SISTEM RANGKADisediakan oleh: SUHAIMI BIN SAHAT IPTHO

Sistem Rangka

Sistem rangka mempunyai pelbagai fungsi tubuh. Ia merupakan asas terhadap seluruh badan kita yang terbentuk.

Sistem ini terdiri daripada tulang-tulang dan struktur-struktur sokongan seperti ligamen, tendon, kartilej dan sendi.

Terdapat 206 ketul tulang pada rangka manusia.

Tulang kita adalah ringan tetapi kuat dan memberikan kita kemudahan untuk bergerak selain memberi kita perlindungan.

TISU RANGKAFUNGSIANATOMIPEMBENTUKAN TULANG:PertumbuhanHomeostasisSenamanPERTUMBUHAN & PENUAANKECELARUANKASARMIKROSKOPIKJENISHOMEOSTASISSENAMANSokonganPerlindunganPergerakanMineralSel darahSimpanan lemakDiaphysisEpiphysisMetaphysisArticular cartilagePeriosteumMedullary cavityJenis sel (4)Osteons: canal lacunae canaliculiJenis tulang: spongy compactPertumbuhan mesoderm mesenchyme limb buds notochordPenuaanOsteoporosisOsteomalaciaIstilah medikKepanjangan, ketebalanFaktor penyebab mineral vitamin hormonTulang tengkorak (rata)MandibleIntramembranousEndochondralPusat ossifikasi primary secondaryEpiphyseal plateEpiphyseal linePatahPemulihanRegulasi kalsium - PTH - calcitronin

Fungsi Sistem Rangka

SISTEM RANGKABAGAIMANA MENGENALTULANGKECELARUANBAHAGIANJENIS TULANGTANDA PERMUKAANTENGKORAK (SKULL) 8HYOID (1)VERTEBRAE (26)THORAX (25)TANDATULANG TENGKORAKAxialAppendicularPanjangPendekRataTak sekata (irregular)SesamoidTekanan (Depression)Proses (processes)Cakera hernia (herniated discs)Lengkuk abnormal Spina bifidaSuturesFontanelsSinusesForaminaCranial (8)Facial (14)Middle ears (6)Bahagian: cervical (7) thoracic (12) lumbar (5) sacrum (5) coccyx (4)LengkukVertebra tipikalSternum (1)Ribs (rusuk: 24) true (benar) false (palsu) floating (terapung)

Komponen Sistem Rangka

Klasifikasi TulangAxial : sokongan, tengkorak,vertebra, sternum, tulang rusuk, lebih teguh, medial longitudinal axisAppendicular: rangka untuk pergerakan, tangan,kaki,pelvic girdles, kecederaan boleh berlaku dan lebih serious.

Jenis TulangTerdapat pelbagai bentuk dan saiz tulang. Kepelbagaian ini membolehkan tulang-tulang memenuhi keperluan khusus bagi tulang tersebut.

Tulang-tulang boleh diklasifikasikan berdasarkan kepada empat bentuk, iaitu seperti rajah di bawah:

TULANG PANJANG

TULANG PENDEK

TULANG TAK SEKATA (IRREGULAR)

Struktur Tulang

Struktur Tulang

Struktur tulang menyediakan rangka tuas yang teguh bagi membolehkan pergerakan dalam aktiviti fizikal. Pertumbuhan tulang berlaku secara diameter dan secara memanjang. Terdiri daripada empat lapisan iaitu periosteum, tulang mampat, tulang berongga dan sum-sum tulang.

a)Periosteum Lapisan pertama pada tulang dan mempunyai selaput luar yang nipis. Terdiri daripada osteoblas (sel pembentukan jaringan tulang). Ia menyediakan saluran darah dan saraf ke tulang. Berfungsi menghasilkan sel-sel untuk membesar secara diameter dan melindungi diafisis.

b)Tulang mampat (diafisis) Lapisan kedua pada tulang dan mempunyai bahagian batang yang halus dan keras serta disaluti periosteum. Lapisan ini melingkari kaviti medulari yang mengandungi lemak.

c)Tulang berongga (epifisis)Lapisan ketiga dan terletak pada kedua-dua hujung tulang panjang. Terdiri daripada lapisan nipis tulang mampat.

d)Sum-sum tulangLapisan paling dalam pada struktur tulang. Berperanan menghasilkan sum-sum asal dalam tulang.

1.Frontal Bone2. Supra-Orbital Foramen3. Orbit (Orbital Cavity)4. Superior Orbital Fissure5.Inferior Orbital Fissure6. Zygomatic Bone7. Infra-Orbital Foramen8. Maxilla9. Mandible10. Mental Foramen11. Incisive Fossa12.Symphysis13.Vomer14.Inferior Nasal Concha15.Middle Nasal Concha16. Perpendicular Plate of Ethmoid17. Nasal Bone18. Lacrimal Bone

SENDIKLASIFIKASIFUNGSISTRUKTURFIBROUSCARTILAGINOUSSYNOVIALStrukturJenisPergerakanArtikulasi Terpilih(Kapsul, ligamen, bursa)Synarthorotic (immovable)Amphiarthorotic (slightly immovable)Diarthorotic (freely immovable)SutureSyndesmosisGomphosisSynchondrosisSymphysisArticular cartilageArticular capsule fibrous capsule synovial membraneSynovial cavityAccessory ligamentsPlanarHingePivotCondyloidSaddle (pelana)Ball & socketGelunsur (glide)Bersudut (angular) fleksi ekstensi hyperekstensi abduksi (abduction) aduksi (adduction)Putaran (rotation)Circumduction Khas (special)Bahu (shoulder) labrum rotator cuff mobileSikuPinggang labrum stableLutut minisci unstable

SendiTitik pertemuan anatara tulang/rawan dengan tulang.Struktur sendi dipengaruhi oleh rapat hubungan pada titik pertemuan pergerakan semakin kuat tapi terbatas /terhad.Pergerakan ditentukan oleh kelenturan tisu ligamen & tendon.

