13
SINIF ÖĞRETMENLİĞİ 2 1 0 8 kpss ÖABT Önce biz sorduk 50 Soruda SORU 34 Güncellenmiş Yeni Baskı TÜRK DİLİ CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI ÇOCUK EDEBİYATI

SINIF ÖĞRETMENLİĞİ - pegem.net 1 - TANITIM(82).pdf · ÖN SÖZ. Sevgili Öğretmen Adayları, ÖABT Sınıf Öğretmenliği kapsamına giren Türk Dili-Cumhuriyet Dönemi Türk

  • Upload
    others

  • View
    20

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

SINIFÖĞRETMENLİĞİ

2 10 8

kpss

ÖABT

Öncebiz sorduk

50 Soruda

SORU34

GüncellenmişYeni

Baskı

TÜRK DİLİCUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI

ÇOCUK EDEBİYATI

Komisyon

ÖABT Sınıf ÖğretmenliğiTürk Dili - Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı - Çocuk Edebiyatı

ISBN 978-605-318-922-0

Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

© Pegem AkademiBu kitabın basım, yayın ve satış hakları

Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. AŞ'ye aittir.Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri,kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıtya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz.

Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır.Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında

yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınlarısatın almamasını diliyoruz.

4. Baskı: 2018, Ankara

Proje-Yayın: Pelin Özdemir

Dizgi-Grafik Tasarım: Hilal Sultan Coşkun

Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı

Baskı: Vadi Grup Basım AŞİvedik Organize Sanayi 28. Cadde 2284 Sokak No:105

Yenimahalle/ANKARA(0312 394 55 91)

Yayıncı Sertifika No: 14749Matbaa Sertifika No: 26687

İletişim

Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARAYayınevi: 0312 430 67 50 - 430 67 51

Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08

Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60

İnternet: www.pegem.net E-ileti: [email protected]

dizgi
Sticky Note
Marked set by dizgi

ÖN SÖZ

Sevgili Öğretmen Adayları,

ÖABT Sınıf Öğretmenliği kapsamına giren Türk Dili-Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiya-tı-Çocuk Edebiyatı dersi konu anlatımlı kitap hâlinde düzenlenmiştir. "Sıınf Öğretmenliği Türk Dili-Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı-Çocuk Edebiyatı" adlı yayınımız Kamu Personel Seçme Sınavı (KPSS) Sınıf Öğretmenliği Alan Bilgisi Dersi Türk Dili-Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı-Çocuk Edebiyatı bölümündeki soruları çözmek için gerekli bilgi, beceri ve teknikleri edinme ve geliştirme sürecinde siz değerli öğretmen adaylarımıza kılavuz olarak hazırlanmıştır.

Kitabın hazırlanış sürecinde, sınav kapsamındaki temel alanlarda kapsamlı alanyazın tara-ması yapılmış, bu kitabın gerek ÖABT’de gerekse gelecekteki meslek hayatınızda ihtiyacınızı maksimum derecede karşılayacak bir başucu kitabı niteliğinde olması hedeflenmiştir.

Detaylı, güncel ve anlaşılır bir dilde yazılan konu anlatımları, çıkmış sorular ve detaylı açık-lamalarıyla desteklenmiş, her ünite içeriği ÖSYM formatına uygun, çözümlü test sorularıyla pekiştirilmiştir. Ayrıca konu anlatımlarında verilen bilgi ve çözüm tekniklerine ek olarak uyarı kutucuklarıyla da önemli konulara dikkat çekilmiştir.

Yoğun bir araştırma ve çalışma sürecinde hazırlanmış olan bu kitapla ilgili görüş ve önerilerinizi [email protected] adresini kullanarak ya da 0 507 316 60 66 numaralı telefona WhatsApp üzerinden iletmeniz yeterli olacaktır. Sorunuz en kısa sürede yazarlarımız tarafından cevaplandırılacaktır.

Geleceğimizi güvenle emanet ettiğimiz siz değerli öğretmenlerimizin hizmet öncesi ve hizmet içi eğitimlerine katkıda bulunabilmek ümidiyle...

Başarılar...

