Embed Size (px)
Citation preview
...l'Itu1 Tadbk., A......... N-o-a (INTAN) 1IMf1(Ylll1"~II,Jl_(JPut*;:A.dtrWtioh1olO1
SISTEM EJAAN RUMI BAHASA MELA YU
XV<Rsvs <J.XE'NVUSJf9{SV<!l.fl'l''1{flS!M! <D}fC!{
!M'E!MO <JY£'RJ(V~'11
TEMPAT: INTAN BUKIT KIARA
TARIH: 06- 08 SEPTEMBER 2005
.... llt..t T..n..t.. A...,. N.o-_(INTAN) Nit'.IIWH_ltvlt'tWPublc. ...~t""1n'1
....fIlM TadbIrwl A__ N.g.n (INTAN)
Ne4ione1lns"lII'adPIlbk;~1crt
Rancangan Pembakuan
Rancangan pembakuan Sislem Ejaan Rumi Bahasa Melayu bermula pada lahun 1904 dan disempurnakan pada tahun 1972.
InstitvtT........,Awarnt'eoara{INTAN) N./ioNfI tn.J1~. d 1'Ubk A~"'1crt
Sislem ejaan rumi yang pernah wujud:
• Sistem Ejaan Wilkinson (1904) - ejaan sekolah Melayu di Malaya;
• Ejaan' Za'ba (1949) - ejaan sekolah hingga 1972;
• Sfstem Ejaan Fajar Asia - ejaan majalah Fajor Asia (1945 - 1954);
httut T~Aw_~(1NTAH)
NMb¥I '""'Me d PuWt: AdTltIllhflcrt
• Ejaan Ruml Kongres 1956 - ejaan Asas'50 (Angkalan Sasterawan 50);
• Kaedah Ejaan PBMUM (persaluan Bahasa Melayu, Universitl Malaya) ejaan majalah Bahasa.
DAH'M
..IttutT"-"-Aw_~IIHTAH)
JVttonaJnJlIi.dPubllc~1crt
Penyelorasan dan Pelaksanaan
Penyaluan eJaan Rum! anlora bahasa Melayu dl Malaysia dengan di Indonesia bermula pada lahun 1959.
DAN'I»
......"t..t fadbW_ A....... H.1-.~NlAHl
IWtlrYVl/~I.<A.. dPI<b~A"""'..,,,,..,,,,"
Perselujuan lenlang Sislem Ejaan Rumi Bersama yang dilandalanganl pada 27 Jun 1967, lelah diisytiharkan penggunaannya serenlak di Malaysia dan Indonesia pada 16 Ogos 1972. Oi Malaysia slslem inf dikenali dengan nama Sislem Ejaan Rumi Baharu 8ahasa Melayu.
PAN'''
....Ulut JIIdb&t."Aw~J<Mo-_ffHTA.N) N.H.YtlIIIn!J.II~. d Pub'< "~J""",Y1
@Dill[b~D[;1D OD'lI&IT'AJ8 ©D©'lIrn[):1J ~~~~ [;1QD~D ~®1j7~
nIttwfT.dblr... AwMt fM,g.--.(INTAN) NM;r;r..IIoII/~. d Public Adrno/niItIC/on
Hurul Oalam Bahasa Melayu
• Hurul Vokal: a, e, I, 0, u dan diflong ai. au,of;
• Hurul Konsonan: hurul selain hurul Yokal; dan
• Hurul Konsonan Gabungan: gh, kh, ng, ny, sy.
--------_ ..__._. --_...._--
G ~:::~:=~=-~~ - . _ Sistem Keselarasan Hurul Vokal
Sistem keselarasan hurul Yokal ialah keselarasan atau kesesualan duo hurul yokal yatlg membentuk duo suku kala pada kata doser, iaitu pasangan antara hurul Yokal pada suku kala awol dan suku koto akhir tertutup.
Contohnyo: Ignt!k. bQI~h, 1~IQng.
PAIr..
