganizate, gjeneral - lejtënantRrahman Parllaku, Hero i Popu-llit dhe Nderi i Kombit.

I lindur në ditën e të dashuruarvedhe lirinë pa fund që të falin ato, si një ndër pilotëtme të ardhme në Aviacionin Shqiptar, në 1 nëntor1948 pati shansin të shkojë në Rusi, në qytetinEngels të qarkut të Saratovit, ku ndoqi shkollënpër pilot-bombardues. Pas një viti, në 1949-ën HakiJupasi vazhdon studimet në shkollën Shkallov tëqytetit me të njëjtin emër, për të kaluar më pas nëNovi Sibirsk. Këtu ai ndoqi studimet për pilot gjua-jtës kapës, në shkollën "Flamuri i Kuq" i Stalin-gradit. Në vitin 1952, mbaron studimet e kthehetnë Shqipëri, ku caktohet në skuadriljen JAK-9.Në mars të vitit 1953, aviatorët e rinj të kthyer ngaspecializimet në Rusi, u ndeshën me një provë tëvështirë, pasi për vetë kushtet në të cilat ndodhejAviacioni Shqiptar në atë kohë, ne nuk dispononimavionë mësimorë. "Na u desh të fluturonim meJAK-9, pa bërë kontrollin e duke thyer rregullat",- thotë ai dhe shton: "Sigurisht piloti nuk mund tëquhet i tillë nëse i refuzon detyrat e ngarkuara".

Në korrikun e vitit 1954, ai zgjidhet në grupinprej 11 vetësh, të cilët u dërguan në shkollën elartë për përgatitjen e kuadrove në Grozni të Ru-sisë. Pilotët do të studionin për kalimin në avionëtreaktivë MIG-15. Në maj 1955, pas krijimit të Regji-mentit të Kuçovës me emrin "Peza", Haki Jupasingarkohet me detyrën e zëvendëskomandantit tëskuadriljes, ndërsa në vitin 1957, komandant isaj. Gjithmonë i gatshëm e ambicioz për përqafimine teknikave të reja, Haki Jupasi në vitin 1959 cak-tohet në grupin e kalimit për në avionët superson-ikë. Në fundin e vitit 1959 me krijimin e skuadril-jes së parë supersonike në Rinas, caktohet ko-mandant i saj.

Ashtu sikurse të gjithë komandantët e shquarnë aviacion, Jupasi ishte ndër ata pilotë, që ishtei aftë të kryente të gjitha detyrat e caktuara dhe tëfluturonte në çfarëdo lloj kondite atmosferike. Pikër-isht për të gjitha këto merita dhe aftësitë e tij tëlarta drejtuese, në vitin 1962 emërohet zëvendësko-mandant i Regjimentit të Rinasit, për të vazhduarnë këtë detyrë deri ne vitin 1967, kur emërohet nëdetyrën e komandantit të këtij regjimenti. Haki Ju-pasi e mbylli karrierën e tij si pilot dhe komandantnë tetor 1975, kohë në të cilën doli në pension.

Një ngjarje e rrallë në jetën e komandant Jup-

asit, ka qenë ajo e përgatitjes për marrjen e Klasittë I-rë. Së bashku me një grup të pakët, që në faktdo të ishin të vetmit në të gjithë historinë e avia-cionit edhe në dhjetra vitet e mëvonshme, në vitin1958 ai merr titullin "Pilot i Klasi të I-rë" dhe embron atë për vite me radhë me fluturimet në tëgjitha llojet e konditave atmosferike, ditën e natën.

Hakiu është njëri nga dy pilotët, që së bashkume Serafin Sheganin që fluturonte atë ditë me avi-on MIG-21, janë ulur me 10 korrik 1974 në pistëne Bazës Ajrore të Gjadrit, duke qenë kështu edhe"inaguruesit" e saj të parë. Haki Jupasi, në atëkohë komandant i Regjimentit të Rinasit, në vitin1974 iu caktua detyra për të marrë pjesë në përu-rimin e pistës me uljen aty të dy avionëve reaktivë.

"- Me komandantin e aviacionit Edip Ohri kishabërë disa fluturime njohëse mbi këtë aerodrom meavionë dyvendësh, ndërsa në ditën e 10 korrikut,që në atë kohë konsiderohej si Festa e Ushtrisë,bëmë uljen në këtë aerodrom së bashku me pilotinSerafin Shegani. Ishin dy avionët e parë reaktivëqë uleshin në këtë bazë" - tregon ish-komandanti iRinasit. "- Së bashku me qindra të pranishëm, ush-tarakë nga Ministria e Mbrojtjes e Shtabi i Përgjiths-hëm, nga Komanda e repartet e Aviacionit, tëreparteve të zonës, përfaqësuesve të pushtetit lokal,punonjësve e ushtarakëve të xhenios, kishte edhemjaft banorë të zonave përreth. Pista kishte nga tëgjitha anët kanale, gjë që e ulte sigurinë e fluturim-it, - tregon zoti Jupasi, por kjo nuk na pengoi tëkryenin detyrën e caktuar". Gjithësesi, 10 korrikui vitit 1974 u kthye në një festë të veçantë përzonën dhe ushtarakët e asaj kohe.

Piloti i shquar Haki Jupasi doli në pension nëmoshën 47 vjeçare, një moshë kjo relativisht e repër t'u ndarë nga aviacioni. Por a nuk ishte i ri HakiJupasi për të dalë në pension? "Sigurisht që po, -thotë ai, por kuadrove të rinj duhet t'u lihen hapë-sira të mjaftueshme për të ushtruar dijet, ndajdhashë shembullin për të lënë detyrën, që t'u ha-pet rruga brezave të rinj në Aviacionin Shqiptar".

Vitet e fundit, megjithëse i kishte kaluar tëtetëdhjetat, komandant Hakiu ende kishte një truptë drejtë, një veshje të kohës, mendje të kthjellëtdhe ishte energjik e me humor, gjithënjë me me një

qeshje që duket se i buronte nga shpirti. E kamtakuar komandant Hakiun në Qendrën Kulturoretë Forcave të Armatosura, diku aty nga fillimi iviteve 2000, kur Qeveria Shqiptare mori vendiminpër trajtimin ekonomik me pension të veçantë tëfamiljeve të Dëshmorëve të Aviacionit. Ai e vlerë-son shumë faktin që familjet e dëshmorëve më sëfundi do të kenë një trajtim ekonomik prestigjiozpër kushtet e vendit tonë dhe gjithnjë duke qe-shur shton:

"-Eh, moj e mirë, - i thashë gruas këto ditë,gjithë jetën nuk pate fat me mua. Po të kisha rënënë krye të detyrës, sot edhe ti do të kaloje njëpleqëri të bardhë me pensionin e dëshmorit, ndër-sa "rropatesh" të mbijetosh me pensionin prej 9000lekësh të ushtarakut".

"-Nuk ka miliona që të zëvendësojnë ty o "gërn-jar",- thotë zoti Jupasi e shkrihet në gaz, ndërsakujton me sa duket habinë e gruas së tij. Pa pritur,teksa bisedojmë për festën e aviacionit, koman-danti i vjetër bëhet serioz e thotë mendueshëm:"Nuk ka çmim as pension që e vlerëson jetën edhënë për detyrën e atdheun, por gjithësesi, ven-dimet për trajtimin ekonomik me pension të veçantëtë familjeve të dëshmorëve, vendosja e tyre nëVarrezat e Dëshmorëve të Kombit, është një për-pjekje për ta zvogëluar sadopak këtë dhembje tëmadhe të përbashkët të familjeve të tyre si dhe eshokëve të armës së aviacionit."

Në muajt e fundit të jetës së tij, Bashkia eErsekës e shpalli atë "Qytetar Nderi", duke i dhënëedhe një tjetër sadisfaksion të merituar në jetën etij, ku shokë të armës së aviacionit, Të Ersekës qëai e deshi aq shumë, kolegq të OBVL-së dhe famil-jarë ndanë me të disa nga castet më të paharruaranë jetën e tij.

***Vitet e jetës së Haki Jupasit kaluan përmes

përpjekjeve për të kryer sa më mirë detyrat e cak-tuara në funksion të mbrojtjes së vendit e gatish-mërisë luftarake, për përgatitjen e dhjetra pilotëvetë rinj apo specialistëve të aviacionit dhe megjithësepër koiçidencë kishte lindur me 14 shkurt në ditëne të dashuruarve, jeta e tij ishte një luftë me vësh-tirësitë.

FAQE 8 Tetor 2014; Nr. 10(310)

CEREMONIA

Si një ndër figurat qësfidoi diktaturën,Gjeneral LejtnantRrahman Parllaku,para pesë muajsh, nëditëlindjen e 95-të tëtij u dekorua me titul-lin e lartë "Nderi iKombit" nga Presidentii Republikës, BujarNishani. Në fjalën erastit, PresidentiNishani vlerësoi gjen-eral Parllakun si i njëfigurë shumëdimensio-nale që i mbijetoiLuftës së Dytë Botëroredhe terrorit komunist

Me titullin "QytetarNderi" i Shijakut dhe ikomunës XhafZotaj, uvlerësua edhe FiqiriKllari konsull nderi iBosnjës në Shqipëri,kryeplak i fshatitBorakë si dhe presi-dent i shoqatës Zam-bak e cila është shoqa-ta kombëtare e bosh-njakëve të Shqipërisëndërsa si biznesmen aiështë president ikompanisë Gllavica

Gjatë njjë ceremoniefestive mbresëlënëse,Këshill i i Bashkisë

Shijak ka vlerësuar dy per-sonalitete të shquara të për-masave mbarëkombëtare.Gjeneral-lejtënant RrahmanParllaku, kryetar i Organiza-tës së Bashkuar të veter-anëve të LANÇ dhe Fiqiri Kl-lari, konsull nderi i Bosnjësnë Shqipëri kanë marrë tit-ullin "QYTETAR NDERI" tëShijakut.

Pas akordimit të simbolevetë qytetit nga kryebashkiakuIndrit Buka, kreu i këshillitBashkiak Gëzim Sinjari i dhagjeneral Parllakut titullin"Qytetar Nderi" i Shijakut,me motivacionin: "Drejtues iShquar i Luftës AntifashisteNacionalçlirimtare dheForcave të Armatosura, sim-bol i qëndresës dhe pathyesh-mërisë ndaj diktaturës, vep-rimtar i rrallë në mbështetje

Këshilli Bashkiak vlerëson edhe Konsullin e Nderit të Bosnjës në Shqipëri, Fiqiri Kllari

Gjeneral Rrahman Parllaku, "Qytetar Nderi" i ShijakutNga HALIL RAMA

të demokracisë dhe shtetitligjor dhe për vlera të larta pa-triotike e atdhetare". Këtovlera të spikatura të Heroit tëPopullit dhe Nderit të Kombit,Parllaku janë evidentuaredhe nga deputeti BesnikBare, si dhe nga prefekti iDurrësit Roland Xhelili që ish-in ftuar në këtë ceremoni fes-tive.

Si një ndër figurat që sfi-doi diktaturën, Gjeneral Le-jtnant Rrahman Parllaku,para pesë muajsh, nëditëlindjen e 95-të të tij u de-korua me titull in e lartë"Nderi i Kombit" nga Presiden-ti i Republikës, Bujar Nis-hani. Në fjalën e rastit, Pres-identi Nishani vlerësoi gjen-eral Parllakun si i një figurëshumëdimensionale që imbijetoi Luftës së DytëBotërore dhe terrorit komu-nist.

Gjeneral Rrahman Parl-laku, i vetmi "Hero i Popullit"i gjallë, që i mbijetoi Luftëssë II-të Botërore dhe terroritkomunist, lindi, u rrit dhembeti patriot. Lufta Antifash-iste, mbrojtja e vendit, "luftae brrylave", qëndrimi në qeli,Lufta e Kosovës më 1999, kr-ijimtaria publicistike e aktiv-iteti intensiv në mbështetjetë proceseve demokratike etë shtetit ligjor, e forcuan kar-

akterin e tij.Nëntëdhjetë e pesë vjet

është një kuotë shumë elartë. Gjeneral Rrahman Par-llaku ka meritën se e ka rri-tur këtë kuotë të lartë,megjithëse i është dashur tëpërballojë shumë furtunagjatë jetës dhe ç'është mëkryesorja e ka arritur jo i dro-bitur, por në formë të sh-këlqyer fizike dhe mendore.

Etapat e jetës së gjeneralParllakut lidhen me zhvillimetë rëndësishme të Luftës Na-cionalçlirimtare, të ushtrisëdhe vendit.

Vetë fakti që z.Parllaku efilloi luftën si komandant injësiteve guerrile në Vlorëdhe e përfundoi si komandantdivizioni në Kosovë, ështëshumë domethënës. Ai kon-tribuoi në Luftën Antifash-iste dhe pas çlirimit. Në sajtë punës dhe përpjekjeve ar-riti të bëhet një nga drejtues-it e lartë të ushtrisë sonë.

Në Ministrinë e Mbrojtjesdhe në Shtabin e Përgjiths-hëm të Ushtrisë, Parllaku undesh me skenarët e pro-jugosllavëve për bashkimin eshtetit dhe të ushtrisë sh-qiptare me Jugosllavinë dheluftoi për shkatërrimin e tyre.Kjo do t'i sillte një kosto që dotë reflektohej më vonë nëkarrierën dhe në jetën e tij…Parllaku do të ndeshej edheme ushtarakët dheudhëheqësit sovjetikë, që pasmbledhjes së 81 partive ko-muniste dhe punëtore të Eu-ropës dhe daljes së Shqipërisënga Traktati i Varshavës upërpoqën t'ja rrëmbenin Sh-qipërisë nëndetëset nga Bazae Pashalimanit…

Më së fundi, ky gjeneral ifamshëm i Ushtrisë Naciona-lçlirimtare dhe i ushtrisë sh-qiptare do të shërbente sikokë turku në luftën përpushtet të Enver Hoxhës përeliminimin e kundërsh-tarëve të tij politikë në ush-tri dhe në qeveri e në parti.Atë e dënojnë me 25 vjet burgsi pjesë e të ashtuquajturitgrupi puçist në ushtri sëbashku me Beqir Ballukun,Petrit Dumen dhe Hito Ca-kon…

Provoi trajtimin e keq nëburgun e Burrelit, si shumëushtarakë të asaj kohe, nuku ligështua dhe pasi doli nga

burgu me fillimin e procesevedemokratike u përfshi për tëdhënë ndihmesën e ti jnëpërmjet Organizatës sëVeteranëve në interes të at-dheut.

Pas daljes nga burgu, pas17 vjetësh, në vitin 1991, pasardhjes së demokracisë nëShqipëri, Parllaku vihet nëkrye të Organizatës së Bash-kuar të Veteranëve të LuftësAntifashiste Nacionalçlir-imtare, organizatë të cilën edrejton edhe aktualisht meplot përkushtim.

Me modesti, gjeneralilegjendë në kufirin midis dykohëve, pasi u shprehumirënjohjen e thellë bashki-akëve të Shijakut tha se mekëtë vlerësim që i bëjnë atij,në kuadrin e 70-vjetorit tëçlirimit të ardheut atanderojnë të gjithë brezin qëbëri luftën antifashiste dhedërgojnë një mesazh të rëndë-sishëm dhe të qartë, me-sazhin se ata vlerësojnë luftëne drejtë të rinisë dhe të popu-llit shqiptar kundër push-tuesve nazifashistë gjatëLuftës së II Botërore, luftë qëshprehte një kontribut shumëtë madh në raport me populls-inë në një kontribut shumë tëmadh në raport me popullsinënë aleancën antifashiste, qëe renditi vendin tonë në

krahun e fitimtarëve.Me titullin "Qytetar Nderi"

i Shijakut dhe i komunësXhafZotaj, u vlerësua edheFiqiri Kllari konsull nderi iBosnjës në Shqipëri, krye-plak i fshatit Borakë si dhepresident i shoqatës Zambake cila është shoqata ko-mbëtare e boshnjakëve tëShqipërisë ndërsa si biznes-men ai është president i ko-mpanisë Gllavica.

