sis famulus sacerdotis stat et identidem‘cicerici, cicerici!’ in basilicam sacramexclamat.Homines ridere incipiunt, dum sacerdosfabulas indecentes narrat et gestibusnon dubiis exornat. “Erant duo aman-tes”, inquit, “qui peregrinationemsacram facientes in deversorio pernocta-re voluerunt, sed lectus non iam super-erat. Itaque communes in subsellio fornacis dormiverunt, quod pondereamborum corruit, et amantes medias inter gallinas deciderunt.”Sacerdos casum imitatur, vox cacillans de contignatione superiore audi-tur, homines ridentes ventres suos manibus tenent.Quae illo die paschali anni 1518 Basileae acta sunt, non insolita erant. Exsaeculo XIV usque ad saeculum XVI exiens talia in regionibus linguaeTheodiscae consueta erant et ‘risus paschalis’ nominabantur. Quae actasunt, ut gaudium paschale in homines transferretur. Officium enim prae-dicatoris erat curare, ut hominibus causam ridendi daretur. Ad quae effi-cienda omnes fere rationes probatae erant: sacerdotes voces animaliumimitabantur, facetias narrabant, dictis ineptis gestus indecentes adde-bant. Saepe risus rebus impudentibus effectus est. Sacerdos ipse fabulasobscenas narravit, nonnumquam mentulam nudabat et actus sexualesimitatabatur.Qui mos longe lateque notus cuidam sacerdoti Basiliensi nomine JohanniOecolampad discplicebat, qui eodem anno 1518 epistula de omnibus eisnugis et dictis obscenis questus est. Sed non laudatus, immo vituperatusest, et theologus clarus nomine Wolfgang Capito ei exprobravit, quodaudientes non ad risum moveret de Christo praedicans. Nam diebuspaschalibus non decere praedicatorem nimis gravem se gerere. Praeterearisu paschali effici, ut homines in missam venirent et, dum liturgia cele-bratur, non dormirent.Theologa Maria Caterina Jacobelli in libro, cui titulus ‘De risu paschali –sexualitas et voluptas in loco sancti’3 huius moris testimonias affert, quasin Germania, Hispania, Sicilia, Florentiae, Basileae et in regione Danuviifluvii invenit, in regionibus et catholicis et protestanticis.

4

Cathedralis Basiliensis

Putat risum paschalem rebus sexualibus coniunctum fuisse et creden-tibus gaudium afferre debuisse. Nam Christi resurrectionem rem laetamet causam gaudii esse.Quae consuetudo usque ad saeculum XIX permanebat. Nonomnibus in locis tam impudenter agitabatur; in Bavaria admissas paschales enchiridion fabulas hilares continensedebatur, et nonnullis in regionibus risus paschalis exofficio cum liturgia paschali coniunctus fuit.

Hic mos mirus nobis videtur, quod tum in doctrina Christianainstitutionali ‘theologia lacrimarum’ dicta praevalebat. “Quod hominesrident, deflendum est” Augustinus exempli gratia dixisse fertur, etJohannes Chrysostomos: “Non ad ridendum coniuncti sumus, sed adgemendum, et hoc gemitu caelum nobis acquiremus. Iesus ipse num-quam risit.” (Mirum, unde Johannes Chrysostomos haec scire velit…)Tum ecclesiam regentes cupiverunt subiectos fideles praeceptis obeo-dientes et culpae sibi conscientes. Qui se veritatem unicam possidereputant, timent festivitatem leporemque, qui res in dubium vocant et cri-tice requirunt neque omnia, quae regentes dicunt, credunt. Hominesridentes a regentibus non facile imperio teneri et coerceri possunt, quiaeorum dicta non timent neque eis omnino summisse parent. His de cau-sis in illo libro celeberrimo titulo ‘Nomen rosae’ ab Umberto Eco compo-sito ille risus osor Georgius Burgensis (Jorge de Burgos) dixit: “Risus rusti-cis punctum temporis metum depellit. Sed lex metu adiuvatur, cuiusnomen verum metus dei est.”

Ut mos risus paschalis ostendit, fides populi nonnumquam hilarior et lae-tior quam theologia institutionalis fuisse videtur.

Optime haec ad religionem pertinentia argumento, quod libello5+6/2005 vobis proponimus, apta sunt. Quod enim argumentum est:

De mundi religionibus.