SINIF ÖĞRETMENLİĞİ ÖABT İLE İLGİLİ ÖNEMLİ BİLGİLER

ÖABT SINIF ÖĞRETMENLİĞİ, 50 sorudan oluşmakta ve Sınıf Öğretmeni Adaylarının Alan Bilgisi (Temel Matematik, Genel Biyoloji, Genel Fizik, Genel Kimya, Türk Dili, Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı, Çocuk Edebiyatı, Uygarlık Tarihi, Türk Tarihi ve Kültürü, Genel Coğrafya, Türkiye Coğrafyası ve Jeopolitiği) ile Alan Eğitimi alanlarındaki bilgi ve becerilerini ölçmeyi hedeflemektedir.

Öğretmenlik Alan Bilgisi Testinde çıkan sorular, Sınıf Öğretmenliği Lisans Programlarında verilen akademik disiplinlere paralel olarak hazırlanmaktadır. Sınavdaki Alan-Soru dağılımı aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.

Genel Yüzde Yaklaşık Yüzde Soru Sayısı

Alan Bilgisi Testi % 80 1 - 40

a) Temel Matematik

b) Genel Biyoloji

c) Genel Fizik

d) Genel Kimya

e) Türk Dili

f) Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı

g) Çocuk Edebiyatı

h) Uygarlık Tarihi

i) Türk Tarihi ve Kültürü

j) Genel Coğrafya

k) Türkiye Coğrafyası ve Jeopolitiği

% 12

% 6

% 6

% 6

% 12

% 6

% 6

% 6

% 6

% 6

% 8

Alan Eğitimi Testi % 20 41 - 50

Genel Kültür, Genel Yetenek ve Eğitim Bilimleri Sınavlarınıza ek olarak gireceğiniz Öğretmenlik Alan Bilgisi Testi ile ilgili verilen bu bilgiler 2014-2017 ÖABT Sınıf Öğretmenliği Sınavı çerçevesinde hazırlanmıştır. Sınav içeriğinde yapılabilecek olası değişiklikleri ÖSYM'nin web sitesinden takip edebilirsiniz.

İÇİNDEKİLER

ESKİ TÜRK DİLİ

I. Dillerin Sınıflandırılması ve Türkçenin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri ...................................................................3A. Yapı Bakımından Dünya Dilleri .............................................................................................................................3

B. Köken Bakımından Dünya Dilleri ..........................................................................................................................5

C. Altay Dilleri Teorisi.................................................................................................................................................5

D. Türk Dilinin Tarihî Dönemleri .................................................................................................................................6

Çözümlü Test ................................................................................................................................................................13Çözümler .......................................................................................................................................................................16

YENİ TÜRK DİLİ

I. Ses Bilgisi (Fonetik) .................................................................................................................................................19A. Ünlüler (Vokal) ....................................................................................................................................................19

B. Ünsüzler (Konsonant) .........................................................................................................................................20

C. Türkçenin Ses Özellikleri ....................................................................................................................................23

D. Seslerin Birleşmesi ............................................................................................................................................23

E. Ses Olayları.........................................................................................................................................................25

Çözümlü Test ................................................................................................................................................................31Çözümler .......................................................................................................................................................................34

II. Biçim Bilgisi (Morfoloji) ..........................................................................................................................................36A. Kök ve Özellikleri ................................................................................................................................................36

B. Ekler ve Özellikleri ..............................................................................................................................................37

C. Yapıları Bakımından Kelimeler ............................................................................................................................41

Çözümlü Test ................................................................................................................................................................43Çözümler .......................................................................................................................................................................46

III. Fiiller ........................................................................................................................................................................48A. Anlamına Göre Fiiller ..........................................................................................................................................48

B. Fiillerin Çekimlenmesi .........................................................................................................................................48

C. Ek Fiil ..................................................................................................................................................................48

D. Yapısına Göre Fiiller ...........................................................................................................................................50

E. Fiilimsiler .............................................................................................................................................................51

F. Fiillerde Çatı.........................................................................................................................................................53

Çözümlü Test ................................................................................................................................................................57Çözümler .......................................................................................................................................................................60