Pjesëmarrësit në këtë cer-emoni festive vlerësuan kon-tributin e z.Kllari në ndihmëtë komunitetit boshnjak tërrethit të Durrësit, shpirtin etij human dhe mbi të gjithareputacionin që ai ka fituarme punë e përkushtim të jas-htëzakonshëm në dobi tëbashkëqytetarëve të tij. Mekëtë rast ai falenderoi Mjesh-trin e Madh, Isa Tare, i cilinuk e humbi miqësinë me tëedhe në ato vite tëtmerrshme të diktaturës, kurFiqriu u persuktua familjar-isht vetëm e vetëm pse ku-nati i tij, nuk u kthye më nëatdheun e mjeruar, pas njëaktiviteti sportiv ndërko-mbëtar.

Vetëm para pak muajshz.Kllari u nderua edhe me tit-ullin "Nderi i qytetit të Dur-rësit" nga këshilli bashkiaki qytetit bregdetar.

Ministria e Mbrojtjesinformon opinionin publik se ka

përfunduar me sukses opera-cioni i dërgimit të ndihmësme armë dhe municione nëndihmë të qeverisë së Irakut.

Shqipëria edhe një herëtjetër dëshmoi se është nëkrah të mbrojtjes së vlerave

Përfundonme suksesoperacioninë ndihmë

të qeverisë sëIrakut të demokracisë dhe paqes.

Me këtë rast, ministrja eMbrojtjes znj. Mimi Kodheli,u ka dërguar një letër falën-derimi të gjithë homologëvetë saj të vendeve që kon-tribuan në këtë operacion.Znj. Kodheli falënderonQeverinë dhe Forcat e Arma-tosura të Shteteve të Bash-kuara të Amerikës,Mbretërisë së Bashkuar,Kanadasë, Danimarkës dheAustralisë.

FAQE 9Tetor 2014; Nr. 10(310)

AKTUALITET

Përgatitja e Kuvendittë PD ishte bërë e tillëqë ky Kuvend të ndrys-honte stilin për tëkaluar nga nivelet esalloneve politike nënjë nivel tjetër, atë tëtakimeve të thjeshtame demokratët. Shumëprej atyre që ishin nëatë sallë të Pallatit tëKongreseve ndoshtaas nuk e kishin mend-uar

Kuvendi Kombëtar i Partisë Demokratike që zhvilloi punimet më 27-28

shtator 2014 ishte me tëvërtetë një kuvend historik.Kuvendi i Partisë Demokra-tike ishte tërësisht idemokratëve. Nga shkallët ePallatit të Kongreseve dhe deritek poltronat dallohej sekishim të bënim me njerëz tëndryshëm nga ata që mbush-nin sallat përgjatë tetë vitevetë PD në pushtet. Mungoninministrat, mungonin zyrtarëtë lartë, mungonin bodigardët,shoferët e zhurmshëm, admin-istrata servile dhe në vend tëtyre ishin një "racë" disi e har-ruar, ishin demokratët.

Përgatitja e Kuvendit të PDishte bërë e tillë që ky Kuvendtë ndryshonte stilin për tëkaluar nga nivelet e sallonevepolitike në një nivel tjetër, atëtë takimeve të thjeshta medemokratët.

Shumë prej atyre që ishinnë atë sallë të Pallatit të Kon-greseve ndoshta as nuk ekishin menduar. Për të priturnumrin mjaft të madh ishinpërshtatur në ambietet e hol-lit të Pallatit të Kongreseveedhe dy monitorë të mëdhenj,ku delegatët që nuk mund tëkishin një vend në ambientete Pallatit të Kongreseve tandiqnin atë nga holli.

Në katin e nëndheshëm tëkëtij pallati ishin vendosur tëgatshëm komisionet e votim-it. Plot 300 qendra votime për7500 delegatët të ndarë në disakomisione për të mos vonuar

Në ambientet e batalionit tëForcave Speciale në Zall-Herdrejtuesit e Forcave të Armato-sura shtruan një drekë për fëm-ijët e familjarët e ushtarakëve.

Të pranishëm në këtë aktiv-itet ishin: ministrja e Mbrojtjes

Nga Kuvendi Kombëtar: Demokratët, rikthim, si forcë e ndryshimit historik

Basha: Ringrihemi për të fituar

procesin dhe lehtësuar vo-timet. Lista e kandidatëve përanëtarët e Këshillit Kombëtarkishte 285 emra, nga të cilëtdelegatët votuan 150 emrat mëtë spikatur të forumit të lartëtë PD të katër viteve të ardhs-hme.

MOMENTI KULMOR IFJALËS SË BASHËS

Ndoshta ka pasur disa, porajo çfarë ishte edhe surpriza eatij fjalimi ishte kërkesa endjesës për të gjithëdemokratët, për ato gabime tëbëra që çuan në humbjen ezgjedhjeve të 23 qershorit."Unë sot, në emër të PartisëDemokratike u kërkoj ndjesënga kjo tribunë, me përulje,anëtarëve të PartisëDemokratike dhe para së gjith-ash atyre qytetarëve që janëndjerë të braktisur dhe kanëpatur arsye të ndihen të zh-gënjyer në pritshmëritë e tyrenga qeverisja jonë. Bashkë mendjesën dëshiroj t'u deklarojangazhimin dhe përkushtimin

tonë për korrigjim në dritën eanalizave që kemi zhvilluar epo zhvillojmë, të mangësivedhe gabimeve tona", u shprehBasha.

Kjo ishte ajo, çfarë jo vetëmdemokratët e kishin pritur, portë gjithë shqiptarët.Demokratët e kanë duartroki-tur, por bashkë me ta edhe shu-mica e shqiptarëve në rrjetetsociale, të cilët e kanë kon-sideruar si një fillim të mbarëtë PD nga ky Kuvend historiokdhe një qëndrim kurajoz prejlideri të vërtetë të Bashës.

Deklarata e Bashës ka ng-jallur reagime të shumta. Në tëvërtetë ajo ishte rezultantja enë analize të gjatë pune 7-mu-jore në të gjitha degët e partisë.Në çdo seksion është zhvilluaranaliza e humbjes sëzgjedhjeve dhe zëri i Bashësishte zëri i demokratëve.Vetëm duke pranuar dhe njo-hur gabimet mund të bëjmë qëshqiptarët të kuptojnë se nedimë të korrigjohemi. Vetëmduke pranuar se jemi rrëzuarne do të dimë të ngrihemi.

Basha ka folur për plot dy orëduke flakur fjalimin e përgati-tur dhe duke folur ashtusikurse ai e ndjente. Foli hapurdhe duke parë në sydemokratët. Shpalosi para sh-qiptarëve një oratori të njëlideri politik të sprovuar, dukeprekur në fjalën e tij të gjithëproblematikën e vitit më tëmbrapshtë të qeverisjes së sh-qiptarëve që nga '97 i rebelim-it.

Kuvendi e ka pasur një mi-sion, atë të bashkimit të tëgjithë demokratëve, tëripërtëritjes dhe të një udhëti-mi të ri. Basha ka mundur tëhapë një trase të re politike tërrugës ku do të shkelindemokratët në vitet e ardhs-hme. "Partia Demokratike ësh-të sërish në qendër të skenësdhe zhvillimeve politike nëvend, e përgatitur tëshënjestrojë objektivin e rik-thimit parti e parë, partifituese. Ka dalë dhe është ring-ritur Partia Demokratike ngahumbja, jo si nga një ëndërr ekeqe, jo si me magji, por duke

menduar, duke reflektuar,duke analizuar, duke diskutu-ar, duke debatuar, duke vënëgishtin me realizëm tekmangësitë dhe gabimet e saj,duke u përballur me qeverinëmë antidemokratike që vendika njohur në 23 vitet edemokracisë, duke luftuar përvlerat dhe për ligjin, dukeshikuar përpara", u shprehBasha.

BERISHA:FITORJA ËSHTË E GUX-

IMTARËVE, DEMOKRATËTTË TILLË JANË!

Nga podiumi i këtij Kuvendikombëtar, lideri historik i PD-së, Prof.Dr.Sali Berisha dek-laroi se sot kërkohet guxim ngasecili dhe duhet të dëshmojmëguxim shumë më tepër sesamendojmë se e kemi. Ne tëvendosur për sakrifica tëmëdha duhet të protestojmë nëçdo bllok, lagje, shesh, rrugë,sokak, fshat, aty ku jemi.Protesta duhet të jetë motojajonë, në këtë gjendje tëemergjencës. Ne nuk duhet tëheshtim për asnjë çast, nukduhet të rrimë duarkryq për asdhe një moment pa protestuarnë mbrojtje të çdo qytetari, pa-varësisht nga bindjet e tij, porqë përdhunisht i shkelmohet edrejta, puna, djersa, prona. Letë betohemi ne sot në Kuvend,të bëhemi avoketër të lirivedhe të drejtave të qytetarëvetanë aty ku jetojmë. Le tëkundërvemë në qëndresënqytetare, aksionin, protestënqytetare, dhunës policeskeprimitive të qeverisë dhe tëshpëtojmë lirinë dhe vlerat esaj.

Në çdo orë dhe ditë të vësh-tirë të jetës sonë, udhëheqja ezgjedhur nga ne ka gjeturmirëkuptimin dhe mbësh-tetjen e fuqishme të njerëzvetanë dhe kjo ka qenë dhe ësh-të vendimtare për fitoren tonë.Prandaj dhe ju ftoj të mbësh-tesim, me të gjithë shpirtintonë, udhëheqjen tonë të re, qëdel nga ky Kuvend dhe kryetar-in tonë, Lulzim Basha.

Për sa i përket Sali Berishës,unë kam bërë zgjedhjen timepërfundimtare. Për 23 vjet kampatur fatin më të madh të rre-thohem, të frymëzohem, të en-ergjizohem në çdo kohë nganjerëzia, dashuria, respekti,energjia e përkushtimi juaj, sëbashku kemi bërë realitet ën-drrat më të bukura, mëmagjepsëse të njeriut, ëndrrëne lirisë, ëndrrën e anëtarësisënë NATO, ëndrrën e lirisë sëKosovës. Ndaj dhe unë vërtetmë 26 qershor dhashëdorëheqje nga drejtimi i PD-së,por sot dal para jush, me bind-jen më të thellë se edhe dy jetëpo të kisha me punë ditë enatë, nuk do të arrija t'jushpërbleja atë që ju keni bërëpër mua. Ndaj edhe do të vazh-doj së bashku me ju betejën mevendosmërinë më të madhederi në fitorën tonë të meritu-ar, fitorja është e guximtarëve.Demokratët të tillë janë.

Zoti i bekoftë demokratëtdhe Partinë Demokratike, Sh-qipërinë dhe flamurin e saj.

Shtabi i Përgjithshëm i FA shtron drekë për familjarët e ushtarakëveznj. Mimi Kodheli, shefi i Shtabittë Përgjithshëm i FA, gjeneral-major Jeronim Bazo, drejtues tëShtabit të Përgjithshëm, koman-dantë forcash dhe batalioneshautonome.

Ministrja e Mbrojtjes dhe

shefi i Shtabit të Përgjithshëm iFA, përmes këtij aktiviteti socialme fëmijet dhe të afërmit e ush-tarakëve, i falenderuan ata përkontributin e vyer që japin nëshërbim të atdheut, duke shër-byer me përkushtim dhe sakri-

ficë si brenda dhe jashtë vendit.Gjeneralmajor Jeronim Bazo,

falenderoi familjarët e ushtar-akëve për mëbshtetjen e pa-kufijshme për të afërmit e tyreqë punojnë në radhët e Forcavetë Armatosura. Gjithashtu, dukei'u drejtuar ushtarakëve të pran-ishëm në aktivitet, ai theksoise: "Në çdo lloj detyre që shërbe-ni, ju së pari i shërbeni atdheutdhe kërkoj prej jush që kjo detyrëdhe besim i madh që u ështëdhënë duhet të kryehet me nderdhe përkushtim". GjeneralmajorBazo, shprehu mbështetjen edhetë lidershipit të Ministrisë sëMbrojtjes dhe FA për një kujdesmë të mirë ndaj ushtarakëvedhe familjarëve të tyre. "Sot ësh-të koha që edhe ne t'ju shërbe-jmë ju, po me të njëjtin përkush-tim siç ju i keni shërbyer atd-heut", - nënvizoi gjeneralmajorBazo. Me këtë rast ai preferoi t'ishërbejë të ftuarve dhe minis-tres Kodheli.

FAQE 10 Tetor 2014; Nr. 10(310)

PËRVJETORI

Nga Dhimiter Ndrenika*

Organizata e Ushtarakëve në Pensione të Liruar, ne kete vit te 23-te ,ne per-ballje me realitetin konfliktual demokra-tik shqiptar ,ka shenuar arritje te reja qee kane konsoliduar ate, e kane bere pjesete pandare te elites ushtarake joaktive,faktor qe duhet degjuar nga institucionet,qe dha Kontribute te qenesishme ne tra-jtimin kushtetues e ligjor ,te atdhetarizmite te frymes demokrate brenda radheve tesaj e ne faktorin mbarekombetar ushtar-ak .Ajo arriti perkrahjen e mbeshtetjen,per qendrimet e saj ,nga opinion ushtar-ak ,nga OJF-te ushtarake dhe shtresa eveteraneve te LANCI.Rriti e forcoi pavars-ine e saj nga faktori politik partiak ,desh-moi bashkepunim te gjere me institucio-net ,shoqerine civile ,shoqatat ushtarakee te veteraneve .Ajo guxoi te mbroje tedrejtat e lirite kushtetuese ligjore te ush-tarakeve joaktive -njeheresh -edhe te aty-re aktive dhe nuk iu perkul asnje aktoripolitik partiak.Mbrojti me vendosmeri eperkushtim profesionalizmin ushtarak .

Organizata shprehese e aspiratave teushtarakve joaktive te FA te RSH ,pavare-sisht dates se nderprejes se karrieres ak-tive ushtarake ,e themeluar me Urdhernr.119 dt.28.09.1991 te Ministrit te Mrojtjes,rivertetuar si e tille me Urdher nr.133 dt.16.07.1992 po te kesaj Ministrie ,gezoipersonalitet ligjor me vijimesi dhe sot ge-zon te drejten e personit juridik sipas ven-dimit nr.2081 dt.19.09.2007 te Gjykates seTiranes .

Organizata bashkoi dhe bashkon tegjithe demokratet ,pavaresisht nga bind-jet e tyre politike, qe kane denoncuar dhejane distancuar e shkeputur nga praktikate regjimit totalitar ,te partise -shtet ,ai idiktatures enveriane , pasojat e te cilesende nuk jane sheruar .Ajo i qendron be-snike Deklarates Themeluese te Nentorit1991 ,Programeve e Statuteve te saj mendryshimet nga pervoja e saj ,te pacenuarnga thelbi i tyre fillestar .Sot ,me pervojene saj ajo u qendron besnike synimevethemelore,atyre thelbesore ,te kategorisese ushtarakeve joaktive : mbrojtjes kush-tetuese e ligjore ;ofrimin e pervojes se sajFA te RSH ;levrimin e tradites historike teushtrive shqiptare e sidomos te vleravete larta te UPVNCI e te LANCI, te pro-vokacioneve te gushtit 1949 te monarko-fashisteve greke e te meritave te antar-sise se saj pjesemarrese ne Luften e Kos-oves me 1999 si dhe te gezimit te vleravete ushtrive euroatlantike ku tashme RSHeshte anetare e NATO-s dhe synon ane-taresim ne BE.

Organizata ,si e para e ketij lloji , ush-tarake ne veprimtarine e derisotme luftoidhe u perpoq e perpiqet qe te ndikoje meforcen e saj ne trajtimin bashkekohor dheeuroatlantik te ushtarakeve ,qe keta pa-varesisht nga data e nderprerjes se karri-eres active ushtarake ,te gezojne "status" me te drejta te barabarta e te diferenc-uara nga natyra e periudhes se veprim-tarise se tyre aktive .

Shqiperia ka ndryshuar nga e kaluara elarget dhe e afert .Para e pas anetaresimitne NATO e synimit integrues ne BE,tashme me "status kandidati" me per-qafimin e realizimin e vlerave dhe stan-darteve euroatlantike ,u ka deshmuar ush-tarakeve shqiptare nevojen e domosdosh-merine e " shkeputjes de-fakto" dhe " jode-klarative ","te pashkruara e te paligjeru-ara", se permbushja e misioneve te tyrekushtetuese nuk mund te jene efektiveperderisa praktikat e partise -shtet ako-ma bindshem ndikojne ne mosgarantiminkushtetues te plotesimit te misionit tetyre.