In&tttut T.dbIrafl A_am ~CINTAN)
f4fit:JlwllnA.lJI. d PIIbk ~""kn
8agl kala yang lerdlrl darlpada liga suku kala alau leblh, hanya duo suku kata terakhlr sahaja yang dlambll klra.
Contohnya: semengnjj,1ng; selj,1rj,1h; ker!s!k.
DM'05
lNlltutTedbIt'art It_... fM,g.--.(WJltN) NItIIt:1n.t Intlftut. d PllbIe Ad'n/r-.tm
Polo keselorosan Hurul Vokol
A. sepuluh (10) polo yang tidak beruboh
ra-;i~~.a .-: Ib~t~~~~t~] 1«; (p)-_ a :lekat Ie (t) - a !petak :~_ (t)~.e (t) :lec~.h . . I«;(t) - 0 ;esok, selekoh
DAN'~
10••111\.1, h(l'b1' .... Awam ~ (INTAH) ,-~ ....., ,....It"'. (JI Pubic ...<:In......,,,.,•• ,
Pola i-a o-a 0- e (t) 0-0
u-a
0""""
Contoh bilang botak, sekolah oleh
.torong, seloroh pusat, belukar
.... UM hdbolt"" ..... am H~_. {INf"'NI
N.oI........'_rt"If. ,"PI,I,I.t; A,y" ...... /"" ..",
B. lapan (8) polo yang berubah
Sistem Ejaan lama .Sistem Ejaan Baru Pola Contoh Pola Contoh
.a - e (t) aleh a - i alih :a-o 'batok 'a-u 'batuk ;a (p) - e(t) lebeh e(p) - i ll!bih :'e(p) - 0 tempoh e(p) - u tempuh
tn.ttb.tT~.,.. AwMt'l Neg..... llHT...N) H.tioMl /tII$IIvt. d PlIbk ....dfoWMhI"""
c. Kekecualian sistem keselarasan hurut vokal
I. Kata plnjaman daripada bahasa Indonesia.
Conlohnya:
:_~~.~.~_eh-·(~~ifu~.:.·_·_ ...!'!~.!'<@@!J .. _. .tule.n. (~ulin).
0""""
lnetlblt T~ran AwMt'l ~ (INTAH) ,..,0..1 blI.... d PubliC Actrlln4tIWl.iM
BAHASA MELAYU
DAN'~DAN·OS
Ntltul heU... A_am ~.I'NTAN)
NMi0n4f billA. dPubk A~...fiorl
:~!s~~~Ej~i!!'~a-!!,__ Pola Contoh
i':;' i "'~pIIlli'_~'~_: :i.::- '! 'tldur .u -:::i;iii!ITfi_ 'u - u untuk
lnatltut hdbhoa Aw~~ IINlAN) NMion.allnsiNt. dPvbk A~'IM
II. Kata plnjaman darlpada bahasa Inggeris.
Contohnyo:
---
~,.ff"ll r Idbl,.......arn He11-- tINT"'N) N,., .......I_'fur.dP.I/:IJff:A~oan
A. Penyesuoion hurul-huruf konsonon tertentu
.. ~~,~,~ .. ::T..·.~~·~i~j~ggi!1.s ..~:.L~-~h~~H~[~y)i-~:~! c-s cent sen
c/ee- k CiJrd,-ac-mu'nt kad akaunr
Cc- ks access nkses
charge, cheque caj, cekCh -c .._-_ .. - --_.- .