IV. İsimler ......................................................................................................................................................................62A. Varlıklara Verilişine Göre İsimler ..........................................................................................................................62

B. Varlıkların Niteliklerine Göre İsimler .....................................................................................................................62

C. Varlıkların Niceliklerine (Sayılarına) Göre İsimler ................................................................................................63

D. Yapısına Göre İsimler .........................................................................................................................................63

E. İsimlerin Çekimlenmesi .......................................................................................................................................63

F. İsim Tamlaması ....................................................................................................................................................63

Çözümlü Test ................................................................................................................................................................67Çözümler .......................................................................................................................................................................70

dizgi
Sticky Note
Marked set by dizgi

vi

V. Yardımcı Sözcük Türleri ..........................................................................................................................................72

A. Zamirler ...............................................................................................................................................................72B. Sıfatlar.................................................................................................................................................................74C. Zarflar ..................................................................................................................................................................76D. Yardımcı Sözcük Türleriyle İlgili Uyarılar ............................................................................................................77

Çözümlü Test ................................................................................................................................................................78

Çözümler .......................................................................................................................................................................81

VI. Görevli Sözcükler ...................................................................................................................................................82

A. Edatlar.................................................................................................................................................................82

B. Bağlaçlar .............................................................................................................................................................83

C. Ünlemler..............................................................................................................................................................83Çözümlü Test ................................................................................................................................................................85Çözümler .......................................................................................................................................................................88

VII. Söz Öbekleri ..........................................................................................................................................................89

A. Tekrar Grupları (İkilemeler) .................................................................................................................................89

B. Bağlama Grupları ................................................................................................................................................89

C. Sıfat Tamlaması Grupları ....................................................................................................................................89

D. İsim Tamlaması ve İyelik Grubu ..........................................................................................................................89

E. Birleşik İsim Grupları ...........................................................................................................................................90

F. Birleşik Fiil Grupları ..............................................................................................................................................90

G. Unvan Grupları ...................................................................................................................................................90

H. Ünlem Grupları....................................................................................................................................................90

I. Sayı Grupları ........................................................................................................................................................90

J. Edat Grupları .......................................................................................................................................................90

K. Fiilimsi Grupları ...................................................................................................................................................90

L. İsnat Grupları.......................................................................................................................................................91

M. Kısaltma Grupları.................................................................................................................................................91

İlgi Grubu (Genitif Grubu) ....................................................................................................................................91

Yönelme Grubu (Datif Grubu) ..............................................................................................................................91

Bulunma Grubu (Lokatif Grubu)...........................................................................................................................91

Ayrılma Grubu (Ablatif Grubu) .............................................................................................................................91

Vasıta Grubu ........................................................................................................................................................91Çözümlü Test ................................................................................................................................................................93Çözümler .......................................................................................................................................................................95

VIII. Cümle Ögeleri .......................................................................................................................................................97

A. Yüklem .................................................................................................................................................................97

B. Özne.....................................................................................................................................................................98

C. Yardımcı Ögeler (Tümleçler) ................................................................................................................................98

IX. Cümle Türleri ........................................................................................................................................................100

A. Yüklemin Yerine Göre Cümleler ........................................................................................................................100

B. Yüklemin Türüne Göre Cümleler ......................................................................................................................100

C. Anlamına Göre Cümleler ..................................................................................................................................101

dizgi
Sticky Note
Marked set by dizgi

vii

D. Yapısına Göre Cümleler ....................................................................................................................................102

Çözümlü Test ..............................................................................................................................................................104

Çözümler .....................................................................................................................................................................107

Karma Test - I ..............................................................................................................................................................109

Çözümler ..................................................................................................................................................................... 112

Karma Test - II ............................................................................................................................................................. 116

Çözümler ..................................................................................................................................................................... 119

Karma Test - III ............................................................................................................................................................121

Çözümler .....................................................................................................................................................................124

Karma Test - IV ............................................................................................................................................................126

Çözümler .....................................................................................................................................................................129

X. Metin Bilgisi ...........................................................................................................................................................131

Yazılı Anlatım Türleri...............................................................................................................................................131