Vete Kushtetuta nuk e garanton ketemision te ushtarakut .Ajo kerkon "paanesite FA ndaj forcave politike",por nuk kush-tezon e nuk percakton kur "forcatpolitike,klasa politike" dhe "shumica" e "pa-kica" kuvendore nuk duhet te nderhyje neto ,ne FA ,e ti kthejne ne ligje formale e tepazbatuara ,"deklarative" si ligjet per "de-politizimin" e "departizim" ,"nderrim e pro-fesionisteve ushtarake" sipas bindjevepolitike te "shumices qeverise " etj .Ketodukuri deshmohen me ngjarjet ev.1997,1998 e ne te tjere vite te rotacion-it te pushteteve politike ,nga vete ky tran-zicion I tejezgjatur qe "bren " dhe "ben per-jashtim te ndersjellte" te kahjeve kuven-dore ,"shumice" e "pakice", sidomos mendikim tejet te theksuar per elementet per-beres te sigurise kombetare ,sic jane FAdhe ushtaraket ,e ne vecanti ata joaktive

Sfidat e OUPLSH në vitin e 23-të të saj

,qe ende nuk gezojne "status " te barabar-te me ata "aktive ".Kjo deshmon per njelloj lufte te re klasash ,e qenesishme nediktaturen enveriane.

Veprimtaria 23-vjecare e Organizates kadeshmuar integritetin e saj kushtetues eligjor ,ashtu dhe moral e prefesionist nedobi te shtreses se ushtarakeve joaktive,por dhe te atyre aktive. Kjo veprimtari esh-te brendi e natyres se saj atdhetare e pro-fesioniste .Eshte njeheresh dhe tradite edeshmimtare e mbijeteses mijravjecare teshqiptareve ne trojet e tyre etnike ne Ball-kan .

Organizata ka ndikuar fuqishem ne kr-ijimin e opinioneve ne dobi te trajtimit teushtarakeve si pjese e rendesishme e vi-tale e sigurise kombetare, e asaj pervoje edomosdoshmerie qe ne realitetin e sotemgjeopolitik ,e vecanerisht euroatlantik e ra-jonal ,e ben organizaten subjekt te qene-sishem ne trajtimin e perberesve te "sig-urise kombetare" e te degjimit te saj si sh-trese kushtetuese "qeverisese", "pjese-marrese ne qeverisje",synim qe mbetetsfide themelore per te ardhmen .

Organizata ka vene ne jete kerkesat pro-gramore e statutore te saj .Ajo ka dhenekontribute te vlefshme ,qe edhe jane marreparasysh ,nga qeverisjet e kohes,si ligjete statusit te ushtarakut ;te sigurimeve sho-qerore per ushtaraket ;per kthimin e in-dustrise ushtarake edhe ne dobi te asajcivile ;ne trajtimin e strukturimin e forcavete armatosura ;projekte per perdorimin eforcave ;per ndertimin strukturor te FA eRSH;per veprimtarite jopolitike e jopartiakeper depolitizimin e departizim te ushtar-akeve; per perfitime te ushtarakeve ngapjesa e pasurise ushtarake per trajtimin etyre;per rivendosjen e gradave te FA perata qe ua hoqi regjimi enverian ;per orga-nizimin e OJF-ve te perkohshme me sho-qerine civile per probleme si qytetare apoveterane te luftes;etj.veprimtari.Keto kon-tribute jo gjithnje kane gjetur perkrahjene shtetit e qeverisjeve .Keto qeverisje ukane detyrime ushtarakeve ti trajtojne me"kriteret e standartet e NATO-s " qe endejemi shume larg per ti realizuar.E vetmjaarritje e qenesishme eshte "pensioni su-plementar I pleqerise" per ushtaraket nepension para v.1991 dhe akoma te pareal-izuara kerkesat e premtimit te fushataveelektorale,vecanerisht nga "shumica e sot-me kuvendore"per ushtaraket ne pensionte parakohshem dhe disa shtremberimebere ndaj oficereve me grada te uleta neligjin e ri te v.2014 te karrieres per usht-araket aktive .Organizata I sheh keto sidetyrime te saj per te ardhmen e si detyrimbashkepunimi me shoqatat e tjera OJFushtarake -ate ne reserve e ate kombe-tare te ushtarakeve.

Organizata eshte mirepritur nga opin-ion ushtarak ,nga institucionet e shtetitshqipetar .Ajo ka njohur shtetin dhe legjis-lacionin e tij dhe njeheresh ka qene e dombetet "oponence"per cdo llojdenigrimi,diskriminimi e mosperfshirje eneperkembje qe i behet shtreses se usht-arakeve ,me synim qe keta te shprehin "fig-ure e personalitet shteteror" ,"kombetar","perfaqesues te RSH brenda e jashte ven-dit " me figure te paster morale e profe-sioniste ,qe perben edhe nje sfide tjeterthemelore te Organizates .Kjo na dikton"perfshirje e mirekuptim dhe bashkepunimme institucionet", qe ketyre "iua impononKushtetuta" e legjislacioni yne,i RSH ,qena trajton si "OJF ushtarake " "grup inter-esi" e qe veprimtaria jone eshte e "posac-

me" si vete misioni kushtetues i FA .Organizata ka perkrahur e mbeshtetur

shtetin ne arritjet e deritanishme ,si : atote crrenjosjes se teorive e praktikave tepartise-shtet;te vendosjes se demokracisene vendin tone;te politikave per fitimin ete drejtave kombetare e pavarsise shtet-formuese te shqiptareve ne Ballkan;neluften per clirimin e Kosoves ne v.1998-1999 e te afirmimit te saj si shtet I pavar-ur ashtu dhe te luftes se UCK ne ish -Republiken Jugosllave te Maqedonise e tezbatimit te marreveshjes se Ohrit mes sh-qiptareve e sllaveve .Njeheresh kemiperkrahur e mbeshtetim veprimtarite qesynojne ritrajtimin objektiv te ceshtjes sh-qiptare ne Ballkan ,perfshi "autonomine eshqiptareve " ne Kosoven Lindore ,te sh-qiptareve ne Mal te Zi e te trajtimit "shtetdykembesh " maqedonas -shqiptare " teRepublikes se sotme te Maqedonise si dhesi "pakice thelbesore shqiptaret banuesdhe autoktone ne "Greqi" me tere te drejtate pranuara nderkombetarisht nga paletballkanase.Kesaj vije programore te Orga-nizates i jane kushtuar bashkepunimi meshoqatat e tjera atdhetare ,me organizmate perkohshem shoqatore dhe pjesemar-rje e perbashket ne veprimtarite respek-tive .

Realiteti i ri euroatlantik ,si dhe ai glo-bal ,tranzicioni i paqendrueshem e i tejzg-jatur ne RSH ,perjashtimi i ndersjellte i"pakices kuvendore"nga "shumica",qe kanebere te paqendrueshem zhvillimin e kon-solidimin e demokracise ne vendin tone,krahas detyrimeve relative te mbrojtjeskolektive ne kuadrin e NATO-s edhe poashtu per zbatimin e detyrimeve per ane-taresimin ne BE,kane vene ne rend te ditesqysh me ngjarjet e shemtuara tev.1997,1998 dhe me ato te mevonshme me"acarime prag-konfliktesh sociale",nevojene domodoshmerine e nje institucioni teritrajtuar te FA te RSH ,te shenderrimit tetij ne "nje institucion te pavarurkushtetues,qe FA te zbatoje literalishtkushtetuten e ligjin e tyre organik ,si ga-rante te ekuilibrave te brendshem insti-tutcional ,per sigurine kombetare dhe paqee rend te qendrueshem kushtetues ",detyrime keto te percaktuaraqarte,prere,pa ekuivoket te dyzuara me veteKushtetuten e ligjin organic per FA teRSH.Keto mendime u jane paraqitur qever-ive e Presidentit te RSH dhe publikishtftojme perkrahjen e opinionit per kete dhenjeheresh e konsiderojme kete "shndrrimte FA" si mundesi reale per perfundimin etranzicionit te tejzjatur dhe arritjen eekuilibrave insitucionale,duke i privuar"shumicat" kuvendore"partiake","moniste","totalitariste "e pak-icat" kuvendore thjesht si "fasade" e"demokracise" ,meqenese ky tranzicion eka vleresuar "pakicen kuvendore" vetem si"e detyruar per te qene vetem zbatuese teatyre qe "shumica " i vendos me numrin evotave .E ben "opoziten"thjesht si spekta-tor qe "duhet te duartrokase"ose "tebojkotoje".Kjo nuk eshte demokraci .Kykendeveshtrim i Organizates eshte dhesfide e afert per te "bashkuar OJF-te ush-tarake " ne mbrojtje te atdheut ,kombit epopullit nga nje diktature e re ,e cila hereteshte shfaqur ,por qe tashme mund te sjelleshkaterrime e humbje te medha per shte-tin duke qene me te goditur ushtaraket sipjesa e veprimtarise te dhunshme qe mundti imponohen vendit nga synimet hegje-moniste partiake e aktoreve politike sh-qiptare.

Perpjekjet tona si OJF ushtarake ,pa-varesisht se te tilla ka mjaft ,kerkojne rish-ikim e saktesim ligjor te tyre ne perputhjeme ato te NATO-s,si edhe nevojen e njeperfaqesimi juridik te perbashket ,qe lig-jet per OJF-te nuk e perjashtojne,por qevete kthimi i FA ne "garante te renditkushtetues",do kerkojme rivleresim dheper legjislacionin qe buron sipas ketij kon-cepti.

OJF-te ushtarake ,kane bere nje vep-rimtari shume te dobishme per mbrojtjene te drejtave Kushtetuese e ligjore ,pernevoja e nje perfaqesimi me te fuqishem eme kontribues ,duke ruajtur diversitet eshtresave profesioniste te tyre ,kerkon nje"bashkim federativ te tyre"me drejtim ro-tacional kohor dhe veto ,si dhe kthim teOJF-ve ushtarake ne perputhje me frymene kushtetutes ne "qeverisje te vendit ", sicdo qytetar duke u vleresuar si : "pale ","oponence " dhe grup interesi " ne fushene legjislacionit ushtarak per kthim te tyrene "nje perfaqesi vendimmarrese " per teruajtur e rritur pergjegjshmerine e tyre ndajpolitikave perjashtuese te pushtetit ne

dobi te garantimit e gezimit te te drejtavee lirive te tyre kushtetuese.

Tradita e kombit shqiptar ,e deshmuarne lufterat e tij per liri e pavaresi dhe per-berja shtresore kohore e ushtarakevekerkojne nje unifikim kushtetues e ligjorte "personit fizik ushtarak" i cili nuk mundte kuptohet pa "ndarjen funksionale ven-dimmarrese e pergjegjshmerine " -ushtar,nenoficer,officer,gjeneral-dhe"graden ushtarake perfaqesuese te kesajndarjeje "me rikthim ne vendosjen e gra-dave per ata ushtarake qe nuk gezojnesot.Ketij koncepti te Organizates qeveris-ja e sotme i mundesoi nje ligj te ri "karri-ere ushtarake e gradash" ,i cili sadopaknuk shterron kendveshtrimin tone sepseky ligj ,i v.2014,nuk u kthen graden perpergjegjesite funksionale ushtarakeve tedale ne pension para v.1991 dhe njehereshu heq mundesine per karriere oficereve megrada te ulta (nentoger-kapiten perfshi) enjeheresh nderpret dhe mundesine e per-fitimeve pensionistike .Njeheresh ai nuktrajton te drejtat e emertimit nga "forume"profesionistesh ne tere funksionet hier-akike ushtarake ,qe mund te behej si dhene trajtimin e gjyqtareve ,gje qe Organiza-ta e ka paraqitur konceptin e saj qe nev.2000 ne "projekt-statusin eushtarakut"paraqitur Ministrise seMbrojtjes ,Keshillit te Ministrave dhe Ku-vendit te RSH .Keto ,atehere u hodhenposhte,por praktika e kerkon sot nje gje tetille per te perjashtuar emerimet politikepartiake ne funksione ushtarake .

Ecuria e perafrimit te FA te RSH kriter-eve e standarteve te NATO-s vleresohetnga Organizata si domosdoshmeri qe ush-taraket ti plotesojne detyrat e tyre ne per-puthje me strategjine e mbrojtjes kolek-tive te NATO-s e te shkalles se strukturim-it te FA ne masen qe e dikton aleanca,pordhe krahas edhe me pavaresi relative op-eracionaliteti e strukturash te mirorgani-zuara e pergatitura per te papritura ,qesot i dikton paqendrueshmeria globale,synimet e reja revanshiste sllave ,mysly-manizmi RADIKAL shteteror dhe terrorizmie ne teresi hijet qe jane rrjedhoje e kon-figurimit te aleancave antidemokratike neboten e sotme .

Ne kete kendveshtrim Organizata kaluftuar per nje pavaresi relative perdorimioperacional te forcave dhe e sheh theksine vene ne ligjin e ri te karrieres ushtarake,per forca rezerve ,si mundesi te perball-jes se papritur apo te nje plani paragoditesmbrojtes ne rast mosfunksionimi te forcaveoperacionale ,qe do te kerkoje ne teresiedhe nje "projekt " "status per FA te RSH","status per ushtaraket e FA te RSH" dhenje ligj te ri per "Sigurimet shoqerore teushtarakeve " , te cilet do te perbenin njeplatforme te re te "sigurise kombetare ,pacenuar detyrimet ndaj Aleances ,por si"komplement""rezerve" e "mbrojtjes kole-ktive te aleances ".

Organizata ka shprehur dhe doparaqese "projektet " e saj per cdo pikepam-je programore te cilesuara ne programetne ndihme te dobishmerise sa me te mad-he te FA ne teresine e masave per sigu-rine kombetare.

Organizata ka paraqitur programe te sajper rikonstruktimin te FA te RSH per sta-tusin e FA se ushtarakut dhe nje serekerkesash te pjesshme per bashkepunimMinistrise se Mbrojtjes ,e cila duke i vlere-suar ato besojme se do te bashkepunoje edo te mireprese e te angazhohet per perf-shirjen tone ne zgjidhjen e kerkesave teparashtruara e qe jane programore per or-ganizaten e ushtaraket e saj joaktive .

Sfidat e Organizates jane te medha.Rendi yne demokratik ,qenia antar i NATO-s dhe perkrahja e mbeshtetja e vendit ndajeuroatlantizmit do te mundesoje hap pashapi rritjen e ndikimit te Organizates ndajqeverisjes qe ushtaraket joaktive te jenete pranishem ne jeten e veprimtarine nedobi te sigurise kombetare.

Organizata e sheh synimin e saj pro-gramor edhe ne fushen e bashkepunimitndershoqator brenda vendit e me ato sim-otra OJF ushtarake ne trojet etnike neBallkan. Organizata shpreh vendosmerinedhe gatishmerine e saj per bashkepunimme te gjithe faktoret instituticional e teshoqerise civile ne fushen e mbrojtjeskushtetuese e ligjore te anetaresise seketyre organizmave .

Organizata do perpiqet te zbatoje meperpikmeri Kushtetuten e ligjet e RSHduke perjashtuar mundesine e pjesemar-rjes ne mosbindje civile te cdo natyre qecenon rendin kushtetues.

* Kryetar i OUPLSH, Shtator 2014

FAQE 11Tetor 2014; Nr. 10(310)

PORTRETE

"Ky njeri i virtyt-shëm, vetëm pasviteve ''90 kur nëShqipëri triumfoidemokracia do tëgëzonte lirinë eshumëëndërruardhe do të an-gazhohej maksi-malisht për konso-lidimin e saj. Kurmë 1994 u krijuaOBVL ai bëhet qënë fillim anëtar idevotshëm i saj,dhe që prej 16vitesh drejton mepërkushtim degëne OBVL Korçë

Kryetari i Degës së OBVL,Korçë, Z.FluturakA.Vinçani më 21 shtator

festoi 90-vjetorin e ditëlindjes.Familjarë, miq dhe të afërm iuruan atij jetë të gjatë, lum-turi dhe shëndet të plotë.

Në të vërtetë, ky burrë fis-nik që e kanë goditur dallgët e

Më 1 shtator 2014 u ndanga jeta në moshën 84-vjeçare veterani i LANÇ,Alush Muhamet Pronjari. Aikishte lindur në fshatinVinçan në vitin 1930. Alushirridhte nga një familje me tra-dita atdhetare.