Permultas causas et varias res scribendas vobis esse putamus de hocargumento, quod hominum cogitationes omnium fere saeculorum oc-cupabat, occupat occupabitque, cari legentes: De deis Graecorum,Romanorum, Germanorum, Celtorum, Indorum vel aliarum gentium; de

5

rerum natura omnia regente, de numine hominibus non intellegibili; deChristianismo, Islamismo, Iudaismo, Hinduismo, Buddhismo vel aliis reli-gionibus - ut pauca solum exempla adhibeam - scribi potest.Nolite cunctari, cari legentes, de argumento tam vario quam plurimassymbolas nobis mittere! Maximas gratias vobis agimus!

Faveat vobis Fortuna in omnibus rebus, quascumque suscipitis.Valete!

Daniel Weissmann

6

Nationum Europae sententiae et proverbia

Simia quo altius ascendit, eo magis culum ostendit.

*

Homo bonae valetudinis annos non computat.

*

Aegrotanti agni anima est.

*

Dubium est sapientiae initium

*

In bello omnes vincuntur, etiam victores.

***

Germania

Suetia

Lettonia

Francogallia

Serbia

1) contignatio superior, -nis -oris Empore2) cacillare gackern3) Maria Caterina Jacobelli, Ostergelächter – Sexualitätund Lust im Raum des Heiligen, Regensburg 1992

7

Felis et mus si consentiunt, agricola nihil efficit.

*

Res una sola in bello bona est: Pax, quae istud sequitur.

*

Absentes semper boni sunt.

*

Non est timor animae, antequam liberi habes.

*

Corvus sedens fame moritur.

*

Incus diutius permanet quam malleus.

*

Spes pauperem superstitem conservat, timor divitem necat.

*Cibum qui dat, vitam dat.

*

Amantibus reconciliatio facilis.

Latine tradidit Daniel Weissmann

Finnia

Italia

Islandia

Hibernia

Bulgaria

Hispania

Dania

Dania

Vallia

8

CARMINA LIMERICKIANA

Est medicus quidam Diaulus,cui datum cognomen est Saulus,

nam aegros necabatnec bene curabat.

Quo tempore tandem fit Paulus?

Poëta, qui carmina fecit,in rivum haec omnia iecit.

Cum vigil videret,qui aquam deleret,

in vincula eum coniecit.

Est VARIVS RVMOR libellus,quo gaudeat etiam asellus.

Sed eum egenusopumque non plenus

non sacciger emit misellus.

Discipulos amet magister,at ne sit eorum minister!

Nam si imperabunt,quae volunt, tractabunt.Hic ordo dicetur sinister.

Athleta birotula ususcertamine facto confusus

et interrogatus,cur sit superatus:

“Sum inter limaces inclusus!”

“Mi theam afferte!” damnatus,quid ultimum vellet, rogatus

respondit.“Sed ne

mel adicite,nam sum

diabete vexa-tus.”

“O tempora”, dixit, “o mores!”is Tullius olim doloreset curas ostendens.

De caelo descendensquos nos nunc haberet factores?

Martinus Meier

M E L

PROPOSITIO ALCVINI DOCTORIS CAROLI MAGNIIMPERATORIS AD ACVENDOS IVVENES

DE LIMACE

Limax fuit ab hierundine invitatus ad prandium infra leucam unam. Indie autem non potuit plus quam unam unciam pedis ambulare. Dicat,qui velit, in quot diebus ad idem prandium ipse limax perambulat.

9

Leguntur...Babel nova: Linguae Latinae ScholaEcce libellus editus a Genovefa Immècompositus, qui est primum volumen(sequentia quattuor sequentur,postquam edita erunt) collectionis, cuititulus 'Linguae Latinae Schola'.Id opus destinatum est tironibus, quilinguam Latinam nondum didiceruntet itaque paulatim vocabula et gram-maticam edocebuntur imaginibus per-multis adiuvantibus.Haec est nova methodus, qua Latinalingua - sicut modernae linguae –modo vivo discitur; nullum in eavocabulum nisi Latinum: Hoc modo

liber, qui ab Genovefa Immè Francogalla et a Stefano Monda Italo edi-tore (ITALIBRI) factus est, in omnibus terris adhiberi poterit, qualis-cumque lingua patriae vernacula est.In duobus primis voluminibus narratur vita familiae antiquae: sic nonsolum vocabula et grammatica, sed etiam mores et historiae Romanaeostenduntur.In tribus ultimis voluminibus sunt textus tandem litterarii, quia discipulis,postquam prima elementa et linguam Latinam in duobus anterioribusdidicerunt, iam sunt satis periti, ut litteraturam adeant.