Fibrous joints (sultures in the skull).

A generalized synovial joint

The Hip Joint - ball-and-socket joint.

Cartilaginous joints between the thoracic vertebrae.

A hinge joint (elbow region

Gliding joints in the wrist region

Model showing compound joints in the neck region

A pivot joint between the radius and

Sinarthrosis Dua tulang akan rapat tetapi tiada pergerakan . contoh : tengkorak (skull)Diarthrosis Pergerakan pelbagai arah contoh : sendi lutut, sendi bahuAmphiarthrosis Pergerakan yang sedikit contoh : vetebra (tulang belakang)

FUNGSI SENDI

GERAKAN SENDISendi Bahu Ekstensi , Fleksi , rotasi, hiperekstensiSendi Siku Ekstensi , FleksiSendi Pelana Fleksi , EkstensiSendi Bonggol Fleksi , Ekstensi , HiperekstensiSendi Paksi Fleksi , Ekstensi , HiperekstensiSendi Telangsa Dorsi Fleksi , Plantar Fleksi.

ligamen

bonebonekartilej

Perkembangan dan Pertumbuhan Tulang

Pembentukan Tulangi) Sel-sel tulangTulang terdiri daripada sel tulang fiber-fiber kolagen dan bahan matriks bermineral padat.Sel-sel pembentuk tulang (osteoblas) merangkap fiber-fiber yang memerangkap mineral.Sel-sel tulang yang dilingkari mendapan mineral ini kemudiannya menjadi sel-sel matang (osteosit).

Tulang juga mempunyai sel-sel yang melarutkan tulang (osteoklas).Osteoblas dan osteoklas bersama-sama bertindak untuk sentiasa mengubah ketumpatan dan bentuk tulang.Osteoblas lebih aktif pada mereka yang muda.Osteoklas lebih aktif pada mereka yang berumur.

ii) Osifikasi tulangTulang dibina dari kartilej dan tulang.Pada embrio, kabanyakan dari tulang-tulang rangka terbina dari kartilej hailin dan kemudiannya digantikan dengan tulang pada kanak-kanak.

Pada pembentukan tulang atau osifikasi bagi kebanyakan tulang rangka melibatkan dua peringkat:Peringkat pertamaOsteoblas menyaluti sepenuhnya model kartilej hailin dengan bahan matriks bermineral.Ini mewujudkan tulang-tulang yang berkatilej di sebelah dalam dan bertulang sebenar di sebelah luar.Peringkat keduaModel berkartilej hailin di sebelah dalam tulang tersebut dilarutkan osteoklas untuk membentuk kaviti medulari.

Model kartilej hailin telah digantikan dengan tulang sewaktu bayi dilahirkan kecuali dua kawasan pada tulang iaitu kartilej articular dan plat epifiseal.

Pertumbuhan TulangArah TumbesaranTumbesaran tulang berterusan sehingga remaja.Semasa kanak-kanak, plat epifiseal adalah kawasan bagi tumbesaran secara memanjang bagi tulang-tulang panjang.

Pada akhir akil baligh, bila mana tumbesaran tulang hampir lengkap, hormon-hormon seks merencatkan pembahagian sel-sel pada plat epifiseal dan menjadikannya nipis.Pada umur 18 tahun, sel-sel pada plat epifiseal berhenti membiak tetapi osifikasi terus berlaku sehingga 8 tahun seterusnya.

Pada peringkat ini, diafisis bersatu dengan epifisis dan garisan epifiseal menggantikan plat epifiseal.Semasa tumbesaran, diameter tulang akan bertambah kesan daripada pertambahan beban ke atas tulang.

ii) Tumbesaran Tulang Mengikut UsiaSejak lahir 15 tahunmerupakan masa pertumbuhan yang cepat. Tulang pada masa ini dapat dibentuk dengan lebih kuat dan menerap banyak kalsium. Ini membolehkan seseorang mampu membuat pelbagai pergerakan atau aktiviti senaman.

Usia 15 30 tahun, tumbesaran tulang telah mencapai ke puncaknya, bantulah pertumbuhannya dengan melakukan aktiviti senaman dan mengambil makanan yang mengandung kalsium.

Usia 30 50 tahun, tulang dapat dipertahankan dengan banyak melakukan aktiviti senaman, dan penerapan kalsium yang baik.

Usia >50 tahun, wanita memasuki masa menopause, di mana tulang mulai mengalami penipisan. Hal ini dapat dibantu dengan terapi pengganti hormon, melakukan aktiviti senaman dan pengambilan kalsium.

SEKIANTerima Kasih

**