Që në moshë të vogël upërfshi në Lëvizjen Antifash-iste. Ishte vetëm 12 vjeç kuru bë pjesë e Organizatës sëPionierëve dhe më pas njëluftëtar i flaktë në luftën përçlirimin e atdheut nga push-tuesi fashist.

Familja e Alushit i kadhënë shumë Luftës Antifash-iste Nacionalçlirimtare.Xhaxhai i tij, Bektash Pron-jari ka qenë ndër luftëtarët eparë, po ashtu edhe babaiAlushi, kryetar këshilli dheanëtar i njësitit të fshatit.Shtëpia e Alushit ishte bazë

Në datën15 shtator 2014 u nda nga jetapersonaliteti i artit dhe i kulturëskombëtare, shkrimtari i mirënjohur,

Ali Abdihoxha.Ai kalindur në Elbasan në vitin 1929. Qysh

në orët e para u reshtua në rradhët eluftëtarëve të lirisë, të ushtrisë antifashistenacionalçlirimtare për çlirimin e Shqipërisënga pushtuesit nazifashistë.

Pas çlirimit të vendit vijon studimet e lar-ta në Institutin e Letërsisë Botërore "Mak-sim Gorki"në Moskë.

Gjatë jetës së tij u ngarkua me detyra tërëndësishme në zhvillimin e kulturës dhearsimit kombëtar. Ka kryer edhe detyrën ezv/ Ministrit të arsimit. Për një periudhë ko-hore ai kreu edhe detyrën e Drejtorit të Sh-tëpisë Botuese NaimFrashëri.

Lexuesit e shumë brezave në vendin tonëe njohin atë nëpërmjet mjaft tregimeve mepërmbajtje jetësore, në të cilat spikat frymapatriotike eatdhetare. Falë talentit dhe punëssë tijvetmohuese, Ali Abdihoxha do të bëhejnjë ndër prozatorët më të njohur të letërsisësë kohës, në veprat e të cilit u ngrihet per-mendore djemve dhe vajzave të popullit qëluftuan dhemb për dhemb me okupatorët na-zifashuistë për çlirimin e atdheut gjatë Luftëssë Dytë Botërore.

Disa prej romaneve të tij janë botuar edhenë gjuhë të huaj.

Kryesia e OBVL dhe personalisht gjen.Parllaku i urojnë jetë të gjatë, vitalitet dhe shëndet të plotë

Fluturak A.Vinçani festoi 90-vjetorin e ditëlindjes

jetës, edhe pse ka mbi supeplot nëntë dekada, gëzon shën-

det të plotë dhe mendje tëfreskët. Ky fakt na gëzon pamasë të gjithëve.

Fluturak A.Vinçani ka lin-dur në vitin 1924 në një famil-je me taban kombëtar. Babai itij, Avdyli, për arsyeekonomike ka emigruar përshumë vjet në SHBA, ku kaqenë veprimtar i FederatësPanshqiptare "VATRA"që drej-tohej nga Fan Noli. Ai ka kon-tribuar për këtë shoqatë mefonde e ndihma të tjera saherë që i është kërkuar.

Kur në Shqipëri sundonteregjimi fashist, edhe Flutura-ku si patriot i frymëzuar ngababai Avdyli, u përfshi që nëfillim në lëvizjen antifashiste.

Më 1941, kur në fshatinVinçan u formua Organizata eRinisë Antifashiste, Fluturakuu përfshi në këtë lëvizje,ndonëse ende s'i kishte

mbushur 16 vjeç. Një vit mëvonë u bë një nga drejtuesit ekësaj lëvizje, me aktivitettashmë jo vetëm në Vinçan,por edhe në fshatrat tjerë të Ko-rçës.

Kur lufta antifashiste filloitë merrte përpjestime tëmëdha dhe kërkoheshinsakrifica të shumta, Flutura-ku angazhohet në njësitin efshatit i cili kryente aksionetë rëndësishme luftarake. Ai,si komisar ndihmoi shumëpartizanët.

Me formimin e Brigadës sëIV-t S më 28 Nëntor 1943, Flu-turaku inkuadrohet në radhëte saj si përgjegjës rinie nëTogën e Shtabit të Brigadës.

Gjatë Operacionit armik tëDimrit ''43-''44 kësaj brigadeiu desh të përballonte vësh-tirësi të shumta dhe luftime tëashpra, megjithë mungesën eushqimeve. Në një luftim megjermanët në Arze të Devollit,Fluturaku mbeti i plagosurrëndë dhe u dërgua për kurimnë Greqi. Pas disa muajsh, nëmaj '44 u kthye sërish nëradhët e kësaj Brigade dhe kurajo kishte marrë urdhër për tëkaluar në zonën e Veriut,meqënëse ishte i plagosur Flu-turaku i sapo dalë nga spitali,u pa e arsyeshme që të qën-dronte në Korçë. Dhe kur pasdisa ditës, në qershor '44 u for-mua Brigada e XV-të S. ai ka-lon në këtë brigadë me detyrëkomisar kompanie. Mori pjesënë luftrat për çlirimin e Po-gradecit, Elbasanit e Tiranës.U shqua veçanërisht gjatëbetejës së përgjakshme tekUra e Erzenit. Më pas kur kjobrigadë kaloi në Gjirokastër eDelvinë Fluturaku fillon jetënushtarake aktive deri në vitin1946.

Ai mbahet mend për kura-jon në trajtimin e problemeve,sidomos gjatë riorganizimittë ushtrisë pas vitit 1947 kurishin konstatuar shumë ga-bime. Por ky qëndrim nuk i

pëlqeu komisarit të divizion-it, i cili e thërret dhe i thotëse shqetësimet e ti j janëreferuar deri në nivelet më tëlarta.

Më pas dërgohet për stu-dime në Shkollën e Oficerëvenë Tiranë, të cilën e mbaroime rezultate të shkëlqyera.Pikërisht për këto rezultate eemërojnë komandant regji-menti për prapavijën nëDelvinë dhe Gjirokastër. Por,me gjithë kontributin e af-tësitë e tij, më 23 qershor1947, atëhere kur nuk epriste arrestohet dhe dërgo-het në birucat e Tiranës ngaku për 6 muaj provon tortu-rat më çnjerëzore. Në njëproces të montuar, pa asnjëbazë i kërkohet të tregojëshokët e gjëra që s'i kishtebërë kurrë, por ai nuk u nën-shtrua.

E dënojnë me 10 vjet heqjelirie, duke vuajtur në burgjetmë të vështira, si ai iGjirokastrës, ku çdo ditë vdis-nin njerëz nga torturat e punae detyruar. Përfitoi nga am-nistitë e saj kohe, por pas dal-jes nga burgu kreu punë tërëndomta në bujqësi.

Ky njeri i virtytshëm, vetëmpas viteve ''90 kur në Shqipëritriumfoi demokracia do të gë-zonte lirinë e shumëëndërru-ar dhe do të angazhohej mak-simalisht për konsolidimin esaj. Kur më 1994 u krijua OBVLai bëhet që në fillim anëtar idevotshëm i saj, dhe që prej 16vitesh drejton me përkushtimdegën e OBVL Korçë. Si kry-etar i kësaj dege është i an-gazhuar për të mbrojtur epërçuar tek brezi i ri vlerat eLuftës Antifashiste Nacionalç-lirimtare dhe për mbrojtjen etë drejtave të veteranëve.

Në këtë 90-vjetor tëditëlindjes së tij, Kryesia e OBVLdhe personalisht gjen.Parllakui uron jetë të gjatë, vitalitet dheshëndet të plotë.

Sotir BUDINA

Nderim për shkrimtarin e mirënjohur Ali AbdihoxhaAli Abdihoxha ka botuar veprat:

- Një vjeshtë me stuhi; roman -1959 ribotuardisa herë,

- Endra dhe dritë; tregime -1963 botuar disaherë,

- Tri ngjyrateë kohës; roman - 1970- Probleme të zhvillimit të letetërsisë sonë -

1970 ,studime dhe mendime kritike- Dueli i madh : roman 1975, botuar disa

herë,- Sfida-1987- Mirazh-1978- Vila në periferi , roman -1982- Vepra letrare në disa vëllime -1983- Kronika e një nate , roman - 1984 - Sarajet - 19 97

Vitet e fundit, shkrimtari Ali Abdihoxha utërhoq nga jeta letrare, duke refuzuar madjeedhe kërkesat e shumta për intervista mbikulturën dhe letërsinë. Vepra letrare e Ali Ab-dihoxhës e ka skalitur emrin e tij ne panteo-nin e pavdekshëm të kulturës kombëtare.

Pandeli Koçi, Vasil Premçi, Kolec Traboini,Nikolla Spathara, Petraq Risto, Roland Gjoza,Albert Zholi, Faslli Haliti, Ibrahim Kadriu, Ilin-den Spasse, Fatmir Terziu, Xhahid Bushati, Na-tasha Lushaj, Astrit Bishqemi, Basir Bush-kashi, Nazmi Seiti, Iljaz Bobaj, Hyjni Ceka, RizaBraholli, Irena Dono, Behar Gjoka.

Alush Muhamet Pronjari, ndërpionierët e parë antifashistë

e LANÇ dhe nuk u mbyll kur-rë as ditë e as natë përluftëtarët e lirisë. Këtu kanëqëndruar e janë strehuarudhëheqës të luftës si YmetDishnica, Nexhip Vinçani edisa të tjerë.

Vetë Alushi, ndonëse i rinë moshë shkonte e vinte ngafshati në qytet nga ku merrtee shpërndante materiale pro-pogandistike për luftën. Gjatëkësaj kohe ai ka rrezikuardisa herë edhe jetën e tij.

Për kontributine tij nëluftë e në punë është nderu-ar me Medalje e Çertifikatatë Çlirimit, Trimërisë, Vjetër-sisë etj.

Me vdekjen e tij, familjahumbi njeriun e dashur, pordhe organizata jonë humbi njëveteran të nderuar.

Fluturak A.VINÇANI

FAQE 12 Tetor 2014; Nr. 10(310)

REPORTAZH

Nga Faik Xhani

Data shënon 22 gusht 2014. Nga Ti-rana nisen për Sllatinë të Dibrës 80 par-tizanë e pasardhës veteranësh për të fes-tuar bashkarisht 70-vjetorin e formimit tëBr. XVIII S dhe çlirimin e Peshkopisë. Nëkrye ish-partizani i kësaj brigade me kon-tribute të veçanta, ushraku i nderuar Se-lim Pira. Ai e ka të 15-tin përvjetor që efeston me bashkëluftëtarët në Dibër.

TE URA E TOPOJANITKur ora shënonte 13 u ndodhëm

pranë Urës së Topojanit. Ajo qëndronmbi lumin Drin, pikërisht në atë pikëky lumi futet në kanjonet e ngushtadhe të bukura të Topojanit e Hoteshitderisa del në Katundin e Ri të krahinëssë Luznisë. Tek përfundon ura, në tëmjatë të saj, ngrihet një lapidar kush-tuar përpjekjeve të partizanëve të çetëssë Dibrës të udhëhequr nga Heroi iPopullit Haxhi Lleshi, në shtatorin evitit 1942. Është ndër aksionet e parakundër fashistëve Italian. Përpjekjetqenë të ashpra. Ndërsa forcat partizaneu sulën furishëm mbi armikun, atij ivijnë përforcime të shumta. Partizanëtluftuan me heroizëm të rrallë. Në për-pkejet e fundit, para tërheqjes plagosetedhe komandant Haxhi Lleshi. Ai përdy javë rresht u strehua në familjet efshatit Shpukth, një fshat që ka qenëbazë e LNÇL.

Në këtë vend, ku u end lavdia dheheroizmi u pritëm me shumë entusiaz-ëm e hare. Tingujt e një orkestre melodër e cule gjëmonin e jehonin gjithëtrevën. Urimini e mirësëardhjes na ebënë përfaqësuesi i komunës Maqel-lar z. Mehdi Shehu, kryetari i komi-tetit të Veteranëve të Dibrës z. Ilmi-Cani dhe ai i Maqellarës z. Xhevat Danisi dhe disa ish-partizan të Br. XVIII dheveteranë e pasardhës veteranësh tëDibrës.

Pranë këtij lapidari folën z. SelimPira, përfaqësuesi i komunës Maqel-lar z. Medi Shehu, i cili i ftoi të pran-ishmit për t'u çlodhur e për të pirë njëkafe në qendrën e Maqellarës. Në këtëpërvjetor nderuan me pjesëmarrjen etyre edhe Emin Lleshi e Nazmi Kurtishipërfaqësues të Organizatës së Veter-anëve të Dibrës së Madhe, Prof. Dr.Bashkim Lleshi, pinjoll i derës së Lle-shajve, Asllan e Hazis Keta, Ymer Ber-exha, Shefki Lleshi etj. Pas disa bise-dave në kujtim të luftës së partizanëvetë Dibrës dhe historisë së lavdishmetë Br.XVIII S autokolona e makinavedhe autobuzave ndaloi në qendër tëMaqellarës, ku u pritën me lodër e cule,këngë e valle dhe me plot përzemërsie bujari.

Maqellara e Dibrës stacioni i dytë imikpritjes dibrane.

Maqellara kishte marrë pamje fes-tive. Kudo ndihej atmosfera e festës.

NDERIMI PËR ATA QË DHANË JETËN PËR ÇLIRIMIN E

Pushimi u bë në lokalin "Rexha" mepronar Xhevat Rexhën. Të pranishmiti përshëndeti dhe i pritën: sekretariae përgjithshme e Prefekturës z. Doni-ka Hyseni, Medi Shehi përfaqësues ikomunës dhe kryetari i veteranëve përMaqellarën Xhevat Dani. Afro një orëmjediset e këtij lokali gjëmuan ngavallet dhe këngët. Qe një atmosferëshumë e ngrohtë miqësore, me njohje,përshëndetje e çmallime. Një pjesëzkujtese e homazhi për kontributin qëka dhënë edhe Maqellara e Dibrës nëLuftën NÇCL. Kjo trevë i dha luftës 70partizan dhe 18 Dëshmorë të Atdheut.

Nën tingujt e orkestrës me lodër ecule dhe këngës së Elez Isufit kolonavazhdoi rrugëtimin drejt Peshkopisë.

EDHE MELANI BËRI TË VETENEdhe Melani ishte në festë. Banorët

e komunës, veteranë e pasardhëskishin dalë me na prit. Mandej dëshi-ronin të na mbanin siç ishim përdarkë, por agjenda nuk na premtonte.Përfaqësues të komunës si dhe të or-ganizatës së veteranëve të Luftës tëkësaj komune, kryetari Irfan Fida nauruan mirëseardhjen si dhe shtruannjë kokteil për të pranishmit. EdheMelani bëri të veten, rrezatoi një pjezëstë mikrptjes e bujarisë së Dibrës.

NË PESHKOPI, PARA BUSTIT TËELEZ ISUFIT

Sapo lëmë pas kodrat e veshura mepemë frytore të Trenës, karburantindhe kthesën e madhe para nesh shpal-oset qyteti i bukur i Peshkopisë.Kalojmë nëpër Dëbrovë, lagje e qytetitPeshkopi, ku dikur ishte fusha eSportit dhe ekipi i "Korabit" trondisteedhe skuadrat më me zë të vendittonë.Tashmë kjo lagje e qytetit ka ndry-shuar plotësisht. Është zmadhuar ezbukuruar, janë bërë shumë ndërtime

të bukura, janë asfaltuar rrugicat dheka shumë gjallëri, thuajse është ngritnjë Peshkopi e dytë .Kalojmë Përroine Llixhave, godinën e dikurshme meshumë zë "Vapori", njësi e tregtisë, katii parë Mapo dhe kati i dytë Bar-Restorant, sheshin me mizërinë emjeteve dhe njerëzve dhe nga e djath-ta njësitë e shërbimit të tregtisë ebanesat që vijnë shkallë-shkallë shp-atit, ngjisim maloren dhe futemi nëbulevardin e bukur të kësaj qyteze,ndalojmë përballë godinës së Prefek-turës dhe pranë bustit të Elez Isufit.