10

Roald Dahl

REVOLTING

RHYMES

Versiculi Horribilesa Francisco SchlosserRhenano-Palatinensi

in sermonem Latinum conversiimagunculisque lepidis exor-

nati

Iohannis mater: “Feminasum”, dixit, “aere diruta.Fac bene vendas diviti,mi fili, vaccam homini!

Sed cave dicas morbidamet aegram esse bestiam!”

Vendidit vaccam Hansulus.Rediit domum hilarus.

“Quid”, dixit, “inest manui,o mater, Hannis callidi?Magno a me aegrotula

bos venditatast femina.”Sed mater: “Certe modicohanc vendidisti pretio!”

Cum Hannes fabam huic mon-stravit,

mater colorem, vae, mutavitiramque in filiolum

effudit suum plumbeum.“Bestiam faba unicane,

dic, vendidisti?! Re verane?!”Et “Caudex!” clamans fabulum

iecit in sterquilinium.Tum miserum per horam totam

mulcavit parvulum idiotamaspiratoris (1) subito –

qui hic est mos?! – manubrio.

Circiter hora decima iam germinavit fabula.

Certe magicaest!

Iohannulus puer vaccamminimo vendit.

DE IOHANNE FABAQUE INGENTISSIMA

Faba ista inme cudetur Quid

terrarumfecisti, asine?

Re veranemagica est?

FABULA

Mater ira inflammata filio, ut supravidemus, et manuballistula haudraro terrorem inicit! Manuballistulaferrum est, quod globos emittit,quibus et homines et bestiae necaripossunt.

11

Quod germen mane crastino iam altius monte arduo. (2)Et Hannes: “Nonne stupida

hoc melius, mater; bestia?”Sed mater “Ubi fabulae,

quas carpam”, dixit, “abditae?Est fabis nuda arbor illa!”

“Opinio fallit te, mamilla!”,clamavit Hannes, “foliasunt insuper aurifera.”

Quod recte dixit! Cum lucebatsol oriens, mater videbat

sescenta vere foliaex auro facta candida.

Tum illa: “Illico plebeiumcurrulum Mini (3) vendam

meumet emam Rollsem Roisium (4). –Fac aurum carpas! Agedum!”

Ascendit agilissimus in magnam fabam Hansulus.Cum cepit magnae arboris

cacumen puer agilis,res insolens evenit, mira:

vox magna, gravis, atrox, diraest edita. Quae vox tonavitet verba illa pronuntiavit:

“MI SANGUIS OLET FA FO FIHOMUNCULI BRITANNICI!”

Degressus Hannes summa deimmani faba propere.

Clamavit: “O matercula,

in illa faba magicacolossus est, qui naribussagacibus est praeditus!”

Et mater: “Quid? Nasone aptussagaci? Tune mente captus?!”“Sum minime! Homunculum

olfecit me Britannicum.”“Quod est haud mirum” vetula

clamavit. “Age, calidalaveris! Abluas fac te!

Quod dixi iam saepissime!Tu autem imples hirci more

casam terribili odore!”“Ascende ipsa fabam, quae

cacumen es munditiae!”“Quod faciam. Sum agilis.

Senectus cruda viridis.”

Ascendit tunica a surisremota modice impuris.

Hansulus materque gigantem in arboresedentem conspiciunt

Videsneeum?!

Incredibiledictu!

12

Odoraretur, FA FO FI,colossus matrem Hansuli?Et quando Hannes putida

perciperet vocabula?

Hoc puncto temporis fragoremaudivit, dentium stridorem.

Tum gigas dixit: “Optimeista sapivit, vera re,

etsi durorum ossiumhabebat magnum numerum.”

“Mehercle!”, Hansulus clamavit,“Hoc monstrum matrem devoravit!

Quae ergo erat foetida,ut opinabar, vetula.”