ph -f graph graf- Ck- k ;;;ci,niQ;;~ teknik
OAN'05
.....lttutrad'*-A·_~(1HT....Nl "'ioo«l hsI'lJI. d Public AdonhtJtIMIM
B. Pengguguron satu doripada gobungon hurul konsonon yang sarna
,. .Hoituf I Bah".$iiiri;i~e;k;l;)i'a~~~~~Wi·J JlI>.:":.b_.__. lobby, hobby i lobi, hobl
ff - f .. ~ _Effective, traffiCJ efektif, trafik J,l,!!,::~. aggressive' agresif
Il-.I_. ......pil~ bill._. pil, bil Mm - m comma koma .. '.~ ...._-----_. nn - n •. _a!.lflulty, ten.!!.~_. Anuitl, tenis ss - s ....c . .a?.5et, prosess' aset, proses tt=-.~.. _.. l0ttery, battery.: 'oteri, baterl zz - Z , ...._...lazz jaz
DAN'OS
IMtltueT~""._N..-.(tNTAN)
NlfIf;on.IInnIlA.dPflbleA~1on
:~~=~~'.'~:]~aah~~lnWeris :_J(;Ba~~~HeI;iyu2J Ou -:::au :.a.t:E.0!!~~'!~J!'?'!~.t!.:... Akaun~!'d~~~. ou - u 9?!P<3.'!L_~!!.<!.'!.s. . Ku~~_s~J~~
oa - 0 coa~.'?r.d.~rd~o't-'(~<:tl>od 00 - u boot but- -_._. --"--. ... _._---_._.ue - u tissue, isslJ'! .
~.
__ti~.lJ!. isu
IMfflul T.dbii'''' ...__ N.-g".I'Nr"'N) """'OOt",I~fI""~dP,<NI1I:"'~Oft'.-l.. ,,, ~~- '... ' "'Ur
Huruf Bahasainggeris B<ihil5a Melayu
s-z music, physic muzik, fizik
SC-s science sains
Sc-sk scale, screw Skala, skru
q-k quality, quoUJ Kualiti, kuota
th -t Theory, thesis teQri, tesis
X-ks express- complex ckspres, kompleks
economy, analysis ekollomi, analisisV-I
0''''''
Indtut T.......-.- Awaft1 ~_IINTANl
NfIIk:it»I/iIcI,,,,,.dPublil:AdtnniltnoIk!n
C. Penyesualon hurul bogl gobungon duo hUlulvokol
. HUNt '•. 11i.t>asa Inggeris ·k .' jBallasaMdayli
f'~=-~- ' audit, automatic , Audit, automatik ! .... ea_=~. --;~:j;j~gear_-=-:"' Idea, gear-=~
ea - i grease, cream . .Gris, ~.!!!!._ ....i ..iO!.=i~_.. .. ::~j~~._~~~~ '.. diale~_._J ei .. ei JJro.f!!in. .. . protei!,... ei - i calorie kalorl-..._---_._. _.. _.. 'ee- i mee mi
"wtltul T~r.... A,,_ N"o.... IINTANl Na/io"./ IMlIlJI. d PlIbk A"""'tr8lion
D:'MeiiCjeKOlkahgugufI<6rm5narfCffilom bOfios(J Inggerls dengon beberapa penyesualon.
Classic:- clinic Klasik, klinik
-draft . . draf .... -_... ~--.-.
cre,am, crecf.i! kriRlf.kredi~
comprehensi"e Komprehensif protocol protokol
store stor prism Prisma plasm plasma
organism Organisma DAN'05
..... NIIII T.Mol,-.., A....... N.g.w"IINTANl ......,.(...... , lnIlllAe ~ PuhIc "~l'nIloon
E. Huruf [ g ] yang diucapkan sebagai [j I dalam bahasa Inggeris:
. ditulls sebagal [g] dan
. disebuf sebagal [g] dalam bahasa Melayu.
DAN'OS
ttl .... t1t1l1 T.cIbW.., A........ H.g.... jINlAH) NN.....',''4./I,''. d p~ A6'TW>."..'oon
-....;;::....
Contoh:
B~h~s~!."-~geris'T Bahasa Melayu---_.__ ._...._... .-.~
Generation generasl Technology tek.".o,iogl Trag_~'qy .tr-"g~di
Psychology _p~.l.k'<>.!C?91 ... agifl"ita . agenda
f--- agent : ~g~~,;,~eje'n' (wakil)
DAN'OS
~.tltt hdbk.,. A.• ..., w.e-- (IHTAN'l NMiotl.lbtlufe dPublc A~!tfi.lo.-.