Sekretaria e kësaj prefekture z.Donika Hyseni, një zonjë plot përkush-tim e mençuri na shoqëroi gjatë gjithëinternarit dhe tani në shtëpinë e saj,përshëndeti të pranishmit. Ajo përcol-li konsideratat më të larta për ata qëkontribuan për lirinë dhe çlirimin evendit. Gjithashtu gjatë fjalës saj thek-soi: "Institucioni i Prefekturës vlerë-son dhe nuk harron kontributin e tërënëve për lirinë e atdheut . Ai përgë-zon të gjithë ju partizanët, veteranëtdhe pasardhësit që ruani me fanatizëmamanetin e traditat e tyre. Nderon dhepërulet me respekt ndaj dëshmorëvetë atdheut. Sakrificat dhe gjaku i tyrenuk harrohen. Institucioni ynë shpër-fill të gjithë ata që baltojnë Luftën Na-cionalçlirimtare, sakrificat supremedhe gjakun e të rënëve për lirinë ebegatinë e Shqipërisë."

Për kontributin e dibranëve qëmorën pjesë në Br. XVIII foli ish-parti-zani Selim Pira. Në emër të familjevetë Dëshmorëve të Atdheut përshënde-ti z. Ilir Shkëmbi. Sheshi i qytetit Pesh-kopi ushtoi për disa minuta nga këngëtdhe vallet. Për çudi, banorët e qytetittë Peshkopisë nuk ishin në Shesh.Drejtuesit e Bashkisë mungonin. Atyvendin e haresë e kishte zënë muzgu.Vetëm të ardhurit nga Tirana e zgjuanPeshkopinë dhe i dhanë peisazhin efestës. S'e kuptojmë pse Dibra e bash-kuar historikisht, ndahet në kohënmoderne, kur Shqipëria pret t'i bash-kohet familjes evpropiane? Na dukenelement anakronik me rrënjë ataviz-mash bajraktariste, që nuk i shërbe-jnë as demokracisë së vërtetë dhe asvlerave të mëdha e të ndritura të Di-brës e dibranëve.

Pastaj nën valvitjen e duarëve dhetingujve të orkestrës u përcollëm nëdrejtim të Sllovës. Teksa ndjekimrrugtimin nëpër rrugën e re të bërërishtas, të shtruar me asfalt, vësh-trojmë peisazhin mahnitës nga kuduket sikur prek qiellin maja e Korabit,Grama gëlqerore, maja e Pepenikut,ndërsa fshatrat shtrihen radhë-radhënga Tomini, Pilafe, Kastrioti, rrëzëmaleve: Dipjaka, Venishti, Sllatina emë tej qendra e komunës, Sllova mefshatrat për rreth: Vleshë, Kall e Ra-

domir. Janë sektori i fshatrave malorenga ku janë zhvilluar dhjetra beteja ngapartizanët e Br. XVIII S.

Krenar qëndron Venishti, ku më 18qershor 1944 formohet Këshilli NÇCLi qarkut të Dibrës, i cili zhvilloi njëpunë shumë të dendur dhe konkretesi për banorët e kësaj treve ashtu edhepër mbështetjen e luftës me luftëtarëdhe me gjith çka u nevitej.

Kur ora po i afroj 18-ës së mbrëmjesu ndodhëm në qendrën e Komunës Sll-ovë, në Sllovën e rrethuar nga malet,me plot bukuri e pastërti, e dalluar përbujari e atdhetari. Qendra ka marrëpamje festive. Flamuj, banderola,këngë e e valle, dhjetra makina e plotpjesëmarrës që na pritën e na uruanmirëseardhjen. Zyrtarisht priti z.Dashuri Leka n/kryetar i KomunësSllovë. Nën kujdesin e tij dhe të komi-sionit organizator u shpëndamë nëpërlokalet e qendrës të Sllovës ku napritën me shumë respekt e bujari. Nëtë gjithë lokalet që pushuam naservirën sipas dëshirës kafe, pije alko-like e lëngje frytash. Aty jo vetëm uçlodhëm, por edhe u njohëm me vep-rimtarinë luftarake e atdhetare të pop-ullit të kësaj treve nga thellësitë eshekujve e veçanërisht ndaj push-tuesve turq, serbë dhe nazi-fashistë,ku populli i Sllovës dhe i fshtrave për-rreth ka mbajtur një peshë të madhedhe ka qëndruar i papërkulur.

Në gjurmë të traditave të vyera tëkësaj treve qe edhe shprëndarja nëpërshtëpitë e banorëve të kësaj komune.Brenda një kohe të shkurtër të gjithëtë pranishmit u sitemuan nëpër shtë-piat e banorëve të fshtrave të komu-nës Sllovë ku u pritën me shumë nder-im e respekt dhe u trajtuan me shumëkujdes e bujari të gjithë të ardhurit ngaTirana.

Sllatina priti pjesën dërmuese tëtyre. Emin Lleshi e Nazmi Kurtishi ngaDibra e Madhe, Asllan e Azis Keta ngaBulqiza, Enver Hasa nga Vila e Kukësit,Xhevdet Çelmeta, nip i Bab Myslimitnga Peza e Madhe, Faik Xhani nga Lisii Matit, Hydbi Hysenllari, Vesel Musta-fallari nga Skrapari dhe z. SulejmanBurgu u gjëndëm nën bujarinë e famil-jes Berexha, ku atdhetaria, bujaria dhehumanizmi ka pasur dhe kanë djepine tyre.

Të parët e kësaj familje, Ibrahim eTafil Berexha për rezistencën e fortëdhe mospajtim me pushtuesin u tor-turuan dhe u vranë nga serbët. Babai iIlmiut dhe kushëriri i Ymerit, SelimBerexha ka qenë partizan i Br. XVIIIdhe ka dhënë një kontribut të veçantësi partizan dhe si familje. Edhe nëna etij, Fidaija ka kontribuar denjësishtpër Luftën Nacionalçlirimtare. Ajo qenjë nën trime, një nënë burrëreshë,jo vetëm bujare, por edhe e mençur ehumane, e cila qe infermieria e parë,që mjekoi e shpëtoi dhjetra partizanëtë plagosur e të sëmurë. Aq punë kish-te ajo sa nuk i premtonte asnjë minutkohë, prandaj që të plagosurit e tësëmurët ta kishin më të mundurlëvizjen, i fiksonte me lidhëse litari.Për nënë Fidainë bëmat s'kanë të sos-ur. Asaj i është kushtuar edhe një bot-im me titull: "Nëna e partizanëve". Endërsa bëmat e saj nuk mbarojnë dhekonmtributi i saj është vlerësuar medhënien e një pensioni për merita tëveçanta, na lë pa mënd fakti që pranëkëtij vendi, pranë kësaj shtëpie që kastrehuar e kuruar qindra partizanë epartizane nuk ka një Pllakë Përkujti-more ose aty ku i thonë "Aku i Kuq",ku qe ngritur Spitali Partizan.

E rëndësishme është se kontributii Selim dhe Fidaie Berexhës nuk kashkuar kot. Ai jo vetëm që është vlerë-suar, por po ruhet e çohet më përparaedhe nga pasardhësit z. Ymer e Ilmi Be-rexha , por edhe nipat e mbesat: Erma-

FAQE 13Tetor 2014; Nr. 10(310)

REPORTAZH

li, Qatipi e Xhelsimja.Është kjo traditë e bukur e mjik-

pritjes dhe e sakrificës së të parëve qëkanë bërë Ymerin dhe Ilmiun të sakri-fikojnë e t'i mbrojnë më së miri,mandej edhe t'i çojnë më përpara, edhesot në tranzicionin e brishtë shqiptar.Ymeri në Domje Tiranë e Ilmiu nëSllatinë japin shëmbullin më të mirësi persona dhe si familje për ruajtjendhe pasurimin e traditave më të miratë të parëve të tyre trima e atdhetarë.

Është kjo traditë që e ka pas nëthemel familja Berexha që e bënë Elez-in edhe pse i moshuar të mos qëndrojëasnjë herë pa ardhur me nderuarformimin e Br. XVIII S dhe çlirimin eDibrës.

I veçantë për kohën që po jetojmëështë edhe Ilmi Berexha. Ai ka qën-druar në themelet e të parëve dhe kandërtuar jetën si më mirë. Ka ndërtu-ar banesa të reja për strehimin efamiljarëve, por edhe për të prit epërcjell partizanë, veteranë e miq ngatë katër anët e vendit. Së bashku mebashkëshorten dhe fëmijët kanë kri-juar edhe një tufë bagëtishë prej 250krerë duke dhënë shembull edhe nëkëtë drejtim për ruajtjen dhe mbarësh-timin e blektorisë së imët e sidomos,deleve. Zemra e tij është e madhe.Dëshirën e kishte t'i merrte të gjithëtë ardhurit nga Tirana, partizanë, vet-eranmë e pasardhës veteranësh nështëpinë e tij. E luti përfaqësuesin ekomunës dhe i premtoi se nuk do tazhgënjente, por vetëm 11 veta qemëmiqtë e asaj nate të këndëshme, qës'do ta harrojmë kurrë. Interesimi i Il-miut qe në kulm. Asgjë nuk la pa nabërë e servirur, mbi të gjitha bisedëne larmishme në evokimin e së kalu-arës së lavdishme të kësaj familjejedhe fshatit Sllatinë, por edhe problem-atikat që ndeshen sot. Ai e përjeton meshumë dhimbje cdo nënvleftësim e çdopakujdesi, qoftë të individëve tëveçantë, drejtuesve vendorë, apo edhetë qeverisë e presidentit të Republikëspër Dëshmorët e Luftës, Veteranët, tëmoshuarit, shtresat në nevojë. E papranueshme nga Ymeri, Ilmiu, poredhe të gjithë veteranët e familjet eDëshmorëve të Luftës ANÇL ështëedhe riabilitimi i disa figurave që jovetëm nuk kanë dhënë kontribut përçlirimin e vendit, por edhe i janëkundërvënë fuqishëm atij duke bash-këpunuar ngushtë me armiqtë push-tues, nazifashistë.

Dielli i 23 gushtit sapo preku majate Korabit dhe i dha dritën e ngrohtës-inë e duhur edhe Sllatinës, u zgjuam.

ATDHEUT DHE LIRINË E POPULLIT ËSHTË LEGJITIM

Pas si kryem shërbimet personaledolëm në bahçen e bukur të Ilmiut edhepër të parë, por edhe për të thither ajrine freskët e të pastër të Sllatinës. Prejatje shtrohej i gjithë teritori deri nëmalet e Arnit, Lurës, Muhrrit, Selish-tës dhe Luznisë. Një gotë qumësht tëngrohtë delje dhe një kafe Dibre pimëtë gjithë sa qemë. Qëndruam aty nënfreskun e bujarinë e Sllatinës, zhvil-luam një bisedë shumë të këndëshmee të larmishme dhe nisëm rrugën përte lapidari i Sllatinës. Rrugën e bëmënë këmbë duke shijuar freskun emëngjezit si dhe bukurinë mahnitësetë natyrës së atyre bjeshkëve. Me xhaYmerin nuk u ndava për asnjë minut.Ai ishte si një gurrë e pashterrshmeqë për cfarë ta pyesje, ishte gati të tëkthente përgjigje. Mbi të gjitha njihteshumë mirë terrenin, traditat e kra-hinës dhe historinë e kësaj treve.Bashkarisht qëndruam në qendër tëKomunës Sllovë. Ishte dita e dytë qëSllova ishte në festë. Aty lodra e culjagjëmonte. Kënga e vallja vazhdonte papushim. Takime të përzemërta. Njëkuriozitet i madh, për të ditur si kish-in kaluar shokët tanë, kishte drejtue-si i grupit të Tiranës, biri i kësaj ane,Selim Pira. Të gjithë ishin tepër tëkënaqur dhe shumë të emocionuarnga mikëpritja e bujaria e rrallë e kë-tyre malësorëve.

Për një moment lëmë tavolinën, viz-itojmë qendrën e Sllovës. Aty ndodhenzyrat e Komunës, Shkolla e bashkuar9-vjeçare dhe e mesme, një godinë emadhe dykatëshe dhe shumë emirëmbajtur, një xhami e bukur, njëobjekt kulti me një minaret të lartëdhe të punuar me shumë shije dhe disanjësi tregtie private.

Ndërsa viziton Sllovën të zë syriedhe një lapidar i punuar bukur dheme shije. Është mirëmbajtur si mëmirë. I afrohemi dhe vëzhgojmë përdisa minuta. Në krye të tij shkruhet:"Në kujtim të dëshmorëve të vrarë ngaokupatori gjerman në Sllatinë më 24nëntor 1943." Lexojmë: Ismail R. Stra-zimiri, Mersim E. Ndreu, Dalip T. Cor-ja, Telat T. Çorja, Sulejman M. Xhepa,Bije M. Plaku, Fiqiri G. Shehu, Dije H.Shehu, Aqif Z. Gjoka, Islam Ll. Ndreu,Naxhi H. Corja, Xhavit T Sulollari,Hysë Xh. Maliku dhe Sulejman MDranga.

Ora shënon 10 e 23 gushtit. Lëmëqendrën e Sllovës dhe drejtohemi përtek lapidari i Sllatinës. Autokolona emakinave ndalon dhe të pranishmit idrejtohen sheshit ku është ngrit lapi-dari. Ishte një shesh i madh, plot dritë

e bukuri që përshkohej më së miri ngadielli, mbi rrugën automobilistike.

Para nesh kishin shkuar disa vetëqë mereshin me qendrën e zërit.Brenda disa minutash sheshi umbush plot e përplot me të ardhurtinga Tirana, Peshkopia dhe fshatrat përrreth. Këngët e vallet ushtuan. Tash-më udhëtimit dy ditor po i vinte kul-mi.

Në këtë shesh ngrihej një lapidar imadh, i lyer që ndriste si kristal. Nëmesin nga koka lart shkruhej: "Këtume urdhër të Shtabit të Përgjithshëmtë Ushtrisë NÇL u formua Br. XVIII S."Ora po i afrohej 11-tës. Nis ceremo-nia zyrtare. Në tribunë: Prefekti i Di-brës Melaim Damzi, deputeti i zonësUlsi Mannja, Rustem Peçi kryetar iKomitetit Kombetar të Veteranëve,Selim Pira ish-partizan i Br. XVIII dheushtarak i nderuar, Bukurosh Leka,n/kryetar i Komunës Sllovë, IlmiCani kryetar i Komitetit të Veter-anëve të Luftës për rrethin Dibër, pin-jolli i familjes Lleshi, Prof. Dr. Bash-kim Lleshi, Ilir Shkëmbi, kryetar iOrganizatës së Dëshmorëve të Atdhutpër Tiranën, anëtarët e kryesisë sëpërgjithshme të Shoqatës "Bashkim-it Përgjithshëm të Pensionistëve tëShqipërisë" Enver Hasa, Hydo Alipaj,si dhe disa veteran të nderuar ngaDibra e Madhe : Emin Lleshi e NazmiKurtishi, Abas Pira, Asllan Keta, Ra-madan Doku nga Qafë Murra, YmerBerexha etj.

Fjalën përshëndetëse e mbajti z.Bukurosh Leka, n/kryetari i komu-nës Sllovë. Për evokimin e kontributittë dibranëve në luftën për çlirimin evendit e mbajti prefekti, z. MelaimDamzi. Për kontributin dhe rolin qëdha dhe luajti Br. XVIII foli z. SelimPira-ish partizan i kësaj brigade. Aivuri në dukje se Sllova me fshtrat përreth qe e vemja zonë që u bombarduame avion. Brenda një dite u vranë 22veta, pa folur këtu për dëmet e mëdhaqë u bënë në këtë trevë. Populli i Sll-ovës jo vetëm nuk u thye, por përkun-drazi u lidh si mishi me thuan meluftën dhe shkroi faqe të lavdishme nëluftë për çlirimin e vendit. Në Br.XVIIIku drejtoi biri i kësaj ane, gjeneralDali Ndreu dhe komisari Tuk Jakovamorën pjesë 1850 partizanë e parti-zane dhe shkruan akte trimërie eheroizmi që nuk do të harrohen kur-rë. Me shumë vëmëndje u ndoq nëkëtë ceremoni përkujtimore fjala eKryetarit të Komitetit Kombëtar të Vet-erënëve z. Rustem Peçi. Ai u përqën-drua kryesisht në kontributin që dha

Br. XVIII S , e cila ashtu si njësitë etjera të Ushtrisë Nacionalçlirimtare ikreu me nder të gjitha detyrat engarkuara. Ajo çliroi Kërçovën, Prizre-nin, Peshkopinë, Dibrën e Madhe dheKukësin në bashkëveprim me Br.V S.Gjithashtu z. Rustem u ndal në punënqë duhet bërë për të ruajtur vlerat eLuftës Nacionalçlirimtare, të kon-tributit dhe veprës së Dëshmorëve tëAtdheut dhe të partizanëve trima qëluftuan për liri. Askush nuk duhet taketë për turp se mbron Luftën Nacio-nalçlirimtare, veprën e ndritur tëDëshmorëve të Atdheut, sakrificat epanumërta që banë shokët tanë,prindërit tanë partizanë e partizane.Është krenari dhe vlerë të kujtoshë dhetë nderoshë të rënët për çlirimin e ven-dit. Nderimi për ata që dhanë jetën përçlirimin e vendit dhe lirinë e popullitështë legjitim. Në përfundim të fjalëssë tij, e cila u ndërpre disa herë ngaduartrokitjet dhe ovacionet z. RustemPeçi falenderoi prefektin, drejtuesit ekomunave Maqellar e Sllovë dhe ban-orët e trevës për pritjen që na bënë sidhe u uroj të pranishmëve gëzuar 70-vjetorin e formimit të Br. XVIII S dhefestën e Çlirimit të Dibrës 23 gushtin.