Conspexit fabam Hansulusauri pretiosi avidus.

Qui sussuravit: “Vera re

necesse est lavari me,sin aliter me putidumolfaciet prodigium.”

In balneum se contulit,ubi capillum abluit

sapone. Corpus et lavavitet se emunxit. Tum purgavitet dentes suos, ut est mos.Tum fragrans exiit ut flos.Ascendit fabam iterum.

Et virum imma-nissimum,

atrocem secummurmurare

audivit, illa mus-sitare

verba perplexa:“FI FA FO,

NUNC NEMINEMOLFACIO!”

Cum obdormiret, genibusper ramum repsit Hansulus.Qui auro carpto fortunatus

nunc erat, optime nummatus.

Per occasionem salutareest corpus calida lavare.

De matre Hansuli actumnunc est!

Malamcarnem mihiteneram etsuculentam

fames reddet

(1) Aspirator: instrumentum domesticum, quo pulvis et cetera suguntur.(2) E minimis seminibus nascuntur ingentia. Ex fabula arbor facta est.(3) Currulus Mini(cooperensis): autocurrulus plebeius Britannicus plerumque ab adules-centibus litterarum studiosis argenti pauperibus gubernatus.(4) Rolls Roisius: autocurrus Lemovicensis sumptuosissimus in Britannia fabricatus.

13

Incepta eruditionis Latinae ludi superiorisin oppido nomine ‘Düdingen’ anno 2003

acta II

De toga, tunica stolaque Romanasuenda

Frédérique Jungo, Glen Sutter, AnnikaPortmannHeidi Vonlanthenmagistra adiutrice

Desideratorum et facultatum quaestione deliberationeque diligenterfacta tres vestifices decernunt haec vestimenta magistra HeidiVonlanthen adiutrice suendo conficere:

- togam secundum exemplum originale,- stolam (velut in imagine),- praeterea tunica vitiose confecta omnino restituatur

14

Post habitum secando con-fectum in margine clavuspurpureus affigitur, ut insuendo machina suo locomaneat.

An in Roma antiqua servanomine ‘Bernina’ vixerit,adhuc ignotum est.

Interea Annika ferro politoriovitia tunicae corrigit, quamgrex prior nimis imperite con-fecerat.

15

Glen diligenter clavum in marginetogae suit.

In marginibus clavus obsuitur, tumvestis servis adiutricibus induitur.

Postremo etiam contingit duas alias mulierumvestes suere.

Versio Latina: Daniel Weissmann

Lucia dos Santos nuper vitadefuncta

Anno aetatis suae decimo Lucia dos Santos, puella familiapaupere Lusitana oriunda, die 13° mensis Maii anno 1917°

primum mulierem ignotam in loco nomine “Cova de Iria” vidit, quampostea virginem beatissimam Mariam esse autumavit. Nonaginta fereannis post, die 13° mensis Februarii anno 2005°, soror pia nonagintaseptem annos nata die Dominico primo temporis quadragesimae inmonasterio Carmelitarum Conimbrigensi (Conimbriga vulgo Coimbravocatur) vita defuncta est. Lucia soror trium liberorum pastorum super-stes ultima erat Fatimensium, quibus Maria Deipara apparuit. Reliqui, i.e.Hyacintha et Franciscus Marto Luciae amici et consobrini iam satismature defuncti, anno 2000° a Ioanne Paulo papa II° Fatimae canoniza-ti, i.e. in beatorum numerum excepti sunt.

Epistula pastorali die 13° mensis Octobris anno1930° divulgata Iosephus Alves Correia da Silvaepiscopus Fatimensis apparitiones MarianasFatimenses veras esse atque nihil obstare, quinChristifideles ibidem publice Deum Mariamquevenerarentur, declaravit. Sic Fatima cito locus pere-grinationum celeberrimus factus est, quo toto orbe terrarum quotannismaxima fidelium turba concurreret.

Lucia Lusitana die 28° mensis Martii anno 1907° natu mini-ma liberorum sex nata est in vico, qui lingua indigenaAljustrel nominatur. Anno 1921° Portum Calensem (vulgo:Porto) transmigravit scholamque adiit apud sorores pias in

moansterio sanctae Dorotheae dedicato. Anno 1925° ipsasoror pia in eodem monasterio facta est. Vota prima anno

1928°, vota perpetua anno 1934° solvit accipiens nomen Maria dasdolores, quod Maria dolorosa Latine significat.