F. Kala yang asalnya berakhlr dengan -sion. -slonal. -lion. -tional menjadi sf dan sional.
Con'oh:
i 'B~~~sa Irig!'i~.ffs> ·... [Bilhasa MeJ~yo: ..!!adition, action . L_.. Tradisi, aksi lotion, immigration ! losen, imigresen
~ction, televisii!l!.. J.~~~yen,!.~~I~yen Professional . Profesional
.. -....._---_.._------- ------_ ..national, traditional nasional,
I tradisional ._-_.._•....•. --,-_.__ ..
DAN'"
btttut T..tWrwt Aw_ ~ (1NTAH) Nl#I;on.llnsJ/tA. d Public ActTlhGtIWlcn
G. Pengejaan kata yang berakhlr dengan -Ism menjadl -Isme
Contoh:
1"~~h~SiiI:lIggtOiis:, .. ' :B~i;,,'s£(-r:1ela-yli·. J J nasionalism Nasionalisme ....
comunism komunism~_.. _ socialism sosialisme_.
mechanism mekanis.'!!.IO._..
DAN'tJ5
Ine.IIM TIldbnnA• ..-- ~(INTAN)
Nltllt:n.-I JnsIIut. d Pubk A6noh.tsJI'llIIcn
~!a.~!£J!.!'!_s.~ __ !1,:,!.n.t,..s'::iI.fTIp . pencil,pl~--,!
b.ureuLb.~,!oon
action dial, file size, pie
lotion, immigration section, television
DAN'~
..I<~I~s'9e.liI.~. !l.e!~. n,.~e.t~m
pe.n.sel, pelan
~ir~( b.e.lon aksi
dail, fail saiz, pa i
losen, imigresen seksyen, televisyen ~
IMtltutT-ttN.-wlA._~(INTAH)
NMir.YYllndllAedPllblc~.b1
---
OAW'06
Nlltul T............_ NeiII"-II"'T"''''1 flLol......,~M.dP.~~tnolKn
A. Rangkai kata umum - semua Irasa atau rangkai kata soma ada duo perkataan atau lebih hendaklah ditulis terplsah.
Contoh:
jalan raya tengah hari lebuh raya warga kota
bandar raya atur cara kereta api sari kata ambil alih urus setia susun atur reka bentuk
maklum balas kemas kini
Sn.ttMT~A..._ ~.IIHTAN)
N«bYl hJJ'~' d PIIWc .4drrW1is1.....Jo.,
B. Kata yang telah manlap ditulls sebagal satu perkalaan
:~.~;j~sa~~:~ bumip&rte~';-~ ,..~~itang~_n_ .. _ ~uruiianj~-;--~
sukarela'p-;;suruhjaya -i .~~atahari··~ ._.:.. _~~~~~tang~n --~·1
_•.~~~sa~. ta_nJ!!;J!-!"gjaw~!!..J warganegara jawatankuasa
_.. _~!.1tara_bangsa . .. "._ ...
rr.""'TtdtNnrlA.._~_(IHlAN)
NrII""""ltIII.dPubltt:A~.Ia'I
• Kala yang menerima apttan dilufis sebagal salu perkalaan.
Contoh:
- pengambilalihan - pengenalpaslian - pengemasklnian
"'..htuf hdblr., ...._ H.v-_IIHTAH) ItMltOI../,.."uol••-tPul)<tJ( ...,.. ........'.,,'.... ,
Kekecualian:
- Dewan Bandaraya Kuala lumpur
- Kerelapl Tanah Melayu
",.IIM T ., Aw.... ~ IIHTAH) NM~ 'IuI. d Pubic AetniMrr.f1orl
c. Rangkal kala umum berimbuhan
• Kata yang menerima awalan atau akhiran sahaja ditulis sebagai duo perkalaan.
ContohnyQ:
- diambil alih - menerlma pakal - kenai paslikan - diguna semula
_.--.
Sn.tt1UtT~A._H.o-(lHTAN)
NtIfioty/hP'uf.dPubk~,.,/(»'l
-"''''- . , .
~_.