Komiteti Kombëtar i Veteranëve tëLuftës vlerësoi me titullin e lartë"Nderi i Organizatës së Veteranëve tëLANÇ" :

z. Imer Pira, Liman Gjoni, XhevatDani dhe Halil Tupen.

Gjithashtu Komiteti i Veteranëve tëLANÇ i rrethit Dibër u dha titullin:"Nderi i Organizatës së Veteranëve" pasvdekjes: Haxhi Lleshit, Shefqet Peçitdhe Esat Ndreut si dhe Selim Pirës eShefki Devës. Gjithashtu komiteti iVeteranëve të Rrethit Dibër u dha Me-sazh Mirënjohje: Ali Manjanit, IrfanUshtelenzes, Feta Varfit, Durian Kam-berit, Ramadan Dukës dhe LavdieGjonit.

Pas shpërndarjes së këtyre titujvee vlerësimesh autokolona u nis drejtPeshkopisë. Pjesëmarrësit siç ishinbënë homazhe pranë varrezave tëDëshmorëve ku mori pjesë deputeti z.Ulsi Manja, prefekti, Melaim Damzi,Sekretaria e prefekturës z. DonikaHyseni, kryetari Komitetit Kombëtar tëVeteranëve z. Rustem Peçi, i veter-anëve të rrethit z. Ilmi Cani, kryetarii organizatës së Familjeve të Dësh-morëve të Luftës z. Ilir Shkëmbi etj.Në këtë ceremoni përshëndeti z. IlmiCani kretar i Komitëtit të Veteranëvetë Rrethit Dibër.

Pas homazheve në Varrezat e Dësh-moreve për të pranishmit u shtrua ngaprefekti i Dibrës Melaim Damzi njëdrekë pune. Në këtë drekë përveçshërbimit cilësor të personelit të lokal"Hoxhës" u bënë edhe disa përshënde-tje që vlerësuan kontributin e popullittë Dibrës në Luftën Nacionalçlirimtaresi dhe theksuan nevojën e bashkimitpër mbrojtjen e kontrubitit dhe gjakuttë rënëve për çlirimin e vendit dhe lir-inë e popullit. Në këtë drekë punë për-shëndeti prefekti i Dibrës, z. MelaimDomzi si dhe nipi i Babë Myslimit, in-telektuali pezak Xhevdet Çelmeta, i cilimidis tjerash vuri theksin në lidhjendhe bashkëpunimin e ngushtë të BabMyslimit me Haxhi Lleshin, të çetaverespektive dhe popujve të dy krahi-nave. Një miqësi që sa vjen e forcohetedhe në ditët e sotme.

Nën shoqërimin e prefektit të Di-brës, sekretares së përgjithshmë Don-ika Hysenit, kryetarit të Komitetit tëVeteranëve Dibër Ilmi Canit u ndamëme përshtypjet më të mira dhe me be-simin për t'u takuar në përvjetorët eardhshëm në Dibrën e trimqërisë e tëbujarisë, të asaj Dibre që nuk ka ng-jarje madhore të vendit e popullit tonëqë mos të ketë qenë e pranishme dhekontributore.

FAQE 14 Tetor 2014; Nr. 10(310)

RREFIMI

Nga Halit AGA

Misar Aga ka lindur në lagjen eagallarëve në atë zonë të Tiranës qëështë vërtet për tu admiruar. Kjo lagjendodhet në mes Petrelës, Arbanës dheBaldushkut (fshati Vshaj) ku gjyshënittanë kishin sarajet e tyne, pasi kjozonë është një gadishull shumë ibukur, i cili rrethohet nga dy lumenjme ujë të rrjedhëshem gjatë gjithëvitit. Dhe përveç kësaj mrekullie tëfalur prej krijuesit edhe uji i pijshëmrrjedh nga kodra e ullishtes e vjen metuba me vetërrjedhje nëpër familjettona. Kjo zonë është shquar gjithmonpër virtytet e saj, si dashamirësia mesnjerëzve, respekti dhe vlerësimi përmë të mëdhenjtë, kujdesi për pronën,shtëpinë, mallin, familjen e njeritjetrin. Xhaxha Misari evidenton gjith-ashtu faktin se edhe në mbrojtje tëzonës tonë ka patur një parim: të gjithëbashkë dhe në asnjë rast të mos lihennjerëzit të braktisur apo në rrugë siçthuhet rëndom.

"Ne, edhe në Europë, qoft në rastestudimesh apo si vizitorë (turistë siç ithon sot), gjithmonë jemi organizuar.Dhe para se të niseshim, nga i pari ilagjes apo kryeplaku siç quhejatëherë, caktohej kush do taudhëhiqte grupin dhe të gjith pjestarëtishin të detyruar t'i bindeshin atijsikur të ishin në prezencën e famil-jarëve të tyne",-pohon Misar Aga.

Lanë studimet në Itali, u kthyenpër të mbrojtur Atdheun

Mw 1937-1938 dhe në prill 1939kur vendin tonë e pushtoi Italia Mis-ar Aga dhe disa djem tjerë të fisit tëtij vazhduan studimet ose ju bashkuanbatalionve shqiptare të organizuara nëLëvizjen Antifashiste.Me modesti aitregon se si në në mynyrën më qyteta-re u mblodhën në Bari më datën 15mars 1939 dhe u nisën (për herë tëparë në jetën e tyre pa pyeturprindërit) e zbritën në Durrës mëdatën 17 mars. Dhe me të arriturpranë familjeve, i pritën vërtet meceremoni ashtu si ata dinin të pris-nin e të vlerësonin veprat e mira, ash-tu siç dënonin të këqijat. "Veprimijonë bëri bujë vërtet shumë pasi neishim të parët që arritëm në vendintonë dhe pas 20 ditësh u nisëm përnë Durrës të mbrojmë vatanin, ku përhir të së vërtetës u angazhuan pesëdh-jetë burra dhe ne të sapoardhurit. Ethem me shumë krenari se ne u bëmëedhe pjesë e hedhjes në erë të urëssë Shijakut, pasi kishim edhe njohu-ri mbi lëndët plasëse..",vazhdonrrëfimin xha Misari.

Wshtw i njohur fakti qw kwta djemsi dhe burrat e fisit "Aga", pasi u kthy-en nga Italija ku ishin me studime nëprofile te ndryshme, menjiherë u an-gazhuan me rezistencën dhe më pasnë çetën e Pezës. Keshtu xhaxha Mis-ari përmend grupin e tyre në radhëtpartizane: Ramazan Ahmet Aga, Ra-mazan Ymer Aga, Ramazan Hasan Aga,Misar Begtash Aga, Qazim Limon Aga,Muharrem Sefer Aga, Ismail HysenAga, Selmon Selmon Aga, Sinon AliAga (Visha) etj. Ai kujton organizimimme korier për shoqërimin e person-ave shumë të rëndësishëm që vininnga zonat e tjera për në Pezë, pasi pakaluar nga zona jonë nuk kishte asn-

ZEMRASi të luftoni sëmundjetkardiake

1- Pakësoni ush-qimet me yndyrë, shto-ni perimet dhe frutat efreskëta në dietën tuaj.Bëni çdo ditë të paktën30 minuta ecje.

2- Bëni çdo ditë tëpaktën 15 minuta ushtrime. Konsumoni një gotë verë tëkuqe në ditë. Evitoni, alkoolin, duhanin.

KOLESTEROLI Këshilla për të ulur kolesterolin

- Për të ulur përqindjen e lartëtë kolesterolit nuk duhet të pinicigare dhe nëse pini, mundohe-ni ta ulni numrin e tyre deri sata ndaloni krejtësisht.

- Merruni me ushtrime fiz-ike në mënyrë të rregullt.Mbani një peshë ideale (peshaideale është ajo që keni pasurkur keni qenë 25 vjeç). Favori-

zoni më tepër konsumin e peshkut se sa të mishit. Për-dorni më shumë vajin e ullirit se sa gjalpin në përgatitjene vakteve.

- Kujdes me ëmbëlsirat e ndryshme, sepse bëhen gjith-një me shumë vezë, po ashtu duhet të largoni nga ush-qimet tuaja gjalpin, djathin, sallamet e ndryshme.

REUMATIZMASi ta kurojmë reumatizmëm

- Bëni dy herë në javë ush-time gjimnastikore të lehta.Merrni here pas herë (njëherë në dy ose tre muaj) table-

Bisedë me një dëshmitar okular të organizimit të rezistencës antifashiste

Misar Aga: Të gjithë djemtë e fisittonë, në Çetën e Pezës

Foto: Misar Aga

jë mundësi komunikimi. "Ne ishimedhe të kamur more bir, pasi po pate

munges ushqimi e baruti nuk hyn dotnë luftë. Ne u angazhuam totalisht në

luftën për liri dhe qëndruam shumëbesnikë ndaj kauzës tonë, se çdo ush-tri e huaj që hyn në nji vend tjetër,është vetëm pushtues e nuk ka asn-ji emër tjetër",-shprehet Misar Aga.

Rol kyç në organizimin e konfencësPezës

*Djemtë e burrat e fisit "Aga" tëinkuadruar në formacionin partizan tëkohës kanë patur një rol kyç në orga-nizimin e Konfencës Pezës. Kjo, sipasMisar Agës edhe pë faktin se zona etyre ishte e vetmja zonë e sigurt dheqë mund t;iu besohej me çdo linjë, Ataishin ndoshta nga të parët që brak-tisëm studimet e u kthyem në vendintonë me qëllimin e vetëm, të luftojnëpushtuesin. Pra, kjo është shumë edukshme, pasi vetë Misar Aga ishtenë organizimin e pritjeve e përcjell-jeve të delegatëve. "Yt Atë, Xoni ishtenë roje të sigurisë. Pra unë po t'i për-mend të gjithë do të dalë se forca jonëdhe aktivizimi jonë në këto ditë tëfurishme ishte e jashtëzakonshme.Kjo edhe për faktin se të parët tanëishin të lidhun me miqësira e krush-qira me shumë fise, e kjo ishte po ash-tu një barrë tjetër që ne do të ishimnë ballë,e kështu kemi qenë deri nëfund. Dashamirësija e mirëkuptimiynë, asnjëherë nuk shterroj, por gjith-monë pati riciklim të saj, si testa-ment i atdhedashurisë.

Misar Aga (xhaj Misari) ka lindurnë vitin 1920. Ishte më i madhi ndërstudentët që ishin në Itali, pasi tëtjerët siç shprehet edhe vetë, ishin njëose dy vjet mbas tij. Prandaj edhe kjobisedë ishte vërtet shumë ekëndëshme gjatë së cilës u thamëshumë të vërteta për njerëz me kon-tribute të mëdha; siç thuhet të parëtnë sulm e të fundit në tërheqje..përnjerëz shumë modestë e të pafjalë.

"VETERANI"I SHENDETITta multivitaminë. Jetoni në ambiente që nuk janë të ftoh-ta. Bëni plazh çdo vit dhe e rëndësishme është që të shtri-heni në rërën e mëngjesit dhe pasdites.

- Pini sa më shumë çarja me bimë jeshile. Përdorniujë mineral. Hani sa më shumë fruta me vitaminë C dheA. Sa herë që ndjeheni të lodhur përdorni paracetamol osemedikamente të tjera me përmbajtje paracetamoli.

SPONDILIATROZASi të evitojmë dhimbjet

- Çdo mëngjes duhet të bëni të paktën 15 minuta ush-trime për muskujt e qafës. Duhet të bëni në darkë dushme temperaturë mesatare. Duhet të evitoni stresin dhedëgjimin e televizorit me zë të lartë.

- Pirja e çajrave të ndryshëm, veçanërisht me mente,bën mirë për sëmundjen. Ecja, shëtitjet pasditeve ndih-mojnë për një gjumë më të mirë. Zgjedhja e dyshekut, ejastëkut duhet të jetë e kujdesshme, në mënyrë që ato tëpërshtaten me masën e qafës.

- Kurimi i sëmundjes ka për bazë kortizonin. Për tëhequr dhimbjen nuk duhet të pini asnjëherë paracetamoldhe aspirina.

OBEZITETI Si të mposhtini mbipeshën

-Duhet të lëvizni dukecaktuar kohë për aktiviteteçdo ditë. Zgjidhni ushqimincilësor, duke i dhënë orga-nizmit gjithçka për të cilënai ka nevojë. Yndyrat dhesheqernat kanë shije të mirëdhe ju nevojitet një masë ecaktuar e tyre çdo ditë.

-Balanconi dietën tuaj,të gjitha ushqimet mund t'ivendosim në dietë të shëndetshme. Planifikoni një menytë shumëllojshme gjatë ditës. Planifikoni të kaloni 5-10minuta relaks çdo mëngjes. Mundohuni të jeni korrektëme ushqimin, hani nga të gjitha llojet, por me kufi.

FAQE 15Tetor 2014; Nr. 10(310)

KULTURE

1983-'90 AKSIONI I "FJALËS SËRRALLË " PËR PASURIMIN E

FJALORËVE TË SHQIPESAkademia e Shkencave e Republikës së

Shqipërisë, Instituti i Gjuhësisë dhe i Letër-sisë gjatë punës për hartimin "Fjalori i gju-hës së sotme shqipe", Tiranë, 1980, duke eparë se gjuha amëtare shqipe në bazë kapasuri të mëdha leksikore: fjalë, kuptime enjësi frazeologjike të pashfrytëzuara sa du-het në masën e gjërë të popullit, si edhe tërretheve intelektuale, atëhere shtroi detyrënqë kjo pasuri e madhe leksikore të bëhetobjekt i mëtejshëm hulumtimi dhe vjeljejeprej një mase të gjërë aktivistësh në këtëfushë. I këtij mendimi ishin dhe specialistëe studiues pranë Institutit të Gjuhësisë dhetë Letërsisë. Këta me praktikën e ndjekurnë terren, në gjirin e masave të gjera popu-llore, kishin arritë në përfundimin se ky ter-ren ishte burim i pashtershëm, por që ishtee pamundur që të mbulohej prej specialistëvetë gjuhës të institucioneve të Akademisë.Prandaj, duhej ndihma e mësuesve të gju-hës shqipe, që ishin me qindra në shkollattona anë e kënd Shqipërisë.

Për ilustrim sa më sipër, le të sjellimndonjë shembull konkret nga përvojave emësuesve të shkollave të fshatrave Pukë-Mirditë. Ishte maji i vitit 1969. Po hulumto-ja për ngjarje historike në Brigjet e Drinit tëIballës. Takova në Kokëdodë mësuesin Nd.Dodëbiba.

Duke folë për vishtirësit e terrenit të fs-hatrave të Brigjeve të Drinit, më tha se parado kohe kishte takuar studiuesin XhevatLloshi që po kthehej prej Aprripës së Gurit.Ishte i lodhur dhe i shqetësuar se diku atypari i kishin rënë gjyslykët pa të cilët arien-tohej me zor. (!) E kishte ndihmuar e sho-qëruar.