Anno 1946° autem monasterio sanctae Dorotheae relicto se Carmelitis

16

adiunxit et nomen Mariam a Iesu atque Corde Immaculato elegit. Duoslibris scripsit, quibus tituli Memoriae et Quid nuntius Fatimensis sig-nificet. His libris, quo modo et quo tempore Iesus infans et Maria virgosibi compluries post apparitionem primam apparuerint, narrat.

Luciae corpus in monasterio Conimbrigensi sepultum est, sed posteaFatimam transferetur, ut iuxta Hyacintham Franciscumque sepeliatur,sicut Lucia ipsa optaverat. Lucianus Gerra episcopus Fatimensis occa-sione funeris data verbis laudationem funebrem habuit his: “Dei volun-tas adimpleta est, nam nobis per Mariam dixit Luciam quodam temporein hoc mundo esse versaturam. Apparitionibus partes maximi momentiegit Lucia. Eadem enim gregem parvum vatum ducebat, eadem cum vir-gine beatissima loquebatur. Lucia soror testis et legata sanctae Mariaeerat gravissima.”

Maxima peregrinatorum turba exequias participavit, utvaledicerent Luciae, quorum oculi sanctam Mariam viderant.Die enim 13° mensis Maii anno 1917° bello mundano primosaeviente Lucia, Hyacintha Franciscusque oves patrias pas-centes iuxta quercum mulierem pulcherrimam splendidissi-mamque spectaverunt. Quae cum liberos vocavisset eisque,ne timerent, dixisset, a Lucia interrogata, quid vellet, respon-dit se Mariam esse atque ab ipsis optare, ut unoquoquemense die 13° huc se conferrent. Instanter flagitavit, utsaepe orarent et se suo cordi immaculato confiderent.

Liberi primo ab adultis irrisi sunt, quod nemo eis credebateos re vera Mariam vidisse. Imprimis ecclesiae praepositi

Luciam sociosque vel mentitos esse vel mente aliquidfinxisse putabant. Nihilominus die 13° mensisIunii, die sancti Antonii Paduensis, Lusitaniaepatroni, iam plures homines liberos comitati

sunt, cum ad locum praedictum se conferrent.Etsi nemo exceptis liberis quicquam audiebat neque

videbat, multis iam persuasum erat Mariam apparuisse.

17

HyacinthaFranciscusque Marto

18

Interim regimen atheisticum socialisticumque iam apparitiones curabat,quas omnino supprimere et negare conabatur. Liberi immo capti etcarceri illati sunt. Quibus dictum est eos oleo fervidissimo coctum iri, nisiconfiterentur se esse mentitos. Attamen constanter apparitiones negarerecusabant.

Die 13° mensis Octobris denique praesentibus quinquaginta fere miliahominum, inter quos multi increduli, id factum est, quod postea mirac-ulum solare vocabatur. Nam sol ex improviso in immensum crevit atquein terram praecipitare videbatur. Insuper incredibili celeritate volvebatur.

Maria dum Luciae amicisque apparet, nonnullosnuntios nuntiavit. Ab hominibus fidelibus pos-tulavit, ut cottidie rosarium orarent. Promisitpacem, si orarent, mox fore, sed praedixit bellumalterum maius orturum esse, nisi orarent.Praedixit etiam Russiam errores totum permundum esse sparsuram (tunc temporis Leninusnondum rerum potitus erat neque quisquamscire poterat, qualia et quanta forent crimina acommunistis commissa!). Visionibus liberi

caelum, purgatorium inferumque spectaverunt.

Hyacintha et Franciscus, sicut Maria praedixerat, mox vita defuncti sunt.Lucia autem, ut signum esset toti orbi terrarum, usque in novum mille-nium superstes mansit.

De apparitionibus Marianisalius alia iudicat. Ecclesia ipsatales apparitiones non verasesse affirmat nisi diu etoptime probatas. Si, ut exem-plum afferam, apparitionequadam dicuntur, quae verbisevangelii non congruunt, fide-

19

Proverbia Hispanica

Al amigo, con su vicio.

Amicum cum vitiis suis accipiendus est.