I I I I
[Pr3~®®QD~~[X]QDmw[p !1lr30&ill ~~
[X]QD0W[P ~r3@OI1
1n..1l1,,1 fMib',ao A.......... N.Q.... (INTAH) foI..'r".,.lln.dl"'",rlPuhI<t:A"""""",,'t'JOI,,lI"I
A. Noma Khas
Hurul pertama pada semua noma khas sepertl noma pertubuhan, bangunan, syarikal, jabatan, jolon, loman perumahan dan cogan kata hendaklah ditulis dengan hUM besar.
DAN'(15
G tn.lttul Tadblr-n A....am N-o-n (INTAN) ~liorwJj "'lllft d PvbIt: Adm,;"is,...,.IOfl
..._-_.-._----_._--B. Kala 'sendi
Huruf pertama bagi kata sendi seperti yang, di, ke, dan, alas dan lain-lain pada lajuk ditulis dengan huruf keeil.
Conloh:
- Dewan Bahasa dan Puslaka - Sejarah Ekonomi dan Politik Q! Malaysia - Diari dan Kalender unfuk Kakitangan
Suruhanjaya Perkhidmafan Awam (Iajuk surat/memo)
- .. _. - -_._._0"""'"
.....tlM TedbIfwI A__ N~... liNT AN)
NoI/oncIInslIIJtI d Pubk A4rninisttwlOi
A. Penggunaan Tanda sempang (-)
I. Untuk menulis kata ganda.
Contoh:
surat-surat tiba-tiba -- ._--------_._. kupu-kupu be_r~~t1~:I:J~!!~i
laki-Iakl kedua-dua_·_-- __-.--0_-- . minum-minum tulis-menulis.- _..._-_._"
pelabur-pelabur tercari-cari
DAN'05
....at"l l-.db',.., A.... _ ""v_.tINTAH)
NIII."""Irr:J./I"I"rlP,ob"'= Adn""".I.....11Ot'!
Contoh:
Persaluan lingulstik Malaysia Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersalu (PBB)
Akhiok Mulia Masyarakal Jaya Jolon Maharajalela
Bank Bumiputra Commerce
Toman Balu Tua, Ulu langat
....IIM TIldbh'..., A...._ ~(IHTAN)
,.,Jonal InsIMe d Pubk Admo/rtirbW/on
_._. --- ..,.-.__.•.G M
[P~G~@@QD~
'iJ&~@)& ~©& __ 6_. __ .'_
-,-"--_0'-'-'·_· ._ .. __.__ ,_. ---_. --_._---_. cwroo
lnalftut TadbI,ao A_.- Neo-'1I (INTAN) NMra..lbtlllfodPlJbJicAetr*llltnNlan
II..Bentuk terikat diikutl oleh kata nama khas yang dimulai dengan huruf besar.
Contoh:
Anti-Israil Pro-Bosnia Petunjuk-Nya Hamba-Mu
In.UM r..b4_ N.y..IINTANJ N;d."HII.nU',. ~ P,,l,k Ad,."".. lr>tIlOf1
iv.Untuk menyambungkan suku kata yang terplsah kerana perpindahan boris.
Contohnya:
- Doser pendidikan negara bertujuan untuk membentuk rakyat Malaysia yang bersatu padu.
1n."Nl T"bW.. A..." ~.(INlAH')
1'JIoIIVniOlIroU"I.. d PubI< A'*'-hwt...,
iii. Untuk merangkaikan huruf dengan angka dan angka dengan akhiranan.
Contohnya:
. Ke·2 - Ke-1OO - tahun 90-an I- - awal30-an
"-tiM TadbUan ............ Nevw- (IHTAN) Nttt~ln&JlutfldPubJic ...ctrWLilhf.G't
~urn[i\jJ[P&ud
mlliiJ& ~[X]&@
k\.tutut Tadb'r.n ........_ ~CIHTAH1
""".i::lN'flnsllVf' oIPubk~tr8ticl'l
Pada asasnya, eJaan nama tempat dan negerl ditulis menurut arahan yang ditetapkan oleh kerajaan negeri masingmaslng.
In.tlM TedbWvl low.... Noog.wIo flHTAH) NaI~IIr./llAe d PIJbk ),~.strwIio'l
i. Nama tempat dalam Malaysia yang dlbentuk sebelum tahun 1972 dikekalkan dengan eJaan cara lama.