A. Öğretici Metinler ..............................................................................................................................................131

B. Sanatsal Metinler .............................................................................................................................................135

Anlatmaya Dayalı Edebî Türler ..............................................................................................................................136

Göstermeye Dayalı Edebî Metinler ........................................................................................................................138

Çözümlü Test ..............................................................................................................................................................141

Çözümler .....................................................................................................................................................................144

CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI

Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı ..........................................................................................................................147

I. Cumhuriyet Dönemi'nde Şiir .................................................................................................................................149A. Millî Edebiyat Akımına Bağlı Şiir ..................................................................................................................150

B. Beş Hececiler ...............................................................................................................................................153

C. Saf (Öz) Şiir Anlayışı ....................................................................................................................................156

D. Yedi Meşaleciler ...........................................................................................................................................158

E. Toplumcu Gerçekçi Şiir.................................................................................................................................159

F. Garip (I. Yeni) ...............................................................................................................................................161

G. Garip Dışında Yeniliği Sürdüren Şairler (Bağımsızlar) .................................................................................164

H. Maviciler .......................................................................................................................................................167

I. Hisarcılar........................................................................................................................................................167

J. İkinci Yeni ......................................................................................................................................................169

K. 1960-1980 Arası Toplumcu Gerçekçi Şiir .....................................................................................................172

L. Yeni İslamcı Şiir ............................................................................................................................................174

M. 1980 Sonrası Şiir .........................................................................................................................................176

II. Cumhuriyet Dönemi Roman-Hikâye (Anlatmaya Bağlı Metinler) ......................................................................179A. Bireyin İç Dünyasına Yönelen Roman-Hikâye .............................................................................................180

B. Bağımsızlar ..................................................................................................................................................182

C. Toplumcu Gerçekçi Roman- Hikâye .............................................................................................................185

dizgi
Sticky Note
Marked set by dizgi
dizgi
Sticky Note
Marked set by dizgi

viii

D. Postmodern (Soyut/Modernizmi Esas Alan) Roman - Hikâye......................................................................189

E. Yeni Gelenekçi Roman .................................................................................................................................194

F. Cumhuriyet Dönemi'ndeki Bazı Eserler ........................................................................................................196

III. Cumhuriyet Dönemi Öğretici Metinler ................................................................................................................203

IV. Cumhuriyet Dönemi'nde Tiyatro ..........................................................................................................................206

Çözümlü Test - I ..........................................................................................................................................................210

Çözümler .....................................................................................................................................................................213

Çözümlü Test - II .........................................................................................................................................................214

Çözümler .....................................................................................................................................................................217

Çözümlü Test - III ........................................................................................................................................................218

Çözümler .....................................................................................................................................................................222

Karma Test - I ..............................................................................................................................................................224

Çözümler .....................................................................................................................................................................227

Karma Test - II .............................................................................................................................................................229

Çözümler .....................................................................................................................................................................233

Karma Test - III ............................................................................................................................................................234

Çözümler .....................................................................................................................................................................237

ÇOCUK EDEBİYATI

A. Çocuk ve Çocuğun Gelişim Özellikleri ..............................................................................................................243

B. Gelişimin Temel İlkeleri ........................................................................................................................................243

C. Çocuğun Gelişim Özellikleri ................................................................................................................................243

D. Çocuk Edebiyatının Tanımı ..................................................................................................................................246

E. Çocuk Edebiyatının Niteliği ..................................................................................................................................246

F. Çocuk Edebiyatının Hedefleri ...............................................................................................................................247

G. Çocuk Edebiyatının Önemi ..................................................................................................................................247

H. Çocuk Yayınlarında Bulunması Gereken Özellikler ...........................................................................................248

I. Batı Ülkelerinde Çocuk Edebiyatının Tarihî Gelişimi ..........................................................................................250

J. Türkiye'de Çocuk Edebiyatının Gelişimi .............................................................................................................252

K. Çocuk Edebiyatının Kaynakları ...........................................................................................................................255

Çözümlü Test - I ..........................................................................................................................................................271

Çözümler .....................................................................................................................................................................274

Çözümlü Test - II .........................................................................................................................................................276

Çözümler .....................................................................................................................................................................279

Kaynaklar ....................................................................................................................................................................281

dizgi
Sticky Note
Marked set by dizgi
dizgi
Sticky Note
Marked set by dizgi
dizgi
Sticky Note
Marked set by dizgi
dizgi
Sticky Note
Marked set by dizgi

1. BÖLÜMESKİ TÜRK DİLİ

3

• Kelime kökündeki ünsüzlerden oluşan sesler yeni kelimede de yer alır, değişiklik ünlülerde olur.

