Upload
bertha
View
516
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Sjúkdómar í hrygg. Gunnþórunn Steinarsdóttir Sigurveig Þórisdóttir. Hryggurinn. 7 hálsliðir Efri hálshryggur: C1 og C2 Neðri hálshryggur: C3 - C7 12 brjóstliðir 5 lendarliðir Spjaldhryggur Rófubein. Liðgerðir. Liðgerðir: Hryggþófar (Brjóskliðir) Fasettuliðir (Hálaliðir) - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
Sjúkdómar í hrygg
Gunnþórunn Steinarsdóttir Sigurveig Þórisdóttir
Hryggurinn
7 hálsliðir Efri hálshryggur: C1 og C2 Neðri hálshryggur: C3 - C7
12 brjóstliðir 5 lendarliðir Spjaldhryggur Rófubein
Liðgerðir
Liðgerðir: Hryggþófar (Brjóskliðir) Fasettuliðir (Hálaliðir) Uncovertebralliðir
(Hálaliðir)
Háls
Brjóst Lend
Liðbönd
Lig. Longitudinale posterius
Lig. Longitudinale anterius
Lig. FlavumLig. Supraspinale Lig.intertransversum
Mænutaugarnar...
31 par af mænutaugum Skiptast í ventral og
dorsal rami Ventral ramus
Aðallega hreyfitaugungar Beinagrindarvöðvar
Dorsal ramus Aðallega skyntaugungar Frá skynnemum perifert
Mænutaugarnar...
Taugarnar fara út um intervertebral foramina
C1-C7 f ofan C8 f neðan C7 Restin f neðan... Taugarnar lengjast
caudalt Lumbosacral ræturnar
eru lengstar Cervical og
lumbosacral þykknun
Dermatóm
Hryggjarskoðun Inspectio Hreyfingar hryggjarins (háls- og lendarliðir)
Flexio Extensio Hliðarsveigja Rotatio
Palpatio Taugaskoðun
Snertiskyn Vöðvastyrkur Reflexar
Umfjöllunarefni okkar :
Osteoarthrosis – Slitgigt
Rheumatoid Arthritis - Liðagigt
Ankylosing spondylitis (Bechterew ) - Hryggikt
Pathologísk brot
Osteoarthrosis - Slitgigt
Hálaliðir Mjaðmir, hné, hryggur, DIP liðir fingra Neðri hálshryggur og lendhryggur Brjósktap Beinsvörun (osteophytar og sclerosa)
Áhættuþættir:
Aldur Kemur yfirleitt fram eftir fertugt
Kyn Algengara hjá konum
Erfðir Offita Áverkar á liði Undirliggjandi sjúkdómar í liðum, t.d. RA
Einkenni:
Verkur sem lagast við hvíld Morgunstirðleiki Aumir liðir Brak í liðum Afmyndun á liðum Þreifanlegir beinnabbar Óstöðugleiki Hreyfiskerðing
Skoðun
Dermatomin Reflexarnir:
Biceps (C5) Brachioradialis (C6) Triceps (C7)
Vöðvastyrkur: Deltoid (C5) Extension í úlnlið (C6) Flexion í úlnlið(C7) Fingraflexion (C8)
Greining:Byggingarbreytingar, með myndgreiningu eða klínískt.
Mjókkað liðbil vegna brjósktaps, osteophyta myndunar og sclerosu
UpToDate
Rheumatoid Arthritis - Liðagigt
Sjálfsónæmissjúkdómur Seropositífur (Rheumatoid factor) Bólga í hálahimnu
Eyðing á brjóski, beini, sinum og ligamentum í kjölfarið
Symmetrískar liðbólgur Algengari hjá konum en körlum
Hálshryggur: Atlanto-Axial liðurinn (lig. Transversum) Bogaliðir C3 – C7
Einkenni: Koma fram milli 20 – 50 ára aldurs, stundum seinna Verkir Stirðleiki Liðbólgur Hreyfiskerðing Afmyndun á liðum
Einkenni frá þrengingu mænutaugaróta
Almenn einkenni bólgusjúkdóma: Þreyta, slappleiki, hiti, lystarleysi, þyngdartap, þunglyndi ofl.
Afleiðingar
Liðskekking (subluxation)
í Atlanto - Axial lið
Einkenni: Verkur með leiðni í hnakka Skynbreytingar “Hausinn laus” í flexion Meðvitundarskerðing Öndunartruflanir/stopp
UpToDate
Ankylosing spondylitis (Bechterew ) Hryggikt
Krónískur bólgusjúkdómur Seronegatífur Karlar:Konur 4:1 Axial beinagrind Ferlið:
Annulus fibrosus og bandvefir stífna Gigtbreytingar í bogaliðum “Beinbrýr” (syndesmophytes) milli hryggbola
Vaxandi stirðleiki í hrygg Byrjar í lendhrygg og færist upp
Einkenni Koma fram milli tvítugs og þrítugs
Verkir sem minnka við hreyfingu Byrja í mjóbaki og leiða niður í rasskinnar
Takmörkuð hreyfigeta í hrygg Aflögun á hrygg Almenn einkenni krónískra bólgusjúkdóma
Hætta á liðskekkingu og brotum í hrygg
Myndgreining
Myndin sýnir:Beingert lig. longitudinales anterior.
Beinbrú hefur myndast milli hryggbola- hreyfiskerðing
UpToDate
Þróun sjúkdómsins
UpToDate
Pathologísk hryggbrot Helstu orsakir:
Beinþynning – Algengasta ástæðan Æxli/meinvörp Beinmeyra PTH ofseyting Granulomatous sjúkdómar Hematologískir sjúkdómar
Staðsetning og gerðir brota
Thoracolumbar junction (T12 – L1) Miðthorax (T7-T8)
Sjaldnast stök brot
fyrir ofan T7 vegna
beinþynningar.
Einkenni: 2/3 brota einkennalaus
Sjaldnast saga um trauma. Skyndilegur sársauki við að beygja sig, hósta, lyfta
einhverju. Lagast yfirleitt á 4-6 vikum Hreyfing gerir verki verri Vöðvakrampar geta truflað svefn Kyphosis
Einstaklingur verður kviðmeiri og styttist Þreytuverkir í hálsi og herpuöndun
Verkirnir
Verkur á ítaugunarsvæði klemmdrar taugar
Liggur aftanfrá og jafnvel fram í kvið
Leiðniverkur niður í fótlegg sjaldgæfur
Greining
Skoðun Klínískt mat Myndgreining Beinþéttnimæling
Myndin sýnir sk. Wegde brotUpToDate
Skoðun
Reflexar: Patellar sinin - L4 Achillesar sinin – S1
Vöðvakraftur: Tibialis anterior (inversion)
– L4 Extensor digitorum longus
– L5 Peroneus longus og brevis
– S1
Takk fyrir okkur