Conloh;
DAN'05
-
DAH'OS
..... tlM TadlM..... low"" N.oogan(lNTAH) NtIf.bv'kIs'tufedPublic~1a1 -ii. Bagl nama tempat dalam MalaysIa yang
dlbentuk selepas tahun 1972 dlgalakkan menggunakan ejaan baru.
Conloh:
"
DAN'OS
r.tlM T84bk_ A_... N.g.'-ClNTAH) N,oh.y..l,""l",,_,rlPublcA~tr.roon
iii. Nama tempat di luar negara yang sudah blasa dieja dengan cara Melayu dlkekalkan. Conloh;
.>:~~ " '~'~,,\
'\, OAN'OS
tr-Utut Tadblrw'l A..._ H-o-a (\HTAN)
"'~""'uf.dPublic:A~"".Ion
--T--'''' !
[p~~@®QD~
@o ~G~ ~~
__ tlM T-.dtN,.., A...... N.g.'-CIHTAN)lWrlo....f ".f'."_" PubIc Admfr'""'"ofoon
iv. Nama tempat di luar negara yang dlela dengan cara antarabangsa dikekalkan demikJan. Conloh:
~UM T.db4,." A..._ ~ (INTAH)
"'IaM'Irst'uf.dPublicA~.itYr
Ejaan nama orang menurut kehendak individu itu sendiri. Nama-nama yang telah wujud sebelum tahun 1972 dikekalkan dalam bentuk eJaan asal. Selepas tahun 1972, kita digalakkan menggunakan ejaan baru. Walau bagaimanapun, eJaan nama yang soh ialah seperti yang didaflarkan dalam sijil kelahiran dan dalam kad pengenalan
I-;;-OAN06::=---·-·..·--·-.· ..·..·----·- ....- ..... _ ....
_ .....- " ... '
"'-1M Tadbnn A..... ~(IHlAN) ~ .' " NIIf~I,",lIut.dPllblr;A~ilrI
I. Sebagat kata send! - dt dan ke yang berfungsl sebagal kata sendl untuk menunJukkan tempat atau arah ditulls terpisah daripada kata nama yang mengikutinya.
Conloh:
Darl Ave Maria ke Jalan lain ke Roma
..... fftu'T.-.dbW.. "·... f'Mg..·IINT"Nl ~....,.I .....'t,ft~."~A ..·...'..,'*oon
ii. Sebagai imbuhan - di dan ke yang berfungsi sebagai 1mbuhan ditulis bercantum dengan kata selepasnya"
Contoh:
disimpan kedua diawasi kelima-Iima--_ .. .._-~
disyorkan kehendak dipercepat kesemua
dikenal pasti kesudahan
DAN'OS
"_"'ui hdbir.-o A..... H.Q..... IJNT ..N} NHI.rvo./l'lSl/!Jfff''t PuhJ;; Al,/lt._,.... ,OfY)
disimpan diawasi
disyorkan dipercepat
dikenal pastl
kedua kelima-Iima
kehendak
kesemua kesudahan
[?~~~OD[!:,o©&rm
[?&!Iill'o~~[!:, I?OD~
DAN"OS
...ltt\rtredtlW_""'_~lwrAH)
NMit:Jr,ie1 hUtuf. r:J Public AlfrnonillltBI/cln
Se~ian,
rrerima ~asili.
OAH't5
..utut loldbnn Aw... N.g..Iin (INTAN) NiJlioroeIIrrtJIM. cfPublic Acrnintll.....,.,
i."i'ciiflkeJ pun uiituk·katcifuga·s:(litu~-seperti yang berikut:
Contoh: ---_._---------, _~dapu_~_" __ ~_ . __ ~kalalp~J
.~ndai~~~" ;...._. kendatipun---1 ataupun mahupun I -biarp~-;;" .- -- - meski';'n:
.- -- ------ ."_. - ,_._----------,
-.b"~~:~~;~.~U-~"~ __~~~::~~~;~~ __ 1I\I,!I<I~pu,! i