• Malaya dili, Arapça ve birçok Hint-Avrupa dili bu ya-pıdaki dillere örnek gösterilebilir.

Bu dillerde, sözcüğün çekimi sırasında söz-cük kökü değişime uğrar. Çekim sırasında görülen değişikliklerle yeni sözcükler ortaya çıkar. Arapçada "k-t-b kökünden kitab, kâtib, kü-tüb, katab (yazdı)" buna örnek gösterilebilir.

ÖABT Çıkmış Soru

Aşağıdaki eşleştirilmiş dillerden hangileri yapı bakımından benzer değildir?A) Çince – Tibetçe B) Arapça – FarsçaC) Bulgarca – Lehçe D) Portekizce – RumenceE) İngilizce – Flemenkçe

ÇözümYapı bakımından diller üç gruba ayrılır:

A. Yalınlayan (=Tek Heceli) Diller: Çince, Tibetçe, Viet-namca, Baskça gibi.

B. Bağlantılı ve Kaynaştıran (=Eklemeli) Diller:

a. Bağlantılı Diller: Türk dili ve köken bakımından için-de yer aldığı Ural-Altay dilleri ile bazı Asya ve Afrika dilleri gibi.

b. Kaynaştıran Diller: Gürcü, Eskimo, Kızılderili dilleri gibi.

C. Bükümlü (=Çekimli) Diller:

a. Kök Bükümlü Diller: Arapça ve içinde yer aldığı Hâmi-Sâmi dilleri gibi.

b. Gövde Bükümlü Diller: İngilizce, Almanca, Fransızca vb. Hint-Avrupa dilleri gibi.

Çince ve Tibetçe, köken bakımından “yalınlayan”; Bul-garca-Lehçe, Portekizce-Rumence, İngilizce-Flemenkçe “bükümlü diller”den “gövde bükümlü” dillere aittir.

Arapça ve Farsça ise “bükümlü diller”dir ancak Arap-ça “kök bükümlü”, Farsça ise Hint-Avrupa dil ailesine mensup olduğundan “gövde bükümlü” bir dildir.

Cevap B

I. DİLLERİN SINIFLANDIRILMASI VE TÜRKÇENİN DÜNYA DİLLERİARASINDAKİ YERİ

Dil; en geniş tanımıyla duyguları, düşünceleri, güdüleri doğrudan ya da dolaylı olarak aktaran araçtır.

İnsan dilleri; en gelişmiş bildirişim dizgesidir ve bu dizge, çeşitli şekil ve anlam unsurlarından oluşan, sistemli bir yapıdır.

Dil, canlı bir varlıktır. Tüm diller, tarihî akışları içerisinde çeşitli değişikliklere uğramıştır. Bir dilin değişmesi kendi ses ve şekil unsurları içinde olmuştur.

Dil; eski çağlardan beri çeşitli araştırmalara konu olmuş ve bunun sonucu olarak yapı, köken olarak bazı sınıflan-dırmalar ortaya çıkmıştır.

A. YAPI BAKIMINDAN DÜNYA DİLLERİ

August von Schlegel'in yaptığı sınıflandırmaya göre dün-ya dilleri üç gruba ayrılır:

Tek Heceli (Yalınlayan) Diller• Bu dillerde çekim ya da yapım eki yoktur. Kavramları

karşılamak için kelime birleşmelerinden faydalanılır ya da vurgu ve tonlamaya göre anlam farkı sağlanır.

• Sözcükler, cümle içerisinde bulundukları yere göre anlam kazanmaktadır.

• Tibetçe, Çince, Vietnamca, Baskça tek heceli dillere örnek oluşturur.