Edhe gjuhëtari (poliglot) Petro Zhej ngamesi i viteve 1970 pat shkuar atyre brigjevederi në Apripë Guri. E kam takuar kah shkoidhe kur u kthye, të cilit i kishte lënë përsh-typje të veçantë natyra magjepse e lugënësshkëmbore të dy anëve të Drinit: Pukë-Tropojë, ku shkëmbenjt gjigand me gjithë-farë formash e ngjyrash, që ngriheshin lartsi në garë drejt qiellit me qindra metra. DhePetro Zhej, shumë entuziast, u shpreh: "Këtyre brigjeve shkëmbore me një lum siDrini, me shpatet magjepse të Nikaj-Mer-turit dhe një luginë epiko-lirike e Valbonës,duhet të jetë djepi i ballades shqiptare."

Kur studiues të pasionuar vinin që ngaTirana, sigurisht që ne mësuesit vendas du-het t'i merrnin si shembull. Pranda, krahasmësuesve të tjerë vendas edhe unë kamqenë dy herë, për më tepër deri sipër Çllu-mit të Merturit, nëpër thepat e shkëmbit mbi1400 m mbi nivelin e detit, prej ku shihejposhtë lugina e thellë e Drinit si nga veriu,Nikaj-Merturi, si nga jugu, Berisha e Mer-turi i Gurit, ku një lkundje e vogël të kush-tonte jetën gjatë përplasjes nëpër ato sh-këmbej të frikshëm.

I shoqëruar prej mësuesit Lekë Hajdari,po shkoja për te "Çeta Turkut" për të parë"Shkrojlat e Turkut", siç shpreheshin malë-sorët e Apripës së Gurit. Pra, kush ma mirëse mësuesit vendas mund të ndërmerrninekspedita të tilla të rrezikshme me njohuritgjuhësore universitare dhe duke jetuar dhepunuar vazhdimisht në gjirin e popullit tëvet, me prindërit dhe fëmijtë e tyre, ku kanëmundësi më shumë se kushdo tjetër për t'iupërgjegj edhe këtij aksioni për "Fjalën e rrallëdhe njësitë frazeologjike".

Për këtë Instituti i Gjuhësisë dhe i Letër-sisë iu drejtua "Komisionit të përhershëmpër organizimin e punës për pastrimin dhepasurimin e mëtejshëm të gjuhës letrareshqipe", ngritur më 1979 dhe, aq sa iu drej-tua arsimtarëve, i kërkoi ndihmë edhe Min-istrisë së Arsimit për ta shtruar para ar-simtarëve dhe punonjësve të kulturës edhesi një farë detyre shtetërore. Ministria eArsimit për këtë aksion ngarkoi seksionete arsimit në rrethe, të cilët duhej të cakto-nin një inspektor arsimi për ta nxitur dheudhëhequr punën e arsimtarëve në bazë.Kështu, prej seksionit të arsimit të rrethitPukë, u caktua Muhamet Cufaj, inspektor,specialist i gjuhës shqipe dhe kuadër ipërkushtuar.

Një botim nga Idriz Ahmetaj me interesa shkencore etnogjuhësore leksikore

"FJALA E RRALLË NË PUKË -MIRDITË"Nga XHEMAL MEÇI

Studiues, "Mjeshtër i Madh"

PËRVOJA E DISA SHKOLLAVE TËPUKËS PËR AKSIONIN E "FJALËS SË

RRALLË"Pranë çdo drejtorie shkolle 8-vjeçare dër-

goi thirrjen dhe udhëzimet metodike dhepraktike të Institutit të Gjuhësisë dhe tëLetërsisë për zhvillimin e aksionit në fjalë,duke caktuar nga marsi i vitit 1983mbledhjen e parë të mësuesve të shkollave8-vjeçare në shkallë zone: Qelzë (Kabash,Mardhnaq, Bushat dhe Qelzë Breg), Luf (Luf,Qerret, Dush, Gomsiqe, Kaftallë) e kështume radhë në zonat e tjera. Muhameti kërkoiqë mësuesi i gjuhës me më përvojë i sh-kollës 8-vjeçare, i përkrahur prej drejtorit tëshkollës, të udhëhiqte aksionin e fjalës sërrallë për shkollën e vet dhe shkollat fillorevartëse. Në Kabash mësuesi i pasionuar pasleksikut të gjuhës shqipe, Sabah Sinani ucaktua për shkollën 8-vjeçare të Kabashit,si dhe për mësuesit e filloreve: Meçe, Llukë,Buhot e Blinisht; kurse Xh. Meçi, i dhënëet-nografisë dhe folklorit të rrethit Pukë, ucaktua për shkollën 8-vjeçare " Ndue J.Pjetri" Luf dhe filloret : Kishaxhi, Kçirë eEpër dhe Buzith. Njëkohësisht, një organiz-im i tillë u shtri mbi tërë rrethin e Pukës.Në mbledhjen e pare, që M. Cufa zhvilloi nëQelzë, në përgjithësi mësuesit e gjuhës ish-in në fillimet e aksionit, por pa rezultatekonkrete, me përjashtim të Sabah Sinanit, icili kishte sjellë disa fjalë dhe njësifrazeologjike që u morën si model për aksio-nin, Kur m'u drejtua mua, u ndodha ngushtpara tij, se nuk kisha filluar ende, sepse mëdukej punë e vështirë përballë "Fjalorit tëgjuhës së sotme shqipe 1980 " me 41.000fjalë. Gjatë debatit më lindi ideja se E drejtadokesore shqiptare dhe folklori ka pasurileksikore pak të njohur, ku mund të hulum-tohej me sukses. Gjithashtu, siç kishte fil-luar S. Sinani, duhej mbajtur lidhje edhe merevistën e Akademisë së Shkencave " Gjuhajonë", themeluar më 1981, e cila tani boton-te edhe " fjalë të rralla" të mësuesve ngarrethet, që i përdorte si shembuj e model.

Gjatë viteve 1984-1985 qoftë si individ,qoftë si shkolla, në shkollën e Lufit u ar-ritën suksese në hulumtimet dhe vjeljen efjalës së rrallë dhe njësitë frazeologjike(shprehje popullore), aq sa i kurorëzuam menjë sesion shkencor. Që sesioni shkencortë kishte një zhvillim më të gjerë se rrethi-na e Lufit, u bashkëpunua me shkollat 8-vjeçare Qerret e Gomsiqe, me muzeun his-torik të rrethit Pukë, përgjegjësin e tij JahoBrahaj, dhe seksionin e arsimit, inspektor-in M. Cufaj, që vazhdonte ta drejtonte ak-sionin në shkallë rrethi, i cili u paraqit mekumtesën "Veçoritë gjuhësore të fjalës sërrallë në viset e Pukës." J. Brahaj bëri tënjohur kumtesën " Në kërkim të termi-nologjisë të mjeteve të punimit të leshit nëPukë". Për të rritë nivelin shkencor të këtijsesioni shkencor kërkuam bashkëpunimedhe me Institutin e Lartë Pedagogjik Sh-kodër "Luigj Gurakuqi", katedrën gjuhë-letërsi, prej ku prof. Simon Pepa u paraqitme një kumtesë, që në themel kishte fjalëne rrallë: " Gjurmë lashtësie në leksikunbujqësor të viseve veriore shqiptare". Më-suesit e shkollave 8-vjeçare: Luf, Qerret eGomsiqe mbajtën kumtesat: -Lekë Zefi,Puna edukative në lidhje me përdorimin edisa fjalëve të rralla;

-Hilë Boci, Nga leksiku i veshjes popu-llore krahinore të Pukës;

-Nazmije Tafilaku (Terbuni), Disa emër-time të botës bimore e shtazore Pukëqendër; -Riza Tafilaku, Aspekte të fjalëssë rrallë në fshatrat Qerret-Dush të Pukës;

-Kujtim Ymeri, Mjedisi familjar nëfjalën e rrallë në zonën e Gomsiqes së Epër;

-Xh. Meçi,Fjala e rrallë për lashtësinëe së Drejtës Dokesore në vise të Veriut.

ROLI I STUDIUESIT S. SINANI PËRMBLEDHJEN DHE STUDIMIN E FJALË

SË RRALLË NË PUKË Sesione shkencore janë zhvilluar në

mjaft zona të tjera të rrethit, por për ar-ritje sa më shkencore të këtyre sesionevenjë ndihmesë të veçantë ka dhënë special-isti i gjuhës Sabah Sinani, i cili kishte njëpërvojë të pasur qoftë në publicistikë, qoftësi hulumtues e si studiues, qoftë si autorshkrimesh. Që kur ishte student (1967-1971) ka qenë një prej themeluesve dheautor i shumë shkrimeve në gazetën "STU-DENTI", organ i studentëve të UniversitetitShtetëror të Tiranës. Po kështu, më 1972,në Pukë qe një prej themeluesve dhe kry-eredaktor i gazetës së parë të Pukës,gazetës "TERBUNI".

Më 1973 u ngarkua me përgatitjen ehistorikut të arsimit të rrethit, për të cilinpunoi me interesim dhe përkushtim, dukedhënë maketin e historikut të plotë të ar-simit të rrethit (për periudhën 1903-1990),përgatitë për botim dhe botuar më 2003 meseriozitet shkencor prej studiuesit IdrizAhmetaj, një botim që ka mbetë kryesoridhe i vetmi sot e asaj dite për arsimin errethit të Pukës. Njëkohësisht, Sabahi kavazhduar të shkruaj qindra artikuj në gaz-tën "MËSUESI" dhe ka dhënë një ndihmesëtë veçantë për festimin e përvjetorëve tëShkollës së Parë Shqipe në Iballe, Pukë;sidomos për 70-vjetorin e shkollës së parëshqipe të Iballës, ngjarje me rëndësi his-torike, pasqyruar me shkrime me vlerë stu-dimore në "MËSUESI" dhe buletinin " PUKADHE SHKOLLA", organ i Kabinetit Peda-gogjik të rrethit Pukë në VI numra (1974-1979), ku S. Sinani qe autori kryesor përnga numri i shkrimeve në atë almanak.Duke pasë S. Sinani këtë përgatije dhe për-vojë shkencore, gatishmërinë dhe përkush-timin për arsimin dhe gjuhën amtare, u pae nevojshme si nga seksioni i arsimit, singa kabineti pedagogjik me drejtor PashkLekën (sot prof. as. dr. në UniversitetinBujqësor Kamzë, Tiranë), që të kalojë nëKabinetin Pedagogjik të rrethit. Kështu, iudha mundësia që të bashkëpunojë mëshumë me Institutin e Gjuhësisë dhe tëLetërsisë dhe redaksinë e revistës shken-core të Akademisë "Gjuha jonë" që të kish-te mundësi të ndihmonte të gjitha shkol-lat 8-vjeçare dhe të mesme të rrethit, siedhe mësues e specialistë me përkush-tim, që të rritej ritmi i mbledhjes së fjalëssë rrallë e të njësive frazeologjike dhe tra-jtimi i tyre shkencor. Për më tepër, nëbashkëpunim me Institutin e Gjuhësisëdhe të Letërsisë, përgatiti, organizoi, drej-toi dhe zhvilloi 4 sesione shkencore nëshkallë rrethi, (1986-1990), ku mori pjesëedhe vetë me kumtesa, që do të shërbe-nin edhe si modelide.

Në këto sesione shkencore janëmbajtë më se 40 kumtesa prej 24 kumtue-sish të shkollave të rrethit dhe special-istë kulture, si: Gjovalin Pjetri, NdrekëGjini, Fran Cara, Muhamet Cufaj, prof. as.dr. Pashk Leka, Mustafë Beqiri, Tomë Curri,Ismet Bala, Ton Frani, Sabrije Nushi, Pa-shke Mesuli, Nazmije Tafilaku (Terbuni),Beslim Hoxha, Mark Delia, Pjetër Ndoi,Mark Leka, Zef Gjoka, Pashk Prenga, LekëDelia, Palush Alia, Sali Tahiri, Frane Isla-mi e Xh. Meçi.

Duke vështruar materialet, qoftë edhenë përgjithësi, tërheq vëmendjen larmia etematikës së kumtesave, që përfshin fus-hat ku autorët e mësipërm kanë kryer hu-lumtime e studime për "fjalën e rrallë": …sharrëtarët; … mullirin;…sy;… punën (S.Sinani); …lëndën e drurit,…druri si lëndëndërtimi (M. Cufaj); …minierat (B.Hoxha);…e mjeteve të punës prejdruri…(P. Leka); …bletarinë(dhe)…ceremonit e dasmës (Ton Frani);…me farkëtarin…(dhe)…gruan…(T.Curri);…të botës bimore… (N.Tafilaku);…gurët e dherat…(P. Ndoi);…stanet, bu-nat (Nd. Gjini);…Udhën e Madhe…

kostumologjinë…Besën (M.Beqiri); …urimee mallkime (I. Bala);…vegla muzikore prejdruri…(dhe)…nga folklori muzikor (S.Nushi); …florën dhe faunën (Frane Isla-mi);… veshmbathjen (P. Mesuli)...lojratpopullore (M. Leka); …emërtimin dokesorDheu…e drejta penale gjak, gjakmarrje(Xh. Meçi) etj.

Drejtimi i arsimtarëve dhe i special-istëve të kulturës ndaj një tematike sa mëtë gjerë u ka dhënë mundësinë dhe lehtës-inë për hulumtime për vjeljen e fjaljes sërrallë dhe të njësive frazeologjike me mëlehtësi. Si rrjedhojë, mjaft prej këtyre au-torëve patën sukses të veçantë në këtëdrejtim, prandaj S. Sinani u interesua nëseksion të arsimit dhe kabinetin peda-gogjik të rrethit Pukë, që disa prej më tëdalluarve në këtë aksion, t'u jepej si dhu-ratë simbolike ndonjë libër me vlera sh-kencore apo artistike. Edhe unë pata ras-tin të marrë prej dorës së S. Sinanit, nështator 1987, në prani të mësuesve e drej-torit të shkollës së Lufit, H. Boci, librinshumë të gjetur për mua, një prej kryeve-prave të gjuhësisë shqiptare të ShabanDemiraj, (Kryetar i Akademisë së Shken-cave të Shqipërisë),"GRAMATIKË HIS-TORIKE E GJUHËS SHQIPE ",Tiranë, 1986.(Me këtë përkushtim: "Sh. Xhemal Meçi,dalluar në Aksionin Kombëtar lidhur membledhjen dhe studimin e fjalëve dheshprehjeve popullore të gjuhës shqipe."Nënshkruar Pashk Leka, Drejtor i Kabi-netit Pedagogjik , firmë, vulë. Ky kujtimmbetet një prej kujtimeve me vlerë të ish-nxënësve të mi të dalluar (1963-1966),Sabah Sinani e Pashk Leka). E solla këtërast si konkretizim për stimuj sado mod-est që u ndan për këtë aksion kombëtarpër pasurimin e fjalorëve të gjuhës së sot-me shqipe.

Studiuesi I. Ahmetaj për botimin efjalës së rrallë të këtyre 4 sesioneve sh-kencore Kaluan më se 20 vjet që kur S.Sinani i kishte sistemuar kumtesat e katërsesioneve shkencore (1987-1990) dhe ven-dosë në arkivin e drejtorisë arsimore tërrethit Pukë, kurse një kopje e kishtembajtë në bibliotekën e tij për siguri rua-jtjeje. Më 1994 fatkeqsisht Sabahu humbijetën aksidentalisht. Studiuesi Idriz Ah-metaj, në dijeni të këtij materiali me vlerë,si mori miratimin e Drita Sinanit, e veja eSabahit, vendosi të merrej me përgatitjenpër botim. Idrizi ka qenë arsimtar, drejtorshkolle dhe inspektor arsimi në drejtorinëarsimore të rrethit Pukë, ku ka punuar meseriozitet profsional; ndërsa që prej afro30 vitesh merret me krijimtari dhe stu-dime, duke arritë që t'ua dhuroi lexuesvetre botimeve rradhazi:

"Jetë në këngë, studim e tekstekëngësh popullore," Shkodër, 2002;

"Orvatje, tregime dhe ese ", Shkodër,2008;

"Shaban Rexha, njeriu i punëve tëmira", Shkodër, 2013.

Njëkohësisht ka redaktuar plotësishtpër ta bër të botueshëm maketin e arsimittë rrethit Pukë, "Udha e arsimit pukjan nëvite", hartuar prej të ndjerit Sabah Sinani.Më pas e mori në dorë e përgatiti dhe ebotoi Avni Furriku.