*Debajo de la manta, tal es la negra como la blanca.

Sub tegumento, eadem est nigra ac alba.

*

El mejor amigo es la bolsa y el bolsillo.

Amicus optimus bursa et marsupium est.

*

Aprended a bien callar, para que sepáis bien hablar.

Discite bene tacere, ut sciatis bene loqui.

*

El cebo es el que engaña, que no el pescador ni la caña.

Esca decipit, non piscator neque harundo.*

Quien ruin es en su tierra, ruin es fuera de ella.

Homo sordidus in sua terra in extranea quoque sor-didus est.

les monentur, ne credant nuntiis pseudoapparitione factis. Lucia nostrasociique eius semper semperque ab ecclesiae praepositis interrogaban-tur. Hodie autem nullum dubium est, quin sancta Maria eis vereapparuerit. Multa milia hominum quotannis Fatimam peregrinantur, utsalutem vel corporalem vel spiritualem accipiant. Sed multo maior estpars eorum, qui res divinas minime curantes peregrinatores Fatimensessuperstitiosos irrideant. Num ridebunt et morti appropinquantes? Luciavero pacifica et laeta et spei vitae aeternae plena obdormivit.

Martinus Meier

20

Escríbalo en el agua!

Scribe in aqua!

*El que engaña, engañado se hal la.

Homo fraudulentus fraudatus invenitur.

*

Más quiero asno que me l leve que caballo que me derrue-que.

Asinum, qui me portat, equo, qui me deicit, praefero.

*

Las penas con pan son más buenas.

Dolores pane meliores sunt.

*

Lo hal lado no es hurtado.

Inventa non sunt furto subducta.

*******

Los niños y los locos dicen las verdades.Liberi et amentes vera dicunt.

*

Lo que no se comienza, nunca se acaba.Ea, quae non incipiuntur, numquam conficiuntur.

*

Dad al diablo el amigo que deja la paja y l leva el tr igo.Ad diabolum mittite amicum, qui paleas rel inquit et

tr it icum aufert.

In Latinum vertit Daniel Weissmann

21

De mirabilibus equis

Nonnulli equi per legendas illustrati sunt. Ex hisalii omnino ficti sunt Pegasi admissarii albi pen-natique instar, qui, Chimaera a Bellerophonteoccisa, solus ad Olympum volatum perrexit, ubiIovi serviit. Fictus quoque est Unicornis, equus candidus, cuius fronscornu unico ornata est. Signum immortale sanctitatis, illud animal in fa-bulis mediaevalibus apparet. Potestate sua magica silvas tutabatur. Haudraro virgines, quae solae id recognoscere sciebant, visitabat. Nempe viritot atrocitates committebant, ut obliti essent quid esset sanctitas, et uni-cornem confunderent cum equa candida; nam eis cornu insigne ex oculisdisparuerat.

Alii autem equi fortasse vere vixerunt. Interhos numerandus est admissarius niger, splen-

didus, pulchritudine ac vi egregius, vocatusBucephalus (Graece: bovis caput) propter maculam

albam, bovis forma, in fronte sua. Alexander, qui equumsuperbum et ferum magnopere admirabatur, putavit se illum

superare posse. Princeps enim animadvertit omnes equites admis-sarium tergo ad solem adverso posuisse et animal umbra sua perter-

reri. Ergo equum solem spectantem ponit et in eum expedite salit.

Sunt etiam qui putent equos vates esse. Nonne apud Suetoniumlegimus: «Proximis diebus [ante Caesaris mortem] equorum greges, quosin traiciendo Rubiconi flumini consecrarat ac vagos et sine custode dimi-serat, comperit pertinacissime pabulo abstinere ubertimque flere» (IVL.81, 4). De equo Bayard aut Gauvin, de equo sine capite vel de equo, cuitres pedes sunt, nihil dixerim; de equo Giraldi de Cabreriis autem haecpauca: erat in Catalonia miles nobilissimis ortus natalibus, militia strenu-us, elegantia gratiosus, cui nomen Giraldus de Cabreriis. Hic equumhabebat in bonitate singularem, velocitate invincibilem, et, quod sineexemplo mirandum fuit, in omnibus angustiis consiliosum. Huic nobilisindidit, ut bonus amicus vocaretur. Solo pane triticeo in concha vesce-