Eklemeli (Bağlantılı ve Kaynaştıran) Diller• Bu diller çok gelişmiş bir ek sistemine sahiptir. Ke-

limeler yapım ya da çekim eki alarak yeni anlamlar kazanır.

• Kelimeler tek ya da çok heceli olabilir.

Bağlantılı Diller: Türkçe, Moğolca, Fince, Japonca, Korece.

Kaynaştıran Diller: Eskimo, Gürcü, Kızılderili dili.Bu dillerde sözcükler yapım ve çekim ekleri alır. Sözcük köklerine getirilen yapım ekleri ile yeni sözcükler türetilir. Sözcük köklerine yeni ekler geldiği zaman kökte bir de-ğişiklik olmaz.

Çekimli (Bükümlü) Diller• Kelime köklerinin yapım ve çekim sırasında farklı şe-

killere ve kırılmalara uğradığı dillerdir.

• Kelimeler çekime girdiğinde kelime kökündeki ünlü-lerde değişiklik olur.

4

Hin

t - A

vrup

a D

il A

ilesi

KEN

BA

KIM

IND

AN

NYA

DİL

LERİ (

DİL

AİL

ELER

İ)

Asy

a K

olu

Pehl

evic

e

Sans

kritç

e

Soğd

ca

Fars

ça

Hin

tçe

Erm

enic

e

Taci

kçe

Peşt

uca

Ger

men

Dill

eri

Arap

çaAk

adca

İbra

nice

Hab

eşçe

İngi

lizce

Alm

anca

Flem

enkç

eD

anca

Nor

veçç

eİz

land

aca

İsve

ççe

Sırp

çaR

usça

Lehç

eBu

lgar

caSl

oven

ceHırv

atça

Çek

çeSl

ovak

çaU

kray

naca

Bela

rusç

aM

aked

onca

Fran

sızc

aİta

lyan

caİs

pany

olca

Porte

kizc

eLa

tince

Rum

ence

Çin

ceTi

betç

eVi

etna

m D

illeri

Birm

anca

Tayc

a

Gün

ey v

e O

rta A

frika

'da

Konuşu

lan

Dille

r

Finc

eM

acar

caU

gorc

aSa

moy

edce

Türk

çeM

oğol

caM

ançu

-Tun

guzc

a Ko

rece

Japo

nca

Slav

Dill

eri

Rom

en D

iller

i

Avru

pa K

olu

Ham

i - S

ami D

il A

ilesi

Ban

tu D

iller

i A

ilesi

Çin

Dill

eri A

ilesi Ura

l Kol

uA

ltay

Kol

u

Ura

l-Alta

y D

il A

ilesi

5

B. KÖKEN BAKIMINDAN DÜNYA DİLLERİ

Hint - Avrupa Dil Ailesi

a. Asya Kolu: Farsça, Hintçe, Ermenice

b. Avrupa Kolu: Germen Dilleri:

• İngilizce, Almanca, Flemenkçe (Belçika'da ve Hollanda'nın bir kısmında kullanılan dil)

Romen Dilleri:

• Fransızca, İtalyanca, İspanyolca, Portekizce, Latince

İslav Dilleri:

• Sırpça, Rusça, Lehçe (Lehistan bölgesinde kullanılan dil)

Hami - Sami Dil Ailesi

Arapça, Akatça, İbranice, Habeşçe

Bantu Dilleri Ailesi

Güney ve Orta Afrika'da yaşayan Bantuların dilleri bu grupta bulunmaktadır.

Çin Dilleri Ailesi

Tibetçe ve Çince bu grup içerisinde yer almaktadır.

