Sıkışmalı yapılar ve morfoloji

KIVRIM-BİNDİRME KUŞAKLARI

• Otokton• Allokton• Paraotokton• Nap• Klip• Tektonik pencere

Tektonikpencere klip

• Otokton• Allokton• Paraotokton• Nap• Klip• Tektonik pencere

Pop-up yapısı

İnce kabuklu bindirmelerİnce kabuklu bindirmeler

((Thin-Skinned Thrust FaultsThin-Skinned Thrust Faults))

•İnce kabuklu bindirmeler sedimenter havza içinde gelişirler.

•Temel kayma düzlemi gibi rol oynar

•Temelde gelişmezler.

•Tipik olarak kompresif orojenlerin önlerinde gelişir.

Kalın kabuklu Kalın kabuklu

bindirmelerbindirmeler ((Thick-Skinned ThrustsThick-Skinned Thrusts))

•Kalın kabuklu bindirmeler

temeli ve üzerindeki

çökelleri keser.

•Kalın kabuklu bindirmeler

genellikle üste doğru dikleşir

ve bir kıvrımla örtülürler.

Reze Çizgisi - Eksen - Eksen Düzlemi - Kanat (yan)

KIVRIM-BİNDİRME KUŞAKLARI• Kıvrımlar genellikle

antiklinal ve senklinallerden oluşan kıvrım serileri halinde bulunurlar.

• Kıvrımlı kuşaklar dar ve uzun bir geometriye sahiptirler

Kıvrımlar kompresyonal stress ve kabuğun kısalması ile ilişkili yapılardır.

Kabuk kısalmasının üç ana nedeni ise

– Levha yakınsaması– Kabuk bloklarının dönmesi– Doğrultu atımlı faylanma

(restraining bend ve step over)

• Kıvrım kuşaklarında kıvrımlara, bindirme (thrust) ve ters (reverse) faylar eşlik ederler.

• Bindirme ve yüksek açılı ters fayların bir kısmı yüzeye ulaşırken bir kısmı da yeraltında kalır. Bu tür faylara gömülü ters fay ya da kör fay adı verilir.

• Gömülü faylar kilometrelerce derinde gömülmüş olabilirler. Bunlar depremler esnasında kırıldığı zaman yüzeyde yükselme ve kıvrımlanmalara neden olabilirler.

KIVRIM-BİNDİRME KUŞAKLARI

FAY İLERLEME

KIVRIMLARI(Fault-propagation folds)

• Bir bindirme fayının üst levhasında (tavan bloku) oluşan kıvrımlara fay ilerleme kıvrımları adı verilir.

• Bu tür kıvrımlar ilerleyen bir fayın önünde gelişir.

• İlerleyen fay ucu zayıf bir stratigrafik seviye boyunca gelişen sıyrılma fayından başlar ve fay-bükülme kıvrımları boyunca devam eder

• Sıyrılma fayı altındaki kesimde genellikle deformasyon görülmez

• Kıvrımlar geliştikçe daha asimetrik bir yapı kazanırlar

• Bindirme fayları kıvrımın içerisinde son bulur

• Fay ve kıvrımdaki yatay ilerleme hızı faydaki düşey kayma hızından birkaç kez daha büyüktür

Bindirme fayları genellikledeğişik tip litolojilerdengeçerken yönelimlerindedeğişim olur. Böylece Düz - Yokuş yapıları gelişir.

Böyle düzgün olmayanbindirme düzlemleri üzerindehareket eden bloklardakıvrımlanma gelişebilir

Ramp – Flat (Düz – Yokuş) yapıları

Ramp – Flat (Düz – Yokuş) yapıları Fay Bükülme

Kıvrımları

Bindirmelerde tabanbloku genellikle senklinal şekilli deforme olur

Ramp – Flat (Düz – Yokuş) yapıları Fay Bükülme Kıvrımları

Bindirme fayları, bazen tabanda birleşen birçok bindirme dilimlerine bölünmüş olabilir. Buna imbrike veya ekaylı yapı adı verilir.

Ekaylı yapılarda bindirme dilimlerini aşağıda birleştiren bindirmeye taban bindirmesi denir.

Bu bindirme dilimleri üstten de bir bindirme fayı ile sınırlanmış olabilir. Buna da tavan bindirmesi denir.

Dubleks Yapı

Dubleks Yapı

• Fayların mükemmel düzlemsel yapılar olmaması fay bükülme kıvrımlarının oluşumuna yolaçar.

• Fay bükülme kıvrımları başlıca iki yapısal

ortamda oluşabilir: – Sıyrılma fayları boyunca

diklik ve rampalar– Normal fayların

derinlikle düzleşmesi

FAY

BÜKÜLME KIVRIMLARI

(Fault-bend folds)

FAY

BÜKÜLME KIVRIMLARI

(Fault-bend folds)• Bir fay bükülme kıvrımının

dereceli olarak gelişmesi ile tabakalar fay bükümü boyunca kıvrılır ve eksen düzlemleri geniş aralıklı hale gelir.

• Karekteristik fay bükülme antiklinali simetriktir ancak ön kanat arka kanattan daha dik olabilir.

• Kıvrımlanma sadece fay düzleminin üzerinde gelişir.

• Bindirme fayları ile ilgili diğer bir yapı monoklinal kıvrımlardır. Bunlar düşük eğimli bir tabakada yerel bir eğim artışı ile tanımlanırlar

• Normal fayların derinlikle daha düz hale gelmesi ile tavan blokunda fay bükülme kıvrımları oluşur

• Bu tür kıvrımlara rollover kıvrım adı verilir

FAY

BÜKÜLME KIVRIMLARI

(Fault-bend folds)

• Gömülü normal faylar üzerinde de kıvrımlar oluşabilir. Bu tür kıvrımlara örtü kıvrımları (drape

folds) adı verilir

• Kıvrım ve bindirme kuşaklarında sıyrılma fayları üzerinde yerdeğiştirme önemli işlevlerden biridir.

• Gömülü ters faylar tarafından oluşturulan iki asimetrik antiklinal kısalmayı sağlarlar.

• Verjans materyalin taşınma yönüdür. Bir kıvrım-bindirme kuşağında ters verjansta yapılara da rastlanır

KIVRIM-BİNDİRME KUŞAKLARI

FLEKSÜREL KAYMA KIVRIMLARI• Fleksürel kayma kıvrımları, kısalmadan kaynaklanan

gerilmenin örneğin çökel tabakalar arasındaki tabaka düzlemleri gibi kıvrımlanmış düzlemler boyunca konsantre olması ile gelişirler.

• Tabakalanma düzlemleri

boyunca fleksürel kayma

yerdeğiştirmesi bir kıvrımın

eksen düzleminin iki

tarafında farklı yönlerdedir.

• Tabakalanma boyunca atım

meydana gelmesi yüzünden

bunlar fleksürel kayma

fayları olarak adlanmıştır