Në vazhdim I. Ahmetaj si një "arkeolog"i kujdesshëm punoi me vullnet e seriozitetshkencor për t'i kthyer nga një materialarkivor, kumtesat e katër sesioneve sh-kencore (1987-1900) të "Fjalës së rrallë dhenjësitë frazeologjike" të përshtatëshme përbotim. Prandaj, I. Ahmetaj i mori në dorëdhe, duke ua shkundur "pluhurin" e viteve,kërkoi bashkëpunimin me autorët e kumte-save që të rishikohen dhe që t'i botojë nënjë libër të veçantë me titullin e mësipërm.Idrizi u kujdesua shumë për përgatitjen ekëtij botimi i cili në këto kohë u bëhet injohur studiuesve dhe mësuesve të gju-hës shqipe, si dhe studentëve të shkol-lave të mesme dhe të larta.

Merita e këtij botimi me materialet enxjerrura nga harresa i takon Idriz Ahmeta-jt i cili nga material "pa jetë" apo në gjend-je "kome", mori jetë dhe po bëhet i gjallëderi në përjetësi. Sigurisht, mund të për-gatitej më mirë, por rëndësi ka që u bë ibotueshëm dhe si i pari botim dhe si njëprej botimeve të tilla të rralla në vendintonë, po u shtohet botimeve të autorëvepukas si një pasuri vlerash gjuhësore eviseve të Pukë-Mirditë me interesa të gjëranë fushën e leksikut të shqipës..

FAQE 16 Tetor 2014; Nr. 10(310)

LIBRI

LIBRI"USHTRIA CLIRIMTARE

KOMBETARE"

Libri "Ushtria ClirimtareKombetare" është njëstudim voluminoz prej

1150 faqesh, i shoqëruar me njëCD dhe me një grup hartash luft-arake. Ky libër është një kontributi jashtëzakonshëm shkencor,ushtarak, dhe historik për his-torinë e shqiptarëvë kudo që janë.

Ndonëse është i shoqëruarqë në titull me okelion "Shkaqet,lufta dhe paqja në Maqedoni nëvitin 2001, ky libër është një stu-dim shkencor që përmbledh doku-menta shtetëror dhe arkivor qënga Lidhja Shqiptare e Prizrenitdhe Kongesi i Berlinit , që nga vitit1878 e deri në ditët e sotme.

Libri si rrallë ndonjëherë, ësh-të shkruar nga një protagonistkryesor, nga shefi i shtabit tëkësaj ushtrie dhe ka për re-censent ish komandantin eLuftës së shqiptarëve në Maqedo-ni, sot kryetar i partisë i partisëpër drejtësi dhe integrim BDI, AliAhmeti, i cili e quan atë një dësh-mi eklantante për një luftë tëdrejtë të UCK-së.

"E kaluara historike e sh-qiptarëve në Maqedoni, që nga viti1912, thekson Ali Ahmeti, ështëe lidhur ngushtë me zhvillimet nëGadishullin e Ballkanit, meluftërat që zhvillojnë fqinjët e tyrepër të gllabëruar trojet shqiptarenë emër të clirimt nga PerandoriaOsmane dhe me përpjekjet e tyregjatë luftërave botërore për të ru-ajtur qënien e tyre në Maqedonie në trojet e tjera në Ballkan. Sh-qiptarët të ndodhur nën okupiminserbo-jugosllav u gjetën nën pre-sionin e forcës së genocidit të or-ganizuar nga shteti deri në fundtë shekullit XX, i cili tentonte tizhdukë dhe ti shpërngulte nga tro-jet e veta.

Durimi i shqiptarëve mbaroisepse edhe në fillim të shekullittë XXI, fill pas mbarimit të Luftëssë Kosovës në vitin 1999, ku uangazhua plotësisht NATO dheSHBA, politikanët dritëshkurtërdhe qeveritarët maqedonas, jovetëm nuk po ua jepnin të drejtatshqiptarëve të Maqedonisë, por poi shtypnin edhe më shumë ataduke ua hequr edhe të drejtat efituara. Kjo coi në luftën e UCK sëshqiptarëve të Maqedonisë.

Duke analizuar veprën eGjen.Gëzim Ostrenit, vepër qëpasqyron pothujase plotësisht këtëluftë, Ali Ahmeti drejtues politikdhe komandant, thekson se nëvorbullën e ngjarjeve të pro-vokuara nga reagimi i sh-qiptarëve me kryengritje ndaj sh-keljes së lirive dhe të drejtave tëtyre, kryengritje kjo, që shpejt utransformua në Ushtri ÇlirimtareKombëtare të popullit shqiptar nëMaqedoni, u bë shkak, i cili kish-te për pasojë angazhimin e KS tëOKB-së, SHBA, BE, OSCE dheNATO-s. Në këtë drejtim, me tërëkapacitetin e tyre u angazhuanedhe organet diplomatike tëakredituara në Maqedoni, për tëgjetur zgjidhje për përfundimin eluftës që kishte shpërthyer.

Prof. Dr. Mahmud Hysa në re-

Monografia historiko-ushtarake "Ushtria Çlirimtare Kombëtare" e Gjeneral Gëzim Ostrenit

Vepër unikale me vlera mbarëkombëtareNga SAKIP CAMI

Pak fjalë për autorin

Kush është Gjen.Gëzim Ostreni ?Gjeneral major Gezim Ostreni është

lindur në qytetin e Dibrës me 1 nëntor 1942.Pas mbarimit të shkollës normale, mbaronedhe shkollën e oficerëve të rezervës si dhedisa kurse në Akademinë Ushtarake. Diplo-mohet në Fakultetin Filozofi dhe Sociologjinë Prishtinë. Në lëmin ushtarak ka kryerdetyrën e komandantit të mbrojtjes territori-al në Dibër. Ka marrë pjesë në luftën e UCK, në fillim në detyrën e shefit të shtabit tëZonës së III, më pas komandant i Zonës sëIII Operative të Trupave të Mbrojtjes së Kosovës me gradën Gjeneral Brigade. Nëvitin 2000 gradohet Gjeneral Major dhe ngrihet në detyrën e Shefit të Shtabit tëTMK. Në vitin 2001 me fillimin e konfliktit në Maqedoni merr detyrën e shefit tështabit të përgjithshëm të Ushtrisë Clirimtare Kombëtare , ushtri që u krijua ngashqitarët e Maqedonisë në mbrojtje të të drejtave të tyre legjitime. Së bashku meAli Ahmetin , komandant dhe drejtues politik i kësaj ushtrie e detyruan faktorinndërkombëtar dhe qeverinë , parlamentin dhe Presidentin e Maqedonisë të nën-shkruanin Marrveshjen e Ohrit për të drejtat e shqiptarëve të Maqedonisë, mar-rveshje që tashmë është pasqyruar edhe në kushtetutën e Maqedonisë.

Nga 3 tetori i vitit 2002 është deputet i Kuvendit të Maqedonisë. Në vitin 2004ka qenë kandidat për president i shtetit të Maqedonisë dhe nga viti 2002 deri nëvitin 2006, nënkryetar i Kuvendit të Maqedonisë.

Në nëntor të vitit 2007 deponon në Gjykatën e Hagës për 19 ditë dhe argu-menton me fakte dhe dokumente se lufta e Ushtrisë Clirimtare të shqiptarëve tëMaqedonisë ka qenë një luftë e drejtë , për të drejtat themelore të shqiptarëve dheqë s'ka të bëjë aspak me veprimet terroriste.

Mban gradën Doktor i shkencave dhe ka botuar një sërë librash dhe stu-dimesh për historinë dhe luftën e popullit shqiptar për liri, pavarësi dhe të tëdrejtat e tij vecanërisht për shqiptarët jashtë trungut amë, duke dhënë një përgjigjetë merituar shkencore profesorëve serbë dhe maqedonas që duan të hedhin bal-të mbi gjenezën dhe traditë historike të shqiptarëve.

censën e tij, ndër të tjera shkru-an:" Nëse del nga kujtesa his-torike dhe e përfshin "pluhuri iharresës", nëse pseudostudiuesdo ta injorojnë ose minimizojnëkëtë luftë grandiose , mjafton tëlexohet vepra e Gjen. Gëzim Os-trenit, të cilën e shquan mbi tëgjitha objektiviteti shkencor, tëgjitha të shkrihen si flluska sapu-ni si të pavërteta e paradoksale.Dr. Gëzim Ostreni me këtë vepëre ka ngritur në piedestal më tëlartë luftën dhe heronjtë e saj , tëgjallë dhe të vdekur. Është kjo njëvepër shumëdimensionale dhe errallë për kah arritjet shkencore.

Prof.Dr. Gëzim Mustafaj , De-kan i Fakultetit të Sigurisë dheMbrojtjes në Akademinë eMbrojtjes, Tiranë e ka analizuarkëtë vepër në aspektin ushtarak, në aspektin e drejtimit dhe tëkomandimit të trupave dukevënë theksin në mos politizimine institucioneve të sigurisë së njështeti, të mos uzurpimit të tyre,gjë që con në moskryerjen e funk-sioneve të këtyre institucionevedhe të mospasjes siguri në njështet demokratik. "Libri i Z. Gë-zim Ostreni, nënvizon Prof. Mus-tafaj, është një mesazh për tëgjithë, duke theksuar se institu-cionet e sigurisë së shtetit janëtë dimensioneve të ndryshme, pornë të njëjtën kohë ato janëthemeli i integritetit dhe identi-tetit të vetë shtetit, kjo sepse saherë ka pasur uzurpime të insti-tucioneve të sigurisë së shtetit,duke i shëndrruar në vegla tëushtrimit të forcës, asnjëherështeti nuk u ka shërbyer shteta-sve e qytetarëve të tij, përkundrazinatyra e shtetit ka humbur di-mensionin e tij, duke u shëndrru-ar me ose pa dashje në vegël tëurryer për vetë popullin.

Dr. Shpëtim Cami, ekspertdhe pedagog i menaxhimit tëkrizave, thekson se ky libër ësh-të një mësim i mirë për lider-shipin ballkanik që ka prodhuar

dhe prodhon cdo ditë konflike qëprej më shumë se 100 vjetësh.Libri është një kontribut shken-cor në fushën e studimeve përmenaxhimin e krizave. Ai ështënjë monument që zvogëlon rrez-ikun e deformimit apo të mohim-it të historisë. Ky libër është njëkontribut me vlerë në identitetinkombëtar shqiptar , që do tu shër-bejë edhe popujve të tjerë që tëdinë të jetojnë në një botë shumëetnike në paqe dhe në shërbimtë njëri tjetrit.

Befasohesh kur lexon këtë stu-dim voluminoz, këtë monografihistorike, ushtarake, politike,shoqërore, me vlera për sot dhepër nesër, për brezat që do të vijnë.Ne lexuesit dhe studiuesit që je-tojnë në tokën e shtetit amë, nëTiranë, nuk e paskemi njohur his-torinë tragjike të shqiptarëve tëpërtej kufijve, të trojeve shqiptare.Unë, shkruesi i këtyre rradhëvekam pothuajse gjithë gjakun timtë nënës dhe të babait, të gjyshitdhe të gjyshes në Dibër të Madhedhe përsëri nuk kam arritur tënjoh mirë dhe nga afër qëndresëne tyre heroike kundër pushtimitturk, sllav dhe fashist. Propogan-da komuniste këtej dhe matanëkufirit ka bërë punën e saj për tabërë bashkim vëllazërimin nëkurriz të shqiptarëve dhe për t'itrajtuar ata si qytetarë të dorëssë dytë. Ky libër më njohu me do-kumenta autentikë për trajtimincnjerëzor deri në shpërngulje ezhdukje të shqiptarëve me banimnë trojet e tyre në Jugosllavi,Maqedoni, Kosovë, Preshevë, Maltë Zi. Për të arritur në vitin 2001tek lufta për të drejtat e sh-qiptarëve në Maqedoni, luftë që upërpoq të shtypej nga autoritetetmaqedonase, por që u njoh dhe upërkrah nga autoritetet ndërko-mbëtare, nga SHBA, BE, NATO etj.Mbarimi i kësaj lufte coi në Mar-rveshjen e Ohrit dhe në ndry-shimet kushtetuese për njohjene të drejtave të shqiptarëve.

Cilido shqiptar që ka vizituarqoftë edhe Dibrën e Madhe paravitit 1990 dhe më pas deri në vitin2001 e ka vënë re që asnjë sh-qiptar nuk ishte në dogana, nëpolici, në ushtri, në administratënshtetërore, kur në Dibër ka vetëmshqiptarë, 100 % shqiptarë. Para-doksi dhe poshtërsia e pushtetitarrinte deri aty sa ti trajtonte sh-qiptarët si qytetarë të dorës së dytë,në një kohë që shqiptarët kanëqenë , janë dhe do të jenë factorpaqeje, stabiliteti, tolerance fetaredhe njerëzore, njerëz me integ-ritet, europianë të klasit të parë.

Ballkani është cilësuar fucibaruti dhe është karakterizuarnga luftëra për pushtimin etokave të njëri tjetrit. Shqiptarët,jo se janë pak, jo se janë komb ivogël, por sepse janë europianë tëvërtetë, janë paqësorë dhe të për-paruar , kurrë nuk i kanë rënënë qafë të tjerëve. Përkundrazi tëtjerët i kanë pushtuar trojet sh-qiptare.

Libri i Gjen. Gëzim Ostrenit fil-lon me Lidhjen Shqiptare tëPrizrenit dhe me Kongresin e Ber-linit. Është fakt që kanë qenëkatër vilajete shqiptare meqendër në Shkup, Shkodër, Ma-nastir dhe Janinë. Është fakt qëShkupi ka qenë kryqendra e Vila-jetit të Kosovës dhe që ka paturnë shekullin IX mbi 50 mijë ban-orë. Strategjitë shfarosëse tëstrategëve sllavë dhe serbë tëCubrillovicëve e deri tek MIllo-shevici, dështuan. Sot kemi Sh-qipërinë anëtare e NATO-s, kemiKosovën me perspektivë europi-ane dhe euroatlantike, kemi sh-qiptarët e Maqedonisë me të drej-ta më të mëdha se kurrë më parë.Vetëm për të hapur Universitetine Tetovës u bë luftë politike dhederi protesta. Sot kemi univer-sitete dhe shkolla shqipe në tëgjithë trpjet shqiptare.

Por në cdo hap që hedhim du-het të nderojmë martirët dheluftëtarët e kombit. Ata sakri-

fikuan jetën e tyre për të ardh-men e fëmijëve tanë sot. Autori ilibrit është një ushtarak profe-sionist, një sociolog dhe politikan,por mbi të gjitha është një luftëtardhe atdhetar i madh. Ai moripjesë në luftën e Kosovës në vitin1999 dhe fill pas fitores në Kosovësë bashku me shumë gjeneralëtë Kosovës erdhën dhe luftua efituan për të drejtat e shqiptarëvetë Maqedonisë, sepse këto të drej-ta shkeleshin me këmbë ngapushtetarët e verbër maqedonas.

Cdo ushtarak që lexon këtëlibër kujton konfliktet ndëretni-ke në Bosnjë, Gjeorgji, Armeni,Azerbaxhan, Nagorni Karabak,Ukrahinë, etj dhe periudhat paskonfliktit. Pas vitit 1990 me shpër-bërjen e Ish Jugosllavisë shpër-thyen edhe konfliktet ndëretnike,konflikte që i mbanin pushtetetme forcë të shtypura. Zgjidhja ekëtyre konflikteve nuk duhet jetëopsioni i fundit, lufta, por politi-kanët dhe pushtetarët e zotë ekanë më të lehtë tu japin të drejtatqytetarëve të vet se sa ti shtypinme dhunë. Dhuna sjell vetëmdhunë. Bota është në prag tëLuftës së III Botërore sepse vatrate luftës dhe të konflikteve në faktjanë më të gjëra se sa vetë terri-tori i një lufte botërore.

Shtresa e të pasurve, banki-erë, bisnesmenë etj do të bëntemirë që të plotësonte kërkesat epunëtorëve të vet se sa të thel-lonte hendekun e varfërisë dhetë padurimit.

Mesazhet që vinë nga ky libërjanë të shumta. Ata janë me-sazhe paqeje, tolerance dhe bash-këpunimi. Mbi të gjitha këto me-sazhe duhet t'i lexojnë qartë poli-tikanët e rajonit të Ballkanit, kushqiptarët janë shumicë, politi-kanët e Shqipërisë, Kosovës dhetë shqiptarëve të Maqedonisë, përtë qenë të bashkuar dhe memendje të kthjellët, për të qenëeuropianë në mendim dhe vep-rim.