Ural - Altay Dil Ailesi

1. Fin - Ugor Dilleri• Fince• Macarca• Ugorca

1. Türkçe2. Moğolca3. Mançu - Tunguz4. Korece5. Japonca

2. Samoyed• Samoyedce

Altay DilleriUral Dilleri

Ferdinand Johann Wiedemann (1805 - 1887) Ural - Altay dil grubu üzerine çalışmış, önemli özelliklerini madde hâlinde sıralamıştır.1. Ural - Altay dillerinin en önemli özelliği ses uyumu-

nun olmasıdır.2. Belirtme edatı göreviyle sözcüklerin başına getiri-

len ulamalar yoktur.3. Sözcük türetimi eklerle yapılırken köklerde değiş-

me olmaz.4. İsim çekiminde iyelik ekleri kullanılır.5. Sıfatlar isimden önce kullanılır.6. Bu dillerin çoğunda olumsuz eylem için başka bir

fiil kullanılır.7. Fiil şekilleri oldukça zengindir.8. Soru ekleri bulunmaktadır.

Ural - Altay Dil Ailesi Üzerine Yapılan Önemli Çalışmalar

Ural - Altay dil ailesi üzerine çalışma yapanların ba-şında İsveçli Philipp Johann Tabbert Von Strahlenberg(1676-1747) gelmektedir. Rus Çarı'na takdim etmiş oldu-ğu Sibirya ve Orta Asya haritası ile dikkatleri çekmiştir. Ele almış olduğu "Türkiye Türkçesine Asya ve Avrupa'nın Kuzey ve Doğu Kısımları"adlı eserinin 13. bölümünde Türklerden kalan yazıt ve mezar taşlarından söz etme-siyle Türkoloji açısından önemli bir yere sahiptir. Eser, aynı zamanda Yenisey Yazıtları hakkında ilk bilgileri vermesi bakımından önemlidir. Strahlenberg, eserin-de Türk dilleri arasında Çuvaşça ve Yakutçadan da söz edip dillerin sözcük listelerini eserinde vermiştir.

Bu alandaki önemli diğer bir araştırmacı ise Daniel Gott-lieb Messerschmidt'tir (1685-1735). Kaleme almış oldu-ğu "Sibirya Boyunca Keşif Seyahati" adlı beş cilt hâlinde yayımlamış olduğu eseri, Türkoloji açısından önem taşır. Yenisey Yazıtları hakkında bilimsel olarak bilgi veren kişi Messerschmidt'tir.

Rus araştımacı Nikolay Mihayloviç Yadrintsev (1842-1894)ise ilk Orhun Abidesi olan "Köl Tigin Abidesi'ni" bulmuş, sonrasında "Bilge Kağan Abidesi"ni de gün ışığına çıkar-mıştır. "Tonyukuk Abidesi" ise 1897 yılında Yelizaveta Klements tarafından bulunmuştur.

C. ALTAY DİLLERİ TEORİSİ

Altay dillerinin "Türk, Moğol, Mançu Tunguz, Kore, Japon" ortak bir kaynaktan geldiğini savunan ve bu görüşü tespit etmeye çalışan teoriye Altay Dilleri Te-orisi denir. Bu dillerin kültür unsurlarını araştıran bilim koluna Altayistik, bu kültürü araştıran bilim adamına da Altayist denir.

Finli Gustaf John Ramstedt karşılaştırmalı Altay dil ekolünün kurucusudur.

Ramstedt, ilk çalışmasını Fin - Ugor dilleri üzerine yaptık-tan sonra Moğol ve Türk dilleri üzerine çalışmıştır. Rams-tedt Mongolistik üzerine çalışmıştır. Ramstedt Mongolis-tik kurucusu kabul edilir. Ramstedt Türk diyalektlerinden Nogay ve Kumuk Türkçeleri üzerine de çalışmalar yap-mıştır. Ramstedt Altay dillerini ortak bir kaynaktan yani Ana Altaycadan getirmiştir. Ölümünden sonra basılan "Altay Dilbilimine Giriş" adlı eseri Türkçe, Moğolca, Man-çu - Tunguzca ve Korecenin ses ve şekil unsurlarını kar-şılaştırmalı olarak ele aldığı en önemli eserleri arasında yer alır.

Wilhelm Schott'un Tükçe ve Çuvaşça için oluşturdu-ğu denkliği, Ramstedt ileri bir aşamaya götürmüştür. Çuvaşçadaki gibi Moğolca "r" ve "l"nin, Türkçe "z" ve "ş"ye denk olduğunu ilk kez Ramstedt ortaya koy-muştur.